12 7-
r jaa
Kijkboek Jacques Doucet
e d t e m r e i z e l p e j Veel k e o b t i d n i s spelletje n a v k r e w t e h k Ontde t e c u o D s e u q c Ja m u e s u M a r b o C In het t s n u K e n r e d o voor M
Jacques Doucet, de Franse CoBrA
Expositie – Ontdek de kunst van Jacques Doucet ? r a a n e kunst
ze e d s i Wie j? i h t e o Wat d
Jacque
s Douc et De Franse kunstenaar is op 11 april 1924 geboren in Boulogne (Frankrijk). Hij is overleden op 11 maart 1994 in Parijs (Frankrijk). Zijn grote passie is dichten en schilderen.
1940 Hij schrijft gedichten en tekent. 1943 Hij besluit schilder te worden. 1947 Hij gebruikt in zijn schilderijen materialen zoals teer, papier, gescheurd karton en hij wordt geïnspireerd door kindertekeningen en door graffiti. 1948 Hij wordt lid van Cobra. 1950 Hij produceert met zijn vrouw de serie ‘Kinderspelen’ (6 borden en een schaal). 1953 Hij maakt abstracte schilderijen. 1957 Hij creëert schilderijen-collages met een mengsel van verf en gescheurd papier. 1960 Hij schrapt, krast, krabt en verandert de dikke materie. 1963 Hij kiest om zijn collages ronde, ovale en vierkante lijsten. 1969 Hij produceert assemblages, samengeperste objecten, en collages in hars. 1979- Hij maakt schilderijen en collages. 1993 Ook maakt hij 27 prenten, litho’s of zeefdrukken. Die doet hij soms in albums met bijpassende teksten. Waarom kun je werk van Doucet zien in het Cobra Museum? Jacques Doucet is vanaf het begin lid van de Cobra groep.
De titel van de expositie: Jacques Doucet, de Franse CoBrA De tentoonstelling: Een verzameling van ongeveer 80 kunstwerken: schilderijen, collages, beelden, prenten, keramiek. Je ziet in het museum ook enkele werken van andere Cobra kunstenaars. Het werk: Vanaf 1947 experimenteert Jacques Doucet met vorm, materie, kleur, gebaar. Hij werkt met verschillende technieken: schilderen, tekenen, collages maken, krabben. Hij schrijft gedichten, en hij geniet van het bedenken van titels voor zijn werken.
Wat is het?
Wat was Cobra? Jacques Doucet, de Franse CoBrA Op 8 november 1948 wordt Cobra opgericht en de groep wordt beëindigd in 1951.
Wat betekent Cobra? CO voor Copenhagen (hoofdstad van Denemarken), BR voor Brussel (hoofdstad van België) en A voor Amsterdam (hoofdstad van Nederland). Maar de Cobra is ook een rebelse vechtslang! De deelnemers van de groep zijn schilders, beeldhouwers en dichters. Ze komen uit de drie landen. Jacques Doucet is één van de twee Franse kunstenaars. Hij blijft drie jaar lid van de groep. De Cobra kunstenaars bedachten een programma: - Breken met de ouderwetse regels van de kunstacademies; vergeten wat je daar hebt geleerd. - Kunst maken voor iedereen. - Kunst maken door vrij te experimenteren. - Kinderlijke en instinctieve vrijheid terugvinden. - Spontaniteit van het gebaar terugvinden. - Een werk maken voor de zintuigen.
Prent: de afbeelding wordt gesneden in hout en gedrukt (houtsnede); de afbeelding wordt in een metalen plaat gemaakt en afgedrukt (gravure); de afbeelding wordt getekend op een steen en gedrukt (litho).
Cobra & Jacques Doucet:
Al op jonge leeftijd ontdekt hij het dichten. Tijdens zijn deelname aan Cobra maakt hij lange lijsten met titels. Die zijn vaak erg poëtisch, zoals: Pas op voor zwaluwen!
Deze vrijheid van werken zien de kunstenaars in de primitieve kunst*, in kindertekeningen en ook in graffiti. *Primitieve kunst: vroege creaties van volken uit Afrika, Oceanië, Azië, Amerika.
Wat is een titel?
De titel vertelt iets over een kunstwerk. Het kan een korte omschrijving zijn, een bedoeling geven, iets suggereren. De titel kan een gedachte oproepen of verrassen. Het is een richtingwijzer voor het ‘lezen’ van een kunstwerk.
Abstract: beeld dat niet de werkelijkheid voorstelt. Keramiek: materie gemaakt op basis van klei, gebakken in een oven.
“Kunst is het leven”, zeggen de kunstenaars van Cobra
Bedenk, vindt uit, schrijf, en speel met woorden. Kies een dier en probeer een gedicht te schrijven dat rijmt. Je kunt zo beginnen…
Ik ben een klier zei de gier Of: Ik heb geen vorm zei de worm Of: Ik heb slaap zei het schaap En nu jij…
Prenez-garde aux Hirondelles, 1948 Daarna, 10 jaar lang, geeft hij geen titels aan zijn werken. Dan staat er alleen ‘zonder titel’. Na 1960, lees je de woorden ‘gedicht’ of ‘poëzie’ af en toe in de titels van zijn schilderijen. Bijvoorbeeld: Gedicht van een brandende struik of Gedicht van de klok.
Cobra Monsters & dieren
Details & vormen
Vanaf de prehistorie tot nu toe zijn dieren altijd door mensen weergegeven, en geschilderd door kunstenaars. Door dieren af te beelden laten zij hun visie op de wereld en de maatschappij zien. Dieren worden vaak afgebeeld als een symbool voor vrijheid.
Kijk en vergelijk de werken.
1. Kijk goed naar de werken van Jacques Doucet. 2. Z oek de vormen. Omcirkel de vormen die je in Doucets werken kunt terugvinden.
Dieren leefden ook in de verbeelding van de kunstenaars van Cobra. Ze hebben een eigen wereld van fantasiedieren uitgevonden.
Maak een link tussen de zinnen en de werken van Cobra
In de schilderijen van Cobra kunstenaars, en in gedichten van Christian Dotremont, Karel Appel en Pierre Alechinsky, worden hybride* figuren (half mens/half dier) gevormd tot een moderne dierentuin. * Hybride is een combinatie van twee verschillende rassen. Bijvoorbeeld een draak en een eenhoorn.
Er zijn grote ogen gemaakt met opgerolde lijnen, als een soort labyrinth.
voorbeeld
De beweging is snel en sterk. De kleuren en dikke materie dwarrelen.
Egill Jacobsen, Rød maske Rood masker, 1936, olieverf op doek
Oplossing : 1 en 2 zijn kindertekeningen
Karel Appel, Zonder titel, 1961, olieverf op doek
Het dier dat we hier zien is gemaakt met dikke vegen van gekleurde verf.
De kunstenaar laat zijn hand en zijn penseel dansen op het papier.
Pierre Alechinsky, De retour, 1975, inkt op papier op doek
De kunstenaar gebruikt zwarte inkt als materie.
Sinds 1947 tekent Doucet zijn personages met eenvoudige vormen, omlijnd met zwart. Net als graffiti* die je op muren in de stad ziet of in tekeningen van kleine kinderen. Doucet is geïnspireerd door deze volkse cultuur. Hij zoekt in zijn werk naar het spontane en natuurlijke gebaar van een kind.
De kunstenaar gebruikt een oud stuk hout. Zwarte lijnen begrenzen vreemde dieren.
Karel Appel, Man, the Witness, 1959, Stronk beschilderd olijfhout
De kleurvlakken vormen samen een fantasiedier.
Theo Wolvecamp, Maskerade, 1956, olieverf op doek
Wat is het? Graffiti is een Italiaans woord. Het betekent schrijven, tekenen of schilderen. Graffiti is al miljoenen jaren een manier voor mensen om zich uit te drukken, om een boodschap door te geven. Je ziet graffiti op muren in de stad, in openbare ruimtes of op een schooltafel. Tegenwoordig hoort graffiti bij kunst, noemen we het ‘Street Art’ en hoort het bij de Hip Hop cultuur.
Vermaak je
r e d r e v f l e z a g Ik Soort:
eld e b r o Vo (bijvoorbeeld dik) materie etiket N°: 1,2,7 Soort:
1.Vul de etiketten in. 2. Kies zelf een soort uit (je mag zelf ook soorten bedenken). 3. Schrijf de nummers op van de afbeeldingen die daarbij horen.
Soorten:
- materie (dik, vloeibaar) - kleur (helder, somber, donker, levendig, mat, vrolijk) - vorm (abstract, figuratief) - techniek (collage, schilderij, of beide) kies zelf andere soorten, bijvoorbeeld: vrolijk
N°: Soort: N°: Soort: N°: Soort: N°: Soort: N°: Soort: N°: Soort: N°: Soort: N°:
Afbeeldingen No:
Collages
CoBrA is de afkorting van Copenhagen, Brussel, Amsterdam. Daar zit geen woord Frans bij. En terecht: de oprichters van Cobra zijn: een Deen, twee Belgen en drie Nederlanders. Op maandag 8 november 1948. Maar. Het is wel in Parijs. En al snel sluiten ook twee Franse kunstenaars zich aan bij de groep. Waaronder Jacques Doucet. Die is dan 24.
Telkens als Jacques Doucet vindt dat een kunstwerk ‘mislukt’ is, scheurt hij het in stukken.
Een jaar eerder ontmoet Doucet de Nederlandse schilder Corneille. In Boedapest, Hongarije. Ze zijn allebei verzot op vrijheid, op het experiment, op felle kleur, op beweging en op Paul Klee hun grote voorbeeld. En ze houden allebei van zigeunermuziek. Doucet en Corneille worden vrienden. Doucet is een enthousiast lid van Cobra. Hij is bijna overal bij, doet mee aan de tentoonstelling in Amsterdam (1949, Stedelijk Museum) en ook aan die in Luik (1951). Na de opheffing van Cobra blijft hij met velen in contact. Als hij nu nog zou leven, zou hij zeker een Facebook pagina hebben. En twitteren. Langzamerhand verandert zijn werk. De kleuren worden donkerder, minder fel. En de verf stroomt niet langer, maar beweegt wat trager. En de voorstelling wordt abstract. Je ziet geen herkenbare vormen meer. Je moet het van je gevoel hebben. Jacques Doucet, ‘de Franse CoBrA’, is bijna 70 jaar geworden. Het Cobra Museum organiseert de eerste grote tentoonstelling in Nederland. Schilderijen, maar ook beelden, collages, grafiek en keramiek. Kom kijken naar de tentoonstelling. Dat kan tot en met 18 september 2011!
Noem zeven materialen die de kunstenaar voor zijn collages heeft gebruikt.
In de jaren zestig maakt hij collages met verscheurd papier, bijvoorbeeld uit de krant of uit blaadjes als Donald Duck.
Golfkarton
IJzerdraad
IJzer
Gekleurd papier
Meer weten over Cobra? Je moet echt even kijken :) www.krskrscobra.nl Tekst: Paul Mertz
Verstening, 1969-1970, collage met samengeperste slabak, diameter 37 cm.
Kruiswoordpuzzel
Plastic
Streepjescodes Metrokaartjes
Behangpapier
Plakband
Karton
Vinylbehang
Pakpapier
De schilder maakt ook kunstwerken die hij versteningen noemt. Hiervoor gebruikt hij verschillende materialen, collages en voorwerpen. Hij houdt ervan om alledaagse voorwerpen om te vormen tot iets nieuws, zoals hiernaast een slakom die hij in stukken breekt en samenperst, en waar hij zo een nieuwe vorm aan geeft. De voorwerpen die Jacques Doucet onder handen neemt, veranderen van rol: ze zijn niet meer bruikbaar, ze hebben geen nut meer, maar het zijn kunstwerken geworden.
antwoorden: behangpapier, golfkarton, karton, ijzer, kruiswoordpuzzel, gekleurd papier, pakpapier
‘De Franse CoBrA’
Geluidsmateriaal
Kleuren en vormen Wijs in deze twee kunstwerken de onderdelen aan die volgens jou naar muziek verwijzen (muzikanten, instrumenten, platenspeler, beweging, ritme, …). Hommage aan Armstrong, 1950, olieverf op doek
Blauw, rood, geel, rond, vierkant, driehoek ... Jacques Doucet heeft altijd verschillende kleuren en vormen in zijn werken gebruikt. Kleuren spreken voor hem. Kleuren weerspiegelen zijn verlangens en stemmingen.
Jazzmuziek
Woordzoeker Zoek en omcirkel de volgende woorden:
“Wat we spelen is leven” zegt Louis Armstrong.
Wie is Louis Armstrong? Dit is misschien wel de beroemdste jazzmuzikant van de twintigste eeuw (1901-1971). Eerst was hij trompettist, maar later werd hij jazzzanger. Wie is Bix Beiderbecke? Dit was de eerste grote blanke jazzmuzikant in Amerika (1903-1931). Hij was trompettist, pianist en componist.
Luisterend naar Bix Beiderbecke, 1989, olieverf op doek
Wat is het? Hommage: een eerbetoon, een uiting van bewondering voor iemand.
Jazz: samen met de bioscoop en de rock-’n-roll is de jazz een van de artistieke hoogtepunten van de twintigste eeuw. Het is een muziekstijl die is voortgekomen uit religieuze en niet-religieuze muziek van zwarte Amerikanen, waarbij ritme een belangrijke rol speelt en er veel ruimte is voor improvisatie.
wit - zwart - oranje - grijs - groen - bruin - roze - zilver - goud - cappuccino - granaat - blauw - rood - beige - kaki - turquoise - olijf - geel - safraan vierkant - rechthoek - driehoek - veelhoekig - zeshoek - rond - ovaal - cirkel
ZESHOEKNDROODL IFANVGMGROENYM CJSMOIJCRZNIBC KITDGEELFWECVK GLNSNBUASEOCGE OOVLAEKAKJDUAO ROZEASEVEGKPOH NUGTRIOOOMOPZT IRYRFOHRHSAALH ULIVAULSERJCEC RRKHSQEJIGTIKE BLAUWREQRGNERR JCKMDUVADAAEIG NQRGTTNGAOKKCX EPOORANJEORHVN OUSSASZILVERTL DMRTWVXHUTILFG BWITZKSXPGVMLC
was voor Jacques Doucet een deel van zijn leven, het heeft hem als kunstenaar geïnspireerd. Net als zijn schilderijen is jazz intuïtief en spontaan. Wanneer hij zijn schilderijen maakt, met kleurige maatstrepen, is het net alsof als hij een muziekstuk componeert. Het zwart gebruikt hij als achtergrondmuziek, waartegen zich op een ritmische manier eenvoudige, kleurige vormen aftekenen. Wat je ziet is een creatieve vrijheid, een improvisatie, die je ook terugvindt in de jazzmuziek.
Oorspronkelijke uitgave:
Département Art et Médiation de la direction des musées de Dunkerque Conception graphique & pédagogique: Cathy Christiaen, Malika Hadouès, Nadia Rambaud, Ville de Dunkerque
Crédits Voorzijde: Foto Jacques Doucet, Ivry, 1951. Fotograaf onbekend p.2 Jacques Doucet in zijn atelier, Parijs, 1990 p.3 Prenez-garde aux Hirondelles, 1948, privé collectie p.4 Theo Wolvecamp, Maskerade,1956, olieverf op doek, collectie de heer Schrama ; Egill Jacobsen, Rød maske, 1936, olieverf op doek, collectie Randers Kunstmuseum; Karel Appel, Man, the Witness, 1959, Stronk olijfhout, beschilderd, collectie Cobra Museum voor Moderne Kunst; Pierre Alechinsky, De retour, 1975, oostindische inkt op papier op doek, collectie LAAC, Dunkerque p.7 Jacques Doucet, Zonder titel, 1947, olieverf op doek, privé collectie, Parijs; Jacques Doucet, Onzekere geografie, 1987, olieverf op doek, collectie Stichting van Roi Baudouin, Brussel, depot collectie Thomas Neirynch; Jacques Doucet, Textuur van de bovenste stad, 1964, wandtapijt, Nationale collectie van meubelen en producten, vervaardigd in Manufactures Nationales des Gobelins, de Beauvais et de la Savonnerie; Jacques Doucet, Zonder titel, 1954, olieverf op doek, privé collectie, Parijs; Jacques Doucet, Tijd van de re-creatie, 1948, plakkaatverf en collage, collectie van de heer en mevrouw Pollak, Parijs; Jacques Doucet, Zonder titel, Courtesy galerie Dina Vierny; Jacques Doucet, Oost-West, 1990, olieverf op doek, Cobra Museum voor Moderne Kunst, donatie van Andrée Doucet; Jacques Doucet, Zonder titel, 1949, olieverf op doek, privé collectie, Parijs. Jacques Doucet, Stierenvechten of stierenvechter, 1953, olieverf op doek asfalt, collectie van de heer en mevrouw Pollak, Parijs; Jacques Doucet, Zonder titel, 1957-58, collage met karton en plakkaatverf, collectie van Thierry Spira; Jacques Doucet, de Nederlandse winter, 1948, olieverf op doek, collectie in Centre Pompidou MNAM/CCI, donatie in bruikleen door Andrée Doucet in 2003; Jacques Doucet, Zonder titel, 1993, collage schilderij, collectie Andrée Doucet. p.8 Foto’s: Karl Otto Götz p.9 Jacques Doucet,Verstening, 1969-1970, papier gelijmd en samengeperst met een slamandje, diameter 37 cm, collectie van Andrée Doucet p.10 Jacques Doucet, Hommage aan Armstrong, 1950, olieverf op doek, collectie Stichting Asger Jorn, Museum voor Moderne Kunst, Silkeborg, Denemarken; Jacques Doucet, Door te luisteren naar Bix Beiderbecke, 1989, olieverf op doek, collectie van MAC/VAL, Museum voor Hedendaagse Kunst in Val-de-Marne.
Jacques Doucet, le CoBrA français 21.05 - 18.09 2011 Zomeractiviteiten voor kinderen Zie voor meer informatie www.cobra-museum.nl
Cobra Museum voor Moderne Kunst Amstelveen Sandbergplein 1, 1181 ZX Open di t/m zo van 11 - 17 uur www.cobra-museum.nl www.krskrscobra.nl Dit Kijkboek is van:
Vertaling: Chantal Cossais-Giel, UVA Talen Voor alle kunstwerken © ADAGP, Parijs, 2011 Credits fotografie © Cathy Christiaen
