Jembatan. SSVA in 2008 en verder

Jembatan Jembatan is een uitgave van Stichting Samenwerking Vlissingen-Ambon

Jaargang 4 / nr. 4 / februari / 2009

SSVA in 2008 en verder…… De vrijwilligers van SSVA hebben ook in 2008 niet stilgezeten. Diverse activiteiten zijn uitgevoerd en worden in 2009 voortgezet. Om een indruk te hebben geven wij hier een overzicht van de activiteiten:

Gezondheidszorg: 1. CATARACT-team………..300 operaties in 10 werkdagen. Van 17 november tot 1 december hopen wij weer met een medisch operatie team plus minus 300 patiënten te kunnen helpen. Het team bestaat uit 2 oogartsen, 2 ok-verpleegkundigen, 1 anesthesie verpleegkundige/coördinator, 2 optometristen, die de selecties en controle doen 2. UROLOGIE-team………….afgelopen jaar 40 operaties. Het is de bedoeling dat in februari 2009 weer een urologie operatieteam naar Ambon vertrekt en om daar de urologische patiënten te kunnen helpen. Het zijn ingewikkelde operaties, dus de nazorg is hier van belang. Omdat de Molukken geen specialist op dit gebied heeft is het zeer urgent om deze activiteit daar uit te voeren, met name voor de patiënten die het niet kunnen betalen. Het team bestaat uit 1 uroloog, 2 ok-verpleegkundigen, 1 anesthesie-verpleegkundige en 1 urologie-verpleegkundige. 3. MEDISCH TECHNISCH –team….op 8 november is het technisch team vertrokken

Colofon Redactie Rob Boddaert Nico Lopulissa Riet Lekawael Cees Roth

Redactie-adres Jembatan Wittezeestraat 31 4388 GE Oost-Souburg Email : [email protected]

Secretariaat SSVA Johan de Brunestraat 19 4336 DM Middelburg Email : [email protected] Website : vlissingen-ambon.nl Aan dit nummer werkten verder mee : Bob Latuheru, Jozefien Manahuwa, ROC-studenten, HZ-studenten, Fransgall Mual, Irma Lopulissa,Els van de Kerkhof. Jembatan (= brug) verschijnt twee keer per jaar. Oplage : 500 ex. Layout: Cees Roth / SRP Goes Print: Repro / Gemeente Vlissingen

om voorbereidingen te treffen voor de oogoperaties. Verder zullen de 2 leden ook reparaties en onderhoudswerkzaamheden verrichten in de ziekenhuizen. Tevens wordt aandacht geschonken aan de educatie, waarin instructies gegeven worden aan het technisch personeel van de ziekenhuizen. 4. VERZENDING van medisch materiaal en instrumenten ….2 containers vol zijn verzonden naar Ambon. Twee dagen heeft een groot aantal vrijwilligers geholpen de bedden met bijbehorende kasten en accessoires, operatietafels en andere ziekenhuisbenodigdheden vakkundig in de containers gedaan. Onderleiding van Supermaritiem van Reems B.V. wordt het transport tot Surabaya verzorgd. Ambon neemt de rest van de reis voor zijn rekening. Hartelijk dank voor de medewerking van de vele vrijwilligers en de bedrijven die ons hierbij geholpen hebben. 5. OPLEIDING en STAGES medisch personeel in/uit Ambon……er wordt gewerkt aan de opleiding van verpleegkundigen in Ambon om steeds meer het werk van de Nederlandse verpleegkundigen over te nemen. De bedoeling is om de mensen in Ambon zelf het werk te laten doen. Verder zal een algemeen chirurg uit Ambon hier in Vlissingen stage lopen om de nazorg op het gebied van urologie te laten verzorgen. De kosten voor de genoemde gezondheidszorg projecten zijn hoog. SSVA zal zelf de kosten moeten dragen en zal via fondswerving en andere activiteiten de gelden moeten genereren. Mocht u ideeën hebben ons hierbij te helpen, graag even melden bij onze secretaris.

en leerkrachten met elkaar communiceren over hun ervaringen en kunnen zij op deze wijze van elkaar leren. 2. MILIEU-EDUCATIE, een belangrijk onderdeel van het Solid Waste Management project, ondersteund door de VNG. Zorg voor natuur en milieu is van levensbelang, economisch maar ook wat betreft welzijn en gezondheid. In 2008 is er een begin gemaakt met de introductie van afvaleducatie op 6 basisscholen in Ambon. Tevens zijn er in 2 scholen natuur- en milieulokalen ingericht. Deze functioneren als milieu-educatieve centra voor andere scholen. De bedoeling is dat alle basisscholen, en dat zijn er 230, bezig gaan met milieueducatie. In samenwerking met Ambon wordt er een implementatieplan opgesteld. Daarin worden informatieen instructiebijeenkomsten voor leerkrachten en ouders opgenomen en het gebruik van de leskisten en andere materialen. 3. STAGIAIRES Hogeschool Zeeland (HZ) doen hun (afstudeer) stages in Ambon. In januari 2009 vertrekken 9 studenten van de HZ naar Ambon om daar hun stage te doen. Vier Pabo en vijf HBO-V studenten gaan voor een periode van 3 tot 5 maanden leren en werken scholen en ziekenhuizen. De stageopdrachten worden in samenhang gebracht met de doelen van SSVA projecten en moeten uiteraard beantwoorden aan de criteria van de opleiding. 4. SAMENWERKING Universiteit Pattimura – Hogeschool Zeeland. Op dit moment wordt er gewerkt aan een samenwerkingsconvenant (MOU), waarin de samenwerkingsactiviteiten van de beide instelling beschreven staan.

Onderwijs:

Xplore:

1. SAMENWERKINGSPROJECT Vissingen – Ambon….op het gebied van Engels en Milieu-educatie, met gebruik van computers (basisscholen). Het internationale scholencomplex in Pohon Pule werkt samen met de Vlissingse school “De Wissel”. Afgelopen jaar stond het in het teken van het vak Engels op de basisschool. Dit jaar wordt gewerkt aan Milieu-educatie, waarin de kinderen uit Vlissingen en Ambon gebruik maken van de leskisten, die ontworpen zijn door MicMec Vlissingen. Door de activiteiten te filmen en aan elkaar door te sturen, kunnen leerlingen

Een JONGEREN-PROJECT……bedoeld om de jongelui de mogelijkheid te bieden zich te oriënteren in het leven en werken in ontwikkelingslanden. Verder kijken dan je neus lang is en enthousiast worden voor andere culturen. In 2007 heeft SSVA een groep van 10 studenten middels Xplore uitgezonden naar Ambon, in 2008 was er een uitwisselingstage voor 12 studenten uit Zeeland naar Ambon en 12 studenten uit Ambon naar Zeeland. De ervaringen zijn indrukwekkend en deze hebben zij moeten uitdragen en presenteren Jembatan

1

Sera’s Satè SCHOTELS DIVERSE SOORTEN GEGRILD VLEES MET FRANSE FRIETJES, LEKKERE SAUZEN EN DIVERSE SALADES OOK VEGETARISCHE GERECHTEN BEZORGEN VAN 17.00 - 24.00 UUR ‘S MAANDAGS GESLOTEN

Rehatta Couriers Koeriersdiensten Tel. + 31118638572 Mob. + 31640188397 Fax. + 31118628292 [email protected] www.rehattacouriers.nl

Voor al uw feesten & partijen Info: E.J. Matitaputty Tel. 06 - 16 41 63 82 Fax. 084 - 76 50 824

Email: [email protected]

Altijd Scoren met spullen van

Lederwaren Walstraat 85 Vlissingen Telefoon: 0118 416706 2

Jembatan

aan zo veel mogelijk mensen in hun omgeving (draagvlakversterking).

Toerisme: WERKGROEP – toerisme werkt samen met Ambon aan verbetering van voorzieningen en het aanbieden van producten (reisaanbod). Ook het presenteren en aanbieden van de toeristische mogelijkheden via de digitale snelweg is een punt van ontwikkeling.

Visserij: WERKGROEP – visserij werkt in samenwerking met de Ruyter-instituut in Vlissingen aan een plan ter ondersteuning van de ontwikkeling van de vissershaven in het dorp Eri. Het uiteindelijke doel van de samenwerking is om ons zelf op den duur overbodig te maken en de mensen zelf op eigen kracht hun ontwikkeling voort te zetten.

Bob Latuheru, voorzitter SSVA

 Schoolkinderen onderzoeken zwerfafval.  HZ-ROC studenten met burgemeester Papilaya.

 Werving van patiënten voor staaroperaties.

SSVA werkt met jongeren op Ambon Investeren in jongeren is werken aan de toekomst Stichting Samenwerking Vlissingen-Ambon heeft voor de 2e keer groepen jongeren uit Zeeland de kans geboden ervaringen op te doen in Ambon. Op dit moment vindt er een uitwisseling plaats tussen 12 studenten uit Vlissingen en 12 studenten uit Ambon. De Vlissingers zijn in de tweede helft van de maand augustus 2008 in Ambon geweest en nu komt de groep uit Ambon voor 2 weken in Zeeland. Wij zijn benieuwd naar hun ervaringen, die zij mee naar Ambon nemen om er wat mee te doen. Dit alles is mogelijk gemaakt de de Xploreprojecten van het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking. Voor het vertrek hebben de studenten een tweedaagse training ondergaan, gericht op het leren kennen en omgaan met andere culturen, in ons geval specifiek met de Molukse cultuur. Ook zijn zij verplicht om na hun korte stage periode in eigen omgeving zoveel mogelijk mensen te bereiken en enthousiast te maken voor het leven en werken in de Molukken. Het zijn de zogenaamde “draagvlakactiviteiten”en dan moet je denken aan presentaties verzorgen op scholen, verenigingen of familiekring, interviews geven aan regionale bladen of omroepen, fototentoonstellingen houden of gewoon goede discussies aangaan.

De Zeeuwse studenten komen van de Hogeschool Zeeland (HZ) en van ROC Zeeland en hun reacties zijn heel uiteenlopend van “wat kunnen de mensen hier heel blij zijn met heel weinig spullen”tot “ik ga mijn afstudeer-stage hier doen en als ik klaar ben met mijn studie ga ik zeker terug als vrijwilliger of als professional”. Ook de mensen in hun omgeving raken bekend met en sommigen ook enthousiast over Ambon. Investeren in jongeren is werken naar de toekomst, want zij moeten nu het land, de mensen, de mogelijkheden en ook de onmogelijkheden leren kennen om zelf te kunnen beslissen om later er wat voor te doen of niet. Vorig jaar hebben vier Pabostudenten hun afstudeerstage uitgevoerd in Ambon. Daar hebben zij kunnen helpen in het opzetten van een werkwijze voor het leren van de Engelse taal op de basisschool. Het gaat om activerende werkvormen, waar de leerling vooral zelf actief is met spreken, schrijven en luisteren. Er zijn leskisten gemaakt met duurzaam lesmateriaal. Aanstaande januari vertrekken 10 HZ studenten naar Ambon om daar stage te lopen. Het zijn Pabo en HBO-V studenten die voor 3 á 4 maanden naar Ambon gaan en daar hun

onderzoeksopdrachten uitvoeren in ziekenhuizen of andere gezondheidszorgdiensten. De Pabostudenten zullen hun activiteiten vooral richten op milieu-educatie, want daar zijn de scholen op Ambon mee bezig in samenwerking met Vlissingen. De stageopdrachten worden in overleg met SSVA geformuleerd, uiteraard overeenkomstig de criteria van de studierichting. Het mes snijdt aan twee kanten: de student voert zijn stage uit in een bijzondere omgeving met een stageopdracht die voldoet aan de criteria van de opleiding en het is een bijdrage aan de ontwikkeling van Ambon middels de SSVA projecten. SSVA zorgt voor de stageplaatsen, de contactpersonen in Ambon en bemiddelt bij huisvesting. Naast de gezondheidsprojecten, afvalverwijdering, toerisme en visserij is de inzet van jongeren een beleid geworden. Er is meer onder de zon dan dure merkkleding en blinkende limousines. Investeren in jongeren is werken aan de toekomst…

Bob Latuheru (Uit Marinjo, dec 2008 / jan. 2009)

Jembatan

3

Zeeuwse studenten in Ambon In augustus van het vorig jaar ging een groep van 12 studenten voor een stage van twee weken naar Ambon. Het ging om studenten van ROCZeeland en Hogeschool Zeeland: Liselotte Overdevest, Fransgall Mual, Thalisa Zwaan, Sharona Huijzers, Jantine Wuyts, Annelieke Back,Peggy Noorlander, Suzanne Botter, Kirsten Zwanenburg, Mirte Heijl, Sandra van der Linden en Leon Weltings. De stage, geïnitieerd door de SSVA, maakte

deel uit van een uitwisselingsproject van Xplore. Het Xplore-project van het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking geeft jongeren tot 30 jaar de mogelijkheid om in een ontwikkelingsland activiteiten te ontplooiien en bij thuiskomst hierover te vertellen. De begeleiding van de groep was in handen van August Latuheru en Evie Malawauw, beiden bestuurslid van SSVA. De activiteiten binnen dit project vonden

plaats op het terrein van gezondheidszorg, milieu-educatie, afvalverwijdering, onderwijs en toerisme. Aan het eind van de stage in Ambon hield de groep een presentatie in Engels in het stadhuis van Ambon. Eind oktober hield de groep in Oost-Souburg in een overvolle Mae Uku een inleiding over haar ervaringen in Ambon. Een aantal studenten schreef over hun ervaringen.

Mijn bevindingen in Ambon Vol trots was ik dat ik als eerste van het gezin een reis mocht maken naar de eilandengroep waar mijn grootouders vandaan komen. Vol spanning over alle belevenissen die we daar als groep zouden meemaken en de verschillen die we zouden tegenkomen. Vol enthousiasme stortte ik me dan ook op het project waarvoor we waren geselecteerd. Vol tranen was ik toen ik 31 augustus weer op Pattimura Airport stond……………..

Hotel Amans Restaurant Tantui Toerismeschool SMK Negeri 1 Standbeeld Martha Christina Museum Siwalima Pintu Kota Desa Latuhalat Desa Soya en Natsepa Beach.

Na een korte introductie op een middelbare school voor Toerisme, waar men erg vereerd bleek met ons bezoek, kregen we een rondleiding.

Inmiddels 4 weken terug op Nederlandse bodem, bekijk ik nog elke dag de foto’s en filmpjes die ik tijdens de reis hebgemaakt. Hieronder volgt een chronologisch rijtje van alles wat we op toeristisch gebied hebben bezocht. Desa Waai Desa Kilang Unpatti voor een discussie over ecotoerisme Presentatie in het gemeentehuis over toerisme op Ambon Reisbureau Pedoman Hotel Mutiara Hotel Amboina Hotel Manise

Bezoek aan het ziekenhuis Op Ambon hebben we erg veel gezien en gedaan. Iets wat veel indruk heeft gemaakt is het bezoek aan het ziekenhuis. Als student verpleegkunde heb ik hier, samen met andere studenten verzorging en verpleegkunde, een rondleiding gehad. Wat meteen al opviel was dat het een oud gebouw is dat aan een opknapbeurt toe is. Zo moeten de muren opnieuw geverfd worden, de apparatuur gerepareerd of vervangen en zijn ook de bedden aan vervanging toe. Indrukwekkend was de volledige inzet van de verpleegkundigen om met dat wat men had de best mogelijke zorg te bieden. Ondanks 4

Jembatan

Er waren veel duidelijke verschillen. Zo werkte je de eerste 3 maanden op een reisbureau voor 800.000 RP per maand en werd je daarna op basis van “skills”uitbetaald. Ervaring was niet nodig (dat leerde je “al doende”wel ?) en een diploma Toerisme werd niet vereist. Dit komt waarschijnlijk omdat er na middelbaar onderwijs op Ambon geen hogere opleiding voor Toerisme is. Jammer……. Het bezoek aan de universiteit Pattimura maakte veel indruk, omdat je goed kon merken dat men het nut van ecotoerisme (nog) niet inzag. Tijdens de discussies echter begreep men wel waarom het nodig is. Zeker voor een stad als Ambon, die al vijf keer de prijs voor de schoonste stad heeft gewonnen!

Tijdens de rondleiding werd ons van alles verteld over inschrijfkosten en wat de leerlingen per maand aan school kwijt zijn. We hebben ook alle lokalen gezien en lesmateriaal bekeken. Tevens heeft men ons informatie gegeven over het maken van een website en alle regels die daarbij in acht genomen dienen te worden. Zo is een domeinnaam verplicht met GO.ID en zijn de kosten eenmalig 17 miljoen RP !! Dat is toch niet normaal meer ?? Maar goed. Dit is een voorbeeld waarbij je duidelijk voelde dat ze zich nog beter willen ontwikkelen en dat de kennis er ook is, maar dat de middelen nog ontbreken. Ik vind eigenlijk dat ze niet eens een échte kans krijgen op vooruitgang en dàt terwijl de wil zo sterk aanwezig is……………… SSVA bedankt !! Bedankt voor de kans die ik heb gekregen om m’n eerste steentje bij te dragen aan een van jullie projecten !

Het volgende is mij ook erg bijgebleven.

Fransgall Mual

het tekort aan materialen deed en doet men àlles voor de patiënten. Een impressie van wat ik gezien heb.

- Nierdialyse:Deze afdeling draait 24 uur per dag en 7 dagen lang om aan de vraag te kunnen voldoen. Er is plaats voor 5 patiënten tegelijk. Dialysepatiënten komen twee keer per week naar het ziekenhuis voor een behandeling van ongeveer 5 uur. Door de aanschaf van nieuwe apparatuur is de capaciteit van de afdeling sterk toegenomen, maar nog steeds onvoldoende.

- ICCU/hartbewaking: De patiënten op deze afdeling lijden aan verschillende hartkwalen zoals infarcten, ritmestoornissen en hartfalen. De dienstdoende arts is een internist, omdat er geen cardioloog beschikbaar is. Er zijn meerdere monitoren voor het maken van hartfilmpjes op deze afdeling, maar er werkt er maar één. Reparatie van de rest is niet mogelijk omdat er geen monteur werkzaam is.

- Verloskamer: De verloskamer bestaat uit één ruimte met 4 hokjes, gescheiden door dunne wandjes en gordijnen. Hier bevallen 5 à 6 vrouwen per dag.

als verpleegkundige in volledige isolatiekleding zo’n kamer binnen te gaan. Ze beschikken enkel over handschoenen en mondkapjes,mutsjes en isolatieschorten zijn er niet. Hierdoor lopen de verpleeg kundigen en de andere patiënten het risico ook besmet te raken.

- Neonatologie:Er zijn 4 couveuses aanwezig. Hier worden te vroeg geboren kinderen en “keizersneden” in opgevangen. Men doet dit om te voorkomen dat deze kin deren bij het tijdrovende vervoer van de operatiekamer naar neonatologie onderkoeld raken. De operatiekamer en neonatologie liggen namelijk ver uit elkaar.

- Interne geneeskunde: Tijdens ons bezoek waren er veel patiënten. Veel mensen liggen op een grote zaal zonder enige vorm van privacy. Tussen de bedden zijn geen gordijnen aangebracht. Problemen worden in ieders bijzijn besproken. Voor mensen met besmettelijke ziekten, voornamelijk t.b.c., zijn er isolatiekamers. Helaas zijn er onvoldoende middelen om

Maandag 12-08-08 Om 8.30 uur stonden wij klaar om opgehaald te worden met de taxi om een kijkje te gaan nemen in het ziekenhuis van Ambon. Uiteindelijk kwam de taxi om 10.00 uur aan. Men neemt het daar niet zo nauw met de tijd zoals wij dat doen in Nederland.(moest ik wel erg aan wennen). Toen we in het ziekenhuis aankwamen wist men niet dat we die dag zouden komen, maar na veel uitleg en praten met handen en voeten kon er gelukkig nog wat geregeld worden. Men had ons de vrijdag daarvoor verwacht, maar toen waren we er nog niet. Erg jammer, we wisten van niets! Uiteindelijk nam een aardige zuster die ook in Nederland was geweest ons om 11.30 uur

mee naar de afdelingen “Aids” en “Malaria”. We wilden deze afdelingen graag zien, omdat we die in Nederland niet kennen. We hebben hier erg veel informatie over gehad en mochten ook vragen stellen. Er lag één meisje met malaria. Ze had hoge koorts, maar lag te bellen in bed zodat dit eigenlijk ook weer meeviel. Gelukkig waren er ook niet veel aidspatiënten.

Mijn bevindingen op Ambon, Mijn naam is Sharona Huijzers en ik woon in Axel. Ik ben 19 jaar en ik volg MBO Toerisme in Middelburg. Samen met SSVA ben ik afgelopen augustus naar het Molukse eiland Ambon afgereisd. Omdat ik de opleiding Toerisme volg, was het voor mij de bedoeling het ecotoerisme op Ambon te onderzoeken. Bij dit onderzoek heb ik gekeken of ecotoerisme toepasbaar is

op Ambon en hoe daar mee om te gaan. Naar mijn mening is dit zeker mogelijk, maar moet er nog veel gedaan worden. Door deze reis heb ik ervaring opgedaan, maar ook mensenkennis en inzicht in de manier van leven. Wanneer je op Ambon geweest bent en je ogen goed de kost hebt gegeven, zie je hoe gelukkig de mensen zijn met wat ze hebben. Om dit als Nederlandse te ervaren is toch

wel heel bijzonder. Eén ding is zeker. In de toekomst ga ik terug naar Ambon, om daar iets te kunnen betekenen voor de mensen. Dit was mijn mooiste en meest indrukwekkende reis ooit !

Eindelijk, Ambon… Wat een reis. Ik was het zó beu, kon geen film meer zien in dat vliegtuig! Ik vertel iets over wat ik heb gezien in het ziekenhuis.

Voor ons een heel gek idee natuurlijk. We wilden graag patiënten met malaria of aids zien. Er lagen ongeveer 4 malariapatiënten en helemaal geen aidspatiënten. Gelukkig maar! Toch was ’t wel schrikken. De dunne matrasjes, de verroeste bedden, grote op raketten lijkende zuurstofflessen, toiletten besmeurd met ontlasting, urine, braaksel enz…enz… Toen gingen we naar de kinderafdeling… Tjee…, wat er toen allemaal door me heen ging… Er lag een meisje van een jaar of 2 met een enorme opgezette buik. Navraag leerde dat ze een grote tumor in haar buik had. Ze was al een keer geopereerd maar zonder resultaat. De tumor was alleen maar groter

geworden. De moeder vroeg ons of we de tumor wilden zien. We twijfelden even maar waren toch wel benieuwd. Het meisje begon te huilen van de pijn en daarna wij…..

Het ging een beetje mis. De taxi was laat. Ze hadden ons op een andere dag verwacht. Het liep dus een beetje in de soep. Maar gelukkig is alles goedgekomen en hebben we toch nog wat van het ziekenhuis kunnen zien. We kwamen aan en moesten in een kamertje wachten. Jopie vroeg of we onze schoenen of slippers uit wilden doen. “In het ziekenhuis op blote voeten ?? Nee, dank je ………” Toch moest het. In dat gedeelte moest het steriel zijn. “Nou ja, vooruit dan…”

Op de kinderafdeling lag een pasgeboren baby (anderhalf uur oud) in een oude couveuse. Zoals je op de foto kunt zien moesten wij een wit lakentje aan. Ook het meisje van 2 jaar met een dik buikje is me bijgebleven. Navraag leerde dat ze al twee keer geopereerd was aan een tumor en

Sandra van der Linden

dat men niets meer voor haar kon doen! Tenslotte wil ik nog vermelden dat ik het ziekenhuis , met name de wc’s, erg vies vond. Een groot verschil met Nederland. De mensen in het ziekenhuis waren erg aardig en ik ben ook blij dat ik er een kijkje heb mogen nemen, maar ik heb er gemengde gevoelens over.

Peggy Noorlander Verzorgende IG

Sharona Huijzers

Vervolgens zijn we toch nog even naar de kraamafdeling gegaan. Tientallen vrouwen en baby’s op elkaar gepropt in één zaal, slechte couveuses enz… We hadden ’t toen echt wel gehad en zijn teruggegaan naar het hotel.

Suzanne Botter (21) Opleiding verzorgende.

Jembatan

5

1 september zijn we teruggekomen van de verre reis naar Ambon (Indonesië). Eenmaal terug was het weer wennen aan het tijdverschil, het eten, de gewoontes en de cultuur. De cultuur en gewoontes op Ambon kun je niet vergelijken met die in Nederland. De mensen zijn er gastvrij, vriendelijk en hebben alle tijd voor je, terwijl in Nederland de klokeen grote rol speelt. We zullen hier niet gauw iemand voor een

etentje uitnodigen die we niet kennen.Hier eten we gevarieerd terwijl de mensen daar drie keer per dag een warme maaltijd nemen, meestal bestaand uit rijst, groenten en vlees of vis. De natuur is er heel mooi, je kunt zo door het oerwoud rijden waar je palmbomen en mooie blauwe stranden ziet. In Nederland moeten we het doen met asfaltwegen en weilanden met koeien erin. Ik vond het een leuke en leerzame stage en

ben, eenmaal terug in Nederland, onze gewoontes zoals het eten, de cultuur enz. meer gaan waarderen.

Voor ik mijn verhaal begin, zal ik me eerst even voorstellen: ik ben Annelieke Back en ik ben 18 jaar. Ik doe de opleiding Verpleegkunde op het ROC in Goes. Ik ben nu derdejaars.

Ze krijgen zelfs Engels en computerles. Er is een slaapzaal voor de jongens en een voor de meisjes. Iedereen heeft taken in het huis zoals koken en schoonmaken. Het is de bedoeling dat de kinderen tot hun 18e jaar in het weeshuis blijven, maar als ze verder willen studeren is verlenging van het verblijf mogelijk. Dit vooral omdat studeren en op kamers gaan erg duur is.

Het weeshuis is echt één grote familie en ze kunnen het allemaal erg goed met elkaar vinden. Ik heb het erg naar m’n zin gehad in Ambon en vond het een geweldige ervaring!

De reis naar Ambon Tweeënhalve week Ambon. Een groepsreis, lang vliegen, het klimaat, de andere cultuur, een druk programma. Kortom een heel avontuur. Wat hebben we veel gezien en gedaan. Elke dag de hort op en van alles bekeken. Ziekenhuizen, medische centra, scholen, hotels, culturele festiviteiten en nog veel meer. Wat toch de meeste indruk op me heeft gemaakt was het weeshuis. We kwamen aan en moesten via een paadje naar beneden. Daar stond het dan: het weeshuis. Er waren ongeveer 25 kinderen variërend in leeftijd van 7 tot 22 jaar. Al deze kinderen hebben in de oorlog hun ouders verloren. Ze zijn dus allemaal getraumatiseerd. Ik vond dit heel heftig om te zien omdat sommigen even oud zijn als ik en ik niet zou weten wat ik zonder mijn ouders zou moeten. Je kunt ook echt in de ogen van de kinderen zien dat ze iets heel ergs hebben meegemaakt. Ze hebben echt een soort waas voor de ogen. Gelukkig is er een heel lieve vrouw die zich dag en nacht voor hen inzet. Ze is er eigenlijk altijd, op vrijwillige basis zelfs. Er was ook nog een Nederlandse vrouw die vrijwilligerswerk deed in het weeshuis. Door donaties kan het weeshuis blijven bestaan. Alle kinderen gaan naar school.

“Ambon” Het is vandaag precies een maand geleden dat we teruggekeerd zijn uit Ambon. Het wennen aan de cultuur daar was intensief, maar de eerste weken hier kostte me dat ookde nodige moeite. Ik mis Ambon nog steeds. De gastvrijheid van de mensen, het indrukwekkende landschap en het crossen in de becaks. 6

Jembatan

Jantine Wuyts

Annelieke Back

 Zeeuwse studenten bij het weeshuis.

Ik heb heimwee naar het reizen, de uitzichten vanuit mijn busraampje, het opgepropt zitten in een taxibusje, de spanning van het niet weten waar je terecht gaat komen, de relaxte mensen, het vogelvrije gevoel, het niets hoeven,het ontdekken van nieuwe interessante plekken, maar zeker ook het ontdekken van mezelf. Vooral hierdoor was het erg wennen om

weer normaal te kunnen functioneren in het dagelijkse Hollandse bestaan. De dagelijkse regelmaat van de wekker ’s morgens en weer aan het werk of naar school gaan voelde vreemd en ongemakkelijk en de vraag was dan ook of ik dit ooit weer als vanzelfsprekend zou gaan voelen.

Leon Weltings

Jembatan

7

Molukse studenten in Vlissingen In het kader van het uitwisselingsproject van SSVA was in het najaar van 2008 een groep van 12 Molukse studenten uit de stad Ambon en omgeving op bezoek in Vlissingen. Deze twee weken durende stage werd financieel mogelijk gemaakt door Xplore van het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking. De groep uit Ambon bestond uit Jonavia Risakotta, Amelia Pattipeilohy, Raymond Tan, Deta Rizki, Verginnia Hilewe, , Agnes Ayawaila, Yusuf Muhammad, Djonedgar Lilimwelat,Andre Mailuhu, Maryonover Nunuela,Frids Latukarlat en Rosita Thurea. De begeleiding was in handen van docente Engels van de Pattimura Universiteit en gedurende haar basisschoolperiode in Nederland heeft gewoond en Chris Oktolseja, directeur van de Technische School in Ambon.Ben de Lima werd door SSVA gevraagd als tolk en algemene begeleider van de groep uit Ambon. Net als de Vlissingse groep in Ambon lagen de stage-opdrachten op het terrein van milieu-educatie, afvalverwijdering, onderwijs, gezondheidszorg en toerisme. Zo bracht de Ambonse groep ondermeer bezoeken aan de millieustraat in Vlissingen, afvalverwijderingsbedrijven in de Moerdijk, het MicMec in Vlissingen en Middelburg, het Ziekenhuis Walcheren, reisbureaus, hotels, garages en onderwijsinstituten zoals De ROC en de zeevaartschool. Daarnaast maakte de groep ook kennis met Vlissingen en omgeving. De groep kreeg een rondleiding in het stadhuis van Vlissingen, in de Openbare Bilbiotheek en de Zeeuwse Bibliotheek, in het zwembad, in het Provinciehuis. En de groep had een excursie naar enkele bijzondere Zeeuwse attracties zoals de Westerscheldetunnel ,de Zeelandbrug en winkelen in Middelburg en Zierikzee. Zoals bekend is Vlissingen de zusterstad van de stad Ambon. Aan het eind van de stage hield de groep in het Mae Uku gebouw in de Molukse wijk een presentatie voor alle betrokkenen van het project en verzorgde SSVA een culturele avond met de muzikale omlijsting van de band van Onny Tuhuleruw en zang en dans van de groep uit Ambon.

foto 1 t/m 2: Bezoek aan de Openbare Bibliotheek in Vlissingen. foto 3:

Op het Abdijplein in Middelburg.

foto 4 t/m 5: Bezoek aan het Provinciehuis en de Statenzaal van de Provincie Zeeland te Middelburg. foto 6 t/m 7: Gezellige avond met o.a. traditionele Molukse dansen in ‘Mae Uku’ te Oost-Souburg.

8

Jembatan

1

2

3

4

5

6

7

Motva in Ambon Het Mobiel Operatieteam Vlissingen-Ambon heeft in de laatste maanden van 2008 weer staaroperaties verricht in het openbare dr. Haulussy ziekenhuis in Ambon Stad. Dit team heeft dit keer 234 staarpatiënten van hun kwaal afgeholpen binnen een tijdsbestek van twee weken. De patiënten kwamen uit Ambon Stad en de dorpen Latuhalat, Tawiri en Amahusu en er waren ook patiënten uit Seram en West-Papua die toevallig in Ambon waren. Ronald Elderkamp, de coördinator van het MOTVA is druk bezig met de voorbereidingen van de volgende teams die in maart zullen gaan. In de eerste weken van maart zal er weer een oogoperatieteam gaan en de laatste twee weken van die maand een urologieteam. Het oogoperatieteam zal bestaan uit drie oogartsen, te weten dokter Tegelberg (Goes), dokter Dubois (Utrecht) en dokter Smit (Amersfoort) en twee ok-assistenten Evelien Haliwela en Inge Vuyk, beiden werkzaam in het ziekenhuis van Gouda.Ook Elderkamp (anesthesie-assisstent) en zijn vrouw Jozefien maken deel uit van het team. Als technici zullen gaan Jacques Graaff en Marco Fraanje. In het kader van het cataract(=staar)project zullen twee verpleegkundigen uit Ambon die twee jaar geleden anderhalf jaar stage hebben gelopen in Vlissingse zorginstellingen een opleiding op Java gaan volgen voor oog-

heelkunde-assisstent. De gedachte hierachter is dat vanaf 2010 alleen nog chirurgen uit Nederland gestuurd zullen worden. Het urologieteam zal bestaan uit dokter John Vriesde van het Ziekenhuis Walcheren, Bram Goor uit Terneuzen en o.k. assistenten Christie Janse en Ina Wisse van Ziekenhuis Walcheren, de verpleegkundige Peter Tahitu en Ronald Elderkamp (anesthesie-assistent) van het Walcherse ziekenhuis en zijn vrouw Jozefien Manuhuwa . Ook Rachelle Hehalalu uit Maastricht is weer van de partij en zal hoogstwaarschijnlijk vanaf 2010 de coördinatie van het urologieteam gaan doen. Eind januari zal dokter Agus Harianto een maand lang stage lopen bij dokter Vriesde in

het Vlissingse ziekenhuis. Harianto was ook betrokken bij operaties van het MOTVA in Ambon. In november van dit jaar zal voor het eerst een team voor plastische chirurgie naar Ambon gestuurd worden. Deze specialisatie heeft Ambon nog niet, evenals urologie. Het team zal zich ondermeer bezig houden met het opereren van hazenlippen (gespleten bovenlippen). Dit team bestaat uit de chirurgen Vaandrager uit Vlissingen, Hawinkels en Fresow, beiden uit Helmond en Andy Liem uit Doetinchem en als ok-assistenten zijn Suzanne Timmermans en Chantal van de Watering uit Bergen op Zoom verbonden aan dit project.

 Ok-assistente Evelin Haliwela uit Gouda en oogarts Nico Buisman.

 Verpleegkundigen die in Vlissingen stage liepen, maakten deel uit van het project

Beste vrienden, familie, collega, lectori salutem, De Stichting Samenwerking VlissingenAmbon (SSVA) coördineert de activiteiten voortvloeiend uit de stedenband VlissingenAmbon Stad. De stichting is een organisatie, werkend op gemeentelijk niveau. Diverse projecten worden uitgevoerd, zoals afval-bewerking, visserij, onderwijs en gezondheidszorg. Speciaal voor de gezondheidszorg op Ambon is het MOTVA (Mobiel Operatieteam VlissingenAmbon) enkele jaren geleden begonnen met medische projecten op Ambon. In januari 2008 is onder auspiciën van het MOTVA voor de eerste keer een urologisch team actief geweest in Ambon Stad. In 11 dagen zijn 46 operaties bij 39 patiënten verricht. Gezien het bijzondere karakter van de operatie van Wa Na Amadin (zie haar verhaal op

pagina 10), de sociale en emotionele ellende daaromheen, is Wa Na uitgegroeid tot de kroon op het werk gedurende die 11 dagen. Wij hebben gemeend Wa Na niet alleen een nieuwe start in haar leven te geven, maar haar de komende jaren ook financieel te steunen. En dat zij weer het geloof en het vertrouwen in haar medemens kan ontwikkelen en tenslotte weer liefde van de medemens jegens haar kan ervaren.

Uw bijdrage zie ik gaarne tegemoet op rekeningnummer 38.53.95.590 t.n.v. SSVA te Middelburg, o.v.v. Wa Na.

Om dit doel te bereiken, vraag ik om uw financiële steun. Met heel weinig kunnen we veel bereiken en met z’n allen kunnen we dat zeker!

Urologieteam Ambon januari 2008 J. H. Vriesde P. Tahitu I. Wisse-Schout L. Vriesde-De Miranda A. Latuheru J. Latuheru-De Queljoe R. Elderkamp C. Janse

De planning is om in maart 2009 weer naar Ambon af te reizen met het urologieteam. Ik hoop u dan verslag uit te brengen van wat we bereikt hebben en hopen te bereiken.

Namens Wa Na en haar gezin hartelijk dank voor uw steun.

Met vriendelijke groet,

Jembatan

9

Het verhaal van Wa Na Het Mobiel Operatieteam Vlissingen-Ambon (Motva) zond begin 2008 een urologie-team uit Vlissingen naar Ambon onder leiding van de Vlissingse uroloog van Surinaamse afkomst John Vriesde. In 11 dagen werden tegen de 40 urologische operaties verricht. Eén van de patiënten was een jonge islamitische vrouw, Wa Na Amadin. Het verhaal van deze jonge vrouw heeft het team doen besluiten om bij terugkomst in Nederland actie voor haar te voeren. Het verhaal, opgetekend door uroloog Vriesde. De laatste zaterdag van ons verblijf kwam Wa Na, een jonge islamitische vrouw van 18 jaar voor haar laatste controle. Onbevangen en spontaan vertelde zij haar pijnlijke verhaal….. “Ik was 9 maanden zwanger en de baker van mijn dorp vond het nodig dat ik moest bevallen, ik had overigens nog geen weeën. De baker heeft samen met een aantal van mijn zwagers op mijn buik gedrukt om zo het kind eruit te laten komen. Ondanks het feit dat ik het uitschreeuwde van de pijn en dat er tijdens de bevalling brokken bloed (zo groot als een vuist) uitkwamen, bleef de baker mijn zwagers aanmoedigen om op mijn buik te blijven drukken. Uiteindelijk ben ik bevallen van een gezonde zoon. Na de bevalling heb ik zeven maanden lang met een open wond gelopen, had ik een onaangename sterke geur en was ik inconti-

nent. In die tijd ben ik zeven keer naar het El Fatah en vier keer naar het RSU-ziekenhuis geweest. Keer op keer stuurden de artsen mij terug naar huis en gaven ze aan dat ik maar op een later tijdstip terug moest komen. Het is zelfs zo geweest dat ik, nadat ik me voor de vierde keer bij het RSUziekenhuis had aangeld, op de operatietafel lag en dat ik naar huis werd gestuurd omdat ze me niet konden helpen. De artsen daar gaven aan dat ik maar moest wachten op de dokter uit Holland. Overigens had ik het nieuws van de komst van deze dokter uit Holland al uit de krant vernomen. De dokter uit Holland beschouwde ik als mijn laatste redmiddel. Als deze dokter mij niet kan helpen dan kon niemand mij helpen en was ik ten dode opgeschreven. Ik heb het operatieteam uit Holland het ziekenhuis binnen zien komen en dacht eerst

dat ze toeristen waren. Ik ben vaak naar de ziekenhuizen in Ambon Stad geweest en kon mijn kind niet overal en altijd meenemen. Ik liep dan vaak met een kletsnatte blouse of shirt, omdat ik mijn kind dan geen borstvoeding kon geven. De keren dat ik dan niet aanwezig was om mijn kind zelf te voeden, kreeg mijn kind borstvoeding van mijn zus die borstvoeding gaf aan haar eigen kind die even oud was als mijn kind. In mijn dorp werd ik verstoten vanwege mijn onaangename sterke geur. Ook gaf de baker mij aan dat dit mijn straf was vanwege de omgang met jongens in mijn jonge jaren. Ik begreep er niets van, hoe konden ze zoiets zeggen. Ik ben nog maar 18 jaar. Na de bevalling kreeg ik overigens wel hulp aangeboden van een oudere man. Hij zei dat hij wel kon helpen met zwarte kunst, dan zou het wel goed komen. Ik heb dit geweigerd, ik gaf aan dat ik tot God bid.”

SSVA gaat samenwerken met SLAH Onlangs heeft Stichting Samenwerking Vlissingen-Ambon (SSVA) en de Stichting Leer Anderen Helpen (SLAH) een overeenkomst getekend voor nauwe samenwerking op het gebied van de oogheelkunde. Beide stichtingen kwamen op elkaars pad door de medische projecten van de SSVA-werkgroep Motva, het Mobiel Operatieteam VlissingenAmbon. Het Motva coördineert de medische

10

Jembatan

operatieteams die oogoperaties verrichten in Ambon en sinds vorig jaar ook urologische operaties. Stichting SLAH is op 18 mei 1989 opgericht door oogarts Donald Tjia en Arnoud Boesten, de toenmalige directeur van het Rijnland Ziekenhuis te Leiderdorp, met als hoofddoelstelling blindheidbestrijding in Indonesië. Daarnaast stelt de SLAH zich ten doel zoveel

mogelijk medische kennis over te dragen in de gebieden waar gewerkt wordt. Zowel de bestuursleden als de oogartsen ontvangen geen vergoeding voor hun werk. Er zijn momenteel 22 oogartsen aan de stichting verbonden. De SLAH ontvangt geen overheidssteun en is afhankelijk van de giften van particulieren, stichtingen, serviceclubs,etc. Zij stelt zich strikt neutraal op ten aanzien van ras, geloof of politieke voorkeur. Alleen minvermogende patiënten komen voor een behandeling door de oogartsen van de stichting in aanmerking en deze is in principe gratis. De stichting werkt uitsluitend met onbetaalde krachten. Zo’n vier maal per jaar reist een team van twee oogartsen uit Nederland af naar Indonesië om daar operaties uit te voeren. Het betreft operaties voor staarpatiënten die een troebele ooglens hebben. Een succesvolle staaroperatie maakt van een praktisch blinde weer een ziende. Daarnaast wordt onderwijs gegeven aan verpleegsters en co-assistenten.

Groots benefietconcert voor Ambons ziekenhuis Op zondag 18 januari j.l. vond in het uitverkochte Arsenaaltheater in Vlissingen een benefietconcert plaats. Het doel was om geld in te zamelen voor medische apparatuur voor het Algemene dr. Haulussy Ziekenhuis in Ambon. De organisatie was in handen van de gebroeders Gerard, Peter en Henk Tahitu. Peter Tahitu ging twee jaar terug met het Mobiel Operatieteam Vlissingen-Ambon (Motva) onder leiding van de Vlissingse uroloog dokter Vriesde naar Ambon om urologische operaties uit te voeren. In het ziekenhuis zag Peter de gebrekkige uitrusting en besloot bij terugkomst actie te ondernemen om het ziekenhuis te ondersteunen. In maart gaat Tahitu voor de tweede keer mee met dokter Vriesde.

In het Comité van Aanbeveling zaten expoliticus Hans Dijkstal, oud-burgemeester van Vlissingen Anneke van Dok, saxofoniste Candy Dulfer, de Vlissingse uroloog John Vriesde, oud-hoogleraar internationale

communicatie aan de VU Cees Hamelink, directeur van Museum Maluku Wim Manuhutu, directeur van Warchild Nederland Willemijn Verloop en wokguru Lonny Gerungan.

Foto’s: Irma Lopulissa

Het benefietconcert heeft 23.280 euro opgebracht. Dit bedrag wordt nog verhoogd met de opbrengst van de verkoop van de cd Brothers in Music. Uroloog Vriesde en directerur van het Moma (Museum Maluku) in Utrecht hielden een speech over het belang van deze actie en aan het eind van de avond maakte oud-VVD leider Hans Dijkstal de opbrengst bekend. Er waren bij dit uitstekend georganiseerde evenement optredens van Candy Dulfer, Monica Akihary en Niels Brouwer, percussionist Jeroen de Rijk, ex-idol Nigel Brown, Lonny Gerungan, gospelgroep Loud en Proud en het Brothers in Music Project. De verschillende podiumactiviteiten werden aan elkaar gepraat door Bert Tahitu. Er waren bovendien een tentoonstelling met foto’s die de geschiedenis van de Molukkers en de komst van de Molukkers naar Nederland laten zien en een serie kleurige panelen met foto’s van dans en muziek, religie en tjakalele (krijgsdans) van vroeger tot heden. Beide tentoonstellingen waren beschikbaar gesteld door Museum Maluku.

Rijwielspeciaalzaak BATAVUS|GAZELLE|GIANT|KOGA MIYATA

voor al uw fietsplezier

TOON’S RIJWIELSHOP W i n ke l c e n t r u m “ Pa p e g a a i e n bu r g ”

4 3 8 6 DA V l i s s i n g e n

Te l e fo o n 0 1 1 8 4 7 9 5 6 5 Jembatan

11

Ronald Elderkamp, coördinator MOTVA MOTVA is een onderdeel van Stichting Samenwerking Vlissingen-Ambon en staat voor Mobiel Operatieteam Vlissingen-Ambon. Dit team verricht staar- en urologische operaties in het openbare dr. Haulussy Ziekenhuis in Ambon.

Naam

Ronald Elderkamp

Leeftijd

48 jaar

Getrouwd met

Jozefien Manuhuwa

Woonplaats

Vlissingen

Beroep

Anesthesie-assistent, houdt zich bezig met verdoving en narcose bij operaties.

Coördinator MOTVA, wat houdt dit in?

Te veel om op te noemen, maar laat ik een paar dingen noemen: Het samenstellen van de teams, het regelen van het benodigde materiaal, de samenwerking met de Molukse verpleegkundigen in Ambon, het uitvoerend werk tijdens het project.

Hoeveel operatieteams heeft SSVA tot nu toe gestuurd?

3 teams voor staaroperaties en 1 team voor urologische operaties.

Wanneer gaat het volgende team?

In maart gaan we met twee teams voor oog-en urologische operaties en in november gaat voor het eerst een team voor plastische chirurgie.

SSVA heeft een overeenkomst gesloten met SLAH.

Het is voor mij persoonlijk heel snel, maar dit is de logische stap die de SSVA moet maken, wil zij professioneel en duurzaam werken in Ambon. Ook voor het ziekenhuis van Ambon is dit van groot belang; het krijgt te maken met een andere manier van werken.

Wat waren jouw meest opvallende momenten in Ambon?

In positieve zin de enorme uiting van dankbaarheid bij de mensen die ze subtiel maar ook heel duidelijk uiten en in negatieve zin toen een familie besloot een vrouw niet te laten opereren, waardoor het overlijden van die vrouw in beeld kwam.

Wat vond je van het Benefietconcert van de Gebroeders Tahitu voor het Haulussy Ziekenhuis?

Fantastisch, dit soort initiatieven uit de Molukse gemeenschap is voor mij ook een enorme drive om door te gaan. Gedurende het concert gingen mijn gedachten ook uit naar hun broer, wijlen Jozef Tahitu waar ik veel mee samenwerkte voor SSVA.

Molukse verpleegkundigen

Ik zou zeggen, meldt je aan! Het is voor ons praktisch als ze tweetalig zijn en affiniteit hebben met de Molukken. Maar ik roep ook niet-Molukse verpleegkundigen op om zich te melden.

12

Jembatan

Zeeuwse Molukkers en ontwikkelingssamenwerking Op woensdag 15 oktober 2008 presenteerden vier Molukse organisaties hun ontwikkelingsprojecten op de Molukken aan een Zeeuws publiek. Sportvereniging Jong Ambon, vertegenwoordiger Jim Pentury. Deze Molukse voetbalclub uit Middelburg e.o. ging afgelopen zomer met twee teams en ruim honderd overwegend Molukse supporters naar Ambon om daar een aantal wedstrijden te spelen. Dit nadat een team uit Ambon hier in Nederland op uitnodiging van sv jong ambon een aantal wedstrijden had gespeeld. Deze activiteiten vonden plaats in het kader van het 50 jarig bestaan van de vereniging. Gedurende haar bezoek heeft sv jong ambon verklaard (tijdens bijeenkomsten met o.m. voetbalautoriteiten en de locale media) dat zij plannen ontwikkelt om de sportontwikkeling (m.n. op voetbalgebied) te ondersteunen. Dit doet zij samen met een aantal organisaties in Nederland, w.o. TitanE en stichting Sunrise uit Maastricht.

Werkgroep Itawaka, vertegenwoordigers Boy en Jonias Tomasowa. Deze Vlissingse werkgroep ondersteunt een schoolproject in het dorp Itawaka op het Middenmolukse eiland Saparua. De groep zamelt geld in om een waterleiding te realiseren bij een school. De know-how

hoe dit moet gebeuren is aanwezig in het dorp en de werkgroep wil perse geen subsidie aanvragen. De groep gaat zelf voor de benodigde financiën zorgen. Voort ondersteunt zij een aantal weeskinderen in het dorp. Weeskinderen die geen familie zijn van de leden van de werkgroep.

Stichting Samenwerking VlissingenAmbon, vertegenwoordiger Bob Latuheru. De stichting is een onderdeel van de stedenband Vlissingen-Ambon. Zij is op dit moment bezig met een uitwisselingsproject van Xplore van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. ROCZeeland en Hogeschool Zeelandstudenten zijn afgelopen zomer naar Ambon geweest om daar twee weken stage te lopen en momenteel lopen 12 studenten uit Ambon twee weken stage in Vlissingen e.o. Binnenkort stuurt de stichting twee operatie-teams naar Ambon voor staar- en urologieoperaties. De gratis operaties zijn bedoeld voor mensen in Ambon die zo’n operatie niet kunnen betalen. Andere lopende projecten zijn : een milieueducatieproject, een afvalverwijderingsproject, een project “Engels op de basisschool” en een visserijproject.

Werkgroep Biogas Maluku, vertegenwoordiger Nico Lopulissa Met Stichting TitanE werkt de werkgroep momenteel aan een (pilot)project biogas op het eiland Ambon ( 1dorp) en Seram (3 dorpen). Het biogasproject bestaat uit het installeren van een installatie die door middel van fermentatie van dierlijke uitwerpselen gas oplevert waarop een kooktoestel kan draaien en een gaslamp kan branden. De uitwerpselen van twee koeien of vier varkens zijn al genoeg om voldoende biogas te produceren. De SNV heeft met dit project al zeer goede resultaten geboekt : 140.000 in Nepal , 20.000 in Vietnam en momenteel is die organisatie met 5.000 installaties in Cambodja.

Na de vragenronde volgde een presentatie van 12 studenten van Hogeschool Zeeland en ROCZeeland. De groep ging in augustus 2008 voor twee weken op stage in de stad Ambon en omgeving. De stage maakte deel uit van een uitwisselingsproject van Xplore van het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking. De studenten deden dit aan de hand van een powerpointpresentatie. Bijna 140 mensen waren aanwezig in het gebouw van het cultureel centrum Mae Uku in Oost-Souburg.

Leroy en Desirée op Ambon Ambon schrijft ze : “het is een hele ervaring te vertrekken naar het land waar opa over vertelt, het land waar ik zoveel over heb gehoord maar nog zo weinig van heb gezien en ervaren”. Desirée en Leroy zijn de kleinkinderen van Oom Pede Waas uit Vlissingen. De ervaringen van de twee studenten uit Vlissingen kunt u volgen via www.deesopreis.nl en www.nursesontour.com



Vanaf 2 januari zitten juf Desirée (studente Pabo) en broer Leroy de Priester (HBO-V) op Ambon. Tot juni zullen de twee studenten van Hogeschool Zeeland stage lopen in Ambon. Het tweetal heeft met de SSVA de nodige voorbereidingen getroffen, onderzoeksplannen opgesteld en een stoomcursus Maleis gevolgd. Leroy zal stage lopen in het dr. M. Haulussy ziekenhuis van Ambon op de afdeling spoedeisende hulp, chirurgie en interne geneeskunde. Daarnaast zal hij deel uitmaken van het operatieteam (Motva) van de SSVA dat in maart staar- en urologische operaties verricht. Hij zal tevens onderzoek doen voor uitbreiding van motva-projecten in Ambon. Juf Desirée zal zich bezighouden met milieueducatie op de basisschool. Over de stage in

Leroy (met bril) en naast hem Desirée in Mae Uku. Jembatan

13

Afvaleducatie op Ambon Er is veel gebeurd dit jaar op gebied van afvaleducatie. En er liggen plannen voor komende jaren, want Ambon moet schoon! Op Ambon In mei waren Bob Latuhereu en Els v.d. Kerkhof (MICMEC Walcheren) op Ambon. Er werd gewerkt aan de ontwikkeling van de leskisten ‘Ambon bersih!’ (Ambon schoon!), samen met leerkracht Elisabeth van Sekolah II. Zij was vorig jaar in Vlissingen. Op deze school zal ook een natuur- en milieu-educatief centrum worden ingericht. Als begin hiervoor had Els een paar posters waarop heel duidelijk blijkt dat een schone omgeving veel aangenamer en gezonder is dan een vuile, en ook hoe deze schoon te houden! Op deze school werden ook de eerste workshops over afvaleducatie gehouden. Een tiental leerkrachten van scholen uit de hele gemeente woonden deze bij. Elisabeth toonde trots haar goed werkende composthoop en de sets afvalbaken om groen en ander afval apart te houden. Ook werd er op de school door leerlingen heerlijk gekookt (o.a. vis gegrilld) voor een uitgebreide lunch voor alle deelnemers aan de workshop. In de dagen daarna werden presentaties met het lesmateriaal gehouden voor verschillende

14

Jembatan

schoolklassen. De kinderen gingen zelf op zoek met wormenpop Coco Cencin naar wat hij wél en wat hij níet lust. Wat hij en zijn vriendjes de bodemdiertjes wel lusten is voor op de composthoop. Wat ze niet lusten (plastic, blik e.d.) moet op een andere manier opgeruimd worden, en zeker niet op straat of in de natuur terecht komen. Evenals in Nederland, waar gewerkt wordt met wormen-pop Pieter de Pier, sloeg het verhaal meteen aan. Tot slot was er nog een presentatie met vrouwen-milieugroep PKK (waarvan Rose Papilaya voorzitter is). Zij gaan als vrijwilligers onderzoek doen naar gescheiden afvalinzameling in een aantal wijken. Zo wordt toegewerkt naar een op de wijk afgestemde manier van afvalscheiding.

In Vlissingen In juni was er weer een delegatie in Vlissingen, met o.a. leerkracht Rohana. Zij was bij een van de afvalworkshops op Ambon en kon de draad hier dus snel oppakken. Samen met leerkrachten ui Vlissingen werd op een middag in het MEC het hoe en waarom van milieuonderwijs

doorgesproken. Ook haar school zal gaan dienen als voorbeeldschool m.b.t. afvaleducatie, evenals nog 4 scholen, verspreid over het eiland. Komende jaren willen we ook een proef gaan doen met het opzetten van uitleensystemen van leskisten, zoals het ook in Vlissingen bij MICMEC gebeurt. Zodat niet alle 250 scholen van de gemeente Ambon een kist zelf hoeven te krijgen, maar kunnen lenen als ze hem gaan gebruiken. Basisschool De Wissel heeft inmiddels dezelfde leskist. Leerlingen van deze school zullen ervaringen hiermee gaan uitwisselen met een school op Ambon. Dit gaat gebeuren via filmpjes en internet, o.l.v. Pabo studenten. Bij de delegatie van juni was ook burgemeester Jopie Papilaya en zijn vrouw Rose. In zijn afscheidstoespraak gaf hij aan afvaleducatie heel belangrijk te vinden en zich zal inspannen om alle scholen hiertoe in de gelegenheid te stellen. Daar gaan we hem aan houden!

Els v.d. Kerkhof MICMEC Walcheren

SWAP steunt SSVA Marloes Niwele, die 2 jaar geleden naar Ambon ging voor een Xplore-stage, heeft samen met haar medestudenten aan de Hogeschool Zeeland in het kader van hun studie een bedrijf opgericht met de naam SWAP, “Students With A Purpose”. Haar mede-studenten zijn Ronald Jacobs, Andries Labruijère, Wesley Paling, Sean van der Vlies, Job van de Vrie, Chantal Wessels en Ginie Witkowski.

Het product dat SWAP gaat verkopen is een Swappie. Het product bestaat uit twee verschillende onderdelen. Het eerste onderdeel is een borsteltje waarmee een toetsenbord van een computer of een laptop kan worden schoongemaakt.Het tweede onderdeel is hetzelfde poppetje maar dan speciaal voor het beeldscherm. Het borsteltje is in de vorm van een poppetje in de kleuren rood, oranje en blauw. Om succesvol te opereren verkoopt

het bedrijf ook aandelen. In het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen heeft de groep besloten om een goed doel te ondersteunen. De keus is gevallen op de Stichting Samenwerking Vlissingen-Ambon (SSVA) die actief is in de stad Ambon. Een bepaald deel van de opbrengsten gaat naar deze stichting. Voor meer informatie: www.swapstudentcompany.tk [email protected]

Ziekenhuisbedden naar Ambon De 84 ziekenhuisbedden, matrassen en accesoires zoals hekjes, infuusstandaards zijn onderweg naar Ambon per schip. Ook operatietafels, sterilisatoren en operatiemateriaal zijn door het Ziekenhuis Walcheren geschonken aan de SSVA.De demontatatie van de bedden gebeurde door de zogenaamde ‘veegploeg’van Emergis. Dat is een groep

cliënten van Emergis die als dagbesteding onder toezicht van een werkmeester de straten in de binnenstad schoonmaakt. “De SSVA heeft gevraagd of we dat werk wilden doen”, zegt werkmeester James Malawauw.Ook de ploeg van Corrie Sarioa deed hieraan mee. De ploeg had ook hulp van een aantal Nederlandse en Molukse vrij-

Hivos steunt milieuproject SSVA Het Humanistisch Instituut voor Ontwikkelingssamenwerking is een Nederlandse niet-gouvernementele organisatie die handelt vanuit humanistische waarden. Hivos stelt vertrouwen in de creativiteit en capaciteit van mensen. Hivos richt zich op structurele armoedebestrijding met een nadruk op maatschappijopbouw en duurzame economische ontwikkeling. Het Hivos ondersteunt financieel het project “Milieu educatie Ambon” van SSVA. De stichting is in samenwerking met MicMec Vlissingen bezig met een milieu educatieproject op een aantal Ambonse scholen. MicMec staat voor Milieu informatie centrum en Milieu educatiecentrum en staat in

Actie ‘Kerstlicht’ een initiatief van de Rotary Club Middelburg

In de dagen rondom de afgelopen kerst heeft Rotary Club Middelburg het MOTVA van SSVA ondersteund middels de verkoop van kerstspullen (Aktie ‘kerstlicht’) op de Markt voor het Middelburgse stadhuis. De opbrengsten waren voor medische projecten op Ambon.

Vlissingen. MicMec ondersteunt ondermeer scholen in de regio die informatie willen over milieu onderwerpen. Zij leent tentoonstellingen uit en leskisten en produceert lesbrieven. MicMec is ook actief in ontwikkelingslanden.

willigers: Romano Pattiasina, Brian Haurissa, Max Pattiasina, Johnny Malawauw en Ben Sekawael.Het bedrijf Interlashing, dochter van Verbrugge Terminals uit Vlissingen-Oost, heeft twee medewerkers beschikbaar gesteld die de spullen inladen in zeecontainers.

Steun het werk van Stichting Samenwerking Vlissingen-Ambon Steun de activiteiten van Stichting Samenwerking Vlissingen-Ambon (SSVA). U kunt donateur worden of eenmalig een bijdrage storten op rekeningnummer 38.53.95.590 t.n.v. SSVA te Middelburg. Voor meer informatie : de heer A. Latuheru (penningmeester SSVA), telnr. 0118-62 45 41 Email : [email protected]

Aktie voor ziekenhuis Dr. M. Haulussy Koop de CD ‘Brothers in Music’! Daarme helpt u het ziekenhuis Dr. M. Haulussy aan de middelen om beter te kunnen functioneren en de medische zorg in Ambon op een hoger niveau te brengen, want de opbrengst van deze cd komt volledig ten goede aan het ziekenhuis Dr. M. Haulussy in Ambon Stad op de Molukken. Zie voor meer informatie op www.brothersinmusic.nl. Hier kunt u ook de CD bestellen.

Jembatan

15

16

Jembatan