JAARVERSLAG 2014
15 juni 2015
JAARVERSLAG 2014 15 juni 2015
Voorwoord 2014 stond voor het muZIEum in teken van het verder professionaliseren van haar organisatie, het uitwerken van verschillende product- en prijsstrategieën om de exploitatie te verstevigen, het opzetten van een werkgelegenheidsproject voor blinden en slechtzienden en het verstevigen van samenwerking in zowel het culturele als het sociale werkveld. Er werd flink aan de weg getimmerd om meer naamsbekendheid te genereren en door middel van een aantal unieke projecten haalde het muZIEum meerdere malen de landelijke pers. Er werd een groei in bezoekersaantallen gerealiseerd van ongeveer 15 %. Verkiezingen Het muZIEum werd in 2014 wederom genomineerd in de publieksverkiezing ‘Het leukste uitje van…’ van de ANWB, en eindigde als één van de drie leukste uitjes in Gelderland. Ook nomineerden de blinde en slechtziende medewerkers het muZIEum voor de verkiezing van de KNGF Geleidehonden, waarop het muZIEum de finale haalde en in de top vijf eindigde. Op deze plaats willen wij onze bijzondere waardering uitspreken over onze blinde en slechtziende medewerkers die dagelijks met veel passie de bezoekers rondleiden en met hun eigen verhaal de donkerbeleving een persoonlijke tint geven. Dit geldt ook voor de grote groep vrijwilligers en medewerkers die zich dag in dag uit inzetten om het muZIEum tot een succes te maken. En tot slot een speciaal woord van dank aan onze partners, fondsen en sponsoren die geloven in het concept en het muZIEum financieel mede ondersteunen.
Hans Peters, voorzitter bestuur Stichting muZIEum 2012 Heleen Vermeulen, directeur
PAGINA 1
JAARVERSLAG 2014 15 juni 2015
Het team De dagelijkse gang van zaken wordt gerund door een klein, efficiënt en gemotiveerd kantoorteam van betaalde krachten. De vloer wordt draaiende gehouden door een grote groep vrijwilligers. Zij assisteren bij het ontvangen van de gasten in het muZIEum en bij andere werkzaamheden zoals educatie en de organisatie van evenementen. Samen met de groep blinde en slechtziende medewerkers, werkzaam in de donkerbeleving, bestaat de organisatie in totaal uit ca. vijftig medewerkers. In 2014 is de werkorganisatie voornamelijk gericht geweest op de verdere professionalisering van de organisatie zoals het verfijnen van de werkprocessen, het opzetten van het werkgelegenheidsprogramma van blinden en slechtzienden, de uitwerking van het beleidsplan en het valued based business model ter versteviging van de exploitatie. Werkgelegenheidsprogramma blinden en slechtzienden Er werd een start gemaakt met een werkprogramma voor blinden en slechtzienden. Een werkprogramma gericht op empowerment en arbeidsparticipatie. Hierbij ligt de aandacht op de uitbreiding van het aantal functies, trainingen en de ontwikkeling van het personeelsbeleid. Zoals het verfijnen van vacatures, functiebeschrijvingen, beoordelingssystemen etc. Ook werd geïnvesteerd in het contact leggen met partners voor deze programma’s en de werving van nieuwe gidsen. In aanloop naar de participatiewet in 2015, werkte het MuZIEum samenwerkingsmogelijkheden uit met de verschillende instanties die zich bezighouden met re-integratie. Er werd veel tijd besteed aan het werven en selecteren van medewerkers met een visuele beperking en het genereren van naamsbekendheid van het muZIEum als werkgever. Zo was het muZIEum vertegenwoordigd met een stand tijdens de landelijke ZieZo beurs in Houten, enkel en alleen om meer bekendheid te genereren als werkgever. Het resultaat hiervan was dat de gidsenpoule verder werd opgebouwd en uitgebreid. Eind 2014 kwamen de eerste Wajongers in dienst. In 2015 wordt dit programma verder uitgerold. Er worden onder andere nieuwe functies gecreëerd en trainingen gegeven. Valued bases business model Sinds de opening in 2012 heeft het muZIEum zo’n 68.500 bezoekers ontvangen. We richten ons in 2014 voornamelijk op de geëngageerde dagrecreant en scholen. Het muZIEum heeft slechts één product: bezoek aan de donkerbeleving. Voor scholen is hier ook een educatief programma aan gekoppeld. Alleen focus op stijging van de bezoekersaantallen maakt de exploitatie kwetsbaar. Daarom is in 2014 een business model ontwikkeld gericht op de ontwikkeling van meer producten en het bedienen van meerdere markten. Door de beleving verder uit te breiden en toe te spitsen op verschillende klantsegmenten die we willen bedienen kunnen we ook verschillende prijsstellingen hanteren. De zakelijke markt vraagt immers een andere benadering dan de
PAGINA 2
JAARVERSLAG 2014 15 juni 2015
consumentenmarkt. Deze productstrategie verstevigt niet alleen de exploitatie maar zorgt ook voor een uitbreiding van de het takenpakket van onze medewerkers met visuele beperking. In 2015 verder zullen deze producten en bijbehorende functies verder worden uitgewerkt en geïmplementeerd. De donkerbeleving en thema’s De donkerbeleving, het kloppend hart van het muZIEum, vraagt om continu onderhoud en investering. Er is non-stop gewerkt aan de optimalisatie van beiden belevingen. Het muZIEum haakte regelmatig aan op landelijke thema’s. Zo werd de donkerbeleving in de kerstvakantie omgetoverd in kerstsfeer, was er na oudejaarsdag een sale in het donker en konden de bezoekers met Pasen op zoek naar het Gouden Ei. Tijdens het WK voetbal 2014 werd de donkerbeleving aangepast aan voetbalsferen en kon men ervaren hoe een blinde het WK beleefd. Arrangementen Het muZIEum ontwikkelde met een aantal partijen uit de stad in 2013 al diverse arrangementen. Een overzicht van de arrangementen en het aantal personen dat in 2014 dit arrangement afnam: -Wereldkoks: workshop koken - 313 personen -Hutten Catering: diverse vergaderarrangementen - 271 personen -Stadstuyn: belevingsdiner - 1103 personen -Gilde Nijmegen (stadswandelingen) - 730 personen -Café van Buren (High tea) – 601 personen -muZIEum taart arrangement – 1633 personen -muZIEum lunches – 222 personen Marketing & communicatie Website In 2014 was het aantal unieke bezoekers op de website 86.327 en het totaal aantal bezoeken 122.861. Social media Er was een geringe stijging in het aantal volgers op social media. Het muZIEum had op Facebook op het eind van het jaar 992 vrienden (eind 2013 was dit 587) en 920 volgers op Twitter (eind 2013 was dit 595). De geringe toename aan volgers is deels te wijten aan de langdurige ziekte van de marketeer. Ondanks dit beginnend aantal volgers en vrienden wist het muZIEum toch in de top drie te eindigen in de verkiezing het leukste uitje van Gelderland.
PAGINA 3
JAARVERSLAG 2014 15 juni 2015
Het leukste uitje is een publieksverkiezing waarop de bezoeker kan stemmen. Het social media plan wordt in 2015 verder vormgegeven. Online marketing De marketing focuste zich in 2014 met name op online bereik. Daarbij werden tools gebruikt als Google Adwords, advertenties op Dagjeweg.nl, RBT KAN, ANWB en diverse culturele (digitale) agenda’s. Verder werden er maandelijks digitale nieuwsbrieven gestuurd, zowel gericht op de algemene bezoeker als op speciale educatienieuwsbrieven voor scholen. Offline marketing Er werd verder op zeer beperkte schaal geadverteerd in diverse magazines en gidsen. Met verschillende tijdschriften, publicaties en organisaties werden lezersacties georganiseerd, zoals de Telegraaf, de Huishoudbeurs en de Televizier. En acties met speciale kortingsbonnen, kaarten of abonnementen zoals ANWB leden, Voordeelmetjebiebpas, Personeelsvereniging UMC Radboud, Pluimen en Duodeal. De flyer van het muZIEum werd regelmatig gedistribueerd via diverse verspreidingskanalen. Free publicity Vanwege het beperkte publiciteitsbudget werd er ook in 2014 veel tijd geïnvesteerd in het genereren van free publicity. Berichten over het muZIEum werden met regelmaat overgenomen door de lokale, regionale en enkele malen zelfs de landelijke pers. Vooral de aansluiting bij het thema WK voetbal was erg succesvol en werd door verschillende landelijke media opgepikt. Het internet forum Frankwatching schreef een artikel over de inzet van zintuigen en vergeleek een bezoek aan het muZIEum met het gebruik van Oculus Rift. Dit artikel werd tevens geplaatst in het Financieel Dagblad. Bezoekersaantallen: prognose en feitelijk bezoek Het muZIEum prognosticeerde voor het jaar 2014 35.000 bezoekers. Het jaar werd afgesloten met 32.849 bezoekers. De begrote omzet werd ondanks het lagere bezoekersaantal toch behaald wegens de afname van arrangementen. Met als hoogtepunten de maand mei, waar we 3.977 bezoekers ontvingen en de maand oktober met 3.840 bezoekers. Deze aantallen waren een direct gevolg van respectievelijk de meivakantie en de herfstvakantie. Schoolvakanties en weekenden waren door heel 2014 druk bezocht. 25 procent van het totale bezoekersaantal betreft scholen. Implementatie nieuw boekingssysteem Het muZIEum werkte sinds haar start met een basaal boekingssysteem. Dit systeem kon geen onderscheid maken in de verschillende bezoekerssegmenten. In 2014 werd het boekingssysteem Recreatex geïmplementeerd. Dit heeft aanzienlijk bijgedragen aan een efficiëntere werkwijze. Eind 2014 werd ook het managementtool aangeschaft waardoor in
PAGINA 4
JAARVERSLAG 2014 15 juni 2015
2015 pas een digitale bezoekersgeschiedenis met analyse kan worden gemaakt. Dit zal bijdragen aan adequate informatie over bezoekers en biedt mogelijkheden tot doelgroep segmentatie. Educatie De donkerbeleving is een opzichzelfstaand educatief programma. Deze ervaring maakt dat lesstof rondom zorg & welzijn en maatschappij concreet wordt en uitermate geschikt is voor alle typen onderwijs (van bovenbouw primair onderwijs t/m wetenschappelijke studies), en vakgericht onderwijs voor bijvoorbeeld zorgverleners. Ter aanvulling op de donkerbeleving is er in 2014 een aanvullend educatief programma ontwikkeld, waarbij opdrachten gerelateerd zijn aan de ervaring die de leerlingen hebben opgedaan in de donkerbeleving. De opdrachten zijn zo gemaakt, dat ze vakoverstijgend zijn. Scholen worden gestimuleerd vakken en disciplines in samenhang aan te bieden. Het muZIEum combineert vakken als ckv, taal, techniek, en biologie. In 2015 zal verder geïnvesteerd worden in de uitbreiding van het educatieve randprogramma en het toevoegen van innovatieve elementen die aansluiten bij de diverse curricula van opleidingsinstituten.
Open dag scholen Er werd in 2014 eenmalig een open dag voor docenten van alle onderwijssegmenten georganiseerd. Doel: docenten de donkerbeleving te laten ervaren. Een dertigtal scholen bezocht de open dagen. Het persoonlijk contact op deze dag werd als zeer waardevol beschouwd. Samenwerkingen met instellingen uit de blinden- en slechtziendenwereld Het muZIEum heeft het afgelopen jaar verschillende programma’s ontwikkeld met instellingen en bedrijven die werkzaam zijn met blinden en slechtzienden. Het muZIEum fungeerde op deze manier als voordeur voor de ‘oogbranche’ naar het ziende publiek. Enkele voorbeelden:
Dag van de witte stok Op 15 oktober werden op de ‘Dag van de Witte Stok’ allerlei activiteiten georganiseerd in samenwerking met Visio, de Oogvereniging afdeling Gelderland en TG Lining. Hiervoor zijn planmakers, raadsleden en wethouders van de gemeente Nijmegen uitgenodigd. Na een korte presentatie in het donker ondernamen alle deelnemers onder begeleiding van blinde en slechtziende medewerkers geblinddoekt deel aan een wandeling van en naar het Centraal Station Nijmegen. Dit evenement werd als zeer indrukwekkend ervaren en gaf de betreffende ambtenaren en beleidsmakers nieuw inzicht betreffende de toegankelijkheid van de openbare ruimtes voor blinden en slechtzienden.
PAGINA 5
JAARVERSLAG 2014 15 juni 2015
Jaarlijkse tentoonstelling Stichting Kubes Van 21 september tot 1 november 2014 werd de landelijke tentoonstelling van de Stichting Kubes georganiseerd in het muZIEum en werd kunst gemaakt door blinden en slechtzienden geëxposeerd. De tentoonstelling was een mooie aanvulling op het aanbod van het muZIEum.
Boekpresentatie Caitlin Sas Fotografe Caitlin Sas presenteerde haar fotoboek met portretten van albino’s in het muZIEum. Albino’s zijn vaak slechtziend, vandaar de link naar het muZIEum. De lancering werd uitgezonden op Hart van Nederland.
Presentatie hoorspel In het kader van het 150 jarig bestaan van de LSBS werd het hoorspel van de roman Magnus van Arjan Lubach omgezet tot hoorspel voor mensen met een visuele beperking. De lancering vond plaats in het muZIEum. Samenwerkingen cultuurstad Nijmegen De organisatie zocht ook in 2014 nadrukkelijk aansluiting bij culturele ondernemingen en hun activiteiten in de stad Nijmegen. Enkele voorbeelden: Tijdens de Nijmeegse Kunstnacht ontwikkelde jonge kunstenaars van Het Eerste Uur een speciale tocht door het donker, met kunst, poëzie en speciale geuren. Ook organiseerde zij met veel succes een Kunstveiling in donker, waarbij de veilingmeester, het publiek noch de koper of het kunstwerk kon worden gezien, hetgeen zeer amusante situaties opleverde. Het muZIEum was ook onderdeel van de Gelderse Museumdag waar veel potentiële bezoekers, door middel van allerlei activiteiten buiten de donkerbeleving, kennis konden maken met het muZIEum. Met Red Shoe Sessions, organiseerde het muZIEum net als in 2013 een concert in het donker met singer songwriter Marike Jager. Tevens organiseerde een slechtziende muziekstudent een klassiek concert in het donker genaamd The Third Eye: a concert in the dark.
Woningcorporaties Met de Nijmeegse woningcorporaties ontwikkelde het muZIEum een programma rondom levensloopbestendig bouwen gericht op visuele beperkingen. Consulenten maakten kennis met de donkerbeleving en kregen daarna een lezing over aanpassingen in woningen en terreinen voor mensen met een visuele beperking. Dit programma werd in 2014 tweemaal georganiseerd en zal ook in 2015 worden voortgezet.
PAGINA 6
JAARVERSLAG 2014 15 juni 2015
Bevrijdingsmuseum Het muZIEum adviseerde het bevrijdingsmuseum in Groesbeek voor de ontwikkeling voor een rondleiding van blinden- en slechtzienden. De rondleiding werd enkele malen georganiseerd en leverde voor beide musea veel publiciteit op.
De Nijmeegse Vierdaagsefeesten Tijdens de Nijmeegse Vierdaagsefeesten is het muZIEum gesloten omdat de Schouwburg gedurende deze periode verhuurd is aan het Rode Kruis. Het muZIEum sloot aan bij het festival op de ‘ramblas’: de esplanade op de van Schaeck Mathonsingel. Er werd een speciale donkerbeleving ontwikkeld waarbij bezoekers zich even ‘blind op vakantie´ waanden. Uiteraard droeg dit weer bij aan de naamsbekendheid van het muZIEum.
Kerstpakketten Het muZIEum werd opgenomen als goed doel in het kerstpakketten aanbod voor personeelsleden van de Radboud. En daarnaast nam het muZIEum ook deel aan het lokale kerstpakket, waarbij bedrijven een kerstpakket konden afnemen met allerlei lokale Nijmeegse producten en diensten
PAGINA 7
JAARVERSLAG 2014 15 juni 2015
Interne Organisatie Bestuur Aan het hoofd van het muZIEum staat het bestuur. Het bestuur stelt het beleid vast en houdt toezicht op de uitvoering daarvan. Het bestuur van de Stichting muZIEum 2012 bestaat uit zes personen die allen vanuit hun eigen achtergrond en expertise betrokken zijn geraakt bij de doorstart van het muZIEum. Bestuursleden H. Peters – Voorzitter P. Kuiper – Secretaris G. Wooninck - Penningmeester J. de Groot – Bestuurslid J. Meerpoel – Bestuurslid Functies en nevenfuncties bestuursleden H. Peters - Mede directeur eigenaar boekhandel Dekker v.d. Vegt - Operationeel directeur boekhandel / uitgeverij Berne Media - Adviseur NSGK - Voorzitter werkgroep literaire bakens Nijmegen - Bestuurslid Stichting Literaire Activiteiten Nijmegen - Voorzitter jury Ondernemersprijs Beuningen - Lid jury MVO-award Nijmegen - Bestuurslid Poëzie club Nederland Amsterdam - Voorzitter Stichting de Verlichting Nijmegen Ger Wooninck - Financieel directeur Futuralis Groep Jeroen de Groot - Penningmeester Beleggingsclub - Penningmeester VVE Burg. Hustinxsstraat - Planteam Herbouw Donjon Nijmegen Pieter Kuiper - Procesbegeleider kwaliteitsontwikkeling, Stichting Samen zorgen -Voorzitter bestuur SCC Maldensteijn in Malden
PAGINA 8
JAARVERSLAG 2014 15 juni 2015
Jan Meerpoel - Voorzitter van Stichting Vastisbeter te Den Haag - Lid van een bouwpool bij een landelijke cliëntenorganisatie in de zorgsector Werkwijze bestuur Het bestuur onderschrijft de principes en best-practice bepaling van de Code of Cultural Gouvernance en heeft deze in 2013 vastgelegd in het bestuurs- en directiereglement. De statuten zijn hier in 2014 ook op aangepast. Een aantal bestuursleden stellen zich in 2015 niet herkiesbaar, wat betekent dat in 2015 vier nieuwe bestuursleden aangetrokken zullen worden. Het bestuur vergadert minimaal zes keer per jaar. In deze vergadering worden de grote lijnen uitgezet voor beleid en wordt het functioneren van de organisatie gecontroleerd. Het inkomsten- en uitgavenbeleid wordt besproken en er wordt gerapporteerd over de financiële voortgang. Jaarplan en begroting Het bestuur heeft het door de directeur opgestelde jaarplan 2014 en begroting 2014 vastgesteld en goedgekeurd. Het bestuur heeft goedkeuring verleend aan de jaarrekening 2014 en het accountantsverslag besproken met de accountant. Het bestuur is onbezoldigd. Werkorganisatie De druk op het kantoorteam is hoog, er wordt veel werk verzet met een in verhouding relatief klein team. In 2014 hadden twee medewerkers een burn-out. In de tweede helft van het jaar is extra aandacht besteed aan begeleiding en teambuilding. Eind 2014 zijn er een aantal veranderingen aangebracht in het team, enkele contracten niet verlengd, nieuwe functies gecreëerd en profielen herschreven, ten einde de nodige doorgroei en verstevigen van de organisatie te kunnen realiseren. Vrijwilligers publieksbegeleiding Er werken 23 vrijwilligers bij het muZIEum. Zij zijn verantwoordelijk voor de ontvangst van de gasten in het muZIEum. En ondersteunen bij andere werkzaamheden zoals educatie en evenementen. Medewerkers met visuele beperking De medewerkers met visuele beperking zijn grotendeels werkzaam als gids in de donkerbeleving. 23 van hen werken als in het muZIEum. Daarvan zijn elf gidsen gedetacheerd via SW bedrijven en werken acht gidsen vrijwillig, als aanvulling op hun studie of reguliere baan. Eind 2014 zijn vier wajongers in dienst getreden. In de publieksbegeleiding werken nog eens 5 medewerkers met een visuele beperking op vrijwillige basis. Eind 2014 kwam daarmee het aantal medewerkers met visuele beperking op 28.
PAGINA 9
JAARVERSLAG 2014 15 juni 2015
Fondsen- en sponsorwerving Het muZIEum ontvangt geen structurele subsidies. Een aantal fondsen en sponsoren hebben in 2014 bijgedragen aan verdere ontwikkeling van programma’s op het gebied van werkgelegenheid en educatie. Een overzicht:
Rabobankfoundation NSGK Oogfonds Stichting Janivo Stichting Blindenpenning Gelderse blindenstichting Rotterdamse Stichting Blindenbelangen LSBS Prins Bernard Cultuurfonds Gelderland Diverse particuliere donaties
Meerjaren sponsorcontracten: KNNS Business Solutions VWG Nijhof Nijmeegse woningcorporaties Stichting Vrienden Van Eind 2014 is de Stichting Le Sage ten Broek overgedragen aan het bestuur van het muZIEum. De stichting Le Sage ten Broek was de ‘Stichting Vrienden van’ van het ‘oude’ muZIEum aan de Nieuwe Markt straat. In 2015 zal de invulling van de Stichting verder worden vormgegeven en aan de opbouw van nieuw bestand van vrienden van het muZIEum worden gewerkt. Voortgang 2015 In 2015 wordt ingezet op een verdere versteviging van de exploitatie door de ontwikkeling van meer diensten met focus op de zakelijke markt. Dit zijn onder andere trainingen, teambuildingsuitjes, proeverijen in het donker. In 2015 zal tevens een buitenbeleving worden ontwikkeld en gelanceerd waarbij het aspect slechtziendheid kan worden ervaren door de bezoeker. Sinds eind 2014 het aantal blinden en slechtzienden met een betaalde baan of een werkervaringsplaats bij het muZIEum van 28 gestegen naar 38. De blinden en slechtzienden die nu werkzaam zijn in het muZIEum werken voornamelijk als gids in de donkerbeleving. Het muZIEum gaat door met de ontwikkeling van het werkprogramma waarbij blinde en slechtziende mensen kunnen werken in diverse functies. Hieraan kan op verschillende
PAGINA 10
JAARVERSLAG 2014 15 juni 2015
manieren invulling worden gegeven: een betaalde baan, als vrijwilliger, als werkervaringsplek na revalidatie, sociale activering of stageplekken. Hiermee kunnen wij de ontmoeting met de blinden of slechtzienden uitbreiden naar alle facetten van de organisatie. Het muZIEum richt zich daarbij zich niet alleen op de mensen met visuele beperking die binnen de participatiewet vallen, maar ook daarbuiten. Het muZIEum wil zich verder ontwikkelen als podium voor de ‘oogbranche’: instellingen en organisaties die zich bezig houden met blinden en slechtzienden. Het muZIEum werkt verder aan partnerships met de grote blindeninstituten, verenigingen, fondsen en de leveranciers en ontwikkelaars van hulpmiddelen. Er worden programma’s ontwikkeld voor de gezamenlijke doelgroepen die interessant zijn voor beiden partijen. De ‘oogbranche’ levert expertise en de achterban, het muZIEum biedt de ervaring. Ook met maatschappelijk verantwoorde ondernemingen die hun eigen personeel inzicht willen bieden wil het muZIEum partnerships aangaan. Op culturele vlak gebied continueert het muZIEum de ontwikkeling van een programma voor concerten en optredens in het donker en richt zich op bijzondere culturele samenwerkingen. In 2015 wordt het innovatieve en educatieve programma in de foyer verder vormgegeven. Er blijft stevig ingezet worden op de vergroting van de naamsbekendheid door middel van het organiseren van creatieve evenementen die free publicity genereren, een nieuwe website en vormgeving, een geïntegreerde on- en offline marketing aanpak en de verdere branding van de organisatie.
PAGINA 11