Je laat een blad vallen Honoré δ’O
blad in repen knippen dan video starten
je neemt een blad papier en je laat het vallen je bukt je, je handen rapen het op je laat het weer vallen, je knieën buigen zich en je vingers rapen het op, je kuitspieren duwen je ogen omhoog die moeilijk het onderscheid kunnen maken tussen het verschil: een blad leeg papier of een leeg blad papier jij knipt het blad in repen, de schaar knipt het blad in repen de repen dromen over de zinnen die ze willen zijn want je gelooft je ogen, je ogen lezen de repen, ze lezen tussen de repen, ze lezen de stille repen, je oren horen de repen die er niet zijn, de voorkant sluit zich al aan bij de achterkant, op de derde oever van de rivier komt er Moebiusplaats vrij.
1
je knipt je nagels met dezelfde schaar, de regels en de repen hebben een ontmoeting, je wilt erbij zijn en de zenuwen sturen je spieren die stappen in de sensatie van een metamorfologie, de regel wás een afspraak! in het spel! of wás een stevige meetlat, weet je nog, de regel strak op de hand, plets, bij regen en zonneschijn, herinneringen vertragen het verouderingsproces van het brein op reep kon slechts chocolade volgen, alle geluiden, puzzels en kaarten, tussen bron en monding, hadden een bijna gemeenschappelijk doel nu is er volwassen verandering in het spel, je ogen zoeken in de ruimte waar niets te zien is, recht kan quantumkrom zijn, gesmolten chocolade wil niet stollen, en stilte krijgt een stem de zintuigen begeven zich op elkaars terrein en infiltreren in de resterende gebieden van terra incognita, ze tutoyeren erop los: inktzwart is de kleur die blij is als in de wereld alle lichten aan gaan alles is uitgeschreven, knipknipknipknipknip (blad in twee knippen tussen haakjes) de repen zijn erg breed want de stilte van de stem die zeer zwijgt is ook hoorbaar buiten het gehoor, zoals het oog ooit de onzichtbaarheid zal lezen de repen (rood) zijn erg breed (oranje) want de stilte (geel) van de stem (groen) die zeer zwijgt (blauw) is ook hoorbaar buiten het gehoor (indigo), zoals het oog (violet) ooit de onzichtbaarheid (inkt) zal lezen waar stap je heen met dat lege blad in repen van hunkerende geuren en kleuren? natte inkt glundert in het licht van de schijn van de stilte die nog het meest voorkomt op het trommelvlies van een houten oor de tongen van de zintuigen proclameren onophoudelijk en ongestoord in verschillende talen; ROGGBIV, het ROGGBIV van de regenboog heb ik altijd onthouden als het vlees op zondag ik hield het vlammetje van een lucifer boven de ochtendzon
2
het ros was een koe, mijn moeder legde de priem die ze eerst in de rosbief prikte en daar gedurende tien seconden liet acclimatiseren op haar binnenpols, om de warmte te meten, op basis van die gevoeligheid kon de kleur geraden en de smaak voorspeld worden, saignant viel nog buiten de keukenterminologie, kookprogramma’s en Engelse woorden waren niet klaar, het leven was trager en de stem meer analoog dan de computer van vandaag e-digitaal is
De stilte dwaalt af, het leven is nu sneller, de tijden vaak vegetarisch, en het kind dat niet volwassen wordt heeft zich leren vermommen. De stilte is uitgedijd tot buiten de dampkring, we leggen ons oor tegen een microklimaat. 1 snee in blad maken
Ik heb in Sint Lukas Brussel in het jaar 1997 gedurende twee weken een workshop gehouden met eerstejaarsstudenten. De opdracht was duidelijk. Zoek een oplossing voor een leeg blad papier, een leeg schilderij, een lege sokkel. De resultaten spraken tot de verbeelding. Een stille student had in een simpel wit blad met losse hand en vaste cutter een reeks parallelle sneden gemaakt, aan de achterkant zat aan weerszijden een elastiekje, dat functioneerde als bevestiging van het masker op je hoofd als je het wou opzetten. Door dat geplooide blad en de zich openende snijlijnen zag de werkelijkheid er interessant uit --- uiterst interessant uit, uit en aan, opgedeeld, geordend, gescheurd, fragmentarisch, verinnerlijkt, onteigend, gesplitst, verenigd. Jawel, ga - door. We hebben toen op straat een groepsfoto genomen, iedereen getooid met een exemplaar van dat geweldige masker. Dat beeld blijft me aangapen, vanuit een absoluut spectrum van de stilte.
3
masker opzetten
Achter de deur op een stukje muur tussen de twee salonruimtes (Sint-Lucas Galerie was gehuisvest in een groot herenhuis) was later dit minimalistische, seriële beeld te zien: vier rijen onder elkaar, vier rijen van vijf maskers die aan een speldenkop aan de muur opgehangen zijn, de maskers kantelen een beetje, de groep zonder personages kijkt je aan. ons laboratorium daar was een ingewikkelde chaos de directeur heeft me toen hoogst persoonlijk op het matje geroepen, met de uitdrukkelijke bezinningsvraag of mijn concept wel verantwoord was, want de leerlingen moesten eerst nog leren schilderen en beeldhouwen. dezelfde student had naadloos een extra dikke bovenplaat aangebracht op een van de sokkels met een hoogte van ongeveer anderhalve meter, daarin had hij een mooi elegant putje uitgebeiteld: als je je bukte paste je kin perfect in de holte. Ik heb de ‘kinhouder’ gemaakt, zei de jongen. De jongen. --, --de jongen van toen, hoor je hem? hoor je hem komen? hoor je me komen? hopelijk is - in de man van toen - de eeuwige jongen volwassen gebleven de directeur, de directeur van toen, zou vandaag de pensioengerechtigde revolutie en het ideaal van de vrede minder beschermen, want transparantie is een bron van nakend geluid van de tegenpartij, wat we nodig hebben onder wijs leef tijd
4
vraag stelling of of mag in de macht en/of, nu direct naar de directeur met zijn bekommernis: of bakens van stilte tentoonstellingswaarde hebben? de schoolmeester zegt: kunst begint waar het kunnen van de meesten ophoudt, in vertaling: de stilte stopt waar het geluid van het denken begint hoe kunnen we dat verhinderen, hoe kunnen we dat stimuleren er doen zich op de overgang meerdere scenario's voor je valt, het blad papier neemt je op sympathiek! daar hadden we nog niks van gehoord, nog niet iets, geen ietsje, geen pietsje, daar was het tot nu toe stil je neemt het blad de aantekeningen vallen je neemt wat valt terwijl het valt als valt wint, dan lig je op de grond, dan lig je eruit je vertelt later dat je met een sprong het blad uit de lucht geplukt hebt, nadat een onwaarschijnlijke windstoot het contract met de geschiedenis al bijna in zee had geblazen de geschiedenis herhaalt zich, de ene keer in het bijzondere detail, de andere keer in het wijde landschap, niet in beiden tegelijkertijd, daarom herhaalt de toekomst van een jongen zich nooit zeg me stap voor stap welke waarheid en welke spieren aan de overkant het papier oprapen welke boom is geknipt om er papier van te scheppen, welk papier is geschikt om er boeken van te maken, welke boeken zijn geschikt om de bibliotheken te vullen, welke bibliotheken en harde schijven zijn geschikt om beschaving aan de volgende generaties door te geven wanneer alles zich nestelt in een slaapcadans neem je bijvoorbeeld groen als lawaai van de esthetische stilte waarin de vogels stuifmeel fluiten op een consensus, waar fout-geluid en juist-gestil inwisselbaar zijn, was je ooit in je droom een reep? wanneer steek je over? neem je dan iets mee? naar de overkant
?
5
knipknipknipknipknip hoor je de schaar die zegt dat de stilte visueel gezien de plaats is die wordt ingenomen door de gedachten van dat deel van de blije hersenen dat we niet gebruiken volg je als ik zeg dat het andere deel evenmin faalt op zondag witte decibels / van maandag tot vrijdag het ganse scala uitzonderlijk op dinsdag transparante decibels, met de aankondiging van enkele hyperen ultrasone vallende sterren knipknipknipknipknip, in vijf keer ben je over
_____________ Performance-tekst geschreven in opdracht van tijdschrift rekto:verso en internationaal literatuurhuis Passa Porta, voor de avond ‘Stil verzet’, Brussel, 3 juni 2014. © Honoré δ’O, 2014
6
