JAARVERSLAG 2008
MPI Oosterlo vzw jaarverslag
MPI Oosterlo vzw
erkend en gesubsidieerd door het Vlaams Agentschap voor Personen met een handicap
Missie
•
een dienstverleningscentrum voor personen met een verstandelijke handicap.
•
een vrije organisatie met het statuut van een vzw die werkt vanuit een Christelijke inspiratie.
•
opgericht in het jaar .
•
erkend en gesubsidieerd door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap.
•
wil aan zijn cliënten de best mogelijke professionele dienstverlening aanbieden, op maat van de individuele cliënt en door hem mee bepaald.
•
de dienstverlening ondersteunt hem bij het leiden van zijn leven.
•
samen met andere partners in de regio wil de organisatie een dienstverleningsaanbod uitbouwen dat tegemoet komt aan de reële vragen naar ondersteuning en begeleiding van personen met een verstandelijke handicap.
•
tevens wil de organisatie in ondergeschikte orde maatschappelijke veranderingsprocessen ondersteunen die ertoe leiden dat personen met een verstandelijke handicap het recht op volwaardig burgerschap kunnen realiseren.
jaarverslag
Vooraf H
et jaar 2007 was een jaar vol veranderingen. Het jaar 2008 was een jaar waarin deze veranderingen wat tot rust konden komen. Het leven bestaat uit slingerbewegingen en periodes vol beweging smeken om periodes waarin rust geboden wordt.
Maar anderzijds is onze organisatie ook als een schip. Een schip ligt veilig in de haven, maar daar is een schip niet voor gebouwd. Dus ook in 2008 werden talrijke dromen verwezenlijkt, werden projecten op stapel gezet en voer het schip veilig doorheen woelige waters. 2008 was immers het jaar waarin de crisis ongemeen hard toesloeg. Een crisis die mensen met de neus op de feiten drukt: overmoed en overdaad leiden tot narigheid. De Oude Grieken waarschuwden er reeds voor: hubris, mensen die als goden denken en handelen. Het leidt tot rampspoed. MPI Oosterlo vzw ging zijn weg in alle bescheidenheid. Crisistijd zet aan het denken. Het leidt tot bezinnen over grondregels en basiswaarden. Met de voeten op de grond hebben we in 2008 het begin van de storm doorstaan. Het jaarverslag 2008 geeft de lezer een beeld van de weg die we volgden. Het leven in MPI Oosterlo is ook zonder bijkomende veranderingen een smeltkroes van activiteit en initiatief. Een organisatie die zijn cliënten wil volgen is hier en nu aan de slag, maar neemt ook de toekomst mee die cliënten en hun gezinnen zich dromen. We hopen dat je tussen de letters en de lijntjes van dit verslag de hartslag kan horen van dit engagement.
Herman Daems Algemeen directeur
3
Dienstverlening Afdeling minderjarigen
4
Afdeling volwassenen
14
Medische dienst
22
Coördinatie hulpmiddelen 23 PTV
24
Vrije tijd en vorming
25
• Residentiële werking (internaat): een erkenning van 101 plaatsen in 2008 waarvan één plaats vanaf 1 januari 2008 door ambulante werking wordt ingevuld. • Semi-residentiële werking: een erkenning van 86 plaatsen waarvan 8, 6 plaatsen via convenant ingevuld worden door ambulante begeleiding van Het Perron en 69,4 effectief in te vullen plaatsen semi-internaat schoolgaanden. • Dagverblijf “De Luwte” voor niet-schoolgaanden met motorische B heeft een erkenning voor 8 voltijdse plaatsen die allemaal volzet zijn. Er is al enige tijd meer vraag dan we aanbod hebben. • Ambulante werking “Het Perron”: te behalen resultaat werd voor 2008 bepaald op 813 begeleidingen per jaar. Voorwaarde om beroep te kunnen doen op Ambulante Ondersteuning vanuit Het Perron is in het bezit zijn van een erkenning van het Vlaams Agentschap voor (semi-) internaat en hiervan geen (volledig) gebruik maken.
jaarverslag
Afdeling minderjarigen
Doelplan 2008
I
n 2008 werd in grote mate voortgebouwd op het doelplan van 2007. De aandacht ging daarbij ondermeer naar:
- Het aanreiken van methodes inzake stressbeheer zodat hulpverleners ondersteund worden in het omgaan met agressie of grensoverschrijdend gedrag van cliënten. - Duidelijk communiceren met ouders. Communicatie met anderstalige ouders door informatie en demonstratie te organiseren voor de medewerkers rond gebruik van een tolkendienst. - Het efficiënt inzetten van de personeelsmiddelen in het internaat volgens de noden van cliënten. Daartoe werd het in 2007 reeds ontwikkelde planningsinstrument verder bijgestuurd met de bedoeling hoofdopvoeders te ondersteunen bij de opmaak van dienstroosters. - Doelgroepprofilering van de verschillende deelwerkingen binnen de afdelingen. Een werkgroep ‘recht op onderwijs’ boog zich over de geïntegreerde werking en het semi-internaat niet-schoolgaanden. De werkgroep ‘doelgroepprofilering internaat’ koppelde een regio-analyse aan een analyse van eigen sterktes en zwaktes om zo de nodige interne randvoorwaarden te bepalen. - Het bijsturen van het proces van handelingsplanning. Het handelingsplan is een document dat een algemeen beeld geeft van de cliënten. De cliënt en zijn functioneren worden beschreven vanuit de verschillende milieus, zowel leefgroep als klas. Dit gewaardeerde document kende in verhouding tot de tijd die psychopedagogische begeleiders erin investeerden, een beperkt gebruik in de praktijk. In 2007 werd dit document herbekeken. Het eindresultaat hield rekening met volgende factoren: de kwaliteit van het handelingsplan bewaren, de bruikbaarheid voor begeleiding vergroten, een minder grote tijdsinvestering vergen, de bruikbaarheid voor andere interne diensten behouden en de inpasbaarheid ervan in het toekomstige elektronische cliëntendossier bewaken. In essentie zal het nieuwe handelingsplan een bundeling zijn van de verschillende verslagen van ieder die betrokken is bij de cliënt, daar waar het vroeger een samenvatting was van die verslagen. Of dit concept zijn verhoopte effecten heeft, zal 2009 moeten uitwijzen.
Evoluties in de zorg Internaat en semi-internaat Instromers - residentiële werking schoolgaanden: 12 nieuwe cliënten waarvan 10 van buitenaf komen - semi-residentiële werking schoolgaanden: 7 nieuwe cliënten (en bijkomend nog 3 cliënten in afwachting van hun beslissing van het Vlaams Agentschap)
Dienstverlening
Afdeling minderjarigen
Doorstromers: Van kindergroep naar jongerengroep, van de ene naar de andere leefgroep vanwege een beter passend aanbod. - residentiële werking schoolgaanden: 7 doorstromers - semi-residentiële werking schoolgaanden: 5 doorstromers We merken een steeds toenemende vraag naar weekend en vakantieopvang. Deze tendens was reeds merkbaar in 2007.
Deeltijds-internaat Het internaat biedt de mogelijkheid tot deeltijdse opvang. In 2008 werden 6 deeltijdse opnames gerealiseerd in het internaat in combinatie met deeltijds semi-internaat of externaat.
Logeren in het internaat In 2008 werden 53 logeerdagen genoteerd. Zowel kinderen als jongeren uit het semi- internaat verbleven hetzij voor een zeer korte (1 overnachting) als voor een langere periode (20 dagen) in het internaat ter ondersteuning van hun thuissituatie. Voor alle ouders werd dit ervaren als een welkome ondersteuning in de zorg voor hun kind. De ondersteuning kan geboden worden wanneer er in het internaat ruimte is voor opvang op de dagen waarop ouders hieraan nood hebben. De mogelijkheden zijn beperkt. Het blijft voor ouders van een kind met een handicap een moeilijk gegeven om hun kind elders te kunnen laten logeren
Semi-internaat niet-schoolgaanden : dagverblijf ‘de Luwte’ In het voorjaar van 2008 stelden 5 ouders een opnamevraag voor het dagverblijf. Van de reeds opgenomen kinderen en jongeren verminderde tijdelijk de opvangvraag. Twee kinderen werden deeltijds opgenomen. In het najaar werd een 6de vraag genoteerd. In de loop van 2008 werd beslist het dagverblijf uit te breiden met 2 voltijdse plaatsen vanaf 1 januari ’09. Dit is mogelijk door een omzetting van 2 plaatsen uit het internaat. Een belangrijke vraag en/of voorwaarde voor ouders is het aanwezig zijn van busvervoer van en naar huis. Het aantal plaatsen op de bus en/of bustoer en de woonplaats van de ouders daarentegen bleef in 2009 op een status quo.
Ambulante werking Het Perron De beoogde doelstelling voor 2008 werd behaald (995 begeleidingsuren i.p.v. de te behalen 813 begeleidingsuren). In totaal werden 37 cliënten begeleid door Het Perron, waarvan 7 nieuwe cliënten. Er werden 6 volledig externe cliënten begeleid (= niet schoolgaand in Oosterlo), waarvan 4 in een begeleiding van lange duur (6 maanden tot een jaar) en 2 in een kortdurende begeleiding.
jaarverslag
5
Dienstverlening
Afdeling minderjarigen Leeftijd cliënten 27 % van de begeleidingsuren wordt geleverd door de leeftijdsgroep van de 20-plussers (t.o.v. 36 % in 2007). 48 % wordt geleverd door de groep van de 16 tot 19-jarigen (t.o.v. 40 % in 2007). 25 % van de begeleidingsuren wordt geleverd door de leeftijdsgroep van 5 tot 15-jarigen (t.o.v. 24 % in 2007).
Evoluties in het aanbod Internaat De afbouw van het buitenhuis van het internaat (de Leliestraat) werd in 2007 reeds ingezet omwille van de mismatch tussen de zich opdringende wijziging in zorgaanbod en de rem die de locatie hierop zette. In 2008 werd vanuit het onderzoek dat de werkgroep doelgroepprofilering van de afdeling verrichtte, door de directie – na ruggensteun met het regionaal overleg – beslist om twee voltijdse internaatsplaatsen vanaf 1 januari 2009 om te zetten naar de deelwerking semi-internaat nietschoolgaanden. In afwachting van infrastructuurwerken in de huizen van de campus was het immers tijdelijk onhaalbaar om het volledige aantal plaatsen dat het buitenshuis invulde, op de campus in het internaat in te vullen. In de Luwte was al geruime tijd een grotere vraag dan dat het aanbod van 8 plaatsen kon lenigen. Vandaar dat in het kader van erkenningswijziging de afbouw van 2 plaatsen internaat schoolgaanden plaatsvond naar uitbreiding van semi-internaat niet- schoolgaanden met 2 plaatsen vanaf 1 januari 2009. Bijkomend werd beslist om in kader van heroverweging 1 bestaande plaats internaat schoolgaanden te laten invullen door ambulante begeleiding vanaf 1 januari 2008. Daartoe werd een nieuwe convenant afgesloten met het VAPH die bepaalde dat er 128 begeleidingen per jaar diende verricht te worden voor de invulling van deze éne internaatsplaats.
Semi-internaat niet-schoolgaanden Met het vooruitzicht dat er twee plaatsen bijkomend beschikbaar zouden zijn vanaf begin 2009 werden in de Luwte al in het late najaar van 2008 enkele deeltijdse cliënten met urgente zorgvraag in overtal opgenomen. In de Luwte tekenen zich het laatste jaar twee groepen af: enerzijds cliënten met hogere verzorgingsnood en anderzijds een groepje jonge kleuters waaraan een aanbod van individuele ontwikkelingsstimulatie wordt gegeven. Door de toename van het aantal cliënten met een specifieke vraagstelling enerzijds en de er mee gepaarde gaande overdracht van personeelsmiddelen, anderzijds werden in 2008 twee accenten gelegd. Er werd beslist om het team Luwte te
jaarverslag
Dienstverlening Waarom ergo? Meer en meer merkten we op dat het ontbreken van een ergo een tekort betekende in onze werking. De opnames van een aantal jongere kinderen, waarvan een aantal met meer ontwikkelingsmogelijkheden, moesten een meer stimulerend aanbod, aangepast aan hun mogelijkheden krijgen. Het inrichten van activiteiten met de klemtoon op sensomotorische ontwikkeling en het zoeken naar en vinden van aanpassingen die de cliënten ondersteunen in het dagdagelijkse leven, draagt concreet bij tot het zelfstandig functioneren van de kinderen/jongeren of in stand te houden ervan en dit zowel op leef- als op ontspanningsactiviteiten. Belangrijk is, net zoals bij alle disciplines, om de levenskwaliteit te verbeteren, rekeninghoudend met de mogelijkheden en beperkingen van de persoon.
Afdeling minderjarigen verrijken met een ergotherapeute. Op die wijze omvatte het multidisciplinaire team een hoofdopvoeder, opvoeder, verpleegkundige, logopediste, tot ergotherapeut. Met het vooruitzicht dat in de loop van 2009 de volledige nieuwbouw ter beschikking komt van de werking, werden in 2008 reeds volop ideeën ontwikkeld om twee groepjes te kunnen maken die elk over een eigen lokaal in het dagverblijf zullen beschikken. Met de bijkomende ruimte en dus ook meer mogelijkheden aan aangepaste materialen, zal er een nog gerichter aanbod kunnen gegeven worden. Omwille van de groep van jonge kinderen waaraan een aanbod van individuele ontwikkelingsstimulatie wordt gegeven, bracht het team Luwte in het voorjaar 2008 met enkele mensen van het basisteam en ruimere team een bezoekje aan “Windekind” school type 2 te Leuven. Een vruchtbare uitwisseling over de werking , het aanbod , verhouding werken – rust was het resultaat dat meegenomen werd om, waar mogelijk, te vertalen naar de eigen werking.
Ambulante werking Het Perron De meeste begeleidingen (38,5 %) van het Perron situeerden zich binnen het domein ‘Ontspanning en Vrije Tijd’. Daarnaast vonden er heel wat begeleidingen plaats binnen de domeinen ‘Dagbesteding’ en ‘Psycho-sociaal Welzijn’ (beide 25,5 %). De opmars van vragen naar begeleiding binnen het domein ‘Psycho-sociaal Welzijn bleef in 2008 dus bestaan (o.a. rouwverwerking, begeleiden van brussen, opvoedingsondersteuning aan ouders, zelfbeeld bij handicap, toekomst, …).
Accenten Samenwerking OPZ Vanuit de evoluties die de laatste jaren waarneembaar zijn in ons doelpubliek, ontstaat een steeds sterkere vraag naar samenwerking met psychiatrie. In mei bracht een delegatie van het MPI een bezoek aan het OPZ-Geel met het oog op een betere samenwerking. Zowel de K-dienst als de dienst gezinsverpleging werden bezocht. In de loop van 2008 werd er vanuit individuele gevallen samengewerkt met het OPZ. Zo werden enkele van onze cliënten opgenomen in het OPZ en samen begeleid door MPI en OPZ. Voor enkele andere cliënten werd advies ingeroepen van het mobiel team van de K-dienst. Zij gaven advies over hoe in leefgroep en klas kan omgegaan worden met de psychiatrische problematiek van de cliënt.
jaarverslag
Dienstverlening
Afdeling minderjarigen
Daarnaast maakte ook een van onze jongeren de overstap van residentiële opvang in het MPI naar een opvang binnen de gezinsverpleging in Geel.
Recht op onderwijs: In 2007 werd vanuit de directies (MPI en scholen) en de psycho-pedagogische begeleiders het standpunt ingenomen dat de afdeling minderjarigen het recht op onderwijs wil garanderen voor de kinderen en jongeren. Concreet werd in 2007 de beslissing genomen om de cognitieve ondergrens te laten vallen voor semi-internen. In 2008 werd deze beslissing ook genomen voor interne cliënten. Als gevolg hiervan werd de geïntegreerde werking voor twee van de vier groepen verder aangepast, om voor deze groepen kinderen en jongeren die voordien nog aangewezen waren op een setting voor niet-schoolgaanden, ook het recht op onderwijs te garanderen. Hiertoe werd er nog meer geïnvesteerd in een geïndividualiseerd aanbod. Het klassieke criterium van BLO en BuSo behoort niet langer tot het breekpunt van klassamenstellingen, iets wat op inhoudelijk vlak een stap verder gaan betekent in het geïntegreerd werken van school en leefgroep. Binnen deze setting kunnen er zoveel mogelijk kansen worden benut om de ontwikkeling te blijven stimuleren. De twee nieuwe groepen die opgericht werden, kregen de naam actie- en stimulatiegroep. In de actiegroep vangen we kinderen en jongeren op die nood hebben aan een geïndividualiseerd aanbod vanuit hun extreme gedragsproblemen. In de stimulatiegroep geven we een plaats aan kinderen en jongeren die vanuit hun diep verstandelijke handicap nood hebben aan een nog meer geïndividualiseerd aanbod. In beide groepen wordt voor elke cliënt een apart programma opgesteld en wordt dit programma gerealiseerd door middel van. subgroepwerking. Voor opvoeders en leerkrachten betekent dit dat er een nog nauwere samenwerking is. De start is alleszins goed genomen en een eerste evaluatie in december 2008 geeft een overwegend positief beeld.
Regionaal samenwerkingsverband ambulante dienstverlening Vanuit het regionaal overleg werd in 2008 de aanzet gegeven om de ambulante dienstverlening per regio in kaart te brengen. Voor het Perron betekende dit dat er rond tafel werd gezeten met de thuisbegeleidingsdiensten ‘Het Raster’ en ‘Kadodder’. Hieruit resulteerden eerste samenwerkingsafspraken die in 2009 zullen worden geëvalueerd. Het feit dat het Perron het referentiekader en bijbehorende handelingsprincipes en methodes kent van contextueel werken, bleek een grote troef te zijn voor de beide partners van de thuisbegeleidingsdiensten, samen met het gegeven dat het Perron een grote deskundigheid bezit om de persoon met verstandelijke handicap als uitvalsbasis te nemen in het kijken naar het cliëntsysteem. Het Perron wil in zijn hulpverleningsaanbod ambulante ondersteuning aanbieden aan kinderen en jongeren met een verstandelijke handicap, hun ouders en anderen die bij de opvoeding betrokken zijn. De dienstverlening richt zich dan ook op : - het kind / de jongere - het kind / de jongere in relatie met zijn gezin, de school en het ruimere netwerk
jaarverslag
Dienstverlening
Afdeling minderjarigen
Specifiek voor de dienstverlening vanuit Het Perron is het uitgaan van een concrete en afgebakende vraag. Doel is het vergroten van de zelfstandigheid en competenties van de cliënt en zijn netwerk. De cliënt maakt geen deel meer uit van een leefgroep, maar wordt gezien binnen zijn eigen netwerk. De ondersteuning wordt zo kort en zo beperkt mogelijk gehouden. Iedere begeleiding heeft een tijdelijk karakter en moet leiden naar een duidelijk omschreven eindresultaat. De dienstverlening van Het Perron betreft geen globaal pedagogisch project, maar een vernauwing naar één enkel aspect of domein binnen het leven van de cliënt en zijn directe leef- en leeromgeving. De ondersteuning kan geboden worden aan de persoon met een handicap en/of aan personen binnen zijn directe leef-leeromgeving. De vraag kan zich situeren in : - activiteiten in het dagelijks leven - ontspanning en vrije tijd - communicatie - mobiliteit - psychosociaal welzijn - sociaal administratieve / juridische dienstverlening Vallen buiten het werkterrein van het Perron: relationele / partnerproblemen van ouders en het begeleiden van ernstige gedrags- en psychische problemen, evenals vroegbegeleiding.
Deskundigheidsbevordering Vormingen In januari werd een algemene introductiecursus georganiseerd voor nieuwe medewerkers in MPI Oosterlo. Ook de nieuwe medewerkers uit de afdeling minderjarigen kregen een overzicht van de werking van de organisatie en een inleiding in de belangrijkste principes van waaruit er gewerkt wordt. Er werd een overkoepelende vorming over de sensorische ervaringen bij personen met autisme georganiseerd op maat van de afdeling minderjarigen. Annemie Mertens van Autisme Centraal bracht een zeer duidelijk beeld van dit specifieke probleem. Weer nieuwe kennis die de deelnemers stapsgewijs integreren in de werking. In het najaar 2008 volgde het begeleidingsteam van het dagverblijf ‘De Luwte’ vorming over ‘het meten van kwaliteit van leven bij personen met ernstige meervoudige beperkingen’. Dit alles met oog om ook de kwaliteit van leven van de cliënten en zodoende ook de kwaliteit van de aangeboden zorg te meten, iets wat ook in 2009 wordt verder gezet. Opvoeders van alle leefgroepen uit het internaat namen deel aan de op maat georganiseerde trainingen rond ‘omgaan met agressie’. De training beoogde vooral inzicht te geven in het effect van omgaan met eigen emoties en tevens methodes rond stressbeheer aan te reiken. Ook het nazorg bieden aan medewerkers bij agressie, werd via een training op maat door de hoofdopvoeders uit de afdeling gevolgd. Deze vormingen resulteerden in een aantal signalen die verder opgenomen werden zowel in de stuurgroep agressie van de organisatie als in de interne organisatie van de afdeling zelf.
jaarverslag
9
Dienstverlening
Afdeling minderjarigen
Gebruikersinformatie De oudermap De oudermap werd als nieuw concept, uitgewerkt en opgesteld door de gezinsbegeleiders minderjarigen. Het is een map die allerlei info bevat die voor de ouders nuttig kan zijn tijdens het verblijf van hun kind hier in het MPI. De map is onderverdeeld in verschillende delen met elk een apart thema. Bedoeling is om ouders met deze oudermap een duidelijk overzicht te bieden van belangrijke thema’s tijdens het verblijf van hun kind in (semi-)internaat of dagverblijf. De oudermap is voorzien voor àlle ouders die gebruik maken van een dienstverlening uit de afdeling minderjarigen; zowel voor de ouders van wie het kind verblijft in internaat, semi-internaat als dagverblijf. Inhoudelijk bestaat de oudermap uit verschillende onderdelen : - Algemene werking - Administratie - Financiële regeling - Handelingsplan - Visies - Vrije tijd - Toekomst - Varia Het onderdeel ‘toekomst’ bijvoorbeeld bevat informatie over verlengde minderjarigheid, over voorlopige bewindvoering, inschrijven bij het Vlaams Agentschap, een overzicht van voorzieningen voor volwassenen met een handicap en uitleg over de tegemoetkomingen. De mappen zullen regelmatig geactualiseerd en aangevuld worden. Infoavonden voor ouders Voor 2008 betekende dit concreet dat er twee infoavonden door de gezinsbegeleidsters werden georganiseerd. In april 2008 vond een avond plaats rond ‘Tegemoetkomingen aan personen met een handicap’. Spreekster was Ingrid Borré, van KVG. Een tweede infoavond werd georganiseerd rond het thema ‘Erfrecht’ (met specifieke aandacht voor personen met een handicap) in november 2008. We verwelkomden notaris Dirk Smet om te spreken over deze materie. We konden rekenen op een groot aantal geïnteresseerde ouders die kwamen luisteren. Ontsluiting van informatie , ook voor anderstalige ouders Als resultaat van een demonstratie van de telefonische tolkencentrale Babel aan de opvoeders en gezinsbegeleiders MJ , werd er een overeenkomst aangegaan met Babel. Tevens werd er in de loop van 2008 een aantal keren beroep gedaan op een tolk van de provinciale tolkenpool die ter plaatse kwam opdat duidelijke communicatie tussen ouders en MPI gefaciliteerd werd.
jaarverslag
Dienstverlening
Afdeling minderjarigen
Vrijetijdsactiviteiten voor cliënten uit de afdeling MJ Luwte en het huifkarbed Onder het motto dat het leven niet “ uit werken alleen bestaat “ ging het team van dagcentrum ‘de Luwte’ ook in 2008 voor hun cliënten ( al dan niet in groep of subgroep ) op zoek naar een “extra aanbod “. Af en toe dienen grenzen verlegd te worden en in het voorbije jaar betekende dat een bezoek afleggen aan het OPZ te Rekem. De begeleiders hebben er kunnen ervaren hoe het is te liggen in een huifkarbed. Voor buitenstaanders lijkt het heel ontspannend maar voor de cliënten uit de Luwte is deze “ ontspanning” gelijk aan een half uur intensieve kiné.
De formule ‘hobbyclub’ in het internaat en semi-internaat herbekeken Binnen het vrijetijdsaanbod van cliënten was de hobbyclubformule (= 1 x per maand leefgroepoverstijgende hobbyclubs) reeds heel wat jaren een vaste pijler. De voorbije schooljaren werden meer en meer vragen gesteld over deze formule en een evaluatie van de hobbyclubs was aan de orde. De betrokken leefgroepen werden bevraagd. Uit de evaluatie kwamen de pro en cons duidelijk naar voor: Positief in de bestaande formule ‘hobbyclub’ was dat de cliënten een aanbod hebben ruimer dan de eigen groep, zij kunnen deelnemen aan een activiteit met andere tegenspelers en begeleiding. Zeker voor groepen van het semi internaat werd de hobbyclub ervaren als een meerwaarde. Zij worden immers nog meer dan in het internaat geconfronteerd met de beperkingen van werking: een kleine leefruimte, 1 begeleider per groep, weinig mogelijkheden met betrekking tot vervoer zodat werken in subgroepen en activiteiten buitenshuis praktisch onmogelijk zijn. Bedenkingen en bezorgdheden rond de bestaande formule ‘hobbyclub’ : de jaarlijkse organisatie wordt steeds moeilijker; minder begeleiders, in groepssamenstellingen kon er minder rekening gehouden worden met de keuze van de cliënten. Elke hobbyclub diende immers binnen zijn aanbod de veiligheid van de cliënten te kunnen garanderen. Omwille van het minder vertrouwd zijn met de cliënten, de problematiek van de cliënten zelf en het meer wisselend personeel werd dit criterium van veiligheid niet meer in alle hobbyclubs als haalbaar beschouwd. De begeleiding zelf had daardoor ook te kampen met een zekere moeheid, het enthousiasme voor het organiseren en begeleiden van een hobbyclub bleek sterk gedaald. En omdat het aanbod
jaarverslag
11
Dienstverlening In overleg met de hoofdopvoeders werden in juni 2008 volgende ideeën weerhouden: - vervoer: een beurtrol voor de verdeling van de busjes op woensdagnamiddag met als afspraak dat elke groep evenveel rechten krijgt bij verdeling. - clusterwerking voor groepen die het zinvol vinden, waaronder : C huis, B1 en E1, semi-I. - mekaar informeren van externe initiatieven - het opmaken van een sociale kaart van het vrijetijdsaanbod voor onze cliënten in de regio - binnen de samenwerking met de dienst vrije tijd en vorming regelmatig overleg plegen over het aanbod zodat de afstemming op de noden nog beter kan gebeuren - werken aan het cliëntvriendelijk maken van de campus van MPI Oosterlo - andere aanwending van het hobbyclubbudget deels voor extra vervoer, deels voor overkoepelende activiteiten. - binnen de afdeling het organiseren van een drietal overkoepelende activiteiten per schooljaar en voor geïnteresseerden het organiseren van een beurtrol voor paardrijden - het vakantieaanbod zal in een volgende fase bekeken worden. Ondertussen werd in de zomer van 2008 een verdwenen initiatief nieuw leven ingeblazen : het vrijdagnamiddag-cafeetje tijdens het zomerverlof.
Afdeling minderjarigen
niet meer haalbaar was voor hun cliënten, namen steeds minder groepen eraan deel. Ander knelpunt bleek het vervoer te zijn: de mate waarin er busjes van het MPI beschikbaar konden worden gesteld op woensdagnamiddag bepaalde mee het aanbod.
Interne en externe invloeden Centrale zorgregie en interne werkorganisatie In de taakverdeling van de gezinsbegeleidsters van de afdeling minderjarigen wijzigde zich vanaf 1 september 2008 één en ander. Aanleiding was de wijziging van jobtimes in het team. Er werd gekozen om enerzijds één persoon de taken in verband met de opnameprocedure te laten beheren (gaande van het doen van kennismakingsgesprekken, opnamegesprekken, opnameteam tot toewijzingsteam) en tevens de systematische gegevensverwerking verder te onderhouden. Met deze keuze werd getracht de belangrijke en complexe relatie tussen intern opnamebeleid en de centrale zorgregie te verankeren in de werkorganisatie binnen de afdeling. Anderzijds werd er gekozen voor de continuïteit: het vertrouwde gezicht als gezinsbegeleidster naar ouders/voogden, leefgroepen, en andere disciplines waar mogelijk, te bevestigen en om in de toewijzing van cliënten een expertise rond kinderen/ jongeren op sociaal en administratief-juridisch vlak te bevorderen. Centrale zorgregie en actiegroep ‘21 wacht maar!’ In de schoot van de ouderraad kinderen en jongeren was de werkgroep ’21 wacht maar’ erg actief in zijn beleidsbeïnvloedend en lobby-werk. Het toekomstperspectief van de uitstromers baarde menige ouder zorgen bij het besef van de lange rij wachtenden voor een plaats in een volwassenenwerking. Verschillende acties gaande van het publiceren van artikels, geven van interviews voor kranten,bezoeken aan beleidsmakers, tot een kerstwandeling werden door deze ouders en sympathisanten (waaronder ook MPI Oosterlo) gevoerd onder ruime (regionale) media-aandacht. Van doelgroepdenken naar regiodenken Ook in 2008 waren werkgroepen in de afdeling actief rond doelgroepprofilering. Via analyse van de huidige doelgroeppopulatie en het potentiële bereik van kandidaten uit de regio werden mogelijkheden verkend. Dit alles in het licht van het regiodenken: de doelstelling om binnen een regio een aaneensluitend basisaanbod te voorzien voor de personen met een verstandelijke handicap. Gezien de nauwe verstrengeling van de afdeling minderjarigen met de scholen, werden ook de bewegingen vanuit Onderwijs op de voet gevolgd via regelmatig overleg met de directies van de scholen. Decreet rechtspositie minderjarige Deelname van enkele medewerkers aan de studiedagen rond ‘rechtspositie minderjarigen’ resulteerde in een verhoogde belangstelling rond het tot stand komen en communiceren van ‘grensregels’, ‘leefgroepregels’ en ‘individuele afspraken ‘met de cliënten. Teams van opvoeders maakten tijd vrij om te reflecteren over de waarden van waaruit leefregels kunnen/dienen te ontstaan en zochten aansluiting bij de waarden van de organisatie.
jaarverslag
Dienstverlening
Afdeling minderjarigen
Arbeidsmarkt Continuïteit in dienstverlening bieden door continuïteit van personeel is al enkele jaren een aandachtspunt en leidde onder andere tot het opstarten van een diversiteitsbeleid. Met de leeftijd neemt ook het recht op arbeidsduurvermindering toe. In de loop van 2008 werd duidelijk dat het probleem van vervangingen steeds groter werd, zeker ook omdat tijdelijke of opvoeders ad interim vinden alsmaar moeilijker bleek. In 2008 werd het in de zomermaanden wel heel duidelijk hoezeer de werving van dergelijke opvoeders ad interim ook in de afdeling minderjarigen een acuut knelpunt was. In het najaar 2008 werd daarom ondermeer het idee van een ‘vliegende opvoeder’ een kans gegeven om 2009 mee te kunnen aanvatten. Pascale Creten Afdelingshoofd minderjarigen
jaarverslag
13
Dienstverlening Afdeling minderjarigen
4
Afdeling volwassenen
14
Medische dienst
22
Coördinatie hulpmiddelen 23 PTV
24
Vrije tijd en vorming
25
Afdeling volwassenen
Doelplan 2008 De ondersteuning van ouderwordende bewoners was een belangrijk aandachtspunt in het doelplan. Ouder worden , min of meer complex, maakt de ondersteuning van de bewoners anders: de zorg wordt intenser en neemt meer tijd, de medische zorg neemt toe, het ritme vertraagt, verlieservaringen in het netwerk doen zich voor, de draagkracht wordt geringer, de interesses veranderen: zich goed en comfortabel voelen, begrepen en gesteund worden, tijd krijgen, rust en activiteit in balans … zijn hier de gepaste antwoorden. Concreet vertaalde zich dit in: meer uren begeleiding in de teams met de grootste zorg vanaf december 2008, een intense samenwerking met de medische dienst en de dienst van het Wit –gele kruis, een aangepast en meer individueel dagschema, vele gesprekken met familie, vorming voor medewerkers. De problematiek van dementie noodzaakte het op punt stellen van een procedure rond diagnosestelling en eveneens vorming aan medewerkers, die een belevingsgerichte omgang benadrukt. Deelname aan het palliatief netwerk van de regio Turnhout bereidt ons voor op een goede zorg en ondersteuning van het levenseinde. De plus-werking, met activiteiten in woningen, met wekelijks zwemmen in een klein groepje en enkele jaaractiviteiten in samenwerking met het Ateljee, poogt mee antwoord te geven op de veranderende vragen rond dagbesteding voor deze groep. Multi-disciplinair overleg (met begeleider(s), medische dienst, logo, kine, gezinsbegeleider, coach en ortho-agoge) stemt 3-wekelijks alle ondersteuning en afspraken op elkaar af en geeft signalen aan het beleid voor de verdere toekomst. Aanpassing van de infrastructuur en gebruik van de juiste hulpmiddelen dienen te zorgen voor een maximaal comfort voor de bewoner en een ergonomische werkhouding van de begeleider: huis 20 werd verder aangepast waar nodig en mogelijk; een aantal structurele problemen slepen aan; een evaluatie-rapport bundelde alle reacties op de realisatie van de nieuwbouw en duidde verbeteracties aan voor de toekomst. Een inventaris van werkpunten wordt om de 6 weken opgevolgd. De paramedici van de afdeling en de nieuwe staffunctie beweging voor de organisatie, zoeken mee naar hulpmiddelen en geven tips en vorming rond heffen en tillen. Ook de logistieke ondersteuning diende te worden afgestemd op de zich wijzigende situatie: afwas, was, maaltijden, poets,vervoer…vragen meer tijd, een betere organisatie, het bepalen van prioriteiten; een (val)veilige woonomgeving is hier, nog meer dan elders, van belang.
jaarverslag
Dienstverlening
Afdeling volwassenen
Ondersteuning van bewoners met gedragsproblemen bleef een tweede belangrijk aandachtspunt in ons doelplan. De zoektocht naar en het inzicht in de onderliggende psychische problematiek, het belang van structuur, eenvormigheid en continuïteit in het handelen van begeleiders en therapeuten, oog voor het netwerk rond de bewoner, een veilige time-out, medische en medicamenteuze ondersteuning… noodzaken een multidisciplinaire aanpak en samenwerking met partners buiten de voorziening, indien nodig. Een grote individuele draagkracht, steun vinden bij het team en kunnen relativeren zijn cruciaal om deze bewoners de veiligheid te bieden, die maakt dat mindere periodes weer gevolgd worden door betere. Extra personeelsmiddelen werden voor deze woningen ingezet vanaf december 2008. Nazorg voor medewerkers bij agressie en andere ingrijpende gebeurtenissen wordt in 2009 nog beter op punt gezet.
De familie als bevoorrechte gesprekspartner In 2008 kwam het familiecomité vier keer samen. Tijdens het familiecomité van maart werd een uiteenzetting gegeven over basisdienstverlening aan de hand van een power-pointpresentatie. In juni verduidelijkte de psychiater haar taak in het MPI. Tijdens het familiecomité van oktober en december kwam het doelplan aan de orde. Een aantal thema’s zoals nieuwbouw, feestcomité, vrijwilligerswerk,… werden steeds besproken in het actieplan.
Aandachtspunten en realisaties in de afdeling Interne verschuivingen bewoners Met het ouder worden van onze bewoners verandert geleidelijk aan hun zorgvraag. Mits enige aanpassingen in het begeleidingsaanbod en beperkte aanpassingen in de accommodatie, kunnen we meestal blijven tegemoet komen aan hun zorgvraag in hun vertrouwde woonomgeving. Soms is dit echter niet mogelijk en vraagt de gewijzigde zorgvraag een zeer specifieke ondersteuning die buiten de mogelijkheden van het vertrouwde ‘huis’ valt. Dit was de situatie voor 2 bewoonsters met dementie die verbleven in huis Tongerlo. Hun ondersteuningsnood werd dermate groot en vroeg zeer specifieke aanpassingen van accommodatie en infrastructuur, dat een verhuis naar een meer aangepaste woonomgeving zich opdrong. In het najaar van 2008 zijn deze dames verhuisd naar huis 20.1, waar de accommodatie meer gericht is op complexe zorgvragen. Tevens bevinden de ondersteunende diensten, met in het bijzonder de medische dienst, zich veel dichter in de buurt, zodat een kortere opvolging kan gegarandeerd worden. Door deze verhuisoperatie, waren we tevens in de mogelijkheid om voor 2 andere bewoonsters een meer aangepast woonklimaat te voorzien.
jaarverslag
15
Dienstverlening
Afdeling volwassenen
Nieuwe opname Na het overlijden van een bewoner in huis 20.1 en de interne verschuivingen kon er een open plaats gerealiseerd worden in huis 20-3. Op 2 september 2008 werd deze plaats open geschreven via de webapplicatie van de CRZ (= Centrale Registratie Zorgvragen), zowel voor personen met een zorgvraag nursing- als bezigheids-tehuis. Vanuit de webapplicatie werden er 28 kandidaten aangemeld met de vraag bezigheidstehuis en 15 met de vraag nursingtehuis, dit uit de verschillende regio’s in de provincie Antwerpen. Vanuit deze kandidaten werden na een eerste selectie de zes aangemelde knelpuntdossiers uit de regio Turnhout weerhouden. Na samenleggen van het aanmeldingsdossier en het profiel van de open plaats in huis 20.2/3, werden 3 kandidaten weerhouden. Met hen werd de opnameprocedure doorlopen. Tijdens deze procedure haakten twee van hen af. Eén omwille van de verre afstand tussen zijn domicilieadres en Oosterlo, de andere omwille van een aanbod in een andere voorziening. De enige overblijvende kandidaat beantwoordde aan het profiel en werd dan ook een aanbod gedaan. Betrokkene ging in op dit aanbod en werd op 17 november 2008 opgenomen.
Nieuwe vragen tot ondersteuning Logeerdagen In 2008 werden 10 logeerdagen toegekend aan de afdeling volwassenen. Hiervan werd door twee cliënten gebruik gemaakt. Er werd gelogeerd in huis 17-19 en in huis 20-1. Kennismakingsbezoeken tehuis niet-werkenden In 2008 namen 5 zorgvragers rechtstreeks contact op met de vraag op kennismaking te komen in de afdeling. Dit zonder het perspectief van een open plaats. Met hen werd een bezoek gebracht aan het activiteitencentrum en huis 32-34. De 5 zorgvragers hadden allen profiel 2 (ernstig mentale handicap). Vier van hen hadden bijkomend gedragsproblemen. Alle zorgvragers waren reeds geregistreerd op CRZ (= Centrale Registratie Zorgvragen). Implementatie zorgregie Vanaf 1 januari 2008 werden de nieuwe uitvoeringsrichtlijnen zorgregie stapsgewijs in gebruik genomen en wordt er ook gewerkt met een webapplicatie. Begin 2008 ging er hieromtrent een informatiesessie door. Een groot deel van de uitvoeringsrichtlijnen zijn reeds geïmplementeerd. Zo wordt iedere nieuwe zorgvrager ingegeven in de webapplicatie. Ook open plaatsen worden hier gemeld. Zorgvragers met een passend profiel in prioriteitengroep 1 worden prioritair bekeken bij een open plaats. De urgentie-bepaling gebeurt tijdens de CRZ-vergadering.(= Centrale Registratie Zorgvragen).
jaarverslag
Dienstverlening
Afdeling volwassenen
De ambulante diensten Beschermd wonen 1 nieuwe overeenkomst werd afgesloten; 1 overeenkomst werd stopgezet op vraag van de cliënt; 1 nieuwe overeenkomst werd eind 2008 voorbereid. De context van de zorgvragen van deze cliënten is complex. Thema’s in de ondersteuning waren: hygiëne, huishoudelijke taken, hulp bij administratieve zaken en inkopen, maaltijdbereiding, relaties, kinderwens, financiële bescherming, … Het (betrekken van het) netwerk rondom de cliënt is van cruciaal belang. De draagkracht van de dienst is beperkt door de kleine erkenning (5 cliënten , 2 deeltijds werkende begeleiders en een kleine steunstructuur); mogelijks biedt uitbreiding meer kansen tot ondersteuning o.a. in een groepswoning. Er was een personeelswissel op de dienst in het najaar van 2008. Begeleid werken In 2008 werden in totaal 30 cliënten begeleid door de dienst Begeleid Werken Zuiderkempen. Drie cliënten hebben in de loop van het jaar hun traject beëindigd, vier nieuwe trajecten werden opgestart. De 30 begeleid werkers werkten bij 37 verschillende arbeidsposten, waarvan 23 in de non-profit sector en 13 in de profit-sector. Op 24 november 2008 organiseerden we in samenwerking met de Katholieke Hogeschool Kempen een jobbeurs in de Agora van de hogeschool. De begeleid werkers stelden hun werk voor aan de hand van een powerpointpresentatie. Er was veel interesse, maar helaas zijn er geen middelen om bijkomende trajecten op te starten.
jaarverslag
17
Dienstverlening
Afdeling volwassenen
Ateljee Hagelbos 2008 was het jaar van de officiële start van de vrijwilligerswerking in Ateljee Hagelbos. Het vaste begeleidingsteam is sindsdien uitgebreid met 2 geëngageerde vrijwilligers. Elke maandagnamiddag wordt er gewandeld met een aantal enthousiaste cliënten. Elke dinsdagnamiddag worden fietstochtjes gemaakt op een tandem met geïnteresseerde ‘wielertoeristen’. Wanneer er niet kan gefietst worden omwille van te slechte weersomstandigheden, worden cliënten begeleid die op de computer willen werken. De organisatiestructuur met de verschillende ateliers is behouden, maar het inhoudelijke aanbod binnen elk atelier is verder geëvolueerd. Steeds meer cliënten kiezen voor niet-arbeidsmatige, belevingsgerichte activiteiten. Een aantal cliënten wordt een dagje ouder en daarom komen zij ’s morgens en na het middageten een half uurtje later naar het Ateljee. Naast het aanbod aan interne activiteiten, namen we dit jaar ook weer regelmatig deel aan externe activiteiten of projecten. Een greep uit een aantal externe activiteiten: · maandelijks snoezelen naar ’t Balanske in Tielt- Winge · kunstenfestival DOEN in Leuven · hobbybeurs Mechelen · lentefuif Merksplas · computerproject (Internet Inclusief ) voor cliënten i.s.m. de Katholieke Hogeschool Kempen · maandelijkse sessies paardrijden in de St Bavo-hoeve · voorstellingen in CC De Werft · Oosterlo kermis 2008 was natuurlijk ook het jaar van de ‘afsluiting’ van ons 25 jarig bestaan met een fototentoonstelling achter Huis 20. Afscheid van en welkom aan een afdelingshoofd Emmy Schoofs nam op een ontroerende manier afscheid en we zeggen nogmaals 1000 x dank voor haar inzet, inzicht, betrokkenheid, geduld en warmte gedurende zovele jaren. Veerle Van Camp volgt haar sedert 1 oktober 2008 op.
Als het leven op een keerpunt komt ‘Het overlijden van een cliënt is een ingrijpende gebeurtenis. Of het nu onverwacht komt, of na een lang ziekteproces, het doodgaan van iemand uit je omgeving zet je wereld even stil. Het maakt een hoop gevoelens los bij alle betrokkenen…’ Dit is de introductie van ons draaiboek bij overlijden dat in de loop van 2008 werd afgerond. Niemand van ons had gedacht dat we zo snel en onverwacht met afscheid nemen zouden te maken krijgen, maar einde juni 2008 besliste het noodlot daar anders over.
jaarverslag
Dienstverlening Zit je op een wolk Is daar nog veel ander volk? Gooi eens wat sneeuw naar beneden, we hebben vandaag voor je gebeden. Ben je rijstpap aan het eten, … zul je ons niet vergeten? Als ik goed luister; richting hemel met mijn oor is het of ik je hard lachen hoor...
Afdeling volwassenen
Op zeer korte tijd werden we geconfronteerd met ziekte en overlijden van één van onze cliënten die alom gekend was binnen MPI Oosterlo. Familie, begeleiders, medebewoners, familie van medebewoners, atelierbegeleiders, verpleegkundigen, therapeuten en nog vele anderen die betrokken waren, stonden perplex. Dat dit zo plots, zo dichtbij kon gebeuren. Het was een intense periode van elkaar troosten, steun zoeken bij mekaar, het samen zorgen voor een mooi afscheid. Dit creëerde een groot wij-gevoel en leidde tot een intens samenzijn en afscheid. Een werkgroep van een tiental medewerkers werkten in de loop van 2007-2008 een praktisch werkdocument uit. Er werd aandacht besteed aan het overlijden van een vriend of familielid. Het grootste stuk gaat echter over het overlijden van een cliënt binnen het MPI of gepaard gaande met een opname in het ziekenhuis. Zo werd er ook een apart hoofdstuk gewijd aan palliatieve zorgen en nazorg voor de verschillende betrokkenen. Het is de bedoeling dat, wanneer een cliënt overlijdt, één persoon de coördinatie in handen neemt. In samenspraak met alle betrokkenen zal de coördinator proberen manieren te zoeken om op een aangename manier afscheid te nemen van de overledene. De bedoeling is dat alle medewerkers en desgewenst familie rond de tafel gaan zitten, en dat de coördinator met hen overlegt wie welke taken op zich zal nemen. De concrete regelingen die dienen getroffen te worden, zitten vervat in een check-list, die samen met de coördinator systematisch overlopen wordt en volgens welke de taken verdeeld worden. Maar er is meer … het gaat hand in hand met de manier waarop medewerkers deze weg volgen, over openheid en eerlijkheid, respect, over mee de sfeer bepalen waarin dit afscheid nemen plaatsvindt. Veerle Van Camp Afdelingshoofd volwassenen
jaarverslag
19
Dienstverlening
Afdeling volwassenen
Uit het leven gegrepen Welkom en afscheid in huis 20.2/3 Wel en wee in Tongerlo Het voorbije jaar manifesteerde de problematiek van dementie zeer sterk. Hierdoor werd de werking haast volledig toegespitst op de begeleiding en de verzorging van de bewoners met deze aandoening. Deze situatie had een enorme impact op de bewonersgroep en de begeleiding en noodzaakte extra ondersteuning door stafleden. Er wordt contact gezocht met Huize Perrekes rond de praktische begeleidingsaanpak bij dementerenden. De inschakeling van de verpleegdiensten van het Wit-gele kruis sedert oktober betekent een enorme ondersteuning voor de begeleiding en geeft meer ademruimte in de aandacht voor de andere bewoners. In november verhuizen 2 bewoners naar het huis voor bewoners met een meervoudige zorgvraag. Met gevoelens van onmacht en spijt, maar met vertrouwen in de verdere begeleiding, nemen we afscheid van hen. Een wekelijks bezoekje doet wederzijds deugd. Een nieuwe bewoner wordt later verwelkomd. De denkdag wordt georganiseerd rond “de veelzijdigheid van een begeleider in Tongerlo”.
jaarverslag
2008 volgens huis 17 2008 was een rustig en feestelijk jaar in huis 17. Er waren geen personeelswissels en ook de bewoners bleven hetzelfde. Het leven ging zijn gewone gangetje. De daguitstap naar Antwerpen, het vieren van de verjaardagen buitenshuis en het kerstfeestje waren onvergetelijke hoogtepunten, Onze stagiaire Iris geraakte snel ingeburgerd en onze bewoners veroverden al snel een plekje in haar hart.
Dit was 2008 voor huis 19
Dienstverlening Lief en leed in huis 32 en 34 In het voorjaar werd er veel op de hometrainer gefietst. De bewoners werden niet alleen aangemoedigd door de fietsstickers en prijzen. De grootste motivatie was het vooruitzicht van de daguitstap: voor huis 32 was het een dag railbiken, huis 34 moest conditie opbouwen om mee te kunnen met de fietstocht naar Zolder Terlamen. Iedereen slaagde en het werd een gezellige dag voor bewoners en begeleiders. Het jaarlijks weerkerende hoogtepunt valt net voor de zomervakantie: Rock for specials. Met al het hebben en houden in busjes en aanhangwagens, vertrok een welgezinde bende muziekfanaten naar hun vertrouwde festival om 2 dagen te genieten van de sfeer, muziek, dans, weer, kamperen, eten, drinken… Juli en augustus was de grote rommelperiode hier in huis. Na heel lang aankloppen op diverse deuren kwam het er eindelijk van: al de kamers kregen een nieuw kleurtje. Iedereen boog zich over de staalkaarten en legde een ander accent.
Het mooiste moment uit 2008 voor huis Geel Samen op vakantie gaan…deze droom werd werkelijkheid voor Paula bij haar 50 ste verjaardag! Een weekje Erperheide, haar geschon-
Afdeling volwassenen ken door familie en vrienden, werd een onvergetelijke vakantie; de sfeer was gemoedelijk en gezellig, er werd naar hartelust gezwommen, gewandeld, het eten was lekker ... iedereen kwam met opgeladen batterijen weer thuis!
Het overlijden van de moeder van een bewoonster raakte ons diep: zij kwam elke week maandag en vrijdag langs, dus iedereen kende haar goed en zag haar dikwijls. Tegen het einde van het jaar aan kwamen twee begeleidsters terug die een jaartje thuis waren geweest en dit jaar een baby kregen. Zoals gewoonlijk eindigden we het jaar al feestend: kerstuitstap, kerstfeestje, cadeautjes, kerstreceptie met de ouders/familie. Nieuwjaar vierden we thuis of op vakantie.
jaarverslag
21
Dienstverlening Afdeling minderjarigen
4
Afdeling volwassenen
14
Medische dienst
22
Coördinatie hulpmiddelen 23 PTV
24
Vrije tijd en vorming
25
Medische dienst
D
e medische dienst bestaat uit vier verpleegkundigen, één huisarts en één psychiater. Meer en meer merken we de effecten van een toename van complexe zorgvragen. Niet alleen op fysisch vlak, maar zeker ook op vlak van gedrags-en emotionele problemen. De psychiater werd in 2008 een onmisbare schakel in het begeleidingsproces van mensen met een verstandelijke handicap met bijkomende complexe zorgvragen. De (kinder- en jeugd)psychiater wordt in het MPI ingezet zowel bij cliëntbetrokken activiteiten als bij het beleid van de instelling. Onder het cliëntgebonden werk verstaan we: - individuele contacten ter voorbereiding van de grote multidisciplinaire cliëntbesprekingen en ter controle van de medicamenteuze behandeling - regelmatige individuele psychotherapeutische contacten met cliënten nadat in het multidisciplinaire team hiertoe beslist werd - contacten met ouders, familieleden en andere hulpverleners, alleen of samen met medewerkers van het MPI. Dit gebeurt onder vorm van telefoons, mails of gesprekken. - (wekelijkse) besprekingen van problemen in het multidisciplinaire team - sporadisch en gericht deelnemen aan teamvergaderingen Het beleidsmatige werk bestaat uit het geven van vorming over psychiatrie-gebonden topics, deelnemen aan crisisteams, deelnemen aan het beleidsteam van de afdeling volwassenen, deelnemen aan ad hoc overleg. In 2008 werd de start gemaakt van een vernieuwde samenwerking met de kinderpsychiatrie-afdeling van het OPZ te Geel. Aanleiding hiertoe was een cliënt met ernstige gedragsproblemen en een acute psychiatrische stoornis. Gezien de specificiteit van de noden van deze cliënt kwamen we tot een intensieve samenwerking tussen onze instelling en het OPZ wat zich vertaalde in daadwerkelijk tot op de werkvloer elkaar versterken, van elkaars know-how leren en samen werk maken van een goed vervolgtrajcet voor deze cliënt. We zien deze samenwerking als een start om zo snel mogelijk te komen tot een goed uitgebouwde zorg voor cliënten met een matige of ernstige verstandelijke handicap én ernstige psychiatrische en gedragsstoornissen. Ann Spaepen psychiater
jaarverslag
Dienstverlening Afdeling minderjarigen
4
Afdeling volwassenen
14
Medische dienst
22
Coördinatie hulpmiddelen
D
e stafmedewerker beweging is een nieuwe functie die september 2008 de werking opstartte. Dit betekent dat de functie in de loop van het najaar 2008 vooral investeerde in ontwikkeling, onderzoek en inventariseren. De functie vult een belangrijke leemte in die werd aangevoeld op vlak van coördinatie van een aantal thema’s.
Coördinatie hulpmiddelen 23 De kerntaken van de functie situeren op vier domeinen.
PTV
24
Vrije tijd en vorming
25
- coördinatie orthopedische hulpmiddelen Een externe revalidatiearts heeft raadplegingen in MPI Oosterlo..Dit gebeurt in overleg met de ouders. Er werden een 40-tal kinderen onderzocht in 2008. Er worden orthopedische hulpmiddelen voorgeschreven en er wordt advies gegeven voor therapie. Afstemming op collega’s kinesisten en de medische dienst wordt bewaakt. Daarnaast komen een aantal externe firma’s in de voorziening om de orthopedische hulpmiddelen te maken. Dit is eveneens steeds in overleg met de ouders. Ook hier is belangrijk dat dit gebeurt in overleg met collega’s kinesisten. - Coördinatie aanpassing van materialen en hulpmiddelen Een kerntaak die pas eind 2008 werd toegevoegd aan het takenpakket van deze functie is het coördineren van hulpmiddelen en andere aandachtsvelden(bv. scheurvrije materialen). Vragen vanuit de thuissituatie voor speciale materialen worden eveneens mee opgenomen. - Coördinatie van fixatiemateriaal en inspanningen op vlak van ondersteuning bij agressie. In de aanvangsfase ging de aandacht vooral naar de bedgordel en de fixatie op stoel. Belangrijk thema hierbij is veiligheid. Er werd vooral gestart met duidelijke handleidingen en nakijken dat het materiaal voldoende in orde was. Daarbij wordt steeds gezocht naar de minst ingrijpende manier om te ondersteunen. Ook het zoeken naar preventieve oplossingen staat mee in de aandacht. Uitgangspunt was een goede voorbereiding: - organisatorische verkenning door inventarisatie - productverkenning - vorming - firma’s contacteren Binnen dit kerngebied wordt ook het PTV-team (persoons – en teamgerichte veligheidstechnieken) versterkt vanuit de eigen deskundigheid - coördinatie samenwerking en overleg met de interne kinesisten en zelfstandige kinesisten die in MPI Oosterlo individuele therapie geven. Ria de Smet Stafmedewerker”bewegen”
jaarverslag
23
Dienstverlening Afdeling minderjarigen
4
Afdeling volwassenen
14
Medische dienst
22
Coördinatie hulpmiddelen 23 PTV
24
Vrije tijd en vorming
25
PTV in 2008 In 2008 werden twee basistrainingen georganiseerd. Hier namen in totaal 25 personeelsleden aan deel. Tevens werd er ook, op vraag van het BLO, een introductiecursus gegeven aan 24 leerkrachten van het B(K)LO. Aan de oefensessies namen in totaal 84 personeelsleden deel. Alle deelnemers waren werkzaam in de afdeling minderjarigen. In totaal werd er in 2008 206 keer deelgenomen aan een oefensessie.
PTV
P
ersoons-en teamgerichte veiligheidstechnieken
“Als je de draaglast niet kan verminderen, vermeerder dan de draagkracht”. PTV-technieken (persoons-en teamgerichte veiligheidstechnieken) behoren tot een aantal bijzondere maatregelen of middelen die gehanteerd kunnen worden wanneer er sprake is van agressie waarbij de veiligheid van cliënten of personeel bedreigd wordt. Deze technieken geven de begeleider de kans, om op een voor iedereen veilige manier, de situatie te beheersen en agressie te stoppen. Zij worden slechts gehanteerd indien gewone pedagogische middelen ontoereikend zijn of tekort schieten. Het crisisontwikkelingsmodel wordt hierbij als richtlijn gebruikt. Toepassing en gebruik van PTV kadert binnen de procedure omtrent omgaan met agressie en vrijheidsbeperkende maatregelen. Ze zijn slechts een onderdeel van een bredere aanpak van probleemgedrag. Om een correcte toepassing van de technieken te garanderen voorziet het MPI een basistraining en oefenmomenten. Voor de organisatie en opvolging hiervan worden 7,5u per week ter beschikking gesteld van een coördinator. Die wordt tijdens de basiscursus bijgestaan door een team van basismedewerkers. PTV als persoonsgebonden gegeven De toepassing van PTV is erg persoonsgebonden. Het aantal oefensessies wordt daarom aangepast aan de concrete noden binnen teams. De werkingen binnen de afdeling volwassenen stelden geen ondersteuningsvraag in 2008. Binnen de afdeling minderjarigen werd er in 8 teams systematisch geoefend. Dit wijzigde nog in de loop van het jaar, na overschakeling van een cliënt naar een andere leefgroep. Er werd, naargelang de vraag, twee tot vijfmaal geoefend per jaar. De duur van de oefenmomenten varieerde van 0,5u tot 3,5u. Noodprocedure Voor een cliënt waarvoor de bestaande procedure niet veilig genoeg bleek werd een noodprocedure opgesteld. Hiervoor werd extra oefening en training voorzien. Door een overplaatsing van de cliënt naar een andere voorziening, werd de noodprocedure stopgezet en de extra oefenmomenten afgelast. Het PTV-team In 2008 bracht het PTV-team een werkbezoek aan het OC Bethanië in Genk. Dit leverde enkele tips rond nazorg bij agressie op. In totaal besteedden de PTV-teamleden in 2008 117u aan hun PTV-opdracht. Hilde Selderslaghs stafmedewerker PTV
jaarverslag
Dienstverlening Afdeling minderjarigen
4
Afdeling volwassenen
14
Medische dienst
22
Coördinatie hulpmiddelen 23 PTV
24
Vrije tijd en vorming
25
Vrije tijd en vorming
S
port, cultuur, gastronomie, snoezelen, zingen… het gebeurt allemaal in de dienst vrije tijd en vorming. Uit de veelheid willen we jullie in dit jaarverslag deze keer meenemen op de weg van de muziek.
I’m into music Van ‘lalala’ tot ‘viva la vida’, van K3 over The Clement Peerens Explosition tot Queen. Muziek is er voor en door iedereen. Het bewijs? U zingt toch ook (al is het stiekem onder de douche)!
Wekelijks Wekelijks krijgen 49 minder- en meerderjarige cliënten een sessie muziek aangeboden vanuit de dienst vrije tijd en vorming. Naar ieders niveau wordt er passief of actief gemusiceerd, met instrumenten gespeeld, gezongen of gewoon geluisterd. Muziek is iets zeer basaals en beroert iedereen. Terwijl deze cliënten wekelijks een bezoekje krijgen van deze reizende troubadour, blijven anderen muzikaal op hun honger zitten. Externe initiatieven tot muziek maken voor mensen met een beperking zijn weinig of nog niet uitgebouwd. Gelukkig staat de tijd aan onze kant en blijft deze niet stille staan. Erger, ze haalt ons steeds in en eindspurten om de meet te halen zijn dan ook niet verwonderlijk. Enkele ‘hoogtepunten’ van muzikale projecten uit 2008:
20 – 25 mei 2008 Lenny Maes, frontman van Lenny & De Wespen, komt dankzij cc De Werft een weekje cursus geven rond het zelf schrijven van liederen. De liefde voor muziek die Lenny uitstraalt matcht onmiddellijk met een al even grote liefde voor muziek (of is dat voor Lenny zelf?) van onze 8 deelnemers. Aan creativiteit geen gebrek en in een mum van tijd staan er een tiental liederen op papier. Iedereen is geprikkeld en Lenny ziet het wel zitten om volgend jaar nog een keer langs te komen!!
jaarverslag
25
Dienstverlening
Vrije tijd en vorming
Zomerfeest Na een jaar repeteren is het hoog tijd om het enthousiasme van ‘Gelijkgestemd’, u weet wel, ons eigen inclusief zangkoor, op de wereld los te laten. Een 25-tal zangers en zangeressen, een volle turnzaal, een oorverdovend en terecht applaus… Het resultaat van een jaar hard, maar plezierig werken. Niet minder dan tien liederen werden zo goed als uit het hoofd geleerd. Dat bleek voor niemand een probleem!
15 augustus: Geel Zomert! Moederkesdag, een geweldig zonnetje, een gezellige Bogaard-weide, een dikke 1000 man publiek. Op het grote podium: ‘Lady & De Vagebonden’, het rock-band project. Een nooit geziene sfeer borrelt op bij de eerste tonen van de band. Iedereen laat zich in vervoering brengen en zingt uit volle borst mee. Met Eddy & De Schellekes in het naprogramma beleeft Geel Zomert! dé zomerdag van 2008.
1 september: muziekschool De muziekacademie zet zijn deuren verder open voor mensen met een verstandelijke beperking. Een kans die we niet kunnen laten liggen. Alle huizen krijgen een uitnodiging en maar liefst 24 cliënten schrijven zich in! Laat die lessen maar beginnen! Een lijstje om trots op te zijn. Iedereen verdient immers een kans om muziek te beleven, te spelen of zelfs te brengen op een podium. Jong/minder jong, groot/minder groot, beperkt/minder beperkt, … waar een muzikale wil is, moet een weg gevonden worden! En waar een weg is (of toch al een oprit), daar kom ik dan wel voorbijgereden met mijn karretje! Sander Willems Dienst vrije tijd en vorming
jaarverslag
Organisatie
Bestuur, beleid en strategie
Bestuur, beleid en strategie 27
Beleid en strategie
Personeelsmanagement 35
T
Infrastructuur
37
Facilitaire diensten
38
Financiën
39
ITC
41
Kwaliteit
42
ot besluit van de bijdrage over beleid en strategie in het jaarverslag 2007 schreven we dat we helaas moesten vaststellen dat we met het realiseren van een aantal basisvoorwaarden iets te vaak ter plaatse leken te trappelen en dat we ze als prioritaire doelen dienden op te nemen in het doelplan 2008 om een echt betekenisvolle vooruitgang te boeken. De aandacht voor deze randvoorwaarden vormden dan ook samen met enkele strategische doelen het zwaartepunt in het doelplan 2008. We formuleerden 9 doelen voor de organisatie die we op het einde van het jaar als volgt evalueerden.
Beheerscycli kunnen op basis van correcte gegevens worden opgevolgd. Er werd een belangrijke vooruitgang geboekt wat betreft dienstroosterplanning. Een nieuw systeem inzake personeelsopvolging werd ingevoerd en zal in 2009 operationeel zijn. Daarnaast werd de bedrijfseconomische financieringsstroom duidelijk afgelijnd en verloopt de opvolging van de financiering gekoppeld aan de dagprijs. Dit laatste zal in beheersplannen van de personeelsdienst verder worden verbeterd zodat deze opvolging vooraf kan gebeuren en niet enkel bij afwerking.
Inzet faciliterende dienstverlening is afgestemd op de zorg. Voor de dienst administratie is duidelijk welke activiteiten voor eindgebruikers kernactiviteiten zijn. Een sjabloon is opgemaakt om met IDO (interne dienstovereenkomst) te kunnen werken. Afbakening van beschikbare tijd en competenties moet nog gebeuren. Dit sjabloon wordt uitgebreid naar de facilitaire diensten in 2009. Naar aanleiding van de jaarlijkse zelfevaluatie is in de facilitaire diensten een inventaris opgemaakt van de activiteiten van de diensten, een analyse van de financiële gegevens en van de personeelsmiddelen. Bedoeling was om een duidelijk beeld te krijgen van de beschikbare informatie zodat een basis gegeven wordt aan de hand waarvan de afstemming op de zorg kan worden gestuurd. Het masterplan werd uitgevoerd. Het gebouw voor de centrale diensten is afgewerkt, de herinrichting van de vroegere administratieve gebouwen zijn gepland, De evaluatie van de kloostergebouwen is gemaakt en de uitvoering van de werken aan het B-huis zijn in uitvoering. Het concept en het budget moesten worden bijgestuurd.
Medewerkersmanagement ontwerpt kaders basismedewerkers. Binnen de procedure selectie en aanwerving werd het gedragsgericht interview uitgewerkt. Een groeiplan competentiemanagement werd verder opgevolgd en opgenomen binnen een regionaal project. In het kader van preventie en veiligheid werden procedures uitgewerkt rond inrichten en gebruik van time-outruimten en gebruik van fixatiemateriaal. Een coördinator vrijheidsbepalende maatregelen volgt voortaan de veiligheid en het gebruik op van de materialen.
jaarverslag
27
Organisatie
Bestuur, beleid en strategie Informatie en communicatie lopen op een systematische wijze via geëigende kanalen. Belangrijke vooruitgang werd gemaakt op vlak van documentbeheer en intranet als communicatiemiddel binnen de organisatie. Sharepoint betekent een stabiele werkomgeving waardoor in 2009 een aantal projecten eindelijk vorm zullen krijgen. Het kwaliteitshandboek is in 2008 reeds opgenomen op de portaalsite en een stuk gebruiksvriendelijker geworden. Het vormingsaanbod is eveneens raadpleegbaar. In 2009 zal het kennisbeheer verder worden aangepakt. Een website is in voorontwerp en staat in de steigers. Begin 2009 zal de site zichtbaar zijn op het net.
Een zorgkader is opgemaakt voor de cliënten met complexe zorgvragen. Dit doel wordt in 2009 terug opgenomen. Momenteel is overleg gestart met psychopedagogen en psychiater. Er wordt onderzocht of samenwerking met OPZ Geel mogelijkheden biedt. Het onderwerp moet verder worden gedifferentieerd en uitgeklaard zodat in 2009 een duidelijker eindresultaat in beeld kan komen.
Individuele handelingsplannen vormen de rode draad voor de individuele ondersteuning van de cliënten. De toekomstige structuur faciliteert onderhandelde dienstverlening. Twee doelen die apart geformuleerd werden, maar samen vallen in hun opvolging. In september 2008 startten de zorgcoördinatoren met een vereenvoudigd model. Zowel in afdeling minderjarigen als in afdeling volwassenen is aan de formule gesleuteld met vereenvoudiging als gevolg. Het geheel wordt geëvalueerd na een half jaar werking. Het ondersteuningsmodel is verkend. Vanuit de evaluaties en opvolging wordt planmatig werken naar voor geschoven. Een planning die in 2009 zal worden uitgewerkt.
Randvoorwaarden toekomstige organisatiestructuur zijn voorbereid. De mandaten binnen het managementteam werden grotendeels uitgewerkt. De functie directeur administratie, financiën en directeur personeel werden gestroomlijnd en verantwoordelijkheden zijn duidelijk. Het takenpakket van de adjunct algemeen directeur werd onderverdeeld en toegewezen aan leden van het managementteam. Een verdere afwerking loopt nog en zal zeker ook in 2009 in het doelplan verder worden opgenomen.
jaarverslag
Organisatie
Bestuur, beleid en strategie Duidelijkheid over doelgroepen en standpuntinname van het beleid binnen de zorgstrategische plannen van de regio. In de afdeling minderjarigen nam de werkgroep doelgroepprofilering een aantal initiatieven. Voor Perron, Leliestraat en Semi-internaat werden projecten uitgewerkt. Een werkgroep recht op onderwijs was actief en leidde tot herinrichting van de werking van het D-huis. De afdeling volwassenen werkte een plan uit voor de groep ouderwordende cliënten, in het bijzonder voor de problematiek van dementerenden. De link met infrastructuur en personeel zal in 2009 verder worden opgenomen voor de twee afdelingen..
Tot besluit Zoals we ons eind 2007 hadden voorgenomen hebben we het voorbije jaar veel aandacht en energie besteed aan het realiseren van een aantal basisvoorwaarden om als organisatie ook in de toekomst succesvol te blijven in een (steeds sneller) evoluerende externe omgeving. Reeds bij het opstellen van het doelplan 2008 waren we er ons van bewust dat we hierin nog een hele weg te gaan hadden en dat we deze inspanning ook de volgende jaren onverminderd dienden aan te houden. Uit bovenstaande evaluatie blijkt inderdaad dat we in 2008 binnen een aantal domeinen van onze werking een betekenisvolle vooruitgang hebben geboekt. Ook in 2009 moeten we op de ingeslagen weg verder gaan om het gestelde strategische resultaat te bereiken.
Bestuurs- en beleidsorganen Algemene vergadering en raad van bestuur. De samenstelling van de algemene vergadering bleef ongewijzigd tijdens het jaar 2008. In de raad van bestuur werd de heer Jan Huybrechts, ambtshalve bestuurder als directeur van BuSO Sint Mariadal, op 1 september 2008 opgevolgd door de heer Stef Van Hoof. Refererend naar de principes van deugdelijk bestuur werd statutair bepaald dat de ambtshalve bestuurders geen lid zijn van de algemene vergadering. De algemene vergadering kwam bij mekaar op 18 juni en 9 december. 2008. Aansluitend aan het statutaire gedeelte was er op 11 juni een toelichting bij het jaarverslag 2007 door An Bellemans. Op 9 december was er voor de leden en bestuurders een voorstelling van onze dienst “Vrije tijd en Vorming” en van de vzw Avalympics door Theo Verdonck. De raad van bestuur vergaderde 5 maal op volgende data: 14 februari, 23 april, 18 juni, 7 oktober en 9 december 2008. De raad besprak volgende thema’s en nam hierover de nodige beslissingen: het ondersteuningsplan als fundamentele strategische oriëntatie; doelgroepverschuivingen binnen het internaat van de afdeling minderjarigen met stopzetting van het project Leliestraat in het jaar 2009. Aanpassing van het concept Huis B binnen het masterplan met een gevoelige uitbreiding van het budget.
jaarverslag
29
Organisatie
Bestuur, beleid en strategie Opname van een investeringskrediet in functie van het huidige masterplan en toekomstige bouwprojecten. Overleg met de zusters over een mogelijk toekomstig eigenaarschap van de gronden en gebouwen op de campus aan de Eindhoutseweg en van de gronden aan de Hagelbosstraat die thans in erfpacht zijn van MPI Oosterlo. Heroriënteringen binnen de management- en organisatiestructuur van het MPI. De eindeloopbaan van de algemeen directeur en zijn opvolging in het jaar 2010. De jaarrekening en evaluatie van het doelplan 2007 en het doelplan en de begroting 2009. Naast deze bestuursaangelegenheden met een grote draagwijdte voor de organisatie volgde de raad ook de actualiteit in en rond MPI Oosterlo op via rapportage en toelichting bij volgende aangelegenheden: • de financiële situatie; • de realisatie van het masterplan met o.m. de eindafrekening van afgewerkte deelprojecten; • lopende geschillen; • leerlingenaantal in de scholen op de campus en cliëntenaantallen binnen de afdeling minderjarigen; • aanwerving van een afdelingshoofd voor de afdeling volwassenen in opvolging van Emmie Schoofs die in oktober met pensioen ging. • nieuwe structuur van de Geïntegreerde werking in de afdeling minderjarigen. • heroriënteringen binnen het paramedisch kader in MPI en scholen. • voorbereiding en opstart van het BLO-project met betrekking tot leerlingen met ASS (autisme spectrum stoornis) in een tweede vestigingsplaats (Veedijk, Meerhout) in functie van eventuele effecten op de afdeling minderjarigen. • ontwikkelingen in het buitengewoon onderwijs in de regio in functie van mogelijke strategische opties voor de afdeling minderjarigen. • project VGBO-Kempen en welzijnssector Kempen ten behoeve van “leerlingen met beperkte draagkracht in het buitengewoon onderwijs”; • financieel tekort in het leerlingenvervoer en de verdeling van dit tekort over de interne partners. Verschillende agendapunten van de Raad van Bestuur werden voorbereid, hetzij opgevolgd door het deelcomité kernmanagement en het deelcomité werking van de raad.
Directiecomité Het directiecomité is een gezamenlijk overlegorgaan van de vzw’s MPI Oosterlo, BKOBLO Oosterlo en Bu.S.O. Sint-Mariadal dat de coördinatie en de samenwerking tussen beide scholen en MPI op het oog heeft. Het directiecomité heeft tevens een beleidsvoorbereidende opdracht t.a.v. de raden van bestuur van MPI en beide scholen. Het directiecomité bestaat uit de twee schooldirecties, het afdelingshoofd minderjarigen en de algemeen directeur van het MPI. Het voorzitterschap wordt waargenomen door de algemeen directeur van het MPI. Op 1 september 2008 beëindigde Jan Huybrechts definitief zijn loopbaan als directeur van Bu.S.O Sint Mariadal. Stef Van Hoof die zich de voorbije twee jaar ingewerkt heeft in een duobaan met Jan trad op die datum voltijds in dienst als directeur. In 2008 vergaderde het directiecomité 17 maal.
jaarverslag
Organisatie
Bestuur, beleid en strategie Belangrijke thema’s, die als rode draad doorheen het ganse jaar aan de orde waren, waren de paramedici in MPI en scholen, het project leerzorg, de regionale evoluties in het buitengewoon onderwijs, de nieuwe GIW-formule, de doelgroepprofilering in het internaat en het leerlingenvervoer. • Paramedici: heroriëntering van functies binnen MPI en scholen met het oog op een optimaal gebruik van de verschillende financieringsmogelijkheden voor deze functies. Dit alles rekening houdend met het gekende protocol Coens – Steyaert. Hierdoor konden enkele medewerkers van het MPI een overstap maken naar het onderwijs en kon in het MPI de functie van stafmedewerker beweging worden gerealiseerd. • Leerzorg: de evoluties met betrekking tot het project “leerzorg” van de minister van onderwijs werden opgevolgd in functie van de strategische beleidvoering van zowel de twee scholen als de afdeling minderjarigen van het MPI. • Ook de regionale evoluties in het buitenwoon onderwijs werden in het directiecomité van nabij opgevolgd in functie van het realiseren van een gedifferentieerd aanbod van buitengewoon onderwijs in het arrondissement Turnhout. In dat kader werd ook de aanvraag voor het invoeren van onderwijs type 7 in de beide scholen voorbereid. We overlegden in het directiecomité eveneens over het initiatief van het BKO/BLO om via een tweede vestigingsplaats in Meerhout gespecialiseerd onderwijs aan te bieden aan (rand)normaalbegaafde kinderen met autismespectrumstoornissen (ASS). Bij dit alles stond we ook stil bij eventuele mogelijkheden en gevolgen voor de afdeling minderjarigen van het MPI (o.a. ambulante begeleiding door het Perron, enz...). • Doelgroepprofilering in het internaat: in het kader van de gezamenlijke opnameprocedure overlegde het directiecomité over de wijzigende doelgroep in het internaat en de mogelijkheid en problemen binnen MPI en scholen inzake leefgroepsamensteling en schoolprogrammatie. • De nieuwe schooloverstijgende organisatie en de inhoudelijke coördinatie van de Geïntegreerde Werking (GIW). • Ook het leerlingenvervoer stond regelmatig op de agenda: de overbelasting inzake organisatie en administratie als gevolg van een toename van het aantal busritten; taak en functie van de permanentie van het MPI inzake het leerlingenvervoer; het financieel tekort bij de vervoerdienst; afspraken wat betreft het toedienen van noodmedicatie op de bussen. Ook volgende thema’s die belangrijk waren voor het interne samenwerkingsverband met de scholen kwamen tijdens het jaar 2008 aan bod: • Opvolging van het aantal cliënten en leerlingen in MPI en beide scholen. • Overleg met de zusters over een mogelijk toekomstig eigenaarschap van gronden en gebouwen op de centrale campus. • Gebruik van lokalen door leer- en leefgroepen. • Afstemming en coördinatie van de collectieve communicatie van MPI en scholen met de ouders en gezinnen. • Het inschakelen van de tolkencentrale “Babel” bij overleg met allochtone ouders en gezinnen. • Het finaliseren en formeel ondertekenen van de overeenkomst van MPI en scholen inzake bedrijfseconomische samenwerking.
jaarverslag
31
Organisatie
Bestuur, beleid en strategie • Inleidende gesprekken over het ontwikkelen van een protocol tussen MPI en scholen inzake inhoudelijke en cliëntgerichte samenwerking. • Enkele specifieke vormingsinitiatieven. Naast de “gewone” overlegmomenten in het directiecomité bleef in het jaar 2008 ook de werkgroep “Recht op Onderwijs” actief. We moesten vaststellen dat de regelgeving en subsidiëring van het ministerie van onderwijs en het Vlaams Agentschap (voor sociale integratie van personen met een handicap) niet toelaat om op dit ogenblik het recht op onderwijs voor alle cliënten van het MPI volledig te realiseren. De nodige afspraken werden gemaakt om de voorhanden zijnde ruimte binnen deze reglementaire kaders maximaal te benutten om voor deze cliënten- en leerlingengroepen een aaneensluitend aanbod van onderwijs en dienstverlening uit te bouwen. De mogelijkheden en beperkingen van “permanent onderwijs aan huis” werden onderzocht zonder dat dit op korte termijn perspectieven opende. Met het oog op de lange termijn stonden we stil bij enkele elementen van de nota “aanzetten tot een advies over onderwijs aan kinderen en jongeren met ernstige meervoudige beperkingen” van de werkgroep Delta in opdracht van de VLOR (Vlaamse Onderwijsraad).
Overleg directie en afdelingshoofden (ODA) Sinds een aantal jaren heeft het ODA tot doel om via informatie, toelichting, toetsing en overleg te komen tot een optimale sturing en coördinatie van de interne beleidsvoering voor het geheel van de organisatie. Onder voorzitterschap van de algemeen directeur nemen de 4 leden van het directieteam, de twee afdelingshoofden en de organisatiebegeleider/kwaliteitscoördinator deel aan het overleg. Twee grote jaarthema’s: organisatie- en managementstructuur en het ondersteuningmodel als strategische opties. Na intensieve gesprekken die gedeeltelijk werden begeleid door een externe procesbegeleider werd door het ODA een nieuwe organisatiestructuur uitgewerkt en ter goedkeuring aan de raad van bestuur voorgelegd. Binnen het algemene en het dagelijkse bestuur van de organisatie was er eensgezindheid om te evolueren naar een managementteam waarvan de leden, onder leiding van de algemeen directeur, gezamenlijk en solidair de verantwoordelijkheid opnemen voor de totale werking van onze organisatie, zij het vanuit duidelijke eigen resultaatsgebieden en –domeinen en met eigen verantwoordelijkheden en bevoegdheden voor elk lid van dit vernieuwde directieteam. Dit overleg met betrekking tot de toekomstige organisatiestructuur vormde een eerste rode draad in de werking van het ODA tijdens het jaar 2008. Van de 25 vergaderingen van het ODA waren 5 bijeenkomsten exclusief gewijd aan dit thema. Ook tussentijds stonden we stil bij enkele specifieke items in het kader van de managementstructuur zoals: komende pensionering op 31/12/2008 van Chris Martens als adjunct algemeen directeur en overdracht van verantwoordelijkheden, bevoegdheden en taken aan de directeur bedrijfsvoering enerzijds en aan de directeur kwaliteit en organisatieondersteuning anderzijds. Opties met betrekking tot afstemming van de functies personeelsdirecteur en directeur bedrijfsvoering.
jaarverslag
Organisatie
Bestuur, beleid en strategie Dit alles leidde ertoe dat de raad van bestuur een voorstel goedkeurde om vanaf 1 januari 2009 van start te gaan met een vernieuwd en uitgebreid directieteam dat zich solidair verantwoordelijk weet voor het geheel van de werking van de organisatie. U leest hier ongetwijfeld meer over in het jaarverslag 2009. Een tweede rode draad door de werkzaamheden van het ODA in 2008 was de keuze voor het ondersteuningsmodel als strategische optie voor onze toekomstige dienstverlening. Twee vergaderingen van het ODA met prof. Buntinx waren exclusief aan dit thema gewijd. Enkele leden van het ODA namen eveneens deel aan de 3 vormingsdagen die binnen de organisatie voor een aantal sleutelfiguren werden georganiseerd en door prof. Buntinx werden geleid.
Jaarlijks weerkerende besprekingen: In het kader van de normale beleidsopvolging hadden we ook in het jaar 2008 diepgaand overleg over volgende aangelegenheden: • Het doelplan 2008: finalisering van het doelplan en operationalisering ervan door het opstellen van een actieplan; De tussentijdse evaluatie ervan als opvolging en de eindevaluatie als instap voor het doelplan 2009; opstellen van het doelplan 2009. • Kwadrant-zelfevaluatie: naast de jaarlijkse algemene zelfevaluatie stonden we in 2008 uitgebreid stil bij de facilitaire diensten. • Jaarrekening en begroting: bespreking en goedkeuring van de jaarrekening 2007 en de begroting 2009. • Het jaarverslag 2007. • Teksten en procedures van het Kwaliteitshandboek met o.m. aanpassing van de klachten- en signaalprocedures. • Het algemene personeelskader en de bestaffingsnoden in afdelingen en diensten. • Opvolging bouwprojecten in het kader van het masterplan.
Specifieke thema’s ter bespreking: In het kader van het werkgeverschap, sociale verhoudingen en werkorganisatie: • Zorg voor medewerkers na agressie door cliënten; • Functie en plaats van de vertrouwenspersoon in de organisatie; • Tijdsregistratie en dienstroosterplanning; • Problemen op de arbeidsmarkt voor sommige functies; • Betrokkenheid van directieleden en afdelingshoofden in de werking van de ondernemingsraad; • Interne systemen en structuren: • Vorming en ondersteuning van de interne werking: plaats van consultancy in het geheel van het vormings- en ondersteuningsbeleid; • Interne dienstverleningsovereenkomsten (IDO) als werkinstrument; visietekst dienst administratie in functie van een toekomstige IDO; discussiedocument met betrekking tot het departement bedrijfsvoering; • Permanentiesytemen: crisispermanentie; procedure Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag (SGG). • De functie van afdelingscoördinatoren in de afdeling minderjarigen;
jaarverslag
33
Organisatie
Bestuur, beleid en strategie • • • • • • • • • • • •
Evaluatie en omvorming van de wekelijkse briefing; Interne organisatie van bezoeken door scholen en externe organsiaties; Organisatie van de dienstverlening en algemene werking: Medische dienst: externe consultaties; informatiedoorstroming; basisdienstverlening op medisch vlak; toenemende ondersteuningvraag aan medische dienst; Paramedici in de afdeling minderjarigen en de scholen; inrichten van een functie stafmedewerker beweging op niveau van de organisatie; Samenwerking met de tolkencentrale in functie van overleg met allochtone ouders en gezinnen. Vervanging van de domeinverantwoordelijke bij diens afwezigheid; Opvolging in het kader van strategische beleidsvoering: Overleg binnen de afdelingen met betrekking tot doelgroepen en het opstellen van een zorgstrategisch plan voor de dienstverlening; Evoluties binnen het Buitengewoon Onderwijs (B.O.) in de regio; Projectaanvraag van het B.O. en de welzijnssector in de regio met betrekking tot leerlingengroepen met ernstige gedragsproblemen; inhoudelijke thema’s: draaiboek bij een overlijden in de afdeling volwassenen; omgaan met zakgelden in het kader van het decreet rechtspositie minderjarigen.
Tenslotte werden ook volgende concrete items opgevolgd via rapportage: • Opvolging van de interne collectieve overlegorganen zoals ondernemingsraad, het comité P.B.W., de gebruikersraad, de ouderraden en de cliëntenraad. • De externe overlegorganen zoals het provinciaal georganiseerde regionaal overleg voor de cliëntengroep minderjarigen en het regionaal overleg Turnhout voor de cliëntengroep volwassenen. • Evoluties in het Buitengewoon Onderwijs in de regio. • De actie van het Vlaams Welzijnsverbond met betrekking tot een mogelijke opheffing van de sinds 1983 bestaande personeelsstop. • Interne en externe audits. • Teksten en procedures in het kwaliteitshandboek. • Sharepoint – intranet – website. • Thuisverbindingen op het ICT-netwerk van het MPI. Herman Daems Algemeen directeur
jaarverslag
Organisatie Bestuur, beleid en strategie 27 Personeelsmanagement 35
Personeelsmanagement
D
e klemtoon binnen HRM lag in 2008 op de afronding van het diversiteitsplan en de opstart van een groeiplan dat de vertaling wil maken van het competentiedenken naar het HR-beleid.
Infrastructuur
37
Facilitaire diensten
38
Groeiplan
Financiën
39
ITC
41
Kwaliteit
42
Directie, afdelingshoofden en hoofdopvoeders van de afdelingen volwassenen en minderjarigen hebben zich in 2008 verder vertrouwd gemaakt met het competentiedenken en hebben er duidelijk voor gekozen om het competentiebeleid te integreren en te implementeren in het HR-beleid van het MPI. Met dit doel voor ogen zullen de bestaande procedures rond het selecteren, vormen en opleiden en het ondersteunen van medewerkers worden doorgelicht en aangepast waarbij de kerncompetenties en de competentieprofielen van medewerkers de ruggegraat zullen vormen. Om deze veelomvattende opdracht planmatig te kunnen uitvoeren werd ervoor gekozen om in 2008 van start te gaan met het werving- en selectiebeleid. Ter ondersteuning van dit project werd beroep gedaan op de expertise van Resoc Kempen via een groeiplan, als voortzetting van het afgeronde diversiteitsplan. Dit groeiplan is van start gegaan in september 2008 voor de duur van één jaar. Een eerste stap in dit groeiplan die in 2008 werd gerealiseerd was de doorlichting van de werving- en selectieprocedure waarbij aanbevelingen werden gedaan in functie van de uitvoering in 2009. Aansluitend op dit groeiplan werd in 2008 deelgenomen aan een Lerend Netwerk Competentiemanagement (ESF-project) waarbij ervaringen met andere organisaties rond bepaalde elementen van competentiebeleid konden uitgewisseld worden en waarbij een aantal tools rond bepaalde thema’s werden ontwikkeld.
Vormingsbeleid In 2008 hebben 143 medewerkers een formele opleiding of vorming gevolgd met een totaal van 2236 opleidingsuren. In de afdeling volwassenen kregen onderwerpen als ‘dienstverlening aan ouderwordende cliënten’ en ‘complexe zorgvragen’ bijzondere aandacht. In de afdeling minderjarigen kwamen ondermeer ‘omgaan met agressie’ en ‘gezinsondersteunend werken’ ruim aan bod. ‘Nazorg bij agressie’ en de PTV-trainingen waren opleidingen die een grote groep medewerkers bereikt hebben. Niettegenstaande de effectiviteit bij de uitvoering van het vormingsplan 2008 is verhoogd ten opzichte van de vorige jaren, blijft een betere spreiding van de vormingsactiviteiten over het kalenderjaar een aandachtspunt voor de volgende (vormings) jaren.
jaarverslag
35
Organisatie
Personeelsmanagement Veiligheidsbeleid Onder impuls van de interne preventiedienst van het MPI werd in 2008 de risicoanalyse van de werkplaatsen verder uitgevoerd. Daarnaast voorzag het Jaarlijks Actieplan ondermeer in de opmaak van een asbestinventaris, het organiseren van een opleiding hef- en tiltechnieken en de aanpassing van veilige ruimtes voor onze cliënten. In het Comité Preventie en Bescherming op het Werk werden systematisch de maandverslagen van de interne preventiedienst en de preventieve maatregelen met betrekking tot de arbeidsongevallen besproken, en het Masterplan opgevolgd.
Sociaal overleg In mei 2008 werden sociale verkiezingen georganiseerd waardoor een nieuwe Ondernemingsraad en Comité PBW werden geïnstalleerd. De voorbereiding van de verkiezingen en de inwerkperiode van de vernieuwde overlegorganen hebben in sterke mate het sociaal overleg in 2008 bepaald.
Personeelsbeheer In 2008 werd beslist om over te stappen naar een nieuw tijdsregistratiesysteem voor alle afdelingen en diensten van het MPI, waardoor het plannen van dienstroosters en het beheer van aan- en afwezigheden efficiënter kan verlopen. In een laatste fase zal ook de loonverwerking aan het registratiesysteem gekoppeld worden. De overstap werd in 2008 voorbereid: er werden pilootgroepen aangeduid en opgeleid en een tijdspad voor 2009 werd uitgetekend. Vooropgesteld werd dat het systeem vanaf 1 januari 2010 volledig operationeel zal zijn. Luc Van Looy Personeelsdirecteur
jaarverslag
Organisatie Bestuur, beleid en strategie 27 Personeelsmanagement 35 Infrastructuur
37
Facilitaire diensten
38
Financiën
39
ITC
41
Kwaliteit
42
Infrastructuur • Met enige vertraging kon de nieuwbouw Centrale Diensten in gebruik genomen worden. Op het gelijkvloers zijn de diverse administratieve diensten gevestigd. Op de verdieping vonden directie en enkele stafmedewerkers hun plaats. • Inmiddels was ook het laatste project uit het masterplan aangevat; de verbouwing en uitbreiding van het B-huis. Tot op het laatste moment werd het concept van dit gebouw bijgesteld, om optimaal in te spelen op de specifieke noden van de toekomstige bewoners van dit gebouw. • In Huis 20, de nieuwbouw voor volwassenen die in 2007 werd afgewerkt, moest uiteindelijk toch nog heel wat afgewerkt en aangepast worden. Ook de buitenomgeving en fietsenberging voor Huis 20 werden in 2008 gerealiseerd. • Omdat de uitvoering van het masterplan op meerdere werven moest worden opgevolgd, werden geen ingrijpende werken aan de andere gebouwen uitgevoerd. Ook de verbouwing van de medische dienst moest uitgesteld worden. • Er werd geïnvesteerd in een MOLOK-afvalsysteem om het GFT-afval op een hygiënische en ecologisch verantwoorde manier te kunnen afvoeren. Het is de bedoeling om in de toekomst ook voor andere afvalsoorten de mogelijkheden van dit ophaalsysteem te onderzoeken. • Het investeringsprogramma om in de verschillende groepen van het internaat een time-out-ruimte te voorzien of de bestaande time-out-ruimtes aan te passen werd verder afgewerkt. Bert Coenen directeur bedrijfsvoering
jaarverslag
37
Organisatie Bestuur, beleid en strategie 27 Personeelsmanagement 35 Infrastructuur
37
Facilitaire diensten
38
Financiën
39
ITC
41
Kwaliteit
42
Facilitaire diensten • Door de diverse infrastructuurwerken, de evoluties in de zorgbehoeften van cliënten en enkele langdurige afwezigheden in de personeelsomkadering van de facilitaire diensten, kwamen deze diensten onder druk. • Er werd een aanzet gegeven om de werking van de facilitaire diensten te analyseren. Daartoe werden gegevens verzameld vanuit diverse invalshoeken. Met tal van nieuwe uitdagingen die op tafel liggen dringt zich een herprofilering van deze diensten op. • Naar het einde van het jaar kon aan de facilitaire diensten duidelijkheid gegeven worden over de plaats van deze diensten in het vernieuwde organigram. Bert Coenen directeur bedrijfsvoering
jaarverslag
Organisatie
Financiën
Bestuur, beleid en strategie 27
De jaarrekening 2008
Personeelsmanagement 35
Balans
Infrastructuur
37
Actief
Facilitaire diensten
38
Financiën
39
ITC
41
Kwaliteit
42
Voor het eerst verschijnt op de balans een immaterieel vast actief (33.000 €); in 2008 werd een aanvang genomen met aankoop en parametrisatie van een geïntegreerd software-pakket voor dienstroosterplanning en tijdsregistratie om van daaruit het volledige beheer van de personeelsmiddelen te kunnen opvolgen én de loonverwerking aan te sturen. Ook in 2009 zal hieraan verder ontwikkeld worden en zal vanaf de ingebruikname de investeringskost afgeschreven worden. De netto boekwaarde van het materieel vast actief is gestegen (+824.000 €), verdeeld over volgende rubrieken: Terreinen en gebouwen: +914.000 € Installaties, machines en uitrusting: + 15.000 € Meubilair, materiaal en rollend materieel: + 44.000 € Vast actief in aanbouw: -149.000 € De stijging is vooral toe te schrijven aan de verdere realisatie van het Masterplan, dit zowel in gebouwen alsook in de uitrusting van het in gebruik genomen gebouw Centrale Diensten. Maar ook buiten het Masterplan werd geïnvesteerd in het onderhoud van gebouwen en vernieuwing van de uitrusting. Het vlottend actief is verder afgenomen (-468.000 €): De vorderingen op korte termijn zijn in belangrijke mate afgenomen (-2.066.000 €); het leeuwendeel van deze afname komt uit de (laatste) inhaalbeweging bij de afrekening van de dagprijzen (-1.488.000 €). Met twee jaren waarvan het saldo dagprijs nog te vorderen is, zitten we op een normale timing wat betreft afrekeningen. In 2008 werd ook de derde schijf van de kapitaalsubsidie uitbetaald, zodat ook deze vordering op de toegekende kapitaalsubsidies ruim 569.000 € daalde. De liquide middelen zijn aanzienlijk gestegen (+1.606.000 €). Let wel, een deel van deze aangroei komt uit de opname van een investeringslening voor de realisatie van het Masterplan. Passief De belangrijkste wijzigingen situeren zich bij de schulden op korte en op lange termijn. Door de opname van een investeringskrediet (1.100.000 €) ifv het lopende Masterplan komt er sinds lang weer een langetermijnschuld op onze balans. De kortetermijnschulden zijn dan weer gedaald (-611.000 €). Dit is goeddeels te verklaren vanuit de eindafrekening dagprijs 2006. Het balanstotaal op 31 december 2008 bedraagt 10.575.000 €.
jaarverslag
39
Organisatie
Financiën Resultatenrekening Het boekjaar 2008 sluit af met een resultaat van 121.000 €. Het zuivere bedrijfsresultaat (-98.000 €) wordt deels gecompenseerd door het financiële resultaat (+82.000 €) maar het is het uitzonderlijke resultaat (+137.000 €) dat er voor zorgt dat we het boekjaar positief kunnen afsluiten. Eenmalige factoren in de bedrijfskosten én de (structurele) intrestlast vanuit de investeringslening drukken het resultaat. Tegenover de intrestlast van de investeringslening staat evenwel een opgebouwde reserve in het Bestemd Fonds Infrastructuur (onder de balansrubriek Eigen Vermogen).
Besluit Het jaar sluit af met een overschot; het negatief bedrijfsresultaat wordt gecompenseerd door het financiële en het uitzonderlijke resultaat. Daarenboven blijven ook alle indicatoren positief: een liquiditeitsratio van 1,83 een schuldgraad van 0,33 tegenover een zelffinancieringsgraad van 0,67 een netto bedrijfskapitaal van 2.101.000 € en een cash flow van 360.000 € Het is duidelijk dat de uitvoering van het masterplan een verregaande invloed heeft op de bedrijfseconomische resultaat, maar uitgevoerd wordt binnen een gezond langetermijnperspectief. Bert Coenen directeur bedrijfsvoering
jaarverslag
Organisatie Bestuur, beleid en strategie 27 Personeelsmanagement 35 Infrastructuur
37
Facilitaire diensten
38
Financiën
39
ITC
41
Kwaliteit
42
ICT
I
CT in 2008 … … een jaar van uitbreiding
Halfweg 2008 werd het nieuwe gebouw Centrale Diensten in gebruik genomen. Om dit mogelijk te maken moest de basisinfrastructuur van het computernetwerk uitgebreid en aangepast worden. Het gaat dan over investeringen die weinig zichtbaar zijn, maar noodzakelijk om het computernetwerk te laten draaien (switchen en patchkast, serverrack, bekabeling, …). In beperkte mate werd ook nog geïnvesteerd in bijkomende computers, naast de gebruikelijke vervangingsinvesteringen. We merken een toenemende vraag om desktoptoestellen te vervangen door laptops. … een opstartjaar voor twee nieuwe projecten Het intranet van het MPI was gebouwd op een shareware-platform (dotnukenet), maar werd stilaan moeilijker beheerbaar en minder performant. In 2008 werd Sharepoint als nieuw platform geïnstalleerd. Daarvoor was de aankoop van een nieuwe server noodzakelijk. De sharepoint software kon via het project Socialware (www. socialware.be) voor een beperkt bedrag aangekocht worden. Het kwaliteitshandboek werd naar dit nieuwe platform overgezet. Ook een beperkt aantal functionaliteiten kon snel op de nieuwe Portaalsite MPI Oosterlo geplaatst worden. De verdere uitbouw van de Portaalsite moet in 2009 zijn beslag krijgen. Ook de tijdsregistratie was aan vervanging toe. Hier werd geopteerd voor een geintegreerd systeem waarbij de tijdsregistratie gekoppeld wordt aan een systeem van dienstroosterplanning. Daarmee wordt de hele opvolging van de personeelsinzet vanuit een centrale database gestuurd. Daarenboven wordt een doorkoppeling voorzien naar de loonverwerking. Ook voor dit project werd de aanzet gegeven in 2008 maar de verdere parametrisatie en ontwikkeling moet in 2009 gerealiseerd worden. … maar ook... het jaar waarin het digitale cliëntendossier niet kon worden uitgewerkt. Ondanks herhaalde pogingen was er nauwelijks evolutie in de opbouw van het digitale cliëntendossier. De onderliggende ondersteuningsvisie waarop het digitale dossier moet aansluiten werd wel verduidelijkt, maar de concrete vertaling in datastructuren en schermopbouw bleef alsnog achterwege. Toch blijft het de bedoeling om met dit dossier de directe dienstverlening te ondersteunen. Bert Coenen directeur bedrijfsvoering
jaarverslag
41
Organisatie
Kwaliteit
Bestuur, beleid en strategie 27
Accenten
Personeelsmanagement 35
2007 stond voor het kwaliteitsbeleid in het teken van continuïteit. 2008 stond terug in het teken van ontwikkeling en innovatie.
Infrastructuur
37
Facilitaire diensten
38
Financiën
39
ITC
41
Kwaliteit
42
Het kwaliteitsbeleid van de organisatie koos voor 2008 een aantal prioriteiten. - Waarden gestuurd werken. - Vertaling van het nieuwe rechtsdecreet betreffende de rechtspositie van de minderjarige in de jeugdhulp. - Kennismaking met het ondersteuningsmodel - Veiligheid.
Realisaties Waardengestuurd werken In verschillende teams werd een gesprek opgestart over de waarden. Waarden die de organisatie vooropstelt, waarden van ouders, waarden van de maatschappij en vooral ook de waarden die aan de basis liggen van ieders handelen. De afhankelijkheidsgraad van cliënten dwingt tot reflectie. Dwingt tot zorgzaam handelen en gezamenlijk verantwoordelijkheid opnemen dat dit correct en eerlijk gebeurt. Teams werkten hiermee verder en bekijken de eigen huisregels in dit kader.
Vertaling rechtsdecreet rechtspositie van de minderjarige in de jeugdhulp. Een rechtsdecreet bepaalt de positie van de minderjarige in zeven sectoren van jeugdhulp. Het decreet bepaalt dat jongeren rechten hebben waarvan de uitoefening actief door de hulpverleners moet worden mogelijk gemaakt. In onze sector werken we met jongeren met verstandelijke beperking. Jongeren actief bijstaan om hun rechten te kunnen uitoefenen betekent een hele uitdaging voor de hulpverlening. Het rechtsdecreet vraagt een vertaling op maat van onze doelgroepen. De aanpassingen zullen vooral nodig zijn op het vlak van informatie aan en communicatie met de minderjarige. Een aangepast taalgebruik, afgestemd op de mogelijkheden van kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking moet het geheel ondersteunen. Naast taal zullen ook andere communicatiewegen verkend worden. Meer dan ooit zal een heldere, doorzichtige dienstverlening hierbij een absolute voorwaarde zijn. In dit kader liep reeds een eerste experiment waarbij gezocht werd om de waarden van de organisatie te vertalen naar een groep cliënten.
jaarverslag
Organisatie
Kwaliteit Kennismaking met het ondersteuningsmodel De zoektocht werd opgestart naar een model dat systematisch en methodisch ondersteunen mogelijk moet maken, gericht op de kwaliteit van leven die elke individuele cliënt zichzelf droomt. Een ambitieus plan maar de basis is hiervoor reeds aanwezig: tal van medewerkers nemen dit reeds op in hun begeleidingswerk. De kwaliteit van de relatie mag daarbij niet gebukt gaan onder algemene standaarden, maar integendeel, verdient een extra steun in de rug! Een gestructureerd kader vonden we in het ondersteuningsmodel. Basis van dit model steunt op de visie van kwaliteit van leven. De cliënten bepalen zelf het perspectief dat ze aan hun leven wensen te geven en samen gaan de verschillende partijen rond de cliënt, op een planmatige en zorgvuldig opgevolgde wijze trachten dit samen met hem te realiseren. 2008 stond in het teken van verkennen van mogelijkheden om dit te vertalen naar de eigen context. Sleutelfiguren in de ganse organisatie werden hierbij betrokken, gebruikersraad werd geïnformeerd en leden van de raad van bestuur bekrachtigden de ontwikkelingen.
Veiligheid. Er werd stevig getimmerd aan een grotere veiligheid voor cliënten en medewerkers. In 2008 werd de functie beweging operationeel. Fixatiemateriaal, aangepast materiaal, aanpassingen aan infrastructuur zijn thema’s waarin adviezen gegeven worden en handleidingen opgemaakt die een veilig gebruik en een veilige omgeving moeten garanderen. De stafmedewerker, kinesist van opleiding, zoekt samen met de betrokkenen naar het meest aangepast en het minst ingrijpende materiaal.
Betrokkenheid van gebruikers Ouderparticipatie gebeurt in vijf verschillende overlegorganen. De gebruikersraad is het overkoepelende orgaan. Daarnaast functioneren drie raden voor kinderen jongeren en volwassenen. Het dagverblijf voor niet-schoolgaanden heeft eveneens een eigen ouderraad. De cliënten van de afdeling volwassenen zijn vertegenwoordigd in de cliëntenraad die viermaal per jaar samenkomt. Tussen gebruikersraad en cliëntenraad wordt gecommuniceerd via de verslagen. In 2008 zetten we onze inspanningen voort om meer ouders, familieleden aan te spreken om deel te nemen aan het collectief overleg. We merken een intensieve samenwerking en bereidheid tot overleggen rond het individuele kind. Dit betekent echter dat er minder tijd over is om op het gezamenlijke niveau nog tijd vrij te maken. Voor de voorziening is dit gezamenlijk overleg echter levensnoodzakelijk. An Bellemans Kwaliteitscoördinator/organisatiebegeleider
jaarverslag
43
Werking in cijfers Bezettingsgegevens algemeen
Personeelskengetallen
Internaat
Absoluut
%
Algemene bezetting (mét Perron)
93,14
92,22%
Bezetting zonder Perron
92,14
92,14%
Bezetting bijkomende handicap 'gedrags en emotionele stoornis'
47,17
47,17%
vakantiebezetting (% ifv de werkelijke bezetting)
26,53
28,77%
Semi-internaat
Absoluut
%
Algemene bezetting (mét Perron)
77,77
90,43%
Bezetting zonder Perron
69,17
89,37%
Schoolgaanden
60,76
87,55%
Niet-schoolgaanden
8,41
105,13%
Tehuis niet-werkenden
Absoluut
%
Algemene bezetting
77
100,00%
Bezetting Nursing
20
100,00%
Vakantiebezetting
24,97
32,43%
Beschermd wonen
Absoluut
%
Algemene bezetting
4,99
99,80%
Woonplaats Provincie
BT
DV
IN
SI
Eindtotaal
Totaal Antwerpen
64
10
95
76
245
Totaal Limburg
6
1
4
6
17
Totaal Oost-Vlaanderen
1
Totaal Vlaams - Brabant
10
1 17
Totaal West- Vlaanderen Eindtotaal
1
3 81
11
119
28 3
83
294
Leeftijd afd
+21
BT
81
DV
12-21
3-6
6-12
Eindtotaal 81
3
4
4
11
IN
12
81
1
25
119
SI
6
46
6
25
83
Eindtotaal
99
130
11
54
294
jaarverslag
Net zoals in 2007 hebben we dit jaar weer deelgenomen aan het project van het Vlaams Welzijnsverbond rond personeelskengetallen. Ondertussen kunnen we dus niet alleen onze kengetallen vergelijken met deze van andere voorzieningen, maar ook met onze eigen gegevens van voorgaande jaren. De cijfers geven steeds de situatie weer op 31 december van het betrokken jaar. Personeelsbestand Aantal WN (koppen) Aantal VTE contractueel Aantal voltijdse WN Aantal deeltijdse WN Aantal deeltijdse in VTE Aantal WN met contract onbep duur
2006 274 207.91 99 175 108.91 228
2007 288 220.46 107 181 113.46 235
2008 287 218.81 101 186 117.81 233
Personeelsuitbreiding Deeltijdfactor (VTE/koppen) Deeltijdverdeling (deeltijds/totaal) Kernbestand (onbep duur/totaal)
100 % 0.76 63,87 % 83,21 %
105,11 % 0.77 62,85% 81,60 %
99,65 % 0.76 64,81 % 81,18 %
Leeftijdskenmerken Rekenkundig gemiddelde Aantal WN jonger dan 35 jaar Aandeel Aantal WN van 35 tot 44 jaar Aandeel Aantal WN van 45 tot 49 jaar Aandeel Aantal WN van 50 tot 54 jaar Aandeel Aantal WN van 55 jaar en + Aandeel
2006 39,37 103 37,59 % 69 25,18 % 44 16,06 % 45 16,42 % 13 4,96 %
2007 39,42 108 37,50 % 68 23,61 % 44 15,28 % 48 16,67 % 20 6,94 %
2008 40,62 98 34,15 % 62 21,60 % 49 17,07 % 56 19,51 % 22 7,67 %
Werking in cijfers Leeftijdsverdeling volgens geslacht WN man <20 20-25 25-30 30-35 35-40 40-45 45-50 50-55 55-60 >60 WN vrouw <20 20-25 25-30 30-35 35-40 40-45 45-50 50-55 55-60 >60 Dienstanciënniteit Rekenkundig gemiddelde Aantal WN dienstanc. 0 tot 5 jaar Aandeel Aantal WN dienstanc. 6 tot 10 jaar Aandeel Aantal WN dienstanc. 11 tot 15 jaar Aandeel Aantal WN dienstanc. 16 tot 20 jaar Aandeel Aantal WN dienstanc. meer dan 20 jaar Aandeel
2006 46 4 9 3 1 8 11 7 3 228 2 27 33 30 27 34 39 32 3 1 2006 10,34 104 37,96 % 86 31,39 % 24 8,76 % 13 4,74 % 47 17,15 %
2007 48 1 4 8 4 2 5 11 9 2 2 240 2 32 32 33 27 36 34 35 8 1 2007 10,42 95 32,99 % 88 30,56 % 45 15,63 % 11 3,82 % 49 17,01 %
2008 48 1 3 6 6 3 5 9 11 2 2 239 2 27 29 30 31 31 38 36 14 1 2008 14,47 82 28,57 % 45 15,68 % 42 14,63 % 27 9,41 % 91 31,71 %
Opleidingskenmerken Opleidingsniveau (diploma) Aandeel master diploma Aandeel bachelor diploma Aandeel hoger secundair onderw. Aandeel lager secundair onderw. Aandeel zonder opleiding Opleidings % (gevolgd/tot gew.) Educatief verlof (uren educ/tot gew.) Functiekenmerken Aantal verschillende functies Aantal VTE ondersteunend Aantal VTE directe dienstverlening Aantal VTE directie
2006
2007
2008
5,01 % 44,49 % 37,11 % 3,86 % 9,53 % 1,14 % 0,20 %
5,36 % 45,37 % 36,03 % 3,64 % 9,60 % 0,50 % 0,16 %
5,62 % 45,60 % 35,56 % 3,34 % 9,89 % 1,00 % 0,14 %
2006 54 56,79 147,12 4
Loopbaanonderbrekende kenmerken Aantal WN die thematisch verlof namen Aantal WN < 50 jaar tijdskrediet vermindering 20 % vermindering 50 % vermindering 100 % Aantal WN > 50 jaar tijdskrediet vermindering 20 % vermindering 50 % vermindering 100 % Stroomkenmerken Aantal aanwervingen Aantal uitdiensttredingen Wegens natuurlijk verloop Wegens WN die ontslag geven Wegens WN die ontslag krijgen
2007 54 58,54 157,92 4 2006 9 19 7 8 4 13 1 10 2
2006 117 122 113 8 1
Loon- en productiviteitskenmerken Totale loonkost Gemiddelde loonkost per VTE Productiviteit Effectief gewerkte d /aanwezighd Effectief gewerkte dagen per VTE Prestatiegraad Gepresteerde uren / uurcapaciteit Gepresteerde uren per VTE
2008 54 56,67 158,14 4
2007 15 19 6 6 7 21 2 18 1
2007 117 115 106 6 3
2008 15 19 6 5 8 26 3 21 2 2008 161 150 138 9 3
2006 2007 2008 8.820.329 9.050.567 9.483.147 42.424 41.053 43.015 1 231
1 212
1 231
71,90 % 1.421
66,91 % 1.322
67,91 % 1.342
jaarverslag
Werking in cijfers Bedrijfseconomische cijfers
jaarverslag
Visie op mens en samenleving • • • • • •
Een christelijke visie waarin vrijheid en liefde centraal staan. Elke mens is een unieke persoon. Elk mens realiseert, met zijn eigen mogelijkheden en beperktheden, in vrijheid zijn mens-zijn. Leven krijgt zin in relatie tot de andere. Leven is gift voor de andere. Liefde betekent medemenselijkheid, is grondhouding voor iedere menswording. We kiezen voor een pluriforme samenleving die op haar beurt kiest: voor een evenwaardig samenleven. voor verscheidenheid van individuen en groepen en waar ieder mens ruimte heeft om zijn eigen geaardheid gestalte te geven.
Waarden grondwoorden van het Franciscaanse gedachtegoed inspireren ons: • dragen: we zijn er voor de andere, hij kan op ons rekenen. • gehoorzamen: we geven de andere gehoor, respecteren hem, vinden hem belangrijk met zijn levensverhaal, ervaringen, gevoelens en waarden. We beoordelen of veroordelen hem hier niet voor. • onteigenen: we proberen in symbolische betekenis afstand te doen van ons eigen levensverhaal. Staan open voor het verhaal van de andere. We zullen zeker niet trachten ons zijn leven toe te eigenen. Voor de basishouding in onze professionele dienstverlening betekent dit: • een wezenlijke erkenning van het recht op leven-met-een-handicap; • een diep respect voor de persoon met een handicap en zijn gezin; • een groot geloof in de groeikracht en de wil tot zelfontplooiing van élke mens zij het dat hij als persoon met een handicap beroep doet op onze ondersteuning zij het dat hij als medewerker deze ondersteuning mee gestalte geeft; • respect voor de eindigheid van groei en ontwikkeling, en van het menselijke kunnen in het algemeen; • het grote belang van goede menselijke relaties, ook in een professionele omgeving. • bewust omgaan met de spanningsvelden tussen het zelf en de andere, vrijheid en gebondenheid, eigen geaardheid en evenwaardigheid, mogelijkheden en beperktheden, ideaal en realiteit. Gewenste basiskwaliteiten van mensen in onze organisatie (zonder volledig te willen zijn): eerlijkheid, echtheid, openheid en transparantie, verbondenheid, engagement, optimisme. Tenslotte wensen we vanuit hetzelfde Franciscaanse gedachtegoed nog te benadrukken dat we in onze organisatie niet uitsluitend oog willen hebben voor het eindresultaat van ons handelen. Ook het op-weg-zijn als zodanig, voornamelijk het samen-op-weg-zijn, verdient uitdrukkelijke aandacht en waardering.
jaarverslag
47
jaarverslag
eindhoutseweg 25 - 2440 geel tel. 014 86 11 40 - fax 014 86 85 87 www.mpi-oosterlo.be
[email protected]
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: HERMAN DAEMS
MPI Oosterlo vzw