Jaarverslag 2013
pagina 1
1. Inleiding In het hiernavolgende vindt u een verslag van de werkzaamheden en activiteiten van de stichting Stedenband Maastricht-Rama (stichting RaMa) in 2013. De uitvoering hiervan is in samenwerking met de gemeente Maastricht gerealiseerd en is gebaseerd op het gezamenlijke 'Bedrijfsplan 2011-2015, Projecten en Programma'. Hierin is een meerjarenvisie beschreven van het investeringsprogramma in El Rama, grotendeels binnen de kaders van Caminando Juntos II, en de campagne 'Stedenband & Millenniumdoelen' met voorlichtingsactiviteiten en fondswerving in Maastricht. Stichting RaMa wordt door de gemeente Maastricht gesubsidieerd als vrijwilligersorganisatie met een gemeentelijke taak voor de samenwerking tussen Maastricht en El Rama in Nicaragua. De stedenband tussen Maastricht en El Rama wordt gerealiseerd door een gemeentelijke en particuliere samenwerking, waarbij in 2013 ondermeer de volgende partners betrokken zijn geweest: Gemeente Maastricht College B & W sector samenleving sector wonen en werken sector ondernemen sector onderwijs en jeugd Particulier woningcorperatie Woonpunt Maastricht AOC CITAVERDE College Bonnefanten College Maastricht Openbare Basisschool De Regenboog Openbare Basisschool Binnenstad Vrije Basisschool Trudo Centrum voor Natuur- en Milieu-Educatie Zuyd Hogeschool Hotel Management School Maastricht University College Maastricht Café Ipanema stichting Mondiaal Centrum Koninklijke Horeca Nederland, afd. Maastricht en Heuvelland The Masters Ondernemers Initiatief Wijck
pagina 2
Programma Caminando Juntos II Vanaf 2011 tot 2016 nemen stichting RaMa en de gemeente Maastricht deel aan de tweede fase van het programma Caminando Juntos (CamJun II). Dit is een medefinancieringsprogramma van de ontwikkelingsorganisatie HIVOS, dat wordt uitgevoerd onder coördinatie van het Landelijk Beraad Stedenbanden Nederland-Nicaragua (LBSNN). Het is gericht op verbetering van de lokale duurzame ontwikkeling in de Nicaraguaanse partnersteden, waarbij onderwijsactiviteiten, middels ontwikkeling van beroepsonderwijs en realisatie van de ‘OnderwijsMillenniumdoelen’, instrumenteel zijn aan lokaal economische ontwikkeling. Waar mogelijk wordt versterking van de economische en sociale positie van vrouwen nagestreefd en flankerend aan de realisatie van ‘OnderwijsMillenniumdoelen’ wordt ingezet op bestrijding van kinderarbeid. CamJun II heeft als hoofdlijnen: In Nederland: Het organiseren van permanente lokale campagnes ‘Stedenband en Millenniumdoelen’, die gericht zijn op het mobiliseren en het bieden van handelingsperspectieven, alsmede het bevorderen van gedragsverandering van burgers, onderwijsinstellingen, maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven en gemeente(politiek). De campagne in Maastricht wordt jaarlijks voor maximaal €15.000 gesubsidieerd door CamJun II. In Nicaragua: Een financiële en institutionele bijdrage leveren aan de volgende millenniumdoelen van de Verenigde Naties: Millenniumdoel 2: Alle jongens en meisjes volgen de basisschool en maken deze af. Millenniumdoel 1 en 8: jongeren leren een vak via het volgen van beroepsonderwijs/opleiding ter voorbereiding op de arbeidsmarkt Millenniumdoel 1 en 8: Het versterken van de lokale economie middels het creëren van meer (en nieuwe) productie, werkgelegenheid en/of het verruimen van inkomen van kleine en middelgrote ondernemers/producten. CamJun II biedt jaarlijks een maximale verdubbelingssubsidie van €100.000 voor het investeringsprogramma in El Rama.
pagina 3
2. Millenniumdoelencampagne Maastricht De Maastrichtse Millenniumdoelencampagne sluit aan bij de campagne ‘Stedenband en Millenniumdoelen’ in het programma Caminando Juntos II van LBSNN en HIVOS. De campagne is gericht op het vergroten van mondiaal burgerschap in Nederland met thema's zoals duurzame economische ontwikkeling en ‘Stop Kinderarbeid’. De campagne in Maastricht wordt gecoördineerd door stichting RaMa, in samenwerking met de gemeente Maastricht. De activiteiten zijn gericht op burgers, onderwijsinstellingen, maatschappelijke organisaties, bedrijven en de gemeentepolitiek. In aansluiting op de programmadoelen in Nicaragua wordt nadrukkelijk aandacht gevraagd voor Millenniumdoel 2, beroepsonderwijs en lokaal economische ontwikkeling in El Rama.
De resultaten van de Maastrichtse campagne in 2013 zijn door stichting RaMa en gemeente Maastricht uitgebreid beschreven in een gezamenlijk verslag aan het LBSNN. De belangrijkste activiteiten en resultaten van de Maastrichtse campagne zijn:
pagina 4
Activiteit
Doelgroep
Handelingsperspectief
Partner
direct bereik 2013 2012
2011
Pijler A: Publieksmanifestatie
Café Rama info- en fondswervingsactiviteit tijdens Maastrichtse carnaval
breed publiek
Festival El Dunya Wereldfestival met speciale aandacht voor Millenniumdoelen en zomercafé Rama werkbezoek Maastricht uitwisselingsprogramma met projectpartners uit El Rama voor partnerorganisaties in Maastricht. Symposium 25 jaar Rama interactief programma over invulling van internationale samenwerking op lokaal niveau n.a.v. 25 jaar stedenband.
breed publiek
Rama Wereld-KIDS-festival Wereldfestival voor kinderen en ouders met mondiale workshops en cultureel programma. Pijler B: Bedrijfsleven horeca-actie Rama-napolitains verspreiding bio-fairtrade-Rama-napolitains door horecaondernemers in Maastricht sponsordiner interactief-informatief, cultureel en culinair programma Regionale info- en voorlichtingsbijeenkomsten presentaties & materialen Pijler C: Onderwijs Muurschildertournee jaarlijkse muurschilderactiviteit met Nicaraguaanse kunstenaar in 2 scholen met gastlessen. Mobiel inleefatelier Nicaraguaans inleefatelier met rollenspelen en gastlessen, i.c.m. muurschilderproject
(nieuwe) partnerorganisaties projectpartners politici professionals vrijwilligers kinderen ouders primair onderwijs
fondswerving naamsbekendheid vrijwilligers naamsbekendheid Mondiaal Burgerschap fondswerving kennis & expertise netwerk politieke lobby afstemming missie & doelen
stichting Mondiaal Centrum
3.500
5.000
5.000
2.500
1.000
2.500
250 stichting Mondiaal Centrum Café IPANEMA
45
Mondiaal burgerschap
OBS Regenboog
breed publiek horeca
verbreding partnership mondiaal burgerschap
Koninklijke Horeca Nederland – Maastricht
breed publiek
fondswerving mondiaal burgerschap fondswerving mondiaal burgerschap netwerk
Café IPANEMA Stichtng Werkgroep Limburg Nicaragua
500
onderwijs kinderen docenten ouders
mondiaal burgerschap fondswerving muurschildering
kinderen docenten
mondiaal burgerschap
OBS Binnenstad VBS Trudo OBS Regenboog CITAVERDE College M'tricht VBS Jekerdal OBS Binnenstad OBS Regenboog
breed publiek
350
17.500 80
75
75
550
500
900
80
120
pagina 5
Verhalenverteller gastlessen door Gerard Sonnemans over ‘Het lot van een geluksvogel’ Natuurproject met foto- en uitwisseling fotoproject (min. 8 weken) in basisonderwijs over natuur rond school en in Nicaragua. Leerlingen in Maastricht en El Rama zetten eigen foto's op internet. Scholenband Bonnefanten College Maastricht gastlessen leerlingen 1e en 2e jaar voortgezet onderwijs en sponsoractiviteiten Fondswervingsacties onderwijs activiteiten binnen onderwijs voor El Rama Internationale stages / studies terugkoppeling / presentaties van studenten / jongeren t.b.v. inzet bij onderzoek, evaluatie en/of projecten in El Rama
kinderen docenten
mondiaal burgerschap
OBS Regenboog
kinderen ouders docenten
mondiaal burgerschap uitwisseling interactieve website
CNME
200
30
125
jongeren ouders docenten breed publiek
fondswerving mondiaal burgerschap
Bonnefanten College
750
850
600
fondswerving mondiaal burgerschap mondiaal burgerschap netwerk afstemming missie & doelen netwerk verbreding partnership afstemming missie & doelen
Hotel Management School Maastricht VBS Jekerdal TU Delft Zuyd Hogeschool Hotel Management School Maastricht
800
kennis / expertise verbreding partnership netwerk
CITAVERDE College Maastricht
mondiaal burgerschap fondswerving draagvlak vrijwilligers
afd. Communicatie gemeente
studenten gemeente projectpartners
Case-study Toekomst van de Stedenband studenten Case-studies (4 weken onderzoek & presentatie) door gemeente (internationale) studenten van Maastricht School of projectpartners Management (MSM) en University College Maastricht (UCM) naar toekomstperspectief Stedenband. Werkbezoek Maastricht projectpartners Werkbezoek in Maastricht met vertegenwoordigers van Maastricht Nicaraguaanse projectpartners CamJun II Pijler D: Lokale media PR & infomaterialen breed publiek, drukwerk, videomaterialen, banieren e.d. over actualiteit en Maastricht e.o. resultaten in Nicaragua. website; sociale media; reclame, e.d. (diverse campagnematerialen in beeld, geluid en tekst) Pijler E. Lobbycampagne gem. politiek Informeren van gemeenteraad, raadscommissie(s) en/of gemeente politieke partijen over voortgang en resultaten netwerkoverleg met stedenbanden in 4 Zuid-Nederlandse gemeente steden. Scenario-ontwikkeling voor verbreding van draagvlak en toekomstverkenning tbv stedenband (na 2014). TOTAAL
afstemming van missie & doelen afstemming van missie & doelen
University College Maastricht Maastricht School of Management
Stedenband Tilburg
100
80
60
25
50
20
80.000
80.000
80.000
90
50
65
80
60
89.585
105.710
89.265
pagina 6
3. Werkbezoeken en uitwisselingen In CamJun II wordt nagestreefd dat de projectpartners het programma en/of onderdelen hiervan vanaf 2016 zelfstandig continueren. Binnen het investeringsprogramma wordt veel waarde gehecht aan tweezijdige, uitwisseling en overdracht van kennis, vaardigheden, verantwoordelijkheden en cultuur. In El Rama en Maastricht is een netwerk van organisaties, instellingen en personen verbonden met de stedenband. In 2013 hebben diverse werkbezoeken bijgedragen aan een uitwisseling tussen bestuurders, collega's en vrijwilligers in El Rama en Maastricht. Stichting RaMa wordt in El Rama vertegenwoordigd door twee Nicaraguaanse medewerkers, een algeheel coördinator en een administratief medewerker. Zij beschikken over een eigen kantoor, waar ook projectmedewerkers zijn ondergebracht, zoals de promotora's' voor risicoleerlingen en MD2. In 2013 is een proces gestart om een Nicaraguaanse NGO in El Rama te ontwikkelen, die als werkgever optreedt voor (project)medewerkers, projecten en programma's coördineert, nieuwe projecten initieert en stichting RaMa vertegenwoordigt voor projectpartners in El Rama.
Werkbezoek El Rama 2013 In februari en maart is een werkbezoek in El Rama gerealiseerd door de projectcoördinator van stichting RaMa. Tijdens het verblijf is overleg gevoerd met de medewerkers van de stedenband in El Rama en lokale projectpartners over de voortgang in de diverse projecten van het investeringsprogramma CamJun II. Tevens zijn personele voortgangsgesprekken gevoerd met de medewerkers van het stedenbandkantoor. Daarnaast is overleg gevoerd met de gemeente El Rama over de continuering van de samenwerking onder het nieuwe gemeentebestuur en is het programma voorbereid voor de Maastrichtse delegatie in het Bestuurlijk Werkbezoek Nicaragua in april. Binnen CamJun II is in het najaar 2012 in El Rama het ontwikkelingsprogramma PIDEL gestart, waarvoor een lokale coach door het LBSNN is aangesteld. De coach coördineert diverse projecten voor de lokaal economische ontwikkeling en daaraan gerelateerde vakopleidingen. Met de medewerkers van de stedenband in El Rama, de coach en het LBSNN is uitgebreid gesproken over de samenwerkingsstructuur en verdeling van verantwoordelijkheden tussen de betrokken partijen. Met name in de startfase van het programma PIDEL heeft een onvoldoende onderlinge afstemming bijgedragen aan onduidelijkheid bij medewerkers en doelgroepen. In de loop van 2013 is deze situatie sterk verbeterd en is een succesvolle implementatie geslaagd.
pagina 7
Expertmissie Economische Ontwikkeling Als lid van het nationale expertteam van het LBSNN heeft Bert Roona van de Gemeente Maastricht begin april 2013 in Nicaragua een expertmissie gerealiseerd voor het thema lokaal economische ontwikkeling. De expertmissie is gerealiseerd in nauwe samenwerking met de Leyla Ortiz, de coach in El Rama. De hoofddoelen van de missie waren een evaluatie en ondersteuning van de voortgang van PIDEL in EL Rama en Jinotega (zusterstad van Zoetermeer) en onderzoek naar mogelijkheden en voorwaarden voor de implementatie van PIDEL in andere Nicaraguaanse steden. Voor PIDEL in El Rama zijn met name de kredietvoorzieningen voor diverse doelgroepen uitgewerkt en investeringsmogelijkheden binnen diverse projecten onderzocht, zoals toeristische infrastructuur, verbetering van de lokale boerenmarkt en productieverbetering voor boerencoöperaties op het gebied van cacao en zuivel. De bevindingen van de expertmissie zijn afgestemd met het LBSNN in Managua en uitgewerkt voor het meerjarig integraal ontwikkelingsprogramma in CamJun II. De resultaten van de expertmissie zijn tevens meegenomen in het, aansluitende, gezamenlijk programma in Managua van het Bestuurlijk Werkbezoek Nicaragua. De kosten van de expertmissie en een dagvergoeding voor de inzet van de landelijk expert zijn gefinancierd door het LBSNN.
Bestuurlijk Werkbezoek Nicaragua / El Rama Onder het motto 'van hulprelatie naar business to business' heeft het LBSNN in april 2013 een bestuurlijk werkbezoek aan Nicaragua georganiseerd. Voor Maastricht heeft een delegatie deelgenomen met vertegenwoordigers van de gemeente Maastricht (wethouder Mieke Damsma en Bert Roona), stichting RaMa (voorzitter Jeanette Oostijen) en Ondernemers Initiatief Wijck / The Masters (Sheila Oroschin). Het werkbezoek is begonnen en afgesloten met een gezamenlijk programma in de hoofdstad Managua voor de delegaties van 7 Nederlandse steden, HIVOS, DIGH en Agentschap NL. Tijdens een intensief programma van de Maastrichtse delegatie in de partnerstad El Rama is uitgebreid kennisgemaakt met diverse projecten, projectpartners en met het (nieuwe) gemeentebestuur. De hoofddoelen van het bestuurlijk werkbezoek waren o.a. de bevordering van de samenwerking tussen lokale overheid, NGO's en private sector voor een duurzame economische ontwikkeling, met name voor het thema toerisme in El Rama. de lopende en toekomstige samenwerking in het kader van de stedenband afspraken voor de uitvoering van programma's voor capaciteitsopbouw in 2013 – 2015.
pagina 8
Werkbezoek MKB El Rama Als vervolg op het Bestuurlijk Werkbezoek Nicaragua heeft Sheila Oroschin het initiatief genomen voor een vervolgmissie naar El Rama met Maastrichtse ondernemers en een groep studenten. In juli 2013 heeft een werkbezoek plaatsgevonden waarin Maastrichtse ondernemers intensief hebben samengewerkt met de gemeente en collega's in El Rama. Het programma was gericht op de versterking van de lokale toeristische sector. Hiervoor is concreet samengewerkt met de lokale ondernemers, met name de leden van de lokale branche-organisatie CANTUR. Het werkbezoek is in overleg met de gemeente Maastricht en stichting RaMa voorbereid. Babet Hoeberigs heeft namens stichting RaMa aan het werkbezoek deelgenomen en in El Rama is samengewerkt met de lokale projectcoördinator van de stedenband. De studenten van de TU Delft hebben tijdens het werkbezoek een inventarisatie uitgevoerd naar het gebruik van (lokale) bamboe als bouwmateriaal voor woningbouw. Op basis van de bevindingen tijdens het werkbezoek is, onder coördinatie van Shortsighted Architecture, een woningbouwproject uitgewerkt dat in het voorjaar 2014 in samenwerking met de BICU in El Rama wordt uitgevoerd.
Stichting Werkgroep Limburg Nicaragua In 2012 zijn de gemeente Maastricht en stichting RaMa een samenwerking aangegaan met de Stichting Werkgroep Limburg Nicaragua (SWLN). Deze stichting heeft jarenlange ervaring met microkredieten (voor vrouwen) en verbetering van productie voor de lokale (boeren)markt op het platteland in de regio Chontales. Deze regio ligt westelijk van de gemeente El Rama. In 2013 is deze samenwerking voortgezet en heeft geresulteerd in een financiële bijdrage en actieve deelname van SWLN en haar Nicaraguaanse projectpartners in CamJun II. In Maastricht en in Nicaragua hebben diverse inhoudelijke uitwisselingen plaatsgevonden om een gezamenlijk investeringsprogramma uit te werken. Dit programma wordt in 2014 uitgevoerd en zal gericht zijn op plattelandsontwikkeling door kredietfaciliteiten voor vrouwelijke producenten, non-financiële investeringen voor een betere vermarkting van producten en samenwerking en uitwisseling tussen partners in Chontales en El Rama.
pagina 9
4. Investeringsprogramma El Rama 2013 In 2013 zijn in het investeringsprogramma voor El Rama door stichting RaMa en de gemeente Maastricht een vijftal hoofdthema's ondersteund: 1.
millenniumdoel 2 - kinderen naar basisonderwijs i.k.v. CamJun II a) onderwijsontwikkeling ruraal b) onderwijsontwikkeling urbaan c) onderwijs & kinderarbeid
2.
beroepsonderwijs i.k.v. CamJun II a) ontwikkeling beroepsonderwijs in regulier voortgezet onderwijs b) ontwikkeling beroepsonderwijs met beroepssectoren
3.
lokaal economische ontwikkeling i.k.v. CamJun II a) kredietfaciliteiten coöperaties en MKB b) niet-financiële activiteiten c) versterking private sector, o.a toerisme
4.
samenwerkingsstructuur El Rama a) versterking NGO's en particulier initiatief b) versterking gemeentelijke organisatie
5.
huisvesting en grondbeleid a) kredietfaciliteit voor sociale woningbouw b) versterking gemeentelijk huisvestings- en grondbeleid De thema's 1 tot en met 3 worden gerealiseerd binnen CamJun II. Met de verdubbelingssubsidie van HIVOS is jaarlijks een maximaal bedrag van €200.000 beschikbaar voor El Rama. Hiervan wordt 60% ingezet voor thema 3 en 40% voor de thema's 1 en 2. Het vierde thema is ondersteunend aan CamJun II en wordt grotendeels gerealiseerd door de bilaterale samenwerking met Maastricht. De hoofdlijnen voor het investeringsprogramma worden door de gemeente, stichtingsbestuur en projectpartners in El Rama vastgesteld. De projecten binnen CamJun II worden door de projectpartners in El Rama en Maastricht in samenwerking met vertegenwoordigers van het LBSNN in Nederland en Nicaragua uitgewerkt en verantwoord. De uitvoering van het investeringsprogramma wordt in El Rama namens stichting RaMa gecoördineerd door een lokaal projectcoördinator (1 fte) en een administratief medewerkster (1 fte). Deze medewerkers beschikken over een eigen kantoor. Vanaf oktober 2012 is in El Rama binnen CamJun II een lokale coach aangesteld voor de coördinatie van een integraal ontwikkelingsprogramma (PIDEL) voor de thema's beroepsonderwijs en lokaal economische ontwikkeling.
pagina 10
Voor de realisering van thema 5 ondersteunt de woningcorporatie Woonpunt, in samenwerking met de gemeente Maastricht, sinds 2009 een huisvestingsproject in El Rama. Dit project wordt uitgevoerd onder coördinatie van DIGH (Dutch International Guarantees for Housing) en LBSNN. Woonpunt Maastricht staat garant voor de medefinanciering van het huisvestingsproject in El Rama. Op basis van deze garantstelling kan DIGH in Nicaragua een kredietfaciliteit van $500.000 beschikbaar stellen voor sociale woningbouw in El Rama. Vanaf 2010 worden deze kredieten verstrekt voor nieuwbouw, uitbreiding of renovatie van bestaande woning door CEPRODEL, een nationale kredietinstelling. Aansluitend neemt de gemeente El Rama deel aan een programma voor de ontwikkeling van een gemeentelijk huisvestings- en grondbeleid. Het huisvestingsproject maakt deel uit van de landelijke afspraken tussen VNG en LBSNN. Millenniumdoel 2 - Alle kinderen naar de basisschool Het MD2-onderwijsprogramma in El Rama behoort al enige jaren tot de 'best practices' binnen CamJun. Sinds 2008 hebben 1.915 kinderen door het programma toegang tot het basisonderwijs gekregen. In het stedelijk gebied volgen bijna alle kinderen onderwijs. De afgelopen jaren is hier de prioriteit verschoven naar schoolbehoud en de begeleiding van risicoleerlingen en hun families. Op het uitgestrekte platteland van de gemeente El Rama is de situatie minder positief. Veel kinderen in de 160 rurale gemeenschappen zijn niet ingeschreven in het bevolkingsregister. Hierdoor zijn er geen betrouwbare cijfers bekend van het aantal kinderen dat (nog) geen onderwijs volgt. De schattingen lopen uiteen van 20 tot 40%. Met hulp van vrijwillige 'promotoras' worden jaarlijks meerdere gemeenschappen ondersteund om de onderwijssituatie te verbeteren en onderwijs voor alle kinderen toegankelijk te maken. Met Maastrichtse steun zijn in de afgelopen jaren een dertigtal nieuwe schoolgebouwen op het platteland gerealiseerd, maar in meer dan de helft van de gemeenschappen zijn verbeteringen of nieuwbouw nog noodzakelijk. In het programma wordt speciale aandacht besteed aan het bestrijden van kinderarbeid en het sensibiliseren van ouders waarvan de kinderen nog niet naar school gaan. In het onderwijsprogramma worden 7 interventielijnen ondersteund om kinderen naar school te krijgen én binnen het onderwijs te houden: 1 2 3 4 5 6 7
Schoollokaal van voldoende kwaliteit; (Geschoolde) Docent; Stoel en tafel; Lespakket voor de (arme) leerlingen, inclusief uniform en schoenen; Voedselpakket voor de kinderen (lunch op school motiveert ouders!); Sensibiliseren van (arme, ongeschoolde) ouders om kinderen naar school te sturen; Bestrijden van kinderarbeid
pagina 11
Het programma sluit aan bij het nationale onderwijsbeleid en wordt in El Rama gecoördineerd door het kantoor van de stedenband, in samenwerking met MINED-Rama en Alcaldia Rama. Gedurende het schooljaar wordt nauw samengewerkt met MINSA (Ministerie voor Gezondheidszorg), MIFAMILIA (Ministerie voor Gezin) en de Politie. De activiteiten en begroting zijn vastgelegd in het ‘Plan de inversiones OMD2 del Rama 2013’ en in een projectcontract van LBSNN, gemeente Maastricht, stichting RaMa en Nicaraguaanse projectpartners. Het kantoor van de stedenband beheert de fondsen en verzorgt de inhoudelijke en financiële verantwoording. De activiteiten en resultaten voor 2013 zijn uitgebreid beschreven in het 'Final Report MDG2 2013 El Rama'. Resultaten 2013 De activiteiten en resultaten van het programma 2013 zijn beschreven in het document 'Final Report MDG2 2013 El Rama' van LBSNN-Nicaragua. Het LBSNN (kantoor Managua) verzorgt halfjaarlijks een monitoring van het programma. In 2013 is het programma gerealiseerd in 5 urbane en 15 rurale scholen ('nucleos') met een totaal van 6.266 leerlingen. Door het programma zijn 466 nieuwe kinderen naar school gegaan, die zonder het project geen onderwijs zouden hebben gevolgd. Gedurende het schooljaar hebben 82 kinderen op de deelnemende scholen het onderwijs verlaten, maar geen van hen behoorde tot de programma-doelgroep. De belangrijkste redenen voor deze uitval waren verhuizing, leerproblemen, armoede en desinteresse voor onderwijs bij de ouders. De belangrijkste resultaten in 2013 per interventielijn zijn: interventielijn 1: interventielijn 2: interventielijn 3: interventielijn 4: interventielijn 5: interventielijn 6: interventielijn 7:
4 nieuwe scholen en 3 schoolrenovaties; 8 trainingen & begeleiding voor 79 docenten (46 urban, 33 ruraal) en 11 directieleden; realisatie via het Ministerie van Onderwijs (MINED); schoolpakketten voor 314 kinderen (urbaan 87m. / 88j. en ruraal 71j. & 68m.) realisatie via het Ministerie van Onderwijs (MINED); 3 voorlichtingsbijeenkomsten voor 851 ouders van risicoleerlingen; 466 kinderen krijgen toegang tot onderwijs, waarvan 256 rurale kinderen; Educatieve begeleiding en sociaal-maatschappelijk programma voor 315 risicoleerlingen en werkende kinderen; lokale fondswervingsactie voor MD2 ($314); voor 315 werkende kinderen en risicoleerlingen recreatieve, culturele en sportactiviteiten; voor 329 kinderengezondheidsvoorlichting en -behandeling (o.a. gebitsverzorging en voedingssupplementen).
pagina 12
Promotoria Een belangrijk kenmerk van het onderwijsprogramma in El Rama is de brede samenwerking van (lokale) instellingen en organisaties. Deze samenwerking is de afgelopen jaren vanuit Maastricht gestimuleerd en wordt door de 'promotoras' (sociaal-maatschappelijke onderwijsbegeleiders) gecoördineerd en gefaciliteerd. Dit heeft geresulteerd in een structurele samenwerking van het onderwijsveld met ondermeer MIFAMILIA (Ministerie voor Familie), de Nationale Politie, MINSA (Ministerie voor Gezondheidszorg), MITRAB (ministerie voor Arbeid), Casa de Cultura en de Bibliotheek. In 2013 zijn vier ‘promotoras’ actief geweest in het onderwijsprogramma. Zij werken vanuit het kantoor van de Stedenband in El Rama en vormen een belangrijke schakel tussen docenten en de organisaties die meewerken aan de programma's voor risicoleerlingen, werkende kinderen en hun ouders. In het urbane gebied leveren de promotoras een belangrijke bijdrage aan het schoolbehoud van risicoleerlingen en het scheppen van kinderarbeid-vrije zones. In rurale gemeenschappen ligt de prioriteit vooralsnog bij het realiseren van een maximale onderwijsdeelname. Onder coördinatie van de promotoras is in 2013 samengewerkt met 31 vrijwillige promotoras, die leerkrachten ondersteunen en huisbezoeken afleggen. Beroepsonderwijs Binnen dit thema worden concrete vakopleidingen ondersteund die jongeren voorbereiden op de lokale/regionale arbeidsmarkt. Daarbij wordt een combinatie van leer- en praktijkervaring nagestreefd. De private sector in El Rama wordt actief betrokken bij de prioritering en formulering van de opleidingen en het aanbieden van praktijkstages. In aansluiting op de thema's binnen het economisch ontwikkelingsprogramma voor El Rama en met medewerking van het LBSNN zijn in 2013 nieuwe opleidingen en cursussen voor verschillende doelgroepen uitgewerkt. De curricula van de opleidingen worden ingevuld door INATEC-Nicaragua en in samenwerking met INATEC-Rama aangeboden. INATEC-Rama is een lokale afdeling van het nationale instituut voor vakopleidingen en cursussen, dat in El Recreo, dichtbij El Rama, is gevestigd. Het aanbod van opleidingen is uitgewerkt in overleg met de private sector en INATEC-Rama. Het sluit aan bij het economisch potentieel van de gemeente El Rama en het programma voor lokaal economische ontwikkeling binnen CamJun II. Sinds 2008 wordt binnen de middelbare school Instituto Nacional Berardo Ceragui (INBC) een agrarische beroepsopleiding ondersteund. De ondersteuning aan deze Bachillerato Tecnico is afgelopen jaren mede gerealiseerd in he kader van de vriendschapsband van het Maastrichtse Bonnefanten College met de partnerschool in El Rama. Het betreft een aanvullende agrarische beroepsopleiding van drie jaar voor leerlingen in het voortgezet onderwijs. Jaarlijks schrijven 20 – 30 jongeren zich in voor deze beroepsopleiding. Begin 2014 had 80% van de afgestudeerden een baan, die aansluit bij hun opleiding.
pagina 13
Resultaten 2013 In 2013 zijn 2 agrarische opleidingen gestart voor 44 jongeren van de boerencoöperaties COAGRO (15 jongens / 9 meisjes) en COMPOR (9 jongens / 11 meisjes). De 3-jarige opleidingen (1 dagdeel per week) zijn gericht op veeteelt en cacaoproductie en sluiten aan bij de investeringen binnen PIDEL voor deze coöperaties op het platteland van El Rama. Er wordt gebruik gemaakt van klaslokalen van MINED. Het praktijkonderwijs voeren de cursisten uit op de boerderijen van de producenten van COMPOR en COAGRO. Bijna 60 werknemers uit de bouwsector hebben zich in 2013 aangemeld voor een nieuwe cursus voor gediplomeerd aannemer. De start van deze cursus is vertraagd omdat het merendeel van de deelnemers niet kon voldoen aan de scholingsvoorwaarde van minimaal 3 jaar voortgezet onderwijs. In overleg met INATEC zijn de voorwaarden voor deze opleiding in de loop van 2013 aangepast en kan de cursus in 2014 starten. In overleg met de vakbonden, de gemeente El Rama en vertegenwoordigers van drie grote (internationale) bedrijven in de regio van El Rama zijn in 2013 de voorbereidingen gestart voor agrarische opleidingen voor ruim 150 werknemers. De cursussen worden aangeboden door INATEC. Het betreft werknemers van Palma Africana (palmolie), Ritter Sport (cacao) en Nica Bambú (bamboe). De bijdrage uit CamJun II voor deze opleidingen betreft een aanvulling op de eigen financiering door INATEC, bedrijven en deelnemers van tenminste 50% van de totale kosten.
Lokaal economische ontwikkeling De investeringen in duurzame economische ontwikkeling sluiten aan op strategische ontwikkelingsplannen en (nieuwe) economische potenties van de gemeente El Rama. Bij de ontwikkeling van het economisch potentieel wordt veel waarde gehecht aan de rurale gebieden, waar ruim 60% van de bevolking leeft. Het economisch investeringsprogramma in El Rama is in 2009 gestart met ondersteuning aan de boerencoöperatie COMPOR ter verbetering van de cacaoproductie. Een vergelijkbaar project is gestart met kleine en middelgrote boeren van de zuivelcoöperatie COAGRO. In 2012 is het driejarig integraal ontwikkleingsprogramma PIDEL (Programa Integral para el Desarollo Economico Local) gestart. Hiermee wordt het midden- en kleinbedrijf ondersteund met ‘financiële’ en ‘non-financiële’ activiteiten. De laatstgenoemde investeringen bestaan uit (institutionele) capaciteitsopbouw, assistentie in duurzame ketenopbouw, training in ondernemerschap en/of opzetten van spaar- en kredietsystemen. Binnen het programma
pagina 14
is een lokale coach (programmacoördinator) aangesteld voor ondersteuning en begeleiding van de ondernemers en producenten. De coach faciliteert ook scholing en beroepsopleidingen om noodzakelijke competenties te ontwikkelen voor de uitvoering van de investerings- of bedrijfsplannen. De doelgroep van het programma zijn kleine en middelgrote producenten en ondernemers (en diens organisaties) uit relevante economische sectoren als toerisme, boerencommercie en middenen kleinbedrijf. De coach en APEN, de organisatie van middelgrote en grote producenten in Nicaragua, begeleiden ondernemers bij het samenstellen van investerings- en/of businessplannen, die voldoen aan het kredietbeleid van CEPRODEL. Na goedkeuring van een krediet verleent APEN gedurende 6 maanden technische assistentie aan de producent of ondernemer. De investeringsbijdrage uit CamJun II is een aanvulling op de eigen bijdragen van Nicaraguaanse partners. Met PIDEL is een professionele samenwerkingsstructuur gestart, die in een periode van drie jaar duurzaam moet functioneren. Het integrale programma omvat non-financiële activiteiten met capaciteitstraining en technische assistentie, een kredietfonds en een programma van cursussen (INATEC) voor de doelgroepen. Tevens worden investeringen in de economische infrastructuur van de stad meegefinancierd. Resultaten 2013 In 2013 is PIDEL verder ontwikkeld en is een campagne opgezet om diverse doelgroepen te informeren over het programma. In samenwerking met nationale instellingen zijn (lokale) ondernemersorganisaties opgezet en/of versterkt. Binnen deze organisaties zijn de behoeften aan deskundigheidsbevordering geïnventariseerd en met INATEC uitgewerkt in scholingsprogramma's, zoals o.a. beschreven binnen het thema 'beroepsonderwijs'. In 2013 zijn een aantal cursussen gestart, zoals beroepsopleidingen voor jongeren van de boerencoöperaties COMPOR en COAGRO. Begin 2014 zijn diverse opleidingen gepland voor bouwondernemers en MKB. Met de gemeente El Rama zijn in 2013 non-financiële investeringen gerealiseerd, zoals verbetering van de boerenmarkt en infrastructurele verbeteringen van aanlegplaatsen aan de rivieren in de stad El Rama. In 2014 zijn verdere investeringen voorzien voor een stedelijke toeristische infrastructuur. Verbeteringen van de gemeentelijke markt en het busstation voor regionale en nationale verbindingen worden door de gemeente El Rama ontwikkeld. Binnen de kredietfaciliteiten voor het MKB zijn begin 2014 ruim 70 aanvragen in behandeling voor een bedrag van ruim $210.000. Ruim 50 kredieten, met een totale waarde van ruim $90.000, zijn toegekend aan ondernemers in de stedelijke en rurale gebieden van El Rama. De resterende aanvragen zijn in behandeling. In 2014 wordt een uitbreiding van de kredietverlening verwacht. In overleg met APEN en RITTER Sport zijn verdere investeringen voorbereid om de productieketen van cacao in de regio El Rama te versterken.
pagina 15
5. Financieel overzicht UITGAVEN 2013 Diversen Maastricht kantoorkosten Maastricht Coördinatie & uitvoeringskosten huisvesting MoC werkbezoeken El Rama totaal diversen
euro
2.283 19.600 2.776 2.274 26.933
Activiteiten Maastricht Café Rama MD-campagne CamJun Festival El Dunya’ Rama WereldKIDS-festival Sponsordiner regionale voorlichtingsbijeenkomsten onderwijs- en info-activiteiten PR en infomaterialen totaal activiteiten subtotaal Maastricht
3.783 1.939 235 668 2.727 890 21.323 48.256
Investeringsprogramma CamJun Onderwijsprogramma Millenniumdoel 2 Beroepsonderwijs Lokaal Economische Ontwikkeling totaal investeringen
36.000 36.000 108.000 180.000
Diversen El Rama organisatiekosten El Rama investeringen kantoor El Rama totaal diversen subtotaal El Rama totaal uitgaven
11.081
INKOMSTEN 2013 Subsidies: gemeente Maastricht 2013 Caminando Juntos gemeente Maastricht 2013 Verdubbelingssubsidie Caminando Juntos 2013 Voorlichtingssubsidie Caminando Juntos 2013 reservering 2014 voorlichtingssubsidie CJ subtotaal subsidie Fondswerving: omzet Café Rama 2013 fondswerving 2013 SWLN programma CJ 2014 subtotaal fondswerving totaal inkomsten
euro
22.000 60.000 90.000 15.000 -5.474 181.526 14.838 28.245 14.000 57.083 238.609
8.103 2.250 10.353 190.353 238.609
pagina 16
pagina 17
