jaarverslag Avenier 2011

jaarverslag Avenier 2011

Voorwoord van Hans Michels

Hoe Avenier veranderde Het jaar 2011 was er één van grote veranderingen bij Avenier. In Nederland plaatsen we sinds 1 januari 2008 geen jongeren met een strafrechtelijke en een civielrechtelijke titel meer samen in één instelling. Deze verandering leidde tot de introductie van een nieuwe vorm van zorg; de gesloten jeugdzorg of JeugdzorgPlus. Om voor voldoende capaciteit te zorgen, vormden enkele Justitiële Jeugdinrichtingen zich om tot instellingen voor JeugdzorgPlus. Zo ook Avenier. Sommige instellingen kregen tijdelijk een JeugdzorgPlus bestemming, andere definitief. Locatie Anker van Avenier kreeg een tijdelijke bestemming. In de twee jaar die volgden, begon de behoefte aan Justitiële Jeugdzorg te dalen en de behoefte aan gesloten jeugdzorg te stabiliseren. Deze twee trends hielden aan en vroegen om passende maatregelen vanuit beide ministeries. Justitie besloot de uitgeleende locaties, waaronder het Anker, na afloop van de contractperiode af te stoten. Ook VWS zag zich genoodzaakt de capaciteit terug te brengen. Leidraad in die keuze was het beleid van regionalisering: jongeren moeten binnen hun eigen regio alle zorg kunnen krijgen die zij nodig hebben. Vanuit dat beleid werd de zorgregio’s zelf gevraagd mee te denken over waar welke capaciteit moest blijven. Zo kwamen de bestuurders van Avenier 2


voor ingewikkelde keuzes te staan. Om die in goede banen te leiden, stelde het Bestuur een externe Programmadirectie aan. In april 2011 viel het besluit dat locatie Anker eind 2011 haar deuren moest sluiten. In de maanden daaropvolgend bereikte Avenier overeenstemming met het ministerie van VWS over haar positie als zorgaanbieder voor de regio ZuidWest. Vanuit deze regio zag men in dat het Anker een goede aanvulling biedt op het zorgaanbod, vanwege de ervaring met jongeren met een hoog forensisch profiel en de behandelgroepen voor jongens met ernstige seksuele problematiek. Uiteindelijk werd daarom een ‘herschikkingsovereenkomst’ met VWS gesloten voor 72 plaatsen JeugdzorgPlus in het Anker in Harreveld en 108 plaatsen JeugdzorgPlus in de Vaart in Sassenheim. Daarnaast maakte Avenier afspraken met het ministerie van Veiligheid & Justitie over 64 plaatsen in de justitiële jeugdinrichting Kolkemate in Zutphen en met de provincies over 67 plaatsen LWI (Landelijk Werkende Instelling) in Prisma in Harreveld. Consequentie van al deze veranderingen was dat Alexandra in Almelo en Sprengen in Wapenveld moesten sluiten. Op 29 augustus 2011 bracht de OR positief advies uit over het organisatie- en formatieplan voor de voortzetting van de Kolkemate, de sluiting van Sprengen en Alexandra, de verhuizing van Hand-in-Hand Prisma, de opbouw van De Vaart, de doorstart van het Anker inclusief ZIKOS en de reorganisatie van de ondersteunende diensten. Eerder die 3


maand had de Raad van Bestuur met de vakorganisaties al een akkoord bereikt over een Sociaal Plan inclusief een Vrijwillige vertrekregeling. Met instemming van de vakbonden en de OR kon Avenier op 1 september 2011 met de transitie starten. Van de 600 werknemers zouden er uiteindelijk in het oosten van Nederland 300 hun baan verliezen terwijl er in het westen bijna 130 nieuwe personeelsleden geworven werden. Met ongelooflijk veel inzet is de hele organisatie operationeel gebleven gedurende dit proces, waarbij op professionele wijze de kwaliteit van de zorg voor jongeren hoog werd gehouden. Vijf maanden na het tekenen van het herschikkingsaanbod was met alle 300 boventallige medewerkers - op 10 na - een vertrekregeling getroffen, en was 75% daadwerkelijk niet meer in dienst. Locatie Sprengen was ondertussen gesloten en de ondersteunende diensten gereorganiseerd. De kracht van de organisatie blijkt niet alleen uit het feit dat deze ongekend grote transitie in zo’n kort tijdsbestek zonder grote moeilijkheden tot stand is gekomen, maar ook uit het feit dat de organisatie nu alweer volop bezig is met de volgende stap van haar strategisch plan: de fusie met Horizon. Dit jaarverslag blikt terug op 2011 via een serie interviews met mensen die midden in de transitie van Avenier stonden. Hans Michels Directeur Programma Avenier 4

5

Interview met Jan-Willem Bedeaux

‘Nu bouwen we verder aan onze bedrijfscultuur, waarin we kinderen en jongeren willen laten werken aan en dromen over een goede toekomst.’


Bewondering voor de moed Jan-Willem Bedeaux vormt samen met Krijnie Schotel de Raad van Bestuur van Avenier. ‘Waar ben je voor opgericht, is dat nog nodig en hoe kun je dat het beste vormgeven? Die vragen beantwoorden wij als Raad van Bestuur. In 2009 werd al duidelijk dat we moesten diversificeren. We waren vooral een justitieel gekleurde organisatie. Het was dus belangrijk om ook een goede strategische positie in de jeugdzorg te verwerven, met de basiskwaliteit van onze organisatie als vertrekpunt. Daarvoor zijn we een alliantiestrategie gaan voeren, gecombineerd met een duidelijke geografische oriëntatie. Onze kracht verbinden aan die van anderen. Toevoegen, niet overnemen. Vanuit die visie hebben we de banden met Horizon aangehaald en hopen we binnenkort het fusieproces af te ronden.’ Een adempauze. ‘Deze organisatie kan ongelooflijk moeilijke keuzes maken. Dat is zeer moedig en daar ben ik trots op. Twee vestigingen sluiten in het oosten, één nieuwe vestiging openen in het westen. 600 mensen van wie we er bijna 300 hebben moeten ontslaan en 130 nieuw aangenomen. Dat is zonder precedent in de jeugdzorg.’ ‘Mijn leidraad is openheid in attitude bij het werken in geslotenheid. Wij moeten van buiten naar binnen redeneren, 8


omdat we onze relevantie aan de samenleving ontlenen. Jongeren, ouders, gezinsvoogden - zij moeten onze ambassadeurs zijn. Avenier wordt pas geloofwaardig als zij vertellen dat wij het beste zijn dat hen in die ontzettend moeilijke periode is overkomen. Of zoals een moeder het ooit tegen me zei: ‘Mijn kind heeft bij u meer vrijheid dan ik hem ooit kan bieden’. Hij leunt naar voren. ‘Onze koers vraagt een leiderschapsstijl die zelfbewust is, actief, moedig, open, reflectief en spiritueel. Vorig jaar april was ik zeer indringend met de ministeries aan het onderhandelen. Dan is het soms heel lastig om bij je principes te blijven. Gelukkig hebben we de transitie-overeenkomst fatsoenlijk kunnen regelen, finan cieel en organisatorisch.’ ‘Nu bouwen we verder aan onze bedrijfscultuur, waarin we kinderen en jongeren willen laten werken aan en dromen over een goede toekomst. Avenier doet dat samen met Horizon in een organisatie met een gevarieerd palet aan jeugdzorg en onderwijs onder één dak. We opereren vanuit dezelfde waarden die we meenemen in besluitvorming, als leiders uitdragen en hanteren in het organisatorische instrumentarium. In 2011 hebben de kernwaarden van Avenier - Zorg, Respect, Gelijkwaardigheid en Verantwoordelijkheid - de organisatie het zelfvertrouwen gegeven om met moed de toekomst tegemoet te treden. Ik heb daar veel bewondering voor.’

9

Anker

Anker

Gesloten jeugdzorg in Harreveld Totaal 76 plaatsen, waarvan 60 plaatsen jongens hoog forensisch profiel 16 plaatsen jongens ESP (Ernstige Seksuele Problematiek) Plus 20 plaatsen reservecapaciteit JJI

Gesloten jeugdzorg Harreveld Totaal 72 plaatsen, waarvan 40 plaatsen jongens hoog forensisch profiel, 20 plaatsen jongens ESP (Ernstige Seksuele Problematiek) 12 plaatsen jongens en meisjes ZIKOS (Zeer Intensieve Kortdurende Observatie en Stabilisatie) Plus 10 plaatsen gesloten jeugdzorg tijdelijk

begin 2011

medio 2012

Interview met Christian van Dam

‘Toch bleef iedereen kwaliteit leveren. Heel knap. De kracht van onze mensen gaf ons de overtuiging om door te gaan.’


Tussen hoop en vrees Christian van Dam is Hoofd Behandeling in het Anker, de vestiging voor gesloten jeugdzorg van Avenier. ‘We hebben begin 2011 een lobby opgestart bij onze ketenpartners, waarbij we hen vroegen om duidelijk te maken wat onze unieke rol en expertise is.’ Christian glimlacht breed als hij toelicht hoezeer de ketenpartners zich hebben ingezet. ‘Horizon bijvoorbeeld heeft duidelijk gemaakt dat het voor sommige jongens juist goed is om een tijdje hier te verblijven. Uit de Randstad, in het groen. Op dat moment was net het stof van onze verbouwing opgetrokken, waar veel geld in is geïnvesteerd. Mede daarom was het besluit van het Ministerie van VWS zo wrang, dat de zaak vanaf 2012 dicht zou gaan.’ Hij slikt. ‘We hebben daar alle medewerkers over bij gepraat. Het was leven tussen hoop en vrees; heel spannend. Toch bleef iedereen kwaliteit leveren. Heel knap. De kracht van onze mensen gaf ons de overtuiging om door te gaan. Toen het besluit definitief leek, hebben we ook de jongens ingelicht. Veel van hen vonden het vervelend en verdrietig voor ons. Een paar lachten ons uit en fluisterden ‘werkloos’ als we langs liepen. Wij waren van plan om de zaak met opgeheven hoofd te verlaten. We zijn trots op wat we doen en daar verandert niets of niemand iets aan. Dat heeft ons er doorheen geholpen.’ 14


Hij zwijgt even. ‘We waren al in de afbouwfase toen in de eerste week van juli het besluit viel dat we toch open bleven. Dat hebben we nooit gevierd, omdat Alexandra en de Sprengen dicht moesten.’ Het grijpt hem zichtbaar aan. ‘Weet je, ik heb zelf jaren op Alexandra gewerkt. Een dubbel gevoel. Blij omdat wij verder mochten, verdrietig omdat al mijn collega’s daar op zoek moesten naar een nieuwe baan. De logica erachter snap ik wel. Maar hier moest wel de knop om. Ondertussen haalden we trouwens wel mooi onze HKZ-erkenning.’ ‘We hebben hier twintig plekken voor jongeren met ernstige seksuele problematiek. Met dat specialisme zijn we de enige binnen de jeugdzorg. We zijn goed in het behandelen van jongens met gedrags- en hechtingsproblematiek. De afdeling voor zeer intensieve kortdurende observatie en stabilisatie zit nu hier. Inmiddels zie ik wel toekomst voor het Anker vanwege onze bijzondere expertise én onze ligging. Maar zeker weten? Nee. De wijze les is dat er geen garanties zijn. Maar onze kwaliteit is en blijft dat we kunnen werken met de meest ingewikkelde groep jongeren.’

15

Sprengen

Sprengen

Gesloten jeugdzorg in Wapenveld Totaal 60 plaatsen, waaronder dubbeldiagnosegroep verslaving/ gedragsproblematiek in samenwerking met Tactus

Locatie gesloten

begin 2011

medio 2012

Interview met Grietje Grietj redenhoff-Stobbink Bredenhoff-Stobbink

‘Ik heb natuurlijk jarenlang met jongeren gewerkt om hun omgeving netjes te houden. Die ervaring zet ik nu in voor deze bijzondere doelgroep.’

Interview met Grietje Bredenhoff-Stobbink

Interview met Grietje Bredenhoff-Stobbink

Weer aan de slag

Daar had ik ook weer een verbindende rol, maar dan vooral tussen de medewerkers en bezoekers.’

Grietje Bredenhoff-Stobbink was medewerker huishoudelijke dienst, locatie Sprengen.

Ze vervolgt: ‘Tja, en toen ging de Sprengen dicht. Dat was een klap hoor. Vooral toen ik de ontslagbrief kreeg had ik het zwaar. Een tijdlang heb ik alleen maar een groot zwart gat gezien waar ik in zou gaan vallen. Ik heb in die tijd aardig wat traantjes weggepinkt; vraag maar aan mijn man.’ Ze vindt het een prestatie dat het outplacementbureau dat Avenier inschakelde een nieuwe baan voor haar vond. ‘Ik help nu jongvolwassenen met autisme om hun huishouden op te zetten. Een geweldige baan. Ik heb natuurlijk jarenlang met jongeren gewerkt om hun omgeving netjes te houden. Dat gaf de doorslag. Die ervaring zet ik nu in voor deze bijzondere doelgroep.’

Het grijpt Grietje Bredenhoff-Stobbink aan als ze terugkijkt op haar tijd bij Avenier. ‘Toen ik te horen kreeg dat locatie Sprengen dicht ging en mijn baan verdween, was ik verdrietig en voelde ik me verloren. Wie neemt er nog een vrouw van 56 jaar aan, dacht ik. Nee, eerlijk, ik had echt niet verwacht dat ik nog ergens aan de slag zou gaan.’ Ze zet haar bril weer op. ‘In de achttien jaar dat ik als schoonmaakster voor de Sprengen in Wapenveld werkte, heb ik de jeugdzorg totaal zien veranderen. In het begin ging het er vooral om dat we het thuisgevoel zoveel mogelijk benaderden. Daarom maakten we vaak samen met de jongens de kamers en de groepsruimte schoon. Daarna kon ik ‘s middags meestal wel even een boterhammetje meeëten en ’s avonds ging ik ook nog wel eens terug voor een verjaardagsvisite. Ik vond het plezierig dat ik op die manier een bijdrage had in het pedagogisch klimaat.’

‘Maar ik mis Avenier nog elke dag. Het kost tijd om de band met nieuwe collega’s en met deze mensen op te bouwen. Persoonlijk contact, dat is belangrijk. Dat is trouwens wel iets wat ik soms miste toen er zoveel gebeurde bij Avenier. Nieuwsbrieven, brieven, informatiebijeenkomsten, allemaal prachtig. Maar het prettigst is toch als je eigen leiding gevende je rustig uitlegt hoe de zaak in elkaar steekt.’

De tijden veranderden en binnen het werken met de jongeren kwam de nadruk sterker op school te liggen. ‘Vanaf die tijd werd het contact met de jongens steeds vluchtiger. Gelukkig kon ik overstappen naar het beheer van de kantine.

20

21

Interview met Krijnie Schotel

‘Toch vind ik dat we op de goede weg zijn. Bouwen, na dit zware jaar.’


Rouw en bouw Krijnie Schotel vormt samen met Jan-Willem Bedeaux de Raad van Bestuur van Avenier. ‘Voor mij is 2011 een jaar van rouw en bouw geweest. Dubbel, tweeslachtig, zo zou ik het proces benoemen waarin we na de fusie van Jongerenhuis Harreveld en JPC De Sprengen terechtkwamen. In 2011 zijn we gaan bouwen aan het Avenier van de toekomst. Toen kwam ook het besef dat het werken voor de regio Zuid-West gevolgen voor onze organisatie zou hebben. We moesten afscheid nemen van eerst één en uiteindelijk twee locaties. We moesten veel mensen vertellen dat we geen werk meer voor ze hadden, sommigen dat we uiteindelijk toch wel weer werk voor ze hadden en we hebben nieuwe medewerkers geworven voor locatie De Vaart in Sassenheim.’ ‘We hebben de categorale aanpak van Alexandra moeten inleveren. Daardoor zijn we expertise kwijtgeraakt. Het is de vraag of we dat in De Vaart ook weer op dat niveau krijgen. Het feit dat we daar jongens en meisjes opnemen is al een verschil van dag en nacht. Hoe dat een nieuwe vorm gaat krijgen, daar zijn we nog diep over aan het nadenken. De kunst wordt om het goede van Alexandra te behouden. Voor de specifieke doelgroep, meisjes die met loverboys in aanraking zijn geweest en die vaak seksueel grensoverschrijdend gedrag vertonen en soms ook nog met eerwraak 24


te maken krijgen, is er geen specialistisch aanbod binnen de gesloten jeugdzorg meer. Hun verhalen komen pas los als ze omringd zijn door lotgenoten. En dan nog kost het heel veel moeite. Voor deze doelgroep willen we een op hen afgestemd aanbod kunnen bieden, waarin slachtofferschap het thema is.’ Haar gezicht klaart op. ‘Toch vind ik dat we op de goede weg zijn. Bouwen, na dit zware jaar. We zijn bezig om nieuwe zorgarrangementen te ontwikkelen; een aanbod op maat, afgestemd op de vraag van jongeren en hun ouders. Daarom zijn we ook in gesprek met Horizon, een organisatie met een aansluitende missie en visie en met een aanvullend aanbod. Straks zijn er allerlei variaties mogelijk in de zorgarrangementen, waarbij we gebruik kunnen maken van de uiteenlopende expertise in de verschillende vestigingen. We starten dan vanuit de wens, de hulpvraag van de jongere en zijn ouders of gezinsvoogd. Wat is hun toekomstperspectief? Hoe kunnen we de regie (terug)geven aan de jongere en zijn ouders? We denken dit het beste te kunnen organiseren vanuit één organisatie. Zo bewegen we langzaam maar zeker naar voren.’

25

Alexandra

Alexandra

Gesloten jeugdzorg in Almelo Totaal 72 plaatsen, waarvan 60 plaatsen meisjes 12 plaatsen jongens en meisjes ZIKOS (Zeer Intensieve Kortdurende Observatie en Stabilisatie)

Locatie gesloten

begin 2011

medio 2012

Interview met Yvonne van Dijk

‘Met een bus vol huisdieren kwam ik langs en dan mochten de meisjes daarmee knuffelen. Dieren spiegelen je gedrag.’


Weerbaarheid Yvonne van Dijk was pedagogisch medewerker in Alexandra en werkt nu bij Communjon in een vergelijkbare functie. Het werken op de groep vindt Yvonne Dijkman nog altijd het mooiste wat er is. ‘Ik begon in 2002 als medewerker van de centrale receptie. Prima baan, maar vanaf het begin boeide het me wat er aan de andere kant van de balie gebeurde. Na ruim twee jaar kreeg ik de mogelijkheid om te beginnen op de groep en tegelijkertijd de SPW-4 opleiding te volgen. Een buitenkans! Die opleiding heb ik gedaan en toen kon ik echt met de meiden aan het werk. Prachtig.’ Ze aait de enorme Ierse Wolfshond - een van de vele huisdieren in huis. ‘Ik ben nog altijd blij met de kans die ik toen kreeg. Daarom vind ik het extra moeilijk dat Alexandra is dichtgegaan. Eerlijk gezegd snap ik de argumenten achter de transitie niet helemaal. Alexandra is het enige instituut dat zich puur en alleen op meisjes richt. Volgens mij loop je de kans dat je met de sluiting echt iets wezenlijks kwijtraakt. Bijna alle meisjes die ik heb begeleid hadden een geschiedenis met ernstig seksueel misbruik of geweld. Da’s niet niks hoor.’

30


Even is ze stil; ze denkt goed na. ‘Ik ben er zeker van dat het die meisjes geholpen heeft dat ze tijdelijk in een veilig onderkomen zaten, zonder contact met jongens. Veel van hen waren zo gewend aan seksueel grensoverschrijdend gedrag, dat ze zich op elke jongen stortten. Nadenken over de toekomst? Pfff... Over consequenties? Daag! Zulke meiden hebben alle steun en begeleiding nodig die je kunt geven. Liefst zonder jongens in de buurt. Even niet.’ Yvonne vond al snel weer werk. ‘Gelukkig, want ik ben geen type om thuis stil op de bank te zitten. Ik had vanuit Alexandra een groot netwerk opgebouwd waardoor ik met vrij weinig moeite een nieuwe baan vond. Wennen hoor: nieuwe plek, andere mensen, andere jongeren.’ Ze heeft nog een advies: ‘Wat mij betreft mag er in de behandeling van meisjes nog meer aandacht komen voor de weerbaarheid ten opzichte van jongens. Doe rollenspelen, zoals Girlstalk, dat maakt ze bewuster. Werken met dieren is ook heel goed. In Alexandra had ik het Petproject opgezet. Met een bus vol huisdieren kwam ik langs en dan mochten de meisjes daarmee knuffelen. Dieren spiegelen je gedrag. Zo kun je heel goed oefenen met affectie of de leiding nemen of je weerbaar opstellen.’

31

Interview met Alwin Pieper

‘Achteraf ben ik nog verbaasd hoe goed we dit hele proces doorlopen hebben. We konden precies zeggen waar we stonden en wat we wilden.’



Trots, ondanks alles

Maar ik had natuurlijk geen idee in wat voor een storm ik uiteindelijk terecht zou komen.’

Alwin Pieper was pedagogisch medewerker, activiteitenconsulent en voorzitter van de Ondernemingsraad en werkte meer dan 36 jaar bij de locaties Anker en Alexandra.

Alwin zwijgt even. ‘De berichten die we aan de medewerkers moesten overbrengen waren niet misselijk. Eerst de boodschap dat het Anker dicht moest. Toen het bericht dat de Sprengen dicht ging en het Anker open bleef. En vervolgens als klap op de vuurpijl de sluiting van Alexandra. Ik moet wel zeggen dat we dat als team met de vakbond en de bestuurders goed gedaan hebben. Je kunt niks alleen. We hebben veel aan tafel gezeten, hard onderhandeld, soms echt het onderste uit de kan gehaald. Maar ik vond dat dat ook onze taak was als OR. Als mensen dan moeten afvloeien, zorg dan dat het met de allerbest mogelijke vertrekregeling gebeurt.’

‘Op 30 april 2011 hebben we de deuren van Alexandra voor het laatst dichtgedaan. In mijn jaren daar heb ik fantastische dingen kunnen doen met de jongeren, op beide locaties. Sportevenementen, dansshows, rap, Trijntje Oosterhuis voor zangcoaching, met aansluitend een optreden, Beau van Erven Dorens als jury. Altijd als prikkel voor het verder ontwikkelen van hun persoonlijkheid. Het mooie is dat zulke mensen vaak ook onder de indruk zijn van ons werk en van de omgeving. Die brachten veel voor weinig. Ik had echt veel plezier in mijn werk.’ Zijn toon wordt serieus. ‘Ik ben op een gegeven moment in de OR gaan zitten. De aanleiding was dat alle vrijwilligers die bij ons prachtige dingen deden, eruit moesten. Dat was contractueel allemaal nog niet goed geregeld. Dus toen we dat voor elkaar hadden, huurde ik ze gewoon weer in. Kregen ze nog betaald ook. Na een paar jaar werd ik voorzitter van de OR en dat ben ik jaren geweest.

34

Zijn ogen glimmen. ‘Dat hebben we echt fantastisch gedaan en daar ben ik trots op. Ik denk dat tussen de tachtig en negentig procent van de mensen al weer een baan heeft. Dat is heel bijzonder. Iedereen kreeg een prima vertrek bonus mee. Achteraf ben ik nog verbaasd hoe goed we dit hele proces doorlopen hebben. We konden precies zeggen waar we stonden en wat we wilden. Toch bleven we op goede voet met elkaar staan, omdat we iedereen ook het beste gunden. Nogmaals, dat is een prestatie van formaat geweest van ons allemaal.’

35

Kolkemate

Kolkemate

Justitiële jeugdinrichting in Zutphen Totaal 62 plaatsen waarvan 8 plaatsen ITA (Individuele Traject Afdeling) Plus 2 reserveplaatsen

Justitiële jeugdinrichting in Zutphen Totaal 64 plaatsen waarvan 8 plaatsen ITA (Individuele Traject Afdeling) Plus 4 reserveplaatsen

begin 2011

medio 2012

Interview met John Wenneker

‘Er wordt hier elke dag gelachen. Mooie momenten onderling en met de jongens.’


Gemengde gevoelens John Wenneker is unitleider bij Avenier in JJI De Kolkmate. ‘We hebben in 2011 afscheid genomen van de man die dit gebouw hier heeft neergezet: Johan Krist. Het was turbulent, want daarnaast is nog een aantal belangrijke mensen vertrokken. Gelukkig zijn daar ook goede mensen voor in de plaats gekomen. We hebben de ITA-afdeling opnieuw ingericht waarbij we forse stappen voorwaarts hebben gezet. Het capaciteitsvraagstuk hield de Justitiële Jeugdinrichtingen bezig en dat is nog niet veranderd. Ondertussen rolde de trein wel gewoon verder. Onze markt, als je het zo wilt noemen, is buitengewoon grillig.’ John zucht. ‘Naast alle externe ontwikkelingen, kregen we hier ook te maken met een andere manier van aansturen en van leidinggeven. Dat was soms wel een cultuurclash. Ik steek mijn energie liever in de jongens hier. Het kan hier heel heftig zijn, zeker als er een alarm gaat. Gelukkig gebeurt het vrij weinig.’ Een glimlach. ‘Er wordt hier elke dag gelachen. Mooie momenten onderling en met de jongens. Als het spannend wordt, zijn we één team. We hebben afgelopen jaar een heel laag ziekteverzuim gehad. Met hele ingewikkelde jongens hebben we successen behaald. Twee van hen hebben inmiddels een vriendin, een baan, een huisje. We kregen laatst een kaartje van één van hen uit Torremolinos. Bedankbrieven van ouders krijgen we ook. Mooi.’ 40


Serieus: ‘Op de Individuele Traject Afdeling krijgen we jongens die niet terechtkunnen in het normale groepsproces. Onhandelbaar, dus gingen ze van de ene naar de andere inrichting. Drie jaar geleden zijn we met de ITA begonnen. Pionieren ligt ons. En na een moeilijke start hebben we het nu goed op orde. Een goede methodiek, de juiste mensen en jongens die hier blijven. Daar is veel in geïnvesteerd. Drie van de jongens daar zitten al in een langdurig verloftraject.’ ‘Met de rechtbank Almelo zijn we bezig met een pilot adolescentenrecht. De grens tussen de toepassing van het jeugdstrafrecht en het volwassenstrafrecht wordt voor jongeren tussen de 17 en 23 jaar flexibeler. We richten ons in de pilot vooral op jongvolwassenen, die naast scholing behoefte hebben aan werkervaring. Ik geef hierbij leiding aan de interne projectgroep. Buiten Kolkemate hebben we voor deze jongeren een arbeidstrainingscentrum opgericht. Onze ligging op een bedrijfsterrein komt daarbij van pas. Op loop afstand hebben we een bedrijfshal en kantoren ingericht als les- en praktijkruimte. Van daaruit kunnen jongens op stage. Ook onze mogelijkheden voor nachtdetentie breiden we uit. Dat zijn boeiende projecten. Pionieren, ik zei het al.’

41

De Vaart

De Vaart

Nog niet opgericht

Gesloten jeugdzorg in Sassenheim Totaal 108 plaatsen, waarvan 60 operationeel 60 plaatsen meisjes 48 jongens (stromen in vanaf najaar 2012)

begin 2011

medio 2012

Interview met Annelies Beindorff

‘Het wordt nog wel een kunst om de groepen goed te matchen. De jongens en meisjes zullen elkaar toch tegenkomen en dat zal wel wat interactie oproepen.’


Oh’s en ah’s Annelies Beindorff deed de werving & selectie voor de nieuwe locatie De Vaart van Avenier in Sassenheim. ‘In augustus 2011 werd duidelijk dat Avenier De Vaart ging opstarten. Dat betekende ineens 108 plekken voor jongens en meisjes, dus zo’n 130 medewerkers. Dat hebben we in de zomer voorbereid en vanaf begin september zijn we gaan werven. Er kwamen honderden reacties binnen, dus we hebben wekenlang gesprekken gevoerd van ‘s ochtends vroeg tot soms in de avond. Helaas maakte maar een beperkte groep medewerkers uit het oosten de overstap. Begrijpelijk, dat wel. Er is veel wat hen daar houdt: gezin, familie en vrienden, huizenprijzen; noem maar op.’ ‘We hebben het wel zo makkelijk mogelijk gemaakt om hierheen te komen. Compensatie van verschillende kosten zoals reiskosten en verblijf het eerste half jaar. Had iemand spijt, dan kon hij terug. Al met al hadden we op 1 december 110 mensen hier staan die allemaal popelden om te beginnen.’ Ze lacht. ‘We hebben gezocht naar mensen die kunnen pionieren. In het diepe! Een groot verschil is dat we hier met jongens en meisjes gaan werken. We hebben nu, medio 2012, zes meidengroepen en in het najaar stromen de jongensgroepen in. 46


Het wordt nog wel een kunst om de groepen goed te matchen. De jongens en de meisjes zullen elkaar toch tegenkomen en dat zal wel wat interactie oproepen. Dat kunnen we goed gebruiken in de groepsgesprekken. We gaan niet geforceerd scheiden, maar we kijken wel samen met school hoe we het een goede vorm geven.’ Ze gaat even verzitten. ‘Zo nu en dan ging ik voor besprekingen naar Harreveld. Daar kwam ik dan in een heel andere sfeer terecht. Aan de ene kant afscheid en verdriet, aan de andere kant vernieuwing en energie. Dat was soms wel raar.’ ‘Kijk, in zo’n nieuwe vestiging werk je toe naar één moment. Iedereen is op 1 december begonnen, dus met een maand inwerktijd. In die maand kregen ze allerlei trainingen en informatie over het reilen en zeilen hier. Vervolgens kregen de medewerkers van elke groep budget om de groepsruimte zelf verder in te richten. Massaal richting IKEA. Verder heeft een middelbare schoolklas uit Groenlo hier een weekend proefgedraaid.’ Nog een lach. ‘De grootste kick was toch wel het moment dat iedereen hier op 1 december was. Niemand had de locatie nog gezien en het was heel leuk om de positieve reacties te zien. De oh’s en ah’s waren niet van de lucht.’

47

Prisma

Prisma

Open jeugdzorg in Harreveld, bovenregionaal Totaal 67 plaatsen: jongens, crisis, crisis en observatie, behandeling

Open jeugdzorg in Harreveld, bovenregionaal Totaal 67 plaatsen jongens en meisjes, crisis, crisis en observatie, behandeling

begin 2011

Gesloten jeugdzorg in Harreveld, Hand in Hand Totaal 34 plaatsen jongens waarvan 24 tijdelijk

medio 2012

Gesloten jeugdzorg in Harreveld, Hand in Hand Totaal 10 plaatsen jongens

Interview met Marino Pusic

‘Straal in alle opzichten uit dat je gelooft in wat je doet. Gelijkwaardigheid, respect, zorg, verantwoordelijkheid - al die zaken moet je overbrengen.’


Geluk zit altijd in jezelf Marino Pusic kwam begin jaren 90 als profvoetballer naar Nederland en werkt nu als methodiekcoach bij Avenier. ‘Mensen hebben allemaal maar één gereedschap: zichzelf. Daarom zeg ik altijd: ‘Wees oprecht en echt’. Je verbale en non-verbale communicatie moeten op elkaar aansluiten. Kinderen hier voelen het exact aan als dat niet zo is. Dus het werken hier vraagt sensitiviteit. Zij moeten echt voelen in het contact dat je met ze aan de slag wilt, dat je van betekenis voor ze wilt zijn. In zo’n periode valt dat niet mee. Zo’n jaar als 2011 dwingt je om heel goed te beseffen waarom je hier bent en hoe je met elkaar omgaat. Ik heb angst en onzekerheid gevoeld, maar dat ging nooit ten koste van de jongeren.’ Hij pauzeert even. ‘Eigenlijk gaat het over de ‘way of living’. Straal in alle opzichten uit dat je gelooft in wat je doet. Gelijkwaardigheid, respect, zorg, verantwoordelijkheid - al die zaken moet je overbrengen.’ ‘Het uitgangspunt bij Avenier is altijd geweest: breed georiënteerd en beter worden. Daar sta ik achter, vooral ook omdat het voortkomt uit een heldere visie. Dan moet je samenwerken en tegelijkertijd je eigen doelen in het vizier blijven houden. Het doel van Prisma is om een bovenregionale voorziening te zijn. Soms kan een jongere niet bij een 52


instelling in de eigen regio terecht. Bijvoorbeeld als zo’n jongere in een crisis zit. Of jongeren die wankelen op de grens van open en gesloten. Juist voor hen biedt Prisma passende zorg, die we direct afstemmen met een instelling in de eigen regio.’ ‘Het mooiste vind ik als collega’s ineens inzien hoe het werkt. Hoe zij werken. Oude bomen verplaats je niet zomaar. Dus je moet gaan snoeien - aan je eigen tekortkomingen, aan je eigen doelstellingen, je eigen levenshouding. Ik heb hier gezien dat mensen bereid zijn om dat te doen. Prachtig! Zo zie je hele teams groeien. Ook in een hele moeilijke periode. Daar zit het plezier in mijn werk.’ Hij glimlacht. ‘Weet je, soms haalt een ellendige tijd het mooiste in mensen naar boven. Vanuit mijn rol mag ik vragen stellen. Veel vragen. En daardoor komen sommigen zelf soms tot de conclusie dat ze niet op de juiste plek zitten; dat ze niet het werk doen waar hun hart in ligt. Als ze dat concluderen zijn ze vaak niet blij. Soms geven ze mij ook wel eens de schuld. Maar ik ben niet meer dan een spiegel. Ik oordeel niet. Ik stel vragen en vul niets voor je in. Je kunt alleen jezelf gelukkig maken en je kunt pas presteren als je dat zelf doet.’ Trots: ‘Toch knap hoor, als je kunt blijven presteren onder zulke moeilijke omstandigheden. En nu: volle kracht vooruit.’

53

Interview met Hans du Prie

‘Het lijkt mij prachtig als we de expertise en kennis van Avenier verbinden aan de mogelijkheden van Horizon om jongeren terug te begeleiden de samenleving in.’


Investeren in jongere en omgeving Hans du Prie, bestuurder Horizon Instituut voor Jeugdzorg en Onderwijs. Een zonnige dag in Rotterdam. Hans du Prie doet zijn visie op jeugdzorg uit de doeken: ‘Laten we het nou eens hardop zeggen: ouders zijn verantwoordelijk voor hun kinderen. Wij moeten hen helpen weer het gezag over hun kind te kunnen voeren. Ouders worden vaak in de rol van zorgconsument gedrukt. Onverstandig, want ze zijn juist onderdeel van de oplossing. In mijn ogen nemen we een gezin aan en een jongere uit dat gezin op. Zo zou het moeten gaan. We mogen geen genoegen meer nemen met een rol die blijft steken in het betrekken van ouders tijdens het bezoekuurtje aan hun zoon of dochter. Het wordt tijd dat de opvattingen binnen de jeugdzorg veranderen.’ Juist daar ziet hij ook de winst van de fusie die Horizon en Avenier voorbereiden. ‘Het lijkt mij prachtig en het biedt aan alle kanten voordelen als we de expertise en kennis van Avenier over complexe gezinnen verbinden aan de mogelijk heden van Horizon om jongeren terug te begeleiden de samenleving in. Ik ben er trots op dat we samen zo’n voorziening als Anker en Prisma hebben. Sommige kinderen hebben de krachtige begrenzing nodig die onze collega’s 56


daar bieden. Maar ik zie ook dat we het effect van de behandeling in het Anker kunnen vergroten als we daarnaast meteen investeren in de familie, de wijk en bijvoorbeeld de school. En daar komt Horizon in beeld. Onze ambulante gezinsbegeleiding kan direct aan de slag. Jongeren moeten alles wat ze geleerd hebben, oefenen in hun eigen omgeving. En die omgeving moet klaar zijn voor hun terugkomst. Want daar gaat hun leven na de jeugdzorg verder.’ Hans du Prie is stellig over de ambities die zo’n overkoepelende aanpak vraagt. ‘Er is echt meer nodig dan de hechte samenwerking die er al was tussen onze twee organisaties. Het gaat erom dat we alle zorg in één doorlopend traject kunnen gieten. Niet dat de ontwikkeling van een kind altijd in een rechte lijn omhoog gaat, hoor. Ik zie ons aanbod eerder als een strippenkaart, waarbij een jongere gerust voor herbezinning mag terugkomen. Dat traject moeten we dan wel vanuit een sterke gezamenlijke visie ontwikkelen en aanbieden. Een fusie biedt daar de beste mogelijkheden voor. Daardoor verbinden we niet alleen beide organisaties nauw met elkaar, maar scheppen we ook de beste omstandigheden voor zulke doorlopende trajecten.’

57

Adressen

In memoriam Op 13 augustus 2011 overleed Jeroen van Veen. Zijn directe collega’s missen hem nog elke dag.

Avenier Postbus 4 7135 ZG Harreveld T 0544 - 394 444 E [email protected] Anker Kerkstraat 51 7135 JJ Harreveld T 0544 - 394 444 Prisma Kerkstraat 51 7135 JJ Harreveld T 0544 - 394 444 Kolkemate Verlengde Ooyerhoekseweg 30 7207 BJ Zutphen T 0575 - 59 16 00 De Vaart Poelruiterpad 9 2171 LB Sassenheim T 071-710 03 33

58

59

60

jaarverslag Avenier 2011

Recommend Documents