Jaarverslag JGZ 2011
Jaarverslag JGZ 2011
Uden, maart 2012 Met dank aan: Management en medewerkers divisie Jeugdgezondheidszorg Thuiszorg Pantein
Inhoudsopgave Voorwoord ............................................................................................................ 5 Ontwikkelingen in de JGZ 2011 ............................................................................... 6 Inleiding ............................................................................................................ 6 Landelijke ontwikkelingen in de JGZ ...................................................................... 6 Landelijke overheid .......................................................................................... 6 Regionale ontwikkelingen..................................................................................... 6 Integrale Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar .......................................................... 6 Regionaal actieprogramma (RAP 4) .................................................................... 6 Samenwerking met ketenpartners ........................................................................ 7 Centra voor Jeugd en Gezin............................................................................... 7 Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) .............................................................. 7 Voorschoolse Zorg Advies Teams ....................................................................... 7 Jeugdzorg, jeugd-GGZ en LVG-zorg ................................................................... 8 Regionale Aanpak Kindermishandeling (RAK)....................................................... 8 Verloskundigen, kraamzorg, ziekenhuizen, JGZ en Gespecialiseerde Thuisbegeleiding (GTB) ............................................................................................................. 8 Huisartsen en klinisch specialisten...................................................................... 8 Paramedici ...................................................................................................... 8 Opvoedingsondersteuning .................................................................................... 9 Cursussen en themabijeenkomsten .................................................................... 9 Kortdurende Video HomeTraining (K-VHT) .......................................................... 9 Hulpverlening door de JGZ ...............................................................................10 Innovatie in de JGZ ............................................................................................10 Flexibilisering Basistakenpakket ........................................................................10 Vroege Vogel consultatiebureau ........................................................................10 Het Digitaal Dossier JGZ (DD-JGZ) ....................................................................10 JGZ voor asielzoekerskinderen ..........................................................................10 Kwaliteit en onderzoek ....................................................................................11 Benchmark 2011 ............................................................................................11 No-show ........................................................................................................11 Wachttijd .......................................................................................................11 Wetenschappelijk onderzoek JGZ ......................................................................11 Opleiding en scholing JGZ-professionals .............................................................12 Klanttevredenheid..............................................................................................13 Basistakenpakket JGZ 0-4 jaar ...............................................................................16 Inleiding ...........................................................................................................16 Consultatiebureau, huisbezoek en spreekuur .........................................................16 Neonatale gehoorscreening en hielprik .................................................................17 Inleiding ........................................................................................................17
3
Neonatale gehoorscreening ..............................................................................17 Hielprik ..........................................................................................................17 Uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma .......................................................18 Vaccinatiegraad bij Thuiszorg Pantein 2011 ........................................................18 Monitoring en signalering ....................................................................................19 Demografische trend 2011 ...............................................................................19 Bereik JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein ..................................................................20 Vroegsignalering ................................................................................................24 Welke problemen zien we? ...............................................................................26 Lichamelijke problemen ...................................................................................28 Opvoedings- en gedragsproblemen ...................................................................28 Ontwikkelingsproblemen ..................................................................................29 Overige problemen ..........................................................................................29 Verwijzing door de JGZ .......................................................................................30 Medische en paramedische verwijzingen ...............................................................30 Jeugdgezondheidszorg en opvoedingsondersteuning .................................................32 Afkortingen en begrippen ......................................................................................35 Bronvermelding ....................................................................................................36
4
Voorwoord Voor u ligt het laatste inhoudelijke en financiële jaarverslag van de divisie Jeugdgezondheidszorg (JGZ) van Thuiszorg Pantein. 2011 was het jaar waarin de overgang naar de GGD Hart voor Brabant is voorbereid. Per 1 januari 2012 is de JGZ 0-4 jaar in Hart voor Brabant onderdeel van de GGD. De JGZ heeft in 2011 weer volop bijgedragen aan de verdere uitbouw van de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG’s) in de gemeenten. Door de overheveling van provinciale gelden naar de gemeenten (RAP 4), kunnen in diverse gemeenten in Noordoost-Brabant ouders dichter bij huis, eerder en beter ondersteund worden bij het opvoeden van hun kinderen dan voorheen. De JGZ 0-4 jaar heeft in 2011 opnieuw hard gewerkt om haar rol in de keten op de kaart te zetten. De JGZ werkt nauw samen met het onderwijs, de jeugdzorg en jeugdhulpverlening in brede zin en de eerste- en tweedelijns gezondheidszorg. De brede focus op het psychisch, sociaal en lichamelijk welbevinden van kinderen en gezinnen en het bereik van nagenoeg 100%, maakt de JGZ uniek in het veld van de zorg voor jeugd. Samenwerking in de keten is onontbeerlijk voor goede zorg, maar het gaat natuurlijk om de kinderen en hun ouders. In 2011 is aan 12.632 ouders en hun kinderen preventieve zorg geboden op het gebied van opgroeien, opvoeden en gezondheid. Hiermee zijn weer nagenoeg alle ouders en kinderen in Noordoost-Brabant bereikt. Tevreden ouders, want in de klantenraadpleging kregen we wederom een 8- voor onze zorg. We zijn trots op de jeugdgezondheidszorg die we in 2011 geleverd hebben en hopen deze zorg ook in 2012 te kunnen blijven leveren onder de vlag van de GGD Hart voor Brabant.
Uden, maart 2012 Annie van der Ven Divisiedirecteur Jeugdgezondheidszorg
5
Ontwikkelingen in de JGZ 2011 Inleiding Elk kind heeft recht op de grootst mogelijke mate van gezondheid en veiligheid. De divisie JGZ van Thuiszorg Pantein draagt hier onder regie van de gemeenten in Noordoost-Brabant aan bij. De Wet Publieke Gezondheid en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning* bieden de kaders voor de uitvoering van de JGZ. In het eerste deel van dit jaarverslag belichten we relevante ex- en interne ontwikkelingen en de betekenis hiervan voor de JGZ.
Landelijke ontwikkelingen in de JGZ Landelijke overheid In 2011 hebben de contouren van de transitie Jeugdzorg duidelijk vorm gekregen. Naast de jeugdzorg, de jeugdhulpverlening wordt ook de jeugd GGZ en de LVG-zorg in 2015 overgeheveld naar de gemeenten. Een majeure operatie die de komende jaren veel tijd en aandacht zal vragen van de gemeenten, de JGZ en de partners in het CJG. Op 1 augustus 2010 is de Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (Wet OKE) in werking getreden. Met de wet OKE krijgen gemeenten de wettelijke verantwoordelijkheid om voor alle peuterspeelzalen een goede basiskwaliteit van opvang te garanderen. Het is de bedoeling dat alle jonge kinderen met risico’s op achterstanden in de Nederlandse taal bereikt worden (100% doelgroepbereik). De JGZ heeft een belangrijke taak bij de toegeleiding van kinderen met een spraak-/taalachterstand naar de peuterspeelzalen en kinderdagcentra voor Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE).
Regionale ontwikkelingen Integrale Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar In 2011 hebben de 28 gemeenten hun besluit bekrachtigd dat de JGZ 0-4 jaar in Hart voor Brabant onderdeel moet worden van de GGD Hart voor Brabant. In 2011 is gestart met de voorbereidingen voor de overname. Regionaal actieprogramma (RAP 4) RAP 4 heeft in 2011 zijn weg gevonden in het werkgebied van Thuiszorg Pantein. Doel van RAP 4 is 'de juiste zorg, op het juiste moment, op de juiste plek’. Gedachte is dat lichtere vormen van zorg niet thuishoren bij de geïndiceerde jeugdzorg, maar in de eerste lijn. Het gaat bijvoorbeeld om het programma KIES (Kinderen in een Echtscheiding Situatie), SOVA- (Sociale Vaardigheids-) trainingen voor kinderen en kortdurende pedagogische begeleiding. Door intensieve samenwerking tussen een aantal organisaties in het lokale veld is de RAP 4 in 2011 gerealiseerd. Het programma loopt door in 2012.
*
uitgewerkt in het Basistakenpakket JGZ* en de richtlijn contactmomenten*
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 6 van 37
Samenwerking met ketenpartners Centra voor Jeugd en Gezin Thuiszorg Pantein is een actieve kernpartner in de Centra voor Jeugd en Gezin in Noordoost-Brabant. Gemeenten in het Land van Cuijk, de regio Uden/Veghel en de regio Maasland werken intensief samen bij de invulling van de CJG’s. Het CJG in Maasland heeft in 2011 gewerkt aan haar profilering. Samenwerken in het belang van de klant was daarbij het centrale thema. De stuurgroep CJG heeft een visiedocument 2012-2015 ontwikkeld. Speerpunten voor de komende jaren zijn 'ontproblematiseren', het sturen op eigen kracht van de bewoners en hun omgeving en het dialoog gestuurd optreden naar de klant toe. Het CJG Maasland heeft gefungeerd als kartrekker voor de RAP 4 in Noordoost-Brabant. Thuiszorg Pantein voert voor het CJG in Oss het preventieve programma Stevig Ouderschap uit. De JGZ ondersteunt met Stevig Ouderschap risicogezinnen met jonge kinderen. De zeer intensieve ondersteuning van deze gezinnen voorkomt veel problemen. In de regio Uden/Veghel/Landerd/St. Oedenrode/Boekel is per 1 januari 2011 een coördinator CJG geeftantwoord aangesteld. Aandacht is besteed aan de visie, taken en houdingsaspecten ten aanzien van het CJG. CJG-medewerkers hebben voorlichtingsavonden georganiseerd en nieuwe producten ontwikkeld, zoals het oppasdiploma voor jongeren. Diverse medewerkers zijn geschoold, onder andere in de Triple P methodiek en het geven van SOVA- en KIES-trainingen. Het casuïstiekoverleg CJG is in 2011 gestart. Binnen de 5 gemeenten en de stuurgroep CJG wordt nader gewerkt aan de doorontwikkeling CJG en de transitie jeugdzorg. Het CJG Land van Cuijk is per januari 2011 gestart met een vijftal inlooppunten. De bereikbaarheid per telefoon en per mail waren al eerder operationeel. In het najaar van 2011 heeft een eerste evaluatie plaatsgevonden waaruit onder andere is gebleken dat ouders en kinderen veel eerder telefonisch of via de website/mail contact opnemen dan dat ze daadwerkelijk met een vraag binnen lopen. Op basis van de evaluatie is er door de kernpartners in samenwerking met de vijf gemeenten van Land van Cuijk een verbetervoorstel gedaan ten aanzien van de organisatie en werkwijze van het CJG. Deze veranderingen worden verder uitgewerkt en in het voorjaar van 2012 geïmplementeerd. Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) In 2011 hebben de JGZ 0-4 jaar van Thuiszorg Pantein en de peuterspeelzalen en kinderdagverblijven in diverse gemeenten - waaronder Veghel, Boxmeer, St. Anthonis en Cuijk - samen een plan gemaakt om kinderen met een spraak-/taalachterstand snel aan te melden voor VVE. Medio 2012 starten de VVE-trajecten. In Oss hebben in 2011 de JGZ en de peuterspeelzalen en kinderdagcentra afspraken gemaakt om door intensievere samenwerking de doelgroep kinderen voor VVE nog beter te bereiken. Voorschoolse Zorg Advies Teams In het overgrote deel van de kindercentra in Noordoost-Brabant is er een Voorschoolse Zorg Advies Team (VZAT). Enkele kindercentra participeren niet omdat men het voldoende vindt een eigen pedagoog te hebben. In 2011 hebben we de VZAT’s geëvalueerd. Knelpunt bij de bespreking van kinderen in het VZAT is het juist hanteren van de privacy-regels. Het is niet altijd eenvoudig om signalen met ouders te bespreken. Het betrekken van ouders bij het bespreken van kinderen in het VZAT heeft een grote meerwaarde en is een speerpunt voor de komende jaren.
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 7 van 37
Jeugdzorg, jeugd-GGZ en LVG-zorg De investeringen van de afgelopen jaren in samenwerking tussen JGZ en jeugdzorg werpen steeds meer hun vruchten af. Jeugdzorg en JGZ weten elkaar in en rondom de CJG's sneller en makkelijker te vinden. Op casusniveau wordt steeds meer en beter samengewerkt. JGZ, jeugdzorg, LVG-zorg en jeugd-GGZ treffen elkaar regelmatig in bijvoorbeeld casuïstiek-overleggen en teams Integrale Vroeghulp. Regionale Aanpak Kindermishandeling (RAK) De gemeente Den Bosch coördineert de Regionale Aanpak Kindermishandeling (RAK) Noordoost-Brabant. De JGZ 0-4 jaar is een actieve partner in de RAK. De JGZ 0-4 jaar is vertegenwoordigd in de stuurgroep 'Huiselijk geweld en kindermishandeling' en de werkgroepen 'Medici' en 'Vroegsignalering'. De aandachtsfunctionarissen kindermishandeling van Vivent en Pantein1 2 geven in het kader van de RAK en de voorschoolse zorgadviesstructuur scholingen over kindermishandeling aan kinderdagcentra en peuterspeelzalen in Noordoost-Brabant. Verloskundigen, kraamzorg, ziekenhuizen, JGZ en Gespecialiseerde Thuisbegeleiding (GTB) De JGZ werkt samen met verloskundigen, kraamzorg, ziekenhuizen en GTB in de werkgroep 'Ketenzorg Ouder en Kind Brabant Noordoost' en de werkgroep 'Borstvoeding'. Deze werkgroepen maken afspraken om de zorg rond het jonge kind op elkaar af te stemmen. In 2011 is onder andere aandacht besteed aan rookvrij opgroeien, feedback in de keten en de zorg voor te vroeg en/of te licht geboren kinderen. Thuiszorg Pantein heeft afspraken met de kraamzorg en de verloskundigen in de regio over vroegsignalering van problemen en de overdracht van informatie. Als er in de zwangerschap of in de kraamperiode problemen worden gesignaleerd of ontstaan, is het gezin door de goede samenwerking in de keten snel in beeld van de JGZ. Huisartsen en klinisch specialisten Huisartsen zijn een onmisbare partner in de zorg voor kinderen, jongeren en hun ouders. In 2011 hebben de jeugdartsen van Thuiszorg Pantein in alle gemeenten de huisartsen actief benaderd voor afstemming en contact. In de meeste gemeenten heeft er overleg plaatsgevonden over afstemming en samenwerking. In september 2011 is de JGZ in Noordoost-Brabant gestart met rechtstreekse verwijzing naar de tweedelijns gezondheidszorg. Voorheen verliepen alle verwijzingen via de huisartsen, maar deze werkwijze is onnodig bureaucratisch en verwarrend voor ouders. Met klinisch specialisten in het ziekenhuis Bernhoven en het Maasziekenhuis3, zorgverzekeraars en huisartsen4 5 6 7 8 zijn samenwerkingsafspraken gemaakt over rechtstreeks verwijzen door de JGZ. De betrokken medici hebben goede afspraken gemaakt hoe zij elkaar informeren. Paramedici De JGZ werkt samen met paramedici zoals diëtisten, logopedisten en kinderfysiotherapeuten. Over en weer worden kinderen verwezen en waar nodig wordt beleid afgestemd, bijvoorbeeld op gebied van voorkeurshouding en ontwikkelingsstimulering bij kinderen, spraak-/taalproblemen en voedselallergie. JGZ, kinderfysiotherapeuten en diëtisten werken regionaal samen om overgewicht en obesitas bij kinderen te voorkomen en te behandelen onder andere in het eerstelijns behandelprogramma 'Kids Gym Actief'.
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 8 van 37
Opvoedingsondersteuning Opvoedingsondersteuning is samen met preventieve gezondheidszorg de kerntaak van de JGZ 0-4 jaar. Centraal staat de begeleiding van alle ouders en kinderen bij de gezonde groei en ontwikkeling van het kind. De uitvoering van de opvoedingsondersteuning door de JGZ vindt deels binnen het Basistakenpakket (BTP) plaats. Daarnaast is er zorg op indicatie en springt de JGZ bij als ouders en kinderen tussen de wal en het schip dreigen te vallen. In diverse gemeenten in Noordoost-Brabant zijn speciale programma's voor opvoedingsondersteuning, zoals Stevig Ouderschap (Oss) en Triple P (Uden/Veghel en Land van Cuijk). Jeugdverpleegkundigen zijn in veel plaatsen samen met kernpartners spreekuurhouder en/of frontoffice medewerker CJG. Cursussen en themabijeenkomsten Thuiszorg Pantein verzorgt cursussen en themabijeenkomsten voor ouders, vaak in samenwerking met het CJG, peuterspeelzalen of andere ketenpartners. Voorbeelden zijn de cursus: 'Als je (voor het eerst) een baby krijgt', 'Beweegkriebels', 'Ontwikkeling 0-2 jaar', 'Regels en Grenzen', 'Kleine kwalen bij peuters', 'Ontwikkeling 2-4 jaar', 'Spraak-/taalontwikkeling', 'Borstvoeding', 'Jonge moeders' en 'Waarde(n)vol communiceren'. In het Maatwerkverslag vindt u per gemeente welke cursussen er in 2011 gegeven zijn. De JGZ verzorgt ook prenatale cursussen voor aanstaande ouders over zwangerschap, bevalling en de periode vlak na de bevalling. Tabel 1 Aantal cursussen en deelnemers in 2011
Cursus Zwangerschapscursus zonder partner Zwangerschapscursus met partner Bewegen tijdens de zwangerschap Zwangerschapsyoga Als je (voor het eerst) een baby krijgt Borstvoedingsavond
Aantal 51 24 12 10 42 41 180
Deelnemers 526 276 100 81 304 389 1696
In 2011 zijn ongeveer evenveel zwangerschapscursussen gegeven als in 2010. Het aantal voorlichtingsbijeenkomsten nam iets toe: van 69 naar 83. De cursussen met partner zijn vanaf 2009 in toenemende mate populair, de cursussen zonder partner nemen iets af. Concurrentie komt met name van de fitnesscentra, die steeds vaker 'fit tijdens de zwangerschap' organiseren in de sportzaal. Kortdurende Video HomeTraining (K-VHT) Kortdurende Video HomeTraining (K-VHT) is een snelle interventie bij opvoedingsproblemen. Financiering vindt plaats in het Maatwerkdeel van het BTP. De indicatie voor de K-VHT wordt gesteld door het JGZ-team of door ketenpartners zoals kinderartsen, huisartsen of het CJG. In 2011 is 736 uur besteed aan de uitvoering van K-VHT.
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 9 van 37
Hulpverlening door de JGZ Ook in 2011 is door JGZ-professionals op verzoek van en in nauw overleg met ketenpartners hulp en zorg geleverd buiten het BTP. Dit betreft vooral (intensieve) opvoedingsondersteuning en hulp, bijdragen aan het overbruggen van wachtlijsten en het opvangen van gezinnen waarbij de hulpverlening niet goed op gang komt of spaak dreigt te lopen.
Innovatie in de JGZ Innovatie staat hoog in het vaandel van de JGZ 0-4 jaar van Thuiszorg Pantein. JGZ-teams worden gestimuleerd hun vak actief te ontwikkelen en innovatieve ideeën worden ondersteund. Flexibilisering Basistakenpakket In 2011 is - in een aantal pilots - gestart met flexibele toepassing van het BTP en de contactmomenten. Alle ouders en kinderen krijgen de zorg die nodig is, maar deze wordt nog meer dan voorheen op maat geleverd. Dit is mogelijk door moderne communicatiemiddelen, grotere bereikbaarheid en betere samenwerking met ketenpartners. De kaders waar binnen flexibilisering van het aanbod aan JGZ mogelijk is, zijn beschreven in een notitie9. Verschillende JGZ-teams hebben aan de hand van de notitie lokale plannen gemaakt. In Oss-Ussen wordt bijvoorbeeld het intakegesprek bij 2e kinderen zo mogelijk uitgevoerd op het consultatiebureau/CJG en slaan sommige kinderen/ouders het consult van 7½ maand over. In Boxmeer krijgen ouders met 7½ maand een groepsconsult aangeboden of kunnen ze via de mail informatie krijgen over de thema’s die tot op heden tijdens dit consult werden besproken. In Volkel gaat de CB-assistente een deel van de onderzoeken uitvoeren en zijn enkele consulten van jeugdarts en -verpleegkundige samengevoegd. De tijd die vrijkomt door de flexibelere en efficiëntere werkwijze wordt besteed aan gezinnen die een extra steuntje in de rug kunnen gebruiken, bijvoorbeeld in de vorm van een huisbezoek als hun peuter 18 maanden oud is (in plaats van een consult op het consultatiebureau). Vroege Vogel consultatiebureau Veel ouders van jonge kinderen werken. Avondbureaus zijn voor de hele kleintjes niet altijd geschikt omdat veel zuigelingen en peuters ’s avonds moe en jengelig zijn. Het 'Vroege Vogelbureau' in Land van Cuijk, dat op initiatief van het JGZ-team tot stand is gekomen, is een ideale oplossing voor ouders en kinderen. Er wordt dan ook goed gebruik gemaakt van deze mogelijkheid om extra vroeg het consultatiebureau te bezoeken. Het Digitaal Dossier JGZ (DD-JGZ) In 2011 is het DD-JGZ van Thuiszorg Pantein (mlCAS) regelmatig geactualiseerd om dit te laten aansluiten bij de laatste ontwikkelingen binnen de JGZ. Er zijn voorbereidingen getroffen om mlCAS te laten aansluiten op de Brabantse Verwijsindex; Zorg voor Jeugd. Ook is gewerkt aan een Klantportaal. Ouders kunnen in 2012 zelf hun afspraken maken en verzetten via internet en ontvangen een e-mail of sms als reminder om ze aan de afspraak te helpen herinneren. JGZ voor asielzoekerskinderen In 2011 is zorg verleend aan 44 asielzoekerskinderen in Velp (gemeente Grave). De zorg voor asielzoekerskinderen is complex en intensief. Het opsporen van de kinderen vraagt veel tijd. Niet alle kinderen wonen daar, waar ze ingeschreven staan. Er is sprake van complexe sociaal-medische en psychosociale problematiek. Het JGZ-team Grave probeert ouders in het AZC in samenwerking met de huisartsen binnen alle beperkingen zo goed mogelijk te ondersteunen.
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 10 van 37
Kwaliteit en onderzoek Thuiszorg Pantein meet voortdurend haar kwaliteit door middel van gegevens uit het DD-JGZ, klantevaluatieonderzoek, klachten en tevredenheidsmetingen, terugkoppeling van JGZ-professionals en in- en externe toetsing in het kader van de Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector (HKZ). Op grond van deze gegevens worden ieder jaar verbeterplannen gemaakt en in gang gezet. Thuiszorg Pantein participeert tevens veelvuldig in wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de jeugdgezondheidszorg en aanpalende terreinen. Benchmark 2011 In 2011 heeft een onderzoeksbureau (ZorgDNA) een landelijke Benchmark uitgevoerd binnen de JGZ. Helaas hebben alleen Vivent JGZ en Thuiszorg Pantein aan het onderzoek deelgenomen. Ouders beoordelen de dienstverlening van de JGZ gemiddeld met een 7,8. Verbeterpunten die werden genoemd: de mate waarin vervangers op de hoogte zijn van het dossier, strijdigheid van adviezen tussen 'telefonische hulplijn' en JGZ-medewerkers en samenwerking met andere hulpverleners. De bevindingen komen overeen met de klantenraadpleging van Thuiszorg Pantein (zie verderop). Bevindingen uit de Benchmark zijn besproken in alle teams. Maatregelen zijn genomen om de (directe) bereikbaarheid van de teams te vergroten. No-show In 2010 bedroeg de no-show bij Thuiszorg Pantein 11,7%. In 2011 was dit 10,4%. De ingezette maatregelen in 2009 en 2010 lijken resultaat op te leveren. Toch is - ondanks de forse verbetering in 2011 t.o.v. 2010 - de doelstelling uit 2009 van 9% no-show in 2011 niet gehaald. De in 2011 geplande invoering van de sms/e-mail alert service bij een afspraak op het consultatiebureau is door de leverancier uitgesteld tot 2012. Naar verwachting zal de no-show in 2012 na invoering van deze service voor ouders, alsnog verder kunnen dalen, hopelijk tot het streefniveau van 9%. In 2011 heeft Thuiszorg Pantein een internationaal literatuuronderzoek14 laten uitvoeren door studenten van de Erasmus Universiteit Rotterdam naar de no-show - en mogelijke maatregelen er tegen - in de gezondheidszorg. Hier zijn geen nieuwe aanbevelingen uitgekomen. Wachttijd In 2011 is in het kader van de kwaliteitsverbetering onderzoek gedaan naar de wachttijd die ouders ervaren op het consultatiebureau. Ouders ervaren gemiddeld een wachttijd van 10 minuten. De meeste ouders zijn hiermee tevreden. Er zijn echter verschillen tussen de consultatiebureaus en sommige ouders zijn ontevreden. De wachttijd blijft daarom een aandachtspunt. Wetenschappelijk onderzoek JGZ In 2011 heeft de divisie JGZ van Thuiszorg Pantein bijgedragen aan de wetenschappelijke onderbouwing van de JGZ. Thuiszorg Pantein werkt samen met onder andere de Erasmus Universiteit Rotterdam, Universiteit van Utrecht, Universiteit van Tilburg, TNO Kwaliteit van Leven in Leiden en anderen. In 2011 heeft de divisie JGZ deelgenomen aan de volgende onderzoeken: 1. Onderzoek naar het gebruik van psychosociale vragenlijsten binnen de JGZ 0-4 jaar door TNO: in Lith en Bernheze is in 2008 gestart met het afnemen van psychosociale vragenlijsten op het consultatiebureau. Gekeken wordt welke lijst bij ouders en jonge kinderen meerwaarde biedt bij gebruik door de JGZ. Dit onderzoek is afgerond in 2011; 2. Veiligheidsvoorlichting binnen de JGZ. Thuiszorg Pantein neemt deel aan het BeSafe-onderzoek van Erasmus MC Rotterdam; privéongevallen zijn een belangrijke doodsoorzaak bij kinderen van 0-4 jaar. Om deze aantallen terug te dringen wordt bekeken wat het effect is van een Advies-op-Maat via internet, gecombineerd met een persoonlijk gesprek ten opzichte van de huidige manier van voorlichten; Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 11 van 37
3.
TNO onderzoek 'Preventie van en interventie bij slaapproblemen bij jonge kinderen'. Onderzoek naar de mogelijkheden en effecten van het gebruik van een interventie bij slaapproblemen versus 'care as usual' binnen de JGZ. Gestart in juni 2010. Er nemen 10 consultatiebureaus van Thuiszorg Pantein deel aan het onderzoek; 4. Onderzoek Universiteit van Tilburg in samenwerking met Thuiszorg Pantein en Thebe JGZ naar de mogelijkheden van triage in de JGZ 0-4 jaar in combinatie met de inzet van de verpleegkundig specialist; 5. Onderzoek TNO; Peiling veilig slapen 2011. Vragenlijstonderzoek bij 400 ouders van Vivent en Thuiszorg Pantein naar de slaapomgeving en houding van zuigelingen; 6. Afstudeeronderzoek Hogeschool Verpleegkundigen Eindhoven naar de Samenwerking JGZ en GGZ. Eindrapportage 'Samen werken aan samenwerken'10; 7. Onderzoek 'Opmaat' van de Universiteit van Utrecht in samenwerking met onder andere Vivent JGZ. De ontwikkeling van Nederlandse normen voor bepaling van het ontwikkelingsniveau voor jonge kinderen (Bayley III); 8. Proefimplementatie en bruikbaarheidsonderzoek door TNO van de concept JGZ-richtlijn Voedingsgedrag en eetstoornissen onder andere bij Thuiszorg Pantein; 9. Literatuuronderzoek voor Thuiszorg Pantein door geneeskunde studenten van de Erasmus Universiteit naar de gezondheidsproblemen bij kinderen uit risicogezinnen. Verslag juni 201111; 10. Literatuuronderzoek voor Thuiszorg Pantein door geneeskunde studenten naar de opkomst en opkomstverhogende maatregelen in de gezondheidszorg. Verslag juni 201112; 11. Gebruik van de SDQ-vragenlijst binnen de JGZ bij kinderen van bijna 4 jaar. Onderzoek door Angela Kuiper, jeugdarts in opleiding, bij 100 ouders en kinderen.
Opleiding en scholing JGZ-professionals De kwaliteit van de JGZ valt of staat bij goed opgeleide professionals. Bij Thuiszorg Pantein, divisie JGZ werken geregistreerde jeugdartsen en -verpleegkundigen. In 2011 zijn wederom twee artsen en twee verpleegkundigen gestart met de opleiding tot jeugdarts en jeugdverpleegkundige. Een verpleegkundige is begonnen met een opleiding tot pedagoog. Een jeugdarts is afgestudeerd in 2011. Er is in 2011 veel aandacht besteed aan deskundigheidsbevordering van JGZ-professionals. JGZ-professionals zijn verantwoordelijk voor hun eigen scholing en opleiding volgens een persoonlijk opleidingsplan (POP) dat in afstemming met het management en binnen de kaders van het beleid13 wordt opgesteld. De organisatie faciliteert bij het uitvoeren van het POP. Alle JGZ-professionals hebben scholing gekregen over voeding, borstvoeding en ketenzorg, het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) en het Van Wiechenonderzoek. Tijdens de 3 workshopavonden van Vivent en Pantein voor de JGZ 0-4 jaar zijn de volgende workshops aangeboden: Voeding en gedrag Vitamine D en K Sensomotorische integratie Werken met migrantenouders Eigen Kracht conferenties Kindermishandeling Ketencoördinatie Meisjesbesnijdenis Kinderen en echtscheiding Nieuwe medewerkers hebben de introductiecursus JGZ voor jeugdarts of –verpleegkundige gevolgd. Alle JGZ-professionals hebben minimaal 4 keer deelgenomen aan intercollegiale toetsingsgroepen (ICT) en minimaal één keer aan video-interactiebegeleiding (VIB).
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 12 van 37
Klanttevredenheid Jeugdgezondheidszorg is er voor ouders en de kinderen. De mening van klanten is dan ook zeer belangrijk voor de JGZ. Alle ouders van kinderen van bijna 1 en 4 jaar wordt gevraagd naar hun mening over de geleverde zorg. Op alle consultatiebureaus van Thuiszorg Pantein hangen tevens zogenaamde 'verbeterbussen'. Ouders kunnen hier hun ideeën, zorgen en opvattingen over de JGZ van Thuiszorg Pantein - al dan niet anoniem kwijt. De evaluatie van zorg geeft ouders de gelegenheid de JGZ 0-4 jaar feedback te geven en geeft een goed zicht op wat bij ouders leeft. De bevindingen uit de evaluatieformulieren en mondelinge feedback van ouders worden besproken in de JGZ-teams en in het managementteam en leiden tot aanpassingen van het beleid, bijvoorbeeld ten aanzien van wachttijden, openingstijden of (telefonische) bereikbaarheid. In 2011 waren verreweg de meeste klanten van de divisie JGZ tevreden over de geleverde zorg. De JGZ krijgt al jaren net iets minder dan een 8 voor haar zorg aan ouders en kinderen. Het gemiddelde cijfer voor de JGZ in de zuigelingenperiode was met een 7,9 in 2011 gelijk aan die in 2010. Bij de peuters scoorde de JGZ zowel in 2010 als in 2011 een 7,8. Ouders geven veel positieve feedback aan de JGZ-teams. Betrokkenheid, goed luisteren en adviseren zonder oordeel en niet volgens 'het boekje' wordt hoog gewaardeerd. "Er wordt geluisterd en echt meegedacht en geadviseerd. Ik ben erg tevreden omdat er totaal geen bemoeizucht plaatsvindt en dat hoor je vaak. Kan er goed terecht met mijn vragen." Ouder uit Cuijk "Het consultatiebureau komt erg betrokken over." Ouder uit Lith "Ik heb echt het gevoel dat ze er voor de kinderen zijn. Het is leuk en fijn om eens in de zoveel tijd de ontwikkeling van je kind te kunnen volgen. Ze zijn allemaal erg vriendelijk, kundig en zeer belangrijk; niet opdringerig in hun adviezen. Ze laten je in je waarde." Ouder uit Boxmeer "Altijd een luisterend oor en op het goede moment doorgestuurd ter controle. Destijds goede hulp gekregen bij borstvoeding. Meerdere malen thuis hulp gehad." Ouder uit Geffen "Vooral de wijkverpleegkundigen zijn geweldig. Zonder enige kritiek toch goede tips kunnen geven." Ouder uit Mill "Wij zijn heel tevreden over de informatie (avonden) en aanvullende brochures, die zijn welkome aanvulling in een periode waar je veel vragen hebt." Ouder uit Boxmeer
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 13 van 37
Ouders houden niet van betutteling, wachten, tegenstrijdige adviezen, wisselende JGZ-professionals, parkeergeld en slechte (telefonische) bereikbaarheid. "Er zijn te veel wisselingen geweest in personeel, waardoor er soms slechte continuïteit van zorg is." Ouder uit Boekel "Ik ben erg tevreden alleen soms moet je erg lang wachten, daarentegen nemen ze wel alle tijd voor je." Ouder uit Mill "Alleen de locatie Berghem vind ik minder. Het is vervelend dat je naar boven moet met zo'n kleine lift die het 9 van de 10 keer niet doet." Ouder uit Berghem "Ik vind het belachelijk dat je parkeergeld moet betalen en dan loopt alles altijd uit." Ouder uit Oss "Het duurt lang voordat je iemand spreekt, je wordt vaak doorverbonden." Ouder uit Lith Afstemming met andere hulp- en zorgverleners verloopt niet altijd vlekkeloos en ouders kunnen hier veel last van hebben. "Elke week moest onze dochter wel ergens op controle. En dan was ze in zowel Veldhoven als Bernhoven goed in de curve en op het CB niet. En had totaal andere adviezen." Ouder uit Veghel "Onze dochter heeft een aangeboren hartafwijking en daardoor veel ziekenhuis bezoeken. Het CB en het ziekenhuis hadden andere lijnen/adviezen, soms zelfs tegenstrijdig." Ouder uit Schaijk Vooral werkende ouders uiten regelmatig hun ongenoegen over de openingstijden van het consultatiebureau en spreekuren. Ruimere openingstijden zouden worden gewaardeerd. "Jammer dat het alleen op dinsdag en donderdag is, volgens mij werken dan de meeste vrouwen omdat we liever woensdag en vrijdag vrij zijn i.v.m. school." Ouder uit Grave "Tijden/dagen zijn wel erg beperkt. Niet erg flexibel voor werkende ouders." Ouder uit Oss
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 14 van 37
Maar ondanks verbetertips van ouders, overheerst de tevredenheid en krijgen de JGZ-teams vele complimenten. Ouders zijn blij met de hulp van de JGZ 0-4 jaar bij het opvoeden van hun kinderen. Door er snel bij te zijn, worden problemen snel opgelost en/of voorkomen. "Wij belden omdat we met de handen in 't haar zaten en de verpleegkundige was er binnen 'n uur!!" Ouder uit Oss "Na overlijden van ons tweede kindje kwam er meteen een huisbezoek waarbij verpleegkundige veel zorg een aandacht gaf." Ouder uit Maasland "De 1ste 3 maanden van onze dochter waren zwaar en de arts en verpleegkundige hebben perfect geholpen." Ouder uit Veghel
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 15 van 37
Basistakenpakket JGZ 0-4 jaar Inleiding In 2011 is door neonatale screeners, jeugdartsen, jeugdverpleegkundigen en CB-assistenten 64.048 uur zorg geleverd aan 12.632 kinderen. Van deze 64.048 uur geleverde zorg is 88% (56.234 uur) aan het Uniform Pakket besteed, 6% (4.048 uur) aan het Maatwerk Pakket en 6% (3.766 uur) aan overige activiteiten (exclusief Zorg voor Jeugd, Triple P, Stevig Ouderschap en Spreekuren voor opvoedingsvragen op het CJG) (zie tabel 2). Tabel 2 Overzicht Uniform Pakket, Maatwerk Pakket en overige producten Thuiszorg Pantein 2011
Uniform Pakket
Maatwerk Pakket
Neonatale gehoorscreening en hielprik
Opvoedkundige en ondersteunende huisbezoeken
Intake huisbezoek JGZ
Spreekuren voor opvoedingsvragen CJG Opvoedingsondersteuning niet-Nederlandstalige ouders
Consultatiebureau (1, 2, 3, 4, 6, 7½, 9, 11, 14, 18 mnd. en 2, 3, en 4 jaar) Inloopspreekuren
Huisbezoek peuterspeelzaal
Telefonische consulten
Netwerken en samenwerkingsprojecten
Telefonisch spreekuur
Ketencoördinatie
E-mailspreekuur
Themabijeenkomsten en cursussen
Huisbezoek op indicatie
K-VHT
Activiteiten kinderen niet in zorg Overig Overbruggingszorg en hulpverlening op verzoek Zorg voor Jeugd Inloopspreekuur CJG Prenataal huisbezoek op indicatie
'Spel aan huis'
Prenatale groepsbijeenkomsten
VHT
Triple P RAP 4 onder andere KIES en SOVA-training
Stevig Ouderschap
Consultatiebureau, huisbezoek en spreekuur In de JGZ 0-4 jaar van Thuiszorg Pantein staan de consultatiebureaus centraal. Van de 56.234 uur die in 2011 besteed is aan het Uniform Pakket, vindt 76% (42.855 uur) op of tijdens het consultatiebureau plaats. In overleg met ouders en kinderen en afhankelijk van de vragen, kunnen ouders meer of minder zorg krijgen dan het reguliere contactschema. Sommige ouders en kinderen hebben meer begeleiding nodig, anderen bijvoorbeeld ervaren ouders van 2e of 3e kinderen - minder. Het JGZ-team heeft veelvuldig telefonisch contact met ouders tijdens en rondom het consultatiebureau, bijvoorbeeld om een nieuwe afspraak te maken voor een kind dat niet verschenen is (activiteit kinderen niet in zorg) of om navraag te doen hoe een verwijzing verlopen is. Ook met ketenpartners wordt veel gebeld. Bijna 18% (9.937 uur) van de zorg binnen het Uniform Pakket wordt verleend achter de voordeur van mensen, tijdens huisbezoeken. Het gaat hierbij om een huisbezoek voor de neonatale screening, een intake huisbezoek of huisbezoek(en) op indicatie om ouders te ondersteunen bij problemen bij het opvoeden of gezond laten opgroeien van hun kinderen.
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 16 van 37
Ongeveer 6% (3.442 uur) van de zorg in het Uniform Pakket vindt plaats op initiatief van de ouders. Het betreft het telefonisch spreekuur JGZ en de inloopspreekuren op de consultatiebureaus. Ouders hebben ook de mogelijkheid vragen te stellen via de website. Hier wordt beperkt gebruik van gemaakt. Ouders bellen blijkbaar liever of komen langs tijdens de inloopspreekuren of mailen rechtstreeks met hun JGZ-team. In 2011 zijn 45 vragen gesteld via de website.
Neonatale gehoorscreening en hielprik Inleiding De neonatale screeners van Thuiszorg Pantein bezoeken ouders van pasgeboren kinderen tussen de 4e en 7e dag na de geboorte. Tijdens het screeningshuisbezoek wordt het gehoor van de kinderen getest en de hielprik afgenomen. Als kinderen in het ziekenhuis liggen wordt de hielprik en soms ook de gehoorscreening in het ziekenhuis gedaan. Neonatale gehoorscreening Onlangs heeft TNO de landelijke resultaten gepubliceerd 14 van de gehoorscreening in 2010. Resultaten over 2011 zijn nog niet bekend. Het landelijke programma voldoet in het algemeen goed. Alleen het tijdig afronden van de gehele screening (3 screeningsronden) binnen 6 weken lukt niet in het vereiste minimum van 95% (90,4%). In 2010 zijn er in Nederland minimaal 117 kinderen opgespoord met een gehoorstoornis†. Bij Thuiszorg Pantein is het deelnamepercentage van kinderen aan de screeningen zeer hoog (99,5 - 100%). De gehoortesten worden ook goed uitgevoerd; de zogenaamde referpercentages‡ voldoen goed aan de kwaliteitseisen. Aandachtspunt is de tijdigheid van uitvoering van de derde gehoorscreening. Deze was bij Thuiszorg Pantein in 2010 onder de norm van 95% (85%). In de tweede helft van 2010 is onderzoek gedaan naar de reden hiervan. Het bleek te gaan om 4 kinderen die te laat gescreend waren in de derde screeningsronde. Bij alle kinderen was er een goede reden voor het late tijdstip van de derde screening: bij twee kinderen was de derde screening uitgesteld in verband met Bron: website forse verkoudheid, een kind was ernstig prematuur en een kind was Gezond Amsterdam langdurig opgenomen in het ziekenhuis. De kwaliteit van de neonatale gehoorscreening bij Thuiszorg Pantein voldoet hiermee ruim aan de kwaliteitseisen van de Nederlandse Stichting van het Dove en Slechthorende Kind (NSDSK). Hielprik De hielprik wordt gegeven tussen de 3e en 7e dag (geboortedag = dag 0) na de geboorte van een kind. De 3e of 4e dag is de optimale dag voor de hielprik. Thuiszorg Pantein realiseert dit in 2011 bij 65% van de kinderen. In 2010 was dit 64%, in 2009 60%. Dit is een uitstekende prestatie. Landelijk is dit percentage 56%15. De overige kinderen krijgen de hielprik tussen de 5e en de 7e dag. Slechts incidenteel krijgt een kind de hielprik eerder dan dag 3 en later dan dag 7. In 2010 was dit slechts bij 0,5% van de kinderen het geval, in 2011 nog minder, slechts 0,1% (4 kinderen). Thuiszorg Pantein voldoet hiermee ruimschoots aan de landelijke eisen op dit gebied. Met de hielprik zijn in 2010 in heel Zuid-Nederland 275 kinderen met zeer ernstige aandoeningen opgespoord16. De cijfers van de eerste drie kwartalen van 2011 (4e kwartaal niet bekend) wijken hier niet van af.
†
Cijfers november 2011. Ten tijde van de publicatie hadden nog niet alle audiologische centra het aantal door hen geconstateerde zuigelingen met een gehoorstoornis vrijgegeven. ‡ Referpercentage: percentage kinderen dat een onvoldoende of onduidelijke testuitslag heeft en nogmaals gescreend moet worden Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 17 van 37
Uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma Vaccinatiegraad bij Thuiszorg Pantein 2011 De vaccinatiegraad in Noordoost-Brabant is hoog (zie figuur 1 en 2). Thuiszorg Pantein voldoet ruim aan de landelijke norm om epidemieën te voorkomen (vaccinatiegraad minimaal 90%). Het RIVM heeft cijfers gepubliceerd over de vaccinatiegraad in Nederland verslagjaar 201117. Het betreft de vaccinatiegraad van zuigelingen geboren in 2008 en kleuters geboren in 2005. In de gemeenten in Noordoost-Brabant is de vaccinatiegraad bij de zuigelingen voor de DKTP-vaccinatie in het algemeen ruim boven de 95%. Het gemiddelde voor de eerste 4 vaccinaties is 97%. In 2010 was dit 98%. Alleen in St. Oedenrode is de vaccinatiegraad DKTP bij zuigelingen in 2011 iets lager dan verwacht, namelijk 94,5%. In 2010 was deze nog 99,4% en in 2009 99,5%. Een oorzaak hiervoor is niet bekend. Bij de kleuters is de vaccinatiegraad voor de DKTP in nagenoeg alle gemeenten boven de 95%. Het gemiddelde is net als vorig jaar 96%. Alleen de gemeenten Maasdonk en Veghel scoren iets lager met respectievelijk 94,2% en 93,9%. Voor Maasdonk is dat uitzonderlijk. In 2010 en 2009 was de vaccinatiegraad voor kleuters 97,9% en 97,2%. Veghel schommelt al wat langer rond de 95%; in 2010 96,1% en in 2009 95,5%. Figuur 1 Vaccinatiegraad zuigelingen geboren in 2008 op leeftijd 2 jaar DKTP
(Bron:http://www.zorgatlas.nl/preventie/vaccinaties-en-screening/dktp-per-gemeente/)
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 18 van 37
Figuur 2 Vaccinatiegraad kleuters geboren in 2005 op leeftijd 5 jaar D(K)TP
(Bron: http://www.zorgatlas.nl/preventie/vaccinaties-en-screening/d-k-tp-per-gemeente)
Monitoring en signalering Demografische trend 2011 Het totaal aantal kinderen van 0-4 jaar in Noordoost-Brabant is ook in 2011 weer afgenomen. Op 1 januari 2011 was het aantal zuigelingen (0 jaar) volgens het CBS 3,3% lager dan het aantal 1-jarigen18. In 2010 was dezelfde afname 2,2%. Het aantal 0-jarigen dat in 2011 in Noordoost-Brabant woonde was 3.196. Het aantal 4-jarigen was volgens het CBS op 1 januari 2012 3.600 (figuur 3 en tabel 3). Figuur 3 aantal kinderen 0-4 jaar Noordoost-Brabant 2011
3600 3600 3450
3500 3400 3300
3404
3306 3196
3200 3100 3000 2900 0 jaar
1 jaar
2 jaar
3 jaar
4 jaar
(CBS Den Haag/Heerlen 2012. Statline. Bevolking; geslacht, leeftijd, burgerlijke staat en regio, 1 januari 2011)
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 19 van 37
Tabel 3 Inwonertallen 0, 1, 2, 3 en 4-jarigen per gemeente 2011
Inwoneraantallen 2011 Bernheze
0 jaar
1 jaar
2 jaar
3 jaar
4 jaar
301
323
335
331
351
94
100
113
131
140
Boxmeer
250
260
266
306
311
Cuijk
247
250
266
251
260
Grave
156
151
162
123
135
Landerd
138
133
157
136
171
Mill en St. Hubert
92
120
105
128
119
Maasdonk
88
113
106
114
103
Oss
803
847
891
858
916
St. Anthonis
102
93
108
134
124
St. Oedenrode
176
184
183
174
191
Uden
437
426
428
471
465
Veghel
404
426
435
375
433
Totaal
3.288
3.426
3.555
3.632
3719
Boekel
(CBS 2012)
Niet in iedere gemeente is sprake van een afname van het aantal 0-jarigen. In Grave, Landerd, St. Anthonis en Uden zijn in 2011 iets meer kinderen geboren dan in 2010. In Bernheze, Boekel, Cuijk, Maasdonk, Oss, St. Oedenrode en Veghel is wel sprake van een afname van het aantal kinderen. De afname van het aantal 0-jarigen ten opzichte van de 1-jarigen was in 2011 het grootst in Mill (23%), Maasdonk (22%) en St. Oedenrode (9%).
Bereik JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein
Landelijk is het bereik van de JGZ bij zuigelingen 90-95%, bij peuters 85-90%. In 2011§ had Thuiszorg Pantein 12.632 kinderen van 0-4 jaar in beeld. Hiervan hebben er 12.295 de reguliere zorg ontvangen op het juiste moment ('bereikt'). Dit is 97,3%. In 2010 was dit 97,1%. Het bereik bij Thuiszorg Pantein is dan ook onverminderd zeer hoog. Kinderen zijn in beeld bij Thuiszorg Pantein als wij weten dat ze bestaan. We gebruiken hiervoor de Gemeentelijke BasisAdministratie (GBA), de vreemdelingenregistratie (asielzoekerskinderen). Soms komen kinderen niet in registratiesystemen voor. Door informatie van derden (ziekenhuizen, huisartsen, verloskundigen, kraamzorg) komen we deze kinderen regelmatig toch op het spoor.
§
Peildatum 30-9-2011
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 20 van 37
Kinderen zijn bereikt volgens landelijke definities van de Inspectie Gezondheidszorg uit 201019, als zij op de contactmomenten gezien zijn door de JGZ. Hierbij wordt een marge getolereerd van ongeveer 10%. Dit betekent dat een kind van 3 jaar (36 maanden) op het consultatiebureau mag komen 4 maanden voor of na zijn of haar verjaardag. Komt een kind eerder of later, dan is er volgens de definitie sprake van non-bereik. Dit betekent dus niet dat er geen contact is geweest met het kind en/of zijn ouders. Soms komen kinderen door omstandigheden op iets andere leeftijden dan volgens het reguliere schema op het consultatiebureau. In enkele gevallen ontvangen kinderen elders zorg, bijvoorbeeld door de kinderarts bij ernstige ziekte of gaan ouders naar een antroposofisch consultatiebureau. Ook als kinderen het consultatiebureau niet bezoeken heeft de JGZ regelmatig contact met gezinnen om 'vinger aan de pols te houden'. Het komt slechts zeer incidenteel voor dat de JGZ 0-4 jaar van Thuiszorg Pantein - ondanks intensief speurwerk - helemaal geen contact weet te krijgen met kind en gezin.
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 21 van 37
Tabel 4 Aantal zuigelingen 0-1 jaar in beeld en bereikt in 2011 bij Thuiszorg Pantein per gemeente
875
Aantal 0-1 jr. bereikt 2011 844
2011 % bereikt 0-1 jr. 96,5
10
8
80,0
Boxmeer
256
244
95,3
Cuijk
266
257
96,6
Grave
153
147
96,1
Mill en St. Hubert
93
91
97,9
St. Anthonis
97
97
100,0
1.197
1.167
97,51
298
290
97,3
64
64
100,0
Maasdonk
102
96
94,1
Oss
733
717
97,8
1.256
1.233
98,2
96
94
97,9
Landerd
145
141
97,2
St. Oedenrode
174
171
98,3
Uden
434
425
97,9
Veghel
407
402
98,8
3.328
3.244
97,5
Subregio/gemeente
Aantal 0-1 jr. in beeld 2011
LAND VAN CUIJK AZC Grave
MAASLAND Bernheze Lith
UDEN/VEGHEL Boekel
Totaal NOB
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 22 van 37
Tabel 5 Aantal peuters 1-4 jaar in beeld en bereikt in 2011 bij Thuiszorg Pantein per gemeente en per subregio
Aantal 0-1 jr. in beeld 2011 2.346
Aantal 0-1 jr. bereikt 2011 2.284
2011 % bereikt 0-1 jr. 97,4
28
26
92,9
Boxmeer
740
730
98,7
Cuijk
660
635
96,2
Grave
335
323
96,4
Mill en St. Hubert
302
299
99,0
St. Anthonis
281
271
96,4
3.520
3.411
96,9
891
864
97,0
Lith
164
163
99,4
Maasdonk
284
280
98,6
2181
2104
96,5
3.438
3.356
97,6
Boekel
318
311
97,8
Landerd
373
367
98,4
St. Oedenrode
477
469
98,3
Uden
1161
1134
97,7
Veghel
1109
1075
96,9
9.304
9.051
97,3
Subregio/gemeente LAND VAN CUIJK AZC Grave
MAASLAND Bernheze
Oss UDEN/VEGHEL
Totaal NOB
(Bron: mlCAS Thuiszorg Pantein, peildatum 30-9-2011)
Het bereik in alle gemeenten in Noordoost-Brabant is zowel bij de zuigelingen als bij de peuters ruim boven de 95%. Het AsielZoekersCentrum (AZC) in Velp bij Grave vormt hierop een uitzondering. Het bereik van - vooral de allerjongste - asielzoekerskinderen is laag. Dit heeft verschillende redenen. Zo wonen niet alle asielzoekers die ingeschreven staan, ook daadwerkelijk in het AZC. Ouders en kinderen verblijven bij vrienden, familie en/of kennissen elders in Nederland. Daarnaast verloopt de communicatie met de asielzoekers moeilijk, hebben ouders minder kennis van het Nederlandse zorgsysteem en de Nederlandse cultuur. Ook praktische problemen zoals vervoer naar het consultatiebureau spelen een rol.
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 23 van 37
Vroegsignalering Vroegsignalering is een belangrijke doelstelling van de JGZ. Thuiszorg Pantein doet onderzoek bij ouders en kinderen, voert screeningen uit en brengt in nauw overleg met ouders de gezinssituatie in kaart. De JGZ signaleert steeds meer problemen bij ouders en kinderen. Sinds de start van de risico- en probleemregistratie in 2002, is het aantal problemen dat geregistreerd wordt, jaarlijks toegenomen. Er is een toenemend besef bij JGZ-professionals van het belang van een goede registratie. Niet alleen voor ouders en kinderen om optimaal zorg te kunnen leveren, maar ook om cijfers te genereren op populatieniveau voor beleidsmakers en ketenpartners. De laatste jaren heeft ook het digitale dossier JGZ (DD-JGZ) waarschijnlijk bijgedragen aan de nog steeds stijgende cijfers. Door het DD-JGZ zijn veel formulieren komen te vervallen, waardoor de registratie voor JGZ-professionals eenvoudiger is geworden. Naast een betere registratie door JGZ-professionals is er waarschijnlijk ook sprake van een toename van het aantal problemen dat ouders ervaren bij het opvoeden en opgroeien van jonge kinderen en de mate waarvoor zij hiervoor hulp en steun vragen. In 2011 heeft de JGZ 7.923 problemen geconstateerd bij 12.632 kinderen. Dit zijn 670 problemen meer dan in 2010 (tabel 6), terwijl het aantal kinderen is afgenomen. De stijging van het aantal gesignaleerde problemen is zichtbaar in alle subregio’s, maar niet in alle gemeenten. In Mill en St. Hubert en Boekel is geen sprake van een toename. In Bernheze is een heel lichte afname. De stijging van het aantal gesignaleerde problemen is groot in Oss en Veghel (Veghel had in 2009 en 2010 een lichte afname van het aantal gesignaleerde problemen).
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 24 van 37
Tabel 6 Aantal door de JGZ gesignaleerde problemen in 2011, 2010, 2009 en 2008 per gemeente
Gemeente
Aantal gesignaleerde problemen 2011
2009
2010
2008
Boxmeer
619
657
639
564
Cuijk
799
738
646
517
Grave
530
513
556
290
Mill en St. Hubert
201
234
265
305
St. Anthonis
266
232
226
329
2.415
2.374
2.332
2.005
505
513
443
349
63
65
67
121
145
140
123
136
1994
1.670
1.669
1.143
2.707
2.388
2.302
1.749
Boekel
119
183
144
286
Landerd
373
343
352
340
St. Oedenrode
227
187
194
263
Uden
949
946
777
935
1106
827
875
897
2.774
2.486
2.342
2.721
27
5
7.923
7.253
6.976
6.475
Totaal Land van Cuijk Bernheze Lith Maasdonk Oss Totaal Maasland
Veghel Totaal Uden/Veghel Regio onbekend Totaal NOB
(Bron: DD-JGZ mlCAS Thuiszorg Pantein, peildatum 30-09-2011)
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 25 van 37
Welke problemen zien we? De JGZ deelt gesignaleerde problemen bij ouders en kinderen in, in 5 categorieën (tabel 7 en figuur 4): 1. lichamelijke problemen (inclusief overgewicht en obesitas); 2. (motorische) ontwikkelingsproblemen; 3. spraak-/taalproblemen; 4. gedragsstoornissen en opvoedingsproblemen; 5. overige problemen. In 2011 betrof iets minder dan een kwart (22%) van de problemen opvoeding en gedrag. Net als de afgelopen jaren, is meer dan de helft van het totaal aantal geconstateerde problemen bij de kinderen lichamelijk van aard (54%) (figuur 4). Figuur 4 Welke problemen signaleerde de JGZ 0-4 jaar in Noordoost-Brabant in 2011? (totaal aantal problemen)
Vroegsignalering problemen 5%
motorische/algemene ontwikkeling 10%
Spraak-/taal ontwikkeling 8% opvoedings- en gedragsproblemen 22%
lichamelijke problemen
54% overige problemen
(Bron: DD-JGZ mlCAS Pantein 2011)
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 26 van 37
Tabel 7 Gesignaleerde problemen Thuiszorg Pantein 2011 per gemeente
Lichamelijke problemen 354
(motorische) ontwikkeling 72
Spraak/taal 48
Gedrag/ opvoeding 111
Cuijk
433
95
84
Grave
287
48
97
Boxmeer
Overig
Totaal
34
791
131
56
803
35
129
31
530
25
22
44
13
201
149
31
18
47
21
266
1.320
271
207
462
155
2.591
290
40
46
114
17
507
Lith
43
5
19
7
Maasdonk
90
8
13
32
2
145
Oss
1.128
228
106
371
148
1.981
Totaal Maasland
1.551
281
184
524
176
2.707
42
10
18
48
1
119
Landerd
176
52
26
103
16
373
St. Oedenrode
103
20
28
75
1
227
Uden
454
81
78
319
17
949
Veghel
651
87
87
225
56
1.106
1.426
250
237
770
91
2.774
10
2
8
7
27
Totaal NOB
4.307
804
628
1.764
420
7.923
(Totaal 2010) (Totaal 2009) (Totaal 2008)
(3.853) (3.685) (3.591)
(645) (800) (534)
(652) (696) (903)
(1.794) (1.556) (1.218)
(309) (239)
(7.253) (6.976) (6.475))
Mill en St. Hubert St. Anthonis Totaal Land v. Cuijk Bernheze
Boekel
Totaal Uden/Veghel Regio onbekend
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 27 van 37
74
Lichamelijke problemen Lichamelijke problemen betreffen vaak visuele stoornissen, voedingsproblemen, groeiproblemen, afwijkende heupontwikkeling en huidproblemen. In 2011 hebben ten opzichte van 2010 enkele verschuivingen plaatsgevonden in de top-10 lichamelijke problemen, maar de top-5 is onveranderd gebleven (tabel 8). Opvallend is de toename van het aantal kinderen met een verdenking op een stoornis van het gezichtsvermogen. In 2010 is 878 keer deze verdenking geconstateerd, in 2011 1.032 keer. De reden van de toename is niet bekend. Een tweede grote groep veel voorkomende problemen betreft voedingsproblemen (827 keer). Het gaat om onder andere problemen met borstvoeding (293 keer), voedselallergie (193) en overige voedingsproblemen (341). Tabel 8 De top-10 lichamelijke problemen JGZ 0-4 jaar 2011 en 2010
2011
2010
1.
Verdenking stoornis gezichtsvermogen (1.032)
1.
Verdenking stoornis gezichtsvermogen (878)
2.
(borst-) voeding (827)
2.
(borst-) voeding (718)
3.
Groeiproblemen/overgewicht (712)
3.
Groeiproblemen/overgewicht (671)
4.
Verdenking dysplastische heupontwikkeling (506)
4.
Verdenking dysplastische heupontwikkeling (478)
5.
Huid (199)
5.
Huid (173)
6.
Maag-darm (158)
6.
Hoofd en hals gebeid (150)
7.
Hart en vaten (145)
7.
Maag-darm (135)
8.
Navel (137)
8.
Hart en vaten (100)
9.
Hoofd en hals gebied (120)
9.
Bewegingsapparaat (95)
10.
Mond en gebit (75)
10.
Romp (87)
Opvoedings- en gedragsproblemen De JGZ-teams constateren de afgelopen jaren in toenemende mate opvoedings- en gedragsproblemen. In 2011 zijn er 1.764 opvoedings- en gedragsproblemen gesignaleerd bij 12.632 kinderen. In 2010 waren dit er 1.793. Het absolute aantal is voor het eerst afgenomen, procentueel is er wel een toename, omdat er minder kinderen zijn. Belangrijkste reden voor opvoedingsproblemen in gezinnen zijn slecht slapende en veel huilende kinderen en gezinsproblemen. De top-3 opvoedingsproblemen is in 2011 hetzelfde als in 2010. Daarnaast geven het eten en het zindelijk worden veel stress in het dagelijks leven van ouders en jonge kinderen. Ook gedragsproblemen bij peuters, zoals drift en koppigheid en druk gedrag, komen in 2011 net als in 2010 veel voor. Huiselijk geweld staat in 2011 voor het eerst in de top-10. Omdat het om kleine absolute aantallen gaat is niet duidelijk of hier sprake is van een trend of van een toevallige bevinding.
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 28 van 37
Tabel 9 De top-10 opvoedings-/gedragsproblemen geconstateerd door de JGZ 0-4 jaar 2011 en 2010
2011
2010
1.
Slapen (435)
1.
Slapen (469)
2.
Gezinsproblemen (368)
2.
Gezinsproblemen (364)
3.
Huilen (241)
3.
Huilen (288)
4.
Drift en koppigheid (186)
4.
Overige opvoedingsproblemen en functiestoornissen (142)
5.
Overige opvoedingsproblemen en functiestoornissen (162)
5.
Eten (130)
6.
Eten (111)
6.
Drift en koppigheid (122)
7.
Zindelijkheid (73)
7.
Druk gedrag (76)
8.
Druk gedrag (45)
8.
Zindelijkheid (47)
9.
Sociaal afwijkend gedrag (28)
9.
Sociaal afwijkend gedrag (38)
10.
Huiselijk geweld (27)
10.
Hechtingsstoornis (27)
Ontwikkelingsproblemen Een derde belangrijke categorie problemen bij jonge kinderen zijn de ontwikkelingsproblemen. Tijdige opsporing en behandeling hiervan is van groot belang om grote achterstanden op de schoolleeftijd en later te voorkomen. We maken onderscheid tussen motorische/algemene ontwikkelingsproblemen en spraak-/taalproblemen. Motorische/algemene ontwikkelingsproblemen zijn in 2011 804 keer geconstateerd. Dit is 10% van het totaal aantal gesignaleerde problemen (in 2010 was dit 9%). De top-3 motorische/algemene ontwikkelingsproblemen is: 1. voorkeurshouding (510); 2. overige motorische ontwikkelingsproblemen (209); 3. algemene ontwikkelingsachterstand (85). Spraak-/taalproblemen zijn 628 keer gesignaleerd. Dit is 8% van het totaal aantal gesignaleerde problemen (in 2010 was dit 9%). De top-3 van spraak-/taalproblemen is: 4. achterstand moedertaal (502); 5. achterstand 2e taal (67); 6. spraakstoornis (59). Overige problemen De laatste categorie problemen betreft 'overige' problemen. Het gaat bijvoorbeeld om problemen rondom vaccinaties zoals een afwijkend vaccinatieschema, bijwerkingen van vaccinaties of het niet nakomen van afspraken. Totaal gaat het om 420 problemen in deze categorie, ofwel 5% van het geheel (in 2010 was dit 4%).
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 29 van 37
Verwijzing door de JGZ Als bij een kind een probleem wordt geconstateerd wordt altijd actie ondernomen door de JGZ. In eerste instantie komt de JGZ zelf in actie. Wat is het probleem precies? Is er een diagnose te stellen of is er aanvullende diagnostiek nodig door andere hulp- of zorgverleners? Aan welke hulp en zorg hebben ouders en kinderen behoefte? Moet er afgestemd worden met ketenpartners? Jeugdarts en -verpleegkundige werken nauw samen binnen het JGZ-team. De jeugdverpleegkundige is gespecialiseerd in opvoedingsondersteuning, (anticiperende) voorlichting en begeleiding van ouders en gezinnen. De jeugdarts is specialist in vroegdiagnostiek en verwijzing van medische, paramedische, ontwikkelings- en (kinder-) psychiatrische problemen. In complexe situaties bepalen jeugdarts en -verpleegkundige samen het beleid, waar nodig in overleg met ketenpartners. De JGZ maakt zorgplannen, zorgt voor ketencoördinatie, registreert kinderen in 'Zorg voor Jeugd' en zorgt bij risicokinderen voor persoonlijke ('warme') overdracht naar de JGZ 4-19 jaar. Als de problemen de mogelijkheden van de JGZ te boven gaan wordt de hulp van ketenpartners ingeschakeld. De JGZ verwijst naar een heel scala van hulp- en zorgverleners in het veld van gezondheidszorg, jeugdzorg, (jeugd-)GGZ en LVG-zorg. Tabel 10 geeft een overzicht van de belangrijkste ketenpartners. Tabel 10 Overzicht verwijzingen medische, paramedische, opvoedings- en gedragsproblemen JGZ 0-4 jaar
Medisch
Paramedisch
Opvoedings- en gedragsproblemen
Huisarts (506)
Kinderfysiotherapeut (519)
VHT en K-VHT (86)
Oogarts (415)
Diëtiste (164)
Orthopeed/radioloog (369) Kinderarts (170)
Logopediste (148)
Programma’s bijvoorbeeld 'Spel aan huis', 'Opstapje' en 'VVE' (44) Opvoedingsspreekuren CJG (23)
Inbakerdeskundige (111)
Bureau JeugdZorg (BJZ) (23)
Audiologisch Centrum, spraak/taal spreekuur (88) Uroloog (27)
Lactatiekundige (52)
Cursussen en Themabijeenkomsten (16)
Integrale Vroeghulp (18) KNO-arts (15)
Algemeen Maatschappelijk Werk en Welzijnswerk (14) Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) (5) Dermatoloog (27)
De JGZ heeft in 2011 2.863 keer verwezen naar gezondheidszorg, jeugdzorg, (jeugd-)GGZ en LVG-zorg. In 2010 was dit 2.809 keer het geval, in 2009 3.039 keer. Het absolute aantal verwijzingen blijft ongeveer gelijk. In 2011 is maximaal - sommige kinderen kunnen 2 of meer keer verwezen zijn - 23% van alle kinderen in zorg verwezen. In 2009 en 2010 was dit 20%.
Medische en paramedische verwijzingen In 2011 is 1.635 keer verwezen (2010: 1.640 keer) naar de huisarts of medisch specialist, het Audiologisch Centrum (spraak/taal) of Integrale Vroeghulp (maximaal 13% van alle kinderen in zorg) en 994 keer (2010: 1.016 keer) naar de paramedisch specialist (maximaal 8% van alle kinderen in zorg). De meeste medische verwijzingen zijn naar huisarts, gevolgd door oogarts, orthopeed/radioloog en kinderarts (figuur 5).
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 30 van 37
Figuur 5 Medische verwijzingen Thuiszorg Pantein 2011 (totaal 1.635 verwijzingen)
Medische verwijzingen JGZ 2011 1%
huisarts
5%
KNO arts
16%
oogarts
31%
kinderarts uroloog
2%
orthopeed
6% 2%
dermatoloog 1% 10%
radioloog AC spraak-taal spreekuur
25%
Integrale Vroeghulp /VTO
(Bron: DD-JGZ mlCAS Pantein 2011)
In 2011 is 994 keer (in 2010: 1.016 keer) verwezen naar paramedici. Paramedische verwijzingen betreffen vooral verwijzingen naar kinderfysiotherapeut, inbakerdeskundige, diëtiste en logopediste (figuur 6). Figuur 6 Paramedische verwijzingen JGZ Thuiszorg Pantein 2011 (totaal 994 verwijzingen)
Paramedische verwijzingen JGZ 2011
5% 15% fysiotherapie dietiste inbakerdeskundige
11%
52%
logopediste lactatiekundige
16%
(Bron: DD-JGZ mlCAS Thuiszorg Pantein 2011)
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 31 van 37
Jeugdgezondheidszorg en opvoedingsondersteuning De JGZ levert een belangrijke bijdrage op het gebied van de eerstelijns opvoedingsondersteuning. Jeugdverpleegkundigen en -artsen ondersteunen ouders tijdens de reguliere jeugdgezondheidszorg op het consultatiebureau en in de thuissituatie. In 2011 heeft de JGZ 56.235 uur opvoedingsondersteuning en zorg gegeven aan 12.632 kinderen ofwel 4,5 uur per kind. De JGZ heeft een belangrijke taak op het gebied van vroegsignalering van opvoedingsen gedragsproblemen. In 2011 is door de JGZ-teams 1.764 keer een opvoedings- of gedragsprobleem gesignaleerd bij de 12.632 kinderen die we in 2011 in zorg hadden. Binnen de JGZ-teams zijn jeugdverpleegkundigen gespecialiseerd in opvoedingsondersteuning bij (lichte) opvoedings- en gedragsproblemen. In veel gemeenten in Noordoost-Brabant gebruiken zij hierbij de Triple P systematiek. Ook de jeugdartsen zijn veelal bekend met Triple P. Jeugdverpleegkundigen en -artsen werken nauw samen in JGZ-teams. Het JGZ-team bespreekt alle kinderen met problemen. In complexe situaties waarbij ook gedrags-, ontwikkelings- en lichamelijke problemen een rol spelen vindt begeleiding plaats door jeugdarts en -verpleegkundige samen, veelal in samenwerking met diverse ketenpartners. Jeugdverpleegkundigen bemensen samen met de kernpartners de opvoedingsspreekuren in de CJG’s. In Oss vindt via Stevig Ouderschap intensieve opvoedingsondersteuning plaats van risicogezinnen. Door de RAP 4 zijn de mogelijkheden voor opvoedingsondersteuning binnen de CJG’s flink toegenomen. De JGZ neemt als kernpartner in het CJG een deel hiervan voor haar rekening. Jeugdverpleegkundigen en -artsen van Thuiszorg Pantein organiseren in samenwerking met peuterspeelzalen, kinderdagcentra en anderen themabijeenkomsten voor ouders en peuterleidsters. In 2011 was dit 44 keer het geval. Voorbeelden van onderwerpen: borstvoeding, spraak-/taalontwikkeling en kindermishandeling. Verreweg de meeste opvoedingsproblemen (87%) worden opgelost door ouders zelf, met enige begeleiding door het JGZ-team, zo nodig in samenwerking met de kernpartners in het CJG en de voorschoolse voorzieningen. In 2011 zijn ouders en kinderen 233 keer verwezen in verband met opvoedings- en gedragsproblemen naar diverse ketenpartners voor opvoedingsondersteuning, diagnostiek en/of hulp. Op een totaal van 1.764 geconstateerde problemen betreft dit 13% verwijzingen. Dit is niet veel, maar toch is er sprake van een toename ten opzichte van 2010. Toen is er 153 keer verwezen in verband met opvoedings- en gedragsproblemen (figuur 7).
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 32 van 37
Figuur 7 Verwijzingen door de JGZ bij gedrags-/opvoedingsproblemen in 2011** (totaal 233 verwijzingen)
Gespecial. Thuis Begeleiding ( GTB)
6%
algemeen maatschappelijk werk en welzijn
8%
20%
(kortdurende) videohometraining 2%
cursus cq themabijeenkomst bureau Jeugdzorg
10% 37% 10%
opvoedingswinkel /CJG GGZ
7%
Programma's *
(Bron: DD-JGZ mlCAS Thuiszorg Pantein 2011)
De toename van het aantal verwijzingen in 2011 ten opzichte van 2010 is vooral zichtbaar in de eerste lijn (tabel 11). 73% (171) van alle verwijzingen in 2011 door de JGZ voor opvoedings- en gedragsproblemen vindt plaats binnen de eerste lijn. In 2010 betrof dit 66% (102 verwijzingen). In 2011 is 62 keer (27%) verwezen voor geïndiceerde zorg/tweede lijns zorg bij opvoedings- en gedragsproblemen. In 2010 was dit 51 keer (33%) het geval. Hoewel het absolute aantal verwijzingen voor opvoedings- en gedragsproblemen dus is toegenomen in 2011 ten opzichte van 2010, hebben JGZ-professionals vooral vaker verwezen binnen de eerste lijn. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn de toegenomen kennis van JGZ-professionals van de mogelijkheden tot opvoedingsondersteuning van ketenpartners in en buiten het CJG en betere samenwerking met de eerste lijn.
*
Programma’s; o.a. Opstapje, VVE, Spel aan Huis, bijzondere zorg JGZ
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 33 van 37
Tabel 11 Verwijzingen opvoeding en gedrag: aandeel eerste en tweede lijn
Diverse programma's
††
47
Cursus/themabijeenkomst
16
CJG
23
Algemeen Maatschappelijk Werk en welzijn
18
K-VHT
67
Totaal verwijzingen eerste lijn
171(73%)
Gespecialiseerde Thuis Begeleiding ( GTB)
15
VHT
19
BJZ
23
GGZ
5
Totaal verwijzingen tweede lijn TOTAAL
62 (27%) 233 (100%)
De JGZ is in 2011 betrokken geweest bij intensieve hulp en zorg aan 368 gezinnen met complexe problematiek waarbij de JGZ intensief zorg en hulp heeft verleend (huisbezoeken, consulten op het consultatiebureau, overleg ouders, overleg ketenpartners, zorgcoördinatie, maken zorgplan, bespreken VZAT, melden 'Zorg voor Jeugd', AMK etc.). Bij 39 gezinnen was er sprake van een vermoeden van kindermishandeling en/of huiselijk geweld. In 2010 was dit 25 keer. In 2011 is 30 keer gemeld bij het AMK, in 2010 23 keer.
diverse programma’s o.a. Opstapje, VVE, Spel aan Huis, bijzondere zorg JGZ
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 34 van 37
Afkortingen en begrippen AMK AMW Arts M&G BJZ BTP CB CB-assistente CBS CJG GBA GGZ GTB HKZ JGZ Jeugdarts Jeugdverpleegkundige KDV KIES KNO K-VHT LVG Min. VWS PSZ RAP 4 RIVM-RCP Zuid RVP Triple P VSP VHT VTO VVE VZAT WMO ZvJ
Advies en Meldpunt Kindermishandeling Algemeen Maatschappelijk Werk Arts opgeleid (4 jaar) tot Arts Maatschappij en Gezondheid en ingeschreven als sociaal medisch specialist in het BIG-register Bureau Jeugdzorg Basistakenpakket JGZ 0 -19 jaar Consultatiebureau Consultatiebureau-assistente Centraal Bureau voor de Statistiek Centrum voor Jeugd en Gezin Gemeentelijke Basis Administratie Geestelijke GezondheidsZorg Gespecialiseerde ThuisBegeleiding Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector Jeugdgezondheidszorg Arts opgeleid (2 jaar) tot jeugdarts en ingeschreven in jeugdartsenregister SGRC Verpleegkundige opgeleid tot jeugdverpleegkundige Kinderdagverblijf(ven) Kinderen in Echtscheiding Situatie Keel Neus Oor Kortdurende Video Hometraining Licht Verstandelijk Gehandicapt Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Peuterspeelza(a)l(en) Regionaal ActieProgramma Rijksinstituut Volksgezondheid en Milieu locatie Eindhoven (voorheen entadministratie) RijksVaccinatieProgramma Positief, Preventief Programma voor opvoedingsondersteuning Verpleegkundig Specialist Preventie (voorheen Nurse Practitioner). Jeugdverpleegkundige opgeleid (2 jaar) tot Nurse Practitioner Video Hometraining VroegTijdige Opsporing Voor- en Vroegschoolse Educatie Voorschools ZorgAdviesTeam Wet Maatschappelijke Ondersteuning Zorg voor Jeugd
Definities bereik JGZ Thuiszorg Pantein 20 21 29 Bereik zuigeling 0-1 jaar Kinderen die tussen 01-01-2011 en 01-01-2012 13 maanden zijn geworden, hebben minstens 4 keer een face-to-face contact gehad met de JGZ. Bereik peuter 1-4 jaar Kinderen die tussen 01-01-2011 en 01-01-2012 21, 27, 40 en 49 maanden zijn geworden, hebben een face-to-face contact gehad met de JGZ op de leeftijd van respectievelijk 15-21, 21-27, 32-40 en 41-51 maanden.
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 35 van 37
Bronvermelding 1
IGZ (2009), De Jeugdgezondheidszorg in beweging. Den Haag.
2
IGZ (2009), Rapport naar aanleiding van het onderzoek naar de uitvoering van de Jeugdgezondheidszorg bij Stichting Thuiszorg Brabant Noord-Oost. 3
Buiting E., G. Vrieze, jeugdarts, F. Oprins, I. Anthonissen. Verwijzing door de jeugdarts in Noord-Brabant. Verwijsafspraken 2e lijn (regio Noordoost-Brabant). Uden, Den Bosch mei 2011. 4
TNO Kwaliteit van Leven in opdracht van AJN, NHG en LHV. Handreiking samenwerking huisarts JGZ. november 2011. 5
AJN, NHG. Kleine lichaamslengte bij kinderen. februari 2011.
6
AJN, NHG. Dysplastische heupontwikkeling. oktober 2010.
7
AJN, NHG. LESA visuele stoornissen bij kinderen en jongeren. juli 2010.
8
AJN, NHG en V&VN. LESA kindermishandeling. augustus 2010.
9
Buiting E. (namens de werkgroep flexibilisering). Flexibilisering contactmomenten en zorg op maat. Vivent JGZ en Thuiszorg Pantein. Uden, Den Bosch. februari 2011. 10
Haerden Laura, Karlijn Hendriks, Femke van Ostaden, Stefanie Ripke. Samenwerken aan samenwerken. De samenwerkingsrelatie tussen de Jeugdgezondheidszorg 0 t/m 4 jaar en geestelijke gezondheidszorg voor volwassenen verbeteren. Fontys Hogeschool Verpleegkunde, HBO-V, afstudeerproject Eindhoven, 10 juni 2011. 11
Berg Mirelle van den, Linda Luijten, Sharon Schoep, Anika Weterings, Esra Yavuz. Gezondheidsproblemen bij kinderen uit multi-probleem gezinnen. Erasmus Universiteit, juni 2011. 12
Veen Anneloes van, Boukje van Liempt, Gokhan Turgut, Jocelyn Ferrier, Zita Vermijs. Opkomst in de gezondheidszorg. Erasmus Universiteit. Community project nr. 8. Blok 3.C. Rotterdam, juni 2011. 13
Buiting E., C. Mettes, A. van der Ven. Opleiding en deskundigheidsbevordering Jeugdgezondheidszorg Thuiszorg Pantein en Vivent, november 2009. 14
Ploeg C.P.B. van der, A. Rijpstra. Monitoring van de neonatale gehoorscreening door de jeugdgezondheidszorg in 2010. TNO november 2011. TNO/CH2011.050 15
Groenenberg G. Tijdigheid hielprik 2010/2011. RIVM-RCP Zuid, 2012.
16
RIVM RCP Zuid. Resultaten hielprik 2010 en 2011 (kwartaal 1, 2, 3). Eindhoven, november 2011. 17
Lier E.A. van et al. Vaccinatiegraad RVP Nederland. Verslagjaar 2011. RIVM rapport 210021014/2011. 18
CBS 07-03-2012 Den Haag/Heerlen. Statline. Bevolking; geslacht, leeftijd, burgerlijke staat en regio, 1 januari 2012. Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 36 van 37
19
Dunnink, G. (2010), Standpunt bereik van de Jeugdgezondheidszorg. RIVM, Bilthoven.
20
Projectgroep Registratie en automatisering Integrale JGZ (2002), Risicokinderen. Verantwoording en toelichting ten aanzien van het definiëren van risicogroepen en de geautomatiseerde registratie. TrH, Thuiszorg Pantein, Thebe JGZ, GGD Hart voor Brabant. 21
Mettes C, E. Buiting et al. (2006) Risicoregistratie 2006. Projectgroep risicokinderen Integrale JGZ. GGD Hart voor Brabant, STBNO, Vivent JGZ en Thebe JGZ. Uden, Den Bosch en Tilburg.
Jaarverslag JGZ 0-4 jaar Thuiszorg Pantein 2011 Pagina 37 van 37