Jaarverslag Gemeente Overbetuwe. Integraal ondersteunen Stuw versterkt!

Jaarverslag 2013 Gemeente Overbetuwe

Integraal ondersteunen Stuw versterkt!

1

INHOUDSOPGAVE VOORWOORD

3

ALGEMEEN Ontwikkelingen

4

Raad van Toezicht en Raad van Bestuur

7

Personeel

7

Vrijwilligers

8

Financieel Deel

9

INHOUDELIJK VERSLAG I Jongerenwerk

10

II Opbouwwerk

18

III Wmo Ondersteuning

23

IV Opstap

28

V Vrijwilligers Steunpunt en Maatschappelijke stages

30

VI Home-Start

34

2

VOORWOORD Voor u ligt het jaarverslag 2013 van Stuw voor de gemeente Overbetuwe. Hiermee leggen wij verantwoording af voor de werkzaamheden die de gemeente gesubsidieerd heeft en die gebaseerd zijn op de afspraken die eind 2012 zijn gemaakt. Gelukkig is er tussen de gemeente en Stuw veel onderling vertrouwen, die gebaseerd is op een jarenlange samenwerking. Toch is het goed om elkaar ‘scherp’ te houden en een helder verantwoordingsmodel te hebben. Wij menen met dit jaarverslag, in combinatie met onze financiële jaarrapportage, een goede inkijk te geven in onze organisatie en in de diensten die we hebben geleverd. In onze dienstverlening staan de mensen centraal voor wie wij werken: onze cliënten, de inwoners van de dorpen, de vrijwilligers en de actieve leden van de vele verenigingen die Overbetuwe telt. We zetten ze in hun kracht, bieden ondersteuning, leggen verbindingen en signaleren. Deze mensen laten we aan het woord en zij vertellen wat Stuw voor hen betekend heeft in 2013. Welzijns- en zorgland is in beweging door de aangekondigde transities. Opdrachtgevers, organisaties en inwoners gaan samen op zoek naar nieuwe mogelijkheden om ondersteuning en hulp dichtbij en simpel te houden binnen een dorp en alleen op te schalen als dat werkelijk nodig is. Stuw heeft zich als organisatie hierop voorbereid door onder meer vanaf medio 2013 te gaan werken met integrale gebiedsteams die de dorpen kennen waardoor inwoners en verenigingen hen weten te vinden. Bovendien is de aanzet gemaakt tot zelfsturende teams waardoor de medewerkers veel flexibeler kunnen inspelen op vragen die in de kernen spelen. Dit heeft eind 2013 geresulteerd in een opdracht voor 2014, die de gemeente in nauwe samenspraak met de Stuw-teams heeft geformuleerd. De Raad van Toezicht en het bestuur zijn bijzonder trots op het team medewerkers dat met inzet en enorme betrokkenheid bij de mensen en vrijwilligers de resultaten heeft weten te behalen, die in dit verslag worden beschreven. Stuw heeft deze resultaten niet alleen bereikt. Zonder samenwerking met vrijwilligers, professionals, vrijwillige en professionele organisaties en onze opdrachtgevers was dit nooit gelukt. We danken hen voor hun vertrouwen in ons en in onze organisatie! Ik wens u veel leesplezier toe. Ruud Geerts, directeur bestuurder

Onze slogan is en blijft:

WERKEN AAN DE SAMENLEVING, STUW VERSTERKT!

3

ALGEMEEN Stuw voerde in 2013 opdrachten uit in vier gemeenten. Overbetuwe is vanouds de grootste opdrachtgever (WMO, Vrijwilligersondersteuning, jongerenwerk, opvoedingsondersteuning, buurtopbouwwerk). Daarnaast werkten medewerkers van Stuw in de gemeenten Millingen aan de Rijn (jongerenwerk en CJG) en Groesbeek (CJG) en Lingewaard (WMO/participatie). Verder betaalde de provincie Gelderland subsidie voor extra taken ten behoeve van KernGezond. In opdracht van het samenwerkingsverband KernGezond in Overbetuwe leverde Stuw ook in 2013 de coördinatie en penvoering. De gemeente Overbetuwe en de gemeenten Groesbeek en Millingen aan de Rijn laten blijken dat zij veel vertrouwen hebben in Stuw. Daarom zijn alle opdrachten in 2013 gecontinueerd. Bij de gemeente Lingewaard ligt het anders, onder andere omdat deze gemeente een eigen welzijnsorganisatie heeft. Mede daarom is besloten om de opdracht aan Stuw af te bouwen in 2013. Eind 2013 heeft Stuw gesprekken gevoerd over het aanbieden van diensten in de gemeente West Maas en Waal wat begin 2014 resulteerde in een opdracht voor 2014 voor opbouwwerk en jongerenwerk. In verband met de beleidswijzigingen (transities en decentralisaties AWBZ en jeugdzorg) heeft de gemeente Overbetuwe aangekondigd dat de subsidie vanaf 2014 niet meer vanzelfsprekend is, omdat gezocht wordt naar een nieuwe financieringsvorm.

Ontwikkelingen Transities en decentralisaties Het door het Rijk ingezette beleid om een groot aantal taken (AWBZ begeleiding, jeugdzorg, participatie) over te hevelen naar de gemeente, met daarbij de nodige bezuinigingen, heeft veel invloed op de toekomstige rol en positie van Stuw als lokale welzijnsaanbieder. In 2013 is daarom een start gemaakt met een strategische heroriëntatie op de toekomst die heeft geleid tot een nieuw geformuleerd strategisch beleid voor de jaren 2013 tot 2016. De strategie van Stuw voor de komende jaren is gericht op twee pijlers: •

Zo goed mogelijk aansluiten op de ontwikkelingen in zorg en welzijn, zodat mensen optimaal hulp krijgen en ondersteund worden bij het “elkaar helpen”. Ons aanbod is daarom vraaggericht en integraal.

•

Verder zullen wij doorgaan met het werken aan schaalvergroting, zodat we minder kwetsbaar zijn

in de toekomst. Dit moet leiden tot een versterkte positie in de gemeenten, waardoor Stuw ook in de toekomst een centrale en verbindende rol kan blijven spelen. De ontwikkelingen vragen een nieuwe focus op welzijnswerk en daarvoor is innovatie en ontwikkeling van medewerkers van groot belang. Mede daarom is besloten om in 2013 en 2014 extra te investeren in ontwikkeling van de organisatie. Hiervoor is een deel uit het vermogen (max. € 125.000) als bestemmingsreserve opgenomen. Welzijn Nieuwe Stijl Tegen de achtergrond van deze transities en decentralisaties speelt een nieuwe visie op het welzijnswerk en de zorg, over de rol en de eigen verantwoordelijkheid van de burger daarbij. In veel opzichten zijn de visie van De Kanteling en Welzijn Nieuwe Stijl gelijk en leggen ze de focus op dezelfde thema’s: •

Uitgaan van de vraag van de burger en zoeken naar “de vraag achter de vraag”;

4

•

Nadruk op eigen kracht en verantwoordelijkheid van de burger. De focus komt te liggen op participeren in de samenleving en gebruik maken van sociale netwerken;

•

Dicht bij huis: ondersteuning en participatie dichter bij de burger; er op af!;

•

Optimale balans tussen formeel en informeel en tussen collectief en individueel;

•

Integraal en resultaatgericht werken met ruimte voor de professional.

Verder zien we dat de afgelopen jaren het onderscheid tussen zorg en welzijn steeds meer opschuift. De zorg gaat zich steeds meer richten op de professionele zorgtaken en de overige werkzaamheden (bezigheden, ontmoeting, gezelschap) komen steeds meer richting informele zorg. Welzijnswerk kan hierin een belangrijke rol spelen: het ondersteunen, activeren en verbinden van vrijwilligers. Als ‘Sociaal Werker’ met een groot actief lokaal netwerk kan de welzijnswerker sociale structuren verstevigen waardoor mensen langer zelfstandig kunnen functioneren waardoor professionele zorg nog niet of minimaal nodig is. Kortom: hier liggen veel uitdagingen en kansen voor ons als welzijnsorganisatie.

Corry Lokkerbol, 88 jaar Ze woont al weer 20 jaar in Elst, maar echt wennen doet het niet vertelt de uit Den Haag afkomstige Corry Lokkerbol. Ze mist nog steeds de gezellige Haagse bakjes koffie, het gemakkelijk bij elkaar aanwaaien en het ad rem reageren. Zeker nu ze blind is, mist ze het spontane en makkelijke contact met anderen en voelt ze zich vaak eenzaam. Toevalligerwijs komt ze in Het Wapen van Elst in contact met twee dames van het Meldpunt. Zij vertellen haar over de mogelijkheid van een boodschappenmaatje en ze komt in contact met de 15 jarige Amy. Samen doen ze een keer per week de boodschappen, waarbij Amy toezicht houdt op het geld en haar begeleidt. Onlangs was Amy gewoon even op bezoek. Dat was een welkome afwisseling. ‘Mensen denken vaak dat we oma en kleindochter zijn. En ik vind het leuk, een surrogaat kleindochter, want ik heb er geen.’ ‘Het Meldpunt (dat ondersteund wordt door Stuw) is groot, in de kleine dingen die er toe doen!’

Proeftuinen Om de decentralisaties goed voor te bereiden zijn er in de regio proeftuinen opgestart in 2013. Gemeente Overbetuwe participeert in drie regionale proeftuinen: -

Arbeidsparticipatie en meedoen in Heteren

-

Sociale kernteams in Elst-Noord en Herveld-Andelst

-

Toegang en arrangementen

Medewerkers van Stuw hebben meegedacht in de ontwikkeling en opzet van alle drie de proeftuinen. Voor de proeftuin Participatie en meedoen heeft Stuw onder meer een onderzoek uitgevoerd onder inwoners die behoefte hebben aan participatie. Met de uitkomsten van dit onderzoek worden momenteel verdere plannen gemaakt met de deelnemende organisaties van de proeftuin om vraag en aanbod aan elkaar te koppelen. Twee medewerkers van Stuw hebben per 1-1-2014 zitting in de twee sociale kernteams. De eerste taak van het sociale kernteam is om inwoners te helpen die extra ondersteuning nodig hebben op het gebied van welzijn, lichte zorg, jeugdzorg of (arbeids)participatie. De tweede taak is om mensen die iets voor de gemeenschap of anderen willen doen, te helpen om hun ideeën in activiteiten te veranderen.

5

Partners Stuw werkt nauw samen met een groot aantal professionele- en vrijwilligersorganisaties binnen het werkgebied. In 2013 waren dat onder andere: • Wijkplatforms, dorpsraden, bewonersgroepen • Meldpunt/Steunpunt Mantelzorg Overbetuwe en aangesloten organisaties • Zorgcentra (St. Samen Zorgen, Attent wwz, ZZG, St. Jan de Deo) • Zorginstellingen (Driestroom, Pluryn, MEE Gelderse Poort, Pro Persona (Indigo), VGGM, GGD Nijmegen, STMG, NIM, RIBW) • Politie • IrisZorg • Woningcorporaties (Vivare, woningstichting Valburg, woningstichting Heteren, De Waard Wonen, Oosterpoort) • ROC Rijn IJssel • Vluchtelingenwerk • Bureau Halt, GSJ Lindenhout, BJZ (Arnhem én Nijmegen) Aan het Meldpunt/Steunpunt Mantelzorg levert Stuw professionele ondersteuning, die vooral bestaat uit begeleiding van vrijwilligers, coördinatie van de activiteiten/dienstverlening en signaleren. Met de zorgcentra en een aantal zorginstellingen i de gemeente Overbetuwe vormt Stuw het samenwerkingsverband ‘KernGezond’, van waaruit afstemming en ontwikkeling van KernPunten wordt gerealiseerd. Behalve de coördinatie van de KernPunten is Stuw verantwoordelijk voor de coördinatie en verdere ontwikkeling van deze samenwerking. Stuw is tevens ‘penvoerder’ van KernGezond en schreef namens de partners diverse beleidsplannen en verslagen. Naast intensieve samenwerking met lokale partners investeert Stuw ook in de samenwerkingsverbanden in de regio’s Arnhem en Nijmegen. Schaalvergroting Al enige jaren is Stuw op zoek naar geschikte partners, collega-welzijnsorganisaties in de regio, om door middel van schaalvergroting een professionaliseringsslag te maken, wat moet leiden tot een inhoudelijke, organisatorische en financiële versterking. Vanaf 2011 is intensief overleg geweest met de collega (welzijns- en kinderopvang) organisatie in Groesbeek (SWG/Domino) over een bestuurlijke fusie. Doel was om te komen tot meer efficiency en kostenbesparing, om elkaar inhoudelijk te versterken en gezamenlijk nieuwe dienstverlening te ontwikkelen in de regio. Halverwege 2012 zijn deze fusiebesprekingen stopgezet. Stuw vond de risico’s bij SWG, als gevolg van de vervlechting met de kinderopvang, te complex, waardoor risico’s niet voldoende inzichtelijk waren. Medio 2013 bleek dat SWG gaat ontvlechten met Domino (de kinderopvang) waardoor er weer mogelijkheden ontstonden. De besprekingen zijn opgepakt en in 2014 is het streven om te komen tot een daadwerkelijke fusie van beide organisaties. Daarbij ontstaat een nieuwe organisatie die expert is in welzijnswerk in gemeenten met dorpskenmerken. De gemeenten Millingen aan de Rijn, Ubbergen en Groesbeek fuseren per 1 januari 2015. Doordat Stuw al werkzaamheden doet in Millingen aan de Rijn en Groesbeek (jongerenwerk en CJG) en SWG in Groesbeek (brede welzijnsdiensten) liggen er in de nieuwe MUG-gemeente kansen voor deze nieuwe organisatie. In voorgaande jaren was voor de fusiekosten een bestemmingsreserve van € 20.000 opgekomen. Besloten is om deze te laten vervallen en voor eventuele extra kosten i.v.m. de fusie de bestemmingsreserve voor “ontwikkeling” aan te wenden (zie onder Transities en decentralisaties).

6

Benchmark In 2013 heeft Stuw – net als voorgaande jaren- meegedaan aan een benchmark onderzoek onder organisaties in welzijn en maatschappelijke ondersteuning uitgevoerd door de MOgroep. Over het algemeen zijn de scores van Stuw ten opzichte van vergelijkbare organisaties goed. De resultaten geven aanleiding tot een aantal verbeterpunten in de bedrijfsvoering en continuïteit die zijn ingezet.

Raad van Toezicht en Raad van Bestuur Stuw kent een Raad van Toezicht en een (eenhoofdig) Bestuur. De samenstelling van de RvT was in 2013 als volgt: De heer A.J. Vosmeijer: voorzitter De heer J.V.C.T. van Duren: lid De heer C.E.J.A. Lohnstein, lid Het bestuur bestond uit de persoon van de heer R.J.M. Geerts. De Raad van Toezicht vergaderde in 2013 7 keer. Belangrijke bespreekpunten waren: financiële verslagen en begroting, jaarverslag, strategische beleidskwesties en schaalvergroting/fusie SWG. In verband met het laatste onderwerp heeft de RvT drie keer overleg gehad met de RvT van SWG/Domino (Groesbeek). De leden van de Raad van Toezicht ontvangen een onkostenvergoeding voor hun werkzaamheden: de voorzitter € 700 en de leden € 350 per jaar. De Raad van Toezicht en het Bestuur voldoen aan de kwaliteitseisen van ‘good-governance’, zoals opgesteld door de brancheorganisatie, de MOgroep. Alle functies en nevenfuncties van de leden zijn bekend en zijn niet in strijd met de code.

Personeel In 2013 waren bij Stuw 23 medewerkers in dienst. De formatie bedroeg 16,3 fte. Daarvan was 3,3 fte voor de overhead (19,9%). Voor drie medewerkers ontving Stuw een loonkostensubsidie. De PVT (personeelsvertegenwoordiging) bestond uit drie medewerkers. De PVT heeft 6 keer overleg gevoerd met de bestuurder en 1 keer met de RvT. Het ziekteverzuim is in 2013 gestegen t.o.v. 2012 naar 6,3% (7,5 % in 2011;4% in 2012 ; landelijk bedraagt het verzuimpercentage in de branche in 2012 5,9%). De stijging in ziekteverzuim wordt vooral veroorzaakt door een aantal niet-werkgebonden langdurige ziektegevallen. In 2012 is voor alle medewerkers een scholingsplan vastgesteld en de uitvoering hiervan is ook in 2013 voortvarend opgepakt. Hierbij wordt veel gebruik gemaakt van landelijk ontwikkelde beroepsmatige kennis en deskundigheid (Movisie, Spectrum) en van een extra subsidie van het FCB. Daarnaast is er ingezet op competentiebeleid, decentralisatie van de organisatiestructuur en versterking van de samenwerking met andere lokale aanbieders van wonen, zorg en welzijn. Voor (externe) ondersteuning/begeleiding bij de uitvoering hiervan zijn extra middelen aangewend uit de reserves.

7

Vrijwilligers Bij Stuw werken ongeveer 150 vrijwilligers. Samen met de betaalde krachten zijn zij het hart van de organisatie. Er is een beleidsnota beschikbaar voor alle vrijwilligers met daarin: de plaats van de vrijwilliger binnen Stuw, hoe wij omgaan met vergoedingen en contracten. Daarnaast is, als blijk van waardering, ook in 2013 een vrijwilligersavond georganiseerd. Dit keer in de Bongerd in Heteren.

Carla Boerboom, 53 jaar Carla Boerboom is 48 jaar als ze een operatie ondergaat aan een aangeboren heupafwijking. Twee jaar lang heeft ze nodig om te revalideren. Haar oude werk in de zorg is daarna veel te zwaar voor haar. Carla, een betrokken vrouw met hart voor de zorg zoekt een nieuwe tijdsbesteding en begint bij De Opstap met koffieschenken. Dat bouwt ze uit naar het een keer per week koken en het meewerken aan de zondagmiddagsoos voor mensen met een beperking. Daarmee is ze een zeer geliefde vrijwilligster van Stuw. Maar de liefde is wederzijds, want voor Carla is Stuw een ankerpunt in haar leven. Het werk geeft haar een goed gevoel en ze kan er haar zorgdrive helemaal in kwijt! De verdiensten van Carla blijven niet onopgemerkt en op 6 januari 2014 reikt burgemeester Toon van Asseldonk het Toonbeeld uit aan Carla Boerboom, die daarmee de Vrijwilligster van het Jaar 2013 van de Overbetuwe wordt.

8

Financieel deel Baten 2013 Subsidies: Gemeente Overbetuwe

€ 844.000

Gemeente Millingen aan de Rijn

€ 122.500

Gemeente Groesbeek/ Millingen ad Rijn

€

93.000

Gemeente Lingewaard

€

12.500

Contractafspraken

€ 105.500

Opbrengsten activiteiten

€

68.500

Overige opbrengsten

€

20.500

Totaal

€1.266.500

Lasten 2013 Personeelskosten

€ 979.000

Huisvesting

€ 31.000

Organisatie

€ 147.500

Activiteiten

€ 149.000

Diverse lasten

€

Totaal

€1.309.000

Resultaat 2013

€ 42.500 –

Financiële baten en lasten

€

T.l.v. bestemmingsreserve

€ 26.500

Resultaat na onttrekking bestemmingsreserve

€ 13.000 –

2.500

3.000

9

INHOUDELIJK VERSLAG I - JONGERENWERK Algemeen Het jongerenwerk in Overbetuwe ondersteunt jeugd van 12 tot 23 jaar. Het jongerenwerk biedt kansen aan jongeren om hun talenten te ontwikkelen. Het jongerenwerk ondersteunt en helpt hen op een goede wijze volwassen te worden. Het jongerenwerk wil zoveel mogelijk preventief werken (bewustwording, erkenning en bereidheid tot verandering). De inzet van het jongerenwerk richt zich voor de 12-15 jarigen vooral op preventie en voor de 16-21 jarigen op participatie. In 2013 had het jongerenwerk in Overbetuwe de volgende opdrachten: 1)

Verminderen van risicogedrag van jongeren. a.

Inclusief: verminderen en oplossen van overlast

b.

Inclusief: sterk netwerk

2)

Bevorderen ontplooiing en participatie van jongeren.

3)

Vergroten van de leefbaarheid. a.

Inclusief: verminderen en oplossen van overlast

b.

Inclusief: sterk netwerk

Na iedere activiteit of ondersteuning wordt de mening gevraagd van jongeren over de tevredenheid over het jongerenwerk in korte gesprekjes. Verbeterpunten die hieruit komen worden direct meegenomen. Begin 2013 verscheen het klanttevredenheidsonderzoek waarin het jongerenwerk een 8,5 kreeg van de jongeren. Het aantal overlastmeldingen is gelijk gebleven in vergelijking met 2012. In Zetten en Driel was het rustiger dan voorgaande jaren, ondermeer door de invloed van de jongerencentra. In Elst is de overlast verspreid met kleine meldingen en in Driel is de onrust toegenomen.

Werkwijze Accommodatie In Heteren, Zetten en Elst kunnen jongeren elkaar en de jongerenwerker twee keer per week ‘s avonds in een accommodatie ontmoeten en jongeren hebben de mogelijkheid om activiteiten op te zetten. Schoolbus De mobiele Stuw jongeren bus is wekelijks te vinden in Driel, Zetten en Westeraam. De locatie Westeraam is begin 2013 stopgezet vanwege te weinig animo van jongeren. De bus dient als ontmoetingsplek of uitvalsbasis voor het straatwerk. Straatwerk De jongerenwerkers zijn actief op straat. Ze maken contact en hebben individuele en groepsgesprekken met jongeren.

10

Raymond Gelsing, 60 jaar Sinds vorig jaar heeft Raymond geen zakelijke verplichtingen meer: zijn onderneming in steenhandel is verkocht en hij zoekt naar een nieuwe invulling van zijn tijd. In de krant leest hij een oproep van Stuw voor een chauffeur van de Stuwbus. Spontaan neemt hij contact op. Na een goed gesprek kan hij aan de slag. Hiermee ligt de invulling van twee avonden vast. Met zijn ondernemersgeest brengt Raymond een aantal verbeterpunten aan waar Stuw niet aan toe komt. Zo vervangt hij de aggregaat die een hoop herrie maakte en weet hij het snelwegverbod voor de bus op te heffen. Stuw heeft goud in handen, maar wat betekent Stuw voor Raymond? Raymond ‘Stuw biedt een stukje houvast bij de invulling van mijn nieuwe dagritme, nadat ik ben gestopt met werken. Dat is veel waard, want ik ben geen type om thuis te zitten. Daarnaast ben ik gestart met de kookworkshop voor mannen in Triade. Nu ontstaat er bij etentjes met vrienden ineens de vraag wie er gaat koken. Mijn vrouw Lia, of ik.’ Zijn Stuwwens voor 2014? Twee avonden per week op pad met de Stuwbus, zodat hij en de jongeren van de straat blijven!

Netwerk De jongerenwerker heeft contact met de jongere, en indien nodig diens omgeving en netwerkpartners. Het jongerenwerk maakt deel uit van diverse dorps- en gemeentelijke overlegvormen. Groepen die zich bezighouden met intergenerationele activiteiten, bespreking van overlast etc. Het jongerenwerk heeft hier, ervan uitgaande wat goed is voor de jongere, haar kennis en ervaring aangereikt Ook is het jongerenwerk een vaste partner bij de maandelijkse jeugdgroepoverleggen. PR Het jongerenwerk treedt in contact met jongeren door midden van mond-tot-mond reclame onder jongeren, persoonlijke benadering en er is een vast gezicht in de accommodaties. Naast posters, flyers en uitnodigingen in de krant spelen sociale media en de Jongin-pagina een groeiende rol, er zijn websites van de accommodaties en men gebruikt Twitter en (de chatfunctie van) Facebook.

Opdracht 1: Verminderen van risicogedrag van jongeren Het jongerenwerk kent en begeleidt jongeren, maar heeft zich ook in 2013 ingezet om met (professionele) partijen in verbinding te staan; bijvoorbeeld Lindenhout, leerplichtambtenaar, politie, buurtbewoners, Iriszorg etc. Het afgelopen jaar heeft het jongerenwerk zijn interventies, begeleidinsgesprekken en doorverwijzingen geregistreerd op leefgebieden. Deze registratie is hieronder weergegeven. In totaal is met 175 jongeren doorgepraat over bepaalde onderwerpen. 115 kregen daarna van de jongerenwerker verdere begeleiding en 34 zijn doorverwezen naar andere hulpverleners.

11

Thuissituatie/opvoeding

Onderwijs en/of werk (inclusief schooluitval)

Gezondheid (inclusief sexualiteit, sport/leefstijl, alchol en drugs)

Omgeving

Materiele omstandigheden

Interventie

26

Begeleiding

15

Doorverwijzing

7

Interventie

23

Begeleiding

7

Doorverwijzing

9

Interventie

34

Begeleiding

24

Doorverwijzing

9

Interventie

71

Begeleiding

66

Doorverwijzing

8

Interventie

21

Begeleiding

3

Doorverwijzing

1

Trends en ontwikkelingen: 1.

Losse seksualiteit. Tijdens gesprekken met met name de meiden valt de losse manier van omgaan met seksualiteit op. Het jongerenwerk bespreekt met de meiden welke gevolgen hun gedrag kan hebben (foto’s verspreiden via social media, veel losse seksuele contacten)

2.

Bij hulpvragen gaat het redelijk vaak over het gezin, maar ook over hoe men er zelf aan toe is. Het blijkt dat veel jongeren meervoudige problematieken hebben, thuis soms niet te handhaven zijn. Van vader naar moeder en weer terug verhuizen etc. Veel jongeren zitten al in de hulpverlening, of hebben ermee te maken gehad.

3.

Jongeren en de buurt. Er is veel tijd gestoken in het praten met jongeren over hun rol in de samenleving. Hoe ga je om met je (brede) omgeving. Dit rond overlast, maar steeds vaker ook over manieren om meer contact te leggen, samen iets te doen. De jongerenwerker stimuleert dit ook nadrukkelijk. Het jongerenwerk zoekt meer dan ooit contact met buurtbewoners en probeert overlast aan te pakken binnen een breed netwerk waaronder o.a. politie, toezichthouder en gemeente partner zijn.

4.

Er zijn gesprekken gevoerd over gedrag en verantwoordelijkheid in het verkeer. Met name jongeren met scooters en auto’s. Hoe gedraag je jezelf in het verkeer, op welke manieren ben je verantwoordelijk voor je passagiers etc.

5.

Verder nog opvallend: mat name in Heteren komen veel jongeren uit andere dorpen en/ of gemeenten. Vriendschapsverbanden gaan over grote(re) afstanden en worden makkelijk aangegaan, en ook weer verbroken. Een aantal vrienden, vaak dichtbij, blijft wel belangrijk.

12

6.

Verder is er dit jaar aandacht besteed aan jonge mantelzorgers en eind 2013 is in samenwerking met de partners aandacht besteed aan het gebruik van vuurwerk.

7.

Halverwege 2013 is gesignaleerd dat het jongerenwerk aan geen enkel netwerk deelneemt dat specifiek gericht is op zorg rondom jeugd. Binnen het jongerenwerk is de behoefte geuit om zogenaamde niet-pluis gevoelens te kunnen delen met andere (hulpverlenende) organisaties. Hierop is momenteel actie ondernomen en is het jongerenwerk samen met Jeugdzorg en gemeente in overleg hoe dit te realiseren.

Opdracht 2: Bevorderen ontplooiing en participatie van jongeren Jongerenwerkers stimuleren jongeren om zelf activiteiten op te zetten en als ze ouder zijn ook zelf vrijwilliger te worden in het jongerencentrum of elders in de wijk. Hieronder volgt een opsomming van deze activiteiten. Driel -

Zaalvoetbal Driel. Maandelijks. Tussen 8 en 14 deelnemers. Na de zomer minder ivm zaalvoetbal via Streetleague project. 3 vrijwilligers.

Heteren -

Inloop JC Heteren: 2 maal per week. Inloop aantallen tussen 5 en 45 personen. Over 100

-

Vitesse Streetleague Driel. 9 deelnemers.

-

NL-Doet Heteren. 8 deelnemers/ vrijwilligers.

-

Spellendag Insula 18 Deelnemers.

-

Barbecue Heteren 13 deelnemers. 6 vrijwilligers.

-

Gourmetten Heteren. 17 deelnemers. 6 vrijwilligers.

verschillende jongeren binnen of op het plein gehad gedurende 2013. 12 vrijwilligers.

Elst -

Verhuizing Uitvlucht. Februari 2013. 12 jongeren hebben meegeholpen met inrichten van nieuwe ruimte in Triade. Hierbij is er extra aandacht geweest voor het realiseren van een ontmoetingsruimte niet alleen gericht op jongeren maar waar ook andere doelgroepen gebruik van kunnen maken.

-

Opening jongerencentrum voor bezoekers Driestroom, deelnemers 25, vrijwilligers 4.

-

Tienerdisco, deelnemers 10, vrijwilligers 3.

-

Inloop JC Elst: 3x per week (10 – 14 jr, 12- 16 jr en 18+) 60 individuele deelnemers, 15 vrijwilligers.

-

Meidenclub JC Elst: 1x per week (10-14 jr), 1 vrijwilliger, gestopt wegens te weinig animo.

-

Vrijwilligersbijeenkomsten jc Elst; 1x per maand, 15 vrijwilligers, 3 stagiaires. Hier zijn o.a. diverse kleinschalige activiteiten uit voortgekomen zoals pokertoernooi, sinterbaasfeest etc.

-

Deelname aan buurtsignaal Westeraam Elst.

-

Alcohol en drugsproject: gemeentebreed 4 drugsshows in de jongerencentra, 3 vrijwilligers, per

-

Girls talk seksualiteit project Girls’’ Talk is een groepscounselingprogramma voor seksueel actieve,

drugsshow ongeveer 15 deelnemers. kwetsbare meisjes van 14 – 18 jaar met een relatief laag opleidingsniveau. Het programma is gericht op hun seksuele ‘’empowerment’’ en weerbaarheid. Aantal deelnemers 10. -

Vrijwilligersavond jc Elst 2x per jaar, 15 vrijwilligers.

Zetten -

2x Frisfeest Zetten, 6 vrijwilligers en 80 en 40 deelnemers.

-

Inloop JC Zetten, 6 vrijwilligers 10 deelnemers. Vrijwilligersgroep gerealiseerd die zelfstandig draaien. Eind 2013 liep bezoekersaantallen flink terug omdat vrijwilligers het lastig vinden zich in te zetten voor andere doelgroepen.

-

12x DJ avonden Zetten, 2 vrijwilligers, 8 deelnemers.

13

Opdracht 3: Vergroten van de leefbaarheid Jongerenwerkers zetten naast contacten met jongeren ook in op contacten met buurtbewoners en het verenigingsleven. Dit vergroot de leefbaarheid voor jongeren en door deze integrale aanpak voelen jongeren zich ook gekend in de wijk. De volgende activiteiten zijn uitgevoerd in het kader van deze opdracht: Driel -

NL-Doet: opknappen JOP Driel door jeugd, jongerenwerk en dorpsraad (in kleuren voetbalclub en Polen) inclusief schilderen. Totaal met vervolg: 3 dagen. Aantal deelnemers: 15. Jongeren vrijwillig actief: 12.

-

Opening JOP Driel met barbecue i.s.m. dorpsraad, jeugd en ouders. Bezoek gehad van omwonenden, gemeente, jeugd, ouders, handhaving gemeente, stichting Driel-Polen. Aantal deelnemers: 27.

-

Stampotbuffet Cunerahof Driel. Jongeren hebben bijgedragen in de organisatie. In totaal 3 dagen meegeholpen. Samenwerking jeugd met Cunerahof, ouderen, stichting Driel-Polen, dorpsraad. Deelnemers : 9 jongeren, (65-70 ouderen). Aantal jongeren als vrijwilliger: 9.

-

Driel voetbalvereniging bijeenkomst met opbouwwerker en toneelgroep i.v.m. geweld op de club. Bijeenkomst met meerdere jeugdteams, ouders, bestuur voetbalvereniging.

Heteren -

Jongeren hebben meegeholpen met Midzomermarkt in Heteren. Samenwerking o.a. met organisatie evenement. 3 jongeren als vrijwilliger.

-

Sinterklaasfeest Liefkenshoek. 9 jongeren (vrijwilliger) hebben verkleed als zwarte piet een project gehad met de kwetsbare ouderen van Liefkenshoek: pepernoten bakken, een dansje showen, liedjes van vroeger draaien en meezingen met de ouderen. Daarna nog jongeren als zwarte piet mee geweest naar De Hoge Hof in Herveld (3 vrijwilligers).

Elst -

Zaalvoetbal jeugd van Hallstraat Elst tegen de Politie. 14 deelnemers plus 8 bezoekers. Project opgezet vanwege geschiedenis van de locatie. Veel overlast de voorbije jaren. Het betreft een groep jongeren die zich ophoudt op het speelterrein in de van Hallstraat. Daarbij zijn er nogal wat vernielingen en is er sprake van vervuiling en lawaai. Samen met gemeente, bewoners,jongeren, politie en jongerenwerk is de plek opnieuw bekeken en opnieuw ingericht. Tijdens een van de avonden hebben we afgesproken de jeugd tegen de politie te laten voetballen.

-

Langste eettafel in Triade Elst. 5 jongeren hebben meegeholpen in de week tegen de eenzaamheid tijdens de langste eettafel. Een project waarbij er gekookt wordt voor mensen die te maken hebben met eenzaamheid. Dit heeft 2 x plaatsgevonden.

-

Gehandicaptendisco jc Elst. Jongeren organiseren disco voor mensen met een verstandelijke

-

Barbecue voor mensen met een beperking. Jongeren organiseerden een BBQ voor mensen met

beperking. 20 deelnemers, 5 vrijwilligers. een verstandelijke beperking. Locatie was de tuin van Triade. 5 vrijwilligers. 25 deelnemers. -

Tienerspellen middag in gemeentewei de Molenberg Elst. Vrijwilligers 3, deelnemers 5.

Zetten -

Sinterklaasfeest Zetten vanuit Home Start en KernPunt. 4 jongeren (vrijwilliger) hebben zwarte piet gespeeld voor gezinnen Home Start en hebben door de Overbetuwe cadeaus rondgebracht. Daarna nog verkleed bij gezinnen langs geweest.

14

Gemeente breed Project sinterklaasletters voor jonge mantelzorgers. Chocoladeletters uitgedeeld en gesprekken

-

gevoerd met 33 jongeren in Elst Herveld, Zetten en Heteren i.v.m. hun (ex)taken als jonge mantelzorgers. 10 Vrijwilligers Vuurwerkcampagne: extra aandacht voor alcohol onder de 18 jaar. In aanloop naar de oud en

-

nieuw en nieuwjaarsdag zelf bezoeken van diverse (overlast)plekken in de Overbetuwe Huisbezoeken aan jongeren, Jongerenwerkers hebben samen met toezichthouders een aantal

-

huisbezoeken afgelegd aan jongeren waar zorgen over waren. Totaal 9 huisbezoeken, werd met name door ouders als zeer positief ervaren.

Uitgelicht: Vitesse Streekleague In januari 2013 vond er een overleg over de jongeren in Driel plaats tussen: gemeente Overbetuwe (welzijn en veiligheid), politie, Dorpsraad Driel en Stuw. Voor het dorp Driel werden onder meer 2 speerpunten vastgesteld: 1.

Beeldvorming van/ over de Drielse jeugd verbeteren

2.

Verbinding in/ met het dorp creëren en stimuleren

Van oktober 2013 tot en met februari 2014 doet een 8-tal jongeren uit Driel in de leeftijd van 14 tot 15 jaar mee met de Vitesse Streetleague. Dit is een project geïnitieerd vanuit voetbalclub Vitesse waaraan teams uit verschillende dorpen en wijken in en rondom Arnhem mee doen. Voor het jongerenwerk/ Stuw zijn er drie belangrijke pijlers in dit project: 1.

Jongeren in beweging. De jongeren spelen verdeeld over 6 speeldata in totaal 8 wedstrijden tegen andere teams.

2.

Fair Play: de jongeren kunnen punten winnen en verliezen door de manier waarop zij omgaan met jongeren uit andere teams, scheidsrechter en overige personen. Jongeren leren veel door de verschillende manieren van de teams, raken in gesprek met begeleiders van de andere teams en met medewerkers van Vitesse.

3.

Buurtbijdrage: de jongeren van het team zijn verplicht gedurende het project 2 keer een maatschappelijke bijdrage te leveren voor hun eigen wijk of dorp.

De jongeren uit Driel tonen trots hun eerste prijs.

Tijdens het hele Streetleague project helpen er veel ouders mee: ouders rijden de jongeren naar de verschillende wedstrijden, houden vergaderingen bij hen thuis en denken mee over de buurtbijdrages. Ook de Dorpsraad is aanwezig bij de wedstrijden. Totaal aantal deelnemers: 9. Totaal aantal vrijwilligers: 21. Eén buurtproject heeft plaats gevonden op 14 november in verzorgingstehuis De Cunerahof in Driel. De jongeren zijn samen met drie extra vrienden, de jongerenwerker en een 2e jeugdige begeleider drie dagen

15

bezig geweest om samen met 5 ouderen het jaarlijkse stamppotbuffet voor 70 ouderen voor te bereiden. Uiteindelijk hebben 12 jongeren de maaltijd voorbereid, de ouderen tijdens het buffet bediend, samen met ouderen gegeten en gepraat en twee presentaties van het Driel –Polen forum bijgewoond. Het geheel is gefilmd door Vitesse TV en uitgezonden op TV Gelderland en Kanaal 13. Daarnaast hebben de Dorpsraad Driel en dagblad De Gelderlander er aandacht aan besteed. Grote winstpunten: -

Beeldvorming. Ouderen geven aan dat ze het heel erg waarderen dat de jeugd meehelpt, dat ze wél aardig zijn, dat ze benaderbaar zijn. Ook de Dorpsraad besteed veel positieve aandacht aan het project en de jongeren, zowel op de website, als in gesprekken.

-

Verbinding. De Dorpsraad is actief betrokken bij het project. Ouders zijn actief betrokken. Ouderen vragen of de jongeren volgend jaar weer komen. Jongeren geven nadien aan dat ze graag in de toekomst met ouderen willen gaan werken.

-

Wederzijds begrip en respect. Zowel in het dorp, als tussen jongeren uit de verschillende teams.

-

Het jongerenwerk heeft door dit project contact gekregen met vijf ouders. Voor het 2 buurtproject

e

wordt ingestoken op het meehelpen van ouders, grootouders en vrienden. Dit project heeft plaatsgevonden in januari 2014.

Uitgelicht: Foodwalk Elst Om jongeren meer te betrekken bij hun (groene) omgeving stond in augustus het jongerenwerk samen met een groep jongeren voor een nieuwe uitdaging. Een foodwalk in Elst. Samen met stichting Waarde in Beek gingen we samen met jongeren op jacht in park de Wuurde en bij de skatebaan, op zoek naar eten uit de natuur. De 8 jongeren die meededen waren tussen de 17 en 21 jaar oud en wonen allemaal rond deze parken. Jongeren op zoek naar eten in hun eigen omgeving 1)

Meerwaarde voor het jongerenwerk is vooral jongeren bewuster te maken van hun eigen omgeving en het ontdekken van (natuur)mogelijkheden in de eigen ruimte.

2)

Bijdragen aan de ontwikkeling van waardevolle handelingsperspectieven en beleidsadviezen inzake ‘’straatjongeren en stadsnatuur’’.

3)

Elst is onderdeel van het Pilot project ‘’Groepsdynamiek en natuurbeleving bij straatjongeren’’.

Er is volop geëxperimenteerd met betrokkenheid van jongeren bij natuur. Naast Elst is bijvoorbeeld ook Nijmegen Hatert en Utrecht een pilotgemeente. Op verscheidene locaties heeft het jongerenwerk jongeren benaderd en zijn we betrokken in een netwerk van natuurprofessionals en ambtenaren. Naast een experiment met het planten van diverse bloemen en struiken in de eigen omgeving is er een foodwalk geweest o.l.v. Michiel Bussink. Hierbij ging een groep jongeren samen met deze natuurprofessional zelf ingrediënten verzamelen om uiteindelijk een complete maaltijd te realiseren. Deze ingrediënten vonden zij in hun eigen omgeving. Er werd fluitekruid geplukt, appels verzameld maar ook paardenbloemen. Uiteindelijk stond er een uitgebreide maaltijd klaar. Met fruitcompote, kruidenboter, salade en gepofte kastanjes.

16

Winstpunten: - Beeldvorming:’ jongeren ervaren hun eigen omgeving op een andere manier. Ze gaven aan nog nooit zo bewust van hun eigen omgeving te zijn geweest. Natuur hoeft dus absoluut niet saai te zijn. - Verbinding: Stichting Waarde heeft veel informatie gehaald uit de activiteiten samen met het jongerenwerk. Overheden en natuurorganisaties zijn geïnformeerd. Daarnaast andere actoren die belang hebben bij een verregaande betrokkenheid van jongeren bij natuur in en om de stad , te weten de jongeren zelf, jeugdwerkers, welzijnswerkers en buurtbewoners. Deze informatie is verzameld in de handleiding Raamwerk jongeren en straatcultuur (www.waarde.nl) en voor een verslag van de avond (http://www.foodwalks.nl/wandelen-met-michiel-zaterdagse-parken-inarnhem-en-elst).

17

II - OPBOUWWERK Het opbouwwerk in de gemeente Overbetuwe heeft in 2013 een veranderende invalshoek gekregen. Ondersteuning van wijkplatforms en dorpsraden is veel meer verbonden met de activiteiten en ondersteuning van de KernPunten. Er zijn nu KernPunten in Herveld-Andelst, Zetten, Valburg, Oosterhout, Driel, Heteren en Randwijk. Voor Elst is het KernPunt Elst-Noord (Triade) verder uitgebouwd. Stuw voerde velerlei activiteiten en diensten uit voor het samenwerkingsverband KernGezond Overbetuwe. Bestaande KernPunten zijn versterkt, het nieuwe KernPunt Elst-Noord is ontwikkeld, vrijwilligers werden ondersteund en in elk dorp is gewerkt aan de versteviging van het netwerk (formeel en informeel) rond wonen, zorg en welzijn. Bovendien is Stuw ook in 2013 opgetreden als coördinator en penvoerder van KernGezond. Behalve het voorbereiden en leiden van de vergaderingen, werden beleidsstukken en het jaarverslag voorbereid en het budget beheerd. Hiervoor ontving Stuw een bijdrage van de gezamenlijke partners. Voor alle resultaten van KernGezond in 2013 verwijzen wij naar het jaarverslag van KernGezond, te vinden op de website: www.stuwwelzijn.nl. Hieronder is beschreven welke ondersteuning geboden is door Stuw aan de diverse wijkplatforms, dorpsraden en KernPunten.

Ondersteuning wijkplatforms Er zijn verscheidene ondersteuningsbijeenkomsten geweest ten behoeve van Wijkplatform Noord en Zuid. Ook de leefbaarheidgroep Koninginnebuurt heeft de nodige ondersteuning gehad bij hun vrijwilligerswerk om de buurt leefbaar te houden. Items waren daar met name verkeerssituaties in de wijk, het begeleiden van de verkeersgroep Koninginnebuurt. De leefbaarheidgroep heeft in 2013 haar eigen activiteitenprogramma uitgevoerd. Zo heeft het opbouwwerk apart handelende activiteitenclubs ondergebracht bij zowel het wijkplatform Noord als bij de leefbaarheidgroep Koninginnebuurt om hun voortbestaan te borgen. Daarnaast zijn er adviserende gesprekken gevoerd t.b.v. een nieuwe leefbaarheidgroep in Elst Noord. Het opbouwwerk heeft de organisatie vanuit de Nationale Sport Week in handen genomen. Er is een goedlopende eenmalige activiteit geweest waarbij jong en oud samen gesport hebben bij de kinderopvang in Elst. Daarnaast is er ondersteuning geleverd door het opbouwwerk aan een politieproject ‘Buurtsignaal’ over leefbaarheid in de wijk Elst Oost. Samen met bewoners zijn er avonden georganiseerd, incl. een concrete aanpak op een van de items die voortkwamen uit interviewrondes met wijkbewoners uit Elst Oost. Dimitri Horsthuis, 34 jaar De in Twente geboren en getogen Dimitri Horsthuis woont koud een maand in Driel als hij gaat kijken bij een bijeenkomst van de Dorpsraad. Hij heeft een gesprek met voorzitter Paul Mather, die hem ziet zitten als dorpsraadslid voor de jeugd. Hij neemt de uitdaging aan en gaat aan de slag. Een van zijn motivaties is de jongeren een veilige plek te bieden waar ze met problemen terecht kunnen. De eerste ontmoeting met de jongerenwerker van Stuw staat hem nog levendig voor de geest: ‘Hij stond volkomen open tussen de jongeren en was met hen in gesprek. Deze man zat niet te wachten achter een tafeltje, maar legde contact. Voor mij was hij gelijk de man.’ Samen zetten ze de vaart erin. Ze transformeren met de jongeren de JOP, het hete hangijzer in Driel. Dimitri: ‘Ik heb niets dan lof voor Stuw. En veel respect voor de jongerenwerker die zichzelf in voor- en tegenspoed en op basis van waarden en normen steeds opnieuw oplaadt om de volgende stap voor en met de 18 jongeren te zetten.’

KernPunt Driel Begin 2013 heeft het opbouwwerk in samenwerking met de voetbalclub RKSV Driel een theaterbijeenkomst georganiseerd met als thema geweld op het veld, aansluitend op actuele landelijke situaties. In het kader van jong-oud heeft er een discussie-avond plaatsgevonden met jongeren en volwassenen in het dorp over de opvoedkundige aspecten van sport. DOP-werkgroep voorzieningen voorzien van cijfers over zorgbehoefte in Driel (WMO-voorzieningen, AWBZ-cijfers, cijfers MEE). In de Cunerahof is ondersteuning verleend aan een startende knutselactiviteit voor jong en oud, georganiseerd door een enthousiaste vrijwilligster, 1x per maand op woensdagmiddag. Er komen vooral kinderen uit gezinnen die leven op het sociaal minimum. Drielse jongeren hebben in het kader van een maatschappelijk project voor de Vitesse Street League geholpen bij het stamppottenbuffet in de Cunerahof. Door zowel jong als oud zeer goed bevallen. Vrijwilligers zijn getraind voor huisbezoeken in Driel. Vanaf juni werden de eerste huisbezoeken afgelegd door de eerste groep vrijwilligers. De eerste resultaten komen in 2014 beschikbaar.

KernPunt Valburg Het KernPunt is gestart en gevestigd in Sint-Jacobusschool in Valburg. Na de voorbereidingsfase (verzamelen van ongeveer 100 boeken, kasten aanschaffen) is het KernPunt gestart met de bibliotheek en tegelijkertijd met de ontmoetingsmiddagen. Deze middagen vinden iedere vrijdag tussen 13.30-15.30 uur in de ontmoetingsruimte van de school plaats waar ook de boekenkasten staan. Iedereen is welkom om anderen te ontmoeten, er is gelegenheid om boeken te lenen, de krant te lezen, een kopje koffie te drinken of een praatje te maken. Ook kunnen mensen binnen lopen om informatie te halen of vragen te stellen over allerlei gebieden. Op de ontmoetingsdagen komen wekelijks 10 tot 15 mensen. Voor de ontmoetingsdagen zijn er drie vrijwilligers actief die ondersteund worden door Stuw. Er is kennisgemaakt met het dorpsraadbestuur en enkele lokale sleutelfiguren.

KernPunt Zetten Er zijn verschillende bijeenkomsten georganiseerd met vrijwilligersorganisaties zoals Platform Overbetuwe, Overbetuwe Vitaal en Gehandicapten Platform. Er zijn verschillende samenwerkingsafspraken gemaakt met bovengenoemde partijen en nieuwe activiteiten zijn ontstaan uit deze samenwerking. I.s.m. werkgroep computer vanuit het Platform Overbetuwe zijn computercursussen georganiseerd. Ook worden lezingen gehouden door de werkgroep educatie via het Platform. I.s.m. jongerenwerkers in Zetten en KP zijn activiteiten georganiseerd voor jonge meiden vanaf 12 tot 16 jaar. Stuw heeft regelmatig overleg met de vrijwilligers en samenwerkingspartners. Een vrijwilliger van Home Start en twee vrijwilligers van het KernPunt organiseren en begeleiden de maandelijkse ochtenden voor jonge moeders. De vrijwilligers worden ondersteund door Stuw. Het KernPunt Zetten – De Loohof is vanaf oktober i.s.m. het Meldpunt Vrijwillige Thuishulp bezig met het opzetten van klus- en vervoersdienst. Voor de klussen hebben zich twee klusvrijwilligers en voor het vervoer in totaal drie vrijwilligers opgegeven. Er komen regelmatig aanvragen binnen.

KernPunt Randwijk Er zijn veel contacten geweest met betrokken bewoners en er is ondersteuning geboden aan vrijwilligers bij uitbreiden activiteiten Randwijks Hof. De interesse is gepeild onder ouderen in Randwijk m.b.v. een enquête. Op basis daarvan zijn in 2013 twee activiteiten gestart: ‘Eten wat de pot schaft’ en een koersbalgroep.

19

In april is de eerste groep huisbezoekvrijwilligers getraind door medewerkers van Stuw en de Driestroom. Zij doen nu de huisbezoeken in Valburg en Randwijk.

KernPunt Heteren De werkgroep met dorpsraad, ondernemersvereniging, verenigingen en Stuw heeft een dorpsmagazine voor Heteren ontwikkeld, de Peperbus. Na de opstartfase op de achtergrond beschikbaar voor vragen/ sparren. Na de opening van de nieuwbouw in december beschikt Liefkenshoek/ KernPunt Heteren over een prachtig plein voor ontmoeting, activiteiten, een kop koffie of een maaltijd. Werkgroep thuistechnologie heeft een informatiefolder over veilig en gemakkelijk wonen (met thuistechnologie) ontwikkeld en verspreid in Heteren. Daarna regelmatig persberichten over één van de onderwerpen. Klusvrijwilligers zijn beschikbaar bij het KernPunt / Liefkenshoek, er komen echter nauwelijks vragen. Wel voor enkele grote klussen bij cliënten RIBW en Driestroom. Er is input geleverd vanuit KernPunt aan proeftuin Participatie & Meedoen.

Myrian van de Lagemaat, 45 jaar Energiek, ondernemer in hart en nieren en één van de initiatiefnemers van het glossy kwartaalblad de Peperkrant, dat is Myrian van de Lagermaat. Het is een lang gekoesterde wens, het uitbrengen van een magazine dat de Heteraren en de ondernemers in de Overbetuwe met elkaar verbindt. Een blad waarin het reilen en zielen in Heteren, maatschappelijk bewogenheid en ondernemerschap in de Overbetuwe vormt krijgt op papier. Er gaat heel wat onderzoek aan vooraf en diverse partijen worden benaderd. Nu twee jaar later, is onlangs de tweede Peperkrant van de pers gerold. Een magazine zo mooi, dat je het wilt bewaren. En dat 2.500 keer huis-aan-huis verspreid. Het bij elkaar brengen van de juiste kopstukken valt niet mee. ‘Gelukkig heeft Stuw daar een bijdrage aan kunnen leveren’, lacht Myrian. Zij hebben lijnen uitgezet, gelobbyd en de coördinatie op zich genomen. Door hun uitgebreide netwerk weten zij de juiste verbindingen tot stand brengen. En zo profiteert iedereen van dit initiatief en wordt het magazine zelfs buiten Heteren hoog gewaardeerd.

KernPunt Oosterhout Begin 2013 werd door Rabobank Nijmegen een aanvraag bij het Coöperatiefonds voor extra ontmoetingsactiviteiten gehonoreerd. Koersballers uit Oosterhout hebben inwoners van Randwijk geholpen bij het opzetten van een koersbalochtend in het eigen dorp. Ook is er contact gelegd met de onderzoeker van het Radboud UMC en de huisartsen over de resultaten van het zogenaamde TOSonderzoek naar kwetsbare 70+-ers in Oosterhout. In 2014 bespreken dorpsraad, huisartsen e.a. de resultaten van dit onderzoek en om welke vervolgacties dit vraagt. De gezamenlijke maaltijden van de seniorensoos en de koersbalgroep versterken het onderlinge contact en de uitwisseling tussen beide groepen. Door de griepprik in het dorpshuis te geven, maken meer

20

mensen (34 in 2013) kennis met de activiteiten van het KernPunt. Twee hiervan zijn meteen vaste bezoeker geworden. Met de Brede School wordt informatie uitgewisseld over elkanders activiteiten en waar mogelijk ondersteund. Ook het contact tussen MEE en de brede school is versterkt n.a.v. de vraag vanuit de brede school om het thema ‘Iedereen is anders’ verder uit te werken. Daaruit is een leskist ontwikkeld met een programma voor zowel de kinderen als ouders en leerkrachten. De mogelijkheid om informatie in te winnen bij het KernPunt is minder zichtbaar geworden, omdat vrijwilligers deze taak combineren met gastheer/ gastvrouw bij de activiteiten.

KernPunt Herveld-Andelst Er is een inventarisatie gedaan onder netwerkpartners naar de behoeften. Vanuit het KernPunt zijn er contacten onderhouden met de samenwerkingspartners o.a. over de ontwikkelingen rondom de proeftuinen. De belangrijkste partners nemen nu deel aan het sociale kernteam van de gemeente.

KernPunt Elst-Noord Stuw heeft samen met het samenwerkingsverband Driestroom en RIBW de focus gelegd op die kwetsbare groepen in de wijken die grote kans hebben om tussen wal en schip te belanden. Mensen met een mager sociaal netwerk, en die hun eigen (financiële / sociale) problemen niet –of niet geheel- kunnen oplossen. De inzet van de samenwerkingspartners komt tot uiting in het aandragen van materiële zaken, soms door ureninzet van medewerkers, maar zeker ook bij de ondersteuning van haar eigen cliënten uit de wijk. Daartoe is er een nieuw KernPunt opgericht in het Triade gebouw in de Koninginnebuurt. Dicht bij de mensen, laagdrempelig, activerend in eigen kracht zettend en maatwerk leverend. Ontmoeten, netwerken, uit isolement halen, activeren en ondersteunen voor dié mensen die daarbij een flinke inhaalslag te maken hebben. Met de kernwaarden ‘ontmoeting, er-op-af, en meedoen’. Als projectleider heeft Stuw mede met de partners Driestroom en RIBW een groot aantal activiteiten opgezet. Er is een goedlopend buurt-eetcafé voor Elst Noord, waarin vrijwilligers (bewoners uit de wijk) koken voor kwetsbare mensen. Dat zorgt ervoor dat deze mensen elkaar ontmoeten en leren kennen. Hun isolement wordt daarmee doorbroken, en kan er toegewerkt gaan worden naar bredere participatie. Er zijn tussen de 20 en 25 bewoners die elke donderdag voor een klein bedrag mee kunnen eten. Soms doen bezoekers naar vermogen ook meehelpen met dit eetcafé. Voor de bezoekers en de vrijwilligers is het een doorslaand succes. Ook andere activiteiten zijn georganiseerd door vrijwilligers: de langste eettafel in de week tegen eenzaamheid en een geweldig kerstdiner. Jongeren uit de Uitvlucht (jongerencentrum Stuw) hebben actieve rol op zich genomen tijdens deze activiteiten. Er worden ook door medebewoners andere activiteiten georganiseerd op creatief vlak. Daarnaast is er een cursus opgezet Koken voor mannen 60+’, met name gericht voor mannen die op latere leeftijd alleen komen te staan. Ideeën voor een cursus ‘Klussen voor vrouwen 60+’ staan op stapel. Er is ook een koffie ochtend elke woensdag, en heeft ook het opvoedingsondersteuningsproject HomeStart haar weg naar Triade gevonden. Het partneroverleg omtrent de samenwerking binnen het KernPunt vindt regelmatig plaats. Door dit overleg krijgt de samenwerking binnen de wijk steeds meer gestalte. Hieraan nemen, naast de partners RIBW, Driestroom en Stuw, ook het Wijkplatform Elst Noord, de leefbaarheid groepen, het jongerenwerk en de senioren dagopvang deel.

21

De gemeente is een aantal malen geïnformeerd over het nieuwe KernPunt Triade. Eind 2013 heeft zij haar sociaal kernteam geformeerd, en deze is werkzaam vanuit het Triade gebouw. De samenwerking met dit team en het KernPunt Triade zal in 2014 gestalte moeten krijgen. De start voor een service centrum voor, door en in de wijk is in gang gezet. Door de partners – en samen met de gemeente- worden voorbereidingen getroffen voor een dienstencentrum waarin bewoners voor elkaar klussen verrichten, of waarbij bewoners (al dan niet met een uitkering) gerichte klussen doen in bv de openbare ruimten in de wijk. In 2014 wordt dit geeffectueerd.

Sport doet meer Naast het KernPunt Triade heeft het opbouwwerk de aansturing en leiding genomen in een ander project, gedeeltelijk gesubsidieerd door het Oranje fonds. Genaamd “Sport doet meer” (gebaseerd op het Oranje Fonds Kracht-van-sport idee). Doel is om middels sport mensen met een Wajong uitkering mee te laten doen in de samenleving. Deze deelnemers krijgen een taak binnen de bestaande commissies in de tennisvereniging om zodoende hun sociaal netwerk te vergroten. Het vrijwilligerswerk zal aansluiten bij de mogelijkheden, wensen en (leer)behoeften van de deelnemers, en waar mogelijk voortzetting vinden in de vorm van stageplekken of leer-ervaringsplekken. Partners in deze zijn de tennisvereniging ETV de Helster, Driestroom en Stuw. De voorbereidingen voor dit project zijn gestart november 2013, en de goedkeuring ervoor is half december gegeven. Uitvoering zal in 2014 en -na accordering vanuit het Oranje Fonds- ook in 2015 gaan plaatsvinden.

22

III - WMO-ONDERSTEUNING De opdracht Wmo-ondersteuning bestond uit vier delen uiteen: 1.

Huisbezoeken aan kwetsbare groepen

2.

Bij elkaar brengen van vraag en aanbod voor klusjes en andere comfortdiensten

3.

4.

Ondersteuning van a.

Stichting Vrijwillige Thuishulp/ Steunpunt Mantelzorg

b.

Samenwerkingsverband KernGezond

c.

Overige vrijwilligersgroepen die Wmo-diensten leveren

Clientondersteuning

1. Huisbezoek In 2013 is gestart met huisbezoeken aan (meer) kwetsbare inwoners in de kleine kernen van de gemeente. Gestart is met zelfstandig wonenden die 75 jaar of ouder zijn en WMO-cliënten die in 2012 “het gesprek” met het WMO-loket hebben gevoerd en/of mensen die een maaltijd-aan-huis afnemen. Huisbezoeken aan licht dementerenden en ggz-cliënten zijn niet uitgevoerd vanwege de speciale expertise die dit vraagt van de vrijwilligers die de bezoeken afleggen. Het doel van het huisbezoekproject is: vragen en behoeften van groepen burgers alsmede sociale en maatschappelijke ontwikkelingen zijn gesignaleerd en van betekenis voorzien. Hierop aansluitend het (door)ontwikkelen van diensten, werkwijzen en methodieken die hierop aansluiten. Door de huisbezoeken zijn burgers beter/goed geïnformeerd en/of maken een weloverwogen keuze en/of zijn ondersteund bij het oplossen van een probleem. Dit dient hun zelfredzaamheid. Gehanteerde methode Er is gekozen voor huisbezoeken volgens de narratieve methode, ontwikkeld door de HAN. En niet, zoals in 2012 in Elst, met een vragenlijst. Tijdens het huisbezoekproject worden zoveel mogelijk levensterreinen besproken. Directe hulpvragen worden doorverwezen. De bezochte inwoners is een informatiemap met relevante folders overhandigd. Het huisbezoekproject is een zogenaamde nulmeting: het geeft een indruk van de situatie van de doelgroep op het moment van gesprek. Conform aanbevelingen uit eerdere rapportage over het huisbezoekproject in Elst is afgesproken herhalingsbezoeken aan te bieden. Werkwijze Gestart is met een pilot in Valburg, Homoet en Randwijk. Tijdens deze pilot is het registratieformulier voor de vrijwilligers op hun verzoek aangepast en zijn door de gemeente gespreksvragen toegevoegd waarop de gemeente een concreet antwoord vraagt van de doelgroep. Na de pilot is gestart in Driel en Zetten. In 2013 zijn in deze kernen ruim 350 bezoeken afgelegd. De bezoeken worden afgerond in 2014. Vrijwilligers Voor de huisbezoeken zijn 25 vrijwilligers in twee groepen twee dagdelen getraind. Van deze groep is een vrijwilliger ingezet voor administratieve ondersteuning. 22 vrijwilligers zijn gestart met de huisbezoeken. Hiervan zijn in 2013 zes personen gestopt o.a. door een nieuwe werkkring of beter passend vrijwilligerswerk. Twee personen zijn door privéomstandigheden niet aan de slag gegaan. De training is verzorgd door een medewerker van Driestroom, een zzp-er / inwoner van Overbetuwe en twee medewerkers van Stuw. Zij allen hebben hiervoor in 2012 een train de trainer- cursus gevolgd. Voor beide groepen vrijwilligers is driemaal een werkoverleg / /deskundigheidbevordering gehouden.

23

Voor de ondersteuning van het project is gebruik gemaakt van de inzet van een vrijwilliger (statisticus) voor verwerking van gegevens op internet, een vrijwilliger (afgestudeerde maatschappelijk werker) voor de interpretatie van de registratie en er is een vrijwillige coördinator voor het project gezocht. Rapportage In 2014 wordt na uitwisseling van de bevindingen met de doelgroep per kern gerapporteerd aan de gemeente en belanghebbenden.

2. Klusjes- en Comfortdiensten Deze opdracht is opgepakt vanuit de KernPunten, zie voor meer informatie voorgaande hoofdstuk. In Zetten was eind 2013 een actieve club vrijwilligers die al diverse klussen- en vervoersdiensten heeft uitgevoerd voor de inwoners van Zetten. En in Heteren zijn klusvrijwilligers beschikbaar maar komen er nauwelijks vragen voor klussen binnen. Voor de andere kernen zijn er plannen die begin 2014 of in de loop van dit jaar uitgevoerd gaan worden. Ook worden de digitale mogelijkheden onderzocht. Repair Café Augustus 2013 is Stuw een repaircafé gestart in de Overbetuwe in De Wieken in Elst. Bij het repaircafé kunnen inwoners van de Overbetuwe hun kapotte elektrische apparaten, kleding etc. meebrengen. Samen met vrijwilligers wordt geprobeerd het apparaat weer te repareren. Het doel is tweeledig: het verkleinen van de afvalberg en de mogelijkheid bieden voor ontmoeting en contact. Het repaircafé heeft vijf keer plaatsgevonden. Het repaircafé is gestart met vijf vrijwilligers, inmiddels is de groep uitgebreid naar tien vrijwilligers. Een aantal vrijwilligers hebben zich tijdens een bezoek aan het repaircafé spontaan aangemeld. Gemiddeld kwamen er 20 bezoekers naar het repaircafé. In november 2013 was het repaircafé aanwezig bij de opening van 2-Switch. In 2014 is de samenwerking met 2-Switch verder onderwerp van gesprek.

3. Ondersteuning aan vrijwilligersgroepen Naast de ondersteuning van vrijwilligersorganisaties door het Vrijwilligers Steunpunt, ondersteunen Stuw-medewerkers enkele vrijwilligersgroepen. Ondersteuning Meldpunt Vrijwillige Thuishulp/Steunpunt Mantelzorg Stuw levert professionele ondersteuning aan het Meldpunt Vrijwillige Thuishulp/Steunpunt Mantelzorg. Dit betreft advies aan de bestuursleden en de telefoonwachten (allen vrijwilligers). In 2013 is 733 keer een beroep gedaan op het Meldpunt. 52 individuele mantelzorgers zijn ondersteund door de vrijwilligers van het Meldpunt door o.a. gesprekken en praktische ondersteuning. Zie voor meer informatie het jaarverslag van het Meldpunt: (www.meldpuntoverbetuwe.nl). Ondersteuning BOS (Bezoek en Oppasservice) De Bezoek OppasService is voor mantelzorgers van ouderen met Alzheimer of van chronische zieken. Een groep goed getrainde vrijwilligers ondersteunen de mantelzorgers en nemen hun zorgtaken soms over waardoor deze ontlast worden. Stuw heeft de 8 BOS-vrijwilligers begeleid die 17 mantelzorgers ondersteunen. In 2013 is een vrijwilliger gestopt en er is een nieuwe vrijwilliger gestart die in 2014 een toegepaste cursus gaat

24

volgen. Met de vrijwilligers is vier keer door Stuw een werkoverleg gevoerd en is casuïstiek besproken waar zij tegenaan lopen. Door de veelal regelmatige ondersteuning van de vrijwilligers blijven de mantelzorgers in staat hun taak uit te voeren voor hun naasten.

Project ‘Actief en Nabij’ (depressiepreventie voor senioren) Het project Actief en Nabij is bedoeld om het taboe rond depressieve gevoelens te doorbreken. Een groep getrainde vrijwilligers herkent sombere gevoelens en piekeren. Buren, partners, huisartsen, maatschappelijk werk, vrijwillige thuishulp en vele anderen worden betrokken bij dit project en kunnen mensen hiervoor aanmelden. Als iemand instemt met een huisbezoek dan wordt, na een persoonlijk gesprek, samen gezocht naar een passend aanbod voor wat meer levensvreugde. Zes vrijwilligers en een vrijwillige coördinator hebben 25 cliënten intensief ondersteund. Er werden 126 huisbezoeken afgelegd en er waren 110 telefoon- en email contacten in2013. De professionele ondersteuner houdt contact met de vrijwilligers en heeft vier keer per jaar een bijeenkomst om ontwikkelingen n knelpunten door te spreken. Bij de cliënten is het door vroegtijdig ingrijpen gelukt om zwaardere depressie te voorkomen. Aanmeldingen voor dit project komen binnen via: de huisarts (5); zelf (4); maatschappelijk werk (4); gemeente (3); Stuw (3); Meldpunt (2); Thuiszorg (2); overig (2). In twee gevallen is er in overleg en naar tevredenheid met de psychiater en de vrijwilliger een gezamenlijke inzet geweest. Ondersteuning van vrijwilligers van de verstandelijke beperkten zondagmiddagsoos Zes vrijwilligers organiseren om de week een zondagmiddagsoos voor mensen met een verstandelijke beperking. Er komt een vaste groep van 30 à 35 deelnemers. Het wisselende thema bepalen vrijwilligers en bezoekers samen. De beroepskracht houdt individuele begeleidingsgesprekken en evaluaties met de vrijwilligers. Er waren vijf bijeenkomsten voor de vrijwilligersgroep, vooral gericht op het werken met deze specifieke doelgroep. Daarnaast voert de medewerker van Stuw, indien nodig, overleg met de begeleiders van de woonvormen (Driestroom en Philadelphia) en met de ouders en begeleiders van de deelnemers die zelfstandig wonen (onder andere met MEE). Om de groep vrijwilligers zelfstandiger te laten functioneren zal er begin 2014 een vrijwillig coördinator starten waardoor minder professionele ondersteuning nodig is. Ondersteuning van de vrijwilligers van de Internationale Vrouwen Groep e

Elke 2 week organiseren vier vrijwilligers een koffiemiddag voor vrouwen van verschillende nationaliteiten. Het doel is ontmoeting en onderlinge ondersteuning, vooral bij opvoedingsvragen. Het aantal bezoekers ligt gemiddeld op 18 vrouwen met verschillende culturele achtergronden. De bijeenkomsten vinden plaats in Brede School De Plataan. Er is nauwe samenwerking en afstemming met het CJG, Vluchtelingenwerk, de basisscholen en peuterspeelzalen. Stuw helpt de vrijwilligers met advies en leuncontact om hun taak uit te voeren.

25

Ondersteuning van de vrijwilligers van het Platform Overbetuwe Sinds 2012 is er een nieuw platform, ontstaan uit het samenvoegen van de afzonderlijke ouderenplatforms in Elst, Heteren en Valburg. Het platform stuurt vier werkgroepen aan (Computercursussen, Sportief, Cultuur en Creatief en Educatie). Ze organiseren kostendekkende activiteiten gericht op (kwetsbare) ouderen waaronder Meer Bewegen voor Ouderen en de Dag van de Ouderen. Ouderen worden gewezen op inkomensondersteunende maatregelen om het aanbod bereikbaar te houden. Stuw biedt het platform ondersteuning op bestuursniveau en is verantwoordelijk voor de deelnemers- en financiële administratie van alle activiteiten. In 2013 zijn er meer activiteiten georganiseerd samen met de KernPunten en ouderenorganisaties.

Eddie van Hattum, 66 jaar Kritisch is Eddie van Hattum bij het kiezen van een organisatie om zich als vrijwilliger aan te committeren. Als hij in 2012 tijdens ‘Bewegen op Muziek’ in de Helster een brief ontvangt met een vacature voor een nieuw op te richten organisatie, loopt hij gelijk warm. In deze functie kan hij uiting geven aan zijn maatschappelijke betrokkenheid, netwerken, lijnen uitzetten en zijn geliefde vak: communicatie weer uitoefenen. Hij solliciteert en sindsdien is Eddie van Hattum als voorzitter verbonden aan het Stuw Platform Overbetuwe. En met succes. Het Platform heeft in korte tijd smoel gekregen in de Overbetuwe. ‘Stuw verbindt’, vat Eddie van Hattum kort en bondig samen als hij vertelt over het platform. ‘Het biedt een podium aan beroepskrachten en vrijwilligers om samen iets tot te stand brengen voor het maatschappelijk belang. Dit kun je niet alleen. Je hebt elkaar nodig en Stuw is een verbindende partner gebleken om dat voor elkaar te krijgen. Ik prijs me gelukkig dat ik op deze manier een rol in het maatschappelijk welbevinden van de Overbetuwenaren kan spelen.’

Er zijn vier werkgroepen actief waarin vrijwilligers activiteiten en cursussen organiseren op het gebied van computers, educatie, sport en cultuur & creatief. Hieronder een overzicht van het aantal activiteiten met het aantal bijbehorende deelnemers. Het totaal aantal deelnemers van 445 is in 2013 toegenomen t.o.v. 2012. Meer informatie is terug te vinden in het separate jaarverslag 2013 van het Stuw Platform Overbetuwe.

Computercursussen Cultuur/ creatief

Aantal activiteiten

Aantal deelnemers

11 + 4 i.s.m. De Loohof

89 + onbekend

5

39

Educatie

4

36

Sport

20

281

26

3. Individuele cliëntondersteuning Door de individuele cliëntondersteuning zijn vragen en behoeften van individuele burgers alsmede sociale en maatschappelijke signalen gesignaleerd en van betekenis voorzien. Er zijn een aantal vrijwilligers getraind die cliënten kunnen ondersteunen. Complexe hulpvragen worden opgepakt door de professionele cliëntondersteuner die samen met de hulpvrager de zelfredzaamheid en het welbevinden bevordert. In totaal zijn er in 2013 197 hulpvragen behandeld van 162 cliënten waarvan 45 hulpvragen zijn behandeld door vrijwilligers. In 2013 zijn 55 cliënttrajecten afgesloten. Er zijn ruim 200 huisbezoeken uitgevoerd in 2013. Opvallend is dat de complexiteit van de hulpvragen toeneemt waardoor er vaker een beroep wordt gedaan op de professionele cliëntondersteuner omdat de situatie te samengesteld is voor de vrijwillige cliëntondersteuner. Meer dan de helft van de hulpvragen ligt op het gebied van zorg, welzijn en financiën. Het aantal aanvragen is ongeveer gelijk gebleven aan vorig jaar. Veel van de aanvragen zijn direct naar schulddienstverlening en de formulierenbrigade gestuurd, deze zijn dus niet in de administratie van de cliëntondersteuning terechtgekomen. Hulpvragen komen vooral binnen via doorverwijzers: de gemeente, Meldpunt Vrijwillige Thuishulp/Steunpunt Mantelzorg, via huisbezoekproject of via familie. Maar ook komen mensen zelf met de hulpvraag of wordt er doorverwezen vanuit het Meldpunt ouderenmishandeling, politie, lokaal zorgnetwerk, kerk of de Zonnebloem. In 2013 had Stuw zitting in de Lokale Zorgnetwerken(gericht op zorgmijders) van Valburg en Heteren. Formulierenbrigade De formulierenbrigade heeft in 2013 88 formulieren ingevuld voor mensen die ondersteuning nodig hebben bij het invullen van formulieren. Voor de vrijwilligers werd tweemaal werkoverleg / deskundigheidsbevordering georganiseerd. Thema’s waar de formulierenbrigade mee te maken had, waren onder andere aanvragen zorg- en huur toeslag, kwijtscheldingen en belastingaangifte. Thuisadministratie De hulp bij thuisadministratie is eind april 2012 gestart in samenwerking met de gemeente Overbetuwe en STMG. Hiervoor zijn 20 vrijwilligers vier dagdelen getraind door STMG (technische deel) en Stuw (mensdeel). In twee werkoverleggen en individuele begeleiding zijn de vrijwilligers verder toegerust en getraind voor hun taak. Er zijn met de gemeente en STMG werkafspraken gemaakt voor de inzet van de vrijwilligers. In totaal zijn in 2013 91 aanvragen binnen gekomen voor hulp bij het opzetten van een goede administratie, onder andere ter voorbereiding op schulddienstverlening van de gemeente. Van deze 91 personen hebben 15 zichzelf aangemeld via het Meldpunt Vrijwillige Thuishulp. Andere aanmeldingen kwamen binnen via: de gemeente: 38 cliënten, STMG (maatschappelijk werk) 22, cliëntondersteuning Stuw (7), diverse aanvragers (10). Van de 91 aanvragen komen er 50 cliënten uit Elst. In 2013 zijn 52 hulpvragen afgehandeld, waarvan 10 negatief. De oorzaak daarvan is meestal gebrek aan motivatie en medewerking van de cliënt. De doorlooptijd van een verwijzing is gemiddeld 53 dagen. In totaal hebben in de vrijwilligers 591 uren besteed aan ondersteuning van de cliënten (gemiddeld). Door Stuw is in het najaar een vrijwillige coördinator gezocht en gestart voor het matchen van cliënt en vrijwilliger en administratieve ondersteuning. De individuele begeleiding van de vrijwilligers wordt gedaan door Stuw. STMG is betrokken bij de werkoverleggen en deskundigheidsbevordering. In 2014 wordt gestreefd naar het vormen van een vrijwilligersgroep “formulieren en financiën” met in de groep verschillende specialismen die kunnen worden ingezet voor de cliënten.

27

Ondersteuning aan individuele mantelzorgers In 2013 zijn 52 (in 2012: 49) mantelzorgers individueel ondersteund door de coördinator en de vrijwillig coördinator. Daarnaast heeft een deel direct een beroep gedaan (via het Meldpunt) op ondersteuning door een van de aangesloten organisaties. Een groot deel van deze mantelzorgers was overbelast. Helaas trekt men (te) laat aan de bel. De verzoeken om ondersteuning kwamen uit nagenoeg alle kernen van de gemeente.

IV OPSTAP Opstap is gericht op activerende begeleiding. Mensen kunnen elkaar ontmoeten, (kostendekkende) activiteiten volgen en eenvoudig vrijwilligerswerk uitvoeren. Bezoekers In 2013 waren er 44 vaste bezoekers, voornamelijk uit Elst (35). Uit Zetten 2, Oosterhout 1, Driel 1, Lingewaard 3 en Andelst 2. De volgende problemen komen voor, vaak in onderlinge samenhang: • Psychiatrische problemen (schizofrenie, borderline, angststoornissen) • Psychische problemen • Eenzaamheid • Verslaving (alcohol, drugs, medicijnen) • Lichamelijke klachten/gezondheidsproblemen • Financiële problematiek (schulden etc.) • Licht verstandelijke beperking Opstap is voor deze mensen een laagdrempelige, veilige voorziening om anderen te ontmoeten, activiteiten en cursussen te volgen, dagritme te verkrijgen en vaardigheden op te doen. Opstap werkt op maat d.w.z. er wordt naar de mogelijkheden en de wensen van elke afzonderlijke bezoeker gekeken. Bij de intake met een nieuwe bezoeker wordt onder andere besproken wat de mensen moeilijk of lastig vinden en wat ze willen leren. Bezoekers worden zoveel mogelijk in hun eigen kracht gezet. Dit wordt gedaan d.m.v. een aanbod in creatieve, educatieve vaardigheden & individuele gesprekken. Opstap biedt mensen de mogelijkheid om door te stromen naar vrijwilligerswerk binnen of buiten Opstap. Het overgrote deel van de bezoekers staat door zijn/haar problematiek ver van de arbeidsmarkt of activiteiten. Het vraagt van de begeleiding veel geduld, doorzettingsvermogen en tact om mensen te blijven stimuleren en motiveren. De begeleiding heeft kennis van ziektebeelden, weet de vraag achter de vraag te achterhalen en heeft inzicht en vaardigheden om met een diverse groep om te gaan. Ook is het van belang dat er een goede afstemming is met de hulpverlening. Er is, indien nodig, contact en afstemming rond bezoekers met andere betrokken instantie zoals RIBW, MEE, Driestroom. Vrijwilligers In 2013 waren bij Opstap acht vaste vrijwilligers werkzaam. Een aantal van de vaste vrijwilligers komen voort uit de bezoekersgroep: het is mooi om te zien hoe bezoekers zich ontwikkelen tot betrokken en ervaringsdeskundige vrijwilligers! Drie vrijwilligers zijn geplaatst via het project werken aan vrijwilligerswerk van de gemeente Overbetuwe. Een van de vrijwilligers is werkzaam vanuit het Stip-GGZ (inzet van ervaringsdeskundigen uit de psychiatrie). Naast de inzet van vaste vrijwilligers maakt Opstap zoveel mogelijk gebruik van de inzet van bezoekers, de reden is om zoveel mogelijk mensen te betrekken en in te zetten op hun kwaliteiten en het

28

vergroten van hun vaardigheden. De vrijwilligers worden begeleid d.m.v. gesprekken met de beroepskracht. Participatieladder Trede

Aantal

Doorgestroomd naar

eind 2013

volgende trede in 2013

1-2 contacten en dagritme

4

6

3 dagbesteding

16

5

4a vrijwilligerswerk binnen Opstap

8

3

4b vrijwilligerswerk buiten Opstap

3

Opstap wil voor mensen een “opstapje” zijn naar de maatschappij, d.w.z. vanuit de veilige situatie bij Opstap waar mensen diverse vaardigheden aan kunnen leren en contacten opdoen, stromen mensen door naar activiteiten buiten Opstap. (Opstap als tijdelijke voorziening). Hiervoor wordt samengewerkt met diverse instanties/verwijzers en de KernPunten. In de praktijk blijkt dit lastig: er is weinig uitstroom. Een reden hiervoor is wellicht de beperkte openingstijden: Opstap is een dag in de week vier uur geopend (creatief en inloop twee uur en eetcafé twee uur). Daarnaast willen sommige mensen bewust niet doorstromen naar een activiteit in de eigen kern (angst dat er negatief naar hen gekeken wordt, behoefte aan privacy). Een belangrijk positief effect van het feit dat bezoekers niet doorstromen is dat bezoekers die al wat langer bij Opstap komen de nieuwelingen ondersteunen d.m.v. gesprekken maar ook aanleren van vaardigheden.

29

V – VRIJWILLIGERS STEUNPUNT EN MAATSCHAPPELIJKE STAGES Vrijwilligers Steunpunt VSP Het Vrijwilligers Steunpunt Overbetuwe biedt vrijwilligers(organisaties) de volgende ondersteuning: A.

informatie en advies (collectief en individueel)

B.

koppeling van vraag en aanbod (onder andere bemiddeling)

C.

scholing/training

D.

organiseren van PR-activiteiten

A. Informatie en advies Op de website heeft het VSP een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van regionaal- en landelijk vrijwilligerswerk. Zoals interessante fondsen, cursusaanbod, activiteiten, enz. Per kwartaal brengt het VSP ook een nieuwsbrief uit. Deze nieuwsbrief wordt verstuurd naar ± 400 contactpersonen. Door middel van deze nieuwsbrief krijgt men direct een overzicht van de belangrijkste nieuwsitems. In 2013 is ook gestart met een nieuw item in de nieuwsbrief, ‘vrijwilliger aan het woord’, waarbij een vrijwilliger van het VSP een vrijwilliger uit Overbetuwe interviewt. Bij de belangrijkste nieuwtjes wordt er ook een persbericht verstuurd vanuit het VSP naar lokale nieuwsbladen. In 2013 zijn er ongeveer 10 organisaties geweest die advies hebben gevraagd voor hun organisatie. Voorbeelden van vragen die werden gesteld gingen over het werven van fondsen, hoe het beste vrijwilligers te werven voor de organisatie, hoe om te gaan met lastiger vrijwilligers of leden. Soms is er samengewerkt met andere partijen om de vraag zo goed mogelijk te behandelen. Zo is bijvoorbeeld de vraag vanuit scouting Herveld, over het pestgedrag onder de leden, opgepakt door Home-Start. Ook is er kennisgemaakt met 12 organisaties om te horen wat er speelt bij vrijwilligersorganisaties om het netwerken te verbreden. Het verzoek voor een kennismaking kwam meestal vanuit het VSP. Tijdens de kennismaking bleek de organisatie wel degelijk vragen te hebben, maar zij hadden er niet aan gedacht hier hulp voor te zoeken. Tijdens de gesprekken werd dan bijna ook altijd advies gegeven, meestal over het vinden van vrijwilligers voor de organisatie. Er is een presentatie gegeven over het VSP voor 25 65+ers op aanvraag van Buurtzorg.

B. Koppelen van vraag en aanbod

Middel

Bemiddeling

Online vacaturebank

In totaal zijn er 168 online reacties geweest op een vacature, tegenover

= koude bemiddeling

115 in 2012

Via persoonlijke gesprekken

Het VSP heeft 59 mensen op gesprek gehad voor vrijwilligerswerk

= warme bemiddeling

Geslaagde matches In 2013 is er voor het eerst onderzoek gedaan naar het aantal geslaagde matches naar aanleiding van een reactie van een vrijwilliger op een vacature en naar aanleiding van de warme bemiddeling. In totaal zijn er 168 reacties geweest op een online vacature. Meerdere personen hebben vaker op verschillende vacatures gereageerd. Naar 62 personen is er een enquête gestuurd. 31 personen hebben

30

de enquête ingevuld. Uit deze enquête blijkt dat bij 67% van de geënquêteerden de organisatie contact heeft opgenomen en bij 33% niet. 53 % van deze personen is op gesprek geweest bij de organisatie. Over dit eerste contact is de ruime meerderheid tevreden. 34% van de ondervraagden is ook daadwerkelijk gestart op de functie waarop zij hadden gereageerd. 7% is wel gestart, maar in een andere functie. Na een aantal maanden is 34% nog steeds werkzaam als vrijwilliger bij de organisatie. Naar aanleiding van de warme bemiddeling zijn 35 personen bevraagd. 22 personen gaven aan gestart te zijn met vrijwilligerswerk bij de betreffende organisatie. Shane Gerke, 58 jaar Koekiemonster, zo noemen de kinderen Shane Gerke, conciërge van basisschool De Okkernoot. En waar het kan, verbeteren ze de juffen en de meesters als die zijn ongewone naam verkeerd uitspreken. Van directeur tot kind, iedereen is blij met hem. Hij zit lekker in zijn vel, zo vertelt Shane. Dat is een tijd heel anders geweest. Na 35 jaar gewerkt te hebben, wordt hij ontslagen en komt thuis te zitten. Uiteindelijk krijgt hij een IOAWuitkering. Dit betekent een fikse aanslag op zijn inkomen en zijn zelfvertrouwen. In samenwerking met de gemeente en Stuw is hij bewogen naar werk. De vacature vindt hij zelf, Stuw bemiddelt. En met succes, Shane kan aan de slag. Ze hebben een klik, de school en hij. En dat is nog niet alles. Hij krijgt tegenwoordig de maximale vrijwilligersvergoeding. ‘Dat voelt als waardering voor wat ik doe’, glundert hij. Daarin ervaart hij de kracht van Stuw. Als er nog eens wat is, dan weet hij Stuw te vinden: hij mag altijd bellen, want ze zijn er voor hem!

Project werken aan vrijwilligerswerk In opdracht van de gemeente is in 2012 gestart met het project ‘werken aan vrijwilligerswerk’ waarbij mensen met een bijstandsuitkering in ruil voor hun uitkering werden bemiddeld naar vrijwilligerswerk. In 2013 is dit project vervolgd: Er zijn 37 mensen aangemeld die allen een intake hebben gehad. 23 personen zijn geplaatst en 21 hebben een contract getekend. Een persoon is na tekenen contract teruggemeld naar de gemeente. 8 mensen zijn nog in traject om bemiddeld te worden voor het project. Er zijn totaal 6 mensen terugverwezen (incl persoon met contract) naar de gemeente omdat zij om diverse redenen niet in aanmerking kwamen voor vrijwilligerswerk. In 2014 wordt het project vervolgd.

C. Scholing/ training Deskundigheidsbevordering Voorheen organiseerde het Vrijwilligers Steunpunt de workshops en cursussen voor vrijwilligers voornamelijk in samenwerking met Rijn IJssel. Door de bezuinigingen kon Rijn IJssel deze samenwerking in 2013 niet langer voortzetten. Het Vrijwilligers Steunpunt heeft er toen voor gekozen om een oproep te plaatsen voor een deskundige vrijwilliger die bereid was gratis workshops en cursussen te verzorgen. Uiteindelijk zijn er drie geschikte kandidaten naar voren gekomen met ervaring in het geven van workshops en trainingen. Een aantal workshops is wel aangeboden, zoals Maatschappelijke Stages, Calc (soort Excell), Presenteren en Communicatievaardigheden maar is geannuleerd vanwege te weinig aanmeldingen. Onderzocht wordt het of het veranderen van het tijdstip van de workshop invloed heeft op het aantal deelnemers.

31

Trainingsaanbod

Aantal deelnemers

Cursus door EHBO-vereniging Elst AED en reanimatie

12 deelnemers

Workshops door Bert Wolters, van ‘Ruimteinprojecten.nl’ (vrijwilliger) Creatief denken

8 deelnemers

Inleiding in Marketing

9 deelnemers

Workshop i.s.m. Gemeente Overbetuwe en Home-Start Veilig jeugdwerk

± 20 deelnemers

Extra aanbod door Gijs van Dinther Assertiviteitstraject

Provocatine is gespecialiseerd in assertiviteitsverhoging. Vrijwilligers krijgen korting op deze sessies.

D. Organiseren van PR-activiteiten NLdoet Het VSP is intermediair in Overbetuwe voor deze landelijke actie die georganiseerd wordt vanuit het Oranje Fonds. Het VSP informeert organisaties over de mogelijkheden en stimuleert om een klus aan te bieden. Tevens mobiliseert het VSP vrijwilligers, de gemeente, politieke partijen en bedrijven om tijdens NLdoet een handje mee te helpen. Dit jaar is er een algemene brief uitgegaan naar bedrijven in het netwerk van Stuw om hen te enthousiasmeren om met het team deel te nemen aan NLdoet. Dit jaar zijn er in totaal 24 klussen aangeboden, ten opzichte van 16 klussen in 2012 en 10 klussen in 2011. Mogelijk kunnen wij hiermee voorzichtig concluderen dat NLdoet steeds meer begint te leven bij de maatschappelijke organisaties in Overbetuwe. B & W, gemeenteraadsleden, medewerkers van de Rabobank, Stuw, de Christen Unie, leden van de Lions Club, basisschoolleerlingen, ouders en andere vrijwilligers gingen dit jaar aan de slag. Er was veel aandacht en waardering door de organisaties. Het VSP is langs alle klussen gegaan met een gesponsorde appeltaart van De Droom, om de vrijwilligers een hart onder de riem te steken. Vrijwilligersmarkt Elst e

In samenwerking met het EOV organiseerde het VSP dit jaar voor de 7 keer de vrijwilligersmarkt op koopzondag 29 september in het centrum van Elst. Dit jaar hielp een vrijwilligster van het VSP mee met de organisatie en uitvoer van de vrijwilligersmarkt. In totaal hebben 45 organisaties zich gepresenteerd met een kraam, optreden, demonstratie of activiteit. Na het succes van vorig jaar waren de kramen dit jaar weer ingedeeld volgens thema; kunst, muziek, welzijn, lichaam, spel en scholing, kerken, goed doel, sport, natuur en milieu, politiek en gemeente. De jongere bezoekers konden zich laten schminken. Ook MaSleerlingen hebben meegeholpen tijdens de vrijwilligersmarkt. Twee MaS-leerlingen hebben bezoekers geïnterviewd en een MaS-leerling heeft folders uitgedeeld van de vrijwilligersmarkt. In totaal zijn er ongeveer 30 bezoekers geïnterviewd. Zij waardeerden de markt gemiddeld met een 7.5. Bij de evaluatie onder de deelnemende organisaties kwam naar voren dat organisaties de sfeer op de markt als goed tot uitstekend ervaren hadden. Toonbeeld Het Toonbeeld is een initiatief van de gemeente om een vrijwilliger extra in het zonnetje te zetten. Het VSP heeft gezorgd voor extra PR in de kranten, de nieuwsbrief en in persoonlijk contact.

32

Maatschappelijke stages Het VSP is ook stagemakelaar in de gemeente Overbetuwe. Stagemakelaar in Overbetuwe betekent: •

afstemming van vraag en aanbod tussen scholen en vrijwilligersorganisaties. (contact met de leerling onderhoudt de stagecoördinator van de school);

•

ondersteuning van stagebieders (vrijwilligersorganisaties);

•

bijhouden van de website mas-xpress.nl (zorgen dat fouten in het systeem worden opgelost, organisaties uitleg geven over de website).

In de nieuwsbrief van het VSP is standaard een stuk geplaatst over de MaS en worden vrijwilligersorganisaties geïnformeerd over de MaS. Bijna alle organisaties werden benaderd door het VSP om een mogelijke Maatschappelijke Stage aan te bieden en deze online in mas-xpress.nl te plaatsen. In 2013 hebben net als in 2012 rond de 50 masvacatures online gestaan waar leerlingen zich voor konden aanmelden. Verder heeft het VSP een algemeen overleg georganiseerd tussen de stage-coördinatoren van de gemeente Overbetuwe. Naar aanleiding van dit overleg bleek dat een aantal coördinatoren liever geen algemeen overleg meer hadden. Zij werken al een aantal jaren met MaS en zijn tevreden over de manier waarop zij het hebben georganiseerd. Wel wilden zij twee keer per jaar overleg met de makelaar om de boel met elkaar af te stemmen.

33

VI - HOME-START Home-Start wil: -

door inzet van vrijwilligers, opvoeders ondersteunen in beter opvoeden dankzij verbeterde competenties, gedrag, omstandigheden en/-of kennis van de mogelijkheden;

-

vrijwilligers toerusten voor vrijwilligerstaken;

-

dat 30 gezinnen door 20 vrijwilligers ondersteund worden en dat 90% van deze gezinnen tevreden is over de ondersteuning.

Van de 30 gezinnen waar een vrijwilligster ondersteuning heeft gegeven waren 27 gezinnen (zeer) tevreden. Dat is 90 % van de deelnemende gezinnen. Het resultaat van Home-Start 2013 in Overbetuwe is dat na de ondersteuning vanuit Home- Start alle gezinnen ‘verder’ kunnen. De gezinnen In totaal hebben in 2013 37 gezinnen zich bij Home-Start aangemeld. Hierbij zaten 6 aanmeldingen waar de jongste kinderen ouder waren dan 7 jaar. Deze gezinnen vallen onder Stuw-Start. Een gezin was geen Home-Start gezin. 30 gezinnen werden ondersteund. 7 gezinnen die niet binnen Home-Start pasten of meer ondersteuning nodig hadden zijn doorverwezen of individueel door de coördinator begeleid. Een zeer complex gezin e

hebben we niet verder kunnen helpen. Een gezin heeft voor de 2 keer Home-Start ondersteuning aangevraagd dit op advies van schoolmaatschappelijk werkster. De ouders wonen in Elst (22 ), Zetten (5), Driel (5), Heteren (2), Herveld (2), en Oosterhout (1), De meeste ouders hebben een Nederlandse achtergrond (20). Een aantal ouders hebben een andere culturele achtergrond. Andere culturen: Afghanistan (5), Polen/Afghanistan (1), Finland (1), Ivoorkust (1). Liberia (1), Irak (3), Spanje (1), Engeland/ Afrika (1). Syrie (1), Molukken (2) Totaal aantal kinderen in de gezinnen is 76, 32 meisjes, 42 jongens. Gemiddelde leeftijd per gezin is 3,4 jaar. De leeftijden van de gezinnen zijn omhoog gegaan doordat er meer Stuw- Start gezinnen in 2013 zich hebben aangemeld. De gemiddelde leeftijd van de ‘vraagouder’ is 29 jaar. 15 gezinnen leven van een minimumuitkering.

Marjanne Ruis, 35 jaar Marjanne heeft ruim een jaar geleden een stuk van haar sociale angststoornis overwonnen. Zo ontstaat er, na 17 jaar in en rond huis met haar zes kinderen bezig te zijn geweest, de diepe wens om haar wereld te vergroten. Als ze een folder van Home-Start onder ogen krijgt, ziet ze het als een godsgeschenk en neemt deel aan de training. Het sluit aan bij haar visie op hulp: het bekrachtigen van wat moeders wel kunnen, een luisterend oor bieden en levenservaringen delen. Haar drijfveer is anderen helpen. ‘Het leven is te mooi om niet te genieten. Het gaat er om dat je gaat zien wat er nog wel lukt! En dat je lichtpunten gaat herkennen. Voor mij was dat bijvoorbeeld de verwondering voor de natuur bij mijn kinderen.’ Marjanne: ‘Ik heb door het begeleiden van de koffie-ochtenden voor jonge moeders in Zetten de kans gekregen om mijn talenten ten dienst te stellen van de maatschappij en om door te geven wat ik heb meegemaakt. De kracht van Stuw is het zien van talenten van mensen, ze daar bewust van maken en ze de kans bieden om ze in te zetten.’

34

De vrijwilligers De inzet van vrijwilligers vormt de drijvende kracht van Home-Start. Op dit moment zijn alle inzetbare vrijwilligers actief. Een vrijwilliger is niet meer inzetbaar in een gezin, maar zij doet de PR van Home-Start. De vrijwilligers ontvangen regelmatig groeps- en individuele begeleiding. De professionele coördinator is verantwoordelijk voor de training, 4 keer per jaar intervisie, 4 keer per jaar themabijeenkomsten en 4 keer per jaar individuele begeleiding (indien nodig vaker). In 2013 jaar zijn er twee voorbereidingstrainingen gegeven aan aspirant vrijwilligster omdat er veel aanbod was. Totaal was er een aanbod van 12 vrijwilligers, 9 vrijwilligers zijn gecertificeerd. Totaal zijn er 21 vrijwilligers inzetbaar, een vrijwilligster tijdelijk niet inzetbaar en een vrijwilligster verzorgt de PR van HomeStart. Vier vrijwilligsters waren bereid in 2013 om twee Home-Start gezinnen een dagdeel in de week te ondersteunen omdat gezinnen anders te lang moesten wachten op ondersteuning. De gemiddelde leeftijd van de vrijwilligers is 50 jaar. Verwijzers en samenwerkingspartners Vanuit Home-Start is dit jaar bij 1 gezin samengewerkt met het CJG. Met STMG (algemeen maatschappelijk werk) was er in het begin van 2013 een goede samenwerking maar door vertrek van een maatschappelijk werkster is het opvallend dat er geen gezin meer doorverwezen is door het AMW. Wel twee door het school maatschappelijk werk . De meeste verwijzingen komen van het consultatiebureau en verschillende professionele hulpverleningsorganisaties en van de basisscholen. In 2013 is samen met het CJG 1 thema-avond voor ouders in de Overbetuwe (Driel) gegeven met als thema ‘grenzen stellen’. Ook de SKAR en de SPO waren hier actief bij betrokken. Het streven is om door interacties tussen ouders te praten over opvoeden en ouders in hun kracht te zetten. Het waren goed bezochte avonden die positief zijn beoordeeld door de ouders. De basisschool in de Westeraam wil een vervolg hierop in 2014. Soms blijkt tijdens de ondersteuning dat er psychische problemen bij moeder zijn. In de risicogezinnen wordt of het AMK ingeschakeld (2) of het gezin wordt terug verwezen naar de verwijzer en/of er wordt raad gevraagd bij het CJG. Het doorverwijzen van ouders naar het CJG blijft voor verschillende ouders een stap te ver. Trends en ontwikkelingen Er waren vijf aanvragen van ouders met kinderen boven de 7 jaar. Hiervan waren drie gezinnen waarvan de moeder overleden was. De vrijwilligsters zorgen op de middagen uit school dat ze er zijn voor de kinderen om warmte en aandacht te geven, maar ook zorgen ze voor praktische zaken, bijvoorbeeld boodschappen doen, voorbereiden van avondeten, helpen met de was, kinderen leren met geld om te gaan. Wat vroeger gezinshulp was in gezinnen doet nu een heel klein stukje de vrijwilligster van HomeStart. Zij heeft nog meer een signalerende functie. Het wordt steeds lastiger om alle gezinnen te ondersteunen. Vrijwilligers blijven langer in gezinnen omdat ze gecompliceerder zijn en er komen steeds meer aanmeldingen. Dit jaar hebben twee Home-Start ouders als dank een heerlijke maaltijd verzorgd voor alle vrijwilligers van Home-Start tijdens het jaarlijkse etentje. Dit was een groot succes en de ouders vonden het heel leuk dit voor de vrijwilligers te doen.

35