Jaarverslag Nederlandse Dansdagen

Jaarverslag Nederlandse Dansdagen 2014

Inhoud/ 1/ De Nederlandse Dansdagen 2014, in het hart van dans/

4

2/ Project uitgelicht/

6

3/ Festival de Nederlandse Dansdagen, sterk en zichtbaar/

8

4/ De functies van het festival/

12

5/ Klein team, grote kracht/

20


2


3

1/ De Nederlands Dansdagen 2014, in het hart van dans/ Van Nederlandse Dansdagen naar Nederland Dansjaar/ De Nederlandse Dansdagen (NDD) is het enige festival dat zich op Nederlandse dans richt. In 2014 waren 32 verschillende voorstellingen te zien, waarvan 15 tijdens het festival in première gingen. Maar na zeventien edities is NDD ook veel meer dan een driedaags evenement. NDD is zichtbaar, vernieuwend en actief, lokaal, nationaal en internationaal, het hele jaar door. Meer dan ooit toonde NDD in 2014 haar kracht tot signaleren, verbinden en tot actie overgaan. De hele organisatie van de Nederlandse Dansdagen staat volledig in het teken van het honoreren, aanjagen en mede vormgeven van de actuele ontwikkelingen in de Nederlandse danskunst en het ontsluiten van deze ontwikkelingen voor een breed publiek. Het driedaagse festival in Maastricht blijft het hoogtepunt van het dansjaar. Maar ook door het jaar heen is NDD dagelijks betrokken bij de ontwikkelingen van de danskunst in Nederland. Festival de Nederlandse Dansdagen bundelt artistieke én maatschappelijke functies en is ambassadeur voor de Nederlandse danskunst. De toekomst vormgeven/ De oprichting van de Nederlandse Dansdagen vond plaats in 1998. Theater aan het Vrijthof, de NTR (destijds NPS) en de gezamenlijke Nederlandse dansgezelschappen namen daartoe het initiatief. Deze drie grondleggers zijn nog steeds belangrijke partners van de organisatie. De afgelopen jaren is festival de Nederlandse Dansdagen uitgegroeid tot een van de belangrijkste (Nederlandse) dans-evenementen voor zowel geïnteresseerde liefhebbers uit binnen- en buitenland als voor professionals. Het festival presenteert een verrassende en prikkelende selectie uit het afgelopen seizoen – in theaters maar ook op spannende, nieuwe locaties in de stad. Maar het festival werpt ook meer en meer een blik op de toekomst en geeft die zelfs vorm met de bijzondere projecten die vallen onder de Dansdagen Specials. De Nederlandse Dansdagen brengt partijen bij elkaar, en faciliteert projecten die leiden tot nieuwe performances. 2014 Was juist op dat gebied zeer vruchtbaar. In maar liefst vier projecten - Act Your Age, Performing Gender, (Old)Fashion(ed) en De Nederlandse Dansdagen in cijfers/ Distinguished Dreams – kon een breed de 17 editie van festival publiek de dans in alle rijkdom ervaren. 32 verschillende voorstellingen Festival de Nederlandse Dansdagen is 4 (Europese) samenwerkingsprojecten steeds start- of eindpunt van deze co14 nieuwe voorstellingen middels co-producties producties, maar ze beslaan een langere 15 premières periode. 11348 festivalbezoeken 3230 30 150 88% 8,2 62% 27% 38

bezoekers coproducties buiten het festival dansmakers en -gezelschappen dansers bezettingsgraad voorstellingen festival beoordelingscijfer voor festival van publiek vaste bezoekers nieuwe festivalbezoekers samenwerkingspartners


4

Voorbeeldstellend werk/ Bijzonder aan deze (inter)nationale projecten, alle vier co-producties waarin verschillende organisaties, choreografen, dansers, instituten en fondsen elkaar vinden, is hun cross-mediale karakter. Dansers gaan daarin de verbinding aan met kunstenaars uit andere disciplines. Hun gezamenlijke performances zijn vaak vernieuwend van karakter en vinden lang niet altijd plaats in het theater. Ook is er vaak een duidelijke relatie met de samenleving, en maatschappelijke vragen en thema’s die spelen. Deze projecten worden gezien en erkend. Zo noemde Minister Bussemaker eerder een project van NDD, Oud(a)Live (december 2013) al als voorbeeldstellend voor cultuur die verbindt. Eind 2014 werd bekend dat (Old)Fashion(ed) is geselecteerd als een van de voorbeeldprojecten in het kader van het nieuwe programma The Art of Impact, gedragen door publieke cultuurfondsen en geïnitieerd door het ministerie van OCW. Al deze projecten zijn geworteld in het festival en vinden daar ook hun podium. Maar ze zijn ook buiten het festival om te zien, lopen door het jaar en verbinden daarbij mensen en momenten. Juist deze markante producties maken van de Nederlandse Dansdagen met recht een Nederlands Dansjaar.


5

2/ Project uitgelicht/ (Old)Fashion(ed), of de kracht van een goed concept/ De Nederlandse Dansdagen vindt haar kracht steeds vaker in projecten die signaleren, verbinden, aanjagen, vragen durven stellen en uiteindelijk een breed publiek bereiken. Een van de belangrijke projecten uit 2014 uitgelicht: (Old)Fashion(ed)/ Van strovlechten naar dansante show/ Wat? Een bijzonder experiment waarin steeds drie métiers samenkomen: dat van ambachtslieden, modeontwerpers en choreografen/dansers. De kennis van oudere ambachtsmensen vond zo de weg via de modeontwerper en de choreograaf naar een nieuwe vorm. Welke vorm? Die van dansante modeshow… Of modieuze choreografie. En nog veel meer Wie? Een mix van jonge en meer gevestigde mode-ontwerpers en choreografen, geselecteerd door modeplatform FASHIONCLASH en NDD, oudere ‘dansers’ en ambachtslieden die zich vrijwillig hadden gemeld naar aanleiding van een oproep. Hoe? Vier duo’s van een choreograaf en een modeontwerper lieten zich inspireren door ambachten als metaal bewerken, papier scheppen, stro vlechten en stroop maken. Zij maakten nieuwe collecties binnen het ambacht, of wisten het ambacht te vangen in een concept, een beweging, een materiaal.

Maar hoe dan in de praktijk? Elk duo pakte het anders aan. De een leerde in sneltreinvaart strovlechten, de ander

stapte letterlijk in de stroop voor een materiaalonderzoek. De papierscheppers ontwikkelden aldoende een harnas van papier dat een cruciale rol ging spelen in de voorstelling. Bijzonder: De dansers waren allemaal niet-geschoold en bovendien ouder, tussen de 63 en tachtig jaar. Want, zo stellen NDD en FASHIONCLASH eensgezind: dans is niet alleen voor jonge mensen, en mode is niet alleen voor jonge mensen. Juist het oudere lichaam draagt zo veel in zich dat het een andere zeggingskracht heeft. Kleding toont daardoor ook anders op oudere lichamen.

Waarom? NDD, maar ook de andere partners, voelen voor samenwerking en uitwisseling van kennis en vaardigheden. Dat proces versterkt ook de eigen identiteit en positie. Bovendien gelooft NDD in de kracht van de danskunst als het om het creëren van alternatieve beelden gaat. In dit geval werd ook nog het dominante beeld van ouderdom en het oudere lichaam gekanteld. Wanneer? In het vroege voorjaar van 2014 gingen de dans/mode-duo’s het experiment aan met de oude ambachten. Performances waren te


6

zien vanaf juni tot en met oktober, waarna ook nog een expositie volgde.

Nederlandse Dansdagen nam vervolgens het voortouw voor (Old)Fashion(ed).

Partners: De samenwerkingspartners NDD en FASHIONCLASH leverden kennis en organisatie. Museum aan het Vrijthof organiseerde de gelijknamige tentoonstelling en leverde ruimte voor voorstellingen. Theater aan het Vrijthof en de Toneelacademie stelden ruimtes beschikbaar voor audities en performances. Belangrijke subsidie kwam van het Fonds Cultuurparticipatie. Het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed leverde kennis over ambachtslieden.

Ambitie: Veel. Zo wilde (Old)Fashion(ed) de kennis en ervaring van oude ambachten doorgeven aan een jongere generatie, maar ook het dominante beeld van ouderen kantelen. Plus; het project wilde een kruisbestuiving tussen mode en dans stimuleren. Bijzondere locaties vinden, en andere manieren om dans te tonen – in een museum, op de catwalk – was nog een andere ambitie van De Nederlandse Dansdagen.

Te zien: De eerste schetsen van drie van de vier shows waren te zien tijdens het FASHIONCLASH Festival in juni. De werken gingen tijdens Festival de Nederlandse Dansdagen in première, twee in het theater van de Toneelacademie Maastricht en twee in de prachtige hal van Museum aan het Vrijthof. Filmpjes van het project zijn te vinden op Youtube: https://youtu.be/kbNHwr0vF5o En ook nog: Museum aan het Vrijthof organiseerde de bijzondere tentoonstelling (Old)Fashion(ed) in het najaar. Naast de kostuums en de films van de shows, kregen hier ook de verhalen van de ambachtslieden en die van de betrokken oudere dansers een prominente plek. Ook vonden er workshops plaats, gegeven door de ambachtslieden. Hoe kwam het zo: De kiem voor (Old)Fashion(ed) ligt in het Europese samenwerkingsproject Act Your Age, een initiatief van De Nederlandse Dansdagen. Ook in dit project, dat liep van 2012 tot en met 2014, stond het oudere lichaam centraal. De voorstellingen met oudere dansers en de voorstellingen in verzorgingshuizen maakten indruk en schreeuwden om een vervolg. De

De winst? Op alle fronten! Het project haalt het sterkste naar boven in alle deelnemers maar ook in de confrontatie die ze met elkaar aangaan. Dat levert veel op: bijzondere producties, locaties, nieuwe verbanden en nieuw publiek. De Nederlandse Dansdagen kan in deze projecten excelleren in alle rollen die ze wil vervullen. Al die rollen worden aangesproken én (onderling) versterkt in dit voorbeeldproject. Zo is Festival de Nederlandse Dansdagen in dit project (sterk als) curator, organisator, dagelijks aanspreekpunt, kritische sparringpartner, co-creator, link en als ambassadeur. Smaakt naar meer? Ja! En dat komt er ook. (Old)Fashion(ed) is geselecteerd als een van de voorbeeldprojecten in het kader van het nieuwe programma The Art of Impact – ingesteld door OCW en gedragen door de zes publieke cultuurfondsen. Met de nieuwe subsidie krijgt (Old)Fashion(ed) in 2015 een vervolg en zullen de voorstellingen opnieuw te zien zijn op wederom verrassende locaties.


7

3/ Festival de Nederlandse Dansdagen, sterk en zichtbaar/ Festival de Nederlandse Dansdagen vormt het hart van het dansjaar. Missie van het festival is het honoreren, stimuleren en promoten van ontwikkelingen in de Nederlandse dans en zodoende het mede vormgeven van het Nederlandse dansveld/ De zeventiende editie van Festival de Nederlandse Dansdagen was met zestien uitverkochte voorstellingen, een zeer divers aanbod en enthousiaste prijswinnaars bijzonder succesvol. Het programma van Festival de Nederlandse Dansdagen bestond uit waardevolle nieuwe projecten en producties aan de ene kant. Daarnaast bood het festival een stand van zaken: bijzondere ontwikkelingen zichtbaar in het brede aanbod van het afgelopen seizoen. Met 11.348 bezoekers op 3, 4 en 5 oktober kon de zeventiende editie van Festival de Nederlandse Dansdagen zich verheugen op een stijging van de publieke belangstelling. Het was een echt publieksfestival op verschillende locaties in de stad Maastricht. Met een prachtige openingsavond en het unieke Feest van de Nederlandse Dans. Het jaarlijkse publieksonderzoek laat zien dat het publiek ook dit jaar het festival goed waardeert. Zoals de voorgaande jaren is de gemiddelde beoordeling van het festival wederom hoog met maar liefst een 8,2. Het festival wordt aangemerkt als een festival dat creatief, actief en gedurfd is en dat een aanbod heeft met een hoge kwaliteit. Uit het publieksonderzoek blijkt dat de bezoekers gelijkmatig verdeeld zijn tussen de 18 en 80 jaar. De pers sprak zich positief over het festival uit en roemde de coproducties en de vernieuwende presentatieformats. Festival de Nederlandse Dansdagen was sterk zichtbaar in 2014, rond het evenement in oktober, maar ook gedurende het jaar – met dank aan projecten, coproducties en congressen waarbij NDD betrokken was. Dankzij de onderzoeksweek van het Europese project Performing Gender in februari en de aanwezigheid van de Nederlandse Dansdagen op FASHIONCLASH Festival in juni met voorproefjes van Distinguished Dreams en (OLD)Fashion(ed) was er meerdere malen in het jaar aandacht voor de Nederlandse Dansdagen vanuit de diverse media, zoals De Limburger, RTV Maastricht en diverse nationale en internationale modebladen en -blogs. Voor het vijfde achtereen volgende jaar is de media-aandacht, omgerekend in advertentiewaarde, gestegen. Media/ Website Nieuwsbrief Sociale media Schrijvende pers Advertentiewaarde TV Radio

37.696 paginaweergaven in oktober 1371 abonnees 3818 volgers 170 artikelen € 826.764,- (€125.000,- meer dan in 2013) o.a. NTR uitzending & Tijd voor Max (ruim 350.000 kijkers) o.a. De Ochtend van 4 van Radio 4 & De Stemming van L1


8

De live uitzending van de NTR met de uitreiking van de Zwanen op de zondag van Festival de Nederlandse Dansdagen zorgde ervoor dat het festival ook tijdens het festivalweekend zichtbaar was voor de thuisblijvers (47.000 kijkers). Voorafgaand aan het festival was de Nederlandse Dansdagen niet alleen door de commercial op RTV Maastricht, maar ook door de aandacht van (landelijke) televisie en radio goed in beeld. Vlak voor Festival de Nederlandse Dansdagen waren Peggy Olislaegers en drie van de dansers van (OLD)Fashion(ed) in Tijd voor Max te zien, waarmee 314.000 mensen werden bereikt. Geworteld in Maastricht, gewaardeerd in de wereld/ Festivals verhouden zich even gemakkelijk tot de lokale omgeving als tot de landelijke internationale context. Dat geldt zeker voor Festival de Nederlandse Dansdagen. Geboren en getogen in Maastricht bestaat een vanzelfsprekende en vertrouwde band met die stad. Tijdens het festival stellen verschillende organisaties hun locaties beschikbaar voor het tonen van voorstellingen. Maar ook winkels, scholen, academies en instituten doen mee. Zo is Theater aan het Vrijthof naast medeoprichter ook de belangrijkste partner van het festival; het staat het festival met menskracht, ruimte en een financiële bijdrage bij. Instellingen als Museum aan het Vrijthof en Toneelgroep Maastricht leveren presentatieplekken en aanvullende kantoorruimte in de piekperiode. De voorbeelden van samenwerkingen tussen ‘dans’ en Maastrichtse partners zijn legio; Het Maastrichtse productiehuis voor klank en muziek Intro in Situ gebruikte de opening van hun seizoen samen met De Nederlandse Dansdagen voor een clash tussen een groep muzikanten en de dansers van dansgezelschap De Dansers. Bureau Europa in Maastricht besteedde voorafgaand aan het festival een bijeenkomst aan de link tussen architectuur en dans. Festival de Nederlandse Dansdagen werkt alweer tien jaar samen met de Bijenkorf Maastricht. Ook dit jaar was daar, als opwarmer voor het festival, een bijzondere voorstelling te genieten.


9

Festivalselectie/ Het Feest van de Nederlandse Dans/ I Have a Dream/ DOX Kleines Requiem/ Introdans (Nils Christe) Smell of Bliss/ LeineRoebana Softly/ Het Nederlands Dans Theater I SHIROKURO/ NBprojects i.s.m. Tomoko (Lightfoot León) Mukaiyama Dances with Harp/ Het Nationale ROSES/ De Dansers Ballet (Hans van Manen) Naked Lunch/ Club Guy & Roni samen met Slagwerk Romance/ Het Nationale Ballet Den Haag en Silbersee (Ton Simons) The Dog Days Are Over/ Jan Martens Wolf/ Scapino Ballet Rotterdam Schwalbe Zoekt Massa/ Schwalbe (Itamar Serussi) Heritage/ Shailesh Bahoran Love-ism/ Mor Shani De Soprano’s/ - ICKamsterdam en Opera Zuid (première) Coproducties en (inter)nationale projecten/ R_ESISTERE/ Giulio D’Anna (première) – Winnaar Prijs van de Nederlandse Dansdagen 2013 Distinguished Dreams i.s.m. Fashionclash Out of the Blue/ choreograaf Melissa Ellberger en modeontwerper Mieke Kockelkorn Me, my Selfie and I/ choreograaf Katja Heitmann en modeontwerper Annemarije van Harten Applause/ choreograaf Loïc Perela en modelabel fORS 2 by 2/ choreograaf Cecilia Moisio en modeontwerper Sara Vrugt As of Marble/ choreograaf Jasper van Luijk en modeontwerper Jivika Biervliet (OLD)Fashion(ed) i.s.m. Fashionclash en Museum aan het Vrijthof For All We Know/ choreograaf Andrea Leine en modeontwerper Linda Friesen Stroop/ choreograaf Ronald Wintjens en modeontwerper Sabine Staartjes HARY +++++/ choreograaf Dario Tortorelli en modeontwerper Anke Huyben As no one’s watching/ choreograaf Dunja Jocic en mode ontwerper Romy van Eijk Performing Gender in het Bonnefantenmuseum I trust in this life we will have another moment alone/ Connor Schumacher FRANKENSTEIN/ Alessandro Sciarroni Whowantsmybody....?/ Jordi Cortés The Intruder/ Oscar Santillan Act Your Age Act Your Age educatie filmpjes/ korte clips waarin de kracht van het oudere lichaam en dans aan de hand van verschillende thema’s worden uitgelicht: Dance and Work with the Elderly, Blind Date, The Older Body, Parkinson and Dance, Generations, Hope, Let’s Dance, Last Day of All Act Your Age report / verslag van bevindingen 2 jarig Europese project Act Your Age En verder…/ Dutch Dance Dialogues/ debatprogramma in Jan van Eyck Dans in de Bijenkorf/ i.s.m. Bijenkorf Maastricht en Introdans Secrets Revealed/ open studio’s van Liat Waysbort en ISH Jonge Honden/ i.s.m. De Dansers en Intro in Situ Dans & Architectuur/ i.s.m. Bureau Europa Dans op film/ Dans zonder dansers i.s.m. Cinedans Masterclasses/ Jan van Opstal en choreograaf Hildegard Draaijer Masterclass/ Niels van der Steen Feel Like Dance Party/ i.s.m. Just Dance Live


10


11

4/ De functies van het festival/ Festival de Nederlandse Dansdagen toont in 2014 meer dan ooit dat het excelleert in verschillende functies. NDD is sterk als curator, als talentontwikkelaar, als organisator en aanjager, als dagelijks aanspreekpunt, als kritische sparringpartner, als co-creator, als verbindende schakel en als ambassadeur. Dat is de kracht van de festivalorganisatie: klein, flexibel, innovatief bij uitstek en in staat te verbinden en een groot en avontuurlijk publiek te bereiken/

NDD, de curator /selecteren, signaleren/ De scherpe blik, de heldere geest, het curatorschap kortom, geeft de Nederlandse Dansdagen een ruimdenkend karakter. Samen met anderen is NDD blijvend in beweging om de danskunst te steunen, verder te brengen en om (nieuw) publiek aan te spreken. Alles begint bij de kunst van het signaleren: van ontwikkelingen, talenten, voorstellingen en interessante mogelijkheden/ Het driedaags Festival de Nederlandse Dansdagen in Maastricht viert de Nederlandse dans. Het scouten van interessante voorstellingen en de uiteindelijke selectie door de programmaredactie van voorstellingen die de ontwikkelingen in de Nederlandse dans uitdrukken, is een statement op zich. NDD en de programmaredactie bezoeken gedurende het jaar voorstellingen op zoek naar markant actueel aanbod. De veelzijdigheid van de dans staat daarbij centraal. Dit vanuit de overtuiging dat de Nederlandse dans alles in zich heeft om een rijk palet aan onvergetelijke ervaringen te bieden aan een groot en breed publiek. Maatschappijkritisch/ De Nederlandse Dansdagen stelt graag maatschappijkritische vragen en signaleert thema’s die spelen in de samenleving. Zo bevestigt De Nederlandse Dansdagen in 2014 de grote belangstelling en waardering voor het thema ‘ouderen’ en alles wat daarmee samenhangt. De maakbaarheid van onze eigen toekomst is een ander actueel thema. Het kwam aan bod tijdens de openingsavond, in de prikkelende voorstelling I Have a Dream. Deze voorstelling van DOX gaat over het belang van idealen en het onbegrensd dromen over een toekomst die we zelf kunnen creëren. I Have a Dream vormde de opmaat van het festival en gaf deze zeventiende editie zijn motto mee. De kruisbestuiving tussen disciplines blijft een speerpunt voor de Nederlandse Dansdagen, om zo tot nieuwe beelden en belevingen te komen. Die begint bij de fusie tussen live muziek en dans. Het openingsprogramma van het festival in Theater aan het Vrijthof stond helemaal in dat teken, uitgevoerd in drie spraakmakende voorstellingen. De avond opende met de voorstelling Smell of Bliss van LeineRoebana, samen met topvioliste Liza Ferschtman. Daarna stond NBprojects i.s.m. Tomoko Mukaiyama Foundation geprogrammeerd met hun voor een Zwaan genomineerde voorstelling SHIROKURO, met pianiste Tomoko Mukaiyama in de hoofdrol. De avond sloot af met de voorstelling ROSES van De Dansers, waarin live popmuziek en dans naadloos in elkaar overliepen.


12

NDD signaleert & waardeert/ Een belangrijk onderdeel van festival De Nederlandse Dansdagen is het presenteren van de genomineerden voor de Zwanen, de VSCD-prijzen voor de meest indrukwekkende dansproductie en meest indrukwekkende dansprestatie. Dit versterkt het profiel van het festival; in zowel de selectie als de honorering van Nederlandse dans spreekt een heldere signatuur. Sinds 2013 is de redactie van de Nederlandse Dansdagen samengevoegd met de jury van de Zwanen. De winnaar van de Zwaan voor ‘meest indrukwekkende dansproductie’ was Romance van Het Nationale Ballet. De Zwaan voor ‘meest indrukwekkende dansprestatie’ werd gewonnen door Igor Podsiadly voor zijn rol in Naked Lunch van Club Guy & Roni. Daarbij ontving Larissa Lezhnina, die als topsolist recent afscheid nam van Het Nationale Ballet, een Gouden Zwaan voor de belangwekkende prestatie die zij gedurende de ontwikkeling van haar bijna twintig jaar durende loopbaan bij dit gezelschap heeft geleverd. Voor de Dioraphte Dansprijs voor de geprogrammeerde voorstelling met de meest internationale potentie, waren alle festivalvoorstellingen kanshebber. Stichting Dioraphte en Festival de Nederlandse Dansdagen vinden elkaar in het belang dat toegekend wordt aan de ontwikkeling van de Nederlandse danskunst en de In 2014 bestond de NDD-redactie en de jury van de Zwanen uit/ redactievoorzitter, (directeur Nederlandse stimulering van de Peggy Olislaegers Dansdagen) internationale kracht van Anita van Dolen juryvoorzitter, (programmeur Schouwburg Nederlandse choreografen. Amsterdam en Julidans) NBprojects, in samen- Dave Schwab (programmeur Rotterdamse Schouwburg) werking met de Tomoko Stella van Leeuwen (programmeur Lowlands Festival) Mukaiyama Foundation, Liesbeth Wildschut (universitair docent departement media- en won dit jaar deze prijs voor cultuurwetenschappen aan de Universiteit Utrecht) de voorstelling SHIROKURO. Fons Dejong (programmeur Theater aan het Vrijthof) De prijs van € 5.000, Nada Mounzer (programmamaker muziek en dans NTR TV) beschikbaar gesteld door Hildegard Draaijer (artistiek directeur van Theatergroep DOX) Stichting Dioraphte, is bedoeld voor promotie van het werk in het buitenland. NDD ondersteunt jong danstalent/ Door het (mede) aanwijzen van genomineerden en winnaars is NDD in staat accenten te leggen. Ook in het selecteren en ondersteunen van jong talent. Zo is er de jaarlijkse Prijs van de Nederlandse Dansdagen Maastricht, een geldprijs van € 12.000 van de Gemeente Maastricht voor een choreografietalent. In 2014 waren Jan Martens, Juanjo Arques en Cecilia Moisio als genomineerden door het dansveld voorgedragen. Cecilia Moisio won de prijs. De jury was onder de indruk van Cecilia Moisio’s eigenzinnige handtekening, groeiend zichtbaar in eerder werk, die sterk doorklonk in haar plan en nieuwsgierig maakte. Tijdens het Festival de Nederlandse Dansdagen was er een speciaal programma voor jonge dansers. Studenten van de verschillende Nederlandse dansvakopleidingen, de Toneelacademie Maastricht en de vooropleidingen in Limburg werden uitgenodigd om zich een weekend onder te dompelen in de Nederlandse dans. Voor hen werd een speciaal programma samengesteld met voorstellingen en masterclasses Viewpoint van regisseur Jan van Opstal en choreograaf Hildegard Draaijer.


13

Prijzen & winnaars/ Zwanen/ Nominaties & Winnaars ‘meest indrukwekkende dansproductie’ OOOOOO van Giulio D’Anna, Blind Spot van Scapino Ballet Rotterdam, SHIROKURO door NBprojects & Tomoko Mukaiyama Foundation en Romance van Het Nationale Ballet (winnaar) ‘meest indrukwekkende dansprestatie’ Igor Podsiadly in Naked Lunch van Club Guy & Roni (winnaar) Marne van Opstal in Uprising in An evening with Hofesh Shechter van het Nederlands Dans Theater I Uri Eugenio in Smell of Bliss van LeineRoebana ‘Gouden zwaan’ Larissa Lezhnina - Het Nationale Ballet De jury van Zwanen is gelijk aan de redactie van de Nederlandse Dansdagen en wordt voorgezeten door Anita van Dolen (programmeur Schouwburg Amsterdam en Julidans). De Prijs van de Nederlandse Dansdagen Maastricht/ Juanjo Arques Jan Martens Cecilia Moisio (winnaar) Commissie Mieke Damsma (Wethouder Cultuur van Maastricht) Ton Smeets (Stichting Cultuur en Bedrijf Maastricht) Joh Hoen (Stichting Cultuur en Bedrijf Maastricht) Ed Wubbe (artistiek leider Scapino Ballet Rotterdam) Branko Popovic (artistiek directeur FASHIONCLASH) Peggy Olislaegers (directeur Nederlandse Dansdagen) Dioraphte Dansprijs/ SHIROKURO - NBprojects i.s.m. Tomoko Mukaiyama Foundation De jury bestond dit jaar uit: Laura Kumin (artistiek directeur Certamen Coreográfico de Madrid, Spanje) Natasa Georgiou (artistiek directeur Dance House Lemesos, Cyprus) Leman Yilmaz (artistiek directeur Istanbul Theatre Festival, Turkije) Fons Dejong (dansprogrammeur Theater aan het Vrijthof, Nederland)


14

NDD de co-creator /innoveren, experimenteren, co-produceren/ Zowel tijdens het festival als daarbuiten zijn er talloze kleine en grote projecten waarin de Nederlandse Dansdagen de fusie of kruisbestuiving tussen disciplines, kunstvormen of organisaties stimuleert. Om zo een publiek te bereiken dat anders niet in aanraking met dans zou zijn gekomen. Maar ook om bestaande bezoekers een nieuwe ervaring aan te kunnen bieden/ Co-producties en (inter)nationale projecten/ Maar liefst vier co-producties en (inter)nationale projecten van de Nederlandse Dansdagen beleefden hun start en/of eindpunt in 2014. In deze projecten kan NDD al haar rollen en ambities kwijt, en door het jaar een speler van betekenis zijn. Tegelijkertijd trekt NDD met zijn coproducties interessante financiers aan als de Europese Unie/Creative Europe, private sociale fondsen, BNG en het Fonds Cultuurparticipatie. Stichting Elisabeth Strouven ondersteunt het festival met name als steunbetuiging voor de verbindingen die het festival genereert tussen lokale, regionale en (inter)nationale partners. Verschillende werken van (OLD)Fashion(ed) en van Performing Gender werden na het festival door derden geprogrammeerd. Zo was I trust in this life we will have another moment alone van Connor Schumacher te zien tijdens Motel Mozaique en HARY+++++ in een double bill in het Korzo theater. Maar ook op andere manieren werd in 2014 duidelijk dat de (inter)nationale projecten en de daarin ontwikkelde schetsen en voorstellingen doorbewegen in én buiten Nederland. Zo toonde Chiara Frigo op het toonaangevende Italiaans dansfestival Romaeuropa BALLROOM, een voorstelling voortgekomen uit haar ervaringen in het kader van Act Your Age. De workshops en dansschetsen die zij in december 2013 ontwikkelde en presenteerde in Stijldansschool Bernaards in Maastricht stonden aan de basis van deze voorstelling, die in Rome als spraakmakend werd ervaren. Distuinguished Dreams/ In Distinguished Dreams – in samenwerking met FASHIONCLASH, Opleiding Dans Maastricht en ArtEZ Vooropleiding Dans Venlo- maakten vijf succesvolle jonge choreografen samen met vijf modeontwerpers in duo’s een collectie en een kort werk. Vijf eigenzinnige performances, voor het publiek van nu, door de topdansers van de toekomst. Op 16 mei 2014 waren de eerste presentaties voor een besloten gezelschap te zien in de ECI Cultuurfabriek in Roermond, in het kader van het jubileumproject 'Eeuwige Jeugd' van BNG Bank en het BNG Cultuurfonds. Van 12 t/m 15 juni 2014 werden ze ook getoond tijdens het FASHIONCLASH Festival in de SAM Decorfabriek in Maastricht. Tijdens de Nederlandse Dansdagen 2014 was de officiële première en waren de vijf korte werken te zien in de tijdelijke pop-up store in winkelcentrum Mosae Forum. Hier kocht je geen kleding, maar dans, en kon je elke choreografie apart kopen, of meerdere korte choreografieën zien. De pop-up store was een overweldigend succes, en bereikte een publiek dat voor een groot deel onbekend was met dans. Het concept om voor slechts twee euro een korte dans te zien sloeg aan, en nodigde een nieuw publiek uit tot een kennismaking met de danskunst. Het concept van Distinguished Dreams – korte werken in samenwerking met een andere kunstdiscipline, te zien in een pop-up store – zal daarom in 2015 verder worden uitgebouwd.


15

(OLD)Fashion(ed)/ In het project (OLD)Fashion(ed) - in samenwerking met FASHIONCLASH en Museum aan het Vrijthof – deelden gepensioneerde ambachtslieden hun kennis en vaardigheden met modeontwerpers en choreografen. Ze creëerden vier dansante modeshows, of vier modieuze choreografieën, met niet-geschoolde dansers tussen de 63 en 80 jaar. (lees hierover meer in het onderdeel ‘Project uitgelicht’ op pagina 5). Performing Gender/ Het Europese samenwerkingsproject Performing Gender nodigde zestien kunstenaars uit, afkomstig uit de vier partnerlanden, om twee jaar lang onderzoek te doen naar seksualiteit en gender-rollen. De producties en werken die hieruit voortvloeiden werden opgevoerd en tentoongesteld in gevestigde en gerenommeerde Europese musea. Naast de vier organiserende partners - Provinciale Arcigay Il Cassero / Gender Bender Festival (Bologna, Italië), Paso a 2 Plataforma Coreografica Asociacion Cultural (Madrid, Spanje) en Domino / Queer Zagreb (Zagreb, Kroatië) - zijn er nog meer gelieerde organisaties die aan dit project hun medewerking verlenen. Dit zijn Bonnefantenmuseum - Maastricht, Jan van Eyck Academie – Maastricht, Museo Reina Sofia – Madrid, Museo D’Arte Moderna (MAMbo) - Bologna, en Museum of Contemporary Art (MSU) – Zagreb. Vanuit Nederland zijn de volgende choreografen bij dit project betrokken: Cecilia Moisio, Jan Martens, Connor Schumacher en Juanjo Arques. Zij krijgen de kans hun werk in het buitenland te ontwikkelen en te presenteren. Cecilia Moisio en Jan Martens werkten in juni 2014 in Zagreb, Kroatië. Juanjo Arques werkte in oktober 2014 in Bologna, Italië. Connor Schumacher werkte in Nederland (februari en oktober 2014) en zal net zoals Cecilia Moisio nog werken in Italië tijdens het afsluitende symposium in maart 2015. In Nederland startte het project in de laatste week van februari 2014, met een onderzoeksweek in de Jan van Eyck Academie. Beeldend kunstenaar Oscar Santillan was vanuit de Jan van Eyck Academie betrokken. De Nederlandse makers die in het buitenland voor Peforming Gender werkten, creëerden de volgende voorstellingen:    

Facets / Cecilia Moisio Zonder titel, geïnspireerd op Sweat Baby Sweat / Jan Martens Siamo Due / Juanjo Arques Estreno Absoluto / Juanjo Arques


16

Act Your Age/ Act Your Age was een Europees project, waarbij het oudere lichaam centraal stond, geïnitieerd door partners Dance House Lemesos (Cyprus), Opera Estate Festival (Italië) en Festival de Nederlandse Dansdagen (hoofdaanvrager). Het project is gestart in 2012 en afgerond in 2014 In Act Your Age stonden de menselijke vragen, verlangens en angsten in relatie tot ouder worden centraal. Twaalf choreografen gaven in 2012 en 2013 ouderen letterlijk en figuurlijk een podium. Het project bestond uit artistiek onderzoek, workshops, en expert- en communitybijeenkomsten en creëerde een uitwisseling tussen Europese ouderen, jonge dansmakers, professionals uit de zorg en wetenschap en een breed publiek. Het project werd in 2014 afgesloten met een publicatie met verschillende artikelen en veel beeldmateriaal. Er werd een serie filmpjes van 2-3 minuten ontwikkeld, bedoeld voor een breed publiek, en opgebouwd rondom speciale thema’s zodat ze ook voor het onderwijs gebruikt konden worden, zoals Parkinson and Dance en The Older Body. Deze publicatie en de filmpjes zijn verspreid onder de deelnemers en partners van Act Your Age, en naar externe organisaties en instellingen zoals hogescholen en universiteiten. In september 2014 heeft NDD, als hoofdaanvrager van Act Your Age, het project voor de EU afgerond. Momenteel zijn de voorbereidingen gestart voor een vervolg van Act Your Age middels gesprekken met nationale en internationale partners.

NDD, de ambassadeur & de connector /verbinden, profileren, delen/ Festival de Nederlandse Dansdagen is het enige festival dat Nederlandse dans centraal stelt in alle facetten. Door het wegvallen van sectorinstellingen als TIN en BPP is De Nederlandse Dansdagen zelfs de enige (inter)nationale vertegenwoordiger voor de Nederlandse dans. Steeds vaker treedt NDD op als ambassadeur van de danskunst/ De NDD-organisatie wordt wekelijks gebeld met verzoek om advies en ideeën. Een groeiend aantal (inter)nationale programmeurs benadert NDD ook gedurende het jaar voor tips. Door het delen van kennis en expertise, ook in de maandelijkse nieuwsbrief, heeft NDD de positie als nationaal festival voor de dans verstevigd. NDD is nadrukkelijk geen sectorinstituut, maar neemt wel de verantwoordelijkheid op zich om de ontwikkeling van de Nederlandse dans te steunen, stimuleren en promoten. Het betrekt actief de landelijke dansgezelschappen bij de festivalopzet, werkt samen met tal van nationale partners, legt verbindingen met (inter)nationale instellingen en ontwikkelt nationaal voorbeeldstellende samenwerkingsprojecten. Ook wordt NDD regelmatig gevraagd om een excellent voorbeeld van de Nederlandse dans te programmeren voor bijzondere evenementen, zoals het Prinsjesbal rondom Prinsjesdag in Den Haag. Vanzelfsprekend is NDD vooral ook ambassadeur voor de Nederlandse dans tijdens het festival zelf. NDD ontvangt nationale, maar ook internationale programmeurs. Ondanks het feit dat er dit jaar geen Moving Meetings Dance was, het tweejaarlijks internationale showcaseprogramma, bezocht een tiental internationale programmeurs deze editie van het festival. Kennis en ervaringen delen/ In 2014 werd meer dan ooit een beroep gedaan op NDD om de ervaringen opgedaan bij het initiëren en produceren van de eigen coproducties te delen. Zo nam directeur Peggy Olislaegers in Londen deel aan de besloten werkconferentie Long Live Arts, georganiseerd door Lang Leve Kunst, het Vlaamse Ministerie van Cultuur, Jeugd, Sport en Media en de Engelse Baring


17

Foundation, waarin meer cultuurparticipatie.

aandacht

gevraagd

werd

voor

het

thema

ouderen en

Deze ervaringen deelde zij ook tijdens een workshop bij Cultuur In Beeld. NDD/Act Your Age werd tijdens het openingswoord van Cultuur in Beeld door prof. Dr. Kim Putters expliciet als vooruitstrevend genoemd in het kader van het anders zichtbaar maken van de oudere mens en het oudere lichaam. Peggy sprak naar aanleiding van Act Your Age en (OLD)Fashion(ed) over de kracht van de danskunst als het om het creëren van alternatieve beelden gaat tijdens het Vitality College op het Festival de Energieke Samenleving, een initiatief van de Vereniging Nederlandse Gemeenten, dat in december in ‘s-Hertogenbosch plaatsvond. Op datzelfde festival toonde Andrea Leine nogmaals haar voorstelling uit (OLD)Fashion(ed), For all we know. De ervaringen opgedaan in Dans op de Cruijfcourts (2013) werden in 2014 gedeeld tijdens de kenniskring Sport- en cultuurparticipatie georganiseerd door het LKCA, en tijdens de deelsessie sport en cultuur van het bestuurderscongres tijdens het WK Hockey. Beide bijeenkomsten werden door Peggy Olislaegers voorgezeten. Dutch Dance Dialogues/ Het ontmoetingsprogramma Dutch Dance Dialogues vindt, afwisselend met Moving Meetings Dance, één keer in de twee jaar plaats tijdens het festival, en kende dit jaar zijn tweede editie. Deze goedbezochte bijeenkomst voor (inter)nationale programmeurs, makers, artistiek en zakelijk leiders en andere (dans)professionals vond plaats in de Jan van Eyck Academie en kende dit jaar twee thema's: dans en mode naar aanleiding van de samenwerking met FASHIONCLASH Maastricht dat leidde tot Distinguished Dreams en (OLD)Fashion(ed) en dans en gender naar aanleiding van het Europese project Performing Gender. Sprekers waren o.a. Kiki Niesten, Bibi Straatman, Mikki Stelder, Daniele Del Pozzo en Jan Zoet. Gespreksleiders waren Aynouk Tan en Sarah Sluimer. Het bereiken van (nieuw) publiek/ In 2014 heeft Festival de Nederlandse Dansdagen nadrukkelijk ingezet op het beter bereiken van jonge cultuurgeïnteresseerden tussen de 18 en 35 jaar. Zo was het festival aanwezig op de Culture Valley tijdens Inkom Maastricht, de culturele opening van het collegejaar. Het festival had samen met andere culturele instellingen in Maastricht een informatiekraam en presenteerde een voorproefje van de voorstelling Distinguished Dreams. Ook is NDD een samenwerking aangegaan met de Universiteit van Maastricht, faculteit Arts and Social Science. Voorafgaand aan het festival verzorgde Annette van Zwoll, dansdramaturge, een college dat de studenten inzicht gaf in het werk van de Nederlandse Dansdagen. De studenten van de universiteit kregen de mogelijkheid om met een speciale korting voorstellingen te bezoeken. Nieuw publiek via partners/ Het bereiken van nieuw publiek via partners als Museum aan het Vrijthof en FASHIONCLASH vond niet alleen plaats tijdens het festival, maar ook daarbuiten. Voorproefjes van (OLD)Fashion(ed) en Distinguished Dreams waren in juni al te zien op FASHIONCLASH Festival. Het project Performing Gender werd ook getoond in het Bonnefantenmuseum, waarmee eveneens een nieuw publiek werd bereikt.


18

De festivalproductie Distinguished Dreams zorgde dankzij de speciale locatie (een pop-up store in Mosae Forum) voor een heel nieuw publiek. Winkelend publiek kon kennismaken met dans door even van een dansvoorstelling van zeven minuten voor slechts twee euro in een leegstaand winkelpand te genieten. De ruimte was niet alleen theater maar ook pop-upshop waar je T-shirts en tassen van de Nederlandse Dansdagen kon aanschaffen. Nieuwsgierige mensen kwamen een kijkje nemen, kochten een kaartje voor één van de vijf korte voorstellingen of soms zelfs voor allemaal. Zichtbaarheid congressen en evenementen/  Congres Long Live Arts in Londen – over (OLD)Fashion(ed) samen met Rudi Westendorp (Leyden Academy), 16 oktober 2014  Cultuur in Beeld (OC&W) – Act Your Age en (OLD)Fashion(ed), 1 december 2014  Kunst van Veranderen (LKCA) – over Act Your Age en (OLD)Fashion(ed), 7 november 2014  Vitality College op het Festival de Energieke Samenleving, Act Your Age en (OLD)Fashion(ed) over de kracht van de danskunst. Op datzelfde festival toonde Andrea Leine nogmaals haar voorstelling uit (OLD)Fashion(ed), For all we know, 8 december 2014  Kenniskring Sport- en cultuurparticipatie georganiseerd door het LKCA, delen ervaringen opgedaan in Dans op de Cruijfcourts (2013), 11 april 2014  Deelsessie sport en cultuur van het bestuurderscongres, WK Hockey, 2 juni 2014  Prinsjesbal van Provincie Limburg in Den Haag – optreden Project Sally, 13 september 2014



Sportgala provincie Limburg – optreden vooropleiding dans Venlo, 15 december 2014


19

5/ Klein team, grote kracht/ Ondernemen betekent in de ogen van Festival de Nederlandse Dansdagen: je bewust zijn van je waarden en op basis daarvan partners en publiek werven en binden. Positionering, marketing en financiën van NDD beginnen bij die waarden: de unieke positie als het enige festival dat zich op Nederlandse dans richt; de status als vaandeldrager, ambassadeur, matchmaker en opdrachtgever die langere ontwikkelingslijnen uitzet en bewaakt; de jaarlijkse feestelijke en kwalitatief hoogstaande manifestatie; de landelijke selectie en nationale prijzen; de stevige worteling in Maastricht en omstreken; de jonge, flexibele, inventieve organisatie die met weinig menskracht en middelen veel voor elkaar weet te krijgen. Dankzij die waarden kon NDD de afgelopen jaren samenwerkingspartners en een groot aantal incidentele financiers vinden, en alleen zo was het festival in staat om de programmering en coproducties te realiseren, om, kortom, te blijven bestaan. 2014 was een jaar waarin de Nederlandse Dansdagen opnieuw haar kracht in alle glorie kon laten zien. De Nederlandse Dansdagen organiseert een goed gewaardeerd driedaags festival dat de Nederlandse dans viert. Maar ook door het jaar heen is de organisatie betrokken bij (het aanjagen van) projecten en producties. De Nederlandse Dansdagen heeft daarin een sterk signalerende functie en de juiste kwaliteit om gesignaleerde thema’s en ontwikkelingen verder te brengen. NDD opereert daarin als ‘product leader’, in het ontwikkelen en aanjagen van nieuwe concepten. Maar het was ook een moeilijk jaar. De structurele financiële basis van de organisatie is sinds de bezuinigingsronde in 2012 erg klein (een krappe 20 procent), en de werkdruk op de kleine personele bezetting om zowel sterke inhoud te blijven ontwikkelen als aanvullende financiële middelen te generen nam ongezond toe. Ook in 2014 slaagde de organisatie er wederom in voldoende extra middelen te werven om de begroting te dekken, mede dankzij de trouwe steun van een aantal private fondsen, maar het incidentele karakter van die middelen maakte duurzaam ondernemen lastig. Wij zijn dan ook blij dat zowel de Provincie Limburg als de Gemeente Maastricht de Nederlandse Dansdagen de resterende twee jaar van het kunstenplan met extra middelen ondersteunen, en NDD bovendien ondersteunt in de voorbereiding op een terugkeer naar structurele rijkssubsidiëring.

Foto’s: Diana Berdun Mingo (p 9), Jochem Jurgens (p. 3,4,6,7,11), Jasmijn Slegh (p. 16) en Monique van de Wijdeven (p. 5, 11).


20


21

Jaarverslag Nederlandse Dansdagen

Recommend Documents