JAARVERSLAG 2015 Stichting Toneelgroep Oostpool
Hoe nu mens te zijn? toneelgroepoostpool.nl
Inhoudsopgave
JAARVERSLAG 2015 TONEELGROEP OOSTPOOL
INHOUDSOPGAVE
VASTGESTELD OP 22 MAART 2016, TE ARNHEM.
1.
Bestuursverslag
p.4
1.1
Inhoudelijk jaarverslag
p.5
Stichting Toneelgroep Oostpool | Nieuwstraat 58 | 6811 HX Arnhem | tel. (026) 443 76 55 | fax (026) 442 09 18 | www.toneelgroepoostpool.nl | KvK 41047361 | RSIN 002988781 Redactie Ruud van Meijel en Fanne Boland Vormgeving Hugo Naber Fotografie Dim Balsem: Omslag, achterzijde Edwin Deen: pagina 7 en 27 Sanne Peper: pagina 9, 11, 13, 15, 17, 21, 25, 29 en 31 JU Ruhrtriennale: pagina 22 Nienke Remmerswaal: pagina 32
1.1.2 Producties
p.6
1.1.3 Educatie & participatie
p.30
1.1.4 Talentontwikkeling
p.30
1.2
p.33
Zakelijk jaarverslag
1.2.1 Medewerkers
p.33
1.2.2 Governance
p.33
1.2.3 Publiek
p.34
1.2.4 Prestaties
p.34
1.2.5 Samenwerkingen
p.35
1.2.6 Ondernemerschap
p.36
1.2.7 Financiën
p.36
2.
Verslag van de raad van toezicht
p.38
3.
Enkelvoudige jaarrekening
p.40
3.1
Balans per 31 december
p.41
3.2
Exploitatierekening
p.42
3.3
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
p.44
3.4
WNT-verantwoording
p.45
3.5
Prestatieoverzicht
p.46
3
2 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
1. Bestuursverslag
1. BESTUURSVERSLAG Het bestuur van Toneelgroep Oostpool - artistiek directeur Marcus Azzini en zakelijk directeur Ruud van Meijel - doen hiermee verslag van het afgelopen jaar. Eerst wordt inhoudelijk ingegaan op 2015, waarbij niet alleen de gerealiseerde producties en activiteiten worden besproken, maar onder andere ook stilgestaan bij het publiek, de medewerkers, de samenwerking met derden en ondernemerschap. Daarna komt aan bod hoe een en ander zich financieel heeft vertaald en volgt de jaarrekening met het overzicht van de geleverde prestaties.
4 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
1.1 Inhoudelijk jaarverslag
1.1 Inhoudelijk jaarverslag In 2015 werkte Toneelgroep Oostpool standvastig verder aan de realisatie van de beleidsplannen voor de subsidieperiode 2013-2016. Naast doelen op het gebied van artistieke kwaliteit, talentontwikkeling en educatie streeft het gezelschap naar meer bezoekers, meer eigen inkomsten en verbetering van de vermogenspositie. De laatste maanden van het jaar stonden in het teken van het nieuwe beleidsplan voor de periode 2017-2020. Het gezelschap bouwt daarin voort op de verworvenheden van de afgelopen jaren, waarbij het onder meer inzet op verdere groei van het bezoek naar gemiddeld 55.000 per jaar en het uitbouwen van de relatie met schouwburgen in Oost-Nederland. 2015 begon feestelijk met de opening van het nieuwe repetitiegebouw van het gezelschap op 10 januari door Jet Bussemaker, minister van onderwijs, cultuur en wetenschap. En de stemming bleef er het hele jaar goed in met een hele reeks zeer goed onthaalde voorstellingen, prijzen en meer bezoekers dan ooit. Er werd constructief samengewerkt met de vaste alliantiepartner Theater Sonnevanck uit Enschede, met het Arnhemse collega gezelschap Introdans en over de grens met de Ruhrtriënnale, Solistenensemble Kaleidoskop en de Berliner Festspiele. In München werd de voorstelling Hideous (wo)men uit 2013 hernomen en op verzoek van het Bürgerbühnenfestival werd de coming-of-age voorstelling Baal uit 2014 in Mannheim door ruim dertig jongeren opnieuw gespeeld. Toneelgroep Oostpool was wederom prominent in beeld bij de jaarlijkse prijzenregen van het Nederlands Theaterfestival. De jongerenvoorstelling GTA5 won een Zilveren Krekel, de voorstelling Angels in America werd geselecteerd voor heropvoering tijdens zowel de Nederlandse als de Vlaamse editie van het festival. Jacob Derwig, Maria Kraakman en Vincent van der Valk werden genomineerd voor de toneelprijzen, waarbij laatstgenoemde de Arlecchino 2015 op zijn palmares kon bijschrijven. In totaal speelde Toneelgroep Oostpool in 2015 444 voorstellingen, verdeeld over 15 producties inclusief die op het vlak van educatie en talentontwikkeling. Het aantal uitvoeringen werd aangevuld met 68 inleidingen en overige educatieve activiteiten en er speelden 15 gastvoorstellingen in Huis Oostpool. Er waren 3 producties grootschalig, dat wil zeggen met een publiekscapaciteit van meer dan 400 toeschouwers. Ook werden er 3 nieuwe producties voor de vlakke vloer gemaakt en werd Beschuit met Muisjes tot eind januari 2015 doorgespeeld, nadat het in november 2014 in première was gegaan. Van genoemde 444 voorstellingen vonden er 245 plaats in Oost-Nederland, waarvan 92 in Arnhem. Er werden 172 voorstellingen in de rest van het land gespeeld en 27 in het buitenland. Een belangrijk streven van Toneelgroep Oostpool in de beleidsperiode 2013-2016 is de groei naar gemiddeld 50.000 bezoekers per jaar. Van 2013 t/m 2015 heeft gezelschap
gemiddeld 50.601 bezoekers getrokken. In 2015 waren het er 56.168, in 2014 50.859 en in 2013 werden er 44.776 bezoekers geteld. De jaren ervoor lag het aantal steeds rond de 40.000. Begin januari 2016 werd een intentieverklaring getekend voor onderzoek naar verdergaande samenwerking tussen Stadstheater Arnhem en de in Arnhem gevestigde BIS-gezelschappen Introdans, Het Gelders Orkest en Toneelgroep Oostpool. Binnen deze ‘Alliantie Lauwersgracht’ wordt onderzocht of het haalbaar is Introdans en Toneelgroep Oostpool te huisvesten in een uitbreiding van het te renoveren Stadstheater. Dit samenwonen kan de samenwerking tussen deze organisaties op allerlei niveaus stimuleren en het begrip ‘stadstheater’ laden. Mede in het kader van de ‘Proeftuin podiumkunsten en regionale programmering: Arnhem’ worden binnen deze alliantie ook andere vormen van samenwerking onderzocht. Enfin, 2015 was een succesvol jaar voor Toneelgroep Oostpool! Het bestuur dankt alle partners die dit mede mogelijk hebben gemaakt. Speciale dank is er voor de raad van toezicht en in het bijzonder alle medewerkers, die vast of incidenteel bij het gezelschap waren betrokken.
5 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
1.1.2 Producties
Toneelgroep Oostpool Hoodfstuk 1
1.1.2 Producties Pers
Beschuit met Muisjes GROOT GEMONTEERDE TONEELVOORSTELLING | VAN 8 NOVEMBER 2014 T/M 29 JANUARI 2015 TE ZIEN IN DE NEDERLANDSE SCHOUWBURGEN | PREMIÈRE OP 15 NOVEMBER 2014 IN SCHOUWBURG DE SPIEGEL TE ZWOLLE tekst Herman Heijermans | regie Joeri Vos | spel Mariana Aparicio Torres, Roy Baltus, Rozanne de Bont, Maud Dolsma, Roland Haufe, Ruta van Hoof, Laurens van Lottum, Teun Luijkx, Rick Paul van Mulligen, Ilke Paddenburg, Anna Schoen en Elène Zuidmeer | muziek Jan Kooper | lichtontwerp Stijn van Bruggen | decorontwerp Mats Boswijk | kostuumontwerp Sacha Zwiers ‘Tien, vijftien minuten heb ik daar het beloofde land gezien, heb ik na jaren worstelen en wroeten adem durven happen, en nou, en nou stik ik!’ | uit: Beschuit met Muisjes van Herman Heijermans
‘Regisseur Joeri Vos koos voor een uitgekiende speelstijl waarbij fanatisme, diepe ernst en humor elkaar afwisselen.’ | De Stentor, 5 sterren ‘Sterk spel en humor in ‘oude’ Heijermans.’ | Volkskrant ‘Op dat soort momenten is Heijermans’ graaikomedie het meest invoelbaar en na anderhalve eeuw nog steeds actueel.’ | NRC ‘Met veel energie maken de acteurs er een morbide feestje van.’ | Telegraaf ‘Het is vooral een memorabele hommage van een jonge generatie toneelmakers aan één van onze grote toneelzonen. Het is niet te vergeten een sterk debuut van regisseur Joeri Vos in de grote zaal.’ | De Groene Amsterdammer ‘Wat een vermakelijke, meeslepende en betekenisvolle Beschuit met Muisjes in een regie van de jonge Joeri Vos.’ | Friesch Dagblad ‘Vos heeft zijn ploeg geïnspireerd tot enerzijds inlevend spel, anderzijds schuwt hij de vette komedie en de slapstick niet.’ | Dagblad van het Noorden
6
Intenties
Ter gelegenheid van de 150e geboortedag van Herman Heijermans voerde TgO Beschuit met muisjes (1910) op. De voorloper van Toneelgroep Oostpool, Toneelgroep Theater, bracht het stuk in 1968 in de regie van Theo Kling en in de jaren tachtig nog een keer met Gees Linnebank als regisseur. In 2014 koos Joeri Vos voor deze oer-Hollandse klassieker als zijn regiedebuut voor de grote zaal.
dikmaakpakken. Daarnaast liet hij de acteurs voortdurend eten tijdens de voorstelling. Een doeltreffende ingreep om het verwende consumentisme met een knipoog aan de kaak te stellen. Vos liet bewust de taal van Heijermans in stand. Door de uitspraak van ‘oude’ taal door hedendaagse acteurs ontstond er een vervreemdende ervaring met het vertrouwde Nederlands. Een vergelijkbare strategie past Vos vaker toe, bijvoorbeeld bij De Onrendabelen (zie De Onrendabelen).
Inhoud/vorm
Resultaat
Beschuit met muisjes is een komische tragedie over een herkenbaar middenstandsgezin in economisch zware tijden. Prosper Bien Aimé en zijn vrouw zwaaien met weinig succes de scepter over het familiebedrijf. De plotselinge komst van Prosper’s verloren gewaande broer Gerrit zorgt voor een lichtpuntje in de uitzichtloze situatie van de familie. Wanneer de rijke Gerrit tijdens een potje klaverjassen sterft dringt het besef tot de familie door: ze gaan geld erven. Van allen maakt een verwachtingsvolle hebzucht zich meester. Maar dan duikt Pollie op. De onbekende vrouw van Gerrit die de hele erfenis voor de neus van de familie kan wegpikken. Met een groot ensemble van jonge acteurs gaf Vos vorm aan deze meedogenloze én tegelijk liefdevolle satire over familie en geld. Vos koos voor een uitvergrote speelstijl met gebruik van slapstick-technieken en maskers, grime en
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
‘Het maakt de voorstelling hilarisch herkenbaar en helemaal bij de tijd.’ | Toneel.blog.nl
Vos’ talentontwikkelingstraject naar de grote zaal ging met deze productie een nieuwe fase in. Vos kan terugkijken op een intens proces dat hij zonder te kunnen varen op routine (wat vanzelfsprekend ontbreekt bij een debuut), met succes heeft volbracht. De keuze voor dit stuk bleek een gedurfde keuze. De publieksopkomst viel niet mee. Vooral in de Randstad was de opkomst mager. Om de regio-brede werking van Toneelgroep Oostpool te bestendigen ging Beschuit met muisjes in première in Schouwburg De Spiegel te Zwolle.
7 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
1.1.2 Producties
Toneelgroep Oostpool Hoodfstuk 1
De Onrendabelen
Pers
VLAKKE VLOERVOORSTELLING | VAN 6 T/M 24 JANUARI 2015 IN HUIS OOSTPOOL TE ARNHEM | VAN 9 SEPTEMBER T/M 31 OKTOBER 2015 TE ZIEN IN DE NEDERLANDSE THEATERS | PREMIÈRE OP 10 JANUARI 2015 IN HUIS OOSTPOOL TE ARNHEM
‘Intrigerende voorstelling, mooi spel in razende straattaal.’ | Volkskrant
tekst Joeri Vos | regie Marcus Azzini | spel Sanneke Bos, Noël S. Keulen, Chiem Vreeken, Lotte Driessen, Elise van ‘t Laar, Sinan Eroglu (begin 2015), Tibor Lukács (eind 2015) | kostuums Lotte Goos | decor Oeri van Woezik
‘Origineel en hilarisch.’ | NRC
‘Liefde overwint alles, behalve armoede en kiespijn.’ | Mae West
‘Harde satire met aangrijpend slot.’ | Theaterkrant.nl
‘Even geestige als ongemakkelijke voorstelling.’ | Trouw ‘Kruipt direct onder je huid.’ | Scenes
Publieksreacties Intenties
De voorstelling De Onrendabelen vormde het eerste deel van Joeri Vos’ drieluik Goede Bedoelingen: een reeks satires over mensen uit verschillende milieus. De aanleidingen voor De Onrendabelen waren de uitzetting van een Roma familie uit een containerwoning in Amsterdam in 2014 en de verkiezingsbelofte van Leefbaar Rotterdammer Joost Eerdmans om een ‘tuigdorp’ te bouwen. Het moest een voorstelling worden over armoede en problemen aan de onderkant van de samenleving. De titel komt van de gelijknamige documentaire van Marcel van Dam uit 2009. ‘Onrendabelen’ zijn mensen waar de maatschappelijk betekenis van bevraagd wordt, omdat ze niets bijdragen aan de economische welvaart. Een pijnlijk vraagstuk over de grenzen van onze verdraagzaamheid waar Vos (tekst) en Azzini (regie) een vruchtbare samenwerking voor aangingen. De Onrendabelen is na Het Proces, Hamlet en Orlando een voortzetting van hun gezamenlijke oeuvre. Samen castten zij eerst de acteurs, alvorens het schrijfproces in te gaan. Hierdoor kon Vos zijn personages zeer specifiek voor deze acteurs schrijven.
Inhoud/vorm
8
De Onrendabelen gaat over een gezin van mislukkelingen, dat in een ‘hufterproof’ container aan de rand van de maatschappij zit te wachten tot de onhoudbaarheid van hun situatie verdwijnt. Een moeder en haar twee puberdochters, waarvan één tienermoeder, hebben het gevoel dat ze aan hun lot worden overgelaten. Ondanks goedbedoelde bemoeienissen stapelen de problemen - alcoholisme, schulden, geweld, armoede, overlast, werkloosheid - zich op. Zo draait het gezin zich steeds vaster in een neerwaartse spiraal waarin de voorwaarden voor een menswaardig bestaan onder druk komen te staan. Vos schreef per personage in een ander accent, taal of straattaal. Dit leverde een ingenieus taalspel op. Azzini’s regie was gericht op enerzijds de menselijkheid van de personages
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
en anderzijds een stilering in vormgeving, grime en kostuums. Het spreken met een plat regionaal accent, het vette haar en de schaduwen onder de ogen waren naturalistische tekens: ze wezen op de ‘werkelijkheid’ van een uitgeput, arm, laagopgeleid gezin. Maar omdat elk gezinslid een ander regionaal accent had, en de kap en grime getuigden van een groot gevoel voor esthetiek, werd er een gestileerd realisme zichtbaar. Een stijl die een heldere optelsom is van de signatuur van Azzini en Vos.
Resultaat
De herkenning bij het publiek was groot: regelmatig opperden toeschouwers dat het ‘echt zo is’. Het bewijst Vos’ en Azzini’s satire geslaagd is, want de vinger werd als het ware op de zere plek gelegd. Een ander wapenfeit van de voorstelling is de terugkomst van Sanneke Bos op toneel, na voornamelijk voor film en televisie gewerkt te hebben. De kaartverkoop liep goed, dit is - op basis van reacties van theaters - mede te danken aan de titel. Blijkbaar sprak de theaterpubliek aan om deze actuele problematiek in het theater te zien. Het personage ‘Hansje’, de transgender dramatherapeute, bleek een publiekslieveling. Acteur Noël S. Keulen postte als ‘Hansje’ Facebook-berichten en dit personages zal de spil zijn van het derde deel van het drieluik (De Lankmoedigen, verwacht in 2016).
‘Wat een heftige verhaal en voorstelling. Hier wordt getoond hoe je niet met elkaar moet omgaan.’ ‘Een feest van herkenning voor wie met hulpverlening te maken heeft gehad. Ik spreek ook graag mijn waardering uit voor het beleid van Oostpool ten aanzien van de min of meer Onrendabelen van Arnhem. Met een Gelrepas mag je naar binnen voor 3 euro, dat zie ik graag, maar niet vaak.’ ‘Wauw, zwaar onder de indruk van De Onrendabelen, prachtig gespeeld, snel, scherp, confronterend, top!’ ‘Zo shockerend was de straattaal, de scènes, waar zelfs bij mij het plaatsvervangende schaamrood naar de kaken vloog! De spelers trekken niet alleen hun kleren uit, maar keren zichzelf binnenste buiten, zo indrukwekkend, dat alleen de rauwe ranzigheid overblijft. Bijna niemand die als eerste applaudisseren durft. Er werd een woordje gesproken...”Heftig!’ ‘We vonden het een knappe realistische weergave van de wereld waarin die ‘onrendabelen’ moeten leven. En die is inderdaad bikkelhard (vrijwilliger Voedselbank).’
9 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
1.1.2 Producties
Toneelgroep Oostpool Hoodfstuk 1
Hideous (wo)men
Pers
HERNEMING VLAKKE VLOERVOORSTELLING | OP 13 EN 14 FEBRUARI 2015 | TE ZIEN BIJ DE MÜNCHNER KAMMERSPIELE TE MÜNCHEN (D) | PREMIÈRE OP 9 NOVEMBER 2013 IN HUIS OOSTPOOL TE ARNHEM met en door Suzan Boogaerdt, Bianca van der Schoot, Susanne Kennedy, Nettie Blanken, Willemijn Zevenhuizen, Erika Cederqvist | decor Katrin Bombe | kostuums Lotte Goos | geluidscompositie Wessel Schrik | lichtontwerp Gé Wegman ‘Illusion is no longer possible because the real is no longer possible. Welcome to the desert of the real.’ | Jean Baudrillard
‘Hideous (wo)men is een gebeurtenis. Griezelig én fascinerend én compromisloos’ | Trouw ‘Ongemak en verwarring in een artificiële pornosoap’ | Parool ‘Volstrekt nieuw, compromisloos, revolutionair misschien zelfs.’ | NRC ‘Intrigerende en ongemakkelijke performance.’ | Theaterkrant ‘Ondoorgrondelijk.’ | Volkskrant geen sterren toegekend ‘Kwaliteit op het podium.’ | Theaterparadijs ‘Laat zien hoe ongemakkelijk en (dus) treffend theater kan zijn.’ | WILCO magazine
Intenties
Hideous (wo)men vormde het vierde deel van de serie Visual Statements van Suzan Boogaerdt en Bianca van der Schoot (eerdere delen waren Small World, BIMBO en Spectaculaire Voorstelling). Het is een reeks beeldende voorstellingen over de spektakelmaatschappij en de rol van de beeldcultuur in het leven van vandaag. Voor dit deel gingen zij de samenwerking aan met Susanne Kennedy. Hideous (wo)men moest een ‘soap’ worden die experimenteert met de illusie van persoonlijke autonomie.
Vorm/inhoud
Een voortdurend draaiend décor toonde verschillende ruimtes in een huis. Er klonken voice-over-stemmen van wat leek op een Amerikaanse soap met typematige personages. De playbackende acteurs droegen levensechte maskers en pruiken, die paradoxaal genoeg de kunstmatigheid van de figuren benadrukten. Gaandeweg verdubbelden de personages en kregen de taferelen een steeds grensoverschrijdender karakter (seksueel explicieter, gewelddadiger). In het laatste deel opende zich een doos van Pandora, waarin een groep ‘dezelfde’ vrouwen – dat wil zeggen, met dezelfde maskers en pruiken – zich binnenstebuiten leek te keren. Een plastisch panorama van zich ontlasten, menstrueren, braken. Maar dan traag en zorgvuldig uitgevoerd, met een overdaad aan lichaamssappen. De voorstelling onderzoekt op beeldende wijze de vraag: Als het onwrikbare zelf een fundamentele vergissing blijkt en de illusie onze natuurlijke toestand is, welke onwaarheden kunnen wij als moderne mens dan loslaten en welke zullen we nooit kunnen missen?
Resultaat
Hideous (wo)men was een omstreden voorstelling voor zowel pers als publiek. Enerzijds bewonderd omdat het de grenzen van het theater oprekte, anderzijds bekritiseerd juist omdat het geen bekend kijkkader bood. Boogaerdt en Van der Schoot maken theater dat vervreemdt, dat je met nieuwe ogen naar de wereld en je perceptie ervan laat kijken. Het leverde een enerverende theateravond op, lucide, als in een droom of nachtmerrie. In februari 2015 is Hideous (wo)men op verzoek van de Münchner Kammerspiele tweemaal hernomen en door de Duitse pers zeer goed ontvangen. Weliswaar zijn in het beleidsplan 2013-2016 geen ambities geformuleerd op internationaal gebied, maar op deze specifieke vraag sprong het gezelschap graag in. Het toont het belang van het werk en biedt de kans op een groter en breder publieksbereik.
‘Hideous (Wo)men übertritt gezielt die Ekelgrenzen.’ | Sterne ‘Die im Dunklen sieht man doch.’ | AZ
Prijzen VSCD Mimeprijs. Uit het juryrapport: ‘In dit vierde deel van de serie ‘Visual Statements’ zien we een wonderbaarlijke carrousel van opeenvolgende tableaus-vivants en schokkende performances, waarin de mens wordt neergezet als een cliché van zichzelf (...). Voor betrokkenheid of ontroering is nauwelijks ruimte in deze provocatieve, zorgvuldig gemaakte en zeer knap uitgevoerde voorstelling. In zijn radicale lichamelijkheid past dit stuk goed in de Nederlandse mimetraditie.’
11
10 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
1.1.2 Producties
Toneelgroep Oostpool Hoodfstuk 1
GTA5
Pers
COPRODUCTIE MET THEATER SONNEVANCK | JONGERENVOORSTELLING 15 TOT 18 JAAR | VAN 4 MAART T/M 30 MEI 2015 TE ZIEN OP SCHOLEN, THEATERS EN FESTIVALS | PREMIÈRE 6 MAART 2015 OP HET MONTESSORI COLLEGE TE ARNHEM tekst Joachim Robbrecht | regie Timothy de Gilde | spel Lotte Driessen, Matthijs IJgosse en Benjamin Moen | vormgeving Janne Sterke | muziek Bart Rijnink | dramaturgie Flora Verbrugge | regieassistent Annemarie Schäfer ‘Stop looking 4 de real sh*t ! Try gaming!’ | uit: GTA5 door Joachim Robbrecht
‘Intelligent stuk over het echte en het fictieve leven, over de grenzen daartussen en hoe die kunnen vervagen.’ | Theaterkrant ‘Scholieren worden geprikkeld na te denken over de betekenis van een zinvol leven, in een tijd waarin mensen de realiteit door middel van games makkelijk kunnen ontvluchten.’ | De Gelderlander ‘Hele vette scènes.’ | De Pit, Saskia’s Menuutje (jongerenblog)
Reacties leerlingen Intenties
Ieder jaar maakt Toneelgroep Oostpool in samenwerking met Theater Sonnevanck trailer-voorstellingen voor jongeren, die in een tot minitheater omgebouwde vrachtwagentrailer door Nederland reizen. Regisseur De Gilde en schrijver Robbrecht wilden met deze productie iets nieuws uitproberen: het maken van een voorstelling op basis van GTA5, een van de meest populaire en omstreden games ooit. Officieel mogen kinderen deze game niet spelen, maar in de realiteit gebeurt dat maar al te vaak.
Inhoud/vorm
Twee echte auto’s zijn op elkaar geknald. Als je op de eerste rij zit van de tot theater omgebouwde trailer kun je ze aanraken. Drie acteurs kruipen als verkeersslachtoffers de kapotte wagens uit. Dat is het begin van GTA5. In plaats van 112 te bellen beginnen de acteurs een pamflet over echt en niet-echt, over het hier-en-nu en virtual reality. Er werd gespeeld met bewegingen en manieren van spreken die in games voorkomen: herhalende bewegingen alsof het beeld even vastloopt en het playbacken van gewelddadige en seksueel getinte teksten uit GTA5. Door kritisch te reflecteren op de verhouding tussen ‘virtual reality’ en ‘real reality’ ontstond een gedachte-experiment voor de jongeren.
Resultaat
GTA5 was te zien op middelbare scholen en speelde daarnaast in theater De Krakeling te Amsterdam, bij Zwolse theaters en op theaterfestival Hoogte80 in Arnhem. De verschillende lagen in de voorstelling boden voor een divers publiek aanknopingspunten. De jongere klassen haakten aan op de brutale (en soms persiflerende) weergave van de ‘verboden’ game. De oudere klassen raakten enthousiast van het filosofische spel dat er gespeeld werd.
Prijzen GTA5 is bekroond met de Zilveren Krekel. Uit het juryrapport: ‘GTA5 is een even filosofische en confronterende als brutale en gruizige voorstelling over games & fantasie in het algemeen en geweld en Grand Theft Auto 5 (GTA5) in het bijzonder... In weerwil van de ‘fantasiepolitie’ maakt regisseur Timothy de Gilde een belangwekkende voorstelling, over wat jongeren echt bezighoudt.’
Wieke (15) ‘Ik wist niet dat toneel zo dichtbij kon komen. Letterlijk, maar ook figuurlijk. Ze kijken van een meter afstand recht in je ogen en spreken je dan aan. Ik baalde eerst een beetje dat we hierheen moesten, omdat we vlak voor de toetsweek onze tijd hard nodig hebben. Maar het was het absoluut waard. Ze hebben me aan het denken gezet. De boodschap is aangekomen!’ Rijk (16) ‘Ik hield niet zo van toneel, zei ik altijd. Overdreven gedoe. Dus ik had er geen zin in. Maar ik vond deze voorstelling heel aansprekend. Ik dacht dat het een soort humoristische parodie op het spel GTA5 zou worden, maar het ging meer over het verschil tussen werkelijkheid en fictie. Iets waar ik normaal niet zo diep over na zou denken.’ Charlotte (16) ‘Ik had al wel gehoord dat je in de gevarenzone zat op de voorste rij. Maar ik vond het niet erg om in het spel betrokken te worden. Het was juist wel grappig vanuit die hoek! Tuurlijk, het was wel viezig en ongemakkelijk, maar echt goed en energiek gespeeld. Er was heel veel tekst en toch was ik constant geboeid. Knap!’
13
12 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
1.1.2 Producties
Angels in America
tekst Tony Kushner | vertaling Carel Alphenaar | bewerking en regie Marcus Azzini | met Roy Baltus, Jacob Derwig, Maria Kraakman, Teun Luijkx, Kirsten Mulder, Rick Paul van Mulligen, Bianca van der Schoot, Vincent van der Valk | scenografie Theun Mosk | muziek Maria Kraakman | kostuums Marcus Azzini en Femke van Neerven | dramaturgie Joris van der Meer, Petra Eikelenboom (stage) ‘Hoe minder een mens ziet, hoe groter zijn geloof’ | Virginia Woolf Intenties
Twintig jaar wachtte regisseur Marcus Azzini op het moment dat hij het monumentale theaterepos Angels in America van Tony Kushner op het toneel kon brengen. Kushner schreef in de jaren negentig in één klap theatergeschiedenis: het werd bekroond met de Pullitzerprijs en bewerkt tot een miniserie door HBO. Azzini zag het stuk voor het eerst in de regie van Guy Cassiers en was diep onder de indruk van de echtheid van de personages. In 2011 kon hij zijn project met ArtEZ studenten niet zelf voortzetten, omdat er iemand uit zijn directe omgeving overleed aan de gevolgen van aids. In 2015 kreeg hij opnieuw de kans, en met hem een topcast bestaande uit onder andere Jacob Derwig, Maria Kraakman, Teun Luijkx en Bianca van der Schoot. Bewust koos hij voor de vlakke vloer; intiem en dicht op de huid.
Resultaat
De ontvangst van Angels in America was overweldigend. Pers en publiek waren gegrepen door het persoonlijke relaas dat er aan deze ensemblevoorstelling ten grondslag lag. De verkoop van de voorstelling liep ook uitzonderlijk goed. De verzoeken om hernemingen volgden al snel. Ook bij het Theaterfestival bleef de productie niet onopgemerkt, zie Prijzen hieronder. Voor Azzini was het artistiek gezien een sleutelproductie. Het was een voorstelling waarin vele van zijn artistieke interesses en persoonlijke drijfveren samenkwamen. Ten eerste spelregie met een concentratie op de verbinding van lichaam, tekst en emotie. Ten tweede het werken met een gevarieerde groep acteurs aan subtiel ensemblespel. Ten derde een eigenzinnige keuze voor de locatie: in dit geval de keuze voor de vlakke vloerzaal om de intimiteit te benadrukken.
14
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
‘Ongelooflijk mooie en troostrijke theateravond.’ | Trouw
‘De voorstelling is in mijn aderen gaan zitten. Zaterdag 21 maart heb ik haar gezien en er komen nog steeds flarden boven. Die herinneringen gaan gepaard met diepe bewondering voor de waardevolle regieopvatting en voor het intense spel, met fysiek ervaren afkeer over de opeenstapeling van drogredeneringen, en met ontroering over de intens voelbare eenzaamheid van de personages, juist omdat dit er niet dik bovenop wordt gelegd. Het stille besef dat dit respect (wederzijds, omdat het publiek niet onderschat wordt) gedeeld werd met de hele zaal, vergrootte het gevoel van betrokkenheid.’
‘Sterren schieten tekort.’ | Theaterkrant ‘Groots drama... Azzini zet hoog en persoonlijk in.’ | NRC ‘Een productie die je voorgoed in je hart sluit’ | Telegraaf ‘Marcus Azzini liet zich in dit project van zijn allersterkste kant zien.’ | Groene Amsterdammer ‘Vier uur lang weten de acteurs de aandacht volledig te vangen en heel dichtbij te komen.’ | Gelderlander ‘In een fraai, doch sober toneelbeeld van Theun Mosk krijgt het verhaal over aids, vriendschap en dood alle aandacht.’ | Scenes
‘Wat een ongelooflijk mooie uitvoering. Jullie verdienen echt alle sterren die uitgedeeld zijn door de recensenten. Ik heb in het verleden een aantal keren de uitvoering van Toneelgroep Amsterdam gezien en toen ik hoorde dat jullie het stuk gingen opvoeren dacht ik om eerlijk te zijn: hoe durf je dit aan. Nou ik ben blij dat jullie het hebben aangedurfd.‘ ‘Wauw... zo intens heb ik dat niet meegemaakt en ik kom regelmatig in theater. Grote complimenten aan alle acteurs. De laatste scene zit nog onder mijn huid en sinds de voorstelling borrelen de beschouwingen over engelen in het/ mijn leven voortdurend door mijn hoofd. Een stuk dat mijn perspectief echt heeft veranderd, dat is toch super.‘
‘Wát een fantastische theaterbelevenis... er is niets maar dan ook niets op af te dingen.’ | Dagblad van het Noorden ‘Episch en intiem tegelijk.’ | Parool ‘Het op hoog niveau acterende Oostpool-ensemble maakt tot in de finesses alle emotionele schakeringen rond ziekte, schuld en vergeving invoelbaar.’ | Elsevier ‘Kruipt onder je huid, om daar te blijven tot lang nadat het doek gevallen is.’ | Eigen magazine ‘Monumentaal theaterepos, prachtig gespeeld.’ | HDC Media
Inhoud/vorm
Harteloosheid, hypocrisie, wanhoop, hebzucht en racisme; de personages in Angels in America dolen rond in het roerige Amerika van de jaren tachtig. Het tijdperk van Ronald Reagan waarin conservatisme opbloeit en angst hoogtij viert. Angst voor het nieuwe nog onbekende aidsvirus, voor de politiek, de maatschappij, maar vooral voor elkaar. Alle personages in Angels in America krijgen te maken met ziekte en tegenslag, maar ze staan lijnrecht tegenover elkaar in hoe ze ermee omgaan. Angels in America is een voorstelling over liefde en vriendschap voorbij de grenzen van ras, religie en ideologie. Over het moeilijke proces van aanpassing en verandering, gebracht als een machtig pleidooi om mens te zijn. Dit alles regisseerde Azzini in een sobere en kwetsbare speelstijl met een bewustzijn voor het hier en nu van de theatrale situatie. Het imponerende decor van Theun Mosk bestond uit een afwisselend spiegelende en transparante achterwand en een vloer van aarde. Deze ogenschijnlijke eenvoud maakte gedurende de voorstelling een scala aan associaties met anonieme grootstedelijkheid en sterfelijkheid van de mens mogelijk.
Publieksreacties
‘Energiek en toegewijd, eerlijk en heftig.’ | Volkskrant
VLAKKE VLOERVOORSTELLING | VAN 10 MAART T/M 6 JUNI 2015 TE ZIEN N DE NEDERLANDSE THEATERS | PREMIÈRE OP 21 MAART 2015 IN HUIS OOSTPOOL TE ARNHEM
Toneelgroep Oostpool Hoodfstuk 1
Pers
Prijzen Vincent van der Valk – Arlecchino 2016 Jacob Derwig –Nominatie Louis d’Or 2016 Maria Kraakman – Nominatie Theo d’Or 2016
‘Intiem en meeslepend.’ | Jong in Arnhem ‘Toptoneel uit de onderbuik van de ruige jaren tachtig’ | Cutting Edge ‘Een belangrijke, werkelijk schitterende toneelavond’ | Theaterjournaal
Juryselectie Nederlands en Vlaamse Theaterfestival 2015. Uit het juryrapport: “Regisseur Marcus Azzini liep al jaren en met het plan dit tijdloze stuk van Tony Kushner te ensceneren en dit seizoen lukte het – en hoe. Met een geweldige cast creëert hij in intieme sfeer een wereld waarin angst, verlies, mededogen en inzicht een verdiende plaats krijgen, en er een onverwachte feel-good sfeer ontstaat.”
15 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
1.1.2 Producties
Toneelgroep Oostpool Hoodfstuk 1
Baal HERNEMINGCOMING-OF-AGE VOORSTELLING MET DERTIG JONGEREN | OP 21 MAART 2015 TE ZIEN TIJDENS HET BÜRGERBÜHNENFESTIVAL TE MANNHEIM (D) | PREMIÈRE OP 3 MEI 2014 IN HUIS OOSTPOOL TE ARNHEM regie Timothy de Gilde | vertaling en bewerking Joris van der Meer | actrice Juul Vrijdag | vormgeving Frank Blommestijn | muziek Lavalu | regieassistentie Annemarie Schäfer | muziek-begeleiding Uli Weber | begeleiding vormgeving Marlies Rullmann | jongeren Amber Rozema, Anne Kool, Anne Meffert, Annika Hagen, Carl Boelens, Claire Jansen Verplanke, Daphne Braafhart, Emma Baas, Jacob Geurkink, Jurre Popping, Lars Jordens, Laura Laarman, Leanne Slütter, Leonie Schoenmakers, Lieke Tijink, Lot Frings, Manna Duk, Marieke Hageman, Marijn Bijsterveld, Marlon Rouw, Maxime Jacobs, Merlijn Oesterholt, Milan Hendriks, Myrte Blanken, Pam Sikkink, Robin Schoemaker, Senna Sabbah, Siem Steinmann, Sterre Bours, Valentijn Kempkes, Willemijn Smans, Youri Langen ‘Hab den Mut, allein zu sein.’ | uit: Baal van Bertolt Brecht Intenties
het vooral een bijzondere erkenning van het jongerentheater als volwaardige artistieke pijler. De voorstelling werd door het Bürgerbühnenfestival bekroond met de Mannheimer Bühnenbrett voor ‘die mustergültige Adaption eines modernen klassikers’. Een prachtige verdienste dat nota bene in Duitsland - het land van schrijver Brecht - deze adaptatie gewaardeerd werd.
Vorm/inhoud
Prijzen
Baal is de vijfde coming-of-age voorstelling die Toneelgroep Oostpool met jongeren tussen de 14 en 19 jaar maakt. Eerdere voorstellingen in de reeks waren Giselle, Eli Eli, Verona aan de Rijn en Voorjaarsontwaken. In 2014 werd deze producties gecreëerd, in maart 2015 speelden de jongeren nog één keer de voorstelling Baal op uitnodiging van het Bürgerbühnenfestival in Mannheim.
Op 18-jarige leeftijd schreef de Duitse schrijver/regisseur Bertolt Brecht het stuk Baal. Baal, het hoofdpersonage, is levenskunstenaar. Middelmaat is niet genoeg, Baal wil het extreme. Baal kiest zijn eigen weg en verwerpt alles wat moet. Bewerker Van der Meer en regisseur De Gilde koppelden de zoektocht van Baal aan het leven van hedendaagse jongeren. Levensmaniak Baal scheurt zich los van een leven vol moraal in een zoektocht naar de ultieme vrijheid. De jongeren van nu moeten naar school, moeten ambitieus zijn, moeten intelligent en beroemd worden, maar misschien moeten ze wel even helemaal niks, om te ontdekken wat ze willen in plaats van moeten.
Resultaat
16
Juryrapport Bürgerbühnenfestival (Mannheimer Bühnenbrett): ‘“Ik speel Baal” staat op ontelbare borden waarmee de actrices en acteurs van Toneelgroep Oostpool de toeschouwers blij begroeten. Dat had een inhoudelijk karakter: in de volgende meeslepende 90 minuten ging het niet zozeer om het individuele falen van de dichter Baal, maar vooral om de moeilijkheden van de huidige jonge generatie om zich een plek in de huidige maatschappij toe te eigenen. Hoe helder en krachtig werd dat in scène gezet! Toneelgroep Oostpool heeft Brechts voorstellen uit Baal met groot respect en evenzoveel moed aangegrepen en overtuigend naar onze tijd en de levenswereld van jongeren vertaald. Daarom wordt aan uw stuk Baal de Mannheimer Bühnenbrett uitgereikt, voor de beste enscenering van een klassieker.’
Een eenmalige herneming van een jongerenvoorstelling met ruim dertig spelers, en ook nog eens in een voor het technisch en artistiek team onbekend theater in Duitsland, heeft nogal wat voeten in aarde. Voor de jongeren was het een waanzinnig avontuur. Voor Toneelgroep Oostpool was
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
17 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
1.1.2 Producties
1.1.2 Producties
Het slecht bewaakte meisje
In de Staat van Geluk
COPRODUCTIE MET INTRODANS | COMING-OF-AGE VOORSTELLING MET VEERTIG JONGEREN | VAN 8 T/M 17 MEI 2015 TE ZIEN IN HUIS OOSTPOOL TE ARNHEM | PREMIÈRE 9 MEI 2015 IN HUIS OOSTPOOL TE ARNHEM
IN SAMENWERKING MET ARTEZ HOGESCHOOL VOOR DE KUNSTEN | VLAKKE VLOERVOORSTELLING MET DERDEJAARS TONEELSCHOOLSTUDENTEN | VAN 26 T/M 30 MEI 2015 TE ZIEN IN HUIS OOSTPOOL TE ARNHEM | PREMIÈRE 26 MEI 2015 IN HUIS OOSTPOOL TE ARNHEM
teksten Marcel Osterop | concept Timothy de Gilde en Adriaan Luteijn | choreografie assistent Chantal de Vries | instuderen werelddans Carry van Bokhoven | regieassistent Floris Rijsdam (ArtEZ) | dansrepetitor Johanna Knefelkamp (ArtEZ) | componist Paul Rittel | begeleiding muziekgroep Mario Galante (ArtEZ) | vormgeving Frank Blommestijn | begeleiding vormgevingsgroep Lena den Braber (ArtEZ) | coördinatie Marti Arts, Annemieke Vervoort | lichtontwerp Han Verweijen | kostuums Femke Neerven, Heleen Bouwmans, Ineke Peters | haar en make up Amber Leentfaar Jongeren | Guusje Benthe Rap, Floor Berkhout, Julia Boer, Lina Bravo Rebolledo, Jill Bussink, Amy-Jane Corbet, Uria Cornelisse, Britt de Graaf, Sacha de Wijk, Bieneke Ehlhardt, Danique Elizen, Fleur Gademan, Jacob Geurkink, Tati Grégoire, Simone Heinen, Madelief Hekker, River Hofle, Emma Jansen, Charlotte Koks, Mika Kraft, Loïs Lint, Jacqueline Manuel, Jada Peters, Irene Raanhuis, Chris Romeijnders, Elza Rous, Elke Sanders, Nathalie Schmidt, Ellen Scholten, Joëlle Schreurs, Gijs Top, Laura van der Minnen, Maxy van Kampen, Karlijn van Kruchten, Juul van Opstal, Dorien Verdouw, Pomme Willemse en Ariëlle Zandstra ‘Soms moet je ergens met je tengels vanaf blijven.’ | Uit: Het slecht bewaakte meisje van Marcel Osterop
Intenties
Het slecht bewaakte meisje is de zesde coming-of-age voorstelling. Eerdere voorstellingen in de reeks waren BAAL, Giselle, Eli Eli, Verona aan de Rijn en Voorjaarsontwaken. Net als bij Giselle was er sprake van een samenwerking tussen Introdans en TgO. Dans en toneel krijgen een gelijkwaardige rol in de voorstelling.
Inhoud/vorm
18
La Fille Mal Gardée (1789) was het eerste ballet, een komedie, waarin niet de adel maar het gewone volk de hoofdrol speelde. De kinderlijke tiener Lise raakt verliefd op de lieve boerenjongen Colas, maar haar moeder wil dat ze trouwt met de sneue zoon van een rijke weduwnaar. Keer op keer probeert het meisje aan de aandacht van haar moeder te ontsnappen om een kort moment samen te zijn met de mooie Colas. Op een slecht bewaakt moment blijkt dat Lise door haar hart te volgen de enige juiste keuze in het leven maakt. De première van La Fille Mal Gardée vond plaats in aanloop naar de Franse Revolutie: het volk was klaar met de macht van de elite en snakte naar verandering van de verstikkende moraal. Lise werd het symbool van een eerlijk en puur mens.
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
Toneelgroep Oostpool en Introdans maakten met Het slecht bewaakte meisje een bewerking die zich afspeelt in de huidige tijd, waarin jongeren, gestimuleerd door ouders en omgeving, perfect moeten zijn.
Resultaat
Zoals inmiddels traditie bij de coming-of-age-voorstellingen leverde ook deze productie weer een ontroerend spektakel op waar de jongeren zich volledig in stortten. Niet alleen de ouders van de jongeren-acteurs komen kijken, maar inmiddels zijn er ook fans van het concept. Bezoekers die elk jaar genieten van de tomeloze inzet van een getalenteerde groep jonge mensen.
Pers
‘Er is veel te genieten op deze theateravond. Verrukkelijke beelden passeren en blijven hangen op je netvlies.’ | De Gelderlander
regie Jan Hulst | tekst Martin Crimp | met Valentijn Benard, Ruben de Goede, Tessa Jonge Poerink, Laurien van Rijswijk, Whitney Sawyer, Karlijn van der Schaaf, Tim Schmidt en Niki Verkaar | vertaling Valentijn Benard | coaching Marcus Azzini | dramaturgie Fanne Boland | muziek Roald van Oosten, Kasper Tarenskeen | kostuums Femke van Neerven | vormgeving Jan Hulst en Janne Sterke (advies)
‘Ieder mens is een uniek wezen.’ | uit: We zijn nog nooit zo Romantisch geweest, Hans Kennepohl
Intenties
Jaarlijks geeft Toneelgroep Oostpool derdejaars acteursstudenten van ArtEZ de mogelijkheid om in een professionele context een voorstelling te maken. Azzini zou dit jaar de regie op zich nemen, maar hij moest helaas wegens ziekte op korte termijn vervangen worden. Er werd besloten van de nood een deugd te maken: een jonge ‘maker kreeg de kans een voorstelling te maken. In nauw overleg met artistiek leider van de acteurssopleiding, Ernst Braches, werd gekozen voor Jan Hulst, en iets later kwam ook Kasper Tarenskeen aan boord. Hoewel laatstgenoemde eerst vooral de muzikale eindverantwoordelijkheid droeg, zijn ze gaandeweg gaan werken als regie-duo. Hierdoor ontstond er als het ware een dubbele talentontwikkeling: van de ArtEZ-studenten én regie-duo Hulst & Tarenskeen. Uitgangspunt vormde het toneelstuk van Martin Crimp In the Republic of Happiness uit 2008. Één van de studenten (Valentijn Benard) maakte de vertaling o.b.v. dramaturg Fanne Boland.
Inhoud/vorm
Een familie komt met Kerst bijeen. Twee tienerdochters kibbelen over een ongewenste zwangerschap, oma vertelt over opa’s pornoblaadje, pa is misselijk, opa laat zijn pillen vallen en moeder probeert de sfeer goed te houden: een standaard kerst. De feestvreugde wordt bedorven door het plotselinge opduiken van Oom Bob en zijn vriendin Madeleine. Dit mondt uit in een belijdenis van de vrijheden van het individu en een vlucht naar de ‘staat van geluk’. Hulst en Tarenskeen maakten een eigenwijze muziektheatervoorstelling over ‘het wezen van menselijke wezens’. Hun associatieve stijl combineerde goed met het stuk van Crimp
waarin hij een ‘well-made-play’ onderbreekt met liedjes en uiteindelijk laat escaleren in een reeks taalspellen zonder vooraf aangegeven personageverdeling. Ze lieten zich inspireren door de bron van Crimp voor dit stuk, La Divina Commedia van Dante Alighieri. Voor de studentacteurs was het een leerzaam proces op het vlak van komediespel, tekstbehandeling en live zang.
Resultaat
Een nieuwe samenwerking is altijd een experiment. In dit geval naar volle tevredenheid van de drie partijen: ArtEZ, Toneelgroep Oostpool en regie-duo Hulst en Tarenskeen. Met Frascati Producties, waar Hulst en Tarenskeen aan verbonden zijn, heeft Toneelgroep Oostpool de handen ineengeslagen om een volgende voorstelling te coproduceren [De Ilias, verwacht in 2016]. Daaruit volgde het idee om in de toekomst vaker jonge regisseurs in samenwerking met Frascati, en wellicht ook ArtEZ, een traject aan te bieden. In het beleidsplan voor 2017-2020 zijn daartoe gezamenlijke plannen met Frascati Producties opgenomen.
Pers
‘In de Staat van Geluk is lachen. Heel hard lachen.’ | Arnhem Direct
19 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
1.1.2 Producties
Toneelgroep Oostpool Hoodfstuk 1
Partymonster GROOT GEMONTEERDE TONEELVOORSTELLING | VAN 18 JUNI T/M 28 AUGUSTUS 2015 TE ZIEN OP HET FESTIVAL DE PARADE TE ROTTERDAM, DEN HAAG, UTRECHT EN AMSTERDAM | PREMIÈRE OP 19 JUNI 2015 OP DE PARADE TE ROTTERDAM tekst Hannah van Wieringen naar James St James’ Partymonster | regie Marcus Azzini | choreografie Cecilia Moisio | muziek Joost van Bellen | met Pedro Alves, Nik van den Berg, Luca Cacitti, Joep Hendrikx, Johannes Lindh, Anton van der Sluis, Dennis Vanderbroeck | kostuum Dennis Vanderbroeck Bas Kosters | licht en lichtontwerp Yuri Schreuders ‘You’ll looooooove me, I promise.’ | Michael Alig
Intenties
Om zijn 15-jarig jubileum op de Parade luister bij te zetten creëerde Azzini de openingsvoorstelling van het theaterfestival De Parade. Azzini nam de cultfiguur Michael Alig als uitgangspunt voor een interdisciplinaire voorstelling. Het moest een heftige, provocatieve ervaring worden, gebaseerd op de New Yorkse clubwereld uit de jaren ’90.
Inhoud/vorm
Michael Alig (1966), provocateur en koning van het New Yorkse nachtleven van de jaren ’90, creëerde met zijn extravagante feesten een eindeloze ruimte voor vrijheid en zelfexpressie. Als ‘vader van de Club Kids’ doorbrak hij alle regels; in de nacht is niets onmogelijk. Tot het daglicht van de werkelijkheid een einde maakt aan de illusie. Alig pleegde in een drugsroes een moord en zat daarvoor 17 jaar in de gevangenis. Niet Aligs biografie, maar zijn levenshouding en esthetiek stond centraal in de voorstelling. Azzini verzamelde hiertoe een diversiteit aan kunstenaars om zich heen: Nik van den Berg speelde de rol van Michael Alig, Hannah van Wieringen schreef de tekst, Cecilia Moisio maakte een choreografie voor drie dansers, Joost van Bellen tekende voor de muziek en performer Dennis Vanderbroeck creëerde een performance in een kostuum van Bas Kosters.
Resultaat
De voorstelling past in het beeldende werk van Azzini, dat raakvlakken heeft met dans en performance. Deze regielijn zette hij bij Toneelgroep Oostpool in met Wat het lichaam niet vergeet (2009) en LIstEn & See (2011) en krijgt een vervolg in de periode 2017-2020 door een coproductie met ICKAmsterdam (platform voor hedendaagse dans o.l.v. Emio Greco en Pieter C. Scholten). De bezoekersaantallen van De Parade 2015 vielen tegen. Het weer hielp niet mee. Dit had ook effect op de kaartverkoop van Partymonster. Het was weliswaar de grootste productie van De Parade, maar helaas werden niet alle zakelijke doelen behaald.
Pers ‘Meest confronterende verhaal van de Parade’ | Volkskrant ‘Ode aan het nachtleven’ | Scenes ‘De ontsporing van een nachtvlinder’ | Theaterkrant
21
20 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
1.1.2 Producties
Toneelgroep Oostpool Hoodfstuk 1
Orfeo
Pers
COPRODUCTIE MET RUHRTRIËNNALE, SOLISTENENSEMBLE KALEIDOSKOP EN BERLINER FESTSPIELE | GROOT GEMONTEERDE LOCATIEVOORSTELLING | VAN 20 AUGUSTUS T/M 4 OKTOBER 2105 OP RUHRTRIËNALLE TE ESSEN EN DE BERLINER FESTSPIELE TE BERLIJN (D) | PREMIÈRE OP 22 AUGUSTUS 2015 IN HET ZOLLVEREIN TE ESSEN (D) regie Suzan Boogaerdt, Susanne Kennedy, Bianca van der Schoot | met Solistenensemble Kaleidoskop, bariton Hubert Wild (Orfeo), Suzan Boogaerdt, Indra Cauwels, Marie Groothof, Anna Maria Sturm, Bianca van der Schoot, Floor van Leeuwen | componist Claudio Monteverdi | muzikale conceptie en omzetting Tilman Kanitz, Michael Rauter | scenografie Katrin Bombe | kostuums Lotte Goos | licht Jurgen Kolb | video Rodrik Biersteker, Ole Brolin | dramaturgie Marit Grimstad Eggen, Jeroen Versteele Intenties
Bianca van der Schoot en Suzan Boogaerdt zetten de samenwerking met Susanne Kennedy voort. Samen ontwikkelden ze het idee voor een bewerking van Claudio Monteverdi’s opera Orfeo, in een coproductie met de Ruhrtriënnale, Solistenensemble Kaleidoskop en de Berliner Festspiele. In een kolenmenginstallatie op Zollverein Essen, aangemerkt als Unesco-werelderfgoed, wilden zij een locatievoorstelling maken.
‘Meegezogen in Orfeo’s hellevaart en freakshow’ | Volkskrant ‘Dit alles maakt Orfeo tegelijk fascinerend en intens saai.’ | Theaterkrant ‘Eure blicken toten nicht’ | Spike Art Magazine ‘Orfeo nach Monteverdi eine Sterbeubung’ | Freitag Online ‘Man erlebt hier den „Orfeo“ nicht als die erste erhaltene Oper der Musikgeschichte, sondern als Soundtrack eines beklemmenden, todtraurigen Gangs durch die eigene Psyche.’ | Egbert Tholl, Süddeutsche Zeitung.
Resultaat
Deze productie resulteerde in een eclectisch geheel. Het was een hedendaagse adaptatie van klassieke muziek met verwijzingen naar de klassiek mythe uit het repertoire van de opera, in een enscenering van vooruitstrevende mime en locatietheater. Gebruikelijk opent Toneelgroep Oostpool het seizoen met een feestelijke bijeenkomst voor de medewerkers. In 2015 werd het een personeelsuitje naar Essen om de collega’s aan het werk te zien.
Inhoud/vorm
Orpheus en Eurydice: het eerste kunstenaarspaar, hij de overlevende, zij het slachtoffer. Hij transformeert pijn in kunst. Zij zwijgt en sterft. Orpheus daalt af naar de onderwereld om Eurydice in het leven, in zíjn leven, terug te halen. Eurydice is verbijsterd. Tot nu toe ging het altijd om Orpheus. Niemand heeft Eurydice ooit serieus gevraagd of zij eigenlijk naar hem terug wil. De toeschouwers werden in groepen van maximaal acht personen door verschillende kamers geleid: etappes van Orpheus’ afdaling en z’n poging om de geliefde voor zich terug te winnen. De rol van Eurydice werd niet door één maar door verschillende actrices vertolkt. Hierdoor ontstond een lucide onderwereld. In dit parcours was de toeschouwer getuige van Orpheus’ reis door het rijk der geesten en halfdoden. Op muzikaal vlak week de bewerking af van Monteverdis L’Orfeo. Bestaand muzikaal materiaal werd als een bouwdoos gebruikt, onderworpen aan een eigen compositieproces, met collagetechnieken, looping en sampling bewerkt en opgevoerd door het Solistenensemble Kaleidoskop.
23
22 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
Pers 1.1.2 Producties
Toneelgroep Oostpool Hoodfstuk 1 ‘Rijke enscenering van Joeri Vos, die zich hiermee definitief bewijst als getalenteerd regisseur.’ | Volkskrant
Richard III
‘Roland Haufe speelt Richard niet: hij is het, in alle weerzinwekkende, verleidelijke en fascinerende details – kom maar op met die nominaties voor alle toneelprijzen.’ | Theaterkrant
GROOT GEMONTEERDE MUZIEKTHEATERVOORSTELLING | VAN 19 SEPTEMBER T/M 17 OKTOBER 2015 TE ZIEN IN DE NEDERLANDSE SCHOUWBURGEN | PREMIÈRE OP 26 SEPTEMBER 2015 IN STADSTHEATER ARNHEM
‘Vele mooie vondsten in deze Shakespeare van regisseur Joeri Vos, waarin alle zintuigen van het publiek worden bespeeld.’ | Telegraa
tekst William Shakespeare | bewerking en regie Joeri Vos | spel Valentijn Benard, Rozanne de Bont, Maud Dolsma, Ruben de Goede, Pauline Greidanus, Roland Haufe, Ruta van Hoof, Merijn de Jong, David Lucieer, Marius Mensink, Romana Vrede | componist Bastiaan Woltjer | muziek Ruta van Hoof, Robin Koek, Bastiaan Woltjer | scenografie Mats Boswijk | kostuums Femke van Neerven | lichtontwerp Stijn van Bruggen | dramaturgie Fanne Boland | castingadvies Marc van Bree Kemna Casting | diner Sjim Hendrix ‘From forth the kennel of thy womb hath crept. A hellhound that doth hunt us all to death: That dog, that had his teeth before his eyes’ | uit: Richard III van William Shakespeare
‘Haufe speelt met schwung een sardonische showfiguur à la Batmans The Joker.’ | NRC ‘Totaaltheater dat alle zintuigen prikkelt.’ | Scenes ‘In de regie van Joeri Vos laat Oostpool dit spectaculaire drama in zijn volle breedte zien... huiveringwekkende voorstelling.’ | Dagblad van het Noorden ‘Haufe speelt zijn rol knap: vooral als goedlachse maar slinkse huichelaar; zijn kwade Richard is mij wat te schreeuwerig.’ | Parool ‘Wij hebben drie uur lang met ingehouden adem naar deze wereld van totaal gebrek aan moreel besef zitten kijken en het greep ons bij de lurven.’ | Uitreporter Uit in Arnhem
Intenties
Joeri Vos doorloopt een talentontwikkelingstraject naar de grote zaal. De behoefte om zijn werk nog meer te openen naar een publiek was de drijfveer voor zijn tweede grootschalige project. Shakespeare, livemuziek, een functionerend restaurant, een elfkoppig acteursensemble en toeschouwers op toneel: niets was te gek voor deze start van het seizoen 15-16.
Inhoud/vorm
24
Bij zijn veel te vroege geboorte bezorgt Richard zijn moeder een helse bevalling: een gewelddadig begin van zijn bestaan. Omdat Richard er van overtuigd is dat hij niet kan liefhebben, besluit hij te gaan haten. Het is de eerste stap in een even oprecht als bloeddorstig gevecht om een plek in de wereld te veroveren. Richard bedient zich van bedrog en dreigementen om zijn macht te vergroten. Dat maakt hem walgelijk én aantrekkelijk: naast asociaal is het ook verleidelijk om schaamteloos uit eigenbelang te handelen. Vos componeerde er een meeslepende avond van, in nauwe samenwerking met Sjim Hendrix en Bastiaan Woltjer. Kok, kunstenaar en voedselidealist Sjim Hendrix verzorgde voorafgaand aan elke voorstelling van Richard III een Shakespeareaans driegangendiner in het decor van de voorstelling voor maximaal vijftig personen. Tijdens de voorstelling bleven de vijftig avonturiers op een speciale plek in het decor. Componist Bastiaan Woltjer speelde zowel tijdens het diner als gedurende de voorstelling samen met een aantal acteurs-muzikanten een mix van traditionele hofmuziek en hedendaagse elektronica.
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
Resultaat
Vos slaagde er wonderwel in zijn ambities waar te maken. Hiermee heeft Vos zijn capaciteiten als regisseur in de grote zaal bewezen. Het was helaas maar een korte tournee, noodzakelijk door de omvang van het project (inclusief diner). Niet lang na de tournee van Richard III werd Vos gevraagd om in 2017 als artistiek leider naar muziektheatergezelschap de Veenfabriek in Leiden te komen. Een geweldige stap voor Vos’ loopbaan als regisseur.
‘Indrukwekkend (...) de meeste lof gaat naar Roland Haufe in de titelrol. Op subtiele wijze navigeert hij van vrolijk grappend via verbaal overrompelend naar akelig waanzinnig.’ | ZUBB
Publieksreacties ‘Ik ben nog nooit zo meegesleurd in een verhaal met zo’n bijzondere hoofdpersoon. Ik zou het liefst blijven zitten. Want, verdomme, wat was dat een mooie voorstelling. Een politiek tragedie-feest dat ik nog niet eerder zag.’ ‘Hele mooie, heftige, bewerking van dit Shakespeare stuk. De personages komen heel krachtig, maar toch ook zo gevoelig over dat je helemaal meeleeft. Heb genoten!!’ ‘Waanzinnige beleving. Als tafelgast kijk je letterlijk achter de schermen mee en ben je getuige van de zieke geest van Richard III. Fascinerend vertolkt en mooie interactie.’ ‘Ik heb nog nooit zo’n ervaring meegemaakt en op alle manieren dan ook de dood geproefd! Voor alle spelers en mensen daaromheen bedank ik jullie voor deze superavond!’
25 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
1.1.2 Producties
Toneelgroep Oostpool Hoodfstuk 1
Vanden Winter ende vanden Somer COPRODUCTIE MET THEATER SONNEVANCK | JONGERENVOORSTELLING 12 TOT 15 JAAR | VAN 16 SEPTEMBER T/M 12 DECEMBER TE ZIEN OP SCHOLEN, THEATERS EN FESTIVALS | PREMIÈRE 18 SEPTEMBER 2015 OP HET STEDELIJK LYCEUM TE ENSCHEDE tekst Joachim Robbrecht | regie Sarah Moeremans | met Judith van den Berg, Eva van Gessel, Willemijn Haasken | vormgeving Julian Maiwald | kostuums Daphne de Winkel | muziek Steve Martin Snider | dramaturgie Timothy de Gilde ‘Zoenen met seizoenen!’ | uit: Vanden Winter ende vanden Somer
Intenties
Vanden Winter ende vanden Somer is één van de vier oudste toneelstukken (abele spelen) ooit in het Nederlands geschreven. Gastregisseur Sarah Moeremans sloeg de handen ineen met bewerker en tevens vaste sparringpartner bij haar regies, Joachim Robbrecht, voor een vertaalslag naar een jonge doelgroep.
Resultaat
De voorstelling speelde op middelbare scholen en was daarnaast te zien op het Uitfestival in Enschede en bij Jeugdtheater De Krakeling in Amsterdam. De samenwerking met Moeremans verliep dusdanig goed dat de gesprekken voor een duurzame samenwerking op gang kwamen. Met trots heeft Toneelgroep Oostpool kunnen aankondigen dat zij vanaf 2017 deel zal uitmaken van het artistieke team.
Inhoud/vorm
Vanden Winter ende vanden Somer gaat over de grootste emoties en de fantasieën die zich van ons meester maken wanneer de kalverliefde ons overmeestert. Alleen het geweld van natuurfenomenen kan de heftigheid van de liefde vatten. De personages op het toneel zijn niet van vlees en bloed, maar twee seizoenen, ‘De Winter’ en ‘De Zomer’. Wanneer de gemoederen tussen hen hoog oplopen, komt ‘De Liefde’ zelf opdagen en verzoent de ‘Heetgeblakerde’ en de ‘IJzige’ tot een nieuwe lente. De voorstelling was een ‘15de eeuwse allegorie meets rap battle’. In een boomhut lieten drie stoere meiden hun fantasie de vrije loop en barstte de concurrentiestrijd tussen zomerliefde en winterliefde los. Dit alles in de voor Moeremans karakteristieke ironische stijl. Naar rap luisteren is één ding, 50 minuten lang naar een rap-theatervoorstelling kijken en luisteren is van een andere orde. Gemakkelijk maakten Moeremans en de actrices het de toeschouwers met opzet niet. De voorstelling bood een grappig taalspel waarin drie tienermeisjes op de hak genomen werden.
27
26 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
1.1.2 Producties
Toneelgroep Oostpool Hoodfstuk 1
Fresh Young Gods VLAKKE VLOERVOORSTELLING | VAN 20 OKTOBER T/M 23 DECEMBER 2015 TE ZIEN IN DE NEDERLANDSE THEATERS | PREMIÈRE OP 24 OKTOBER 2015 IN HUIS OOSTPOOL TE ARNHEM tekst Joeri Vos | gastregie Eric de Vroedt | spel Mariana Aparicio Torres, Ludwig Bindervoet, Bram Coopmans, Gonca Karasu, Rick Paul van Mulligen, Whitney Sawyer, Bram Suijker | dramaturgie Willemijn Barelds, Doke Pauwels (stage) | regieassistent Belle van Heerikhuizen (stage) | scenografie Maze de Boer | lichtontwerp en video Bernie van Velzen | kostuums Lotte Goos | kap/grime video Cynthia van der Linden | muziek Florentijn Boddendijk en Remco de Jong ‘De prestaties die wij leveren, ons vermogen om te innoveren, de impact die we hebben op samenlevingen: het is fenomenaal.’ | Ben van Beurden, CEO van Royal Dutch Shell
Pers ‘Zeer expressieve theatertrip’ | Trouw, ‘Griezelig echt en ernstig.’ | NRC ‘Opzichtig slapstickachtig grappig.’ | Theaterkrant,
Intenties
De voorstelling Fresh Young Gods was het tweede deel van Vos’ drieluik Goede Bedoelingen, een reeks satires over mensen uit verschillende milieus en hun uiteenlopende ‘wereldverbeterende’ ideeën. De regie van Fresh Young Gods was in handen van Eric de Vroedt wiens samenwerking met Joeri Vos begon bij De Vroedts succesvolle project mightysociety: een tiendelige reeks geëngageerd theater over brandende, actuele kwesties. Deze voorstelling moest na De Onrendabelen juist de ‘hoge bomen’ van onze maatschappij onder de aandacht brengen. De Vroedt en Vos wilden een inkijkje bieden in de menselijke processen die achter internationale betrekkingen schuilgaan.
Inhoud/vorm
28
Terwijl een groepje internationale feestgangers ontwaakt na een extravagant coke festijn op een hotelkamer in Dubai, dreigt een project van Shell in de haven van Rotterdam uit te lopen op een totale ‘clusterfuck’, met miljardenverlies, reputatieschade en zelfs oorlog tot gevolg. Het tij kan worden gekeerd door de ‘jonge goden’ in deze kamer: twee Shellmedewerkers en andere cruciale spelers aan het internationale financiële front. In Fresh Young Gods waren gelijktijdig de wervelende en beangstigende drugstrip van het decadente gezelschap op de bewuste dag in Dubai, als een docudrama negen jaar later, te zien. In een mix van theater en documentaire zette deze voorstelling de verwarrende en chaotische realiteit van winnaars en verliezers naast de menselijke behoefte om van alles een verhaal te maken. Een keiharde voorstelling waarin Vos’ en De Vroedts rauwe mensbeeld over het voetlicht gebracht werd. JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
Resultaat
Niet vaak zit een voorstelling zo dicht op de huid van de actualiteit. De aanslagen in Parijs van 13 november 2015 vielen middenin de tournee. Hoewel het toneelstuk Fresh Young Gods fictie is, zijn de laatste zinnen uit de voorstelling werkelijkheid geworden. Één van de personages eindigt met de zin “I did this for Syria”. Die woorden kennen we na ‘Parijs’ allemaal. In Arnhem en Amsterdam vonden naar aanleiding daarvan verdiepende ‘side-shows’ plaats na afloop van de voorstelling. In de nieuwe beleidsperiode 2017-2020 wordt De Vroedt artistiek leider van Het Nationale Toneel in Den Haag. In een unieke alliantie van Toneelgroep Oostpool met Het Nationale Toneel zal de samenwerking worden voortgezet.’
‘Fresh Young Gods is met veel bravoure en plezier uitgevoerd en gespeeld totaaltheater.’ | Groene Amsterdammer ‘Flitsend ensemblespel op stevige beats in een fijn opgefokt sfeertje.’ | Volkskrant, ‘Dit kan toch niet de bedoeling zijn van toneel maken.’ | Telegraaf, ‘Fresh Young Gods maakt de moeite van het theaterbezoek meer dan waard.’ | CLEEFT ‘Prikkelende mix tussen The Hangover en The Wolf of Wall Street.’ | Jong in Arnhem
29 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
1.1.3 Educatie & participatie | 1.1.4 Talentontwikkeling
1.1.3 Educatie & participatie
Toneelgroep Oostpool verstaat onder educatie het activeren van toeschouwers om theatervoorstellingen beter te begrijpen en te waarderen. Participatie is synoniem voor actief meedoen. Educatie en participatie gaan dus over het activeren van publiek, voor theater én door middel van theater. De voorstellingen die Toneelgroep Oostpool voor jongeren maakt zijn een vorm van educatie. Door de voorstellingen (letterlijk en artistiek) naar de jonge doelgroep toe te brengen worden ze verleid tot de kunstvorm theater. Inleidingen, nagesprekken, programmaboekjes en openbare repetities zijn vaste onderdelen van de reguliere producties van Toneelgroep Oostpool.
SIDE-SHOWS
Het gezelschap sprong in op de actualiteit van Fresh Young Gods door discussies te organiseren. De avonden stonden niet zozeer in het teken van theater, maar stelden maatschappelijke kwesties aan de orde en daagden makers Vos en De Vroedt uit in gesprek te gaan met inhoudelijk deskundigen. Te gast was René Frissen (Instituut voor Publieke Waarden) promovendus bij Beatrice de Graaf over ‘de enscenering van dreiging’. Ook journalist Huib de Zeeuw schoof aan, hij schrijft over energie voor de Onderzoeksredactie, De Groene Amsterdammer en De Correspondent en heeft voor verschillende media geschreven over het Midden-Oosten. Schrijver en journalist Sarah Meuleman en dramaturge Willemijn Barelds modereerden de avonden.
INLEIDENDE FILMS
Bij Beschuit met Muisjes, Angels in America en Richard III werden korte documentairefilms van circa 15 minuten gemaakt waarin repetitiebeelden, interviews met de makers en externe deskundigen aan het woord komen. Een lid van het dramaturgisch team van de producties reisde met de voorstellingen mee langs de theaters om de documentaire in te leiden en vragen vanuit het publiek te beantwoorden. Voor Beschuit met Muisjes werd de schrijver van de Heijermansbiografie Hans Goedkoop geïnterviewd, op locatie bij de Hollandse Schouwburg in Amsterdam waar Heijermans’ stukken in première zijn gegaan. In de film voor Angels in America kwam Ton Coenen, directeur van het Aidsfonds, aan het woord. Shakespeare-deskundige Els Launspach vertelde over de opgraving van King Richard the Third in Museum Vrolik met onder andere een collectie vergroeide ruggenwervels, in de film voor Richard III.
VERDIEPENDE PUBLICATIES
30
Bij Angels in America gaf Toneelgroep Oostpool een magazine uit over de voorstelling. Het klassieke programmaboekje werd bij Angels in America vervangen voor een door Esther Noyons zorgvuldig vormgegeven eenmalig tijdschrift. Achtergrondteksten en inspirerende beelden gaven de mogelijkheid tot verdieping aan de toeschouwer. Fotograaf Dim Balsem maakte tijdens de tournee foto’s van de acteurs
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
Toneelgroep Oostpool Hoodfstuk 1
direct na afloop van de voorstelling Angels in America. Vormgever Hugo Naber maakte vervolgens samen met Azzini het fotoboek Bethesda Fountain. Als aandenken aan het indrukwekkende seizoen 14-15 gaf Toneelgroep Oostpool dit fotoboek aan vaste bezoekers cadeau.
WORKSHOPS & CLUB VOOR JOOST
Voor de leden van JOOST werden drie workshops en een Club Joostpool georganiseerd. Op zaterdag 17 januari ‘JOOST gaat van de bank af’, een workshop van actrice Lotte Driessen die zowel in GTA5 als De Onrendabelen speelde. Op zaterdag 24 januari ‘JOOST eet een beschuitje’, een workshop van Ruta van Hoof naar aanleiding van Beschuit met Muisjes. Op zaterdag 31 oktober ‘Fresh Young Joost’, een workshop van Gonca Karasu op basis van de voorstelling Fresh Young Gods. Op zaterdag 16 mei was er ‘JOOST kleedt zich uit’, de Club Joostpool.
1.1.4 Talentontwikkeling
Bij Toneelgroep Oostpool is talentontwikkeling geen ‘annex’, maar geïntegreerd in de algehele werking van het gezelschap. Zo is Joeri Vos is lid van het artistiek team en volgt daarbinnen een traject naar de grote zaal waar Beschuit met Muisjes en Richard III de resultaten van zijn. Bianca van der Schoot werd in 2015 gevraagd als artistiek directeur van het Ro Theater in Rotterdam. In feite ook een vorm van talentontwikkeling: van klein mimegezelschap maakte zij met Toneelgroep Oostpool de stap naar de BIS, om vervolgens deel uit te gaan maken van de directie van één van de grootste theatergezelschappen van Nederland. Als onderdeel van hun opleiding maken de derdejaars studenten van de acteursopleiding traditiegetrouw een voorstelling in Huis Oostpool. Voor hen is het een eerste kennismaking met het spelen van een compleet stuk voor publiek o.l.v. van een regisseur in een professionele omgeving. Jan Hulst & Kasper Tarenskeen staan nog helemaal aan het begin van hun regieloopbaan. In de Staat van Geluk gaf zowel de derdejaars acteurs van ArtEZ als de regisseurs zelf de kans om met generatiegenoten tot een volwaardige productie te komen. Op alle afdelingen bood Toneelgroep Oostpool in 2015 stages aan. Er werd door 25 studenten stagegelopen bij het gezelschap. Marcus Azzini, Suzan Boogaerdt, Bianca van der Schoot, Joeri Vos Timothy de Gilde en Fanne Boland gaven les en/of waren betrokken bij selectiecommissies bij theateropleidingen op de kunsthogescholen ArtEZ en/of AHK. In samenwerking met ArtEZ, Kunstbedrijf Arnhem, MBO Rijn IJssel, Gelderse Onderwijsgroep Quadraam en Arentheem College bood Toneelgroep Oostpool ook in 2015 de Vooropleiding Oost voor de toneelschool. Het curriculum is gekoppeld aan het theaterseizoen van Toneelgroep Oostpool, Marcus Azzini nam deel aan de artistiek leiding van de opleiding en Timothy de Gilde was deel van de selectiecommissie.
31 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
Toneelgroep Oostpool Hoodfstuk 1
1.2 Zakelijk jaarverslag
1.2 Zakelijk jaarverslag In de beleidsperiode 2013-2016 streeft Toneelgroep Oostpool op zakelijk gebied naar gemiddeld 50.000 bezoekers per jaar, naar het verhogen van de eigen inkomsten en het verbeteren van de vermogenspositie van de stichting. Het doel om te kunnen beschikken over professionele repetitiefaciliteiten in de nabijheid van Huis Oostpool is in 2014 gerealiseerd. Ook ter verwezenlijking van de andere doelen werden opnieuw stappen gezet. 1.2.1 Medewerkers
In 2015 waren er 24 medewerkers in vaste dienst in 21,1 fte en een honderdtal op tijdelijke basis, al dan niet als freelancer. Het gaat in het laatste geval meest om acteurs, technici, schrijvers en ontwerpers. Het bestuur maakt zich grote zorgen over de gevolgen van de Wet Werk en Zekerheid in combinatie met de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties die per 1 mei 2016 ingaat. De geflexibiliseerde werking van Toneelgroep Oostpool zoals die eerder is ingezet, wordt hierdoor gehinderd. Met het aanstellen van een hoofd productie (0,8 fte) per 1 maart 2015, een controller (0,8 fte) per 1 juli 2015, een hoofd marketing (1 fte) per 1 januari 2016 en een projectmarketeer (0,8 fte) zijn deze afdelingen per 2016 op volle sterkte gebracht. Alle medewerkers worden conform de cao theater & dans betaald. Voor ZZP-ers gelden de cao-salarissen als basis voor de berekening van hun honorarium, rekening houdend met percentages voor vakantiegeld, verzekeringen en pensioen.
NAAM
FUNCTIE
LEEFTIJD
In 2015 is tweemaal door de directie met alle medewerkers vergaderd. De medewerkers verkiezen collectief overleg met de directie boven een formele personeelsvertegenwoordiging. In de vergadering na de zomer zijn de medewerkers betrokken bij de ontwikkeling van het beleid voor de periode 2017-2020.
1.2.2 Governance
Toneelgroep Oostpool is een stichting met een tweehoofdige directie die ook het bestuur vormt. Marcus Azzini is artistiek directeur en Ruud van Meijel is zakelijk directeur (zie foto links). Er is een raad van toezicht die toeziet op de besturing en die het bestuur met raad en daad ter zijde staat. De raad van toezicht heeft ook een netwerkfunctie richting stakeholders en is de formele werkgever van het bestuur. De raad van toezicht bestaat uit de volgende vijf leden en kent een rooster van aftreden dat hieronder is weergegeven.
1E BENOEMING
1E TERMIJN
2E TERMIJN
Pier Nabuurs
voorzitter
66
1 januari 2010
1 juli 2012
1 juli 2016
Rinse de Jong
penningmeester
67
1 januari 2010
1 juli 2013
1 juli 2017
Jacqueline Cramer
secretaris
64
1 januari 2011
1 juli 2015
1 juli 2019
Janine Brogt
lid
69
1 januari 2010
1 juli 2014
1 juli 2018
Boy Sluiter
Lid
50
1 sept 2013
1 juli 2017
1 juli 2020
33
32 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
1.2.2 Governance | 1.2.3 Publiek | 1.2.4 Prestaties
34
1.2.5 Samenwerkingen
De raad van toezicht komt vijfmaal per jaar bijeen en heeft een jaaragenda, zodat alle te bespreken onderwerpen aan de orde komen en ook het informeren van de raad van toezicht structureel verloopt. Daarnaast is de raad van toezicht ook aanwezig bij premières en bij andere bijeenkomsten van het gezelschap. Ook komt het voor dat in de vergaderingen van de raad van toezicht afdelingshoofden gevraagd worden presentaties te verzorgen. Indien nodig leggen de voorzitter van de raad van toezicht en de zakelijk directeur gezamenlijk bezoeken af aan stakeholders, zoals overheden. Naast de statuten is er een reglement voor de raad van toezicht en een voor het bestuur, waarin verantwoordelijkheden en bevoegdheden nader zijn benoemd. Bestuur en raad van toezicht hanteren de Governance Code Cultuur en passen de negen principes van goed bestuur toe. Eenmaal per jaar wordt de code besproken en bekeken in hoeverre het besturingsmodel nog voldoet. Aan het einde van elk jaar evalueert de raad van toezicht in samenspraak met het bestuur het eigen functioneren en de samenwerking met het bestuur. In hoofdstuk 2 van dit jaarverslag reflecteert de raad van toezicht op de besturing van de organisatie en het eigen functioneren van het afgelopen jaar. Met het oog op de subsidieaanvraag bij het ministerie van OC&W voor de periode 2017-2020 is de raad van toezicht nauw betrokken geweest bij de beleidsvorming. De Code Culturele Diversiteit komt in 2016 in meerdere vergaderingen met de raad van toezicht op de agenda. De 2e termijn van de voorzitter loopt bijna af, daarom is er door de raad van toezicht een profiel opgesteld waarbij opnieuw gesproken is over de gewenste competenties binnen de raad. De vervolgens opgestelde vacature is via diverse kanalen uitgezet. Streven is de procedure in mei aanstaande af te ronden.
gespeeld, biedt plaats aan maximaal 60 bezoekers (2 schoolklassen). Het gezelschap onderzoekt de haalbaarheid van een grotere trailer waarin drie (90 leerlingen) schoolklassen kunnen worden ontvangen. Zo kan, zonder extra kosten, het bezoek aan deze voorstellingen groeien. In 2015 kwamen er 5.544 bezoekers af op de diverse activiteiten die werden ondernomen. Het gaat hier om zowel inleidingen, lezingen en openbare repetities, als om complete producties zoals de jaarlijkse coming-of-age voorstelling met jongeren of de voorstelling die wordt gemaakt het de derdejaars van de ArtEZ Toneelschool. Er werden ook 775 bezoekers ontvangen bij voorstellingen van collega gezelschappen die te gast waren in Huis Oostpool. Sinds 2013 heeft Toneelgroep Oostpool professioneel marktonderzoek laten verrichten. Steeds was het aantal respondenten ontoereikend om betrouwbare uitspraken te doen over de gehele bezoekerspopulatie van het gezelschap. Het gezelschap heeft zich inmiddels aangemeld voor Publiek.nl en onderzoekt tevens andere opties om meer over de bezoekers te weten te komen. Toneelgroep Oostpool streeft er naar jonge mensen voor theater te interesseren. Van de ruim 56.000 bezoekers in 2015 is zeker 20% tussen de 12 en 19 jaar. Dit percentage is gebaseerd op het aantal bezoekers aan de school- en jeugduitvoeringen. Ook bij de reguliere voorstellingen en onder de bezoekers aan de diverse activiteiten bevinden zich zichtbaar veel jongeren. In Huis Oostpool zorgt de aanwezigheid van leden van het jongerenplatform JOOST en studenten van de theaterafdeling van het ROC Rijn IJssel en van ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten voor een prettige mix tussen jong en oud.
producties en activiteiten op het gebied van educatie en talentontwikkeling.
DIVERSE ACTIVITEITEN
1.2.3 Publiek
1.2.4 Prestaties
In deze paragraaf wordt een toelichting gegeven op het prestatieoverzicht zoals dat in de jaarrekening 2015 in opgenomen als paragraaf 3.5 Prestatieoverzicht.
Zoals gezegd streeft Toneelgroep Oostpool in de periode 2013-2016 naar gemiddeld 50.000 bezoekers per jaar. Tot en met 2015 komt het gemiddelde uit op 50.601 en ligt Toneelgroep Oostpool wat deze doelstelling betreft op koers. De toename van het bezoek in 2015 komt vrijwel geheel voor rekening van de reguliere voorstellingen. Ten opzichte van 2014 steeg dit aantal met 4.070 naar 39.934 in 2015. 6.372 bezoekers werden in het buitenland gerealiseerd. Gemiddeld kwamen 159 bezoekers naar dit type voorstelling kijken. In 2014 waren het er gemiddeld 175 per uitvoering. De daling is te wijten aan de succesvolle voorstelling Angels in America die veel volk trok, maar in het circuit van vlakke vloertheaters speelde dat een relatief beperkte capaciteit heeft. De opkomst van het publiek bij de grootschalige voorstellingen in de schouwburgen staat onder druk. Dit is een ontwikkeling die ook bij collega gezelschappen wordt gesignaleerd en waarop onder andere aan de hand van de aanbevelingen uit het rapport ‘Over het voetlicht’ van de Commissie Ter Horst naar een antwoord wordt gezocht. Het bezoek aan de voorstellingen voor jongeren op scholen en daarbuiten stabiliseert zich rond de 11.000 per jaar. Dit aantal kan alleen toenemen als er meer uitvoeringen worden gegeven. Hiervoor ontbreken echter de middelen, omdat er per voorstelling altijd geld bij moet. De huidige vrachtwagentrailer, waarin de voorstellingen worden
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
PRODUCTIES
Toneelgroep Oostpool voldoet geheel aan de overheidseis om als ‘groot gezelschap’ jaarlijks 3 zogenaamde groot gemonteerde theaterproducties voort te brengen voor een publiekscapaciteit van minimaal 400 mensen per uitvoering. In 2015 werden 4 van zulke producties gespeeld: 2 voor de schouwburgen in het land (waarvan er een al in 2014 in première was gegaan en de tournee doorliep in 2015), 1 voor het zomerfestival de Parade in Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Amsterdam en 1 als locatievoorstelling met uitvoeringen in Duitsland te Essen en Berlijn. Ook werden het afgelopen jaar 3 nieuwe producties voor de vlakke vloer gemaakt en werden er 3 van dit soort producties hernomen. De ambitie om voor de vlakke vloer te produceren komt voort uit het bezit van een eigen theater met vlakke vloer en 220 stoelen. Deze zaal bepaalt mede het profiel van het gezelschap, maar is ook van belang bij het smeden van banden met de vestigingsplaats Arnhem en omgeving. In totaal werden er in 2015 10 producties geteld. Dat zijn er 4 meer dan begroot en 2 meer dan in 2014. Overigens is dit aantal exclusief de 2 producties die worden gemaakt voor jongeren van 12 tot 19 jaar en diverse volwaardige
UITVOERINGEN
Van deze 10 producties werden in 2015 250 uitvoeringen gegeven. Dat waren er 25 meer dan begroot en 46 meer dan in 2014. In totaal werd 73 maal in Oost-Nederland gespeeld en 177 in de rest van Nederland. Begroot was 80 en 135. In 2014 werden 76 speelbeurten in Gelderland en Overijssel geteld en 128 in de rest van het land. De toename van het aantal speelbeurten in het land komt voornamelijk op het conto van Angels in America. Deze productie werd in zogenaamde seriebespeling getoond in de belangrijkste vlakke vloertheaters van het land. In Oost-Nederland werd gespeeld in Theater Odeon in Zwolle en in Arnhem in Huis Oostpool.
SCHOOL- EN JEUGDUITVOERINGEN
In coproductie met Theater Sonnevanck uit Enschede maakt Toneelgroep Oostpool jaarlijks 2 producties voor jongeren. Deze worden voornamelijk in Oost-Nederland als schoolvoorstellingen en jeugduitvoeringen gespeeld in een tot theater omgebouwde vrachtwagentrailer. In 2015 werden 144 uitvoeringen gespeeld voor de beneden- en bovenbouw van scholen voor het voortgezet onderwijs. Beide producties werden daarnaast ook 37 keer gespeeld in het vrije circuit: bij theaters en op festivals. Hierdoor kon ook een algemeen publiek kennisnemen van deze artistiek hoogwaardige producties. In totaal werden er in 2015 181 uitvoeringen van deze jongerenproducties gegeven, 1 meer dan begroot en 7 minder dan in 2014.
Onder deze noemer wordt een divers palet aan activiteiten geschaard, waaronder ook volwaardige producties. Het totale aantal diverse activiteiten in 2015 kwam uit op 96. Dat zijn er 18 meer dan begroot en 33 meer dan het jaar ervoor. Het merendeel van deze activiteiten bestaat uit betaalde inleidingen (57), die meest worden gegeven bij de theaterproducties voor de grote zalen van de schouwburgen in het land. Ook waren er 10 educatieve activiteiten in de vorm van workshops en openbare repetities. Er waren 15 uitvoeringen van gastvoorstellingen in Huis Oostpool. De productie met alle derdejaars toneelschoolstudenten van ArtEZ werd 5 keer opgevoerd in Huis Oostpool. Daar werden ook 7 voorstellingen gespeeld van de coming-of-age productie, waarin jaarlijks tientallen jongeren participeren. Bovendien werd de succesvolle coming-of-age voorstelling BAAL uit 2014 in Mannheim (D) hernomen.
1.2.5 Samenwerkingen
Toneelgroep Oostpool staat midden in de samenleving. Dat komt niet alleen tot uitdrukking in de voorstellingen zelf, maar blijkt ook uit het grote aantal overheden, organisaties, bedrijven en personen waarmee op allerlei manieren en met een wisselende intensiteit wordt gewerkt. Niet alleen worden er jaarlijks vele professionals bij de productie van voorstellingen betrokken, maar er wordt ook met tientallen schouwburgen, theaters en festivals samengewerkt.
Daarnaast zijn er allerlei toeleverende bedrijven bij Toneelgroep Oostpool betrokken: van de horeca in Huis Oostpool tot het vervoer van acteurs na de voorstelling. De belangrijkste partner voor Toneelgroep Oostpool is de Stichting Toneelhuis Arnhem. Deze stichting is eigenaar van Huis Oostpool en van het repetitiegebouw. Alle bestuurders van de Stichting Toneelhuis Arnhem zijn ook toezichthouders bij Toneelgroep Oostpool. Er bestaat geen formeel zeggenschap tussen beide stichtingen. Wel maakt de Stichting Toneelhuis Arnhem gebruik van de administratieve infrastructuur van de toneelgroep en is er een onderlinge rekeningcourant-verhouding. De Stichting Toneelhuis Arnhem stelt een eigen jaarrekening op. Huis Oostpool bevindt zich in een rijksmonument. Het bestaat uit een theaterzaal met 220 zitplaatsen op een tribune, een foyer met bijbehorende faciliteiten, een kleine repetitiestudio, een kostuumatelier en kantoren. In het repetitiegebouw - om de hoek bij Huis Oostpool - zijn twee grote repetitielokalen, een kleine keuken en een berging. Daarnaast huurt het gezelschap van een derde partij aan de rand van de stad een pakhuis waar decors en kostuums worden opgeslagen en waar ook een werkplaats is voor hout- en metaalbewerking t.b.v. decors. In de loop van het jaar hinderde het disfunctioneren van de verwarmingsinstallatie het gebruik van het repetitiegebouw door het gezelschap. Met de Stichting Toneelhuis Arnhem zijn goede afspraken gemaakt over compensatie van de overlast en inmiddels zijn ook de mankementen hersteld. Van deze nieuwe repetitiefaciliteiten profiteert niet alleen Toneelgroep Oostpool zelf. In Arnhem gevestigde toneelgezelschappen die door het landelijke Fonds Podiumkunsten worden gesteund, kunnen gratis gebruik maken van de repetitieruimte en de theaterzaal van het gezelschap. Bovendien kunnen zij kosteloos putten uit de opslag van decors- en kostuums en worden hun voorstellingen in Huis Oostpool ondersteund door de marketingafdeling van het gezelschap. Toneelgroep Oostpool heeft voor 2015 van de provincie Gelderland een subsidie ontvangen om de directe kosten van deze faciliteiten te bestrijden. Ook verschaft deze bijdrage Huis Oostpool de mogelijkheid als ontvangend theater te functioneren, zodat er vaker voorstellingen van derden zijn te zien. In 2015 hebben de gezelschappen Keesen&Co en Tg Echo in Huis Oostpool gewerkt en hun producties uitgebracht en waren er gastvoorstellingen te zien van Toneelschuurproducties, The Bitches & Lau en Joachim Robbrecht. De verkoop van voorstellingen aan podia en scholen wordt door het gezelschap zelf verzorgd. Hierdoor heeft Oostpool goed zicht op de markt. Het gezelschap maakt steeds vaker afspraken met schouwburgen en theaters waarbij het geen garantie meer vraagt, maar een marketingbijdrage. Over het algemeen lukt het heel goed om op deze manier tot een zelfde niveau aan inkomsten te komen. Belangrijk neveneffect is dat de samenwerking tussen de marketingafdelingen van de podia en het gezelschap wordt bevorderd. In 2015 werd op deze manier met succes samengewerkt met de podia waar Angels in America speelde, waarbij Toneelgroep Oostpool de inleg aan marketingbijdrage verdubbelde en zo een stevige basis kon leggen voor de publiekswerving.
35 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
1.2.6 Ondernemerschap | 1.2.7 Financiën
1.2.7 Financiën
Opnieuw werkte Toneelgroep Oostpool samen met anderen aan de productie van voorstellingen: - Binnen de vaste alliantie met Theater Sonnevanck in Enschede werden twee trailervoorstellingen voor jongeren gerealiseerd, die in hoofdzaak op scholen in Oost-Nederland werd gespeeld (GTA5 en Vanden Winter ende vanden Somer). - De voorstelling In de Staat van Geluk werd gemaakt in nauwe samenwerking met de derdejaars van de acteursopleiding van ArtEZ te Arnhem. - De Ruhrtriënnale, Solistenensemble Kaleidoskop en Berliner Festspiele waren de coproducenten van Orfeo. Het eveneens in Arnhem gevestigd BIS-dansgezelschap Introdans was als coproducent betrokken bij de coming-of-age voorstelling Het slecht bewaakte meisje. Het gezelschap werkte in 2015 ook samen met het Aidsfonds (Angels in America) en de Voedselbank (De Onrendabelen). Het gezelschap kon gebruik maken van de kanalen van deze organisaties om nieuw publiek te bereiken en verwierf aan de kaartverkoop gekoppelde donaties voor deze goede doelen. Naast publieksinkomsten werd de werking van Toneelgroep Oostpool voornamelijk mogelijk gemaakt door het ministerie van OCW, de provincies Overijssel en Gelderland en de gemeente Arnhem. Dirkzwager advocaten & notarissen, VGZ en AkzoNobel zijn vaste samenwerkingspartners vanuit het bedrijfsleven. Zij hechten aan de vestiging van topinstellingen op het gebied van de kunsten in Arnhem en steunen daarom ook Introdans en Het Gelders Orkest.
1.2.6 Ondernemerschap
De eigen inkomsten van Toneelgroep Oostpool namen de afgelopen jaren sterk toe. Dit is in hoofdzaak het gevolg van een stijging van de publieksinkomsten, die in 2013 nog € 581.853 bedroegen, maar in 2015 op € 800.287 uitkwamen. Ook de overige inkomsten, die voornamelijk bestaan uit bijdragen uit coproducties, namen toe van € 145.752 in 2013 tot € 287.170 in het afgelopen jaar. De inkomsten uit sponsoring stegen van € 20.500 in 2013 tot € 50.000 in 2015.
eigen inkomsten in € *1
2015
2014
2013
1.203.048
996.684
856.314
*1 Genoemde bedragen zijn exclusief verstrekte vrijkaarten.
Ondernemerschap wordt in de sector beoordeeld aan de hand van de verhouding eigen inkomsten ten opzichte van de ontvangen overheidssubsidies. De norm is 23,5 %. In 2015 werd 39,1 % aan eigen inkomsten behaald. Over de periode 2013 t/m 2015 realiseerde Toneelgroep Oostpool een gemiddeld percentage van 33,7 %. Voor de periode 2017-2020 wordt naar gemiddeld 35% gestreefd. Ter vergelijking: Volgens de publicatie Cultuur in Beeld (2015) is het gemiddelde percentage voor de rijks gesubsidieerde theatergezelschappen 36,2% berekend over 2012 t/m 2014. Hierbij moet worden opgemerkt dat dit percentage in positieve zin is vertekend als gevolg van een incidentele uitschieter bij één van de gezelschappen.
36
% eigen inkomsten
2015
2014
2013
39,1
33,1
28,8
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
Een ander door het ministerie van OCW toegepast kengetal is het subsidiebedrag per bezoeker. In 2015 kwam dit voor Oostpool uit op € 61. Over 2012 t/m 2014 bedroeg het voor de rijks gezelschappen gezamenlijk eveneens € 61. 2015
2014
2013
overheidssubsidie
3.100.587
3.069.728
3.055.383
totaal bezoekers *2
50.624
46.948
40.436
subsidie per bezoeker
61
65
76
*2 Het ministerie van OCW telt alleen de bezoekers mee aan voorstellingen in schouwburgen en theaters en op scholen en festivals.
Toneelgroep Oostpool tracht onder meer via de verhuur van Huis Oostpool overige inkomsten te verwerven. In de praktijk blijkt dit een weerbarstig streven. De afgelopen jaren speelde de economische crisis een beperkende rol, maar naast horecabedrijven hebben ook vrijwel alle culturele instellingen in Arnhem zaalruimte te huur voor congressen, feesten en partijen. Het gezelschap heeft de ambities op dit onderdeel inmiddels naar beneden bijgesteld. Naast het stimuleren van de inkomsten besteedt Toneelgroep Oostpool in het kader van ondernemerschap veel aandacht aan het beheersen en terugbrengen van kosten. In elk geval voor de podiumkunstensector geldt dat organisaties sneller door kostenoverschrijdingen in de problemen komen dan door tegenvallende inkomsten. Die worden door Toneelgroep Oostpool daarom altijd voorzichtig begroot terwijl de uitgaven realistisch worden ingeschat. Bij het merendeel van de speelbeurten in het land worden door schouwburgen en theaters nog altijd garanties voor de te ontvangen recette afgegeven. Naast een gedetailleerde begrotingssystematiek zijn er regelmatig financiële voortgangsrapportages en liquiditeitsprognoses om de gang van zaken nauwgezet te volgen.
1.2.7 Financiën
In deze paragraaf wordt een toelichting gegeven op de financiële resultaten en stand van zaken ultimo 2015, zoals weergegeven in hoofdstuk 3 Enkelvoudige jaarrekening 2015. De in de jaarrekening opgenomen begroting is de normbegroting voor 2015 en 2016, zoals opgenomen in het beleidsplan 2013-2016. Het budget zoals dat wordt opgesteld aan de hand van de uiteindelijke plannen voor een bepaald jaar is niet vermeld, waardoor het soms lijkt alsof er erg grote overschrijdingen of tekortkomingen zijn. Zo is in de normbegroting de subsidie van het ministerie van OCW voor 2,5 miljoen euro vermeld, terwijl die jaarlijks ruim 2,5 ton hoger ligt als gevolg van de toevoeging van arbeidsvoorwaardenmiddelen en indexering voor loon- en prijsstijgingen. Deze middelen worden ook besteed, wat weer tot gevolg heeft dat ook de uitgaven flink afwijken.
BATEN
De ‹totale baten› bedroegen over het afgelopen jaar € 4.330.070. Dat is € 310.070 hoger dan de € 4.020.000 die in de normbegroting was opgenomen en € 244.622 meer dan vorig jaar, toen in totaal € 4.085.448 aan opbrengsten en subsidies werd ontvangen. De ‹totale opbrengsten› waren in 2015 € 1.224.483. Dat is € 229.483 hoger dan de normbegroting en € 229.883 meer dan in 2014. Dit aanzienlijke verschil verklaart voor het
grootste deel de hogere uitkomst van de ‹totale baten› en wordt veroorzaakt door flink hogere inkomsten uit kaartverkoop, daarmee verband houdende inkomsten uit horeca en bijvoorbeeld auteursrechten. Deze ‹publieksinkomsten› zijn met € 826.772 in 2015 bijna € 130.000 hoger dan de begrote € 700.000 en € 229.590 hoger dan de € 597.182 die in 2014 aan inkomsten uit kaartverkoop werd gerealiseerd. De sterke stijging is voor het belangrijkste deel te wijten aan de succesvolle voorstellingen Angels in America en De Onrendabelen. De ‹sponsorinkomsten› waren met € 50.000 conform de normbegroting en met € 8.500 toegenomen t.o.v. vorig jaar. De post ‹overige inkomsten› bevat in hoofdzaak opbrengsten uit coproducties. In totaal bedroeg deze in 2015 € 287.170, waarvan € 281.736 uit coproducties zoals met Theater Sonnevanck. Begroot was hiervoor € 120.000. In 2014 waren de overige inkomsten met € 332.720 nog hoger dan in 2015. Toen werd een grootschalige coproductie met Het Gelders Orkest en het Stadstheater Arnhem gerealiseerd. De ‹indirecte opbrengsten› bestaan voor het grootste deel uit inkomsten uit de detachering van medewerkers. In 2015 werd € 60.591 aan indirecte opbrengsten genoteerd. Dat is ongeveer de helft van wat de normbegroting vermeldt, maar € 37.393 hoger dan in 2014. De ‹totale subsidies en bijdragen› van derden kwamen over 2015 uit op € 3.105.587. Dat is € 80.587 hoger dan de € 3.025.000 die was begroot. Het is ook € 13.739 meer dan in 2014. Vanwege de toevoeging van arbeidsvoorwaardenmiddelen en loon- en prijsbijstelling door het ministerie van OCW vallen de totale subsidies en bijdragen hoger uit. Het compenseert ook de tegenvallende ‹overige subsidies en bijdragen›. Die zijn met € 25.640 bijna € 50.000 lager dan begroot en enkele duizenden euro›s hoger dan in 2014.
RESULTAAT
LASTEN
Arnhem, 22 maart 2016 Bestuur Stichting Toneelgroep Oostpool
De ‹totale lasten› kwamen in 2015 uit op € 4.300.284 tegen € 4.056.708 in 2014 en € 4.025.000 volgens de normbegroting. De ‹beheerlasten› namen af van € 965.724 vorig jaar tot € 816.904 in 2015. Begroot was € 900.000. De sterke afname van deze kosten heeft drie oorzaken: er werd € 47.642 minder besteed aan tijdelijke krachten ter vervanging van de zieke administrateur, er werd € 72.391 minder aan algemene publiciteitskosten uitgegeven en tot slotte werd over de hele linie heel kostenefficiënt gewerkt. De ‹activiteitenlasten› waren in 2015 € 3.483.380. Dat is € 358.380 meer dan de normbegroting en € 392.398 meer dan in 2014. De toename van deze kosten ligt zowel bij de ‹activiteitenlasten personeel› als bij de ‹activiteitenlasten materieel›. Er werden 10 producties gerealiseerd i.p.v. de begrote 6 en de 8 in 2014. Bovendien waren de producties bezet met meer en ook wel duurdere acteurs. Ook werden succesvolle producties hernomen, zoals Angels in America tijdens de Nederlandse en de Vlaamse edities van het Theaterfestival. Hoewel daar vergoedingen tegenover staan drijft deze eervolle uitverkiezing de kosten ook flink op.
Het ‹saldo uit gewone bedrijfsvoering› over 2015 is € 29.786 positief en min of meer gelijk aan 2014 toen het resultaat € 28.742 bedroeg. Dit jaar wordt € 1.355 aan rentelasten in mindering gebracht op het resultaat, waardoor uiteindelijk een ‹exploitatiesaldo› van € 28.482 overblijft. Begroot was nihil. In 2014 was het € 18.732 positief.
TOTALE EIGEN VERMOGEN
Het bovengenoemde exploitatiesaldo wordt naar rato toegevoegd aan de ‹algemene reserve› en het ‹bestemmingsfonds subsidiegevers›. Het totale eigen vermogen neemt zo toe van € 75.446 aan het einde van 2014 tot € 103.928 ultimo 2015.
SOLVABILITEIT
De solvabiliteit is in 2015 flink verbeterd ten opzichte van 2014. Vorig jaar bedroeg het solvabiliteits- percentage (eigen vermogen / totaal vermogen*100%) nog 10,4%. In 2015 komt het uit op 21%. Het ministerie van OCW hanteert 10% als een kritische grens voor culturele instellingen.
LIQUIDITEIT
Aan de hand van de current ratio (vlottende activa/ kort vreemd vermogen) wordt de liquiditeit beoordeeld. Het ministerie van OCW houdt 1,3 als kritische grens aan. De ratio bedroeg over 2014 0,9. Eind 2015 was het kencijfer 1,0. Er is een lichte verbetering van de liquiditeit, maar tegelijkertijd moet opgemerkt dat het om een momentopname gaat. Twee weken na balansdatum staat er al weer een kwart van de rijkssubsidie voor het nieuwe jaar op de bankrekening van het gezelschap.
Marcus Azzini, artistiek directeur
Ruud van Meijel, zakelijk directeur
37 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
2. Verslag van de raad van toezicht
2. Verslag van de raad van toezicht
2. VERSLAG VAN DE RAAD VAN TOEZICHT Toneelgroep Oostpool hanteert het raad van toezicht-model, zoals omschreven in de Governance Code Cultuur. Dit houdt in dat wij toezicht houden op het bestuur, gevraagd en ongevraagd advies geven en dat we optreden als werkgever van het tweehoofdige bestuur, dat tevens optreedt als directie. SAMENSTELLING EN ORGANISATIE
De raad van toezicht bestaat uit vijf leden met verschillende achtergronden. Bij de samenstelling is gebruik gemaakt van een door ons vastgesteld profiel van gewenste competenties. De leden van de raad beschikken over kennis en ervaring op het gebied van algemeen management, financiën, politiek en overheidsrelaties, marketing en communicatie, het theatervak en de nationale theaterwereld. Wij oefenen ons toezicht uit voornamelijk via regelmatige vergaderingen, die voor het grootste deel ook door de beide bestuursleden worden bijgewoond. Wij hebben in 2015 vijfmaal vergaderd, inclusief de uitgestelde vergadering van december 2014. Eén van de vergaderingen was bijna volledig gewijd aan het nieuwe beleidsplan voor de periode 2017-2020. Wederom hadden we te maken met agendaproblemen en moesten enkele vergaderingen worden verschoven. Dit had tot consequentie dat enkele leden niet alle vergaderingen hebben bijgewoond. Dit is aan de orde geweest in onze eigen evaluatie en er is in december 2015 en januari 2016 veel moeite gedaan om een nieuw vergaderschema voor 2016 en begin 2017 vast te stellen. Medio 2016 zal onze voorzitter, de heer Pier Nabuurs, aftreden als gevolg van het bereiken van de afgesproken zittingstermijn. Wij hebben het profiel van de raad van toezicht en in het bijzonder van de voorzitter besproken en opnieuw vastgesteld. Met het oog op een goede beschikbaarheid voor advies en bestuurlijke en politieke contacten met ‘het Arnhemse’, is geconcludeerd dat de voorzitter bij voorkeur uit de regio Arnhem zou moeten komen. De vacature is geplaatst op de website van Toneelgroep Oostpool en via social media in de eigen netwerken uitgezet.
INHOUD
38
Onze vergaderagenda kent een aantal vaste onderwerpen, die worden voorbereid door het bestuur. Het bestuurslid dat is belast met de artistieke leiding licht de plannen, realisatie en evaluatie toe van de diverse producties. De keuze van het soort productie (grote zaal, kleine zaal,
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
educatief) wordt steeds afgeleid van het beleidsplan voor de periode 2013-2016 en de daarin opgenomen normering. De inhoudelijke keuzes omtrent de producties zelf zijn de verantwoordelijkheid van de artistiek leiding van Toneelgroep Oostpool. Als raad van toezicht nemen wij kennis van de plannen en van de realisatie, maar bemoeien wij ons niet met de artistieke keuzes. Anders is het met de zakelijke aspecten van de groep. Wij spreken intensief over de financiële situatie; keuren het jaarlijkse werkbudget goed; bespreken de feitelijke realisatie in vergelijking met dit budget en de normbegroting en met de geplande meerjaren-ontwikkeling zoals die ten grondslag ligt aan de subsidietoezeggingen; en stellen de jaarrekening en het jaarverslag vast. De financiële situatie en het resultaat over 2015 geven geen aanleiding om de ingezette koers aan te passen. Voor de subsidieperiode 2017-2020 zal weer ingezet worden het gebruikelijke artistieke kwaliteitsniveau. Wel hebben we zorgen over de verder toenemende regeldruk die voortvloeit uit nieuwe wetgeving ten aanzien tijdelijke medewerkers. Het werken aan theaterproducties heeft immers per definitie een korte termijn karakter. De financiële positie van de Toneelgroep laat niet toe dat hier uitgebreide organisatorische maatregelen voor worden ingevoerd, maar al helemaal niet dat de betrokkenen in vaste dienst kunnen worden genomen. Dat laatste strijkt ook tegen de haren van de theaterpraktijk in, omdat artistieke profielen nu eenmaal per toneelproductie verschillen. Een onbedoelde consequentie van het huidige beleid is wel dat de Toneelgroep beschikt over een grote hoeveelheid persoonsgegevens van acteurs, regisseurs en andere betrokkenen die in de loop der jaren op contractbasis hebben gewerkt. De verscherpte eisen ten aanzien van de bescherming van die gegevens is onderwerp van aandacht. Wij hebben veel met het bestuur gesproken over vacatures, werkdruk, bedrijfscultuur en ziekteverzuim. De afwezigheid van de administrateur vanaf begin 2014 is, zoals wij vorig jaar al schreven, opgevangen met de aanstelling
van twee tijdelijke medewerkers, waar van één inmiddels is vervangen door een vaste medewerker. Inmiddels is in de loop van 2015 een tweede medewerker aangenomen met een profiel op het gebied van verslaglegging en control. Hierdoor kon een (hoe klein ook) nieuwe administratieve en financiële organisatie worden opgezet. De administrateur verricht zelf alleen nog in parttime verband enige werkzaamheden. Een aangepaste combinatie van verantwoordelijkheden leidt er toe dat de indirecte kosten niet materieel zijn toegenomen. De op deze manier beoogde kwaliteitsverbetering is al in het eerste jaar zichtbaar geworden en onze proactieve rol bij de totstandkoming van de jaarrekeningen over 2013 en 2014 kon voor wat betreft de jaarrekening 2015 worden teruggebracht tot het gebruikelijke toezicht en overleg met de externe accountant. Sinds september 2014 kan gebruik worden gemaakt van de nieuwe repetitieruimtes. Het nieuwe, zij het semipermanente, gebouw met twee studio’s geeft veel meer mogelijkheden in de planning en gebruik van onze zalen. Ook andere gezelschappen uit Arnhem kunnen hiervan profiteren. Voor het gebruik van dit gebouw werd een tienjarig huurcontract afgesloten met de Stichting Toneelhuis Arnhem. Echter, onvolkomenheden in de oplevering van het gebouw hebben geleid tot regelmatige klachten over verwarming en luchtverversing. Overleg met de aannemer heeft (nog) niet geleid tot structurele verbetering. Inmiddels heeft de Toneelgroep besloten zelf het voortouw te nemen en aanpassingen aan de installaties te laten uitvoeren. Ter compensatie heeft de Stichting Toneelhuis Arnhem besloten voor 2015 een korting van 50% te geven op de overeengekomen huur. De inrichting van de nieuwe ruimtes is specifiek voor toneelrepetities en heeft de Toneelgroep Oostpool voor het grootste deel zelf gefinancierd. De repetitieruimte is in januari 2015 feestelijk geopend door minister Bussemaker van Cultuur. Eind 2014 is met de bestuursleden gesproken over hun beloning in brede zin. In 2015 is met een externe deskundige bekeken hoe de arbeidsvoorwaarden van de leden van het
bestuur van Toneelgroep Oostpool zich verhouden tot de sector. Het blijkt dat deze vergelijkbaar zijn met andere toneelgroepen en binnen de cao theater en dans vallen. Opgemerkt wordt dat al deze voorwaarden binnen de Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) vallen. Twee leden van onze raad hebben de periodieke evaluatiegesprekken gevoerd met de beide bestuursleden. Daarvan is in de raad verslag gedaan. Met de bestuurder/ zakelijk leider is eind 2014 overeengekomen dat hij gedurende de eerste maanden van 2015 bijzonder onbetaald verlof kon opnemen, teneinde zijn MBA studie te kunnen afronden. Hij is gedurende een paar maanden vervangen door de heer Marc Meijer.
JAARVERSLAG EN JAARREKENING 2015
Wij hebben kennisgenomen van het jaarverslag van het bestuur, van de door hen opgestelde jaarrekening over 2015 die sluit met een positief exploitatieresultaat van ruim 28 duizend euro en van de goedkeurende verklaring van onze externe accountants Kamphuis en Berghuizen. Wij hebben de jaarrekening dan ook ongewijzigd vastgesteld. Wij danken het bestuur, de vaste en freelancemedewerkers en andere betrokkenen bij Toneelgroep Oostpool voor hun bijdragen en inspanningen in 2015 en wij wensen hen voor 2016 veel succes en werkplezier. Arnhem, 22 maart 2016
Raad van Toezicht Stichting Toneelgroep Oostpool Pier Nabuurs, voorzitter Jacqueline Cramer, secretaris Rinse de Jong, penningmeester Janine Brogt Boy Sluiter
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
39
3. ENKELVOUDIGE JAARREKENING
3.1 Balans per 31 december 2015 (na resultaatverdeling) ACTIVA
31-dec-15
I
Immateriële vaste activa
II
Materiële vaste activa
III
- Inventaris en inrichting
59.068
- Andere vaste bedrijfsmiddelen
59.210
Financiële vaste activa
Totale Vaste Activa
I
Voorraden - Onderhanden activiteiten - Overige voorraden
II
0
0
118.278
145.328 68.494 76.834
0
0
118.278
145.328
61.413
185.945
58.628
183.234
2.785
2.711
Vorderingen
244.263
306.044
- Debiteuren
68.005
70.487
- Rek. Courant St. Toneelhuis Arnhem
54.123
23.526
- Rek. Courant CNA
2.370
0
- Belastingen
26.885
109.861
- Overlopende activa
90.263
83.416
2.617
18.754
- Overige vorderingen III
31-dec-14
75.961
91.700
Totale Vlottende Activa
Liquide middelen
381.637
583.689
TOTALE ACTIVA
499.915
729.017
31-dec-15
31-dec-14
PASSIVA
I
Algemene reserve - Stichtingskapitaal - Reserve
II
Bestemmingsreserves
III
Bestemmingsfonds subsidiegevers Ministerie van OC&W
69.601 4 69.597
0
34.327
14.068 12.239
Provincie Gelderland
2.697
1.091
Provincie Overijssel
1.116
459
682
279
Totale Eigen Vermogen
103.928
Schulden
75.446
358.647
603.975
- Leveranciers
157.704
- Belastingen
61.048
0
- Pensioenen
22.839
23.949
117.056
112.371
0
1.163
- Overige schulden Rek. Courant Cultuur netwerk Arnhem II
61.374 0
29.832
Gemeente Arnhem
I
61.378 4
Vooruitontvangen subsidies / bijdragen - Overige subsidies / bijdragen
466.492
37.340 37.340
49.596 49.596
TotaleKortlopende Schulden
395.987
653.571
TOTALE PASSIVA
499.915
729.017
41
40 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
3.2 Exploitatierekening 2015
3.2 Exploitatierekening 2015
3.2 Exploitatierekening 2015
Vervolg 3.2 Exploitatierekening 2015
BATEN
Resultaat 2015
A.1.
Directe opbrengsten Publieksinkomsten
1.163.892 826.722
- Publieksinkomsten buitenland - Publieksinkomsten binnenland totaal
971.402
LASTEN
C.1.
597.182
0
0
700.000
597.182
Begroting 2015
298.216
325.000
Beheerlasten personeel - Medewerkers in vaste dienst - Tijdelijke medewerkers / honoraria
C.2.
Resultaat 2015
244.352
359.072 257.566
53.864
Beheerlasten materieel
Resultaat 2014
101.506 518.688
575.000
606.652
Recette
150.352
Uitkoop
144.123
127.900
- Bureaukosten
99.475
105.877
Partage
370.851
345.637
- Algemene publiciteitskosten
78.178
150.569
Overige publieksinkomsten
126.585
- Afschrijving
46.514
88.858
50.000
- Sponsoring in geld
50.000
41.500
0
0
Overige inkomsten
287.170
- Opbrengsten uit coproducties
281.736
- Prov. Gelderland en Overijssel
125.000
324.114
- Uitkering ZW
995.000
994.600
3.079.947
2.950.000
3.069.728 2.670.762
344.036
375.000
338.270
61.485
75.000 25.640
60.696 75.000
21.120
Overige subs./bijdr. uit publieke middelen
20.640
0
0
- Provincie Gelderland
20.640
0
0
5.000
75.000
21.120
0
0
20.000
Overige bijdrage uit private middelen - Bedrijven - Private fondsen Totale Subsidies / Bijdragen
5.000
75000 3.105.587
D.2.
23.198
1.224.483
2.500.000
Overige subsidies en bijdragen
- Tijdelijke medewerkers / honoraria 23.198
2.674.426
- Gemeente Arnhem
4.330.070
4.020.000
39.258 816.904
900.000
2.261.218
2.075.000
965.724
2.083.139 1.063.926
-24.513 1.166.792
Activiteitenlasten materieel
1.019.213 1.222.162
1.050.000
1.007.843
- Voorbereidingskosten
340.672
304.735
- Uitvoeringskosten
293.398
228.744
- Organisatiekosten
342.619
290.690
- Specifieke publiciteitskosten
245.473
183.674
Totale Activiteitenlasten
3.483.380
3.125.000
3.090.982
TOTALE LASTEN
4.300.284
4.025.000
4.056.706
29.786
-5.000
28.742
Saldo rentebaten / -lasten Saldo bijzondere baten /-lasten
-1.304
5.000
1.355
0
-11.374
3.090.848 EXPLOITATIESALDO
TOTALE BATEN
310.948
1.118.939
SALDO UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING
1.120 3.025.000
Activiteitenlasten personeel
332.720
8.606
60.591
Structurele overheidssubsidie
D.1.
- Medewerkers in vaste dienst
125.000
294.521
Totale Beheerlasten
41.500
120.000
60.591
- overige indirecte opbrengsten
- Ministerie van OCenW
50.000
5.434
Indirecte opbrengsten
- Huisvestingskosten
34.787
Sponsorinkomsten
Totale Opbrengsten
B.2.
870.000 700.000
34.811
- Overige inkomsten
B.1.
Resultaat 2014
791.911
- Sponsoring in natura
A.2.
Begroting 2015
28.482
0
18.723
4.085.448
43
42 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
3.3 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
3.4 WNT-verantwoording
3.3 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling STELSELWIJZIGINGEN
In 2015 hebben zich geen stelselwijzigingen voorgedaan.
SCHATTINGSWIJZIGINGEN
In 2015 hebben zich geen schattingswijzigingen voorgedaan.
VERBONDEN PARTIJEN
Als verbonden partij worden aangemerkt alle rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap, gezamenlijke zeggenschap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als verbonden partij. Ook de bestuursleden, andere sleutelfunctionarissen in het management van Toneelgroep Oostpool, en nauwe verwanten zijn verbonden partijen. Het bestuur heeft, naast de eerder genoemde partijen, ook Stichting Toneelhuis Arnhem als verbonden partij aangemerkt. Het bestuur van deze stichting bestaat uit drie leden van de Raad van Toezicht van Toneelgroep Oostpool. Toneelhuis Arnhem is de eigenaar van zowel Huis Oostpool, als van het eind 2014 in gebruik genomen repetitiegebouw, dat ook in Arnhem is gevestigd. Toneelgroep Oostpool betaalt een jaarlijkse huur aan Toneelhuis Arnhem voor het gebruik van deze faciliteiten. Transacties met verbonden partijen worden aangegaan tegen marktconforme prijzen en voorwaarden.
SCHATTINGEN
Voor de toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening, is het nodig dat het bestuur van Toneelgroep Oostpool zich over verschillende zaken een oordeel vormt en dat het bestuur schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen, inclusief de bijbehorende veronderstellingen, opgenomen bij de toelichting op de betreffende posten.
ALGEMENE GRONDSLAGEN VOOR HET OPSTELLEN VAN DE JAARREKENING
44
De jaarrekening over 2015 is opgesteld in overeenstemming met de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, in het bijzonder Richtlijn 640 inzake de verslaggeving voor organisaties zonder winststreven, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving, voor zover deze niet afwijken van de aanwijzingen in het Handboek Verantwoording Subsidies Cultuurinstellingen 2014-2016 van het ministerie van OCW. De jaarrekening is opgesteld in Euro’s. De waarderingsgrondslagen zijn gebaseerd op historische kosten en kostprijzen.
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
CONTINUÏTEIT
De door het ministerie van OCW en andere overheden toegezegde subsidie over de jaren 2014 tot en met 2016, het incidentele karakter van enkele materiële uitgaven in 2015 en de verwachtingen ten aanzien van de exploitatie in de nabije toekomst geven het bestuur voldoende vertrouwen in de toekomst. Voor wat de grondslagen voor de waardering van activa en passiva betreft, en voor de bepaling van het resultaat, is derhalve uitgegaan van de veronderstelling van continuïteit. Tenzij anders vermeld zijn activa en passiva opgenomen tegen de geamortiseerde kostprijs. De subsidie van OCW eindigt van rechtswege met ingang van 31 december 2016. Het bestuur heeft voor de nieuwe subsidieperiode 2017-2020 subsidie aangevraagd. Het bestuur gaat er van uit dat de subsidie zo goed als zeker wordt toegekend, ons gezelschap bestaat ruim 60 jaar en voldoet over de periode 2013-2016 aan de gestelde eisen, echter inherente onzekerheid blijft bestaan totdat hiertoe is besloten door OCW.
MATERIËLE VASTE ACTIVA
De materiele vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur en bijzondere waardeverminderingen.
ONDERHANDEN ACTIVITEITEN
Uitgaven voor projectkosten voor nog niet verrichte prestaties worden opgenomen onder de onderhanden activiteiten. Alleen variabele voorbereidingslasten (inclusief werkzaamheden door derden) voor een activiteit die plaatsvindt in een op het verslagjaar volgend boekjaar worden geactiveerd.
OVERIGE VOORRADEN
De voorraden worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs of lagere opbrengstwaarde. De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. Bij de bepaling van de opbrengstwaarde wordt rekening gehouden met de incourantheid van de voorraden.
3.4 WNT-verantwoording 2015 BESTEMMINGSRESERVE
Onder de bestemmingsreserves wordt opgenomen het deel van het eigen vermogen dat is afgezonderd, omdat daaraan door de directie een beperktere bestemming is gegeven.
BESTEMMINGSFONDS
Onder de bestemmingsfondsen wordt opgenomen het deel van het eigen vermogen dat is afgezonderd, omdat daaraan door derden een beperktere bestemming is gegeven. Bij een positief exploitatieresultaat vindt toerekening plaats aan het bestemmingsfonds. Voor die toerekening geldt het aandeel subsidie in de totale baten als uitgangspunt.
GRONDSLAGEN VOOR RESULTAATBEPALING
De verantwoording van baten en lasten geschiedt in de periode waarin de activiteiten waarop ze betrekking hebben plaatsvinden. Van coproducties met andere gezelschappen worden de inkomsten en uitgaven volledig onder hun categoriale rubrieken in de resultatenrekening verwerkt. Het aandeel van derden in deze inkomsten en uitgaven wordt separaat onder D.2.3. ‘Organisatiekosten’ verantwoord als ‘Bijdrage coproducties’. De voor 31 december 2015 gemaakte externe voorbereidingskosten voor een productie/ activiteit die voor het eerst in het nieuwe boekjaar wordt gespeeld, zijn geactiveerd als ‘Onderhanden activiteiten’. Voorbereidingskosten van een over de balansdatum doorlopende productie zijn geactiveerd naar evenredigheid van het aantal uitvoeringen in het nieuwe boekjaar c.q. het aantal gerealiseerde uitvoeringen in het jaar waarop deze jaarrekening betrekking heeft.
Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingegaan. Deze verantwoording is opgesteld op basis van de volgende op St. Toneelgroep Oostpool toepassing zijnde regelgeving: het algemene WNT-maximum. Het bezoldigingsmaximum in 2015 voor St. Toneelgroep Oostpool is € 178.000. Het weergegeven individuele WNT-maximum is berekend naar rato van de omvang (en voor topfunctionarissen tevens de duur) van het dienstverband, waarbij voor de berekening de omvang van het dienstverband nooit groter kan zijn dan 1,0 fte. Het individuele WNT-maximum voor de leden van [Raad van Toezicht / Raad van Commissarissen] bedraagt voor de voorzitter 15% en voor de overige leden 10% van het bezoldigingsmaximum, berekend naar rato van de duur van het dienstverband. De beloning van de artistiek directeur, de zakelijk directeur en alle personeelsleden geschiedt volgens de CAO Theater. De beloningen blijven derhalve ruim onder de WNT norm. De leden van de Raad van Toezicht doen hun werkzaamheden onbezoldigd.
BEGROTING
In de jaarrekening is de begroting van het huidige jaar vermeld, zoals opgenomen in het ‘Activiteitenplan 2013-2016’ en ingediend bij de diverse betrokken overheden.
LIQUIDE MIDDELEN
Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.
45 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
3.5 Prestatieoverzicht
3.5 Prestatieoverzicht
3.5 Prestatieoverzicht 2015 Resultaat 2015
Activiteitenplan 2015
Aantal bezoeken
Aantal
Aantal bezoeken
Aantal
Resultaat 2014
Aantal
5. Diverse activiteiten
Aantal bezoeken
1. Producties Nieuwe productie grote zaal > 400 zitplaatsen
3
12.566
3
2
10.463
Nieuwe productie kleine en middenzaal < 400 zitplaatsen
3
16.349
3
4
10.611
Hernemingen grote zaal > 400 zitplaatsen
0
0
0
0
0
Hernemingen kleine en middenzaal < 400 zitplaatsen
3
5.089
0
0
0
nieuwe coproductie
0
0
0
0
0
Coproducties grote zaal > 400 zitplaatsen
1
5.930
0
1
3.193
Coproducties kleine en middenzaal < 400 zitplaatsen
0
0
0
1
9.431
Hernemingen coproducties grote zaal > 400 zitplaatsen
0
0
0
0
0
0
0
0
10
39.934
6
Hern. coproducties kleine en middenzaal < 400 zitplaatsen subtotaal
42.750
0
0
8
33.698
55
7.167
60
12.500
59
6.735
In de rest van Oost-Nederland, exclusief Arnhem
18
2.942
30
5.250
17
3.087
waarvan in Gelderland, exclusief Arnhem
6
waarvan in Overijssel
subtotaal
2.038
50
1.500
33
876
10
587
0
0
9
561
Toneelschoolvoorstellingen
5
370
5
500
5
311
Club Oostpool
0
0
4
1.000
2
850
15
775
10
1.250
0
0
Werkplaatsen
0
0
3
150
3
118
Coming of age-voorstellingen
8
1.752
6
1.000
10
1.181
overige activiteiten
1
22
0
0
1
14
96
5.544
78
5.400
63
3.911
527
56.168
483
58.950
455
50.859
subtotaal
totaal
Aantal scholen waarmee is samengewerkt
In de standplaats Arnhem
in het buitenland
57
Educatieve activiteiten
Gastvoorstellingen
2. Uitvoeringen
in de rest van Nederland
Inleidingen en lezingen
1.257
12
17
1.685
10
13
Aantal unieke bezoekers website 1.705
7
1.382
152
23.453
135
25.000
128
26.042
25
6.372
0
0
0
0
250
39.934
225
42.750
204
35.864
8
480
15
900
9
540
165
9.900
144
70
68
79.829
91.706
Aantal volgers op Facebook
8.569
7.017
Aantal volgers op Twitter
4.248
3.753
Aantal volgers instagram
979
0
Aantal volgers Linkedin
164
0
15
16
2.938
2.121
Aantal vrijwilligers
3. Schoolvoorstellingen In de standplaats Arnhem In de rest van Oost-Nederland, exclusief Arnhem
125
7.415
Aantal (huis)vrienden
8.640
waarvan in Gelderland, exclusief Arnhem
78
4.680
74
4.440
waarvan in Overijssel
47
2.735
70
4.200
in de rest van Nederland
9
540
0
0
14
in het buitenland
2
120
0
0
0
0
144
8.555
180
10.800
167
10.020
536
subtotaal
840
4. Jeugduitvoeringen In de standplaats Arnhem
16
862
0
0
11
In de rest van Oost-Nederland, exclusief Arnhem
10
485
0
0
2
waarvan in Gelderland, exclusief Arnhem
0
waarvan in Overijssel in de rest van Nederland in het buitenland subtotaal
0
10 11
0
485
120 0
0
0
2 8
120
788
0
0
408
0
0
0
0
0
0
37
2.135
0
0
21
1.064
47
46 JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
JAARVERSLAG 2015 | Stichting Toneelgroep Oostpool
Hoe nu mens te zijn? toneelgroepoostpool.nl