Jaarverslag Stichting Richting

Jaarverslag 2012

Stichting Richting

-2-

Voorwoord

Voor u ligt onze terugblik op 2012. Een turbulent jaar voor menig organisatie binnen het maatschappelijk middenveld, en zo ook voor Stichting Richting. Tevreden en trots kunnen we echter constateren dat, ondanks ‘storm en tegenwind’, de solide koers “Zicht op de toekomst” die we in 2011 hebben uitgezet, nog steeds stand houdt. Vrijwilligerswerk, samenwerking, professionalisering en beleidspartnerschap blijven daarbij ons kompas vormen. Kern van onze euforie is het nieuwe BCF-contract dat Stichting Richting eind 2012 met de gemeente Dongen overeen kwam. Wij zien dat contract – dat een looptijd heeft tot en met 2016 - als een teken van erkenning voor de belangrijke rol die Stichting Richting vervult binnen de Dongense gemeenschap en de bijdrage die zij levert aan (de ontwikkeling van) het welzijnswerk. Uiteraard werd de totstandkoming van het nieuwe contract getekend door (financiële) heroverwegingen. Zo kunt u in dit jaarverslag lezen dat een aantal van onze bestaande producten/diensten komen te vervallen, alsmede nieuwe producten/ diensten zullen worden geïnitieerd. Een ander gevolg van deze heroverwegingen is dat wij als organisatie ook kritisch hebben moeten kijken naar onze kosten. Dit heeft in 2012 o.a. gevolgen gehad voor ons personeel en voor onze huisvesting. Zo zijn wij voorbereidingen gaan treffen voor onze intrek bij Theek5, begin 2013. Daarnaast zullen de jongerenwerkers naar JC de Poort verhuizen, waardoor wij in 2013 ons vertrouwde pand aan de Hoge Ham dus zullen verlaten. De totstandkoming van de nieuwe BCF stond ook in het teken van de nieuwe WMO-gedachte ‘van consument naar participant’; de aandachtsgebieden vanuit de gemeente zijn veranderd en daardoor komt ons werk in een ander daglicht te staan. Meest duidelijk kwam dit in 2012 tot uiting in het jongerenwerk, waar het thema “voor en door jongeren” inmiddels een voldongen feit is. Als gezegd zijn wij blij met de erkenning van de gemeente Dongen. De aanstaande veranderingen in de jeugdzorg, de overhevelingen vanuit de AWBZ naar de WMO en de wet Werk naar Vermogen zullen de komende periode ingrijpende dossiers zijn binnen het welzijns-domein. Om hierop adequaat te kunnen anticiperen is versterking van de lokale samenwerking noodzakelijk. Stichting Richting heeft hier in 2012 reeds op geanticipeerd, en verheugd zich op een vruchtbare samenwerking met de Dongense gemeenschap, om hier in 2013 nader invulling aan te gaan geven. De totstandkoming van de nieuwe BCF heeft zich dus vertaald naar nieuwe aandachtsgebieden en producten/diensten. In dit jaarverslag kunt u zien wat we daar in 2012 in bereikt hebben. Ik nodig u van harte uit om daar kennis van te nemen. Meer nog dan dat, nodig ik u uit om met ons in gesprek te gaan indien u vragen en/of opmerkingen heeft. Stichting Richting is en blijft tenslotte de welzijnsorganisatie die actief hulp biedt aan mensen en groeperingen die een welkome bijdrage willen leveren aan de verbetering van het woon- en leefklimaat in de gemeente Dongen ... ook in 2013. Ton Leeggangers bestuursvoorzitter Stichting Richting

-3-

-4-

Inhoud

1.

Beleidsgestuurde Contract Financiering 2013-2016

pag. 6

2.

Bevorderen sociale samenhang en leefbaarheid

pag. 7

3. Jeugd- en Jongerenwerk pag. 8 4. Vrijwilligers Informatie Punt pag. 15 5. Makelaar Maatschappelijke Stage pag. 19

6. Activering pag. 20 7. WZSW pag. 22

8. Helpdesk en rechtsinfo pag. 29 9. Productontwikkeling pag. 31

1. Beleidsgestuurde Contract Financiering 2013-2016 Als gevolg van de bezuinigingsopdracht van de gemeente Dongen zijn er in 2012 nieuwe afspraken met Stichting Richting voor 2013 tot 2016 gemaakt. Dit is gebeurd in het kader van Beleidsgestuurde Contract Financiering (BCF); het gehele proces van contractvorming tussen de overheid als opdrachtgever en de welzijnsorganisatie als opdrachtnemer.

Centraal bij al deze veranderingen staat de nieuwe WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning). Hierin wordt er van uit gegaan dat burgers weer voor elkaar gaan zorgen. In plaats van bij de verlening van zorg meteen aan professioneel aanbod te denken, moet worden uitgegaan van wat iemand wel kan en niet van wat iemand niet kan. Bij een hulpvraag moet gekeken worden wat iemands omgeving kan betekenen. Indien in de eigen omgeving hiervoor geen mogelijkheden zijn, wordt gekeken welke collectieve voorzieningen kunnen worden ingezet. Hierbij kan ook gedacht worden aan de diverse vormen van ondersteuning aan mensen door vrijwilligers. Diensten De bezuinigingen hebben direct effect op het dienstenpakket van Stichting Richting en daarmee op onze klanten en het personeel. In 2012 is afscheid genomen van een aantal medewerkers en het blijvend personeel heeft uren moeten inleveren. Er moet op een andere manier gewerkt worden en alle activiteiten van de stichting zijn onder de loep genomen voor wat betreft de feitelijke bijdrage aan de Dongense gemeenschap. Wat betekent dat concreet? Om tot de met de gemeenteraad afgesproken bezuinigingen te komen, is binnen enkele taakvelden keuzes gemaakt. Het betreft hier onder andere: • de medewerkers van Stichting Richting gaan meer vraaggericht werken; • structurele ondersteuning van wijk- en dorpsraden vervalt; • materialenservice vervalt; • stimuleren tot interculturele samenwerking ver valt; • inzet ten behoeve van de Jeugdgemeenteraad en algemene jongerenparticipatie vervalt.

Deze keuzes zijn na de zomer van 2012 stap voor stap geïmplementeerd. De concrete invulling hiervan, leest u terug in de volgende hoofdstukken. Stichting Richting blijft zich richten op het werven, inzetten en ondersteunen van vrijwilligers, het ondersteunen en begeleiden van sociaal zwakkeren en het leveren van een bijdrage aan het ontwikkelen van sociale vangnetten. De onderwerpen waar wij mee doorgaan zijn: • ondersteunen van activiteiten die op ontmoeting en leefbaarheid zijn gericht; • versterking van informele zorg; • afstemming vraag en aanbod tussen vrijwilligers- en organisaties; • versterking van vrijwillige groepen en organisaties; • bevorderen van de samenwerking tussen organisaties, instellingen en groeperingen; • inwoners van Dongen informeren over diverse zaken, zodat zij verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun leven en netwerk; • individuele activering kwetsbare burgers; • bevorderen eigen kracht kwetsbare burgers; • inspelen op maatschappelijke ontwikkelingen. Huisvesting Naast bezuinigingen op personeel en activiteiten wordt op de huisvestingskosten bezuinigd. Vanaf 18 februari 2013 is Stichting Richting te vinden in het huidige pand van Theek 5 aan de Mgr. Schaepmanlaan 27. Het team jongerenwerk krijgt een plaats in jongerencentrum de Poort. Stichting Richting en Theek 5 gaan intensief samenwerken en een pand delen. Door samen te werken ontstaat een beter aanbod en wordt de toegankelijkheid van de bibliotheek en Stichting Richting verbeterd. We kunnen profiteren van elkaars kennis, kunde en aanwezigheid en door faciliteiten te delen kunnen we goedkoper werken.

-6-

2. Bevorderen sociale samenhang en leefbaarheid De kwaliteit van de woonomgeving wordt bepaald door de leefbaarheid. Een betrokken houding en deelname van inwoners is hierbij onmisbaar. Participatie in bestuurlijke en politieke processen, zowel door volwassenen als kinderen, is een ‘must’ en bepaalt in hoge mate het succes van nieuw beleid op tal van gebieden.

De afgelopen jaren heeft het opbouwwerk van Stichting Richting de wijk- en dorpsraden structureel ondersteund. De ondersteuning van de wijk- en dorpsraden heeft bijgedragen aan het proces van: • de continuering en ontwikkeling van de overlegorganen wijk- en dorpsraden; • stimulering tot samenwerking tussen wijk- en dorpsraden en relevante partners; • bevordering van deskundigheid van wijk- en dorpsraden; • stimulering tot het vergroten van de rol van de wijken dorpsraden bij het vervullen van hun rol in het maatschappelijk middenveld.

In 2012 heeft Stichting Richting de wijk- en dorpsraden met name ondersteuning geboden aan activiteiten, die bijdragen aan (actuele maatschappelijke ontwikkelingen met betrekking tot) leefbaarheid en integrale veiligheid. • de problematiek rond drugscriminaliteit; • de inzet van vrijwilligers bij Europlus; • opening speeltuin De Biezen; • Dongen AED proof; • Nederland schoon; • meer activiteiten in De Geubel; • buurtsignaal en straatspeeldag Oud Dongen; • uitvoering van de klus Dongen Doet! De structurele inzet bij de wijk- en dorpsraden is in 2012 langzaam afgebouwd, vanwege de eerder beschreven bezuinigingen. In 2013 zal de ondersteuning van Stichting Richting aan de wijk- en dorpsraden alleen vraaggericht plaatsvinden.

-7-

3. Jeugd- en jongerenwerk Het jeugd- en jongerenwerk van Stichting Richting richt zich voornamelijk op kwetsbare jongeren in de leeftijdscategorie van 12 t/m 24 jaar uit de gemeente Dongen. Het jongerenwerk heeft hierin een duidelijke agogische functie.

Voor de jongerenwerkers van Stichting Richting betekent dit: • jongeren met grenzen confronteren en daarmee leren omgaan • bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling van jongeren en het maken van individuele keuzes • het ontwikkelen van sociale competenties en verbindingen met anderen: leeftijdgenoten, buurtbewoners en vertegenwoordigers en instanties • signaleren, in kaart brengen en waar nodig doorverwijzen naar hulpverlenende organisaties Waar zijn de jongerenwerkers te vinden? > In het jongerencentrum > Op straat > Op het Cambreur College > Alle overige vindplaatsen * * Dit zijn alle plaatsen waar jongeren zich in hun vrije tijd kunnen ophouden. Hierbij kunt u denken aan sport- of muziekverenigingen, sportkantines, bibliotheek, etc.

In het jeugd- en jongerenwerk wordt samengewerkt met: • Hulpverlenende organisaties, zoals Novadic Kentron, IMW, GGD, GGZ, Centrum Jeugd & Gezin, en MEE Brabant Noord • Organisaties, die zich inzetten voor mensen met een geestelijke beperking • Cambreur College en overige vindplaatsen, zoals sportverenigingen • Gemeente • Politie • Halt • Wijk- en dorpsraden • Theek 5 • Donckhuys • Uitpunt • Kunstpodium

Voor en door jongeren In het jeugd- en jongerenwerk wordt gewerkt volgens de methodiek ‘voor en door jongeren’. Kernfactor van deze methodiek is de jeugd zoveel mogelijk zelf te laten ontwikkelen. Hierdoor creëer je motivatie en verantwoordelijkheidsgevoel en bied je mogelijkheden voor het ontwikkelen of vergroten van vaardigheden gericht op zelfredzaamheid en zelfontplooiing. Om de methodiek voor en door jongeren ook binnen het jongerencentrum de Poort door te voeren, is in het najaar 2011 een start gemaakt met de Poort nieuwe Stijl.

Jongerencentrum De Poort Met de methodiek ‘voor en door jongeren’ wil Stichting Richting de vooral consumerende jongeren ombuigen naar meer participerende. Hiervoor zijn wij in 2012 op zoek gegaan naar gemotiveerde jongeren om een nieuwe invulling aan jongerencentrum de Poort te geven. In de nieuwe situatie bepalen de jongeren zelf hoe de ruimte eruit ziet, welke activiteiten worden aangeboden en wat de openingstijden zijn. Ze zijn verantwoordelijk voor de activiteiten, van voorbereiding tot uitvoeren en evalueren. Ook de vrijwilligersgroepen die actief zijn in de Poort zijn zelf verantwoordelijk voor hun activiteit en alle randvoorwaarden die hierbij komen kijken. Je kunt daarbij denken aan het beheer van een budget, de inkoop van materiaal en schoonmaak van het jongerencentrum. Eind augustus is een flinke groep enthousiaste jongeren voor het eerst bij elkaar gekomen om een frisse nieuwe start te maken met jongerencentrum de Poort. Het jeugd- en jongerenwerk van Stichting Richting heeft hen in de weken daarna intensief ondersteund bij het uitwerken van hun ideeën, plannen en initiatieven om zo te komen tot concrete activiteiten.

-8-

Dit alles heeft geresulteerd in de volgende activiteiten/werkgroepen, die door 36 vrijwilligers worden georganiseerd en uitgevoerd:

WAT Select Events “Dikke lol, geen bier”

VOOR WIE

De Heeren van Dongen

WAAR feesten voor jongeren van 12 t/m 15 jaar.

WANNEER Black and White Night 23 november

Halloween Night 26 oktober Kerstgala 21 december

7/8 events

Jongerencentrum de Poort

themafeesten voor leerlingen van groep 7 en 8

Chillgroep

Jongerencentrum de Poort

jongeren van 12 t/m 15 jaar

elke woensdag- en vrijdagmiddag 13:30- 16:30 uur

‘t Wiekend

Jongerencentrum de Poort

uitgaansgelegenheid voor jongeren met een licht verstandelijke beperking

2x per maand op vrijdagavond van 20:00 tot 24:00

Jupiterpop

Jongerencentrum de Poort

concerten, open podia, live bands en café avonden

Eelco’s Metalbash 17 november

Starbassevents

Jongerencentrum de Poort

Zaalvoetbaltoernooi

Sporthal de Salamander

Meidengroep/mini-meiden

Jongerencentrum de Poort

meidenavonden

Initiatief wordt verder uitgewerkt in 2013

Kinderbios

Jongerencentrum de Poort

Kinderen in de leeftijd van 6 t/m 12 jaar

Elke eerste woensdagmiddag van de maand

Hiphopgroep

Jongerencentrum de Poort

feesten voor jongeren van 14 t/m 20 jaar

begin 2013

kerstvakantie

De groep is bezig om hun freestyle avonden, open mic’s ideeën concreet te maken en latin-house feesten en zijn draagvlak aan het creëren voor hun plannen.

-9-

De sponsorgroep inventariseert de ideeën van alle eerdergenoemde groepen over de uiterlijke veranderingen van de Poort. Naar aanleiding hiervan gaan zij een plan maken, sponsoren werven en tenslotte de Poort, samen met de jongeren, aanpassen aan de wensen en behoeftes van de gebruikers. Daarnaast maakt van elke groep één afgevaardigde deel uit van de kerngroep, waarin besluiten worden genomen met betrekking tot de invulling van de Poort. De kerngroep is 11 oktober 2012 voor het eerst bij elkaar gekomen, waar o.a. de vorm van de kerngroep, budgetverdeling en planning van activiteiten op de agenda stonden. De kerngroep komt eens per maand bij elkaar om ideeën op elkaar af te stemmen.

Stichting Richting creëert door te kiezen voor deze vorm, medezeggenschap voor de doelgroep en waarborgt professionaliteit door de inbreng van beroepskrachten. Bovendien blijft Stichting Richting eindverantwoordelijk. Helaas heeft jongerencentrum de Poort in 2012 ook afscheid moeten nemen van een vrijwilliger; Cock van Haperen zorgde jarenlang voor kunstzinnige vorming voor basisschoolkinderen op de woensdagmiddagen in het jongerencentrum. Vanwege gezondsheidsproblemen kon hij niet beginnen aan een nieuw seizoen 2012-2013. Het Cambreur Collge heeft ook in 2012 weer haar weg gevonden naar de Poort voor hun disco voor eerstejaars leerlingen. Naast de vertrouwde externe organisaties, toonde Musis Sacrum in 2012 interesse in gebruik van het jongerencentrum. Musis Sacrum moet haar pand aan de Julianastraat in 2013 verlaten. In het najaar van 2012 hebben, na meerdere vruchtbare overleggen tussen Musis Sacrum en Stichting Richting, diverse proefrepetities in het jongerencentrum plaatsgevonden.

Het eindresultaat is een vernieuwd, dynamisch jongerencentrum met een open karakter, waar vrijwilligersgroepen activiteiten aanbieden. Deze groepen voelen zich verantwoordelijk voor hun eigen activiteit, maar ook voor het jongerencentrum in zijn geheel.

Naast de wekelijkse popworkshop door Adjan Emmen, werd er ook weer goed gebruik gemaakt van de popoefenruimtes in jongerencentrum de Poort in 2012. In de avond- en weekenduren worden de oefenruimtes door jongeren bezet. Op overige tijden is er ruimte voor anderen. Zoals bijvoorbeeld op woensdagmiddag, wanneer er trompetles wordt gegeven door Aurora.

bezoekersaantallen Poort

- 10 -

Jeugdgemeenteraad De jeugdgemeenteraad is een structurele vorm van participatie door jeugd binnen de gemeente. Het doel is een bijdrage te leveren aan de leefbaarheid van Dongen voor de jeugd. Dit gebeurt door deelname aan leefbaarheidbevorderende activiteiten en het bevorderen van de leefbaarheid voor leeftijdgenootjes. Tevens heeft deelname aan de jeugdgemeenteraad tot doel het verhogen van de interesse in de politiek in het algemeen en de gemeenteraad in het bijzonder. In het kader van de eerder beschreven bezuinigingen was het schooljaar 2011-2012 het laatste dat Stichting Richting de jeugdgemeenteraad, die bestaat uit leerlingen uit groep 7 en 8 van het basisonderwijs, heeft begeleid.

In dit seizoen waren gemiddeld twintig kinderen actief in de jeugdgemeenteraad. Zij werkten onder andere mee aan de volgende activiteiten: • prullenbakken opleuken; • project tegen pesten; • inrichten Beljaart Buiten speeltuin. De gemeente heeft besloten de begeleiding van de jeugdgemeenteraad vanaf het seizoen 2012-2013 zelf op te pakken; “dichter op het politieke centrum waar ook de ‘grote’ gemeenteraad van Dongen haar werk doet.”

- 11 -

Activiteiten in samenwerking In 2011 is de samenwerking met de Heeren van Dongen en het jeugd- en jongerenwerk van Stichting Richting met betrekking tot carnaval van start gegaan. Deze succesformule onder de naam “dikke lol, geen bier”, heeft ook in 2012 plaatsgevonden. De Heeren van Dongen breiden hierbij hun ‘friscarnaval’ voor leerlingen van het voortgezet onderwijs uit met één dag, door de inzet van het jeugd- en jongerenwerk van Stichting Richting. In december 2011 is een pilot gestart van het jeugden jongerenwerk op het Cambreur College. Dit heeft in 2012 een succesvol vervolg gekregen. Het jongerenwerkteam merkt dat onze aanwezigheid op het Cambreur een positieve invloed heeft. We maken meer contact met jongeren. De vertrouwensband wordt groter. De naamsbekendheid onder de jongeren neemt toe. Jongeren die ons voorheen niet kenden, kennen ons nu ook, al is het maar van gezicht. Daarnaast pikken we natuurlijk signalen op. Wij zijn er om vroegtijdig signalen op te vangen, voordat ze bekend zijn bij school; we kunnen onze signalen checken en doorgeven bij de zorgcoördinator van het Cambreur College.

In 2012 heeft deze samenwerking geresulteerd in het uitkomen van een eerste Kinderkultuurkrant. Deze krant biedt elk kwartaal een overzicht van het aanbod aan culturele activiteiten. Uit de evaluatie van de samenwerking met Dongen Ice kwam naar voren dat het wenselijk is dat er volgend jaar vooraf overleg gevoerd wordt over het betrekken van (ex)hangjeugd bij de organisatie. In 2011 gaf het jongerenwerk van Stichting Richting in samenwerking met Novadic Kentron een voorlichtingsavond. Naar aanleiding hiervan, bleek er behoefte te zijn aan voorlichting voor ouders van de basisschooljeugd in het kader van de preventie van drugsgebruik. Na intensief overleg met zowel Novadic Kentron, wijkraad West 2 en de mogelijk deelnemende basisscholen, is een basis gelegd om een aantal voorlichtingsavonden te organiseren. Helaas is het, ondanks de inspanningen van alle partijen, niet gelukt om aan de eis van 15 deelnemende ouders te voldoen. Daarom is besloten om van de voorlichtingsavonden af te zien. In samenwerking met het Centrum voor Jeugd en Gezin en het Cambreur College is op 5 juni 2012 de workshop “omgaan met je lastige puber/ouder” in het Cambreur College georganiseerd.

Uitnodiging workshop ‘Communiceren met je puber’’

In het najaar van 2011 is het initiatief tot samenwerking met Theek 5, Kunstpodium, Donckhuys en Stichting Richting gestart met betrekking tot culturele activiteiten voor basisschoolkinderen. Doel van deze samenwerking is een overzicht te creëren van het bestaande aanbod voor deze doelgroep, eventuele overlappingen en/of hiaten bloot te leggen en hierop, waar mogelijk, gezamenlijke acties te ondernemen.

‘Praten met je ouders’’ Dinsdag 5 juni 2012 19.30 - 21.00 uur

Locatie: Cambreur College Mgr. Schaepmanlaan 13 5103 BB Dongen

- 12 -

De deelname van een jongerenwerker van Stichting Richting binnen het jeugdnetwerk en JOS (Jongeren Op Straat) overleg vormt al jarenlang een belangrijke meerwaarde. In 2012 heeft het jongerenwerk zevenmaal het JOS-overleg bijgewoond en negen keer het jeugdnetwerk. Naar aanleiding van een behoeftenonderzoek van de stagiaire jeugd- en jongerenwerk onder de jeugd van ’s Gravenmoer, heeft het jeugd- en jongerenwerk van Stichting Richting diverse partijen uit ‘s Gravenmoer (dorpsraad ’s Gravenmoer, VV ONI, basisscholen de Wegwijzer en de Springplank en de Geubel) benaderd om te brainstormen over de onderzoeksresultaten. Een initiatief voor een activiteit voor meiden van 10 tot 13 jaar in ’s Gravenmoer wordt in 2013 verder uitgewerkt.

Tenslotte hebben 19 jongeren eind december een sponsorloop voor 3 FM serious request georganiseerd en hiermee € 636,- voor het goede doel bij elkaar gelopen.

Straathoekwerk Naast het vindplaatsgericht werk bij o.a. het Cambreur College en VV Dongen op zaterdag, waar veel jongeren blijven hangen na de wedstrijd, legt het jeugd- en jongerenwerk van Stichting Richting ook contact met de jeugd op straat.

Activiteiten voor en door jongeren In 2012 heeft het Indoor Soccer Tournament wederom plaatsgevonden. Acht regionale teams met een grote diversiteit aan deelnemers deden mee aan dit toernooi in de kerstvakantie. Dit ééndaagse voetbaltoernooi is georganiseerd door een ervaren, enthousiaste jongere en begeleid door het jeugd- en jongerenwerk van Stichting Richting. Panna is een kleinschalige voetbalvorm, die is ontstaan in de Surinaamse voetbalcultuur en bij voorkeur twee tegen twee wordt gespeeld gedurende maximaal vijf minuten. Ook in 2012 is ‘panna on tour’ door de jongerenwerkers van Stichting Richting van april tot de zomervakantie wekelijks georganiseerd, waarbij deze voetbalvorm op diverse plekken in de wijken van Dongen de jongeren stimuleerde op een leuke manier, met andere jongeren te bewegen. Ook in 2012 heeft het jeugd- en jongerenwerk door middel van de vacature “Je eigen stageplaats verzinnen bij jongerencentrum de Poort” diverse maatschappelijke stagiaires een plaats kunnen bieden. Een groepje stagiaires heeft begin mei een zaalvoetbaltoernooi georganiseerd waar 55 bezoekers op af kwamen, een ander groepje heeft begin mei een beachvolleybaltoernooi georganiseerd in de Bergen met 35 deelnemers.

De straathoekwerker legt ongevraagd contacten met jongeren die zich op straat bevinden, bouwt een vertrouwensrelatie op en maakt vanuit die positie een analyse van de groep. Vanuit deze analyse wordt de probleemstelling van de groep duidelijk en gaat de straathoekwerker volgens een planmatige aanpak met de groep aan de slag.

- 13 -

Bij de analyse van groepen op straat wordt gebruik gemaakt van een indeling van jeugdgroepen die ook door politie en justitie worden gehanteerd; 1. Aanvaardbare groepen 2. Hinderlijke groepen 3. Overlastgevende groepen 4. Criminele groepen Het straathoekwerk richt zich op de hinderlijke en overlastgevende groepen. Bij het benaderen van de groepen geeft de straathoekwerker prioriteit aan de maatschappelijk kwetsbare jongeren. Dit wil zeggen: • • •

jongeren die overlast, hinder of bedreiging veroorzaken naar de omgeving; jongeren die weinig of geen aansluiting hebben bij de maatschappij; jongeren die experimenteren met gestelde regels en

•

afspraken, waarden en normen, waardoor conflicten ontstaan met de maatschappij; jongeren met individuele problemen, waardoor ze in een negatieve spiraal zitten of kunnen raken.

De straathoekwerker vervult de rol van intermediair en betrekt indien wenselijk verschillende organisaties bij de groep. Daarnaast wordt structureel deelgenomen aan overleg met lokale partners in het kader van veiligheid, voorkoming van overlast en beleidsontwikkeling ten aanzien van hangjongeren. In 2012 is in de zomerperiode weer extra inzet van het straathoekwerk gevraagd. Hierbij heeft de straathoekwerker zich voornamelijk gericht op drugsgebruik, het omgevingsbewust maken van de jongeren en het contact met buurtbewoners.

- 14 -

4. Vrijwilligers Informatie Punt De doelstelling van het Vrijwilligers Informatie Punt (VIP) is het ontwikkelen, bevorderen, versterken en promoten van het vrijwilligerswerk. Daarnaast besteedt VIP aandacht aan de belangenbehartiging van vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties. De doelgroepen zijn: (potentiële) vrijwilligers, verenigingen en vrijwilligersorganisaties, stichtingen en maatschappelijke organisaties.

Het VIP heeft de volgende aandachtsgebieden: • Bemiddeling • Deskundigheidsbevordering • Informatie en advies • Promotie Bemiddeling Bij het inschrijven van nieuwe vrijwilligers, het voeren van intakegesprekken en het maken van matches, signaleerde Stichting Richting in 2012 een grote toeloop van kandidaten die extra begeleiding nodig hebben. Door de eerder genoemde bezuinigingen zijn de beschikbare uren van het VIP niet afdoende om deze doelgroep te bedienen. Het VIP richt zich op de bemiddeling van de niet kwetsbare burger aan vrijwilligersorganisaties en –groepen. Hierdoor is een hiaat ontstaan tussen de doelgroep van het VIP en die van activering. Dit signaal is aangegeven bij de gemeente en in 2013 wordt dit verder opgepakt.

Deskundigheidsbevordering In het kader van deskundigheidsbevordering heeft het VIP in 2012 ‘de week van het bestuur’ georganiseerd. In een viertal workshops zijn de verschillende bestuurstaken nader toegelicht. De workshops werden verzorgd door vrijwilligers uit het werkveld, die gepassioneerd over het werk als bestuurder vertelden en uitleg gaven over de taken en competenties. In mei vond een workshop ‘sociale media voor beginners’ plaats. Door de eerder genoemde bezuinigingen is het VIP na de organisatie van ‘de week van het bestuur’ en de ‘workshop sociale media voor beginners’ gestopt met de structurele deskundigheidsbevordering van vrijwilligersorganisaties en –groepen.

Informatie en advies In 2012 heeft Stichting Richting vragen beantwoord en vrijwilligersorganisaties geadviseerd over de volgende onderwerpen: Fondsenwerving Vragen met betrekking tot de huishoudinkomenstoets Het organiseren van een activiteit Organiseren van een klus voor NL-Doet Organisatie van straatspeeldag Opstarten van een lotgenotengroep Organiseren van buurtbemiddeling Opstarten van een zorgboerderij voor jongeren Verzekering voor vrijwilligers Omgaan met dementerende vrijwilligers Aanmelden van vrijwilligers voor de vrijwilligersprijs

- 15 -

Daarnaast heeft het VIP, naar aanleiding van signalen, informatie en advies gegeven aan vrijwilligersorganisaties en –groepen met betrekking tot: De eigen kracht van de organisaties en groepen Het in contact brengen van organisaties met elkaar om kennisdeling te bevorderen Samenwerking dagbesteding voor extramurale GGZ patienten Meedoen en inzet van bewoners voor elkaar Werven van vrijwilligers via sociale media Werven van surveillanten/buurtwacht/politievolonteers

Promotie Alle activiteiten van het VIP Dongen worden door middel van persberichten in de lokale kranten en digitale pers gecommuniceerd. Om meer naamsbekendheid te krijgen heeft het VIP dit jaar deelgenomen aan de Jaarmarkt in Dongen. Er werden in 2012 ook een aantal structurele PR-activiteiten ondernomen. Zo zijn iedere maand de VIP-vacatures gepubliceerd in het Weekblad voor Dongen, op Kabelkatern 9 en de lokale digitale nieuwssites. In 2012 zijn in totaal 39 vacatures aangeboden ter publicatie en geplaatst in de nieuwsbrief van Stichting Richting. In 2011 heeft Stichting Richting “VIP’s van het VIP” in het leven geroepen. Vrijwilliger(s) en vrijwilligersorganisaties die een bijzondere vrijwillige bijdrage leveren aan de Dongense samenleving, worden in het zonnetje gezet via een interview in het Weekblad van Dongen.

Aansluitend op dit initiatief hebben gemeente Dongen en Stichting Richting besloten deze VIP’s van het VIP mee te nemen in de verkiezing voor de jaarlijkse vrijwilligersprijs. In 2012 is aandacht besteed aan zeven vrijwilligers van de maand en twee vrijwilligersorganisaties van de maand. Buiten de structurele PR activiteiten heeft het VIP ook incidentele PR activiteiten ondernomen. Naast deskundigheidsbevordering, werd “De week van het bestuur” aangegrepen om het nijpende tekort aan bestuursleden binnen verschillende vrijwilligersorganisaties onder de aandacht te brengen. Door interviews met bestuursleden in de nieuwsbrief en de krant en de actuele bestuursvacatures wilde het VIP mensen hiervoor enthousiasmeren. NL doet, een initiatief van het Oranjefonds, is de grootste vrijwilligersactie van Nederland. NLdoet zet vrijwillige inzet in de spotlights en stimuleert iedereen om een dag(deel) de handen uit de mouwen te steken. Stichting Richting heeft in 2011 deze actie voor het eerst in Dongen georganiseerd onder de naam Dongen Doet. In 2012 heeft het VIP alle vrijwilligersorganisaties benaderd en geattendeerd op NL-Doet. Door tijdig een klus aan te melden, kan een organisatie vrijwilligers werven en in aanmerking komen van een financiële bijdrage van het Oranje Fonds van maximaal € 450. Dit heeft tot de volgende resultaten geleid: 34 actieve vrijwilligers, 89 maatschappelijke stagiaires, 79 vacatures en 123 geslaagde bemiddelingen. Deze resultaten staan los van resultaten zoals hierboven beschreven onder het kopje ´bemiddeling´.

Agogische ondersteuning groepen Binnen het VIP wordt daarnaast agogische ondersteuning geboden aan (werk)groepen die een bijdrage leveren aan de verbetering van het woon- en leefklimaat in de gemeente. In 2012 ondersteunden wij de volgende groepen:

VIP van de maand november Piet de Bont

Groep ROOS In 2010 startte de samenwerking tussen Stichting Richting en het Centrum Buitenlandse Vrouwen uit Tilburg.

- 16 -

Doelstelling was de participatie van Turkse vrouwen in de leeftijd van 25-64 jaar aan de Dongense samenleving. Uit deze samenwerking is de groep ROOS ontstaan, bestaande uit Turkse vrijwilligsters. In 2012 heeft de groep ROOS de volgende activiteiten ontplooid in ontmoetingsruimte ’t Palet met ondersteuning van Stichting Richting: • Koffie uurtje; tweewekelijkse ontmoetingsactiviteit op donderdagavond. • Naailessen; één ochtend en één avond in de week, begeleid door Turkse vrijwilligsters. • Activiteiten in samenwerking met GGD in verband met overgewicht bij oudere dames. • Praatgroepje; door samen Nederlands te praten onder begeleiding van een vrijwilligster wordt wekelijks de taalvaardigheid op een informele manier verbeterd. • Voorbereiding op de citotoets; in het najaar zijn deze wekelijkse lessen voor kinderen gestart onder begeleiding van hoger opgeleide Turkse jongeren. • Deelname aan internationale vrouwendag op uitnodiging van de IRIS groep, door middel van een modeshow met eigen gemaakte kleding. De samenwerking met de IRIS groep is in het najaar van

2012 uitgebreid met een gezamenlijke organisatie van de internationale vrouwendag in 2013. De wereld in Dongen Met de ondersteuning van Stichting Richting, hebben de wijkraden West 2 en West 1 samen met het Turks Cultureel Centrum, de Moskee en Dongen African Union in 2011 het initiatief genomen om elkaar (beter) te leren kennen door samen te werken. Er is een samenwerking tot stand gekomen tussen de verschillende groepen, wat heeft geleid tot het succesvolle evenement ‘De wereld in Dongen’ op zondag 2 september. Diverse werkgroepen Tenslotte heeft Stichting Richting diverse werkgroepen ondersteund bij verschillende zaken, zoals teambuilding voor de Adviesraad Sociale zekerheid, het zelfstandig organiseren van de Dag van het Park door Stichting Parkplezier etc.

“Het Rembrandtplein en ‘ t Schouw in wijk West 2 waren van 12.00 tot 18.00 uur het decor voor een smeltkroes van culturen met zang, dans, hapjes en tal van andere activiteiten tijdens de eerste editie van het Multicultureel Festival ‘De wereld in Dongen’. Een groot aantal Dongenaren kwam een kijkje nemen en genoot van het ruime aanbod aan activiteiten en entertainment. Cees Zwaal, woordvoerder van de organiserende werkgroep, loopt met een grote glimlach over het terrein: “We zijn hartstikke blij en trots dat het zo goed loopt. Veel bezoekers en al die verschillende culturen zorgen samen voor een echt multicultureel feest. We hopen dat we hiermee weer iets op de kaart gezet hebben want een vervolg hierop zou natuurlijk heel mooi zijn.” Bron: Dongen.nieuws.nl

- 17 -

De vele veranderingen in het nationale en lokale beleid met betrekking tot vrijwilligerswerk en de maatschappelijke ontwikkelingen, noodzaken het VIP nieuwe aandachtspunten te formuleren, die hierop aansluiten. Vanaf 2013 wordt dan ook gewerkt volgens deze nieuwe aandachtspunten, waarbij onder meer extra wordt ingezet op de vitale ouderen.

Trends en ontwikkelingen Preventief gezondheidszorgbeleid wordt steeds belangrijker. De aandacht richt zich vaak op het beter maken van mensen. Dat is belangrijk. Nog belangrijker is niet ziek worden en niet afhankelijk worden van zorg. Ondanks dat we steeds ouder worden in relatief goede gezondheid, maken we meer gebruik van de zorg. We richten ons leven, net als de inwoners van andere geïndustrialiseerde landen, niet op de meest gezonde manier in.

Door vergrijzing en de oplopende kosten is het van groot belang voor mensen actief te zijn, ook nadat ze hun betaalde loopbaan hebben beëindigd. Uit onderzoek is gebleken dat mensen langer actief en gezond blijven door het verrichten van (vrijwilligers)werk. Sociale netwerken en voorzieningen die burgers mobiliseren, activeren en in staat stellen om te participeren zijn in tijden van crisis cruciaal. Participatie, sociale cohesie en zelfredzaamheid vormen deel van de oplossing om stijgende zorguitgaven te beteugelen. Actieve en gezonde burgers doen minder beroep op publieke voorzieningen. Dit betekent dat zowel ouderen als jongeren en ook de meer kwetsbare burgers gebaat zijn bij het hebben van een actieve dagbesteding. In de toekomst zal vrijwillige inzet broodnodig zijn om de druk op zorginstellingen te kunnen dragen. Het zal immers steeds moeilijker worden voldoende personeel te vinden in onze vergrijzende samenleving!

- 18 -

5. Makelaar Maatschappelijke Stage Het doel van Maatschappelijke stage is dat alle jongeren tijdens hun middelbare schooltijd kennis maken met vrijwilligerswerk en een onbetaalde bijdrage leveren aan de samenleving. Stichting Richting vervult hierbij de rol van makelaar maatschappelijke stages.

De kerntaken van de makelaar maatschappelijke stage zijn: • Het versterken van het vrijwilligerswerk in het algemeen en het bieden van passende maatschappelijke stages aan leerlingen die niet zelf een plaats kunnen vinden; • Het ondersteunen van vrijwilligersorganisaties bij het effectief plaatsen van vrijwilligers en maatschappelijke stagiairs. Extra aandacht gaat hierbij uit naar het ondersteunen van nieuwe groepen vrijwilligers en het ondersteunen van de organisaties die de nieuwe vrijwilligers ontvangen; • Stimuleren dat de maatschappelijke stagiair van nu de vrijwilliger van de toekomst wordt.

Trends en ontwikkelingen Stichting Richting houdt de laatste ontwikkelingen met betrekking tot de maatschappelijke stage in het nieuwe regeerakkoord nauw bij door zich te informeren met behulp van diverse media en het bijwonen van informatiemomenten van o.a. Zet (adviesbureau sociale infrastructuur in Noord-Brabant) Met een meer zekere toekomst van de maatschappelijk stage kan bekeken worden wat een effectievere vorm van informatieverstrekking is aan de vrijwilligersorganisaties. Afspraken tussen gemeente, onderwijs en Stichting Richting zullen wellicht opnieuw moeten worden geformuleerd.

In het schooljaar 2011-2012 liepen 663 leerlingen maatschappelijke stage bij 189 verschillende organisaties. Evaluatie schooljaar 2011 - 2012 De meeste leerlingen stonden positief tegenover de maatschappelijke stage. Zij onderstrepen de meerwaarde van het vrijwilliger-zijn en wijzen daarnaast op het belang van goede ondersteuning door de verenigingen of instellingen. Ook tijdens de evaluatie van het schooljaar door gemeente, Cambreur College en Stichting Richting waren de aanwezige partijen tevreden. Schooljaar 2012 – 2013 Met de genoemde bezuinigingen in hoofdstuk 1, zijn ook de taken met betrekking tot de makelaar maatschappelijke stage verminderd. Er zijn in 2012 dan ook nieuwe afspraken gemaakt over de MAS tussen het Cambreur College en Stichting Richting. Aan het begin van het nieuwe schooljaar 2012 – 2013 is er wederom door Stichting Richting een informatieavond georganiseerd voor organisaties met betrekking tot maatschappelijke stagiaires. Hiervoor was weinig belangstelling.

Maatschappelijke stages zijn uitgevoerd bij de volgende organisaties: aantal Kunst en Cultuur 43 Maatschappij 131 Natuur en Milieu 47 Onderwijs en Educatie 75 Religies 17 Sport en recreatie 250 Welzijn 105 Zorg en Dienstverlening 131

- 19 -

6. Activering De doelstelling van activering is het bevorderen van de participatie van kwetsbare burgers (met een uitkering) in de Dongense samenleving. Zij worden toegeleid naar vrijwilligerswerk en ondersteund bij het vergroten van hun individuele zelfredzaamheid.

Kwetsbare burgers weer laten mee doen in de samenleving is een belangrijke taak binnen Stichting Richting. In het kader van het product activering betreft het mensen met een WWB-uitkering. Door middel van het verrichten van vrijwilligerswerk worden de deelnemers geactiveerd om een positieve bijdrage te leveren aan de maatschappij. Dit is enerzijds goed voor hun welzijn, anderzijds kan dit de afstand tot de arbeidsmarkt verkleinen. Het gaat hierbij niet alleen om de toeleiding, maar ook om de begeleiding tijdens het uitvoeren van het vrijwilligerswerk.

vanuit Stichting Richting aan de casemanagers van de gemeente. Daarnaast zijn werkafspraken tussen beide organisaties beschreven en zijn formats gemaakt voor de verschillende rapportagemomenten (aanmeldings-, start-, voortgangs- en eindrapportage). Deze investeringen dienen tevens als basis voor de BCF-afspraken vanaf 2013.

Het is maatwerk om een passende plek voor deze doelgroep te vinden en te behouden. Deze kwetsbare burgers zien vaak de mogelijkheden niet meer en durven in veel gevallen niet (alleen) de eerste stap te zetten. Stimuleren en motiveren zijn vaste onderdelen van het traject.

Caseload Met de gemeente Dongen was afgesproken voor 2012 een lopende caseload van 20 trajectdeelnemers te hanteren. Op 1 januari 2012 waren 10 uitkeringsgerechtigden in traject. Op 31-12-2012 liep er voor 17 mensen met WWB-uitkering een activeringstraject. Daarnaast was nog een trajectdeelnemer met een WIA-uitkering in traject, die betaald werd vanuit het UWV.

Activering was tot de komst van WZSW nog geen bestaande activiteit van Stichting Richting. Hier is vanaf de fusie verandering in gekomen. Voorheen waren activering en het uitvoeren van de dienstverlening van WZSW aan elkaar gekoppeld. In de loop van de tijd werden ook andere (vrijwilligers)organisaties benaderd voor activeringsplekken. Activering is in 2012 een apart product geworden. In 2012 is ook vanuit zowel de gemeente Dongen, als Stichting Richting veel geïnvesteerd in de professionalisering en de samenwerking. Er heeft een presentatie plaatsgevonden

Resultaten 2012

Aanmeldingen In de eerste helft van 2012 zijn twee nieuwe aanmeldingen binnen gekomen. Alvorens tot aanmelding te besluiten, heeft de gemeente Dongen de eerste helft van 2012 besteed aan het op objectieve wijze inschalen van de uitkeringsgerechtigden op de participatieladder. In het laatste kwartaal van 2012 is een inhaalslag gepleegd en hebben nog 20 aanmeldingen plaats gevonden. Na gesprekken met deze potentiële trajectdeelnemers en de desbetreffende casemanager is met nog twaalf deelnemers een traject gestart. In totaal zijn in 2012 veertien nieuwe aanmeldingen binnen gekomen. Afgesloten trajecten Er zijn in 2012 zeven trajecten afgesloten. Redenen hiervoor waren betaald werk(1); gesubsidieerd betaald werk t.g.v. toelating tot WSW-doelgroep(1); geen begeleiding meer nodig bij uitvoeren vrijwilligerswerk/zelfredzaam geworden (4); zelfredzaam en start opleiding (1).

- 20 -

Uitstroom naar betaald werk In 2012 zijn zes mensen uitgestroomd naar (part-time) betaalde/gesubsideerde arbeid. In vier situaties ging het om mensen met WWB-uitkering, die vanuit een activeringstraject doorstroomden naar betaalde arbeid. Bij twee trajectdeelnemers is het traject reeds afgesloten (zie boven). De andere situaties betroffen een onbetaalde werkervaringsplaats, welke bij goed functioneren wordt omgezet in een betaalde baan voor 32 uur per week per 1-3-2013 (is ook gebeurd) en een oproepcontract. Dit betrof een tijdelijk oproepcontract van vier maanden tot 19-4-2013. Daarnaast is nog trajectdeelneemster met WWB-uitkering wiens traject reeds was afgesloten in 2011, maar die nog wel als vrijwilligster actief was bij WZSW, uitgestroomd naar betaald werk. Tot slot is nog een vrijwilliger van WZSW met WW- uitkering uitgestroomd naar betaald werk. Toeleidingen naar vrijwilligerswerk Zes mensen zonder WWB-uitkering zijn toegeleid naar vrijwilligerswerk (zie trends en ontwikkelingen) Vier in 2012 nieuw aangemelde trajectdeelnemers met WWB-uitkering zijn toegeleid naar vrijwilligerswerk, waarbij in één situatie sprake was van toeleiding naar twee organisaties. In totaal werden in 2012 twaalf trajectdeelnemers(elf WWB en één WIA), die gezamenlijk actief waren op 27 werkplekken, middels activering ondersteund en begeleid bij het uitvoeren van vrijwilligerswerk. In 2012 vonden vijf activeringstrajecten (deels) plaats binnen WZSW. Overige activeringsplekken waren bij Vieya, voetbalclub DVVC, Stichting Richting, Volckaert, Ora et Labora, Europlus, de Wereldwinkel, vrouwengroep Roos, de Zonnebloem, Vita, ‘t Donckhuys, Amarant en de biljartmiddag van de KBO.

Trends en ontwikkelingen Bij het VIP kwamen in 2012 steeds meer inschrijvingen van vrijwilligers, die meer begeleiding nodig hadden, dan het VIP kon bieden. Hierbij valt te denken aan mensen die onder begeleiding vallen van de GGZ, NUG’gers (niet-uitkeringsgerechtigden) en mensen met een uitkering van het UWV (ZW, WIA, WAO of Wajong-uitkering). Deze inwoners vielen in 2012 niet onder de doelgroep van het product activering.

Vanwege het achterblijven van de aanmeldingen voor activering zijn een deel van de uren in de eerste drie kwartalen van 2012 geïnvesteerd op activering van deze kwetsbare burgers. In totaal hebben twaalf mensen in dit kader extra ondersteuning gekregen en bij zes mensen heeft dit geresulteerd in een plaatsing op een vrijwilligersplek. Geconstateerd moet worden dat er een hiaat is tussen de doelgroep van het VIP en de doelgroep van activering. Dit signaal is aangegeven bij de gemeente en in 2013 wordt dit verder opgepakt. Doordat het grootste deel van de aanmeldingen pas in het laatste kwartaal van 2012 kwam, kon niet het beoogde aantal toeleidingen gerealiseerd worden. Op dit moment wordt hard gewerkt om deze mensen toe te leiden naar vrijwilligerswerk. De verwachting is dan ook dat in de loop van 2013 het aantal toeleidingen vanuit de aanmeldingen van 2012 nog zal stijgen. Net als bij de Helpdesk en WZSW constateren we bij activering dat de problematiek van de cliënten steeds complexer wordt. Er is regelmatig sprake van problemen op diverse leefgebieden, die vaak ook samengaan met een minder groot oplossend vermogen bij de cliënt. Ook zijn er meerdere hulpverleners/organisaties betrokken bij een cliënt. In 2011 is afgesproken dat de regie van het traject bij de casemanager ligt. Om deze reden is het aantal trajecten voor 2012 ook verhoogd van twaalf naar twintig. Echter steeds vaker moeten we constateren dat de andere problemen niet los te zien zijn van de toeleiding naar vrijwilligerswerk. Nauwe samenwerking maar ook taakafbakening met de casemanagers is vereist. Ook andere afdelingen van Stichting Richting zijn bezig met het activeren van mensen. Te denken valt aan het jeugd- en jongerenwerk, de Helpdesk en het maatjesproject. In sommige gevallen is de activering meer gericht op het deelnemen aan sportieve, recreatieve of creatieve activiteiten gericht op ontmoeting en ontspanning. In 2013 worden ook de resultaten van deze vormen van activering beter in kaart gebracht.

- 21 -

7. WZSW WZSW staat voor Wonen, Zorg en Service in de wijk. Ouderen, mensen met een beperking en mantelzorgers kunnen gebruik maken van WZSW. Hiermee krijgen ze laagdrempelige hulp aan huis van vrijwilligers en mensen met een uitkering, waardoor zij o.a. in staat zijn om langer zelfstandig te wonen. Deze dienstverlening is te verdelen in woon- en zorgdiensten en welzijnsdiensten.

De woon- en zorgdiensten worden aangeboden in de vorm van eenvoudig tuinonderhoud, klusjes in huis, schoonmaakwerkzaamheden enzovoort. Doelgroepen kopen voor deze vormen van praktische ondersteuning dienstencheques bij WZSW tegen een gereduceerde prijs van € 5,- per cheque. Een cheque staat voor één uur persoonlijke dienstverlening. Daarnaast levert WZSW ook onbetaalde vormen van ondersteuning met welzijnsdiensten in de vorm van respijtzorg en maatjescontact. In 2012 hebben in totaal 220 klanten gebruik gemaakt WZSW. 173 klanten schakelden WZSW in voor woon- en zorgdiensten en 47 klanten deden een beroep op een vorm van ondersteuning via de welzijnsdiensten. In 2012 hebben zich in totaal bij WZSW 66 nieuwe klanten gemeld. Van deze nieuwe aanvragen betrof het in 41 gevallen een aanvraag voor ondersteuning via de woon- en zorgdiensten en in 25 gevallen een aanvraag voor een welzijnsdienst. In totaal hebben de vrijwilligers van WZSW 2891 (2011: 2274) uren ondersteuning geleverd aan de doelgroep, waarvan 1239 uren in de vorm van woon- en zorgdiensten en 1652 uren in de vorm van welzijnsdiensten. Van deze 2891 uren zijn 1226,5 uren ingezet t.b.v. huurders van Vieya (=42%). Hierna treft u een verdere specificatie aan van de resultaten van beide vormen van dienstverlening.

De vraagkant van de dienstverlening Woon- en zorgdiensten In 2012 zijn 41 nieuwe aanvragen binnen gekomen voor een dienst van WZSW- woon- en zorgdiensten. De aanvragen kwamen als volgt binnen:

Aanvrager

Aantal malen

Primsa

1

Vieya

1

Thebe

3

SWOD

2

GGZ

1

IMW

2

Gemeente Dongen

4

Cliënt via-via

23

PR-activiteit

2

Arts/fysiotherapeut

1

Stichting Richting

1

In zes gevallen hebben nieuwe aanvragers na de intake besloten om geen gebruik te maken van de dienstverlening van WZSW. In totaal zijn in 2012 1239 uren betaalde dienstverlening gerealiseerd ten opzicht van 1337 in 2011. Van deze uren zijn 552 uren bij huurders van Vieya terecht gekomen. Daarnaast zijn van deze 1239 uren 150 uren woon- en zorgdiensten uitgevoerd bij mantelzorgers ter ontlasting van hun zware taak.

- 22 -

De verdeling van de uren over de soorten diensten was als volgt: Soort dienst

2012

2011

Tuin

541

610

Technisch

110

106

Inpakken/opruimen

15

48

Boodschappen

258

182

Huishoudelijk

182

238

Schilderen

118

74

Vervoer spullen

15

15

Welzijnsdiensten Bij de welzijnsdiensten is meestal sprake van structurele ondersteuning. Op 31 december 2011 werd bij 27 klanten ondersteuning verleend door inzet van een vrijwilliger. Op 31 december 2012 gebeurde dit bij 39 klanten. In geheel 2012 ging het bij achttien situaties om een vorm van maatjescontact en in 27 situaties om een vorm van respijtzorg. Daarnaast ontvingen vijf klanten een andere vorm van ondersteuning. In totaal is in 2012 met 47 klanten regelmatig contact geweest. In 2011 waren dit 42 klanten. Op 31 december 2012 wachtten drie cliënten nog op de koppeling aan een vrijwilliger. Het ging om twee nieuwe mantelzorgers en één heropend dossier voor een maatjescontact. In 2012 hebben 25 nieuwe klanten zich gemeld voor een dienst van WZSW- welzijnsdiensten. Daarnaast zijn zeven cliëntsystemen heropend vanwege uitbreiding, wijziging van de hulpvraag of uitval van de ingezette vrijwilliger. De nieuwe aanvragen kwamen als volgt binnen: Aanvrager

aantal malen

Cliënt/familie via via

14

Kompaan

1

Thebe Thuiszorg

2

Leger des Heils

1

Praktijkondersteuners huisartsen

2

Zorgplatforum

1

Gemeente Dongen

4

- 23 -

In totaal werden 32 aanvragen in behandeling genomen. De verdeling van deze hulpvragen was als volgt:

In totaal zijn in 2012 1652 uren onbetaalde dienstverlening gerealiseerd ten opzichte van 937 in 2011. Dit betekent een toename van het aantal uren inzet van 76%. Van deze uren welzijnsdiensten zijn 674,5 uren bij huurders van Vieya terecht gekomen.

Hulpvraag

aantal malen

Respijtzorg

15

Informatie/advies

2

Maatjescontact

10

Kwartaal

Sociale activering

1

1e kwartaal

Oppas

1

Vervoer Overig (hond uitlaten)

Mantelzorg

Maatjes

381

258

123

2e kwartaal

382

253

129

2

3e kwartaal

375,5

238

137,5

1

4e kwartaal

513,5

315,5

198

Het hulpaanbod voor de 32 nieuwe aanvragen zag er als volgt uit: Hulpaanbod

De verdeling per kwartaal was als volgt: Tot.uren

De verdeling van de uren over de soorten dienst per doelgroep was als volgt:

aantal malen

Soort dienst

Totaal

Inzet vrijwilliger

17

Gezelschap

Informatie/advies

3

Wachtlijst respijtzorg

2

Hulp zelf of anders geregeld ofwel niet direct nodig

2

Verwezen naar Zonnebloem

2

Mantelzorg

Maatjes

1173

732

441

Activiteit buitenhuis

229,5

127

102,5

Boodschap/ gezelschap

47

47

Begeleiding

165

121

Levensboek

26

26

Praktische gezinsondersteuning

6,5

6,5

44

arts/ziekenhuis

Verwezen naar Contour Verwezen intern naar Helpdesk en activeringstraject

4 2

Overig

4

4

- 24 -

De aanbodkant van de dienstverlening Vrijwilligers In totaal waren in 2012 54 vrijwilligers inzetbaar voor WZSW. Hiervan waren acht vrijwilligers inzetbaar voor beide vormen van dienstverlening, waarvan vijf nieuwe vrijwilligers in 2012. Voor de woon- en zorgdiensten waren 23 vrijwilligers beschikbaar, waarvan zes nieuw in 2012. De afdeling welzijnsdiensten telde eveneens 23 vrijwilligers, waarvan negen nieuw. In totaal zijn in 2012 twintig nieuwe vrijwilligers gestart. Helaas zijn er ook acht vrijwilligers gestopt. Op 31 december 2012 stond de teller op 46 vrijwilligers voor geheel WZSW. Vrijwilligers met uitkering Naast het reguliere vrijwilligerswerk is WZSW ook een middel om mensen met een uitkering te laten participeren aan de samenleving en in sommige situaties de re-integratie op de arbeidsmarkt te bevorderen. Van de acht vrijwilligers zijn drie vrijwilligers van WZSW (twee met WWB-uitkering en één met WW-uitkering) uitgestroomd naar een reguliere (part-time) baan. In totaal waren in 2012 dertien mensen in een uitkeringssituatie actief binnen WZSW, waarvan negen met een WWB-uitkering. Op 31-12-2012 zijn dit er nog tien. Bij drie vrijwilligers is sprake van een begeleid activeringstraject in opdracht vanuit de afdeling Sociale Zaken en bij één vrijwilliger in opdracht van het UWV.

betrekking tot deskundigheidsbevordering in de toekomst centraal. Naast bovengenoemde bijeenkomsten hebben we ook twee keer een bijeenkomst ter ontspanning aangeboden. In juni is een bezoek gebracht aan de ijzertijdboerderij, welke is afgesloten met een oermaaltijd. In december is een kerstviering georganiseerd, waar de vrijwilligers bovendien een attentie hebben ontvangen voor hun inzet van het afgelopen jaar. Samenwerking met netwerk Netwerkcontacten WZSW woon- en zorgdiensten is vaak de eerste vorm van ondersteuning, die men inschakelt in geval van problemen in de thuissituatie. In sommige gevallen blijkt er toch meer aan de hand te zijn. Op dat moment is samenwerking met of doorverwijzing naar een andere hulpverlenende organisatie noodzakelijk. Dit gebeurt ook nog regelmatig voor klanten, die al langer klant zijn van WZSW woon- en zorgdiensten. Mede door de toename van de complexiteit van de hulpvragen van met name WZSW welzijnsdiensten, is er dit jaar nog intensiever samengewerkt. Deze samenwerking bestond in deze complexe situaties niet alleen uit het aannemen of verwijzen van cliënten van of naar elkaar.

Stagiaires Daarnaast zijn nog twee vrijwilligers actief bij WZSW in het kader van het eerste jaar van hun opleiding aan Avans Hogeschool. Ook biedt WZSW regelmatig plek aan een MAS stagiaire om kennis te maken met het vrijwilligerswerk. Dit kan door het onder begeleiding uitvoeren van diensten. Of bijvoorbeeld door het maken van een levensboek voor een dementerende oudere onder begeleiding van twee vrijwilligers. Ondersteuning/waardering vrijwilligers Zowel voor de vrijwilligers van het onderdeel woon- en zorgdiensten als bij het onderdeel welzijnsdiensten hebben drie intervisiebijeenkomsten plaatsgevonden afgelopen jaar. Bij deze bijeenkomsten stond het informeren van de vrijwilligers, het uitwisselen van ervaringen, het thema ‘signaleren’ en het inventariseren van behoeftes met

Samenwerking bestond ook uit samen een huisbezoek afleggen, elkaar informeren of raadplegen, het telefonisch, schriftelijk of mondeling overleg houden over cliënten om een juist hulpverleningsplan te bepalen, of om dit beter op elkaar af te stemmen en tot slot het doorgeven van signalen die door vrijwilligers zijn opgemerkt.

- 25 -

De doorverwijzing naar en de samenwerking of het overleg met netwerkpartners werden in 2012 nog niet cijfermatig geregistreerd. Wel is het mogelijk om een opsomming te geven van organisaties, waarmee frequent overleg is gepleegd: • Zorgloket gemeente Dongen • Thebe thuiszorg • Praktijkondersteuners huisartsen • Bureau Maks • Leger des heils • De Zonnebloem • Contour-de Twern • IMW • De Volckaert • GGZ- Breburg • MEE • Werkgroep Familiezorg • Expertisecentrum Familiezorg • Helpdesk en jongerenwerk Stichting Richting Allochtone mantelzorger In februari 2012 is door WZSW een voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd voor een groep Turkse vrouwen. Doel was hen te informeren over de ondersteuningsmogelijkheden door Stichting Richting. Er waren ruim 20 vrouwen aanwezig op deze zinvolle avond. Vanuit deze avond is een hulpvraag voor dienstverlening door WZSW woon- en zorgdiensten voortgekomen ter ontlasting van de mantelzorger. Daarnaast ligt er het aanbod om deze groep vrouwen (ROOS) uitgebreider te informeren in het kader van preventie over financiën. Dag van de mantelzorg Op zaterdag 10 november vond de jaarlijkse Dag van de Mantelzorg voor de 15e keer plaats. Ook in Dongen is, net als in de rest van het land, een activiteit georganiseerd voor mantelzorgers. De Werkgroep Familiezorg en Stichting Richting hebben dit jaar samengewerkt om een aantal Dongense mantelzorgers in het zonnetje te zetten. Door vrijwilligers van Stichting Richting is bij 55 mantelzorgers een leuke attentie persoonlijk aan huis bezorgd. Samenwerking met Werkgroep familiezorg Bij elke avond van het Familiezorgcafé was een medewerker van Stichting Richting aanwezig.

In het 3e en 4e kwartaal is regelmatig overleg geweest met de werkgroep om in de toekomst op andere wijze meer mantelzorgers te bereiken (zie kopje toekomst). De nieuwsbrief van de werkgroep is verspreid onder degenen, die bij ons bekend zijn als mantelzorger en we plaatsten een artikel in de nieuwsbrief van de werkgroep over de ondersteuningsmogelijkheden van WZSW. Samenwerking de Volckaert De samenwerking met de afdeling activiteitenbegeleiding van de Volckaert is geïntensiveerd. De activiteiten, die beschikbaar zijn voor bewoners van de aanleunwoningen, zijn nu ook toegankelijk voor de welzijnsklanten van WZSW. Zij hebben een brief met informatie en een overzicht van de activiteiten ontvangen.

Overige activiteiten 5-jarig bestaan WZSW Op 27 september 2012 is het vijfjarig bestaan van WZSW gevierd door samen met wethouder Starmans een klant van het eerste uur te bezoeken. Daarna werden de vrijwilligers van WZSW bij Stichting Richting getrakteerd op koffie en een stukje taart. Gratis dienstencheques Het Expertisecentrum Mantelzorg stelt jaarlijks 50 gratis cheques ter beschikking voor mantelzorgers, zodat zij door WZSW woon- en zorgdiensten ontlast kunnen worden bij huishoudelijke taken of andere klusjes in en om huis. In het afgelopen kwartaal zijn mantelzorgers, die hiervoor in aanmerking kwamen, verrast met een aantal gratis cheques. Ondertussen hebben 22 mantelzorgers het afgelopen jaar deze cheque ingewisseld voor een gratis uur dienstverlening. Jaarmarkt Stichting Richting heeft met een stand deelgenomen aan de jaarmarkt van Dongen en op deze wijze is de dienstverlening van WZSW onder de aandacht gebracht van de bezoekers van deze jaarmarkt. Er zijn op deze dag nieuwe contacten gelegd en zowel nieuwe vrijwilligers als klanten geworven.

- 26 -

Conclusies Woon- en zorgdiensten Bij de WZSW woon- en zorgdiensten is nog steeds nieuw potentieel aanwezig. Echter er zijn dit jaar minder nieuwe klanten dan in voorgaande jaren. Het aantal geleverde uren is wel nagenoeg gelijk gebleven. Dit betekent dat WZSW woon- en zorgdiensten ondertussen ook een vaste klantenkring vanuit de voorgaande jaren heeft opgebouwd, die jaarlijks een beroep blijft doen op de dienstverlening van WZSW. Het lagere aantal nieuwe klanten is niet verwonderlijk. Vanaf de start tot heden hebben reeds 516 adressen in Dongen kennis genomen, middels een persoonlijke intake, van de ondersteuningsmogelijkheden van WZSW, waarvan 469 klanten ook daadwerkelijk gebruik gemaakt hebben van de dienstverlening. Daarnaast zijn in 2012, in lijn met de WMO, de criteria aangescherpt. Leeftijd is geen criterium meer en er wordt eerst gevraagd naar de mogelijkheden van het eigen netwerk om ondersteuning te bieden. Als het gaat om de soorten ondersteuning van WZSW woon- en zorgdiensten valt met name de groei van het doen van boodschappen op. Het gaat hier om het doen van de wekelijkse boodschappen samen met een vrijwilliger. Welzijnsdiensten WZSW en het voormalige Steunpunt Familiezorg leverden beiden ondersteuning aan huis door de inzet van vrijwilligers. In 2012 zijn het voormalige Steunpunt Familiezorg en WZSW-welzijnsdiensten dan ook volledig geïntegreerd. Dit heeft voor beide organisaties en voor de doelgroep vele voordelen opgeleverd. In Dongen is nu één plek ontstaan, waar familiezorgers terecht kunnen voor al hun vragen en voor de verschillende vormen van ondersteuning aan huis.

gelukkig meegegroeid, waardoor er voldoende mogelijkheden waren om de groeiende vraag op te vangen. Voor zowel maatjes als mantelzorg is op dit moment het aanbod net iets groter dan de vraag. Wel is het soms moeilijk om specifieke hulpvragen in te vullen. Zo is lange tijd gezocht naar twee jonge vrijwilligers voor buddycontacten met jonge cliënten. Ook deze aanvragen zijn in 2012 ingevuld. Om een passende match te maken heb je meer vrijwilligers nodig. Niet elke vrijwilliger wil of kan met elke cliënt omgaan. Daarnaast is er een toename van de zwaarte van hulpvragen waar te nemen. Hulpvragen in 2012 waren vaak complexer. In veel gevallen is sprake van meerdere problemen tegelijk, die meestal ook samengaan met een minder groot oplossend vermogen bij de cliënt en meerdere hulpverleners/organisaties, die bij het gezin zijn betrokken. De doelgroep van de welzijnsdiensten is te verdelen in enerzijds de familiezorgers ofwel mantelzorgers en daarnaast mensen, die kampen met een ernstige ziekte en/of beperking (lichamelijk of psychisch) zonder dat er sprake is van een mantelzorgsituatie. In 2011 betrof deze laatste categorie bijna de helft van het totale aantal cliënten, dat gebruik maakte van een vorm van ondersteuning middels welzijnsdiensten. Om aan deze vraag te kunnen voldoen, heeft Stichting Richting op 11 september 2012 toestemming gekregen om middels het ‘maatjesproject’ meer tijd aan deze vorm van ondersteuning te besteden. De extra inspanningen op dit terrein hebben geleid tot elf nieuwe aanvragen voor maatjescontact in de tweede helft van 2012 en tot een stijging van het aantal uren voor deze vorm van ondersteuning in met name het 4e kwartaal. In het nieuwe contract tussen de gemeente Dongen en stichting Richting (20132016) zijn voor deze doelgroep wederom uren gereserveerd. Hierdoor kan deze vorm van dienstverlening ook de komende jaren voortbestaan.

Dat deze fusie zijn vruchten afwerpt blijkt ook uit het aantal gerealiseerde uren ondersteuning aan welzijnsdiensten. Dit is enorm gegroeid ten opzichte van 2011, namelijk met 76%. In 2011 bedroegen de welzijnsdiensten nog 41% van het totaal aan gerealiseerde uren. In 2012 was dit 57%. Het aantal vrijwilligers van de afdeling welzijnsdiensten is

- 27 -

Trends en ontwikkelingen Tegenprestatie De dienstverlening van WZSW wordt deels uitgevoerd door kwetsbare burgers in het kader van een activeringstraject. Zij kunnen op deze wijze weer ‘mee doen’ en in sommige gevallen heeft dit zelfs geleid tot uitstroom naar betaald werk. De verwachting is dat in de toekomst meer mensen, soms voor een kortere periode, geactiveerd moeten worden. WZSW is hiervoor een uitstekend middel gebleken. Stichting Richting is in afwachting van de gemeente Dongen over welke rol WZSW op dit terrein kan spelen. Werkgroep familiezorg In de loop van het 4e kwartaal van 2012 is samen met de Werkgroep Familiezorg een plan gemaakt om een andere invulling te geven aan de bijeenkomsten van het familiezorgcafé. Het idee is ontstaan om 2x per jaar een grote bijeenkomst te organiseren voor mantelzorgers, waarbij één bijeenkomst met een informatief karakter en één met een ontspannen karakter. Stichting Richting en de werkgroep organiseren deze bijeenkomst, waarbij ook de Gemeente Dongen en andere organisaties worden betrokken. Met deze nieuwe vorm van bijeenkomsten hopen we effectiever een grotere groep mantelzorgers in Dongen te bereiken en te informeren. Vrijwilligersbeleid Stichting Richting wil in de loop van 2013 het vrijwilligersbeleid met betrekking tot de eigen vrijwilligers hebben ontwikkeld. Gezien het belang van de inzet van vrijwilligers binnen Stichting Richting voor de toekomst, heeft dit prioriteit. Om de continuïteit en kwaliteit van het welzijnswerk in het algemeen te kunnen waarborgen, is het belangrijk dat er een vrijwilligersbeleid wordt ontwikkeld voor de gehele stichting. Hier kunnen dan zowel de vrijwilligers, beroepskrachten als het management van Stichting Richting op terugvallen. Als verantwoordelijke voor de organisatie van het vrijwilligerswerk in Dongen heeft zij hierin ook een voorbeeldfunctie te vervullen. Deskundigheidsbevordering vrijwilligers welzijnsdiensten Een vrijwilliger moet bepaalde competenties als basis hebben. Overige competenties kunnen door training en begeleiding worden verkregen.

Goede begeleiding van vrijwilligers is belangrijk voor de kwaliteit van de hulpverlening en voor het behoud van de vrijwilligers. Gezien het belang van de inzet van vrijwilligers in de toekomst en de toename van de complexiteit van de hulpvraag, wordt een plan ontwikkeld en uitgevoerd om de deskundigheidsbevordering in 2013 verder vorm te geven. Stichting Richting wil vanaf 2013 voor de vrijwilligers van de welzijnsdiensten tweemaal per jaar een intervisiebijeenkomst organiseren en tweemaal per jaar een thema-bijeenkomst. Deze worden voor alle vrijwilligers van de welzijnsdiensten georganiseerd, zonder onderscheid te maken tussen vrijwilligers die zich inzetten voor respijtzorg, vriendendienst of sociale activering. De soorten dienstverlening en de hiervoor benodigde competenties zijn zeer met elkaar verweven. Ook zetten vrijwilligers zich vaak gelijktijdig in voor de verschillende vormen van dienstverlening. Tarievendifferentiatie woon- en zorgdiensten Op dit moment vertegenwoordigt één dienstencheque één uur praktische ondersteuning en kost € 5,-. Na vijf jaar WZSW is de vraag gerezen of dit bedrag herzien moet worden. Het tarief is nog nooit geïndexeerd. Vrijwilligers hebben soms het gevoel dat er ‘misbruik’ wordt gemaakt van de dienstverlening. Een deel van de klanten zou meer kunnen betalen, terwijl voor andere klanten de dienstverlening buiten bereik blijft. In 2013 wordt dit idee verder uitgewerkt. Uitgangspunt hierbij is het in stand houden van de laagdrempeligheid van WZSW. Transities De komende jaren vinden verschillende transities plaats, waarbij een aantal landelijke taken gedecentraliseerd worden naar gemeentelijk niveau. De transities omvatten de domeinen zorg, begeleiding en preventie. De beweging gaat van minder zorg, naar meer begeleiding en preventie. WZSW vervult op dit moment al een belangrijke rol op het gebied van begeleiding en preventie. De volgende trede, na het eigen sociale netwerk van burgers, wordt door WZSW gecoördineerd (inzet van vrijwilligers/burenhulp in de thuissituatie). Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om de informele zorg uit te breiden. WZSW ziet voor zichzelf dan ook een belangrijke rol weggelegd als eerste vangnet, maar ook als aanvulling op de reguliere zorg.

- 28 -

8. Helpdesk en rechtsinfo Het ondersteunen van mensen met financiële en juridische problemen past binnen de visie van Stichting Richting om kwetsbare burgers te ondersteunen. In 2012 wisten 139 cliënten de weg naar Stichting Richting voor deze vorm van dienstverlening te vinden.

Juridische ondersteuning Cliënten met juridische vragen kunnen bij Stichting Richting terecht. De Rechtsinfo biedt in samenwerking met de lokale advocaten Heijkant, Wijnans en Rademakers een laagdrempelige voorziening voor juridisch advies. Nadat de vraag of het probleem in kaart is gebracht wordt bepaald of ondersteuning wordt geboden door Stichting Richting of dat professionele rechtshulp door één van de aangesloten advocaten ingeschakeld moet worden. In 2012 hebben zeventien cliënten een verzoek om juridisch advies en ondersteuning ingediend bij de Rechtsinfo. Van deze zeventien cliënten zijn er twee door de Rechtsinfo van Stichting Richting geholpen en vijftien doorverwezen naar één van bovengenoemde advocaten.

Financiële ondersteuning De Helpdesk van Stichting Richting ondersteunt cliënten, die daar niet zelfstandig toe in staat zijn, bij het regelen en op orde brengen van hun (financiële) administratie. Te denken valt aan: het invullen van formulieren, aanvragen van toeslagen en hulp bij belastingaangifte. het begeleiden van kwetsbare burgers bij het ordenen van hun (financiële) administratie, het leren omgaan met financiën en het maken van een overzicht van eventuele schulden. Deze ondersteuning gebeurt in principe altijd op basis van doorverwijzing van hulpverlenende instanties. Het doel is het voorkomen of beperken van de toename van financiële problematiek. Deze ondersteuning wordt mede geboden door de inzet van zes actieve en betrokken vrijwilligers, die worden ondersteund en gefaciliteerd door Stichting Richting.

Deze vrijwilligers leverden in 2012 640 uren aan ondersteuning. In 2011 en 2010 waren dit respectievelijk 640 en 580 uren. De beroepskracht heeft in 2012 437 uren besteed aan de Helpdesk. In 2012 dienden 122 cliënten een verzoek in met betrekking tot hun financiën. De hulpvraag van deze cliënten is zestien keer door de beroepskracht van de Helpdesk behandeld en 106 keer is er een vrijwilliger ingeschakeld. Bij 23 cliënten was langdurige begeleiding door vrijwilligers nodig. In totaal werden 129 aanvragen voor ondersteuning gedaan. Zeven cliënten kwamen nog terug voor een andere vorm van ondersteuning. In 2012 zijn zestien langdurige trajecten afgesloten waarvan: twee keer door het niet nakomen van afspraken; één keer in verband met verhuizing; dertien personen hadden geen ondersteuning meer nodig. Hiervan zijn vier personen zelfredzaam geworden en kunnen definitief zelfstandig verder. Negen personen komen mogelijk nog terug om formulieren in te laten vullen. Zeven langdurige trajecten worden mee genomen naar 2013.

Samenwerking Stichting Richting heeft samenwerking hoog in het vaandel staan. Maar zeker gezien de problematiek van de doelgroep is doorverwijzen naar en samenwerken met andere organisaties in Dongen van essentieel belang. Door de multi-problematiek van deze cliëntengroep zijn intern regelmatig dwarsverbanden gelegd en kon vanuit verschillende invalshoeken worden samengewerkt. Bijvoorbeeld in het kader van activering of ondersteuning door WZSW. De doorverwijzing naar en de samenwerking of het overleg met netwerkpartners werden in 2012 nog niet cijfermatig geregistreerd.

- 29 -

Wel is het mogelijk een opsomming te geven van organisaties, waarmee de Helpdesk in 2012 frequent contact heeft gehad. Zorgloket en afdeling Sociale Zaken van de gemeente Dongen Hulpverlenende organisaties, zoals IMW, Prisma, Amarant, MEE en GGZ-afdeling Dongen Organisaties voor mensen met financiële problemen, zoals Arm-in-Arm, het Pingloket, Humanitas, Kredietbank, Stichting Leergeld en de Voedselbank Dongen Vieya Vluchtelingenwerk Veiligheidshuis Ombudsman Stichting WW Help ons helpen; weggeef winkel Breda

Trends en ontwikkelingen In 2012 zijn door de Helpdesk een aantal ontwikkelingen gesignaleerd: Er wordt een groter beroep gedaan op de Helpdesk door allochtonen met name ook (economische) vluchtelingen. Daarnaast is de problematiek van de hulpvragen steeds complexer. Er is regelmatig sprake van meerdere hulpvragen tegelijk, die vaak ook samengaan met een minder groot oplossend vermogen bij de cliënt. Ook zijn meerdere hulpverleners/organisaties betrokken bij een cliënt. Tot slot is geconstateerd dat naast de materiële problematiek het sociaal-emotionele aspect een steeds belangrijkere rol gaat spelen. Al deze trends vragen om nog meer maatwerk en tijd per cliënt. In 2012 werd de dienstverlening van de Helpdesk nog door Stichting Richting zelfstandig beheerd en gefinancierd. Vanaf 2013 is het onderdeel van de dienstverlening van de Helpdesk, dat gericht is op schuldhulpverlening, opgenomen in het een nieuw BCF-contract.

- 30 -

9. Productontwikkeling Als professioneel partner, wil Stichting Richting meedenken over veranderende wetgeving en andere maatschappelijke ontwikkelingen. Zij wil hieruit mogelijkheden onttrekken en hierop (in samenwerking met andere partijen) producten ontwikkelen. 2012 stond hierbij voornamelijk in het teken van veranderde diensten van Stichting Richting. BCF traject Zoals in hoofdstuk 1 beschreven, werden in 2012 nieuwe afspraken met de gemeente voor 2013 tot 2016 gemaakt. Dit gebeurde in het kader van Beleidsgestuurde Contract Financiering (BCF); het gehele proces van contractvorming tussen de overheid als opdrachtgever en de welzijnsorganisatie als opdrachtnemer. Gedurende 2012 zijn de huidige diensten van Stichting Richting opnieuw bekeken en tijdens diverse gesprekken met de gemeente Dongen is een nieuw voorstel voor 2013 – 2016 tot stand gekomen. In het nieuwe outputcontract (BCF 2013 – 2016) tussen de gemeente en Stichting Richting worden enerzijds de door Stichting Richting te leveren producten/diensten, de resultaatverwachtingen, prestatie-indicatoren en de kosten en anderzijds het hiervoor door de gemeente te verstrekken subsidiebedrag vastgesteld. Met deze outputsubsidiëring wordt beoogd dat de instelling op een efficiënte wijze, meetbare en controleerbare activiteiten gericht op het beoogd effect verricht, die bijdragen aan het verwezenlijken van de gemeentelijke beleidsdoelstellingen. De gemeente geeft in haar rol van subsidieverstrekker sturing door vooraf de hoofdlijnen van het subsidiebeleid vast te stellen: de beleidsdoelen, resultaatverwachtingen en het subsidiebudget.

Combinatiefunctionaris In 2012 is door de gemeente gevraagd om de mogelijkheden van de invulling van een combinatiefunctionaris binnen het jongerenwerk van Stichting Richting op het gebied van sport te onderzoeken.

Eén van de doelen van de ‘Impuls brede scholen, sport en cultuur’ is het versterken van sportverenigingen met het oog op hun maatschappelijke functie en de inzet van sport voor het onderwijs, de naschoolse opvang en de wijk. Over vier jaar moet circa 10% van de sportverenigingen zodanig ‘sterk’ zijn dat zij behalve het bedienen van de eigen leden, zich ook richten op het onderwijs, de naschoolse opvang, de wijk en/of op de (vaak kwetsbare) doelgroepen die in verhouding minder aan sport deelnemen. Stichting Richting ziet de functie van de jongerenwerker als schakel tussen Cambreur College, jeugd- en jongerenwerk en sportverenigingen, waarbij de combinatiefunctionaris zich richt op scholieren van het Cambreur College uit Dongen in de leeftijd van 12 – 16 jaar. De volgende resultaten zijn hierbij voorgesteld: 1. investering in samenwerking met het Cambreur College en hiermee toeleiding naar jeugd- en jongerenwerk. 2. ondersteuning / versterking sportverenigingen. 3. toeleiding van jeugd en jongeren naar zinvolle sportieve vrijetijdsbesteding. In 2013 volgt meer duidelijkheid over de invulling van het jongerenwerk van Stichting Richting met betrekking tot de functie van combinatiefunctionaris.

- 31 -

Schuldhulpverlening Door de komst van de Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening heeft de gemeente Dongen nieuw beleid ontwikkeld op het gebied van integrale schuldhulpverlening. Stichting Richting is als één van de ketenpartners gevraagd om een bijdrage te leveren aan de uitvoering van dit nieuwe beleid. De Helpdesk van Stichting Richting leverde middels een laagdrempelige voorziening en inzet van vrijwilligers reeds diensten op het terrein van schuldhulpverlening. De Helpdesk werd tot op heden door Stichting Richting zelfstandig beheerd en gefinancierd. Vanaf 2013 is een gedeelte van de dienstverlening door de Helpdesk opgenomen in het contract, dat is afgesloten tussen de gemeente Dongen en Stichting Richting. Ter voorbereiding hierop heeft de gemeente Dongen samen met Stichting Richting een folder ontwikkeld over schuldhulpverlening in Dongen. Daarnaast heeft Stichting Richting deelgenomen aan diverse afstemmingsbijeenkomsten van de gemeente Dongen met andere toekomstige ketenpartners waaronder de Kredietbank, het ping-loket en het IMW.

Tegenprestatie Gemeenten mogen vanaf 2012 iedereen met een bijstandsuitkering vragen een tegenprestatie te leveren. De achterliggende gedachte is dat de klant wat terugdoet voor zijn of haar uitkering. De prestatie moet nuttig zijn voor de maatschappij en mag de acceptatie van arbeid of re-integratie niet in de weg staan. Het gaat om werkzaamheden van beperkte omvang en duur. Stichting Richting is door de gemeente gevraagd om mee te denken hoe de tegenprestatie vorm te geven. Stichting Richting staat als welzijnsinstelling midden in de Dongense samenleving en heeft hierdoor een uitgebreid netwerk aan contacten. Stichting Richting heeft ervaring

in het matchen van vrijwilligers (VIP en Mas) en mensen met een uitkering (activering) aan organisaties. Ook de ervaring, die is opgebouwd middels WZSW, is van belang bij het vormgeven van de tegenprestatie. Op grond van deze ervaringen heeft Stichting Richting haar ideeën over de tegenprestatie met de gemeente Dongen gedeeld. In afwachting van de gestelde kaders, hoopt stichting Richting deze dienst in 2013 verder met de gemeente Dongen te ontwikkelen.

Maatjescontact binnen welzijnsdiensten WZSW De doelgroep van de welzijnsdiensten WZSW is te verdelen in twee groepen namelijk familiezorgers ofwel mantelzorgers en daarnaast mensen die kampen met een ziekte en/of beperking (lichamelijk, verstandelijk, psychisch of sociaal) zonder dat er sprake is van een mantelzorgsituatie. Vaak zijn dit kwetsbare mensen, die behoefte hebben aan gezelschap en het moeilijk vinden om zelf contacten te leggen. Het netwerk van mensen met een ziekte en/of beperking bestaat soms alleen uit familie en professionele hulpverleners.

In 2011 werd een toenemende vraag naar deze vorm van dienstverlening geconstateerd, zonder dat hiervoor een goed product ontwikkeld was en er voldoende uren waren om aan deze vraag te voldoen. Om deze redenen heeft stichting Richting in 2012 het maatjesproject ontwikkeld. Vooraf is overleg geweest met gemeente, MEE, Zonnebloem, en GGz voor afstemming en afbakening van het project. Het project koppelt kwetsbare burgers één op één aan een vrijwilliger, een ‘maatje’. Het doel van dit contact kan zijn het bieden van gezelschap maar kan ook verder gaan en als doel hebben het samen ondernemen van activiteiten om de leefwereld te vergroten en de eigen kracht te bevorderen.

Transities De komende twee jaren worden gemeenten geconfronteerd met drie grote decentralisaties. Delen van de AWBZ (begeleiding) worden overgeheveld naar gemeenten, evenals de jeugdzorg (vanuit de provincie) en de uitvoering van de nieuwe Participatiewet.

- 32 -

De bovenstaande wijzigingen in wet- en regelgeving hebben grote impact op lokale gemeenten, zorg- en hulpverleners. Aan de transitieprocessen liggen dezelfde uitgangspunten ten grondslag, die gericht zijn op ombuigingen van de manier waarop de overheid (vanuit de Wmo) burgers met een ondersteunings-vraag benadert: • • •

Van vangnet naar springplank; nadruk op eigen kracht en verantwoordelijkheid van burgers. Focus op participeren in de samenleving en gebruikmaken van sociale netwerken. Dicht bij huis; ondersteuning en participatie dichter bij de burger. Organisatie vindt zo veel mogelijk op lokaal niveau plaats. Voorkomen in plaats van genezen; investeren in preventie wordt lonend door het in één hand leg gen van de regie en financiering.

In 2012 heeft Stichting Richting dan ook een visie ontwikkeld met betrekking tot de transities, waarin bevorderen van zelfredzaamheid en participatie, preventief werken en coördinatie de basis vormen en de volgende aandachtspunten naar voren komen; • Schoenmaker blijf bij je leest • Gebruik wat er is • In Dongen doen we dingen samen • Goede vriend en buur De gehele visie op de transities maakt Stichting Richting in 2013 openbaar.

Nagenoeg alle gemeenten zijn druk doende zich hierop voor te bereiden. Op tal van plekken wordt nagedacht over de vraag hoe deze transities samenhangen en hoe de uitvoering zo integraal mogelijk vorm kan krijgen. Zo ook binnen de gemeente Dongen. Stichting Richting is van mening dat inhoudelijke kennis en expertise en/of de reeds aanwezige beschikbaarheid van bestaande middelen, instrumenten en/of voorzieningen hierbij belangrijke uitgangspunten dienen te zijn. Zij vindt het belangrijk dat de gekozen richting aansluit bij bestaand beleid binnen de gemeente.

- 33 -

- 34 -

- 35 -

Stichting Richting Mgr.Schaepmanlaan 27 5103 BB Dongen Postbus 81 5100 AB Dongen T: (0162) 314138 F: (0162) 317372 www.stichtingrichting.nl [email protected] september 2013 - 36 -