JAArvErslAg HZPC HOLLAND B.V. 2012 - 2013
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
1
Voorbeschouwing De waardeketens waarin HZPC opereert, omvatten alle activiteiten vanaf de research naar nieuwe en betere rassen tot de uiteindelijke aflevering van het eindproduct aardappel aan de consument.
HZPC wil waarde toevoegen aan elk onderdeel van deze waardeketens. Het eindproduct aardappel kent verschillende waardeketens. Zo is bijvoorbeeld een consument die in Algerije zijn aardappelen koopt op een lokale markt onderdeel van een andere waardeketen dan een consument die in Amerika frites bestelt bij een McDonald’s restaurant. Sinds enkele jaren werken wij vanuit een sectorgerichte aanpak waarbij elke sector zich richt op een specifieke waardeketen. We kennen vijf sectoren: Traditional, Retail Fresh, French Fries, Crisps en Peeled. De laatste drie zijn de Processing sectoren. De sector Traditional richt zich op de waardeketen waarin de consument zijn aardappelen los koopt op de lokale markt. De sector Retail Fresh richt zich op de waardeketen waarin de consument zijn verse aardappelen in de supermarkt koopt. De Processing sectoren richten zich op de waardeketens van de consument die frites (French Fries), chips (Crisps) of geschilde aardappelen (Peeled) koopt. De komende drie jaren zullen we elk jaar één van de sectoren extra toelichten. In dit jaarverslag starten we met de sector Traditional. Figuur waardeketens op volgende pagina
strategie Commercie
Distributie
Verwerkingsindustrie
Verpakker
Handel Import Export
Teler
Importeur/ distributeur
Productie en logistiek
R&D
Agent
Retail RETAIL FRESH
Food Service Retail PEELED
Quick Service Restaurant Food Service FRENCH FRIES
Retail Lokale markt TRADITIONAL
functies (ondersteunende diensten) MVO
CRISPS
inhoudsopgave Voorbeschouwing Overview en Strategie Missie en Visie Bericht van de directie Personalia Kerngegevens Certificaat van aandeel
5 6 7 14 15 16
Operatie Commercie Productie & Logistiek Research & Development Human Resources Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
17 17 25 27 30 31
Governance en compliance Risk management Corporate Governance Verslag van de raad van commissarissen Groep in één oogopslag
34 34 36 37 39
Jaarrekening hzpc holland b.v.
40
OVERVIEW & STRATEGIE MISSIE EN VISIE
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
5
Overview & strategie / missie en visie
HZPC is een internationaal opererende onderneming actief in de markt van aardappelen. Wij ontwikkelen nieuwe, innovatieve rassen en verzorgen de afzet van vooral pootaardappelen. Onze rassen worden op vrijwel alle continenten in de wereld geteeld. Wij leveren pootgoed aan meer dan tachtig verschillende landen.
Onze missie is het leveren van een bijdrage aan de ontwikkeling van verantwoord voedsel voor een groeiende wereld-bevolking. Het gewas aardappel maakt het mogelijk om in een korte periode en met relatief weinig water, goede voeding te produceren: rijk aan vitamines en koolhydraten. De productie wordt wereldwijd echter beperkt door een gebrek aan kennis en door de gevoeligheid van de aardappel voor ziektes. Wij willen een bijdrage leveren om de aardappelteelt in de wereld te verbeteren. Onderzoek en ontwikkeling spelen daarbij een belangrijke rol. Het is onze visie om een toonaangevende speler te zijn in die gebieden en sectoren waar we winst kunnen realiseren. De wereld is daarbij ons speelveld. Wij willen onze kennis van aardappelen continu verbeteren om samen met onze kwekers nieuwe rassen te ontwikkelen die voldoen aan de wensen van onze klanten. Om ons te onderscheiden van de concurrentie willen wij toegevoegde waarde leveren aan alle partijen in de waardeketen en willen we een betrouwbare partner zijn. Wij zijn trots op onze telers in de verschillende landen. Zij leveren pootaardappelen van hoogwaardige kwaliteit. Hun bedrijven zijn onlosmakelijk met ons verbonden. Wij hebben een passie voor aardappelen. Wij geloven dat onze medewerkers het verschil maken bij het versterken van de relatie met onze klanten en het vervullen van hun behoeften. Onze missie en visie vertalen zich in twee gelijkwaardige ondernemingsdoelstellingen. De eerste doelstelling is het behalen van een rendement op eigen vermogen van minimaal 8%. De tweede doelstelling is het uitbetalen van een concurrerende prijs aan onze pootgoedtelers in de verschillende landen. Op deze wijze willen wij de continuïteit voor de teler, kweker, aandeelhouder en medewerker garanderen.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
6
Overview & strategie /
bericht VAN DE DIRECTIE Het jaar 2012/13 was in de basis een zeer goed jaar, maar is overschaduwd door de politieke en economische situatie in de Noord- Afrikaanse landen en in het Midden-Oosten. Met name de situatie in Egypte heeft grote gevolgen voor ons gehad.
Boekjaar 2012/13 In het jaar 2012/13 was sprake van hoge pootgoedopbrengsten. Zowel in Nederland, Duitsland als Canada waren de groeiomstandigheden goed en lagen de opbrengsten boven het vijfjaarsgemiddelde. De opbrengsten in Frankrijk en Polen lagen op een meer normaal niveau. Het Verenigd Koninkrijk was de grote uitzondering waar de opbrengsten juist laag waren door overvloedige regenval. Wij zijn erin geslaagd om deze grote hoeveelheid pootgoed tegen prima prijzen te verkopen. Met name voor onze beschermde rassen hebben we goede prijzen gerealiseerd. Hierdoor lag het gemiddelde nettoprijsniveau boven het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar en hebben wij in 2012/13 de op één na hoogste netto-omzet tot dusverre gerealiseerd. De laatste jaren hebben we fors geïnvesteerd in ons bedrijf waardoor ons kostenniveau is toegenomen. Vorig jaar hebben we geconcludeerd dat we nu goed in staat zijn om onze strategie voortvarend te kunnen implementeren. De investeringen moeten zich nu gaan vertalen in een structureel hogere brutomarge. Daarom hebben we onze kosten in 2012/13 met niet meer dan 4% willen laten stijgen. Dit hebben we ook gerealiseerd (exclusief kosten voor de voorziening debiteuren). In 2011/12 is ons belang in HZPC Sverige in Zweden uitgebreid van 40% naar 100%. In het boekjaar
2012/13 hebben we 100% van de aandelen in HZPC Kantaperuna in Finland gekocht. Zweden is slechts een kleine deelneming die we volgens plan aan het reorganiseren zijn. Hierdoor is deze deelneming dit jaar nog verliesgevend geweest, maar in 2013/14 verwachten we een positieve bijdrage aan ons bedrijfsresultaat. HZPC Kantaperuna is een grotere deelneming. Deze deelneming heeft al meteen een hoger bedrijfsresultaat gerealiseerd dan het jaarlijkse bedrag dat we gedurende vijf jaar op de betaalde goodwill afschrijven. Wij geloven in onze strategie waarbij we met een beheerste groei onze investeringen in onder andere R&D en Marketing optimaal kunnen laten renderen. Onze doelstelling is het realiseren van groei in alle sectoren en in zowel bestaande als in nieuwe geografische afzetmarkten. Canada en de Verenigde Staten zijn twee van onze bestaande afzetmarkten waar we verder willen groeien. Nadat de omzet in deze landen in de afgelopen jaren al is gestegen, is deze in 2012/13 verder toegenomen met 23%. Daarnaast hebben we in 2012/13 belangrijke stappen gezet om onze aanwezigheid verder te versterken in Centraal Afrika, China en India. In deze landen zien we op termijn een groot potentieel voor pootaardappelen. 2012/13 was in de basis een zeer goed jaar, maar werd overschaduwd door de politieke en economische situatie in Noord-Afrika en in het Midden-Oosten.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
7
Overview & strategie / bericht van de directie
Met name de situatie rondom onze Egyptische distributeur heeft grote gevolgen voor ons gehad. Positief is dat wij de HZPC-pootgoedteelt voor Egypte zeker hebben gesteld waarbij wij in de toekomst uitsluitend op basis van goede betalingszekerheden aan een nieuwe afnemer zullen leveren. Het nettoresultaat van 2012/13 is eenmalig belast doordat wij de gehele openstaande vordering op onze oude distributeur hebben voorzien. Wij zullen dit hieronder verder toelichten. Egypte Sinds 2000 zijn we fors gegroeid in Egypte en ook nu zien we het land nog steeds als een interessant afzetland voor pootaardappelen. Deze groei is ook gunstig geweest voor onze pootgoedtelers die wij mede hierdoor een goede pootgoedprijs hebben betaald. Het was voor ons echter nooit mogelijk om op basis van goede betalingszekerheden aan Egypte te leveren. Dit was tot twee seizoenen geleden geen probleem omdat onze distributeur er uiteindelijk altijd in slaagde om vóór de nieuwe leveringen zijn schuld over het afgelopen oogstseizoen in belangrijke mate af te lossen. Vanwege de politieke en economische situatie en de slechte markt voor pootgoed in Egypte kon onze distibuteur in najaar 2012 zijn verplichtingen echter niet nakomen. Toen dit duidelijk werd, was het pootgoed voor Egypte al gerooid en waren onze afzetalternatieven beperkt. We hebben na een grondige analyse en uitvoerig overleg besloten om toch te
leveren omdat we de pootgoedteelt voor Egypte niet zomaar wilden opgeven. We hebben hierbij gestreefd naar het normaliseren van de relatie met Egypte, door op zoek te gaan naar betalingszekerheden. De huidige status is dat we in de toekomst zullen gaan leveren aan een nieuwe afnemer waarbij wij goede betalingszeker-heden hebben verkregen. Hiermee hebben we de pootgoedteelt voor Egypte voor het komende seizoen 2013/14 kunnen behouden en hebben we optimale waarborgen gecreëerd voor de middellange termijn. Op onze oude distributeur staat echter nog een omvangrijke vordering open. Hiervan is de vordering die wij hebben uit hoofde van leveringen in seizoen 2012/13 overgenomen door onze nieuwe afnemer. Deze zal de vordering in de komende jaren geleidelijk aflossen. De eerste aflossing is inmiddels conform afspraken door ons ontvangen. Over de vordering uit hoofde van leveringen vóór 2012/13 zijn wij continu in gesprek met onze oude distributeur. Samenvattend Voorzichtigheidshalve hebben we nu alle nog openstaande vorderingen op Egypte voorzien. Hetgeen we nog binnen-krijgen van onze oude vorderingen zal daarmee ten gunste van het toekomstige resultaat komen. Hierdoor hebben we nu een forse tegenvaller waardoor het nettoresultaat in 2012/13 uitgekomen is op EUR 1.016.000. De aandeelhouder heeft besloten
om hiervan EUR 784.000 uit te keren, EUR 1 dividend per certificaat. Zonder de additionele voorzieningen zou 2012/13 het op één na beste jaar ooit zijn geworden, net na het uitzonderlijke recordjaar 2010/11. Dat een in de basis zo’n goed jaar eindigt met slechts een beperkt financieel resultaat is een teleurstelling. Gelukkig kan HZPC zo’n tegenvaller door haar solide vermogensen liquiditeitspositie goed absorberen. In de basis staat HZPC er erg goed voor. Dat HZPC er zo goed voor staat is mede de verdienste van onze medewerkers. Wij willen onze medewerkers bedanken voor hun inzet en wij vertrouwen erop dat we met z’n allen in de toekomst weer mooie resultaten zullen neerzetten. Strategie Door met een goede en heldere strategie in onze externe omgeving te opereren willen wij onze ondernemingsdoelstellingen realiseren. Wij besteden dan ook veel tijd aan het observeren en analyseren van onze externe omgeving en het bepalen van onze strategie. Als belangrijk aandachtspunt zien wij de voortdurende onrust in het Midden-Oosten en enkele Noord-Afrikaanse landen. Wij houden dit scherp in de gaten maar blijven ernaar streven om handel te drijven in deze landen. We drijven al een aantal decennia handel met deze landen en echt rustig is het er nooit geweest. De betalingsrisico’s zijn op dit moment echter groter dan voorheen en we zullen hier dan ook uitsluitend
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
8
Overview & strategie / bericht van de directie
pootgoed leveren wanneer wij afdoende betalingszekerheden krijgen om de kredietrisico’s voldoende te reduceren. Op technisch gebied verandert er ook veel. Sinds enkele jaren is er meer bekend over het genoom van de aardappel en zijn er genetische merkers ontwikkeld. Daarmee kan al in een vroeg stadium vastgesteld worden of een ras al dan niet over bepaalde eigenschappen beschikt. Hierdoor kunnen veredelaars de effectiviteit van de genetische verbetering van rassen aanmerkelijk verhogen. Daarnaast zijn er ook ontwikkelingen op het gebied van de veredeling. Gekeken wordt naar andere en snellere manieren om betere genetische combinaties te creëren dan door de klassieke kruising en selectie mogelijk is. Dit kan leiden tot snellere en grotere genetische verbeteringen. De rassen die hier eventueel uit voortkomen zullen echter pas over een jaar of tien op de markt komen. Wij volgen de ontwikkelingen op technisch gebied op de voet en investeren in die ontwikkelingen waarin wij een goed potentieel zien. Om deze reden is het budget voor R&D de laatste jaren verhoogd. Ook op politiek gebied is er veel in beweging. Zo wil de Nederlandse politiek de productschappen afschaffen. Dit betekent dat het Productschap Akkerbouw gaat verdwijnen en dat wij diverse collectieve onderzoeksprojecten in gelegenheidsconsortia moeten gaan
oppakken. Omdat het Productschap Akkerbouw ook verordeningen kan opleggen, kan het beheersen van ziekten in de toekomst sterk belemmerd worden omdat bepaalde verordeningen straks mogelijk gaan verdwijnen. Daarnaast wil de Nederlandse overheid het aantal ZBO’s (zelfstandige bestuursorganisaties) verminderen. De Nederlandse Algemene Keuringsdienst (NAK) is nu nog een ZBO. Als dat in de toekomst verandert, kan dat betekenen dat de NAK geen bovenwettelijke keuringen meer uitvoert en dat wij dit zelf moeten gaan doen. Binnen de sector en de politiek in de EU zijn er ontwikkelingen gaande richting een uniform keuringssysteem. De normen die de politiek hiervoor wil hanteren, vindt HZPC echter te laag. Dit kan betekenen dat HZPC een eigen private keuringsnorm voor de EU zal gaan hanteren. Tot slot, op dit moment is er een boycot van Rusland op de import van aardappelen uit De EU. Hoe lang dit gaat duren, is nog niet bekend, de EU en de Russische politici zullen hiervoor een oplossing moeten vinden. De boycot kan gevolgen hebben voor onze deelnemingen in Rusland en Finland maar dit zal voor HZPC als geheel geen materiële gevolgen hebben.
tussen de branche-organisatie en de politiek. Daarom spelen wij bewust een belangrijke rol in diverse brancheorganisaties als ESA, Europatat, Plantum en NAO. Wij toetsen ieder jaar of onze strategie aangepast moet worden vanwege de ontwikkelingen in onze externe omgeving. Daarbij doorlopen wij eens in de vijf jaar een uitgebreid strategisch proces. We starten dan met de corporate strategie die vervolgens als kader dient voor de opstelling van de sector- en functiestrategieën. Op dit moment doorlopen wij dit uitgebreide strategieproces en zijn de corporate strategie en de sectorstrategieën inmiddels gereed. We zitten nu middenin het proces van het opstellen van de functiestrategieën. De corporate strategie zal meer financiële doelstellingen gestuurd hebben dan voorheen. Hierbij zijn onze twee ondernemingsdoelstellingen het uitgangspunt: een rendement op eigen vermogen van minimaal 8% en een concurrerende uitbetalingsprijs aan onze pootgoedtelers.
Uit bovenstaande blijkt nog maar eens dat er vanuit de politiek beslissingen genomen worden die grote consequenties kunnen hebben voor HZPC. Wij kiezen ervoor om een actieve rol te spelen in de discussies
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
9
Overview & strategie / bericht van de directie
corporate strategy
Functions strategies
sector stratEgies
Marketing plans
strategic consumer plans
De hoofdpunten uit onze corporate strategie zijn: - we focussen ons op de gekozen sectoren en stimu leren het gebruik en de handel in gecertificeerd pootgoed;
- we willen waarde toevoegen aan elk onderdeel van de waardeketens door het creëren van nieuwe en betere aardappelrassen en door samen te werken met onze partners in de waardeketens; - we willen de branchestandaard zetten voor betrouwbaarheid en kwaliteit; - we investeren in nieuwe geografische afzetmarkten waar de infrastructuur aanwezig is om voldoende volume en marge te creëren; - we willen continu onze interne efficiëntie verbeteren; - we streven naar het realiseren van een goed rendement voor onze certificaathouders en een goede uitbetalings-prijs voor onze telers. Strategie sector Traditional Het thema van dit jaarverslag is de sector Traditional. Hieronder volgt een korte toelichting op de strategie van deze sector. In onze corporate strategie speelt de strategie van de sector Traditional een belangrijke rol. In veel landen waar wij actief zijn, is sprake van consumenten die hun aardappelen op lokale markten kopen. Deze consumenten zijn onderdeel van de waardeketen waar de sector Traditional zich op richt. De kernpunten van de strategie van de sector Traditional zijn verdere groei, kostenbeheersing en het verhogen van het percentage beschermde HZPC-rassen.
In de sector Traditional wordt veel met vrije rassen gewerkt. Dit zijn veelal oudere rassen die al jarenlang hebben bewezen een goede en consistente opbrengst te kunnen realiseren. De telers in de sector Traditional hechten erg aan deze robuuste rassen, waarvan bijvoorbeeld Spunta en Desiree door de rechtsvoorgangers van HZPC zijn ontwikkeld. Eén van de speerpunten in de strategie van de sector Traditional is om het percentage beschermde HZPCrassen te vergroten. Dit betekent in de eerste plaats het ontwikkelen van nieuwe en robuuste rassen maar anderzijds ook het overtuigen van de telers om voor onze beschermde rassen te kiezen. Waar dit niet lukt, zullen we de concurrentie aangaan met leveranciers van vrije rassen. Voor het concurreren met vrije rassen is het van belang dat we heel goed op de kosten letten om de kostprijs zo laag mogelijk te houden. Daarom ligt bij de sector Traditional het accent nog meer op kostenbeheersing dan bij onze andere sectoren. Ook voor de komende jaren zien we nog belangrijke groeimogelijkheden voor de sector Traditional. Deels door uitbreiding in landen waar we al aanwezig zijn, maar zeker ook door uitbreiding naar landen waar we momenteel beperkt aanwezig zijn. In deze landen is veelal sprake van een waardeketen die past bij de traditionele sector.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
10
Overview & strategie / bericht van de directie
Financiële resultaten HZPC 2012/13 Eén van onze strategische doelstellingen in de afgelopen jaren was het realiseren van een groei van 4% per jaar in het verkochte tonnage (handel en licentie). Uit grafiek A blijkt dat we hierin geslaagd zijn. Het gemiddelde groeipercentage van het tonnage verkocht lag in de afgelopen vijf jaar op 5,6%. Zoals uit de grafiek blijkt, is deze groei in belangrijke mate gerealiseerd door onze buitenlandse deelnemingen.
Ten opzichte van het vorige boekjaar is het tonnage verkocht gestegen met 50.000 ton tot 652.000 ton. Hoewel een deel van deze toename is veroorzaakt door de acquisitie van HZPC Kantaperuna, is het tonnage ook zonder deze acquisitie fors gestegen. We hebben met name voor onze beschermde rassen goede verkoopprijzen gerealiseerd. Het tonnage verkocht gecom-bineerd met de goede verkoopprijzen heeft geresulteerd in een omzet EUR 280,6 miljoen, de op een na hoogste omzet tot dusverre. (grafiek B)
Uit grafiek C blijkt dat in de laatste jaren ook de brutomarge is toegenomen. Vorig jaar concludeerden we echter dat de stijging in de brutomarge tot 2011/12 achter bleef bij de stijging in tonnen. Dit komt omdat we de laatste jaren vooral zijn gegroeid in tonnen met een relatief lagere brutomarge per ton. Aangezien we onze ondernemingsdoelstellingen uiteindelijk moeten realiseren door te groeien in brutomarge, zullen we ons in de komende jaren daarop richten. In het afgelopen seizoen 2012/13 is de brutomarge gestegen van EUR 39,1 tot EUR 46,2 miljoen.
GRAFIEK A
GRAFIEK B
GRAFIEK C
Tonnage verkocht (handel en licentie) x 1.000 ton
Netto-omzet product x EUR 1 miljoen
Brutomarge en indirecte kosten x EUR 1 miljoen
Nederland /
Buitenland
Brutomarge / 300
800 700
50
250
40
600 200
500
30 150
400 300
20
100
200
10
50
100 0
Indirecte kosten
08/09
09/10
10/11
11/12
12/13
0
08/09
09/10
10/11
11/12
12/13
0
08/09
09/10
10/11
11/12
12/13
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
11
Overview & strategie / bericht van de directie
De laatste jaren hebben we flink geïnvesteerd in onze organisatie, en dan met name in R&D en Marketing. Hierdoor zijn onze indirecte kosten toegenomen. Het is nu zaak dat deze investeringen zich gaan vertalen in een structureel hogere brutomarge. Daarom willen we in de komende jaren onze kosten met maximaal 3% per jaar laten stijgen.
afgelopen jaar hebben wij op de vorderingen uit Egypte additionele voorzieningen getroffen. We hebben nu alle openstaande vorderingen op Egypte voorzien, maar daarmee overschaduwt deze voorziening wel de resultaten van boekjaar 2012/13.
Een belangrijke kostenpost in de indirecte kosten is de kosten voor de voorziening van dubieuze debiteuren. Deze post kan van jaar tot jaar flink fluctueren. In het
Uit grafiek D blijkt dat we in de jaren 2008/09 tot en met 2011/12 onze doelstelling van minimaal 8% ROE (Rendement op Eigen Vermogen) gerealiseerd hebben. In het afgelopen jaar hebben we echter éénmalig een ROE van slechts 2,6% gerealiseerd. De gemiddelde
GRAFIEK D
GRAFIEK E
Nettoresultaat en ROE (Rendement op Eigen Vermogen)
Solvabiliteit in %
Nettoresultaat x EUR 1 miljoen /
ROE in %
10
30%
50%
40%
20% 6
30%
15% 4 10% 2
0
5%
08/09
09/10
10/11
11/12
12/13
0%
De solvabiliteit, grafiek E , ligt de afgelopen jaren boven het door ons gewenste niveau van minimaal 40%. Hiermee zijn wij in staat om eventuele tegenvallers goed op te vangen. De solvabiliteit is verslechterd doordat de balans is verlengd, terwijl het eigen vermogen nagenoeg gelijk is gebleven. Het balanstotaal is in het boekjaar toegenomen van EUR 82,9 miljoen naar EUR 91,1 miljoen. Deze balansverlenging vindt zijn oorzaak in het meeconsolideren van HZPC Kantaperuna Oy en de hogere stand van liquide middelen en telersdeposito’s. De operationele cashflow bedraagt EUR 8,7 miljoen en ligt daarmee beduidend boven het nettoresultaat. Dit wordt voor een groot deel verklaard doordat we alle oude nog openstaande vorderingen op Egypte hebben voorzien. De telerdeposito’s zijn voor ons een permanente bron van financiering. Teneinde het liquiditeitsrisico te beheersen hebben we met de banken dusdanige kredietlijnen afgesproken dat we altijd voldoende liquiditeitsruimte hebben, zelfs in het onwaarschijnlijke geval dat alle telers ineens hun deposito zouden opeisen.
25%
8
ROE over de periode 2008/09 tot en met 2012/13 bedroeg 13,3%. De structurele performance van HZPC is daarmee goed.
20%
10%
0%
08/09
09/10
10/11
11/12
12/13
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
12
Overview & strategie / bericht van de directie
De afgelopen jaren is de koers van het certificaat sterk gestegen. Hieruit blijkt het vertrouwen van onze certificaathouders in onze organisatie. De TSR (koersstijging certificaat en dividend/koers certificaat) bedroeg in de afgelopen jaren gemiddeld 21,9% (grafiek F). Samenvattend liggen de financiële resultaten de laatste jaren in lijn met onze strategische doelstellingen. Het afgelopen jaar is in de basis een heel goed jaar geweest, maar door de additionele voorzieningen op
het dossier Egypte is het nettoresultaat éénmalig sterk gereduceerd. Verwachtingen HZPC staat er financieel goed voor. Met de investeringen die we de laatste jaren in onze organisatie hebben gedaan zijn we nu goed in staat om onze strategie van beheerste (internationale) groei te implementeren. We verwachten dan ook dat we onze omzet in euro’s en tonnage verder kunnen laten groeien om zo onze ondernemingsdoelstellingen ook in de toekomst te kunnen realiseren.
GRAFIEK F
Ontwikkeling certificaten en TSR (Total Shareholder Return) Koers certificaten x EUR 1 /
TSR in %
80
40%
70
35%
60
30%
50
25%
40
20%
30
15%
20
10%
10
5%
0
08/09
09/10
10/11
11/12
12/13
0%
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
13
OvErvIEW & sTrATEgIE / PersONALiA
HZPC Holland B.V.
Manager Stet Holland B.V. - P.C. Ton
Directieteam g.F.J. Backx, chief executive officer
Bonna Terra B.V. - W. Testers
F.L. Tijmstra, chief financial officer H. Verveld, commercial director
ZOS B.V. en ZOS Wehe B.V. - R. Woudwijk
Managementteam J.J. geelhoed, manager sector Traditional
Huchette - Cap Gris-Nez SAS - P. Huchette
R.P. graveland, manager Research & Development
(per 1 juli 2013 S. galland)
M.F.W. Jansen Klomp, manager sector Processing Patatas HZPC España S.L. - J. Luis Marti & R. Marti
H. Verveld, manager sector Retail Fresh F. van der Werff, manager Production & Logistics
H.K. Witteveen, manager Human Resource
HZPC Portugal Lda - J. Fernandez da Silva
Raad van commissarissen
HZPC Americas Corp. - F.M. Koops
B.T. Visser, voorzitter
utrecht
E. Kraaijenzank
Eestrum
A.T. oosterhof
HZPC UK Ltd. - C.R. Baker
Engwierum
W. Sinnema
Arum
M.J. ubbens
groningen
HZPC Deutschland GmbH - R. Möller HZPC Polska Sp. z.o.o. - T. Jardzioch
Ondernemingsraad R. Stekelenburg, voorzitter B. Meppelink, secretaris B. Borkhuis J. Brouwer M. Fokkema S. olijnsma-Touwen J.H. van der Tas
Huizen
HZPC América Latina S.A. - E. Santos Faccennini
Marknesse Marum
HZPC Kantaperuna OY - A. Hintikka
Stiens Sexbierum
HZPC Sverige AB - M. Kauppinen
gytsjerk Hedel
JaarVerslag HZPC 2012/13
14
kerngegevens 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 x 1 miljoen euro Resultaat Geconsolideerde netto-omzet Brutomarge Nettoresultaat boekjaar Afschrijvingen op materiële vaste activa Investeringen in materiële vaste activa
225,9 34,3 4,8 1,6 2,7
Balans Eigen vermogen exclusief voorgesteld dividend 32,7 Nettokasstroom uit operationele activiteiten -0,5 Liquide middelen 22,5 Schuld inzake telerdeposito’s 17,5 Balanstotaal 74,7 Vermogen in % van het balanstotaal 43,8%
210,4 32,9 3,6 1,9 6,2
283,9 43,2 8,6 2,1 1,0
229,2 39,1 4,4 2,2 2,9
34,1 7,9 20,5 16,9 75,3
37,1 0,3 20,6 20,0 79,8
38,6 3,9 12,4 16,6 82,9
45,3%
46,5%
46,6%
2012/13
280,6 46,2 1,0 2,4 2,1
38,8 8,7 17,8 20,8 91,1 42,6%
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
15
het certificaat van aandeel HZPC heeft 783.725 aandelen uitgegeven van nominaal 20 euro. Vereniging HZPC bezit 100 procent van de aandelen en heeft alle aandelen gecertificeerd. De certificaathouders vormen een besloten groep en moeten aan specifieke kwaliteitseisen voldoen. Alle certificaathouders hebben een zakelijke overeenkomst met HZPC of hebben deze in het verleden gehad. Tweemaal per boekjaar, in november en in mei, wordt door Vereniging HZPC een beursdag georganiseerd.
Winst per aandeel (x EUR 1) Dividend per aandeel (x EUR 1) Dividend als % van de winst
De Friesland Bank is beurshouder en verzorgt de administratie van de certificaten. De certificaathouders worden over de onderneming geïnformeerd door middel van persberichten en via de website van HZPC: www.hzpc.com. Daarnaast ontvangen de Nederlandse certificaathouders het relatiemagazine ’Ruggespraak‘ en het jaarverslag.
2008/09 6,12 4,00 65%
2009/10 4,62 3,00 65%
2010/11 10,94 7,00 64%
2011/12 5,67 3,75 66%
2012/13 1,30 1,00 77%
43,50
44,00
53,20
64,35
77,90
5,75 13,8%
3,50 8,0%
16,25 36,9%
14,95 28,1%
14,55 22,6%
Koers per 30 juni (x EUR 1) TSR (x EUR 1) TSR % van de koers (per 30 juni van het vorige jaar)
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
16
operatie/
commercie Algemeen Onze commerciële activiteiten zijn georganiseerd vanuit twee beheerslijnen: enerzijds de sectoren en anderzijds onze ondernemingen. De sectoren zijn ingedeeld op basis van het eindproduct in de waardeketen. In de sectoren zijn naast de commerciële functies ook de logistieke aflevering aan de klant en de aansturing van het veredelingsprogramma opgenomen. Wij onderscheiden de volgende vijf sectoren: de sector Traditional, de sector Retail Fresh en de Processing sectoren French Fries, Crisps en Peeled. Onze vijf sectormanagers richten zich op alle klanten in hun sector, onafhankelijk van het land. Binnen hun sector zijn zij verantwoordelijk voor het strategisch beleid voor de gehele groep, inclusief het researchprogramma. Onze buitenlandse ondernemingen zijn verantwoordelijk voor de verkoopactiviteiten in eigen land. We hebben ondernemingen met lokale productie en ondernemingen die als verkoopkantoor opereren voor het pootgoed dat in andere landen is geproduceerd. Door deze structuur kunnen wij alle partijen binnen de sector alsook de lokale markt goed en slagvaardig bedienen. Hierna volgt van elke sector een verslag van het afgelopen jaar. Zoals eerder aangegeven, wordt de sector Traditional dit jaar uitgebreider toegelicht.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
17
OpErATIE / COMMerCie
TRADITIonAL
De omzet van de sector Traditional bedroeg in 2012/13 275.000 ton (handel en licentie). Dit is 43% van de totale omzet van HZPC in tonnen. De traditionele markt is wereldwijd. De afzet vindt echter voornamelijk plaats naar landen rond de Middellandse Zee, oostEuropa, het Caraïbisch gebied en Centraal Afrika. De sector Traditional zet hoofdzakelijk pootgoed van nederlandse origine af. Daarnaast wordt onze genetica geëxploiteerd in landen waar directe verkoop niet mogelijk is en rassen dus in licentie worden geteeld.
De oogst wordt door henzelf of via handelaren verkocht aan de consument. Hierbij vindt geen speciale verwerking plaats, het merendeel van de aardappelen wordt los aangeboden. De eindafnemers maken slechts onderscheid tussen blank- en roodschillige aardappelen en kopen de aardappelen veelal niet op ras. Daarbij hechten zij wel steeds meer waarde aan esthetische en culinaire aspecten. Want hoewel de teler grote knollen wil, gaat de behoefte van de consument toch meer uit naar een niet al te grof product. De macht in de keten ligt echter bij de lokale telers en doordat het aanbod niet altijd breed is, koopt de consument wat beschikbaar is. In veel van de traditionele landen is en blijft de aardappel strategisch basisvoedsel en onderdeel van de noodzakelijke dagelijkse voedingsbehoefte.
Teler is consument De verkopen van de sector Traditional zijn gericht op telers die vaak via distributeurs worden aangeleverd. De teler is de belangrijkste partij binnen de waardeketens van de sector Traditional. Deze telers kiezen veelal voor rassen die gemakkelijk te telen zijn en die een bedrijfszekere en hoge opbrengst hebben.
Waardeketen Wij proberen de waardeketen zo kort mogelijk te houden omdat elke extra schakel kostenverhogend werkt. Vooral de laatste jaren hebben we hier intensief aan gewerkt en waar mogelijk schakels geëlimineerd. Het is noodzakelijk dat we concurrerend blijven en daarmee kunnen bijdragen aan een goede poot-
TRADITIONAL
De sector Traditional richt zich op de waardeketen met de consument die zijn aardappelen hoofdzakelijk los koopt op een lokale markt.
Distributie
Verwerkingsindustrie
Verpakker
Handel Import Export
Teler
Importeur/ distributeur
Agent
Lokale markt TRADITIONAL
goeduitbetaling aan de telers en aan het financiële resultaat van HZPC. Er zullen altijd bepaalde landen blijven waar een handelsagent noodzakelijk is, maar indien mogelijk leveren we liever zonder tussenkomst van handelsagenten aan klanten. onze klanten zijn professionele pootgoed-distributeurs die vaak een jarenlange relatie hebben met HZPC. Wij segmenteren de markt in regionale, nationale en exclusieve distributeurs. Daarnaast kennen we telers die rechtstreeks importeren. De afzet aan deze laatste groep zal naar verwachting verder groeien. Logistiek naar landen rond de Middellandse Zee vindt het transport vaak per schip plaats. De laatste jaren zien we een toename van verscheping met zeecontainers. Dit is een trend die zich zal voortzetten, maar dit transport is alleen uitvoerbaar als in het land van bestemming de infrastructuur en havencapaciteit aanwezig zijn om grote volumes in containers te ontvangen. Het vervoer met zeecontainers is de laatste jaren vaak goedkoper dan het vervoer per bulkschepen. In Europa vindt transport veelal per vrachtauto plaats. In bepaalde gevallen worden pootaardappelen voor verre bestemmingen ook via koelauto’s vervoerd. De logistieke organisatie is zeer belangrijk in de sector Traditional. Hierop scoort de sector Traditional een hoge mate van klanttevredenheid. Dit vereist een strakke organisatie, die wij alleen door een goede samenwerking met onze pootgoedtelers en commitment vanuit de organisatie kunnen realiseren.
JaarVerslag HZPC 2012/13
18
OpErATIE / COMMerCie
groeirassen
Vrije rassen sPuNtA
Desiree
Veelbelovende nieuwe rassen fABuLA
Kwaliteit Voor veel van onze overzeese bestemmingen worden inspecties in nederland uitgevoerd door inspecteurs uit het land van bestemming. Vaak is dit een onderdeel van het eisenpakket van die landen en vergemakkelijkt het de import. In alle gevallen vindt echter de finale goedkeuring in het land van bestemming plaats. HZPC onderkent de toegevoegde waarde van inspecteurs, ze houden ons scherp. HZPC levert uiteraard overeenkomstig de wettelijke eisen van elk land, de wensen van de markt en de klanten. Daarom vinden voor bepaalde bestemmingen voorselecties plaats en worden bepaalde partijen en telers voorgeselecteerd. ook op het gebied van verpakking en pallets willen wij zoveel mogelijk voldoen aan de wensen van het land en de klant. HZPC wordt hierdoor in de markt erkend als een bedrijf die qua kwaliteit de benchmark is voor vele concurrenten.
MOZArt
rODeO
sifrA
sYLVANA
Betrouwbaarheid Met de meeste van onze afnemers hebben wij een jarenlange relatie. HZPC wordt alom als een betrouwbare partner beschouwd, hetgeen resulteert in continuïteit in onze handelsrelaties. Wij zien betrouwbaarheid dan ook als een kernkwaliteit en willen dit uiten in alle aspecten van ons werk: onze rassenportfolio, onze snelheid van handelen en leveren, onze leveringen overal ter wereld en natuurlijk ons product van topkwaliteit. Hierin moeten we consistent zijn en geen concessies doen. Het merk HZPC staat voor betrouwbaarheid. Rassen De markt wordt nog altijd gedomineerd door vrije rassen. Twee derde van de totale markt bestaat op dit moment uit vrije rassen, met name Spunta en in mindere mate Desiree. We zien wel dat onze beschermde rassen hun plek veroveren, maar dit is een traag verlopend proces. Rassen die een aanzienlijke groei heb-
eVOrA
LuCiNDA
MeMPHis
PANAMerA
sAgittA
ben doorgemaakt zijn Fabula, Mozart, Rodeo, Sifra en Sylvana. Veelbelovend zijn ook de nieuwe rassen Evora, Lucinda, Memphis, Panamera en Sagitta. om de groeipotentie van de nieuwe producten optimaal te benutten, hebben wij een productmanager aangesteld in een aantal strategische landen in noord-Afrika en het Midden-oosten. Want ook al worden onze rassen streng geselecteerd en uitgebreid getoetst, de opbrengst- en kwaliteitspotentie kan alleen bereikt worden door de juiste manier van telen. gerichte teeltadvisering is hierin noodzakelijk en alleen op deze wijze kunnen onze nieuwe rassen met de meeste kans op succes verder in de markt groeien. Politieke situatie In een aantal van onze marktgebieden heersen politieke spanningen of zelfs oorlogen. Dankzij ons goede netwerk in die gebieden kunnen wij onze producten toch verkopen. Want ondanks politieke instabiliteit blijft er altijd behoefte aan onze pootaardappelen.
JaarVerslag HZPC 2012/13
19
operatie / commercie
Wereldbevolking De wereldbevolking zal over veertig jaar met zeker twee miljard zijn toegenomen. Deze bevolkingsgroei zal vooral in de traditionele markten te zien zijn. De behoefte aan voedsel zal evenredig stijgen en HZPC kan en wil hierin een rol van betekenis vervullen. In ons strategisch proces hebben wij een bewuste keuze gemaakt voor de marktontwikkeling in de Sub-Sahara. De sterke bevolkingstoename en de economische groei zijn belangrijke factoren die dit gebied aantrekkelijk maken. In deze landen zal het met name om licentieteelt gaan. We zullen nog gerichter gaan investeren in het kweken van rassen die geschikt zijn voor de lokale teelt-omstandigheden. We hebben een duidelijke koers voor ogen en hierop worden gerichte acties ondernomen. Daarnaast zijn wij bezig
met initiatieven om ook onze aanwezigheid in China en India te verstevigen. Dit zijn landen die vanwege de enorme bevolkingsomvang een groot potentieel bieden.
2012
Verwachte groei wereldbevolking
7.000.000.000 2050
Wel is de afzet veel complexer vanwege het fors gestegen risicoprofiel. In situaties waarin het echt escaleert in een land en infrastructuur en betalingszekerheid niet langer gegarandeerd zijn, zullen wij de leveringen moeten stopzetten. Op onze strategische productieplanning heeft dit slechts een beperkte invloed. We zijn gewend om te opereren in volatiele marktomstandigheden en met de juiste partners kunnen we veel bereiken. Dit blijkt ook uit het feit dat wij het afgelopen jaar een aanzienlijke hoeveelheid pootgoed aan Syrië hebben geleverd. Dankzij onze solide partners is het pootgoed tijdig op de uiteindelijke bestemming geleverd en betaald.
9 à 10.000.000.000 Veranderingsproces Met de toename van de welvaart zien we verschuivingen optreden in het consumentengedrag. In landen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten ligt de voorkeur van de consument bij verse producten, vaak op de lokale markt gekocht. Omdat een verpakt product hier niet als vers wordt gezien, worden in deze landen aardappelen steeds vaker in plaats van op de lokale markt ook los aangeboden in de supermarkt. In OostEuropa zien we dat wanneer landen toetreden tot de
Europese Unie de welvaart en de westerse invloeden over het algemeen toenemen. In die landen zien we dan ook een verschuiving van Traditional naar Retail Fresh en Processing door de aankoop van aardappelproducten als frites, chips of geschilde aardappelen. Daarnaast zien we bijvoorbeeld ook in Rusland de consumentenvoorkeuren veranderen en zien we een forse toename van de investeringen in Retail Fresh en Processing. Veel van de teelt- en oogstwerkzaamheden vinden in de traditionele markten nog handmatig plaats. En hoewel dit nu nog veel gebeurt, ontstaat er steeds meer behoefte aan mechanisatie. Deze behoefte ontstaat hoofdzakelijk doordat de beschikbaarheid aan landbouwkrachten afneemt. Een toenemende mechanisatie betekent voor ons dat wij hier rekening mee moeten houden bij het kweken en bij de selectie van nieuwe rassen. Afzet 2012/13 Qua volume kunnen we terugkijken op een zeer goed jaar, net iets onder het volume van het topjaar 2010/11. Over het algemeen lagen de prijzen op een goed niveau, die van de vrije rassen lieten echter een wat lager niveau zien. De hoge pootgoedproducties alsook de grotere concurrentie in de afgelopen seizoenen zorgden ervoor dat de volumes wel werden afgezet, zij het tegen een wat lagere verkoopprijs. Omdat we de laatste vijf jaren zeker een stijgende lijn qua volume zien, is en blijft Traditional een zeer interessante markt.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
20
OpErATIE / COMMerCie
RETAIL FRESH RETAIL FRESH
De sector Retail Fresh richt zich op de waardeketen van de consument die verse aardappelen in de supermarkt koopt.
In het jaar 2012/13 bedroeg de omzet in deze sector 154.000 ton (handel en licentie) en lag daarmee 6.000 ton boven het voorgaande jaar, een stijging van 4%. Met name de verkoop van de rassen Annabelle, Ambra, Challenger, Chopin, Colomba, Ingrid, Mozart en Sylvana verliep goed. 2012/13 was een belangrijk jaar omdat de vraag beantwoord zou worden of een aantal nieuwe rassen zich definitief zou vestigen op de markt. Voor nieuwe rassen als Colomba, Panther, Celandine, Sunita, gioconda, Lucinda, Talentine en Fortus hebben wij een positieve respons vanuit de markt gekregen. Dit geeft ons het vertrouwen dat deze rassen, naast ons bestaande Retail Fresh rassenassortiment, onze omzet verder gaan verhogen. De aardappel heeft nog steeds een bulkimago, en dit helpt ons niet. We moeten met name zorgen dat de jongere consumenten in de leeftijdscategorie van 20-35 jaar (generatie Y) vaker aardappelen gaan consumeren. Het bulkimago en de teruglopende consumptie dagen ons uit om in oplossingen te denken. Een van die oplossingen is de presentatie van aardappelen in het supermarktschap. Deze wordt vandaag de dag door
veel consumenten als saai en onoverzichtelijk ervaren. In samenwerking met een Jumbo-supermarkt hebben we een proef gedaan om de presentatie van de aardappel in het schap te verbeteren. De reacties waren enthousiast en de aardappelomzet is in de betreffende supermarkt toegenomen. De verwachting is dat dit concept verder uitgerold zal worden. In 2012 hebben wij een aardappelconsumentenstudie laten uitvoeren door een student van de Wageningen universiteit. Hieruit bleek dat aspecten als convenience, fun en variatie door generatie Y consumenten helemaal niet met aardappelen geassocieerd worden. Dit wetende was het voor ons een aanleiding om aardappelen eens ’anders‘ aan te bieden: andere typen aardappel (kleuren, vormen), bereiding in verrassende gerechten, maar ook een andere presentatie en promotie op de plek van aankoop. In februari 2013 was de lancering van dit concept op de Fruit Logistica in Berlijn. Sinds die tijd hebben wij veel enthousiaste reacties ontvangen, wat ons motiveert om op deze weg verder te gaan.
Het komende jaar willen wij als HZPC ook weer onze bijdrage leveren aan sectorbrede promoties.
Surprising Colourful Natural Nutritious
completely different!
Feitelijk hebben al deze acties niet direct te maken met de kernactiviteiten van HZPC, maar veel meer met de generieke promotie van ons aardappelproduct. Deze sectorbrede promotie zien we ook bij andere sectoren. Een paar voorbeelden: • Melk, de witte motor • Kip, het meest veelzijdige stukje vlees • Wijn, 1 glas per dag is goed voor hart- en bloedvaten • Ei, love you - Ei hoort erbij JaarVerslag HZPC 2012/13
21
operatie / commercie
Terugblik consumptiehandel 2012/13 In 2012/13 zijn de resultaten over het algemeen uitstekend geweest voor de telers, de handel van consumptieaardappelen en de verwerkende industrie in heel Europa. De voornaamste reden was dat GrootBrittannië meer dan een miljoen ton minder oogstte dan normaal, in combinatie met een late en matige oogst in de vroege teeltgebieden van Europa. Hierdoor onstond er een tekort aan consumptieaardappelen in heel Europa met zeer hoge prijzen tot gevolg. De primeurgebieden zoals Israël, Egypte, Cyprus, Marokko, Spanje, Portugal, Zuid-Frankrijk en Duitsland hebben hier volop van geprofiteerd. De HZPC-consumptieafdeling heeft hierdoor in 2012/13 flink positief bijgedragen aan het financiële resultaat van HZPC. Als negatief punt kan vermeld worden dat de extreem hoge prijzen geleid hebben tot een beduidend lagere consumptie van verse aardappelen in Europa, een consumptie die toch al onder druk staat. Het is te hopen dat dit geen blijvende negatieve gevolgen zal hebben.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
22
operatie / commercie
PROCESSING De Processing sectoren richten zich op de waardeketens met de consument die bewerkte aardappelproducten koopt zoals frites (sector French Fries), chips (sector Crisps) of voorgeschilde aardappelen (sector Peeled). In het jaar 2012/13 bedroeg de omzet in deze sectoren 198.000 ton (handel en licentie) en lag daar-mee 22.000 ton boven het voorgaande jaar, een stijging van 12,6%. Met name de verkoop van de rassen Innovator, Challenger, Sagitta en Taurus verliep goed.
French Fries FRENCH FRIES
Onder aanvoering van Quick Service Restaurants (QSR) als McDonald’s, Burger King, Wendy en KFC groeit de mondiale markt voor de afzet van frites en aan fritesgerelateerde producten.
Deze groei vindt met name plaats in de zogenaamde BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China). Daarnaast zien we een stijgende vraag naar frites in Oost-Europa. Voor de productie van QSR-frites worden zeer hoge eisen gesteld aan de kwaliteit van de frites. Hieraan kan alleen worden voldaan met rassen die over de juiste QSR-eigenschappen beschikken in samenhang met een hoogwaardige teelt. Wij willen aanwezig zijn en groeien in alle continenten waar frites worden geproduceerd. In het afgelopen jaar zijn wij hierin geslaagd en hebben wij onze positie mondiaal verder kunnen versterken. Ons ras Innovator vervult hierin een hoofdrol. Daarnaast hebben wij in samenwerking met Lamb-Weston het nieuwe witvlezige ras Ivory Russet geïntroduceerd bij McDonald’s in Europa. Ivory Russet is een welkome aanvulling in het QSR-segment waar men witvlezige aardappelen wenst. Wij werken hard aan een verdere verbreding
van onze portfolio van rassen voor dit specifieke segment. De Retail- en Foodservicemarkt vraagt om rassen die multifunctioneel zijn. In deze markt heeft het ras Challenger zich het afgelopen seizoen zeer goed ontwikkeld. Challenger biedt zowel de verwerker als de producent van grondstof voordelen ten opzichte van de bestaande rassen. De afzet vindt plaats in een groot aantal landen. De investeringen in de research zullen de komende jaren gericht zijn op aspecten als textuur, smaak, suikergehalte, consistentie en opbrengst.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
23
OpErATIE / COMMerCie
PEELED
PEELED
De retailmarkt van de sector Peeled bevindt zich vooral in noordEuropa; de Foodservice-markt van de sector Peeled bevindt zich vooral in noord-Europa en Scandinavië.
Kenmerkend in de Retail is dat hoofdzakelijk private labels worden aangeboden. Dit volume groeit gestaag. Als gevolg van de aanhoudende economische stagnatie groeit deze conveniencemarkt op dit moment minder sterk. Wij verwachten dat op termijn deze conveniencemarkt ook zijn intrede zal doen in landen en continenten waar dit nu nog niet het geval is zoals onder meer de Verenigde Staten van Amerika. In de nog jonge sector werken we nu een aantal jaren met het ras Saline, dat goed wordt ontvangen. Daarnaast worden onze rassen Sagitta en Challenger meer en meer gebruikt als multipurpose rassen. Het afgelopen seizoen is met de introductie van Leonardo gestart. We zijn nadrukkelijk op zoek naar rassen met een onderscheidend vermogen zowel op het agronomische vlak als in de consumentenvoorkeur. De eerste resul-
taten uit dit recent gestarte programma verwachten wij over een aantal jaren te kunnen presenteren.
CRISPS CRISPS
Met name in de BRIC-landen, waar de economie zich sterk ontwikkelt en de levensstandaard stijgt, is de chipsmarkt een sterk groeiende markt.
Binnen HZPC heeft de sector Crisps zich in 2012/13 positief ontwikkeld. De omzet is sterk gegroeid en inmiddels worden de rassen Taurus en Crisps4all breed afgezet. Vanuit product-management is er ondersteuning richting onze klanten bij de introductie en verdere groei van onze rassen. Wij willen onze ambitie van groei verwezenlijken door het ontwikkelen van nieuwe chipsrassen waarmee we onze portfolio verbreden. naast vanzelfsprekende zaken als opbrengst, weerbaarheid van het gewas, drogestof- en suikergehalte richten we ons hierbij ook op andere aspecten zoals textuur en consistentie.
JaarVerslag HZPC 2012/13
24
operatie /
PRODUCTIE & LOGISTIEK
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
25
operatie / productie & logistiek
Areaalontwikkeling Het pootgoedareaal dat wereldwijd voor HZPC (inclusief Stet) werd geteeld bedroeg ruim 17.500 ha in 2012/13, een toename van 300 ha ten opzichte van het jaar daarvoor. Een deel hiervan betreft de overname van het Finse bedrijf Kantaperuna, het overige deel betreft autonome groei. Deze autonome groei vindt met name plaats in het buitenland. In Nederland is het productieareaal bij HZPC Holland B.V. de laatste jaren redelijk stabiel, maar neemt het areaal bij onze deelneming Stet toe. Een belangrijk uitgangspunt voor de areaalverdeling blijft de ‘local for local’ productie, dus waar mogelijk dicht bij de eindgebruiker zodat daarmee onnodige transportkosten worden voorkomen. Pootgoedproductie in 2012 Het groeiseizoen 2012 heeft zich gekenmerkt door bijzonder grote oogsten in Nederland, Duitsland en Canada. Door zeer gunstige groeiomstandigheden in het voorjaar was in vrijwel alle Europese landen het knolaantal per plant zeer hoog. In Nederland resulteerde dit in een opbrengst boven het vijfjaarlijks gemiddelde met een grote hoeveelheid product in de potermaat. In de overige landen waren de oogsten gemiddeld tot goed. Uitzondering was het Verenigd Koninkrijk waar overvloedige regen de oogst heeft belemmerd. De Nederlandse pool heeft hiervan kunnen profiteren doordat extra pootgoed vanuit Nederland naar Het Verenigd Koninkrijk verkocht kon worden.
Ziektebeheersing in de pootgoedteelt In de Nederlandse pootgoedteelt speelt de Erwiniabacterie nog steeds een belangrijke rol. Eind 2012 is het ’Deltaplan Erwinia‘ afgerond. Dit gezamenlijke onderzoek is gefinancierd door de Nederlandse pootgoedsector en heeft geleid tot een groot aantal aanbevelingen voor pootgoedtelers. HZPC heeft in aanvulling hierop met het college van telers in Nederland afspraken gemaakt over verdere reductie van het aantal veldgeneraties in de pootgoedteelt. Uiteindelijk zal deze investering van de sector moeten leiden tot een reductie van faalkosten en tot een betere garantie van de kwaliteit van het eindproduct. Sector Traditional In 2012/13 is ruim 170.000 ton van het Nederlandse pootgoed geëxporteerd voor de sector Traditional. Het merendeel van de traditionele markt bevindt zich rond de Middellandse Zee. Voor deze markt blijft een sterke voorkeur gelden voor pootgoed van Nederlandse origine. Een belangrijke succesfactor voor het Nederlandse pootgoed is de productkwaliteit: ziektevrij materiaal met een sterke groeikracht. Deze goede kwaliteit is een gevolg van gezonde lokale groeiomstandigheden en de uitgebreide expertise van de pootgoedtelers op het gebied van teelt en bewaring van pootgoed. Een andere belangrijke factor die grootschalige export voor de traditionele sector mogelijk maak, is een goede
logistieke organisatie. Het samenspel van HZPC met telers, keuringsdienst, emballageleveranciers, vervoerders en stuwadoors maakt het mogelijk om in korte tijd grote hoeveelheden pootgoed te exporteren. Dit is een proces wat door de jaren heen steeds verder geoptimaliseerd is en wat cruciaal is voor de sterke exportpositie van HZPC. In 2012/13 hebben we bij HZPC Holland B.V. en bij onze deelneming Stet Holland B.V. gezocht naar mogelijkheden om dit traject nog verder te verbeteren. Zo is in 2012 het bestelproces van de emballage geoptimaliseerd door verdere automatisering. Daarnaast is een deel van het containervervoer aangepast door het wegtransport naar de haven te vervangen door binnenvaart. Naast kostenbesparingen is hiermee ook in het kader van duurzaamheid een belangrijke stap gezet. Dit traject zal de komende jaren waar mogelijk verder worden uitgebouwd. Het transport per container past in het streven naar een optimale logistiek met behoud van productkwaliteit. Voor de traditionele sector vindt gaandeweg een verschuiving plaats van bulkvervoer in zeeschepen naar vervoer in zeecontainers. Het voordeel van vervoer in containers is dat de productkwaliteit op de plaats van bestemming beter gegarandeerd kan worden. Voorwaarde voor transport met zeecontainers is dat de lokale infrastructuur hier wel geschikt voor is.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
26
operatie /
Research & Development
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
27
operatie / research & development
Binnen Research & Development kennen we de Researchafdelingen Plant Pathology, Molecular Biology en Quality. Daarnaast worden productieactiviteiten uitgevoerd die in de afdeling Operations zijn ondergebracht. De Researchafdeling Plant Pathology doet onderzoek naar allerlei aardappelziektes. Doel is om de ziektebeheersing te vergroten. Wij richten ons op het toetsen op en het diagnosticeren van de diverse ziekten en plagen. Erwinia speelt hierbij een belangrijke rol, zowel bij de pootgoedproductie als bij de veredeling. Diagnostische toetsen zijn in 2012/13 verder verfijnd en we hebben onderzoek gedaan naar diverse Erwiniatoetsen. Een andere ziekte die veel aandacht vergt, is de schimmelziekte Alternaria. Door de intrede van meer Phytophthora resistentie-genen neemt de bestrijding af en kan Alternaria een behoorlijke schade aanrichten. In samenwerking met andere bedrijven is onderzoek gedaan naar toetsen en resistenties tegen Alternaria. Dit wordt volgend jaar voortgezet. Daarnaast zijn we met andere bedrijven een resistentietoets voor Meloïdogyne chitwoodi aan het ontwikkelen.
De afdeling Molecular Biology ontwikkelt merkers waarmee in een vroeg stadium al vastgesteld kan worden of een aardappel al dan niet over bepaalde eigenschappen beschikt. In 2012/13 hebben we de set met moleculaire merkers verder aangevuld met een aantal resistentiemerkers. De Researchafdeling Quality doet onderzoek naar de kwaliteitskenmerken van de aardappel. Wij geloven in deze ontwikkelingen en hebben verschillende initiatieven lopen waarmee wij de toegevoegde waarde bij onze klanten kunnen verbeteren. Deze initiatieven richten zich op raseigenschappen zoals drogestofgehalte of reducerende suikers en teeltcondities. Binnen de afdeling Operations worden miniknollen geproduceerd voor hoofdzakelijk de Nederlandse markt en worden routineprotocollen uitgevoerd. In de laatste tien jaar is het aantal geproduceerde miniknollen met ca. 10% per jaar gegroeid. Deze groei wordt gestimuleerd door het streven naar minder generaties op het veld om daarmee de pootgoedkwaliteit te verbeteren. In 2012/13 hebben we 3,8 miljoen miniknollen geproduceerd en hebben we ook weer verbeteringen gevonden om de productie en kwaliteit te verhogen. We meten de continuïteit van onze veredeling door het aantal rassen dat wij op de rassenlijst hebben en door het aantal rassen dat boven de 100 ha pootgoedgrens ligt. In 2012/13 zijn voor de sector Retail
Fresh het ras Celandine en voor de sector Traditional de roodschillige traditionele rassen Flamenco en Memphis op de rassenlijst geplaatst. De rassen Marilyn en Sagitta zijn over de 100 ha Europees pootgoedareaal gegaan. Een resultaat waarmee we aan onze norm voldoen. De markteisen nemen toe. Dit stelt ook hoge eisen aan onze telers. In 2012/13 hebben we de instroomeisen voor de aangesloten kwekers in het college van kwekers besproken. Wij zullen deze eisen met ingang van het volgende seizoen aanscherpen. Daarnaast gaan we een extra hygiënecontrole op Meloïdogyne chitwoodi invoeren om het risicoprofiel van insleep van ziekten op het kweekbedrijf zo klein mogelijk te maken. Sector Traditional De rasontwikkeling voor de sector Traditional kenmerkt zich door specifieke eisen en uitdagingen. Deze eisen komen voort uit de vroege afzet, de specifieke transportomstandigheden en de klimatologische omstandigheden. Alles binnen de sector Traditional is gericht op hoge en stabiele opbrengsten. De markt voor de sector Traditional beslaat een gebied met verschillende klimaten zoals (sub)tropisch, continentaal en woestijn. Met een breed netwerk aan proefveldlocaties hebben wij de belangrijkste klimaten en teeltcondities in onze rasbeproeving opgenomen.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
28
OpErATIE / reseArCH & DeVeLOPMeNt
Door onderzoek naar de optimale mate van irrigatie en bemesting per ras willen wij de prestaties van onze rassen nog verder verbeteren.
Een jong ras dat goede potentie heeft voor de stressvolle teeltgebieden is het ras Panamera. Bijzonder aan dit ras is zijn droogtolerantie en stikstofefficiëntie wat kosten bespaart voor de teler.
Specifiek voor de sector Traditional heeft R&D projecten rond stress en andere belangrijke agronomische kenmerken opgezet. Deze projecten zijn gericht op het ontwikkelen van hoog opbrengende rassen aangevuld met diverse resistenties. Hiermee willen we zowel het rendement voor de pootgoedteler in nederland als het rendement voor de teler op de eindbestemming verhogen. onze kweekvijver wordt mede gevoed door onze sterke groep exclusief aangesloten kwekers die we vanaf het vierde beproevingsjaar aansluiten op ons interne selectieprogramma. Met de hulp van deze kwekers hebben we het rassenpakket voor de sector Traditional kunnen aanvullen met nieuwe rassen als Panamera, Farida, Lucinda, Memphis en Flamenco.
PANAMerA
fAriDA
MeMPHis
fLAMeNCO
LuCiNDA
TRADITIONAL
JaarVerslag HZPC 2012/13
29
operatie /
Human Resources Wij streven ernaar om duurzame relaties op te bouwen met onze ruim 250 medewerkers. Door blijvend te investeren in kennis en ervaring willen wij het verschil maken voor onze klanten en relaties. Wij zijn trots op de diversiteit aan kennis van onze medewerkers! Het bezitten van kennis die van aanvullende waarde is voor het team, is een hard criterium bij de werving van nieuwe collega’s. Op die manier garanderen wij diversiteit op de werkvloer. Naast de verscheidenheid in kennis en vakgebieden blijkt de diversiteit ook uit het grote aantal nationaliteiten die binnen het personeelsbestand van HZPC is vertegenwoordigd. De bedrijfscultuur van HZPC wordt mede gevormd door de internationale samenstelling van ons team. De ruim 250 medewerkers die bij ons in vaste dienst zijn, vertegenwoordigen 17 verschillende nationaliteiten. Daarbij is de groep van interculturele collega’s groeiende. Het gaat hierbij om de HZPC-collega’s die nu wonen en werken in een ander land dan waar hun wieg stond en waar zij hun professionele opleiding hebben gevolgd. Op dit moment behoort 4% van onze medewerkers tot deze categorie. In het afgelopen jaar is het aantal fte’s bij HZPC toegenomen van 245 naar 253. Deels door uitbreiding van de bestaande activiteiten en deels door de acquisitie van Kantaperuna.
Naast nieuwe instromers hebben we in het afgelopen jaar een uitstroom gehad van ca. 2,5%. Een zekere mate van uitstroom is wenselijk, want dit vergroot de mogelijkheid voor HZPC-collega’s om door te stromen naar een andere functie of om nieuwe mensen met aanvullende competenties en ervaring (opgedaan in een andere omgeving) binnen te halen. Van de nieuwe collega’s die we in de afgelopen vijf jaar hebben mogen begroeten: - Heeft 75% een opleiding op bachelor- of masterniveau; - Is 30% vrouw; - Is 30% jonger dan 30 jaar; en is 65% jonger dan 40 jaar.
Ontwikkeling en leren Van de werknemers met een vast dienstverband is 38% korter dan vijf jaar werkzaam in de functie die ze nu vervullen. Ze zijn óf recent doorgestroomd van de ene naar de andere functie binnen HZPC, óf ze zijn korter dan vijf jaar bij ons dienst. We hebben daarmee een gezonde balans in ons team van enerzijds ervaring en anderzijds inbreng van nieuwe inzichten. Hoewel we de genoemde 38% als ‘groeiers’ zien binnen hun huidige functie, verwachten we van al onze medewerkers dat ze zich blijven ontwikkelen. Ontwikkeling wordt onder andere gestimuleerd door het bieden van opleidings- en trainingsmogelijkheden. In het afgelopen jaar heeft 71% van de werknemers van HZPC Holland B.V. een opleiding en/of training gevolgd. De gemiddelde besteding per deelnemer bedroeg EUR 1.690.
Samenstelling Personeelsbestand HZPC Holland (36%)
R&D (23%)
Deelneming buiten NL (27%)
Deelneming binnen NL (14%)
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
30
operatie /
Maatschappelijk verantwoord ondernemen Continuïteit en verantwoordelijkheid Wij zijn ons bewust van de verantwoordelijkheid die wij als strategische speler op de internationale aardappelmarkt hebben. Onze ambitie is om deze positie verder te versterken. Dat doen wij aan de hand van een zorgvuldig gekozen bedrijfsstrategie. Het is onze missie om ’bij te dragen aan de ontwikkeling van verantwoorde voeding voor een groeiende wereldbevolking‘. De missie van HZPC vormt tevens de kern van ons duurzaamheidsbeleid. De drie pijlers van ons duurzaamheidsbeleid 1. Zorg voor het milieu (Environmental Stewardship); 2. Voedselzekerheid (Contribution to Food Security); 3. Maatschappelijke betrokkenheid (Community Involvement). Het fundament onder al onze activiteiten zijn de duurzame relaties die wij hebben met onze medewerkers, telers, kwekers en certificaathouders. De activiteiten binnen de drie pijlers zijn enerzijds gericht op onze bedrijfsvoering (verantwoordelijkheid nemen ten aanzien van ons handelen) en anderzijds op de ontwikkeling van verantwoorde voeding (door onze producten en diensten).
Zorg voor het milieu (Environmental Stewardship) Wij kijken kritisch naar de impact van onze onderneming op de omgeving. We willen onze milieuvoetafdruk verlagen door onder andere de volgende initiatieven en projecten: - Verminderen van het gebruik van papier met 20% in de komende vijf jaar (2012-2017) door onder andere verdere digitalisering en dubbelzijdig printen. - Opstellen van een energiebesparingsplan voor vijf van onze HZPC-locaties. Met hulp van een extern adviesbureau zoeken wij naar mogelijkheden om het energieverbruik te verminderen en meer duur zame energie in te kopen. - Verhogen van de bezettingsgraad in onze kassen waardoor de hoeveelheid energie per eenheid vermindert.
- Beperken van reizen door gebruik te maken van videoconferencing. - Maken van bewuste keuzes ten aanzien van transport. Zo hebben we bij HZPC Holland en bij onze deelneming Stet vanaf dit jaar een deel van het binnenlandse containertransport over de weg vervangen door container-transport via binnenvaart, wat milieuvriendelijker is. - Bespreken van het ‘duurzaamheidsbeleid’ van een transportonderneming als vast onderdeel bij de inkoop van transportmiddelen. - Produceren van pootgoed zoveel mogelijk dicht bij de afnemers (local for local).
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
31
OpErATIE / MAAtsCHAPPeLijk VerANtwOOrD ONDerNeMeN
Om bij te dragen aan een verantwoord gebruik van onze natuurlijke bronnen, richten wij ons op het verminderen van de milieuvoetafdruk van de eigen organisatie, het ontwikkelen van aardappelrassen die qua duurzaamheid beter scoren en het verminderen van transportkilometers o.a. door het stimuleren van ‘local for local’ teelten.
Voedselzekerheid (Contribution to Food Security) De wereldwijde voedselbehoefte blijft sterk groeien. Een toenemende wereldbevolking en een grotere welvaart in verschillende delen van de wereld verklaren deze groei. De groeiende voedselbehoefte kan voor slechts een klein deel geproduceerd worden op nieuw te ontwikkelen landbouwgronden. Voor het merendeel (80%) zal in de groeiende voedselbehoefte moeten worden voorzien door hogere opbrengsten op bestaande landbouwgronden. Als marktleider op
We hebben de ambitie ieder jaar meer mensen wereldwijd te bereiken met onze producten. Op deze manier dragen wij bij aan voedselzekerheid en een gezond en gevarieerd voedingspatroon. Daarnaast streven wij ernaar de genetische diversiteit van het aardappelgewas in stand te houden, zodat deze natuurlijke rijkdom ook voor toekomstige generaties beschikbaar blijft.
het gebied van aardappelveredeling hebben we hierin een grote verantwoordelijkheid te nemen. nieuwe rassen ontwikkelen die geteeld kunnen worden onder moeilijke omstandigheden, zoals bestendigheid tegen periodes van hitte of droogte, is een speerpunt in onze veredelingsstrategie. niet alleen door het ontwikkelen van aardappelrassen met hoge intrinsieke kwaliteiten geven wij inhoud aan onze verantwoordelijkheid. ook het delen van kennis
Wij vinden het belangrijk bij te dragen aan de lokale maatschappelijke omgeving waarin wij als internationale organisatie actief zijn. Het gaat hierbij om zowel het nemen van sociale verantwoordelijkheid als ketenverantwoordelijkheid.
om zodoende de aardappelteelt verder te kunnen optimaliseren zien we als een belangrijke bijdrage van HZPC aan de groeiende behoefte aan gezonde voeding en een verantwoorde teelt. Waterschaarste is een van de bedreigingen om voldoende voedsel te kunnen produceren. De aardappel als gewas, en diverse HZPCrassen in het bijzonder, produceren in korte tijd met relatief weinig water veel gezond basisvoedsel.
JaarVerslag HZPC 2012/13
32
operatie / maatschappelijk verantwoord ondernemen
Aardappelen hebben beduidend minder water nodig dan voedselgewassen als maïs, rijst en tarwe. Het is om deze reden dat overheden in diverse landen de aardappelteelt stimuleren. Tevens is HZPC in 2013 partner geworden in de Stichting Veldleeuwerik (www.veldleeuwerik.nl). Deze stichting helpt telers letterlijk en figuurlijk een vruchtbare bodem te realiseren voor duurzame akkerbouw. Het is de doelstelling van HZPC dat jaarlijks minimaal 25 nieuwe HZPC-telers deelnemer worden van de stichting.
Hoeveel water is er nodig om voedsel te produceren? Product
Gemiddelde waterbehoefte per kg product
Gemiddelde waterbehoefte per 100 Kcal
Rijst
1.111 liter
80 liter
Maïs
870 liter
25 liter
Tarwe
1.429 liter
45 liter
Aardappelen
200 liter
20 liter
Appels
333 liter
67 liter
Olijven
500 liter
43 liter
Rundvlees
16.667 liter
Bron: UNESCO world water development report 2009
741 liter
Maatschappelijke betrokkenheid (Community Involvement) HZPC wil ook haar verantwoordelijkheid tonen binnen de lokale maatschappelijke omgeving waarin wij als internationale organisatie actief zijn. Het draait hier zowel om sociale verantwoordelijkheid als om ketenverantwoordelijkheid. HZPC is een van de partners die in 2013 het Schooltuintjesproject mogelijk maken. Door het gratis aanbieden van lespakketten aan scholen kunnen kinderen en leerkrachten samen aan de slag met hun eigen moestuin. Ruim 1.000 scholen en meer dan 30.000 kinderen in Nederland leren op deze manier over de ‘wonderen’ in de moestuin en waarom gezond eten zo belangrijk is.
• Conpapa te Ecuador: Een organisatie die teelttechnische adviezen geeft aan aardappeltelers met als doel de gemiddelde opbrengst per hectare en hun gezinsinkomen te verhogen. • Stichting Welfare and Future of the Forgotten Children of Indonesia - WFCI: WCFI ondersteunt jaarlijks 25 tot 30 kinderen in het verkrijgen van hoogstnoodzakelijke schoolspullen zodat deze kinderen naar school kunnen gaan. Daarnaast heeft de commissie ‘Goede doelen’ de bewoners van zorgcentrum De Skûle te Metslawier (Nederland) uitgenodigd ons R&D-complex te bezoeken. Een groep van ruim 45 bewoners heeft van deze uitnodiging gebruik gemaakt. Tevens is door HZPC een bankje geplaatst langs een van de favoriete wandelroutes van enkele van de bewoners.
De commissie ‘Goede doelen’ van HZPC ondersteunt elk jaar een aantal projecten die door HZPC-collega’s worden aanbevolen. Dit jaar is er gekozen voor het financieel ondersteunen van de volgende organisaties: • Stichting Nachtkus te Moldavië: Een organisatie die een helpende hand biedt aan mensen in Moldavië die een uitzichtloos bestaan leiden. • ME/CVS Stichting: Deze stichting richt zich op het stimuleren van onderzoek aangaande de vermoeid heidsziekte ME/CVS.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
33
GOVERNANCE & COMPLIANCE
RISK MANAGEMENT
Onze activiteiten concentreren zich vooral op één product: de aardappel. Hierdoor vertoont HZPC een hoge mate van samenhang, vergelijkbaarheid en standaardisatie, wat het algehele risicoprofiel gunstig beïnvloedt. Daarnaast bestaat de inkoop voor 80% uit variabele inkoopcontracten, waardoor nauwelijks sprake is van risicovolle in- en verkoopposities. Wij beschouwen de volgende risico’s als het meest cruciaal in onze bedrijfsvoering De markt van pootaardappelen is wereldwijd. Onze afzet kan worden beïnvloed door fytosanitaire barrières en politieke maatregelen opgelegd door de overheid van enig land waar wij onze afzet realiseren. Wij hebben onze afzet wijd verspreid en leveren onze producten aan meer dan tachtig verschillende landen, waarmee we dus niet sterk afhankelijk zijn van één land.
anderzijds maken wij gebruik van zorgsystemen die verspreiding van een eventuele besmetting voldoende beperken. Een constatering van een quarantaineziekte op ons kweekbedrijf zou de ontwikkeling van nieuwe rassen fors vertragen. Om dat risico te reduceren wordt het genetisch materiaal van veel potentiële en van alle commer-ciële rassen op verschillende plaatsen vermeerderd en opgeslagen.
Ziektedruk speelt een belangrijke rol bij het telen van pootaardappelen. In het bijzonder hebben quarantaineziektes grote invloed op de beschikbaarheid van pootaardappelen. Enerzijds hebben wij voldoende spreiding van areaal over diverse teeltgebieden en
Goedwerkende ICT-systemen zijn voor ons bedrijf van groot belang. Dit houdt meer in dan de continuïteit van de gegevensverwerking. De communicatie met partijen om ons heen vindt steeds meer geautomatiseerd plaats. Daardoor neemt de complexiteit en de
afhankelijkheid van systemen toe. Wij ontwikkelen onze systemen voor het grootste deel in eigen beheer. Enerzijds betekent dit dat wij veel kennis en ervaring hebben met de systemen, maar anderzijds maakt het ons sterk afhankelijk van een gering aantal medewerkers. Wij beschikken over een eigen uitwijkcentrum, waar transactiegegevens vrijwel continue en andere informatie wekelijks worden bijgewerkt. Om de kennis voldoende te spreiden maken wij gebruik van vaste contactpersonen buiten de organisatie. Daarnaast is in een uitgebreide procesbeschrijving de samenhang tussen processen en systemen nauwkeurig vastgelegd.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
34
GOVERNANCE & COMPLIANCE / RISK MANAGEMENT
Wij lopen een beperkt valutarisico. De export van poot- en consumptieaardappelen vindt vrijwel volledig plaats in euro. Het transactierisico is daardoor laag. Wel zijn wij gevoelig voor het translatierisico. De deelnemingen in Polen, het Verenigd Koninkrijk, Canada, Argentinië en Zweden worden in lokale valuta gewaardeerd. Vanwege de financiële omvang van deze ondernemingen achten wij dit risico beperkt. Wij leveren in korte tijd vaak grote hoeveelheden pootaardappelen naar onze klanten. Hoewel wij regelmatig gebruik maken van zekerheden in de vorm van vooruitbetalingen, Letter of Credit en bankgaranties is ons resultaat gevoelig voor betalingsrisico’s. Door de nog altijd voortdurende, wereldwijde crisis is dit risico aanmerkelijk toegenomen. De financiële positie van diverse afnemers is minder zeker en moeilijker in te schatten. Wij hebben geen kredietverzekering afgesloten. Gezien ons leveringspatroon biedt een dergelijke verzekering ons op dit moment onvoldoende dekking ten opzichte van de te betalen premie. Ook voor de komende periode is er sprake van een verhoging van het betalingsrisico. In het directieverslag zijn wij al uitgebreid ingegaan op onze openstaande vordering op een afnemer in Egypte. Wij trachten zoveel mogelijk van deze vordering te incasseren met de gemaakte betalingsafspraken. Voorzichtigheidshalve hebben wij echter de gehele openstaande vordering op onze afnemer in Egypte voorzien. Vanaf seizoen 2013/14 zullen wij uitsluitend aan Egypte gaan leveren indien wij afdoende betalingszekerheden krijgen.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
35
GOVERNANCE & COMPLIANCE /
CORPORATE GOVERNANCE HZPC Holland B.V. is een structuurvennootschap met een directie en een onafhankelijke raad van commissarissen. De raad van commissarissen benoemt de directie. In 2010/11 heeft de raad van commissarissen zich intensief beziggehouden met het besturingsmodel van de onderneming. De omvang en complexiteit nemen verder toe, waardoor de aandacht voor de strategische ontwikkeling meer tijd vraagt. Daarom is er een driehoofdige directie aangesteld bestaande uit Gerard Backx (CEO), Feico Tijmstra (CFO) en Herman Verveld (Commercieel Directeur). De directie is belast met het bestuur van de vennootschap, de strategie en de inzet van mensen en middelen. Zij houdt de raad van commissarissen op de hoogte van de gang van zaken, overlegt met de raad over alle belangrijke aangelegenheden en legt belangrijke besluiten ter goedkeuring voor aan de raad van commissarissen. De raad van commissarissen oefent toezicht uit op het beleid van de directie en op de algemene gang van zaken en staat de directie met advies terzijde. De commissarissen worden benoemd door de algemene vergadering van aandeelhouders (AVA), op voordracht van de raad van commissarissen.
De AVA wordt uitgeoefend door het bestuur van Vereniging HZPC, die 100% van de aandelen bezit. In de statuten van de vennootschap is vastgelegd welke bevoegdheden toekomen aan de AVA. Daarnaast moet de directie specifieke besluiten ter goedkeuring voorleggen aan de AVA. Dit betreft besluiten omtrent investeringen groter dan 1 miljoen euro, een voorgenomen fusie en voorgenomen besluiten tot stichting, vervreemding en deelname van/in andere ondernemingen. De Vereniging HZPC heeft alle aandelen gecertificeerd.
evenwichtige verdeling van zetels in het bestuur en Raad van Commissarissen tussen mannen en vrouwen. De zetelverdeling van de vennootschap voldoet niet aan deze bepaling. In het verslagjaar zijn geen vacatures ontstaan in de Directie en Raad van Commissarissen. Zodra dit wel het geval is, zal de vennootschap bezien of het mogelijk is tot een evenwichtiger verdeling te komen. De onderneming hanteert geen streefcijfers voor vrouwen in managementposities of andere specifieke doelgroepen, maar streeft bij werving en selectie wel naar een evenwichtige samenstelling van de organisatie.
Certificaathouders kunnen lid zijn van de Vereniging. De algemene ledenvergadering kiest en benoemt het bestuur. Het bestuur van de vereniging heeft goedkeuring van de leden nodig voor voorgenomen besluiten ten aanzien van het vervreemden van de aandelen dan wel het aangaan van een fusie door de vennootschap. Met ingang van 1 januari 2013 is de Wet Bestuur en Toezicht van kracht. In de Wet Bestuur en Toezicht is onder meer een bepaling opgenomen omtrent de
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
36
GOVERNANCE & COMPLIANCE /
VERSLAG Van De raad van commissarissen Op 4 oktober hebben wij afscheid genomen van de heer Tieo Schot, hij is opgevolgd door de heer Wiggle Sinnema. In het vorig jaarverslag werd de heer Schot reeds uitgebreid bedankt voor zijn bijdrage. In de loop van het jaar werden de heren Meerten Ubbens en Ate Oosterhof herbenoemd voor een periode van opnieuw vier jaar. Vergaderingen De raad kwam het afgelopen jaar zesmaal bijeen. Daarnaast waren er twee telefonische vergaderingen met de directie. In twee bijeenkomsten moest een lid zich verontschuldigen in verband met andere verplichtingen. Tijdens de vergaderingen werd, naast de vele standaard aangelegenheden zoals de ontwikkeling van de bedrijfsactiviteiten, de verkopen en de financiële ontwikkelingen, ook aandacht besteed aan acquisitievoorstellen en uiteraard de strategie. Met de directie werd van gedachten gewisseld over de herijking van de strategie voor de komende jaren alsmede over de implementatie van de strategie. Onderdeel van de marktstrategie is de verdere inter-
nationale expansie van de onderneming. Naast de EU en Noord-Amerika expandeert HZPC nu ook naar sterk opkomende markten in Azië, zoals China en India. De directie zet momenteel in op meer profijtelijke groei (een lagere kostenontwikkeling dan margetoename), dit na de sterke kostenontwikkelingen in de achterliggende jaren. Er werd uitgebreid stil gestaan bij de voortgang van het belangrijke en kostbare research project ’Hybride aardappel‘. De raad laat zich hierbij, gegeven de vereiste specifieke wetenschappelijke kennis, bijstaan door een onafhankelijk extern deskundige. De raad laat zich uitgebreid informeren om de kwaliteit, de voortgang, de snelheid en de slagingskansen van dit project op te kunnen volgen. Verder was er in de vergaderingen aandacht voor de ontwikkeling van het Human Resources beleid. Een vertegenwoordiger van de raad was tweemaal aanwezig bij een vergadering van de ondernemingsraad. De telefonische vergaderingen met de directie waren gewijd aan het leveren aan een klant in Egypte en aan het informeren van de certificaathouders over
De raad bestaat uit vijf leden, hiervan zijn twee leden actieve pootaardappeltelers en zijn drie leden afkomstig uit andere branches.
de mogelijke impact van betalingsproblemen van een Egyptische distributeur op de Jaarcijfers 2012/13. De aanhoudende politieke instabiliteit in het MiddenOosten en Noord-Afrika, verschuivend van Tunesië naar Libië en Egypte, en nu via Syrië weer terug naar Egypte, vroeg en vraagt veel aandacht in het verslagjaar en deze verhoogde alertheid zal ook dit lopend jaar geboden zijn. De audit De Raad overlegde tweemaal met de accountant over de jaarcijfers 2011/12, het concept jaarverslag en de management letter. 2011/12 was het eerste jaar waarover de controle werd uitgevoerd door de nieuw benoemde accountant KPMG. Na afloop van de jaarafsluiting zijn afspraken gemaakt om het proces beter te stroomlijnen teneinde er zorg voor te dragen dat alle benodigde informatie tijdig aanwezig is. De raad wordt met regelmaat geïnformeerd door de directie over de voortgang van projecten rondom issues uit de management letter.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
37
GOVERNANCE & COMPLIANCE / verslag van de raad van commissarissen
De beloning van de directie Nadat de jaarafsluiting heeft plaatsgevonden bespreekt de raad de prestatie van de directie, mede in het licht van de beloning. De beloning van de directie is gebaseerd op een vast salaris, een kortetermijnbonus en een langetermijn-bonus. De uitbetaling van de beide bonussen wordt bepaald door de mate van realisatie van vooraf gedefinieerde doelstellingen.
De raad heeft het voorstel gedaan aan het bestuur om met een deskundige derde het functioneren van de raad en de directie vanuit de corporate governance invalshoek te evalueren. Wij willen de medewerkers en de directie van HZPC dankzeggen voor hun inzet in het achter ons liggende boekjaar en succes toewensen bij de uitdagingen die voor ons liggen.
Dit zijn strategische, financiële en operationele doelstellingen. De uitbetaling van de langetermijnbonus geschiedt in drie opeenvolgende jaren waarbij de bestendigheid van de doelstellingsrealisatie bepalend is voor verdere uitbetaling. Deze manier van belonen sluit aan bij het karakter van de marktsector pootaardappelen welke gekenmerkt wordt door schommelingen tussen de jaren. Maar bedrijven in deze sector kunnen zich onderscheiden door een trendmatige ontwikkeling. De raad besprak met de directie een zogenaamde benchmarkvergelijking van verschillende bedrijven die actief zijn in de pootaardappelsector. Naast financiële indicatoren komen daarbij ook elementen naar voren zoals de uitbetalingsprijs naar de telers.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
38
De grOeP iN ÉÉN OOgOPsLAg HZPC HoLLAnD B.V.
PARTICIPATIE MAATSCHAPPIJ BuITEnLAnD B.V. (100%)*
PATATAS HZPC ESPAÑA S.L. (100%) HZPC PoRTugAL LDA (100%)
HuCHETTE CAP gRIS-nEZ SAS (100%) FLEuR DE LYS HuCHETTE SARL. (100%)
HZPC AMERICAS CoRP. (100%)
HZPC uK LTD. (100%)
HZPC DEuTSCHLAnD gMBH (100%)
HZPC PoLSKA SP. Z.o.o. (100%)
HZPC AMERICA LATInA S.A. (80%)
HZPC SVERIgE AB (100%)
SEMILLAS SZ S.A. (20%)
HZPC KAnTAPERunA oY (100%)
geconsolideerd niet geconsolideerd
HZPC SADoKAS oY (41,3%) ZAo HZPC SADoKAS oY (100%)
STET HoLLAnD B.V. (100%)* D.S.S. oPSLAg B.V. (50%) BonnA TERRA B.V. (100%)* ZoS B.V. (100%)* ZoS-WEHE B.V. (100%)
Deelnemingen (direct en indirect) per 30 juni 2013 * Fiscale eenheid met HZPC Holland B.V.
JaarVerslag HZPC 2012/13
39
jaarrekening 01 - 07 - 2012 | 30 - 06 - 2013 Geconsolideerde balans
41
Geconsolideerde winst-en-verliesrekening
43
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
44
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
45
Toelichting op de geconsolideerde balans
51
Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening
55
Enkelvoudige balans
57
Enkelvoudige winst-en-verliesrekening
59
Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening
60
Overige gegevens
64
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
40
jaarrekening / Geconsolideerde balans ACTIVA x EUR 1.000
toelichting
30-06-13
30-06-12
Immateriële vaste activa 1 Goodwill
2.271
312
Materiële vaste activa 2 Bedrijfsgebouwen en -terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen
9.952 5.670 550 16.172
10.401 5.503 530 16.434
Financiële vaste activa 3 Andere deelnemingen 1.889 1.726 Vorderingen op participanten en op maatschappijen waarin wordt deelgenomen 188 153 Overige effecten 34 63 Latente belastingvordering 1.723 1.413 Overige vorderingen 80 66 3.914 3.421 TOTAAL VASTE ACTIVA 22.357 20.167 VLOTTENDE ACTIVA Voorraden
Vorderingen 4 Debiteuren Vorderingen op participanten en maatschappijen waarin wordt deelgenomen Belastingen, premies en sociale verzekeringen Overige vorderingen en overlopende activa
857
718
40.556
40.835
238 5.290 3.958 50.042
37 4.096 4.638 49.606
Liquide middelen 5 17.813 12.414 TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA 68.712 62.738 TOTAAL ACTIVA 91.069 82.905
Liquide middelen Vlottende activa Vaste activa Totaal activa x EUR 1 miljoen
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
08/09 09/10 10/11 11/12 12/13
100 80 60 40
Totaal activa in %
20 0
08/09 09/10 10/11 11/12 12/13
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
41
jaarrekening / Geconsolideerde balans PASSIVA x EUR 1.000
toelichting
30-06-13
30-06-12
6
38.819
38.628
Voorzieningen 7 Pensioenen Overige voorzieningen
534 331 865
Groepsvermogen Eigen vermogen
Kortlopende schulden 8 Telerdeposito’s Leveranciers Participanten en maatschappijen waarin wordt deelgenomen Belastingen, premies en sociale verzekeringen Te betalen dividend Overige schulden en overlopende passiva
584 324 908
20.767 21.094
16.565 14.134
189 921 784 7.630 51.385
89 866 2.939 8.776 43.369
Telerdeposito’s Kortlopende schulden Eigen vermogen Totaal passiva x EUR 1 miljoen
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
08/09 09/10 10/11 11/12 12/13
100 80 60 40
Totaal passiva
91.069
82.905
Totaal passiva in %
20 0
08/09 09/10 10/11 11/12 12/13
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
42
jaarrekening / Geconsolideerde winst-en-verliesrekening
x EUR 1.000
toelichting
2012/13
2011/12
Netto-omzet Producten Diensten Totaal netto-omzet
9 10
278.601 2.000 280.601
226.691 2.467 229.158
Overige bedrijfsopbrengsten Totaal brutobedrijfsresultaat
11
10.920 291.521
9.210 238.368
Kostprijsomzet 12 Kosten van grond- en hulpstoffen, handelsgoederen en diensten van derden Vracht- en laadkosten Emballage Totaal kostprijsomzet
215.445 22.646 7.261 245.352
172.332 20.083 6.875 199.290
46.169
39.078
Personeelskosten 13 Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Overige bedrijfskosten 14 Som der bedrijfslasten
18.907 587 2.385 23.608 44.487
18.155 78 2.224 12.959 33.416
1.682
5.662
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten Totaal financiële baten en lasten
282 - 467 - 185
399 - 508 - 109
Resultaat voor belastingen
1.497
5.553
Vennootschapsbelasting 15 Resultaat deelnemingen
- 753 272
- 1.799 688
Resultaat na belastingen
1.016
4.442
Brutomarge
Bedrijfsresultaat
Nettoresultaat Rente, belastingen en deelnemingen Bedrijfslasten Brutomarge x EUR 1 miljoen
Brutomarge in % van de netto-omzet
50 40 30 20 10 0
20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0
08/09 09/10 10/11 11/12 12/13
08/09 09/10 10/11 11/12 12/13
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
43
jaarrekening / Geconsolideerd kasstroomoverzicht
x EUR 1.000
2012/13
2011/12
Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat na belastingen Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa
1.016 587 2.385
4.442 78 2.224
- 272 - 310 - 139 - 436 - 43
- 683 386 59 - 10.194 107
5.927 8.715
7.485 3.904
Resultaat deelnemingen Mutatie latente belastingvordering Mutatie voorraden Mutatie vorderingen Mutatie voorzieningen Mutatie kortlopende schulden (exclusief dividend en telerdeposito’s) Investeringsactiviteiten Geïnvesteerd in financiële vaste activa Geïnvesteerd in goodwill Geïnvesteerd in materiële vaste activa Gedesinvesteerd in materiële vaste activa Financieringsactiviteiten Betaald dividend Mutatie inzake telerdeposito’s Mutatie geldmiddelen
12
90 - 2.546 - 2.134 11 - 4.579
39 - 390 - 2.876 20 - 3.207
- 2.939 4.202 1.263
- 5.486 - 3.411 - 8.897
5.399
- 8.200
10
Afschrijvingen Resultaat
8 6 4
Kasstroom x EUR 1 miljoen
2 0
08/09 09/10 10/11 11/12 12/13
10.000 8.000 6.000 4.000
Saldo liquide middelen begin boekjaar Mutatie liquide middelen Saldo liquide middelen einde boekjaar
12.414 5.399 17.813
20.614 - 8.200 12.414
2.000
Operationele kasstroom x EUR 1.000
0 -2.000
08/09 09/10 10/11 11/12 12/13
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
44
jaarrekening / Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
Algemeen HZPC Holland B.V. gevestigd te Joure, Edisonweg 5, is een besloten vennootschap, waarvan de aandelen 100% in bezit zijn van Vereniging HZPC. De cijfers worden weergegeven in euro’s en zijn voor 2011/12, onder meer in de kostprijs, overige directe kosten en brutomarge, geherrubriceerd om vergelijkbaarheid met 2012/13 mogelijk te maken. Toegepaste standaarden De jaarrekening is opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten. Omwille van het inzicht, is voor de inrichting van de winst-en-verliesrekening afgeweken van de voorgeschreven modellen. Continuïteit Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. Boekjaar Het boekjaar van de vennootschap loopt vanaf 1 juli tot en met 30 juni. Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.
Vreemde valuta Een transactie in vreemde valuta wordt bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen de valutakoers op transactiedatum. Voor de omrekening van de per ultimo boekjaar openstaande vorderingen en schulden in vreemde valuta zijn de passagekoersen ultimo boekjaar aangehouden. De activa en passiva van buitenlandse eenheden worden omgerekend tegen de valutakoers op balansdatum. De baten en lasten van deze buitenlandse eenheden worden omgerekend tegen de gemiddelde valutakoers over het boekjaar. De verschillen hiermee verband houdend worden rechtstreeks in de reserve omrekeningsverschillen verwerkt. De ontwikkeling van de belangrijkste valuta is als volgt: EUR 1 t.ov. vreemde valuta Canadese Dollar Britse Pond Poolse Zloty
koers gemiddelde koers 30-06-13 koers 30-06-12 1,368 1,300 1,282 0,856 0,826 0,810 4,325 4,149 4,425
Consolidatiegrondslagen In de geconsolideerde jaarrekening zijn opgenomen HZPC Holland B.V. en haar dochtermaatschappijen. De groepsmaatschappijen zijn integraal in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
45
jaarrekening / Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van de ondernemening en haar groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend dan wel waarover de centrale leiding bestaat. Groepsmaatschappijen zijn deelnemingen waarin de onderneming een meerderheidsbelang heeft, of waarop op een andere wijze een beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. Bij de bepaling of beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend, worden financiële instrumenten die potentiële stemrechten bevatten en direct kunnen worden uitgeoefend, betrokken. Participaties die worden aangehouden om ze te vervreemden worden niet geconsolideerd. Nieuw verworven deelnemingen worden in de consolidatie betrokken vanaf het tijdstip waarop beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend. Afgestoten deelnemingen worden in de consolidatie betrokken tot het tijdstip van beëindiging van deze invloed. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en transactie geëlimineerd, evenals de binnen de groep gemaakte winsten. Voor een overzicht van de geconsolideerde groepsmaatschappijen wordt verwezen naar de volgende paragraaf.
Deelnemingen (direct en indirect) per 30 juni 2013 Geconsolideerd 100% • Stet Holland B.V. te Emmeloord 100% • Bonna Terra B.V. te Emmeloord 100% • ZOS B.V. te Leeuwarden met haar deelneming: 100% - ZOS Wehe B.V. te Wehe den Hoorn 100% • Participatie Maatschappij Buitenland B.V. te Joure met haar deelnemingen: 100% - Huchette - Cap Gris-Nez SAS te La Chapelle d’Armentières, Frankrijk met haar deelneming: 100% * Fleur de Lys - Huchette SARL te La Chapelle d’Armentières, Frankrijk 100% - Patatas HZPC España S.L. te Valencia, Spanje 100% - HZPC Portugal Lda te Aveiro, Portugal 100% - HZPC Americas corp. te Charlottetown, Canada 100% - HZPC UK Ltd. te Crowle,Groot-Brittannië 100% - HZPC Deutschland GmbH te Eydelstedt, Duitsland 100% - HZPC Polska Sp. z o.o. te Poznan, Polen 080% - HZPC America Latina S.A. te Buenos Aires, Argentinië 100% - HZPC Kantaperuna OY te Tyrnävä, Finland 100% - HZPC Sverige AB te Lidköping, Zweden Niet geconsolideerd 050% • D.S.S. Opslag B.V. te Dronten 020% • Semillas SZ S.A. te Santiago, Chili (20%) 41,3% • HZPC Sadokas Oy te Tyrnävä, Finland met haar deelneming: 100% - ZAO HZPC Sadokas Oy te Sint Petersburg, Rusland • Fiscale eenheid met HZPC Holland B.V. voor de vennootschapbelasting. Op grond van de standaard voorwaarden zijn de in de fiscale eenheid opgenomen entiteiten hoofdelijke aansprakelijk voor de belastingsschulden van de fiscale eenheid als geheel.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
46
jaarrekening / Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Algemeen Voor zover niet anders vermeld zijn de activa en passiva gewaardeerd op nominale waarde. Het resultaat is samengesteld uit de opbrengst van de in het boekjaar gerealiseerde transacties verminderd met de gemaakte kosten op historische basis, rekening houdend met de nodig geachte mutaties in de voorzieningen en verschuldigde belastingen. De netto-omzet betreft de opbrengst van de geleverde goederen en verrichte diensten, verminderd met de omzetbelasting en onder aftrek van commissies. In de overige opbrengsten zijn mede begrepen opbrengsten uit hoofde van licentieteelt in het buitenland. Bedrijfsuitoefening in het buitenland De functionele valuta van HZPC is de euro. De activa en verplichtingen van bedrijfsuitoefening in het buitenland, met inbegrip van goodwill en bij consolidatie ontstane reëlewaardecorrecties, worden waar nodig in euro’s omgerekend tegen de geldende koers per balansdatum. De opbrengsten en kosten van buitenlandse activiteiten worden waar nodig in euro’s omgerekend tegen de wisselkoers op de transactiedatum. Valutaomrekeningsverschillen worden verwerkt in de reserve omrekeningsverschillen. Als een buitenlandse activiteit geheel of gedeeltelijk wordt verkocht, wordt het betreffende bedrag uit de reserve omrekeningsverschillen overgeboekt naar de winst-en-verliesrekening. Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten investeringen in aandelen, handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. Financiële instrumenten omvatten tevens in contracten besloten afgeleide financiële instrumenten (derivaten). Deze derivaten worden door de onderneming niet gesepareerd van het basiscontract en derhalve in overeenstemming met het basiscontract verwerkt.
Financiële instrumenten worden bij de eerste opname verwerkt tegen reële waarde. Indien instrumenten niet zijn gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst-en-verliesrekening maken eventuele direct toerekenbare transactiekosten deel uit van de eerste waardering. Na de eerste opname worden financiële instrumenten op de hierna beschreven manier gewaardeerd. Financiële instrumenten die deel uitmaken van een handelsportefeuille Financiële instrumenten (activa en verplichtingen) die worden aangehouden voor handelsdoeleinden worden gewaardeerd tegen reële waarde en wijzigingen in die reële waarde worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening. In de eerste periode van waardering worden toerekenbare transactiekosten als last in de winst-en-verliesrekening verwerkt. Gekochte leningen en obligaties Gekochte leningen en obligaties waarvan de onderneming de intentie heeft deze tot het einde van de looptijd aan te houden, en hiertoe ook in staat is, worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieverentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. De overige gekochte leningen en obligaties worden voor zover deze aan een beurs genoteerd zijn gewaardeerd tegen reële waarde. Wijzigingen in die reële waarde worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening. Niet-beursgenoteerde gekochte leningen en obligaties worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieverentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. Verstrekte leningen en overige vorderingen Verstrekte leningen en overige vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieverentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
47
jaarrekening / Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
Goodwill Goodwill wordt bepaald als het positieve verschil tussen de verkrijgingsprijs van de deelnemingen en het belang van de groep in de netto reële waarde van de overgenomen identificeerbare activa en de ‘voorwaardelijke’ verplichtingen van de overgenomen deelneming, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. Goodwill betaald bij de acquisitie van buitenlandse groepsmaatschappijen en deelnemingen wordt omgerekend tegen de koers op de transactiedatum. De geactiveerde goodwill wordt lineair afgeschreven over de geschatte economische levensduur, die is bepaald op 5 jaar. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op de aanschaffingswaarde verminderd met lineaire afschrijvingen op basis van de geschatte economische levensduur. De aanschafwaarde wordt bepaald onder aftrek van eventuele investeringspremies. De afschrijvingen uitgedrukt in een percentage per jaar van de aanschaffingswaarde bedragen voor: - bedrijfsgebouwen en verbouwingen: 2 - 20% - machines en installaties: 10 - 33 1/3% - andere vaste bedrijfsmiddelen: 10 - 33 1/3% De afschrijvingen vinden plaats naar tijdsgelang. Vervreemding van vaste activa Voor verkoop beschikbare activa worden gewaardeerd tegen boekwaarde of lagere opbrengstwaarde. Financiële vaste activa Deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode op basis van de nettovermogenswaarde. Bij de bepaling van de netto-
vermogenswaarde worden de waarderingsgrondslagen van de onderneming gehanteerd. Deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil gewaardeerd. Wanneer de onderneming garant staat voor de schulden van de betreffende deelneming wordt een voorziening gevormd. Deze voorziening wordt primair ten laste van de vorderingen op deze deelneming gevormd en voor het overige onder de voorzieningen ter grootte van het aandeel in de door de deelneming geleden verliezen, dan wel voor de verwachte betalingen door de onderneming ten behoeve van deze deelneming. Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of duurzaam lagere bedrijfswaarde. De leningen aan niet-geconsolideerde deelnemingen worden opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieverentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. De grondslagen voor overige financiële vaste activa zijn opgenomen onder het hoofd financiële instrumenten. Dividenden worden verantwoord in de periode waarin zij betaalbaar worden gesteld. Rentebaten worden verantwoord in de periode waartoe zij behoren, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende actiefpost. Eventuele winsten of verliezen worden verantwoord onder financiële baten en lasten. De onder de financiële vaste activa opgenomen obligaties (beursgenoteerd en niet-beursgenoteerd) die eveneens niet behoren tot een handelsportefeuille en die worden aangehouden tot het einde van de looptijd worden gewaardeerd op de geamortiseerde kostprijs. Bijzondere waardeverminderingen Vaste activa met een lange levensduur dienen te worden beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen wanneer wijzigingen of omstandigheden zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
48
jaarrekening / Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
De terugverdienmogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de geschatte contante waarde van de toekomstige nettokasstromen die het actief naar verwachting zal genereren. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte contante waarde van de toekomstige kasstromen, worden bijzondere waardeverminderingen verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde. Voorraden De voorraad grond- en hulpstoffen is gewaardeerd tegen de, op balansdatum geldende, inkoopprijs verminderd met eventuele afschrijvingen voor incourantheid. Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rekenrente en zijn, waar nodig, verminderd met voorzieningen voor eventuele oninbaarheid. Eigen vermogen Financiële instrumenten die op grond van de economische realiteit worden aangemerkt als eigenvermogensinstrumenten, worden gepresenteerd onder het eigen vermogen. Uitkeringen aan houders van deze instrumenten worden in mindering op het eigen vermogen gebracht na aftrek van eventueel hiermee verband houdend voordeel uit hoofde van belasting na de winst. Financiële instrumenten die op grond van de economische realiteit worden aangemerkt als een financiële verplichting, worden gepresenteerd onder schulden. Rente, dividenden, baten en lasten met betrekking tot deze financiële instrumenten worden in de winst-en-verliesrekening verantwoord als kosten of opbrengsten. Voorzieningen Voorzieningen worden, tenzij anders vermeld, gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen en verliezen af te wikkelen.
Een voorziening wordt in de balans opgenomen, wanneer er sprake is van: • een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting die het gevolg is van een gebeurtenis in het verleden; en • waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt; en • het waarschijnlijk is dat voor afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen nodig is. De jubileumvoorziening betreft een voorziening voor toekomstige jubileumuitkeringen. De voorziening betreft de contante waarde van de in de toekomst uit te keren jubileumuitkeringen. De berekening is gebaseerd op gedane toezeggingen, blijfkans en leeftijd. Nederlandse pensioenregelingen Uitgangspunt is dat de in de verslagperiode te verwerken pensioenlast gelijk is aan de over die periode aan het pensioenfonds verschuldigde pensioenpremies. Voor zover de verschuldigde premies op balansdatum nog niet zijn voldaan, wordt hiervoor een verplichting opgenomen. Als de op balansdatum reeds betaalde premies de verschuldigde premies overtreffen, wordt een overlopende actiefpost opgenomen voor zover sprake zal zijn van terugbetaling door het fonds of van verrekening met in de toekomst verschuldigde premies. Verder wordt op balansdatum een voorziening opgenomen voor bestaande additionele verplichtingen ten opzichte van het fonds en de werknemers, indien het waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling van die verplichtingen een uitstroom van middelen zal plaatsvinden en de omvang van de verplichtingen betrouwbaar kan worden geschat. Het al dan niet bestaan van additionele verplichtingen wordt beoordeeld aan de hand van de uitvoeringsovereenkomst met het fonds, de pensioenovereenkomst met de werknemers en andere (expliciete of impliciete) toezeggingen aan de werknemers. De voorziening wordt gewaardeerd tegen de beste schatting van de contante waarde van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen op balansdatum af te wikkelen. Voor een op balansdatum bestaand overschot bij het pensioenfonds wordt een vordering opgenomen als de onderneming de beschikkingsmacht heeft over dit
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
49
jaarrekening / Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
overschot, het waarschijnlijk is dat het overschot naar de onderneming zal toevloeien en de vordering betrouwbaar kan worden vastgesteld. Pensioenen De pensioentoezeggingen zijn ondergebracht bij een pensioenverzekeraar. De pensioenregeling is van dien aard dat de actuariële risico’s zijn afgedekt bij de pensioenverzekeraar. In de jaarrekening worden de verschuldigde premies als last in de winst-en-verliesrekening opgenomen; voor zover de periodiek verschuldigde premies nog niet zijn voldaan, worden zij als verplichting op de balans opgenomen. Tevens wordt in de balans ook een voorziening opgenomen met betrekking tot de per balansdatum verschuldigde bijzondere pensioenbedragen waaronder: • beschikbaar bedrag t.b.v. indexatie van HZPC pensioenen; • overige toegezegde verplichtingen die nog niet zijn afgefinancierd. Aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen Het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel van de groep in de resultaten van deze deelnemingen. Resultaten op transacties, waarbij overdracht van activa en passiva tussen de groep en de nietgeconsolideerde deelnemingen en tussen niet-geconsolideerde deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, zijn niet verwerkt voor zover deze als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd. De resultaten van deelnemingen die gedurende het boekjaar zijn verworven of afgestoten worden vanaf het verwervingsmoment respectievelijk tot het moment van afstoting verwerkt in het resultaat van de groep.
De over het boekjaar verschuldigde en verrekenbare belasting is de naar verwachting te betalen belasting over de belastbare winst over het boekjaar, berekend aan de hand van belastingtarieven die zijn vastgesteld op verslagdatum, dan wel waartoe materieel al op verslagdatum is besloten, en eventuele correcties op de over voorgaande jaren verschuldigde belasting. Voor latente belastingen wordt een voorziening getroffen voor tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen ten behoeve van de financiële verslaggeving en de fiscale boekwaarde van die posten. Er wordt uitsluitend een latente belastingvordering opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er in de toekomst belastbare winsten beschikbaar zullen zijn die voor de realisatie van het tijdelijke verschil kunnen worden aangewend. Latente belasting-vorderingen worden per iedere verslagdatum herzien en verlaagd voor zover het niet langer waarschijnlijk is dat het daarmee samenhangende belastingvoordeel zal worden gerealiseerd. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode. Kasstromen in buitenlandse valuta zijn herleid naar euro’s met gebruikmaking van de gewogen gemiddelde omrekeningskoersen voor de betreffende periodes. Kasstromen uit financiële afgeleide instrumenten die worden verantwoord als reëlewaarde-hedges of kasstroomhedges worden in dezelfde categorie ingedeeld als de kasstromen uit de afgedekte balansposten.
Belastingen Belastingen omvatten de over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare winstbelastingen en latente belastingen. De belastingen worden in de winst-enverliesrekening opgenomen, behoudens voor zover deze betrekking hebben op posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden opgenomen, in welk geval de belasting in het eigen vermogen wordt verwerkt.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
50
jaarrekening / Toelichting op de geconsolideerde balans x EUR 1.000 1. Immateriële vaste activa De samenstelling en het verloop van de Immateriële vaste activa in het boekjaar 2012/13 blijken uit het volgende overzicht: 2012/13 Betaalde goodwill 390 Cumulatieve afschrijving - 78 Boekwaarde per 1 juli 312 Investeringen Afschrijvingen Mutaties 2012/13
2.546 - 587 1.959
Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving Boekwaarde per 30 juni
2.937 - 666 2.271 60
2. Materiële vaste activa
50
De samenstelling en het verloop van de Materiële vaste activa in het boekjaar 2012/13 blijken uit het volgende overzicht:
Bedrijfsgebouwen en terreinen
Machines en installaties
Andere vaste bedrijfsmiddelen
Totaal 2012/13
Totaal 2011/12
10.401 454 10.855 - 10.855 -903 9.952
5.503 1.457 6.960 - 6.960 -1.290 5.670
530 223 753 -11 742 -192 550
16.434 2.134 18.568 -11 18.557 -2.385 16.172
15.802 2.876 18.678 -20 18.658 -2.224 16.434
28.379 -18.427 9.952
18.832 -13.162 5.670
2.358 -1.808 550
49.569 -33.397 16.172
48.072 -31.638 16.434
Stand begin boekjaar Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Stand einde boekjaar Aanschaffingswaarde per 30-06-2013 Cumulatieve afschrijvingen Stand einde boekjaar
Afgeschreven Boekwaarde Aanschafwaarde materiële vaste activa x EUR 1 miljoen
40 30 20 10 0
08/09 09/10 10/11 11/12 12/13
100 80
Aanschafwaarde materiële vaste activa in %
60 40 20 0
08/09 09/10 10/11 11/12 12/13
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
51
jaarrekening / Toelichting op de geconsolideerde balans 3. Financiële vaste activa De samenstelling en het verloop van de Financiële vaste activa in het boekjaar 2012/13 blijken uit het volgende overzicht: Andere deelnemingen
Vorderingen op participanten en deelnemingen
Overige effecten
Boekwaarde per 1 juli
1.726
153
63
1.413
66
3.421
Investeringen/toename Desinvesteringen Resultaat deelnemingen Dividenduitkeringen/aflossingen Herwaardering Valutaverschillen Overige waardemutaties
- - 272 - 133 - 24 -
98 - - - 63 - - -
- - 1 - - - - - 28
310 - - - - - -
20 - - - 8 13 - - 11
428 -1 272 - 204 13 24 - 39
163
35
- 29
310
14
493
1.889
188
34
1.723
80
3.914
Mutaties 2012/13 Boekwaarde per 30 juni
Latente belasting- Overige vordering vorderingen
Totaal 2012/13
Andere deelnemingen Onder de andere deelnemingen worden de minderheidsdeelnemingen verantwoord die staan weergegeven onder de consolidatiegrondslagen. Latente belastingvordering De vordering latente belastingen is ontstaan door waarderingsverschillen in materiële vaste actva en vorderingen. Het verschil tussen de aldus berekende belasting en de op termijn verschuldigde belasting of te vorderen belasting wordt tot uitdrukking gebracht in de vordering c.q. voorziening voor latente belasting.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
52
jaarrekening / Toelichting op de geconsolideerde balans 4. Vorderingen Debiteuren Het debiteurensaldo wordt weergegeven onder aftrek van voorzieningen wegens mogelijke oninbaarheid. het management heeft op basis van individuele beoordelingen de voorziening dubieuze debiteuren ultimo boekjaar verhoogd tot EUR 17,4 miljoen (vorig boekjaar EUR 8,1 miljoen). Overige vorderingen en overlopende activa Overige vorderingen Overlopende activa
30-06-2013
30-06-2012
1.393 2.565 3.958
2.752 1.886 4.638
De bedragen in de overige vorderingen/overlopende activa hebben een looptijd korter dan 1 jaar.
5. Liquide middelen In de liquide middelen zijn deposito’s tot een bedrag van EUR 3,3 miljoen begrepen, welke een looptijd hebben korter dan 1 jaar. Overige liquide middelen zijn direct opeisbaar.
6. Groepsvermogen Voor een toelichting op het groepsvermogen wordt verwezen naar de toelichting op het eigen vermogen in de enkelvoudige jaarrekening. In het groepsvermogen is het aandeel derden nihil.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
53
jaarrekening / Toelichting op de geconsolideerde balans 7. Voorzieningen Onder pensioenen zijn opgenomen de verplichtingen uit hoofde van pensioenreglementen en vergelijkbare verplichtingen. Pensioenen Stand 1 juli Dotatie Onttrekking Stand 30 juni
30-06-2013
30-06-2012
584 105 -155 534
492 143 - 51 584
30-06-2013
30-06-2012
324 7 331
309 15 324
Van dit bedrag is EUR 11.800 kortlopend.
Overige voorzieningen Stand 1 juli Bij: mutatie Stand einde boekjaar
Dit betreft de voorziening voor jubileaverplichtingen welke is berekend, gebruik makend van een disconteringsvoet van 4% en rekening houdend met het verwachte personeelsverloop. Van dit bedrag is EUR 21.000 kortlopend.
8. Kortlopende schulden Telerdeposito’s De post telerdeposito’s heeft een langlopend karakter, maar staat onder kortlopende schulden hergerubriceerd, omdat het direct opeisbaar is door de leden. Over het telerdeposito wordt maandelijks een rentevergoeding betaald van 2,36%.
Overige schulden en overlopende passiva Overige schulden Overlopende passiva
30-06-2013
30-06-2012
6.478 1.152 7.630
6.497 2.279 8.776
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Dit betreft verplichtingen uit hoofde van operationele leaseverplichtingen en huur voor een bedrag van EUR 0,6 miljoen op jaarbasis. Ter afdekking van handelstransacties in consumptieaardappelen voor het komende oogstjaar neemt HZPC Holland B.V. termijnposities in op de aardappeltermijnmarkt voor rekening en risico van de telers. Deze posities worden dagelijks gewaardeerd op actuele waarde. Eventuele resultaten op de per ultimo boekjaar openstaande posities worden verantwoord in het boekjaar waarop de oogst betrekking heeft. Het ongerealiseerde koersresultaat op balansdatum bedraagt EUR 3.600.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
54
jaarrekening / Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening
x EUR 1.000 9. Netto-omzet Producten
2012/13
2011/12
Pootaardappelen Consumptieaardappelen Overige Totaal
234.737 42.351 1.513 278.601
204.801 20.442 1.448 226.691
2012/13
Overzicht verdeling afzetgebieden (x EUR 1.000 en in %) Nederland Overige EU-landen Overige Europese landen Buiten Europa
51.014 129.272 9.209 89.106 278.601
18% 46% 3% 33% 100%
2011/12 36.673 101.236 9.061 79.721 226.691
16% 45% 4% 35% 100%
Buiten Europa Overige Europese landen Overige EU-landen Nederland
300 250 200 150 100
Netto-omzet x EUR 1 miljoen
50 0
08/09 09/1010/111 11/12 12/13
100
10. Diensten Deze bestaan voornamelijk uit opbrengsten voor verricht onderzoek, alsmede opbrengsten van sorteren en bewaren.
80 60 40
11. Overige opbrengsten Deze bestaan voornamelijk uit opbrengsten uit licentievergoedingen
Netto-omzet in %
20 0
08/09 09/10 10/11 11/12 12/13
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
55
jaarrekening / Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening
12. Kostprijsomzet Kosten van grond- en hulpstoffen en diensten van derden In dit bedrag zijn onder meer begrepen de inkopen producten van telers en derden en de kosten voor opslag en verpakken.
13. Personeelskosten Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten
2012/13
2011/12
14.320 2.427 2.160 18.907
13.927 2.312 1.916 18.155
300 250 200
Personeelsbestand Bij HZPC Holland B.V. en haar dochterondernemingen waren gedurende het boekjaar gemiddeld 253 fte in dienst (vorig boekjaar 245 fte). Hiervan is 154 fte werkzaam bij HZPC Holland B.V. Hierbij is uitsluitend rekening gehouden met personeelsleden met een vast dienstverband.
Specificatie aantal personeelsleden Directie en administratie Commercie / correspondentie Inkoop en logistieke planning Opslag, sorteren en transport Research & Development
2012/13
2011/12
43 64 56 33 57 253
40 62 53 33 57 245
150
Aantal medewerkers in fte
100
08/09 09/10 10/11 11/12 12/13
Directie/administratie Commercie Verkoop/logistiek Opslag/sortering R&D Verdeling medewerkers in %
14. Overige bedrijfskosten Dit jaar is de deelneming HZPC Kantaperuna OY voor het eerst meegeconsolideerd. Daarnaast is er een dotatie aan de debiteurenvoorziening gedaan van EUR 9,7 miljoen.
15. Belastingen De belastingdruk bedraagt 50,3%; deze kan als volgt worden toegelicht: Voor de Nederlandse vennootschappen is gerekend met een belastingdruk van 25%, voor de buitenlandse vennootschappen geldt een gemiddelde belastingdruk van 31,5%. Door het negatieve resultaat van HZPC Holland B.V. en een positieve bijdrage in het resultaat van de overige en met name buitenlandse deelnemingen wordt er per saldo EUR 753.000 euro vennootschapsbelasting betaald.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
56
jaarrekening / enkelvoudige balans (na bestemming van het resultaat) ACTIVA x EUR 1.000
toelichting
30-06-13
30-06-12
Materiële vaste activa 1 Bedrijfsgebouwen en -terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen
7.282 4.108 54 11.444
7.634 4.202 2 11.838
Financiële vaste activa 2 Deelnemingen in groepsmaatschappijen 21.232 17.083 Vorderingen op groepsmaatschappijen 2.882 - Vorderingen op participanten en op maatschappijen waarin wordt deelgenomen 188 153 Overige effecten 34 33 Latente belastingvordering 1.723 1.413 Overige vorderingen 66 54 26.125 18.736 TOTAAL VASTE ACTIVA 37.569 30.574 VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Grond- en hulpstoffen Vorderingen Debiteuren Vorderingen op participanten en maatschappijen waarin wordt deelgenomen Groepsmaatschappijen Belastingen en premies Overige vorderingen en overlopende activa
313
417
22.744
28.547
238 5.264 3.996 2.467 34.709
38 4.249 1.685 3.028 37.547
Liquide middelen 6.312 5.411 TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA 41.334 43.375 TOTAAL ACTIVA 78.903 73.949
35 30 25
Groepsmaatschappijen Debiteuren
20 15 10
Vorderingen x EUR 1 miljoen
5 0
08/09 09/10 10/11 11/12 12/13
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
57
jaarrekening / enkelvoudige balans (na bestemming van het resultaat) PASSIVA x EUR 1.000
toelichting
30-06-13
Eigen vermogen 3 Geplaatst kapitaal Agioreserve Wettelijke reserve Overige reserves
15.675 1.433 1.964 19.747 38.819
15.675 1.433 1.709 19.811 38.628
Voorzieningen Pensioenen Overige voorzieningen
78 264 342
146 267 413
Kortlopende schulden Schuld inzake telerdeposito’s Schulden aan leveranciers Schulden aan groepsmaatschappijen Schulden aan participanten en maatschappijen waarin wordt deelgenomen Te betalen dividend Overige schulden en overlopende passiva
30-06-12
20.767 11.912 1.173
16.565 8.674 1.225
189 784 4.917 39.742
89 2.938 5.416 34.908
25 20 15 10
Totaal passiva
78.903
73.949
Rendement op eigen vermogen in %
5 0
08/09 09/10 10/11 11/12 12/13
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
58
jaarrekening / enkelvoudige winst-en-verliesrekening x EUR 1.000
toelichting
2012/13
2011/12
Netto-omzet Producten Diensten Totaal netto-omzet
198.170 142 198.312
162.298 755 163.053
Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten
10.596 208.908
9.366 172.419
Kostprijsomzet Kosten van grond- en hulpstoffen, handelsgoederen en diensten van derden Vracht- en laadkosten Emballage Totaal kostprijsomzet
156.576 18.685 6.353 181.614
126.289 15.903 5.987 148.179
27.294
24.240
Personeelskosten Afschrijvingen Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten
12.181 1.645 18.475 32.301
12.091 1.492 9.436 23.019
Bedrijfsresultaat
-5.007
1.221
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten Financiële baten en lasten
340 - 490 - 150
304 - 516 - 212
-5.157
1.009
Vennootschapsbelasting Resultaat deelnemingen
1.280 4.893
- 325 3.758
Resultaat na belastingen
1.016
4.442
Brutomarge
Resultaat voor belastingen
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
59
jaarrekening / Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening x EUR 1.000
GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Algemeen De enkelvoudige jaarrekening maakt deel uit van de jaarrekening 2012/13 van de onderneming. Voor zover posten uit de enkelvoudige balans en de enkelvoudige winst-en-verliesrekening hierna niet nader zijn toegelicht, wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en de winst-en-verliesrekening. De cijfers voor 2011/12 zijn, waar nodig, geherrubriceerd om vergelijkbaarheid met 2012/13 mogelijk te maken. Financiële instrumenten In de enkelvoudige jaarrekening worden financiële instrumenten gepresenteerd op basis van de juridische vorm. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling De grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gelijk aan die voor de geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening. Resultaat deelnemingen Het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel van de onderneming in de resultaten van deze deelnemingen. Resultaten op transacties, waarbij overdracht van activa en passiva tussen de onderneming en haar deelnemingen en tussen deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, zijn niet verwerkt voor zover deze als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd. Fiscale eenheid De bedrijven die onderdeel uitmaken van de fiscale eenheid staan hieronder vermeld: Stet Holland B.V. Bonna Terra B.V. Zos B.V. Zos Wehe B.V. Partcipatie Maatschappij Buitenland B.V. HZPC Holland B.V. is hoofdelijk aansprakelijk voor de VPB-last van deze deelnemingen. Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen Dit betreft het aandeel van de onderneming in de resultaten van haar deelnemingen, waarvan een bedrag van EUR 4.621.000 (2011/12 EUR 3.072.000) groepsmaatschappijen betreft. Groepsmaatschappijen De vorderingen en schulden met groepsmaatschappijen hebben betrekking op kortlopende handelstransacties en zijn niet rentedragend.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
60
jaarrekening / Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening 1. Materiële vaste activa Overzicht samenstelling en verloop
Bedrijfsgebouwen en terreinen
Machines en installaties
Andere vaste bedrijfsmiddelen
Totaal 2012/13
Totaal 2011/12
7.634 346 7.980 - 7.980 -698 7.282
4.202 833 5.035 - 5.035 -927 4.108
2 72 74 - 74 -20 54
11.838 1.251 13.089 - 13.089 -1.645 11.444
12.239 1.091 13.330 13.330 -1.492 11.838
16.052 -8.770 7.282
12.213 -8.105 4.108
293 -239 54
28.558 -17.114 11.444
27.307 -15.469 11.838
Stand begin boekjaar Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Stand einde boekjaar Aanschaffingswaarde per 30-06-2013 Cumulatieve afschrijvingen Stand einde boekjaar 2. Financiële vaste activa Overzicht samenstelling en verloop
Vorderingen op
participanten en
Deelnemingen
Vorderingen op
op maatschappijen
Latente
in groeps-
groeps-
waarin wordt
Overige
belasting-
Overige
Totaal
maatschappijen
maatschappijen
deelgenomen
effecten
vordering
vorderingen
2012/13
Boekwaarde per 1 juli
17.083
-
153
33
1.413
54
18.736
Investeringen/toename Resultaat deelnemingen Dividend/aflossingen Herwaardering Koersverschillen Overige waardemutaties Mutaties 2012/13
- 4.893 - 703 - - 41 - 4.149
2.882 - - - - - 2.882
98 - - 63 - - - 35
- - - - - 1 1
310 - - - - - 310
18 - - 8 13 - - 11 12
3.308 4.893 - 774 13 - 41 - 12 7.387
Boekwaarde per 30 juni
21.232
2.882
188
34
1.723
66
26.125
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
61
jaarrekening / Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening
Deelnemingen in groepsmaatschappijen Onder de deelnemingen in groepsmaatschappijen worden de deelnemingen verantwoord die staan weergegeven onder de consolidatiegrondslagen. Vorderingen op groepsmaatschappijen Dit betreft een lening aan HZPC Kantaperuna Oy met een rentepercentage van 4%. Hiervan dient EUR 0,9 miljoen voor 30 juni 2016 te zijn ontvangen. Het resterende gedeelte heeft een looptijd tot en met 30 juni 2020. Latente belastingvordering De vordering latente belastingen is ontstaan door waarderingsverschillen in materiële vaste actva en vorderingen. Het verschil tussen de aldus berekende belasting en de op termijn verschuldigde belasting of te vorderen belasting wordt tot uitdrukking gebracht in de vordering c.q. voorziening voor latente belasting. 3. Eigen vermogen Gestort en opgevraagd kapitaal Het maatschappelijk kapitaal bedraagt per balansdatum EUR 50.000.000, bestaande uit 2.500.000 gewone aandelen van EUR 20 nominaal. Hiervan zijn geplaatst en gestort 783.725 aandelen. De waarde van het gestort en opgevraagd aandelenkapitaal bedraagt EUR 15.674.500. Overzicht samenstelling en verloop
Boekwaarde per 1 juli Dividenduitkering Overboekingen Resultaat van het boekjaar Koersverschillen Boekwaarde per 30 juni
Gestort en opgevraagd kapitaal
Agio- reserve
Wettelijke reserves
Onverdeelde winst
Totaal 2012/13
15.675
1.433
1.709
19.811
38.628
- - - - -
- - - - -
- 255 - - 255
- 784 - 255 1.016 - 41 - 64
- 784 1.016 - 41 191
15.675
1.433
1.964
19.747
38.819
De wettelijke reserve is enerzijds gevormd in verband met een verstrekte lening aan Vereniging HZPC, die dit geld heeft gebruikt om leden van de Vereniging een financiering te bieden voor de aankoop van certificaten van aandelen HZPC Holland B.V. en is anderzijds gevormd in verband met ingehouden winsten bij de niet-geconsolideerde deelnemingen.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
62
JAArrEkENINg / tOeLiCHtiNg OP De eNkeLVOuDige jAArrekeNiNg
Overige toelichtingen x EUR 1 Bezoldiging directie en raad van commissarissen Ten laste van het boekjaar: Raad van commissarissen
2012/13
2011/12
74.000
77.000
Ingevolge artikel 383 BW 2 Titel 9 is vermelding van de bezoldiging van de directie achterwege gebleven. x EUR 1 Honoraria van de accountantsorganisatie Ten laste van het boekjaar: Controle van de jaarrekening nederland (KPMg Accountants n.V.) Controle van de jaarrekening buitenland (KPMg Accountants) Controle van de jaarrekening voorgaand boekjaar Fiscale werkzaamheden overige werkzaamheden Totaal honoraria van de accountantsorganisatie
2012/13
2011/12
65.000 40.375 10.000 15.738 27.694
63.350 36.519 15.975 16.560 10.758
158.807
143.162
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Dit betreft verplichtingen uit hoofde van operationele leaseverplichtingen en huur voor een bedrag van EuR 0,6 miljoen op jaarbasis. Ter afdekking van handelstransacties in consumptieaardappelen voor het komende oogstjaar neemt HZPC Holland B.V. termijnposities in op de aardappeltermijnmarkt voor rekening en risico van de telers. Deze posities worden dagelijks gewaardeerd op actuele waarde. Eventuele resultaten op de per ultimo boekjaar openstaande posities worden verantwoord in het boekjaar waarop de oogst betrekking heeft. Het ongerealiseerde koersresultaat op balansdatum bedraagt EuR 3.600.
Joure, 17 oktober 2013 De directie, g.F.J. Backx, chief executive officer F.L. Tijmstra, chief financial officer H. Verveld, commercial director JaarVerslag HZPC 2012/13
63
overige gegevens /
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Aan: de directie, raad van commissarissen en aandeelhouders van HZPC Holland B.V.
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening over boekjaar 1 juli 2012 tot en met 30 juni 2013 van HZPC Holland B.V. te Joure gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 30 juni 2013 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over boekjaar 1 juli 2012 tot en met 30 juni 2013 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het directieverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als zij noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij
voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het inrichten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
64
overige gegevens /
Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van HZPC Holland B.V. per 30 juni 2013 en van het resultaat over boekjaar 1 juli 2012 tot en met 30 juni 2013 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Groningen, 17 oktober 2013
KPMG Accountants N.V.
U. Kleinhuis RA
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
65
overige gegevens / 12
x EUR 1.000
10
Winstbestemming Resultaat boekjaar Toevoeging aan de overige reserves Resterende winst
2012/13
2011/12
1.017 - 232 784
4.442 - 1.503 2.939
Toevoeging Dividend Bestemming nettowinst per aandeel x EUR 1
Voorgesteld wordt om de resterende winst ad EUR 783.725 ter beschikking te stellen aan de aandeelhouder. Per aandeel is EUR 1 dividend beschikbaar. Dit voorstel is vooruitlopend op de formele besluitvorming in de balans verwerkt.
8 6 4 2 0
08/09 09/10 10/11 11/12 12/13
100 80
Statutaire winstbestemmingsregeling Op grond van artikel 27 van de statuten van HZPC Holland B.V. kan van de vennootschappelijke winst jaarlijks een door de directie met goedkeuring van de raad van commissarissen te bepalen bedrag worden gereserveerd. De resterende winst staat ter vrije beschikking van de algemene vergadering van aandeelhouders.
60
Bestemming nettowinst per aandeel in %
40 20 0
08/09 09/10 10/11 11/12 12/13
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
66
Colofon Tekst HZPC Ontwerp De Bey communicatie & vormgeving bv, Franeker
jAARVErSLAG HZPC 2012/13
67
Focus on the future
HZPC Holland B.V. Edisonweg 5, 8501 Xg Joure Postbus 88, 8500 AB Joure
Phone +31 (0)513 489 888 Fax
+31 (0)513 489 800
E-mail
[email protected] www.hzpc.com