JAARVERSLAG. Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst. Werkingsjaar 2013

JAARVERSLAG Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst

Werkingsjaar 2013

Sofie Moeykens: Stafmedewerker Bouwkundig Erfgoed Willem Hantson: Stafmedewerker Archeologie

Inleiding Na drie jaar van intensief engagement voor het onroerend erfgoed merken we dat RADAR stilaan een vaste waarde is geworden in de regio. Steevast worden we aangesproken door de gemeentelijke overheden en gecontacteerd door hun respectievelijke diensten als het bouwkundig of archeologisch erfgoed ter sprake komt en ons advies gewenst is. Een gemeenschappelijk beleid rond onroerend erfgoed op maat van elke gemeente staat steeds hoger op de agenda en de bewustwording van de eigen patrimoniale rijkdom gaat in stijgende lijn. Ook het publiek – de man in de straat – voelt zich nauwer betrokken bij de boven- en ondergrondse erfenis van onze voorouders. Drukbezochte activiteiten van Open Monumentendag tot opensleufdagen zijn hier niet vreemd aan en met het pas gelanceerde educatief pakket ‘Archeo-logisch toch!’ lijkt ook de toekomst veilig gesteld. Toch moeten we niet denken dat we op onze lauweren kunnen rusten, want het behoud en beheer van dit waardevolle erfgoed is letterlijk een werk van lange adem. Niet zelden staat het op de tocht en moet er via dialoog tot consensus gekomen worden, er ten volle van bewust dat er regelmatig keuzes gemaakt moeten worden. Bouwwoede hypothekeert niet enkel de gemeenschappelijke bouwkundige erfenis van een gemeente, maar ook het ondergrondse geheugen gaat regelmatig ongemerkt op de schop. Daarom blijft RADAR waakzaam, maar belangrijker nog is dat we mensen bewust maken van de waarde van dit erfgoed door sensibilisatie en een publieksgerichte werking. Het heropwaarderen van de archeologische collecties in de regio door ontsluiting via erfgoedbank Midwest en de verdere inventarisatie van alle waardevolle graven in de website Versteende Getuigenissen zijn slechts enkele van de vele initiatieven die we de komende jaren programmeren om dit gevoel van ‘ons erfgoed’ zich verder te laten ontwikkelen. Projectvereniging BIE – waar we sinds jaar en dag deel van uitmaken – heeft het stadium van volwassenheid al lang bereikt, maar blijft haar werking optimaliseren en haar activiteiten uitbreiden. Het voorbije jaar werd niet enkel de bestuursorganisatie hertekend, maar ook archiefwerking en cultuurcommunicatie zijn deel gaan uitmaken van haar takenpakket. Projectvereniging BIE is heden ten dage een sterk gewaardeerde partner voor de verschillende deelnemende gemeenten en de opmaak van het beleidsplan 2015-2020 belooft deze gesmaakte samenwerking en wederzijdse ondersteuning ook in de toekomst waar te maken.

Schematische weergave van RADAR binnen de structuur van Projectvereniging BIE Jaarverslag RADAR 2013

-1-

RADAR zit eveneens op een scharniermoment, want het nieuwe Onroerenderfgoeddecreet en de bijhorende uitvoeringsbesluiten worden begin 2015 verwacht in werking te treden. Dit zal het takenpakket van onze intergemeentelijke dienst gevoelig veranderen en we dienen ons hier nauwgezet op voor te bereiden. Van groot belang is de erkenning die het nieuwe decreet met zich mee zal brengen, wat de IOED krachtiger zal positioneren als partner van de deelnemende gemeenten, als bruggenbouwer tussen de actoren binnen het onroerend erfgoedveld en als uitdrager van een alomtegenwoordig en rijk patrimonium. Dit gebeurt niet vanzelf, want erkenning moet verdiend worden via een sterk onderbouwde en gemotiveerde aanvraag. Iets waar we het komende jaar uitgebreid werk van zullen maken. Het voorliggende jaarverslag wil de neerslag vormen van de gezamenlijke prestaties die het voorbije jaar hebben geleid tot een beter beheer en een bredere bewustwording van het onroerend erfgoed in de gemeenten Hooglede, Ingelmunster, Izegem, Lichtervelde, Moorslede, Roeselare en Staden. Het actieplan voor het jaar 2013 – uitgewerkt op basis van de resultaatsverbintenis tussen Projectvereniging BIE en het Agentschap Onroerend Erfgoed en in de vorm van een afsprakennota met de gemeenten goedgekeurd op de Raad van Bestuur – diende als leidraad om deze doelen te concretiseren en te vertalen naar onze dagdagelijkse werking. Het jaarverslag is opgebouwd volgens de structuur van de resultaatsverbintenis met het agentschap Onroerend Erfgoed. Deze bestaat uit drie onderdelen: een generiek takenpakket dat geldt voor de RADAR in het algemeen, een specifiek takenpakket voor de stafmedewerker archeologie en een specifiek takenpakket voor de stafmedewerker bouwkundig erfgoed. De doelstellingen gaan telkens in een kader aan de invulling ervan vooraf: - Resultaatsverbintenis tussen RADAR en het agentschap Onroerend Erfgoed  Afsprakennota tussen RADAR, het agentschap Onroerend Erfgoed en de gemeenten Dit jaarverslag werd ter goedkeuring voorgelegd aan de Stuurgroep van RADAR op 26 februari 2014 en wordt ter info meegegeven aan de Raad van Bestuur van Projectvereniging BIE op 25 maart 2014.

Contactgegevens Projectvereniging BIE Polenplein 15 8800 Roeselare Tel. 051/26.87.49 Sofie Moeykens Stafmedewerker Bouwkundig Erfgoed [email protected] GSM 0497/40.82.81

Jaarverslag RADAR 2013

Willem Hantson Stafmedewerker Archeologie [email protected] GSM 0497/48.18.40

-2-

Inhoudstafel Inleiding ............................................................................................................................................... - 1 Contactgegevens ......................................................................................................................... - 2 Inhoudstafel ........................................................................................................................................ - 3 Deel 1. De gemeenschappelijke werking van RADAR ......................................................................... - 4 1.1.

Afsprakencluster Beleid en beheer ..................................................................................... - 4 -

1.2.

Afsprakencluster Ontsluiting en publieksgerichtheid ......................................................... - 7 -

1.3.

Afsprakencluster Deontologie en gedragscode ................................................................ - 17 -

1.4.

Afsprakencluster Organisatie ............................................................................................ - 17 -

Deel 2. Specifieke taken m.b.t. archeologisch erfgoed ..................................................................... - 19 2.1.

Afsprakencluster Inventarisatie ........................................................................................ - 19 -

2.2.

Afsprakencluster Advisering en opvolging ........................................................................ - 22 -

2.3.

Afsprakencluster Beheer en Beleid ................................................................................... - 27 -

2.4.

Afsprakencluster Veldwerk en deponering / archivering ................................................. - 27 -

2.5.

Afsprakencluster Deontologie en gedragscode ................................................................ - 33 -

Deel 3. Specifieke taken m.b.t. bouwkundig erfgoed ....................................................................... - 34 3.1.

Afsprakencluster Inventarisatie ........................................................................................ - 34 -

3.2.

Afsprakencluster Advisering en opvolging ........................................................................ - 34 -

3.3.

Afsprakencluster Beheer en Beleid ................................................................................... - 39 -

Bijlagen .............................................................................................................................................. - 41 Bijlage 1. Afsprakennota 2014....................................................................................................... - 42 Bijlage 2. Raad van Bestuur Projectvereniging BIE 2013 ............................................................... - 49 Bijlage 3. Stuurgroep RADAR 2013 ................................................................................................ - 50 Bijlage 4. Adviesgroep Projectvereniging BIE 2013 ....................................................................... - 51 Bijlage 5. Afsprakennota inzake advisering en opvolging ............................................................. - 52 -


-3-

Deel 1. De gemeenschappelijke werking van RADAR

1.1. Afsprakencluster Beleid en beheer

De IOED maakt een meerjarenbeleidsplan op en een beheerplan voor het lopende jaar, dat past binnen het beleidsplan. Het beheerplan wordt getoetst aan het meerjarenbeleidsplan in het jaarverslag.  RADAR werkt mee aan het meerjarenbeleidsplan voor de periode 2015-2020 van Projectvereniging BIE voor het onderdeel onroerend erfgoed. -

RADAR was betrokken bij het opstellen van het meerjarenbeleidsplan 2015-2020 van Erfgoedcel TERF / Projectvereniging BIE op het worldcafé van 21 mei 2013 en tijdens de retraite op 27 en 28 juni 2013. Het onderdeel onroerend erfgoed wordt pas meegenomen in 2014 bij de opstelling van het beleidsplan 2015-2020 van RADAR in het kader van de aanvraag tot erkenning als IOED binnen het nieuwe Onroerenderfgoeddecreet. In het najaar van 2013 werd evenwel het actieplan van RADAR voor 2014 (zie Bijlage 1) opgesteld, voorgelegd aan de Stuurgroep van RADAR op 23 oktober 2013, goedgekeurd door de Raad van Bestuur (RvB, zie Bijlage 2) van Projectvereniging BIE op 26 november 2013 en opgestuurd naar het Agentschap Onroerend Erfgoed.

De IOED neemt initiatieven tot uitbreiding van zijn werkingsgebied, voor zover de draagkracht van de IOED en de logische samenhang van het gebied dat toelaten.  Het is de bedoeling om het komende jaar de werking van RADAR te bestendigen binnen het huidige gebied, maar op termijn en als de draagkracht dit toelaat, staat RADAR open voor eventuele toetreding van andere gemeenten binnen het arrondissement Roeselare. -

Net als de vorige jaren is er in 2013 voor gekozen om de werking verder uit te bouwen en gedurig te optimaliseren binnen het huidige werkgebied van de 7 gemeenten. Begin mei werd er evenwel door Projectvereniging BIE gelobbyd om Ledegem naast de bibliotheeksamenwerking BROERE ook in de rest van haar werking (Erfgoedcel TERF, RADAR, …) te betrekken, maar die onderhandelingen zijn afgesprongen. Extra gemeenten zijn momenteel dus niet meteen aan de orde.


-4-

Het huidige werkingsgebied van RADAR binnen de West-Vlaamse context

De IOED stemt de cultuurbeleidsplannen en het beleidsplan van een eventueel aanwezige erfgoedcel af met het onroerend erfgoedbeleid.  In 2013 moet voor de Erfgoedcel een beleidsplan voor de periode 2015-2020 worden gemaakt. Projectvereniging BIE voorziet dit integraal aan te pakken en voor elke poot een beleidsvisie uit te werken. Op deze manier wordt maximaal naar afstemming tussen de verschillende beleidsdomeinen gestreefd.  De RADAR-medewerkers worden uitgenodigd op de werkgroep van Erfgoedcel TERF (en ad hoc werkgroepen) telkens er punten op de agenda staan met een raakvlak met het onroerend erfgoedbeleid in de regio. -

RADAR opereert samen met Erfgoedcel TERF en het samenwerkingsverband BROERE (Bibliotheken Roeselaarse Regio) onder Projectvereniging BIE. De afstemming van de werking van RADAR met Erfgoedcel TERF is optimaal en biedt veel opportuniteiten op gebied van ondermeer publiekswerking en ontsluiting. Zo werd er naar aanleiding van Erfgoeddag op 21 april 2013 een gesmaakte lezing rond archeologische dateringstechnieken gegeven in Hooglede-Gits. De afstemming met het lokaal gemeentelijk cultuurbeleid loopt goed, o.m. via de Stuurgroep TERF met de cultuurbeleidscoördinatoren van de zeven deelnemende steden en gemeenten, waarin ook naar de werking van RADAR wordt teruggekoppeld. Ook in de maandelijkse BIE-nieuwsbrief en het BIE-blad is ruimte voor de werking van RADAR, zo kwam ondermeer het programma van Open Monumentendag uitgebreid aan bod. RADAR werkt samen met erfgoedcel TERF aan de verdere ontwikkelling en invulling van de Erfgoedbank Midwest die de inventarisatie en digitale ontsluiting van zowel cultureel als onroerend erfgoed voorop stelt. De bijdrage van RADAR ligt hoofdzakelijk in de uitwerking van een archeologisch luik (cf. infra). De medewerkers van RADAR namen op 27 en 28 juni 2013 deel aan het beleidsplanningstraject van Erfgoedcel TERF. Tijdens deze tweedaagse werden de krijtlijnen voor de meerjarenbeleidsplanning 2015-2020 uitgezet. Samen met andere spelers uit het erfgoedveld werd nagedacht over de rol van de erfgoedcel. De strategische doelstellingen werden uitgezet naast o.a. een SWOT-analyse. Deze tweedaagse eindigde met de formulering van een missie en visie voor de erfgoedcel voor de komende beleidsperiode.


-5-

 

 



De IOED bewaakt de integratie van het onroerend erfgoed in andere beleidsplannen zoals milieubeleidsplannen, natuurontwikkelingsplannen, bekkenbeheersplannen, toeristische plannen,… RADAR streeft ernaar om via het verder uit te bouwen netwerk van contacten afstemming te bereiken met andere beleids- en beheersplannen. RADAR gaat na of en hoe de werking kan geïntegreerd worden in de strategische meerjarenplannen van de gemeenten en hoe naar afstemming kan gestreefd worden binnen de gemeentelijke GISsystemen. RADAR start een proefproject op rond de trajectontwikkeling van een gemeentelijke beleidsvisie voor onroerend erfgoed binnen één gemeente. Driemaandelijks organiseert RADAR een werkgroep voor de ambtenaren stedenbouw en ruimtelijke ordening van de deelnemende gemeenten om beleidsvoorbereidend werk te verrichten. Er wordt verder afgestemd met de regionale overlegstructuur stad-land-schap ‘t West-Vlaamse Hart.

RADAR heeft in het kader van een aantal planningsprojecten adviserende nota’s opgesteld, al dan niet in een combinatie van archeologie (A) en bouwkundig erfgoed (BE), en dit zowel uit eigen initiatief als op vraag van een gemeente of een advies verlenende instantie:          

Te slopen hoeve Bietstraat Roeselare (BE) MER nota Klauwaartbeek Roeselare (BE-A) MER nota Stationswijk Roeselare (BE-A) MER nota Dumoulin Bricks Roeselare (A) MER nota Willaert Roeselare (A) Bunker Vyvestraat Staden (BE) Advies RUP Buitengebied Izegem (BE-A) Advies RUP Centrum Izegem (BE-A) Advies RUP Kachtem-Oost Izegem (BE-A) Advies RUP Klein Harelbeke Izegem (BE-A)

Deze vroege betrokkenheid en proactieve houding binnen trajecten ruimtelijke planning is expliciet opgenomen in de ‘Afsprakennota inzake advisering en opvolging’ (zie Bijlage 5). Het getuigt van de erkenning van het belang van de integratie van onroerend erfgoed als onderdeel in planning en visie. In 2013 is de Stuurgroep RADAR driemaal samengekomen: 15 mei 2013, 28 augustus 2013 en 23 oktober 2013. Dit overlegmoment tussen de medewerkers van RADAR en de schepenen en ambtenaren stedenbouw en ruimtelijke planning, evenals de consulenten bouwkundig erfgoed en archeologie van het Agentschap Onroerend Erfgoed werd telkens aangegrepen om de samenwerking te bevorderen, acties te bespreken en informatie uit te wisselen o.a. inzake wetgeving en beleid. Hiermee maakt RADAR zijn intermediaire rol waar. Volgende punten kwamen onder meer aan bod:             

De afsprakennota voor 2013 Het jaarverslag van de werking in 2012 Het nieuwe Onroerenderfgoeddecreet Grensoverschrijdende bouwprojecten & advisering (Pre-)advisering archeologie & bouwkundig erfgoed Het afbakenen van Archeologische Zones (AZ) Het afbakenen van zones waar geen archeologie te verwachten is De actualisatie van de Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed De website Versteende Getuigenissen (funerair erfgoed) Beleidsvisietraject bouwkundig erfgoed Omgang met WOI-relicten 25 jaar Open Monumentendag Brainstorm over thema’s voor stuurgroepen in 2014


-6-

In de Stuurgroep RADAR werd gedebatteerd over de mogelijkheden om een eigen gemeentelijke visie omtrent het bouwkundig erfgoed in de gemeente te ontwikkelen. Verschillende voorbeelden uit andere gemeenten werden uitvoerig toegelicht en besproken. RADAR treedt op als moderator in deze gesprekken en begeleidt het traject van één gezamenlijke visie voor de BIE-gemeenten.

1.2. Afsprakencluster Ontsluiting en publieksgerichtheid







 

De IOED staat ervoor in dat de verworven kennis geregistreerd wordt en toegankelijk gesteld wordt voor derden. RADAR zorgt ervoor dat de ontwikkelde expertise en opgebouwde kennis doorstroomt naar de betrokkenen (beleid, partners, publiek, onderzoekers,…) via het verder uit te bouwen netwerk, RADAR-website, BIE-infoblad, RADAR-folder… De website “Versteende Getuigenissen” bestaat sinds 2010 en heeft als doel het funerair erfgoed van de regio te ontsluiten en de kennis hierover te verspreiden. Op vraag kan hierover toelichting gegeven worden op workshops en studiedagen. We streven ernaar het aantal partners uit te breiden. Er worden acties ondernomen om de vernieuwde website breder bekend te maken binnen de regio. In het kader van concrete archeologische projecten worden de resultaten van dat onderzoek publiekelijk toegankelijk gemaakt via de RADAR-website, maar ook rondleidingen, lezingen, brochures, infopanelen en verspreiding in de gemeentelijke communicatiekanalen behoren tot de mogelijkheden. Er wordt een educatief pakket rond archeologie ontwikkeld voor kinderen (10-14 jaar). RADAR begeleidt op vraag ook studenten bij hun regio-gebonden bachelor/ masterpaper.

De informatiekanalen van projectvereniging BIE lenen zich uitstekend voor de nodige doorstroom en kennisspreiding naar betrokkenen toe. In de maandelijkse digitale BIE-nieuwsbrief en het periodiek en regio-breed verdeelde BIE-infoblad (oplage: 68.000 stuks) werden ook aankondigingen voor activiteiten van RADAR opgenomen. Zo kwamen o.a. de activiteiten op Open Monumentendag uitvoerig aan bod, naast tal van andere wetenswaardigheden.

Het BIE-infoblad van september 2013 rond Open Monumentendag De website van RADAR (www.bieradar.be) werd veelvuldig gebruikt voor de aankondiging van activiteiten. De link tussen de UIT-databank en onze kalender zorgt er bovendien voor dat een breed scala aan evenementen een even ruim publiek kan aanspreken. Het ontsluiten van de vele archeologische projecten in de regio neemt intussen hand over hand toe. Vooral de opgravingen van het voorbije jaar kregen de nodige aandacht en belangstelling, niet in het minst door het feit dat er publieksmomenten georganiseerd werden op deze sites (cf. infra). Naast de rechtstreekse links naar ‘Versteende Getuigenissen’ en ‘Erfgoedbank Midwest’, werd nu ook een link naar het educatief pakket ‘Archeo-logisch toch!’ opgenomen op de hoofdpagina. Jaarverslag RADAR 2013

-7-

www.bieradar.be Een van de beleidsdoelstellingen bij de opstart van Projectvereniging BIE was funerair erfgoed. RADAR heeft hier in 2013 sterk op ingezet:  Eén van de manieren om te communiceren rond dit funerair erfgoed is de website ‘Versteende Getuigenissen’. Deze databank maakt het mogelijk om te zoeken naar historisch waardevolle graven in de verschillende kerkhoven en begraafplaatsen van de BIE-regio. De website plukt de vruchten van een aantal belangrijke technische aanpassingen, waardoor de gebruiksvriendelijkheid en de zoekmogelijkheden optimaal zijn gemaakt.  Er zijn postkaarten ter promotie voorhanden, die op diverse evenementen worden verspreid.  In 2013 werden de begraafplaatsen van Roeselare (Oude stedelijke begraafplaats, blok A) en Gits online raadpleegbaar gemaakt op www.versteendegetuigenissen.be.  RADAR heeft samen met de stad Roeselare en twee tijdelijke krachten de inventarisatie van blok A van de oude stedelijke begraafplaats van Roeselare afgewerkt.  De steden en gemeenten konden beroep doen op de expertise van RADAR inzake inventarisatie en selectie van graven. Een handleiding tot inventarisatie wordt gratis ter beschikking gesteld.  Voor de gemeentearbeiders van de groendienst van de gemeenten Staden en Moorslede werd een workshop klein onderhoud van graven ingericht. Deze praktische sessie bood de arbeiders de gelegenheid om kleine onderhoudstechnieken aan te leren.  Dat deze website in het kader van het nieuwe decreet op de begraafplaatsen een waardevol hulpmiddel kan zijn voor lokale besturen, blijkt ook uit de interesse die CO7 getoond heeft.

www.versteendegetuigenissen.be Jaarverslag RADAR 2013

-8-

In het voorjaar van 2013 werd een bestek uitgeschreven voor de ontwikkeling van een educatief pakket rond archeologie. Na gesprekken met de drie ingeschreven kandidaten kwam Casa Blanca vzw als beste uit de bus. Zij werkten het pakket tegen eind november uit, waarna het op 16 december officieel gelanceerd werd in de vijfde en zesde klas van Basisschool De Valke te Lichtervelde. Het pakket is bedoeld voor leerlingen (10- tot 14-jarigen) uit de derde graad van het lager onderwijs (5de-6de leerjaar) en de eerste graad van het secundair onderwijs (1ste-2de middelbaar). Op een ontdekkingsgerichte en interactieve manier leren ze de wereld van de archeologie en het werk van de archeoloog kennen. De opdrachten zijn opgebouwd rond de zeven deelnemende gemeenten met documentatie die grotendeels uit deze RADAR-regio (de ruime Mandelvallei) afkomstig is. Men kan het pakket gebruiken als voorbereiding of aanvulling op een bezoek aan een archeologische opgraving, maar staat hier evengoed los van. ‘Archeo-logisch toch!’ is gratis uitleenbaar bij RADAR.

Het educatief pakket ‘Archeo-logisch toch!’ In het kader van haar masterproef voor het behalen van het diploma Master in de archeologie aan de KU Leuven heeft Iris Vanhecke de opgravingsgegevens van het onderzoek (2006-2007) aan de Mandelstraat te Rumbeke-Roeselare bestudeerd. RADAR droeg het onderwerp aan, dat vervolgens in gezamenlijk overleg met de toenmalige archeologen Frederik Demeyere en Wouter Lammens verder werd afgebakend. Promotor van de masterproef was prof. dr. Marc Lodewijckx en tijdens de vondstverwerking werd ze ondersteund door het team van Marc Dewilde in Zarren (Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen). In de zomer van 2013 studeerde ze met deze masterproef af als archeoloog.


-9-

De IOED blijft op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen op het vlak van onroerend erfgoedzorg en -onderzoek (deelname aan studiedagen, onderzoek naar subsidiemogelijkheden,…) en zet die inzichten om in de praktijk.  De stafmedewerkers van RADAR doen onderzoek en scholen zich bij met het oog op de optimalisering van de werking van de IOED en dit voor zover de planning dit toelaat.  Op het driemaandelijks werkgroepoverleg met de ambtenaren stedenbouw en ruimtelijke ordening van de deelnemende gemeenten worden nieuwe ontwikkelingen binnen het onroerend erfgoedveld toegelicht en besproken. -

De stafmedewerkers namen in 2013 deel aan diverse studiedagen en info-momenten: Sofie Moeykens – stafmedewerker bouwkundig erfgoed 16/jan/13 18/apr/13 13/mei/13 17/mei/13 31/mei/13 5/jun/13 27+28/juni/13 20/jun/13 9/aug/13 27/nov/13 2/dec/13 5/dec/13

Herbestemming religieus erfgoed - kerk zoekt toekomst Handhaving onroerend erfgoed Praktisch beheer onroerend kerkelijk erfgoed Historisch interieur Beheer begraafplaatsen Epitaaf Praktisch beheer roerend kerkelijk erfgoed Beleidsplanning Erfgoedcel TERF Publiekswerking in het kader van religieus erfgoed Uitdagingen voor technische collecties ETWIE Erfgoed en platteland Landelijke gilden Toekomst parochiekerken VVSG Inventarisatie en registratie religieus erfgoed

Willem Hantson – stafmedewerker archeologie febr/mei 2013 20/apr/13 8/mei/13 23/mei/13 30-31 mei 2013 17/jun/13 27+28/juni/13 11/okt/13 23/nov/13

Basiscursus Geografische Informatiesystemen Archeologisch forum 2013 Studiedag 'Zorg voor archeologisch metaal' Lezing 'Recording and researching portable antiquities' BNA-dagen 2013 Ontmoetingsdag MovE Beleidsplanning Erfgoedcel TERF Infosessie Archeologie-vrije Zones Conflict in Contact

In 2013 is de stuurgroep RADAR driemaal samengekomen (cf. supra). Vooral de recente ontwikkelingen inzake het nieuwe Onroerenderfgoeddecreet (o.a. Archeologische Zones en het begrip onroerenderfgoedgemeente) en de aanzet voor het uittekenen van een gezamenlijke beleidsvisie omtrent de omgang met het bouwkundig erfgoed kwamen aan bod.


- 10 -

De IOED fungeert als aanspreekpunt voor de regio en zorgt voor afstemming tussen de verschillende partners in de regio.  RADAR bouwt een netwerk voor de onroerend erfgoedwerking in de regio op en zorgt voor afstemming tussen de partners, ondermeer op de verschillende werkgroepen. Er wordt gewerkt aan een lange termijnvisie op het regionaal onroerend erfgoedbeleid (beleidsplan 2015-2020) in samenspraak met de verschillende gemeenten.  De stafmedewerkers van RADAR zijn hét aanspreekpunt voor het lokale beleid en de burger voor alles wat onroerend erfgoed in de regio aangaat. -

RADAR fungeert als aanspreekpunt voor de regio via de loketfunctie. De loketfunctie van RADAR werd ook in 2013 gecommuniceerd via de RADAR-website (waar onder het tabblad ‘Advisering & begeleiding’ pasklare antwoorden op heel wat onroerend erfgoed-gerelateerde vragen gevonden kunnen worden), via het BIE-infoblad en als onderdeel van de BIE-introductiefolder. De RADAR-medewerkers nemen deel aan de stuurgroep van Erfgoedcel TERF en de adviesgroep van Projectvereniging BIE. Op die manier kan de werking van RADAR worden afgestemd op de initiatieven rond roerend erfgoed (vanuit cultuur) en de bibliotheken in de BIE-gemeenten (cf. supra). Viermaal per jaar wordt door de RADAR-medewerkers een stuurgroep met de schepenen en ambtenaren stedenbouw en ruimtelijke planning van de deelnemende gemeenten georganiseerd. Hierin wordt de werking van RADAR afgetoetst en worden actuele kwesties en vragen rond onroerend erfgoed besproken (cf. supra).

   

De IOED neemt initiatieven ter verbreding van het maatschappelijk draagvlak en sensibiliseert zowel het brede publiek als specifieke doelgroepen zoals bouwheren, promotoren en architecten. Indien deze initiatieven betrekking hebben op beschermingsdossiers, neemt de IOED voorafgaand aan elke communicatie contact op met Onroerend Erfgoed. RADAR zorgt voor de voortdurende actualisatie van de gegevens op de website www.bieradar.be die zich zowel op het brede publiek als op specifieke doelgroepen richt. Er wordt een info-brochure ontwikkeld over RADAR met praktische info rond inventaris, archeologie, … Deze wordt breed verspreid binnen de regio. Op de jaarlijkse ontmoetingsdag van Projectvereniging BIE worden de resultaten van 2013 en de planning van RADAR voor 2014 voorgesteld aan een ruim en sectorgebonden publiek. RADAR werkt nauw samen met de erfgoedconsulenten van de provinciale afdelingen van Onroerend Erfgoed en met de centrale administratie van Onroerend Erfgoed. Voor dossiers die betrekking hebben op beschermd erfgoed neemt RADAR voorafgaand aan elke communicatie contact op met de gemeente en met Onroerend Erfgoed.

RADAR sensibiliseert het brede publiek en specifieke doelgroepen via de RADAR-website. Naast algemeen kaderende teksten, worden activiteiten aangekondigd en wordt er dieper ingegaan op de projecten van bouwkundig erfgoed enerzijds en de archeologische onderzoeksprojecten anderzijds. Door te werken met nieuwsberichten kan direct op de actualiteit worden ingespeeld. De opmaak en productie van een info-brochure over RADAR en het onroerend erfgoed werd na overleg uitgesteld. Het is immers wachten op het nieuwe Onroerenderfgoeddecreet en de daarin omschreven taken en functie van de IOED. In afwachting is er nog steeds de BIE introductiefolder. Open Monumentendag (zondag 8 september 2013) vormde de aanleiding voor het huis-aan-huis bezorgen van het BIE-blad. In dit nummer werd uitvoering het programma van OMD in de BIE-regio toegelicht, zowel naar activiteiten als naar locatie, tijdstip en omschrijving toe. Jaarverslag RADAR 2013

- 11 -

In 2013 werd er naar aanleiding van de 25ste editie van OMD een speciale intergemeentelijke activiteit georganiseerd. Omdat OMD 25 jaar bestond werd er specifiek voor de doelgroep jongeren gekozen. Alle 25-jarigen (en bij uitbreiding alle twintigers) konden tickets winnen voor een exclusief optreden van PPP en DJ Audiophonic op de unieke locatie van de beschermde hoeve Deefakker te Ingelmunster. Deze hoeve is privé-eigendom en anders niet publiek toegankelijk. Het optreden van PPP ging van start om klokslag middernacht. Op die manier werd deze activiteit de eerste OMDactiviteit van 2013! RADAR kon niet wachten tot 10u om aan deze feesteditie te beginnen. De stafmedewerker archeologie heeft zich bezig gehouden met draagvlak verbredende publieksactiviteiten bij twee archeologische projecten in de regio:  De opgraving aan de Nijverheidstraat te Ingelmunster (cf. infra) was een ideale gelegenheid om het omwonende publiek te informeren over dit archeologisch project in hun nabije omgeving. Op maandag 21 oktober kregen de scholen en de inwoners van Ingelmunster de kans om de opgraving van nabij te komen bekijken. In totaal bezochten 120 leerlingen uit het basisonderwijs en 35 geïnteresseerden de site.

Geleide klasbezoeken aan de Nijverheidstraat te Ingelmunster  Het archeologisch onderzoek aan het toekomstige industrieterrein West-Noord aan de Bietstraat te Roeselare (cf. infra) vormde een uitstekend decor om het ruimere publiek met archeologie in contact te brengen. Een uitnodiging werd verstuurd en meerdere scholengroepen uit de omgeving gingen gretig op dit aanbod in. Op woensdag 23, donderdag 24 en vrijdag 25 oktober bezochten in totaal circa 280 leerlingen uit het basisonderwijs en een 40-tal geïnteresseerden de site.

Geleid klasbezoek aan de Bietstraat te Roeselare Daarnaast werd een educatief pakket ‘Archeo-logisch toch!’ ontwikkeld voor 10 tot 14-jarigen, dat als voorbereiding of aanvulling op een terreinbezoek in de klas kan gebruikt worden (cf. supra).


- 12 -

Er wordt van elke gelegenheid gebruik gemaakt om het onroerend erfgoed, RADAR en haar werking onder de aandacht te brengen: Week van de Begraafplaatsen, Dag van de Open Kerken, Open Monumentendag, Erfgoeddag, enz. Ook bij tal van kleinschalige lokale initiatieven is RADAR aanwezig. Op de jaarlijkse ontmoetingsavond (21/03/2013) werden de verwezenlijkingen van 2012 en de plannen voor 2013 voorgesteld aan de massaal opgekomen regionale erfgoedsector. Daarnaast heeft de stafmedewerker bouwkundig erfgoed de stad Roeselare ondersteund bij de voorbereiding van een beschermingsdossier voor de bescherming van de voormalige chicoreifabriek Van Tieghem. RADAR heeft in opdracht van de stad de aanvraag tot bescherming ingediend en het volledige dossier uitgewerkt en opgevolgd. Gedurende dit hele proces werd er regelmatig teruggekoppeld met Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen. Ook voor de elektriciteitscentrale te Izegem werd een aanvraag tot bescherming opgesteld, op vraag en in samenwerking met de stad Izegem. Het raadplegen van archief en kadaster, het uitschrijven van de aanvraag tot het begeleiden van de erfgoedconsulenten op de site zelf behoorden tot de dienstverlening van RADAR.



 



De IOED heeft aandacht voor vrijwilligerswerking en erfgoedverenigingen, en voor het ontwikkelen en ondersteunen van lokale betrokkenheid. RADAR kan een beroep doen op het netwerk van vrijwilligers en erfgoedverenigingen dat sinds 2008 werd opgebouwd door Erfgoedcel TERF. RADAR streeft ernaar dit netwerk verder uit te breiden voor wat betreft de onroerend erfgoedmaterie. Er wordt verder gewerkt - samen met de vrijwilligers - aan het project Funerair Erfgoed/ Versteende Getuigenissen om het funerair erfgoed van de regio te ontsluiten. De Vereniging voor Oudheidkundig Bodemonderzoek West-Vlaanderen (V.O.B.o.W.), de Werkgroep Archeologie Roeselare (WAR) en de verschillende heemkundige kringen worden door RADAR op de hoogte gehouden van archeologisch onderzoek binnen hun werkingsgebied en betrokken waar het mogelijk en/of opportuun is. Vrijwilligers zullen betrokken worden bij de invulling van het archeologie-luik op de – in samenwerking met Erfgoedcel TERF ontwikkelde – Erfgoedbank Midwest.

De stafmedewerker bouwkundig erfgoed heeft in het kader van het project ‘Versteende Getuigenissen’ samen met de stad Roeselare een vrijwilligerswerking opgezet voor de inventarisatie en ontsluiting van het funerair erfgoed in de regio. De stafmedewerker heeft actief meegewerkt aan de inventarisatie van de oude stedelijke begraafplaats van Roeselare. Naast een korte opleiding werd samen met vrijwilligers blok A van de begraafplaats geïnventariseerd. De twee medewerkers verbonden aan de dienst begraafplaatsen van de stad konden bij vragen en/of technische problemen steeds beroep doen op de stafmedewerker bouwkundig erfgoed. Na een controle van de ingevoerde gegevens werden de fiches van de betreffende begraafplaats geactiveerd en zodoende zichtbaar voor elke bezoeker van de website. Voor de gemeente Moorslede werd na enkele gesprekken met het college en de bevoegde schepen de beslissing genomen om in te stappen in Versteende Getuigenissen. De drie begraafplaatsen werden bezocht en er werd een selectie gemaakt van de waardevolle graven, die in 2014 geïnventariseerd zullen worden. De Vereniging voor Oudheidkundig Bodemonderzoek West-Vlaanderen (V.O.B.o.W.), de Werkgroep Archeologie Roeselare (WAR) en de verschillende heemkundige kringen werden waar mogelijk actief of passief betrokken bij de verschillende archeologische projecten die in de regio plaatsvonden:  Zo vragen we hen vaak om lokale informatie, worden ze op de hoogte gebracht van publieksmomenten en worden er op regelmatige basis artikels met betrekking tot resultaten van opgravingen aangeboden voor hun nieuwsbrieven, magazines of jaarboeken. Jaarverslag RADAR 2013

- 13 -

 De activiteiten van V.O.B.o.W. – WAR werden aangekondigd via onze communicatiekanalen en er werd ondersteuning voorzien bij het opzetten van een tentoonstelling op Erfgoeddag. Verder werd V.O.B.o.W. – WAR betrokken bij een prospectie in Beveren.  De geo-archeologische tentoonstelling ‘Mammoet en consoorten’ met vondsten uit de kleiputten van Oekene, door Jozef Goderis (V.O.B.o.W. – WAR) bij de Dienst Cultuur van Roeselare opgesteld, werd ruim bekend gemaakt via de RADAR-informatiekanalen en de door RADAR aangemaakte en verspreide folder.

De IOED ondersteunt Open Monumentendag en andere sensibiliserende activiteiten (bvb. rond lopende beschermingen, beheerswerken).  RADAR zorgt via het organiseren van overleg voor inhoudelijke ondersteuning en regionale afstemming van de initiatieven van de lokale organisatoren. ste  RADAR voorziet extra promotionele ondersteuning n.a.v. de 25 editie van Open Monumentendag.  RADAR neemt een coördinerende rol op zich in het kader van regionale deelname aan de Europese Week van de Begraafplaatsen en Open Kerkendagen. -

RADAR heeft actief deelgenomen aan de voorbereiding en organisatie van OMD 2013 in de BIE-regio. De stafmedewerker bouwkundig erfgoed heeft het traject van de totstandkoming van het programma van OMD in de regio opgevolgd. Gemeenten en lokale comités konden beroep doen op de stafmedewerker bij de uitwerking van hun lokaal programma en de praktische organisatie ervan. Naar aanleiding van de 25ste editie werd een regionale activiteit uitgewerkt: op de beschermde hoeve Deefakker te Ingelmunster werden 2 nachtelijke muziekoptredens geprogrammeerd voor de twintigers uit onze regio. Het doel van de combinatie van muziek en erfgoed was jongeren warm te maken voor Open Monumentendag. Deze doelgroep is vaak moeilijk te bereiken maar de 100 beschikbare plaatsen werden vlot ingevuld. Vanuit RADAR werden de BIE-gemeenten gestimuleerd om deel te nemen aan de Week van de Begraafplaatsen en Dag van de Open Kerken. Voor de inhoudelijke invulling van beide activiteiten kon een beroep gedaan worden op de hulp van de stafmedewerker.

De IOED ontwikkelt eigen initiatieven ter ondersteuning van de (lokale) erfgoedzorg (bvb. eigen premieregelingen voor niet-beschermd erfgoed, erfgoedprijzen,…).  RADAR informeert - in het kader van de ontwikkeling van een regionale visie op onroerend erfgoed lokale besturen over de mogelijkheden van gemeentelijke subsidiereglementen voor waardevol niet beschermd erfgoed. -

In de stuurgroep RADAR werd gedebatteerd over de mogelijkheden een eigen gemeentelijke visie omtrent het bouwkundig erfgoed in de gemeente te ontwikkelen. Verschillende voorbeelden uit andere gemeenten werden uitvoerig toegelicht en besproken. RADAR treedt op als moderator in deze gesprekken en begeleidt de verdere uitwerking van één gezamenlijke visie voor de BIEgemeenten.


- 14 -

De IOED volgt projecten op die gebeuren in samenwerking met andere instanties en die gericht zijn op de ontsluiting van erfgoed.  RADAR participeert in volgende projecten in samenwerking met andere instanties:  - omtrent funerair erfgoed -

o

Het project Funerair Erfgoed/ Versteende Getuigenissen (sinds 2010) wordt verdergezet. Doelstelling is de ontsluiting van het funerair erfgoed van de regio. Er wordt naar gestreefd om het gebruik van de website zo ruim mogelijk te verspreiden in Vlaanderen i.f.v. beheer van funerair erfgoed.

Er werden verschillende initiatieven genomen om het project ‘Versteende Getuigenissen’, een databank dat is gericht op de ontsluiting van funerair erfgoed, meer bekend te maken in Vlaanderen en nieuwe partners te doen aansluiten.  De technische upgrade van de website werden geëvalueerd en waar nodig bijgestuurd. Dankzij deze aanpassingen is het mogelijk om op een meer gebruiksvriendelijke en doelgerichte manier de databank achter de website te doorzoeken.  De gemeente Moorslede heeft besloten de drie begraafplaatsen op haar grondgebied via deze databank te ontsluiten. De selectie van de te inventariseren graven werd opgemaakt in oktober 2013. De stafmedewerker bouwkundig erfgoed is ook lid van de werkgroep ‘Funerair Erfgoed Roeselare’ (FER). In deze werkgroep worden o.a. niet verlengde concessies en weg te nemen graven besproken. In het najaar van 2013 werd beslist deze werkgroep niet langer onder de gekende vorm te laten doorgaan. RADAR neemt actief deel aan de gesprekken over de hervorming van deze werkgroep en de doorstart hiervan.  - omtrent WOI-erfgoed o

RADAR is een partner binnen de brede samenwerking in de regio rond 2014-2018. Concreet zal RADAR instaan voor onder meer de begeleiding van het TRP-dossier m.b.t. de Duitse begraafplaats in Hooglede, het in kaart brengen van de bunkers uit WOI, inhoudelijke input website www.veertienachttien.be, het ter beschikking stellen van onze expertise in het kader van de meesterproef Vlaamse Bouwmeester voor de ontsluiting van WOI-bunkers…

RADAR is partner binnen de brede samenwerking in de regio rond de WOI-herdenking in de periode 2014-2018. Concreet was RADAR bereid in te staan voor onder meer de begeleiding van het TRPdossier m.b.t. de Duitse begraafplaats in Hooglede. RADAR herbevestigde zijn engagement en is steeds bereid mee te denken in dit dossier. Inhoudelijk werd input geleverd voor de website www.veertienachttien.be. Gedurende de maanden november en december 2013 en januari 2014 was in de basiliek van Dadizele een fototentoonstelling te zien, die samen met de andere erfgoedcellen uit WestVlaanderen en de Provincie werd uitgewerkt. Fotograaf Filip Claus werd gecontacteerd om in de regio relicten van WOI in beeld te brengen. Deze uiterst geslaagde en gratis te bezoeken fototentoonstelling kon op veel belangstelling rekenen en de bijhorende brochure ging vlot de deur uit.  - omtrent industrieel-economisch erfgoed o

RADAR volgt het herbestemmingsproject van de cichorei-ast in Roeselare op.

RADAR heeft het beschermingsdossier van de voormalige cichoreifabriek te Roeselare van nabij opgevolgd. Er werd mee nagedacht over de afbakening van het naar voor te dragen erfgoed ter bescherming. RADAR heeft ook het beschermingsdossier van de voormalige elektriciteitscentrale te Izegem van nabij opgevolgd. Jaarverslag RADAR 2013

- 15 -

 - omtrent klein erfgoed o

RADAR wordt (samen met de gemeente Roeselare) betrokken bij het Europese Interregproject SIRE (Sociale Innovatie en zorg voor klein Religieus Erfgoed) dat sociale economie en zorg voor klein erfgoed wil koppelen.

In 2013 liep het SIRE-project ten einde. RADAR heeft meegeholpen de doelstellingen van dit project vorm te geven. RADAR heeft op vraag van de stad Roeselare mee geholpen de resultaten neer te schrijven, zodat deze konden voorgesteld worden op de afsluitende studiedag in Nederland.  - omtrent religieus erfgoed o

RADAR zet in 2013 de infosessies rond het religieus erfgoed verder, dit in samenwerking met externe sprekers en de Erfgoedcel TERF die instaat voor de sessies m.b.t. cultureel erfgoed. RADAR volgt de herbestemming van religieuze gebouwen op (vb. Sint-Amandskerk Roeselare).

In het beleidsplan van de projectvereniging werd het religieus erfgoed als één van de vijf thematische beleidslijnen mee opgenomen. Samen met de Erfgoedcel TERF zijn vijf ‘werkwinkels religieus erfgoed’ doorgegaan, in samenwerking met het CRKC, Monumentenwacht West-Vlaanderen en de Provincie West-Vlaanderen. Met deze werkwinkels willen RADAR en Erfgoedcel TERF op een laagdrempelige manier mensen die dagdagelijks in de weer zijn met klein religieus erfgoed laten zien hoe je op een gepast manier met dit erfgoed kunt omgaan.  - omtrent archeologie: o

RADAR coördineert de invulling van het archeologie-luik van de – in samenwerking met Erfgoedcel TERF ontwikkelde – Erfgoedbank Midwest.

Een fotostudio – met ondermeer flitsers, statief, lichttent en achtergrondzeil – werd aangekocht om het te inventariseren archeologisch materiaal te fotograferen. Ook Erfgoedcel TERF maakt van deze studio gebruik voor de grotere objecten in Erfgoedbank Midwest. In de loop van 2014 zal met de eigenlijke invulling van het archeologie-luik begonnen worden.  - op het vlak van educatie:

o RADAR werkt mee aan de ontwikkeling van een omgevingsboek voor het onderwijs in samenwerking met stad-land-schap ’t West-Vlaamse Hart en Erfgoedcel TERF.

Het project ‘Omgevingsboek’ – in samenwerking met Erfgoedcel TERF, Stad-Land-Schap ’t WestVlaamse Hart en KATHO Tielt – werd in 2013 concreet uitgewerkt tot een website, waarmee kinderen uit het lager onderwijs hun eigen omgeving kunnen verkennen. Momenteel is de website in testfase, maar in de loop van 2014 zou het ‘Omgevingsboek’ gelanceerd worden.


- 16 -

1.3. Afsprakencluster Deontologie en gedragscode

De IOED meldt elke poging tot omkoping, in natura of in speciën, onmiddellijk aan Onroerend Erfgoed. Indien materiële bewijzen daarvan aanwezig zijn, wordt er klacht ingediend bij de politie.  In voorkomend geval zal RADAR handelen overeenkomstig de hiernaast vermelde deontologie en gedragscode. -

Er vielen in 2013 door de stafmedewerkers van RADAR geen pogingen tot omkoping te melden.

In geval van vaststellingen van inbreuken op de wetgeving inzake onroerend erfgoed neemt de IOED onverwijld contact op met Onroerend Erfgoed.  In voorkomend geval zal RADAR eerst met de gemeente contact opnemen en, indien dit nodig blijkt, wordt ook Onroerend Erfgoed op de hoogte gebracht. -

Er werd in 2013 door de RADAR stafmedewerkers slechts één inbreuk op de wetgeving vastgesteld: - in de Vyvestraat te Oostnieuwkerke (Staden) werd een bunker uit WOI – vastgesteld op de inventaris van het bouwkundig erfgoed (ID: 213573) – deels zonder sloopvergunning afgebroken. Een attente voorbijganger verwittigde de politie die de werf stillegde en een pv opstelde. Intussen vroeg de bouwheer een sloopvergunning aan, maar het overleg rond de verdere toekomst van dit deels gesloopte oorlogsrelict is nog steeds lopende.

1.4. Afsprakencluster Organisatie

De IOED opereert als een zelfstandige speler t.a.v. de participerende gemeentebesturen en/of overkoepelende organisaties.  RADAR opereert als een onafhankelijke speler. Er wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een optimale overlegstructuur. -

Samen met de nieuwe naam en huisstijl van Projectvereniging BIE werd afgelopen jaar ook de structuur van de organisatie gestroomlijnd. Elk onderdeel – waarvan RADAR er één is – heeft een Stuurgroep, bestaande uit de bevoegde schepenen en ambtenaren – voor RADAR deze van ruimtelijke ordening – van de deelnemende gemeenten (samenstelling zie Bijlage 3), die viermaal per jaar samenkomt (februari-april-augustus-oktober). De voorzitter van elke Stuurgroep – voor RADAR is dit Rob Kindt, schepen ruimtelijke ordening van Ingelmunster – neemt het beleidsvoorbereidende werk van de Stuurgroep mee naar het Dagelijks Bestuur (samenstelling zie Bijlage 2), die op haar beurt de agenda van de Raad van Bestuur voorbereidt. Deze Raad van Bestuur komt eveneens viermaal per jaar samen (maart-mei-september-november) om de nodige beslissingen te nemen. Tweemaal per jaar wordt een Adviesgroep – bestaande uit de verschillende actoren van het erfgoedveld (samenstelling zie Bijlage 4) – samen om adviezen te verlenen aan de Raad van Bestuur.


- 17 -

Schematische weergave van de overlegstructuur binnen projectvereniging BIE

- De IOED beheert zijn eigen financiën.  RADAR beheert zijn eigen financiën en rapporteert hier jaarlijks over aan de gemeenten na audit van een revisor en één van de gemeenteontvangers van de regio.

De financiën van RADAR worden samen met de financiën van Erfgoedcel TERF beheerd onder de koepel van Projectvereniging BIE. Jaarlijks wordt hierover gerapporteerd aan de gemeenten na audit van een revisor en één van de gemeenteontvangers van de BIE-regio.


- 18 -

Deel 2. Specifieke taken m.b.t. archeologisch erfgoed Drie jaar na haar ontstaan draait RADAR volop mee in de archeologische molen en als gewaardeerde partner participeerde ze reeds in heel wat projecten. Ook de gemeenten hebben hun weg naar het Polenplein gevonden en de meeste daarvoor in aanmerking komende vergunningsaanvragen zijn tegenwoordig gespijsd met ons advies. Ook verre toekomstplannen en gemeentelijke RUPS krijgen stilaan een hoofdstukje archeologie en met de AZ binnen het nieuwe Onroerenderfgoeddecreet willen we dit archeologisch potentieel nog meer op de kaart zetten. De Mandelvallei is niet het archeologisch arme gebied, waarvoor het lange tijd versleten is, maar een bloeiende regio waar de huidige ontwikkelingen mogelijkheden bieden om het rijke verleden te ontsluiten voor onderzoek, draagvlak te creëren door participatieve projecten en waardering te vinden bij de bevolking.

2.1. Afsprakencluster Inventarisatie

De IOED werkt aan een overzicht van het gekende archeologische erfgoed in de regio, zowel met betrekking tot sites als objecten/vondsten.  Een streekinventaris van archeologische sites, vondsten en kennis wordt opgesteld. Deze dynamische en permanent te actualiseren inventaris zal gebruikt worden om de CAI te actualiseren, de advisering te ondersteunen en aan kennisontwikkeling te doen.  In samenwerking met Erfgoedcel TERF werd een Erfgoedbank ontwikkeld waaraan een archeologieluik gekoppeld is. Dit luik wordt verder uitgewerkt en moet de komende jaren invulling krijgen uit verschillende hoeken onder de coördinatie van RADAR. -

Het archeologie-luik van Erfgoedbank Midwest heeft het voorbije jaar nog geen invulling gekregen. Wel werd een verdere samenwerking verleend aan het MEDEA-project dat onder impuls van doctorandus Pieterjan Deckers en prof. dr. Dries Thys (Vrije Universiteit Brussel) werd opgestart en als doel heeft om een online platform aan te bieden voor de registratie van alle metaaldetectievondsten in Vlaanderen, dit naar analogie met het Britse Portable Antiquities Scheme. In het kader van een subsidieaanvraag om dit platform te ontwikkelen, heeft RADAR een letter of support opgesteld, waarin we het engagement tonen om lokaal en regionaal een aantal taken en verantwoordelijkheden op ons te nemen. Dit gaat van het contacteren van metaaldetectoristen over het organiseren van informatiesessies tot het valideren van ingevoerde vondsten. Er wordt ook voorzien dat de data uitwisselbaar zullen zijn tussen het MEDEA-platform en Erfgoedbank Midwest.

www.erfgoedbankmidwest.be Jaarverslag RADAR 2013

- 19 -

Met betrekking tot nieuwe vondsten zijn de werknemers van de IOED er toe gehouden de vondstmeldingsplicht zoals bepaald in artikel 8 van het decreet houdende bescherming van het archeologisch patrimonium na te leven, voor zover zij zelf de vinder zijn, of wijzen zij de vinder op de decretale plichten daaromtrent.  De RADAR-medewerkers houden zich zelf aan de vondstmeldingsplicht en wijzen andere vinders op de decretale plichten daaromtrent. -

Het voorbije jaar kwamen twee toevalsvondsten hiervoor in aanmerking:  Oostraat 36 (Roeselare) In het kader van een nieuwbouw met ondergrondse parkeergarage na afbraak van de bestaande bebouwing aan de Ooststraat 36 te Roeselare werden in de loop van juni 2013 enkele werfcontroles uitgevoerd door RADAR, met als doel een bodemprofiel op te stellen. Op woensdag 26 juni 2013 werden op de bodem van de bouwput de restanten van vier waterputten aangetroffen, waarvan drie middeleeuwse en één uit de 17de eeuw. Doordat de vondst ’s avonds werd gedaan en de waterputten de volgende dag alweer waren afgedekt, werd in overleg met Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen geen officiële vondstmelding ingediend. ’s Avonds konden nog de nodige vaststellingen gedaan worden door RADAR en het hieruit voortvloeiende rapport zal in de loop van 2014 als basis dienen voor een opname in de online Centrale Archeologische Inventaris (CAI).

Toevalsvondst “Ooststraat 36” Roeselare

Waterputten “Ooststraat 36” Roeselare

 Diksmuidsesteenweg 28-42 (Roeselare) In het kader van een nieuwbouw met ondergrondse parkeergarage na afbraak van de bestaande bebouwing aan de Diksmuidsesteenweg 28-42 te Roeselare werden in de loop van oktober 2013 enkele werfcontroles uitgevoerd door RADAR, met als doel een bodemprofiel op te stellen. Op dinsdag 22 oktober werden bij het uitgraven van de bouwput tientallen aangepunte balken bovengehaald en tekenden zich op de bodem van de bouwput archeologische sporen af. In overleg met Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen werd geen officiële vondstmelding ingediend en blijft alles in situ bewaard onder de parkeerkelder. ’s Namiddags konden nog de nodige vaststellingen gedaan worden door RADAR en het hieruit voortvloeiende rapport zal in de loop van 2014 als basis dienen voor een opname in de online Centrale Archeologische Inventaris (CAI). Van de circa 100 bovengehaalde balken – tijdelijk ter beschikking gesteld door de bouwheer – werden er reeds een 60-tal geïnventariseerd door RADAR. De verdere inventarisatie is in het voorjaar van 2014 gepland.


- 20 -

Toevalsvondst “Diksmuidse 28-42” Roeselare

Aangepunte balken “Diksmuidse 28-42” Roeselare

Via Jozef Goderis (V.O.B.o.W. - WAR) komt de stafmedewerker archeologie van RADAR sporadisch in contact met amateurs die over beperkte aantallen prospectievondsten beschikken. Zij worden aangespoord hun vondsten te melden, evenals dit materiaal ter beschikking te stellen voor opname op ‘Erfgoedbank Midwest’. Een vrijwilliger van Erfgoedcel TERF vond tijdens een uitstap naar zee een ijzeren kanonskogel op het strand van Wenduine en via RADAR werd dit tijdig gemeld aan het Agentschap Onroerend Erfgoed. Intussen werd de vondst opgenomen bij de vondsten op de website ‘Archeologie in de Noordzee’ (http://www.sea-arch.be/nl/content/vondsten).

- De IOED actualiseert de Centraal Archeologische Inventaris binnen zijn werkingsgebied.  De aanwezige gegevens in de CAI worden door RADAR als vertrekpunt genomen en worden geactualiseerd en aangevuld op basis van lopende projecten, toevalsvondsten, gerichte prospecties en de streekinventaris in ontwikkeling.  De inventarisatiegegevens bekomen via vrijwilligers worden overgemaakt aan de CAI.

De screening op potentiële Archeologische Zones (AZ) in het kader van het nieuwe Onroerenderfgoeddecreet (cf. infra) gaf aanleiding tot een aantal actualisatiemogelijkheden van de CAI binnen de RADAR-regio. Hier zal het komende jaar verder werk van gemaakt worden.

De IOED brengt binnen zijn werkingsgebied de huidige en de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling, en de zones die reeds ontwikkeld zijn en/of waar het bodemarchief reeds grotendeels verdwenen is, in kaart. De IOED voert niet-vergunningsplichtige prospecties uit, of laat deze uitvoeren, met het oog op de detectie van nieuwe vindplaatsen. Deze toetst hij aan de inventaris van het lokale erfgoed. Op die manier kunnen risicogebieden (dit zijn de gebieden waar de ruimtelijke druk hoog is) in kaart gebracht of minstens ingeschat worden.  RADAR werkt aan het in kaart brengen van de gekende archeologische vindplaatsen en van de zones waar het bodemarchief grotendeels is verdwenen. Door gerichte prospecties in het kader van stedenbouwkundige ontwikkelingen, planning en advisering worden de risicogebieden in kaart gebracht.  Op basis van deze gegevens zullen (dynamische) advies-kaarten worden opgesteld, die men zal kunnen integreren in het gemeentelijk beleid. Samen met de andere IAD/IOED’s wordt dit in een werkgroep aangepakt.  RADAR communiceert deze informatie actief naar alle betrokkenen via het opgebouwde netwerk. -


- 21 -

Samen met de andere intergemeentelijke diensten werd een traject opgestart om te komen tot gebiedsdekkende advieskaarten in de respectievelijke regio’s van de betrokken diensten. Dit traject zal de volgende jaren worden verdergezet. De stafmedewerker archeologie van RADAR engageerde zich midden 2013 bij Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen om voor elke gemeente binnen het werkingsgebied een screening van potentiële Archeologische Zones (AZ) uit te voeren, wat eind augustus werd bekrachtigd op de Stuurgroep van RADAR. Op basis van de items uit de Centrale Archeologische Inventaris (CAI) werd per gemeente een exhaustieve lijst opgesteld van alle locaties die – op basis van de huidige kennis – in aanmerking zouden komen om als AZ afgebakend te worden. De lijsten geven een idee van het aantal AZ dat binnen het nieuwe Onroerenderfgoeddecreet gegenereerd zal worden en zullen op termijn als basis dienen voor de selectie op Vlaams niveau van al dan niet urgent af te bakenen AZ.

Het aantal potentiële en urgente AZ ten opzichte van het aantal CAI-items per deelnemende gemeente binnen het werkingsgebied (RADAR) In naam van de zeven deelnemende gemeenten nam de stafmedewerker archeologie van RADAR op vrijdag 11 oktober 2013 te Brussel ook deel aan de infosessie over ‘de afbakening van zones waar geen archeologie te verwachten valt’. Op de Stuurgroep RADAR van 23 oktober 2013 werd overeengekomen dat RADAR deze zones voor de verschillende gemeenten in de regio zal afbakenen. Hiervoor zal per gemeente met de stedenbouwkundig ambtenaar afgesproken worden om de nodige gegevens te verzamelen. De eigenlijke afbakening zal in de loop van de komende jaren plaatsvinden.

2.2. Afsprakencluster Advisering en opvolging De archeologische en bouwkundige advisering van stedenbouwkundige vergunningsaanvragen en trajecten ruimtelijke planning staan in de resultaatsverbintenis als één van de kerntaken aangegeven. In 2011 reeds werd in samenspraak met de verschillende betrokkenen (gemeenten, ambtenaren, Onroerend Erfgoed, enz.) een afsprakennota opgesteld waarin werd uitgetekend hoe de advisering en opvolging van bouwkundige en archeologische dossiers en trajecten ruimtelijke planning dient te verlopen (zie Bijlage 5 voor de ‘afsprakennota inzake advisering en opvolging’).


- 22 -

Deze afsprakennota is nog steeds geldig binnen het huidig wetgevend kader. Eens echter het nieuwe Onroerenderfgoeddecreet geïmplementeerd wordt, dienen deze afspraken herzien te worden.

De IOED bewaakt de integratie, op termijn, van het onroerend erfgoedbeleid in de structuurplanning en de stedenbouw. De IOED geeft advies bij belangrijke/ grotere ruimtelijke planningsprocessen en complexere projecten in uitvoeringsfase, en kan voorstellen formuleren van richtlijnen voor kwaliteit in openbare domeinen.  RADAR handelt volgens de opgestelde afsprakennota inzake advisering en opvolging (zie bijlage). -

Afsprakennota inzake advisering en opvolging (zie Bijlage 5). In 2013 werden de volgende ruimtelijke planningsprocessen opgevolgd (zie tabel 3):  RUP Stationswijk (Roeselare)  MER-screening  RUP Klauwaartbeek (Roeselare )  MER-screening  RUP uitbreiding ontginning Dumoulin Bricks (Roeselare)  MER-screening  RUP uitbreiding Willaert (Roeselare)  MER-screening  RUP Buitengebied Noord en Zuid (Izegem)  RUP-advies  RUP Klein Harelbeke (Izegem)  RUP-advies  RUP Kachtem-Oost (Izegem)  RUP-advies  RUP Centrum (Izegem)  RUP-advies

De IOED geeft advies bij stedenbouwkundige vergunningsaanvragen, op verzoek van Onroerend Erfgoed of op eigen initiatief in gevallen waarbij Onroerend Erfgoed geen adviesbevoegdheid heeft.  RADAR handelt volgens de opgestelde afsprakennota inzake advisering en opvolging (zie bijlage). -

Afsprakennota inzake advisering en opvolging (zie Bijlage 5). Zie tabellen 1, 2 & 3 hieronder.

De IOED houdt een register bij van alle uitgebrachte adviezen en van alle verrichte terreinwerkzaamheden. Uit dit register blijkt welke maatregelen getroffen werden om het bodemarchief te bewaren, in situ of ex situ.  RADAR houdt een register bij van alle uitgebrachte formele adviezen, pre-adviezen en van alle verrichte terreinwerkzaamheden in een standaard database die werd opgesteld in overleg met alle IAD/IOED’s. -

Zie tabellen 1, 2, 3 & 4 hieronder:  Overzicht van het werkvolume aan nota’s en (pre-)adviezen per gemeente in 2013: het relatief hoge aantal ‘Onder voorwaarden’ (ca. 39 %) is deels te wijten aan de planningsprojecten (RUP), verkavelingen en industriezones die vaak grotere gebieden omvatten en deels aan de archeologie-gevoelige ligging van sommige projecten.  Voorwaardelijk gunstige pre-adviezen aan Onroerend Erfgoed en de BIE-gemeenten in 2013: enkel de (pre-)adviezen waar voorwaarden op gezet werden door RADAR dan wel OE zijn opgenomen in deze lijst, evenals (voorlopig) louter door RADAR opgevolgde dossiers. Een lijst met de 28 onvoorwaardelijk gunstige (pre-)adviezen kan opgevraagd worden.


- 23 -

 Archeologische nota’s binnen trajecten ruimtelijke planning in 2013: deze nota’s kwamen er op vraag van gemeentes of studiebureaus in het kader van een projectstuurgroep, een RUPoverleg of een MER-screening.  Register van de terreinwerkzaamheden: een (1) geeft de eerste – meestal verkennende – fase van het onderzoek d.m.v. proefsleuven aan, een (2) geeft de tweede fase van het onderzoek d.m.v. een opgraving aan en een (3) geeft een eventuele werfopvolging aan.

RADAR Gemeente

Advisering Archeologie 2013 Nota

(Pre-)advies

Gunstig

Onder voorwaarden 2 1 5

Totaal

Hooglede 2 2 Ingelmunster 2 1 2 Izegem 4 4 3 8 Lichtervelde 1 1 1 Moorslede 5 4 1 5 Roeselare 3 25 19 9 28 Staden Totaal 7 39 28 18 46 Tabel 1. Overzicht van het werkvolume aan nota’s en (pre-)adviezen per gemeente in 2013


- 24 -

Hoofdgemeente Roeselare Ingelmunster Roeselare Roeselare Roeselare Moorslede Roeselare Roeselare Izegem Moorslede Hooglede Hooglede

Ons kenmerk R/2013/1/1/PA In/2013/1/2/A R/2013/5/7/PA R/2013/9/11/PA R/2013/11/13/PA M/2013/1/16/PA R/2013/18/22/PA R/2013/22/26/PA Iz/2013/2/28/PA M/2013/4/30/PA H/2013/1/34/PA H/2013/2/37/PA

Ontvangst 21/12/2012 8/01/2013 13/05/2013 16/05/2013 22/05/2013 19/06/2013 30/07/2013 20/08/2013 26/08/2013 10/09/2013 30/09/2013 30/10/2013

Retour 18/01/2013 5/02/2013 29/05/2013 7/06/2013 6/06/2013 26/06/2013 29/08/2013 21/08/2013 26/08/2013 17/09/2013 18/10/2013 27/11/2013

Aanvrager THV Domus Constructa (OE) Monopoley bvba Vabilia bvba (OE) Marc Demeulenaere bvba Wilma Project nv (OE) Gemeente Moorslede WVI (OE) AVR bvba (OE) Unirest nv (OE) (OE) Ginbel bvba - Blomme bvba (OE) Gemeente Hooglede

Ligging Diksmuidsesteenweg 28-42 Nijverheidstraat Oostrem Kerkplein 18 Noordstraat-Kattenstraat Roeselaarsestraat 60 Bedrijventerrein Noord-Oost Meensesteenweg 545 Kouterweg-Baronstraat Dadizeelsestraat 32 Beverenstraat-Honzebrouckstraat Beverenstraat

Betreft Pre-advies nieuwbouw Advies verkaveling Pre-advies verkaveling Pre-advies nieuwbouw Pre-advies verkaveling Pre-advies nieuwbouw Pre-advies industrie Pre-advies industrie Pre-advies verkaveling Pre-advies nieuwbouw Pre-advies verkaveling Pre-advies nieuwbouw

Advies gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden gunstig gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden

Toelichting Bouw appartement met OP na sloop Verkavelingsaanvraag wegenis & woningen Verkavelingsaanvraag 26 loten Bouw meergezinswoning met OP na sloop Verkavelingsaanvraag meergezinswoningen Uitbreiding van de Gemeentelijke Basisschool Industrieterrein van 50 ha Planologisch attest uitbreiding bedrijfssite Verkaveling + appartementen op binnengebied Bouw appartement na sloop Aanleg verkaveling Bouw bezoekerscentrum WOI-kerkhof

Advies OE gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden ongunstig gunstig onder voorwaarden 0 gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden gunstig gunstig onder voorwaarden 0

Tabel 2. Voorwaardelijk gunstige pre-adviezen aan Onroerend Erfgoed en de BIE-gemeenten in 2013 Hoofdgemeente Roeselare Roeselare Roeselare Izegem Izegem Izegem Izegem

Ons kenmerk R/2013/1/1/No R/2013/2/2/No R/2013/3/3/No Iz/2013/1/4/No Iz/2013/2/5/No Iz/2013/3/6/No Iz/2013/4/7/No

Ontvangst 4/01/2013 8/01/2013 31/01/2013 12/06/2013 12/06/2013 12/06/2013 12/06/2013

Retour 25/01/2013 25/01/2013 1/02/2013 2/09/2013 2/09/2013 2/09/2013 2/09/2013

Aanvrager Stad Roeselare Stad Roeselare OLFASCAN nv Stad Izegem Stad Izegem Stad Izegem Stad Izegem

Ligging Stationswijk Klauwaartbeek Moorseelsesteenweg 239 Buitengebied Noord en Zuid Centrum Klein Harelbeke Kachtem-Oost

Betreft Nota MER RUP Nota MER RUP Nota MER Nota RUP Nota RUP Nota RUP Nota RUP

Advies gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden gunstig onder voorwaarden

Toelichting MER RUP Stationswijk MER RUP Klauwaartbeek MER Dumoulin Bricks, uitbreiding ontginning RUP Buitengebied RUP Centrum RUP Klein Harelbeke RUP Kachtem-Oost

Advies OE 0 0 0 0 0 0 0

Tabel 3. Archeologische nota’s binnen trajecten ruimtelijke planning in 2013 Project Heirweg (1)

Adres Heirweg, 8800 Beveren-Roeselare

Periode Type 10/01/2013 & 21/03/2013 Booronderzoek 03/06/2013 - 05/06/2013 Proefsleuvenonderzoek Kortrijkstraat (1) Kortrijkstraat-Heirweg Zuid, 8770 Ingelmunster 31/01/2013 Proefsleuvenonderzoek Hazelaarstraat (1) Hazelaarstraat, 8870 Izegem 21/01/2013 - 21/02/2013 Proefsleuvenonderzoek Veldstraat (1) Veldstraat, 8840 Oostnieuwkerke-Staden 25/02/2013 - 27/02/2013 Proefsleuvenonderzoek Nijverheid (1) Nijverheidstraat, 8770 Ingelmunster 29/04/2013 - 30/04/2013 Proefsleuvenonderzoek MIROM (1) Oostnieuwkerksesteenweg, 8800 Roeselare 17/05/2013 Proefsleuvenonderzoek WZC Ter Linde (1) Gitsbergstraat 36, 8830 Gits-Hooglede 30/09/2013 - 01/10/2013 Proefsleuvenonderzoek West-Noord (2) Bietstraat, 8800 Roeselare 9/09/2013 - 22/11/2013 Vlakdekkende opgraving Nijverheid (2) Nijverheidstraat, 8770 Ingelmunster 7/10/2013 - 20/11/2013 Vlakdekkende opgraving HHRM (3) Kwadestraat, 8800 Rumbeke-Roeselare 8/12/2013 - 19/12/2013 Werfopvolging

Opdrachtgever Uitvoerder Stad Roeselare GATE bvba i.o.v. Monument nv Stad Roeselare Monument nv Dumobil nv Ruben Willaert bvba Matexi Group nv GATE bvba Waterlopen W-Vl. Antea Group nv Plantec nv Monument nv MIROM Roeselare Antea Group nv Belfius BAAC Vlaanderen bv WVI Ruben Willaert bvba Plantec nv Monument nv HHRM GATE bvba

Archeologen Team o.l.v. Raph De Brant Team o.l.v. Tina Bruyninckx Team o.l.v. Jen Smet Team o.l.v. Frederik Wuyts Team o.l.v. Caroline Ryssaert Team o.l.v. Tina Bruyninckx Team o.l.v. Caroline Ryssaert Team o.l.v. Ilse Gierts Team o.l.v. Dieter Demey Team o.l.v. Tina Bruyninckx Team o.l.v. Pieter Laloo

Vergunning 2013/232 2013/025 2012/536 2013/064 2013/173 2013/194 2013/396 2013/345 2013/415

Vervolg? neen neen neen neen neen ja neen neen neen neen neen

Tabel 4. Register van de terreinwerkzaamheden in 2013


- 25 -

Spreiding van de (pre-)adviesvragen (links) en de archeologisch projecten (rechts) van 2013 binnen het werkingsgebied van RADAR

De advisering van dossiers die op basis van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (bijzondere en reguliere procedure) ter advies voorgelegd worden aan Onroerend Erfgoed, blijft de absolute bevoegdheid van dit agentschap. De IOED voorziet de erfgoedconsulent Onroerend Erfgoed indien mogelijk van een pre-advies.  RADAR handelt volgens de opgestelde afsprakennota inzake advisering en opvolging (zie bijlage). -

Afsprakennota inzake advisering en opvolging (zie Bijlage 5) Zie tabellen 1 & 2 hierboven: van de 39 uitgebrachte (pre-)adviezen waren er 35 op vraag van en/of aan het Agentschap Onroerend Erfgoed (OE).

-

In geval van dossiers waarop Onroerend Erfgoed geen wettelijke adviesvereiste heeft, en waar de IOED uit eigen initiatief of op vraag van derden advies geeft, staat de IOED in voor de begeleiding van de dossiers, vanaf het moment van het advies, over de onderhandelingen, het opmaken van bestekken en planning, de uitvoering, de rapportage en de deponering van de vondsten en het opgravingsarchief.

 RADAR handelt volgens de opgestelde afsprakennota inzake advisering en opvolging (zie bijlage).

Een viertal dossiers werd louter door RADAR opgevolgd (zie tabel 2), waar Onroerend Erfgoed geen of nog geen adviesvereiste had. Het gaat veelal om bouwheren of gemeentebesturen die willen weten of ze zich moeten verwachten aan archeologisch (voor)onderzoek voor de geplande projecten:

 In/2013/1/2/A De verkavelingsaanvraag langs de Nijverheidstraat te Ingelmunster werd voorwaardelijk gunstig geadviseerd. Dit vanwege de uitermate gunstige topografische ligging op een zandstrook langs de Mandel. Bovendien waren reeds archeologische prospecties uitgevoerd op het desbetreffende terrein die het verwachte potentieel bevestigden. Dit advies was dan ook vooral een bevestiging van eerder gegeven pre-advies. Jaarverslag RADAR 2013

- 26 -

 R/2013/9/11/PA De stedenbouwkundige aanvraag voor een nieuwbouw na sloop aan het Kerkplein te Rumbeke (Roeselare) werd voorwaardelijk gunstig geadviseerd. Dit vanwege de zandige ondergrond en de gunstige ligging in het historische hart van de gemeente. Aanvankelijk vroeg dit dossier louter een advies voor de sloop van een item uit de inventaris van het bouwkundig erfgoed, maar de noodzaak van een archeologisch onderzoek werd onderkend.

 M/2013/1/16/PA De vraag naar eventueel te voorzien archeologisch (voor)onderzoek in het kader van de geplande uitbreiding van de Gemeentelijke Basisschool in Moorslede werd gunstig geadviseerd. Dit vanwege het beperkte oppervlakte, de reeds deels verstoorde ondergrond en de afwezigheid van aanwijzingen voor archeologisch potentieel binnen het projectgebied.

 H/2013/2/37/PA De vraag naar eventueel te voorzien archeologisch (voor)onderzoek in het kader van een gepland bezoekerscentrum langs de Duitse militaire begraafplaats te Hooglede werd voorwaardelijk gunstig geadviseerd. De nieuwbouw bevindt zich immers binnen de afbakening van de ‘Slag van Hooglede’ 1794 (CAI 158403) en een voorafgaand onderzoek met de metaaldetector in functie van slagveldarcheologie werd noodzakelijk geacht.

2.3. Afsprakencluster Beheer en Beleid

De IOED staat in voor ondersteuning en advisering van derden. De IOED communiceert over het bestaande instrumentarium en de wetgeving over onroerend erfgoed.  RADAR bouwt zijn werking uit als aanspreekpunt voor communicatie van en uitleg over het bestaande instrumentarium naar derden. Deze functie als aanspreekpunt wordt zo ruim mogelijk gecommuniceerd via o.m. de RADAR-website, het BIE-infoblad en een folder die ook wordt verspreid via de gemeentelijke diensten. -

De loketfunctie van RADAR wordt bekend gemaakt via website en infoblad. Er is geen vast spreekuur, maar men kan de stafmedewerker archeologie ten allen tijde contacteren of een afspraak maken.

2.4. Afsprakencluster Veldwerk en deponering / archivering

De IOED en zijn werknemers houden zich als uitvoerders strikt aan de vergunningsplicht voor het uitvoeren van een prospectie met ingreep in de bodem of een archeologische opgraving. De IOED heeft hier een voorbeeldfunctie in.  RADAR houdt zich strikt aan de vergunningsplicht en vervult zijn voorbeeldfunctie op dat vlak. -

Er werden geen vergunningsplichtige ingrepen uitgevoerd door de RADAR.


- 27 -

De IOED zorgt voor de opvolging van vergunde opgravingen in de regio die uitgaan van andere archeologen of instanties.  RADAR zorgt voor de opvolging van vergunde opgravingen in de regio die uitgaan van andere archeologen of instanties. -

De vergunde opgravingen in de regio werden alle opgevolgd door de stafmedewerker archeologie, in een aantal gevallen werd ook om wetenschappelijke begeleiding gevraagd en in één enkel geval hing er nog een luik publiekswerking (cf. supra) aan vast. Hieronder een overzicht (zie ook tabel 4):  Roeselare “Heirweg” (1) * Wat? Booronderzoek * Waar? Heirweg, 8800 Beveren-Roeselare * Wanneer? 10/01/2013 & 21/03/2013 * Opdrachtgever? Stad Roeselare * Wie? GATE bvba o.l.v. Raph De Brant i.o.v. Monument nv * Taak IOED? Opvolging * Resultaat? Lithische artefacten * Vervolg? Proefsleuvenonderzoek

Boringen “Heirweg” Roeselare

Proefsleuven “Kortrijkstraat” Ingelmunster

 Ingelmunster “Kortrijkstraat” (1) * Wat? Proefsleuvenonderzoek * Waar? Kortrijkstraat – Heirweg Zuid, 8770 Ingelmunster * Wanneer? 31/01/2013 * Opdrachtgever? Dumobil nv * Wie? Ruben Willaert bvba o.l.v. Jen Smet * Taak IOED? Opvolging en wetenschappelijke begeleiding * Resultaat? Geen sporen en recente verstoring * Vervolg? Geen  Izegem “Hazelaarstraat” (1) * Wat? Proefsleuvenonderzoek * Waar? Hazelaarstraat, 8870 Izegem * Wanneer? 21/01/2013 – 21/02/2013 * Opdrachtgever? Matexi nv * Wie? GATE bvba o.l.v. Frederik Wuyts * Taak IOED? Opvolging en wetenschappelijke begeleiding * Resultaat? Erfgreppels en houtskoolrijke kuilen (mogelijk ijzertijd-Romeins) * Vervolg? Geen Jaarverslag RADAR 2013

- 28 -

Proefsleuven “Hazelaarstraat” Izegem

Proefsleuven “Veldstraat” Staden

 Staden “Veldstraat” (1) * Wat? Proefsleuvenonderzoek * Waar? Veldstraat, 8840 Oostnieuwkerke-Staden * Wanneer? 25/02/2013 – 27/02/2013 * Opdrachtgever? Waterlopen West-Vlaanderen * Wie? Antea Group nv o.l.v. Caroline Ryssaert * Taak IOED? Opvolging en wetenschappelijke begeleiding * Resultaat? Beperkte WOI-sporen * Vervolg? Geen  Ingelmunster “Nijverheidstraat” (1) * Wat? Proefsleuvenonderzoek * Waar? Nijverheidstraat, 8770 Ingelmunster * Wanneer? 29/04/2013 – 30/04/2013 * Opdrachtgever? Plantec nv * Wie? Monument nv o.l.v. Tina Bruyninckx * Taak IOED? Opvolging en wetenschappelijke begeleiding * Resultaat? Sporen uit het neolithicum, de ijzertijd-Romeinse periode en ME * Vervolg? Beperkte archeologische opgraving

Proefsleuven “Nijverheidstraat” Ingelmunster

Proefsleuven “MIROM” Roeselare

 Roeselare “MIROM” (1) * Wat? Proefsleuvenonderzoek * Waar? Oostnieuwkerksesteenweg, 8800 Roeselare * Wanneer? 17/05/2013 Jaarverslag RADAR 2013

- 29 -

* Opdrachtgever? * Wie? * Taak IOED? * Resultaat? * Vervolg?

MIROM Roeselare Antea Group nv o.l.v. Caroline Ryssaert Opvolging en wetenschappelijke begeleiding Middeleeuwse gracht en WOI-sporen Geen

 Roeselare “Heirweg” (2) * Wat? Proefsleuvenonderzoek * Waar? Heirweg, 8800 Beveren-Roeselare * Wanneer? 03/06/2013 – 05/06/2013 * Opdrachtgever? Stad Roeselare * Wie? Monument nv o.l.v. Tina Bruyninckx * Taak IOED? Opvolging en wetenschappelijke begeleiding * Resultaat? Houtskoolrijke kuilen (mogelijk ijzertijd) * Vervolg? Geen

Proefsleuven “Heirweg” Roeselare

Proefsleuven “WZC Ter Linde” Hooglede

 Hooglede “WZC Ter Linde” (1) * Wat? Proefsleuvenonderzoek * Waar? Gitsbergstraat, 8830 Gits-Hooglede * Wanneer? 30/09/2013 – 01/10/2013 * Opdrachtgever? Belfius * Wie? BAAC Vlaanderen bv o.l.v. Ilse Gierts * Taak IOED? Opvolging en wetenschappelijke begeleiding * Resultaat? Middeleeuwse bewoningssporen en profiel van de site met walgracht * Vervolg? Geen  Roeselare “West-Noord” (2) * Wat? Archeologische opgraving * Waar? Oostnieuwkerksesteenweg, 8800 Roeselare * Wanneer? 09/09/2013 – 22/11/2013 * Opdrachtgever? West-Vlaamse Intercommunale (WVI) * Wie? Ruben Willaert bvba o.l.v. Dieter Demey * Taak IOED? Opvolging, wetenschappelijke begeleiding en publiekswerking * Resultaat? Middeleeuwse ontginning en landindeling, vroegmoderne sporen * Vervolg? Verwerking en rapportage * Publiekswerking: - Klasbezoeken van 23/10/2013 – 25/10/2013 - Rondleidingen op 24/10/2013 & 25/10/2013


- 30 -

Opgraving “West-Noord” Roeselare

Opgraving “Nijverheidstraat” Ingelmunster

 Ingelmunster “Nijverheidstraat” (2) * Wat? Archeologische opgraving * Waar? Nijverheidstraat, 8770 Ingelmunster * Wanneer? 29/04/2013 – 30/04/2013 * Opdrachtgever? Plantec nv * Wie? Monument nv o.l.v. Tina Bruyninckx * Taak IOED? Opvolging, wetenschappelijke begeleiding en publiekswerking * Resultaat? Bewoningssporen ijzertijd-Romeinse periode, middeleeuwse sporen * Vervolg? Verwerking en rapportage * Publiekswerking: - Klasbezoeken op 21/10/2013 - Rondleidingen op 21/10/2013  Roeselare “HHRM” (3) * Wat? * Waar? * Wanneer? * Opdrachtgever? * Wie? * Taak IOED? * Resultaat? * Vervolg?

Werfopvolging Kwadestraat, 8800 Rumbeke-Roeselare 08/12/2013 – 19/12/2013 H.-Hartziekenhuis Roeselare-Menen GATE bvba o.l.v. Pieter Laloo Opvolging Sporen uit de Romeinse tijd, middeleeuwse en recente grachten Verwerking en rapportage

Werfopvolging “HHRM” Roeselare


Romeins brandrestengraf met urne (© GATE)

- 31 -

De bijzondere voorschriften gekoppeld aan de vergunningen voor het uitvoeren van archeologische opgravingen of prospecties met ingreep in de bodem worden beoordeeld door Onroerend Erfgoed. Hiervoor kan beroep gedaan worden op of advies gevraagd worden aan de IOED, maar de uiteindelijke beslissing berust bij Onroerend Erfgoed.  RADAR geeft desgewenst advies aan Onroerend Erfgoed en handelt hierbij volgens de opgestelde afsprakennota inzake advisering en opvolging (zie bijlage). -

RADAR heeft waar nodig of mogelijk Onroerend Erfgoed geholpen met het opstellen van bijzondere voorschriften voor archeologische projecten.

De keuze van de uitvoerder van opgravingen of prospectie met ingreep in de bodem berust bij de opdrachtgever. De IOED beslist zelf in welke gevallen hij zijn diensten aanbiedt aan de bouwheer, en in welke niet, rekening houdende met de geldende regelgeving en het gelijkheidsbeginsel.  RADAR zal desovereenkomstig handelen. -

RADAR heeft desovereenkomstig gehandeld.

De IOED die het beheer heeft over bodemvondsten, bewaart de mobiele archeologica en de stalen voor natuurwetenschappelijk onderzoek in zulke omstandigheden dat ze gevrijwaard worden van verder verval. De IOED werkt mee aan een goed depotbeheer, binnen de budgettaire en praktische mogelijkheden van zijn dienst.  RADAR werkt constructief mee in het zoeken naar oplossingen voor het beheer van het aanwezige archeologische erfgoed in de regio, met de nodige aandacht voor de depotproblematiek van archeologische collecties. De provinciale intenties omtrent depotwerking worden opgevolgd. RADAR wordt ondermeer betrokken bij de initiatieven in Kortrijk daaromtrent en ondersteunt gemeentelijke initiatieven hiertoe.  In het kader van de invulling van het archeologie-luik van Erfgoedbank Midwest wordt een beeld verkregen van de toestand en de noden van de archeologische collecties in de regio. Tegen 2014 wordt onderzocht of een depotmedewerker kan aangeworven worden om deze problematieken in kaart te brengen en actief naar oplossingen te zoeken. -

RADAR hield het voorbije jaar de vinger aan de pols en werkte waar mogelijk constructief mee aan de ontwikkeling van regionale erfgoeddepots. Deze moeten het mogelijk maken de bodemvondsten uit de regio op een verantwoorde wijze te bewaren en te beheren, wat momenteel om praktische en budgettaire redenen niet mogelijk is binnen de reguliere werking van RADAR.

De IOED streeft er naar archieven en vondsten van opgravingen die door derden worden uitgevoerd in het gebied van de IOED in geval van aanbieding in depot te nemen en te bewaren op dezelfde wijze als hierboven omschreven. De IOED gaat over tot een actieve lokalisering en indien mogelijk tot actieve verwerving van externe ensembles en archieven.  RADAR doet zelf niet aan actieve verwerving van archieven en vondsten van derden. De provinciale intenties omtrent depotwerking worden wel van nabij opgevolgd en ondersteund (cfr. supra).  Externe ensembles en archieven worden wel gelokaliseerd in het kader van de invulling van het archeologie-luik van Erfgoedbank Midwest.  Tegen 2014 wordt onderzocht of een depotmedewerker kan aangeworven worden om deze problematieken in kaart te brengen en actief naar oplossingen te zoeken. In de loop van 2013 wordt dit dossier met alle betrokken actoren voorbereid. -


- 32 -

De ontwikkeling van regionale erfgoeddepots werd ondersteund (cf. supra). De ontwikkeling van een erfgoedbank met archeologie-luik werd verder gezet (cf. supra). Vanuit deze inventaris kunnen externe ensembles eenvoudiger beheerd en hun toestand gecontroleerd en eventueel gestabiliseerd worden. In het kader van opgravingen binnen de regio gaat RADAR mee op zoek naar een duurzame bestemming voor archeologische vondsten.

2.5. Afsprakencluster Deontologie en gedragscode

- De IOED onderschrijft de deontologische code van de archeoloog.  RADAR onderschrijft de deontologische code van de archeoloog.

De stafmedewerker archeologie heeft reeds in 2011 toegang tot de CAI-databank verworven en ondertekende daarbij de deontologische code van de archeoloog.


- 33 -

Deel 3. Specifieke taken m.b.t. bouwkundig erfgoed De inventaris van het bouwkundig erfgoed werd een eerste keer vastgesteld in 2009. Toch merken we dat er nog steeds grote onduidelijkheid bestaat over die inventaris en de opname van een pand (en de hieraan gekoppelde rechtsgevolgen). Ook is er bij de burger nog steeds verwarring met beschermde monumenten. De stafmedewerker bouwkundig erfgoed heeft hier een verduidelijkende rol te spelen. RADAR zet dan ook volop in op deze loketfunctie (o.a. via vernieuwde website). Dit is dan ook direct de grote meerwaarde van een IOED: burgers kunnen hier terecht met al hun vragen over bouwkundig erfgoed. RADAR streeft ernaar op een klantvriendelijke manier mensen in te lichten over hun rechten en plichten bij verbouwingen en sloop. Pre-adviezen en plaatsbezoeken spelen hierbij een grote rol. RADAR vervult naast een sensibiliserende rol ook duidelijk een belangrijke informatieverstrekkende rol. Daarom is het ook zo belangrijk dat de inventaris zo actueel mogelijk gehouden wordt.

3.1. Afsprakencluster Inventarisatie

-

De IOED vervolledigt de inventarissen bouwkundig erfgoed (actualiseren, aanvullen ontbrekende items, interieurbeschrijvingen opstellen, fotograferen, aanvullen klein erfgoed, bouwblok-inventarisatie,…). Dit kan gebeuren in nauw overleg met Onroerend Erfgoed.

 De vastgestelde inventarissen bouwkundig erfgoed worden geactualiseerd en vervolledigd in nauw overleg met Onroerend Erfgoed en de gemeenten, zodat de gemeenten eind 2013 kunnen beschikken over een geactualiseerde lijst. Indien mogelijk wordt reeds gestart met verder onderzoek.

De actualisatie van de gegevens in de inventaris van het bouwkundig erfgoed voor Roeselare werd afgerond. Alle inventarisitems werden bezocht: straatnaam en huisnummer werden gecontroleerd. Ook de status werd gecontroleerd: sloop en/of zware verbouwingen werden doorgegeven aan de beheerder van de online databank. Bovendien werden een aantal items zonder foto van een foto voorzien. Nieuwe informatie werd overgemaakt aan het agentschap. RADAR heeft in 2013 ook verschillende ad hoc meldingen van sloop en/of verbouwingen doorgegeven aan de beheerder van de inventaris.

3.2. Afsprakencluster Advisering en opvolging Voor de totstandkoming van de afsprakennota verwijzen we naar het stukje ‘2.2 Afsprakencluster advisering en opvolging’ bij het deel archeologisch erfgoed (cf. supra).


- 34 -

De IOED bewaakt de integratie, op termijn, van het onroerend erfgoedbeleid in de structuurplanning en de stedenbouw. De IOED geeft advies bij belangrijke/ grotere ruimtelijke planningsprocessen en complexere projecten in uitvoeringsfase, en kan voorstellen formuleren van richtlijnen voor kwaliteit in openbare domeinen.  RADAR handelt volgens de opgestelde afsprakennota inzake advisering en opvolging (zie bijlage). -

De rol van RADAR in de trajecten ruimtelijke planning werd als afzonderlijk punt opgenomen in de afsprakennota die werd overeengekomen met de BIE-gemeenten (zie Bijlage 5). De stafmedewerker bouwkundig erfgoed heeft op vraag van de dienst ruimtelijke planning van de stad Roeselare 2 adviezen gegeven i.v.m. de herziening van een RUP/ MER-screening. Samen met de stafmedewerker archeologie werden 2 gemeenschappelijke adviezen afgelegd aan de stad. Daarnaast werd ook aan de stad Izegem advies gegevens voor de herziening van 4 RUP’s.

De IOED neemt een actieve rol op o.m. inzake advisering van complexere projecten, specifiek voor het bouwkundig erfgoed (bv. de herbestemming van monumenten). De IOED brengt betrokken partijen samen om probleemmonumenten aan te pakken.  RADAR handelt volgens de opgestelde afsprakennota inzake advisering en opvolging (zie bijlage).  RADAR is o.m. betrokken bij de herbestemming van de site van de cichoreifabriek in Roeselare. -

De site van de cichorei-ast in Roeselare werd bezocht, samen met de Dienst Cultuur van stad Roeselare en de erfgoedconsulenten van het agentschap Onroerend Erfgoed, n.a.v. het onderzoeken van de beschermingsmogelijkheden. RADAR begeleidde ook het traject tot bescherming van de voormalige elektriciteitscentrale te Izegem. In 2011 stelde minister Bourgeois zijn conceptnota ‘Een toekomst voor de Vlaamse parochiekerk’ voor. Daarnaast is religieus erfgoed ook één van de vijf thematische beleidslijnen van Projectvereniging BIE. Samen met Erfgoedcel TERF werd een traject ‘religieuze werkwinkels’ opgestart op maat van de kerkfabrieken en hun vrijwilligers.

-

De IOED volgt vergunde werken aan bouwkundig erfgoed op i.s.m. de bevoegde administraties.

 RADAR handelt volgens de opgestelde afsprakennota inzake advisering en opvolging (zie bijlage).

RADAR volgde in 2013 geen werven op.

De IOED adviseert werken aan het bouwkundig erfgoed die eigendom zijn van de betrokken gemeenten. De IOED zorgt voor het opstellen van onderhouds- en restauratieplanningen voor het gemeentelijk patrimonium (verslagen Monumentenwacht laten opstellen,…).  RADAR handelt volgens de opgestelde afsprakennota inzake advisering en opvolging (zie bijlage).  RADAR geeft ondersteuning en/of advies bij het opstellen van onderhouds- en restauratieplanningen voor het gemeentelijk patrimonium.  Met betrekking tot het funerair erfgoed wordt dit aspect van het takenpakket verder uitgebouwd via het reeds bestaande project Funerair Erfgoed/Versteende Getuigenissen. -


- 35 -

RADAR adviseerde stad Roeselare ad hoc met betrekking tot de erfgoedwaarde van graven op de verschillende stedelijke begraafplaatsen die stadseigendom zijn. De stafmedewerker bouwkundig erfgoed is ook lid van de werkgroep FER (Funerair Erfgoed) van stad Roeselare.

De IOED geeft advies bij stedenbouwkundige vergunningsaanvragen, op verzoek van Onroerend Erfgoed of op eigen initiatief in gevallen waarbij Onroerend Erfgoed geen adviesbevoegdheid heeft.  RADAR handelt volgens de opgestelde afsprakennota inzake advisering en opvolging (zie bijlage). -

RADAR heeft in 2013 34 formele adviezen op stedenbouwkundige vergunningsaanvragen gegeven (zie tabel 5) overeenkomstig de afsprakennota (zie Bijlage 5) zoals die werd opgesteld in overleg met de 7 BIE-gemeenten en het Agentschap Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen. Deze formele adviezen worden altijd op verzoek van de gemeenten gegeven. Er werd met Onroerend Erfgoed overeengekomen dat werken aan beschermd erfgoed en de sloop en/of zonevreemde functie-wijziging van gebouwen uit de vastgestelde inventaris en werken in het gezichtsveld van een monument, enkel worden geadviseerd door Onroerend Erfgoed. In verband met sloop van relicten uit de vastgestelde inventaris kan RADAR – aanvullend op het advies van Onroerend Erfgoed – het dossier wel verder opvolgen en bijkomend adviseren (bemiddelende functie). Stedenbouwkundige vergunningsaanvragen voor verbouwingen van vastgestelde inventarisitems worden enkel aan RADAR voorgelegd voor advies. Naast formele adviezen geeft RADAR op verzoek van de aangesloten gemeenten ook zogenaamde ‘informatieve adviezen’ in verband met de erfgoedwaarde van bouwkundig erfgoed (al dan niet opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed). Deze adviezen staan los van een stedenbouwkundige vergunningsaanvraag en hebben tot doel de gemeentebesturen, ambtenaren, kopers en/of verkopers ad hoc verduidelijking te geven bij de erfgoedwaarde van relicten m.b.t. bijvoorbeeld geplande projecten, verkoop van panden, etc. In 2013 heeft RADAR een 30-tal informatieve adviezen uitgebracht. Indien gewenst werd door RADAR een vrijblijvend plaatsbezoek voorgesteld. Er zijn in het kader van pre-adviezen 20 plaatsbezoeken geweest. Samen met de stafmedewerker archeologie zijn er 6 gezamenlijke adviezen afgeleverd (bouwkundig + archeologisch), o.a. voor de herziening van een aantal RUP’s.

De IOED houdt een register bij van alle uitgebrachte adviezen en van alle verrichte terreinwerkzaamheden.  RADAR houdt een register bij van alle uitgebrachte stedenbouwkundige adviezen en van alle verrichte terreinwerkzaamheden. -

Alle stedenbouwkundige adviezen worden bijgehouden in een register.


- 36 -

R/2013/05/08/B

29/03/2013

10/04/2013

Liver BVBA

Rumbeeksesteenweg 484

Roeselare

R/2013/06/09/B

15/04/2013

24/04/2013

Priem-Jansoone

Veldstraat 146

Ingelmunster

IN/2013/02/10/B 26/04/2013

7/05/2013

Dumobil construct NV

Kortrijkstraat 60-64

Ingelmunster

IN/2013/03/11/B 10/05/2013

14/05/2013

Martlé Ivan

Bruggestraat 182

Roeselare

R/2013/07/12/B

16/05/2013

24/05/2013

Demeulenaere Marc BVBA

Kerkplein 18

Moorslede

M/2013/03/13/B

28/05/2013

29/05/2013

DAP Vandecasteele Maximilien

Breulstraat 52

Moorslede

M/2013/04/14/B

3/06/2013

5/06/2013

Pattyn Rik

Remi Dewittestraat 13

Roeselare

R/2013/08/15/B

3/06/2013

13/06/2013

Van Marcke NV

Rondekomstraat 16

Ingelmunster

IN/2013/04/16/B 13/06/2013

18/06/2013

Martlé Ivan

Bruggestraat 182

Moorslede

M/2013/05/17/B

3/06/2013

19/06/2013

Demyttenaere Paul

Waterstraat 80

Roeselare

R/2013/09/18/B

18/06/2013

20/06/2013

Demeulenaere Marc BVBA

Kerkplein 18

Roeselare

R/2013/10/19/B

26/06/2013

3/07/2013

Euro shoe group NV

Ooststraat 59

Roeselare

R/2013/11/20/B

2/07/2013

17/07/2013

NV Roularta

Meensesteenweg 302

Hooglede

H/2013/1/21/B

5/07/2013

18/07/2013

Vandekerkhove Daan- Cool Marlies

Hillemolenstraat 6

Roeselare

R/2013/12/22/B

10/07/2013

24/07/2013

Vlieghe Evelyne

Zijstraat 48-50

Moorslede

M/2013/06/23/B

16/07/2013

30/07/2013

Provincialaat der Broeders van Liefde vzw Pastorijstraat 1A

Moorslede

M/2013/07/24/B

29/07/2013

6/08/2013

Van Neer Nico

Roeselaarsestraat 129

Roeselare

R/2013/13/25/B

5/08/2013

19/08/2013

Algoet Willy

Wagenbrugstraat 17

Ingelmunster

IN/2013/05/26/B 28/08/2013

29/08/2013

RVT Maria rustoord vzw

Weststraat 53

Roeselare

R/2013/14/27/B

25/09/2013

2/10/2013

Crefius

Hendrik Consciencestraat 6

Roeselare

R/2013/15/28/B

30/09/2013

8/10/2013

Liver BVBA

Rumbeeksesteenweg 484

Roeselare

R/2013/16/29/B

2/10/2013

8/10/2013

Ducavest BVBA

Grote Markt 4

Roeselare

R/2013/17/30/B

14/10/2013

21/10/2013

Hinderykx Kurt

Noordstraat 13

Ingelmunster

IN/2013/06/31/B 18/10/2013

21/10/2013

Vanooteghem Linda

Oostrozebekestraat 32

Staden

S/2013/01/32/B

7/11/2013

13/11/2013

Huyghe Peter

Vyvestraat 13

Moorslede

M/2013/08/33/B

6/12/2013

18/12/2013

Hyboma NV

Breulstraat 2

Roeselare

R/2013/18/34/B

11/12/2013

19/12/2013

Funerarium Parmentier

Gitsestraat 8

gunstig

sloop

niet bevoegd + ongunstig

restauratie gevels, buitenschrijnwerk, poort en dak niet bevoegd sloop

niet bevoegd

plaatsen tuinprieel

gunstig

sloop + nieuwbouw

niet bevoegd + ongunstig gunstig gunstig niet bevoegd + deels ongunstig gunstig

bouw carport + tuinberging afbreken en hermetselen dakkapel sloop gebouw + schoorsteen regularisatie

renovatie woning + instandhoudingswerken schuur deels gunstig sloop + nieuwbouw

niet bevoegd + ongunstig

verbouwen handelspand

gunstig

sloop

niet bevoegd

renovatie

gunstig

sloop

niet bevoegd

renovatie zijgebouw

gunstig

plaatsen nieuwe gevelsteen

gunstig

sloop enkele gebouwen

ongunstig

sloop bijgebouw

gunstig

plaatsing airco op dak

gunstig

sloop

ongunstig

permanent terras

gunstig

permanent terras

gunstig

sloop tuinmuur

gunstig

sloop bunker

ongunstig

verbouwen handelspand tot meergezinswoning

gunstig

sloop + nieuwbouw

niet bevoegd

x

Roeselare

deels gunstig

verbouwing woning

x

Breulstraat 12

x

Deconynck Alexander

x

4/04/2013

gunstig

restauratie en uitbreiding van een bestaand pand

x

28/03/2013

x

M/2013/02/07/B

x

Moorslede

x

Gasstraat 20

x

Immo Verbel BVBA

x

2/04/2013

x

22/03/2013

x

R/2013/04/06/B

x

Roeselare

deels gunstig

sloop achterbouw + dempen vijver

x

Weststraat 53

x

VZW rusthuis Mariaoord

x

25/03/2013

x

IN/2013/01/05/B 21/03/2013

x

Ingelmunster

gunstig

garagepoort vervangen door raam

x

Meensesteenweg 432

x

Gryspeert Valerie

x

28/02/2013

x

20/02/2013

x

R/2013/03/04/B

niet bevoegd

sloop + heropbouw stalletje

x

Roeselare

verbouwingen

x

Gentsestraat 41

x

Delaerestraat 42

De Specht bvba

Advies ongunstig

x

De Vlieger Peter

1/02/2013

Betreft sloop met behoud voorgevel

x

10/01/2013

18/01/2013

An

x

9/12/2012

M/2013/01/03/B

GM

x

R/2013/02/02/B

Moorslede

VI

x

Roeselare

BM

x

Adres Diksmuidsesteenweg 32

x

Aanvrager THV Domus Constructa

x

Datum advies 11/01/2013

x

Ontvangst 18/12/2012

x

Ons kenmerk R/2013/01/01/B

x

Hoofdgemeente Roeselare

BM = Beschermd Monument; VI = Vastgestelde Inventaris; GM = Gezichtsveld Monument; An = Ander Tabel 5. Stedenbouwkundige adviezen aan de BIE-gemeenten 2013


- 37 -

Spreiding van de bouwkundige adviezen van 2013 binnen het werkingsgebied van RADAR

De IOED adviseert werken aan geïnventariseerd bouwkundig erfgoed. In geval van dossiers waarop Onroerend Erfgoed geen wettelijke adviesvereiste heeft, en waar de IOED uit eigen initiatief of op vraag van derden advies geeft, staat de IOED in voor de opvolging en begeleiding van de dossiers, van advies tot uitvoering.  RADAR handelt volgens de opgestelde afsprakennota inzake advisering en opvolging (zie bijlage). -

RADAR zet sterk in op het promoten (via de eigen RADAR-website en het BIE-blad) van de kosteloze pre-advisering met plaatsbezoek voor dossiers i.v.m. vastgesteld erfgoed door de stafmedewerker bouwkundig erfgoed. In 2013 werden hiervoor een 30-tal vragen aan de stafmedewerker gericht, de meeste na doorverwijzing door de gemeentelijke diensten. Ook advies bij verkoop is heel belangrijk: potentiële kopers kunnen advies vragen om later niet voor verrassingen komen te staan. Op een discrete manier kan op voorhand een afweging gemaakt worden van de erfgoedwaarden ten opzichte van de plannen die kopers hebben. Bezorgde burgers werden gerustgesteld: heel vaak hoorden ze de klokken luiden zonder te weten waar de klepel hangt. Hier is een goede doorverwijzing vanuit de gemeentes belangrijk. De doorverwijzing is opgenomen in de goedgekeurde afsprakennota met alle BIE-gemeenten. RADAR gelooft dat het in ieders belang (koper, verkoper, gemeente, bouwheer, architect, …) is dat het overleg zo vroeg mogelijk wordt opgestart, om nadien onaangename verrassingen én vertragingen te vermijden. En zet daarom volop in op de loketfunctie.


- 38 -

3.3. Afsprakencluster Beheer en Beleid

De IOED zorgt voor ondersteuning en advisering voor erfgoed van derden. De IOED communiceert over het bestaande instrumentarium naar derden (diverse premies, provinciale en gemeentelijke premies, fiscale aftrek, wetgeving RO, monumentenwacht, wetgeving overheidsopdrachten,…).  RADAR bouwt zijn werking verder uit als aanspreekpunt voor communicatie van en uitleg over het bestaande instrumentarium naar derden. Deze functie als aanspreekpunt wordt zo ruim mogelijk gecommuniceerd via o.m. de RADAR-website, het BIE-blad en een folder die ook wordt verspreid via de gemeentelijke diensten. -

De loketfunctie van RADAR werd bekend gemaakt via de eigen RADAR-website en het BIE-blad. Er is geen vast spreekuur. De dienst is doorlopend bereikbaar elke werkdag van 9 tot 17u. De stafmedewerker bouwkundig erfgoed werkt ook op afspraak. Een plaatsbezoek wordt vrijblijvend voorgesteld. Op de studiedag van de VVSG over de herbestemming van parochiekerken op 2 december 2013 te Roeselare was RADAR aanwezig met een eigen stand. Bezoekers werden geïnformeerd over de website en de databank van Versteende Getuigenissen en de algemene werking en loketfunctie van RADAR.

De IOED ondersteunt het beheer van de monumenten door gebruik van aanwezige monumentenploegen, of ontwikkeling van eigen intiatieven hierrond. Deze ploegen kunnen helpen voor het onderhoud van (klein) bouwkundig erfgoed, het openstellen van monumenten, …  RADAR bouwt het bestaande project Funerair Erfgoed/ Versteende Getuigenissen - dat werkt met vrijwilligersploegen - verder uit.  Specifieke doelgroepen worden opgeleid voor het onderhoud van (klein) bouwkundig erfgoed. -

RADAR is betrokken bij het Europees project Sociale Innovatie en instandhouding klein Religieus Erfgoed. Op de Oude Stedelijke Begraafplaats van Roeselare worden kansengroepen opgeleid om ingezet te worden voor onderhoudswerkzaamheden aan funerair bouwkundig erfgoed. Dit project werd in 2013 afgerond. Alle waardevolle graven van blok A van de oude stedelijke begraafplaats werden geïnventariseerd en ingevoerd in de databank van de website Versteende Getuigenissen. Voor de andere blokken (B tem I) werden alle door de stad gerenoveerde graven reeds een fiche aangemaakt en van een foto voorzien. RADAR hielp ook bij het samenbrengen van alle gegevens voor de presentatie op de slotmanifestatie. In 2012 is op vraag van enkele gemeenten een workshop ‘klein onderhoud van graven’ doorgegaan. Doel is om heel praktisch enkele handelingen aan te leren aan de arbeiders van de gemeentelijke groendiensten die het onderhoud van de kerkhoven/ begraafplaatsen doen. Op deze manier brengen we de erfgoedwaarde van de graven onder de aandacht en kan er op gepaste manier mee omgegaan worden. Er werd aansluiting gezocht met verschillende potentiële partners die deze workshop mee vorm konden geven. Uiteindelijk is na overleg beslist samen te werken met vzw De Lochting. Zij waren bereid hun kennis en expertise te delen met de groenarbeiders/ gemeentelijke werkmannen. Voor de gemeente Staden en Moorslede vond de workshop in 2013 plaats.


- 39 -

De IOED moedigt bouwhistorisch onderzoek en kennisbeheer betreffende bouwkundig erfgoed uit het eigen werkingsgebied aan.  RADAR moedigt bouwhistorisch onderzoek en kennis-beheer betreffende bouwkundig erfgoed uit het eigen werkingsgebied aan, o.m. door contacten met de academische wereld.  RADAR begeleidt op vraag ook studenten bij hun regio-gebonden bachelor/ masterpaper. -

Er werden in 2013 geen acties ondernomen op dit gebied.


- 40 -

JAARVERSLAG Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst

RADAR

Bijlagen

Bijlage 1. Afsprakennota 2014 Bijlage 2. Raad van Bestuur Projectvereniging BIE 2013 Bijlage 3. Stuurgroep RADAR 2013 Bijlage 4. Adviesgroep Projectvereniging BIE 2013 Bijlage 5. Afsprakennota inzake advisering en opvolging


- 41 -

Bijlage 1. Afsprakennota 2014 Afsprakennota 2014 tussen de Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst RADAR en het Agentschap Onroerend Erfgoed (OE) Generiek Takenpakket Afsprakencluster Beleid en Beheer De IOED neemt initiatieven tot uitbreiding van zijn werkingsgebied, voor zover de draagkracht van de IOED en de logische samenhang van het gebied dat toelaten.

RADAR maakt een meerjarenbeleidsplan op in het kader van de erkenning als intergemeentelijke onroerenderfgoeddienst (IOED) binnen het nieuwe onroerenderfgoeddecreet. In 2014 zal RADAR in het bijzonder inzetten op de toelichting van het onroerenderfgoeddecreet aan de diverse lokale actoren en op de voorbereidingen voor de inwerkingtreding van het decreet, voorzien in januari 2015.

De IOED neemt initiatieven tot uitbreiding van zijn werkingsgebied, voor zover de draagkracht van de IOED en de logische samenhang van het gebied dat toelaten.

Het is de bedoeling om het komende jaar de werking van RADAR te bestendigen binnen het huidige gebied, maar op termijn en als de draagkracht dit toelaat, staat RADAR open voor eventuele toetreding van andere naburige gemeenten.

De IOED stemt de cultuurbeleidsplannen en het beleidsplan van een eventueel aanwezige erfgoedcel af met het onroerend erfgoedbeleid.

Bij de opmaak van het meerjarenbeleidsplan van RADAR wordt naar afstemming gezocht met het in 2013 opgemaakte meerjarenbeleidsplan van Erfgoedcel TERF. De RADAR-medewerkers worden uitgenodigd op de stuurgroep van Erfgoedcel TERF (en ad hoc werkgroepen) telkens er punten op de agenda staan met een raakvlak met het onroerend erfgoedbeleid in de regio.

De IOED bewaakt de integratie van het onroerend erfgoed in andere beleidsplannen zoals milieubeleidsplannen, natuurontwikkelingsplannen, bekkenbeheersplannen, toeristische plannen,…

RADAR streeft ernaar om via het verder uit te bouwen netwerk van contacten afstemming te bereiken met andere beleids- en beheersplannen. Bij de opmaak van het meerjarenbeleidsplan wordt maximaal afstemming gezocht met de strategische meerjarenplannen/BBC van de gemeenten. RADAR ontwikkelt samen met de gemeenten een regionale beleidsvisie voor onroerend erfgoed en begeleidt de lokale vertaalslag hiervan. RADAR organiseert viermaal per jaar een stuurgroep voor de schepenen en ambtenaren stedenbouw en ruimtelijke ordening van de deelnemende gemeenten om beleidsvoorbereidend werk te verrichten. Er wordt verder afgestemd met de regionale overlegstructuur stad-land-schap „t West-Vlaamse Hart.

Afsprakencluster Ontsluiting en Publieksgerichtheid De IOED staat ervoor in dat de verworven kennis geregistreerd wordt en toegankelijk gesteld voor derden.

RADAR zorgt ervoor dat de ontwikkelde expertise en opgebouwde kennis doorstroomt naar de betrokkenen (beleid, partners, publiek, onderzoekers,…) via het verder uit te bouwen netwerk, RADAR-website, BIE-infoblad, RADAR-folder… De website “Versteende Getuigenissen” bestaat sinds 2010 en heeft als doel het funerair erfgoed van de regio te ontsluiten en de kennis hierover te verspreiden. Op vraag kan hierover toelichting gegeven worden op workshops en studiedagen. We streven ernaar het aantal partners uit te breiden. Er worden acties ondernomen om de vernieuwde website breder bekend te maken binnen de regio. In het kader van concrete archeologische projecten worden de resultaten van dat onderzoek publiekelijk toegankelijk gemaakt via de RADAR-website, maar ook rondleidingen, lezingen, brochures, infopanelen en verspreiding in de gemeentelijke communicatiekanalen behoren tot de mogelijkheden.


- 42 -

Het educatief pakket rond archeologie wordt actief gepromoot en gebruikt. RADAR begeleidt op vraag ook studenten bij hun regiogebonden bachelor/ masterpaper. De IOED blijft op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen op het vlak van onroerend erfgoedzorg en -onderzoek (deelname aan studiedagen, onderzoek naar subsidiemogelijkheden,…) en zet die inzichten om in de praktijk.

De stafmedewerkers van RADAR doen onderzoek en scholen zich bij met het oog op de optimalisering van de werking van de IOED en dit voor zover de planning dit toelaat.

De IOED fungeert als aanspreekpunt voor de regio en zorgt voor afstemming tussen de verschillende partners in de regio.

RADAR bouwt een netwerk voor de onroerend erfgoedwerking in de regio op en zorgt voor afstemming tussen de partners, ondermeer op de verschillende stuurgroepen.

Op het stuurgroepoverleg met de schepenen en ambtenaren stedenbouw en ruimtelijke ordening van de deelnemende gemeenten worden nieuwe ontwikkelingen binnen het onroerend erfgoedveld viermaal per jaar toegelicht en besproken.

Bij de opmaak en uitwerking van het meerjarenbeleidsplan van RADAR en een regionale beleidsvisie voor onroerend erfgoed wordt maximaal afstemming gezocht met de gemeenten. De stafmedewerkers van RADAR zijn hét aanspreekpunt voor het lokale beleid en de burger voor alles wat onroerend erfgoed in de regio aangaat. De IOED neemt initiatieven ter verbreding van het maatschappelijk draagvlak en sensibiliseert zowel het brede publiek als specifieke doelgroepen zoals bouwheren, promotoren en architecten. Indien deze initiatieven betrekking hebben op beschermingsdossiers, neemt de IOED voorafgaand aan elke communicatie contact op met Onroerend Erfgoed.

RADAR zorgt voor de voortdurende actualisatie van de gegevens op de website www.bieradar.be die zich zowel op het brede publiek als op specifieke doelgroepen richt. Er wordt een infobrochure ontwikkeld over RADAR met praktische info rond inventaris, archeologie, … Deze wordt breed verspreid binnen de regio. Diverse spelers in het onroerend erfgoedveld zullen gesensibiliseerd worden omtrent het nieuwe decreet. Op de jaarlijkse ontmoetingsdag van Projectvereniging BIE worden de resultaten van 2013 en de planning van RADAR voor 2014 voorgesteld aan een ruim en sectorgebonden publiek. RADAR werkt nauw samen met de erfgoedconsulenten van de provinciale afdelingen van Onroerend Erfgoed en met de centrale administratie van Onroerend Erfgoed. Voor dossiers die betrekking hebben op beschermd erfgoed neemt RADAR voorafgaand aan elke communicatie contact op met de gemeente en met Onroerend Erfgoed.

De IOED heeft aandacht voor vrijwilligerswerking en erfgoedverenigingen, en voor het ontwikkelen en ondersteunen van lokale betrokkenheid.

RADAR kan een beroep doen op het netwerk van vrijwilligers en erfgoedverenigingen dat sinds 2008 werd opgebouwd door Erfgoedcel TERF. RADAR streeft ernaar dit netwerk verder uit te breiden voor wat betreft de onroerend erfgoedmaterie. Er wordt verder gewerkt - samen met de vrijwilligers - aan het project Funerair Erfgoed/ Versteende Getuigenissen om het funerair erfgoed van de regio te ontsluiten. De Vereniging voor Oudheidkundig Bodemonderzoek WestVlaanderen (V.O.B.o.W.), de Werkgroep Archeologie Roeselare (WAR) en de verschillende heemkundige kringen worden door RADAR op de hoogte gehouden van archeologisch onderzoek binnen hun werkingsgebied en betrokken waar het mogelijk en/of opportuun is. Vrijwilligers zullen betrokken worden bij de invulling van het archeologie-luik op de – in samenwerking met Erfgoedcel TERF ontwikkelde – Erfgoedbank Midwest. Er wordt een workshop georganiseerd rond het fotograferen van (archeologische) objecten.


- 43 -

RADAR ondersteunt de ontwikkeling – door de Vrije Universiteit Brussel – van een digitaal platform (MEDEAproject) voor de registratie van metaaldetectievondsten en sensibiliseert de metaaldetectoristen om het te gebruiken. De IOED ondersteunt Open Monumentendag en andere sensibiliserende activiteiten (bvb. rond lopende beschermingen, beheerswerken).

RADAR zorgt via het organiseren van overleg voor inhoudelijke ondersteuning en regionale afstemming van de initiatieven van de lokale organisatoren. RADAR stimuleert en ondersteunt de gemeenten om deel te nemen aan de Europese Week van de Begraafplaatsen en Open Kerkendagen.

De IOED ontwikkelt eigen initiatieven ter ondersteuning van de (lokale) erfgoedzorg (bvb. eigen premieregelingen voor niet-beschermd erfgoed, erfgoedprijzen,…).

RADAR informeert - in het kader van de ontwikkeling van een regionale beleidsvisie op onroerend erfgoed - lokale besturen over de mogelijkheden van gemeentelijke subsidiereglementen voor waardevol niet beschermd erfgoed.

De IOED volgt projecten op die gebeuren in samenwerking met andere instanties en die gericht zijn op de ontsluiting van erfgoed.

RADAR participeert in volgende projecten in samenwerking met andere instanties: - omtrent funerair erfgoed Het project Funerair Erfgoed/ Versteende Getuigenissen (sinds 2010) wordt verdergezet. Doelstelling is de ontsluiting van het funerair erfgoed van de regio. Er wordt naar gestreefd om het gebruik van de website zo ruim mogelijk te verspreiden in Vlaanderen i.f.v. beheer van funerair erfgoed. Er wordt een éénmalige promocampagne opgezet om de website breder bekend te maken. - omtrent WOI-erfgoed RADAR is een partner binnen de brede samenwerking in de regio rond 2014-2018. Concreet zal RADAR instaan voor onder meer de begeleiding van het TRP-dossier m.b.t. de Duitse begraafplaats in Hooglede, het in kaart brengen van de bunkers uit WOI, inhoudelijke input website www.veertienachttien.be, … - omtrent industrieel-economisch erfgoed RADAR volgt het herbestemmingsproject van de cichoreiast in Roeselare op en schrijft het beschermingsdossier uit voor de site van de elektriciteitscentrale in Izegem. - omtrent klein erfgoed RADAR volgt ad hoc deze dossiers op. - omtrent religieus erfgoed RADAR volgt de herbestemming van religieuze gebouwen op (vb. Sint-Amandskerk Roeselare). - omtrent archeologie: RADAR coördineert de invulling van het archeologie-luik van de – in samenwerking met Erfgoedcel TERF ontwikkelde – Erfgoedbank Midwest. - op het vlak van educatie: RADAR werkt mee aan de promotie en invulling van het omgevingsboek www.snuffelmee.be voor het lager onderwijs in samenwerking met stad-land-schap ‟t WestVlaamse Hart en Erfgoedcel TERF.

Afsprakencluster Deontologie en gedragscode De IOED meldt elke poging tot omkoping, in natura of in speciën, onmiddellijk aan Onroerend Erfgoed. Indien materiële bewijzen daarvan aanwezig zijn, wordt er klacht ingediend bij de politie.

In voorkomend geval zal RADAR handelen overeenkomstig de hiernaast vermelde deontologie en gedragscode.

In geval van vaststellingen van inbreuken op de wetgeving inzake onroerend erfgoed neemt de IOED onverwijld contact op met de gemeente en met Onroerend Erfgoed.

In voorkomend geval zal RADAR eerst met de gemeente contact opnemen en, indien dit nodig blijkt, wordt ook Onroerend Erfgoed op de hoogte gebracht.


- 44 -

Afsprakencluster Organisatie De IOED opereert als een zelfstandige speler t.a.v. de participerende gemeentebesturen en/of overkoepelende organisaties wat betreft financieel beleid.

RADAR opereert als een onafhankelijke speler.

De IOED kan opereren als een zelfstandige speler t.a.v. de participerende gemeentebesturen en/of overkoepelende organisaties wat betreft het personeelsbeleid.

RADAR opereert als een onafhankelijke speler.

De IOED beheert zijn eigen financiën.

RADAR beheert zijn eigen financiën en rapporteert hier jaarlijks over aan de gemeenten na audit van een revisor en één van de gemeenteontvangers van de regio.

Specifieke taken m.b.t. archeologisch erfgoed Afsprakencluster Inventarisatie De IOED werkt aan een overzicht van het gekende archeologische erfgoed in de regio, zowel met betrekking tot sites als objecten/vondsten.

In het kader van het nieuwe Onroerend Erfgoeddecreet bakent RADAR archeologische zones (AZ) af waar op basis van de huidige kennis met redelijke zekerheid kan gesteld worden dat ze archeologische waarde hebben. In samenwerking met Erfgoedcel TERF werd Erfgoedbank Midwest ontwikkeld waaraan een archeologie-luik gekoppeld is. Dit luik wordt verder uitgewerkt en moet de komende jaren invulling krijgen uit verschillende hoeken onder de coördinatie van RADAR.

Met betrekking tot nieuwe vondsten zijn de werknemers van de IOED er toe gehouden de vondstmeldingsplicht zoals bepaald in artikel 8 van het decreet houdende bescherming van het archeologisch patrimonium na te leven, voor zover zij zelf de vinder zijn, of wijzen zij de vinder op de decretale plichten daaromtrent.

De RADAR-medewerkers houden zich zelf aan de vondstmeldingsplicht en wijzen andere vinders op de decretale plichten daaromtrent.

De IOED actualiseert de Centraal Archeologische Inventaris binnen zijn werkingsgebied.

De aanwezige gegevens in de CAI worden door RADAR als vertrekpunt genomen en worden geactualiseerd en aangevuld op basis van lopende projecten, toevalsvondsten, gerichte prospecties, de afbakening van archeologische zones (AZ) en de inventarisatiegegevens bekomen via de invulling van het archeologie-luik van Erfgoedbank Midwest.

De IOED brengt binnen zijn werkingsgebied de huidige en de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling, en de zones die reeds ontwikkeld zijn en/of waar het bodemarchief reeds grotendeels verdwenen is, in kaart. De IOED voert niet-vergunningsplichtige prospecties uit, of laat deze uitvoeren, met het oog op de detectie van nieuwe vindplaatsen. Deze toetst hij aan de inventaris van het lokale erfgoed. Op die manier kunnen risicogebieden (dit zijn de gebieden waar de ruimtelijke druk hoog is) in kaart gebracht of minstens ingeschat worden.

RADAR werkt aan het in kaart brengen van de gekende archeologische vindplaatsen en van de zones waar het bodemarchief grotendeels is verdwenen. Door gerichte prospecties in het kader van stedenbouwkundige ontwikkelingen, planning en advisering worden de risicogebieden in kaart gebracht. In het kader van het nieuwe Onroerend Erfgoeddecreet bakent RADAR zones af waar op basis van de huidige kennis met redelijke zekerheid kan gesteld worden dat ze geen archeologische waarde (meer) hebben. Op basis van deze gegevens zullen (dynamische) advieskaarten worden opgesteld, die men zal kunnen integreren in het gemeentelijk beleid. Samen met de andere IAD/IOED‟s wordt dit in een werkgroep aangepakt. RADAR communiceert deze informatie actief naar alle betrokkenen via het opgebouwde netwerk.

Afsprakencluster Advisering en opvolging Met bovenstaande instrumentaria bewaakt de IOED de integratie, op termijn, van het archeologisch beleid in de structuurplanning en de stedenbouw. De IOED geeft advies bij belangrijke/ grotere ruimtelijke planningsprocessen.

RADAR handelt volgens de opgestelde afsprakennota inzake advisering en opvolging (zie bijlage).

De IOED geeft advies bij stedenbouwkundige vergunningsaanvragen, op verzoek van Onroerend

RADAR handelt volgens de opgestelde afsprakennota


- 45 -

Erfgoed of op verzoek van de gemeenten in gevallen waarbij Onroerend Erfgoed geen adviesbevoegdheid heeft.

inzake advisering en opvolging (zie bijlage).

De IOED houdt een register bij van alle uitgebrachte adviezen en van alle verrichte terreinwerkzaamheden. Uit dit register blijkt welke maatregelen getroffen werden om het bodemarchief te bewaren, in situ of ex situ.

RADAR houdt een register bij van alle uitgebrachte formele adviezen, pre-adviezen en van alle verrichte terreinwerkzaamheden in een standaard database die werd opgesteld in overleg met alle IAD/IOED‟s.

De advisering van dossiers die op basis van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (bijzondere en reguliere procedure) ter advies voorgelegd worden aan Onroerend Erfgoed, blijft de absolute bevoegdheid van dit agentschap. De IOED voorziet de erfgoedconsulent van Onroerend Erfgoed indien mogelijk van een pre-advies.


In geval van dossiers waarop Onroerend Erfgoed geen wettelijke adviesvereiste heeft, en waar de IOED op verzoek van de gemeenten of op vraag van derden advies geeft, staat de IOED in voor de begeleiding van de dossiers, vanaf het moment van het advies, over de onderhandelingen, het opmaken van bestekken en planning, de uitvoering, de rapportage en de deponering van de vondsten en het opgravingsarchief.


Afsprakencluster Beheer en Beleid De IOED staat in voor ondersteuning en advisering van derden. De IOED communiceert over het bestaande instrumentarium en de wetgeving over onroerend erfgoed.

RADAR bouwt zijn werking verder uit als aanspreekpunt voor communicatie van en uitleg over het bestaande instrumentarium naar derden. Deze functie als aanspreekpunt wordt zo ruim mogelijk gecommuniceerd via o.m. de RADAR-website, het BIE-infoblad en een folder die ook wordt verspreid via de gemeentelijke diensten.

Afsprakencluster Veldwerk en deponering/ archivering De IOED en zijn werknemers houden zich als uitvoerders strikt aan de vergunningsplicht voor het uitvoeren van een prospectie met ingreep in de bodem of een archeologische opgraving. De IOED heeft hier een voorbeeldfunctie in.

RADAR houdt zich strikt aan de vergunningsplicht en vervult zijn voorbeeldfunctie op dat vlak.

De IOED zorgt voor de opvolging van vergunde opgravingen in de regio die uitgaan van andere archeologen of instanties.

RADAR zorgt voor de opvolging van vergunde opgravingen in de regio die uitgaan van andere archeologen of instanties.

De bijzondere voorwaarden gekoppeld aan de vergunningen voor het uitvoeren van archeologische opgravingen of prospecties met ingreep in de bodem worden beoordeeld door Onroerend Erfgoed. Hiervoor kan beroep gedaan worden op of advies gevraagd worden aan de IOED, maar de uiteindelijke beslissing berust bij Onroerend Erfgoed.

RADAR geeft desgewenst advies aan Onroerend Erfgoed en handelt hierbij volgens de opgestelde afsprakennota inzake advisering en opvolging (zie bijlage).

De keuze van de uitvoerder van opgravingen of prospecties met ingreep in de bodem berust bij de opdrachtgever. De IOED beslist zelf in welke gevallen hij zijn diensten aanbiedt aan de bouwheer, en in welke niet, rekening houdende met de geldende regelgeving en het gelijkheidsbeginsel.

RADAR zal desovereenkomstig handelen.

De IOED die het beheer heeft over bodemvondsten, bewaart de mobiele archeologica en de stalen voor natuurwetenschappelijk onderzoek in zulke omstandigheden dat ze gevrijwaard worden van verder verval. De IOED werkt mee aan een goed depotbeheer, binnen de budgettaire en praktische mogelijkheden van zijn dienst.

RADAR werkt constructief mee in het zoeken naar oplossingen voor het beheer van het aanwezige archeologische erfgoed in de regio, met de nodige aandacht voor de depotproblematiek van archeologische collecties. De provinciale intenties omtrent depotwerking worden opgevolgd. RADAR wordt ondermeer betrokken bij de initiatieven in Kortrijk daaromtrent en ondersteunt gemeentelijke initiatieven hiertoe. In het kader van de invulling van het archeologie-luik van Erfgoedbank Midwest wordt een beeld verkregen van de toestand en de noden van de archeologische collecties in de regio. Tegen 2015 wordt onderzocht of een depot-


- 46 -

medewerker kan aangeworven worden om deze problematieken in kaart te brengen en actief naar oplossingen te zoeken. De IOED streeft er naar archieven en vondsten van opgravingen die door derden worden uitgevoerd in het gebied van de IOED in geval van aanbieding in depot te nemen en op dezelfde wijze te bewaren zoals hierboven omschreven. De IOED gaat over tot een actieve lokalisering en indien mogelijk tot actieve verwerving van externe ensembles en archieven.

RADAR doet zelf niet aan actieve verwerving van archieven en vondsten van derden. De provinciale intenties omtrent depotwerking worden wel van nabij opgevolgd en ondersteund (cfr. supra). Externe ensembles en archieven worden wel gelokaliseerd in het kader van de invulling van het archeologie-luik van Erfgoedbank Midwest. Tegen 2015 wordt onderzocht of een depotmedewerker kan aangeworven worden om deze problematieken in kaart te brengen en actief naar oplossingen te zoeken. In de loop van 2014 wordt dit dossier met alle betrokken actoren voorbereid.

Afsprakencluster Deontologie en gedragscode De intergemeentelijke archeoloog onderschrijft de deontologische code van de archeoloog.

De stafmedewerker archeologie van RADAR onderschrijft de deontologische code van de archeoloog.

Specifieke taken m.b.t. bouwkundig erfgoed Afsprakencluster Inventarisatie De IOED vervolledigt de inventarissen bouwkundig erfgoed (actualiseren, aanvullen ontbrekende items, interieurbeschrijvingen opstellen, fotograferen, aanvullen klein erfgoed, bouwblok-inventarisatie…). Dit kan gebeuren in nauw overleg met Onroerend Erfgoed.

De vastgestelde inventarissen bouwkundig erfgoed worden geactualiseerd en vervolledigd in nauw overleg met Onroerend Erfgoed en de gemeenten, zodat de gemeenten eind 2014 kunnen beschikken over een geactualiseerde lijst. Indien mogelijk wordt reeds gestart met verder onderzoek.

Afsprakencluster Advisering en opvolging De IOED bewaakt de integratie, op termijn, van het onroerend erfgoedbeleid in de structuurplanning en de stedenbouw. De IOED geeft advies bij belangrijke/ grotere ruimtelijke planningsprocessen en complexere projecten in uitvoeringsfase, en kan voorstellen formuleren van richtlijnen voor kwaliteit in openbare domeinen.


De IOED neemt een actieve rol op o.m. inzake advisering van complexere projecten, specifiek voor het bouwkundig erfgoed (bv. de herbestemming van monumenten). De IOED brengt betrokken partijen samen om probleemmonumenten aan te pakken.


De IOED volgt vergunde werken aan bouwkundig erfgoed op i.s.m. de bevoegde administraties.


De IOED adviseert werken aan het bouwkundig erfgoed die eigendom zijn van de betrokken gemeenten. De IOED geeft ondersteuning en/of advies bij het opstellen van onderhouds- en restauratieplanningen voor het gemeentelijk patrimonium.


RADAR is o.m. betrokken bij de herbestemming van de site Ten Bunderen in Moorslede, de site van de cichorei-ast in Roeselare en de site van de elektriciteitscentrale in Izegem.

RADAR geeft ondersteuning en/of advies bij het opstellen van onderhouds- en restauratieplanningen voor het gemeentelijk patrimonium. Met betrekking tot het funerair erfgoed wordt dit aspect van het takenpakket verder uitgebouwd via het reeds bestaande project Funerair Erfgoed/Versteende Getuigenissen. Als projectpartner volgt RADAR ook het project van het herwaarderingsplan van de begraafplaats van Ingelmunster op.

De IOED geeft advies bij stedenbouwkundige vergunningsaanvragen, op verzoek van Onroerend Erfgoed of op verzoek van de gemeentes in gevallen waarbij Onroerend Erfgoed geen adviesbevoegdheid heeft.



- 47 -

De IOED houdt een register bij van alle uitgebrachte adviezen en van alle verrichte terreinwerkzaamheden.

RADAR houdt een register bij van alle uitgebrachte stedenbouwkundige adviezen en van alle verrichte terreinwerkzaamheden.

De IOED adviseert werken aan geïnventariseerd bouwkundig erfgoed. In geval van dossiers waarop Onroerend Erfgoed geen wettelijke adviesvereiste heeft, en waar de IOED op verzoek van de gemeentes of op vraag van derden advies geeft, staat de IOED in voor de opvolging en begeleiding van de dossiers, van advies tot uitvoering.


Afsprakencluster Beheer en Beleid De IOED zorgt voor ondersteuning en advisering voor erfgoed van derden. De IOED communiceert over het bestaande instrumentarium naar derden (diverse premies, provinciale en gemeentelijke premies, fiscale aftrek, wetgeving RO, monumentenwacht, wetgeving overheidsopdrachten,…).

RADAR bouwt zijn werking verder uit als aanspreekpunt voor communicatie van en uitleg over het bestaande instrumentarium naar derden. Deze functie als aanspreekpunt wordt zo ruim mogelijk gecommuniceerd via o.m. de RADAR-website, het BIE-infoblad en een folder die ook wordt verspreid via de gemeentelijke diensten.

De IOED ondersteunt het beheer van de monumenten door gebruik van aanwezige monumentenploegen, of ontwikkelt eigen initiatieven hierrond. Deze ploegen kunnen helpen voor het onderhoud van (klein) bouwkundig erfgoed, het openstellen van monumenten,…

RADAR bouwt het bestaande project Funerair Erfgoed/ Versteende Getuigenissen - dat werkt met vrijwilligersploegen - verder uit.

De IOED moedigt bouwhistorisch onderzoek en kennisbeheer betreffende bouwkundig erfgoed uit het eigen werkingsgebied aan.

RADAR moedigt bouwhistorisch onderzoek en kennisbeheer betreffende bouwkundig erfgoed uit het eigen werkingsgebied aan, o.m. door contacten met de academische wereld. RADAR begeleidt op vraag ook studenten bij hun regiogebonden bachelor/ masterpaper.


- 48 -

Bijlage 2. Raad van Bestuur Projectvereniging BIE 2013

Raad van Bestuur Projectvereniging BIE 2013 Naam Eddy Debruyne Tomas Demeyer Enigo Vandendriessche Trees Lapeere Kurt Himpe Gerda Mylle Ria Pattyn Johan Vandenbussche Daisy Decoene Rik Bekaert Kris Declercq (voorzitter) Siska Rommel Marie-Paule Vancoppenolle Christelle Dejonckheere Kim Van Belleghem

Functie Schepen van Cultuur Oppositie Schepen van Cultuur Oppositie Schepen van Cultuur Oppositie Burgemeester Oppositie Schepen van Cultuur Oppositie Schepen van Cultuur Oppositie Schepen van Cultuur Oppositie Coördinator

Stad / Gemeente Hooglede Hooglede Ingelmunster Ingelmunster Izegem Izegem Lichtervelde Lichtervelde Moorslede Moorslede Roeselare Roeselare Staden Staden Projectvereniging BIE

Dagelijks Bestuur Projectvereniging BIE 2013 Naam Kris Declercq (voorzitter) Kurt Himpe (ondervoorzitter) Stijn De Zaeytijd (penningmeester) Kim Van Belleghem (secretaris)


Functie Schepen van Cultuur Schepen van Cultuur Cultuurbeleidscoördinator Coördinator

Stad / Gemeente Roeselare Izegem Roeselare Projectvereniging BIE

- 49 -

Bijlage 3. Stuurgroep RADAR 2013

Stuurgroep RADAR 2013 Naam Rik Debeaussart Niek Vandecaveye Rob Kindt (voorzitter) Frank Benoit Frank Duhamel Melissa Heyerick Els Kindt Danny Viaene Pol Verhelle Elyne Dewulf Kris Declercq Paul Dedeyne Leen Lauwers Klaas Monkerhey Bart Vynckier Wouter Tyberghien Ann De Gunsch Jessica Vandevelde Sam De Decker Kim Van Belleghem Sofie Moeykens Willem Hantson


Functie Schepen van Ruimtelijke Ordening Stedenbouwkundig Ambtenaar Schepen van Ruimtelijke Ordening Stedenbouwkundig Ambtenaar Schepen van Ruimtelijke Ordening Deskundige Ruimtelijke Ordening Schepen van Ruimtelijke Ordening Stedenbouwkundig Ambtenaar Schepen van Ruimtelijke Ordening Stedenbouwkundig Ambtenaar Schepen van Ruimtelijke Planning Stedenbouwkundig Ambtenaar Diensthoofd Ruimtelijke Planning Stafmedewerker Ruimtelijke Planning Schepen van Ruimtelijke Ordening Stedenbouwkundig Ambtenaar Erfgoedconsulent Bouwkundig Erfgoed Erfgoedconsulent Archeologie Erfgoedconsulent Archeologie Coördinator Stafmedewerker Bouwkundig Erfgoed Stafmedewerker Archeologie

Stad / Gemeente Hooglede Hooglede Ingelmunster Ingelmunster Izegem Izegem Lichtervelde Lichtervelde Moorslede Moorslede Roeselare Roeselare Roeselare Roeselare Staden Staden Onroerend Erfgoed Onroerend Erfgoed Onroerend Erfgoed Projectvereniging BIE RADAR RADAR

- 50 -

Bijlage 4. Adviesgroep Projectvereniging BIE 2013

Adviesgroep Projectvereniging BIE 2013 Naam Josée Vanslambrouck Mark Broucke Lieve Lecluyse Brecht Demasure Hilde Colpaert Christiaan De Forche Filip Vandevyvere Daisy Decoene (voorzitter) Ludo Hameeuw Isabelle De Keyser Brecht Dutillieux Els Van de Velde Sebastiaan Vanneste Brigitte Vandermeersch Linda Vandewynckele Luk Nuytten Michel Veracx Peter Aspeslagh Peter De Poorter Raf Vanneste Raoul Boucquey Eva Soens Ingrid Scherrens Nadine Demeulenaere Wilfried Devoldere Kim Van Belleghem Astrid Himpens Aline Verbeeck Hugo Verhenne Sofie Moeykens Willem Hantson


Functie Cultuurraad Heemkundige Kring Gits Archief Heemkundige Kring Den Hert Stedelijke Izegemse Musea Heemkundige Kring Ten Mandere Heemkundige Kring Karel Van de Poele Heemkundige Kring Dadingisila Lievensmuseum Heemkundige Kring WielerMuseum Archief KGOGRO t Gild der Maten van Peegie Kunstenaars Collectief Pallas Athena Roeselaarse Kiosk Klokkengilde Davidsfonds Lions Club Erfgoed Emiel Ramoudt Adriaen Willaert Foundation Archief Cultuurraad Heemkundige Kring Antonius Sanderus Vlaamse Vereniging voor Familiekunde Coördinator Administratief Medewerker Inhoudelijk Stafmedewerker Stafmedewerker Publiekswerking Stafmedewerker Bouwkundig Erfgoed Stafmedewerker Archeologie

Stad / Gemeente Hooglede Hooglede Ingelmunster Ingelmunster Izegem Izegem Lichtervelde Moorslede Moorslede Moorslede Roeselare Roeselare Roeselare Roeselare Roeselare Roeselare Roeselare Roeselare Roeselare Roeselare Roeselare Staden Staden Staden Vlaanderen Projectvereniging BIE Projectvereniging BIE Erfgoedcel TERF Erfgoedcel TERF RADAR RADAR

- 51 -

Bijlage 5. Afsprakennota inzake advisering en opvolging Afsprakennota tussen de Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst (IOED) RADAR van projectvereniging BIE en de deelnemende gemeenten inzake de advisering en opvolging van bouwkundige dossiers, archeologische dossiers en trajecten ruimtelijke planning __________________________________________________________________________________

Afspraken met betrekking tot de advisering van dossiers bouwkundig erfgoed Stedenbouwkundige vergunningsaanvragen - RADAR adviseert in principe altijd op vraag van de gemeente en ontvangt alle info over de dossiers via de gemeentelijke administratie. - Wanneer RADAR rechtstreeks aan burgers (mondeling) advies geeft m.b.t. bouwkundige dossiers zal de stedenbouwkundig ambtenaar van de betrokken gemeente hiervan vooraf en achteraf op de hoogte worden gebracht via mail. - In het kader van het vervullen van de intermediaire rol van RADAR tussen het lokale niveau en het Vlaams Gewest, kunnen dossiers worden overlopen op het periodiek overleg (maandelijks) tussen het Agentschap Onroerend Erfgoed (OE) Brugge en RADAR. - Onderstaande afspraken gelden zowel voor dossiers van particulieren, organisaties en bedrijven als voor dossiers met betrekking tot het gemeentelijk patrimonium.

Met verplicht en bindend advies door OE cfr. artikel 4.7.16 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening en cfr. het Besluit van de Vlaamse regering van 5 juni 2009 tot aanwijzing van de instanties die over een vergunningsaanvraag advies verlenen.

Beschermd erfgoed: - monumenten - werken in een stads- of dorpsgezicht - werken in ankerplaats - werken in een beschermd landschap.


- RADAR wordt betrokken in deze dossiers. Indien RADAR wordt bevraagd door een derde zal RADAR hier steeds de gemeente vooraf consulteren.

- Het dossier wordt, cfr. de geldende procedures, altijd naar OE gestuurd voor advies. - Het dossier wordt ter info tegelijk gestuurd aan RADAR. - De beslissing over de stedenbouwkundige vergunning wordt aan RADAR per brief of digitaal gemeld.

- 52 -

Met verplicht, niet bindend advies door OE cfr. artikel 4.7.16 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening en cfr. het Besluit van de Vlaamse regering van 5 juni 2009 tot aanwijzing van de instanties die over een vergunningsaanvraag advies verlenen.

Werken in het gezichtsveld van een monument. Vastgesteld erfgoed (relicten en bouwkundige gehelen): - sloop - zonevreemde functiewijziging.

- RADAR wordt betrokken in deze dossiers en stelt zich ter beschikking om – bij ongunstig advies door OE – het dossier verder op te volgen en te adviseren, om in overleg met de bouwheer en de stedenbouwkundig ambtenaar eventueel tot een compromis te komen. - De gemeenten moedigen de bouwheren aan om dergelijke dossiers, voordat zij worden ingediend, te bespreken met RADAR (plaatsbezoek en mondeling advies). - Indien RADAR wordt geconsulteerd door een derde zal RADAR hier steeds de gemeente van op de hoogte brengen.

- Het dossier wordt altijd naar OE gestuurd, cfr. geldende procedures, voor advies binnen de 30 dagen. - Het dossier wordt steeds tegelijk gestuurd aan RADAR ter info. - Het dossier kan door de gemeente – na een ongunstig advies door OE – aan RADAR gestuurd worden met de vraag om bijkomend te adviseren (op papier, met reden adviesvraag en met het advies van OE) binnen de 30 dagen. Op vraag kan voor specifieke dossiers een kortere adviestermijn worden overeengekomen. - De beslissing over de stedenbouwkundige vergunning wordt aan RADAR per brief of digitaal gemeld.

Zonder verplicht advies door OE Vastgesteld Erfgoed (relicten en bouwkundige gehelen): - andere werken (dan sloop en zonevreemde functiewijziging).

- De advisering van deze dossiers (formeel of informeel), op vraag van de gemeente, is bij uitstek de opdracht van RADAR. - Er werd tussen OE Brugge en RADAR overeengekomen dat deze dossiers door de BIEgemeenten niet meer worden doorgestuurd aan OE, maar enkel naar RADAR.


- De dossiers met betrekking tot werken aan vastgesteld erfgoed (andere dan sloop en zonevreemde functiewijziging) waarvoor de gemeente advies wil wordt door de BIEgemeenten gestuurd aan RADAR (op papier, met reden adviesvraag en met melding van elk eventueel vroeger advies door OE op het dossier) met vraag voor advies binnen de 30 dagen. Op vraag kan uitzonderlijk voor specifieke - 53 -

dossiers een kortere adviestermijn worden overeengekomen. - De beslissing over de stedenbouwkundige vergunning wordt aan RADAR per brief of digitaal gemeld.

Adviesvragen van gemeentebesturen en (toekomstige) eigenaars over de mogelijkheden voor verbouwing/sloop van relicten/bouwkundige gehelen opgenomen in de inventaris van het vastgesteld erfgoed die te koop worden aangeboden. RADAR stelt zich ter beschikking – rechtstreeks of na doorverwijzing van de gemeentelijk ambtenaar – aan geïnteresseerde kopers voor een plaatsbezoek en mondeling advies. Hierover wordt vooraf en achteraf naar de gemeente teruggekoppeld. RADAR stelt – op vraag van de gemeente (brief of mail) – een informatief advies op waarin de erfgoedwaarden van het relict worden verduidelijkt. Dit advies heeft als doel de gemeentelijke ambtenaren proactief van informatie te voorzien wanneer zij dringende vragen krijgen van burgers over te koop aangeboden relicten uit de inventaris van het vastgesteld erfgoed. Dit advies is puur informatief en vervangt niet het advies van OE /of van RADAR naar aanleiding van een concreet bouwproject (stedenbouwkundige vergunningsaanvraag) wanneer de erfgoedwaarden kunnen worden afgewogen tegenover een nieuw- of verbouwproject.


- 54 -

Afspraken met betrekking tot de advisering van archeologische dossiers Stedenbouwkundige vergunningsaanvragen - RADAR adviseert altijd op vraag van de gemeente en ontvangt alle info over de dossiers via de gemeentelijke administratie. -Wanneer RADAR rechtstreeks aan burgers (mondeling) advies geeft m.b.t. archeologische dossiers zal de stedenbouwkundig ambtenaar van de betrokken gemeente hiervan op de hoogte worden gebracht via mail. - In het kader van het vervullen van de intermediaire rol van RADAR tussen het lokale niveau en het Vlaams Gewest, kunnen dossiers worden overlopen op het periodiek overleg (maandelijks) tussen het Agentschap Onroerend Erfgoed (OE) Brugge en RADAR. - Onderstaande afspraken gelden zowel voor dossiers van particulieren, organisaties en bedrijven als voor dossiers van gemeentebesturen.

Met verplicht en bindend advies door OE cfr. Art. 5 van het Decreet van 30 juni 1993 houdende de bescherming van het archeologisch patrimonium.

Alle bouwaanvragen bijzondere procedure voor zover ze de bodem ingaan (alle openbare besturen of aanvragen van algemeen nut). Alles i.v.m. industrie als de gemeente bouwheer is.

- RADAR wordt betrokken en zal pre-advies geven aan OE na overleg met de verschillende partijen. De betrokken BIE-gemeente wordt steeds vooraf op de hoogte gebracht. - In het geval er een archeologisch traject (vooronderzoek en een ev. daarop volgende opgraving) geïnitieerd wordt, zorgt OE voor de formele opvolging en RADAR voor de dagelijkse opvolging. - OE is verantwoordelijk voor de vrijgave van het terrein.


- Het dossier wordt naar RADAR gestuurd voor pre-advies. - RADAR bezorgt het pre-advies binnen de 30 dagen aan de gemeente die dit in het dossier opneemt en, cfr. de geldende procedures, stuurt naar OE voor advies. - In regelmatig overleg met OE zal het pre-advies binnen de 30 dagen als basis gebruikt worden voor het formele advies door OE. - De beslissing over de stedenbouwkundige vergunning wordt aan RADAR per brief of digitaal gemeld.

- 55 -

Met verplicht en niet-bindend advies door OE cfr. het Besluit van de Vlaamse regering van 5 juni 2009 tot aanwijzing van de instanties die over een vergunningsaanvraag advies verlenen.

Op basis van besluit adviserende instanties Codex RO: - alle verkavelingen vanaf 10 loten - groepswoningbouwen van minstens 10 woongelegenheden - appartementsgebouwen van minstens 50 appartementen - nieuwbouwprojecten van 500m² of meer bebouwde oppervlakte in woon- en recreatiegebied - ontginningsgebieden

- RADAR wordt betrokken en zal pre-advies geven aan OE na overleg met de verschillende partijen.

- Het dossier wordt, cfr. de geldende procedures, altijd tegelijk naar OE en RADAR gestuurd voor advies.

- In het geval er een archeologisch traject (vooronderzoek en een ev. daarop volgende opgraving) geïnitieerd wordt, zorgt OE voor de formele opvolging en RADAR voor de dagelijkse opvolging.

- RADAR stelt een pre-advies op, mits overleg met de betrokken partijen, en bezorgt dit aan OE.

- OE is verantwoordelijk voor de vrijgave van het terrein.

- combinatie van bouwplannen over een substantiële oppervlakte.

- In regelmatig overleg met OE zal dit pre-advies binnen de 30 dagen als basis gebruikt worden voor het formele advies door OE. - De beslissing over de stedenbouwkundige vergunning wordt aan RADAR per brief of digitaal gemeld.

Vrijblijvend (pre)advies door RADAR Dit kadert binnen een proactieve aanpak van het archeologisch erfgoed in bouwdossiers. Indien tijdens werkzaamheden op terreinen waar volgens bovenstaande bepalingen geen voorafgaand archeologisch advies nodig is, toch een goed gevonden wordt waarvan redelijkerwijs kan worden aangenomen dat het een archeologisch monument betreft, kunnen de werken tot 30 dagen worden stilgelegd om onderzoek mogelijk te maken (Vondstmeldingsplicht: Art. 8 van het Decreet van 30 juni 1993 houdende de bescherming van het archeologisch patrimonium). Dergelijk oponthoud kan vermeden worden door zo vroeg mogelijk in de planningsfase van werkzaamheden een vrijblijvend archeologisch (pre)advies te vragen aan de RADAR. Op die manier wordt het archeologisch potentieel van een terrein geduid en kan indien nodig een archeologisch traject (vooronderzoek en een ev. daarop volgende opgraving, begeleid door RADAR) doorlopen worden vóór de aanvang van de werkzaamheden. Gekende archeologische waarden vallen onder de zorg van de eigenaar van de gronden waarop ze zich bevinden. Deze moet ze bewaren en voor beschadiging en vernieling behoeden. Indien dit door omstandigheden (bvb. bodemingrepen) niet in situ (ter plekke) kan, moet dit ex situ (elders) gebeuren d.m.v. een opgraving (Zorgplicht: Art. 4 § 2 van het Decreet van 30 juni 1993 houdende de bescherming van het archeologisch patrimonium).


- 56 -

Bouwprojecten met ingreep in de bodem waar duidelijke aanwijzingen zijn voor de aanwezigheid van archeologisch erfgoed (advies): - historische stads- en dorpscentra - nog op te maken archeologische advieskaarten - archeologische zones (AZ’s: vanaf het nieuwe erfgoeddecreet). In de toekomst gelegen bouwprojecten met ingreep in de bodem (pre-advies).

- RADAR staat in voor het (pre)advies na overleg met de verschillende partijen. - In het geval er een archeologisch traject (vooronderzoek en een ev. daarop volgende opgraving) geïnitieerd wordt, zorgt RADAR zowel voor de formele als de dagelijkse opvolging. - RADAR is verantwoordelijk voor de vrijgave van het terrein.

- Het dossier wordt, cfr. de geldende procedures, altijd naar RADAR gestuurd voor (pre)advies. - RADAR stelt een (pre) advies op, mits overleg met de betrokken partijen, en bezorgt dit binnen de 30 dagen aan de aanvrager van het (pre)advies. - De beslissing over de stedenbouwkundige vergunning wordt aan RADAR per brief of digitaal gemeld.

Afspraken met betrekking tot de rol van RADAR in de trajecten ruimtelijke planning Betrokkenheid RADAR bij planningsinstrumentarium, dossiers en projecten ruimtelijke planning met impact op het onroerend erfgoed van de gemeente, op vraag van de gemeente: -MER’s, screeningsnota’s -GRS -BPA’s, GRUP’s -complexe projecten ruimtelijke planning. RADAR wordt door de gemeente op de hoogte gebracht van de aanvraag tot (voor)ontwerp bij een studiebureau. De contactgegevens van de RADAR-medewerkers worden meegegeven aan het studiebureau, zodat zij hen kunnen contacteren voor advies i.v.m.: - aanwezig bouwkundig erfgoed. - mogelijk aanwezig archeologisch erfgoed. Eens opgestart neemt RADAR deel aan relevante overlegmomenten in verband met de opmaak of herziening van screeningsnota’s, MER’s, BPA’s, RUP’s en complexe projecten ruimtelijke planning met de bedoeling: - om een gemotiveerde selectie van waardevol bouwkundig erfgoed te maken. - om aan te geven waar met archeologisch onderzoek moet rekening gehouden worden. Een proactieve houding binnen een complementair onroerend erfgoedbeleid wordt hiermee door RADAR nagestreefd.


- 57 -

JAARVERSLAG. Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst. Werkingsjaar 2013

Recommend Documents