JAARVERSLAG 2009
Torenlaan 15 - 3742 CR Baarn – The Netherlands
2
Inhoudsopgave
Voorwoord Stichting Zero-Kap Missie Stichting Zero-Kap
5 6 7
Bestuursverslag over het jaar 2009
9
Profiel van Zero-Kap Werkwijze Kredietverlening Beleidsontwikkeling / herbezinning Aangetrokken leningen o/g Fondsenwerving Beleggingsbeleid Continuïteitsreserve Resultaten Bestuur, adviseurs en directie Evaluatie doelstellingen 2009 Beleidsplan 2010 en volgende jaren
9 9 9 10 11 11 11 12 12 12 13 14
Jaarrekening Balans Staat van Baten en Lasten Toelichting behorende tot de jaarrekening 2009 Toelichting op de Balans Toelichting op de staat van Baten en Lasten Begroting 2010 als onderdeel meerjarenplanning
15 16 17 18 20 25 27
Accountantsverklaring
28
Bijlage 1: samenstelling van het bestuur Bijlage 2: overzicht van projecten actief in 2008
29 30
3
4
Voorwoord Voor Zero-Kap was 2009 een jaar van herbezinning op missie en doelstellingen en daaruit voorvloeiende werkwijze. Bestuur en adviseurs realiseerden zich in toenemende mate dat het primaire doel: werkkapitaal tijdelijk verschaffen in de vorm van “zachte” leningen gevaar zou lopen als het vermogen van Zero-Kap niet intact blijft. Tot 2004 bleef het kapitaal intact doordat alle leningen door een derde partij werden gegarandeerd. Slechts weinig aanvragers konden opkomen met zo’n derde, maar jaarlijkse verliezen (niet terugbetaalde leningen) waren beneden de 10%. Vanaf 2004 werd de garantie-eis vervangen door de eis van onafhankelijke monitoring van de projecten als een alternatief (vreemde ogen dwingen en vertegenwoordigen ook een sociale controle). Hierdoor werd Zero-Kap toegankelijk voor aanvragers die geen financiële garantie konden geven. De harde werkelijkheid leerde dat het risico op leningen geleidelijk opliep tot ruim boven de 20%. Hoewel geen enkele aanwijzing bestaat dat middelen werden misbruikt en niet ten goede kwamen aan de primaire doelstelling dat het bestaan van de doelgroep duurzaam wordt verbeterd, is dit toch een zeer onwenselijke situatie die ook de duurzaamheid van Zero-Kap als leningverstrekker uiteindelijk in gevaar brengt. De discussie die het gevolg was van bovenstaande overwegingen leidde tot de vaststelling dat Zero-Kap meer werk zal moeten maken van samenwerking met betrouwbare partners in gezamenlijke ontwikkelingsprojecten (co-makership), waarbij Zero-Kap leningen verstrekt voor economisch haalbare project-onderdelen die de inkomens van de doelgroep duurzaam verbeteren. Tevens werd vastgesteld dat ontvangers vaak beter geholpen zijn met een lening in lokale valuta tegen een rente die het valutarisico dat Zero-Kap zou lopen gemiddeld (over alle leningnemers) zou dekken (in plaats van leningen in Euro’s tegen 0% rente) en dat daarnaast de leningnemer ook gebaat is bij het monitorproces en de kosten daarvan deels zou kunnen en moeten dragen. Het principe dat de naam gaf aan Zero-Kap wordt nog steeds recht gedaan: Zero-Kap verleent krediet aan arme mensen die dat krediet ook waard zijn, maar wordt daar zelf niet rijker van. Zowel de discussie ten aanzien van de missie en doelstelling, als de magere kwaliteit van aanvragen hebben ertoe geleid dat dit verslagjaar helaas slechts twee kredieten konden worden verschaft. Begin 2010 resulteerde een en ander in concrete besluiten ten aanzien van het krediet-, rentebeleid. Hiermee kan Zero-Kap de toekomst met vertrouwen tegemoet zien en de eerdere doelstelling om geleidelijk te groeien tot zo’n 30 simultane projecten ook daadwerkelijk ter hand nemen.
Utrecht, mei 2010 Ton Cools voorzitter
5
Stichting Zero-Kap Zero-Kap is een stichting opgericht naar Nederlands recht op 22 december 1988. De statutaire vestigingsplaats is de Gemeente Bussum aan de Irisstraat 15. De acte met betrekking tot de meest recente statutenwijziging dateert van 20 februari 2008 en werd gepasseerd door Mr. Ruud J. C. Van Helden, Notaris te Amsterdam. De doelstellingen van de stichting is samengevat in artikel 2 van de statuten: 2.1. De stichting heeft ten doel: a. Het beschikbaar stellen van kredieten ten behoeve van specifieke projecten aan groeperingen van personen (coöperaties, verenigingen, bedrijven, andere wettelijk erkende samenwerkingsverbanden) in ontwikkelingslanden op zodanige wijze, dat redelijkerwijze verwacht mag worden dat dit krediet rechtstreeks bijdraagt aan een duurzame versterking van de economische en sociale zelfstandigheid van de personen binnen die groepering en tevens bijdraagt aan de institutionele versterking van het bestuur in het land en/of de gemeenschap waarbinnen de groepering opereert. Het betreft daarbij groeperingen van personen die in hun land over een lager dan gemiddeld inkomen beschikken en (nog) niet op andere wijzen en via gangbare kanalen toegang hebben tot krediet onder redelijke voorwaarden. b. Het deelnemen in, of garant staan voor gelijksoortige kredietverlening, door andere organisaties. c. Tevens stelt de stichting zich ten doel het stimuleren van gelijksoortige kredietverlening, of investeringen door derden en van het daarvoor door hen aantrekken van gelden tegen een rente beneden de marktwaarde. 2.2. Zij tracht dit doel te bereiken onder meer door: a. Haar eigen middelen bij voorkeur renteloos beschikbaar te stellen voor de al dan niet volledige financiering van bovengenoemde projecten. Indien door haar rente in rekening wordt gebracht zal deze nooit meer bedragen dan de marktrente in het betreffende land. b. Mede te werken aan het oprichten en in stand houden van vennootschappen, die uitsluitend ten doel hebben gelden aan te trekken voor het beschikbaar stellen van kredieten aan organisaties in ontwikkelingslanden onder garantie van de Staat der Nederlanden en/of van derden en tegen een netto rendement dat niet meer bedraagt dan de wettelijke rente in Nederland. c. Samen te werken, waar nuttig of wenselijk, met andere organisaties binnen of buiten Nederland die het bereiken van de doelstellingen van Zero-Kap kunnen helpen verwezenlijken. d. Het optreden als administratiekantoor van vennootschappen, voor zover dit voor het bereiken van de doelstellingen van Zero-Kap nuttig en/of nodig kan zijn. Een kopie van de statuten is in te zien op de website van de stichting: www.zero-kap.nl en te verkrijgen bij het secretariaat van de stichting tegen vergoeding van de daartoe te maken kosten. De Stichting Zero-Kap is door de Inspecteur van de Belastingdienst Oost-Brabant op 20 september 2007 erkend als een Algemeen Nut Beogende Instelling met fiscaal nummer 0079.84.303. Giften en legaten zijn daardoor aftrekbaar voor de inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting en vrijgesteld van successierechten. Nadere informatie bij het secretariaat van de stichting en bij uw notaris. De Stichting Zero-Kap is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel Gooi en Eemland onder nummer 41193791.
6
Missie Stichting Zero-Kap
Zero-Kap gelooft in de talenten van arme mensen in ontwikkelingslanden en hun ambities om economisch zelfstandig te worden. Daar waar sprake is van een georganiseerd verband, een economisch stabiele omgeving en kapitaal en toegang tot de bancaire wereld ontbreekt kan Zero-Kap krediet verlenen zonder winstoogmerk. Hierbij benut Zero-Kap tevens de kennis en ervaring van organisaties die ter plaatse actief zijn.
7
8
Bestuursverslag over het jaar 2009 Profiel Zero-Kap Zero-Kap is opgericht in 1989 met het doel om kleine kredieten beschikbaar te stellen aan groeperingen van relatief achtergestelde mensen in ontwikkelingslanden. Daarbij gaat de aandacht vooral naar projecten die de bestaanszekerheid van de ontvangers structureel zullen versterken. Zero-Kap richt zich op projecten en activiteiten die te klein zijn voor de traditionele NGO’s. Het typische krediet van Zero-Kap vertegenwoordigt een waarde tussen de € 10.000 en maximaal € 50.000. Omdat wetgeving in verschillende landen sterk uiteenloopt, verleende de stichting in de loop der jaren kredieten aan coöperaties, verenigingen, collectieve bedrijven, dorpsgemeenschappen en zelfs particuliere bedrijven met een sterke sociale component. Een belangrijk criterium is altijd dat het Zero-Kap krediet ten goede komt aan georganiseerde groepen van arme mensen, waarbij de besluitvorming over groepsactiviteiten participatief is, of tenminste naar participatie wordt gestreefd. Vooral de inkomens- en bestaanszekerheid dienen duurzaam te worden verbeterd op zodanige wijze dat het krediet kan worden terugbetaald en desondanks de ontvanger economisch sterker is na afbetaling dan vóór ontvangen van het krediet. De ontvanger van Zero-Kap kredieten kan gewoonlijk niet op andere wijze aan een betaalbaar krediet komen, ofwel door gebrek aan onderpand en andere zekerheden, ofwel doordat banken geen aandacht hebben voor de sociale klasse van de aanvrager, ofwel in dat gebied geen bank te vinden is, ofwel absurd hoge rentes worden geëist. Werkwijze Om dit werk mogelijk te maken beschikt Zero-Kap over een continuïteitsreserve (op 31 december 2009 ter waarde van € 476.124) dat ten principale beschikbaar is voor financiering van projecten. Uitgangspunt is dat Zero-Kap geen vermogensfonds is in de strikte zin van het woord, dat activiteiten financiert op basis van rendementen op belegd vermogen, maar primair het eigen vermogen direct wil inzetten voor haar doelstellingen. Kosten van de organisatie en risico’s op uitgegeven leningen worden primair afgedekt door inkomsten uit giften. Daarnaast dragen giften natuurlijk ook bij aan het eigen vermogen. In 2009 werd € 50.270 aan giften ontvangen. Hoewel giften uit alle mogelijke bronnen welkom zijn, worden giften vooral gezocht via organisaties die onze visie delen en gebruik willen maken van de unieke werkwijze van Zero-Kap. Het geld dat Zero-Kap overmaakt aan projecten komt over een periode van vijf tot negen jaar terug en wordt vervolgens opnieuw ingezet in projecten. Het vermogen van de stichting en ontvangen donaties worden duurzaam en keer op keer herbelegd in projecten van en voor mensen met plannen en ideeën, geloof in zichzelf en vertrouwen in de toekomst. Kredietverlening In de loop van 2009 werden slechts twee nieuwe kredieten verleend (860 Dignidad Peru en 859 WORD India) met een totale contractwaarde van € 61.305. Bij deze toekenningen dient de kanttekening te worden gemaakt dat Dignidad het eerste project is dat een lening verkreeg in lokale valuta en dat de lening aan WORD in twee tranches zal worden verstrekt (€ 18.153 na ondertekening van het contract en de volgende tranche van € 18.153 in 2013 als terugbetaling en rapportage bevredigend zijn). Het totaal aantal aanvragen bedroeg een kleine 40, waarvan 15 nader werden geanalyseerd. Zes aanvragen uit deze serie kwamen in aanmerking voor nader onderzoek door één van de adviseurs of bestuursleden. Uiteindelijk konden de twee genoemde projecten in 2009 worden goedgekeurd. Vier aanvragen waren op 31 december nog in behandeling1. 1
Dit betreft de aanvragen 2009005-Elok Basamo-Indonesië, 200818-Guaguazu-Bolivia, 200820-VAD IncUganda en 201001-SEED Trust-Kenya voor een totale waarde van € 120.000. Op het moment van publicatie van dit jaarverslag zijn deze aanvragen goedgekeurd.
9
De doelstelling van tenminste 6 nieuwe projecten werd niet gehaald, doordat te weinig aanvragen worden ingediend die voldoende kwaliteit en zekerheid bieden en dus onvoldoende uitzicht op terugbetaling. Een andere aanvraag stagneerde omdat geen onafhankelijke lokale monitor werd gevonden. Het totaal aan nog te ontvangen achterstallige aflossingen op leningen bedroeg op 31 december 2009 € 19.122 (vorig jaar: € 6.540), de voorziene projecten niet meegerekend. Op 31 december 2009 zijn voorzieningen opgenomen voor verschillende projecten voor een totaal bedrag van € 129.276 (in 2008 was dit € 81.026). Het overzicht van vorderingen en voorzieningen illustreert dat Zero-Kap zich in een risicovolle markt bevindt. De vergoeding die leningnemers betalen voor verstrekking van het kapitaal dient in evenwicht te zijn met het risico, hoewel een doorberekening van alle risico’s niet haalbaar is. Overigens betekent een voorziening niet dat wordt afgezien van inspanningen om tot inning over te gaan. In de periode tot en met 2004 werd goedkeuring van een projectaanvraag beperkt tot die projecten welke een 100% garantie konden leveren. Aangezien Zero-Kap zich richt op groeperingen die gewoonlijk niet beschikken over onderpand en evenmin over een persoon of organisatie die garant kan en wil staan, beperkte dit de mogelijkheden tot het aangaan van contracten. De garantiestelling werd in voorkomende gevallen vervangen door als alternatief een monitor aan te bieden. Dit verruimde de mogelijkheden om kredieten aan te gaan, maar heeft ook het risico aanzienlijk verhoogd. Was het risico tot 2004 slechts 10%, het huidige risico is gezien deze jaarrekening opgelopen tot ongeveer 20%. Een overzicht van de in 2009 lopende contracten is gegeven in Bijlage 2. De jaarrekening noemt ook nog een drietal afgesloten projecten die nog niet geheel zijn afgelost. Details van de lopende contracten zijn te vinden op de website (www.zerokap.nl). Beleidsontwikkeling / herbezinning Het hierboven geschetste patroon is nadrukkelijk onderkend door het bestuur van Zero-Kap en stond centraal tijdens de jaarlijkse thema-avond in mei 2009 onder leiding van een onafhankelijk voorzitter (H. Schoon, wethouder te Bussum). Vastgesteld werd dat de kern van de formule van Zero-Kap gemakkelijk was uit te leggen. Zero Kap leende uit zonder rente te rekenen. Wel moest het kapitaal in stand blijven en dus moest dat tot op heden in harde valuta worden terugbetaald en moesten kosten en risico’s door donaties gedekt worden. Simpel en helder, maar niet voor de ontvanger, want die ging immers omwille van het te lenen bedrag als gevolg van het valutarisico een zeer onzekere prijs betalen voor de gekregen lening. De meeste valuta’s in ontwikkelingslanden devalueren steevast met een behoorlijk percentage, vaak boven de 10%. De mensen in landen zonder devaluatie kregen een cadeautje en dat is evenzeer onwenselijk. Het gaat er immers om de maatschappelijke verhoudingen lokaal structureel te verbeteren. Zero Kap wil geen cadeaus uitdelen. Besloten werd tot een rentebeleid waarin bij alle leningen in lokale valuta een rente wordt gevraagd, die het fonds zoveel mogelijk in stand houdt, eventueel een kleine kostenvergoeding bevat (administratie en monitor) en een beperkte risico opslag voor het debiteurenrisico van de leningnemer (tot een maximum van 15%). Daarnaast blijft altijd de optie bestaan van een Euro lening tegen een 0% rente of in ieder geval een zeer laag percentage dat alleen een vergoeding voor administratieve en monitorkosten betekent.
10
Tevens werd besloten de projectkeuzes veel nadrukkelijker te laten plaatsvinden in samenwerking met vertrouwde partners (co-makership), waardoor het risico van de leningen lager zal kunnen worden. De landenlijst te beperken omdat specifieke landenkennis belangrijk is bij het inschatten van behoefte aan kleine kredieten en risico’s, maar ook omdat comakership en beschikbaarheid van monitoren niet samengaan met de ruime landenlijst die tot op heden wordt gehanteerd. De criteria voor toetsing van projectaanvragen bij te stellen. Zero-Kap beseft dat dit een belangrijke aanpassing is van het tot nu toe gevoerde beleid. Maar met deze aanpassing zullen de lasten van de leningen eerlijker over de leningnemers kunnen worden verdeeld terwijl de risico’s worden beperkt. Deze maatregelen zullen in 2010 moeten leiden tot een beleid gericht op het terugbrengen van het debiteuren risico tot 10%. Totdat dit beleid operationeel is vertaald zullen nieuwe aanvragen met grotere voorzichtigheid worden beoordeeld. Aangetrokken leningen o/g Sinds 2005 werden geen nieuwe kredieten opgenomen van particulieren en bedrijven. De leningen o/g worden volledig gegarandeerd via de Rabobank. De Stichting Zekerstelling Leningen Zero-Kap houdt toezicht op de toekomstige vrijgave. Een aanzienlijk deel van het geleende bedrag is gereserveerd ter dekking van deze garantie. Eind 2009 is ongeveer 20% van het balans totaal (en 25% van het vermogen) van Zero-Kap geblokkeerd (en dus niet beschikbaar voor kredietverlening) in de vorm van effecten die worden bewaard door de Rabobank. De eerste tranche leningen keert uit aan de leningverstrekkers in 2010. Fondsenwerving Fondsenwerving bleef in 2009 aanzienlijk achter bij de planning. Het resulteerde in een inkomen van € 50.270 (begroot was € 100.000). In het vorige jaarverslag werd reeds de kanttekening gemaakt dat nog geen sprake is van een structureel inkomen, een aantekening die helaas terecht bleek te zijn. De baten hebben te zeer een incidenteel karakter. Aan publiciteit en fondsenverwerving werd in het verslagjaar € 16.272 besteed (begroot werd € 26.000). De Stichting heeft zich organisatorisch, statutair en wat betreft verslaglegging sedert 2007 geconformeerd aan de eisen die het CBF zou stellen aan certificatie. De noodzaak van certificatie leek vooralsnog niet op te wegen tegen de zeer aanzienlijke kosten. Echter in 2009 werd besloten alsnog te opteren voor certificatie, aangezien het CBF een nieuwe en minder kostbare mogelijkheid biedt voor kleine fondsen zoals Zero-Kap om certificatie te verkrijgen. Het is de verwachting dat het CBF-Certificaat in 2010 verkregen wordt. Beleggingsbeleid De vrije middelen zijn voor het grootste deel belegd in liquiditeiten (€ 235.136) en strips van staatsobligaties (€ 402.314). De strips worden deels aangehouden om van af 2010 de aangetrokken 0 % leningen (€ 220.000 resterend) terug te betalen. Het totaal belegd vermogen bedroeg op 31/12/2009 € 524.700. Deelgenomen wordt in FMO, (Finance for Development) voor € 2.836. Het restant is belegd in obligaties (€ 74.366) en aandelen (€122.386). De stichting heeft een beleggingsbeleid gericht op stabiliteit, zekerheid en de mogelijkheid om het vrij beschikbare vermogen op korte termijn liquide te kunnen maken. Het ongerealiseerde resultaat van beleggingen en renten over 2009 bedroeg € 44.091 ten gevolge van de weer positieve trend in aandelenmarkten. Geen aankopen of verkopen werden verricht.
11
Continuïteitsreserve en Bestemmingsreserve De bestemmingsreserve ( € 411.399) is gelijkgesteld aan het totaal van de verleende kredieten en de ultimo 2009 ingediende projecten die als kansrijk worden gezien. De rest van het eigen vermogen is gedefinieerd als continuïteitsreserve (€ 476.124) en wordt aangehouden in relatief veilige beleggingen, waaruit de komende jaren projecten in ontwikkelingslanden zullen worden gefinancierd. Resultaten Het resultaat van de Stichting is € 14.694 (in 2008 bedroeg het resultaat € 31.595 negatief).
Bestuur, adviseurs en directie Per 1 januari 2009 trad Dr. Ton Cools, bestuurslid sedert maart 2008, aan als voorzitter en de heer Ruud Bakhuizen, bestuurder van Zero-Kap sedert mei 2006, als vice voorzitter. In de loop van 2009 traden geen verdere wijzigingen op in het bestuur. Mevrouw Fenny Straat trad af als adviseur evenals de heer Bonne de Jonge. Anje Wind trad aan als adviseur. De samenstelling van het bestuur en de lijst van adviseurs is gegeven in bijlage 1. Medio 2009 kondigde de directeur van Zero-Kap, Dr. Jan Willem Henfling, aan dat hij in de loop van 2010 wenst af te treden. Het bestuur besloot dat geen herbenoeming zal plaatsvinden, maar dat gepoogd zal worden de administratie onder te brengen bij een andere organisatie, waardoor Zero-Kap weer volledig zal worden bestuurd en geadviseerd door vrijwilligers.
12
Evaluatie doelstellingen 2009
1. Versterking van de inkomenspositie van Zero-Kap, mede gericht op de bijdrage van donoren aan de administratieve lasten van de Stichting. 2. Bij fondsenwerving en de uitvoering van projecten wordt gestreefd naar “comakership”. 3. Evaluatie succes- en faalfactoren van de projecten. 4. Geleidelijke groei van 20 tot 30 actieve projecten. 5. Versterking van het netwerk van locale monitoren in kwalitatieve en kwantitatieve zin. 6. De klachtenprocedure ten behoeve van donateurs en krediet aanvragers zal formeel worden vastgesteld. 7. Besluit ten aanzien van aanvragen van het CBF-Keurmerk. 8. Evaluatie van het tot nog toe gehanteerde principe van het verstrekken van leningen in Euro’s bij 0% rente (en de verplichting tot terugbetaling in Euro’s) versus leningen in lokale valuta tegen een minimale rente die het kapitaal in stand kan houden. Ad 1. De inkomenspositie op basis van giften is niet structureel verbeterd. De belangrijkste oorzaak leek te zijn dat het moeilijk is om de missie van Zero-Kap en haar plaats in de Goede Doelen markt duidelijk te communiceren. Naar aanleiding van de thema-avond in mei werd de missie geherformuleerd (zie pagina 7). Ad 2. Het co-makership heeft nadrukkelijker aandacht gekregen tijdens de themaavond in mei. Contacten met andere organisaties die de visie van Zero-Kap delen werden gelegd of hernieuwd. Ad 3. Een begin is gemaakt met eind- en tussentijdse projectevaluaties. Ad 4. Het aantal actieve projecten bedroeg 19 in 2007, groeide tot 20 in 2008 en nam weer af tot 19 in 2009. Te weinig aangeboden projecten voldoen aan de te stellen eisen met betrekking tot kwaliteit van de aanvraag, verifieerbare betrouwbaarheid van de aanvrager, zekerheid van de terugbetaling en/of het vinden van een monitor. Aangezien Zero-Kap geen middelen besteedt aan projectbezoek voorafgaand aan of gedurende de looptijd van projecten, is de selectie van onafhankelijke en betrouwbaremonitoren van groot belang, maar ook een grote zorg. Ad 5. Ten behoeve van uitbreiding van het netwerk van monitoren zijn besprekingen gestart met andere organisaties die tot synergie zullen moeten leiden. Ad 6. Een klachtenprocedure is opgenomen in de website, maar dient formeel te worden vastgesteld. Ad. 7. Het besluit t.a.v. de aanvraag CBF Certificaat voor “Kleine Goede Doelen ”werd genomen en de aanvraag werd ingediend. Toekenning van “geen bezwaar” kwalificatie wordt in de loop van 2010 verwacht. Zero-Kap conformeert zich in haar verslaglegging overigens reeds jaren aan de eisen die het CBF stelt. Ad 8. Naar aanleiding van de thema-avond werd geconcludeerd dat in een aantal gevallen de aanvrager beter geholpen is door een lening te verstrekken in lokale valuta tegen een rente die het valutarisico afdekt. Tevens werd vastgesteld dat het heffen van een laag percentage rente als bijdrage aan organisatiekosten (inclusief monitorkosten) en afdekken van (een deel van het) debiteurenrisico niet strijdig is met het non-profit karakter dat Zero-Kap zijn naam gaf. De essentie van Zero-Kap is dat vermogen risicodragend wordt belegd in projecten conform de missie in nader te specificeren landen, maar wel zo veel mogelijk intact kan blijven. “Zero profit” en zo mogelijk “zero loss”.
13
Beleidsplannen 2010 en volgende jaren
14
. Op basis van theoretische en vooral praktische overwegingen komen tot een operationeel krediet en landenbeleid dat beantwoordt aan de missie van ZeroKap, de terugbetaling van leningen zeker stelt en duurzame ontwikkeling van de uiteindelijke leningnemers versterkt. Versterking van de inkomenspositie van Zero-Kap, mede gericht op de bijdrage van donoren aan de administratieve lasten van de Stichting. Bij fondsenwerving en de uitvoering van projecten is “co-makership” belangrijk, zowel vanuit oogpunt van zekerheid van terugbetaling als de verzekering dat een project een duurzame bijdrage aan ontwikkeling kan geven. Versterking van het netwerk van locale monitoren in kwalitatieve en kwantitatieve zin. Evaluatie succes- en faalfactoren van de projecten. Geleidelijke groei van 20 tot 30 actieve projecten. De klachtenprocedure ten behoeve van donateurs en krediet aanvragers zal formeel worden vastgesteld.
Jaarrekening
15
Balans per 31 december 2009 31 december 2009 EUR
31 december 2008 EUR
ACTIVA
Financiële vaste activa
893.301
A
947.576
Vorderingen en overlopende B activa
22.851
9.779
C
235.136
146.499
Liquide middelen
Totaal
257.987
156.278
1.151.288
1.103.854
PASSIVA
Reserves en fondsen
Reserves
D
continuïteitsreserve
476.124
483.064
bestemmingsreserve
411.399
389.765 887.523
872.829
Langlopende schulden
E
220.000
220.000
Kortlopende schulden
F
43.765
11.025
1.151.288
1.103.854
Totaal
16
Staat van baten en lasten over 2009 Werkelijk 2009 EUR
EUR
Begroot 2009 EUR
Werkelijk 2008
EUR
EUR
EUR
Baten: Baten uit eigen fondsenwerving
H
50.270
100.000
66.956
Baten uit beleggingen
I
57.463
10.000
-9.001
107.733
110.000
57.955
58.754
26.000
51.273
Som der baten
Lasten: Besteed aan doelstellingen
J
Werving baten Kosten eigen fondsenwerving
K
Kosten van beleggingen
16.272
26.000
20.393
491
0
320
16.763
26.000
20.713
- Kosten beheer en administratie
17.522
12.200
17.564
Som der lasten
93.039
64.200
89.550
Resultaat
14.694
45.800
-31.595
- continuïteitsreserve
- 6.940
0
- 20.252
- bestemmingsreserve
21.634
0
- 11.343
14.694
45.800
-31.595
Beheer en administratie L
Resultaatbestemming
Toevoeging/onttrekking aan:
17
Toelichting behorende tot de jaarrekening 2009 Algemeen De jaarrekening is opgesteld conform de Richtlijn 650 Fondsenwervende Instellingen.
Verslaggevingperiode Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van een verslagperiode van een jaar. Het boekjaar valt samen met het kalenderjaar.
Consolidatie Vanaf het boekjaar 2009 is de jaarrekening van de Stichting Zekerstelling Leningen Zero-Kap geheel geconsolideerd in die van de Stichting Zero-Kap. Het depot waarin de strips van Staatsobligaties, tot zekerstelling van de aangetrokken leningen, zijn ondergebracht is reeds sedert oprichting van de Stichting Zekerstelling Leningen Zero-Kap opgenomen in de jaarrekening van Stichting Zero-Kap.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling Algemeen De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten. Voorzover niet anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Ontvangsten en uitgaven worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben.
Transacties in vreemd valuta Transacties luidend in vreemde valuta worden omgerekend tegen de geldende wisselkoers per de transactiedatum. In vreemde valuta luidende monetaire activa en verplichtingen worden per balansdatum in de functionele valuta omgerekend tegen de op die datum geldende wisselkoers.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Financiële vaste activa De participaties worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. De ter beurze genoteerde effecten worden gewaardeerd tegen marktwaarde. Alle gerealiseerde en ongerealiseerde waardeveranderingen van de beursgenoteerde effecten worden verantwoord in de staat van baten en lasten. De overige effecten worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde. De lagere marktwaarde wordt per fonds vastgesteld. Vorderingen en overlopende activa Vorderingen worden gewaardeerd op de nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de inbaarheid van de vorderingen. Reserves Continuïteitsreserve De continuïteitsreserve is gevormd om de continuïteit te waarborgen ingeval van (tijdelijke) sterk tegenvallende opbrengsten.
18
Grondslagen voor de resultaatbepaling Baten uit eigen fondsenwerving Donaties en Giften Donaties en giften worden verantwoord in het jaar waarin zij worden ontvangen. Algemene kosten beheer en administratie Kosten van beheer en administratie zijn die kosten die de organisatie maakt in het kader van de (interne) beheersing en administratievoering en niet worden toegerekend aan de doelstelling of de werving van baten. De fondsenwervende instelling dient bij de toerekening een consistente methodiek te hanteren en deze in de toelichting uiteen te zetten.
19
Toelichting op de balans A. Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt weer te geven: Verleende Aandelen Obligaties kredieten
Participaties
Totaal
EUR
EUR
EUR
EUR
EUR
Stand per 1 januari 2009
389.765
483.550
71.425
2.836
947.576
Aankopen/Verstrekkingen
61.305
0
0
0
61.305
-159.671
0
0
0
-159.671
0
41.150
2.941
0
44.091
291.399
524.700
74.366
2.836
893.301
Verkopen/Aflossingen Koersresultaat
Stand per 31 december 2009
A1. Verleende kredieten 31-12-2009
31-12-2008
EUR
EUR
0
10.000
840 ACEA-2, Burkina Faso
6.000
10.000
841 Vinmathee, India
4.975
6.975
842 PREED, India
5.000
12.500
843 Caesarea, Suriname
0
38.000
845 Melania-3, Indonesië
7.336
10.980
846 Odam, India
2.601
6.250
847 Yabuso, Indonesië
0
0
848 WAYSS-2, India
0
4.500
849 Asmar, RD Congo
0
30.000
850 Aprodes 2, Peru
21.000
24.000
852 Shephard, India
35.000
45.000
853 Grya Kryasa, Indonesië
25.000
40.000
854 Prottasha, Bangladesh
0
6.560
855 Haven Hills, Zuid Afrika
30.000
40.000
856 ACEA3, Burkina Faso
30.000
30.000
857 PREED2, india
20.000
25.000
858 Palapa Plastic, Indonesia
43.182
50.000
859 WORD India
36.305
0
860 Dignidad Peru
25.000
0
291.399
389.765
838 WAYSS-1, India
20
A2. Aandelen Aankoop waarde
Balans waarde
EUR
EUR
1.000 stuks AA Real capital
25.132
14.500
2.956 stuks Rabobank ledencertificaten
74.400
77.446
1.338 stuks Unilever CTA
26.690
30.440
44.200
61.574
45.379 strips (7,5% Ned. 1993/2023)
29.065
45.270
80.000 strips (7,5% Ned. 1993/2023)
48.480
78.640
100.000 strips (7,5% Ned. 1993/2023)
61.000
96.650
100.000 strips (7,5% Ned. 1993/2023)
69.650
92.350
30.734 strips (7,5% Ned. 1993/2023)
20.530
27.830
399.147
524.700
Strips in depot bij Stichting Zero-Kap 68.000 strips 2014 (7,5% Ned. 1993/2023)
Strips in depot bij Stichting Zekerstelling Leningen Zero-Kap 1)
1) Voor EUR 225.000 staan de strips niet ter vrije beschikking van de Stichting. Deze strips zijn ter dekking van de aangetrokken renteloze leningen.
A3. Obligaties Nominale
Aankoop
Balans
waarde
waarde
waarde
EUR
EUR
EUR
4,48% ING GROEP PERP. SEC
45.000
45.283
21.866
5% Nederland
50.000
49.230
52.500
95.000
94.513
74.366
21
B. Vorderingen en overlopende activa 31-12-2009
31-12-2008
EUR
EUR
19.122
6.540
Dividendbelasting
1.741
940
Rente en dividend
1.988
2.299
22.851
9.779
Nog te ontvangen aflossingen op verleende kredieten
B1. Nog te ontvangen aflossingen op verleende kredieten 31-12-2009
31-12-2008
EUR
EUR
Nog te ontvangen aflossingen op verleende kredieten 5.708
5.708
12.194
12.195
839 Leverage Trust, India
7.670
7.670
842 PREED, India
2.500
0
847 Yabuso, Indonesië
41.909
41.909
838 WAYSSS-1
20.044
10.044
848 WAYSSS-2
8.000
3.500
846 ODAM
1.150
1.150
849 ASMAR
33.750
3.750
853 Grya Kryasa, Indonesië
5.000
0
854 Prottasha, Bangla Desh
8.200
1.640
858 Palapa Plastic, Indonesia
2.273
0
148.398
87.566
5.708
5.708
12.195
12.195
7.670
7.670
847 Yabuso, Indonesië
41.909
41.909
838 WAYSSS-1
20.044
10.044
848 WAYSSS-2
8.000
3.500
33.750
0
129.276
81.026
830 Laureles, Uruguay 836 Royal School of Design, Kenya
Voorzieningen op verleende kredieten 830 Laureles, Uruguay 836 Royal School of Design, Kenya 839 Leverage Trust, India
849 ASMAR
22
19.122
6.540
C. Liquide middelen
Rabobank ABN-AMRO Effectenbank Ten Cate & Cie
2009
2008
EUR
EUR
198.584
111.446
31.872
32.816
4.680
2.237
235.136
146.499
De liquide middelen zijn terstond opeisbaar.
D. Reserves Continuïteitsreserve
Stand per 1 januari
31-12-2009
31-12-2008
EUR
EUR
483.064
503.316
- 6.940
- 20.252
476.124
483.064
Mutaties:
Toevoegingen/onttrekkingen via resultaatbestemming
Stand per 31 december
Een continuïteitsreserve wordt gevormd voor de dekking van risico’s op korte termijn en om zeker te stellen dat de fondsenwervende instelling ook in de toekomst aan haar verplichtingen kan voldoen.
Bestemmingsreserve
Stand per 1 januari
Toevoegingen/onttrekkingen via resultaatbestemming
Stand per 31 december
31-12-2009
31-12-2008
EUR
EUR
389.765
401.108
21.634
-11.343
411.399
389.765
De bestemmingsreserve bestaat voor EUR 120.000 uit projectaanvragen die ultimo 2009 als kansrijk worden gezien en voor EUR 291.399 uit verleende kredieten.
23
E. Langlopende schulden 31-12-2009 EUR
Renteloze rekeningen
31-12-2008 EUR
220.000
220.000
220.000
220.000
F. Kortlopende schulden en overlopende passiva 31-12-2009
31-12-2008
EUR
EUR
36.305
0
Accountantskosten
2.100
2.100
Crediteuren
5.360
8.925
0
0
43.765
11.025
Nog uit te keren krediet
Overige schulden en overlopende passiva
Onder de kortlopende schulden staan verplichtingen met een looptijd van minder dan 1 jaar verantwoord. Verplichtingen die betrekking hebben op jaren gelegen na één jaar na balansdatum zijn verwerkt onder de langlopende schulden.
G. Niet in de balans opgenomen verplichtingen Er zijn geen niet in de balans opgenomen verplichtingen.
24
Toelichting op de staat van baten en lasten H. Baten uit eigen fondsenwerving
Donaties en giften
Werkelijk 2009
Begroting 2009
Werkelijk 2008
EUR
EUR
EUR
50.270
100.000
66.956
50.270
100.000
66.956
I. Baten uit beleggingen Werkelijk 2009
Begroting 2009
Werkelijk 2008
EUR
EUR
EUR
Dividend
11.286
5.000
7.378
Interest
2.523
5.000
6.564
0
0
-4.603
44.091
0
-18.340
-437
0
0
57.463
10.000
-9.001
Gerealiseerde koersresultaten Ongerealiseerde koersresultaten Valutakoersverschillen
J. Besteed aan doelstellingen Werkelijk 2009
Begroting 2009
Werkelijk 2008
EUR
EUR
EUR
Afschrijving dubieuze debiteuren
48.250
15.000
35.453
Overige projectkosten
10.504
11.000
15.820
Totaal besteed aan de doelstelling
58.754
26.000
51.273
25
K. Kosten eigen fondsenwerving
Kosten fondsenwerving (inclusief publicaties)
Werkelijk 2009
Begroting 2009
Werkelijk 2008
EUR
EUR
EUR
16.763
26.000
20.393
16.763
26.000
20.393
L. Kosten beheer en administratie
Kosten beheer en administratie
Werkelijk 2009
Begroting 2009
Werkelijk 2008
EUR
EUR
EUR
17.522
12.200
17.564
Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich geen gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan met belangrijke financiële gevolgen voor de stichting.
Bezoldiging Bestuur Het Bestuur verricht haar werkzaamheden onbezoldigd. Aan de bestuurders zijn geen leningen of garanties verstrekt.
26
Begroting 2010 als onderdeel van een meerjaren planning Werkelijk 2009 EUR Baten: Baten uit eigen fondsenwerving
Begroot 2009 EUR
Begroot 2010 EUR
Begroot 2011 EUR
Begroot 2012 EUR
50.270
100.000
70.000
80.000
90.000
57.463
10.000
10.000
10.000
10.000
107.733
110.000
80.000
90.000
100.000
58.754
26.000
20.000
23.000
26.000
16.763
26.000
13.225
15.000
17.000
17.522
12.200
5.000
7.000
9.000
Som der lasten
93.039
64.200
38.225
45.000
52.000
Overschot
14.694
45.800
41.775
45.000
48.000
Baten uit beleggingen
H
I
Som der baten Lasten: Besteding aan doelstellingen
Kosten eigen fondsenwerving Kosten beheer en administratie
27
J
K
Hier komt de accountantsverklaring
28
Bijlage 1 Aan het einde van het jaar 2009 had het bestuur de volgende samenstelling:
Naam
Functie
Sedert Herbenoemd Aftredend
Dr. Ton Cools
Voorzitter
De heer Ruud Bakhuizen
Vice voorzitter
S: 2008 (bestuurslid) H: 2009 (voorzitter) A: 2013 S: 2006 H: 2009 A: 2013 S: 2008 A: 2012 S: 2008 A: 2012
Drs. Erika van Scheijndel- Penningmeester Eelderink RA Drs. Dik Stroband secretaris vacature Het bestuur liet zich in 2009 adviseren door: Drs. Rens de Groot
Projectadviseur
Ir. Bonne C. de Jonge
Projectadviseur
Mr. Jan Willem Kamp, Drs. Sonja Kersten Dr. May May Meijer Mevrouw Lillian MulderLubega Drs. Charles Ruys Mevrouw Fenny Straat
Projectadviseur Projectadviseur Projectadviseur Redacteur Nieuwsbrief Projectadviseur Adviseur Externe Communicatie Project Adviseur
Drs. Anje Wind
S: 1992 als voorzitter A: 2008 als voorzitter S: 2008 A: 2009 S: 2005 S: 2001 S: 2004 S: 2007 S: 2007 S: 2007 A: 2009 S: 2009
De administratie, het secretariaat en projectmanagement werden uitbesteed aan: Dr. Jan Willem Henfling
project directeur
S: 2004 Bestuurslid van 2002 – 2004
Andere functies van bestuursleden en adviseurs met mogelijke relevantie voor werkterrein Zero-Kap: Ruud Bakhuizen: voorzitter FEMI Foundation, bestuurslid Solid House Foundation en de Landelijke Stichting Wereldwinkels. Dik Stroband, bestuurslid Nederlands Migratie Instituut. Jan Willem Kamp; penningmeester Stichting Zekerstelling Leningen Zero-Kap Charles Ruys; directeur eigenaar van Each BV, consultant voor microfinanciering en retail bankieren. Anje Wind; landenmedewerker Nigeria voor Amnesty International (vrijwilliger) Jan Willem Henfling; directeur eigenaar van Luck917, consultant kwaliteitsmanagement en productontwikkeling voedingsmiddelen industrie, agrarische en visserijsector.
29
Bijlage 2 Overzicht van projecten actief in 2009 De gedetailleerde projectbeschrijvingen zijn te vinden op de website: www.zero-kap.nl 826
Johannesburg Housing Corporation: sociale woningbouw, Zuid Afrika
835
ACEA-1: microkredieten vrouwengroepen en tuinbouw, Burkina Faso
838
WAYSSS-1: microkredieten vrouwengroepen, India
840
ACEA-2: microkredieten vrouwengroepen, tuinbouw en nijverheid, Burkina Faso
841
Vinmathee: microkredieten veeteelt door vrouwengroepen, India
842
PREED-1: microkredieten veeteelt door vrouwengroepen, India
843
Caesarea: sociale woningbouw, Suriname
845
Melania-3: sociale woningbouw, Indonesië
846
ODAM: micro-kredieten voor vrouwengroepen, India
847
Yabuso: coöperatieve varkensfokkerij, Indonesië
848
WAYSSS-2: microkredieten tuinbouw en veeteelt, India
849
ASMAR: microkredieten vissersvrouwen tbv handel en verwerking van vis, Congo
850
APRODES-2: microkredieten fruit- en koffieteelt, Peru
852
Shepherd: microkredieten veeteelt en nijverheid, India
853
Griya Kriyasta Nugraha: coöperatieve meubelfabriek en microkredieten, Indonesië
854
Prottasha: microkredieten nijverheid en handel door vrouwengroepen, Bangladesh
855
Haven Hills: sociale woningbouw, Zuid Afrika
856
ACEA-3: microkredieten vrouwengroepen, tuinbouw en nijverheid, Burkina Faso
857
PREED-2: microkredieten veeteelt door vrouwengroepen, India
858
PPR: Investering in productiecapaciteit van een plastic recycle bedrijf en woningbouw t.b.v. werknemers, Indonesia
859
Word microkredieten agrarisch e.a. door vrouwengroepen, India
860
Dignidad Peru: microkredieten en opleidingen voor vrouwengroepen in Peruaanse Amazone gebied
30
