JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Stichting GIVING BACK Jaarverslag 2011-2012
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
INHOUDSOPGAVE 1. Namens het bestuur
p. 2
2. Giving Back Missie Onze programma’s Onze mensen Ons kantoor Ons bestuur Onze Partners Onze ambassadeurs
p. 4
3. Activiteiten 2011-2012 a. Scholierenprogramma Algemeen gerealiseerd 2011-2012 Stadscommissies Testimonials b. Studentenprogramma Algemeen gerealiseerd 2011-2012 GBSC Testimonials
p. 13
4. Ambities voor 2012-2013
p. 51
5. Onmisbare support
p. 53
6. Financieel Resultaat 2011-2012
p. 54
1
p. 36
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
1. Namens het bestuur In 2011/ 2012 heeft de nadruk gelegen op het verbeteren van de kwaliteit van het scholierenprogramma, het studentenprogramma en de interne organisatie. Zowel de programma's als de interne organisatie zijn in dit jaar tot volwassenheid gekomen. Het bestuur geeft de kwaliteit voorrang boven de groei. Niettemin is groei uitdrukkelijk aan de orde geweest in het strategieoverleg dat geïnitieerd is door een kopgroep bestaande uit de voorzitter, de penningmeester en de directie. Met McKinsey is enkele malen over de strategieontwikkeling overleg gepleegd, waarvoor dank verschuldigd is. De strategie leidt tot groei, zowel in de breedte van het scholieren- en studentenprogramma, als ook in de vergroting van de in- en doorstroom. Vanzelfsprekend vergt groei ook een belangrijke financiële ondersteuning door additionele sponsors (Partners). Het bestuur hecht zeer aan de relatie met de Partners, die naast de sponsorbijdrage een belangrijke bijdrage leveren aan het overleg over de strategische uitgangspunten, aan de implementatie van de programma's en daardoor ook aan het draagvlak. Behoud en uitbouw van de relatie met Sponsors is een voortdurende punt van aandacht en zorg. In het overleg met het bestuur van de Giving Back Students Community (GBSC) is uitvoerig aan de orde geweest hoe de doelgroep van Giving Back moet worden gedefinieerd. Gezien de aanzienlijke tijd die de GBSC bestuursleden ten behoeve van hun leden besteden en de daardoor verminderde mogelijkheden om separaat noodzakelijke inkomsten te verwerven, heeft het bestuur na zorgvuldig overleg besloten tot het verlenen van een jaarlijkse, bescheiden vergoeding aan de GBSC bestuursleden ter compensatie van hun inkomstenderving. Het bestuur vergaderde 6 maal plenair. Dankzij de inzet van de penningmeester en de directeur, daarbij ondersteund door een extern administratiekantoor, werden periodieke financiële rapportages verstrekt die blijk geven van een goede financiële verantwoording. Uit de jaarrekening blijkt de efficiëntie van de bedrijfsvoering, die ertoe leidt dat de ratio tussen de overheadkosten en de kosten voor de activiteiten opnieuw gunstig is. Deze heeft geresulteerd in een voorspoedige controle van de jaarrekening door PwC, met een goedkeurende verklaring. 2
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Ook de bestuurssamenstelling is uitvoerig aan de orde geweest. De diversiteit is bevredigend. Daarbij is tevens de opvolging van de bestuursleden aan de orde geweest, inclusief de voorzitter, de penningmeester en de leden van de directie. Het bestuur heeft ook zijn eigen functioneren intern geëvalueerd en daaruit kunnen concluderen dat alle bestuursleden streven naar een vergroting van hun aanwezigheid bij de scholieren- en studentenprogramma's, waardoor ook de voeling met de operationele verantwoordelijkheid wordt vergroot. Mede om die reden heeft het bestuur ook een maaltijd gedeeld met het bestuur van de GBSC. Het jaar 2012/ 2013 zal worden gebruikt om de strategische ambities, met name betreffende de groei, verder voor te bereiden. De financiële/ economische omstandigheden in Nederland manen tot voorzichtigheid, maar de groeiambities zijn daardoor niet opgegeven. Het bestuur is de directie en bureaumedewerkers veel dank verschuldigd en dat geldt zeker ook voor alle vrijwilligers. In het bijzonder zijn daarbij te noemen de vier stadscommissies, de 141 mentoren van de scholieren, de 105 mentoren van de studenten, de vertegenwoordigers van de Partners en de genereuze sponsors. Succes inspireert! Steven R. Schuit Voorzitter
3
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
2. GIVING BACK Missie De missie van Giving Back is het afgelopen jaar opnieuw geformuleerd. Sinds april 2012 luidt de missie als volgt: ‘Giving Back staat voor een diverse samenleving waarin iedereen een gelijke kans krijgt om, met wat voor achtergrond dan ook, zijn/haar talent te ontwikkelen en succesvol te worden. Wij willen elkaar inspireren, netwerken creëren, en mogelijkheden doorgeven. Giving Back streeft daarmee naar een toename van de verscheidenheid van rolmodellen in de Nederlandse samenleving.’
4
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Onze programma’s AANTAL TRAJECTEN GIVING BACK 2009/2010 Totaal aantal scholieren 126 met mentor (1e en 2e jaars) Totaal aantal studenten 48 met mentor Totaal aantal GBSC48 leden
2010/2011 148
2011/2012 141
75
118
81
131
Giving Back Scholierenprogramma Giving Back koppelt scholieren één-op-één aan een mentor die hen begeleidt in het maken van een goede studiekeuze, hen helpt hun horizon te verbreden en hen coacht in hun persoonlijke ontwikkeling. Het doel is de jongeren vanuit alle invalshoeken wegwijs te maken in de wereld en voor te bereiden op een succesvolle functie in de maatschappij. Het programma bestaat uit 2 onderdelen: een persoonlijke mentor en een meerjarig workshopprogramma. De mentor met een solide maatschappelijke positie laat de scholier kennismaken met nieuwe activiteiten, plaatsen, mensen, omgangsvormen en zienswijzen. Hij levert daarbij ook input voor de keuze van een mogelijke vervolgopleiding. Het groepsprogramma van het scholierenprogramma omvat een teambuildingsweekend, bedrijfsexcursies en een studiereis naar een Europese stad. Daarnaast volgen de scholieren workshops over o.a. Persoonlijk Leiderschap, Debating, Politiek, Financiën en Recht. GBSC/Giving Back Studenten programma Het studentenprogramma heeft dezelfde doelstelling als het scholierenprogramma, maar richt zich op ambitieuze HBO/WO studenten. In september 2011 bestond deze groep niet alleen uit oud GB-scholieren, maar werd het programma voor de eerste keer opengesteld aan zogenoemde ‘zijinstromers’: horizontale instroom van studenten die niet eerder deelnamen aan het Giving Back scholierenprogramma. Hiermee is de doelgroep verbreed. 5
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Alle studenten in het studentenprogramma zijn lid van de Giving Back Students Community, met hun eigen bestuur. De GBSC organiseert jaarlijkse vele activiteiten, studiereizen en (sportieve) evenementen. GBSC financiert deze activiteiten door lidmaatschapsgelden, een eigen bijdrage van de studenten en een aanzienlijke financiële ondersteuning van Stichting Giving Back. Daarnaast is een belangrijk onderdeel van het studentenprogramma het mentortraject. De mentor ondersteunt zijn student door hem/haar te inspireren en te ondersteunen. Deze mentoren worden geworven binnen onze partners en daarmee levert het mentortraject ook een bijdrage aan de ontwikkeling van hun eigen medewerkers.
6
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Onze mensen Giving Back draait op zeer actieve en betrokken vrijwilligers. In 2011-2012 heeft een groep van minstens 70 actieve vrijwilligers een bijdrage geleverd aan de uitvoering en organisatie van ons programma. Alle betrokken vrijwilligers en commissieleden van Giving Back zijn onbezoldigd. De vrijwilligers zijn verenigd in verschillende besturen: - Stichtingsbestuur Giving Back - Stadscommissie Amsterdam - Stadscommissie Den Haag - Stadscommissie Rotterdam - Stadscommissie Utrecht - Bestuur Giving Back Students Community (GBSC) In deze besturen heeft een aantal wijzigingen plaatsgevonden die gebruikelijk zijn vanwege een normale doorstroom van onze vrijwilligers. Zowel in Amsterdam als in Utrecht is de voorzitter gewisseld. De GBSC heeft in zijn geheel een nieuw bestuur gekregen. Het stichtingsbestuur is in samenstelling en werkwijze gelijk gebleven. De bezetting op het kantoor is het afgelopen jaar stabiel gebleven. De groei naar 3,4 fte heeft tot rust en helderheid geleid en is een goede keuze gebleken. De uitbreiding in de directie zorgt voor continuïteit en gedeelde verantwoordelijkheid, en het secretariaat is goed bezet. Aangezien Giving Back een vrijwilligersorganisatie is en dit ook wil blijven, is verdere uitbreiding van betaalde medewerkers geen ambitie.
7
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Ons kantoor
8
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Ons bestuur
9
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Onze Partners Onze Partners (hoofdsponsors) in 2011-2012 zijn:
10
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Partneroverleg De Partners nemen deel aan een periodiek partneroverleg dat een constructieve bijdrage levert aan de invulling van het studentenprogramma. Onze partners zijn ook dit jaar weer van onschatbare waarde gebleken voor de ontwikkelingen die in 2011/12 konden worden gerealiseerd. De deelnemers aan het Partneroverleg 2011/2012: TNT/PostNL Rob Rutten Stephanie Kessen Bart Beek Juliette Lansdorp PwC Walter de Zeeuw Joukje Janssen Nieke Oosterhout Hayde van der Kooij Nuon Iko Kakes Alice Diels Nynke Jippes Allen & Overy Annelies van der Pauw Mieke de Vos Marieke Twint Ruth van der Greft Ministerie van V&J Suzanne Schneider Reind Loggen † Öznur Taskin TomTom Ann Francis Noor van Boven Nienke Teunissen Jennifer Kartowikromo
11
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Onze ambassadeurs
Jörgen Raymann is cabaretier/stand-up comedian en presentator.
Fatima Elatik is stadsdeelvoorzitter van Amsterdam Oost voor de PvdA. (fotograaf Suzanne Blanchard)
12
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
3. ACTIVITEITEN 2011-2012 a. Scholierenprogramma Algemeen gerealiseerd 2011-2012 We kunnen terugkijken op een programma dat, na een aantal wijzigingen vorig jaar, nu een mooie combinatie is van workshops, events en ervaringen. Persoonlijk Leiderschap, Debating, Netwerken, Politiek, Recht, Financiën en Wadlopen vormen het eerstejaarsprogramma, dat naadloos overgaat in het tweede jaar met daarin opnieuw een workshop Netwerken gevolgd door de Berlijnreis, een workshop Presenteren en het Maatschappelijk project. Opvallend dit jaar was dat er in één van de steden een bijzondere workshop werd georganiseerd voor senioren over omgaan met Facebook, Twitter, Iphone en Ipad. Dit was een succes. Ook dit jaar is er in de diverse steden een scholierenpanel geraadpleegd om zo na te gaan of de programmering nog aan de verwachtingen voldoet. Om iedereen die een didactische bijdrage levert aan de workshops en presentaties te ondersteunen is er het Giving Back Kompas. Hierin staan tips beschreven over de omgang met pubers en hun leerprocessen. Giving Back heeft hiermee opnieuw een kwaliteitsslag gemaakt. Scholen 2010-2011 School Den Haag Aloysius College Den Haag City Plus Den Haag Edith Stein College Den Haag Rijswijks Lyceum Den Haag Zandvliet College Amsterdam OSB Amsterdam Comenius Lyceum Amsterdam HLW Rotterdam City College
Aantal 1e jaars 6 0 7 6 0 6 8 4 3
13
Aantal 2e jaars 4 1 3 4 3 2 6 11 2
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Rotterdam Rotterdam Rotterdam Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht
OSG Hugo de Groot / Nieuw Zuid Melanchthon Wolfert van Borselen Cals College Gerrit Rietveld College Leidsche Rijn College St. Gregorius College
2
7
2 8 3 4 2 3
1 7 6 5 2 2
Dit jaar werd voor de tweede keer de activiteit Wadlopen georganiseerd. Deze keer met alle eerstejaars deelnemers, zowel scholieren als mentoren, tegelijk. Ongetwijfeld is dit een blijvertje. Ook de workshop Debating werd voor het eerst georganiseerd met alle nieuwe scholieren tegelijk. “Ze debatteren beter dan menige politicus” was een veel gehoorde opmerking.
Het tweedejaarsprogramma werd naar aanleiding van de feedback uit het scholierenpanel herzien. Hierin werden nieuwe workshops opgenomen: een tweede workshop Netwerken en een workshop Presenteren. Komend jaar zal door de Giving Back Students Community een workshop worden gegeven over examendruk en de complexe start van het studeren aan een HBO- of WOinstelling. Zo maken we een mooie verbinding tussen scholieren en studenten. Ook voor de mentoren stond een aantal workshops op het programma, zoals de workshop Puberbrein, georganiseerd door Youngworks gebaseerd op hun gelijknamige boek. Deze workshop gaat over het brein van jongeren tot en met 14
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
hun 25e jaar en de reden waarom pubers meer moeite hebben met keuzes maken, plannen en prioriteiten stellen. De mentoren werd daarom aangeraden de rol van ‘externe frontaalkwab’ van hun scholier aan te nemen: het deel van de hersenen dat zorgt voor structureren en rationaliseren. Komend jaar zal de ondersteuning worden uitgebreid met een training gericht op Multicultureel Vakmanschap.
15
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
ACTIVITEITEN SCHOLIERENPROGRAMMA 1e jaars scholieren
2e jaars scholieren
Mentoren
Maand September 2011 Oktober 2011 November 2011 November 2011 December 2011 Januari 2012 Februari 2012 Maart 2012 April 2012 Mei 2012 Maand September 2011 September 2011 Oktober 2011 November 2011 December 2011 Januari 2012 April/Juni 2012 Juni 2012 Maand September 2011 September 2011 Oktober 2011 November 2011 November 2011 December 2011 Maart 2012 Mei 2012 Juni 2012 1x per 2 maanden
16
Activiteit Matching Teambuildingsweekend Workshop Persoonlijk Leiderschap Workshop Debating Eindejaarsbijeenkomst Workshop Politiek Workshop Recht Workshop Financiën Workshop Netwerken Wadlopen Activiteit Kick off 2e jaar Berlijnreis Workshop Netwerken 1 Workshop Presenteren Eindejaarsbijeenkomst Workshop Netwerken 2 Maatschappelijk project Graduation Activiteit Matching 2011 (1e jaars) Kickoff 2e jaar (2e jaars) Teambuildingsweekend (1e jaars) Intervisie Training Puberbrein (1e jaars) Eindejaarsbijeenkomst Training/intervisie Wadlopen Graduation Mentorenborrel Utrecht/Den Haag
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Stadscommissies Van de stadscommissie Amsterdam Het lijkt een traditie te worden: ook het Giving Back jaar 2011-2012 is weer fantastisch verlopen met enthousiaste scholieren & mentoren en goed georganiseerde workshops. De werving & selectiecommissie heeft bovendien met een vernieuwde wervingsaanpak de basis gelegd voor het komend schooljaar 2012-2013. Na twee jaar met een dalend aantal deelnemers door het wegvallen van drie scholen begint het komende nieuwe jaar met 31 scholieren. De werving en interne matching voor schooljaar 2011-2012 vond al voor de zomervakantie plaats. De altijd spannende matchingsavond werd bij het OSB in Amsterdam Zuidoost gehouden. De matchingsavond startte met 20 scholieren en was een inspirerende start van het nieuwe jaar. De vernieuwde actieve wervingsaanpak samen met de scholen heeft er voor gezorgd dat de nieuwe lichting zeer gemotiveerd is. De tweedejaars scholieren en mentoren zijn in september gestart met een gezellig middagje bowlen, met kort daarna de reis naar Berlijn. Het OSB werd tijdens de eindejaarsbijeenkomst in december omgebouwd tot een versierde Club 54 met swingende muziek uit de jaren 70. De koppels kwamen ook in kleding uit die tijd, ofwel soul broeken, zonnebrillen, zwarte krullen en pruiken. Een echte danswedstrijd kon niet uitblijven. De Graduation vond plaats bij de Prins Willem Alexander Manege in Amsterdam Zuidoost. Gedurende de dag hebben de tweedejaars scholieren allerlei klussen gedaan op de manege die gespecialiseerd is in paardensport voor gehandicapten. Een mooi einde van alle prachtige momenten. Het was ook het moment van het afscheid van de voorzitter van de stadscommissie Amsterdan, Fons Bonink, die plaats maakt voor de nieuwe voorzitter Frederik Vernède. Giving Back Amsterdam bedankt Fons voor 5 geweldige jaren van grote inzet en gepassioneerde betrokkenheid.
17
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
2012-2013 staat in het teken van de introductie van het platform MyGivingBack als communicatieplatform, speciale aandacht voor de kick-off van het 2e jaar en het toevoegen van een nieuwe school aan de vier huidige scholen binnen Amsterdam. Daarnaast willen we verder bouwen op een sterk fundament aan enthousiaste en toegewijde stadscommissieleden om binnen het huidige programma kleine vernieuwingen aan te brengen. Niet omdat het altijd beter kan, maar meer omdat ‘net weer anders’ ook verfrissend kan zijn. We zien daarom vol enthousiasme met een goed team het nieuwe GB schooljaar tegemoet. Stadcommissie Amsterdam 2011-2012 Fons Bonink en Frederik Vernède, Oud en Nieuw Voorzitter Amsterdam Werving & Selectie commissie: Voorzitter Marieke Haverlag, Jolande Verbeek, Marieke Steffens, Anita Nijssen, Elsje Ouwehand en Ernst Dekker. Activiteiten Commissie: Voorzitter Annelies Engel, Juliet Aykaz, Annemarie Nauta, Harold den Heijer, Mette Morup, Claartje Onderwaater, Marion Boxum, Marjolein Peters en Quirijne Hermans. En gedurende de laatste maanden hebben wij weer nieuwe leden mogen verwelkomen voor het nieuwe jaar: Frederik Vernede als nieuwe voorzitter, Leontine Wenink en Cor Duckers.
18
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Van de stadscommissie Den Haag In Den Haag kijken we terug op een heel succesvol en gezellig Giving Back-jaar. Daarnaast stond het schooljaar 2011-2012 in Den Haag in het teken van een aantal kwaliteitsslagen. Het is goed om te merken dat het programma van workshops en feestelijke bijeenkomsten stevig staat. De matching en het teambuildingsweekend, met 25 nieuwe scholieren en mentoren, waren als altijd spannend en enerverend en ook de andere activiteiten waren zeer geslaagd. Nieuw was de verbeterde opzet van de workshop Netwerken, waarin scholieren (en hun mentoren) al doende leerden wat netwerken is door op een grote marktplaats hun vraag en aanbod duidelijk te maken. Dit resulteerde de afgelopen maanden direct al in veel meer netwerkverzoeken richting mentoren en stadscommissie dan voorheen. De Graduation is voor het eerst ingevuld volgens de wensen van de afzwaaiende scholieren. Zij wilden een spetterend feest en dat werd het, compleet met disco en heerlijk eten.
foto: workshop Netwerken
19
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Ook achter de schermen werd er gewerkt aan verdere verbeteringen. Het contact met de scholen is verder geïntensiveerd. Tijdens de eerste bijeenkomst met de schoolcoördinatoren werd een stappenplan voor de werving van nieuwe scholieren overeengekomen. Met de doelstelling om in de komende jaren van minder scholen meer scholieren te laten instromen, dient het wervings- en selectieproces nog verder geoptimaliseerd te worden. Het stappenplan voor de werving wordt op dit moment geëvalueerd en voor het volgend schooljaar verder verbeterd. De strengere selectieprocedure voor scholieren werpt duidelijk zijn vruchten af. Het niveau van de instromende kandidaten en hun motivatie voor deelname ligt hoger dan voorheen. Toch heeft de stadscommissie, in overleg met de scholen, besloten om de criteria voor de selectie van scholieren aan te scherpen met hogere eisen aangaande de rapportcijfers. MyGivingBack is in september geïntroduceerd als communicatieplatform én als plaats waar scholieren hun persoonlijk portfolio kunnen bijhouden. Stadscommissie Den Haag heeft veel energie en tijd geïnvesteerd in de implementatie van het systeem, zowel binnen het werk van de Stadscommissie zelf als richting mentoren en scholieren, o.a. door instructiemomenten. Het is goed om te zien dat steeds meer betrokkenen de weg naar MyGivingBack weten te vinden en het systeem inzetten waarvoor het bedoeld is. Tegelijkertijd is er nog ruimte voor verbetering. Komend schooljaar zal de focus sterk liggen op het gebruik van MGB als portfolio voor de scholier en als communicatiemiddel tussen scholier en mentor over persoonlijke ontwikkeling. De uitdaging lag dit jaar in het vinden van voldoende geschikte mentoren. Voor het eerst is er ook geworven buiten de traditionele wegen, bijvoorbeeld door oproepen op fora op internet. Dit leverde wel meer interesse en aanmeldingen op (en veel exposure voor de stichting), maar de geïnteresseerden bleken vaak van mindere kwaliteit, waardoor wij relatief veel mentoren hebben moeten afwijzen en daarom veel meer selectiegesprekken hebben moeten voeren dan in andere jaren. Dit leverde een grote druk op voor de leden van de stadscommissie. 20
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Omdat er voor de volgende jaren gestreefd wordt naar instroom van een nog groter aantal scholieren, zal er creatief met de werving van mentoren moeten worden omgegaan. In Den Haag zal worden overgegaan op een werving het hele jaar rond waardoor er een grote permanente pool van mentoren moet ontstaan. Er wordt daarmee niet meer geworven voor een specifiek schooljaar; iedere zomer zal er uit de pool van mentoren gematcht worden. Daarnaast wordt er op dit moment actief contact gelegd met andere bronnen. Hierbij valt te denken aan netwerken van young professionals in Den Haag, service clubs, etc. Wij kijken terug op een geslaagd Giving Back jaar en danken alle vrijwilligers voor hun geweldige inzet! Samenstelling stadscommissie Voorzitter: Vice-voorzitter en secretaris: Penningmeester: Portefeuille Scholen: Portefeuille Mentoren: Portefeuille Activiteiten: Portefeuille Debattoernooi: Vertrouwenspersoon:
augustus 2011 – juli 2012: Joost van Grieken Ingrid Morselt Caspar Vlaar Hetty ten Holt en Ingrid Morselt Victor Huisman en Martin de Vries Nathalie Venema, Aivie Soekhlal en Caspar Vlaar Petra Hiemstra Han Yin Bong
21
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Van de stadscommissie Rotterdam Het jaar 2011/2012 was weer een bijzonder Giving Back jaar, het vierde jaar in het bestaan van de Rotterdamse Giving Back stadscommissie. Een volle bezetting qua mentoren en scholieren, en met bijna een volledig nieuwe stadscommissie. Dat was zeker een uitdaging, maar het was ook een impuls van nieuwe, zeer enthousiaste vrijwilligers met bergen nieuwe ideeën. Begin van het schooljaar was zoals elk jaar ook weer een drukke en uitdagende periode. De matching was nog spannend met last minute wisselingen, maar door hard werk kwam het toch weer goed. We werden met enthousiasme ontvangen op de nieuwe Giving Back school van Rotterdam: Het Calvijn. We zagen weer mooie matches en spannende eerste contacten die avond. Contacten die, gedurende het jaar, beter werden omdat de vertrouwensband groeide. Het workshop programma was weer prima. Bijvoorbeeld: samen met de gemeente Rotterdam en de stichting Lokaal hadden we een sterk inhoudelijk programma voor de workshop Politiek. We werden hartelijk ontvangen door de deelgemeente Overschie (waar het merendeel van zowel de scholieren als de stadscommissieleden nog nooit geweest waren).
Foto: Workshop Netwerken
22
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
De eindejaarsbijeenkomst bestond, net zoals voorgaande jaren, uit een workshop en een voorstelling in samenwerking met het RO-theater. Naast de theaterworkshop werd er ook Salsa gedanst en dat leverde veel hilariteit op! Berlijn: altijd goed! En de Graduation, de diplomauitreiking, was een hoogtepunt. Het was mooi weer, een super locatie (Lommerijk) en vooral door het feit dat onze burgemeester Aboutaleb nu al voor de derde keer in actie is gekomen voor Giving Back. Hij reikte persoonlijk alle diploma’s uit en nam daarna uitgebreid de tijd voor de fotomomentjes. Fijn dat er grote waardering is vanuit de gemeente voor het Giving Back programma. Daar zijn we oprecht heel blij mee.
Foto: graduation met Aboutaleb
Ik ben altijd trots en aangenaam verrast door de hoeveelheid tijd en energie die onze vrijwilligers en mentoren steken in het Giving Back programma. Met allemaal 1 doel: er voor zorgen dat onze scholieren gelijke (de beste!) kansen krijgen om hun talent te ontwikkelen en succesvol te worden. En we zien, elke keer opnieuw, dat het werkt. Soms kleine stappen, soms opeens heel groot! Graag wil ik alle vrijwilligers en mentoren bedanken dat we dit geweldige programma kunnen runnen. Maar zeker ook onze scholen en de schoolcoördinatoren van de scholen. Zij zijn cruciaal voor het succes van Giving Back!
23
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Daarnaast hebben we altijd een lange lijst van bedrijven en personen die weer belangeloos of tegen kostprijs een bijdrage hebben geleverd. Gevaarlijk om een opsomming te doen, want dan is er altijd de kans dat je iemand vergeet. Daarom: van harte bedankt! Jullie zijn onmisbaar!!! Ik wil 2 partijen toch noemen: AON voor het grote sponsorbedrag dat wij hebben mogen ontvangen, en goed om te zien dat er vervolggesprekken plaatsvinden over mogelijke landelijke samenwerking. En ook de samenwerking met de gemeente Rotterdam blijft prettig en zeer waardevol. Volgend jaar bestaat Giving Back Rotterdam 5 jaar. Een mijlpaal die we niet zomaar voorbij zullen laten gaan. En gezien de prestaties dit jaar, gaan we die mijlpaal zeker halen! Namens de stadscommissie Rotterdam, Marlies Knijnenberg (voorzitter) De leden van de stadscommissie zijn: Marlies Knijnenberg & Marcel Jakobsen (duo voorzitter) Jeroen Maas, Magdalena Matei, Juan Dagniaux, Tagea Pinas (activiteiten) Adriaan Buyserd en Carola de Rond (werving & selectie) Christine Zandberg, Olaf Dreierink, Eveline Hendriks, Richard Avezaat, Edwin Korving (scholencommissie)
24
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Van de stadscommissie Utrecht Terwijl Utrecht al weer volop bezig is met het nieuwe schooljaar, kijken wij terug op een geslaagd 2011-2012. De al eerder ingezette professionaliseringsslag is doorgezet en er zijn keuzes gemaakt voor een nieuw Stadsbestuur. Na 4 jaar voorzitterschap heeft Pieter Koevoets de hamer overgedragen aan ondergetekende. Utrecht is, als jongste lid van de Giving Back familie, al goed op weg om een sterke Giving Back stad te zijn met steeds meer bekendheid en ieder jaar meer scholieren die zich aangetrokken voelen tot het programma. De inzet en bijdrage van Pieter hebben absoluut bijgedragen aan dit succes. In 2011 is Utrecht met 17 scholieren aan het 1e jaars programma begonnen, het blijft een prachtig gezicht om al die verwachtingsvolle en toch wat nerveuze mensen in een zaal te zien, dit geldt voor zowel de scholieren als de mentoren. De tweedejaars scholieren en mentoren zijn het jaar sportief begonnen met GPS step en kano; al bijna een traditie. De genoemde professionaliseringslag heeft ertoe geleid dat de workshops op hoger niveau zijn gekomen en tevens strakker worden georganiseerd, waarbij ook de kosten iedere keer goed in de gaten worden gehouden. Mentoren en scholieren hebben een actieve bijdrage geleverd en de feedback was positief. Uit de gehouden eindejaarsenquête blijkt nog wel dat met name de doelstellingen van de verschillende workshops nog niet altijd duidelijk genoeg zijn. Daaraan gaat dit schooljaar extra aandacht besteed worden.
25
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Foto: Maatschappelijk project: ‘Young meets Old’, workshop social media aan ouderen
Het eindejaarsfeest met een winterthema was dit jaar in het Spoorwegmuseum. Op de rondleidingen en de mogelijkheid om te schaatsen kwamen positieve reacties, zowel van de scholieren als de mentoren. Mooi om te zien hoe het spoor zo’n grote bijdrage heeft geleverd aan de ontwikkeling van ons land maar ook triest om te horen hoe de locatie van het Spoorwegmuseum als startplaats voor treinen naar Westerbork zo’n negatieve rol heeft gespeeld in de Tweede Wereldoorlog. Voor veel scholieren stof tot nadenken. Dankzij de inzet van één van onze mentoren, Liesbeth van Haarlem, hadden wij voor het Graduationfeest een geweldige lokale sponsor: SKF in Nieuwegein. Hierdoor was het voor ons mogelijk om een geheel verzorgde avond te organiseren bij Theatergezelschap Almere, een spektakeltheater in de buitenlucht door Vis à Vis. Naast de fantastische voorstelling HaRT mochten wij voor diploma-uitreiking het podium gebruiken en was er gelegenheid tot het stellen van vragen aan de regisseur en de hoofdrolspelers. Hiervan werd gretig gebruikgemaakt. Alle scholieren en mentoren waren het erover eens dat dit een zeer bijzondere avond was. Inmiddels is het nieuwe schooljaar begonnen met 27 scholieren en mentoren, een geweldige sprong en weer een bewijs dat het programma aanslaat. Om nog slagvaardiger te zijn, is voor het komende schooljaar een aantal wijzigingen doorgevoerd. Het dagelijks bestuur is kleiner geworden met een voorzitter, 26
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
vicevoorzitter, voorzitter activiteiten en een marketeer en de schoolaccountmanagers zijn nu volledig verantwoordelijk voor hun school. De vicevoorzitter is ook verantwoordelijk voor de schoolaccountmanagers. Dit jaar staat de kwaliteit voorop; om uitval te vermijden willen wij met de scholen kijken welke scholieren daadwerkelijk de juiste motivatie hebben om deel te nemen. Bij de workshops draait alles om het doel; waarom doen wij dit en hoe draagt dit bij. Als laatste willen wij een nog beter contact met onze mentoren om een belangrijke rol te spelen in hun ontwikkeling als mentor. Mooie uitdagingen. Gelukkig staat er in Utrecht een fantastisch team klaar om alles te regelen en elkaar scherp te houden. Ik ben ervan overtuigd dat wij met onze stadscommissie de juiste mensen hebben om er dit jaar een fantastisch jaar van te maken. Wij hebben er zin in. Ronald Hanselaar, voorzitter Stadscommissie Utrecht Leden van de stadscommissie Utrecht zijn: Ronald Hanselaar, Barbara Visscher, Laurens van der Perk, Michiel van Loon, Jesse Clever, Mohammed Amin, Loes Heinemans, Dave Kraaijkamp, Marscha Ammerlaan, Emilie Egberts-Jonker en Nicolet Jager
27
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Een impressie: testimonials Testimonal Jonneke de Jong en Louisa Belguebli
Wat hebben jullie gemeen? Onze manier van denken komt overeen op een aantal punten: we vinden onafhankelijkheid en zelfstandigheid belangrijk en we zijn ambitieus. Vinden het beide belangrijk om te doen wat we kunnen, om zelf veel uit de dingen die we doen te halen en om iets te betekenen voor de wereld. Ook hebben we een brede interesse en hebben samen ook al wel leuke dingen ondernomen; we zijn bijvoorbeeld naar het Indian Filmfestival geweest en zijn van plan een schilderworkshop te volgen. Maar we hebben het ook gewoon erg gezellig en kunnen goed met elkaar praten. We hebben gesprekken over van alles en nog 28
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
wat (van nieuwe schoenen, de nieuwste Franse film die we hebben gezien en Jane Austen tot de rol van religie in de samenleving, voortijdig schoolverlaten en strategische bijbanen), gaan graag samen naar de bios of lekker window shoppen in de stad. Genoeg overeenkomsten dus! Waar vullen jullie elkaar aan? Louisa: omdat Jonneke in een andere fase zit dan ik kan ze me goed helpen met mijn studiekeuze, ze heeft het hele traject immers achter de rug. Ook vind ik het erg interessant om te zien hoe iemand die een universitaire opleiding heeft gevolgd terecht is gekomen. Het is inspirerend en geeft mij een beeld van hoe mijn leven er later uit zou kunnen zien. Het is leuk om van Jonneke te horen dat ik soms ‘rustig aan moet doen’, ik ben nogal geneigd tot het plannen van alles wat ik doe, het is interessant om te horen hoe het ook anders kan. Het zet me aan het denken. Jonneke: Louisa maakt er geen geheim van dat ze grote plannen heeft dit leven. Ze is een sterk en intelligent mens en ik twijfel er geen seconde aan dat ze het ver gaat schoppen. En dat is echt geweldig om te zien, zo’n ambitieuze jonge vrouw! Door de gesprekken die we hebben sta ik zelf ook bewust stil bij hoe ik in mijn werk en mijn leven sta en welke keuzes ik heb gemaakt of wil maken. Haar leven ziet er heel anders uit dan het mijne en ik kan haar vertellen over hoe ík dingen gedaan heb en wat mijn ervaringen zijn. Fijn om haar zo te kunnen helpen bij het maken van haar eigen keuzes. Ik vind het ook belangrijk om het met haar te hebben over de juiste balans tussen dingen: werk en privé, studie en vrije tijd. Niet alles is vooraf te organiseren en het is soms heel prettig en gezond om af en toe dingen op je af te laten komen. Daar vul ik haar wel aan denk ik. Wat heeft Giving Back jullie tot nu toe opgeleverd? Louisa: Voor mij is Giving Back een van de meest vernieuwende activiteiten die ik in mijn leven heb gedaan, het is geweldig om ineens veel (interessante) mensen te ontmoeten en ambitieuze leeftijdsgenoten. De workshops zijn een goede aanvulling op mijn studieoriëntatie, we leren zaken die we niet op school zouden leren. Een ander verschil met school is dat bij Giving Back sociabiliteit 29
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
heel erg wordt gestimuleerd; je leert op mensen af te stappen, jezelf te profileren en heel belangrijk: netwerken. Dat kan soms best spannend zijn, er was een workshop waarin ik iets wilde vragen, maar iedereen stond te praten, dus ik vroeg aan de gastspreekster of zij het wilde doen. Zij pakte een stoel en zei: ‘Hup! Ga erop staan en stel je vraag.’ Ik heb het gedaan en zal het nooit vergeten! Jonneke: voor mij heeft het een heleboel plezier en ook een heleboel onverwachte en nieuwe ervaringen opgeleverd. Louisa is de tweede scholier die ik begeleid; ook met mijn eerste scholier Bridgit heb ik nog steeds contact: zij is momenteel bezig aan haar afstudeerstage in Abu Dhabi! Ook zo’n topper, net als Louisa. Wat vinden jullie van elkaar? Louisa: Ik heb erg blij met Jonneke als mentrix, omdat ik het gevoel heb dat we goed bij elkaar passen. Ze is erg begripvol en kan goed luisteren, maar stelt ook vragen die me tot nadenken zetten waardoor we vaak diepgaande gesprekken hebben. Wat ik erg fijn vind is haar kalme uitstraling, daardoor voel ik me erg op mijn gemak. Ik bewonder de manier waarop ze haar carrière combineert met haar sociale leven en vind het geweldig om te zien hoe serieus ze bezig is met werk dat ze leuk vind. Ik kan heel erg lachen om Jonneke tijdens onze gesprekken, ze weet altijd leuke woordspelingen te maken. Jonneke: Louisa is een superslimme en leuke mentee. Toen we net gematcht waren dacht ik wel eens: ‘waar moet ik haar nou nog bij helpen? Zo’n slimme dame...’ Qua studiekeuze was ze al heel serieus bezig toen we elkaar leerden kennen,ze ging al proefstuderen in 5 VWO bijvoorbeeld. We kregen al snel een leuk en makkelijk contact en ik kan haar met andere dingen helpen dan ik vooraf misschien dacht. Een leuke ervaring als mentor, want je hebt van tevoren wel verwachtingen hoe het contact met je scholier zal zijn maar wat daarin het meest waardevol is valt niet te voorspellen. Louisa is onafhankelijk en ambitieus en dat vind ik mooi om te zien. Ik herken wel dingen van mezelf in haar, we hebben het nodige gemeen. Ik weet echt zeker dat ze het ver gaat schoppen. En ik ben echt trots op haar! 30
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Hoe vinden jullie Giving Back als initiatief? Louisa: we vinden Giving Back allebei leuk omdat het een mooie aanvulling is op wat we al doen. Het is bijzonder leerzaam op een manier waarop je niet dagelijks leert. Het onderscheidt zich denk ik omdat we het doel van Giving Back; iets betekenen voor elkaar, steeds weer ervaren op een andere manier. Je verkrijgt nieuwe inzichten door met elkaar te praten, de mentoren kunnen hun scholieren in contact brengen met andere hoogopgeleiden en hetgeen dat ik het sterkst ervaar samen genieten. De sterke positieve, gemotiveerde uitstraling van de deelnemers maakt het tot een geweldig initiatief. Jonneke: naast je werk en al het andere dat je al doet in je leven, is het fijn om iets te kunnen doen voor anderen. Zeker als het voor jezelf ook zoveel plezier oplevert als Giving Back. Je leert iemand kennen die op een heel ander punt in haar leven staat, die soms heel anders tegen dingen aan kijkt en die met andere dingen bezig is. Verfrissend en prettig! De groep mentoren is ook erg leuk en groeit natuurlijk met het aantal scholieren mee. Vrijwilligerswerk klinkt soms zo stoffig. Maar er zijn –zo blijkt uit Giving Back- de nodige jonge, hardwerkende mensen met drukke levens in Nederland die niet alleen maar bezig zijn met zichzelf en die ook iets voor anderen willen doen. Niet omdat het moet, maar omdat ze het willen en er plezier in hebben. Wel met enige flexibiliteit en op een persoonlijke manier. Gericht op talent en op ambitie, op zelf doen en op je eigen leven succesvol invullen. Daar hou ik van. Wat kan er beter? Het meer in contact brengen van Giving Back leerlingen met studenten, dat kan een mooie aanvulling zijn op de studieoriëntatie. En het weten waarop de matching plaatsvindt! We zijn een goede match en dat maakte ons ook nieuwsgierig hoe ze dat toch voor elkaar hebben gekregen om zoveel verschillende mentoren en scholieren succesvol aan elkaar te knopen… !
31
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Testimonal Renhui Yang en Jeroen van der Sluijs
Renhui Yang
Jeroen van der Sluijs
Scholier Renhui Yang Waarom heb je meegedaan aan het GB Programma? Mijn school-coördinator vertelde me over het GB Programma en dacht dat het wel iets voor mij zou zijn. Kort daarna ging ik naar een toelichtingsavond en het idee van een netwerk opbouwen sprak mij wel aan. Ik wist namelijk in welke richting ik heen wilde met mijn studie. Maar ik kon wel de steun van een mentor gebruiken voor de definitieve beslissing. Voldoet het aan je verwachtingen? Voor het grootste gedeelte wel. Mijn mentor heeft me goed geholpen in de afgelopen twee jaar. 32
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
En het was fijn om met dezelfde groep leerlingen naar de workshops te gaan. Wat vind je het leukst en wat vind je het minst leuk? De mensen die meewerkten aan Giving Back waren erg vriendelijk. Activiteiten zoals de Berlijnreis werden goed geregeld en verliepen vlot. Het enige wat ik jammer vind is dat de ene workshop weer minder interessant was dan de andere. Zou je Giving Back aanraden aan andere scholieren? Ja, zelfs als je weinig hulp nodig hebt met je studiekeuze zou ik het aan iedereen aanraden. Ik heb mijn tijd bij Giving Back als een positieve en fijne ervaring gezien. En op welke studie kwam je uit? ‘International Game Architecture and Design’ (IGAD) aan de NHTV. Na het bezoeken van de open dagen leek het de ideale studie dus ik heb me zo snel mogelijk ingeschreven voor de Visual Arts richting. Ik moest voor de decentrale selectie een opdracht inleveren die bestond uit drie specifieke realistische tekeningen, een Engelse motivatiebrief en cv. Een maand geleden ben ik begonnen en ik moet zeggen dat het een tijdrovende studie is. Maar tegelijkertijd uitdagend en belonend. Mentor Jeroen van der Sluis Waarom heb je meegedaan aan het GB Programma? Ik werd gevraagd door een vriend van mij Ronald Hanselaar. Hij was op dat moment ook al een jaar mentor. Mij sprak de gedachte “Giving Back” erg aan. Ik had er al eens van gehoord en het leek mij een goed initiatief. Maar ik dacht ook: ‘Het zal wel een hoop tijd kosten, Ben ik daar wel geschikt voor, wie ben ik wel niet?, Wat word ik er eigenlijk zelf beter van?’ Dus toch maar eens goed doorvragen. Ik kreeg geen directe antwoorden op mijn vragen. Wat bleek? De antwoorden zijn erg persoonlijk en kwamen vanzelf.
33
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Voldoet het aan je verwachtingen? Om eerlijk te zijn heeft het mijn verwachtingen overtroffen. Ik ging ervan uit dat ik alleen zou "geven". Ik denk dat dit ook de juiste instelling is overigens. Ik werd aangesteld tot mentor en eigenlijk heb ik het ervaren dat je na de selectie, opgeleid wordt tot personal coach van een leerling die het bestuur bij jou vindt “matchen”. Na de “match”, een spannende avond, krijg je namelijk diverse trainingen en workshops. Op bijeenkomsten voor mentoren wisselde ik vervolgens ervaringen uit met mooie mensen, die net als ik open staan om anderen te helpen. Zijn waren net zo onzeker als ik, omdat je toch bezig gaat met iemand z’n carrière. Wie ben jij om je daarmee te bemoeien? Zou er wel een “click” zijn met je scholier en wat te denken van zijn/haar ouders? Zitten die op jou te wachten? Ik ben erachter gekomen dat ik in twee jaar tijd de facetten van personal coaching heb mogen meemaken. Heb geleerd door te vragen. De scholier helpen om zelf zijn oplossingen te creëren. Vertellen in welke boom je de beste appels kunt plukken, maar hij zal zelf moeten uitvinden hoe hij de trap ertegen zet. Hij zal ze zelf plukken en leren iemand te vragen om de trap vast te houden. Dat is coaching. Iets waar ik twee jaar geleden nog niet veel van wist. Dus ja, mijn twee jaar Giving Back heeft zeker voldaan aan mijn verwachtingen. Wat vind je het leukst en wat vind je het minst leuk? Het leukste vond ik de momenten waarbij ik dingen heb geleerd die je in een opleiding of op je werk niet snel zal leren. In de tram met Renhui op weg naar een workshop kletsen over het leven, het doel, thuis, school, etc. Erg waardevol. Zeker als je aan het eind van de dag het gevoel hebt dat je wezenlijk iets hebt kunnen bijdragen. Ik moet lang denken over minder leuke kanten van Giving Back. Wellicht dat er toch ook wel verplichtingen zijn, zoals de workshops. Je moet dan privé wel eens wat schuiven om er toch bij te kunnen zijn omdat de workshops en uitjes meestal op zaterdag zijn. Zou je Giving Back aanraden aan andere mentoren? 34
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Ja, zeer zeker. Ik ben van mening dat het een eer is als je een geschikte mentor bent en je zo'n rol mag vervullen. En naast bovenstaande, voor mij onverwachte, leerdoel heb ik toch ook mijn zakelijke netwerk uitgebreid. Op de mentoren bijeenkomsten zoals workshops en ook mentorenborrels, leer je de mensen beter kennen en wat je naast Giving Back aan elkaar te geven hebt. Nadat ik het MindCenter (mijn nieuwe bedrijf) beschikbaar had gesteld aan Giving Back voor een mentoren workshop, kwam hier vanzelf weer een betaalde opdracht uit. Kortom, durf te geven, ontvangen komt vanzelf. En wat ga je nu doen na Giving Back? Ha ha, nou, ik heb nog steeds contact met Renhui. We hebben in de vakantie nog samen een film gekeken bij mij thuis over achtergronden van Individual Gaming. Renhui studeert nu in Breda en is een keiharde werker. Die komt er wel. Waarschijnlijk gaat hij straks doen wat hij leuk vindt. Lijkt mij een van de hoogst haalbare doelen. En ik ben leuk bezig met mijn nieuwe onderneming, evenementen locatie MindCenter. Daarnaast is mijn gevoel wel dat ik weer iets erbij wil oppakken. Zo lijkt het me bijvoorbeeld wel leuk om ondernemende jongeren op weg te helpen. Er zal vanzelf weer wat moois op mijn pad komen.
35
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
b. Studentenprogramma Algemeen gerealiseerd 2011-2012 Het studentenprogramma heeft in 2011-2012 een ongekende groei doorgemaakt: in 1 jaar verdubbelde het aantal deelnemers. In september 2011 bestond de groep niet alleen uit oud GB-scholieren, maar voor het eerst uit ‘zijinstromers’, horizontale instroom van studenten die niet eerder hebben meegedaan met het Giving Back scholierenprogramma. In totaal startten we in september 2011 met een historisch grote groep nieuwe studenten: 70 nieuwe aanmeldingen, waarvan 21 zij-instromers. Studierichtingen GBSC-leden instroom 2011 (Bedrijfs)economie/econometrie Bedrijfskunde Technische bedrijfs/bestuurskunde Overig technisch Medisch Sociale wetenschappen Rechten Accountancy/financieel Anders HBO WO
Aantal 8 7 1 6 10 9 10 6 13 36 34
Percentage 11% 10% 1,5% 8,5% 14% 13% 14% 8,5% 18,5% 51% 49%
Het succes van de groep zij-instromers bewees zich gedurende het jaar: ook zij bleek betrokken en actief, wat onder meer leidde tot 3 nieuwe GBSCbestuursleden uit deze groep. Alle studenten in het studentenprogramma zijn lid van de Giving Back Students Community, met hun eigen bestuur. Ook dit jaar heeft de GBSC vele activiteiten, studiereizen en (sportieve) evenementen georganiseerd. Zie het hoofdstuk van de GBSC zelf. Daarnaast behaalde het bestuur van de GBSC een professionaliteitsslag door de samenwerking met Giving Back te agenderen, te formaliseren en te structureren. 36
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
In juni 2012 hebben we gewerkt aan het formuleren van een aantal kerncompetenties die leidend zullen zijn binnen onze doelstelling om bij te dragen aan de ontwikkeling en professionalisering van de Giving Back jongeren. Deze kerncompetenties zijn in overleg met onze partners samengesteld, en geven richting aan het programma van de GBSC. Komend jaar zullen de kerncompetenties verder geïntegreerd worden in het programma. Kerncompetenties Giving Back: 1. Zelfbewustzijn 2. Doorzettingsvermogen 3. Initiatief nemen 4. Samenwerking 5. Sociale vaardigheden 6. Taalvaardigheid In juni 2012 is ook uitvoering gegeven aan een lang gekoesterde wens van de Giving Back en de GBSC: certificering binnen het studentenprogramma. Tijdens het eindfeest van Giving Back ontvingen alle 2009/2010 en 2011 GBSC-leden een certificaat van deelname. Daarnaast is een belangrijk onderdeel van het studentenprogramma het mentortraject. Voorheen gebruikten we de term ‘coach’, maar in 2011/2012 vervingen we deze term door de al gangbare term ‘mentor’. Bij onze studenten bleek vaak geen sprake te zijn van een concreet ‘coachdoel’, wat leidde tot 37
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
conflicterende verwachtingen tussen coach en student. Komend jaar zal geëvalueerd worden of dit tot een verbetering heeft geleid. Mentortrajecten PER PARTNER
Allen & Overy Nuon PostNL PWC TomTom V&J TOTAAL
Aantal mentoren gestart in september 2011 10 8 20 18 7 7 70
Totaal aantal mentoren 2011-2012 17 12 25 45 12 7 118
In september 2011 vond binnen het mentortraject voor het eerst een kickoff plaats: een geweldige dag met allerlei in- en outdoor activiteiten gericht op de kennismaking tussen de studenten en hun mentoren. Met een groep van 150 mentoren en studenten was dit een waanzinnige dag. In november 2011 konden alle mentoren deelnemen aan de training “Puberbrein binnenstebuiten”. Deze training is in het scholierenprogramma succesvol en organiseerden we dit jaar voor de tweede keer voor de mentoren van het studentenprogramma. Dit was een succes.
38
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
In januari ging een enquête uit onder de mentoren en studenten over hun mentorrelatie. Ervaring van de mentoren
Meerwaarde voor mentoren Het mentortraject heeft voor mentoren een meerwaarde op verschillende gebieden, vaak zelfs meer dan een training over dat onderwerp. Onderwerp
Verdieping over:
Diversiteit, omgaan met culturele verschillen Mentoringsvaardigheden Jongeren van nu, omgaan met generatieverschillen Persoonlijke ontwikkeling Anders
62,5% 67,2% 51,6%
Veel van geleerd, evenveel of meer dan in een training 75% 56% 65%
31,3% 4,7%
54% --
39
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Quotes van mentoren: ‘Mijn student en ik hebben samen een winkelbezoek gemaakt om de marketing van TomTom in Retail te bestuderen en daarna heeft ze een halve dag meegelopen en kennis gemaakt met een aantal collega's en projecten.’ ‘We hebben een keer koffie gedronken bij ons op kantoor en daarbij kort een rondleiding gedaan over de afdeling waar ik werk en ik heb hem aan mijn directe collega's voorgesteld.’ ‘We hebben gesprekken gehad over wat zij lastig vindt, en dan vraag ik daar op door en geef ik aan hoe ik daarmee omgegaan ben of hoe ik dingen geleerd heb.’ ‘Ik heb wat ordening en structuur in het hoofd van mijn student proberen te krijgen en haar te leren werken met haalbare ambities (en niet de te hoge ambities van haar moeder).’ ‘Studenten zijn een keer uitgenodigd voor introductie en kennismaking met P&O van Veiligheid en Justitie en we hebben een keer samen geluncht in de bedrijfskantine.’ ‘Ik heb mijn student o.a. geholpen bij het schrijven van een sollicitatiebrief/motivatiebrief, opkomen voor haar eigen keuzes en uiteindelijk een bijbaan binnen PwC.’
40
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Ervaring van de studenten
Quotes van studenten: Welke ervaringen en leermomenten heb je door jouw mentor gehad? ‘Mijn kijk op controlling of accountancy en wat ik nu het beste kan doen in mijn studie. ‘Altijd ambitieus blijven, ook in tijden dat het niet goed gaat.’ ‘Mijn mentor heeft mij verteld over haar ervaring als student en als starter bij PWC. Ik vind het interessant om te weten te komen hoe anderen bepaalde dingen aanpakken.’ ‘Dat je altijd door moet blijven gaan, al zijn er soms tegenslagen. Het is ook nooit ergens te laat voor.’ ‘De ervaring dat je niet altijd hoge verwachtingen moet hebben.’ ‘Hoe je jezelf binnen een bedrijf moet opstellen.’
41
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Van de GBSC
Bestuur 2011-2012 v.l.n.r. Gino Martens, Chaimae Abakhti, Magdalena Salama, Siham Lotfi, Hafsa Lalouch, Viresh Doekhi
Het verenigingsjaar 2011-2012; het jaar waarin de vereniging Giving Back Students Community drie jaar is geworden. Een jaar waarin we ons als vereniging hebben ontwikkeld, hebben laten inspireren, anderen hebben geïnspireerd, gegroeid zijn en professioneler zijn geworden. Maar daarnaast ook een jaar van vreugde, plezier, gelach, eten en veel gezelligheid. Het jaar begon officieel op 10 september 2011, met een grote openingsbijeenkomst in het NH hotel in Den Haag. Dit was de eerste officiële GBSC bijeenkomst van dit jaar en het eerste officiële publieke optreden van het derde bestuur van de GBSC, dat eerder benoemd was door de Algemene Leden Vergadering op 18 juni 2011. Een betere start van een verengingsjaar kun je niet wensen. Na een succesvolle Algemene Leden Vergadering, werd het jaar ingeluid met een feestelijk programma. De rest van het activiteitenprogramma gedurende het jaar was even succesvol. Vele memorabele momenten volgden, zoals de workshops Feedback, Etiquette, 42
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Personal Branding, Timemanagement, Enthousiasm & Motivation, Sollicitatie & Assessment, de juniorenreis naar Parijs, de seniorenreis naar Rome, het survivalweekend in de Ardennen en nog veel meer.
Datum: 10 sept 2011 14-16 okt 2011 24 okt 2011 23 nov 2011 29 dec 2011
Wat: ALV begin
gegeven door: GBSC ism NH hotels Den Haag
aanwezigen onbekend
Teambuildingsweekend Ardennen Workshop Sollicitatie & Assessment Workshop Project You Culturele activiteit Boom Chicago
Oxygen Pi Company Utrecht Booz & Co Amsterdam Boom Chicago Amsterdam NH hotels Den Haag, New Tailor/Roel Wolbrink
44 10 20 14
Georganiseerd door GBSC zelf
19
Networking, Charles Ruffolo Pi Company Utrecht GBSC Booz & Co Amsterdam PwC Amsterdam door Ruben Zijlmans
14 18 onbekend onbekend 13
Georganiseerd door GBSC zelf De Baak Driebergen GBSC
17 16 50
6 jan 2012 Nieuwsjaarsborrel & workshop Etiquette 13-16 februari 2012 Juniorenreis Parijs Workshop Enthousiasme & Motivatie 22 febr 2012 (Netwerken) 19 mrt 2012 Workshop Feedback 30 mrt 2012 Tussentijdse ALV 10 apr 2012 Workshop 'Ken jezelf ken een ander' 3 mei 2012 Workshop Timemanagement 12-16 mei 2012 Seniorenreis Rome 24 mei 2012 Workshop Personal branding 30 juni 2012 Eindfeest
onbekend
Jammer genoeg was het activiteitenprogramma niet uitdagend genoeg voor onze seniorleden en is het bestuur gedurende het jaar, ondanks herhaalde pogingen, het niet gelukt om voldoende extra activiteiten in te plannen ter compensatie voor de seniorleden. 43
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Foto: Workshop Feedback, Pi Company
Om er voor te zorgen dat de leden van de Giving Back Students Community in het verenigingsjaar 2012-2013 een extra uitdagend programma zullen ontvangen, is op de Algemene Leden Vergadering van 30 maart 2012 besloten een brainstormsessie te houden met de centrale vraag wat voor uitdagende activiteiten de leden volgend jaar georganiseerd willen hebben. De opkomst van deze ALV was zeer hoog en de input was daardoor groot. Daarop volgden vele sessies om op basis van deze input een uitdagend jaarprogramma voor het verenigingsjaar 2012-2013 te ontwikkelen en we kunnen met trots zeggen dat dit is gelukt! Met grote dank aan de inspanning van onze PR commissie en Stichting Giving Back kunnen we komend jaar starten met ongeveer 65 nieuwe leden! Al deze leden zijn gematcht met een mentor van één van onze toonaangevende partners! We hopen dat al deze matches succesvol zullen zijn en dat de leden op hun beurt in de toekomst zich ook beschikbaar zullen stellen als mentor. Dit bestuursjaar hebben wij ook ongelooflijk veel hulp gehad van de Raad van Advies van de Giving Back Students Community. Deze Raad van Advies bestond uit de oud bestuursleden Hanaa el Hilali (voorzitter Raad van Advies red.), Khalid 44
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Bouyauzan en Xavier Sheikrojan. Het bestuur van 2011-2012 bedankt hen dan ook enorm voor hun inzet, flexibiliteit, motivatie en kwaliteit. Het advies van deze raad heeft enorm bijgedragen aan het functioneren van de verenging en het jaarprogramma dat is ontwikkeld voor het verenigingsjaar 2012-2013. Daarnaast willen wij onze partners en sponsoren bedanken voor hun interesse, bijdrage en enthousiasme voor onze prachtige vereniging, onze leden voor hun onuitputtelijke steun en enthousiasme en vooral de commissieleden die zich ontzettend voor de vereniging hebben ingezet. Ik ben er enorm trots op dat ik voorzitter heb mogen zijn van een vereniging met leden die al op jonge leeftijd erg bewust bezig zijn met hun ontwikkeling om later een verschil in de wereld te kunnen maken, enorm inspirerend! Ook willen we Stichting Giving Back bedanken voor de fijne samenwerking het afgelopen jaar. We hebben ontzettend veel van jullie kunnen leren. Op deze plaats wil ik ten slotte mijn medebestuursleden bedanken voor de samenwerking tijdens het afgelopen jaar. Ik had me geen betere collega’s kunnen wensen en raak steeds opnieuw geïnspireerd van hoe jullie, ondanks het drukke leven naast het GBSC bestuur, jullie 100% zijn blijven inzetten voor de vereniging, ook in de moeilijkere tijden. Chaimae Abakhti, Gino Martens, Hafsa Lalouch, Magdalena Salama en Viresh Doekhi: bedankt! Ik heb enorm van jullie genoten en ontzettend veel van jullie geleerd! Namens het bestuur van 2011-2012, Siham Lotfi Voorzitter Giving Back Students Community 2011-2012
45
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Een impressie: testimonial Jitske van Hattem & Sibel Sahin
Foto: Jitske en Sibel op de tandem tijdens de teambuilding op 17 september 2011
Sibel Na onze eerste ontmoeting klikte het meteen tussen ons. Vanaf toen was ik er van bewust dat iemand voor mij klaar stond, namelijk: Jitske. Een leuke vriendin, een slimme carrièrevrouw, kortom een geweldige coach. Na onze eerste ontmoeting hebben we gelijk een datum geprikt om uit eten te gaan en elkaar beter te leren kennen. Die avond kwamen wij er achter dat we eigenlijk veel gemeen hebben en dat gaf een vertrouwd gevoel. Vooral het idee dat onze familie voor ons beide belangrijk was, leidde er toe dat Jitske en ik elkaar steeds beter begrepen. Dus was het dan geen leuk idee om elkaars familie te leren kennen? Ja, dat was een fantastisch idee! Jitske kwam met haar gezellige gezinnetje bij ons eten en maakte kennis met mijn grote familie. Er was meteen een warm gevoel tussen ons allemaal, het leek alsof we elkaar al jaren kenden. Jitske deelt vaak haar waardevolle ervaringen over studie(keuze), werk en persoonlijke ontwikkelingen. Vanwege het feit dat ik al een keuze had gemaakt 46
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
voor wat betreft mijn studie, richten we ons nu vooral op mijn keuze in mijn master: wordt het Accountancy of toch Controlling? Daarnaast zijn we beide werkzaam bij PwC, waardoor Jitske mij duidelijk kan laten zien hoe zo een groot bedrijf jou iets kan opleveren en vooral hoe het bedrijfsleven er in werkelijkheid uit ziet. Het is natuurlijk uniek om al zoveel te ervaren in de praktijk, want deze ervaringen zijn zeker niet in je academische boeken te vinden. Naast onze ervaringen kunnen we ook veel kletsen over onze familie, hobby’s, culturen en dagelijkse gebeurtenissen. Onze relatie gaat veel verder dan alleen over studie en werk en dat is de reden dat ik Jitske een leuke vriendin, een slimme carrièrevrouw, kortom een geweldige coach kan noemen. Jitske Toen ik aan Sibel werd gekoppeld tijdens de matchingsbijeenkomst voelde dat gelijk goed! Onze band is steeds beter geworden naarmate we elkaar beter hebben leren kennen. Sibel is een slimme meid die goed nadenkt over haar toekomst. Door de verschillen in ervaring, cultuur, achtergrond en interesses is er genoeg ruimte om Sibel te coachen. Het bijzondere vind ik echter dat ik net zoveel leer van haar. Een hele fijne ervaring was het om samen met mijn man en dochtertje bij haar familie te mogen komen eten. We zijn enorm hartelijk ontvangen door de familie Sahin. Het was maar goed dat we niets van te voren gegeten hadden! Ik vind het bijzonder om te ervaren dat ondanks het feit dat Sibel en ik allebei een compleet ander leven hebben, er toch veel gelijkenis in zit. Dit heeft bijvoorbeeld te maken met bepaalde normen en waarden waarmee we zijn opgevoed, de hechte familieband die we allebei hebben en gezamenlijke interesses. Mijn ambitie is om Sibel te helpen bij het maken van bepaalde keuzes in haar leven en haar doelen te bereiken. Dit zijn keuzes die over studie en werk gaan, maar ook op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. Ik weet zeker dat Sibel door de manier waarop ze in het leven staat een mooie toekomst tegemoet gaat, waarvan ik hoop ook na het Giving Back traject deel uit te mogen maken!
47
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Een impressie: testimonial Jacomien Zevenbergen (Ministerie V&J ) en Serhan Ayed
Hoe zijn jullie GB’ers geworden? Serhan: Ik was al sinds de middelbare school bekend met het programma maar doe sinds kort pas mee. Marcel (werkzaam geweest op mijn middelbare school en nu algemeen directeur van Giving Back) bracht me op de hoogte van het studentenprogramma, en toen greep ik de kans om aan het Giving Back programma mee te doen. Jacomien: Bij Veiligheid en Justitie werd een wervingsbijeenkomst gehouden omdat ze zochten naar mensen die de studenten bij GB op individuele basis wilden begeleiden. Daar ben ik naar toe gegaan en ben gelijk enthousiast geworden door het verhaal dat de mensen van Giving Back daar vertelden en ik heb me opgegeven. Inmiddels doe ik alweer twee jaar mee, met veel plezier. Wat vinden jullie van het traject tot nu toe? Serhan: Naast het feit dat het erg nuttig en leerzaam is, heb ik het bijzonder naar mijn zin. De focus ligt niet alleen op de relatie tussen jou en je mentor maar er worden ook talloze workshops en get-togethers georganiseerd. Zo 48
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
ontstaan er genoeg mogelijkheden om nieuwe mensen te leren kennen om zo niet alleen je professionele maar ook je sociale netwerk te vergroten. Jacomien: Ik vind het heel goed gaan. We hebben altijd leuke gesprekken. Serhan is geïnteresseerd in politiek dus we hebben het afgelopen jaar veel gehad over de Arabische Lente – en omdat Serhans familie uit Tunesië komt kent hij de situatie daar beter en kan dus heel goed nuanceren op de berichtgeving in de Nederlandse pers. Verder vind ik het heel goed dat de keuze is gemaakt om de mentortrajecten met de studenten twee jaar te laten duren; een jaar vliegt voorbij en ik heb het gevoel dat we nog maar net zijn begonnen. Wat leren jullie van elkaar? Serhan: Ik heb het geluk dat Jacomien een juridische achtergrond heeft. Als rechtenstudent kan ze me dan tips en advies geven en mij zo verder op weg helpen als ik me op een lastig punt in mijn studie bevind. Zo heeft ze me al eens in contact gebracht met een collega toen ik eraan dacht om een Master Internationaal recht te doen omdat die collega dat ook heeft gedaan. Het feit dat we beiden juridisch ingesteld zijn zorgt verder nog voor interessante gesprekken die vaak de tijd voorbij doen vliegen als we weer eens gezellig afspreken. Jacomien: Serhan is altijd heel positief ingesteld en hij is heel goed in contacten onderhouden. Vanwege onze discussies over de ontwikkelingen in de Arabische wereld leer ik ook om anders te kijken naar wat er daar gebeurt. En, niet te vergeten: ik krijg altijd handige tips over leuke apps en hoe ik m'n Iphone moet updaten! Hebben jullie nog nuttige tips? Serhan: Mijn tip zou zijn om het vooral door te geven als je je niet prettig voelt bij de mentor waarmee je in eerste instantie gekoppeld bent. Dit omdat het een essentieel onderdeel van het traject is en je dus allemaal dingen mis kan lopen die Giving Back te bieden heeft. Als je dit doorgeeft weet ik zeker dat ze er alles aan doen om samen met jou een oplossing te zoeken. Jacomien: Mijn tip zou zijn om vooral heel regelmatig contact te onderhouden, ookal is het maar kort. Veel Whatsappen of sms’en, ook even na een tentamen 49
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
of tegen de deadline van een scriptie. Op die manier weet je van elkaar waar je mee bezig bent en raak je vanzelf meer betrokken. Wat hopen jullie nog te bereiken in het komende jaar? Serhan: Ik hoop dit jaar de knoop te kunnen doorhakken als het gaat om welke master ik nou wil gaan doen. Ik ben er zeker van dat ik hier samen met Jacomien een antwoord op zal gaan vinden. Jacomien: Volgens mij gaat Serhan dit jaar allemaal leuke en interessante stages lopen, en ik hoop daar ook het een en ander van mee te krijgen en met hem mee te denken over zijn vervolgkeuzes rondom masterstudie en loopbaan en al die andere zaken waar je tegen aanloopt als student. Zou je anderen aanraden om mee te doen aan GB? Serhan: Ik kan hier niet anders op antwoorden dan volmondig: JA! Jacomien: Ja, ik zou dat meteen doen, het is gewoon heel leuk en interessant.
50
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
4. AMBITIES VOOR 2012-2013 In 2011-2012 zijn veel zaken uit de strategie van het voorjaar 2011 reeds in gang gezet en/of geïmplementeerd. Voor 2012-2013 houden we echter de ambitie hoog en bouwen we voort op de punten die vorig jaar in het jaarverslag zijn genoemd. Daarnaast is er een aantal nieuwe speerpunten die we komend jaar willen realiseren. Mogelijke groei Komend jaar willen we onderzoeken op welke manier het mogelijk is om te groeien, waarbij eventuele groei in het teken moet staan van de behoefte om de relatie met de scholen verder te verankeren. Daarnaast is de doelgroep van Giving Back in Nederland nog lang niet uitgeput en kunnen we door middel van groei een grotere groep jongeren bereiken en inspireren. Kerncompetenties Komend jaar moeten de geformuleerde kerncompetenties een plek krijgen binnen onze programma’s. Dit betekent het volgende: In de mentortrajecten bieden de kerncompetenties inspiratie om richting te geven aan de mentorrelatie. o De kerncompetenties worden vermeld in de roadmaps. o De kerncompetenties komen terug in de portfolio’s van MyGB. De kerncompetenties worden vertaald naar de certificering: de kerncompetenties worden benoemd op alle Giving Back certificaten. We ontwikkelen programma-onderdelen voor de kerncompetentie Taalvaardigheid, die nieuw is binnen de programmering. Alumnivereniging Sinds dit jaar neemt het aantal afgestudeerde GBSC-ers toe. Dit biedt de kans om naar de mogelijkheden van een alumnivereniging te kijken. Deze alumnivereniging moet zowel iets te bieden hebben aan afgestudeerde GBSCers, als aan oud mentoren en vrijwilligers van Giving Back. In 2012-2013 willen we met leden van de GBSC en een aantal oud Giving Backers om de tafel om een eerste plan op te zetten. 51
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
Meting succes Giving Back Het succes van Giving Back is lastig in cijfers uit te drukken. Het meten van succes zit in de persoonlijke verhalen van deelnemers. Sinds dit jaar studeren de eerste GBSC-ers af en betreden de arbeidsmarkt en dit biedt een eerste aanknopingspunt om hen te volgen. Succesmeting van Giving Back zit in het bijhouden van de stappen die oud-Giving Backers zetten en de posities die zij uiteindelijk gaan bekleden. Nieuw promotiemateriaal Komend jaar zal het nieuwe promotiemateriaal en de nieuwe website gelanceerd worden, die beiden moeten bijdragen aan de bekendheid van Giving Back. Het eerder gelanceerde social media beleid helpt mensen naar de site te trekken.
52
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
5. ONMISBARE SUPPORT Naast onze hoofdpartners PWC, Nuon, TomTom, Allen&Overy, het Ministerie van Veiligheid en Justitie, PostNL, is de stichting heel veel dank verschuldigd aan alle andere bedrijven die ons zeer uitgebreide programma mede mogelijk maken: Aon, AMC, BOOZ & CO, BREEVAST, Bureau Wetgeving, Carrieresteps 4 professionals, Centrum Studiekeuze, Changing Perspective, Coachi, Customer Factory, De Baak Managementcentrum VNO-NCW, DEBATACEDEMIE, Deutsche Bahn Berlijn, DURA VERMEER, Durk.com, Eerste en Tweede Kamer, Effeqt, E-Plu Management Support, Essential Business Improvement, Euromail, Fonds 1818, Gemeente Amsterdam, Gemeente Rotterdam, Gemeente Utrecht, Haagse Hogeschool, Harman Hoetink, Houthoff Buruma advocaten, Huijskens communications, JCI 't Sticht, Jeugdbescherming Rotterdam, Jochem Koole, Kieswijs Koninklijke Saan BV, LAPIDAIR TEKSTEN, McKinsey, Mindcenter, Nationale Jeugdraad, Nederlof, NIBC, OXYGEN events, Pels Rijcken Drooglever Fortuijn, Place2be, Politie Rijnmond, Prins Willem Alexander Manege, Rabobank Rotterdam, Rabobank Utrecht, Randstad Holding, Restaurant de Artisjok, Rolls Roys Berlijn, Stichting De Slinger Rotterdam, Stichting Steunfonds, STUDIOONLINE BV, Tejcheve Foundation, Thalitavanheems.nl, TNS Nipo, Transavia, TU Delft, Vattenfall Berlijn, VERDONCK KLOOSTER & ASSOCIATES, Wijn & Stael advocaten, Workshop For Life, WOUDSCHOTEN Conferentie Centrum, YourSpace.
53
JAARVERSLAG 2011-2012 STICHTING GIVING BACK
6. FINANCIEEL RESULTAAT 2011/2012 2011/2012
2010/2011
Werkelijk
Begroting
Werkelijk
x € 1.000
x € 1.000
x € 1.000
Baten uit eigen fondsenwerving Rentebaten
556 7
445 3
467 6
Totaal baten
563
448
473
Bestedingen t.b.v. doelstelling Wervingskosten Kosten beheer en administratie
462 9 31
505 10 27
349 12 28
Totaal lasten
502
542
389
61
-94
84
82,1% 6,7% 1,9% 1,5%
112,5% 5,4% 1,9% 2,2%
73,9% 8,0% 3,4% 2,5%
1,6%
2,2%
2,6%
Resultaat
Bestedingsratio (totaal bestedingen/totaal baten) Beheer en administratie/bestedingen Wervingskosten/bestedingen Wervingskosten/totaal baten Kosten eigen fondsenwerving/baten eigen fondsenwerving (CBF ratio)
54