Jazz (1984) Pierre ALECHINSKY Steendruk op Archespapier (70 x 48 cm) Genummerd en getekend Eigen collectie © SABAM Belgium 2014
JAARVERSLAG 2013
Maatschappelijke zetel en administratieve diensten GENT
Burgstraat 170
tel.: 09 224 73 11 fax: 09 223 34 72
Hopmarkt 3A Frankrijklei 160-162 Bredabaan 505 Bist 156 Vlamingstraat 13 Kruidtuinlaan 13 A Tolpoortstraat 49 Franz Courtensstraat 35 Grote Markt 8 Boelare 19 Markt 61F Winterslagstraat 40 Groentenmarkt 4 Nieuwewandeling 122 K.Hendrikaplein 1 Joseph Possozplein 2 Thonissenlaan 20/26 Elverdingestraat 2 Leiestraat 8 Rue Sylvain Guyaux 53 Mgr. Ladeuzeplein 25 Bld. de la Sauvenière 2 Kartuizersvest 20 Groentemarkt 32 Place aux Foires 17 IJzerenleen 24 Grote Markt 35A Rue des Capucins 35 Avenue F. Golenvaux 25 Rue de Namur 82 Alfons Pieterslaan 11 Nederstraat 11 Grote Markt 29 Houtbriel 13 Kerkstraat 71 Zoutstraat 2a Place Paul E. Janson 1A Merode-Center 31 Waterloosesteenweg 674 Rue Xhavée 18 A F. Rooseveltlaan 159 Stationsstraat 8 Place Alphonse Bosch 29 Markt 8 Hoogstraat 75
tel.: 053 77 87 88 03 272 23 00 03 646 66 88 03 216 17 70 050 33 94 34 02 218 55 65 09 386 77 77 052 46 92 80 013 67 27 58 09 377 57 55 014 58 67 86 089 62 36 90 09 223 60 61 09 269 55 11 09 221 00 31 02 356 39 41 011 21 38 16 057 44 89 52 056 21 09 76 064 26 23 56 016 20 64 65 04 221 10 56 03 491 80 40 09 348 76 11 084 21 99 10 015 45 96 20 056 53 33 86 065 31 15 22 081 83 50 97 067 48 57 16 059 50 08 67 055 30 38 53 051 26 97 90 03 776 69 01 02 772 50 56 011 68 83 33 069 76 50 20 014 47 36 60 02 627 87 50 087 63 15 44 02 752 51 30 056 61 69 39 010 45 98 18 09 369 59 03 09 360 24 11
Kantoren AALST ANTWERPEN CENTRUM ANTWERPEN MERKSEM ANTWERPEN WILRIJK BRUGGE BRUSSEL CENTRUM DEINZE DENDERMONDE DIEST EEKLO GEEL GENK GENT GROENTENMARKT GENT NIEUWEWANDELING GENT ST-PIETERS (station) HALLE HASSELT IEPER KORTRIJK LA LOUVIÈRE LEUVEN LIÈGE LIER LOKEREN MARCHE-EN-FAMENNE MECHELEN MENEN MONS NAMUR NIVELLES OOSTENDE OUDENAARDE ROESELARE SINT-NIKLAAS SINT-PIETERS-WOLUWE SINT-TRUIDEN TOURNAI TURNHOUT UKKEL VERVIERS VILVOORDE WAREGEM WAVRE WETTEREN ZOTTEGEM
Maatschappelijke zetel en administratieve diensten GENT
Burgstraat 170
tel.: 09 224 74 74 fax: 09 224 43 35
Basilieklaan 393
tel.: 02 414 07 39
Kantoor BRUSSEL KOEKELBERG BASILIQUE FINANCE
1
GROEP CRELAN
NV werden in 2013 gefusioneerd, dit is ook het moment waarop de naamswijziging van Landbouwkrediet in Crelan werd doorgevoerd. Ook Landbouwkrediet Verzekeringen wijzigde haar naam in Crelan Insurance. Vandaag is Crelan uitgegroeid van een kleine, rurale bank tot een universele coöperatieve bank met een volledig gamma aan producten en diensten. De groep Crelan telt 3.658 medewerkers (medewerkers, agenten en medewerkers van agentschappen inbegrepen), 831 agentschappen, meer dan 1.250.000 klanten en meer dan 256.000 coöperatoren. Het aantal klanten en coöperatoren neemt elk jaar gestaag toe, een mooi bewijs van de duurzame groei van de Groep Crelan.
Europabank maakt deel uit van de Groep Crelan. De Groep Crelan is samengesteld uit vier entiteiten die 100% complementair zijn : Crelan NV en haar drie dochters, Crelan Insurance, de nichebank Europabank en de online bank Keytrade Bank. De Groep kan rekenen op de inzet van twee groepen van aandeelhouders, zijnde de Belgische aandeelhouders : de coöperatieve kassen Lanbokas, Agricaisse en de Federatie van Kassen van het Landbouwkrediet, die samen 50 % van de aandelen aanhouden, en de Franse aandeelhouders : Caisse Régionale de Crédit Agricole Nord de France, Caisse Régionale de Crédit Agricole du Nord Est en Crédit Agricole SA, die zich hebben verenigd in de vennootschap SAS Belgium CA en die 50% van de aandelen aanhouden. De Groep Crelan trekt de laatste jaren resoluut de kaart van de groei. Binnen deze context kadert ook de overname van Centea NV in 2011. Landbouwkrediet NV en Centea
De hoofdzetel van de Groep bevindt zich te Brussel.
EUROPABANK RAAD VAN BESTUUR
Van links naar rechts : Véronique Corby, Gérald Bogaert, Rudy Van Hecke, Marc Claus, Luc Versele, Fernand George, Peter Venneman, Jan Annaert, Jean-Pierre Dubois, Luc De Wilde.
2
VOORWOORD DOOR DE VOORZITTER VAN HET DIRECTIECOMITé
Rustige vastheid
Winstevolutie 2006-2013 (in duizend euro)
Een nieuwe mijlpaal werd bereikt. Nadat in 2011 het balanstotaal de kaap van 1 miljard overschreed, doen we in 2013 hetzelfde voor onze deposito’s.
25000 20000
Onverminderd financiële crisis, landencrisis of economische crisis, slaagt de bank erin op consistente wijze te groeien en mooie resultaten neer te zetten. Ook 2013 was een succesvol jaar. Zowel de kredietverstrekking als de depositowerving, de basis van het klassiek bankieren, gingen erop vooruit. De deposito’s groeiden met 7,5% en bedroegen per eindejaar 1,039 miljard euro. De kredietproductie bleef quasi op hetzelfde niveau van vorig jaar. Mede door een overname van een portefeuille hypothecaire leningen, steeg onze kredietportefeuille met 9,6%. In een jaar waarin zowel de kredietverstrekking aan ondernemingen als het hypothecair krediet er fors op achteruit gingen, is dit een sterke prestatie.
15000 10000 5000 0 2006
2007
2008
De weg vooruit bankomgeving
2009
in
2010
een
2011
2012
2013
veranderende
De banksector staat de komende jaren voor grote uitdagingen. Niet alleen dient de tsunami aan nieuwe wet- en regelgeving geïmplementeerd te worden, er is ook de aanpassing aan de steeds groter wordende impact van internet en sociale media op de commerciële werking, de toegenomen concurrentie op de binnenlandse markt en de lage rente die een druk legt op de opbrengsten uit de beleggingsportefeuille. In weerwil van dit alles moeten de banken in staat zijn hun winstgevendheid op een aanvaardbaar niveau te houden.
Evolutie geconsolideerde balans 2006-2013 (in miljoen euro) 1400 1200 1000 800
Sommigen grijpen deze uitdagingen aan om een pleidooi te houden voor nog grotere banken en nog meer risicomodellen. Dit staat haaks op wat wij uit de financiële crisis geleerd hebben. Groot zijn en risicomodellen zijn geen garantie voor goed beheer.
600 400 200 0
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Om de nodige diversiteit in de banksector te bewaren, zullen de kleine en middelgrote banken aan deze uitdagingen het hoofd moeten bieden. Iedere kleine en middelgrote bank zal op eigen kracht naar een model moeten zoeken dat haar leefbaarheid garandeert. Op eigen kracht omdat wij noch van de politiek noch van de overheid steun ondervinden in deze zoektocht, integendeel. Net zoals vorig jaar hebben wij ons de moeite getroost te berekenen wat de bank bijgedragen heeft aan de Belgische overheidsfinanciën. De totale bijdrage onder de vorm van vennootschapsbelasting, bijdragen aan de sociale zekerheid en allerlei taksen is in 2013 verder opgelopen tot 16,3 miljoen euro, hetzij 62,5% van de winst voor belastingen. Het afgelopen jaar zijn wij opnieuw getuige geweest van het bashen van alle banken alhoewel tot vervelens toe herhaald moet worden dat de problemen in België enkel zijn veroorzaakt door de grote banken.
Winstcijfers Dankzij onze commerciële groei werd een netto resultaat in IFRS van 17,6 miljoen euro gerealiseerd, hetzij een lichte stijging met 0,5%. in % ROE Cost/income ratio
2009 18,1 52,04
2010 14,4 51,17
2011 15,6 51,06
2012 16,1 51,82
2013 13,9 51,11
Met een rendement op eigen vermogen (ROE) van 13,9% en een cost/income ratio van 51,1% blijven wij tot de best presterende banken in België behoren.
De ongelijke behandeling van de kleine en middelgrote banken op het vlak van depositotaksen blijft voortduren, de lasten zijn zelfs nog verhoogd. In 2013 betaalde Europabank maar liefst 1,6 miljoen euro aan depositotaksen, een stijging met 0,4 miljoen euro ten opzichte van vorig jaar. Bovendien weigert de politiek in aanloop naar de verkiezingen hier iets aan te doen, wat de factuur voor 2014 nog zwaarder
3
VOORWOORD DOOR DE VOORZITTER VAN HET DIRECTIECOMITé
zal maken. Voor 2014 verwachten wij dat deze kost zal oplopen tot 2,4 miljoen euro.
Europabank houdt vast aan haar model van klassiek bankieren en kiest resoluut voor het behoud van haar kantorennet. Als kleine instelling streven wij ernaar dicht bij onze cliënten te staan. Onze open kantoorstructuur laat een persoonlijk contact met onze cliënten toe waarbij er steeds tijd vrij gemaakt wordt voor een gesprek. Een stabiele personeelsbezetting van onze kantoren laat toe een vertrouwensband met onze cliënten op te bouwen. De keuze voor het behoud van een kantorennet belet ons niet gebruik te maken van internet als distributiekanaal, getuige hiervan onze vernieuwde website. Europabank is er niet alleen voor de particuliere cliënt maar ook voor de kleine ondernemer. Ook hier slagen wij erin ons te onderscheiden van grotere spelers door de persoonlijke aanpak van kredietdossiers en het aanbieden van oplossingen voor betaalverkeer, zowel voor fysieke verkoop als verkoop via e-commerce. Onze commerciële aanpak gecombineerd met een leane organisatie, die snel kan inspelen op veranderende wetgeving en marktomstandigheden, laat ons toe met vertrouwen de uitdagingen die de komende jaren voor ons liggen, op een succesvolle manier aan te pakken.
De politiek schaamt er zich niet voor maatregelen te nemen die het commerciële evenwicht in de sector verstoren. Getuige hiervan de Volkslening, een product geschreven op maat van de grote banken. Het is niet verwonderlijk dat een grootbank, die nota bene door de overheid moest gered worden, gespecialiseerd in de financiering van overheidsprojecten, triomfantelijk uitpakt met het succes van de Volkslening. Ze heeft er alle baat bij gezien de Volkslening haar toelaat door de belastingbetaler gesubsidieerde goedkope langetermijnfunding aan te trekken. Een bank zoals Europabank, die haar volledige activiteit richt op kredietverstrekking aan particulieren en kleine ondernemingen, kan hier niet van profiteren door de beperkte wederbeleggingsmogelijkheden en wordt hierdoor benadeeld. Ergerlijk is ook de wijze waarop overheidsdiensten meer macht naar zich toetrekken. Op deze manier evolueren we van een vrije economie naar een planeconomie. Wetten zoals bijvoorbeeld de Wet op het Consumentenkrediet worden opgesteld door overheidsdiensten die zichzelf hierin ruime controletaken toemeten en naar eigen goeddunken de wet interpreteren. De wetgevende en rechterlijke macht worden de facto verenigd, wat een aanfluiting is van het grondwettelijk beginsel van de scheiding der machten. Ondanks dit alles zijn wij ervan overtuigd dat Europabank nog steeds een mooie toekomst heeft in het veranderende bankenlandschap.
Rudy Van Hecke Voorzitter van het Directiecomité Al onze cijfergegevens in dit verslag zijn IFRS gerelateerd. Alleen waar noodzakelijk en nuttig, verwijzen we nog naar de Belgian Gaap.
4
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE VERGADERING OVER HET BOEKJAAR 2013
Zoals reeds vermeld, werd een mooi resultaat gerealiseerd. De groei van het resultaat vindt zijn oorsprong in diverse componenten.
Onze core activiteiten
• Inkomsten
Het totale bedrag aan deposito’s steeg met 7,5% tot méér dan 1 miljard euro. Hiermee werd een historische drempel overschreden en dit zonder grote wervende depositocampagnes in 2013. Bestaande en nieuwe klanten blijven de weg naar de bank vinden en appreciëren de stabiliteit en rentevoeten die Europabank aanbiedt. De strategie van de bank blijft een groei van de deposito’s beogen in overeenstemming met de kredietgroei.
• Depositowerving
De groei van de kredietportefeuille en de daling van de depositokost zorgen voor een toename van het renteresultaat met 4,7%. De netto baten uit provisies en vergoedingen daalden met 2,9%, dit in hoofdzaak als gevolg van de gedaalde inkomsten uit de betalingsdienstactiviteit kredietkaartincasso.
Evolutie deposito's 2006-2013 (in miljoen euro)
De inkomsten werden ook dit jaar beïnvloed door de realisatie van meerwaarden ten belope van 1,1 miljoen euro bij de verkoop van overheidsobligaties uit de effectenportefeuille. Deze transacties kaderden binnen het beheer van het renterisico.
1100 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0
• Uitgaven De administratiekosten namen toe met 2,2%. Personeelskosten, die 60,7% van de totale kosten uitmaken, stegen met 1,1%. De overige uitgaven groeiden aan met 4%. Door de matige stijging van de kosten blijft de cost/income ratio op een zeer laag niveau van 51,1%, wat ver beneden het sectorgemiddelde ligt.
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
• Kredietverstrekking
• Bijzondere waardeverminderingen
Ondanks de onzekere sociaal-economische context en het aangetaste consumentenvertrouwen, groeide de kredietportefeuille tot 826,7 miljoen euro of een groei van 9,6%. Een deel van deze groei is toe te schrijven aan de overname van een portefeuille hypothecaire kredieten. Zonder deze overname groeide de kredietportefeuille nog steeds met 5,6%.
De waardeverminderingen op de kredietportefeuille stegen met 12,8%, dit als gevolg van de groei van de kredietportefeuille en de minder gunstige inschatting van de toekomstige kasstromen van dubieuze vorderingen. Plaatst men de waardeverminderingen ten opzichte van de kredietportefeuille, dan resulteert dit in een kredietverliesratio van 1,48% t.o.v. 1,42% in 2012. Gegeven het feit dat 2013 het jaar was met het record aan falingen en een sterk gestegen werkloosheid, mag dit als een goed resultaat beschouwd worden.
Evolutie kredietportefeuille 2006-2013 (in miljoen euro) 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
De bank profileert zich meer en meer als verstrekker van professioneel krediet. Meer dan 40% van de kredietproductie betreft professioneel krediet.
5
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE VERGADERING OVER HET BOEKJAAR 2013
• Andere beleggingen
vakantiebestemming. Elke klant heeft immers altijd zijn GSM bij zich en dit in tegenstelling tot een digipass. Veiligheid en gepersonaliseerde dienstverlening in de sterk evoluerende technologie van de kaartbetalingen blijven nog steeds een handelsmerk van de bank.
De andere beleggingen daalden van 336,4 miljoen euro eind vorig jaar naar 334,9 miljoen euro. De beleggingen op korte termijn daalden met 29,3% naar 36,8 miljoen euro, terwijl de obligatieportefeuille steeg met 4,8% tot 298,1 miljoen euro, ondanks de daling van de herwaarderingsmeerwaarde ten belope van 8,5 miljoen. De obligatieportefeuille was samengesteld als volgt: overheden: 94,6%, andere financiële instellingen: 5,4%. Alhoewel het logisch en verdedigbaar is dat de bank belegt in Belgisch overheidspapier, is besloten de beleggingen meer te diversifiëren en werd er in 2013 ook ander overheidspapier aangekocht. De portefeuille overheidsobligaties bevat nu voor 22,3% overheidsschuld van andere Europese landen (Oostenrijk en Frankrijk). • Divers inkomen - Cards De in 2012 gestarte verhoogde concurrentie in de acquiringmarkt, waarbij buitenlandse partijen zich inkopen door de overname van bestaande terminalparken, heeft zich in 2013 verdergezet. Europabank tracht zich hiertegen te wapenen door zelf samenwerkingsakkoorden te sluiten met de belangrijkste terminalleveranciers in de Belgische markt.
E-shop Expo 2014 - Verzekeringen Het verzekeringsinkomen van de bank kent een groei van 7% ten opzichte van het voorbije jaar. Het inkomen is voor 90% afkomstig uit de verkoop van overlijdensdekkingen en levensverzekeringen.
Om het hoofd te kunnen bieden aan de stijgende concurrentie, werd midden 2013 een uitgebreide interne studie gemaakt. Op basis van de informatie uit de SWOTen GAP-analyse werd een commercieel en strategisch plan voor de komende jaren opgesteld dat ons moet toelaten verder te groeien. In het commerciële luik werd vooral gestreefd naar een sterker profiel en een uitbreiding van de verkoopskanalen.
Cliëntentevredenheid Om zich vandaag in het financiële landschap te onderscheiden, moet men niet alleen producten met meerwaarde bieden, maar moet ook de service die men aan cliënten biedt excellent zijn. Europabank meet de cliëntentevredenheid via de techniek van de Net Promotor Score. Deze techniek bestaat erin dat men aan cliënten vraagt in welke mate zij de bank willen aanprijzen bij vrienden, kennissen of familie. Het verschil tussen de cliënten die de bank aanprijzen en de cliënten die dit niet willen doen of geen idee hebben, is de maatstaf om de cliëntentevredenheid te meten. Een positief resultaat wordt als goed ervaren. Net zoals vorig jaar haalt Europabank een Net Promotor Score van 63, wat een meer dan uitstekend resultaat is en bewijst dat de service die wij dagdagelijks aan onze cliënten bieden, meer dan geapprecieerd wordt.
De concurrentie laat zich ook gevoelen in de e-commerce activiteit; ook hier gaan terminalconstructeurs samen met acquirers van online betalingen. Ondanks de concurrentie noteren we een gestage groei van het aantal aangesloten handelaars die het volledige verwerkingsproces van de e-commerce transacties aan Europabank toevertrouwen. Om in de booming markt van e-commerce actief te zijn, ontwikkelde Europabank de MPI-applicatie (Merchant PlugIn) voor de verwerking van kaartbetalingen van een e-shop. In 2013 werd de MPI-applicatie verder geoptimaliseerd. Sinds 2 maart van dit jaar biedt Europabank ook de iDEAL-betaalfaciliteit aan die in Nederland de populairste betalingswijze is voor aankoop via internet. Niettegenstaande de toegenomen concurrentie in de acquiringmarkt bleef de omzet in verwerkte transacties vrij stabiel. De omzet daalde slechts met 1%.
Onze expansie De expansie van Europabank gebeurt steeds vanuit het principe van verstandige en weloverwogen groei met een kwalitatieve dienstverlening als prioriteit. Dit beschermt de bank tegen het overslaan van bepaalde groeifasen.
Wat de uitgifte van kredietkaarten betreft is, door het gebruik van een zelf ontwikkelde ACS (Access Control Server), het misbruik van de kredietkaarten van onze klanten in de internetomgeving zo goed als volledig tot nul herleid. Vermits klanten hun internetbetalingen kunnen bevestigen door het berichtensysteem via SMS is er bovendien géén beperking in het gebruik ervan thuis, onderweg of op elke
• Kantoren In La Louvière en in Wavre werd het 44ste en 45ste Europabankkantoor geopend, opnieuw een belangrijke versterking van het kantorennet in het Zuiden van het land.
6
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE VERGADERING OVER HET BOEKJAAR 2013
Mevrouw Séverine Niessens en mevrouw Patricia Chapelle werden kantoordirecteur in respectievelijk La Louvière en Wavre. In 2014 wordt deze expansie verdergezet met de opening van een kantoor in Charleroi.
medewerkers zijn tewerkgesteld op onze hoofdzetel en 161 in ons kantorennet. In 2013 mocht Europabank 17 nieuwe medewerkers (8 mannen en 9 vrouwen) verwelkomen. De toenemende complexiteit van de regelgeving in de banksector zorgt ervoor dat het studieniveau steeds hoger komt te liggen: 10 nieuwe medewerkers bezitten een masterdiploma, 4 een bachelordiploma en 3 een diploma van hoger secundair onderwijs. Vacatures worden snel ingevuld. Uit de selectieprocedures blijkt dat vooral het familiale karakter en de stabiliteit van Europabank als werkgever van primair belang zijn voor de sollicitanten. Met een ratio vrijwillig verloop van 1,27% (ten opzichte van 1,93% in 2012) scoorde de bank op het vlak van retentie nóg beter dan de voorgaande jaren en blijft de bank het ook veel beter doen dan het nationale gemiddelde van 7,39% in 2012. Voor de komende jaren wordt gestreefd naar eenzelfde goed resultaat. De retentie en het engageren en motiveren van onze nieuwe én bestaande medewerkers moet een blijvend aandachtspunt zijn. Wij zijn ervan overtuigd dat Europabank daarbij als werkgever over heel wat troeven beschikt en zetten wat dat betreft in op onze sterktes teneinde mensen aan boord te krijgen en te houden.
Kantoor Wavre ( opening november 2013 ) • Virtuele kantoren De nieuwe website www.europabank.be werd eind mei gelanceerd. Daardoor werd 2013 een scharnierjaar voor wat men verkoop op afstand noemt. In de jaren 80 introduceerde Europabank als één van de eerste banken in België de mogelijkheid om een krediet op afstand af te sluiten. Wat begon als “Lenen via de Post”, werd vervolgd met “Lenen via een callcenter” en is nu geëvalueerd naar “Lenen via het internet”. Het belang van internet als alternatief distributiekanaal neemt steeds toe. Een belangrijk deel van de kredietaanvragen wordt vandaag “op afstand” gestart. Gerichte, online marketingcampagnes en het verder verfijnen en vereenvoudigen van het proces om online een lening aan te vragen, ondersteunen de verkoop via internet.
Het deeltijds werken binnen de bank daalde licht tegenover 2012 (14% t.o.v. 16%). Meer dan 80% van de deeltijders werkt in een 4/5e regime. Het blijft voor de bank, gezien het aantal kleinere kantoren en afdelingen, een behoorlijke uitdaging om dit te organiseren. Niettemin, mits een efficiënte planning en, waar nodig, enige flexibiliteit van onze medewerkers, blijft de bank hier vlot in slagen. De professionalisering van ons opleidingsproces werd in 2013 verdergezet. In september werd met een centraal georganiseerde allround opleiding voor nieuwe medewerkers gestart. De resultaten hiervan zijn veelbelovend. Ook de nieuwe opleidingstool voor de registratie van opleidingen staat intussen op punt. Hiermee kan de personeelsdienst veel vlotter dan voorheen diverse rapporten, zoals de sociale balans, aanmaken.
• Thuisbankieren via eb online, ook mobiel Thuisbankieren is een onmisbare schakel geworden tussen klant en bank. Eb online, het gratis thuisbankieren bij Europabank, staat synoniem voor eenvoud en gebruiksgemak. Dat het concept aanslaat, vertaalde zich in 2013 in een stijging van 10% van het aantal gebruikers. Eind 2012 kreeg het klassieke online bankieren ook een mobiele variante. Nauwelijks 1 jaar na de lancering maakt reeds 1 op 4 klanten met een abonnement internetbankieren gebruik van deze nieuwe manier van bankieren.
Er werden vorig jaar iets meer dan 3.600 uren externe of formele opleiding gevolgd en een kleine 25.000 uren interne of informele. Het grootste deel van de informele opleiding bestaat elk jaar uit de opleiding van nieuwe medewerkers. In het werkgelegenheidsplan 45-plussers voor het jaar 2013 werd afgesproken dat de afdeling Human Resources jaarlijks een leeftijdsscan voor de toekomst zal doen, de groep 45-plussers in kaart zal brengen en benchmarken met de groep ‘jonger dan 45 jaar’. Uit het rapport van 2013 blijkt dat de groep 45-plussers 34,4% van het personeel uitmaakt en dat dit percentage in de toekomst zal stijgen. Het thema langer, gemotiveerd en gezond werken zal de volgende jaren dan ook alleen maar belangrijker worden in onze organisatie. De uitstroom omwille van pensionering zal stijgen waardoor er ook meer aanwervingen nodig
• Personeel In de lijn van de evolutie van de vorige jaren noteerde de bank het afgelopen jaar opnieuw een stijging van het personeelsbestand. Op 31 december 2013 telde de bank 317 personeelsleden ten opzichte van 313 eind 2012. Onder hen waren er eind 2013 112 kaderleden. 156
7
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE VERGADERING OVER HET BOEKJAAR 2013
zullen zijn teneinde deze mensen te vervangen. Het aantrekken van competente nieuwe medewerkers en het voortdurend stimuleren en motiveren van onze huidige medewerkers over alle leeftijdscategorieën heen, worden in de toekomst de belangrijkste uitdagingen voor Human Resources.
• Informatica 2013 was het SEPA Direct Debit jaar. De bank migreerde van het Belgisch domiciliëringssysteem naar het Europees Direct Debit systeem. Europabank gebruikt Direct Debit voor de invordering van leasingfacturen, de inning van de maandsommen van de lening op afbetaling en de betalingen van de cards uitgavenstaten. Voor de afdeling Cards ontwikkelde de bank het iDEAL betalingsplatform. iDEAL is een voornamelijk Nederlandse betaalmethode waarmee consumenten online aankopen snel en veilig kunnen afrekenen in de vertrouwde internetbankierenomgeving van hun eigen bank. Dit betekent dat onze e-commerce handelaars naast Visa, Mastercard en Maestro hun klanten nu ook de mogelijkheid kunnen bieden om via iDEAL te betalen. Er is een opwaardering uitgevoerd van de aansluiting van onze kantoren op ons centraal netwerk waardoor de snelheid van datatransport significant werd verbeterd. De bank ging verder met de virtualisatie van haar belangrijkste Windows servers, zo werd in 2013 onder andere de Lotus Notes omgeving gevirtualiseerd. De webtoepassing voor de verkoop van lening op afbetaling aan particulieren werd sterk vereenvoudigd. Veel meer dan vroeger ligt de nadruk op eenvoud en snelheid.
Personeelsevolutie 2006-2013 320 310 300 290 280 270 260 250 2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
• Systems – Organisatie Diverse wettelijke en reglementaire projecten, zoals de hervorming van de spaarrekeningen, de oprichting van het Centraal Aanspreekpunt en de finalisering van de Sepa end-date regulation, zijn voltooid. Het systeem waarbij de binnenkomende briefwisseling ingescand en op elektronische wijze naar de eindgebruikers gestuurd wordt voor verdere afhandeling, is in 2013 verder geoptimaliseerd en uitgebreid. Door het in vraag stellen en herdefiniëren van diverse werkprocessen in de bank, is een daling in werklast en kosten gerealiseerd. Opvallend hierin is de significante daling (meer dan 50%) van het verbruik van listingpapier. Dit kadert in ons streven naar maatschappelijk verantwoord ondernemen. Op basis van 10 jaar ervaring met elektronische archivering, werd de bestaande software herwerkt en in eigen beheer verder ontwikkeld waardoor licenties met externe softwareleveranciers konden stopgezet worden. Elektronische archivering is niet meer weg te denken uit onze organisatie. Op vandaag zijn reeds meer dan 16 miljoen documenten online beschikbaar.
8
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE VERGADERING OVER HET BOEKJAAR 2013
2006 in de Raad van Bestuur. Op 16 december werd de heer Peter Venneman door de Raad van Bestuur gecoöpteerd als bestuurder in opvolging van de heer Rik Duyck. De Raad van Bestuur kwam zeven keer samen in 2013. Onder de bevoegdheid van de Raad van Bestuur functioneren het Auditcomité en het Remuneratiecomité. De samenstelling van het Directiecomité blijft ongewijzigd.
Deugdelijk Bestuur De bank schenkt bijzondere aandacht aan een deugdelijk bestuur bij de uitoefening van haar activiteiten. Met een goede bestuurlijke structuur en aandacht voor de beheersing van de risico’s wenst Europabank de belangen van haar stakeholders, de cliënt, de medewerker en de aandeelhouder te behartigen.
De samenstelling van de Raad van Bestuur is als volgt:
• Beloningsbeleid Het beloningsbeleid heeft tot doel tegen marktconforme voorwaarden gekwalificeerde en deskundige medewerkers, directieleden en bestuurders aan te trekken en te behouden teneinde de strategische en operationele doelstellingen te realiseren. Europabank heeft een beloningsbeleid uitgewerkt overeenkomstig de wettelijke en prudentiële voorschriften zoals vastgelegd door de Nationale Bank van België. Meer in het bijzonder werd ervoor gezorgd dat het beloningsbeleid in overeenstemming is met de principes van risicobeheer en governance binnen de bank. Met haar beloningsbeleid wenst de bank te vermijden dat risicogedrag wordt aangemoedigd. Het beloningsbeleid beantwoordt aan de normen die werden vastgelegd op het niveau van de groep Crelan. De vergoeding van de medewerkers en directieleden bestaat uit een vast en een variabel gedeelte. Het bedrag dat jaarlijks ter beschikking wordt gesteld voor de variabele verloning is gerelateerd aan het geconsolideerd resultaat van de bank en wordt goedgekeurd door de Raad van Bestuur op advies van het Remuneratiecomité. Het Directiecomité is verantwoordelijk voor de bepaling van de vaste verloning en de toekenning van de variabele verloning aan de medewerkers. De vaste en variabele verloning van de bestuurders, leden van het Directiecomité, wordt goedgekeurd door de Raad van Bestuur op advies van het Remuneratiecomité. De overige leden van de Raad van Bestuur, met uitzondering van de onafhankelijke bestuurder, ontvangen geen vergoeding. De onafhankelijke bestuurder ontvangt een vaste maandelijkse vergoeding die niet gerelateerd is aan het resultaat van de bank. De totale vergoeding die in 2013 werd toegekend aan directie en onafhankelijke bestuurder bedraagt 1,4 miljoen euro. Het Remuneratiecomité brengt jaarlijks aan het Remuneratiecomité van de groep Crelan verslag uit over het remuneratiebeleid en de vergoeding van het Directiecomité.
Voorzitter:
Luc Versele
Bestuurders:
Jan Annaert Gérald Bogaert Marc Claus Luc De Wilde Jean-Pierre Dubois Fernand George Rudy Van Hecke VCM Sprl (Véronique Corby) Peter Venneman
Commissaris:
Deloitte Bedrijfsrevisoren BV
vertegenwoordigd door:
Philip Maeyaert
In Memoriam Dit jaar overleden de twee erevoorzitters van de bank. Raoul Wijnakker was voorzitter vanaf 1977 tot en met april 1999; Albert Van Houtte was voorzitter van juli 1999 tot en met augustus 2004. Beide voorzitters hebben een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van de bank. • Auditcomité Het Auditcomité staat de Raad van Bestuur bij in zijn toezichtfunctie op de interne controle, risicobeheer en financiële verslaggeving. Teneinde dit op een optimale manier te kunnen uitvoeren, is deze taak toegewezen aan externe bestuurders. Jan Annaert, onafhankelijk bestuurder, is aangesteld als voorzitter van het Auditcomité. Het Auditcomité is verder samengesteld uit de heer Fernand George en mevrouw Véronique Corby. Ook de voorzitter van de Raad van Bestuur, de voorzitter van het directiecomité en de vertegenwoordigers van Interne Audit en Inspectie wonen de vergadering bij. Het Auditcomité is in 2013 zes keer samengekomen.
• Governance beginselen
• Remuneratiecomité
Deugdelijk bestuur staat hoog in het vaandel waarbij respect voor de privacy en een snelle en correcte klachtenbehandeling een voorname plaats innemen. Deze en andere governance beginselen zijn terug te vinden op de website onder de rubriek “juridische informatie”.
Het Remuneratiecomité heeft als taak de Raad van Bestuur bij te staan bij de vastlegging van het beloningsbeleid en het toezicht op de uitvoering ervan. Het Remuneratiecomité wordt voorgezeten door de heer Luc Versele. De heer Fernand George en onze onafhankelijke bestuurder, de heer Jan Annaert, maken eveneens deel uit van het Remuneratiecomité. De voorzitter van het Directiecomité neemt deel op uitnodiging. Het Remuneratiecomité is drie keer samengekomen in 2013.
• Raad van Bestuur en Directiecomité De Raad van Bestuur heeft tijdens de vergadering van 23 september kennis genomen van het ontslag van de heer Rik Duyck als bestuurder. De heer Rik Duyck zetelde sinds
9
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE VERGADERING OVER HET
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR BOEKJAAR 2013 EN DE VERKORTE JAARREKENING
AAN DE ALGEMENE VERGADERING OVER HET BOEKJAAR 2013
Nog een beetje tekst van het verslag van de raad van bestuur aan de algemene vergadering over het boekjaar 2013. Nog een beetje tekst van het verslag van de raad van bestuur aan de algemene vergadering over het 2013. Nog een beetje tekst van het verslag •boekjaar De directie van de raad van bestuur aan de algemene vergadering over het boekjaar 2013. Nog een beetje tekst van het Directeuren Directiecomité verslag van de raad van bestuur aan de algemene Marleen Adriaenssens (5) Rudy Van Hecke vergadering over (1) het boekjaar 2013. Nog een beetje Thierry De Voorzitter van het Directiecomité tekst van het verslag van de raad van bestuur aan de Smet (6) Dirk Overstraete (7) Gérald Bogaert (2) algemene vergadering over het boekjaar 2013. Nog een Hans Raes (8) Bestuurder-Directeur beetjeClaus tekst (3) van het verslag van de raad van bestuur Wim Van den Bossche (9) Marc aan de algemene vergadering over het boekjaar 2013. Hugo Van Hoecke (10) Bestuurder-Directeur Nog een beetje tekst van het verslag van de raad van Luc De Wilde (4) bestuur aan de algemene vergadering over het boekjaar Bestuurder-Directeur 2013. Nog een beetje tekst van het verslag van de raad van bestuur aan de algemene vergadering over het boekjaar 2013.
Directiecomité Rudy Van Hecke (1) Voorzitter van het Directiecomité Gérald Bogaert (2) Bestuurder-Directeur Marc Claus (3) Bestuurder-Directeur Onderdirecteuren Luc De Wilde (4) Geert ArnouBestuurder-Directeur (11) Luc Janssens (12) Vanessa Moulin (13) Directeuren Linda Robrecht (14) Amaury Rooselaer (15) Marleen Adriaenssens (5) Yves Van Thierry Acker (16) De Smet (6) Kris Van Mullem (17) Dirk Overstraete (7) Jan Wallays (18)Raes (8) Hans Eddy Willems Wim(19) Van den Bossche (9) Hugo Van Hoecke (10) Onderdirecteuren Geert Arnou (11) Luc Janssens (12) Vanessa Moulin (13) Linda Robrecht (14) Amaury Rooselaer (15) Yves Van Acker (16) Kris Van Mullem (17) Jan Wallays (18) Eddy Willems (19)
10
10
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE VERGADERING OVER HET BOEKJAAR 2013
zowel parallelle als niet-parallelle rentescenario’s beschouwt. Om de renterisicopositie nog beter te kunnen sturen, heeft de bank in de loop van 2013 haar intern limietenkader aangepast. Hierbij beheert de bank haar renterisicopositie op proactieve wijze zodat steeds aan de intern vastgelegde limieten wordt voldaan. De renterisicopositie gemeten volgens de vastgelegde assumpties van de toezichthouder, voldoet aan het limietenkader opgelegd door de toezichthouder. Het ALCO bewaakt het renterisico. Hierbij wordt de evolutie van de renterisicopositie opgevolgd, alsook de overeenstemming met de beleidslijnen en met de van toepassing zijnde waarschuwingsdrempels en limieten.
Risico’s en risicobeheer • Identificatie en beheer van risico’s De bank beschikt over een interne controlestructuur die toelaat haar risico’s te identificeren en te beheersen. Gezien de aard van de activiteiten van de bank hebben de belangrijkste risico’s betrekking op het kredietrisico, het renterisico en het liquiditeitsrisico. Daarnaast beschouwt de bank ook het strategisch en business risico, het operationeel risico en het concentratierisico als belangrijke risico’s. Deze risico’s worden gemonitord in diverse comités, namelijk het Assets & Liabilities Committee (ALCO), het Krediet- & Contentieux Evaluatie Comité (KCEC) en het Riskcomité. Specifieke risico’s die verband houden met bedrijfscontinuïteit en informatiebeveiliging worden opgevolgd in diverse stuur- en werkgroepen.
► Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico is het risico dat de bank niet aan haar financiële verplichtingen zou kunnen voldoen tegen een aanvaardbare kost. De bank volgt haar liquiditeitsrisicopositie op aan de hand van metingen op zowel zeer korte termijn (inclusief intraday) als op langere termijn. Via stressscenario’s worden de gevolgen van uitzonderlijke situaties ingeschat. Daarnaast ziet de bank erop toe dat de Loan-to-Deposit ratio steeds voldoet aan de limiet vastgelegd op groepsniveau.
Het extern Auditcomité overkoepelt al deze controlestructuren. Jaarlijks evalueert de effectieve leiding van de bank de interne controle van de bank en rapporteert hierover aan het Auditcomité, de Raad van Bestuur, de Nationale Bank en de Commissaris. Uit de evaluatie is gebleken dat de bank haar risico’s op een effectieve wijze identificeert, beheerst en onder controle heeft.
De bank zorgt er tevens voor dat het volume van de eigen beleggingsportefeuille niet uitstijgt boven de op groepsniveau opgelegde limiet. Maandelijks wordt de Liquidity Coverage Ratio (LCR) en de Net Stable Funding Ratio (NSFR) berekend en trimestrieel gerapporteerd aan de Groep Crelan. De berekende ratio’s voldoen ruimschoots aan de prudentiële limieten. Het ALCO bewaakt het liquiditeitsrisico. Hierbij wordt de evolutie van de liquiditeitsrisicopositie opgevolgd, alsook de overeenstemming met de beleidslijnen en met de van toepassing zijnde waarschuwingsdrempels en limieten. Alle limieten opgelegd door de toezichthouder werden gerespecteerd.
De uitwerking van risicobeheersingsmaatregelen gebeurt in overleg met de Groep Crelan. Zo worden bepaalde risico’s gemeten aan de hand van gemeenschappelijke meetinstrumenten en worden beleidsnota’s geëvalueerd door de afdeling Risk van de Groep Crelan. De technische validering van onze risicomodellen gebeurt eveneens op groepsniveau. Op regelmatige basis worden de resultaten van de risicometingen besproken in het Comité Risico Filialen van de Groep Crelan. Ook vinden er binnen de Groep Crelan overlegvergaderingen plaats waarin de verantwoordelijken voor risk management en compliance vertegenwoordigd zijn. Maandelijks rapporteert de bank haar belangrijkste kerncijfers aan de afdeling Risk van de Groep Crelan.
► Kredietrisico Het kredietrisico of tegenpartijrisico is het risico van verlies door het in gebreke blijven van een debiteur of tegenpartij. De bank wordt blootgesteld aan het kredietrisico in het kader van haar kredietverlening aan consumenten en ondernemingen, alsook bij haar eigen beleggingsactiviteiten. Het kredietrisico verbonden aan de kredietverleningsactiviteit wordt individueel beoordeeld zowel in de front- als in backoffice, rekening houdend met vastgelegde kredietbeslissingsbevoegdheden. De bank maakt gebruik van een individuele analyse die rekening houdt met de financiële draagkracht (terugbetalingscapaciteit), de verstrekte waarborgen, de reputatie en de solvabiliteit van de kredietnemer.
► Renterisico Het renterisico betreft de huidige en toekomstige blootstelling aan ongunstige rentebewegingen van de winstgevendheid en het vermogen van de bank. De bank meet haar renterisico zowel vanuit een inkomensperspectief als vanuit een economisch waardeperspectief. Voor wat betreft de inkomstengevoeligheid simuleert de bank het effect op haar resultaat van geleidelijke marktrentewijzigingen gaande van -3 tot +3 basispunten op een tijdshorizon van 3 jaar. Voor de vermogensgevoeligheid wordt het effect gemeten van plotselinge wijzigingen in de marktrente op de economische waarde van het banking book. Daarnaast meet de bank ook de inkomstengevoeligheid volgens een model dat op groepsniveau gebruikt wordt en dat
Specifiek voor het segment van het hypothecair krediet monitort de bank de evolutie van de Loan-To-Value ratio (LTV) zowel op het niveau van de nieuwe productie als op het niveau van de kredietportefeuille. Naast een permanente kwaliteitsbewaking op diverse
11
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE VERGADERING OVER HET BOEKJAAR 2013
niveaus binnen de bank, wordt het kredietrisico opgevolgd in het Krediet- en Contentieux Evaluatie Comité dat maandelijks plaatsvindt. Aan de hand van stressscenario’s schat de bank de impact in van extreme waardedalingen van in hypotheek genomen vastgoed op het gelopen kredietrisico. Het kredietverlies verbonden aan de kredietverleningsactiviteit bedraagt 1,48% over 2013. In 2012 bedroeg het kredietverlies 1,42%.
Ook binnen de eigen beleggingsportefeuille doet zich een concentratierisico voor en dit heeft betrekking op termijnplaatsingen bij andere banken en op de portefeuille staatspapier. Om het concentratierisico binnen de eigen beleggingsportefeuille op een aanvaardbaar niveau te houden, heeft de bank een beleggingsbeleid vastgelegd dat tevens in overeenstemming is met de beleidslijnen die vastgelegd zijn op het niveau van de Groep Crelan. De bank heeft aandacht voor een voldoende diversificatie binnen haar portefeuille staatspapier. Er treden ook concentraties op die betrekking hebben op de liquiditeitspositie van de bank. De bank volgt deze concentraties op aan de hand van diverse indicatoren en neemt maatregelen om deze binnen de perken te houden en om mogelijke negatieve gevolgen te kunnen opvangen.
Om het kredietrisico verbonden aan de eigen beleggingsactiviteiten te beperken, is een beleggingsbeleid vastgelegd waarin de beleidslijnen en de overeenkomstige limieten inzake tegenpartijen vastgelegd werden. De op groepsniveau vastgelegde limieten zijn hierbij minimaal van toepassing. De bank heeft de adequaatheid van haar opgezette provisies voor kredietverlies geëvalueerd specifiek met betrekking tot forborne kredietvorderingen. In de desbetreffende regelgeving worden forborne kredietvorderingen omschreven als kredietvorderingen waarin een bank aan een cliënt met betalingsmoeilijkheden bepaalde toegiften doet om zodoende te vermijden dat deze zijn financiële verplichtingen niet langer zou kunnen honoreren, en een bank kredietverlies zou moeten boeken.
► Operationeel risico Operationeel risico definiëren we als de kans op schade ten gevolge van tekortkomingen in werkwijzen, systemen, menselijke fouten of externe gebeurtenissen. Centraal in het beheer van operationele risico’s binnen de bank staan een permanente identificatie en evaluatie van risico’s naar aanleiding van de invoering of wijziging van processen en/of nieuwe producten, een centraal incidentenbeheerssysteem, fraudepreventie en de nodige zorg voor sensibilisering van kantoren en centrale afdelingen. In het Riskcomité wordt gerapporteerd over het operationeel en het reputatierisico en worden voorgestelde controlemaatregelen beslist.
Uit analyse van de kredietvorderingen die als forborne werden gedefinieerd, is gebleken dat de bank voor deze vorderingen steeds voldoende provisie opzet in verhouding tot het werkelijke kredietverlies. Eveneens heeft de bank de adequaatheid van de aangelegde bijzondere waardeverminderingen (impairments) beoordeeld specifiek ten aanzien van de zogenaamde Incurred But Not Reported losses. Dit zijn waardeverminderingen die worden aangelegd voor die gevallen waarbij een cliënt geconfronteerd is met betalingsproblemen maar die in de cliëntenrelatie met de bank nog niet tot uiting zijn gekomen. Ook voor deze gevallen legt de bank voldoende provisie voor kredietverliezen aan.
Specifieke risicodomeinen zoals bedrijfscontinuïteit en informatiebeveiliging worden aangestuurd vanuit daarvoor opgerichte stuur- en werkgroepen. Voor de activiteiten die de bank uitbesteedt aan derde dienstverleners zorgt de bank ervoor dat de eraan verbonden risico’s, zoals onder meer informatiebeveiliging en bedrijfscontinuïteit, geïdentificeerd en zo veel als mogelijk ingedekt worden. Desbetreffende afspraken worden steeds vastgelegd in een service level agreement. Inzake de berekening van het kapitaalbeslag (Basel II) wordt op het niveau van de Groep Crelan de Basic Indicator Approach gehanteerd. In 2013 bedroeg de geleden schade ten gevolge van operationele risico’s 0,04% van het gemiddelde geconsolideerd resultaat over de 3 vorige jaren.
► Concentratierisico De bank definieert het concentratierisico als de posities die kunnen ontstaan binnen of over verschillende risicosoorten, en die mogelijks kunnen leiden tot enerzijds verliezen die van aard zijn een bedreiging te vormen voor de gezondheid van de bank of voor het vermogen om haar kernactiviteiten te blijven uitvoeren, of, anderzijds, een verslechtering in het risicoprofiel van de bank. De bank onderkent risicoconcentraties binnen het kredietrisico, de eigen beleggingsportefeuille en het liquiditeitsrisico.
► Reputatierisico Onder reputatierisico verstaan we het risico dat door negatieve publiciteit het vertrouwen in de integriteit van de bank aangetast wordt. Het reputatierisico is een risico dat voortvloeit uit een ander risico. De bank beheerst het reputatierisico door ervoor te zorgen dat haar risico’s van de eerste orde voldoende beheerst worden en door het toepassen van haar integriteitsbeleid. De afdeling Compliance staat in voor de praktische uitwerking van het integriteitsbeleid.
Het concentratierisico binnen het kredietrisico doet zich voor bij de kredietverlening en meer bepaald in de kredietomloop op eenzelfde cliënt en op eenzelfde economische sector. Voor elk van deze risicoconcentraties heeft de bank limieten vastgelegd in verhouding tot het eigen vermogen.
12
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE VERGADERING OVER HET BOEKJAAR 2013
► Strategisch en business risico Onder strategisch en business risico verstaan we de huidige en toekomstige impact op het resultaat of op het kapitaal ten gevolge van verkeerde business beslissingen, verkeerde implementatie van beslissingen, of gebrek aan respons ten aanzien van veranderingen in de markt en de sector. Teneinde het strategisch en business risico te identificeren en te beheersen wordt jaarlijks, in het kader van het ICAAP, aan de hand van een assessment door de effectieve leiding, een kwalitatieve beoordeling gegeven van het risico. Bij de assessment worden bedreigingen geïdentificeerd die de realisatie van de vooropgestelde strategische doelstellingen van de bank kunnen belemmeren.
Bovendien heeft de afdeling Compliance, in samenwerking met de groep Crelan, gezorgd voor de concrete uitwerking van de gewijzigde Witwaswet. Dit gebeurde in het kader van ons groepscompliancebeleid. Concreet heeft deze wet gevolgen op het identificatie- en acceptatiebeleid van de bank, meer in het bijzonder de identificatie van de uiteindelijke begunstigden van ondernemingen. Daarnaast werden de nieuwe strenge regels die door de wetgever werden opgelegd inzake cash-transacties geïmplementeerd. Tenslotte moet worden vermeld dat de afdeling Compliance ook belast is met de beoordeling van reclame- en marketingcampagnes, een controleactiviteit die – mede door de toenemende verstrenging van consumentenbeschermende wetgeving – steeds belangrijker wordt.
• Compliance Cliënten verwachten steeds meer verantwoordelijkheidszin en integriteit van de bank(en). Europabank heeft deze situatie reeds lang onderkend en beschikt sinds meerdere jaren over een afdeling Compliance. Het takenpakket van Compliance werd de laatste jaren steeds omvangrijker en complexer en richt zich ondermeer tot volgende domeinen: witwaspreventie, fiscaal voorkomingsbeleid, privacywetgeving (het omgaan met en het afschermen van vertrouwelijke informatie), controle op handel met voorkennis, voorkoming van belangenconflicten en toezicht op transacties in financiële instrumenten.
• ICAAP (Internal Capital Adequacy Assessment Process) De bank beschikt over doeltreffende procedures en strategieën aan de hand waarvan ze beoordeelt en erop toeziet dat de omvang, de samenstelling en de verdeling van haar intern kapitaal toereikend is om op permanente basis het hoofd te kunnen bieden aan haar huidige en toekomstige risico’s. De bank heeft haar belangrijkste risico’s geïdentificeerd en beschikt over de nodige meet- en opvolginstrumenten om deze risico’s te beheersen. Jaarlijks beoordeelt de bank de toereikendheid van haar kapitaal in het licht van haar risicoprofiel en organisatie. Hierover wordt jaarlijks gerapporteerd aan het Auditcomité, de Raad van Bestuur, de Commissaris en de Nationale Bank van België.
Op continue basis besteedt Compliance veel aandacht aan de implementatie van nieuwe wetgeving en het verhogen en handhaven van het bewustzijn op het vlak van financiële regelgeving. Belangrijke nieuwe wetgeving die in het voorbije jaar ook de aandacht vroeg van Compliance is o.a. de Wet op de KMO-financiering, het nieuwe Wetboek Economisch recht en FATCA (wetgeving uit de VS die is ingevoerd om belastingontwijking door Amerikaanse staatsburgers tegen te gaan).
Blijkens de resultaten van deze beoordeling kan de bank aantonen dat zij slechts 84% van haar huidig beschikbaar eigen vermogen (berekend volgens COREP) nodig acht om verwachte en onverwachte verliezen op te vangen. Anders gezegd, de bank heeft een overschot aan kapitaal van 15,6 miljoen euro.
Het onderzoek naar en het bevorderen van het integriteitsbeleid en het beheersen van het reputatierisico van de bank behoren tot de belangrijkste doelstellingen van Compliance. De afdeling Compliance geeft concreet vorm aan het integriteitsbeleid van de bank en ziet ook toe op de toepassing van de deontologische gedragscode voor het personeel.
Zelfs indien rekening gehouden wordt met de resultaten van bijkomend uitgevoerde stressscenario’s zijnde deflatie, stagflatie, recessie en politieke instabiliteit, houdt de bank ruim voldoende kapitaal over om hieraan het hoofd te kunnen bieden.
In overleg met alle entiteiten van de groep Crelan werd er een groepscompliancebeleid uitgewerkt. Het compliancebeleid van de bank beantwoordt aan de groepsnormen.
13
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE VERGADERING OVER HET BOEKJAAR 2013
2012
2013
Europabank Eb-Lease
15.748.322 4.501.227
16.235.643 5.157.128
min dividend Eb-Lease min minoritaire aandeelhouders
-3.824.949 -60
-4.499.940 -68
Geconsolideerd resultaat in B-Gaap
16.424.540
16.892.763
DE JAARRESULTATEN • Winst en winstverdeling bij eb-lease (in B-Gaap) Na de toename met 16,8% vorig jaar, is het jaarresultaat van onze dochtermaatschappij dit jaar ook sterk gestegen: er werd een resultaat geboekt van 5,2 miljoen euro, dit is een stijging met 14,6% tegenover vorig jaar. Aan de aandeelhouder zal dan ook een hoger dividend uitbetaald worden van 68 euro per aandeel. Na die winstuitkering wordt het resterende saldo van 396.104 euro overgedragen naar het volgende boekjaar. 2012
2013
Resultaat van het boekjaar Overgedragen winst vorig boekjaar Te bestemmen winst
4.501.227 337.749 4.838.976
5.157.128 338.976 5.496.104
Dividend per aandeel Aantal aandelen Totaal dividend
60,00 75.000 4.500.000
68,00 75.000 5.100.000
338.976
396.104
Naar over te dragen winst
• Eigen vermogen van de bank (geconsolideerd in IFRS) Het eigen vermogen op geconsolideerde basis onder IFRS daalde met 2,8 miljoen euro. De verklaring daarvoor situeert zich bij de lagere herwaarderingsreserve op de portefeuille AFS (‘available for sale’). De samenstelling van het eigen vermogen is als volgt :
• Winst en winstverdeling bij de bank (in B-Gaap) Het resultaat van Europabank ligt met 16,2 miljoen euro ook hoger (+ 3,1%) dan dit van vorig jaar. Hieronder wordt de winstverdeling van dit B-Gaap-resultaat (vennootschappelijk) meegedeeld. Het toegekende dividend beliep 48,68 euro tegenover 47,33 euro in 2012. 2012
2013
Resultaat van het boekjaar Overgedragen winst vorig boekjaar Te bestemmen winst
15.748.322 233.424 15.981.746
16.235.643 200.824 16.436.467
Dividend per aandeel Aantal aandelen Totaal dividend
47,33 312.295 14.780.922
48,68 312.295 15.202.520
1.000.000 200.824
1.000.000 233.947
Naar beschikbare reserve Naar over te dragen winst
Geconsolideerd (voor winstverdeling)
2012
2013
Kapitaal Uitgiftepremies Wettelijke reserve Niet beschikbare reserves Vrijgestelde reserves Beschikbare reserves Overige reserves: herwaardering AFS Ingehouden winsten Overgedragen winst Winst van het boekjaar
1.575.000 254.507 343.500 28.116 2.724.398 64.947.049 14.273.824 10.075.449 14.655.289 17.520.393
1.575.000 254.507 343.500 28.116 2.724.398 66.622.040 8.651.701 10.075.449 15.719.708 17.601.105
126.397.525 17.564.162
123.595.524 -2.802.001
Totaal eigen middelen Aangroei eigen middelen
Evolutie eigen vermogen 2006-2013 (in miljoen euro) 140 120 100 80 60 40 20
• Geconsolideerd resultaat in B-Gaap
0 2006
Het bovenstaande samengebracht, levert een resultaat in B-Gaap op van Europabank en Eb-Lease samen van 16,9 miljoen euro, ofwel een stijging met 2,9% ten opzichte van het resultaat in 2012.
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
• Solvabiliteitsratio Alhoewel gedaald, blijft de geconsolideerde solvabiliteitsratio onder IFRS ver boven de norm. Deze beliep 14,53% per 31 december 2013, tegenover 14,90% vorig jaar.
14
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR AAN DE ALGEMENE VERGADERING OVER HET BOEKJAAR 2013
Slotbeschouwingen De belangrijkste uitdagingen voor 2014 zijn de groei in kredietverlening en de beheersing van het kredietrisico te bestendigen en bovenal ons aan te passen aan de nieuwe regelgeving zonder onze competitiviteit te verliezen. Uit de werkkracht, motivatie en kennis van onze medewerkers putten wij het vertrouwen om 2014 even succesvol te maken als de voorbije jaren.
De IFRS-boekhoudregels zijn de norm voor de rapportering van bedrijfseconomische resultaten en waarden van de bank naar de buitenwereld toe. De B-Gaap boekhouding heeft enkel nog zijn belang voor de bepaling van de vennootschapsbelasting en het dividend. De IFRSboekhoudregels houden evenwel in dat de balans en resultatenrekening aan grotere schommelingen onderhevig kunnen zijn.
De Raad van Bestuur beseft ten volle dat deze sterke resultaten maar mogelijk zijn dankzij de gedrevenheid en inzet van de medewerkers op alle niveaus van de bank en wenst hen hiervoor oprecht te bedanken. Met een zelfde waardering uit de Raad van Bestuur zijn erkentelijkheid tegenover de cliënten, zowel nieuwe als bestaande. De continue groei van onze commerciële resultaten is het beste bewijs dat de cliënten onze manier van werken en ons bankmodel weten te waarderen.
De economische vooruitzichten voor 2014 zijn beter. In tegenstelling tot de vorige jaren voorspelt de NBB terug economische groei. In onze vooruitzichten blijven wij toch eerder voorzichtig. De loonhandicap waarmee België worstelt en de besparingen die er na de verkiezingen hoe dan ook moeten komen, zijn niet van die aard om bedrijven en consumenten tot meer investeringen en consumptie aan te zetten. Wij verwachten dan ook eerder een stabilisatie van de kredietvraag en de kredietverliezen.
15
GECONSOLIDEERDE BALANS IFRS PER 31 DECEMBER ACTIVA
Geldmiddelen en zichtrekeningen bij centrale banken Financiële activa aangehouden voor handelsdoeleinden Voor verkoop beschikbare financiële activa Leningen en vorderingen (met inbegrip van financiële leases) Tot einde looptijd aangehouden beleggingen Derivaten gebruikt ter afdekking Wijzigingen in de reële waarde van de afgedekte posities bij reële waarde-afdekking van het renterisico van een portefeuille Materiële vaste activa Goodwill en andere immateriële activa Investeringen in geassocieerde deelnemingen, dochterondernemingen en joint ventures (verwerkt volgens de 'equity'-methode - met inbegrip van goodwill) Belastingvorderingen - Actuele belastingen - Uitgestelde belastingen Andere activa Vaste activa of groepen activa die worden afgestoten, geclassificeerd als aangehouden voor verkoop TOTAAL ACTIVA
16
2012 (in euro)
2013 (in euro)
14.411.770 0 284.310.148 806.266.176 0 0 0
11.141.862 0 298.059.424 863.537.936 0 0 0
8.140.873 252.271 0
7.850.597 242.406 0
0 3.422.760 3.375.957 0
0 0 2.814.906 0
1.120.179.955
1.183.647.131
GECONSOLIDEERDE BALANS IFRS PER 31 DECEMBER VERPLICHTINGEN
2012 (in euro)
2013 (in euro)
0 0 0
0 0 0
966.317.227 2.831.223 860.512.966 95.496.171 0 7.476.867 0 0 0
1.038.697.361 4.219.590 988.190.202 36.118.018 0 10.169.551 0 0 0
2.783.090 18.175.778 541.599 17.634.179 6.506.335 0
2.815.390 12.553.738 1.027.924 11.525.814 5.985.118 0
0
0
993.782.430
1.060.051.607
2012 (in euro)
2013 (in euro)
1.575.000 254.507 0
1.575.000 254.507 0
14.273.824 92.773.769 0 17.520.333 0 92
8.651.701 95.513.179 0 17.601.036 0 101
TOTAAL EIGEN VERMOGEN EN MINDERHEIDSBELANG
126.397.525
123.595.524
TOTAAL VERPLICHTINGEN, MINDERHEIDSBELANG EN EIGEN VERMOGEN
1.120.179.955
1.183.647.131
Deposito’s van centrale banken Financiële verplichtingen aangehouden voor handelsdoeleinden Financiële verplichtingen gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening Financiële verplichtingen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs - Deposito's van kredietinstellingen - Deposito's van andere instellingen dan kredietinstellingen - In schuldbewijzen belichaamde schulden met inbegrip van obligaties - Achtergestelde verplichtingen - Andere financiële verplichtingen Financiële verplichtingen verbonden aan overgedragen financiële activa Derivaten gebruikt ter afdekking Wijzigingen in de reële waarde van de afgedekte posities bij reële waarde-afdekking van het renterisico van een portefeuille Voorzieningen Belastingverplichtingen - Actuele belastingen - Uitgestelde belastingen Andere verplichtingen (met inbegrip van financiële leases) Verplichtingen in groepen activa die worden afgestoten, geclassificeerd als aangehouden voor verkoop Aandelenkapitaal terugbetaalbaar op zicht TOTAAL VERPLICHTINGEN
EIGEN VERMOGEN
Geplaatst kapitaal Agio Ander eigen vermogen Reserves uit herwaardering en waarderingsverschillen - Reserves uit de herwaardering van de reële waarde van de voor verkoop beschikbare financiële activa Reserves (met inbegrip van ingehouden winsten) Ingekochte eigen aandelen Baten uit het lopende jaar Interimdividenden Minderheidsbelang
17
GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING IFRS PER 31 DECEMBER
Financiële en exploitatiebaten en -lasten - Netto rentebaten - Dividenden - Netto baten uit provisies en vergoedingen - Gerealiseerde winsten en verliezen op financiële activa en verplichtingen die niet tegen reële waarde worden gewaardeerd in de winst- en verliesrekening - Herwaarderingen van valutakoersverschillen - Winsten en verliezen op het niet langer opnemen van andere dan voor verkoop aangehouden activa - Andere netto-exploitatiebaten Administratiekosten - Personeelsuitgaven - Algemene en administratieve uitgaven Afschrijvingen - Materiële vaste activa - Vastgoedbeleggingen - Immateriële activa (andere dan goodwill) Voorzieningen Bijzondere waardeverminderingsverliezen op financiële activa die niet tegen reële waarde worden gewaardeerd in de winsten verliesrekening - Financiële activa gewaardeerd tegen kostprijs (niet-genoteerd eigen vermogen en daarmee samenhangende derivaten) - Voor verkoop beschikbare financiële activa gewaardeerd tegen reële waarde in het eigen vermogen - Leningen en vorderingen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs (met inbegrip van financiële leases) - Tot einde looptijd aangehouden beleggingen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs Bijzondere waardeverminderingen op - Materiële vaste activa - Vastgoedbeleggingen - Immateriële activa - Investeringen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures verwerkt volgens de 'equity' methode - Overige TOTALE WINST OF VERLIES UIT VOORTGEZETTE BEDRIJFSACTIVITEITEN VOOR AFTREK VAN BELASTINGEN EN MINDERHEIDSBELANG Belastinglasten (winstbelasting) verbonden met de winst of het verlies uit voortgezette bedrijfsactiviteiten TOTALE WINST OF VERLIES UIT VOORTGEZETTE BEDRIJFSACTIVITEITEN NA AFTREK VAN BELASTINGEN EN VÓÓR MINDERHEIDSBELANG TOTALE WINST OF VERLIES OP BEEINDIGDE BEDRIJFSACTIVTEITEN NA AFTREK VAN BELASTINGEN TOTALE WINST OF VERLIES NA AFTREK VAN BELASTINGEN EN BEEINDIGDE BEDRIJFSACTIVITEITEN VÓÓR MINDERHEIDSBELANG Minderheidsbelang NETTOWINST OF -VERLIES
18
2012 (in euro)
2013 (in euro)
74.029.935 60.526.273 5.003 8.630.018 1.158.144
76.360.784 63.351.507 0 8.380.135 1.095.925
36.336 1.275
32.573 -20.774
3.672.886 -36.186.191 -22.220.698 -13.965.493 -1.575.238 -1.475.455 0 -99.783 29.087
3.521.418 -36.994.169 -22.471.713 -14.522.456 -1.474.064 -1.370.130 0 -103.934 -68.080
-10.362.590
-11.685.606
0
0
0
0
-10.362.590
-11.685.606
0
0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0
0
25.935.003
26.138.865
-8.414.610
-8.537.760
17.520.393
17.601.105
0
0
17.520.393
17.601.105
-60
-69
17.520.333
17.601.036
FUNCTIES KADERLEDEN CENTRALE AFDELINGEN
Archivering:
Eddy Dhondt
Assets & Liabilities Management:
Fabienne Haot
Assurantiën:
Els Broeckaert
Betwiste Zaken:
Dirk Overstraete - directeur Hugo Van Hoecke - directeur Katrien Defour Aryan Deriemaeker Elke De Schuyteneer Freddy Haeck Linda Robrecht Patricia Thooft Cathérine Van Hoof Steven Vermeire Franky Vlaemynck
Boekhouding:
Yves Van Acker Tanja Dhondt
Cards:
Patrick Nijs Christian Ardyns Daniëlla De Mulder Joeri Dullaert Wouter Lemaitre Nadine Verhulst
Compliance Officer:
Susanne Bongard
Compliance:
Luc Janssens
Directiesecretariaat:
Katrien Barbier Sylvie Thiébault
Diverse Operaties/ Buitenland:
Isabelle Degryse
Eb-lease/Kredieten:
Geert Arnou Bettina Baguet Maggy Cleemput Roland D'hont Filip Kerckaert Thierry Van Limbergen
19
Facilitaire Diensten:
Bram Van Der Meeren Juscelino Van Audenaerde
Financial Control:
Marleen Adriaenssens - directeur Gerald Monteyne Cedric Ryckaert
Human Resources:
Marleen Steels Thomas De Meyer
Informatica/PC Support:
Hans Raes - directeur Sandra Boone Stefaan Bral Kurt De Bleeckere Noël De Leeuw Chris De Puysseleir Olivier Dutranoit Ingrid Nicaes Geert Van Malderen Kris Van Mullem Pascal Van Renterghem Jan Wallays
Interne Audit en Inspectie:
Jo Wierinck Hans Lemaitre Serge Moens
Marketing:
Amaury Rooselaer Katleen De Maesschalck
Organisatie:
Stijn Verstraeten
Risk Manager:
Wim Van den Bossche - directeur
Secretaris-generaal:
Thierry De Smet - directeur
Systems:
Chris Bogaert
FUNCTIES KANTOREN
Coördinatie:
Vanessa Moulin Eddy Willems
Aalst:
Christoffe Saeys Anja Coppens
Antwerpen Centrum:
Frank Bertels Sven Lambrecht
Antwerpen Merksem:
Barbara Remes
Antwerpen Wilrijk:
Peter De Laet
Brugge:
Wim Goossens
Brussel Centrum:
Laurent Dumont Kurt De Smaele Kathleen Serruys Wim Vanvaerenbergh
Liège:
Catherine Demathieu
Lier:
Peter Ledure
Lokeren:
Tom Van Alboom
Marche-en-Famenne:
Didier Gruslin
Mechelen:
Peter Wouters
Menen:
Anita De Keukelaere
Mons:
Sandra Louis
Namur:
Serge Simon
Nivelles:
Rita Bleuzé
Oostende:
Nathalie Marteel
Deinze:
Pascal Imschoot
Oudenaarde:
Tom Beeckman
Dendermonde:
Gerald Van Laere
Roeselare:
Jeroen Claeys
Diest:
Jeroen Nuyts
Sint-Niklaas:
Rony Rogiers
Eeklo:
Rik Bouckaert
Sint-Pieters-Woluwe:
Olivier Leclercq
Geel:
Tom Lievens
Sint-Truiden:
Vanessa Persoons
Genk:
Geert Severens
Tournai:
Rudy Vanlangendonck
Gent Groentenmarkt:
Annick Van Damme Tania Samijn
Turnhout:
Chris Schelles
Gent Nieuwewandeling:
Kathy Van Herzeele Eddy Van Holm
Ukkel:
Gauthier Brennet
Verviers:
Jean-Pol Ernotte
Gent St-Pieters:
Emanuel Closson
Vilvoorde:
Wim Appelmans
Halle:
Veerle De Prijck
Waregem:
Nico Boderez
Hasselt:
Liesbeth Schroyen
Wavre:
Patricia Chapelle
Ieper:
Wim Vandevelde
Wetteren:
Marc Haché
Kortrijk:
Yves Parent
Zottegem:
Anja D'Hondt
La Louvière:
Séverine Niessens
Arseen Magerman
Leuven:
Hugo Audenaert
Eb-lease Koekelberg Basilique Finance
20
3
