VZW
Rusthuizen Zusters van Berlaar
Jaarverslag13
wzc Heilige Familie Heist-op-den-Berg wzc Heilig Hart Nijlen wzc Sint-Jozef Kessel wzc Sint-Jozef Wiekevorst wzc Sint-Margaretha Holsbeek wzc Sint-Michaël Essen wzc Zonnewende Kapellen-Brasschaat
Inhoud
Heilige Familie (Heist)
2
Heilig Hart (Nijlen)
Sint-Jozef (Kessel)
Sint-Jozef (Wiekevorst)
Voorwoord
4
1. Woonzorgcentra in de kijker Wzc Heilige Familie CADO te Nijlen
6
2. Wonen en zorgen in dialoog Op weg met onze kwaliteitscirkels Vroegtijdige zorgplanning Referentiekader integrale kwaliteit van wonen en zorg
8
3. Medewerkers Een vernieuwd vormingsbeleid Een vernieuwd HR-traject voor medewerkers Vorming voor verantwoordelijken Optimalisatie overlegstructuren Dag van de vzw Zorgballonnen voor zorgvips in onze vzw: de twee Louisa’s
17
4. Bouwprojecten Wzc Zonnewende te Kapellen Kapellebaan te Nijlen Nieuw woonzorgcentrum te Berlaar Kortverblijf en assistentiewoningen Holsbeek
26
VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar
Inhoud
Sint-Margaretha (Holsbeek)
Sint-Michaël (Essen)
Zonnewende (Kapellen)
5. Organisatie en beleid Evaluatie beleidsplan 2013 Beleidsplan 2014 Keukens onder de loep Digitalisering aankoopfacturatie Vernieuwde website
28
6. Kerncijfers Bewoners Financieel Balansstructuur Structuur resultatenrekening Enkele ratio’s Investeringsbeleid Erkenningen vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar
32
Jaarverslag 2013
3
Voorwoord
Beste lezer,
We willen dagelijks de ‘rode loper’ uitrollen voor onze medewerkers
Ik ben verheugd u het jaarverslag 2013 te kunnen voorstellen. Vooreerst wil ik u er graag van op de hoogte brengen dat onze vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar een nieuw logo heeft!
Misschien is enige verduidelijking toch wenselijk. Op het logo wordt een gestileerd hart uitgebeeld dat verwijst naar het hart van de congregatie: de Zusters van het Heilig Hart van Maria die staan voor liefde, eenvoud en hartelijkheid. Ook van de medewerkers verwachten we dat ze ‘het hart’ op de juiste plaats hebben voor de bewoners. Als baseline kiezen we voor ‘wonen en zorgen in dialoog’ omdat we de bewoners ook een aangename woonomgeving willen aanbieden waarbij we openstaan voor al hun bekommernissen. De medewerkers trachten steeds in dialoog, de best mogelijke zorgen te geven aan de bewoners. Hier verwijzen we naar de vroegtijdige zorgplanning van waaruit onze zorg en begeleiding start. Een begeleiding en zorg die vertrekt vanuit het levensverhaal van de bewoner en die op de wensen en voorkeuren van de bewoner afgestemd is. Via onderhandelde zorg willen we recht doen aan het begeleidings- en zorgpad van de bewoner tot het einde toe. Ik stel u graag het Jaarboek 2013 van de vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar voor. In dit jaarboek willen we, net zoals de vorige jaren, aantonen dat
4
VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar
Voorwoord
we gaan voor kwaliteitsvolle, toegankelijke en betaalbare zorg. Deze doelstellingen halen, vraagt van de directieleden voortdurende waakzaamheid. De toekomst baart ons echter zorgen! Welke besparingen zullen er op ons afkomen bij de overheveling van de federale bevoegdheden naar de deelstaten? Dit is, aan de vooravond van de verkiezingen 2014, nog koffiedik kijken.
• Een vernieuwd vormingsbeleid werd uitgeschreven. De voornaamste doelstelling is medewerkers helpen groeien in de competenties die beschreven staan in het functieprofiel.
We willen verder gaan op de ingeslagen weg en de toekomst positief tegemoet zien! We geven u graag een inzage in de werking van onze woonzorgcentra in 2013.
• Het hoogtepunt van 2013 was de dag van de vzw met een groots evenement in het kader van de tewerkstelling van de 800ste medewerker. Hoe een schoorvoetende aanzet uitgroeide tot een onvergetelijk grandioos schot in de roos staat beschreven op blz. 21.
• Op paasmaandag werd de laatste hand gelegd aan de voorbereidingen van de opstart van een nieuwe vleugel in wzc Heilige Familie. • Een nieuwe vorm van dienstverlening zag het licht: een eerste CADO in het woonzorgcentrum Heilig Hart te Nijlen werd functioneel. • Wonen en zorgen in dialoog: onze werking is gebaseerd op 12 kwaliteitscirkels. U kan verder in dit jaarboek de verwezenlijkingen van een aantal cirkels lezen. • We zijn in 2013 van start gegaan met de registratie en de mededeling van een aantal kwaliteitsindicatoren aan Het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (In de toekomst komen er nog een aantal registraties bij). We kwamen al vrij snel tot de vaststelling dat een eenduidige interpretatie van de definities van de parameters, alhoewel nader omschreven door de overheid, toch niet vanzelfsprekend is. We hopen dat de overheid de resultaten weet te kaderen en de transparantie van de woonzorgcentra, bij publicatie ervan, niet leidt tot nog meer negatieve beeldvorming en stigmatisering van onze sector. Deze eerste meting dient beschouwd te worden als een nulmeting. Toekomstige resultaten kunnen dan laten zien dat er effectief gewerkt is aan kwaliteitsverbetering. • De medewerkers, zonder wie er geen dienstverlening mogelijk is, geven we de nodige aandacht.
• Daarnaast werd de aanzet gegeven tot een nieuw HR-traject voor de medewerkers met planningsen evolutiegesprekken.
• Stilstaan is achteruitgaan, zo werd ons geleerd. Op verschillende locaties werden er bouwprojecten uitgewerkt: een gloednieuw woonzorgcentrum in Berlaar, een vernieuwbouw voor Zonnewende I in Kapellen en een nieuwe woonzorgzone in Nijlen. • Het beleidsplan 2013 werd geëvalueerd en een nieuw beleidsplan werd opgesteld voor 2014. • De organisatie van het keukengebeuren werd onder de loep genomen, aankoopfacturatie werd gedigitaliseerd en de website werd in een nieuw kleedje gestoken. • Enkele kerncijfers willen we u niet onthouden. Veel leesgenot!
Christa Van Criekingen Algemeen directeur
Jaarverslag 2013
5
Woonzorgcentra in de kijker
Wzc Heilige Familie Paasmaandag 1 april 2013. Neen, geen aprilgrap of aprilvis, maar een aangename drukte in de nieuwe vleugel van het woonzorgcentrum Heilige Familie te Heist-op-den-Berg. Medewerkers waren volop bezig met de laatste voorbereidingen voor de opening van de twee nieuwe afdelingen op 2 april. Kleine zaken zoals vuilbakjes, wc-borstels, wc-papier werden nog op de kamers geplaatst. De laatste bedden werden opgedekt. De leefruimtes werden verder ingericht, de voorraad werd in de berging geplaatst, alles kreeg zijn plaats. Een dag later werden immers de eerste nieuwe bewoners verwelkomd. Op de Lindelei (gelijkvloers) werden 12 paters Redemptoristen en 12 zusters van de congregatie Zusters van Berlaar verwacht. Acht paters verhuisden op 2 april in de loop van de voormiddag vanuit Leuven naar Heist-op-den-Berg. De overige 4 paters verhuisden enkele dagen later vanuit Essen. De zusters verhuisden tussen 12 en 17 april. Zij kwamen vanuit Berlaar, Essen, Sint-Truiden en de zustergemeenschap in Heist-op-den-Berg. De verhuis naar het woonzorgcentrum was voor de religieuzen een uitdaging. Zij hadden enkele maanden voordien reeds kennis kunnen maken met de medewerkers en hun nieuwe woonomgeving, maar toch was dit een belangrijke stap in hun verdere leven. De Notelaar (1ste verdieping), die plaats biedt
6
VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar
aan 27 bewoners, werd op ongeveer 3 weken volledig bewoond. Gemiddeld werden per dag 3 à 4 bewoners opgenomen. Deze afdeling voor bijzondere begeleiding van personen met dementie bracht wzc Heilige Familie een nieuw aanbod in de hulp- en dienstverlening, wat hen uitdaagde om deze bewoners met de nodige extra aandacht en zorg op te vangen. Ook voor hun familieleden was de stap naar het woonzorgcentrum niet evident. De eerste maanden na de opening van de nieuwe vleugel was het voor iedereen wat zoeken. De bewoners moesten aan hun nieuwe woonomgeving en hun zorgverleners wennen. Ook de bewoners van de andere vleugel moesten wennen. Medewerkers waren van dienst veranderd of nieuw aangeworven en leerden de nieuwe bewoners en de vernieuwde organisatie kennen. Bezoekers zochten hun weg naar de juiste afdeling en kamer.
Woonzorgcentra in de kijker
In mei werd de cafetaria geopend. Deze draait volledig op vrijwilligers en is een welgekomen aanwinst voor het woonzorgcentrum. Tijdens de 6 namiddagen op 7 dat deze open is, is er steeds volk aanwezig. Het is het centrum bij uitstek om elkaar te ontmoeten. Exact 11 jaar na de inhuldiging van de serviceflats en de viering van het 30-jarig bestaan van wzc Heilige Familie werd op 4 oktober 2013 de nieuwe campus officieel ingehuldigd. We waren verheugd onder onze sprekers minister Jo Vandeurzen te mogen ontvangen. De overige sprekers waren Tania Stalmans, vervangend algemeen directeur, Luc Vleugels, burgemeester van Heist-op-den-Berg, Eric Verbist, eerste schepen, EH A. Schotsmans en Ilse Prims, campusdirecteur. Wat in 2005 begon met het opstellen van het zorgstrategisch plan, werd hierdoor mooi afgerond. Toch blijft het nog steeds de uitdaging om kwaliteitsvolle zorg te bieden. Ook het behouden van het familiale karakter, waarvoor we zo gekend waren in de omgeving, vraagt blijvende aandacht.
CADO Nijlen Eind 2012 lanceerde Minister Vandeurzen een oproep om in elke gemeente in Vlaanderen kleinschalige dagverzorgingstehuizen op te richten. Familiehulp nam initiatief op verschillende locaties, waaronder ook in Nijlen in 2013. In een samenwerkingsverband tussen Familiehulp en de vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar opende op 1 november CADO-Nijlen de deuren.
Voor de gemeente Nijlen biedt dit een absolute meerwaarde. Terwijl Nijlense ouderen voordien de verplaatsing dienden te maken naar Broechem of Heist-op-den Berg, is er nu in het centrum van hun eigen gemeente de mogelijkheid tot erkende dagopvang. Met het oog op de toekomstige realisatie van een goed uitgebouwde zorgsite op de Kapellebaan, bestaat bovendien de mogelijkheid dat dit prille initiatief op termijn naar deze locatie zal verhuizen en daar verder zal kunnen groeien.
NOAH staat voor Nabijheid, Opvang, Aandacht, Huiselijkheid In plaats van één verzorgende die aan huis langs komt, komen bij CADO zorgbehoevende ouderen op één plaats (rijhuis, een plaats naast een lokaal dienstencentrum,...) samen. De bedoeling is om mensen zo lang mogelijk in hun eigen huis te laten wonen en de taak van de familie en de mantelzorgers te verlichten. Het voordeel is dat de gebruikers niet verzorgd worden in een één-op-één-relatie (gebruiker-verzorgende), maar dat één verzorgende tegelijkertijd voor meerdere personen kan zorgen (4 tot maximum 10 ouderen). Dat komt niet alleen de sociale contacten ten goede, het is ook een manier om te anticiperen op de toenemende vergrijzing en de schaarste op de arbeidsmarkt in de zorgsector. Familiehulp gaf de naam NOAH aan haar dagverzorgingstehuizen. NOAH staat voor Nabijheid, Opvang, Aandacht, Huiselijkheid.
Jaarverslag 2013
7
Wonen en zorgen in dialoog
Op weg met onze kwaliteitscirkels De cirkel levensverhaal Onze bewoners zijn geen kamernummer. Ze zijn volwaardige mensen, ook wanneer ze geconfronteerd worden met een proces van dementie. Het leren kennen van het levensverhaal van onze bewoners helpt ons om hen een thuis en verzorging te bieden waarin ze in hun unieke persoonlijkheid erkend worden.
Deze brainstorm resulteerde in een visietekst en een procedure rond het ontvangen en rapporteren van het levensverhaal. In 2014 wordt de procedure verder concreet uitgewerkt (o.a. aan de hand van materiaal dat bewoners herinnert aan hun levensverhaal; de opbouw van het evaluatiescherm levensverhaal in het zorgdossier). De cirkel ‘ethische zorg’ Drie overlegkanalen ondersteunen ons om ethisch zorg te verlenen: de werkgroep ethiek, het ethisch comité en de ethische denkgroep. In ‘de werkgroep ethiek’ ligt de focus op het aanbrengen van ethische dilemma’s. • In 2013 is er gereflecteerd over het ‘eigen’ competentieprofiel (referent ethiek) en is er ingezoomd op de beleving bij de uitoefening van deze opdracht in het woonzorgcentrum.
Samen met de referenten levensverhaal zijn we in 2013 gestart met een brainstorm om het levensverhaal van onze bewoners zo goed mogelijk te leren kennen binnen de grenzen van o.a. dementie en een steeds zwaarder zorgprofiel bij opname. In een 2de fase werd een eerste denkoefening gedaan over hoe en waar we dit levensverhaal kunnen neerschrijven en delen met collega’s.
8
VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar
‘Het ethisch comité’ heeft een adviserende rol voor de Raad van Bestuur en geeft opdrachten aan ‘de werkgroep ethiek’. • In 2013 is een eerste aanzet gegeven om de ‘seksualiteitsbeleving in het woonzorgcentrum’ te kaderen. • De betekenis van ‘psychisch lijden’ bij de zorg en begeleiding is ingeleid. • Er is gekozen om in 2014 het thema ‘psychisch lijden’ verder te exploreren. • Op basis van de concrete realiteit wordt er in 2014 ook gewerkt aan een ‘gedragscode voor medewerkers’. • Casusbespreking blijft een vast agendapunt om de uitgeschreven adviezen te blijven toetsen aan de concrete realiteit.
Wonen en zorgen in dialoog
‘De ethische denkgroep’ geeft info aan de CRA’s van de verschillende voorzieningen. Zij appelleert tevens de artsen om nieuwe inzichten / thema’s aan te reiken. • De definitieve versie van de procedure ‘palliatieve sedatie’ met bijhorende documenten en werkvoorschriften is voorgesteld. • Er zijn ervaringen uitgewisseld bij het interdisciplinair werken in een woonzorgcentrum. • Er is een vormingsprogramma uitgetekend voor huisartsen (deze vorming wordt aangereikt in 2014). • De inhoud van het semesterieel infoblad voor huisartsen ‘Het nieuwsbulletin’ wordt tijdens dit overleg concreet gemaakt. De cirkel 'onthaal' In oktober 2013 kwam de sociale dienst van elk woonzorgcentrum samen op vzw-niveau. Tijdens deze kwaliteitscirkel werden de nieuwe documenten rond vroegtijdige zorgplanning (zie verder) toegelicht en kon, waar nodig, nog feedback gegeven worden. De sociale dienst speelt immers een belangrijke rol in het proces van vroegtijdige zorgplanning, dat in onze vzw al start van bij intake en opname. Daarnaast was deze bijeenkomst heel zinvol om ervaringen uit te wisselen. De sociale dienst van het woonzorgcentrum is vaak een éénmansfunctie waardoor intervisie op huisniveau niet mogelijk is. Om die reden zal deze kwaliteitscirkel in 2014 ook twee keer samenkomen i.p.v. één keer. Er zal o.a. gewerkt worden rond de opbouw van de doorverwijzingslijst om met bewoners te bespreken bij intake en rond het rapporteren van de sociale dienst in het elektronische zorgdossier.
Jaarverslag 2013
9
Wonen en zorgen in dialoog
De cirkel 'mobiliteit' Deze kwaliteitscirkel zal in 2014 voor het eerst samenkomen op vzw-niveau. Er zal gereflecteerd worden op een vorming over ‘de rol van de kinesitherapeut bij fixatiereductie’ die in 2014 zal georganiseerd worden.
De cirkel 'animatie, wonen en psychosociaal welbevinden' Tijdens het eenmalig overleg van 2013 werd stilgestaan bij het agendabeheer in GERACC, de visietekst ‘animatieve grondhouding’ en de filosofie van ‘Vroegtijdige Zorgplanning’. Ten slotte zijn er ideeën met elkaar uitgewisseld (intervisie). De cirkel 'hygiëne, detailzorg en incontinentie' Deze kwaliteitscirkel zal in 2014 voor het eerst samenkomen op vzw-niveau.
De cirkel voeding, maaltijd en hotelzorg In 2013 is besloten om het bestaande ‘HACCPoverleg op vzw niveau’ te verbreden naar de vernieuwde cirkel ‘voeding, maaltijd- en hotelzorg’. Tijdens het ‘HACCP overleg’ werd vooral ingezoomd op de hygiëne-aspecten in het woonzorgcentrum. (HACCP = Hazard Analysis and Critical Control Points). Tijdens de ‘(ver)nieuw(d)e’ cirkel willen we voedingszorg niet beperken tot HACCP, maar verbreden naar het ‘totale maaltijdgebeuren’ in al zijn facetten. We willen ook op zoek gaan naar handvatten voor situaties waarin het maaltijdgebeuren niet meer vanzelfsprekend verloopt.
10
VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar
De cirkel 'Religie, Zingeving en Levensbeschouwing' • Tijdens onze jaarlijkse reflectiedag, op 26 november, hebben we onze derde pijler ‘Ik wil onthaasten, ik wil verstillen’ verder toegelicht. Gastspreker Ria Weyens heeft ons verder inzicht bijgebracht in dit thema. Zij heeft ook de raakvlakken van het christendom en het boeddhisme met elkaar in verbinding gebracht. • De registraties over RZL in het zorgdossier werden verder verfijnd. • De directies hebben zich tijdens het overleg ‘Religie, Zingeving en Levensbeschouwing’ laten onderdompelen door de derde pijler. Er is een moment van ‘rust’ en ‘relaxatie’ aangeboden door Mieke Ballinckx (lichaamsgerichte begeleiding– vorming en opleiding). Tijdens een tweede moment heeft Sandra De Haes (medewerker van het Palliatief Netwerk Mechelen) hen de ‘stilte’, de ‘rust’ en hun ‘krachtbronnen’ laten ervaren vanuit de verwondering en de natuurbeleving. • Vanaf 4 november is er een nieuwe pastorale medewerker in het wzc Sint Michaël te Essen en het wzc Zonnewende te Kapellen. Daarnaast werd er een stafmedewerker pastoraal aangesteld voor de vzw.
Wonen en zorgen in dialoog
• Het hoogtepunt van de cirkel RZL was de zendingsviering op 20 december in de kloosterkerk te Berlaar. De viering werd voorgegaan door Mgr. Johan Bonny, bisschop van Antwerpen, EH Vicaris Bruno Aerts en de heer Johan Vandezande, vader van de pastoraal medewerker van wzc Heilige Familie te Heistop-den-Berg en diaken te Kortrijk. Zusters, bestuursleden, directies, collega’s, familie en vrienden van de pastorale medewerkers waren talrijk aanwezig in de stemmig ingerichte kloosterkerk. Tijdens deze viering gaven de pastorale medewerkers van onze woonzorgcentra een positief antwoord op de zendingsvraag van de bisschop. Zij werden op die manier door de bisschop erkend en gezonden om een pastoraal engagement te vervullen. Tijdens deze viering bekrachtigden onze pastorale medewerkers tevens hun engagement voor de Zusters van het Heilig Hart van Maria van Berlaar. Zij gaven een positief antwoord op de vier pijlers van de visietekst Religie, Zingeving en Levensbeschouwing ‘Ik heb geen andere handen dan de jouwe.’
De referenten palliatieve zorg kregen ook de mogelijkheid om feedback te geven op de documenten die ontwikkeld werden rond vroegtijdige zorgplanning (zie verder). Voor de toekomst werd nagedacht over de vormingsnoden m.b.t. palliatieve zorg. In 2013 startte ook de registratie van het plan zorg voor het levenseinde en het aantal overlijdens in het woonzorgcentrum (zie referentiekader integrale kwaliteit van wonen en zorg)
De cirkel 'palliatieve zorg en zorg voor het levenseinde' Samen met de referenten palliatieve zorg werd in 2013 de procedure palliatieve zorg geactualiseerd. Tegelijk werd een folder palliatieve zorg ontwikkeld om te bespreken met bewoner en familie. In deze folder wordt o.a. uitleg gegeven over pijnen symptoomcontrole, palliatieve sedatie en het onderscheid met euthanasie. Ook een aparte procedure en folder over palliatieve sedatie werd afgewerkt.
Jaarverslag 2013
11
Wonen en zorgen in dialoog
De cirkel 'beschermende maatregelen en valpreventie' Sinds 2007 startten we met de registratie van zorgparameters, waaronder ‘het aantal bewoners bij wie beschermende maatregelen werden toegepast’. Een goede registratie is immers nodig om de kwaliteit van zorg op te volgen en bij te sturen. Voor de registratie werd gebruik gemaakt van de internationaal gekende definitie van Evans & Strumpf (1989) (vrijheidsbeperkende maatregel = elke handelingsmethode, materiaal of uitrusting aan of in de buurt van het lichaam van de bewoner die deze niet gemakkelijk kan verwijderen en die de bewegingsvrijheid van of de normale toegang tot het lichaam beperkt). Ondanks deze definitie werd in 2011 vastgesteld dat de registratie niet gebeurde op uniforme wijze, wat kan verklaren waarom er een grote variatie was aan cijfers tussen gelijkaardige
afdelingen. Er waren tal van interpretatieverschillen die te maken hadden met het gebruik van beschermende maatregelen, o.a. ‘al dan niet op vraag van de bewoner’, ‘mondelinge en/of schriftelijk toestemming van de bewoner’, ‘bepaalde redenen voor het gebruik zoals comfort’ en ‘het al dan niet includeren van bepaalde materiaalsoorten zoals gekantelde zetel, remmen op rolstoel, tillift op toilet,
12
VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar
chip’. Om die reden werd in de periode 13 februari tot 21 maart 2013 in samenwerking met de KU Leuven een studie gestart met als doel een objectieve en transparante prevalentiemeting van beschermende maatregelen te verkrijgen. Per bewoner werd één vragenlijst ingevuld die peilde naar het gebruik van verschillende fysieke fixatiematerialen in de afgelopen maand en bijkomende gegevens zoals o.a. initiatiefname, toestemming van bewoner en familie, reden voor het gebruik, en of de zorgverlener het materiaal als fixatie beschouwde. De resultaten van deze studie tonen aan dat een zinvolle zelfevaluatie en benchmarking objectieve en transparante indicatoren vereist die meer dan alleen gebaseerd zijn op een strikte definitie en rekening houden met de context waarin fysieke fixatie wordt gebruikt. Vanuit de inzichten van deze studie is eind 2013 een project van start gegaan om bewust, ethisch en correct om te gaan met beschermende maatregelen. In eerste instantie willen we medewerkers bewuster leren omgaan met beschermende maatregelen. Het tonen van de resultaten uit bovenstaande studie aan het beleid en aan de medewerkers vormt een eerste stap in het bewustwordingsproces. Daarnaast wordt onze visie op het gebruik van beschermende maatregelen in 2014 herzien. Het streven naar ‘fixatiearme zorg’ is immers te vaag en kan zelfs leiden tot een lagere kwaliteit van zorg (bv. het gebruik van een gekantelde zetel bij een bewoner die immobiel is, is noodzakelijk in het kader van decubituspreventie, maar is niet vrijheidsbeperkend). Er moet dus rekening gehouden worden met de context waarin fysieke fixatie wordt gebruikt. Vanuit de nieuwe visie zal de bestaande procedure herzien en verfijnd worden en zal een objectieve en transparante zelfevaluatie worden uitgewerkt.
Wonen en zorgen in dialoog
Een tweede luik van het project omhelst het ethisch omgaan met beschermende maatregelen. Het gebruik van beschermende maatregelen leidt immers vaak tot een spanningsveld tussen waarden zoals autonomie, veiligheid en vertrouwen. Via vorming en training a.d.h.v. casussen die ervaren worden op de afdelingen beogen we medewerkers vertrouwd te maken met het ethisch besluitvormingsproces. In elke woonzorgcentrum is er een ethisch referent die de medewerkers hierbij kan begeleiden en ondersteunen. Het derde luik van het project beoogt een correct omgaan met beschermende maatregelen. Met de kwaliteitscirkel valpreventie en beschermende maatregelen zullen documenten ontwikkeld worden die helpen bij het zoeken naar alternatieven of die de keuze tot het juiste materiaal ondersteunen. Via vorming zal het correct aanbrengen en gebruiken van beschermende maatregelen getraind worden om risico’s van fysieke fixatie te beperken. De cirkel 'wondzorg' Naar aanleiding van de studie decubitus (doorligwonden) in 2012 (zie jaarverslag 2012) hebben we in 2013 met de referenten wondzorg van alle
woonzorgcentra een procedure decubituspreventie en –behandeling ontwikkeld op basis van de nieuwste richtlijnen. In 2014 zullen de referenten wondzorg hierover vorming geven aan alle zorgverleners.
De cirkel 'dementie' • Dit jaar lag de focus op een dementievriendelijke omgeving. Twee werkvormen zijn hierbij aangewend. Reflectie op de uitgave van EPO ‘Architectonica. Een thuis voor mensen met dementie’ en het studiebezoek aan ‘De Hogeweyck’ van Verpleeghuis Hogewey in Weesp (Nederland) • Reflectie op de uitgave ‘Architectonica. Een thuis voor mensen met dementie’: er is afgesproken om één aandachtspunt omtrent architectuur uit te werken op de afdeling voor mensen met dementie. • Het studiebezoek aan ‘De Hogeweyck’. • Vanuit de nabespreking zijn aandachtspunten geformuleerd voor het beleid om mee te nemen bij de realisatie van nieuwe huisvestingsprojecten voor mensen met dementie. In 2014 wordt hier verder inhoud aan gegeven. • Er is ruimte gegeven voor de projectvoorstelling van de referenten dementie die dit jaar hun opleiding van ‘referent dementie’ beëindigden.
Jaarverslag 2013
13
Wonen en zorgen in dialoog
Vroegtijdige zorgplanning Het voorbije jaar werden heel wat praktische documenten ontwikkeld om te gebruiken bij vroegtijdige zorgplanning (VZP): • Een folder VZP met overzichtelijke basisinformatie brengt een rode draad in het proces van VZP • Een procedure VZP die de verschillende stappen van vroegtijdige zorgplanning, van intake tot overlijden omschrijft • Het document mandaat vertegenwoordiger werd aangevuld met de optiemogelijkheid om ‘niemand’ aan te duiden en dus te kiezen voor het cascadesysteem zoals omschreven in de wet • Het ABC-document, dat helpt om samen met de bewoner/vertegenwoordiger zorgdoelen te bepalen, die op elk tijdstip van het verblijf kunnen herzien worden. Bij optie A kiest men ervoor om alle diagnostische en therapeutische mogelijkheden te benutten en zal indien van toepassing steeds een ziekenhuisopname plaatsvinden. Bij optie B kiest men voor maximale zorg en revalidatie, waarbij steeds de nadruk ligt op het behoud van functies. Bij deze keuze blijft het mogelijk om een diagnose of therapie ambulant te starten in het woonzorgcentrum of via een kortdurende ziekenhuisopname. Bij optie C gaan we volop voor comfort- en/of palliatieve zorg. De zorg is volledig gericht op het comfort van de bewoner. Hier worden geen ziekenhuisopnames meer voorzien. In optie B en C kan men er specifiek voor kiezen om bepaalde therapieën te weigeren. Deze kunnen genoteerd worden in onze handelingsrichtlijnen of de wilsverklaring.
14
VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar
• Onze ‘behandelingsrichtlijnen’ werden ‘handelingsrichtlijnen’: het document bespreekt immers ook niet-medische interventies die kunnen geweigerd worden (bv. kunstmatige voedsel- en vochttoediening, een belastende wasbeurt in bed, …) • Voor de wilsverklaring wordt het document van de vzw Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen gebruikt In het voorbije jaar werden ook de eerste denkoefeningen gedaan om vroegtijdige zorgplanning op te nemen in het elektronisch zorgdossier. Deze ontwikkeling zal in 2014 worden verdergezet.
De folder brengt een rode draad in het proces VZP Naast de praktische documenten, blijft het cruciaal om de grondhouding voor VZP verder waar te maken in onze woonzorgcentra. Deze grondhouding laat ruimte voor het verhaal van bewoners, laat ruimte voor stille aanwezigheid en biedt ruimte aan gidsen om bewoners keuzes te helpen maken. De Murphy-training helpt ons hierbij. In 2014 wordt opnieuw het weekend georganiseerd om uit elk woonzorgcentrum nog enkele nieuwe medewerkers intensief op te leiden. Daarnaast wordt een vorming gepland voor alle ankerfiguren VZP om de grondhouding opnieuw in te oefenen en na te denken over hoe dit aan andere medewerkers kan worden doorgegeven.
Wonen en zorgen in dialoog
Referentiekader integrale kwaliteit van wonen en zorg Voor het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid startten we in 2013 met registraties van indicatoren die omschreven zijn in het referentiekader ‘Integrale kwaliteit van wonen en zorg voor de Vlaamse woonzorgcentra’. Hieronder staan de resultaten weergegeven van de eerste en de
tweede meting van onze VZW (VZW) in vergelijking met alle woonzorgcentra in Vlaanderen met 5074% RVT-erkenningen (V). De resultaten met betrekking tot bewoners zijn exclusief kortverblijf, dagverzorgingscentra en serviceflats. Voor meer toelichting verwijzen we naar onze website www.rusthuizen-zusters-berlaar.be (kwaliteitsindicatoren).
100 80 60 40 20 0
G1
G2
I
A
A2
C1
C2
H1
VZW
43,2 45,6 75,2 4,8
3,2 13,3 3,4
81
V
44,4 44,3 16,2 3,4
2,2 11,9 2,7
80
Legende G1 G2 I A1 A2 C1 C2 H1 H2
% bewoners met 5 - 9 geneesmiddelen % bewoners met 10 of meer geneesmiddelen % bewoners met up-to-date plan zorg voor het levenseinde % bewoners met een decubituswonde categorie 2-4 % bewoners met een decubituswonde categorie 2-4 ontstaan in het wzc % bewoners met 1 of meer valincidenten in mei 2013 % bewoner met 2 of meer valincidenten in mei 2013 % overleden bewoners die gestorven zijn in het wzc (2012) % overleden bewoners die gestorven zijn in het wzc (2013)
H2
F
V
87,9 48,2 2,3 80
40,5 1,8
V2
W1
W2
X1
X2
Y
2,1
5,7
5,6 26,7 23,8 34,3
1,6
5,6
4,5 16,3 7,8 27,5
F % zorgpersoneelsleden gevaccineerd tegen de griep V1 Aantal ziektemeldingen per VTE zorgpersoneelslid V2 Aantal kortdurende ziektemeldingen per VTE zorgpersoneelslid W1 % zorgpersoneelsleden die vrijwillig of in onderling akkoord ontslag namen (2012) W2 % zorgpersoneelsleden die vrijwillig of in onderling akkoord ontslag namen (2013) X1 Aantal uren vorming per VTE zorgpersoneel X2 Aantal uren vorming per VTE niet-zorgpersoneel Y Aantal uren vrijwilligerswerk per woongelegenheid
Jaarverslag 2013
15
Wonen en zorgen in dialoog
Volgende werk-/actiepunten worden meegenomen naar de komende jaren: • In het overleg met de CRA’s zal de problematiek van polyfarmacie in 2014 besproken worden. Ook zullen de resultaten getoond worden op een vorming voor huisartsen (2014) om in een eerste stap de bewustwording te vergroten. • In 2013 is samen met de referenten wondzorg gewerkt aan een vormingspakket decubituspreventie en –behandeling op basis van de recentste richtlijnen. Deze vorming zal door de referenten gegeven worden in het eigen woonzorgcentrum aan de kwaliteitscirkel wondzorg (decubitusbehandeling) en alle zorgverleners (decubituspreventie). • I n 2015 wordt gestart met een project valpreventie volgens de nieuwste richtlijn van het Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen. • Het project VZP zal in 2014 verder werken aan de concrete implementatie op de afdelingen. In 2014 zal bij de registratie ook nagegaan worden of het ABC-document, de wilsverklaring en het item religie, zingeving en levensbeschouwing besproken zijn met de bewoner/vertegenwoordiger. • Het nieuwe vormingsbeleid (zie verder) zal ons helpen om niet alleen aan het wettelijk vereiste aantal uren vorming te komen per medewerker, maar ook om de inhoud van de vormingen een plaats te geven in onze continue weg naar verbetering van wonen en zorg voor onze bewoners.
16
VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar
Medewerkers
Een vernieuwd vormingsbeleid In 2013 hebben we het vormingsbeleid herschreven. Het nieuwe vormingsplan is opgebouwd uit 4 modules: 1) een startmodule voor nieuwe medewerkers, 2) een cyclische basismodule voor alle medewerkers en alle disciplines, 3) een specialisatiemodule voor referenten en andere specifieke doelgroepen, 4) een ad hoc module. De startmodule voor nieuwe medewerkers en de cyclische module voor alle medewerkers worden vanaf 2015 aangeboden vanuit de vzw. De cyclische module is een vormingspakket over 1) kerncompetenties, 2) een basispakket per kwaliteitscirkel, 3) brandpreventie en evacuatieoefeningen, en 4) rugsparend werken. Voor 1) en 2) zullen over een periode van 6 jaar, per jaar andere kerncompetenties en kwaliteitscirkels aan bod komen. Een specialisatiemodule is voorzien voor o.a. de referenten van elke kwaliteitscirkel en voor leidinggevenden. Vanaf 2014 zullen o.a. vormingen (specialisatiemodule) georganiseerd worden over decubitus, voeding, incontinentie, beschermende maatregelen, mobiliteit, dementie, vroegtijdige zorgplanning en planning- en evolutiegesprekken. De ad hoc module bestaat uit vormingen die door de regelgeving of het aanbod van het moment bepaald worden. Het nieuw vormingsplan heeft tot doel: • De medewerkers te helpen groeien in de competenties die beschreven staan in hun functieprofiel • De medewerkers te helpen om hun talenten verder te ontwikkelen
• De nieuwe inzichten, verkregen via onze kwaliteitscirkels, te helpen verankeren in de dagdagelijkse werking • Medewerkers te helpen om nieuwe werkinstrumenten te hanteren en te beheersen • Medewerkers in te lichten over het veiligheidsbeleid • Ontwikkelingen op het vlak van wetenschap, wetgeving, beleid, … te vertalen naar de werkomgeving De vormingen zullen zowel kwantitatief (aantal uren) als kwalitatief (inhoud) geëvalueerd worden.
Jaarverslag 2013
17
Medewerkers
Een vernieuwd HR-traject voor medewerkers
Eind 2012 werd de start gegeven van een nieuw traject om medewerkers te begeleiden in hun loopbaan. Seven Miles (vroegere naam ‘Clear Consulting’) begeleidde ons hierbij. In een 1ste stap kwamen alle verantwoordelijken per woonzorgcentrum samen om de missie van het huis te visualiseren. Dit vormde de aanzet om in 2013 het proces van functioneringsgesprekken te hertekenen. Via workshops met directies en zorgcoördinatoren veranderden we de naam ‘functioneringsgesprek’ in een ‘planning- en evolutiegesprek’. Niet het beoordelen van een medewerker staat nu centraal, maar wel het samen formuleren van doelstellingen vanuit de missie van het huis, het eigen functie- en competentieprofiel en eigen dromen en talenten (planningsgesprek). Gedurende een periode van
18
VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar
Medewerkers
Gedurende een periode van 2 jaar zullen alle medewerkers gestimuleerd worden om elkaar op een goede manier feedback te geven.
2 jaar zullen alle medewerkers gestimuleerd worden om elkaar op een goede manier feedback te geven, zodat iedereen geholpen wordt om de individuele en gezamenlijke doelstellingen te bereiken. Na 2 jaar volgt een evolutiegesprek waarin zowel de medewerker als de leidinggevende kunnen terugblikken op de voorbije 2 jaar en nieuwe doelstellingen kunnen formuleren voor de komende 2 jaar. Tijdens het evolutiegesprek wordt geen beoordelingsscore gegeven. Niet het resultaat, maar het groeiproces van elke medewerker staat centraal. Voor deze gesprekken maakte Seven Miles een cursus en een eerste aanzet van hulpdocumenten om bijvoorbeeld doelstellingen te bepalen. Een pilootgroep van verantwoordelijken testte deze documenten uit op hun eigen dienst/afdeling. In 2014 is een terugkommoment voorzien voor deze pilootgroep. Op basis van hun ervaringen zullen de documenten worden aangepast en zal een finale procedure worden uitgeschreven m.b.t. het voeren van planning- en evolutiegesprekken in onze vzw.
Jaarverslag 2013
19
Medewerkers
Vorming voor verantwoordelijken Vanuit de tevredenheidsmeting van 2011/2012 is ‘het bijbrengen van inzichten in leiding geven en het stimuleren tot zelfreflectie en 360° feedback’ als aandachtspunt weerhouden. In 2013 was er daarom een vormingstweedaagse voor alle leidinggevenden van de vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar.‘Leiderschap: een paradigma voor de 21ste eeuw’ is de titel waaraan een boeiend en inspirerend verhaal werd opgehangen. • Inzichten en verschillende modellen over leidinggeven zijn aangereikt. • Vier paradigma’s van management zijn besproken. • Het werken met principes als onzichtbare regels voor individueel gedrag en groepsgedrag vormden een kader waarbinnen de organisatie zich verder kan ontwikkelen. Op basis van deze vorming en de begeleiding van Seven Miles (zie ‘vernieuwd HR-traject voor medewerkers) zal in 2014 een visie ‘medewerkersbeleid’ worden uitgeschreven.
Optimalisatie overlegstructuren In 2013 werd vastgesteld dat sommige medewerkers overbevraagd werden om deel te nemen aan overlegmomenten zoals o.a. de kwaliteitscirkels. Om die reden werd een overzicht gemaakt van de samenstelling van de verschillende overlegmomenten in de verschillende woonzorgcentra. Deze informatie hielp ons om de samenstelling bij te sturen zodat veelbevraagde medewerkers konden ontlast worden en andere medewerkers kansen krijgen om een nieuw groeitraject te bewandelen in het woonzorgcentrum en/of de vzw, bijvoorbeeld als referent.
20
VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar
Medewerkers
Dag van de vzw Hoe een aanzet uitgroeide tot een onvergetelijk grandioos schot in de roos! Wat niemand nooit ofte nimmer durfde te dromen, hopen, werd realiteit. We schrijven 14 september 2012. Er was eens… een vzw van een aantal rusthuizen. De rusthuizen Zusters van Berlaar. Toen waren we nog met 6 rusthuizen. Op een dag, een beleidsdag, stelde men de vraag: “Hoe kunnen we het negatieve imago van woonzorgcentra naar een positievere beeldvorming laten overhellen? Hoe zorgen we ervoor dat binnen onze organisatie het beroep van zorgverlener aantrekkelijk wordt en blijft? Hoe maken we het verschil? Een dag van de vzw?”
Een dag voor medewerkers uit appreciatie voor hun aanwezigheid in onze rusthuizen. Elke dag zijn medewerkers in de weer voor onze bewoners. Organiseren we een familieuitstap naar Planckendael bijvoorbeeld? Zou men dat leuk vinden? Kiezen we voor een optreden van aanwezig talent, een free podium? Maanden later, een werkgroep met een vertegenwoordiger uit elk woonzorgcentrum komt samen om de dag van de VZW voor te bereiden. Het enthousiasme bij menig aanwezigen leunt eerder aan bij koelkasttemperatuur. Is een donderdagavond wel haalbaar? Zijn medewerkers vragende partij om op een donderdagavond weer uithuizig te zijn voor iets dat met het werk te maken heeft? Wie, welk optreden kan zo’n gemengd publiek aanspreken? Een stand-up comedian? Kan iedereen daar mee lachen? Dan zit ook iedereen maar op zijn stoel? Denk je echt dat mensen contact gaan zoeken met elkaar?
Jaarverslag 2013
21
Medewerkers
Gaan we niet veel moeite doen voor iets dat weinig kans op slagen heeft? Als we een 50-tal medewerkers per huis bij elkaar krijgen mogen we al gelukkig zijn!.... Bijeenkomst van 2 mei 2013. De kogel is door de kerk. Een avondvullend programma staat op papier. Feestzaal Den Boomgaard in Broechem mag ons verwachten. Bussen brengen de mensen die niet om de hoek of onder de kerktoren wonen ter plaatse en veilig terug thuis. Raf Van Brussel zal ons entertainen met zijn programma ‘Brussels by night’. De ‘Nootoplossing’ doet een beroep op ons zangtalent. Drank à volonté om droge en schorre kelen te voorkomen.
22
VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar
Medewerkers
Hapjes stillen onze honger en vermijden het flauwvallen van gillende dames. Een feestflitser registreert en legt vast voor het nageslacht. En last but not least, zelfs de dresscode wordt vastgelegd: een vleugje rood! “De vzw rolt de rode loper uit” is een feit. Het enthousiasme stijgt! We zien het volledig zitten, dit wordt spannend. Donderdag 17 oktober 2013 18.30u: Een beetje schoorvoetend arriveren de eerste medewerkers via een sfeervol verlichte rode loper. In de foyer wordt iedereen verwelkomd. De kop is eraf. Gezellig kletsend, uitgelaten, zenuwachtig giechelend, maar allemaal feestelijk of grappig uitgedost stromen een 500-tal medewerkers binnen. Een glaasje wordt aangeboden. Een mobiel friet- en pastakraam is vlug ontdekt. Bitterballen, satékes, kaaskroketjes en allerhande gezonde en minder gezonde hapjes worden gretig verorberd aan de talrijk opgestelde partytafels. De sfeer is uitgelaten. De weg naar de grote zaal wordt gevonden. De eerste indruk is echt indrukwekkend. Een mega-evenement. Hier gaat het gebeuren. 19.50u: Zuster Louisa heet van op een indrukwekkend ogend podium alle aanwezigen van harte welkom. Een daverend applaus voor mevr. Christa Van Criekingen. Woar is da feesje? Hier is da feesje!!! 20u: Raf Van Brussel komt op. Hij zou ook wel zo’n directrice willen. Juist geteld één minuut later, waarschijnlijk nog iets vroeger, is de dansvloer volledig gevuld. Onwaarschijnlijk. Dit had zelfs de grootste pessimist nooit durven te verwachten. Rafke spreekt de aanwezigen aan met “dag zusters”. We vliegen erin, het kan niet meer stuk.
Jaarverslag 2013
23
Medewerkers
“Onvergetelijk, nog nooit meegemaakt, fantastisch dat de dansvloer om 8 uur ’s avonds zo gevuld is, dat alle zusters zo uit de bol gaan.” Woorden van Raf Van Brussel. Ik ben ervan overtuigd dat hij het ook echt meent. De dansvloer is te klein, het podium wordt ingepalmd. Anderhalf uur en enkele bisnummers later kondigt een pauze zich aan. We worden bedankt dat we zo’n uitzonderlijk fantastisch publiek waren. Dat horen we graag. Glazen worden bijgevuld. De drank vloeit rijkelijk, de friet en pizza zorgen voor een fondke, een onderlaagske, bij de een al wat steviger dan bij de andere. De ijsjes brengen wat afkoeling. De fotoflitser krijgt steeds exentriekere en bizarrere figuren voor zijn lens. De Nootoplossing staat voor een bijna niet te evenaren uitdaging. Opnieuw de beuk erin. De temperatuur, de sfeer en ambiance terug in stijgende lijn. Iedereen zingt uit volle of
24
VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar
minder volle borst mee. Alle aanwezigen geven blijk een zangopleiding te hebben genoten. Niemand hoeft een leesbril om de teksten min of meer correct te lezen. Enkele medewerkers zorgen met hun aanwezig zangtalent toch nog voor een free podium. Combinaties van polonaise en line-dance vloeien meermaals rimpelloos in elkaar. Lachende, blije en contente gezichten. Men bazuint het uit. Dit mag nog eens herhaald worden!!! Even voor middernacht loopt de zaal leeg richting parking. Moe, maar VOLDAAN. Zusters, zusters, wat is hier de voorbije uren letterlijk en figuurlijk aan menselijke warmte gecreëerd. Er zal vast en zeker nog veel over nagepraat en genoten worden. Formidable, tu étais formidable, nous étions formidables!
Medewerkers
Zorgballonnen voor zorgvips in onze vzw: de twee Louisa’s Zorgnet Vlaanderen, de overkoepelende organisatie voor de Caritas-zorginstellingen, blaast dit jaar 75 kaarsjes uit. Met de bedoeling om tijdens dit feestjaar de zorg in al haar diversiteit een stem en een gezicht te geven, werd begin dit jaar een oproep gelanceerd bij de aangesloten voorzieningen om collega’s te nomineren die gedreven, enthousiast en creatief bezig zijn in de zorg. In totaal kwamen er 200 inzendingen binnen waarvan er 75 geselecteerd werden. Op het slotevenement van dit jubileumjaar, op 21 november in zaal Capitole in Gent, werden al deze zorgvips nog eens extra in de ballonnen gezet. Voor onze vzw werden 2 personen geselecteerd als zorgvip, met name Zuster Louisa Peeters, de Voorzitter van onze vzw, en Louisa Laeremans, medewerker in de poetsdienst van wzc Heilig Hart Nijlen. Hieronder volgen de teksten die over hen verschenen in de jubileumuitgave van Zorgwijzer, het magazine van Zorgnet. Al dertig jaar is zuster Louisa Peeters actief in de ouderenzorg en dat maakt haar een expert van de bovenste plank. Ze is mens gebleven onder de mensen, met een bewogen hart voor de fragiliteit van het leven. Stellig overtuigd van de meerwaarde van samenwerking, streeft ze ernaar verbindingen te leggen tussen woonzorgcentra. Mede dankzij deze overtuiging, haar kennis en ervaring, groeiden de woonzorgcentra van de vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar uit tot een groep van zeven professionele zorgvoorzieningen, met aandacht voor de kwaliteit en de toegankelijkheid van zorg. Zuster Louisa is ook pleitbezorger om steeds te werken vanuit wat ethisch goed is. Ze stond aan de wieg van het ethisch comité
van de vzw en plaatste het belang van vroegtijdige zorgplanning op de agenda. Deze 70-jarige dame wordt gekarakteriseerd door bescheidenheid, doorzetting en inzicht. Ze heeft een vooruitziende blik: als zuster Louisa meent dat een bepaalde ontwikkeling op stapel staat, geeft de toekomst haar immers vaak gelijk. Het is duidelijk, op een zorgballon staat geen leeftijd en zuster Louisa heeft hem dubbel en dik verdiend. Wie aan de poetsdienst van het wzc Heilig-Hart in Nijlen denkt, denkt aan Louisa “Wieza” Laeremans. Al 25 jaar zorgt ze er voor een propere omgeving, en dat steeds met dezelfde drive. De bewoners zijn altijd in hun nopjes als Wieza de kamer komt poetsen. Gepakt en gezakt met heel wat poetsmateriaal in de poetskar, zorgt Wieza ervoor dat elke kamer weer spic en span is. Haar gedrevenheid, enthousiasme en deskundigheid toveren steeds weer een glimlach op het gezicht van de bewoners, want Wieza maakt schoon alsof het haar eigen woonst is. Anders gezegd: Wieza maakt schoon met dezelfde zorg en nauwkeurigheid als in grootmoeders tijd! Haar onberispelijke inzet werkt ook aanstekelijk voor de collega’s en maakt iedereen terecht fier op het werk van de schoonmaakdienst. In die mate zelfs dat wanneer Wieza gepoetst heeft, iedereen zijn steentje bijdraagt om de ruimte zo lang mogelijk proper te houden! Een treffende anekdote: als Wieza op een bepaalde plaats aan het poetsen is, dan neemt elke collega die deze ruimte wil betreden, twee optimops van de poetskar om onder de schoenen te leggen. Iedereen is dus genoodzaakt om zich eventjes al schuivend voort te bewegen. Eind dit jaar gaat Wieza met pensioen: haar bijzondere inzet en positieve persoonlijkheid zorgen ervoor dat ze nooit vergeten zal worden. Deze zorgballon is dan ook dik verdiend!
Jaarverslag 2013
25
Bouwprojecten
Wzc Zonnewende te Kapellen
Wzc Zonnewende te Kapellen Wzc Zonnewende opende in 1981 de deuren als rusthuis bestaande uit 92 woongelegenheden. Doorheen de jaren werd een breed scala aan dienstverlening uitgebouwd waardoor we op dit ogenblik beschikken over een woonzorgcentrum bestaande uit: • Dagverzorgingscentrum met 15 verblijfseenheden • Kortverblijfcentrum met 7 verblijfseenheden • Assistentiewoningen in Cederhof I, II en III: 55 eenheden • Assistentiewoningen in Balderhof: 20 eenheden • Rust- en verzorgingstehuis - Zonnewende I: 84 woongelegenheden - Zonnewende II: 47 woongelegenheden Totaal 131 (+ 7 KV) woongelegenheden waarvan 73 erkend zijn als rust- en verzorgingstehuisbedden. Er zijn twee afdelingen voorbehouden voor personen met dementie: één afdeling in Zonnewende I met 22 woongelegenheden en één afdeling in Zonnewende II met 2 x 9 woongelegenheden. Een Zorgstrategisch Plan werd ingediend in 2013 voor de vervangingsnieuwbouw van Zonnewende I. Er worden geen woongelegenheden bij gecreëerd. Het is wel de bedoeling het scala aan dienstverlening nog verder uit te bouwen met een heus restaurant en een kinderdagverblijf.
Kapellebaan te Nijlen Momenteel beschikt de vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar in Nijlen over: • 115 woongelegenheden waarvan 3 kortverblijf (wzc Heilig Hart Nijlen) • 21 serviceflats (wzc Heilig Hart Nijlen)
26
VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar
• 95 woongelegenheden waarvan 3 kortverblijf (wzc St-Jozef Kessel) • 16 serviceflats (wzc St. Jozef Kessel) Tussen 2018 en 2028 zal er volgens de bevolkingsevolutie in Nijlen stapsgewijs bijkomend behoefte zijn aan 29 tot 98 extra woongelegenheden. Binnen de huidige programmatie is er ruimte voor 107 extra woongelegenheden waarvoor wij reeds over een voorafgaande vergunning beschikken. Met het project “Kapellebaan”, gelegen aan de Kapellebaan in centrum Nijlen, wil de vzw op de beschikbare oppervlakte een eigentijds nieuw woonzorgcentrum realiseren, ingebed in een zorgsite met een divers zorgaanbod. Uitgangspunten daarbij zijn: • Uitbreiding van de reeds bestaande opnamecapaciteit binnen de gemeente Nijlen, onder andere voor mensen met dementie, met eveneens opnamemogelijkheid voor bewoners met een lage zorgcategorie • Diversifiëring van het zorgaanbod • Samenwerking met externe partners • Inbedding in de plaatselijke omgeving Tijdens de voorbereidende gesprekken met zowel gemeentebestuur als OCMW blijkt dat er in het centrum van Nijlen zeker behoefte bestaat aan een bijkomend aanbod wat betreft (senioren)huisvesting en dienstverlening. Vermits er in de gemeente nog geen lokaal dienstencentrum aanwezig is, bestaat ook hiervoor zeker belangstelling, liefst gekoppeld aan een sociaal restaurant en een ruimte voor de seniorenconsulent.
Bouwprojecten
Inzake dagverzorgingscentrum is er momenteel op de campus van wzc H. Hart reeds een aanzet gegeven onder vorm van een CADO (Centrum voor Autonome Dagopvang) in samenwerking met Familiehulp.
Op dit ogenblik krijgen de plannen hun definitieve vorm: een woonzorgcentrum bestaande uit 67 woongelegenheden en 24 assistentiewoningen. Wanneer de strikte timing kan worden aangehouden, starten de werken in oktober 2014.
Ook integratie van een “thuiszorgwinkel” behoort tot de mogelijkheden.
Kortverblijf en assistentiewoningen Holsbeek
Eind 2013 werd het Zorgstrategisch Plan ter goedkeuring bij de overheid ingediend. In de loop van 2014 zal het dossier verder aangevuld worden met een technisch-financieel plan.
Nieuw woonzorgcentrum te Berlaar Een Zorgstrategisch plan voor de bouw van een woonzorgcentrum, gelegen aan de Sollevelden in Berlaar, werd ingediend bij de Zorgstrategische Commissie en goedgekeurd op 31 januari 2012. Oorspronkelijk was het de bedoeling een technisch-financieel plan in te dienen om met VIPAsubsidies te bouwen, maar verschillende factoren waarvan de voornaamste de tijdsdruk, hebben de vzw ertoe gebracht dit project met eigen middelen en een aanzienlijke financiële steun van de congregatie te realiseren. Zonder deze tussenkomst was bouwen zonder VIPA onmogelijk. Voor de bouw van het project werd een projectteam aangesteld bestaande uit afgevaardigden van architectenbureau De Vloed, ingenieursbureau De Klerck Engineering, NV Ibens, vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar, vzw Vereniging Zusters van Berlaar.
Zo lang mogelijk thuis blijven wonen, is wat iedereen wil. Daarom willen we de thuiszorgondersteunende diensten in wzc Sint-Margaretha verder uitbouwen en worden er 3 kamers kortverblijf bijgebouwd. Kortverblijf biedt een uitkomst wanneer de mantelzorger tijdelijk niet in staat is om voor de oudere te zorgen (wegens ziekte, verlof,…). De opname in kortverblijf geeft de mantelzorger ruimte om op adem te komen. Kortverblijf kan ook een oplossing bieden na een ziekenhuisopname, wanneer de oudere nog niet voldoende hersteld is om naar huis te gaan. Je kan voor maximum 60 opeenvolgende dagen en maximum 90 dagen per kalenderjaar opgenomen worden in kortverblijf. Voor de ouderen met een lagere zorggraad is de reden van opname vaak sociaal isolement, een te grote woning,… Vandaar dat we ons aanbod willen uitbreiden en een beschermde woonomgeving willen aanbieden waarbij we de zorg in de woning willen brengen. Hiervoor zijn assistentiewoningen (de vroegere serviceflats) uitermate geschikt. Vandaar dat we 20 nieuwe erkende assistentiewoningen zullen bouwen op de hoek van de Kortrijksebaan en de Verhaegenstraat. Er zijn ook een aantal tweekamerflats voorzien en een ondergrondse parking. Iedere assistentiewoning heeft een eigen terras.
Jaarverslag 2013
27
Organisatie en beleid
Evaluatie beleidsplan 2013 Een nieuwe beheersovereenkomst voor de periode 2013-2018 werd eind 2012 goedgekeurd door de Raad van Bestuur. Om de beheersovereenkomst te kunnen realiseren binnen de afgesproken periode wordt jaarlijks een beleidsplan opgemaakt. In 2013 werden een aantal actiepunten afgewerkt. MANAGEMENTGEBIEDEN Beleid en strategie • De procedure Vroegtijdige Zorgplanning werd afgerond. De nodige documenten, folders, richtlijnen zijn ontwikkeld. • De pastorale werking werd verder uitgebouwd en de visie geconcretiseerd door te werken rond de derde van de vier peilers: “Ik wil onthaasten, ik wil verstillen”. Tevens werd een kader ontwikkeld om “Religie, Zingeving en levensbeschouwing” een plaats te geven in het zorgdossier Geracc. • Een softwarepakket voor de opvolging wetgeving overheidsopdrachten werd aangekocht. • Het uurroosterplanningspakket SAGA werd in alle woonzorgcentra geauditeerd. Medewerkersmanagement • Na het uitschrijven van de competentieprofielen werden de uitgeschreven documenten voor het voeren van evolutiegesprekken door een pilootgroep getoetst op hun bruikbaarheid. Ze zullen in 2014 geïmplementeerd worden. • In opvolging van de tevredenheidsmeting organiseerden we een vorming rond motivatie voor alle verantwoordelijken. • Een intern vormingsbeleid voor de medewerkers werd uitgeschreven.
28
VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar
• Om het operationele beleid nog beter af te stemmen, werd het overleg tussen directieleden en zorgcoördinatoren geïntensifieerd. Middelenmanagement • Onze woonzorgcentra beschikken allemaal over een keuken waar in warme lijn gekookt wordt. In samenwerking met Senior Consultants Vlaanderen werd een analyse van de maaltijdvoorziening in onze woonzorgcentra uitgevoerd. De studie dient in 2014 verder verfijnd te worden, maar een eerste conclusie is de nood aan centrale coördinatie van het keukengebeuren. Hier wordt in 2014 verder werk van gemaakt. • De voorbereidingen zijn getroffen voor de invoering van het loonverwerkingspakket E-Blox op 1 januari 2014. Procesmanagement • De interne communicatie werd vastgelegd. • Na de integratie werd de werking van wzc SintMichaël en de andere woonzorgcentra van de vzw op elkaar afgestemd. RESULTAATSGEBIEDEN Zelfevaluatie • In 2011 werd de aanzet gegeven tot uniforme registratie van zorgparameters om binnen de vzw aan bechmarking te kunnen doen. Hierdoor waren we reeds goed voorbereid om met de implementatie van het referentiekader integrale kwaliteit van wonen en zorg in woonzorgcentra te starten. • We hebben ervoor gekozen om het zelfevaluatieinstrument PREZO-woonzorg te integreren in onze werking.
Organisatie en beleid
Beleidsplan 2014 MANAGEMENTGEBIEDEN Beleid en strategie Profilering en visie op ouderenzorg • Ethiek: ethisch beleid bestendigen en verder ontplooien naar nieuwe begeleidingsthema’s: gedragscode voor medewerkers, seksualiteit bij ouderen, psychisch lijden • Accommodatie: aangepaste woonvormen voor personen met dementie Werking woonzorgcentra • Verdere uitbouw van de pastorale werking en concretisering van de visie (peiler 3 en aanzet tot peiler 4) • Opvolging wetgeving overheidsopdrachten en samenaankoop • Uitbouw centrale boekhouding • Uitbouw centrale aansturing keuken • Verdere uitbouw organisatiestructuur van de vzw Medewerkersmanagement • HR-managementprocessen optimaliseren: evolutiegesprekken: in pilootgroep het uitgeschreven stappenplan aanpassen en implementeren, intervisie zorgcoördinatoren verbreden naar de organisatie • Tweedaagse vorming leidinggevenden rond motivatie onder begeleiding van Prof. Der kinderen H. (in opvolging van de tevredenheidsmeting) heeft plaatsgehad. In 2014 wordt een trajectvoorstel uitgewerkt en toegepast (vanuit de inzichten van Prof. Der Kinderen en ‘Seven Miles’) • Uitbouw functie referent dementie • Takenpakket hoofdverpleegkundige herbekijken • Het uitgeschreven vormingsbeleid wordt gradueel
opgestart • Ziekteverzuimgesprekken • Aanpassing arbeidsreglement in functie van eenheidsstatuut Middelenmanagement • Logistieke processen optimaliseren - rationeel energieverbruik / groene energie bronnen (na evaluatie studie in wzc Sint Jozef Wiekevorst en thesis wzc Heilig Hart) - ITC: verdere automatisatie: uitrol Cerussa document flow in alle huizen (digitaal archief en automatisch boeken van aankoopfacturen) • Implementatie zorgdossier GERACC in wzc SintMichaël Essen Procesmanagement • Veiligheid, welzijnsbeleid en preventiebeleid: - Externe - en crisiscommunicatie - Inventariseren tekorten ten overstaan van de nieuwe brandveiligheidsnormen • Integratie wzc Sint Michaël Essen: werking op elkaar afstemmen: kwaliteitskringen en procedures
RESULTAATSGEBIEDEN Zelfevaluatie • Prezo zelfevaluatie-instrument linken aan de kwaliteitscirkels en trajectvoorstel uitwerken • Tevredenheidsmeting bewoners (eerst afstemmen op instrument overheid) • Beleidsdag met o.a. volgende punten: i. Evaluatie werking AV en RVB ii. Organisatiestructuur vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar iii. Vernieuwing statuten en reglement van interne orde
Jaarverslag 2013
29
Organisatie en beleid
BOUWPROJECTEN wzc Zonnewende • Technisch-financieel plan wzc Zonnewende I wzc Heilig Hart en wzc Sint Jozef (Kessel) • Toekomstvisie op de betreffende woonzorgcentra Berlaar • Start bouw woonzorgcentrum najaar 2014 • Lokale verankering met de thuiszorg: onderzoek oprichting CADO in samenwerking met Familiehulp wzc Sint Margaretha • Start uitbouw assistentiewoningen (mei 2014) wzc Sint Michaël (Essen) • Zorgstrategisch plan uitbouw bijkomende afdeling • Lokale verankering met de thuiszorg: onderzoek oprichting CADO in samenwerking met Familiehulp wzc Heilige Familie • Meerjarenplan Heilige Familie I wzc Sint-Jozef (Wiekevorst) • Oprichting antenne Lokaal Dienstencentrum • Zorgstraat in samenwerking met de gemeente
Keukens onder de loep De maaltijden zijn een heel belangrijk onderdeel van de dag voor onze bewoners. We willen dan ook onze bewoners een kwaliteitsvolle maaltijd garanderen aan haalbare prijzen.
30
VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar
De komst van een achtste woonzorgcentrum in Berlaar in de nabije toekomst, was de aanleiding om de organisatie van het keukengebeuren in de vzw onder de loep te nemen. We lieten ons bij deze studie bijstaan door SCV, Senior Consultants Vlaanderen. De te verwachten investeringsuitgaven tot 2020 werden voor al onze huizen in kaart gebracht. Samen met Idewe werd een HACCP-audit uitgevoerd in alle huizen. De verschillende alternatieven werden onderzocht en de voor- en nadelen van een eigen keuken in warme lijn werden afgewogen tegenover een centrale keuken waar gewerkt zou worden volgens de principes van ontkoppeld koken. Onze conclusie was dat een warme keuken het best kan inspelen op de bewonerswensen. Een eigen keuken kan ook maximaal rekening houden met de gewoontes van het huis, streekgerechten,…. Bovendien is het wetenschappelijk bewezen dat de heerlijke geur van vers klaargemaakte soep in de voormiddag, de eetlust van de bewoners stimuleert, wat o.a. een belangrijke troef is om ondervoeding tegen te gaan. Nochtans willen we door een meer centrale aansturing van het keukengebeuren ook de voordelen van ontkoppeld koken maximaal trachten te benutten. Zo willen we een centraal aankoopen kwaliteitsbeleid opzetten. Bovendien willen we onze bewoners ook meer keuzemogelijkheden kunnen aanbieden.
Organisatie en beleid
Digitalisering aankoopfacturatie
Vernieuwde website
De verschillende huizen van de vzw liggen geografisch gespreid over de provincies Antwerpen en Vlaams-Brabant. Het is dus een hele klus om documenten op het juiste moment op de juiste plaats te krijgen. Maar in een tijdperk van cloud-computing is het perfect mogelijk om digitaal en locatieonafhankelijk te werken. Met Cerussa Document Flow worden de papieren aankoopfacturen omgezet naar digitale bestanden.
De tijd was aangebroken om onze website in een nieuw jasje te steken. De website moest visueel aantrekkelijk zijn en gebruiksvriendelijk met duidelijke menuknoppen. Hij moest ook gemakkelijk te onderhouden zijn, zodat ieder huis er zelf kan over waken dat de informatie actueel is. Op de homepagina van de vzw vindt u onze opdrachtsverklaring en visieteksten terug. Zo weet u waarvoor wij staan. Onze website richt zich naar potentiële bewoners. We willen duidelijke informatie geven over ons aanbod in de verschillende woonzorgcentra. Aanvraagformulieren zijn te downloaden van onze site. We willen ook open huizen zijn en tonen wat ons aanbod aan activiteiten is. De familieleden kunnen meegenieten van de foto’s van activiteiten en uitstappen die op de website staan. En in dit digitaal tijdperk kan u ook ons huiskrantje digitaal consulteren. Onze website is ook een communicatiemiddel met potentiële medewerkers en vrijwilligers. Zij kunnen online solliciteren.
Binnenkomende facturen worden ingescand. Het pakket herkent de leveranciers en producten en doet een boekingsvoorstel. Het pakket automatiseert ook het goedkeuringsproces. De link van de factuur wordt doorgestuurd naar de goedkeurders die de factuur kunnen goedkeuren, afkeuren, extra informatie opvragen,… Na de goedkeuring wordt de factuur verwerkt in het aankoopjournaal van het boekhoudpakket. Bovendien dienen de papieren facturen niet meer geklasseerd te worden. We beschikken nu over een legaal digitaal archief. Dankzij dit systeem is het ook mogelijk dat de boekhouders ingeval van afwezigheid of ziekte elkaars werk makkelijk kunnen overnemen.
Als u wilt kijken of wij geslaagd zijn in onze opzet, ga dan naar www.rusthuizen-zusters-berlaar.be
Deze aankoopfacturatiemodule werd in 2013 uitgetest in wzc Sint-Margaretha te Holsbeek. De volgende stap is de verdere uitrol naar de andere huizen van onze vzw en de koppeling met de bestelmodule.
Jaarverslag 2013
31
Kerncijfers
Bewoners De belangrijkste gebeurtenis in 2013 was de uitbreiding van het wzc Heilige Familie te Heist-op-den Berg met 48 woongelegenheden op 1 april. Hiervan zijn 5 woongelegenheden voorbehouden voor kortverblijf en 1 woongelegenheid voor nachtopvang.
Wzc Heilige Familie Heist o/d Berg en wzc Sint-Jozef Wiekevorst Aarschot (2%) Andere (15%) Antwerpen (2%) Begijnendijk (1%) Berlaar (8%) Essen (1%) Heist-op-den-Berg (25%) Herentals (10%) Herselt (1%) Hulshout (4%)
Grafische weergave van de zorggraden
O
(11%)
A
(13%)
B
(25%)
C
(13%)
Cdem (36%) D
(2%)
Itegem (2%) Keerbergen (1%) Leuven (4%)
Lier (2%) Olen (5%) Putte (4%)
Wzc Heilig Hart Nijlen en wzc Sint-Jozef Kessel
Sint-Truiden (1%) Westerlo (2%) Wiekevorst (10%)
Andere (7%) Berlaar (4%) Bevel (3%) Broechem (1%) Grobbendonk (2%) Herenthout (1%) Kessel (1%) Koningshooikt (1%) Kontich (2%) Lier (12%) Mechelen (1%) Nijlen (62%) Ranst (3%)
Wzc Zonnewende Kapellen en wzc Sint-Michaël Essen Andere (11%) Antwerpen (3%) Brasschaat (2%) Ekeren (2%) Essen (35%) Kalmthout (5%)
De vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar richt zich voornamelijk tot zwaar zorgbehoevende bewoners, 76 % van de bewoners behoren tot de categorie B – C – Cd en D. Omdat de bijkomende woongelegenheden in wzc Heilige Familie slechts een ROB-erkenning kregen, daalde de RVT-erkenningen op vzw niveau van 64% naar 60,6%. De RIZIV-forfait in wzc Heilige Familie zakte hierdoor met 13%. De gemiddelde leeftijd van de opgenomen bewoners is 85,4 jaar. 77% van de bewoners zijn vrouwen, 23% zijn mannen. De bewoners zijn afkomstig van de kerngemeenten waarin de woonzorgcentra gevestigd zijn en omliggende gemeenten:
32
VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar
Kapellen (33%) Merksem (2%) Stabroek (6%) Wilrijk (1%)
Wzc Sint-Margaretha Holsbeek Andere (18%) Bierbeek (2%) Heverlee (4%) Holsbeek/Kortrijk-Dutsel/ Nieuwrode/Sint-Pieters Rode (47%) Kessel-Lo (10%) Linden (3%) Rotselaar-Wezemaal (14%) Wijgmaal (2%)
Kerncijfers
Financieel
Samenstelling van de kosten
Samenstelling van de opbrengsten
Goederen (6,50%) Diensten (9,68%) Bezoldigingen (73,34%)
Opbrengsten dagprijs (40,73%)
Afschrijvingen en voorz. (8,18%)
Opbrengsten RIZIV (37,72%)
Andere werkingskosten(0,35%)
Subsidies (18,77%) Andere werkingsopbr. ( 1,73%) Fin. opbrengsten
Fin. kosten (1,79%) Uitzonderlijke kosten (0,16%)
(0,61%)
Uitzonderlijke opbr. (0,43%)
Door de uitbreiding van het wzc Heilige Familie steeg het aantal erkende woongelegenheden van 718 naar 761, wat een toename is met 6%. Deze procentuele stijging is ook terug te vinden bij de opbrengsten en de kosten 2013. De omzet bestaat voornamelijk uit opbrengsten m.b.t. de dagprijs voor de woonzorgcentra en de serviceflats (40,73%) en de tussenkomst die we vanuit het RIZIV (37,72%) ontvangen voor de bewoners in de woonzorgcentra. De dagprijzen worden in principe jaarlijks geïndexeerd. De dagprijzen 2013 voor de flats schommelden tussen € 23,65 en € 41,75 afhankelijk of de energiekosten al dan niet begrepen zijn in de dagprijs. De dagprijzen in de woonzorgcentra varieerden tussen € 50,00 en € 63,15. De gemiddelde RIZIV-forfait, die gebaseerd is op de zorggraad en de aanwezige personeelseffectieven van het voorgaande jaar, bedroeg € 57,18. De personeelssubsidies en de interestsubsidies vertegenwoordigen 18% van de bedrijfsopbrengsten.
Langs de kostenzijde stellen we een stijging van de voedingskosten en de energiekosten (water en elektriciteit) vast. De zachte winter deed de stookoliekosten dalen. De vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar stelt inmiddels 836 medewerkers tewerk of 517,67 FTE. 73,3% van de kosten zijn dan ook personeelskosten. De gemiddelde loonkost in 2013 bedroeg 56.221 euro per voltijds equivalent of 35 euro per uur. Hieronder vindt u enkele kerncijfers m.b.t. het personeelskader. KERNCIJFERS PERSONEEL aantal mannen aantal vrouwen aantal voltijdse equivalenten gemiddelde leeftijd gemiddelde anciënniteit arbeiders bedienden
68 768 517,67 42 jaar 14 jaar 26% 74%
Balansstructuur Onderstaande grafiek geeft het procentueel aandeel van elke balansrubriek weer t.o.v. het balanstotaal:
2013 (incl. Essen) Vaste activa (52,07%)
Vlottende activa (47,39%)
2012 (excl. Essen) Eigen vermogen (57,59%)
Voorzieningen (11,04%) Vreemd vermogen (30,94%)
In absolute cijfers stijgt het balanstotaal met 2% tov 2012. De toename van de vaste activa wordt grotendeels verklaard door de uitbreidingsnieuwbouw in wzc Heilige Familie met 48 woongelegenheden en de vernieuwing van de polyvalente zaal en de leefruimte van de afdeling voor bewoners met dementie in
Vaste activa (50,63%)
Vlottende activa (49,37%)
Eigen vermogen (56,53%)
Voorzieningen (11,16%) Vreemd vermogen (32,31%)
wzc Sint-Margaretha. Er werden geen nieuwe VIPAsubsidies toegekend in 2013. De bestemde fondsen bleven ongewijzigd. Het eigen vermogen stijgt met 4%. Er worden bijkomende voorzieningen aangelegd voor grote onderhoudswerken. Deze voorzieningen zullen o.a. gebruikt worden voor de brandveiligheidswerken die in verschillende huizen zullen uitgevoerd worden.
Jaarverslag 2013
33
Kerncijfers
Structuur resultatenrekening
2012 (in %)
2011 (in %)
100,00
100,00
Omzet
79,00
80,00
Lidgeld, schenkingen, legaten en subsidies
19,00
18,00
2,00
2,00
-93,00
-94,00
Voorraden en leveringen
-6,00
-6,00
Diensten en diverse leveringen
-9,00
-9,00
Bezoldigingen en sociale lasten
-70,00
-70,00
Afschrijvingen en waardeverminderingen
-7,00
-7,00
Voorzieningen voor risico's en kosten
-1,00
-2,00
Andere bedrijfskosten
-0,00
-0,29
7,00
6,00
-1,00
-1,00
VI. Resultaat uit de gewone bedrijfsvoering
6,00
5,00
VII + VIII. Uitzonderlijke resultaten
0,00
0,00
IX. Resultaat van het boekjaar
6,00
5,00
I. Bedrijfsopbrengsten
Andere opbrengsten II. Bedrijfskosten
III. Bedrijfsresultaat IV + V. Financiële resultaten
Enkele ratio’s De Raad van Bestuur heeft een aantal financiële parameters vastgelegd. Om blijvend te kunnen investeren in • kwalitatieve zorg, • competente medewerkers, • aangepaste infrastructuur, moet de exploitatie van de verschillende woonzorgcentra van de vzw financieel gezond zijn. De cashflow moet voldoende hoog te zijn om toekomstige investeringen mogelijk te maken. De financiële parameters worden gedefinieerd op vzw-niveau. Nadien worden deze vertaald naar de individuele woonzorgcentra rekening houdend met de eigenheid van ieder huis (zorgzwaarte, ouderdom van de infrastructuur, financiële lasten, subsidies, …) • Liquiditeit >2 De vzw moet ten allen tijde aan haar korte termijnverplichtingen kunnen voldoen. • Solvabiliteit Gezien de impact van de investeringssubsidies
34
VZW Rusthuizen Zusters van Berlaar
op het eigen vermogen worden twee parameters m.b.t. de financiële autonomie gedefinieerd: - Eigen vermogen incl. investeringssubsidies / totaal vermogen >50% - Eigen vermogen excl. investeringssubsidies / totaal vermogen >35 % • Rentabiliteit: resultaat >3% van de gecorrigeerde omzet (gecorrigeerde omzet = de omzet van de dagprijs, supplementen, RIZIV-tegemoetkoming, subsidies in kapitaal en intresten, werkingssubsidies en recuperaties personeelskosten rekening 70 + 73 +74). In 2013 werden de vooropgestelde objectieven behaald zoals uit onderstaande tabel blijkt. 2013
2012
Liquiditeit (current ratio)
4,19
4,63
Solvabiliteit (financiële autonomie)
0,58
0,57
Rentabiliteit
5,33
4,80
Kerncijfers
Investeringsbeleid Ook in 2013 werd er geïnvesteerd in vernieuwing van de infrastructuur zodat onze bewoners kunnen beschikken over een eigentijdse accommodatie. Wzc Heilige Familie kende een uitbreidingsnieuwbouw met 48 woongelegenheden. In wzc SintMargaretha werden er uitbreidingswerken aan de polyvalente zaal en de leefruimte voor bewoners met dementie uitgevoerd. Ook werden er renovatiewerken uitgevoerd in serviceflats Ter Wieke en buitenschilderwerken aan de bestaande bouw in wzc Heilige Familie. De kookapparatuur in wzc Sint-Jozef diende uitgebreid te worden om de bijkomende maaltijden voor wzc Heilige Familie te kunnen bereiden in warme lijn. Er werd ook een nieuw busje aangekocht voor het transport van de maaltijden.
In wzc Heilig Hart Nijlen werd de afwasmachine vervangen. In het kader van een energiezuinig beleid werd de stookplaats in wzc Sint-Margaretha overgeschakeld van stookolie naar gas. In Essen werd de Moerkantsebaan heraangelegd. Hierdoor diende het wzc Sint-Michaël zijn afvalwater te scheiden en vonden er omvangrijke afkoppelingswerken voor het hemelwater plaats. Jaarlijks terugkerende investeringen zijn ergonomisch materiaal voor het personeel waarbij er hooglaagbaden en douchebrancards, tilliften en hooglaagbedden aangekocht worden. Om het comfort van onze bewoners te verhogen worden er eveneens jaarlijks een aantal relaxzetels aangekocht.
Erkenningen vzw Rusthuizen Zusters van Berlaar Door de uitbreidingsnieuwbouw van wzc Heilige Familie steeg het aantal erkende woongelegenheden naar 761. Aangezien er geen bijkomende RVT-erkenningen verleend worden, bleef het aantal RVTerkenningen behouden op 461. Het aanbod aan thuiszorgondersteunende diensten
instelling wzc Heilige Familie SF Ten Gaerde
aantal woongelegenheden
werd uitgebreid met 5 woongelegenheden kortverblijf en 1 woongelegenheid nachtopvang in wzc Heilige Familie. Ook in wzc Sint-Margaretha werd 1 woongelegenheid kortverblijf geopend, in afwachting van de bouw van 3 bijkomende kamers kortverblijf. De vzw baat 169 serviceflats uit.
woongelegenheden met RVTerkenning
kort verblijf
nachtopvang
dagopvang
serviceflats
91
35
5 1
wzc Zonnewende SF Cederhof + SF Balderhof
131
73
7
wzc Sint-Jozef SF Ter Wieke
146
106
5
30
wzc Heilig Hart SF Ten Velden
112
71
3
21
wzc Sint-Margaretha SF De Parel
97
63
1
wzc Sint-Jozef Kessel SF Huize Biddeloo
92
56
3
wzc Sint-Michaël Essen
92
57
761
461
TOTAAL VZW RUSTHUIZEN ZUSTERS VAN BERLAAR
24
11 15
10
75
16 16
1
25
169
Jaarverslag 2013
35
Maatschappelijke zetel Markt 13 2590 Berlaar 03/482 17 80 fax 03/482 44 47 www.rusthuizen-zusters-berlaar.be wzc Heilige Familie Westerlosesteenweg 37 2220 Heist-op-den-Berg 015/24 18 26 wzc Heilig Hart Kerkeblokken 11 2560 Nijlen 03/410 14 00 wzc Sint-Jozef Gasthuisstraat 10 2560 Kessel 03/491 96 50 wzc Sint-Jozef Sint-Jozefstraat 15 2222 Wiekevorst 014/27 99 80 wzc Sint-Margaretha Kortrijksebaan 4 3220 Holsbeek 016/26 92 00 wzc Sint-Michaël Moerkantsebaan 81 2910 Essen 03/667 22 60 wzc Zonnewende Kerkstraat 5 2950 Kapellen 03/660 25 00