JAARVERSLAG
2015
JAARVERSLAG 2015 Maatschappelijke zetel en administratieve diensten GENT Burgstraat 170 Kantoren AALST ANTWERPEN FRANKRIJKLEI ANTWERPEN MERKSEM ANTWERPEN WILRIJK BRUGGE BRUSSEL CENTRUM BRUSSEL JETTE BRUSSEL SINT-PIETERS-WOLUWE BRUSSEL UKKEL CHARLEROI DEINZE DENDERMONDE DIEST EEKLO GEEL GENK GENT GROENTENMARKT GENT NIEUWEWANDELING GENT ST-PIETERS (STATION) HALLE HASSELT IEPER KORTRIJK LA LOUVIÈRE LEUVEN LIÈGE LIER LOKEREN MARCHE-EN-FAMENNE MECHELEN MENEN MONS NAMUR NIVELLES OOSTENDE OUDENAARDE ROESELARE SINT-NIKLAAS SINT-TRUIDEN TOURNAI TURNHOUT VERVIERS VILVOORDE WAREGEM WAVRE WETTEREN ZOTTEGEM
tel.: fax:
Hopmarkt 3A tel.: Frankrijklei 160-162 Bredabaan 505 Bist 156 Vlamingstraat 13 Kruidtuinlaan 13A Koningin Astridplein 5 Kerkstraat 71 Waterloosesteenweg 674 Boulevard Audent 1 Tolpoortstraat 71 bus 001 Franz Courtensstraat 35 Grote Markt 8 Boelare 19 Markt 61F Winterslagstraat 40 Groentenmarkt 4 Nieuwewandeling 122 K. Hendrikaplein 1 Joseph Possozplein 2 Thonissenlaan 20/26 Elverdingestraat 2 Leiestraat 8 Rue Sylvain Guyaux 53 Mgr. Ladeuzeplein 25 Bld. de la Sauvenière 45BC Kartuizersvest 20 Groentemarkt 32 Place aux Foires 17 IJzerenleen 24 Grote Markt 35A Rue des Capucins 35 Avenue F. Golenvaux 25 Rue de Namur 82 Alfons Pieterslaan 11 Nederstraat 11 Grote Markt 29 Houtbriel 13 Zoutstraat 2A Place Paul E. Janson 1A Merode-Center 31 Rue Xhavée 18A F. Rooseveltlaan 159 Stationsstraat 8 Place Alphonse Bosch 29 Markt 8 Hoogstraat 75
09 224 73 11 09 223 34 72 053 77 87 88 03 272 23 00 03 646 66 88 03 216 17 70 050 33 94 34 02 218 55 65 02 427 99 71 02 772 50 56 02 627 87 50 071 53 53 60 09 386 77 77 052 46 92 80 013 67 27 58 09 377 57 55 014 58 67 86 089 62 36 90 09 223 60 61 09 269 55 11 09 221 00 31 02 356 39 41 011 21 38 16 057 44 89 52 056 21 09 76 064 26 23 56 016 20 64 65 04 221 10 56 03 491 80 40 09 348 76 11 084 21 99 10 015 45 96 20 056 53 33 86 065 31 15 22 081 83 50 97 067 48 57 16 059 50 08 67 055 30 38 53 051 26 97 90 03 776 69 01 011 68 83 33 069 76 50 20 014 47 36 60 087 63 15 44 02 752 51 30 056 61 69 39 010 45 98 18 09 369 59 03 09 360 24 11
Maatschappelijke zetel en administratieve diensten GENT Burgstraat 170
1
tel.: fax:
09 224 74 77 09 224 74 84
GROEP CRELAN Europabank maakt deel uit van de Groep Crelan. De
tussen Lanbokas en Agricaisse en werd er één grote coöpe-
Groep Crelan is samengesteld uit vier entiteiten die 100%
ratieve kas gecreëerd, zijnde CrelanCo.
complementair zijn: Crelan NV en haar drie dochters, Crelan
CrelanCo bezit samen met de Federatie van de Kassen van
Insurance, de nichebank Europabank en de online bank
het Landbouwkrediet – een coöperatieve vennootschap die
Keytrade Bank.
toeziet op de coördinatie van de activiteiten van CrelanCo en de NV Crelan, die samen een federatie van kredietinstellingen vormen – 100% van de aandelen en stemrechten in de NV Crelan. Crelan en Crédit Mutuel Arkéa kondigden op 7 december 2015 aan dat ze exclusieve onderhandelingen voerden
Tot 18 juni 2015 was 50% van de aandelen van de NV
over de verkoop van alle aandelen van Keytrade Bank.
Crelan, in handen van de SAS Belgium CA (Crédit Agricole),
Op 27 januari 2016 werd het akkoord over de verkoop van
een vennootschap naar Frans recht. De overige 50% van
Keytrade Bank ondertekend. Na goedkeuring door de toe-
de aandelen was in handen van de coöperatieve vennoot-
zichthouders zal de verkoop normaliter in de eerste jaarhelft
schappen Lanbokas, Agricaisse en de Federatie van de
2016 worden gefinaliseerd. Door de verkoop van Keytrade
Kassen van het Landbouwkrediet.
Bank zal de solvabiliteit en de soliditeit van Crelan in 2016
In de loop van 2014 hebben de Franse en Belgische aan-
nog aanzienlijk versterkt worden. Een deel van de opbrengst
deelhouders een akkoord bereikt waarbij werd overeen-
zal gebruikt worden om in de verdere groei van Crelan te
gekomen dat de Franse aandeelhouder zijn participatie in de
investeren.
NV Crelan, zijnde 50% van het totale aantal aandelen, zou
De groep Crelan telt 3.325 medewerkers (medewerkers,
overdragen aan de Belgische aandeelhouders Lanbokas en
agenten en medewerkers van agentschappen inbegrepen),
Agricaisse.
733 verkooppunten, meer dan 1.250.000 klanten en meer
Deze overdracht werd op 18 juni 2015, na goedkeuring
dan 289.000 coöperatoren. Het aantal klanten en coöpe-
door de toezichthoudende overheden, gefinaliseerd. Door
ratoren neemt elk jaar gestaag toe, een mooi bewijs van de
deze aandelenoverdracht werd Crelan in 2015 een 100%
duurzame groei van de Groep Crelan.
Belgische bank met een 100% coöperatieve verankering! Op 5 november 2015 vond er bovendien een fusie plaats
De hoofdzetel van de Groep bevindt zich te Brussel.
EUROPABANK - RAAD VAN BESTUUR
Van links naar rechts:
Jean-Pierre Dubois, Hendrik Vandamme, Luc Versele, Jan Annaert, Rudi Vanlangendyck, Fernand George, Peter Venneman, Marc Claus, Luc De Wilde, Gérald Bogaert
2
VOORWOORD DOOR DE VOORZITTER VAN HET DIRECTIECOMITÉ Het jubileumjaar 2015, naar aanleiding van het 50-jarig
van middelen, de nodige groei en rendabiliteit verzekeren.
bestaan van de bank, werd gestart met een spetterend feest
Diverse werkgroepen en projecten worden opgestart. Deze
en werd afgesloten met een uitstekend resultaat.
zullen in eerste instantie uitmaken hoe wij tot de optimale
In 2015 werd ook afscheid genomen van Rudy Van Hecke.
combinaties gaan komen en wat de juiste toewijzing van de
Hij is na een carrière van bijna 40 jaar, waarvan 19 jaar als
middelen zal zijn.
lid van het directiecomité en vijf jaar als voorzitter, in 2015
Europabank is en blijft een nichebank. We zijn ervan over-
met pensioen gegaan. Hij heeft een zeer degelijk gestructu-
tuigd dat ons robuust bankmodel ook in de toekomst zijn rol
reerde en georganiseerde instelling achtergelaten. De bank
zal spelen in het Belgische bancaire landschap.
zal hier nog lang kunnen van genieten.
Er werd dan ook een nieuw kantoorconcept ontworpen. Het kantoor op de Groentenmarkt te Gent werd volledig gere-
In 2015 heeft de ECB een hoofdrol gespeeld op econo-
noveerd en ingericht volgens een eigentijds concept waarbij
misch vlak. Sinds de maand maart werd door de ECB
de cliënten in een ongedwongen sfeer ontvangen en op per-
meer dan 500 miljard euro in de “lijdende” economie
soonlijke wijze bediend worden. Dit concept werd ook reeds
gestopt, met als voornaamste doel de bedrijfskredieten en
toegepast op ons nieuw kantoor te Jette en bij de verhuis
consumentenkredieten te ondersteunen. Deze geldcreatie
van het kantoor in Deinze. De andere kantoren zullen volgen.
heeft er in elk geval voor gezorgd dat de rentevoeten tot ongekende dieptes zijn afgedaald, tot negatieve interest-
Wij danken de medewerkers van de kantoren en de hoofd-
voeten toe. Mede door de groeivertraging van de Chinese
zetel voor hun enthousiasme en inzet evenals de cliënten
economie en ondanks de sterk dalende grondstofprijzen
voor hun trouwe samenwerking; dankzij hen heeft de bank
kwam de economische groei echter niet op gang.
haar 50-jarig jubileum kunnen vieren.
In België vallen vooral de massale vervroegde terugbetalingen
We zullen dan ook alles in het werk stellen om de verdere
van langlopende hypothecaire kredieten op, waardoor de
groei en ontwikkeling voor de komende 50 jaar te
transformatiemarges van de financiële instellingen onder druk
verzekeren. We hebben er het volste vertrouwen in.
komen te staan. De concurrentie op de hypothecaire kredietmarkt maakt dat vele kredieten werden afgesloten aan zeer
Rudi Vanlangendyck
lage rentevoeten en dus ook aan zeer lage marges. En niet-
CEO
tegenstaande diverse rentedalingen van de spaarrekeningen, staan deze nog niet in verhouding tot de marktrente. De ontvangen wederbeleggingsvergoedingen stutten in niet onbelangrijke mate dit verlies aan inkomen in 2015 maar zullen de komende jaren een aanzienlijk verlies aan renteinkomen laten noteren. Dit renteverlies zal dan gedeeltelijk via allerlei besparingen dienen opgevangen te worden. Europabank heeft in dit alles een eigen koers gevaren. De kredietproductie, hét ECB-probleem, was voor Europabank in 2015 de hoogste ooit. Op het gebied van vervroegde terugbetalingen kende Europabank slechts een beperkte stijging. De kosten zijn gestegen, gelinkt aan hogere productiecijfers, door extra personeel en door diverse taksen. Niettegenstaande de niet aantrekkende economie zijn de waardeverminderingen onder het niveau van 2014 gebleven. Daarenboven kende onze cardsactiviteit in 2015 de hoogste omzet ooit. Globaal werd 2015 afgesloten met een resultaat net onder dit van het recordjaar 2014. Voor de strategie van de komende jaren wordt gefocust rond vier productgroepen en vier verkoopskanalen. De optimale combinaties tussen de productgroepen en de verkoopskanalen moeten, ondersteund door de juiste toewijzing
Al onze cijfergegevens in dit verslag zijn IFRS gerelateerd. Alleen waar noodzakelijk en nuttig, verwijzen we nog naar de Belgian Gaap.
3
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR OVER HET BOEKJAAR 2015 TITEL 2015 WAS EEN UITSTEKEND JAAR!
werking. De waardeverminderingen ten opzichte van de gemiddelde kredietportefeuille resulteerde in een krediet-
ĵĵ Winst
verliesratio van 0,93%.
Europabank realiseerde in 2015 een nettowinst van 18,2 miljoen euro. Dit is slechts een half miljoen lager dan het
ĵĵ Balans
recordjaar 2014. De fors hogere belastinglasten liggen hier
Het balanstotaal groeide naar 1.320 miljoen euro. Dit is
voor een belangrijk gedeelte aan de basis. Geen “excess
een verhoging met meer dan 5%. De aan de bank toevertrouwde
profit rulings” voor Europabank: over 2015 bedraagt de
middelen stegen met meer dan 6% of 68 miljoen euro. Deze
winstbelasting nagenoeg 35%. Het resultaat vóór belastin-
middelen werden voornamelijk omgezet in kredieten die stegen
gen is ongeveer een half percent hoger dan vorig jaar.
met 36 miljoen euro of 4,1%. De kredietproductie was dan ook
Het rendement op het eigen vermogen (ROE) van 14% kan,
de hoogste ooit met een totaal bedrag van 319 miljoen euro.
in de huidige marktomstandigheden, als een uitstekend
De interbancaire beleggingen namen toe met 55 miljoen
resultaat beschouwd worden.
euro. Dit is het gevolg van de afname van de eigen financiële portefeuille en als saldo van de aangetrokken middelen min de gerealiseerde kredieten. De kredietportefeuille wordt
Winstevolutie en ROE-ratio
volledig gefinancierd met cliëntendeposito’s. Meer dan 75% van deze cliëntendeposito’s werd omgezet in kredieten die de Belgische economie ondersteunen. Evolutie geconsolideerde balans 2010-2015 (in miljoen euro)
Winstevolutie (in duizend euro)
ROE in %
ĵĵ Opbrengsten & Kosten Niettegenstaande de sterke druk op de transformatiemarge, door de zeer lage marktrentevoeten, is Europabank erin geslaagd om haar resultaat te bestendigen.
ĵĵ Eigen vermogen
De ontvangen commissie-inkomsten stegen met meer dan 6%,
Het eigen vermogen van Europabank bedraagt 128,5
voornamelijk te danken aan de cardsactiviteiten waarvan de
miljoen euro. De solvabiliteit uitgedrukt als kernkapitaal-
omzet voor het eerst meer dan 1.150 miljoen bedroeg.
ratio (common equity tier 1-ratio) bedraagt 15,15%, ruim
Zowel
de
personeelsuitgaven
als
de
algemene
en
administratieve kosten stegen met ongeveer 0,6 miljoen euro. Meer personeel, ondermeer ter versterking van de
boven de gestelde verplichtingen. Eigen vermogen en CET 1-ratio
afdelingen Risk Management, Assets & Liabilities Management en Interne Audit & Inspectie, ligt hier aan de basis. Voor de algemene kosten betreft het voornamelijk verhogingen van diverse bijdragen, taksen en volumegebonden kosten. De bankentaksen maken meer dan 12% uit van de algemene kosten. De Cost Income Ratio bedraagt 53,6% wat een uitstekende prestatie is. Europabank behoort hiermee tot de meest performante Belgische banken.
ĵĵ Waardeverminderingen De waardeverminderingen daalden tegenover vorig jaar enerzijds door de strikte opvolging, anderzijds ook beïnvloed door een aanpassing in de boekhoudkundige ver-
4
Eigen vermogen (in miljoen euro)
CET 1-ratio in %
TITEL VAN DE RAAD VAN BESTUUR OVER HET BOEKJAAR 2015 VERSLAG ĵĵ Cliëntentevredenheid
Evolutie kredietportefeuille 2010-2015 (in miljoen euro)
Om de cliëntentevredenheid te meten, gebruikt de bank de Net Promotor Score, kortweg NPS genoemd. In 2015 bedraagt de NPS 62%, dit is de hoogste score ooit en is een duidelijk signaal dat de cliënten de aanpak van Europabank appreciëren.
ĵĵ Andere beleggingen De andere beleggingen stegen van 357,9 miljoen euro eind vorig jaar naar 387,4 miljoen euro. De beleggingen op korte Vernieuwd kantoor Gent Groentenmarkt
termijn stegen met 90,4% naar 115,9 miljoen euro, terwijl de obligatieportefeuille daalde met 8,6% tot 271,4 miljoen euro. De obligatieportefeuille bestaat uitsluitend uit effecten van overheden en bevat nu voor 33,8% overheidsschuld van
ONZE CORE ACTIVITEITEN ĵĵ Depositowerving Europabank werkt volgens het klassieke bankmodel waarbij deposito’s omgezet worden in kredieten. Bijgevolg tracht
andere Europese landen (Finland, Frankrijk, Nederland en Oostenrijk).
ĵĵ Divers inkomen
de bank de depositogroei af te stemmen op de verwachte
Cards
kredietgroei. In 2015 steeg het totaalbedrag aan deposito’s
Het jaar 2015 was een uitzonderlijk jaar zowel op het vlak
van 1,097 miljard euro naar 1,165 miljard euro, en dit zonder
van de business en financiële resultaten als op vlak van
een actieve publicitaire depositocampagne te voeren.
ontwikkeling van nieuwe technologieën. Aan de kant van de kaartuitgifte werd de Bancontact/Mister-
Evolutie deposito’s 2010-2015 (in miljoen euro)
Cash kaart bruikbaar gesteld voor beveiligde betalingen op het internet. De kaarthouder kan zijn akkoord voor de e-commerce betaling bevestigen met zijn digipass van eb online. Een contactloze Visa-kredietkaart staat in de steigers en zal eveneens bruikbaar gesteld worden voor het cliënteel. Hiermee is zowel de NFC-technologie (Near Field Communication) geïmplementeerd als de mogelijkheid om in de toekomst de dienstverlening nog verder te optimaliseren. Europabank is meteen de eerste Belgische bank die contactloze Visa-kaarten uitgeeft. In de kaartacceptatie bij handelaars blijft Europabank, ondanks de internationalisering van de concurrentie en de versterkte posities van de nationale spelers door overnames,
ĵĵ Kredietverstrekking
erin slagen om duizenden nieuwe handelaars te laten kiezen voor een samenwerking met Europabank, met een stijging in
De kredietportefeuille steeg met 4,1% tot 904,7 miljoen euro.
omzet van maar liefst 28% als gevolg. De samenwerking met
Diverse marketingacties onderstreepten het 50-jarig bestaan
externe partners en de inzet van het eigen kantorennet als
van de bank. Het aantal kredietaanvragen nam toe met
bijkomend distributiekanaal verloopt uitstekend en zorgde in
5,5%. De kredietproductie kende een groei van 3%. Deze
2015 voor 65% van de nieuwe aansluitingen.
groei situeerde zich zowel in de lening op afbetaling voor
Ook in de e-commerce business zijn de resultaten uiter-
privédoeleinden als in professioneel krediet en leasing. De
mate positief met per maand gemiddeld 25 aansluitingen
totale kredietverstrekking aan professionelen steeg met 8%.
van nieuwe webshops die via Europabank hun betalingen
5
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR OVER HET BOEKJAAR 2015 TITEL verwerken. De omzet van de actieve webshops verdubbelde met een stijging van 120%.
CLIËNTENTEVREDENHEID
In de transactieverwerking bij handelaars werd het aanbod
De fikse concurrentie in het Belgische bankenlandschap
van Europabank uitgebreid met de acceptatie van “mobiele”
verplicht de bank om zich duidelijk te onderscheiden.
betalingen. De ontwikkeling, certificatie door de internati-
Europabank doet dat enerzijds door kwalitatieve en trans-
onale kredietkaartschema’s Visa en MasterCard, en een
parante producten aan te bieden en anderzijds door een
pilootproject werden succesvol afgerond. De effectieve roll-
uitstekende dienstverlening. De tevredenheid en loyaliteit
out met terminalpartner CCV werd effectief opgestart in het
van cliënten is dan ook uiterst belangrijk.
laatste kwartaal van 2015.
Om deze cliëntentevredenheid te meten, gebruikt de bank
Hiernaast werd ook de acceptatie van kredietkaart-
de Net Promotor Score, kortweg NPS genoemd. Bij deze
betalingen via NFC-technologie ontwikkeld.
methode vraagt men cliënten om aan de hand van een
In het eerste kwartaal 2016 worden de eerste piloot-
score van 1 tot en met 10 aan te geven in welke mate ze de
handelaars geactiveerd voor het verwerken van transacties
bank zouden aanbevelen aan hun omgeving.
met contactloze betaal- en kredietkaarten.
Europabank haalt in 2015 een NPS van 62, wat een bijzon-
Europabank blijft de aangewezen partner voor alle huidige
der goed resultaat is. De hoge score is het bewijs dat de
en toekomstige (contactloos, mobiel, online) betaalmetho-
cliënten de dienstverlening van de bank enorm appreciëren.
des en biedt interessante “one-stop-shop” oplossingen voor elk type handelszaak. Eén partner, één contract en een transparante tarificatie zonder verborgen kosten worden gecombineerd met een ongeëvenaarde kwaliteitsvolle en gepersonaliseerde dienstverlening in alle facetten van het
ONZE EXPANSIE De expansiestrategie van Europabank streeft een gestage
betalingsverkeer.
groei na.
Verzekeringen Het verzekeringsinkomen van de bank kent een daling van
ĵĵ Kantoren
8% ten opzichte van vorig jaar. Het inkomen is voor bijna
Met een nieuwe vestiging in Jette opende de bank in oktober
90% afkomstig uit de verkoop van overlijdensdekkingen.
haar 47ste kantoor. De heer Arseen Magerman werd de
Door de invoering van de AssurMiFID-gedragsregels van
kantoorhouder. Dankzij dit 4de kantoor in het Brusselse Gewest
de FSMA en de steeds strengere opleidingsvereisten, werd
versterkt de bank haar positie in deze regio.
beslist over te gaan tot verkoop van de verzekeringsporte-
In 2016 zet de bank haar expansie verder en wordt er een
feuille BOAR (Brand Ongevallen en Allerlei Risico’s). Sedert
kantoor geopend in Seraing.
1 januari 2016 is de BOAR-portefeuille overgedragen aan Cornelis & Partners Verzekeringen. Als nevenactiviteit zal de bank alleen nog reis- en hospitalisatieverzekeringen aanbieden aan haar cliënten.
ĵĵ Digitale groei Dankzij de groei van digitale verkoop- en communicatiekanalen, is de Europabank-website uitgegroeid tot het belangrijkste verkoopkanaal op afstand. De aanvragen via de post en het callcenter dalen ten voordele van de populariteit van het webkanaal. De bank stimuleerde de verkoop via het web in 2015 onder andere door gerichte online marketingacties op te zetten. In 2016 zal dit verkoopkanaal nog aan belang winnen.
6
TITEL VAN DE RAAD VAN BESTUUR OVER HET BOEKJAAR 2015 VERSLAG ĵĵ Eb online via desktop en mobiel
creëren bij medewerkers en steeds een open communica-
Internetbankieren zit nog steeds in de lift. Zowel het aantal
tie en goede begeleiding – over de gehele loopbaan – na te
cliënten dat gebruik maakt van internetbankieren, als het
streven. De leidinggevenden van de bank spelen daarin een
aantal verrichtingen dat online uitgevoerd wordt, stijgt jaar-
zeer belangrijke en centrale rol. In de huidige context (maat-
lijks. Met eb online biedt Europabank een gebruiksvriende-
schappelijk, arbeidsmarkt, wetgevend kader) wordt hun rol
lijk platform voor internetbankieren aan, een concept dat
steeds belangrijker en complexer.
gesmaakt wordt door de cliënten.
Het deeltijds werk is in beperkte mate toegenomen. Iets
In 2016 wordt eb online grondig vernieuwd om de
meer dan 18% van de medewerkers werkt in een deeltijds
recentste digitale evoluties te omarmen en een optimale
regime, 70% hiervan werkt onder het 4/5de regime.
gebruikservaring te garanderen, zowel op desktop als
Gezien het beperkt aantal medewerkers in bepaalde afde-
tablets en smartphones.
lingen en het aantal kleinere kantoren is het steeds een
ĵĵ Personeel
uitdaging om tot een efficiënte invulling te komen. Naast de nodige flexibiliteit, zijn er binnen de bank – zowel voor
Net zoals de voorbije jaren het geval was, is het personeels-
de hoofdzetel als voor het kantorennet – medewerkers
bestand van de bank in 2015 opnieuw gestegen (+2,5%
opgenomen in de zogenaamde ‘vliegende ploegen’. Deze
ten opzichte van 2014). Op 31 december 2015 telde
ploegen, met gemotiveerde en polyvalente medewerkers,
Europabank 329 personeelsleden ten opzichte van 321 eind
bieden een meerwaarde zowel voor de bank als voor de
2014. Onder hen tellen wij 119 kaderleden (+3,4% ten opzich-
medewerkers gezien het gedifferentieerde karakter van de
te van 2014). Van de 329 medewerkers zijn er 162 tewerkge-
werkzaamheden.
steld op de hoofdzetel en 167 in het kantorennet. Er werken
De bank investeert ook in zijn medewerkers. In 2015 werden
bij de bank evenveel mannen (49,9%) als vrouwen (50,1%).
door zowat alle medewerkers meer dan 31.000 uur aan formele
In 2015 mochten wij maar liefst 23 nieuwe medewerkers
of informele opleiding gevolgd. Opvallend hierbij is dat zowat
verwelkomen (ten opzichte van 12 in 2014). 11 onder hen
60% van de opleiding door mannen werd gevolgd, terwijl de
bezitten een masterdiploma, 11 een bachelordiploma en
bezetting nagenoeg 50/50 is. De vorming van nieuwe mede-
1 een diploma van hoger secundair onderwijs. Daarmee
werkers werd in 2015 versterkt, voornamelijk voor wat betreft
hebben bijna alle (96%) nieuw aangeworven medewer-
de medewerkers die werden aangeworven voor de kantoren.
kers een diploma hoger onderwijs. Bekijken we de situatie
Hiervoor werd een specifieke cursus op de hoofdzetel uitge-
‘globaal bank’ dan bedraagt het totaal percentage perso-
werkt waarna de opleiding vervolledigd wordt in het kantoor.
neelsleden met een diploma hoger onderwijs bijna 75%. De
Voor de medewerkers van de hoofdzetel bestaat de opleiding
toenemende complexiteit en omvang van de regelgeving in
voornamelijk uit een on-the-job training.
onze sector en het feit dat ook de jobs op zich alsmaar meer
In 2014 werd binnen onze bank, in samenwerking met de
competenties, vaardigheden en (wettelijke) kennisvereisten
Universiteit Gent (Vakgroep Sociologie), een onderzoek
vragen van de mensen die ze uitvoeren, zorgt er mee voor
gevoerd naar “Welbevinden op het werk”. De resultaten
dat het studieniveau steeds hoger komt te liggen. Wij stellen
werden in 2015 ontvangen en bleken zeer positief. Hieruit
deze noodzakelijke evolutie vast zowel in de sector als in de
blijkt ondermeer dat een overgrote meerderheid (namelijk
bank.
87,8%) van de medewerkers die deelnamen aan het onder-
De meeste vacatures in de bank raken vrij vlot ingevuld
zoek van eerder tevreden tot zeer tevreden zijn met hun
binnen een zeer redelijke termijn en dit nog steeds volledig in
job in de bank. Ook over de relatie met de collega’s was
eigen beheer. Op basis van de positieve reacties van zowel
er een zeer grote tevredenheid aangezien meer dan 82%
de aangeworven als niet-weerhouden sollicitanten, stellen
van de medewerkers steeds bereid gevonden werd om mee
wij vast dat het familiale karakter van de bank, de open,
te helpen. Ook de relatie met de leidinggevende is over het
correcte communicatie van Human Resources en de com-
algemeen positief en de medewerkers hebben een duide-
pacte duur van de selectieprocedure door hen zeer sterk
lijke taakinhoud en verantwoordelijkheid. Wel werd gemeld
geapprecieerd worden.
dat de zoektocht naar het evenwicht in de combinatie werk-
Met een ratio vrijwillig verloop van 1,85% (ten opzichte van
gezin soms de nodige stress en vermoeidheid met zich mee
0,94% in 2014) scoorde de bank op het vlak van retentie
brengt zonder dat dit evenwel aan het beleid van de bank
iets minder goed dan de twee voorgaande jaren, maar nog
wordt toegeschreven.
steeds heel wat beter dan het nationale gemiddelde dat
Voor 2016 zal Human Resources studies rond een Flex
6,62% bedroeg in 2014.
Income Plan en rond de functieclassificaties opstarten.
Erkenning, ondersteuning, persoonlijke ontwikkeling en autonomie zijn uiterst belangrijke peilers voor engagement. Het is bovendien van belang realistische verwachtingen te
7
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR OVER HET BOEKJAAR 2015 TITEL DEUGDELIJK BESTUUR
Personeelsevolutie 2010-2015
De bank schenkt bijzondere aandacht aan een deugdelijk bestuur bij de uitoefening van haar activiteiten. Met een goede bestuurlijke structuur en aandacht voor de beheersing van de risico’s wenst Europabank de belangen van haar stakeholders, de cliënt, de medewerker en de aandeelhouder te behartigen.
ĵĵ Beloningsbeleid Het beloningsbeleid heeft tot doel tegen marktconforme voorwaarden gekwalificeerde en deskundige medewerkers, directieleden en bestuurders aan te trekken en te behouden
ĵĵ Organisatie
teneinde de strategische en operationele doelstellingen te
Het systeem van de elektronische verwerking van binnen-
realiseren.
komende briefwisseling werd uitgebreid met een groot
Europabank heeft een beloningsbeleid uitgewerkt over-
aantal nieuwe functionaliteiten. Inkomende faxen worden
eenkomstig de wettelijke en prudentiële voorschriften zoals
volledig elektronisch verwerkt.
vastgelegd in de Wet op het Statuut van en het Toezicht op
De introductie van tablets in de kredietcomités zorgt er niet
Kredietinstellingen van 25 april 2014 en van diverse Europese
alleen voor dat massa’s papier uitgespaard wordt, eveneens
richtlijnen. Meer in het bijzonder werd ervoor gezorgd dat het
verhoogt dit het gebruiksgemak voor de kredietbeslissers. In
beloningsbeleid in overeenstemming is met de principes van
2016 zal het gebruik van tablets in diverse andere comités en
een gezond risicobeheer en governance binnen de bank.
meetings verder uitgerold worden.
Met haar beloningsbeleid wil de bank vermijden dat onge-
De bank zet volop in op het digitaliseren en automatiseren van
wenst risicogedrag wordt aangemoedigd. Het beloningsbe-
werkprocessen. De aanzet werd gegeven voor het project fac-
leid beantwoordt aan de normen die werden vastgelegd op
turenverwerking. We streven ernaar bij de inkomende facturen
niveau van de Groep Crelan.
het validatieproces, de boekingen, de communicatie tussen
De vergoeding van de medewerkers en directieleden
de diverse afdelingen van de bank en de uiteindelijke archi-
bestaat uit een vast en een variabel gedeelte. Het belo-
vering van de facturen volledig elektronisch te laten verlopen.
ningsbeleid voorziet in een evenwichtige verdeling tussen
Op die manier blijft de bank op een duurzame wijze verder
de vaste en variabele verloning. Het bedrag dat jaarlijks ter
investeren in de toekomst.
beschikking wordt gesteld voor de variabele verloning is in beperkte mate gekoppeld aan het geconsolideerd resultaat
ĵĵ Informatica
van de bank in haar geheel. Dit uitgangspunt houdt in dat
In 2015 vernieuwde de bank de SWIFT- en STET-infrastruc-
de bank zich gewapend heeft tegen het nemen van on-
tuur. Alle nationale en internationale betalingen van de groep
verantwoorde risico’s waarbij de belangen van de cliënten
Crelan passeren nu via de datacenters van Europabank.
zouden kunnen geschaad worden. De variabele vergoeding
Er werd gestart met decentrale scanning in een reeks kan-
wordt goedgekeurd door de Raad van Bestuur op advies
toren; dit wordt verder uitgerold in 2016.
van het Remuneratiecomité. Het Directiecomité is verant-
De bank vernieuwde de belangrijkste centrale systemen
woordelijk voor de bepaling van de vaste verloning en de
waarop de core business van de bank geprocessed wordt.
toekenning van de variabele verloning aan de medewerkers.
De gebruikte IBM POWER 8 machines onderscheiden zich
De vaste en variabele verloning van de bestuurders, leden van
in stabiliteit en performantie.
het Directiecomité, wordt goedgekeurd door de Raad van
Voor de afdeling Cards zorgde de bank ervoor dat trans-
Bestuur op advies van het Remuneratiecomité. De overige
acties die komen van mobiele betaalsystemen verwerkt
leden van de Raad van Bestuur, met uitzondering van de
kunnen worden. Ook werd gestart met de ontwikkeling van
onafhankelijke bestuurder, ontvangen geen vergoeding. De
contactless betaalkaarten.
onafhankelijke bestuurder ontvangt een vaste maandelijkse
De bank maakte voor eb-lease een nieuwe website om de
vergoeding die niet gerelateerd is aan het resultaat van de
samenwerking met Crelan-agenten, makelaars en dealers
bank. De totale vergoeding die werd toegekend aan directie
nog beter te faciliteren.
en onafhankelijke bestuurder bedraagt 1,46 miljoen euro. Het
Voor de afdeling Kredieten implementeerde de bank de
Remuneratiecomité brengt jaarlijks aan het Remuneratie-
nieuwe Wet op het consumentenkrediet en werd het
comité van de groep Crelan verslag uit over het remuneratie-
kredietaanvraagproces verder geïnnoveerd.
beleid waarin zij duidt in welke mate gevolg werd gegeven
8
TITEL VAN DE RAAD VAN BESTUUR OVER HET BOEKJAAR 2015 VERSLAG aan de circulaires van de Nationale Bank van België. Tevens
Teneinde dit op een optimale manier te kunnen uitvoeren,
wordt een verslag voorgelegd inzake de vergoeding van het
is deze taak toegewezen aan externe bestuurders. De
Directiecomité.
heer Jan Annaert, onafhankelijk bestuurder, is aange-
ĵĵ Governance beginselen
steld als voorzitter van het Auditcomité. Het Auditcomité is verder samengesteld uit de heren Fernand George en Peter
Deugdelijk bestuur staat hoog in het vaandel waarbij respect
Venneman. Ook de voorzitter van de Raad van Bestuur, de
voor de privacy en een snelle en correcte klachtenbehande-
voorzitter van het Directiecomité en de vertegenwoordigers
ling een voorname plaats innemen.
van Interne Audit en Inspectie wonen de vergadering bij.
De governance beginselen zijn terug te vinden op de website
Het Auditcomité is in 2015 zeven keer samengekomen.
onder de rubriek “juridische informatie”.
ĵĵ Raad van Bestuur
ĵĵ Remuneratiecomité Het Remuneratiecomité heeft als taak de Raad van Bestuur
De Raad van Bestuur heeft tijdens de vergadering van 21
bij te staan bij de vastlegging van het beloningsbeleid en
september 2015 kennis genomen van het ontslag van de
het toezicht op de uitvoering ervan en bij het aanwijzen en
heer Rudy Van Hecke als bestuurder. De heer Rudy Van
aanbevelen van kandidaten voor de Raad van Bestuur en
Hecke zetelde sinds 1996 in de Raad van Bestuur.
het Directiecomité.
De heer Rudi Vanlangendyck werd benoemd tot bestuurder
Het Remuneratiecomité staat ook in voor de evaluatie van
in opvolging van de heer Van Hecke.
de werking van de Raad van Bestuur en de individuele
De Raad van Bestuur kwam zeven keer samen in 2015.
bestuurders.
Onder de bevoegdheid van de Raad van Bestuur functione-
Het Remuneratiecomité voert tevens rechtstreeks toe-
ren het Auditcomité en het Remuneratiecomité.
zicht uit op de beloning van de verantwoordelijken voor de
De samenstelling van de Raad van Bestuur is als volgt: Voorzitter:
Luc Versele
Bestuurders:
Jan Annaert
Gérald Bogaert
Marc Claus
Luc De Wilde
Jean-Pierre Dubois
Fernand George
Hendrik Vandamme
Rudi Vanlangendyck
Peter Venneman
Commissaris:
Deloitte Bedrijfsrevisoren BV
onafhankelijke controlefuncties. Het Remuneratiecomité wordt voorgezeten door de heer Luc Versele. De heer Fernand George en de onafhankelijke bestuurder, de heer Jan Annaert, maken eveneens deel uit van het Remuneratiecomité. De voorzitter van het Directiecomité neemt deel op uitnodiging. Het Remuneratiecomité is zes keer samengekomen in 2015.
Vertegenwoordigd door: Philip Maeyaert
ĵĵ Auditcomité Het Auditcomité heeft een tweeledige taak. Zij staat in de meest brede zin in voor de monitoring van de activiteiten die verband houden met het financieel verslaggevingsproces en controle op de jaarrekeningen, de interne controle en risicobeheer en Interne Audit en Inspectie. Zij staat ook in voor de monitoring van het risicobeheer en de risicostrategie van de bank en staat de Raad van Bestuur bij in de uitoefening van het toezicht op deze materie.
9
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR OVER HET BOEKJAAR 2015 TITEL ĵĵ Het Directiecomité Op 30 september werd afscheid genomen van de voorzitter van het directiecomité, de heer Rudy Van Hecke, die met pensioen ging. Hij is als CEO opgevolgd door de heer Rudi Vanlangendyck. De heer Vanlangendyck heeft bijna 30 jaar ervaring in diverse financiële instellingen, waarvan 15 jaar als directeur bij Crelan.
Directiecomité Rudi Vanlangendyck (1) CEO Gérald Bogaert (2) bestuurder-directeur Marc Claus (3) bestuurder-directeur Luc De Wilde (4) bestuurder-directeur
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
Directeuren Marleen Adriaenssens (5) Geert Arnou (6) Thierry De Smet (7) Dirk Overstraete (8) Hans Raes (9) Amaury Rooselaer (10) Wim Van den Bossche (11)
Onderdirecteuren Stefaan Bral (12) Luc Janssens (13) Vanessa Moulin (14) Linda Robrecht (15) Marleen Steels (16) Yves Van Acker (17) Kris Van Mullem (18) Jan Wallays (19) Jo Wierinck (20) Eddy Willems (21)
10
TITEL VAN DE RAAD VAN BESTUUR OVER HET BOEKJAAR 2015 VERSLAG ĵĵ Risico’s en risicobeheer Identificatie en beheer van risico’s Algemeen
in geval van mogelijke schokken die de financiële gezondheid van de Groep Crelan bedreigen.
De bank beschikt over een interne controlestructuur die
Renterisico
toelaat haar risico’s te identificeren en te beheersen.
Het renterisico betreft de huidige en toekomstige blootstel-
Gezien de aard van de activiteiten van de bank hebben de
ling aan ongunstige rentebewegingen van de winstgevend-
belangrijkste risico’s betrekking op het kredietrisico, het rente-
heid en het vermogen van de bank.
risico en het liquiditeitsrisico. Daarnaast beschouwt de bank
Het ALCO bewaakt het renterisico. Hierbij wordt de evolu-
ook het strategisch en business risico, het operationeel risico
tie van de renterisicopositie opgevolgd, alsook de overeen-
en het concentratierisico als belangrijke risico’s.
stemming met wet- en regelgeving, beleidslijnen en geldende
Deze risico’s worden gemonitord in diverse comités, namelijk
waarschuwingsdrempels en limieten. Alle limieten opgelegd
het Assets & Liabilities Committee (ALCO), het Krediet- en
door de toezichthouder werden gerespecteerd.
Contentieux Evaluatie Comité (KCEC) en het Riskcomité.
De bank meet haar renterisico zowel vanuit een inkomens-
Specifieke risico’s die verband houden met bedrijfscontinuï-
perspectief als vanuit een economisch waardeperspectief.
teit en informatiebeveiliging worden opgevolgd in de desbe-
Voor wat betreft de inkomstengevoeligheid simuleert de
treffende stuur- en werkgroepen.
bank het effect op haar resultaat van geleidelijke marktrente-
Het Auditcomité overkoepelt al deze controlestructuren
wijzigingen gaande van -300 tot +300 basispunten op een
en fungeert tevens als Riskcomité zoals bedoeld in de
tijdshorizon van 3 jaar. Voor de vermogensgevoeligheid wordt
Bankenwet.
het effect gemeten van plotselinge wijzigingen in de markt-
Het Remuneratiecomité evalueert de risico’s met betrekking
rente op de economische waarde van het banking book.
tot het beloningsbeleid.
Daarnaast meet de bank ook de inkomstengevoeligheid
De effectieve leiding van de bank beoordeelt jaarlijks de aan-
volgens een model dat op groepsniveau gebruikt wordt
gepastheid van haar interne controle en rapporteert hierover
en dat zowel parallelle als niet-parallelle rentescenario’s
aan het Auditcomité, de Raad van Bestuur, de Nationale
beschouwt. Dit model beschouwt enerzijds de evolutie van
Bank en de Commissaris. De beoordeling heeft betrekking
de netto renteopbrengsten voor de volgende 15 jaar en,
op een breed spectrum aan domeinen, met name het door
anderzijds, de huidige waarde van alle toekomstige netto
de bank gehanteerde interne controlesysteem, het proces
renteopbrengsten.
van financiële verslaggeving, de organisatorische werking
De bank beheert haar renterisicopositie op proactieve wijze
van de bank, de werking van ondersteunende functies en
teneinde steeds te kunnen voldoen aan de vooropgestelde
controlefuncties, de eigenlijke bankactiviteiten, het algemeen
waarschuwingsdrempels en limieten.
risicobeheer en het integriteitsbeleid. Uit deze beoordeling is
De renterisicopositie, gemeten volgens de door de toezicht-
gebleken dat de bank haar risico’s op een effectieve wijze
houder vastgelegde assumpties, voldoet aan het limieten-
identificeert, beheerst en onder controle heeft. Daarenboven
kader opgelegd door de toezichthouder.
getuigt de bank van een gezonde cultuur ten aanzien van risico’s en stelt zij steeds de belangen van de cliënt centraal.
Liquiditeitsrisico
De uitwerking van risicobeheersingsmaatregelen gebeurt in
Het liquiditeitsrisico is het risico dat de bank niet aan haar
overleg met de Groep Crelan. Zo worden bepaalde risico’s
financiële verplichtingen zou kunnen voldoen tegen een aan-
zoals het rente- en liquiditeitsrisico gemeten aan de hand
vaardbare kost.
van gemeenschappelijke meetinstrumenten en worden
Het ALCO bewaakt het liquiditeitsrisico. Het ALCO volgt de
beleidsnota’s geëvalueerd door Risk Crelan. De technische
evolutie van de liquiditeitsrisicopositie op, alsook de overeen-
validering van de gehanteerde risicomodellen gebeurt even-
stemming met wet- en regelgeving, interne beleidslijnen en
eens op groepsniveau. Op regelmatige basis worden de
geldende waarschuwingsdrempels en limieten. Alle limieten
resultaten van de risicometingen besproken in het Comité
opgelegd door de toezichthouder werden gerespecteerd.
Risico Filialen van de Groep Crelan.
De bank volgt haar liquiditeitsrisicopositie op aan de hand van
De Groep Crelan legt jaarlijks het limietenkader vast waar-
metingen op zeer korte, op middellange en op lange termijn.
binnen de bank dient te opereren.
Via stressscenario’s worden de gevolgen van uitzonderlijke
Maandelijks rapporteert de bank haar belangrijkste kerncij-
situaties ingeschat. De bank zorgt ervoor dat zij steeds beschikt
fers aan Risk Crelan.
over voldoende ruime kwaliteitsvolle liquiditeitsbuffers.
Conform de Bankenwet werd op het niveau van de Groep
Daarnaast ziet de bank erop toe dat de Loan-to-Deposit
Crelan een herstelplan uitgewerkt waartoe Europabank haar
ratio of de verhouding tussen de vorderingen op cliënten
bijdrage levert. Het herstelplan heeft tot doel acties voor te
en schulden aan cliënten, steeds voldoet aan de op Crelan
bereiden waardoor snel en effectief opgetreden kan worden
groepsniveau vastgelegde limiet. Per einde 2015 bedroeg de
11
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR OVER HET BOEKJAAR 2015 TITEL ratio 75% en voldoet ruimschoots aan de limiet.
dalingen van in hypotheek genomen vastgoed.
De bank zorgt er tevens voor dat het volume van de eigen
Bij de kwaliteitsbewaking van haar kredietportefeuille heeft
beleggingsportefeuille niet uitstijgt boven de op groepsni-
de bank aandacht voor de evolutie van forborne krediet-
veau opgelegde limiet.
vorderingen. De regelgever definieert forborne kredietvor-
Per einde 2015 bedraagt de maandelijks berekende Liqui-
deringen als kredietvorderingen waarbij een bank aan een
dity Coverage Ratio (LCR) 1.834% en voldoet ruimschoots
cliënt met betalingsmoeilijkheden bepaalde toegiften deed
aan de intern geldende waarschuwingsdrempels en de
teneinde te vermijden dat deze zijn financiële verplichtingen
prudentiële limiet.
niet langer zou kunnen honoreren en de bank kredietverlies
De Net Stable Funding Ratio (NSFR) bedroeg 177% per
zou leiden. De bank evalueert of voor forborne kredietvor-
einde 2015.
deringen voldoende provisies voor kredietverlies worden
In aanvulling op de LCR en NSFR werd, ingevolge nieuwe EBA
opgezet. De bank legt ook provisies aan voor die gevallen
standaarden, een additionele monitoring van de liquiditeits-
waarbij een cliënt geconfronteerd is met betalingsproble-
positie voorzien. Zo wordt maandelijks gerapporteerd over:
men maar die in de cliëntenrelatie met de bank nog niet tot
een vervalschema met contractueel vervallende bedragen
uiting komen, de zogenaamde Incurred But Not Reported
opgedeeld per productsoort en met horizon tot 10 jaar, de
losses.
fundingconcentraties per tegenpartij en producttype, de
Voor een specifiek segment binnen haar kredietportefeuille
volumes en prijszetting voor passiva met verschillende loop-
maakt de bank gebruik van een kredietrating model om de
tijden, de rollover van funding met volumes en vervallende
kwaliteit ervan op te volgen. Deze rating weerspiegelt de
bedragen, de volumes van nieuw aangetrokken middelen en
kans dat een kredietvordering binnen de 3 jaar na inboe-
verlengingen, en concentraties in de liquide buffer (counter-
king in faling gaat of afgeschreven wordt. Het Krediet- en
balancing capacity).
Contentieux Evaluatie Comité monitort de evolutie van deze
Voorts voorspelt de bank via het model van dynamische
rating.
liquiditeit haar liquiditeitspositie voor de komende 12
Het kredietverlies (IFRS) verbonden aan de krediet-
maanden op basis van het budget waarbij de liquiditeits-
verleningsactiviteit bedraagt 0,93% over 2015. In 2014
positie gelijk is aan het verschil tussen de structurele activa
bedroeg het kredietverlies 1,11%.
en de structurele passiva. De structurele positie uitgedrukt
Om het kredietrisico verbonden aan de eigen beleggings-
in % van het balanstotaal voldoet ruimschoots aan de intern
activiteiten te beperken, heeft de bank in haar beleggings-
geldende waarschuwingsdrempels en limiet.
beleid limieten inzake tegenpartijen vastgelegd. Het op Crelan groepsniveau vastgelegd limietenkader is hierbij
Kredietrisico
minimaal van toepassing.
Het kredietrisico of tegenpartijrisico is het risico van verlies door het in gebreke blijven van een debiteur of tegenpartij. De
Concentratierisico
bank wordt blootgesteld aan het kredietrisico in het kader
De bank definieert het concentratierisico als de posities die
van haar kredietverlening aan consumenten en onderne-
kunnen ontstaan binnen of over verschillende risicosoorten,
mingen, alsook bij haar eigen beleggingsactiviteiten.
en die mogelijks kunnen leiden tot enerzijds verliezen die
Naast een permanente kwaliteitsbewaking op diverse
van aard zijn een bedreiging te vormen voor de gezondheid
niveaus binnen de bank, volgt het Krediet- en Contentieux
van de bank of voor het vermogen om haar kernactiviteiten
Evaluatie Comité maandelijks het kredietrisico op.
te blijven uitvoeren, of, anderzijds, een verslechtering in het
De bank beoordeelt het kredietrisico verbonden aan de
risicoprofiel van de bank.
kredietverleningsactiviteit zowel in haar front- als back-
Het concentratierisico wordt opgevolgd in het ALCO en in
office, rekening houdend met vastgelegde kredietbeslis-
het Krediet- en Contentieux Evaluatie Comité.
singsbevoegdheden. De bank maakt gebruik van een
De bank onderkent risicoconcentraties binnen het krediet-
kredietbeslissingsmodel dat rekening houdt met de finan-
risico, de eigen beleggingsportefeuille en het liquiditeitsrisico.
ciële draagkracht (terugbetalingscapaciteit), de verstrekte
Het concentratierisico binnen het kredietrisico doet zich
waarborgen, de reputatie en de solvabiliteit van de krediet-
voor bij de kredietverlening en meer bepaald in de krediet-
nemer.
omloop op eenzelfde cliënt en op eenzelfde economische
Specifiek voor het segment van het hypothecair krediet
sector. Voor elk van deze risicoconcentraties heeft de bank
monitort de bank de evolutie van de Loan-to-Value ratio
limieten vastgelegd.
zowel op het niveau van de nieuwe productie als op het
Ook binnen de eigen beleggingsportefeuille doet zich een con-
niveau van de kredietportefeuille.
centratierisico voor. Dit heeft betrekking op termijnplaatsingen
Aan de hand van stressscenario’s schat de bank de impact
bij andere banken en de portefeuille overheidspapier.
op het gelopen kredietrisico in van extreme waarde-
Om het concentratierisico binnen de eigen beleggingspor-
12
TITEL VAN DE RAAD VAN BESTUUR OVER HET BOEKJAAR 2015 VERSLAG tefeuille op een aanvaardbaar niveau te houden, heeft de
Strategisch en business risico
bank, rekening houdend met het op groepsniveau vastge-
De bank verstaat onder strategisch en business risico de
legde limietenkader, een beleggingsbeleid vastgelegd. De
huidige en toekomstige impact op het resultaat of op het
bank zorgt voor een voldoende diversificatie binnen haar
kapitaal ten gevolge van verkeerde business beslissingen,
portefeuille overheidspapier.
verkeerde implementatie van beslissingen, of gebrek aan
Operationeel risico
respons ten aanzien van veranderingen in de markt en de sector. Teneinde het strategisch en business risico te identi-
De bank definieert operationeel risico als de kans op schade
ficeren en te beheersen wordt jaarlijks, in het kader van het
ten gevolge van tekortkomingen in werkwijzen, systemen,
Internal Capital Adequacy Assessment Process (ICAAP),
menselijke fouten of externe gebeurtenissen.
aan de hand van een assessment, door de effectieve
In het trimestrieel Riskcomité wordt gerapporteerd over het
leiding een kwalitatieve beoordeling gegeven van dit risico.
operationeel en het reputatierisico, en worden voorgestelde
Bij de beoordeling worden bedreigingen geïdentificeerd
controlemaatregelen beslist.
die de realisatie van de vooropgestelde strategische doel-
Specifieke risicodomeinen zoals bedrijfscontinuïteit en infor-
stellingen van de bank kunnen belemmeren, en worden,
matiebeveiliging worden aangestuurd vanuit stuur- en werk-
desgevallend, actiepunten vastgelegd.
groepen. Centraal in het beheer van operationele risico’s binnen de
ĵĵ Compliance
bank staan een permanente identificatie en evaluatie van
Zin voor verantwoordelijkheid, integriteit en een correcte,
risico’s naar aanleiding van de invoering of wijziging van
billijke en loyale houding tegenover het cliënteel zijn
processen en/of nieuwe producten, een centraal incidenten-
inmiddels reeds enkele jaren kernbegrippen geworden in de
beheerssysteem gekoppeld aan nazorg, fraudepreventie,
financiële sector. De regelgeving, meestal Europees aan-
bedrijfscontinuïteitsplanning en disaster recovery tests, en
gestuurd, die de integratie en effectieve implementatie van
de nodige zorg voor sensibilisering van kantoren en centrale
deze principes wil garanderen, is de laatste jaren bijzonder
afdelingen.
uitgebreid en in groeiende mate complex geworden. Voor
Voor de activiteiten die de bank uitbesteedt aan derde
de toekomst mogen we nog meer van hetzelfde verwach-
dienstverleners zorgt de bank ervoor dat de eraan ver-
ten, met MiFID 2, de 4de witwas-richtlijn en een verordening
bonden risico’s, zoals onder meer informatiebeveiliging en
betreffende de privacy als slechts enkele voorbeelden.
bedrijfscontinuïteit, geïdentificeerd en zo veel als mogelijk
Diezelfde wetgeving heeft ook de Compliance functie voor-
ingedekt worden.
zien, die als hoofdtaak heeft om toezicht te houden op en te
Desbetreffende afspraken worden steeds vastgelegd in een
adviseren bij de implementatie en uitvoering van deze regel-
service level agreement.
geving. Ook Europabank beschikt over een Compliance
Voor de bepaling van de eigen vermogensvereisten voor
afdeling, die wordt bijgestaan door local compliance officers
operationele risico’s hanteert de bank de Basic Indicator
in de belangrijkste afdelingen van de bank.
Approach. Voor 2015 werd zodoende voor operationeel
Het werkdomein van Compliance omvat onder meer wit-
risico kapitaal voorzien ten bedrage van 11,4 mio euro of
waspreventie, het fiscaal voorkomingsbeleid, de privacy-
15% van het gemiddelde geconsolideerd resultaat van de 3
wetgeving, controle op handel met voorkennis, voorkoming
laatste jaren. De in 2015 effectief geleden schade ingevolge
van belangenconflicten, toezicht op transacties in financiële
operationele risico’s komt uit op slechts 0,05%, wat de bank
instrumenten en het integriteitsbeleid van de bank.
een ruime marge aan kapitaal oplevert.
Compliance volgt de nieuwe regelgeving ter zake op,
Reputatierisico
adviseert bij het implementeren hiervan en controleert dat deze implementatie ook correct wordt toegepast door het
De bank verstaat onder reputatierisico het risico dat door
personeel. Teneinde het personeel hierin bij te staan en te
negatieve publiciteit het vertrouwen in de integriteit van de
sensibiliseren voor de diverse domeinen van het integriteits-
bank aangetast wordt. Het reputatierisico is een risico dat
beleid van de bank, is er een compliance opleiding voorzien
voortvloeit uit een ander risico. De bank beheerst het repu-
voor alle nieuwe personeelsleden. Waar en wanneer nodig
tatierisico door ervoor te zorgen dat haar risico’s van de
worden ook nota’s verspreid met betrekking tot specifieke
eerste orde voldoende beheerst worden en door het toe-
onderwerpen.
passen van haar integriteitsbeleid. De afdeling Compliance
Het onderzoek naar en het bevorderen van het integriteits-
staat in voor de praktische uitwerking van het integriteitsbe-
beleid en het beheersen van het reputatierisico van de bank
leid. De juridische afdeling evalueert en ziet toe op de effec-
behoren tot de belangrijkste doelstellingen van Compliance.
tieve implementatie van wet- en regelgeving.
Hiertoe werden door Compliance, en goedgekeurd door het directiecomité, diverse beleidsnota’s en een deontologische
13
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR OVER HET BOEKJAAR 2015 TITEL gedragscode voor het personeel opgesteld die aan jaarlijkse evaluaties onderworpen worden. Compliance ziet erop toe dat deze gedragscode daadwerkelijk wordt nageleefd en
DE JAARRESULTATEN ĵĵ Winst en winstverdeling bij eb-lease (in B-Gaap)
rapporteert ernstige inbreuken.
Na een lichte daling met 2,5% vorig jaar, is het jaarresul-
Het groepscompliancebeleid werd opgesteld in overleg met
taat van onze dochtermaatschappij eb-lease in 2015 geste-
alle entiteiten van de Groep Crelan en bevat overkoepelende
gen: er werd een resultaat geboekt van 5,2 miljoen euro ten
principes die voor de volledige groep gelden. Het com-
opzichte van 5,0 miljoen euro in 2014, een stijging met 3,0%.
pliancebeleid van de bank beantwoordt aan de normen die
Het behaalde resultaat laat toe om aan de aandeelhouder
in dit beleid zijn vastgelegd.
eenzelfde dividend uit te keren van 68 euro per aandeel.
Tenslotte is de afdeling Compliance ook, in samenwer-
In het verlengde van de kapitaalsverhoging die in juni 2015
king met de juridische afdeling, belast met het nazicht van
plaats vond (via een bijkomende inbreng door Europabank
reclame- en marketingcampagnes, inclusief alle documen-
van 890.000 euro), wordt via de winstverdeling 89.000 euro
ten en brochures die hierbij worden gebruikt, teneinde te
toegevoegd aan de wettelijke reserve. Het resterende saldo
voorkomen dat de steeds strenger wordende wetgeving
van 313.322 euro wordt overgedragen naar het volgend
op dit vlak, in het bijzonder betreffende reclame gericht aan
boekjaar.
consumenten, wordt overtreden. Het voorbije jaar werd door Compliance onder meer veel aandacht besteed aan de aanpassing van de bestaande procedures, documenten en werkwijzen aan Assur-MiFID, aan het Beleid van Optimale Uitvoering en aan de vervanging van de diverse monitoring tools hetgeen noodzakelijk was geworden gezien het vertrek van de Groep Crelan bij Crédit Agricole France.
ĵĵ ICAAP (Internal Capital Adequacy Assessment Process) De bank beschikt over doeltreffende procedures en strategieën aan de hand waarvan ze beoordeelt en erop toeziet
2014
2015
Resultaat van het boekjaar Overgedragen winst vorig boekjaar Te bestemmen winst
5.027.017 396.104 5.423.121
5.179.201 323.121 5.502.322
Dividend per aandeel Aantal aandelen Totaal dividend
68,00 75.000 5.100.000
68,00 75.000 5.100.000
0 323.121
89.000 313.322
Naar wettelijke reserve Naar over te dragen winst
ĵĵ Winst en winstverdeling bij Europabank (in B-Gaap)
dat de omvang, de samenstelling en de verdeling van haar
Na de forse toename met 13,6% vorig jaar, is het jaarresul-
intern kapitaal toereikend is om op permanente basis het
taat van Europabank dit jaar licht gedaald: er werd een netto
hoofd te kunnen bieden aan haar huidige en toekomstige
winst geboekt van 18,3 miljoen euro ten opzichte van 18,4
risico’s.
miljoen in 2014, een daling met 0,6%.
De bank heeft haar belangrijkste risico’s geïdentificeerd en
Hieronder wordt de winstverdeling van dit B-Gaap-resultaat
beschikt over de nodige meet- en opvolginstrumenten om
(vennootschappelijk) meegedeeld. Het toegekende dividend
deze risico’s te beheersen.
bedraagt 53,04 euro per aandeel tegenover 52,95 euro vorig
Jaarlijks beoordeelt de bank de toereikendheid van haar
jaar.
kapitaal in het licht van haar risicoprofiel en organisatie. Hierover wordt jaarlijks gerapporteerd aan het Auditcomité, de Raad van Bestuur, de Commissaris en de Nationale Bank van België. Blijkens de resultaten van deze beoordeling kan de bank aantonen dat zij slechts 77% van haar huidig beschikbaar eigen vermogen (berekend volgens COREP) nodig acht om verwachte en onverwachte verliezen op te vangen. De bank heeft een overschot aan kapitaal van 23,5 miljoen euro. Zelfs indien de bank de resultaten van bijkomend uitgevoerde stressscenario’s, gaande van deflatie, stagflatie en recessie, in rekening brengt, houdt zij ruim voldoende kapitaal over om hieraan het hoofd te kunnen bieden.
14
2014
2015
Resultaat van het boekjaar Overgedragen winst vorig boekjaar Te bestemmen winst
18.446.384 233.947 18.680.331
18.326.582 144.311 18.470.893
Dividend per aandeel Aantal aandelen Totaal dividend
52,95 312.295 16.536.020
53,04 312.295 16.564.127
2.000.000 144.311
1.750.000 156.766
Naar beschikbare reserve Naar over te dragen winst
TITEL VAN DE RAAD VAN BESTUUR OVER HET BOEKJAAR 2015 VERSLAG ĵĵ Geconsolideerd resultaat (in IFRS)
ĵĵ Solvabiliteitsratio
In IFRS werd een geconsolideerd resultaat behaald van 18,2
Ook onder Basel III, blijft de geconsolideerde solvabiliteits-
miljoen euro, een lichte daling met 2,5% ten opzichte van het
ratio onder IFRS ver boven de norm. Deze beliep 15,15%
resultaat in 2014. Over beide entiteiten is het IFRS-resultaat
per 31 december 2015. Per eind december 2014 bedroeg
als volgt samengesteld:
de ratio 14,77% 2014
2015
Resultaat Europabank Resultaat eb-lease
18.988.119 4.818.996
18.473.992 4.861.787
min dividend eb-lease min minoritaire aandeelhouders
-5.099.932 -67
-5.099.932 -69
18.707.116
18.235.778
Resultaat geconsolideerd in IFRS
DANKWOORD De Raad van Bestuur bedankt de heer Rudy Van Hecke voor het deugdelijke leiderschap in financieel en economisch moeilijke omstandigheden. De Raad van Bestuur dankt eveneens de medewerkers voor hun inzet en de cliënten voor hun trouwe samenwerking.
ĵĵ Eigen vermogen van de bank (geconsolideerd in IFRS) Het eigen vermogen op geconsolideerde basis onder IFRS daalde in 2015 met 1,5 miljoen euro. Er vond in 2015 bij Europabank een kapitaalsverhoging plaats van 3.675.000 euro door incorporatie van reserves. De daling van de eigen middelen ten opzichte van vorig jaar situeert zich bij de lagere herwaarderingsreserve op de portefeuille AFS (‘available for sale’). De samenstelling van het eigen vermogen onder IFRS is als volgt: Geconsolideerd (voor winstverdeling) Kapitaal Uitgiftepremies Wettelijke reserve Niet beschikbare reserve Vrijgestelde reserves Beschikbare reserves Overige reserves: herwaarding AFS Ingehouden winsten Winst van het boekjaar Totaal eigen middelen Aangroei eigen middelen
2014
2015
1.575.000 254.507 343.500 28.116 2.724.398 68.222.031 11.607.474 26.593.682 18.707.183
5.250.000 254.507 711.000 28.116 2.724.398 66.179.543 8.362.805 26.764.777 18.235.847
130.055.891 +6.460.367
128.510.993 -1.544.898
Evolutie eigen vermogen 2010-2015 (in miljoen euro)
15
GECONSOLIDEERDE BALANS IFRS PER 31 DECEMBER TITEL ĵĵ Activa Geldmiddelen en zichtrekeningen bij centrale banken Financiële activa aangehouden voor handelsdoeleinden
2014 (in euro)
2015 (in euro)
18.613.526
16.337.117
0
0
Voor verkoop beschikbare financiële activa
297.057.008
271.436.271
Leningen en vorderingen (met inbegrip van financiële leases)
929.828.801
1.020.593.981
Tot einde looptijd aangehouden beleggingen
0
0
Derivaten gebruikt ter afdekking
0
0
8.274.300
8.604.018
298.372
310.151
0 0
160.033 0
2.601.980
2.490.076
0
0
1.256.673.987
1.319.931.647
2014 (in euro)
2015 (in euro)
0
0
Materiële vaste activa Andere immateriële activa Belastingvorderingen - Actuele belastingen - Uitgestelde belastingen Andere activa Vaste activa of groepen activa die worden afgestoten, geclassificeerd als aangehouden voor verkoop TOTAAL ACTIVA
ĵĵ Verplichtingen Deposito’s van centrale banken Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden
0
0
1.103.250.663 1.618.895 1.063.142.069 32.210.022 0 6.279.677
1.171.161.426 1.630.312 1.136.906.912 26.945.419 0 5.678.783
Financiële verplichtingen verbonden aan overgedragen financiële activa
0
0
Derivaten gebruikt ter afdekking
0
0
Wijzigingen in de reële waarde van de afgedekte posities bij reële waarde-afdekking van het renterisico van een portefeuille
0
0
Financiële verplichtingen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs - Deposito’s van kredietinstellingen - Deposito’s van andere instellingen dan kredietinstellingen - In schuldbewijzen belichaamde schulden met inbegrip van obligaties - Achtergestelde verplichtingen - Andere financiële verplichtingen
Voorzieningen Belastingverplichtingen - Actuele belastingen - Uitgestelde belastingen Andere verplichtingen Verplichtingen in groepen activa die worden afgestoten, geclassificeerd als aangehouden voor verkoop TOTAAL VERPLICHTINGEN
16
2.058.752
1.673.263
14.056.369 1.116.739 12.939.630
12.056.314 19.931 12.036.383
7.252.312
6.529.651
0
0
1.126.618.096
1.191.420.654
TITEL GECONSOLIDEERDE BALANS IFRS PER 31 DECEMBER ĵĵ Eigen vermogen 2014 (in euro)
2015 (in euro)
1.575.000
5.250.000
254.507
254.507
0
0
Reserves uit herwaardering en waarderingsverschillen - Reserves uit de herwaardering van de reële waarde van de voor verkoop beschikbare financiële activa
11.607.474
8.362.805
Reserves (met inbegrip van ingehouden winsten)
97.911.694
96.407.790
Nettowinst of -verlies
18.707.116
18.235.778
100
113
130.055.891
128.510.993
1.256.673.987
1.319.931.647
Geplaatst kapitaal Agio Ander eigen vermogen
Minderheidsbelang TOTAAL EIGEN VERMOGEN EN MINDERHEIDSBELANG TOTAAL VERPLICHTINGEN, MINDERHEIDSBELANG EN EIGEN VERMOGEN
17
GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING IFRS PER 31 DECEMBER 2014 (in euro)
2015 (in euro)
Financiële en exploitatiebaten en -lasten - Netto rentebaten - Dividenden - Netto baten uit provisies en vergoedingen - Gerealiseerde winsten en verliezen op financiële activa en verplichtingen die niet tegen reële waarde worden gewaardeerd in de winst- en verliesrekening - Herwaarderingen van valutakoersverschillen - Winsten en verliezen op het niet langer opnemen van andere dan voor verkoop aangehouden activa - Andere netto-exploitatiebaten
78.456.645 66.558.069 0 8.942.033
78.327.125 66.091.206 844 9.477.040
5.087 34.530
0 37.187
3.816 2.913.110
-5.289 2.726.137
Administratiekosten - Personeelsuitgaven - Algemene en administratieve uitgaven
-39.353.178 -23.093.516 -16.259.662
-40.473.996 -23.649.429 -16.824.567
-1.398.331 -1.276.324 0 -122.007
-1.539.162 -1.427.685 0 -111.477
-392.362
-73.659
-9.446.880
-8.226.407
0
0
0
0
-9.446.880
-8.226.407
0
0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0
0 0
27.865.894
28.013.901
-9.158.711
-9.778.054
Afschrijvingen - Materiële vaste activa - Vastgoedbeleggingen - Immateriële activa (andere dan goodwill) Voorzieningen Waardeverminderingsverliezen op financiële activa die niet tegen reële waarde worden gewaardeerd in de winst- en verliesrekening - Financiële activa gewaardeerd tegen kostprijs (niet-genoteerd eigen vermogen en daarmee samenhangende derivaten) - Voor verkoop beschikbare financiële activa gewaardeerd tegen reële waarde in het eigen vermogen - Leningen en vorderingen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs (met inbegrip van financiële leases) - Tot einde looptijd aangehouden beleggingen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs Waardeverminderingen op - Materiële vaste activa - Vastgoedbeleggingen - Immateriële activa - Investeringen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures verwerkt volgens de 'equity' methode - Overige TOTALE WINST OF VERLIES UIT VOORTGEZETTE BEDRIJFSACTIVITEITEN VOOR AFTREK VAN BELASTINGEN EN MINDERHEIDSBELANG Belastinglasten (winstbelasting) verbonden met de winst of het verlies uit voortgezette bedrijfsactiviteiten TOTALE WINST OF VERLIES UIT VOORTGEZETTE BEDRIJFSACTIVITEITEN NA AFTREK VAN BELASTINGEN EN VÓÓR MINDERHEIDSBELANG
18.707.183
18.235.847
TOTALE WINST OF VERLIES OP BEEINDIGDE BEDRIJFSACTIVTEITEN NA AFTREK VAN BELASTINGEN
0
0
TOTALE WINST OF VERLIES NA AFTREK VAN BELASTINGEN EN BEEINDIGDE BEDRIJFSACTIVITEITEN VÓÓR MINDERHEIDSBELANG
18.707.183
18.235.847
-67
-69
18.707.116
18.235.778
Minderheidsbelang NETTOWINST OF -VERLIES
18
FUNCTIES KADERLEDEN Archivering:
| CENTRALE AFDELINGEN
Eddy Dhondt
Human Resources: Marleen Steels Thomas De Meyer
Assets & Liabilities Fabienne Haot
Johan De Schauwer
Management: Betwiste Zaken:
Dirk Overstraete - directeur
Informatica:
Hans Raes - directeur
Sandra Boone
Katrien Defour
Stefaan Bral
Aryan Deriemaeker
Kurt De Bleeckere
Elke De Schuyteneer
Noël De Leeuw
Freddy Haeck
Chris De Puysseleir
Linda Robrecht
Ingrid Nicaes
Patricia Thooft
Guy Van Hove
Steven Vermeire
Geert Van Malderen
Franky Vlaemynck
Kris Van Mullem Pascal Van Renterghem
Boekhouding: Cards:
Yves Van Acker
Jan Wallays
Tanja Dhondt Interne Audit &
Jo Wierinck
Patrick Nijs
Inspectie:
Rachida De Rycke
Christian Ardyns
Hans Lemaitre
Daniëlla De Mulder
Serge Moens
Wim Goossens
Filip Vandevoorde
Cathérine Van Hoof
Compliance Officer: Wouter Lemaitre
Juridische afdeling: Frank Reggers Marketing:
Directiesecretariaat: Katrien Barbier
Luc Janssens Amaury Rooselaer - directeur
Katleen De Maesschalck
Valerie Vancaeneghem
Sylvie Thiébault Organisatie:
Stijn Verstraeten
Risk Manager:
Wim Van den Bossche - directeur
Diverse Operaties: Isabelle Degryse Eb-lease & Kredieten: Geert Arnou - directeur Bettina Baguet
Secretaris-generaal: Thierry De Smet - directeur
Maggy Cleemput Roland D’hont
Verzekeringen:
Filip Kerckaert Peter Nelis Tania Samijn Annick Van Damme Thierry Van Limbergen Facilitaire Diensten: Bram Van Der Meeren Wim Raepsaet Juscelino Van Audenaerde Financial Controller: Marleen Adriaenssens - directeur Gerald Monteyne Cedric Ryckaert
19
Els Broeckaert
FUNCTIES KADERLEDEN
| KANTOREN Kortrijk:
Yves Parent
La Louvière:
Mouna Hamrouni
Anja Coppens
Leuven:
Hugo Audenaert
Frank Bertels
Liège:
Catherine Demathieu
Coördinatie:
Vanessa Moulin
Eddy Willems
Aalst:
Christoffe Saeys
Antwerpen Frankrijklei:
Antwerpen Merksem:
Jennifer Bol
Barbara Remes
Antwerpen Wilrijk:
Peter De Laet
Brugge:
Rik Bouckaert
Brussel Centrum:
Gauthier Brennet
Kurt De Smaele
Lier:
Peter Ledure
Lokeren:
Tom Van Alboom
Marche-en-Famenne:
Didier Gruslin
Mechelen:
Peter Wouters
Kathleen Serruys
Wim Vanvaerenbergh
Menen:
Anita De Keukelaere
Arseen Magerman
Mons:
Sandra Louis
Brussel Sint-Pieters-Woluwe: Grégory Carion
Namur:
Serge Simon
Brussel Ukkel:
Olivier Leclercq
Nivelles:
Rita Bleuzé
Charleroi:
Séverine Niessens
Oostende:
Nathalie Marteel
Deinze:
Pascal Imschoot
Oudenaarde:
Tom Beeckman
Dendermonde:
Gerald Van Laere
Roeselare:
Jeroen Claeys
Diest:
Jeroen Nuyts
Sint-Niklaas:
Sven Lambrecht
Eeklo:
Kathleen Vermeersch
Sint-Truiden:
Geert Severens
Geel:
Tom Lievens
Tournai:
Rudy Vanlangendonck
Genk:
Lidia Gaglio
Turnhout:
Chris Schelles
Rony Rogiers
Verviers:
Jean-Pol Ernotte
Vilvoorde:
Wim Appelmans
Eddy Van Holm
Waregem:
Nico Boderez
Gent St-Pieters:
Emanuel Closson
Wavre:
Patricia Chapelle
Halle:
Veerle De Prijck
Wetteren:
Marc Haché
Hasselt:
Liesbeth Schroyen
Zottegem:
Anja D’Hondt
Ieper:
Wim Vandevelde
Brussel Jette:
Gent Groentenmarkt:
Erwin De Meyer
Gent Nieuwewandeling:
Kathy Van Herzeele
20
