JAARVERSLAG Gemeente Overbetuwe. Overal actief!

JAARVERSLAG 2011 Gemeente Overbetuwe

Overal actief!

April 2012

INHOUDSOPGAVE

Voorwoord

blz. 2

Algemeen Ontwikkelingen Bestuur/Raad van Toezicht Personeel Vrijwilligers

blz. blz. blz. blz.

3 4 4 4

Inhoudelijk verslag Opdracht 1: Jongerenwerk Opdracht 2: Opbouwwerk Opdracht 3: WMO ondersteuning Opdracht 4: Opstap Opdracht 5: Vrijwilligers Steunpunt en Maatschappelijke stages Opdracht 6: Home-Start Extra opdrachten: Klimaatneutraal & Onvoorzien

1

blz. 5 blz. 11 blz. 13 blz. 17 blz. 21 blz. 26 blz. 29

VOORWOORD Voor u ligt het jaarverslag 2011 van Stuw voor de gemeente Overbetuwe. Hiermee leggen wij verantwoording af voor de werkzaamheden die de gemeente gesubsidieerd heeft en die gebaseerd zijn op de afspraken die eind 2010 zijn gemaakt. Ook dit jaar was ons streven om zoveel mogelijk te beschrijven wat de resultaten zijn geweest van onze dienstverlening. We zoeken samen met de gemeente nog steeds naar verbeteringen in onze wijze van rapporteren. Ook in 2012 gaan we verdere stappen zetten, zodat we steeds duidelijker kunnen laten zien dat “de gemeente aan Stuw de goede dingen vraagt en dat Stuw de goede dingen levert”. Gelukkig is er tussen de gemeente en Stuw veel onderling vertrouwen, die gebaseerd is op een jarenlange samenwerking. Toch is het goed om elkaar “scherp” te houden en een helder verantwoordingsmodel te hebben. Wij menen met dit jaarverslag, in combinatie met onze financiële jaarrapportage, een goede inkijk te geven in onze stichting en in de diensten die we hebben geleverd. Uiteraard staan wij altijd open voor suggesties voor verbeteringen. In dit verslag kunt u lezen dat we bij Stuw niet stil zitten. Onze jongerenwerkers zijn vaak op straat om jongeren op te zoeken en hen te ondersteunen bij het volwassen worden, ons WMO team ondersteunt ouderen en andere kwetsbare mensen bij het vinden van maatwerk in begeleiding. Als vanzelfsprekend helpen onze mensen de bewoners van Overbetuwe bij het zelf vormgeven van hun leven, bij het vrijwilligerswerk en de opvoeding van hun kinderen. Zo willen we een bijdrage leveren aan een sterke samenleving, waarin iedereen een plek heeft en waarin het heel normaal is dat je elkaar helpt. Het bestuur en het management zijn bijzonder trots op het team van uitvoerende medewerkers, dat verantwoordelijk is voor alle inhoudelijke resultaten uit dit verslag. Al onze medewerkers hebben zich geweldig ingezet vanuit een enorme betrokkenheid bij de organisatie en bij de doelgroep. Het bestuur is hen daarvoor bijzonder dankbaar. Het bestuur van Stuw heeft zich dit jaar gebogen over de toekomst van Stuw en heeft een aantal belangrijke besluiten genomen. Omdat de omgeving van Stuw steeds complexer wordt (politieke ontwikkelingen, toename aantal opdrachtgevers, verzakelijking en professionalisering) is besloten om het bestuur te professionaliseren en een overgang te maken naar een Raad van Toezicht model. In april is de Raad van Toezicht geïnstalleerd en is een professionele bestuurder aangesteld. Daarnaast hebben we verder gewerkt aan schaalvergroting met een collega-organisatie in de regio. Naar alle waarschijnlijkheid zal dit medio 2012 leiden tot een bestuurlijke fusie. Stuw blijft echter gewoon Stuw, onze mensen blijven dezelfde en ook onze dienstverlening verandert niet. Wel zullen we onze krachten bundelen en waar mogelijk komen tot meer efficiency. Stuw heeft ook dit jaar weer geen gebrek gehad aan uitdagingen. Die hebben we aangepakt, samen met onze professionele en vrijwillige samenwerkingspartners. Wij bedanken hen, en onze opdrachtgevers, voor hun vertrouwen in ons en onze organisatie. Ik wens u veel leesplezier toe. Ruud Geerts, directeur bestuurder Onze slogan is en blijft: WERKEN AAN DE SAMENLEVING, STUW VERSTERKT!

2

ALGEMEEN Stuw voerde in 2011 opdrachten uit voor 5 gemeenten. Overbetuwe is vanouds de grootste opdrachtgever (WMO, Vrijwilligersondersteuning, jongerenwerk). Daarnaast werkten medewerkers van Stuw in de gemeenten Millingen aan de Rijn (jongerenwerk en CJG), Groesbeek (CJG), Lingewaard (Opstap) en Ubbergen (combinatiefunctie). Verder werkte Stuw voor de provincie Gelderland (KernGezond/dorpscontactpersonen), voor woningcorporatie Vivare (leefbaarheid) en voor het samenwerkingsverband KernGezond in Overbetuwe. Reeds enkele jaren werkt Stuw samen met de gemeente Overbetuwe aan een heldere beschrijving van de opdrachten en het aanbod, waarbij het streven is om de verantwoordelijkheid te leggen daar waar die hoort: de gemeente is verantwoordelijk voor de opdracht en voor het benoemen van de daarbij behorende gewenste resultaten, Stuw is verantwoordelijk voor de uitvoering en de realisatie van de gevraagde resultaten. Dit proces is nog niet afgerond. Het belangrijkste in de relatie tussen gemeenten als opdrachtgevers en Stuw als opdrachtnemer is, dat deze gebaseerd is op onderling vertrouwen. In de afgelopen jaren is hier door beiden positief geïnvesteerd en dat heeft geleid tot de huidige situatie, waarin dat vertrouwen inderdaad volop aanwezig is. Ontwikkelingen De kanteling en Welzijn Nieuwe Stijl 1 In 2010 is de Kanteling ingezet en is het welzijnswerk nieuw leven ingeblazen door o.a. de toenmalige staatssecretaris. Deze trend is volop doorgezet in 2011 en heeft enorme gevolgen voor de uitvoering en de werkwijze van Stuw: meer naar de mensen toe, uitgaan van eigen kracht van de burger en zoeken naar de vraag achter de vraag. Vraaggestuurd werken vergt een andere aanpak. In 2011 hebben wij een begin gemaakt met de invoering van deze verandering, die gevolgen heeft voor alle medewerkers. In 2012 zullen we verder gaan met deze ontwikkeling om adequaat in te kunnen blijven spelen op de vragen die er leven. WMO doelgroepen en bezuinigingen De WMO is bedoeld voor alle inwoners van de gemeente, waarbij speciale aandacht uitgaat naar de kwetsbare burgers. Mensen zijn in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor hun welzijn. Dat betekent onder andere dat ook ouderen in principe voor hun activiteiten moeten betalen. De gemeente Overbetuwe bezuinigde daarom fors op het ouderenwerk en Stuw moest daarom de eigen bijdrage voor diverse activiteiten (seniorensoos, MBvO) verhogen. Partners Stuw werkt nauw samen met een groot aantal professionele en vrijwilligersorganisaties binnen het werkgebied. In 2011 was dat in de gemeente Overbetuwe onder andere met:  Wijkplatforms, dorpsraden, bewonersgroepen  Meldpunt/Steunpunt Mantelzorg Overbetuwe en aangesloten organisaties  Zorgcentra (St. Samen Zorgen, Attent WWZ)  Zorginstellingen (Driestroom, Plurijn, MEE Gelderse Poort, Gelderse Roos (Indigo), VGGM, STMG, RIBW)  Politie  Woningcorporaties  ROC Rijn IJssel  Vluchtelingenwerk  Bureau Halt, Lindenhout, BJZ. Aan het Meldpunt/Steunpunt Mantelzorg levert Stuw professionele ondersteuning, die vooral bestaat uit begeleiding van vrijwilligers, coördinatie van de activiteiten/dienstverlening en signaleren. Met de zorgcentra en een aantal zorginstellingen vormt Stuw het samenwerkingsverband “KernGezond”, van waaruit afstemming en ontwikkeling van KernPunten wordt gerealiseerd. Behalve de coördinatie van de KernPunten is Stuw verantwoordelijk voor de coördinatie en verdere ontwikkeling van deze samenwerking. Stuw is tevens “penvoerder” van KernGezond. Partners in Millingen en Groesbeek betroffen meestal locale en regionale organisaties in onderwijs, jeugdzorg en veiligheid. 1

De Kanteling is de term die staat voor de ontwikkeling binnen de gemeenten om WMO-cliënten op een andere wijze te benaderen. Daarbij gaat de aandacht naar outreachend werken (naar de mensen toe, keukentafelgesprekken), de vraag-achter-de-vraag en uitgaan van de mogelijkheden van de cliënt.

3

Schaalvergroting Al enige jaren is Stuw op zoek naar geschikte partners, collega-welzijnsorganisaties in de regio, om door middel van schaalvergroting een professionaliseringsslag te maken, wat moet leiden tot een inhoudelijke, organisatorische en financiële versterking. In 2011 is intensief overleg geweest met de collega welzijnsorganisatie in Groesbeek (SWG) om te komen tot een bestuurlijke fusie. Doel is om te komen tot meer efficiency en kostenbesparing, om elkaar inhoudelijk te versterken en gezamenlijk nieuwe dienstverlening te ontwikkelen in de regio. Het streven is om medio 2012 de fusie te realiseren. Belangrijke voorwaarde voor deze schaalvergroting is dat de locale inbedding en de locale relaties met opdrachtgevers, samenwerkingspartners en klantgroepen intact blijft. Bestuur / Raad van Toezicht Tot 21 april 2011 kende Stuw een toezichthoudend bestuur, daarna is een scheiding aangebracht tussen toezicht (Raad van Toezicht) en (professionele) bestuurder (de heer P. Wijnands). Het bestuur bestond uit: De heer J.W. Voogd voorzitter De heer J. van Duren penningmeester Mevrouw H. Doornenbal lid De heer E. Elbers secretaris Mevrouw D. Rikken lid Met uitzondering van de twee laatstgenoemden gingen deze leden over in de Raad van Toezicht. Het bestuur / Raad van Toezicht vergaderde in 2011 5 keer. Belangrijke bespreekpunten waren: financiële verslagen, strategische beleidskwesties, ziekteverzuim, nieuw bestuursmodel (nieuwe statuten en reglementen, aanstelling bestuurder). Schaalvergroting was een vast agendapunt voor bestuur / RvT. In verband hiermee heeft de RvT twee keer overleg gehad met de RvT van SWG/Domino (Groesbeek). Een keer overlegde het bestuur met de wethouder van Overbetuwe. Personeel In 2011 waren bij Stuw 22 medewerkers in dienst. De formatie bedroeg in 2011 17,5 fte. Daarvan was 4 fte voor de overhead. De PVT (personeelsvertegenwoordiging) bestond uit 3 medewerkers. De PVT heeft 5 keer overleg gevoerd met het bestuur en de directeur. 2 Het gemiddelde ziekteverzuimpercentage bedroeg dit jaar 7,5 % ). In 2010 was dit 7,13 %. Langdurig ziekteverzuim hield gedeeltelijk verband met de ervaren hoge werkdruk. De oorzaak hiervan ligt o.a. in de enorme betrokkenheid van de medewerkers bij de doelgroep, interne onduidelijkheid over taakomschrijving (in relatie tot de opdrachten) en over de resultaatverantwoordelijkheid. Daarom is in 2011 een extra coördinator aangesteld voor het WMOteam. Deze heeft fors geïnvesteerd in begeleiding met als gevolg dat in december het ziekteverzuimpercentage fors is afgenomen. Vrijwilligers Bij Stuw werken ongeveer 150 vrijwilligers. Samen met de betaalde krachten zijn zij het hart van de organisatie. Dit jaar hebben we uitgebreid stil gestaan bij de positie van onze vrijwilligers. Zij hebben een belangrijke plek in de organisatie. Daarom hebben we dit jaar een vrijwilligersavond georganiseerd uit waardering voor al het werk dat zij verzetten. In de Kultuurklup in Elst hadden we een cultureel programma met een liedjeszanger, gevolgd door een gezellige nazit. De 110 aanwezige vrijwilligers hebben genoten.

2

het gemiddelde ziekteverzuimpercentage voor de hele branche ligt op 5,89%

4

OPDRACHT 1: JONGERENWERK OVERBETUWE Algemeen e Het jongerenwerk in Overbetuwe is een laagdrempelige ”0 lijns” vrijetijdsvoorziening voor de jeugd van 12 tot 23 jaar. Hiermee sluit het ook aan bij de leeftijdsdoelgroep van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Het jongerenwerk biedt kansen aan jongeren, ondersteunt hen bij het realiseren ervan en helpt hen op een goede wijze volwassen te worden. Het jongerenwerk wil zoveel mogelijk preventief zijn (bewustwording, erkenning en bereidheid tot verandering). Zelfredzaamheid en sociale weerbaarheid van de jongeren staan centraal bij het uitvoeren van recreatieve, educatieve en vormende activiteiten, evenals dienstverlening, informatie en advies. Vaak e is het jongerenwerk in 1 instantie een luisterend oor. In 2011 had het jongerenwerk in Overbetuwe de volgende opdrachten: 1) Verminderen en voorkomen van risicogedrag van jongeren 2) Bevorderen ontplooiing en participatie van jongeren 3) Meer betrokkenheid en tolerantie bij jeugd en volwassenen 4) Verminderen en oplossen van overlast 5) Sterk netwerk rond de jeugd Werkwijze Het jongerenwerk zette verschillende methodieken en werkvormen in om jongeren te bereiken. Bijvoorbeeld middels de permanente jongerenaccommodaties in Elst, Heteren, Valburg en Driel. Of middels een avondopenstelling van 1 x per week in Zetten. Daarnaast bezochten jongerenwerkers en het straatteam gemiddeld 4 keer per week jongeren op in hun eigen omgeving. Vanaf medio 2011 werd 3 keer per week als mobiele ontmoetingsplek de schoolbus ingezet (Driel, Zetten, scholengemeenschap het Westeraam). Deze schoolbus is in 2011 met steun van het Oranjefonds ingericht als ontmoetingsplek. De bus beschikt over diverse sport-, spel-, en informatiemateriaal. Een vrijwillig chauffeur bezocht samen met een jongerenwerker diverse locaties. Door gadgets uit te delen is het voor het jongerenwerk gemakkelijker om met jongeren in gesprek te gaan. Het bereik blijkt groter indien er voor jongeren wat „te halen‟ is. Het jongerenwerk werft jongeren d.m.v. mond tot mond reclame, persoonlijke benadering en is een vast gezicht tijdens inlopen in accommodaties. Bij het vinden en binden van jongeren en (jongere) vrijwilligers zet het jongerenwerk sociale media in. De Jongin-pagina was hiervoor minder geschikt, echter per 2012 is ook deze „social media proof‟. In Zetten is een website gemaakt. Daarnaast wordt er gewerkt met Twitter, Facebook en eerder met Hyves (halverwege 2011 vervangen door Facebook). 1) Verminderen en voorkomen van risicogedrag van jongeren Het afgelopen jaar is binnen het jongerenwerk op het gebied van voorlichting en preventie gewerkt met thema’s. Bepaalde onderwerpen zijn afhankelijk van de periode voor jongeren actueel. Door middel van discussies, specifieke activiteiten, foldermateriaal en gadgets gaan jongerenwerkers in gesprek met jongeren. 1. Zo stond rondom de carnaval alcohol en drugs op het programma. In deze periode komen veel jongeren vaak ook voor het eerst in aanraking met alcohol. Tijdens het jeugdcarnaval (300 bezoekers) is extra aandacht besteed aan alcoholbeleid (i.s.m. de carnavalsvereniging) en het informeren van jongeren. 2. Voorafgaand aan de zomervakantie zijn 300 condooms uitgedeeld, 250 folders over veilig vrijen en 120 boekjes over grensoverschrijdend gedrag (30 tips om beter in bed te worden). In Elst was een activiteit waarbij jongeren anoniem vragen konden stellen aan dokter Love. In Valburg, Zetten en Heteren zijn in de accommodaties gesprekken gevoerd. Dit naar aanleiding van een landelijk toename in SOA‟s en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Daarnaast is er 2 keer door het jongerenwerk een training vanuit GGZ gevolgd over seksualiteit. 3. In september zijn er samen met het steunpunt mantelzorg lessen gegeven op middelbare scholen rondom jonge mantelzorgers. Dit naar aanleiding van het signaal dat 1 op de 5 jongeren een jonge mantelzorger is. Jonge mantelzorgers konden indien gewenst aangeven behoefte te hebben aan extra begeleiding of een” lotgenoten”-groep. Hier kwamen slechts weinig aanmeldingen uit. Wel is de term jonge mantelzorger bij zowel leerlingen als docenten verhelderd, en weet men waar men terecht kan voor ondersteuning of informatie.

5

4. Tijdens de November-drugsmaand zijn gerichte activiteiten rondom alcohol en drugs georganiseerd. In Heteren en Zetten een drugsshow en in Elst een alcoholvrije cocktailparty. Groot succes was de cursus voor 18 vrijwilligers van het jongerenwerk over middelengebruik en omgaan met bezoekers die onder invloed zijn. Tijdens het ambulante werk zijn er 80 alcoholblaastesten uitgedeeld en 20 keer gerichte informatie over Iriszorg. Tijdens jongerenfeest AllDance was er een alcoholvrije cocktailbar van happy drinks en werden vrijwilligers vooraf geïnstrueerd door de wijkagent. Over het project Alcohol en Drugs heeft Stuw een apart verslag gemaakt. 5. In december is een uitgebreide campagne rondom vuurwerk gestart. In alle jongerencentra zijn discussieavonden geweest over het veilig omgaan met vuurwerk en de gevaren van illegaal vuurwerk. Dit is ook meegenomen met de ambulante rondes van het straatteam. Met name in Zetten is gezien de verwachte jongerenproblematiek extra ingezet op informatie over vuurwerk. In totaal zijn 500 aansteeklonten en 300 informatiebrochures van Halt verspreid. Ook is er een videoworkshop geweest rondom het maken van een vuurwerkvideo door de jeugd. 6. In Heteren bleken jongeren veel vragen te hebben rondom werk en scholing. Hiervoor is tijdens de zomervakantie extra inzet geweest door het jongerenwerk om samen met jongeren te kijken naar een zinvolle dagbesteding. Bijkomend probleem kunnen schulden zijn; hiervoor is een extra training gevolgd door de jongerenwerker. In totaal zijn uit dit project 3 doorverwijzingen voortgekomen, jongeren zijn begeleid richting werk (2x) en school (1x). Jongeren met problemen; doorverwijzen en interventies 72 jongeren werden intensief begeleid door het jongerenwerk. Een toename t.o.v. 2010 (toen 46) mede door inzet van het straatteam en intensivering van contacten met jongerengroepen in Elst en Zetten. De aard van de problemen was divers: alcohol & drugs, schulden, sociaal isolement, soa`s, politie/justitie, psychisch, school/werk en relaties. Hierbij constateert het jongerenwerk een toename van problemen met een psychische achtergrond en problemen met schulden. Resultaten van de begeleiding waren dat 30 jongeren naar diverse organisaties zijn doorverwezen. De overige 42 zijn binnen het jongerenwerk zelf verder geholpen. Regelmatig kiezen jongeren ervoor vrijwilliger te worden binnen het jongerenwerk. Tijdens hun werkzaamheden wordt de voortgang besproken, is er nazorg en zijn er vaste momenten waarop jongeren om advies of hulp kunnen vragen aan de jongerenwerker. Ook worden zij gewezen op mogelijke hulpverleningsinstanties, zoals het JEKK, Iriszorg, Sense of MEE. Voor jongeren blijft de drempel erg hoog om (direct) professionele hulp te zoeken. Jongeren willen niet gezien worden als probleemgeval, geen stempel krijgen. Het jongerenwerk is laagdrempelig en ook toegankelijk voor jongeren “zonder problemen”. Jongeren kiezen tijdens hun contacten met het jongerenwerk ervoor advies te vragen of problemen te delen. Dit leidt tot gesprekken en soms het betrekken van ouders. e e Maar het kan ook voorkomen dat jongeren bekend zijn met de reguliere 1 en 2 lijns hulpverlening zonder dat het jongerenwerk dit weet. Daarom is in 2011 op initiatief van het jongerenwerk een begin gemaakt met de start van vangnetoverleggen, waarbij een betere afstemming is tussen politie, jongerenwerk, JEKK en leerplichtambtenaar en waardoor zorgsignalen gebundeld kunnen worden. Zowel in Zetten als Elst zijn de eerste bevindingen hierin erg positief. De afstemming/samenwerking tussen het CJG en het jongerenwerk blijft erg moeizaam. Er zijn vanuit het jongerenwerk verwachtingen t.a.v. het CJG die (nog) niet ingevuld worden. Het jongerenwerk heeft een preventieve rol, waarbij het informeren en adviseren van jongeren een van de hoofdtaken is. Het is daardoor niet gelukt om samen met het CJG in Overbetuwe preventieve cursussen of activiteiten voor jongeren te organiseren. Omgekeerd zal, door de nog niet optimale afstemming, bij een gerichte doorverwijzing van een jongere door het jongerenwerk eerder gebruik gemaakt worden van het eigen netwerk (gespecialiseerde hulpverlening) dan contact op te nemen met het CJG en de partijen die daaraan verbonden zijn. Een betere afstemming blijft de wens van het jongerenwerk en punt van aandacht in 2012.

6

2) Bevorderen ontplooiing en participatie van jongeren In totaal hebben bij groepsactiviteiten 54 verschillende vrijwilligers en stagiaires meegeholpen. Het totale aantal vrijwilligers en stagiaires (behulpzaam bij o.a. exploitatie en kleine activiteiten) is 119. Er zijn 29 vrijwilligers betrokken bij werving van deelnemers en dit heeft in totaal 150 deelnemers opgeleverd. In het kader van welzijn nieuwe stijl (WNS) legt het jongerenwerk in toenemende mate verantwoordelijkheid bij de jongeren zelf neer. We stimuleren het op eigen kracht organiseren van activiteiten voor de eigen doelgroep maar ook voor en met andere doelgroepen. Hierdoor is in 2011 minder nadruk komen te liggen op de activiteit zelf, maar juist op eigen inzet van de jongere of vrijwilliger. Dit betekent voor zowel de jongeren als de jongerenwerkers een verandering in organisatie. In sommige gevallen pakt dit heel goed uit: bijvoorbeeld het Zetten Zomer Festival en de activiteiten binnen Heteren zijn voor het overgrote deel door vrijwilligers en jongeren zelfstandig georganiseerd. Bij het organiseren van de jongerenfeesten AllDance en Smalldance blijkt dat jongeren nog veel aansturing nodig hebben en het lastig te vinden hoofdzaken van bijzaken te onderscheiden. Een conclusie die hieruit getrokken kan worden is dat het belangrijk blijft dat jongeren worden uitgedaagd, maar hierbij moet ervoor gewaakt worden dat jongeren niet overvraagd worden. In Overbetuwe was 4 keer een zaalvoetbaltoernooi met 24 deelnemers i.s.m. Spero. De eerste 2 keer werden zeer goed bezocht (24 jongeren), de laatste 2 wedstrijden werden afgelast (te weinig animo). Ondanks goede PR en persoonlijk betrekken van jeugd in jongerencentra en tijdens contacten op straat blijken jongeren minder interesse te hebben in zaalvoetbal. Of dit ligt aan de periode (tijdens de vakantie) of dat jongeren het te druk hebben (ondanks veel aanmeldingen, werd er vlak voor de wedstrijd afgezegd) is niet duidelijk. Het “Open Podium” in Overbetuwe bij de Kultuurklup in Elst is bezocht door 40 jongeren. 5 jongeren hebben als vrijwilliger meegeholpen. Het Open Podium is opgezet in samenwerking met Huis van Puck, Gelders Cultuur Pact en de Kultuurklup zelf. De finale is bezocht door 70 jongeren m.m.v. 2 maatschappelijke stagiaires en 18 optredende artiesten, in de leeftijd van 14 t/m 18 jaar. Vanuit het Open Podium is een PR-workshop georganiseerd. Jongeren leren een product te ontwikkelen en dit aan een groot publiek te tonen. Deze activiteit is opgezet met Lyceum Elst en het Vrijwilligers Steunpunt. In februari 2011 was de heropening van jongerencentrum de Uitvlucht in Elst, na een grondige opknapbeurt. Sindsdien is de Uitvlucht 2 avonden per week open en is een groep van 25 jongeren actief bij het organiseren van activiteiten. Iedere woensdagmiddag is er een tienermiddag waar gemiddeld 10 tieners langskomen. Er zijn 77 openstellingen voor de jeugd geweest. De volgende activiteiten zijn door 6 jongeren zelf georganiseerd: karaoke (4x), Hawaifeest (1x), darttoernooi (2x), Valentijnsavond (1x) en opening jongerencentrum (1x). Aan iedere activiteit doen ongeveer 15 – 20 jongeren mee. Daarnaast zijn er 23 vrijwilligers betrokken bij de organisatie en uitvoering van jongerenfeest Smalldance (14 bezoekers). Helaas trok dit feest evenals de Alldance (40 bezoekers) in de Helster erg weinig bezoekers. Reden hiervoor kan zijn de tijdsperiode of dat jongeren liever naar Arnhem of Nijmegen gaan. Ondanks de succesvolle bezoekersaantallen (500 jongeren) in 2008 van Alldance feesten. Daarnaast zijn er een dropping (10 deelnemers), gehandicaptendisco (4 vrijwilligers), Homestart diploma-uitreiking (3 vrijwilligers), 2x Barbecue (25 deelnemers). In Elst zijn daarnaast 3 volwassen vrijwilligers actief als gastheer en beheerder en verzorgen zij schoonmaak, onderhoud, exploitatie. Tijdens het Zetten ZomerFestival zijn er 110 bezoekers geweest. Jongeren, lokale (sport)organisaties en bewoners hebben gezamenlijk meegeholpen het festival te organiseren. 12 vrijwilligers hebben meegeholpen in de verzorging van PR, ontwerpen van t-shirts en het ontwerpen van de website over jongerenwerk Zetten. Er is 2 x een workshop beatcreating geweest. 1x een uitstapje naar de Efteling (12 jongeren). In de zomerperiode is 12 x een spelmiddag georganiseerd op de Lantermansweide voor tieners (15 – 20 deelnemers, 2 vrijwilligers) Daarnaast zijn er 12 vrijwilligers actief geweest in de realisatie van het jongerencentrum (1x per week). De Keet in Valburg wordt volledig zelfstandig gedraaid door vrijwilligers. Zij verzorgen zelf de exploitatie van de Keet. Er is 2 x een darttoernooi, 10 x voetbalzondag, 10x champions/europa league-avond georganiseerd. Ook is de Keet begin 2011 geheel opgeknapt om hem aantrekkelijker te

7

maken voor een jongere doelgroep. De zelfstandigheid van de groep vrijwilligers is in Valburg erg hoog. Dit komt ook doordat zij ouder zijn en al geruime tijd bij de Keet actief zijn. Zij vinden het echter lastig om een jongere doelgroep blijvend te bereiken en betrekken bij de organisatie. De jongerenwerker is aanwezig voor hulpvragen en het begeleiden van de groep vrijwilligers. Helaas heeft dit niet geleid tot een jongere doelgroep waardoor de Keet in 2012 gesloten wordt. In Driel heeft men tijdens de opening van het Duivenveld een voetbaltoernooi georganiseerd (12 vrijwilligers). Daarnaast is de bus 26 x ingezet, de bus bevat naast een playstation ook sportmateriaal zoals voetballen, jeu de boules etc. waar 20 jongeren gebruik van maken. Er zijn 2 vrijwilligers actief geweest in de voorbereiding voor de schoonmaakacties van hangplekken, waar uiteindelijk 12 deelnemers aan mee hebben gedaan. De overdekte jongerenontmoetingsruimte in de Oldenburg was 1x per week open, maar wordt per 2012 gesloten wegens tegenvallende bezoekersaantallen. De schoolbus van Stuw bleek een beter alternatief en wordt wekelijks bezocht door 20 jongeren. Het jongerencentrum Insula in Heteren kent een vaste groep van 8 vrijwilligers. Zij zijn verantwoordelijk voor de exploitatie van Insula en organiseren activiteiten voor de jeugd. Er zijn 149 openstellingen geweest. Vrijwilligers draaien met behulp van de beheerder zelfstandig een openstelling. De jongerenwerkers zijn aanwezig voor ondersteuning en advies. Daarnaast bevindt zich rondom de accommodatie een groep van 10 oudere jongeren. In Heteren is een jongerenwerker (in opleiding) dagelijks aanwezig om vrijwilligers te begeleiden en jongeren te woord te staan. Er is een grote mate van zelfstandigheid onder de vrijwilligers in Heteren. Zij dragen zelf zorg voor (kleine) activiteiten, onderhoud en schoonmaak. Het jongerencentrum en het plein zijn opgeknapt, er is 10x een muziekactiviteit geweest, 2x darttoernooi en een dropping, schaatsbaan, drugsshow en sinterkerst. Heteren kent een vaste groep 15 – 20 bezoekers. Daarnaast is een 12 tal jongeren betrokken geweest bij het DOP. Vanuit deze groep zijn 2 jongerenwoordvoerders naar voren gekomen om de belangen van hun achterban te behartigen. 3) Meer betrokkenheid en tolerantie bij jeugd en volwassenen Het afgelopen jaar is een aantal grootschalige activiteiten geweest in het kader van betrokkenheid en tolerantie. In Zetten het ZettenZomerFestival, in Heteren de ontwikkeling van de “notenDOP‟ en In Elst de werkgroep bewoners en jongeren Gemeentewei de Molenberg en werkgroep rondom de Rozenkamp. Tevens de schoonmaakactie in Driel van hangplekken. Voor Elst is in samenwerking met een 6tal bewoners, 3tal jongeren, het opbouwwerk, het WijkPlatform en de leefbaarheidsgroep voorbereidingen getroffen om een zeskamp te organiseren in Gemeentewei de Molenberg. Daarnaast is er actie gevoerd omtrent de hoeveelheid hondenpoep. De rol van het jongerenwerk is met name het enthousiasmeren en betrekken van de groep jongeren en hen te ondersteunen in de uitvoering. Tijdens de bijeenkomsten is er meer begrip ontstaan voor elkaar en zijn zowel bewoners als jongeren bereid om samen activiteiten te organiseren. Tijdens dit proces kunnen onderling ervaringen gedeeld worden en is er een beter zicht op elkaars leefwereld. Men spreekt elkaar gemakkelijker aan op ongewenst gedrag. Op dit moment zijn er mede hierdoor geen overlastklachten meer rondom Gemeentewei de Molenberg. Helaas is de zeskamp niet doorgegaan wegens te weinig aanmeldingen. De groep heeft aangegeven zich voor 2012 wederom in te willen zetten voor een leuke activiteit. In de Rozenkamp is met een (woordvoerder van) een aantal bewoners, het wijkplatform en jongeren gewerkt aan de opening van de Rozenkamp. Gedacht werd aan het organiseren van een buurtvoetbaltoernooi en aansluitend een barbecue. Door uitgelopen werkzaamheden aan de Rozenkamp zelf heeft dit niet plaatsgevonden. In 2012 wordt dit samen met het opbouwwerk opnieuw opgepakt. Wel zijn er voorbereidingen geweest omtrent het zelfbeheer van de Rozenkamp door bewoners en de realisatie van een schaatsbaan in de Rozenkamp. Hier zijn bewoners zelf verder mee aan de slag gegaan. Het straatteam van het jongerenwerk heeft daarnaast extra geïnvesteerd in contacten met buurtbewoners rondom overlastplekken of plekken waar jongeren zich veel bevinden. Door in gesprek te gaan met buurtbewoners is de door hen ervaren van overlast en gevoel van onmacht sterk gedaald. Uit onze ervaringen blijkt dat bewoners minder ad hoc reageren op overlast, zich beter verplaatsen in jongeren en meer kiezen voor een gezamenlijke aanpak. Hierdoor zijn al enkele bewonersgroepen (mede o.l.v. het jongerenwerk of de regiegroep) bijeengekomen om gemeenschappelijke afspraken te

8

maken. Dit heeft plaatsgevonden rondom de Prinsenhof in Elst, de Griend in Elst, het Duivenveld in Driel, de Steenbeekstraat in Zetten, de C1000 in Zetten en de Lantermansweide in Zetten. De projecten waarin jongeren en volwassenen samenwerken hebben meer kans van slagen indien er in beginsel geen sprake is van overlast. Daarnaast is het van belang dat er voldoende tijd wordt geïnvesteerd in het enthousiasmeren van beide partijen. Het hebben van een concrete en uitgevoerde activiteit draagt bij aan de positieve beleving van zowel jongeren als volwassenen. 4) Verminderen en oplossen van overlast In 2011 is binnen het jongerenwerk een straatteam opgericht. Dit straatteam bestaat uit een aantal jongerenwerkers die minimaal 4x per week in een wisselend tweetal een ambulante ronde door geheel Overbetuwe doen. Hiermee reageren zij op overlastsignalen vanuit de gemeentelijke “regiegroep”, signalen van individuele jongerenwerkers en signaleren zij zelf waar nodig plekken. Profilering, reactiesnelheid en herkenbaarheid zijn de belangrijkste redenen geweest om dit straatteam samen te stellen. Daarnaast krijgt het jongerenwerk op deze manier een brede indruk van de in Overbetuwe aanwezige (samenstelling van) hanggroepen. Het straatteam zoekt contact met jongeren en bewoners. Het straatteam bezoekt in overleg met de lokale jongerenwerker diverse plekken in de Overbetuwe. Na contactlegging met jongeren en omwonenden maken zij een korte analyse van de situatie. Afhankelijk van deze analyse kan er besloten worden de plek te monitoren, afspraken te maken met de wijkagent, activiteiten (op het gebied van voorlichting of recreatie) te organiseren (samen met de lokale jongerenwerker), de schoolbus in te zetten of een jong-oud project op te zetten. In Overbetuwe zijn continu straatgroepen aanwezig. Op de schaal van crimineel – overlastgevend hinderlijk hebben we niet te maken met criminele groepen, wel is het overgrote deel hinderlijk. Enkele hinderlijke groepen zijn daarnaast (toch) ook overlastgevend. Als dat zo is wordt ingezet om de overlast te verminderen/uit de wereld te helpen. In Elst zijn 13 groepen bezocht, in Driel 5 groepen, in Heteren 3 groepen en in Zetten 2 groepen. Daarnaast zijn er 8 groepen in het algemeen in beeld gekomen. In Elst, Driel en Zetten wordt wekelijks de schoolbus ingezet als mobiele jongerenontmoetingsruimte. In 2012 is er een evaluatie gepland van de JOW-methodiek (Jongere Ontmoet Wijk). Er is al wel voor gekozen om niet langer locatiegebonden maar op groepsniveau eventuele overlast te benaderen. De onderlinge samenwerking en afstemming verloopt goed. Vanuit het jongerenwerk en politie was er de behoefte om meer op lokaal niveau samen te werken. Door het initiëren van vangnetoverleggen meent het jongerenwerk hier een oplossing voor gevonden te hebben. Zie ook: http://www.overbetuwe.nl/Digitaal_loket/Producten_op_alfabet/J/jeugdoverlast_JOW Concrete interventies die vanuit het straatteam zijn gedaan: Zetten: inzet activiteitenmiddagen op de Lantermansweide, inzet schoolbus 1x per week (wisselend aantal bezoekers 8 – 15 jongeren), samenwerking jongerenwerk – JEKK – Gemeente en politie rondom aanpak overlast Lantermansweide. Door gerichte acties en samenwerking verplaatste de doelgroep zich medio 2011 naar de Steenbeekstraat waar klachten weer toenamen. Momenteel staat hier iedere donderdagavond de schoolbus. Samenwerking met HPC rondom overlast C1000 in Zetten. Driel: inzet schoolbus voor groep jongeren (20 personen). Samenwerking politie en Oldenburg i.v.m. overlast Oldenburg. Elst: Aanpak (ervaren) overlast rondom de Griend, realisatie bewonersavond en afstemming met gemeente en politie. Contacten met bewoners rondom de Prinsenhof (geen overlastmeldingen meer). Jong-oud projecten in de Rozenkamp en Gemeentewei de Molenberg (beide afname overlastmeldingen). Valburg: Klachten vanuit de dorpsraad i.v.m. de Keet zijn opgelost. Daarnaast is er regelmatig overleg gevoerd met de dorpsraad en de wijkagent.

9

5) Sterk netwerk rond de jeugd e

In Zetten is het 2 jaar van de werkgroep “overlast Lantermansweide” vervolgd. Hierbij is bij het 6 stappenplan vanuit politie aangehaakt. Het jongerenwerk is regelmatig met het JEKK de straat op geweest. Ook is er contact gelegd met de HPC en Heldringstichting inzake jeugd die zich bevond rondom de plaatselijke C1000. Vanuit de JOW werkwijze is hierop gereageerd en is er momenteel geen overlast meer. In Zetten is met name ingezet op het creëren van maatschappelijk draagvlak van jongeren(werk). Zo is een groep van 12 jongeren samen met bewoners en dorpsraad actief bezig geweest met de realisatie van een jongerencentrum. Bij de organisatie van het Zettens Zomer Festival werkte het jongerenwerk nauw samen met dorpsraad, gemeente, lokale (sport)organisaties en jongeren zelf. Rondom de Lantermansweide was er sprake van overlastproblematiek, deze is medio 2011 verschoven naar de Bellefleur/Steenbeekstraat. Hier is fors op ingezet door een samenwerking met gemeente, politie, JEKK, jongeren en bewoners. Het jongerenwerk organiseerde middagactiviteiten en zette wekelijks de schoolbus in. Ook in Valburg is er veelvuldig contact geweest met zowel de dorpsraad als de wijkagent. Ook zijn er bijeenkomsten geweest met de dorpswerkgroep (DOP). In Elst is in diverse wijken contact gelegd tussen jongeren en bewoners. Zie ook opdracht 3. Bij de Rozenkamp en gemeentewei de Molenberg zijn samen met bewoners en jongeren door het jongerenwerk bijeenkomsten geweest om een activiteit in de buurt te organiseren. Voor de Griend is in het kader van overlast een bijeenkomst georganiseerd met bewoners, gemeente en politie. In Elst is er contact met alle wijkplatforms. Met wijkplatform noord en zuid zijn activiteiten voorbereid en uitgevoerd. Hierbij was ook de leefbaarheidsgroep Koninginnebuurt en Vivare betrokken. Met wijkplatform oost is een kennismakingsgesprek geweest over jongerenoverlast en de wijkenquête. Samen met carnavalsverenigingen Batsers en Zet `m op is het jeugdcarnaval georganiseerd. Met stichting Peerd van Stal en de Helster is een grote Alldance Party georganiseerd. Ook heeft het jongerenwerk Heteren een rol gespeeld in het ontwikkelen en betrekken van 12+jeugd bij het dorpsontwikkelingsplan. Zo is er deelgenomen aan de werkgroep vanuit het DOP en advies gegeven aan dorpsraden en bewoners over 12+ voorzieningen en het in de toekomst betrekken van de jeugd bij de uitvoering. Inzake de DOP heeft het jongerenwerk een werkgroep van jongeren (2 woordvoerders, achterban van 12 jongeren) gerealiseerd. Gezamenlijk spelen zij een rol in de ontwikkeling van jongerenontmoetingsplaatsen en ruimte voor de jeugd. Ook heeft het jongerenwerk contact gehad met jeugdzorg en ruimte beschikbaar gesteld voor een project rondom gescheiden ouders. In Driel heeft het jongerenwerk 25 jongeren betrokken bij de realisatie van een JOP. Hierbij is er veelvuldig contact geweest met dorpsraden, omwonenden, werkgroep JOP, gemeente en politie. Begin september is de Ground City Style Jongeren Ontmoetings Plaats op het Duivenveld geplaatst en feestelijk geopend. In Oosterhout is aandacht besteed aan het contact met de JeJo, zij maken onder meer gebruik van Jongin voor het publiceren van activiteiten. Gemeentebreed: Stuw nam deel aan de regiegroep veiligheid. Hier werd gesproken over o.a. evaluatie en afstemming JOW, behandeling van overlastmeldingen en locaties en de plaatsing van JOP‟s. In samenwerking met bewoners, gemeente, politie en toezichthouders is er een bijeenkomst georganiseerd voor bewoners van de Griend in het kader van overlast. Daarnaast heeft het jongerenwerk geadviseerd in bijeenkomsten over sportbeleid (1 bijeenkomst), vandalisme (2 bijeenkomsten) en vuurwerkaanpak (3 bijeenkomsten). Het jongerenwerk heeft haar bijdrage geleverd aan de netwerkdag van het CJG. In het kader van “jongeren, alcohol en drugs” is overleg gevoerd met de 6 deelnemende gemeenten 8x). Daarnaast is voor het Open Podium overleg geweest met Huis van Puck, Kulturpack en de Kik (12x) Overige netwerkcontacten zijn de scholen in geheel Overbetuwe (VO), basisscholen (Elst en Heteren), CJG, Spectrum, Jongin, Kuseema, GGZ, GGD, JEKK, Lindenhout, MEE, het Vrijwilligers Steunpunt (inzake maatschappelijke stages) etc. In 2011 is ook gestart met (informatieve) contacten met de Kernpunten en de partners binnen “KernGezond”.

10

OPDRACHT 2: OPBOUWWERK De opdracht voor het opbouwwerk kende in 2011 drie componenten: 1. Dorps- en wijkplatforms zijn zelfsturende en zelfredzame organisaties 2. Dorps- en wijkplatforms organiseren activiteiten voor en door bewoners met als toevoegingen: o In 2011 maakt wijkplatform Elst Zuid zelfstandig verbindingen in de wijk o Wijkplatform Elst Zuid betrekt diverse groepen uit de wijk bij activiteiten 3. Dorps- en wijkplatforms zijn klankbord en partner voor inwoners, gemeente en belangenorganisaties.

Wijkplatforms en Dorpsraden Wijkplatform Noord en Wijkplatform Zuid zijn door het opbouwwerk begeleid. De begeleiding bestond onder andere uit het adviseren en ondersteunen van de voorzitter bij de voorbereiding van de vergaderingen en tijdens de vergadering informeren en adviseren van de deelnemers. Belangenbehartiging en betrekken van de bewoners waren de belangrijkste thema´s. Wijkplatform Oost functioneert geheel zelfstandig. Er is ook geen ondersteuning gevraagd aan het opbouwwerk voor de begeleiding en advisering van de dorpsraden in de gemeente. Doordat het budget voor buurtopbouwwerk fors is terug gebracht moest de inzet verminderd worden. In nauw overleg met de gemeente is ervoor gekozen om geen prioriteit te geven aan ondersteuning van Wijkplatforms en dorpsraden, maar aan de lopende zaken in de Koninginnebuurt. In de loop van het jaar is de opdracht gewijzigd. Hierover zijn mondeling afspraken gemaakt die niet op papier zijn bevestigd. Project “de Koninginnebuurt” Tijdens de georganiseerde bewonersavond zijn de ervaren knelpunten in de buurt geïnventariseerd en hiervoor werden enkele bewonerswerkgroepen opgericht. Stuw kreeg als taak om deze werkgroepen te ondersteunen en te helpen bij hun activiteiten. Ontmoeting Er is een bewonersgroep „Ontmoeting‟ die de ontmoetingsavonden voor de wijk organiseert in de vorm van Bingoavonden. Deze avonden worden goed bezocht en erg gewaardeerd door de bewoners. Er komen gemiddeld 35 bewoners op af. Deze bewonersgroep verzorgt de daadwerkelijke uitvoering van de avonden, de financiën (in- en verkoop) en de PR. Het opbouwwerk begeleidt deze groep op afstand via een vaste vrijwilligster die in deze bewonersgroep participeert. Bewoners beraden zich vooralsnog niet op andersoortige activiteiten in het kader van ontmoeting. Doel van deze bewonersgroep is het organiseren van gezellige avonden, ook op langere termijn. Daar wordt momenteel veel energie in gestoken. Verkeer Deze groep is uitgebreid met bewoners uit andere straten in Elst Noord en er is nauwe samenwerking met het Wijkplatform. De werkgroep heeft eind 2011 een verkeersenquête gehouden onder 100 bewoners. De resultaten daarvan worden doorgesproken met verschillende instanties ten einde de verkeersveiligheid c.q. leefbaarheid te vergroten. Het opbouwwerk begeleidt en adviseert deze groep. Leefbaarheidsgroep Het opbouwwerk onderhoudt nog wel contacten met deze groep, maar zij organiseren hun activiteiten geheel zelf. Bij de organisatie van de bewonersavond en het inwerken van de nieuwe voorzitter heeft het opbouwwerk nog wel ondersteuning geleverd. De welkomstpakketten doen de vrijwilligers van de leefbaarheidsgroep volledig zelfstandig. Nog steeds worden nieuwe bewoners in de wijk verwelkomd. In juli is er door de leefbaarheidsgroep, met steun van de opbouwwerker, een goed bezochte buurtbarbecue georganiseerd. Zeker 50 bewoners deden mee. Ook hier neemt de leefbaarheidsgroep de organisatie steeds meer zelf in handen. Overig Het opbouwwerk neemt geen deel meer aan het pandjesoverleg in de Koninginnebuurt.

11

Begin 2011 heeft een straat in de Koninginnebuurt een straatprijs van de Postcodeloterij en het Oranjefonds gewonnen. Het opbouwwerk heeft een groep bewoners gemobiliseerd die er voor gezorgd heeft dat de prijs goed in de wijk besteed is. Na overleg met de buurt heeft deze groep gekozen voor een buitentafeltennistafel, die feestelijk in gebruik is genomen. e

In 2011 heeft het opbouwwerk voor bewoners uit de Koninginnebuurt nog een 2 cursus „last van elkaar‟ georganiseerd, samen met het Rijn IJssel College. Het ging deze avond met name over het aanspreken van elkaar in de wijk. Ook is er de aandacht besteed aan de overlast van hondenpoep in e de wijk, en is er overleg geweest met politie en gemeente. De opkomst was minder dan de 1 bijeenkomst. Er zijn geen verdere afspraken gemaakt. De ondersteuning voor mensen met taalachterstanden is als buurthulpmiddel ingezet. Deze hulp wordt door een vrijwillige medebuurtbewoner gegeven. De opzet is -vanuit de pilot Koninginnebuurtom buurtbewoners in te zetten bij taalhulp voor medebuurtbewoners. De begeleiding is in de loop van het jaar door ROC Rijnijssel overgenomen. Samen met het jongerenwerk van Stuw is na opening van de Molenwei een nieuwe bewonersgroep gevormd, bestaande uit bewoners en jongeren, die samen activiteiten gaan organiseren. Opbouwwerk en jongerenwerk leveren samen ondersteuning. Vivare Ook dit jaar was budget beschikbaar van Vivare voor samenwerking met Stuw. De middelen zijn gebruikt voor extra opbouwwerkinzet voor verschillende activiteiten: De WOP-dagen zijn dit jaar niet alleen in Elst Noord maar ook in Elst Zuid georganiseerd. Tijdens deze actiedagen zorgt de WoonOmgevingsPloeg voor het aanpakken van slecht onderhouden tuintjes samen met de huurders zelf. Het opbouwwerk heeft ook andere taken uitgevoerd voor Vivare. Zo is er een begin gemaakt om doelmatig gebruik te stimuleren van ongebruikte tuintjes in een binnentuin, met als doel om verloedering tegen te gaan. Verder werkt Stuw voor Vivare in de Westeraam aan een onderzoek naar ontmoetingsmogelijkheden voor de huurders. Op basis daarvan kunnen nieuwe activiteiten worden gestart. In 2011 is hier een begin mee gemaakt, in 2012 wordt het vervolgd. Doel is om de onderlinge contacten van huurders van Vivare te stimuleren door hen ontmoetingsmogelijkheden aan te bieden.

12

OPDRACHT 3: WMO-ONDERSTEUNING, KERNGEZOND, OUDERENWERK, MANTELZORGONDERSTEUNING De volgende vragen werden gesteld bij deze opdracht: 1. Op welke wijze laat Stuw de WMO-diensten en –consulentschap aansluiten bij het gemeentelijk WMO-loket ? 2. Welke andere activiteiten ontplooit Stuw op het gebied van WMO-ondersteuning? 3. Met welke activiteiten worden de Kernpunten en het ouderenwerk vormgegeven? 4. Welke kosten worden in rekening gebracht bij de deelnemers aan ouderenactiviteiten? 5. Kunt u berekenen welke kosten Stuw maakt bij de koppeling tussen vraag (cliënt/mantelzorger) en de vrijwilliger die de ondersteuning biedt? 6. Welke andere (algemene) activiteiten voert Stuw uit op het terrein van mantelzorgondersteuning? En met welke cliëntorganisaties wordt daartoe overleg gevoerd? Ad 1: Eind 2011 hebben o.l.v. Spectrum 2 sessies plaatsgevonden tussen enkele medewerkers van de gemeente en Stuw ter verbetering van de afstemming van de verschillende loketten in de gemeente. Hiervoor was externe ondersteuning (Spectrum CMO) beschikbaar via het landelijk stimuleringsprogramma “Welzijn Nieuwe Stijl”. Deze sessies hebben tot meer inzicht geleid in de sociale kaart en de werkprocessen van een ieder. Afspraken zijn gemaakt over het vervolg op deze sessies welk in 2012 plaatsvindt. Ad 2: zie verslag hieronder. Ad 3: zie verslag hieronder. Ad 4: Alle kosten voor de ouderenactiviteiten worden door de deelnemers betaald. Dit betekende in 2011 een forse verhoging van de eigen bijdragen voor sportieve activiteiten (“Meer Bewegen voor Ouderen”) en voor ontmoetingsactiviteiten (seniorensozen). Hiervoor is in overleg met de gemeente een overgangsregeling ingevoerd, waarvoor Stuw € 5.000 extra subsidie ontving. De overige activiteiten werden al kostendekkend georganiseerd. Ad 5: deze berekening is door Stuw moeilijk te maken, omdat mantelzorgondersteuning voornamelijk wordt geleverd door het Steunpunt Mantelzorg. Ad 6: Zie verslag hieronder. De dienstverlening van Stuw binnen de opdracht: “WMO-ondersteuning….” is expliciet gericht op de volgende WMO-prestatievelden: 1. Prestatieveld 3: het geven van informatie en advies en cliëntondersteuning 2. Prestatieveld 4: het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers 3. Prestatieveld 5: het bevorderen van deelname aan het maatschappelijk verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking

Ad 1. Prestatieveld 3: het geven van informatie en advies en cliëntondersteuning Vrijwillige cliëntondersteuning (VCO) Door 5 vrijwilligers zijn 47 cliënten ondersteund. Er waren diverse situaties waarbij de VCO meerdere malen terug moesten komen om zaken af te kunnen ronden. In 4 bijeenkomsten en gedurende heel 2011 zijn deze vrijwilligers begeleid door Stuw. Als apart thema kwam in de trainingen aan de orde: bijzondere bijstand. Individuele casuïstiek met de vrijwillige cliëntondersteuners heeft in 12 situaties plaatsgevonden. Professionele cliëntondersteuning (PCO) 87 cliënten zijn aangemeld waarbij 200 huisbezoeken en 311 telefonische en/of e-mailcontacten hebben plaatsgevonden. Afstemming van diensten en zorg met andere disciplines kwam noodzakelijkerwijs regelmatig voor. 57 x vond vraagverheldering plaats en afstemming met c.q. doorverwijzing naar andere organisaties. Opvallend is dat aanvragen voor administratieve ondersteuning flink zijn toegenomen. Dit komt deels doordat andere organisaties gestopt zijn met deze dienstverlening. Formulierenbrigade 86 x is er beroep gedaan op de formulierenbrigade, die bestaat uit 5 vrijwilligers.

13

Er heeft 1 x deskundigheidsbevordering plaatsgevonden (invullen van formulieren voor aanvragen schuldhulpverlening, bijzondere bijstand en signaleren analfabetisme) en 2 x een werkoverleg. Via de folder en in de Nieuwsbrief van de Gemeente is bekendheid gegeven aan de mogelijkheden van de formulierenbrigade. Ook tijdens het werkoverleg met maatschappelijk werk is dit besproken. KernPunten Vanuit de Kernpunten wordt informatie, advies en cliëntondersteuning geleverd (zie hiervoor het jaarverslag van “KernGezond”).

Ad 2. Prestatieveld 4: het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers Mantelzorgers Ondersteuning Steunpunt Mantelzorg Het Steunpunt is onderdeel van het Meldpunt Vrijwillige Thuishulp. Deze vrijwilligersorganisatie krijgt van Stuw professionele ondersteuning. Wij verwijzen hier naar het jaarverslag van het Meldpunt/Steunpunt Mantelzorg. Daarnaast is praktische ondersteuning geboden aan 17 mantelzorgers door inzet van 8 BOS vrijwilligers (Bezoek en Oppasservice, onderdeel van Stuw). Met deze vrijwilligers is 5x een werkoverleg gevoerd. Ondersteuning individuele mantelzorgers (complexe problemen) Aan 42 mantelzorgers is door de medewerkster van Stuw in opdracht van het Meldpunt/Steunpunt Mantelzorg individueel ondersteuning geboden, naast 58 huisbezoeken en 118 telefonische of emailcontacten. Regelmatig werd voor overbelaste mantelzorgers een indicatie aangevraagd en/of vrijwillige hulp ingeschakeld. Een en ander werd afgestemd met andere disciplines zoals huisartsen en Buurtzorg. De medewerkster van Stuw informeert in opdracht van het Meldpunt/steunpunt ook Molukse en jonge mantelzorgers. Vrijwilligersondersteuning Voor de ondersteuning van vrijwilligers en hun organisaties is door de gemeente een opdracht gegeven voor een Vrijwilligers Steunpunt. Het verslag is opgenomen in hoofdstuk 4, als separate opdracht. Ondersteuning Meldpunt Vrijwillige Thuishulp Stuw levert professionele ondersteuning aan het Meldpunt Vrijwillige Thuishulp. Bij het Meldpunt werken 10 vrijwilligers als telefoonwacht. Aan hen is een uitgebreide telefoontraining gegeven. In het maandelijks werkoverleg worden complexe situaties besproken. Daarnaast zijn 12 individuele begeleidingsgesprekken gevoerd met de telefoonwachten. Ondersteuning lokale platforms ouderenwerk 2011 is een jaar met veel bewegingen voor de 3 platforms (Elst, Valburg en Heteren) geweest. De noodzakelijke bezuinigingen en beleidskeuzen moesten leiden tot de invoering of verhoging van de eigen bijdragen van de deelnemers. De aanleidingen tot deze maatregelen en de vraag, hoe de activiteiten kostendekkend te maken, hebben voor de vrijwilligers en de beroepskracht veel tijd en energie gekost. De platforms zijn 12 x bij elkaar gekomen om o.a. hierover te spreken. Ook zijn er verschillende gesprekken tussen platforms, Stuw en de gemeente geweest. Deze, en andere ontwikkelingen hadden tot gevolg dat verschillende vrijwilligers gestopt zijn met hun werkzaamheden. Tevens is geconstateerd dat samenwerking tussen de platforms vaak effectiever is. Daarom is besloten om in 2012 te komen tot één ouderenwerkplatform voor de hele gemeente.

Ad 3. Prestatieveld 5: het bevorderen van deelname aan het maatschappelijk verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking Activiteiten voor mensen met een verstandelijke beperking Voor deze doelgroep worden elke 2 weken soosmiddagen georganiseerd op zondagmiddag in De Wieken. Het aantal bezoekers varieert per week van 25 tot 35. Er zijn 6 vrijwilligers die betrokken zijn bij de organisatie. Naast individuele begeleidingsgesprekken hebben 4 bijeenkomsten en evaluaties

14

met de vrijwilligers plaatsgevonden. De begeleiding is, naast het activiteitenprogramma, vooral gericht op het werken met deze specifieke doelgroep. Regelmatig is overleg gevoerd met de begeleiders van de woonvormen (Driestroom en Philadelphia). Ook met de begeleiders (o.a. MEE) van de deelnemers die zelfstandig wonen was regelmatig contact. Regelmatig vinden gesprekken plaat met de ouders van de deelnemers die zelfstandig wonen om achter de wensen en behoeften van de doelgroep te komen. Hierin neemt Stuw steeds het initiatief. Activiteiten voor ouderen In verband met vermindering van het budget, en door bijstelling van het beleid (volwassenen moeten hun activiteiten zelf bekostigen) zijn dit jaar voor een aantal activiteiten deelnemersbijdragen ingevoerd (Seniorensoos) of fors verhoogd (Meer Bewegen voor Ouderen). Dit heeft tot veel discussie geleid en nog steeds zijn veel mensen van mening dat ontmoetings- en bewegingsactiviteiten door de overheid gestimuleerd moeten worden. De keuze die gemaakt zijn hebben ertoe geleid dat in 2011 één ouderensoos/sociëteit is gestopt (Valburg), 6 zijn zelfstandig gegaan en 2 vallen nog onder Stuw (Heteren en Randwijk). Zelfstandig gaan betekent dat de soosbezoekers met een zaalexploitant zelf afspraken maken en dat de activiteit niet meer onder verantwoordelijkheid van Stuw valt. De toekomst zal uitwijzen of de voordelen (o.a. zelfredzaamheid) op zal wegen tegen de nadelen (o.a. minder continuïteit). Bij de MBvO activiteiten en enkele creatieve cursussen waren 25 opzeggingen als gevolg van de hogere deelnemersbijdragen. Overigens moet opgemerkt worden dat wisseling in deelnemersbestand per jaar gebruikelijk is. Recreatief. Recreatieve activiteiten zijn: seniorenkoor Elst (30 deelnemers), Country Dans (13 deelnemers), teken- en schilderclubs in Elst (8 deelnemers). Door Stuw wordt minimaal eens per jaar een bijeenkomst georganiseerd voor alle docenten en contactpersonen van de activiteiten om te evalueren, ontwikkelingen door te geven en nieuwe plannen te maken. Bovendien is Stuw verantwoordelijk voor de financiële administratie. Educatief Door aanschaf van de laptops in 2010 is het mogelijk in alle kernen door de vrijwillige docenten van Seniorenweb cursussen te laten verzorgen. In 2011 zijn drie soorten computercursussen per kern verzorgd. ( basiscursussen, Internet en E-mail en fotobewerking). In totaal zijn 16 cursussen gegeven waaraan 160 senioren hebben deelgenomen. Een werkgroep van vrijwilligers uit de drie platforms coördineert de cursussen. Deze groep is vrij zelfstandig waardoor de ondersteuning van Stuw op afstand geboden kan worden. Sportief Er zijn veel senioren die wekelijks meedoen aan de MBvO (Meer Bewegen voor Ouderen): 16 groepen met in totaal 243 deelnemers. Daarnaast worden 9 andere sportieve activiteiten zoals Dynamic Tennis en yoga georganiseerd waaraan wekelijks 102 senioren deelnemen. Dag van de Ouderen (1 oktober) Jaarlijks wordt deze dag, met muziek, een hapje en een drankje, gevierd op drie locaties. Dit jaar in Elst, Herveld en Heteren. In totaal 335 bezoekers en 13 vrijwilligers. Project “Actief en Nabij” (depressiepreventie voor senioren; i.s.m. Indigo) Dit project is gestart in 2010. Na het eerste jaar is de doelgroep nauwkeuriger geformuleerd omdat in eerste instantie veel ouderen met een te complexe problematiek zich aanmelden. Begin 2011 richtte het project zich expliciet op mensen die “piekeren en somber zijn” en niet zozeer op “depressieve mensen”. Met de vrijwilligers was 4x werkoverleg en 1x volledige training door Indigo. Dit jaar is een vrijwillige coördinator gevonden, die na een inwerkperiode enkele taken van de beroepskracht kon overnemen. Zij doet nu o.a. de intakegesprekken bij cliënten. Inmiddels zijn 7 vrijwilligers en een vrijwillig coördinator actief die ingewerkt zijn en een training hebben gehad van Indigo. In totaal zijn dit jaar 23 cliënten intensief bezocht. Bij hen is het door vroegtijdig ingrijpen gelukt om zwaardere depressie te voorkomen. Op diverse locaties zijn folders verspreid; middels diverse persberichten, presentatie bij de huisartsen en het Hometeam in Oosterhout, is het project onder de aandacht gebracht.

15

Internationale vrouwengroep Elke twee weken wordt een koffiemiddag georganiseerd voor vrouwen van verschillende nationaliteiten. Doel is ontmoeting en onderlinge ondersteuning, mn. bij opvoedingsvragen. Deze activiteit wordt bijna geheel georganiseerd door vrijwilligers (4). Het aantal bezoekers ligt gemiddeld op 15 vrouwen met verschillende culturele achtergronden. De bijeenkomsten vinden sinds medio 2011 in Brede School De Plataan plaats. Deze activiteit vindt nagenoeg geheel zelfstandig plaats, zowel qua kosten als qua inzet van de vrijwilligers. Een medewerkster van Stuw begeleidt de vrijwilligers op de achtergrond, zodat enige continuïteit gewaarborgd is. Er is nauwe samenwerking en afstemming met het CJG, Vluchtelingenwerk, de basisscholen en peuterspeelzalen.

16

OPDRACHT 4: OPSTAP De vragen bij deze opdracht waren: 1. Kunt u aangeven welke activiteiten u aanbiedt op het gebied van depressiepreventie, sociaalpsychische opvang en Opstap? 2. Wij beschouwen de activiteit als vorm van vrijetijdsbesteding; kunt u aangeven welk deel van de kosten u voor rekening van de deelnemers brengt? 3. Wij verwachten dat u in de loop van 2011 de overlap in het huidige aanbod in beeld brengt, gehoord de andere aanbieders, en ons adviseert over de bekostiging in de toekomst. Ad 1: Zie verslag hieronder. Ad 2: De activiteiten worden nagenoeg kostendekkend aangeboden. De deelnemers dragen daartoe naar vermogen bij en war mogelijk worden activiteiten gesponsord of wordt bijgedragen door fondsen. Verder koopt de RIBW activiteiten in. Meer informatie is te vinden in de jaarrekening 2011. Ad 3: hiervoor is eind 2011 separaat verslag uitgebracht aan de gemeente. Activerende begeleiding De voorziening Opstap is gericht op activerende begeleiding binnen een setting waar mensen met een psychosociale beperking elkaar kunnen ontmoeten en eenvoudig vrijwilligerswerk kunnen uitvoeren. Naast mensen met een psychosociale beperking komen er ook bezoekers met een licht verstandelijke of lichamelijke beperking. Met de gemeente is eveneens afgesproken dat Opstap het totale aanbod aan activerende begeleiding in de Gemeente Overbetuwe in beeld brengt. Beoogde resultaten van Opstap zijn:  met burgers opstellen van een (traject)plan en begeleiding en uitvoering daarvan;  herwinnen van zelfredzaamheid;  burgers zijn toegerust voor vrijwilligerstaken en voeren deze ook uit;  nieuwe ontwikkelingen zijn ingezet en diensten zijn ontwikkeld;  rapportage van het aanbod aan mensen met een sociaalpsychische beperking. Opstap is voor deze mensen een laagdrempelige, veilige voorziening om anderen te ontmoeten, activiteiten en cursussen te volgen, dagritme te verkrijgen en vaardigheden op te doen. Opstap werkt op maat d.w.z. er wordt naar de mogelijkheden en de wensen van elke afzonderlijke bezoeker gekeken. Bij de intake met een nieuwe bezoeker wordt onder andere besproken wat de mensen moeilijk of lastig vinden en wat ze willen leren. Bezoekers worden zoveel mogelijk in hun eigen kracht gezet. Dit wordt gedaan d.m.v. een aanbod in creatieve, educatieve vaardigheden & individuele gesprekken. Opstap biedt mensen de mogelijkheid om door te stromen naar vrijwilligerswerk binnen of buiten Opstap. Kleine stappen zijn ook stappen vooruit Al zijn de stappen voor een buitenstaander soms klein, het resultaat voor de bezoeker is vaak een grote stap vooruit, enkele voorbeelden:

Een bezoekster met faalangst komt de deur nauwelijks uit, samen met haar thuiszorgmedewerkster komt ze een keer kijken bij Opstap: Ze durft in eerste instantie geen contact te maken of naar iemand te kijken. Is zichtbaar gespannen. Voorzichtig wordt het contact in de periode daarna opgebouwd; eerst alleen een kopje koffie drinken, dan meedoen aan een creatieve activiteit. Langzaam komt ze uit haar schulp. Na verloop van tijd maakt ze uit zichzelf contact er ontstaat een vriendschap met een andere bezoekster waarmee ze buiten Opstap dingen gaat ondernemen.

Een andere bezoekster heeft traumatische ervaringen achter de rug. Is geïsoleerd en heeft nauwelijks contacten. Is wantrouwig en soms agressief als ze zich niet op haar gemak voelt. Kan moeilijk tegen veranderingen. Na enkele maanden intensieve begeleiding in de vorm van gesprekken (soms huisbezoeken) en het voortdurend stimuleren van de bezoekster om te blijven komen naar Opstap, voelt ze zich bij Opstap steeds meer op haar gemak. Ook is ze doorverwezen naar de hulpverlening om over haar psychische problemen te praten. Inmiddels heeft ze geleerd weg te lopen als de situatie haar te heftig wordt. Ze legt uit zichzelf contact en doet nu vrijwilligerswerk bij Opstap!

Vaak blijkt na enige tijd in een gesprek met dezelfde bezoeker dat drempels/moeilijkheden een stuk minder zijn geworden. Dat biedt mogelijkheden om weer een stapje verder te gaan.

17

Vrijwilligers Bij Opstap waren in 2011 5 vaste vrijwilligers werkzaam. Naast deze vaste vrijwilligers kan Opstap altijd een beroep doen op bezoekers die bijspringen als dat nodig is. Het is mooi om te zien hoe sommige bezoekers zich ontwikkelen tot betrokken vrijwilligers. De vrijwilligers worden begeleid d.m.v. gesprekken met de beroepskracht. Bezoekers Momenteel heeft Opstap 37 vaste bezoekers. De volgende problemen komen, vaak in onderlinge samenhang, voor:  Psychiatrische problemen (schizofrenie, border-line, angststoornissen)  Psychische problemen  Eenzaamheid  Verslaving (alcohol, drugs, medicijnen)  Lichamelijke klachten/gezondheidsproblemen  Financiële problematiek (schulden etc.)  Licht verstandelijke beperking Het overgrote deel van de bezoekers staat door zijn/haar problematiek ver van de arbeidsmarkt of activiteiten. Het vraagt van de begeleiding veel geduld, doorzettingsvermogen en tact om mensen te blijven stimuleren en motiveren. Ook is het belangrijk dat de begeleiding bekend is met de doelgroep. De begeleiding heeft kennis van ziektebeelden, weet de vraag achter de vraag te achterhalen en heeft inzicht en vaardigheden om met een diverse groep om te gaan. Daarvoor is minimaal Hbo-niveau noodzakelijk. Ook is het van belang dat er een goede afstemming is met de hulpverlening. Er is indien nodig contact en afstemming rond bezoekers met andere betrokken instanties zoals RIBW, Indigo en Driestroom. De bezoekers vinden Opstap via diverse verwijzers. Instanties RIBW zelfstandig wonen Presikhaaf, oorspronkelijk aangemeld door Presikhaaf, nu geen begeleiding meer Vluchtelingenwerk Zelfmelder* Sociale zaken Stichting de Driestroom Project Actief & Nabij Dementiecoach Rijn IJssel

Aantal verwijzigen 5 4 1 18 2 4 1 1 1

*Zelfmelders kwamen bij Opstap via publiciteit (krant,affiches, mond tot mond reclame etc).

Bezoekers die een vorm van (licht) vrijwilligerswerk doen binnen Opstap: 14 Bijv: koken, tafeldekken, opruimen, afwassen, klussendienst, uitvoeren creatief programma. Bezoekers die vrijwilligerswerk doen buiten Opstap: 4 Vrijwilliger bij computercursussen van Rijn IJssel Vrijwilligster bij het ouderenwerk van Stuw Cateringklus in Kernpunt Bezoekers doorgestroomd naar dagbesteding Kunstportaal: 1 De overige bezoekers nemen deel aan de creatieve activiteit, de inloop en/of het eetcafé: 18. Woonplaats bezoekers van Opstap 30 Elst 2 Zetten 1 Oosterhout 3 Driel Lingewaard 1 Activiteitenaanbod Computerinloop

12.30 - 14.00 uur

18

(tijdelijke activiteit)

Inloop/creatief MEE-spreekuur Kookgroep

14.00 - 16.00 uur 14.00 - 16.00 uur 15.00 - 16.30 uur

Eetcafé

17.30 - 19.30 uur

proef project Vrijwilligers uit de doelgroep koken een warme maaltijd voor het eetcafé

Cursussen/workshops Opstap organiseerde het afgelopen jaar diverse creatieve workshops zoals speksteen bewerken, zeepkettingen maken, sieraden maken. Deze workshops zijn gerealiseerd dankzij sponsors en fondsen en voor de uitvoering worden vakkrachten ingezet. Ook zijn er in samenwerking met Indigo 2 educatieve workshops aangeboden: assertiviteit en antipiekeren. Regelmatig kunnen mensen zich inschrijven via Opstap voor computercursus of een computerinloop (begeleid door Opstap-vrijwilliger) beide in samenwerking met Rijn IJssel. Hieraan hebben 5 mensen deelgenomen. Bijzondere activiteiten Er zijn in het afgelopen jaar diverse bijzondere activiteiten georganiseerd. e Een biljarttoernooi, een kerstmaaltijd op 2 kerstdag en een barbecue. Deze 3 activiteiten zijn georganiseerd voor Opstapbezoekers uit Overbetuwe en Lingewaard. Ook heeft Opstap deelgenomen aan de vrijwilligersmarkt in Elst. Hier hebben twee Opstap-vrijwilligers uit de doelgroep achter de kraam gestaan. Hier zijn ook de door Opstap gemaakte creatieve spullen verkocht. Er zijn in 2011 tevens contacten gelegd met een opdrachtgever van een cadeauwebsite waar de spullen gemaakt worden door speciaal mensen met een beperking. Hiervoor hebben een aantal bezoekers van Opstap een creatieve opdracht uitgevoerd (beschilderen van schaaltjes). De gemaakte schaaltjes staan inmiddels op de cadeauwebsite. Het is de bedoeling dat er in de toekomst vaker zulke opdrachten komen. Informatieverstrekking/doorverwijzing In mei 2011 is bij wijze van experiment een spreekuur van MEE gestart tijdens de Opstap-activiteit. Bezoekers die geen begeleiding hadden van een andere instantie zoals Driestroom of RIBW konden bij MEE met hun vragen terecht. De bezoekers wisten de consulent goed te vinden. Er hebben gesprekken plaatsgevonden en er zijn adviezen gegeven. Onderwerpen die aan de orde kwamen zijn: financiën, hulp bij het invullen van formulieren, persoonlijke hulpvragen m.b.t. omgaan met tegenslagen, overbruggingsgesprekken in afwachting van wachtlijst MEE en er is een indicatie voor dagbesteding aangevraagd. Dit laatste heeft geleid tot uitstroom van 1 persoon. In 2012 wordt gekeken of het spreekuur kan worden doorgezet. Praktische hulp Opstap krijgt vaak de vraag of we behoefte hebben aan meubels en kleding. Deze spullen worden door Opstap-vrijwilligers opgeslagen en vervolgens zorgt Opstap ervoor dat bezoekers die dit nodig hebben gebruik kunnen maken van deze voorziening. Ook wordt er door vrijwilligers van Opstap tuinwerkzaamheden uitgevoerd bij bezoekers van Opstap. Trajectbegeleiding Organisaties en gemeenten kunnen bij Opstap voor mensen een traject inkopen. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat iemand bij Opstap komt om weer een dagritme te krijgen of om een cursus te volgen. Ook is mogelijk om vaardigheden op te doen als vrijwilliger. Hiervoor wordt een plan gemaakt. Een traject kan korter of langer duren. Zij die in traject zitten krijgen bij Opstap extra ondersteuning in de vorm van gesprekken met de Opstapbegeleidster. In 2010 heeft de gemeente Overbetuwe 2 trajecten ingekocht die in 2011 zijn beëindigd. Beide trajecten zijn succesvol afgesloten en hebben geleid tot regulier vrijwilligerswerk. Rapportage aanbod aan activerende begeleiding Stuw is door de gemeente Overbetuwe gevraagd om in 2011 in beeld te brengen welke door de gemeente gesubsidieerde instanties zich richten op mensen met een psychische beperking. Het doel hiervan is om te kijken waar hiaten zitten in het aanbod en waar mogelijkheden zijn om beter van elkaars activiteiten en werkzaamheden op de hoogte te raken en samen te werken. Dit om het aanbod goed op de vraag af te stemmen en versnippering tegen te gaan. Stuw heeft n.a.v. de binnengekomen informatie een rapportage met conclusies en aanbevelingen aan de gemeente aangereikt

19

Knelpunten 2011  Het “opdrogen” van de inkoop van sociale activeringstrajecten door de gemeente, waardoor financiële dekking minder wordt.  Stoppen dinsdagavondinloop wegens te weinig bezoekers.  Problematiek doelgroep vraagt intensieve(re) aanpak door Hbo-medewerker. Mogelijkheid tot inzet vrijwilligers is beperkt.  Wegens het stopzetten van een aantal Presikhaaf-trajecten bij Opstap kunnen deze bezoekers niet meer terugvallen op een vaste begeleider. Dit heeft consequenties voor Opstapmedewerkers, er wordt meer beroep op hen gedaan op het gebied van hulpverlening.  Spreekuur MEE staat onder druk; in mei 2011 is als experiment een spreekuur van MEE gestart tijdens de Opstap-activiteit. Bezoekers die geen begeleiding hadden van een andere instantie zoals Driestroom of RIBW konden hier met hun vragen terecht. De bezoekers wisten de consulent goed te vinden. Door afwegingen bij MEE is het niet zeker dat dit spreekuur kan blijven bestaan.  Bijdrage RIBW: in 2011 gold de bijdrage van de RIBW alleen nog voor mensen die via de AWBZ een indicatie hebben voor activeringsactiviteiten. Dit betekende een verlaging van de financiële bijdrage vanuit de RIBW. Het totaal aan eigen bijdragen van deelnemers in Overbetuwe in 2011 is € 3500,-. Dit wordt geïnd voor de creatieve activiteit en het eetcafé. Medio 2011 is de prijs voor het eetcafé verhoogd en per 2012 zal ook een bijdrage gevraagd worden voor de inloop. Het is niet te hopen dat hierdoor de drempel voor de mensen te hoog wordt, maar het is noodzakelijk om dit bijzondere project financieel overeind te houden.

20

OPDRACHT 5: VRIJWILLIGERS STEUNPUNT EN MAATSCHAPPELIJKE STAGES Vrijwilligers Steunpunt (VSP) De vragen in de opdracht waren: 1. Kunt u aangeven welk percentage van de vrijwilligersinitiatieven u ondersteunt? 2. Kunt u inzicht geven in de ondersteuning die u hen aanbiedt? 3. Welke kosten brengt u in rekening bij de vrager? Ter beantwoording van deze vragen onderstaand verslag. Het Vrijwilligers Steunpunt Overbetuwe biedt vrijwilligers(organisaties) de volgende ondersteuning: - A) informatie en advies (collectief en individueel) - B) koppeling van vraag en aanbod (o.a. bemiddeling) - C) scholing/ training - D) organiseren van PR-activiteiten Volgens een schatting van de gemeente zouden er 728 stichtingen en verenigingen zijn in Overbetuwe. Dit is gebaseerd op de registraties bij de Kamer van Koophandel, aangevuld met een schatting van plaatselijke afdelingen van landelijke organisaties. Het is niet duidelijk of deze organisaties ook allemaal met vrijwilligers werken en of het Vrijwilligers Steunpunt iets voor hen kan/moet betekenen. Het adressenbestand van de bij het Vrijwilligers Steunpunt bekende organisaties die met vrijwilligers werken is 470 organisaties. Ofwel 65% van de geregistreerde stichtingen en verenigingen. Eind 2011 waren van 410 organisaties e-mailadressen bekend, een toename van 33% t.o.v. 2010. 13 organisaties hebben geen e-mailadres. 3 organisaties willen geen nieuwsbrief ontvangen. 170 organisaties zijn aangemeld bij de online vacaturebank en kunnen daarop vacatures plaatsen. De ondersteuning door het Vrijwilligers Steunpunt is gratis. Het cursusaanbod blijft daarmee voor alle vrijwilligers(organisaties) toegankelijk. A) Informatie en advies Collectief Middel Persberichten

Aantal 13

Bereik Lezers v/h Gemeentenieuws, De Betuwe, De Gelderlander, TV Overbetuwe Lezers v/h Gemeentenieuws en website gemeente

Artikel op gemeentepagina

9

Nieuwsmailing Nieuwsbrief per post

5 1

Actualisering www.vrijwilligerswerk gelderland.nl/overbetuwe Serie interviews met vrijwilligers

Continu

6

Lezers Weekkrant De Betuwe

Hoofdartikel in Gelderlander over vrijwilligers in Overbetuwe Interview in Dichterbij (ledenblad Rabobank)

Min. 1

Lezers regiokatern Betuwe van De Gelderlander

1

Leden Rabobank Oost-Betuwe

Bijzonderheden NL Doet (6x), Vrijwilligersmarkt (3x), Cursusaanbod (4x) NL Doet (3x), werving vrijwilligers (5x), cursusaanbod (1x)

Circa 400 organisaties in e-mailbestand Alle organisaties in adressenbestand zonder e-mailadres

21

Contacten zijn gelegd door VSP, interviews door De Betuwe Contacten gelegd via VSP, interviews door De Gelderlander De coördinatoren van VSP zijn geïnterviewd.

Individueel Individuele vragen om meer informatie en advies worden – m.u.v. de bemiddelingen (zie hieronder) – niet geregistreerd. De individuele vragen komen naar voren tijdens de vele contactmomenten, zoals bijeenkomsten en evenementen, met vrijwilligers(organisaties). Het VSP beantwoordt de meeste vragen direct, soms is nader uitzoekwerk nodig. Een twintigtal organisaties en personen heeft het Vrijwilligers Steunpunt direct om advies gevraagd. Het ging vaak om organisaties die: - actief aan de slag gingen met thema‟s als de moderne vrijwilliger of - het Europese Jaar van het Vrijwilligerswerk aangrepen om de eigen vrijwilligers in het zonnetje te zetten; - relatief nieuw zijn en via een artikel in de krant of via via bij het Vrijwilligers Steunpunt vragen naar regels, procedures, verzekeringen etc. B) Koppelen van vraag en aanbod Vrijwilligers Steunpunt Overbetuwe koppelt “vraag en aanbod” via: - “koude bemiddeling”: op de website plaatsen organisaties hun vacatures waarop geïnteresseerden direct kunnen reageren; het VSP biedt hulp bij het opstellen of redigeren van een vacaturetekst, indien gewenst. - “warme bemiddeling”: via een persoonlijk gesprek blijkt wat iemand precies wil, krijgt hij/zij advies en wordt indien nodig het contact gelegd. - een vraag- en aanbodpagina op de website (nieuw in 2011): organisaties kunnen hun aanbod kenbaar maken aan andere organisaties, denk aan gebruik van elkaars goederen, locaties en verkeersregelaars; - netwerkcontacten. Middel 3 Online vacaturebank (inschrijvingen) Online vacaturebank (vacatures)

Vraag 19 nieuwe organisaties 60 geplaatste vacatures

Aanbod 21 nieuwe vrijwilligers 104 reacties

Via persoonlijke gesprekken 4 Vraag en aanbod (goederen, locaties etc.)

15 organisaties

24 potentiële vrijwilligers 4

0

Bijzonderheden

Reacties gaan rechtstreeks naar de organisatie die vacature heeft geplaatst (koud) (warm) Nieuw!!!

Welke mensen reageren op de online vacaturebank? Grofweg kunnen we het volgende beeld schetsen: - 35% mannen, 65% vrouwen; - 2% jonger dan 20, 10% is tussen 20 en 30, 10% is tussen 30 en 40 jaar oud, 30 % is tussen 40 en 50 jaar oud, 30 % is tussen 50 en 60 jaar oud, 7% is ouder dan 60; - Mensen ouder dan 65 hebben niet gereageerd op vacatures in de online vacaturebank of behoren tot de 10% waarvan de leeftijd onbekend is; - 20% heeft de middelbare school voltooid of de opleiding is onbekend; 10% Lbo, 31% Mbo 23% Hbo en 6% WO. De meeste reacties kwamen op vacatures van Meldpunt Vrijwillige Thuishulp (13), Wereldwinkel Elst (12), Dierenambulance (9), Kinder- en zorgboerderij Overbetuwe (8), Algemene Hulpdienst Elst (8), Woonzorgcentrum Tertzio (7) en Stuw (6). Bij de persoonlijke gesprekken blijkt circa 1/3 van de potentiële vrijwilligers vrijwilligerswerk te zoeken als vorm van integratie, sociale activering of inburgering. Wanneer mensen begeleid worden door Rijnijssel, Vluchtelingenwerk of een re-integratiecoach, adviseert het Vrijwilligers Steunpunt deze begeleiders en legt indien nodig het contact met de organisatie waar de vrijwilliger eventueel aan de slag zou kunnen. 3 4

Via www.vrijwilligerswerkgelderland.nl/overbetuwe idem

22

Van de organisaties vraagt grofweg de helft om een maatje/ een vrijwilliger die iemand in de thuissituatie vooruit helpt. Het gaat dan bijv. om het maatschappelijk werk of een logopediepraktijk. Het Vrijwilligers Steunpunt werkt hierin nauw samen met het Meldpunt Vrijwillige Thuishulp. De andere helft van de vragen gaat om knelpunten binnen de eigen vrijwilligersorganisatie (vrijwilligers gevraagd voor specifiek evenement of onderdeel). C) Scholing/ training I.s.m. met Rijnijssel en Spectrum is aan vrijwilligers(organisaties) volgend aanbod gedaan: Trainingsaanbod

Aantal deelnemers

Cursussen door Rijnijssel: Excel Omgaan met kleine ongelukjes

9 6

Workshop door Vrijwilligers Steunpunt: MaS: creëren van aantrekkelijke maatschappelijke stages voor jongeren Workshops via Spectrum: Het dak repareren als de zon schijnt Fondsenwerving en sponsoring Communicatie en publiciteit Werven en behouden van vrijwilligers Maatschappelijke stage: goed voor elkaar!

Geen, geannuleerd

Te weinig, geannuleerd 18 8 13 Te weinig, geannuleerd

Om tegen te gaan dat mensen zich wel aanmelden maar zich zonder af te melden toch niet komen opdagen is ingevoerd dat dan 25,- euro boete per persoon in rekening wordt gebracht. Bij de geannuleerde workshops gaat het blijkbaar om onderwerpen die –toch – niet de hoogste prioriteit hebben voor vrijwilligersorganisaties. De workshops en cursussen die wel doorgaan hebben direct effect of voldoen aan een acute behoefte. De geannuleerde workshops gaan over ontwikkelen en vooruit kijken. Een voorzichtige conclusie kan zijn dat organisaties hier niet/minder mee bezig zijn, dan wel dat deze tijdsinvestering als eerste wordt geschrapt. Op de website van het Vrijwilligers Steunpunt wordt onder “cursusaanbod” doorgelinkt naar: - de EHBO-verenigingen in Overbetuwe voor de EHBO- en AED-cursussen - Vrijwilligersacademie Nijmegen: een overzicht van het complete aanbod in Nijmegen e.o. waarvan een groot deel ook toegankelijk is voor vrijwilligers uit Overbetuwe Voor docenten van het ouderenwerk is een sterk verkorte EHBO/AED training op maat gemaakt, uitgevoerd door een vrijwilliger van de EHBO-vereniging in Elst. D) Organiseren van PR-activiteiten Europees Jaar van het Vrijwilligerswerk 2011 (EYV2011) Via digitale nieuwsbrieven en de website zijn vrijwilligersorganisaties geattendeerd op mogelijkheden om de eigen vrijwilligers in het zonnetje te zetten. Verschillende organisaties hebben hiervan gebruik gemaakt en hebben – soms met hulp van het Vrijwilligers Steunpunt - iets bijzonders of iets extra‟s georganiseerd. Met Plurijn is gekeken om een Overbetuws vrijwilligerspresentje te maken, dat vrijwilligersorganisaties voor een zacht prijsje konden kopen voor hun vrijwilligers. Bij de grotere vrijwilligersorganisaties (o.a. zorginstellingen) die voor voldoende aantallen konden zorgen, bleek echter te weinig animo. Daarom is dit idee niet doorgezet. De Gemeente Overbetuwe heeft een kaart laten maken met de tekst „U geeft de gemeente kleur‟ en een dankwoord van burgemeester Tuijnman. Op verzoek van het Vrijwilligers Steunpunt heeft de gemeente een tweede versie laten drukken waarop hiernaast ruimte was voor vrijwilligersorganisaties om hun eigen dankwoordje te plaatsen. Deze kaarten zijn in groten getale verspreid.

23

Door een samenwerking met Weekkrant De Betuwe kregen diverse vrijwilligersorganisaties de gelegenheid één of meer vrijwilligers te verrassen met een interview en een filmpje op de website van De Betuwe. Het Vrijwilligers Steunpunt legde hiervoor de contacten. NL Doet NL-Doet is de grootste vrijwilligersactie van Nederland. Door het hele land worden 2 dagen lang allerlei klussen aangeboden waarbij mensen vrijwillig een handje kunnen meehelpen. NL-Doet is een initiatief van het Oranje Fonds om meer aandacht te krijgen voor het vrijwilligerswerk. Het Vrijwilligers Steunpunt is intermediair in Overbetuwe door zo veel mogelijk klussen te werven en hier (groepen) vrijwilligers aan te koppelen. Met extra lokale publiciteit (persberichten, posters, mail aan organisaties) waren voor vrijdag 18 en zaterdag 19 maart 16 klussen aangemeld op www.nldoet.nl. Burgemeester en wethouders, gemeenteraadsleden, medewerkers van de Rabobank, van Stuw en van Vivare, leerkrachten van het Westeraam, leden van de Lions Club, basisschoolleerlingen, ouders en andere vrijwilligers gingen aan de slag. Er was veel aandacht en waardering door de organisaties, B&W, een presentje van het Vrijwilligers Steunpunt en veel positieve publiciteit. Vrijwilligersmarkt Ook in september 2011 is de Vrijwilligersmarkt Overbetuwe goed bezocht. 40 organisaties presenteerden zich met een kraam, optreden, demonstratie of activiteit. Met een steeds toenemend aantal organisaties (in 2010 nog 33) heeft de vrijwilligersmarkt zijn waarde inmiddels bewezen. De deelnemende organisaties hebben zich met veel enthousiasme uitgesproken in de evaluatie. Voor hen levert deze markt veel bekendheid en vaak nieuwe vrijwilligers en/of deelnemers.

Maatschappelijke Stages De vragen van de gemeente waren: 1. Kunt u aangeven tegen welke kosten u met ingang van 2012 de makelfunctie voor maatschappelijke stages zult exploiteren? 2. Heeft u een beeld welke kosten u in rekening denkt te brengen bij de vragende partij, de scholen voor middelbaar onderwijs? 3. Wij zien graag een opzet tegemoet die u in samenspraak met de betrokken scholen opstelt. Door de ontwikkelingen in het regeringsbeleid mbt MaS is de beantwoording van deze vragen nog niet gelukt in 2011. In 2012 zullen wij expliciet aandacht hieraan schenken. In de zomer van 2011 is de wet m.b.t. de maatschappelijke stages vastgesteld. Daarmee is eindelijk landelijk zekerheid over de invulling van de maatschappelijke stages, hoewel op enkele aspecten nog onduidelijkheid is. Bijvoorbeeld over de arbeidstijdenwet, die in veel gevallen bij strikte handhaving maatschappelijke stage na schooltijd onmogelijk maakt. Met de vaststelling van de wet is nu ook vastgesteld dat: - de gemeente blijvend een bijdrage ontvangt voor het makelaarschap van maatschappelijke stages en ondersteuning van de stagebieders; - scholen niet hoeven mee te betalen aan het makelaarschap. Vanuit de regionale pilot is een nieuwe ondersteuningsstructuur ontstaan, die bestaat uit: - de website www.mas-xpress.nl voor het koppelen van vraag en aanbod, inclusief ondersteuning aan scholen en stagemakelaars; - ondersteunende activiteiten als netwerkbijeenkomsten, informatiebulletin en individuele consultatie. Het makelaarschap in Overbetuwe richtte zich op: - afstemming van vraag en aanbod (tussen scholen en vrijwilligersorganisaties) - ondersteuning van stagebieders (vrijwilligersorganisaties) Afstemming vraag en aanbod Elke 2 maanden brengt het Vrijwilligers Steunpunt de stagecoördinatoren van de scholen bijeen om de vraag naar en aanbod van maatschappelijke stages te bespreken. Ook is de nieuwe stagecoördinator van het Hendrik Pierson College aangesloten, wat de afstemming binnen de gemeente in de toekomst zal bevorderen.

24

Begin 2011 bleken veel leerlingen zelfstandig een stage te vinden en minder een beroep te doen op het aanbod vanuit mas-xpress. Bovendien hebben veel leerlingen hun uren al gemaakt in voorgaande jaren toen nog uitgegaan werd van 48 tot 72 uur per leerling i.p.v. 30 uur. Daarom is in 2011 niet actief geworven op stageplaatsen in het algemeen, maar alleen specifiek op waar vraag naar was (werken bij Tertzio en werken met dieren). De verwachting is dat de vraag in 2012 weer aantrekt. Door de beperkte vraag vanuit leerlingen hadden met name stagebieders die leerlingen zochten voor evenementen het lastig (dit in tegenstelling tot 2010 toen veel leerlingen nog een stageplaats zochten). Geïnteresseerde leerlingen meldden zich bij de stagecoördinator van de school en deze meldde ruim op tijd aan de organisatie hoeveel leerlingen er komen. De organisatie had dan nog voldoende tijd om in het eigen netwerk extra vrijwilligers te werven. Op aanraden van het Vrijwilligers Steunpunt werd de vacature vaak ook gemeld op de online vacaturebank (www.vrijwilligerswerkgelderland.nl/overbetuwe) en door het Vrijwilligers Steunpunt onder de aandacht gebracht van begeleiders van mensen in een reïntegratie- of inburgeringstraject. Ondersteuning van stagebieders Op 26 januari organiseerde het Vrijwilligers Steunpunt Overbetuwe met Stichting Welzijn Lingewaard en de projectleider van het samenwerkingsverband een Meet & Greet tussen scholen en stagebieders. In tegenstelling tot andere gemeenten werd deze bijeenkomst zeer goed bezocht (ruim 50 deelnemers), zowel door vrijwilligersorganisaties die al werken met maatschappelijke stagiaires als nieuwe belangstellenden. Voor een vervolgbijeenkomst in mei in de vorm van een workshop „Creëren van aantrekkelijke maatschappelijke stages voor jongeren‟ samen met een stagecoördinator van één van de scholen was echter geen animo. Ook een workshop in het najaar over maatschappelijke stages ging niet door, te weinig belangstelling. De geannuleerde workshops gaan over ontwikkelen/vooruit kijken. Een voorzichtige conclusie kan zijn dat organisaties hier niet/minder mee bezig zijn, dan wel dat deze tijdsinvestering als eerste wordt geschrapt. De meeste ondersteuning werd daarom toch één op één gegeven in rechtstreeks contact met de stagebieders. Vaak gaat het dan om ondersteuning bij het plaatsen van vacatures op www.masxpress.nl, het duidelijk omschrijven van de maatschappelijke stage en het informeren over de werkwijze op de scholen en de verwachte vraag vanuit de leerlingen. Tot nu toe hebben makelaars geen inzage in de contactgegevens van de stagebieders die leerlingen zelf hebben benaderd. In de loop van 2012 zal dit wel mogelijk zijn, waardoor het eenvoudiger wordt deze stagebieders rechtstreeks te benaderen met het ondersteuningsaanbod. Nu loopt de communicatie naar deze vrijwilligersorganisaties via persberichten en de mailing naar de contactpersoon van de organisatie. Dit is meestal de secretaris en niet degenen die de leerlingen begeleiden, waardoor niet altijd of op tijd de juiste personen worden bereikt. De ondersteuning van vrijwilligersorganisaties op het gebied van maatschappelijke stages of op andere terreinen loopt vaak door elkaar heen. Beide komen aan bod in gesprekken met vrijwilligersorganisaties. Bovendien bereiden maatschappelijke stages vrijwilligersorganisaties voor op het werken met de „nieuwe‟ vrijwilliger. De „nieuwe‟ vrijwilligers wil zich niet voor lange tijd en een vast dagdeel in de week vastleggen, maar kortlopende klussen doen met een begin en een einde. Dit is een grote uitdaging voor vrijwilligersorganisaties en één van de belangrijkste punten waarop het Vrijwilligers Steunpunt de organisaties de komende jaren zal ondersteunen.

25

OPDRACHT 6: HOME-START In 2011 heeft Stuw van de gemeente de opdracht gekregen het succesvolle programma Home-Start voort te zetten. Het beoogde resultaat van Home-Start is: - opvoeders in staat te stellen beter op te voeden, dankzij verbeterde competenties, gedrag en/of omstandigheden; - Home-Startvrijwilligers zijn toegerust voor vrijwilligerstaken en voeren deze ook uit. De vraag die de gemeente stelde bij deze opdracht was: 1. Kunt u aangeven hoeveel vrijwilligers u heeft ingezet voor hoeveel gezinnen, hoeveel uren per vrijwilliger zijn ingezet, hoeveel uren per gezin zijn ingezet en wat de kosten van een uur vrijwillige inzet zijn? In onderstaand verslag wordt deze vraag beantwoord. VERSLAG Het zoeken naar de vraag achter de vraag is een speerpunt van Home-Start. Doordat de vrijwilliger vanuit gelijkwaardigheid en vertrouwen bij de ouders thuis komt, is er ruimte om deze vraag te onderzoeken en daarbij aan te sluiten. Home Start wil het zelfvertrouwen van ouders/opvoeders vergroten. Dit gebeurt door tijd en aandacht te geven, te deproblematiseren en ouders te wijzen op hun eigen kracht. Focussen op wat goed gaat en wat er wel binnen het bereik van het gezin en hun omgeving ligt. Het resultaat van Home-Start 2011 in Overbetuwe is dat met en na de ondersteuning vanuit HomeStart 28 gezinnen “verder” kunnen. Gezinnen die niet binnen Home-Start pasten of meer ondersteuning nodig hadden zijn doorverwezen. Per gezin kost een Home-Startkoppeling gemiddeld op jaarbasis € 2.200,- . Dit is een geringe daling t.o.v. 2010. Een vrijwilliger besteedt gemiddeld 42 uur aan een gezin (exclusief trainingen etc.). De kosten van een uur vrijwillige inzet bedraagt: € 52,40. De gezinnen Home-Start biedt ondersteuning, hartelijkheid en praktische hulp aan gezinnen met jonge kinderen. Een gezin kan op verschillende manieren met Home-Start in contact komen. Via het consultatiebureau, regionale krant, huis-aan-huisbladen, informatiemateriaal bij basisscholen, PSZ, KDV, BSO. Vervolgens brengt de coördinator van Home-Start het gezin in contact met een vrijwilliger die ondersteunt. In 2011 kwamen de verwijzingen van: - 5 x Consultatiebureau (jeugdverpleegkundigen) - 4 x gezin opnieuw aangemeld voor Home Start ondersteuning - 3 x WMO-loket - 2 x Maatschappelijk Werk Elst - 2 x Driestroom - 1 x Vluchtelingenwerk Elst, Home-Start website, leerkracht basisschool, regionaal nieuws, Stuw, kennismakingsmarkt Mama`s club, ergo therapeut. De gezinnen: uit 2010 nieuw in 2011 afgesloten in 2011 mee naar 2012 geen koppeling

11 23 16 9 6

gezinnen in de wacht

2

13 positief, 3 negatief afgesloten (geen goede match met vrijwilliger) 1 x verhuizing, 1x kinderen uit huis geplaatst, 2 x ouders willen geen ondersteuning door samenwerking van H-S met CJG, 2 x nog geen juiste match met de vrijwilliger Geen geschikte vrijwilliger, ouders vragen een zwemmaatje

Hieronder enkele gegevens over de gezinnen die nieuw aangemeld zijn in 2011. De meeste ouders wonen in Elst (13), anderen in Herveld-Andelst (3), Zetten (4), Heteren (2) en Driel (2), Randwijk (1).

26

De meeste H-S ouders komen uit Nederland. Verder uit Afghanistan (2), Marokko, Portugal, Polen, Liberia, Turkije en Rusland. Totaal aantal kinderen in H-S gezin is 57. Het gemiddelde aantal kinderen per gezin is 2,3. Gemiddelde leeftijd van de “vraagouder” is 33,2 jaar. 13 gezinnen leven van een minimumuitkering. Tevredenheid vraag & behoefte Ondersteuningsvraag

Volledig

Gedeeltelijk

Helemaal niet

Praatpaal of luisterend oor

18

2

0

Doorbreken sociaal isolement

2

1

0

Leren gebruikmaken van diensten / voorzieningen in de buurt

4

0

0

Ondersteuning bij opvoeding of aanpak 'moeilijk' kind

4

1

0

Ouders ontlasten door aandacht te geven aan kinderen

8

3

1

Praktische hulp bij verzorging kinderen

0

1

0

Praktische hulp bij organisatie huishouden / huishoudbudget

2

1

1

De vrijwilligers Nieuw aangemelde vrijwilligers Vrijwilligers die de cursus positief afronden en inzetbaar Aantal exit vrijwilligers

2009 18 12 6

2010 7 7 0

2011 8 8 0

Totaal 33 27 6

De inzet van vrijwilligers vormt de drijvende kracht van Home-Start. Op dit moment zijn 7 vrijwilligers tijdelijk niet actief omdat voor hen nog geen geschikt gezin is aangemeld. De vrijwilligers ontvangen regelmatig groeps- en individuele begeleiding. De coördinator is verantwoordelijk voor de training, 4 keer per jaar intervisie, 4 keer per jaar themabijeenkomsten en 4 keer per jaar individuele begeleiding (indien nodig vaker). De vrijwilligers komen uit Elst (18 ), Zetten (1) en Nijmegen Noord. Vrijwilligers melden zich aan via persberichten in krant, kabel tv, mond tot mond reclame, eigen netwerk. De gemiddelde leeftijd van de vrijwilligers is 50 jaar. Verwijzers en samenwerkingspartners Vanuit Home Start wordt nauw samengewerkt met het CJG en met verschillende professionele hulpverleningsorganisaties. De samenwerking met professionele organisaties en Home-Start is tweeledig. Aan de ene kant kunnen reguliere organisaties een signalerende functie vervullen en optreden als verwijzers. Aan de andere kant kunnen ze ook een rol vervullen in de vorm van deskundigheidsbevordering, bijvoorbeeld in de voorbereidingscursus van de vrijwilligers of bij terugkombijeenkomsten. Uit de praktijk blijkt dat het vaker gaat om gezinnen met veel risicofactoren. Het komt steeds vaker voor dat gezinnen in de schuldhulpverlening zitten, twee keer was er een vermoeden van kindermishandeling, ook blijkt soms tijdens de ondersteuning dat er psychische problemen bij moeder zijn. In de risicogezinnen wordt of het AMK ingeschakeld, of het gezin terug verwijzen naar de verwijzer, en /of raad vragen bij het CJG. Door ervaringsdeskundige vrijwilligers in gezinnen in te zetten, kan Home-Start door de laagdrempeligheid en hartelijkheid andere vormen van hulp en ondersteuning bieden dan professionele organisaties. Home-Start biedt juist ondersteuning waar lichte problemen nog niet uitgegroeid zijn tot zware problematiek. Soms kan Home-Start een „opstap‟ zijn naar professionele vormen van hulpverlening. Behalve het bieden van ondersteuning heeft Home-Start dan een signalerende functie. Het kan ook voorkomen dat Home-Start een functie heeft bij de „afbouw‟ van hulpverlening.

27

Om ouders te betrekken zijn met sommige organisaties opvoedavonden georganiseerd. Het streven is om de interacties tussen ouders om te praten over opvoeden en te bevorderen ouders in hun eigen kracht te zetten.

Conclusie van Home-Start In 2011 hebben we het aantal gezinnen kunnen uitbreiden tot 34, waarvan 6 niet gekoppeld zijn. Vorig jaar waren dat er 27. 2 Vrijwilligers zijn door Home-Start geïnspireerd geraakt zodat zij zelf weer in het arbeidsproces zijn opgenomen. Dit maakt het soms lastig om aangemelde Home-Startgezinnen snel te kunnen ondersteunen en een geschikte vrijwilliger te vinden. Er zijn vrijwilligers die meer dan één gezin ondersteunen. Bovendien gaat de coördinator wat vaker naar de gezinnen die in de wacht staan. Soms lukt het niet een directe koppeling te maken. Het afgelopen jaar meldden zich ook meer gecompliceerde gezinnen. Dit vraagt dus specifieke vrijwilligers die dat aankunnen en aandurven. Voor de coördinator betekent dat meer gerichte werving en begeleiding voor de vrijwilligers. Steeds beter weten de verwijzers Home-Start te vinden. Ook begint de mond tot mond reclame te werken. 1 ouder, bij wie de ondersteuning was afgerond, heeft zich voor 2012 opgegeven als vrijwilligster. Helaas haakten 2 ouders af omdat Home-Start samenwerkt met het CJG. Het CJG werkt blijkbaar bedreigend voor ouders omdat Bureau Jeugdzorg participeert. Dit is een extra aandachtspunt voor de samenwerking met het CJG.

28

EXTRA OPDRACHTEN 1. “Klimaatneutraal” Gebaseerd op het uitvoeringsprogramma “Duurzame Ontwikkeling en Energieneutraliteit in Overbetuwe” heeft de gemeente in eerste instantie 2 opdrachten aan Stuw in het vooruitzicht gesteld. De eerste opdracht betrof project 34 (opwaardering leefomgeving ouderen). Deze opdracht is in de loop van het jaar verstrekt via het samenwerkingsverband KernGezond en Stuw heeft daartoe werkzaamheden verricht. In dit kader is extra geïnvesteerd in de KernPunten, met name in de samenwerking met Overbetuwe Vitaal en in het ontwikkelen van huisbezoekprojecten in samenspraak met de HAN (lector M. van Biene). In Elst is een huisbezoekproject ontwikkeld in samenwerking met Attent wwz. Verder is meegewerkt aan de Quickscan Alzheimer/Dementie in Overbetuwe. Al deze activiteiten zullen in 2012 voortgezet worden binnen de reguliere opdrachten. De verwachting is dat in 2012 concrete resultaten te melden zijn. De tweede opdracht betrof project 35 (ontwikkelen wijkteams die aandacht geven aan duurzame ontwikkeling; organiseren van jaarmarkten in elke kern). Na enige gesprekken tussen gemeente en het samenwerkingsverband KernGezond is besloten dat deze opdracht veranderd zou worden: ontwikkelen van een boodschappendienst voor alle kernen, waarbij gebruik gemaakt wordt van een elektrische bus en waarbij kwetsbare mensen actief ingezet worden. In het najaar (oktober) besloot de gemeente om deze opdracht in te trekken. De voorbereidingen zijn toen gestaakt.

2. “Onvoorzien” De opdracht was om de post onvoorzien in te zetten voor “het mobiliseren van de vraag”. In dit kader heeft Stuw ook dit jaar geïnvesteerd in de verdere ontwikkeling van de relatie tussen opdracht geven en opdracht nemen en in de implementatie van de methodiek “Trill”. Bovendien is met diverse cliëntgroepen (ouderenplatforms, Meldpunt, wijkplatforms en dorpsraden, enz.) overleg geweest over de invulling van de opdracht, waarbij de aandacht vooral uitging naar de implicaties en de gewenste resultaten. Vooral de bezuinigingsvoorstellen binnen het ouderenwerk (“activiteiten dienen zichzelf grotendeels te bedruipen”) heeft geleid tot extra overleg en inzet om draagvlak te creëren voor de genomen maatregelen.

29