Jaarverslag14. Rusthuizen Zusters van Berlaar. WZC Heilige Familie Heist-op-den-Berg. WZC Heilig Hart Nijlen. WZC Sint-Jozef. Kessel

VZW

Rusthuizen Zusters van Berlaar

Jaarverslag14

WZC Heilige Familie Heist-op-den-Berg WZC Heilig Hart Nijlen WZC Sint-Jozef Kessel WZC Sint-Jozef Wiekevorst WZC Sint-Margaretha Holsbeek WZC Sint-Michaël Essen WZC Zonnewende Kapellen-Brasschaat

Inhoud

Heilige Familie (Heist)

2

Inhoud

Heilig Hart (Nijlen)

Sint-Jozef (Kessel)

Sint-Jozef (Wiekevorst)

Sint-Margaretha (Holsbeek)

Voorwoord

4

28

1. Woonzorgcentra in de kijker Wiekevorst: 20 jaar zorg voor bewoners met dementie Collectieve Autonome Dagopvang (CADO) Holsbeek: dagverzorgingscentrum ‘Het Convent’ bestaat 5 jaar Nijlen en Kessel: co-creatie Nijlen: vernieuwde feestzaal Kapellen: een tevreden terugblik op de tv-mis van 3 augustus Nachthotel, concept binnen nachtzorg

6

4. Bouwprojecten Holsbeek: kortverblijf en assistentiewoningen Berlaar: een nieuw woonzorgcentrum en assistentiewoningen 5. Organisatie en beleid Evaluatie beleidsplan 2014 Beleidsplan 2015 Evaluatie Raad van Bestuur Statuten Reglement van Interne Orde (RIO) Organogram

30

6. Kerncijfers Bewoners Zorgaanbod 2014 Financieel Balansstructuur Structuur resultatenrekening Enkele ratio’s Investeringsbeleid

38

2. Wonen en zorgen in dialoog Op weg met onze kwaliteitscirkels Vroegtijdige zorgplanning Referentiekader integrale kwaliteit van wonen en zorg Zorgorganisatie

16

3. Medewerkers Evolutiegesprekken Reflectie op vernieuwd vormingsbeleid

27

VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar

Sint-Michaël (Essen)

Zonnewende (Kapellen)

Jaarverslag 2014

3

Voorwoord

Voorwoord

Beste lezer,

Je kan niet de richting van de wind bepalen maar wel de stand van de zeilen

Als slogan voor het jaarboek 2014 werd gekozen voor: “Je kan niet de richting van de wind bepalen, maar wel de stand van de zeilen”. De keuze voor deze slogan sluit aan bij de realiteit van vandaag: er verandert veel in de ouderenzorg. Zelfs zoveel dat Jan Rotmans (hoogleraar transitiekunde en auteur) zegt dat we niet leven in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk. De vraag is hoe we omgaan met die verandering. • Varen we snel en vlot met volle zeilen? • Varen we met de stroom mee of tegen de stroom in? • Varen we tegen de wind in? Ik ben geen zeiler, maar ik kan me wel voorstellen wat de moeilijkheidsgraad is bij het varen in elk van de drie bovenvermelde situaties.

De realisatie van doelstellingen wordt bepaald door de manier waarop ‘de zeilen worden gehesen’. Elk van ons heeft zijn/haar competenties en talenten naast zijn/haar mindere kantjes, maar we moeten onze competenties en talenten ten volle inzetten om de bewoners die ons worden toevertrouwd met warme zorg te omringen. Een gelukkige en tevreden bewoner is onze belangrijkste bekommernis. Zonder onze medewerkers is er geen dienstverlening mogelijk. We willen hen alle aandacht geven. Tevreden medewerkers zijn immers een garantie voor tevreden bewoners! Veel leesgenot!

Door het invoeren van plannings- en evolutiegesprekken willen we de medewerkers ondersteunen bij het omgaan met die veranderingen. Aan de hand van de missie van het huis, het eigen functie- en competentieprofiel, eigen dromen en talenten, formuleert de direct leidinggevende met de medewerker doelstellingen in een planningsgesprek. Gedurende twee jaar worden alle medewerkers gestimuleerd om elkaar op een goede manier feedback te geven zodat iedereen geholpen wordt om de individuele en gezamenlijke doelstellingen te bereiken. Na twee jaar volgt een evolutiegesprek waarin zowel leidinggevende als medewerker kunnen terugblikken op de voorbije twee jaar en nieuwe doelstellingen kunnen formuleren voor de volgende twee jaar. Hierbij staat het groeiproces van de medewerker centraal.

4


Christa Van Criekingen Algemeen directeur

Tania Stalmans Adjunct-algemeen/ financieel directeur

Jaarverslag 2014

5

Woonzorgcentra in de kijker


Wiekevorst: 20 jaar zorg voor bewoners met dementie

Het dagelijkse leven van de bewoners speelt zich hier af in de gezamenlijke ruimten. Zij gaan meestal alleen ’s avonds naar hun kamer. Ook alle activiteiten gebeuren hier in groep. Deze bewoners houden veel van samen koken, wandelen, uitstapjes maken, tv kijken, feesten, muziek, knutselen of turnen met de kinderen van de kleuterschool of de lagere school. Sinds een aantal jaren noemen we deze afdeling ‘Ritsendijk’.

In oktober 1994 werden in het WZC Sint-Jozef te Wiekevorst twee nieuwe zorgafdelingen geopend, specifiek voor de opvang van ouderen met dementie. Ze werden toen ‘afdelingen voor bijzondere begeleiding’ genoemd, de bewoners noemde men ‘dementen of demente bejaarden’. Dergelijke rusthuisafdelingen, waar medewerkers, infrastructuur, hulpmiddelen en activiteiten specifiek werden gescreend en afgestemd op bewoners met dementie, waren in die jaren nog erg uitzonderlijk in het Vlaamse zorglandschap.

Op de eerste verdieping, destijds BB1 genaamd, is er plaats voor 24 bewoners met lichamelijke zorgbehoefte, die ernstig dementerend tot verzonken zijn. In 2006 werd hier een kamer voor kortverblijf bijgebouwd, evenals een ruime, lichtrijke veranda met een rustgevend uitzicht op de landelijke omgeving. Op deze afdeling bevindt zich ook een professioneel ingerichte snoezelkamer.

Dementie geeft ons een les in bescheidenheid De officiële opening vond plaats in maart 1995, in aanwezigheid van toenmalig Minister van Welzijn, Wivina Demeester. In haar toespraak vermeldde de minister o.a.: “Dementie geeft ons een les in bescheidenheid. Zo lang mogelijk actief blijven is het enige wat het ziekteproces momenteel kan afremmen. RVT Sint-Jozef heeft een vaste plaats verworven in het Vlaamse welzijnslandschap. Maar uw taak is niet af.” Woorden die thans nog opvallend actueel zijn. Op het gelijkvloers, destijds toepasselijk maar eerder klinisch ‘BB0’ (bijzondere begeleiding verdieping 0) genaamd, kunnen 24 mobiele bewoners met lichte tot matige dementie terecht. In 2006 werden er twee

6


kamers voor kortverblijf bijgebouwd. Deze afdeling beschikt tevens over een reminiscentiekamer die volledig ingericht is zoals een huiskamer er 50 jaar geleden uitzag. De afdeling is gebouwd rond een mooi aangelegde binnentuin, die uitnodigt tot een wandeling langs zijn wandelpaden en vele zithoekjes, of tot wat tuinieren in de bloemperken tussen de bomen. Op deze afdeling is ook de thuisbasis van onze rusthuishond, Iuna. Een gevoel van vertrouwen, veiligheid, warmte en geborgenheid geven, is voor deze bewoners van groot belang. Zij kunnen zijn wie ze zijn.

Bij de dagbesteding ligt hier vooral de nadruk op de individuele, belevingsgerichte benadering van onze bewoners. Via verbale en niet-verbale communicatie tracht men de innerlijke leefwereld van de bewoner aan te voelen en hier gepast op te reageren. De animatoren, ergotherapeuten, kinesisten en logopedisten besteden hier heel veel tijd en aandacht aan. Tijdens de maaltijdmomenten wordt het team van verpleegkundigen en zorgkundigen nog versterkt met vier maaltijdbegeleiders. Dit is de afdeling met de grootste personeelsbezetting, precies omwille van de individuele benadering en de zware zorggraad van deze erg kwetsbare bewoners. Ook hier zijn vertrouwen, warmte en geborgenheid sleutelwoorden, naast goede fysische zorgen en comfort. Niets móét nog. Sinds een aantal jaren noemen we deze afdeling ‘Wimpel’.

Dinsdag 4 november 2014 vierden we op Ritsendijk en Wimpel ons 20-jarig bestaan. Bewoners en hun familie, medewerkers, vrijwilligers, oudmedewerkers en Raad van Bestuur waren allemaal uitgenodigd voor een feestelijke namiddag. Er werd gespeecht, gemijmerd en gepraat over heden en verleden. Tegen de muren hingen o.a. teksten met anekdotes, mooie herinneringen en getekende portretten van de bewoners. Er werd gesnoept, gedronken, gelachen, gezongen en gedanst. De bewoners van Ristendijk droegen met fierheid een feestelijk corsage. Eén van onze nachtverpleegkundigen, die op 31 oktober 2014 met pensioen ging, zette een aantal herinneringen aan het werk op Ritsendijk en Wimpel op papier. Enkele uittreksels uit deze warme getuigenis willen we u niet ontzeggen: “Ik leerde de bewoners kennen als liefdevolle mensen die zo blij waren dat ze met veel geduld en zachtheid behandeld werden. Mensen met een grote lach op hun gezicht. Met zulke bewoners werken is een echte verrijking. Ze kunnen je naam niet onthouden, maar als je op de dienst komt herkennen ze je onmiddellijk en lachen ze. De beginnende dementerenden kunnen het hebben over hun problemen en zorgen. 's Avonds en ‘s nachts zijn ze meer alleen en kunnen ze niet slapen. Dan komen ze in actie. Er wordt af en toe geweend, ja, maar na wat aandacht en veel geruststellende woorden wordt er hard gelachen en zijn ze gretig met hun kusjes. …

Jaarverslag 2014

7



Door de jarenlange dienstjaren ‘s nachts op afdelingen Ritsendijk en Wimpel kan ik wel mooie anekdotes vertellen. Gebeurtenissen waar we achteraf mee konden lachen, maar op het moment zelf was dit vaak heel hectisch. Bijvoorbeeld, toen een bewoner de waterkraan open liet staan (met de stop erin natuurlijk). Toen ik terugkwam van mijn ronde op afdeling Wimpel, zag ik het tapijt al drijven in de inkomhal en heel de afdeling Ritsendijk stond onder water. De bewoner die dit veroorzaakt had, zat lachend te sleutelen aan de kranen. Hij lachte en zei: “Het is gemaakt hé”.

Het stralende gezicht van de bewoner was goud waard Dat hij helemaal nat was, nam hij er graag bij. Samen met mijn collega's begonnen we het water weg te trekken. Onbegonnen werk, dus ... we belden de brandweer. En eerst moesten we nog de bewoner droog maken en verwarmen. Maar hetgeen ons daarvan bijblijft, is het stralende gezicht van de bewoner. Dat was goud waard. Een grote ervaring rijker waren we, want vanaf toen werden al de kranen ‘s avonds afgesloten. Ook op afdeling Wimpel maakte ik vanalles mee. Het is niet omdat dit bewoners met een 'verzonken ik' zijn, dat ze minder gevoelig zijn. Zij horen ook graag lieve woordjes en hebben ook graag zachte aanrakingen en knuffels.

8


Jaarverslag 2014

9


Collectieve Autonome Dagopvang (CADO) Familiehulp verleent thuiszorg op het vlak van persoonsverzorging, huishouding en psychosociale bijstand in situaties waar een zorgnood is. Ondersteuning in het thuismilieu, het familiaal en het sociaal netwerk zijn hierbij van primordiaal belang. De kernopdrachten van Familiehulp worden in de eerste plaats gerealiseerd via gezinszorg (gezinsen bejaardenhulp) en de aanvullende thuiszorg. Om deze ‘zorg op maat’ te realiseren, smeedt men sterke samenwerkingsverbanden met de andere partners actief in de thuis- en woonzorg. De CADO/NOAHprojecten zijn hiervan sprekende voorbeelden. NOAH staat voor ‘Nabijheid, Opvang, Aandacht en Huiselijkheid’, en is de naam die Familiehulp vzw aan zijn dagverzorgingscentra geeft. Ze maken de combinatie tussen gezinszorg en dagverzorging. Het gaat hier telkens over ‘kleinschalige initiatieven’ waar erkende diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg instaan voor de uitbating. In plaats van één verzorgende bij één gebruiker in te schakelen, kan in het dagverzorgingscentrum één verzorgende voor vier of meer gebruikers zorgen. Een NOAH richt zich tot personen met een zorgbehoefte. En dan voornamelijk tot de oudere zorgvrager, die thuis al een beroep doet op een dienst van gezinszorg en aanvullende thuiszorg. Het gaat in eerste instantie om gebruikers met een lichte tot matige zorgbehoefte. De meerwaarde van een NOAH ligt vooral in het doorbreken van vereenzaming en het ontlasten van de mantelzorg. Bij deze gebruikers is er doorgaans wel nood aan beschikbaarheid van oppas, toezicht en/of zorg. Er is veel minder of geen behoefte aan permanente

10



(para-)medische begeleiding zoals die in een klassiek dagverzorgingscentrum geboden wordt. Om een degelijke uitbating te realiseren worden de lokaal beschikbare partners zoveel mogelijk samengebracht. De vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar is betrokken in een drietal CADO’s.

In Nijlen (campus Heilig Hart, serviceflats Ten Velden) is de werking al opgestart in 2013. Hier ontvangen we dagelijks twee tot zes gebruikers voor een zinvolle dagbesteding. In de gemeente Essen (campus Sint-Michaël) is samen met het OCMW (serviceflats Mastbos) een start gemaakt in december 2014. Het project NOAH Berlaar ging van start in november 2014 en is een samenwerking tussen Familiehulp, OCMW/gemeente Berlaar, de Zusters van Berlaar, onze vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar en het provinciebestuur van Antwerpen (impulssubsidies). Met goedkeuring van de Vlaamse Overheid werd de voorafgaande vergunning (27 juni 2013) eind 2014 omgezet in een gespecialiseerd centrum voor de opvang van personen met jongdementie, woonachtig in de provincie Antwerpen. Conform de nieuwe regelgeving (16 mei 2014) kunnen ook andere personen met een chronische aandoening (syndroom van Korsakov, ziekte van Parkinson, Multiple Sclerose) niet uitgesloten worden. Om kwaliteitsvolle zorg met aandacht te kunnen garanderen, werken we voor dit initiatief nauw samen met de Alzheimerliga, de actieve diensten voor gezinszorg, de expertisecentra dementie (ECD’s) en het project jongdementie (protocol 3 project) in Dessel. De CADO/NOAH-initiatieven zijn evenwel concrete voorbeelden van hoe we de werking van de woonzorgcentra en thuiszorg kunnen gebruiken om de zorg beter af te stemmen. Een zorgafstemming die steeds meer een lokaal karakter krijgt, en meer dan ooit ‘op maat’ van de zorgvrager verloopt.

Holsbeek: dagverzorgingscentrum Het Convent bestaat 5 jaar Het lijkt alsof het gisteren was: verven, meubels kiezen, kasten in elkaar vijzen, … Bij de technische dienst en de medewerkers van Het Convent was het alle hens aan dek om alles in gereedheid te krijgen voor de openingsreceptie op 7 mei 2009. Maandag 11 mei begon dan het echte werk. We keken er al lang naar uit, maar toch ook wel met een klein hartje, aangezien we totaal niet wisten waar we ons eigenlijk allemaal aan moesten verwachten. Ondertussen zijn we vijf jaar open en kunnen we onszelf ‘kenners in het vak’ noemen. We begonnen de eerste week met twee bezoekers per dag, maar al snel breidde dit uit tot een aardige groep van rond de tien bezoekers. Met ons vijfkoppig team proberen we met hart en ziel onze gasten een zo aangenaam mogelijke dag te bieden, waarbij verwennerij, gecombineerd met de nodige zorgen, centraal staat. Ondertussen hebben we ook twee huisdieren. Naast een klassieke goudvis, is er onze hond Indy. Dit is het hondje van een van de medewerksters. Indy komt mee als haar baasje komt werken. We hebben Indy als puppy zien opgroeien. Ondertussen is ze acht maanden en gaat ze al vlot mee wandelen met onze bezoekers. Gedurende de afgelopen vijf jaar bouwden we een hele waaier aan activiteiten uit, waarbij er het meest wordt uitgekeken naar de jaarlijks terugkerende uitstappen, zoals de treintrip naar Blankenberge of een ijsje eten in de ‘Likdreef’ van Averbode.

Jaarverslag 2014

11


‘Laat de zon in je hart’ is ondertussen onze leuze geworden. Dagelijks zingen en dansen we met alle aanwezigen op dit liedje. Zo blijven we fit en proberen we de soms aanwezige sombere gedachten te verdringen. In de zomer van 2012 beleefden een aantal bezoekers de dag van hun leven, zo zeggen ze zelf. Toen traden we in het WZC op met onze Convent Band, bestaande uit medewerkers en bezoekers van het dagcentrum. Enkele weken op voorhand hingen we al affiches omhoog. De verwachtingen waren daardoor hoog gespannen bij het publiek. De artiesten hadden die dag de nodige zenuwen. Om 14.30 u. konden we dan eindelijk beginnen aan onze zang- en acteershow. Verkleed, geschminkt en met gesmeerde stemmen gaven we een heel uur het beste van onszelf. Verschillende Vlaamse meezingers kwamen aan bod. Dat was een geslaagde namiddag die in ons geheugen gegrift staat. Onze aandacht gaat naar de bezoekers, maar we proberen ook de familieleden een hart onder de riem te steken. We staan steeds klaar voor een babbel en geven, indien mogelijk, tips en info. Dit wordt enorm geapprecieerd, waardoor we regelmatig mogen genieten van een stukje taart of een helpende hand tijdens één van onze uitstappen. Als we er zo over nadenken, zouden we over al onze belevenissen een boek kunnen schrijven. Er werd al veel gelachen, maar ook geweend. Er zijn bezoekers die dolgraag komen, maar evenzeer bezoekers die hier net iets te graag weg willen en daarbij heel inventief te werk kunnen gaan. Sommigen onder hen willen vermageren, maar we kennen toch vooral

12



Nijlen: vernieuwde feestzaal

snoepertjes die geen stuk taart laten passeren. We hopen alvast dat we ons boek de komende jaren met nog verschillende leuke hoofdstukken mogen uitbreiden.

In Woonzorgcentrum Heilig Hart in Nijlen onderging de feestzaal in de maanden augustus en september 2014 een ware metamorfose. De zaal werd helemaal opnieuw geschilderd, de verlichting aangepast en nieuwe posters opgehangen. In het midden, aan de rechterzijde van de feestzaal werden versierde, sfeervolle wanden aangebracht. Daarnaast werd eigentijds meubilair aangekocht zodat de feestzaal een gezellige plaats is om te vertoeven.

Nijlen en Kessel: co-creatie De woonzorgcentra Heilig Hart te Nijlen en SintJozef te Kessel namen eind 2014 deel aan het cocreatieproject COMBO. Dit was een initiatief van Strategisch Plan Kempen, een vzw die organisaties ondersteunt in hun toekomstplannen. De campussen Nijlen en Kessel stapten in het project om te bekijken hoe ze een nieuwe, nog te bouwen campus aan de Kapellebaan zouden aanpakken, organiseren, inrichten, … Maar co-creëren is een stap in het onbekende zetten. Met behulp van een facilitator en twee designers werd er gedurende drie sessies van ongeveer zes uur gebrainstormd, gediscussieerd, nagedacht, gewerkt en verwerkt.Het resultaat van dit co-creatieproces ligt ver van de oorspronkelijke insteek. Het pad van de 'nieuwbouw' werd even aan de kant geschoven.

Het is veel belangrijker om vanuit de visie en waarden van de vzw na te denken over de creatie van een sterk samenwerkingsverband tussen twee bestaande campussen en hoe ze voor de zorgbehoevende ouderen een naadloze overgang kunnen creëren van thuiszorg naar hun woonzorgcentra.

Bij de voorbereidingen van de nieuwe inrichting van de feestzaal werd met zoveel mogelijk factoren rekening gehouden. Met behulp van een interieurarchitect werden alle functies van de zaal, maar ook alle wensen van medewerkers en vrijwilligers in kaart gebracht. Op basis hiervan maakte de architect een plan op dat in verschillende fases werd uitgevoerd.

Er werd een methodiek ontwikkeld waarmee alle samenwerkingsprocessen kunnen worden herleid naar een overzichtelijk achtstappenplan. Er ligt nu een tastbare en visueel drieledige communicatietool op tafel waarmee het samenwerkingsproces tussen alle personeelsleden van de twee campussen kan worden gerealiseerd, potentiële bewoners overtuigd kunnen worden en de thuiszorgsector in dit verhaal kan worden betrokken. Vanaf 2015 wordt gestart met de samenwerking tussen de sociale diensten en de technische diensten van beide woonzorgcentra.

De reacties op de nieuwe inrichting zijn alvast heel positief. Het is in deze nieuwe zaal dat in het voorjaar van 2015 een nieuw initiatief, het 'seniorenrestaurant', opgestart zal worden, in samenwerking met OCMW Nijlen.

Jaarverslag 2014

13


Kapellen: een tevreden terugblik op de tv-mis van 3 augustus Zomer 2013. Het bisdom vraagt of we geïnteresseerd zijn in een rechtstreekse uitzending op de VRT (zender Eén) van een eucharistieviering vanuit ons woonzorgcentrum. Enthousiast zoals we zijn, geven we snel ons ja-woord. Het ja-woord was het begin van een lang voorbereidingsproces. Met onze cirkel Religie, Zingeving en Levensbeschouwing (RZL) hebben we nagedacht over inhoud en vormgeving. Het denken schrijfwerk en alle organisatorische voorbereidingen hebben uiteindelijk geleid tot een viering waarop we wel een beetje fier zijn. Zaterdag 2 augustus 2014, 8 u. De parking van WZC Zonnewende wordt gevuld met vijf enorme vrachtwagens. In totaal zijn zeker 14 mensen van de VRT in de weer om alles in gereedheid te brengen. Kabels worden aangerold, camera’s worden in stelling gebracht, belichting wordt op een professionele wijze in gereedheid gebracht. Kortom, we wanen ons op een echte filmset. Een omgeving waarin we om 14.00 u. onze eerste repetitie draaien. Acteurs van dienst zijn: Michel Baert (priester), Marc Van den Broek (cantor), Albina Skvirskaya (pianiste), Bert Simons (pastoraal werker), Irene Vandenbossche (animator), zuster Wiske en twee bewoners: Maria Dierckx en Petrus Verbelen. Zondag 3 augustus 07.30 u. De ploeg van de VRT legt de laatste hand om het echte werk aan te vangen. Om 09.00 u. draaien we voor de laatste keer proef met

14



de camera’s in aanslag. Na kleine aanpassingen zijn we gereed om op antenne te gaan. Iedereen ademt diep in en uit, het resultaat is een mooie, verzorgde viering die eenvoud en echtheid uitstraalt. Ja, we zijn fier en blij over het geleverde werk. De reacties achteraf bevestigen ons gevoel. Het was aangenaam werken met de mensen van de VRT en de vele collega’s van Zonnewende die achter de schermen hun deel hebben bijgedragen.

Nachthotel, concept binnen nachtzorg Omdat thuiszorg voor de partner, familie en/of betekenisvolle andere een 24-uren-taak kan zijn, 7 dagen op 7, biedt nachtzorg ondersteuning bij de zorgvrager thuis of in het nachthotel. In het concept nemen medewerkers de zorg een aantal nachten over. Nachtzorg Mechelen is verantwoordelijk is voor de regio waar het woonzorgcentrum gelegen is: het is de eerste contactpersoon. Tijdens het eerste contact wordt de zorgvraag bekeken. Een huisbezoek voor de opstart, is noodzakelijk om de situatie beter in te schatten. Vanuit Nachtzorg Mechelen wordt, indien nodig, het nachthotel gecontacteerd. De zorgbehoevende kan nadien uitgenodigd worden voor een gesprek in het nachthotel. Gebruikers kunnen ook rechtstreeks contact opnemen met het nachthotel. Men kan beroep doen op nachtzorg als zorgbehoevende uit de zorgregio. De zorgbehoevende bevindt zich in een palliatieve situatie, lijdt aan een vorm van dementie of is chronisch ziek.

Eerst wordt de hulpverlening 2 tot 3 nachten thuis door verzorgenden (nachtzorg) of vrijwilligers (nachtopvang) uitgevoerd. De hulpverlening kan uitgebreid worden met oproepbare verpleegkundigen. Is deze hulpverlening onvoldoende, dan kan men beroep doen op nachthotel, in een residentiële voorziening. Het aanbod nachthotel bestaat uit opvang in de ruime zin: emotioneel, ondersteuning van de zorgbehoevende en de mantelzorger. Er wordt gewaakt en gezorgd voor de veiligheid en het comfort van de persoon in nachthotel. Hygiënische zorgen worden ’s avonds en tijdens de nacht verstrekt. Voor het ochtendtoilet en eventueel avondtoilet doet de persoon beroep op de thuisverpleging. De persoon wordt geholpen bij mictie, inname van medicatie tijdens de nacht, ... Indien gewenst kan de gebruiker genieten van een ontbijt of avondmaal, aangeboden door het nachthotel. In Wzc Heilige Familie komt de gebruiker tussen 17 en 19 uur naar het nachthotel en verlaat dit ’s morgens tussen 8 en 9 uur. De gebruiker betaalt 25 euro per nacht. Supplementen zijn: ontbijt, avondmaal eventueel extra uren verblijf. Medicatie en incontinentiemateriaal brengt de gebruiker zelf mee. Voor het nachthotel bestaat geen subsidiëring van de overheid. De gebruiker kan bij zijn mutualiteit een tussenkomst aanvragen. Deze is verschillend van mutualiteit tot mutualiteit.

Jaarverslag 2014

15

Wonen en zorgen in dialoog

Op weg met onze kwaliteitscirkels De cirkel levensverhaal In 2013 schreven we een visietekst waarin we omschreven dat we bewoners een thuisklimaat wensen te bieden waarin ze hun levensverhaal verder kunnen beleven. Naast een visietekst schreven we in 2013 ook een procedure uit om het levensverhaal van de bewoner te leren kennen, te rapporteren en te hanteren als basis voor vroegtijdige zorgplanning. Zo zou er een zorgtraject


de literatuur als de praktijk erkent de kracht van fotomateriaal, wanneer men zich op het spoor waagt van het individuele levensverhaal van bewoners in een woonzorgcentrum. De uitdaging lag nu in het verbeelden van al die verschillende thema’s. Want van de meeste thema’s is er geen beeldmateriaal te vinden in de klassieke familiefoto’s. Maar het is net het verbeelden van deze thema’s dat mensen plots weer kan herinneren aan iets wat 50 jaar of langer begraven zat in hun hoofd. Zo contacteerden we de fotografe Evy Raes, auteur van het boek ‘Kom binnen’, een boek vol prachtige detailfoto’s van grootmoeders interieur. We nodigden haar uit om mee in ons project te stappen. Al snel zaten we rond de tafel en kreeg ons project een bredere dimensie. Foto’s nemen voor de themakaarten kon een resultaat zijn, maar Evy Raes gaf ons een staaltje van veel meer mogelijkheden om met de foto’s aan de slag te gaan. Bijvoorbeeld: een tentoonstelling, foto’s die aan de muur worden gehangen om door bewoners meegenomen te worden, een kaartspel, enzovoort.

op maat uitgetekend kunnen worden met aandacht vanuit alle kwaliteitscirkels. In 2014 werkten we de procedure concreter uit en bleven we stilstaan bij verschillende methodes om aspecten uit het levensverhaal te ontvangen en ermee aan de slag te gaan. Samen met de leden van de ‘kwaliteitscirkel levensverhaal’ stelden we een set van thema’s samen die betrekking hebben op de verschillende aandachtspunten van al onze kwaliteitscirkels. Zowel

16


In april 2014 startten we met de ontwikkeling van foto’s. Dit gebeurde in kleine groepssessies en individuele gesprekken met bewoners die nog vlot konden vertellen over het verleden. Aan de hand van een schets of een eerder gemaakte foto probeerden we te weten te komen welke beelden bij bewoners opkwamen bij een welbepaald thema. De sessies werden mee begeleid door een medewerker animatie en/of een pastoraal medewerker. Na elke sessie ging Evy Raes op zoek naar hedendaagse mensen en locaties waar ze de beelden kon fotograferen in een authentieke setting. De foto’s handelen dus niet alleen over vroeger, maar ook over vandaag.

En dus ook over de grote evolutie die de mens, de technologie en de samenleving de afgelopen decennia hebben ondergaan. Daarenboven is een authentieke setting essentieel om de foto méér te laten zijn dan het voorwerp dat in de focus staat. De juiste context biedt namelijk heel wat andere aanknopingspunten voor een gesprek. Zo bleek ook in september 2014 bij een eerste terugkoppeling van de reeds gemaakte foto’s naar de bewoners toe. Een foto met een prikkeldraad roept bij velen misschien herinneringen op aan de oorlog, maar één van de bewoonsters bleek niet de prikkeldraad te zien, wel de lange grassprieten van de wei. Dit herinnerde haar aan de kerststalletjes die haar vader destijds maakte met geplukte strohalmen.

In 2015 start een pilootfase waarbij ieder woonzorgcentrum de kans krijgt om met een eigen set van 15 foto’s aan de slag te gaan. Tijdens deze fase zullen we observeren welke meerwaarde de foto’s kunnen hebben voor alle bewoners, ook bewoners in een vergevorderd stadium van dementie. Een foto hoeft ook niet per se te leiden tot een gesprek. Ook non-verbaal kan een bewoner aangeven op welke manier een foto hem/haar raakt. De methodiek is bewust niet vastgelegd om allerlei creatieve ideeën en vormen een kans te geven. Nadien zullen ervaringen uitgewisseld worden en zullen we bepalen met welke methode(n) we verder gaan en hoe we het levensverhaal of fragmenten hieruit zullen rapporteren en delen met het zorgen begeleidingsteam.

Jaarverslag 2014

17


De cirkel ‘ethische zorg’ In onze vzw vormen drie overlegkanalen de basis voor de ethische zorgverlening. Tijdens het ethisch comité is in 2014 de aanzet gegeven om te werken rond het thema ‘psychisch lijden’. We merken dat meer en meer zorgen en vragen van bewoners te maken hebben met hun psychisch lijden. Het Ethisch Comité heeft zich laten bijstaan door dokter Knut Ketelers, psychogeriater. Tijdens het overleg met de dokter zijn op basis van casusbesprekingen diverse inzichten aangereikt. Er is besloten een ‘ad hoc werkgroep’ op te starten in 2015 om beleidsvoorbereidend werk te verrichten. De werkgroep ethiek heeft een voorstel van gedragscode voor medewerkers uitgewerkt. Deze werd eind 2014 goedgekeurd door de Raad van Bestuur. In september volgden de referenten ethiek, een aantal directies en zorgcoördinatoren de vorming ‘Intimiteit en seksualiteit in de zorg voor ouderen’, georganiseerd door Zorgnet Vlaanderen. De inhoud van deze vorming zal in 2015 verder opgenomen worden om een visietekst omtrent ‘intimiteit en seksualiteit bij ouderen’ uit te werken. De ethische denkgroep heeft een vorming voorbereid voor de artsen in onze woonzorgcentra. Het nieuw beschermingsstatuut voor wilsonbekwame personen, de rol van de arts bij val- en fractuur-preventie en vroegtijdige zorgplanning vormden de inhoud van deze sessies. De indicator ‘geneesmiddelengebruik’ van het referentiekader werd besproken. De resultaten geven aanleiding om hierrond een beleid uit te werken in 2015. De gewijzigde RVT-norm inzake de opdracht van de CRA’s en de daaruit voortvloeiende verwachtingen

18



t.a.v. de CRA’s in onze woonzorgcentra werden besproken.

Tijdens de kwaliteitscirkel mobiliteit op vzw-niveau werd in 2014 ook een standaard opbouw van een kine-bilan opgemaakt in het zorgdossier (Geracc). Daarnaast werd de nieuwe visietekst fysieke fixatie toegelicht en werd er ingegaan op de rol van de kinesitherapeut bij valpreventie.

De cirkel onthaal In 2014 werd in deze cirkel gewerkt rond de opbouw van de doorverwijzingslijst om met bewoners te bespreken bij intake, en rond het rapporteren door de sociale dienst in het elektronische zorgdossier. De cirkel mobiliteit Zo is men sinds de vorming in verschillende woonzorgcentra gestart met het gebruik van een totale nachtorthese ter bevordering van het comfort van bewoners in de laatste fase van dementie en ter preventie van contracturen. Een ander voorbeeld is het gebruik van een rollator met gebogen armsteunen voor bewoners met een niet-corrigeerbare voorovergebogen stand- en loophouding. Dit vermindert belasting van de polsen en onderarmen. Begin april 2014 organiseerden we een tweedaagse vorming voor alle kinesitherapeuten van de vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar. Deze vorming werd gegeven door Jo Declercq, freelance comfortzorgconsulent en zaakvoerder van T.K.Z. (Terecht Kwaliteitsvolle Zorg). Tijdens de eerste dag lag de focus op fixatiereductie: de rol van de kinesitherapeut. Tijdens de tweede dag werd meer uitleg gegeven over hulpmiddelen en hoe comfort kan gegeven worden, in het bijzonder tijdens de laatste fase van dementie. De vorming werd door 93% van de deelnemers als goed tot heel goed geëvalueerd. Tijdens de kwaliteitscirkel mobiliteit gaven de referenten mobiliteit aan dat ze veel hadden bijgeleerd.

De cirkel voeding, maaltijd en hotelzorg In 2014 werd het bestaande HACCP-overleg met de verantwoordelijken van de keuken verbreed tot de cirkel ‘voeding, maaltijd- en hotelzorg’ op vzwniveau. Naast de verantwoordelijken van de keuken, maken ook de leden van de lokale cirkels ‘voeding, maaltijd- en hotelzorg’ deel uit van deze vernieuwde cirkel. Tijdens het eerste gezamenlijk overleg is de visietekst ‘Evenwichtige maaltijdzorg… houd het eenvoudig' besproken. De leden van de lokale cirkels ‘voeding, maaltijd- en hotelzorg’ volgden de vorming ‘Als eten een zorg wordt’, georganiseerd door het expertisecentrum dementie. In 2015 zullen de cirkel ‘dementie’ en de cirkel ‘voeding, maaltijd- en hotelzorg’ nauw samenwerken bij de uitwerking van een observatietraject rond ‘betrokkenheid en welbevinden in de context van het maaltijdgebeuren’. Ter voorbereiding van de observatiemethodiek werd in 2014 een kader aangereikt om deze werkvorm een eerste keer uit te proberen. Vanuit de eerste observaties was er een uitwisseling van ervaringen die meegenomen worden in het observatietraject van 2015. In een latere fase (2016) zullen de bevindingen van deze oefening resulteren in een vormingstraject op vzwniveau.

Jaarverslag 2014

19


De cirkel hygiëne, detailzorg en incontinentie


De cirkel Religie, Zingeving en Levensbeschouwing De pastorale medewerkers van de vzw hebben de pastorale inhoud voor het zorgdossier Geracc verder verfijnd. In het voorjaar van 2015 wordt deze vernieuwde inhoud operationeel. Een aantal teksten over vroegtijdige zorgplanning in het tijdschrift Pastorale Perspectieven werden ook besproken.

Op 20 maart 2014 werd een hele dag vorming ‘incontinentie bij ouderen’ gegeven aan alle zorgcoördinatoren en referenten hygiëne, detailzorg en incontinentie (HDI). Deze vorming werd gegeven door Ronny Pieters (voorzitter van vzw Urobel). In juni konden alle leden van de cirkel HDI en de hoofdverpleegkundigen genieten van een kortere versie van de vorming (halve dag). De vorming was een echt succes en heeft geleid tot een nog bewuster omgaan met mictie bij bewoners. In 2015 zal de ‘Vlaamse richtlijn voor de verpleegkundige continentiezorg in de woonzorgcentra’ (vzw Urobel) gebruikt worden als basis voor het uitschrijven van een nieuwe procedure rond continentiezorg in onze vzw.

Op 25 november 2014 is de achtste pastorale terugkomdag doorgegaan in het klooster in Berlaar. De inhoud van de vierde pijler van het pastoraal project werd door de pastorale medewerkers gepresenteerd via dynamische workshops.

In God geloven betekent ruimte laten voor de diepste grond van ons bestaan De vierde pijler luidt: “Ik geloof in God en in Zijn Woord: ‘de Blijde Boodschap’. In God geloven betekent ruimte laten voor de diepste grond van ons bestaan… Een diepe bestaansgrond die we stamelend God noemen. Als wij claimen een christelijke organisatie te zijn, dan mogen wij God niet doodzwijgen. Dan moeten wij in ons eigen doen en laten teken zijn van Zijn aanwezigheid. Teken van tegenspraak… Dan moeten we ons ontvankelijk openstellen voor Gods woord dat weerklinkt in zijn diepmenselijke nabijheid in Jezus, “Ik heb geen andere handen dan de jouwe…”

20


Een nabijheid die ons geloof stuwt en richting geeft. Maar dit vraagt om Hem ter sprake te brengen binnen onze organisatie en bij onze medewerkers. Wij kunnen dat niet alleen. In een christelijke organisatie moeten medewerkers voortdurend ‘opgeroepen worden’ om het Woord van God te laten weerklinken, zodat het aanstekelijk kan werken. Zodat het mensen aanspoort om het beste van zichzelf te geven. God moet werken. Een christelijke organisatie is geen instelling waar men God en Jezus’ Woord ‘duldt’, maar een organisatie waar men leeft en werkt vanuit de bezieling en het toekomstperspectief dat God ons doorheen Jezus schenkt.” Tijdens het voorjaar waren tijdens het overleg ‘RZL met directies’ de ‘Kernkwaliteiten van Ofman’ het uitgangspunt voor reflectie. Het kernkwadrant geeft inzicht bij ieders kwaliteiten, valkuilen, allergieën en uitdagingen. Tijdens het najaar was de visietekst ‘Spiritualiteit en pastorale zorg in een christelijk geïnspireerd woonzorgcentrum’ van Zorgnet Vlaanderen het thema voor het overleg. De cirkel palliatieve zorg en zorg voor het levenseinde Deze cirkel kwam één keer samen in 2014. De focus van de vergadering lag voornamelijk op het delen van bezorgdheden rond palliatieve zorg en zorg voor het levenseinde. Deze werden zorgvuldig opgesomd in het verslag zodat we er in de toekomst mee aan de slag kunnen gaan.

De cirkel beschermende maatregelen en valpreventie In 2014 is met deze cirkel gewerkt aan het uitschrijven van een nieuwe visie en procedure voor het gebruik van fysieke fixatie. Een belangrijk vertrekpunt was de aanvulling op de internationale definitie van Evans & Strumpf (1989) die we tot vóór 2014 hanteerden. Deze definitie van vrijheidsbeperkende maatregelen vraagt immers een interpretatie, namelijk of een materiaal de vrijheid van iemand beperkt. Materialen bv. ‘op vraag van bewoners’ of materialen die bv. voor comfort werden toegepast (bv. kantelen van zetel), werden vaak niet als vrijheidsbeperkend beschouwd. Om die reden werd beslist om nieuwe definities te hanteren met een objectief vertrekpunt, namelijk ‘fysieke fixatie’. Onder fysieke fixatie verstaan we alle materialen die aan of in de buurt van het lichaam van de bewoner worden aangebracht, die de bewoner zelf niet gemakkelijk kan verwijderen en die de bewegingsvrijheid of de normale toegang tot het lichaam kunnen beperken. In onze procedure hebben we deze materialen opgesomd die gebruikt worden in onze woonzorgcentra. Zodra een dergelijk materiaal gebruikt wordt bij een bewoner, om welke reden dan ook, wordt dit voortaan geregistreerd in het zorgdossier (Geracc). Vervolgens wordt bepaald of deze maatregel vrijheidsbeperkend is of niet. We spreken van een niet-vrijheidsbeperkende maatregel zodra deze de vrijheid van de bewoner niet extra beperkt, omdat de bewoner al in zijn vrijheid beperkt is omwille van lichamelijke zorgafhankelijkheid. Bij andere bewoners spreken we van vrijheidsbeperkende maatregelen, waarbij we nog een onderscheid maken tussen bescher-

Jaarverslag 2014

21


mende maatregelen die bedoeld zijn om een bewoner te beschermen (bv. tegen valgevaar, bescherming incontinentiemateriaal, gevaarlijk gedrag) en functiebevorderende maatregelen, die enkel en alleen bedoeld zijn om het functioneren te bevorderen (bv. voorzettafel om aan te eten of op te steunen, kantelen van zetel voor comfort, …). Een beslissingsboom werd opgemaakt om zorgverleners te helpen in het bepalen om welke maatregel het gaat bij een bewoner. Het zorgdossier geeft verder aan welke stappen er nodig zijn bij elke soort maatregel, zoals beschreven in de procedure. In onze visietekst en procedure leggen we de nadruk op het 1) bewust, 2) ethisch en 3) correct toepassen van fysieke fixatie. 1. Vóór het toepassen van fysieke fixatie is er steeds een voorafgaand interdisciplinair overleg (uitgezonderd in noodsituaties). Daarna wordt het advies van het team met de bewoner en zijn naasten besproken. In het geval van fysieke fixatie die de bewegingsvrijheid beperkt, zal steeds de schriftelijke toestemming gevraagd worden van de bewoner of zijn wettelijke vertegenwoordiger. Het toepassen van fysieke fixatie in noodsituaties kan enkel gebeuren door een verpleegkundige of door een zorgkundige onder toezicht. Eenmaal fysieke fixatie is opgestart, wordt op vastgestelde tijdstippen, en zo nodig vaker, geëvalueerd of deze maatregel correct wordt toegepast en of ze nog nodig is. 2. Indien vrijheidsbeperkende maatregelen bij de bewoner overwogen worden, krijgt de bewoner steeds de kans om aan te geven hoe hij zich hierbij zou voelen en wat voor hem belangrijk is. In het geval van beschermende maatregelen worden de naasten mee uitgenodigd voor een

22



ethisch overleg. Waarden zoals vrijheid, veiligheid en comfort zullen afgewogen worden naast eventueel andere waarden die een rol spelen. Het leren kennen van het levensverhaal zal helpen om samen tot de beste keuze te komen. 3. Indien beslist wordt om fixatiemateriaal aan te wenden, wordt gekozen voor veilig materiaal dat correct wordt toegepast. Maatregelen worden genomen om risico’s ten gevolge van fysieke fixatie te beperken (bv. doorligwonden, huidletsels, depressie, isolement) en het comfort te verhogen. Er wordt voor gezorgd dat de bewoner steeds hulp kan inroepen. Omdat fysieke fixatie niet zonder risico’s is, werd in 2014 een handleiding fysieke fixatie uitgewerkt rond veiligheidsmaatregelen en alternatieven. Daarnaast werd ook een folder opgesteld voor de bewoner en zijn naasten, en werd een document ontwikkeld ter ondersteuning van het interdisciplinair overleg en het ethisch overleg met alle betrokkenen. In 2015 start een implementatietraject op afdelingsniveau onder begeleiding van de stafmedewerkers woon en zorg en de referenten fysieke fixatie. In de eerste fase gebeurt de omschakeling naar de nieuwe registratie in het zorgdossier en worden afspraken gemaakt naar opvolging. In fase 2 zal op de afdeling gekeken worden naar het correct toepassen van fysieke fixatie. In fase 3 krijgen alle zorgverleners op de afdeling een vorming, toegepast op de eigen bewoners. In juni wordt samen met de referenten gekeken waar er verder ondersteuning nodig is. In het najaar van 2015 start een begeleiding door de stafmedewerkers voor het verfijnen van een ethisch overleg.

De cirkel wondzorg In 2014 gaf elke referent wondzorg op huisniveau een vorming rond de nieuwe procedure decubituspreventie (het voorkomen van doorligwonden). De vorming bestond uit een theoretisch en praktisch gedeelte. Het praktisch gedeelte bestond voornamelijk uit het inoefenen van wisselhouding in bed en in de zetel. De referenten hadden in februari eerst zelf een opleiding gekregen vanuit EduWond (prof. Dr. Dimitri Beeckman (UGent) en Steven Smet (wondzorgcoördinator (UZGent)). Deze vorming werd door alle referenten als goed tot heel goed geëvalueerd. Zelf vorming geven was voor sommige referenten een nieuwe ervaring, maar viel uiteindelijk heel goed mee. Tijdens de kwaliteitscirkel wondzorg in het najaar zijn we dieper ingegaan op de procedure decubitusbehandeling. We hebben een lijst gemaakt van alle soorten producten (bv. pasta’s, gels, verbanden, …) die we in onze woonzorgcentra gebruiken en hebben ze ingepast in onze procedure. In 2015 nodigen we een wondzorgexpert uit om de producten te vergelijken. Tevens zullen we in 2015 het materiaal ter preventie van decubitus in een lijst gieten en evalueren.

De cirkel dementie De cirkel op vzw-niveau heeft ideeën uitgewisseld over een zinvolle architectuur voor personen met dementie. Zij hebben zich laten inspireren door het boek ‘Architectonica’, de bundel ‘Alternatieve Vrijheidsbeperking’ van Vilans en de documentatiemap van het Expertisecentrum voor Dementie. De leden van de cirkels op huisniveau hebben de vormingssessie ‘Persoonsgerichte zorg’ gevolgd.

Jaarverslag 2014

23



Vroegtijdige zorgplanning

Referentiekader integrale kwaliteit van wonen en zorg

In 2014 werd een mapje ontwikkeld dat de volgende documenten bundelt rond VZP: • Document mandaat vertegenwoordiging • ABC-document (A: alles doen; B: behoud van functies; C: comfortzorg) • Wilsverklaring • Handelingsrichtlijnen Eveneens is in het mapje ruimte voorzien voor het levensverhaal, alsook voor religie, zingeving en levensbeschouwing. We zijn er immers van overtuigd dat deze thema’s een cruciale rol spelen in de beslissingen die iemand neemt of wenst te nemen. Samen met de documenten helpen deze kaders de vertegenwoordiger en/of het zorgteam om de beste beslissingen te nemen voor de bewoner indien hij of zij dit zelf niet meer kan.

In 2015 zal het mapje geïmplementeerd worden. Het is de bedoeling dat er voor elke bewoner op termijn een mapje wordt opgesteld. De bewoner of zijn vertegenwoordiger (indien de bewoner wilsonbekwaam is) krijgen de kans om een kopie van het mapje bij zich te bewaren.

24


vanaf 2014 geregistreerd worden. Het aantal ziektemeldingen per VTE-zorgpersoneelslid (V), het aantal zorgpersoneelsleden die vrijwillig of in onderling akkoord ontslag namen (W) en het aantal uren vorming per VTE-zorgpersoneelslid (X) werden in 2014 niet geregistreerd voor het referentiekader omdat deze indicatoren momenteel worden herschreven vanuit het Vlaams Agentschap.

Voor het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid startten we in 2013 met registraties van indicatoren die omschreven zijn in het referentiekader ‘Integrale kwaliteit van wonen en zorg voor de Vlaamse woonzorgcentra’. In de tabel hieronder worden de resultaten voor de vzw weergegeven voor 2013 en 2014. De indicatoren E, B, D1 en D2 moesten pas

100 80 Hoewel documenten en kennis van het levensverhaal en de religie, zingeving of levensbeschouwing van een bewoner belangrijk zijn voor vroegtijdige zorgplanning, kunnen we niet genoeg onderstrepen dat de grondhouding een cruciale factor is om de zorgen, noden en vragen van de bewoner ‘echt’ te horen en te blijven horen gedurende gans zijn verblijf. Het is een grondhouding die het verhaal van de bewoner draagt en voedt en die vanuit een diepe stille bewogenheid aandacht heeft voor de concrete zorgen, noden en vragen van de bewoner. We willen doorheen het verblijf van de bewoner in onze huizen een gids zijn in de keuzes die gemaakt worden vanuit de zorgthematiek van het leven en de verzorging die hiermee verbonden is. Om deze grondhouding wakker te houden, organiseerden we op 19 juni een terugkommoment voor alle medewerkers die in de afgelopen jaren een Murphy-training hebben gevolgd. Het werd een inspirerende dag. In het najaar konden veertien andere medewerkers voor de eerste keer een Murphy-weekend volgen.

60 40 20 0

G1

G2

I

A1

VZW 2013

43,2 45,6 75,2 4,8

VZW 2014

43,2 46,1 69,5 2,6

A2

C2

H

3,2 13,3 3,4

88

2

C1

14,7 3,5

Legende G1 G2 I A1 A2 C1 C2 H E

% bewoners met 5 - 9 geneesmiddelen % bewoners met 10 of meer geneesmiddelen % bewoners met up-to-date plan zorg voor het levenseinde % bewoners met een decubituswonde categorie 2-4 % bewoners met een decubituswonde categorie 2-4 ontstaan in het WZC % bewoners met 1 of meer valincidenten in mei % bewoner met 2 of meer valincidenten in mei % overleden bewoners die gestorven zijn in het WZC % bewoners dat de afgelopen 7 dagen te maken had met minimaal 1 medicijnincident (14-20 juni)

86

E

B11 B12

D1

D2

F

Y

48,2 34,3 1,5

4

5,2

8,1

0,9 52,1 39,1

B11 % bewoners dat in de afgelopen maand een onbedoelde gewichtsafname van 3kg of meer had (maart-mei) B12 % bewoners dat in de afgelopen maand een onbedoelde gewichtsafname van 3kg of meer had (sept-nov) D1 % bewoners dat gedurende drie dagen dagelijks een fysieke vrijheidsbeperkende maatregel krijgt tijdens de dag (18-19-20 feb) D2 % bewoners dat gedurende drie dagen als dagelijkse fysieke vrijheidsbeperkende maatregel tijdens de dag alleen de bedhekken kreeg (18-19-20 feb) F % zorgpersoneelsleden gevaccineerd tegen de griep Y Aantal uren vrijwilligerswerk per woongelegenheid

Jaarverslag 2014

25


Reflectie op de resultaten van het referentiekader: • In april/mei 2014 werd polyfarmacie besproken op de vormingsavond voor huisartsen. We haalden het probleem ook aan op het overleg met CRA’s (ethische denkgroep). In de woonzorgcentra met een hoge score op G2 bleek al gauw dat heel veel bewoners een lange lijst medicatie hebben ‘indien nodig’. Ook vitaminen en zalven en druppels met lokale werking werden meegeteld, welke toch best onderscheiden worden van geneesmiddelen met systemische werking. Om die redenen startte het Vlaams Agentschap met het herschrijven van deze indicator voor de komende jaren. Toch willen we niet voorbijgaan aan de problematiek van polyfarmacie. In de komende jaren volgen we dit verder nauw op en zoeken we waar nodig naar acties om artsen en verpleegkundigen alert te houden dat medicatie tijdig wordt stopgezet of niet nodeloos wordt opgestart. • De vorming decubituspreventie voor alle zorgverleners heeft mogelijks al een effect gehad op het aantal doorligwonden. We zien een daling met vorig jaar. Met de verdere acties in 2015 hopen we decubituswonden verder zo goed als mogelijk te voorkomen. • De iets lagere score voor indicator I (up-to-date plan zorg voor het levenseinde) is te wijten aan het feit dat we deze indicator iets strenger hebben beoordeeld. In 2013 had een bewoner een plan zorg voor het levenseinde zodra met hem/ haar één van de volgende documenten was besproken: mandaat vertegenwoordiging of handelingsrichtlijnen. In 2014 spraken we pas van een plan zorg voor het levenseinde als beide documenten besproken waren én als de bewoner zijn wensen had kunnen uiten m.b.t. religie,

26


Medewerkers

zingeving of levensbeschouwing. Het Vlaams Agentschap startte in 2014 met een herwerking van deze indicator aangezien er verschillende interpretaties waren tussen de verschillende woonzorgcentra in Vlaanderen. • De registratie van de indicatoren D1 en D2 gebeurde in 2014 nog niet optimaal. Rond de registratieperiode waren we nog volop bezig met de verfijning van de definitie. In 2015 zal een eerste betrouwbare registratie kunnen doorgaan via een correcte ingave in het elektronisch zorgdossier.

Evolutiegesprekken

Reflectie op vernieuwd vormingsbeleid

In 2014 werden de documenten voor planningen evolutiegesprekken verder ontwikkeld en gefinaliseerd in samenwerking met Seven Miles.

Er was in 2014 een uitgebreid vormingsaanbod op vzw-niveau: ‘Werken met de principes van persoonsgerichte zorg’ door Tania Everaert van Amata vzw, ‘Evolutiegesprekken’ door Axelle Vanquaillie van Seven Miles, ‘Murphytraining’ door Magda Van de Wiele (ethicus van onze vzw), ‘Incontinentie bij ouderen’ door Ronny Pieters van Urobel, ‘Decubituspreventie, de vertaling van onderzoek naar zorg’ door professor Dr. Dimitri Beeckman van UGent, ‘Als eten een zorg wordt …’ door Sabine Boerjan van Paradox Expertisecentrum Dementie.

Zorgorganisatie In 2014 is besloten om meer inzicht te verwerven in de ‘zorgorganisatie’ van onze woonzorgcentra. In een eerste fase hebben alle woon- en zorgafdelingen van onze huizen een document ingevuld waarbij info werd gevraagd over: bestaffing die men momenteel inplant; uren die extra voorzien moeten worden omwille van verlof- en feestdagen, ziektedagen en AV-dagen; het beschikbare aantal FTE. Naast de planningsgegevens werden verschillende variabelen toegevoegd, zoals zorgprofiel, overlegcultuur, kortverblijf, … Na de verwerking werd een eerste toelichting bij het cijfermateriaal gegeven aan de verantwoordelijken van de afdelingen. In 2015 zal door de zorgcoördinatoren en de hoofdverpleegkundigen verder nagedacht worden over de optimalisatie van onze zorgorganisatie.

In oktober kregen alle verantwoordelijken op huisniveau een vorming rond gesprekstechnieken en feedback geven. Tijdens de vorming werden ook de nieuwe documenten toegelicht. Vanaf januari 2015 starten alle verantwoordelijken met een planningsgesprek met elke medewerker. In samenwerking met Visual Harvesting zal een feedbackcampagne ontwikkeld worden.

De evaluatie van het programma 2014 geeft aan dat het aanbod aan nieuwe inzichten in aantal beperkt zou moeten blijven. Door te doseren krijgt de inhoud de nodige tijd en ruimte om geïmplementeerd te worden. Daarom wordt er in 2015 voor gekozen om niet elke cirkel te laten doorgaan en de focus te leggen op twee lopende projecten: ‘project levensverhaal’ en ‘project fixatie’, en één nieuw project ‘welbevinden en betrokkenheid’. Bij deze projecten zijn een heel aantal cirkels betrokken: de cirkels levensverhaal, animatie, RZL, beschermende maatregel en valpreventie, dementie, voeding, maaltijd- en hotelzorg. De cirkel levensverhaal blijft verder werken rond het opgestarte fotoproject. De ontwikkelde documenten rond fysieke fixatie zullen in 2015 worden geïmplementeerd.

Jaarverslag 2014

27

Bouwprojecten

Holsbeek: kortverblijf en nieuwe assistentiewoningen In 2013 werd door de Raad van Bestuur beslist om het zorgaanbod van WZC Sint-Margaretha in Holsbeek uit te breiden met twintig assistentiewoningen en drie kamers voor kortverblijf. Na een marktbevraging werd gekozen om met een bouwteamformule te werken. Hierbij is de aannemer van bij de aanvang betrokken bij de uitwerking van de plannen en het lastenboek. Op deze manier is het bouwprogramma en de kostprijs steeds voor iedereen duidelijk.

28


Bouwprojecten

In augustus 2014 zijn de werken voor het kortverblijf gestart. Achteraan de Vlindertuin werden vier kamers bijgebouwd, waarvan drie voor kortverblijf en één voor permanent verblijf. Door de bevoegdheidsoverdracht naar Vlaanderen wijzigde ook de wetgeving en moesten de kamers klaar zijn voor het einde van het jaar. Het was dus een echt huzarenstukje om op vier maanden tijd deze bouw te realiseren. Maar het is gelukt: op 22 december 2014 kon de erkenning aangevraagd worden.

Berlaar: een nieuw woonzorgcentrum en assistentiewoningen Op 3 november 2014 is in de Sollevelden te Berlaar de bouw gestart van een nieuw woonzorgcentrum en een gebouw met assistentiewoningen (wat we vroeger serviceflats noemden). We kozen voor de toepasselijke namen: ‘woonzorgcentrum Kloosterhof’ en ‘groep van assistentiewoningen (GAW) Solleveld’.

In de praktijk situeren de drie kamers kortverblijf zich niet allemaal in de Vlindertuin, omdat op deze afdeling de bewoners met dementie wonen. Iedere afdeling van het WZC heeft nu één kamer kortverblijf en de drie nieuwbouwkamers worden ingenomen door bewoners die permanent op de Vlindertuin verblijven.

Op het gelijkvloers zijn er twee leefgroepen van zestien bewoners. Het gelijkvloers wordt specifiek uitgerust voor bewoners met dementie. De bewoners kunnen vrij rondwandelen en komen altijd terug in de leefruimte terecht. Speciaal voor hen is er ook een afgesloten binnentuin voorzien. Op het gelijkvloers bevinden zich ook de administratieve burelen, het kapsalon, de keuken en de cafetaria, de kleedkamers en het magazijn. De eerste verdieping is eveneens ingedeeld in twee leefgroepen. Deze zullen ingenomen worden door de zusters. Hier bevindt zich ook de kapel. Voor de meer valide bewoners of echtparen die een rustige, veilige en comfortabele thuis zoeken, zonder hierbij te moeten inboeten op gebied van privacy en zelfstandigheid is er plaats in de 24 assistentiewoningen.

Op 1 december 2014 zijn de werken van start gegaan voor de bouw van de 21 bijkomende assistentiewoningen in Holsbeek. Als gevolg van een aanpassing van de oorspronkelijke plannen, kunnen er nu 21 flats gerealiseerd worden i.p.v. de voorziene 20 flats. De flats bevinden zich op twee niveaus en hebben elk een eigen terras. Er komt ook een ondergrondse parking voor de flatbewoners en het personeel.

Het woonzorgcentrum zal plaats bieden aan 67 bewoners met een somatische zorgvraag en bewoners met dementie.

De bouwtermijn bedraagt 14 maanden zodat de assistentiewoningen De Parel II klaar zullen zijn tegen 1 februari 2016.

De zorgafdelingen situeren zich aan de rustige zijde van het terrein. Alle kamers beschikken over een sanitaire cel met douche. In de kleine leefgroepen wordt gestreefd naar een huiselijke sfeer met een aparte woonkamer voor zestien bewoners en een zithoek met een keukenblok.

De bouw maakt optimaal gebruik van de kwaliteiten van het terrein in de Sollevelden, gelegen achter het kloostergebouw van de Zusters van Berlaar. Er is gezorgd voor een mooi uitzicht op de waardevolle groene omgeving.

De assistentiewoningen hebben een aparte ingang. Op het gelijkvloers is er een ontmoetingsruimte voor de flatbewoners. Op de drie bovenliggende verdiepingen bevinden zich de flats. Zij hebben een mooi uitzicht op de parking en op het nieuwe schoolgebouw waarvan de werken ook recent gestart zijn. Voorlopig is er nog niet veel te zien en zijn er vooral ondergrondse werken aan de gang: paalfunderingen en het gieten van de kruipkelder onder de keuken. Vanaf maart 2015 komen de werken bovengronds en start men met de montage van de prefabwanden. De totale bouwperiode bedraagt 22 maanden. De opening is voorzien voor september 2016. De eerste aanvragen voor opname op de wachtlijst zijn al aan het binnenkomen.

Jaarverslag 2014

29

Organisatie en beleid

Evaluatie beleidsplan 2014 De beheersovereenkomst loopt van 2013 tot 2018. Jaarlijks wordt een beleidsplan opgemaakt. In 2014 werden een aantal actiepunten afgewerkt. MANAGEMENTGEBIEDEN Beleid en strategie • De leden van het Ethisch Comité hebben een studiedag gevolgd rond seksualiteit bij ouderen. In november ging er één Ethisch Comité door, waar toelichting is gegeven bij het thema psychisch lijden. Er is voor gekozen in 2015 verder te werken aan het objectiveren van psychisch lijden. De Werkgroep Ethiek heeft een gedragscode voor medewerkers uitgewerkt. • De pastorale werking werd verder uitgebouwd en de inhoud van de derde peiler ‘Ik wil onthaasten, ik wil verstillen’ is op huisniveau uitgewerkt. De inhoud voor de vierde peiler ‘Ik geloof in God en in zijn Woord: de Blijde Boodschap’, werd in november op de terugkomdag geïntroduceerd. • Opvolging wetgeving overheidsopdrachten en samenaankoop: de aanzet is gegeven, opvolging blijft nodig. Er wordt vooral ingetekend op Samenaankoop (SAK), georganiseerd vanuit Caritas West-Vlaanderen. • De uitbouw van een centrale boekhouding is gerealiseerd voor de vijf woonzorgcentra die centraal gelegen zijn. • De organisatiestructuur van de vzw is aangepast. Verder in dit jaarverslag vindt u het nieuwe organogram.

30



Medewerkersmanagement • In een pilootgroep werd het uitgeschreven stappenplan voor het voeren van evolutie- en feedbackgesprekken getest. In 2015 zal met alle medewerkers een evolutiegesprek gevoerd worden. • De visietekst medewerkersbeleid is opgesteld. • Het uitgeschreven vormingsbeleid wordt gradueel opgestart. • De brochure Er-welzijnsbeleid is afgewerkt. Ziekteverzuimgesprekken zullen vanaf nu op basis hiervan gevoerd worden. • Het arbeidsreglement werd aangepast in functie van het eenheidsstatuut.

RESULTAATGEBIEDEN

Beleidsplan 2015

Zelfevaluatie • De tevredenheidsmeting van de bewoners wordt in 2014 en 2015 door Dimarso in opdracht van de overheid uitgevoerd. • De beleidsdag met o.a. volgende punten: evaluatie werking AV en RVB, organisatiestructuur van de vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar, de vernieuwing van de statuten en het reglement van interne orde heeft plaats gehad.

MANAGEMENTGEBIEDEN

Middelenmanagement • Studies rond rationeel energieverbruik in WZC Sint-Jozef in Wiekevorst en in WZC Heilig Hart in Nijlen hebben weinig nieuws bijgebracht. Het is noodzakelijk bij de uitbouw van nieuwe voorzieningen het aspect energiezuinigheid op te nemen. Aanpassingen aan bestaande voorzieningen hebben een te lange terugverdientijd. • Een nieuwe stap in de verdere automatisatie is de uitrol van de ‘Cerussa document flow’ in alle huizen (digitaal archief en automatisch boeken van aankoopfacturen).

Zelfevaluatie Het technisch-financieel plan voor de vernieuwbouw van WZC Zonnewende I werd ingediend. Ook voor de nieuwbouw van een woonzorgcentrum in de gemeente Nijlen werd een technisch-financieel plan overgemaakt aan de overheid. • In het najaar startte de bouw van een nieuw woonzorgcentrum in Berlaar. • De oprichting van een Cado, in samenwerking met Familiehulp, vond eind 2014 in Berlaar plaats. Deze Cado legt zich voornamelijk toe op de opvang van jong-dementerenden. • In het WZC Sint-Margaretha begon de bouw van bijkomende assistentiewoningen. • De lokale verankering met de thuiszorg werd gerealiseerd door de oprichting van een Cado in WZC Sint-Michaël in Essen, in samenwerking met Familiehulp.

Procesmanagement • Tekorten tegenover de nieuwe brandveiligheidsnormen zijn geïnventariseerd: de eerste noodzakelijke investeringen zijn gepland voor 2015. • Door de integratie van WZC Sint-Michaël Essen in de vzw dient de werking op elkaar afgestemd te worden. In een eerste fase zijn de kwaliteitskringen en procedures één gemaakt. Ook werd er overgeschakeld naar het zorgdossier Geracc, dat in de andere huizen reeds gebruikt wordt.

BOUWPROJECTEN

Beleid en strategie Profilering en visie op ouderenzorg • Ethiek: - Ethisch beleid bestendigen en verder ont plooien naar nieuwe begeleidingsthema’s: psychisch lijden. • Accommodatie: - Aangepaste woonvormen voor personen met dementie. We gaan meer inzetten op de om gangsvormen met personen met dementie (o.a. via het traject welbevinden en betrok kenheid). - Uitbouw Lokale Dienstencentra Wiekevorst/ Nijlen en Berlaar. • Overheidsbeleid: - Opvolging 6de staatshervorming • Samenwerking buiten de woonzorgcentra van de vzw: - Aangaan samenwerkingsverbanden lokaal en regionaal • Samenwerking binnen de woonzorgcentra van de vzw: - Technische diensten - Sociale diensten met als doel naadloze over gang van thuiszorg naar WZC

Jaarverslag 2014

31


Werking woonzorgcentra • Pastorale werking: concretisering van de vierde peiler: Ik geloof in God en in Zijn Woord: ‘De Blijde Boodschap’ • Het welbevinden en de betrokkenheid verhogen van bewoners vanuit de maaltijdbegeleiding • Implementatie procedure beschermende maatregelen • Faciliteren van het neerschrijven van het levensverhaal van de bewoner • Integratie kwaliteitshandboek in SharePoint • Voorbereidend werk integratie WZC Kloosterhof en AW Sollevelden in Berlaar • Traject vroegtijdige zorgplanning optimaliseren via individuele coaching hoofdverpleegkundigen/ sociale dienst • Opvolging resultaten subjectieve indicatoren van het referentiekader uitgevoerd door Dimarso • Kennisverwerving Belrai

lichting aan de medewerkers. • I ntegratie WZC Sint-Michaël Essen: werking op elkaar afstemmen: procedures verder integreren vanuit SharePoint • Individuele medicatieverdeling WZC Sint-Michaël Essen

Medewerkersmanagement • Evolutiegesprekken + feedback campagne, ziekteverzuimgesprekken • Uitbouw functie referent dementie • Zorgorganisatie optimaliseren • Aanpassing arbeidsreglement in functie van psychosociale risico’s

WZC Zonnewende (Kapellen) • Toekomstvisie uitbouw Zonnewende 1

Middelenmanagement • Logistieke processen optimaliseren - Optimalisatie werking keukens - Energiebeleid Procesmanagement • Veiligheid, welzijnsbeleid en preventiebeleid: - Externe en crisiscommunicatie: opleiding directieleden en zorgcoördinatoren. Korte toe-

32



RESULTAATGEBIEDEN Zelfevaluatie • Prezo woonzorg zelfevaluatie-instrument: trajectvoorstel • Tevredenheidsmeting medewerkers • Beleidsdag Zorg

Evaluatie Raad van Bestuur

Statuten

De voorzitter van de RVB heeft eind 2013 een individueel gesprek gevoerd met alle leden van de Raad van Bestuur en met alle directies van de zeven woonzorgcentra. Daarin werd besproken hoe men de bestaande structuur en werking van de vzw beleeft en evalueert en welke suggesties men hieromtrent heeft naar de toekomstige structuur en werking. Hierbij kwamen een aantal punten uit de bevraging van 2009 terug.

Op de beleidsdag van 21/11/2012 werd beslist om een werkgroep op te richten, met de opdracht verder te reflecteren over de huidige en toekomstige werking en structuur van de vzw. We beschikken over een hele reeks documenten: statuten, organogram, samenstelling en bevoegdheden commissies, autorisaties … Deze documenten zijn toe aan actualisatie.

WZC Sint-Jozef (Wiekevorst) • Zorgstraat in samenwerking met de gemeente

Op basis van deze gesprekken heeft de voorzitter dan een SWOT-analyse opgesteld. Zij heeft ook de belangrijkste vragen en voorstellen opgesomd en een aantal werkpunten geformuleerd: • Vzw breed denken stimuleren • Opdrachtverklaring/missie daadwerkelijk als werkpunt zien • Agenda Raad van Bestuur/Directiecomité in de hand houden • Actieve betrokkenheid uitlokken • Vergaderkalender aanhouden • Visieteksten up-to-date houden en uitrollen in de woonzorgcentra • Kwaliteit en veiligheid • Ethiek en spirituele zingeving • Vrijwilligerswerking • Zorg voor de zorgende • Zorgvisie • Personeelsbeleid • Positieve beeldvorming • Lezen van nota’s Zorgnet Vlaanderen i.v.m. de sector • Tevredenheidsmetingen en werkpunten

WZC Kapellebaan (Nijlen) • Onderzoek alternatieve financiering

De voorstellen en werkpunten zullen verder uitgewerkt worden in directiecomité, bureau en Raad van Bestuur.

BOUWPROJECTEN Algemeen • Brandveiligheidswerken

WZC Heilig Hart (Nijlen) en WZC Sint-Jozef (Kessel) • Toekomstvisie op de betreffende woonzorgcentra WZC Sint-Michaël (Essen) • Toekomstvisie uitbouw Sint-Michaël WZC Heilige Familie (Heist-op-den-Berg) • Meerjarenplan Heilige Familie 1

Het is de bedoeling vijf à tien jaar vooruit te kijken en ervoor te zorgen dat de vzw klaar is om een antwoord te bieden op de toekomstige uitdagingen in de ouderenzorg. Anderzijds is er de bekommernis om de christelijke identiteit van de vzw, vertrekkend vanuit de congregatie, verder te verankeren. De statuten werden aangepast en goedgekeurd op de Algemene Vergadering van 26 maart 2014.

Jaarverslag 2014

33


34


Reglement van interne orde (RIO)

Organogram

Het Reglement van interne orde is bedoeld als algemene richtlijn voor beleid en bestuur, én als gedragscode voor de leden van de AV en van de RvB. In het RIO zijn een aantal documenten samengebracht.

Tijdens de Algemene Vergadering van 26 maart 2014 werd het organogram van de vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar goedgekeurd. In dit organogram krijgen ook de verschillende commissies een plaats, evenals de verschillende stafmedewerkers.

Vetrekpunt bij het opstellen van dit Reglement zijn de missie en visie van de vzw, de kernwaarden van de organisatie en de kerncompetenties van de medewerkers.

Gezien de toenemende complexiteit van de bouwprojecten werd, ter ondersteuning van de directieleden, een nieuwe functie gecreëerd en ingevuld, met name de functie van stafmedewerker bouw.

Volgende organen en functies zijn er o.a. in opgenomen: • Algemene Vergadering: samenstelling, gedragscode, bevoegdheid, werking • Raad van Bestuur: samenstelling, selectiecriteria/profiel, opdracht en bevoegdheden, werking, gedragscode • Bureau van Raad van Bestuur: opdracht en bevoegdheden, samenstelling, werking • Vaste en ad hoc commissies opgericht door de Raad van Bestuur: benoemings- en remuneratiecommissie, financieel-economische commissie, interne audit/auditcomité, bouwcommissies, ethische commissies, religie zingeving en levens-beschouwing, ad hoc commissies • Verantwoordelijkheden en bevoegdheden algemeen directeur en directiecomité

Een ingenieur bouwkunde werd aangeworven waarbij de functieomschrijving focust op: • Bouwtechnisch advies geven met bewaking van kostprijs, kwaliteit en veiligheid • Bouwkundig projectmanagement en bewaking van de vooropgestelde timing • Communicatie met stakeholders


Een goede organisatie leidt tot tevreden bewoners

Jaarverslag 2014

35



ALGEMENE VERGADERING

RAAD VAN BESTUUR Bureau RVB Financiële commissie Benoemings- en remuneratiecommissie Algemene bouwcommissie Ethische commissies RZL Auditcomité

ADJUNCT ALGEMEEN/ FINANCIEEL DIRECTEUR

ALGEMEEN DIRECTEUR

Stafmed. Pastoraal

Stafmed. Woon en Zorg

CENTRALE DIENSTEN

CPBW

Stafmed. IT OR Management Assistant

Financieel Econ. Team Stafmed. Bouw

DIRECTIECOMITÉ

Centrale Boekhouding

Preventie Adviseur Centrale coördinator keuken

WZC Zonnewende + Serviceflats Cederhof en Balderhof + DVC Zonnewende

WZC Sint Michaël

WZC Heilige Familie +Serviceflats Ten Gaerde

WZC Sint Jozef Wiekevorst + Serviceflats Ter Wieke

WZC Heilig Hart + Serviceflats Ten Velden

WZC Sint Jozef Kessel + Serviceflats Huize Biddeloo

Campusdirecteur

Campusdirecteur

Campusdirecteur

Campusdirecteur

Campusdirecteur

Campusdirecteur

Dagelijks verantw.

36


WZC Kapellebaan

WZC Sint Margaretha + Serviceflats De Parel + DVC Het Convent

WZC Berlaar

Campusdirecteur

Campusdirecteur

Dagelijks verantw.

Dagelijks verantw.

Jaarverslag 2014

37

Kerncijfers

Kerncijfers

Bewoners De vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar richt zich voornamelijk tot zwaar zorgbehoevende bewoners, 78% van de bewoners behoren tot de categorie B – C – Cd en D.

WZC Sint-Jozef Wiekevorst: herkomst bewoners 31/12/2014

vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar: totaal herkomst bewoners 31/12/2014 Nijlen (18%)

Heist-op-den-Berg (36%)

Heist-op-den-Berg (15%)

Andere (26%)

Grafische weergave van de zorggraden

Kapellen (12%)

Herentals (26%)

Andere (6%)

Antwerpen (6%)

Wuustwezel (1%)

Holsbeek (6%)

Keerbergen (1%)

O

(10%)

A

(12%)

Lier (5%)

B

(29%)

Groot Leuven (4%)

C

(13%)

Berlaar (4%)

(3%)

Kalmthout (10%)

Essen (10%)

Westerlo (2%)

D

Essen (83%)

Kempen (overige) (11%)

Berlaar (6%) Hulshout (3%)

Cdem (33%)

WZC Sint-Michaël Essen: herkomst bewoners 31/12/2014

Vlaams-Brabant (5%)

WZC Heilig Hart Nijlen: herkomst bewoners 31/12/2014

WZC Sint-Margaretha Holsbeek: herkomst bewoners 31/12/2014

Westerlo (1,60%) Limburg (1%) Oost-Vlaanderen (1%) West-Vlaanderen (0,40%)

Nijlen (73%) Lier (12%)

Ook bewoners met een lichter zorgprofiel (O en A) die kiezen voor een verblijf in een WZC omwille van angst of sociale vereenzaming, gebrek aan mantelzorg, onaangepaste huisvesting, een verhoogd valrisico,… kunnen in onze huizen terecht. Hun aanwezigheid komt ook de leefbaarheid van het huis ten goede. 22% van onze bewoners heeft een lagere zorggraad, wat iets hoger ligt dan het gemiddelde uit de MARAstudie (18%). Het aantal RVT-erkenningen in onze vzw bedraagt 60,5%. De gemiddelde leeftijd van de opgenomen bewoners is 85,5 jaar. 77% van de bewoners zijn vrouwen, 23% zijn mannen. De bewoners zijn vooral afkomstig van de kerngemeenten waarin de woonzorgcentra gevestigd: Nijlen (18%), Heist (15%), Kapellen (12%), Essen (10%), Holsbeek (6%).

WZC Heilige Familie Heist o/d Berg: herkomst bewoners 31/12/2014

Andere (9%) Berlaar (3%) Bouwel (1%) Herenthout (1%) Wiekevorst (1%)

WZC Sint-Jozef Kessel herkomst bewoners 31/12/2014 Nijlen (55%)

Berlaar (4%) Emblem (3%) Hallaar (1%)

WZC Zonnewende Kapellen herkomst bewoners 31/12/2014

Heist-op-den-Berg (48%) Andere (22%) Berlaar (11%) Putte (11%) Herenthout (2%) Hulshout (2%) Keerbergen (2%) Begijnendijk (1%) Tremelo (1%)

38


Kapellen (49%) Brasschaat regio (12%) Stabroek/Hoevenen (12%) Deurne regio (9%) Antwerpen (8%) Andere (6%) Berchem (4%)

Groot Leuven (23%) Andere (20%) Rotselaar (11%)

2014 was een jaar zonder uitbreidingen. Eind december werden 2 bijkomende woongelegenheden kortverblijf in gebruik genomen in WZC Sint-Margaretha alsook in WZC Heilige Familie. De VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar heeft eind 2014 985 opvangplaatsen voor ouderen.

instelling

Lier (24%) Andere (13%)

Holsbeek (46%)

Zorgaanbod 2014

WZC Heilige Familie SF Ten Gaerde

aantal RVTwoongele- erkengenheden ningen

servicekort nacht- dagtotaal verblijf opvang opvang flats

91

35

7

WZC Zonnewende SF Cederhof + SF Balderhof

131

73

7

WZC Sint-Jozef SF Ter Wieke

146

106

WZC Heilig Hart SF Ten Velden

112

WZC Sint-Margaretha SF De Parel

11

110

75

228

5

30

181

71

3

21

136

98

63

3

16

127

WZC Sint-Jozef Kessel SF Huize Biddeloo

92

56

3

16

111

WZC Sint-Michaël Essen

92

57

762

461

TOTAAL vzw RUSTHUIZEN ZUSTERS VAN BERLAAR

1 15

10

92 28

1

25

169

985

Jaarverslag 2014

39

Kerncijfers

Kerncijfers

Financieel

Balansstructuur

Samenstelling van de opbrengsten

2013

Opbrengsten dagprijs (40,88%)

Goederen (6,52%)

Opbrengsten RIZIV (37,26%)

Diensten (9,92%) Bezoldigingen (73,94%)

Geproduceerde vaste activa (00,00%) Subsidies (18,53%) Andere werkingsopbr. ( 1,80%) Fin. opbrengsten

(0,77%)

Uitzonderlijke opbr. (0,76%)

Fin. kosten

(1,65%)

Uitzonderlijke kosten (0,16%)

De dagprijzen 2014 voor de flats schommelden tussen € 23,75 en € 42,05 afhankelijk of de energiekosten al dan niet begrepen zijn in de dagprijs.

73,9% van de kosten zijn dan ook personeelskosten. De gemiddelde loonkost in 2014 bedroeg 56.104 euro per voltijds equivalent of 35,4 euro per uur.

De personeelssubsidies en de interestsubsidies vertegenwoordigen 18,53% van de bedrijfsopbrengsten.

KERNCIJFERS PERSONEEL

TOTAAL

aantal FTE 2014 529,30 aantal koppen 2014 818,00 aantal mannen 86,00 aantal vrouwen 732,00 gemiddelde leeftijd 42,59 jaar baremieke anciënniteit 13,73 jaar arbeiders 27,49% bedienden 72,51% uren gewaarborgd loon ziekteverzuim 34058,46 % gewaarborgd loon ziekteverzuim 3,26%


Vaste activa (52,07%)

Eigen vermogen (57,59%)

Vaste activa (50,72%)

Eigen vermogen (59,52%)

Andere werkingskosten(0,40%)

De kosten voor het aankopen van goederen liggen 2% hoger dan vorig jaar, voornamelijk door de stijging van de voedingskost. De energiekosten daalden dankzij de zachte winter. De vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar stelt eind 2014 818 medewerkers tewerk of 529,26 FTE.

De gemiddelde RIZIV-forfait, die gebaseerd is op de zorggraad en de aanwezige personeelseffectieven van het voorgaande jaar, bedroeg € 56,01.

2014

Afschrijvingen en voorz. (7,41%)

De omzet bestaat voornamelijk uit opbrengsten m.b.t. de dagprijs voor de woonzorgcentra en de serviceflats (40,88%) en de tussenkomst die we vanuit het RIZIV (37,26%) ontvangen voor de bewoners in de woonzorgcentra. De dagprijzen worden in principe jaarlijks geïndexeerd.

De dagprijzen in de woonzorgcentra varieerden tussen € 50,30 en € 63,65.

40

Onderstaande grafiek geeft het procentueel aandeel van elke balansrubriek weer t.o.v. het balanstotaal:

Samenstelling van de kosten

Vlottende activa (47,39%)

Voorzieningen (11,04%) Vreemd vermogen (30,94%)

De vaste activa vertegenwoordigen 51% van het balanstotaal. In WZC Sint-Margaretha werden kamers voor kortverblijf bijgebouwd met eigen middelen.

Vlottende activa (49,28%)

Voorzieningen (12,23%) Vreemd vermogen (28,25%)

Het eigen vermogen bedraagt 60% van het balanstotaal. Er werden bijkomende voorzieningen aangelegd voor grote onderhoudswerken en brugpensioenen. Deze voorzieningen zullen o.a. gebruikt worden voor de brandveiligheidswerken die in verschillende huizen zullen uitgevoerd worden.

Structuur resultatenrekening 2014 (in %)

2013 (in %)

100,00

100,00

Omzet

80,00

79,00

Lidgeld, schenkingen, legaten en subsidies

18,60

19,00

1,80

1,70

-93,00

-93,00

Voorraden en leveringen

-6,20

-6,20

Diensten en diverse leveringen

-9,40

-9,20

Bezoldigingen en sociale lasten

-70,00

-67,70

Afschrijvingen en waardeverminderingen

-6,20

-6,70

Voorzieningen voor risico's en kosten

-0,70

-1,10

Andere bedrijfskosten

-0,40

-0,30

7,00

6,80

-0,80

-1,10

VI. Resultaat uit de gewone bedrijfsvoering

6,20

5,70

VII + VIII. Uitzonderlijke resultaten

0,60

0,30

IX. Resultaat van het boekjaar

6,80

6,00

I. Bedrijfsopbrengsten

Andere opbrengsten II. Bedrijfskosten

III. Bedrijfsresultaat IV + V. Financiële resultaten

Jaarverslag 2014

41

Kerncijfers

Kerncijfers

Enkele ratio’s In het kader van goed bestuurlijk beleid definieerde de Raad van Bestuur een aantal financiële parameters op vzw-niveau. Nadien worden deze vertaald naar de individuele woonzorgcentra rekening houdend met de eigenheid van ieder huis (zorgzwaarte, ouderdom van de infrastructuur, financiële lasten, subsidies, …) • Liquiditeit >2 De vzw moet ten allen tijde aan haar kortetermijnverplichtingen kunnen voldoen. • Solvabiliteit Gezien de impact van de investeringssubsidies op het eigen vermogen worden twee parameters m.b.t. de financiële autonomie gedefinieerd: - Eigen vermogen incl. investeringssubsidies / totaal vermogen >50% - Eigen vermogen excl. investeringssubsidies / totaal vermogen >35 %

• Rentabiliteit: resultaat >3% van de gecorrigeerde omzet (gecorrigeerde omzet = de omzet van de dagprijs, supplementen, RIZIV-tegemoetkoming, subsidies in kapitaal en intresten, werkingssubsidies en recuperaties personeelskosten rekening 70 + 73 +74). In 2014 werden de vooropgestelde objectieven ruim behaald zoals uit de tabel hiernaast blijkt.

Liquiditeit (current ratio) Solvabiliteit (financiële autonomie) Rentabiliteit: resultaat >3%

2014

2013

5,49

4,19

0,6

0,58

7,09

6,02

Investeringsbeleid Om een eigentijdse infrastructuur te behouden worden jaarlijks een aantal grote onderhoudswerken uitgevoerd. In WZC Heilig Hart Nijlen kreeg de feestzaal een volledige make-over met een nieuw laagje verf en werd hij uitgerust met smaakvol meubilair. In WZC Sint-Michaël Essen werden buitenschilderwerken uitgevoerd. In verschillende huizen werden airco’s geïnstalleerd in de leefruimtes conform het hitteplan van de overheid.

Sint-Jozef Wiekevorst de hoogspanningscabine vervangen en werden er moderniseringswerken aan de liften uitgevoerd.

In het kader van energiebesparende maatregelen werd er geïnvesteerd in de stookplaatsen en werd er overgeschakeld van stookolie op gas in WZC Sint-Margaretha Holsbeek en WZC SintJozef Kessel. In WZC Sint-Michaël Essen werd de warmwaterproductie afgesplitst van de centrale verwarming.

Voor het dagverzorgingscentrum in WZC Zonnewende werd een nieuw busje aangekocht.

Naar aanleiding van de risico-analyse van de elektrische installaties en de liften werd in WZC

42


In WZC Sint-Margaretha Holsbeek werd de vaatwasmachine vervangen. In WZC Sint-Michaël Essen werden de kookketels in de keuken vervangen en werden er nieuwe koelcellen en vriescellen geplaatst.

Naar aanleiding van het nieuwe beleid rond decubituspreventie werd er een groepsaankoop voor alternatingmatrassen gedaan. Jaarlijks terugkerende investeringen zijn ergonomisch materiaal voor bewoners en personeel waarbij er hooglaagbaden, tilliften, hooglaagbedden en relaxzetels aangekocht worden.

Jaarverslag 2014

43

Maatschappelijke zetel Markt 13 2590 Berlaar 03/482 17 80 fax 03/482 44 47 www.rusthuizen-zusters-berlaar.be WZC Heilige Familie Westerlosesteenweg 37 2220 Heist-op-den-Berg 015/24 18 26 WZC Heilig Hart Kerkeblokken 11 2560 Nijlen 03/410 14 00 WZC Sint-Jozef Gasthuisstraat 10 2560 Kessel 03/491 96 50 WZC Sint-Jozef Sint-Jozefstraat 15 2222 Wiekevorst 014/27 99 80 WZC Sint-Margaretha Kortrijksebaan 4 3220 Holsbeek 016/26 92 00 WZC Sint-Michaël Moerkantsebaan 81 2910 Essen 03/667 22 60 WZC Zonnewende Kerkstraat 5 2950 Kapellen 03/660 25 00

Jaarverslag14. Rusthuizen Zusters van Berlaar. WZC Heilige Familie Heist-op-den-Berg. WZC Heilig Hart Nijlen. WZC Sint-Jozef. Kessel

Recommend Documents