JAARVERSLAG 2014
JAARVERSLAG
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
2014
1
2
PROJECTONTWIKKELING INHOUDSOPGAVE EN BOUW
JANSSEN DE JONG GROEP
Inhoudsopgave
JAARVERSLAG 2014
BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN
Bericht van de Raad van Commissarissen
Bericht van de Raad van Commissarissen
3
Verslag van de Raad van Bestuur
4
Profiel
6
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
8
Projectontwikkeling en Bouw
10
Bedrijfshuisvesting
20
Caribbean
28
Maatschappij en organisatie
42
Financiële gang van zaken
44
JAARREKENING 2014
45
Geconsolideerde balans Geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting Toelichting op de afzonderlijke posten van de balans Toelichting op de afzonderlijke posten van de winst- en verliesrekening Vennootschappelijke balans Vennootschappelijke winst- en verliesrekening
46 48 49 50 55 64 66 67
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
70
Overige gegevens
71
Overzicht deelnemingen
72
Overzicht besturingsstructuur
74
Hierbij bieden wij u het jaarverslag over 2014 van Jansen de Jong Groep aan, zoals dat is opgemaakt door de Raad van Bestuur en waarvan wij kennis hebben genomen. Het jaarverslag omvat het verslag van de Raad van Bestuur en de jaarrekening. De geconsolideerde balans per 31 december 2014 is erin opgenomen, alsook de geconsolideerde winst- en verliesrekening en het geconsolideerde kasstroomoverzicht van dat boekjaar en de bijbehorende toelichting. Wij hebben deze besproken met BDO Accountants. De accountantsverklaring is opgenomen onder ‘de controleverklaring van de onafhankelijke accountant’.
Wij stellen de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor om de jaarrekening goed te keuren. Daarnaast verzoeken wij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders om décharge te verlenen aan de Raad van Bestuur voor het gedurende het boekjaar gevoerde beheer en aan de Raad van Commissarissen voor het daarop gehouden toezicht. De Raad van Commissarissen heeft in het afgelopen boekjaar zes maal vergaderd in aanwezigheid van de Raad van Bestuur. Bij alle vergaderingen waren alle commissarissen aanwezig. De Raad van Commissarissen heeft één keer vergaderd zonder de Raad van Bestuur. Daarin is het functioneren van de Raad van Commissarissen en van de Raad van Bestuur, als geheel college en als individu, aan de orde gekomen. Daarnaast heeft meerdere malen buiten vergadering contact plaatsgevonden tussen de leden van de Raad van Commissarissen onderling. In alle vergaderingen heeft de Raad van Commis sarissen, naast aandacht voor de algemene gang van zaken, uitgebreid aandacht besteed aan de herstructurering van Janssen de Jong Groep en
de bijbehorende herfinanciering, alsmede aan de bijbehorende ontwikkeling van de liquiditeit. Het reeds eerder ingezette beleid van de Raad van Bestuur om de organisatie afgestemd te houden op de economische realiteit heeft ook in het afgelopen boekjaar geleid tot afboekingen en reorganisatie kosten. De beoogde reorganisaties, inclusief mutaties op directieniveau van groepsondernemingen, zijn in het boekjaar praktisch allemaal gerealiseerd. Het voorgaande heeft ertoe geleid dat de winst gevendheid is vergroot, met als resultaat een winst na belasting van € 4,5 miljoen. De opgaande lijn is hiermee vastgehouden. Tot slot willen wij alle medewerkers van Janssen de Jong Groep danken voor hun inzet in deze uitdagende tijden. Son en Breugel, april 2015 Ing. E.M. Krul – voorzitter Ir. drs. H.N.J. Smits Drs. A.F. Tulp M. Clarke, BE, BA, MBA, C.ENG.
3
4
VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR
JANSSEN DE JONG GROEP
Verslag van de Raad van Bestuur Na het herstel van de winstgevendheid (€ 2.000.000) in 2013 heeft Janssen de Jong Groep in 2014 de opgaande lijn kunnen vasthouden. Ondanks aanhoudend uitdagende marktomstandigheden is in 2014 een netto resultaat van € 4.500.000 geboekt. De organisatie werd gestroomlijnd in drie clusters waarbinnen individuele ondernemingen expertise en diensten delen. Het risico- en procesmanagement is geoptimaliseerd, bij verschillende groepsondernemingen zijn nieuwe directies benoemd, het cashgenererend vermogen is verbeterd, de netto bancaire schuld is verder gedaald tot € 23.000.000 en de solvabiliteit i s gestegen tot 38%.
JAARVERSLAG 2014
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
“Het is verheugend te constateren dat de nieuwe directeuren in eigen gelederen zijn gevonden. Dit geeft aan dat het, ondanks de marktomstandigheden, blijven investeren in medewerkers door onder meer (management)opleidingen en interne coaching, een juiste keuze is geweest.”
Remco en Hafkon toe behoren, sloeg zijn vleugels internationaal verder uit. Naast projecten van Remco in onder meer Afrika en de Caribbean, heeft Hafkon ingeschreven op meerdere projecten in het Midden - Oosten. Ook is een project in Dar es Salaam, T anzania, aangenomen.
In Nederland was de bouwmarkt het afgelopen boekjaar wederom uitdagend. Er bleef enerzijds sprake van een sterk gereduceerde vraag en anderzijds van een voortdurende overcapaciteit, hetgeen leidde tot een laag prijsniveau. De aanhoudend beperkte beschikbaarheid van bancaire financiering heeft de bouw productie in 2014 niet gestimuleerd. De combinatie van lage prijzen, te veel aanbieders en te weinig geld bij opdrachtgevers hield de marges onder zware druk en had een verharding van de marktomstandigheden tot gevolg.
Met deze acties is in het afgelopen boekjaar de organisatie fitter gemaakt en van nieuw elan voorzien, daarmee een solide fundament vormend voor de komende jaren.
Janssen de Jong Groep heeft hier op gereageerd door het optimaliseren van de verhouding tussen door de markt gevraagde en de door haar groepsonder nemingen aangeboden capaciteit, zowel kwalitatief als kwantitatief. Tegelijkertijd is het risico- en proces management aangescherpt door het groepsbreed implementeren van de verbeterde risicomanagement/ LEAN systematiek. Deze maatregelen hebben tot gevolg gehad dat enkele mutaties in de directies moesten plaatsvinden. Het is verheugend te consta teren dat de nieuwe directeuren in eigen gelederen zijn gevonden. Dit geeft aan dat het, ondanks de marktomstandigheden, blijven investeren in medewerkers door onder meer (management)opleidingen en interne coaching, een juiste keuze is geweest.
Deze maatregelen hebben er toe bijgedragen dat de operationele resultaten van de onderhanden projecten in Nederland praktisch allemaal positief zijn gebleven, wat er weer toe heeft geleid dat in vergelijking tot 2013 een hogere positieve cashflow is gerealiseerd.
Bij het cluster Caribbean heeft de crisis in het werkgebied minder hard toegeslagen. De groeps ondernemingen binnen dit cluster zijn actief in praktisch de gehele keten van het bouwproces, van grondstoffen, halfproducten, bouwmaterialen tot projectontwikkeling. Daarom wordt het cluster Caribbean bij alle projecten van enige omvang in haar werkgebied betrokken. In het afgelopen boekjaar waren die groepsondernemingen betrokken bij onder meer omvangrijke haven- en vliegveldprojecten.
De tot het cluster Projectontwikkeling & Bouw behorende bedrijven (Janssen de Jong Bouw Zuid, Janssen de Jong Bouw Hengelo en Janssen de Jong Projectontwikkeling) waren succesvol in het in de markt zetten van de innovatieve, duurzame en renovatie concepten. Tot het cluster behoort ook Koninklijke Woudenberg Ameide, dat wederom grote restauratieprojecten realiseerde. Het cluster Bedrijfshuisvesting, waar naast Hercuton ook
Per saldo zijn de resultaten in vergelijking met 2013 verder verbeterd, ondanks dat bij Janssen de Jong Projectontwikkeling opnieuw ruim € 1.500.000 is afgeboekt op grondposities en gereed vastgoed. Met inachtneming van het voorgaande werd in het afgelopen boekjaar een omzet van € 259.000.000 (2013: € 289.000.000) gerealiseerd, met een positief resultaat van € 4.500.000 na belasting (2013: € 2.000.000).
De organisatie is gestroomlijnd door de, na de des investeringen in 2013 resterende, zelfstandige groepsondernemingen te bundelen in drie geïntegreerde clusters. Binnen deze clusters delen de groepsondernemingen focus, expertise en diensten, wat zowel de efficiëntie als effectiviteit heeft verbeterd.
Dit resultaat is het gemiddelde van een per saldo nog negatief resultaat van de Nederlandse onder nemingen en een positief resultaat van de buitenlandse ondernemingen. In 2014 is het nieuwe Middellange Termijn Plan 2015 - 2017 ontwikkeld en in overleg met de Raad van Commissarissen en de directies vastgesteld. Daarin staan duidelijke keuzes. Janssen de Jong Groep gaat voor ‘Groei, Gezond en Gezamenlijk’. De focus is scherp en het doel helder: verhoging van de omzet tot € 300.000.000 in 2015, € 330.000.000 in 2016 en € 360.000.000 in 2017 met een winstdoel van € 10.000.000 - € 15.000.000 per jaar. De Raad van Bestuur spreekt haar vertrouwen uit dat Janssen de Jong Groep in staat en bereid is om deze doelen de komende jaren te verwezenlijken. Tenslotte spreekt de Raad van Bestuur haar dank uit naar alle medewerkers van Janssen de Jong Groep voor hun inzet en naar de ondernemingsraden van de verschillende groepsondernemingen voor het constructieve overleg en de constructieve bijdragen aan soms pijnlijke en ingrijpende reorganisaties.
5
6
PROFIEL
JANSSEN DE JONG GROEP
Janssen de Jong Groep De groep van bouwspecialisten Janssen de Jong Groep creëert vernieuwende oplossingen voor een groeiende vraag naar flexibele, betaalbare en duurzame woningen, bedrijfshuisvesting en maatschappelijk vastgoed. De groep ontwikkelt, bouwt, renoveert, restaureert en doet onderhoud voor bedrijven, particulieren en overheden i n binnen- en buitenland. De aanpak garandeert hoogwaardige producten en diensten die in korte tijd en zonder zorgen voor de opdrachtgever worden geleverd. Janssen de Jong Groep behoort tot de landelijke top van bouwbedrijven.
JAARVERSLAG 2014
PROFIEL
1. DE ONTWIKKELENDE BOUWER Janssen de Jong Projectontwikkeling, Janssen de Jong Bouw Zuid en Janssen de Jong Bouw Hengelo ontwikkelen woonwijken en bouwen betaalbare huizen, bedrijfsruimtes, scholen en zorginstellingen, allemaal duurzaam en van hoge kwaliteit. De wensen van gebruikers, opdrachtgevers en kopers staan daarbij centraal. Bouwen gebeurt steeds vaker met losse elementen die in de fabriek zijn gemaakt. Deze bouw methode is snel, hoogwaardig en ze biedt meer keuzemogelijkheden. Janssen de Jong Groep werkt continu aan het optimaliseren van haar producten en diensten door samen te werken met kennispartners en toeleveranciers.
2. BEDRIJFSHUISVESTING Groepsondernemingen Hercuton, Remco Ruimtebouw en Hafkon vormen het cluster ‘Bedrijfshuisvesting’. Het cluster bouwt met prefab-elementen bedrijfsruimtes van staal en beton en daken van aluminium. De bedrijven richten zich op eindgebruikers en beleggers en realiseren - zonder zorgen voor de opdrachtgever - gebouwen voor de industrie, de logistieke sector, de vastgoedsector en luchthavens in Nederland, Oost-Europa, het Midden-Oosten, Afrika en het Caribisch gebied.
3. BOUW, INFRA EN GRONDSTOFFEN CARIBBEAN Bij Janssen de Jong Groep is klantgericht werken de kern: eerst luisteren naar de wensen van opdrachtgevers, gebruikers en kopers en vervolgens al het vakmanschap van onze groepsondernemingen en onze partners daarvoor inzetten. Samen realiseren we de beste huisvesting. Daarbij krijgen kleine bouwprojecten net zoveel aandacht als grootschalige gebiedsontwikkelingen.
traditionele ambachten die nodig zijn voor de restauratie van cultureel erfgoed zodat het behouden blijft voor toekomstige generaties. De activiteiten van de groep zijn onderverdeeld in: 1. cluster Projectontwikkeling & Bouw 2. cluster Bedrijfshuisvesting 3. cluster Caribbean
In het Caribische gebied bouwt Janssen de Jong Caribbean zowel sociale woningen als luxe villa’s. Janssen de Jong Caribbean legt havens, luchthavens en wegen aan, maar is ook actief in de mijnbouw (fosfaatrijk kalkzandsteen) en de betonindustrie. Tot de groepsondernemingen behoren Janssen de Jong Projectontwikkeling Caribbean, De Curaçaose Wegenbouw Maatschappij, Mijnmaatschappij Curaçao, Betonindustrie Brievengat, Bonairiaanse Wegenbouw Maatschappij, Albo Aruba, Arubaanse Wegenbouw Maatschappij, Windward Roads en Saba Roads & Construction B.V.
Janssen de Jong Groep is leidend in de industriële en modulaire bouw. Tegelijkertijd investeren we in
De ambitie van Janssen de Jong Groep richt zich op vijf onderwerpen:
4. RESTAURATIE, RENOVATIE EN TRANSFORMATIE Koninklijke Woudenberg, Repstone en Steenhouwerij Zederik beschikken over een goede positie op de Nederlandse restauratieen renovatiemarkt. Met oog voor detail en culturele en historische waarden restaureren, herstellen en vernieuwen ze oude huizen, scholen en monumentale gebouwen zodat ze voldoen aan de hedendaagse eisen. In samen werking met Janssen de Jong Projectontwikkeling en Janssen de Jong Bouw krijgt leegstaand vastgoed een nieuwe bestemming.
5. ONDERHOUD EN BEHEER Het bedrijfsonderdeel OnderhoudPlus beheert en onderhoudt gebouwen zodat ze in goede conditie blijven. Vakmensen nemen de inspectie, het advies, de coördinatie, de uitvoering en de nazorg van het onderhoud en beheer uit handen. Dat doen ze in nauwe samenwerking met opdrachtgevers, ketenpartners en bewoners.
7
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
OPERA–
TIONELE GANG VAN ZAKEN
10
PROJECTONTWIKKELING EN BOUW
JANSSEN DE JONG GROEP
JAARVERSLAG 2014
11
PROJECT ONTWIKKELING EN BOUW Voor de projectontwikkeling- en bouwbedrijven was 2014 een jaar van transitie. Janssen de Jong Projectontwikkeling en Janssen de Jong Bouw Zuid verkochten bijvoorbeeld veel meer woningen en projecten dan in 2013. Janssen de Jong Bouw Hengelo realiseerde zelfs haar grootste omzet ooit. De restauratiebedrijven verzetten vorig jaar tijdig de bakens, zodat ze flexibel kunnen (blijven) inspelen op de veranderende markt omstandigheden. Janssen de Jong Bouw Zuid en Janssen de Jong Projectontwikkeling werken sinds eind 2014 vanuit één centrale locatie zodat ze gezamenlijke projecten effectiever kunnen oppakken en aan sturen. Voor 2015 zijn de vooruitzichten zonder meer positief. Het vertrouwen in de woningmarkt groeit en de utiliteitsmarkt trekt aan.
Fotograaf: Ivo Hoekstra Credits: Mauritshuis, Den Haag
12
PROJECTONTWIKKELING EN BOUW
JANSSEN DE JONG GROEP
JAARVERSLAG 2014
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
Janssen de Jong Projectontwikkeling Door het lichte herstel van de woningmarkt verkocht Janssen de Jong Projectontwikkeling in 2014 veel meer woningen dan in 2013. De stijging begon in het tweede kwartaal, zodat projecten pas in het najaar in aanbouw zijn genomen. Het n egatieve resultaat over 2014 is te wijten aan het later dan gepland starten met de bouw en door afwaarderingen op enkele projecten. Het operationele resultaat van 2014 is echter wél positief: € 1.008.000,-
Brede Bossche School Boschveld, ‘s-Hertogenbosch
WONINGBOUW: STIJGENDE VERKOOP
DUURZAAMHEID EN WONINGCONCEPTEN
HERSTRUCTURERING
Het aantal verkochte woningen steeg vooral in het goedkopere segment. Duurdere woningen werden (incidenteel) verkocht in regio’s met een sterke woningmarkt. De stijging kwam door het groeiende vertrouwen van de consument, de tijdelijke verhoging van de vrijstelling op de schenkbelasting, de relatief lage woningprijzen, de lage hypotheekrente en het in verkoop brengen van meerdere nieuwe projecten. In 2014 verkocht Janssen de Jong Projectontwikkeling 296 woningen (2013: 175) en leverde 202 woningen op. Met diverse nieuwe projecten in portefeuille bleef de werkvoorraad op peil.
Met duurzame technieken en nieuwe (woning)concepten speelt Janssen de Jong Projectontwikkeling in op nieuwe wensen op het gebied van flexibiliteit, comfort, gezond binnenklimaat, lager energie verbruik en lagere lasten, zoals met ToPlan (geprefabriceerde en gestandaardiseerde woningen) en de Warmtewinmuur (mogelijk netto nul energieverbruik). In 2014 werden 52 ToPlan-woningen verkocht aan woningcorporaties en beleggers. Deze projecten zijn eind 2014 opgestart.
Janssen de Jong Projectontwikkeling werkt mee Hoewel NIBUD de leencapaciteit heeft verlaagd, aan de herstructurering van de oude wijk Groeseind zijn de vooruitzichten voor 2015 positief, vooral dankzij in Tilburg. In 2014 werden 30 woningen verkocht, het groeiende consumentenvertrouwen en het terwijl twee deelprojecten (totaal vertrouwen in de economie en de 79 woningen en appartementen) woningmarkt. Janssen de Jong in aanbouw zijn genomen. Projectontwikkeling richt zich meer Janssen de Jong op de Randstad, Midden-Nederland Projectontwikkeling en het hart van B rabant. De grote zet zich ook in 2015 SAMENWERKING verschillen in de regionale (woning) in voor verbetering Janssen de Jong Projectontwikkeling markten blijven bestaan. Bij het in van processen, zet zich ook in 2015 in voor verbeteaanbouw nemen van projecten uit ketenintegratie ring van processen, ketenintegratie de eigen grondportefeuille en of en efficiëntere en efficiëntere en effectievere samendie van derden ligt de focus op en effectievere werking met zijn bouwpartners. voldoende afzetmogelijkheden. samenwerking met Samen met partners en zuster De verkoop stijgt in 2015 licht, zijn bouwpartners. bedrijven biedt het bedrijf turnis de verwachting. De vooruitzichten key-woningbouwoplossingen voor voor de omzet en het operationeel woningcorporaties en beleggers, resultaat zijn gematigd positief. waarbij het projecten van A tot Z voor zijn rekening Net als vorig jaar staat ook 2015 in het teken neemt: van ontwikkeling en realisatie tot en met van het managen van het werkkapitaal, het in beheer, onderhoud en - desgewenst - ook exploitatie. verkoop brengen van projecten en grondposities en het verwerven van nieuwe projecten voor de In navolging van Janssen de Jong Bouw Zuid vestigde bedrijven in het cluster Projectontwikkeling en het bedrijf zich eind 2014 in hetzelfde kantoorpand in Bouw en de groepsondernemingen in het cluster Science Park Eindhoven. Dit versterkt de synergie en Bedrijfshuisvesting. de samenwerking.
COMMERCIEEL VASTGOED De markt voor commercieel vastgoed was zeer matig. Veel bestaande panden staan leeg en de huur- en koopprijzen zijn laag, mede door het o veraanbod, de digitalisering van de samenleving, het hoge aantal ZZP’ers en flexibele manieren van werken. In 2014 werden bijvoorbeeld slechts 9 bedrijfsunits verkocht. In de jaren ervoor droeg de realisatie van bedrijfs verzamelgebouwen nog fors bij aan de omzet. Janssen de Jong Projectontwikkeling is bij meerdere projecten voor de t ransformatie van leegstaand vastgoed naar (vooral) appartementen betrokken.
In samenwerking met Janssen de Jong Bouw Zuid is de Brede Bossche School Boschveld in ‘s-Hertogenbosch ontwikkeld en gerealiseerd. Het duurzame gebouw voldoet aan de strenge ‘Frisse Scholen’-eisen. Het energieverbruik is er 75% lager dan de wettelijke eis. In ‘De Groene Tuinen’ in Driebergen (240 woningen) staat het milieu centraal, met zonnepanelen, luchtwarmtepompen, oplaadpunten voor elektrische auto´s en ledverlichting voor de openbare ruimte. In ‘Vlijmen Geerpark’ ontwikkelt en realiseert Janssen de Jong Projectontwikkeling een ‘gasloze’ wijk, met PV-panelen, luchtwarmtepompen, lage-temperatuurverwarming en hoogwaardige isolatie.
VOORUITZICHTEN 2015
13
14
PROJECTONTWIKKELING EN BOUW
JANSSEN DE JONG
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
JAARVERSLAG 2014
Janssen de Jong Bouw Zuid Janssen de Jong Bouw Zuid sloot 2014 af met een positief resultaat. De zachte winter maakte doorwerken mogelijk. De omzet werd voor het grootste gedeelte gerealiseerd in de woningbouw. Het aantal verkopen nam met ca. 15% toe zodat de werkvoorraad er gezond uitziet.
Renovatieproject De Ruit Woonwenz, Venlo
Een groot deel van het bedrijf verhuisde vanuit Venlo naar Eindhoven van waaruit de nieuwbouw wordt aangestuurd. In Eindhoven zijn Janssen de Jong Bouw Zuid en Janssen de Jong Projectontwikkeling in één pand gevestigd. Daarmee is de synergie sterk verbeterd. De vestigingen Venlo en Den Bosch concentreren zich op kleinschalige nieuwbouw en onderhoud.
PROJECTEN Een project van 43 grondgebonden woningen in Schijndel voor woningcorporatie Huis & Erf werd in 2014 in hoog tempo ontwikkeld en in aanbouw genomen. In Tilburg is gestart met Villament, 69 appartementen in de herstructureringswijk Groeseind. Samen met Janssen de Jong Projectontwikkeling en andere ketenpartners is de Brede Bossche School Boschveld ontwikkeld en gebouwd. Het gebouw omvat 9 klassen, een kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang en peuterspeelzaal, een gymzaal en bibliotheek, een buurthuis en een informatie- en dienstverleningspunt van maatschappelijke organisaties. De school is zeer energiezuinig en voldoet aan de kwalificatie: “Frisse Scholenklasse B”.
TOPLAN WERPT VRUCHTEN AF Het ToPlan-bouwconcept werpt vruchten af. In 2014 zijn bijna 100 woningen in aanbouw genomen. Voor
2015 staan er ruim 200 op het programma. In Vlijmen zijn de eerste gasloze en zeer duurzame ToPlan- woningen in aanbouw genomen. Opdrachtgevers zijn ontwikkelaars, woningbouwverenigingen en beleggers. Naast de lage kostprijs spreken de eenvoud, variatiemogelijkheden en flexibiliteit van het ToPlan-systeem aan. Inmiddels is een enorme bibliotheek aan woningen opgebouwd, die volledig in BIM (bouwinformatiemodel) zijn ge-engineerd. Zo worden opdrachtgevers snel en gemakkelijk bediend. Door ketenintegratie en ketensamenwerking is Janssen de Jong Bouw Zuid in staat om de doorlooptijd op de projecten nog verder te verbeteren.
OPDRACHTGEVERS ZIEN VOORDELEN BIM Steeds meer opdrachtgevers zien de voordelen van BIM bij het visualiseren en de communicatie met projectbetrokkenen en gebruikers. Daarnaast biedt het model de basis voor het gebouwbeheerssysteem. Het inzichtelijk maken van de Total Cost of Ownership is essentieel. De werkvoorbereiders zijn in 2014 opgeleid tot BIM-modelleur. De bouwplaatsautomatisering zal zich uitbreiden naar de werkvloer. Ook uitvoerders gaan steeds vaker vanuit BIM werken. Om de processen te optimaliseren is besloten om over te stappen naar het softwarepakket 4PS. De implementatie volgt in 2015.
GROOT ONDERHOUDSCONTRACT OnderhoudPlus heeft met ketenpartners, voor een contractsperiode van 5 jaar, het Niet Planmatig Onderhoud (NPO) voor 25.000 woningen van Wonen Limburg gekregen. Om de exploitatielasten per woning te verlagen volgen veel woningcorporaties deze ketensamenwerking. Via deze ketensamenwerking levert Janssen de Jong Bouw Zuid ook een bijdrage aan social return.
TENDERSUPPORT & INNOVATION In Eindhoven startte de afdeling Tendersupport & Innovation voor de gehele groep. Deze afdeling is opgezet om snel en efficiënt op tenders te reageren. Binnen de afdeling worden innovaties geborgd en verder ontwikkeld.
VOORUITZICHTEN 2015 De verwachtingen voor 2015 zijn positief. De orderportefeuille is goed gevuld en de verkoopkansen, ook voor onderhoudswerk, nemen toe. Binnen de regio Eindhoven/’s-Hertogenbosch heeft Janssen de Jong Bouw Zuid een goed netwerk en worden via Janssen de Jong Projectontwikkeling diensten bij veel corpo raties aangeboden. In de utiliteitsbouw staan de renovaties van een kantoorgebouw (9.500 m2) en bedrijfsruimtes (5.000 m2) van Eneco in Utrecht op
Groeseind, Tilburg
het programma (Breeam score very good). Voor Dichterbij, een zorginstelling voor verstandelijke gehandicapten, realiseert Janssen de Jong Bouw Zuid 44 studio’s en een dagbestedingsruimte. In Brabant gaan we de eerste energieneutrale ToPlan-woningen met de WarmteWinMuur bouwen.
15
16
PROJECTONTWIKKELING EN BOUW
JANSSEN DE JONG GROEP
JAARVERSLAG 2014
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
Janssen de Jong Bouw Hengelo Janssen de Jong Bouw Hengelo maakte zijn doelstelling voor 2014 goeddeels waar. Het bedrijf behaalde zelfs zijn grootste omzet ooit. Ook realiseerde het een kleine marge van 2%, te danken aan het uitblijven van de winter, een laag ziekteverzuim en voldoende dekking door een goede omzet. De vele onderhanden projecten zorgden voor rust op het gebied van werkgelegenheid. In het voorjaar moest een aantal medewerkers zelfs doorwerken in de vakantie. 51 wooneenheden Carintreggeland, Hengelo
Adriaan van den Ende School, Warnsveld
Zonstraat, Driebergen
Het versterken van de winstgevendheid en de omzet in onderhoud & kleinbouw waren belangrijke doelen in 2014. De nevenvestiging in Deventer scoorde in dat opzicht goed, de afdeling in Hengelo bleef hierbij iets achter. Het streven om Deventer uit te bouwen tot een volwassen bedrijf, is hiermee goed ingezet. De afdeling OnderhoudPlus werd uitgebreid met een bedrijfsleider. Corporaties zetten steeds meer in op grootschalige renovatie en steeds minder op nieuwbouw. In de tweede helft van 2014 werden twee renovatieprojecten opgestart. Het bedrijf wil meer van dit soort projecten aannemen.
nieuwe gevels en daken. In Warnsveld werden de eerste pilotwoningen opgestart. Als de pilot slaagt, volgen in 2015 nog eens 83 woningen.
In 2014 investeerde de onderneming actief in o.a. BIM en LEAN. De verdere verankering van het bedrijfs-DNA is een continu proces, temeer daar het bedrijf gaat voor kwaliteit (klantwaardering: 8+) en niet voor de laagste bouwprijs. Met dat doel doorlopen de leidinggevenden ook een intensief ‘Bedrijfsgroeitraject’, opdat niet alleen de externe klant, maar ook de ‘interne klant’ optimaal wordt bediend.
De flexibiliteit werd flink op de proef gesteld. Veel projecten werden tegelijkertijd afgerond en opgestart. Mooie nieuwbouwprojecten die in 2014 werden opgeleverd, waren o.a. Kindcentrum ‘Adriaan van den Ende’ voor St. Archipel in Warnsveld. In Hengelo realiseerde het bedrijf een zorgcomplex met 51 wooneenheden voor Carintreggeland. Voor de woningcorporatie in Hengelo werden 72 woningen gerenoveerd. In Zutphen renoveerde/transformeerde het bedrijf een voormalige broodfabriek/pakhuis tot een inno vatiecentrum. En in Driebergen leverde het bedrijf 108 woningen, 19 huurwoningen en 12 twee-ondereen-kap woningen op. Verbouwprojecten werden afgerond bij het Kulturhus in Diepenveen en OBS ‘De Wizard’ in Deventer. In Amsterdam werd het binnenklimaat van 10 scholen in de binnenstad verbeterd.
Van de innovatieve WarmteWinMuur werden de eerste woningen verkocht. Daarnaast werkt het bedrijf aan een nieuw uniek renovatieconcept, waarbij woningen binnen twee dagen worden voorzien van
Door het lichte herstel op de woningmarkt ziet de toekomst er weer beter uit. Er zijn voldoende projecten onderhanden en er zitten er vele in de
VOORUITZICHTEN 2015
pijplijn, waarvan alleen de laatste handtekening nog ontbreekt. Helaas geldt ook voor deze projecten: wel omzet maar niet of nauwelijks marge. Daarom zet Janssen de Jong Bouw Hengelo steeds meer in op eigen concepten, zoals het renovatieconcept, de WarmteWinMuur, de ToPlan woning en Frisse scholen. Doel: klanten kiezen dan bewuster voor het bedrijf en zijn producten. Na een uitgebreide aanbestedingsprocedure sleepte de onderneming de Design & Build-opdracht van een scholencluster (2 basisscholen en kinderdagopvang) in de gemeente Brummen in de wacht. Niet de laagste inschrijving gaf de doorslag, maar de hoogste beoor deling voor de aanpak van duurzaamheid, het plan van aanpak voor proceskwaliteit en het betrekken van de scholen bij het project. Andere projecten die in 2015 in aanbouw zijn of komen, zijn: 27 hofwoningen ‘De Groene Tuinen’ in Driebergen, 15 appartementen en 2 penthouses ‘Roompunt’ in Enschede, 11 CPO-woningen ‘Noorder Esch’ in Laren, 12 woningen in Uddel, 16 woningen ‘Mooi Bellinck’ in Hengelo, 12 woningen ‘Belle Fleur’ in Schalkhaar, 10 woningen in Driebergen en - naar verwachting - 83 woningen in Warnsveld.
17
18
PROJECTONTWIKKELING EN BOUW
JANSSEN DE JONG GROEP
JAARVERSLAG 2014
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
Koninklijke Woudenberg Ameide Ondanks het moeilijke jaar was de stemming bij Koninklijke Woudenberg in 2014 positief. Het bedrijf slaagt er goed in mee te bewegen met de veranderende restauratiemarkt. Zo richt de focus zich bij gebrek aan grote restauratieprojecten meer dan vroeger op de herbestemming, transitie en renovatie van gebouwen, zoals de renovatie van de Stadsschouwburg in Utrecht en de herbestemming van RDM Middenstrip: een voormalige havenloods en atelierwoning in Rotterdam, die nu dienst doen als bedrijfsverzamelgebouw. Restauratie Oostelijk zwembad, Rotterdam
MAURITSHUIS EN PHILIPSVLEUGEL RIJKSMUSEUM OPGELEVERD
STEENHOUWERIJ ZEDERIK: GOED JAAR
Steenhouwerij Zederik sloot 2014 goed af. Het bedrijf kon weer diverse mooie werken toevoegen aan de In 2014 leverde Koninklijke Woudenberg Ameide referentielijst. Een van de hoogtepunten was de het Mauritshuis en de P hilipsvleugel van het vernieuwing van de beeldengroep van gebouw ‘De Rijksmuseum op, twee p restigieuze projecten, waarop Holland’ in Dordrecht. De beelden het restauratiebedrijf terecht trots werden voorbewerkt door een is. Veel bezoekers hebben inmidrobot en vervolgens vakkundig dels zowel de kunst als de verKoninklijke Woudenberg afgewerkt door beeldhouwers. nieuwde gebouwen kunnen blijft ‘bouwen tussen De bar van het restaurant in de bewonderen. De Philipsvleugel heden en verleden’, Philipsvleugel voorzagen de steenheeft de onderneming v olledig als met respect voor het houwers van Zederik geheel van coördinerend aannemer uitgevoerd. ambacht, maar met de kennis en mogelijkheden natuursteen. De balustrades van de Bijenkorf in Amsterdam werden In Rotterdam werd het van nu. op de locatie zelf gerestaureerd. Oostelijk Zwembad in oude glorie Zederik gaat met een goede w erkvoorraad 2015 in. hersteld. De restauratie van het Van Maanenbad is in volle gang. Beide werken verwierf Koninklijke Woudenberg in REPSTONE: SAMENWERKEN MET ZEDERIK één opdracht. Repstone heeft in 2014 duidelijke keuzes gemaakt Andere spraakmakende projecten waren o.a. de door meer te focussen op bepaalde productrestauratie van de Sint-Janskerk in Gouda, waar markt-combinaties. Met name als het gaat om welke een nieuw fundament onder het koor van de kerk klant het beste bij Repstone past. Ook maakte het werd aangebracht, en de restauratie van de Westerbedrijf een efficiëntieslag door in te trekken bij kerk in Amsterdam. Ook voerde het bedrijf tal van Steenhouwerij Zederik. De nauwere samenwerking kleinere werken uit, zoals de restauratie en vergroot de commerciële slagkracht van beide renovatie van kerktorens, forten, bruggen en bedrijven. In 2014 realiseerde Repstone onder meer diverse onderhoudsprojecten. de betonrestauratie aan de binnenpleinen van het
Groothandelsgebouw in Rotterdam en het gevelherstel aan de oude De Gruyterfabriek in ‘s-Hertogenbosch. Op verschillende perrons van Prorail was Repstone te zien bij de restauratie van vloeren en trappen. Ook werd een nieuw product voor het reinigen van gevels in de markt gezet.
Bredase muur Rijksmuseum, Amsterdam
VOORUITZICHTEN 2015 Het nieuwe managementteam werkt in 2015 hard aan de herpositionering van het bedrijf. Er zijn gerichte keuzes op het gebied van marktbenadering en orga nisatie gemaakt. Er waait een frisse wind door het bedrijf. In 2015 gaat Koninklijke Woudenberg Ameide ook over op een nieuwe ICT-omgeving, waardoor efficiënter kan worden gewerkt. Voor het bedienen van de steeds belangrijkere herbestemmingsmarkt werkt ze samen met zuster bedrijf Janssen de Jong Projectontwikkeling. Ook op het gebied van Service & Onderhoud ziet het bedrijf veel kansen. De aandacht richt zich op concepten voor meerjarige onderhoudsplannen, niet-planmatig onderhoud en het verduurzamen van monumenten. Werken die in 2015 doorlopen of in het verschiet komen, zijn de Stadsschouwburg in Utrecht, Van Maanenbad in Rotterdam, Westerkerk in Amsterdam, Sint-Janskerk in Gouda, Spoorwegmuseum in Utrecht, perronoverkappingen in Geldermalsen en
Philipsvleugel Rijksmuseum, Amsterdam
Kasteel Broekhuizen in Leersum. Kleinere werken zijn onder meer het Zilvermuseum in Schoonhoven en de Gevangenpoort in Bergen op Zoom. Koninklijke Woudenberg blijft ‘bouwen tussen heden en verleden’, met respect voor het ambacht, maar met de kennis en mogelijkheden van nu.
19
20
BEDRIJFSHUISVESTING
JANSSEN DE JONG GROEP
BEDRIJFS HUISVESTING Door overaanbod staan de marges bij bedrijfshuisvesting nog steeds onder druk. Tegen die tendens in sloot Remco Ruimtebouw 2014 echter af met winst. Vooral de projecten in het (soms verre) buitenland droegen bij aan het positieve resultaat. Ook Hafkon richt de blik nadrukkelijk over de grens, met name in het Midden-Oosten en Afrika. Bij Hercuton stond 2014 vooral in het teken van het versterken en stroomlijnen van de organisatie en het aanscherpen van het profiel in de markt. Vanaf medio 2015 zijn de drie bedrijven gevestigd in één pand in Nieuwkuijk. Ze bundelen hun krachten op het gebied van financiën, facilitaire en onderhoudsdiensten binnen het nieuwe cluster Bedrijfshuisvesting. En nóg meer dan voorheen ontwikkelen en realiseren ze samen integrale oplossingen voor complexe bedrijfshuisvestingsvraagstukken.
JAARVERSLAG 2014
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
21
22
BEDRIJFSHUISVESTING
JANSSEN DE JONG GROEP
JAARVERSLAG 2014
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
Remco Ruimtebouw De Nederlandse markt voor bedrijfshuisvesting staat al jaren onveranderlijk onder grote volume- en prijsdruk. 2014 vormde daarop geen uitzondering. Desondanks boekte Remco Ruimtebouw een bescheiden winst. Vooral de intensivering van de internationale activiteiten droeg bij aan het positieve resultaat.
Rosier, Schelluinen
BUITENLANDSE PROJECTEN BASIS VOOR WINSTGEVENDHEID Buitenlandse projecten in onder andere Nigeria, Ethiopië, Democratische Republiek Congo, Haïti, Polen, Wit Rusland, België, Duitsland en op Bonaire legden in het afgelopen jaar een brede basis onder de winstgevendheid van de onderneming. Ze vormen het fundament voor verdere internationale groei. Ook verrijken ze de carrières van de medewerkers.
In 2014 brachten tal van montagebegeleiders in totaal ruim 185 werkweken door in het buitenland.
OOK NADRUKKELIJK ACTIEF IN NEDERLAND Naast de vele werken over de grens was, is en blijft Remco Ruimtebouw nadrukkelijk ook actief op de Nederlandse markt. Deze doelbewuste keuze is vooral ingegeven door de bewezen meerwaarde van het ‘Made in Holland’-label in het buitenland. Door het selectief aannemen van opdrachten blijft de binnenlandse omzet echter wel beperkt.
VOORUITZICHTEN 2015 Omdat het bouwen van standaard bedrijfshallen al jaren slecht rendeert, focust het bedrijf zich vooral op projecten waar het daadwerkelijk meerwaarde kan bieden. Bij voorkeur werkt Remco Ruimtebouw alleen nog aan projecten, waar het met zijn expertise en methodieken een behoorlijk rendement kan realiseren. Exclusieve projecten met een hoogwaardige uitstraling lenen zich hiervoor bij uitstek. Een goed voorbeeld van zo’n exclusief project is het door Remco Ruimtebouw gerealiseerde bedrijfspand in Schelluinen, met daarin een showroom, garage en kantoren van een MAN-vrachtwagendealer. Het project werd genomineerd voor de Nationale Staalprijs 2014 in de categorie Industriebouw. De prijs bestaat sinds 1971 en wordt uitgeschreven door Bouwen met Staal.
Bij voorkeur werkt Remco Ruimtebouw alleen nog aan projecten, waar het met zijn expertise en methodieken een behoorlijk rendement kan realiseren.
23
24
BEDRIJFSHUISVESTING
JANSSEN DE JONG GROEP
JAARVERSLAG 2014
Hercuton Hercuton legt zich toe op het integraal ontwerpen en bouwen van duurzame bedrijfshuisvesting in prefab beton. In de systeembouw was het aanbod ook in 2014 groter dan de vraag. Hierdoor stonden de marges opnieuw onder druk. Bij het verwerven van opdrachten kwam (en komt) het steeds meer aan op onderscheidend vermogen, financiële zekerheid en betrouwbaarheid, wat het uiterste vergt van alle Hercuton- medewerkers. Maar die offers werpen wel hun vruchten af. Helaas, door de marktomstandigheden gedwongen, is van een aantal medewerkers vorig jaar afscheid genomen. Er staat nu een gezonde organisatie die de toekomst met vertrouwen tegemoet kan zien.
Als innovatieve, fullservice-leverancier van duur zame bedrijfshuisvesting neemt Hercuton de verantwoording voor het hele bouwtraject: van locatiekeuze en eerste schets tot en met sleutel klare oplevering en nazorg. In 2014 ging veel media-aandacht uit naar het nieuwe distributiecentrum van wehkamp.nl in Zwolle en de nieuwbouw voor Alcoa Architectuursystemen in Harderwijk. De 47.022 m2 grote nieuwbouw van wehkamp.nl is het grootste geautomatiseerde distributiecentrum voor online retail ter wereld. Beide panden realiseerde Hercuton in
Met het vitaliteitsprogramma ‘Hercuton Beweegt’ bracht het Nieuwkuijkse bedrijf zijn nauwe betrokkenheid bij de samenleving in de praktijk. Door mee te doen aan sportieve activiteiten, werkten de medewerkers niet alleen aan hun gezondheid, maar verdienden zij ook geld voor Make-A-Wish® Nederland, LINDA.foundation en Voedselbank Heusden. In 2015 ondersteunt Hercuton Beweegt KiKa, KNGF Geleidehonden en de Nederlandse Brandwondenstichting.
SAMEN VAN AMBITIE NAAR REALISATIE
Celieplant, Aalsmeer
Hercuton nam in 2014 het onafhankelijke bureau Tevreden.nl in de arm voor het uitvoeren van door lopend klanttevredenheidsonderzoek. De uitkomsten geven (potentiële) klanten inzicht in de werkwijze van het bedrijf en helpen het zijn dienstverlening te verbeteren. Klanten waarderen Hercuton met gemiddeld een 8,3, zo bleek. Een score om trots op te zijn. De uitkomsten zijn door iedereen te raadplegen via www.hercuton.tevreden.nl. Als andere bouwbedrijven het initiatief van Hercuton navolgen, ligt er een basis voor een overkoepelend platform waarop de markt de prestaties van de landelijke bedrijven voor bedrijfshuisvesting kan volgen. Dit vergroot de transparantie en professio nalisering van de bouwsector en leidt tot een hogere klanttevredenheid.
opdracht van WDP Nederland. Ook de bouw van het nieuwe hoofdkantoor met magazijn van Nedelko BV en CTS Nederland BV in Barendrecht bleef niet onopgemerkt in de markt.
VOORUITZICHTEN 2015
‘BETROKKEN, INNOVATIEF, TRANSPARANT EN SAMEN’ De kernwaarden van Hercuton (‘Betrokken, Innovatief, Transparant en Samen’) kwamen in 2014 goed tot uiting. Naast nieuwe brochures introduceerde Hercuton een innovatieve Client Cases App, waarmee gebruikers via de tablet of smartphone een kijkje in de Hercuton-panden kunnen nemen. MTS Europroducts, Maassluis
Alcoa Architectuur, Harderwijk
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
Allied Motion, Dordrecht
Hercuton stond bekend als betonbouwer, maar nog onvoldoende als totaalaanbieder. Dankzij het in 2013 gestarte marketing- en communicatiebeleid om de positionering in de gewenste richting om te buigen, sleepte het bedrijf diverse opdrachten in de wacht voor projecten waarin het zich als totaalaanbieder kan profileren. Een project dat in 2015 onder meer wordt opgestart is een turn-key nieuwbouw voor Oranjedijk B.V. Andere vermeldenswaardige projecten zijn o.a. de realisatie van een PGS-ruimte (opslag gevaarlijke stoffen) met kantoor voor Vos Olie- en Gasproducten in Amsterdam en de nieuwbouw van een kantoor met bedrijfsruimte voor Pantex Holland in Hapert. Naast de bouw van bijzondere nieuwbouwprojecten staat 2015 vooral in het teken van de samenwerking binnen het nieuwe cluster Bedrijfshuisvesting van Janssen de Jong Groep, bestaande uit Hercuton, Remco Ruimtebouw en Hafkon International. De clustering versterkt de synergie en maakt het delen van financiële, facilitaire en onderhoudsdiensten mogelijk. Gezamenlijk biedt het drietal de beste oplossing voor elk bedrijfshuisvestingsvraagstuk.
25
26
BEDRIJFSHUISVESTING
JANSSEN DE JONG GROEP
JAARVERSLAG 2014
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
Hafkon De aanhoudende malaise op de Nederlandse markt voor felsdaken bracht Hafkon in 2014 tot een radicale koerswijziging. Het aanname- en selectiebeleid voor Nederlandse projecten werd fors aangescherpt. De blik richt zich voortaan ook nadrukkelijk op het buitenland.
De extreme prijsdruk op de thuismarkt door de aanhoudend zwakke vraag en overcapaciteit in de markt dwong Hafkon in het afgelopen jaar tot een scherper selectie - en aannamebeleid voor projecten in Nederland. Ook nam het bedrijf in 2014 afscheid van de eigen montagemedewerkers. Alleen de marketing, verkoop, ontwerp, engineering en projectleiding houdt Hafkon in eigen huis.
Brandweerkazerne, Bergen op Zoom
VIZIER VOORAL OP MIDDEN-OOSTEN Met de oprichting van Hafkon International zet het bedrijf de kennis, kunde en ervaring die het in 40 jaar heeft opgebouwd, in over de grens. Het bedrijf richt het vizier vooral op het Midden-Oosten en Afrika. Ook bestaande relaties elders in de wereld worden op de voet gevolgd. Zo bracht Hafkon offertes uit voor projecten in Frankrijk en het Caribisch gebied.
Overkapping Centraal Station, Utrecht
NIEUWE OPDRACHTEN EN CONTACTEN De positieve effecten van de omslag bleven niet uit. In Tanzania verwierf Hafkon International de opdracht voor het aanbrengen van een ca. 15.000 m2 groot felsdak op de nieuwe terminal van Julius Nyerere International Airport in Dar Es Salaam. Ook legde het bedrijf contacten met architecten en hoofdaannemers in Qatar, Bahrein, Koeweit, Oman, Saudi Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten. Bij deze prospects werden tal van projecten geoffreerd, of de onderhandelingen hierover opgestart.
IN NEDERLAND UITSLUITEND VOLUMINEUZE PROJECTEN De keuze om in Nederland uitsluitend nog volu mineuze projecten te realiseren, resulteerde in de opdracht voor een omvangrijke dakrenovatie op het Vlietland Ziekenhuis in Schiedam. Ook bouwde Hafkon de ruim 23.500 m2 grote overkapping op het
Centraal Station in Utrecht en realiseerde het op de GH-pier en het GH-gebouw van Schiphol diverse dak- en wandconstructies.
VOORUITZICHTEN 2015 Internationalisering is één van de speerpunten in het beleid van Janssen de Jong Groep. Hafkon’s koerswijziging sluit dan ook naadloos aan op het strategisch plan 2015-2017 voor de gehele Groep. Inmiddels zijn de buitenlandse activiteiten ook opgemerkt door toonaangevende leveranciers van dak- en wandsystemen. Met deze partijen lopen nu gesprekken over partnerships voor andere markten in Europa en daarbuiten. Naar verwachting opent Hafkon International in de loop van 2015 een eigen kantoor in de Golfregio. Hierdoor kan het de markt in het Midden-Oosten nog intensiever bewerken en de omzet met het aantrekken van lokale medewerkers verder opvoeren.
27
28
CARIBBEAN
JANSSEN DE JONG GROEP
CARIBBEAN Janssen de Jong Caribbean ontkwam in 2014 niet aan de gevolgen van de overheidsbezuinigingen en verminderde marktomstandigheden. Vooral de bedrijven op Curaçao, Aruba en Sint Maarten hadden last van het opdrogen van overheidsopdrachten maar slaagden er toch in winst gevend te blijven, onder andere door een efficiënte bedrijfsvoering, meer export en het verwerven van opdrachten in de private sector. Daarnaast gingen diverse grote bouwprojecten en een havenproject van start. Op Bonaire waren er voldoende overheidsopdrachten. Dankzij opdrachten uit de private sector realiseerden Sint Maarten en Saba een goed resultaat. In 2015 richt Janssen de Jong Caribbean zich meer dan ooit op het bedrijfsleven en particuliere opdrachtgevers. Tegelijkertijd initiëren de bedrijven verbeter- en innovatietrajecten om optimaal voorbereid te zijn op de vraag van de markt.
JAARVERSLAG 2014
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
29
30
CARIBBEAN - CURAÇAO
JANSSEN DE JONG GROEP
> CURAÇAO
De belangstelling voor de woningen van het Eigen Woning Plan (EWP) op Curaçao was ook in 2014 groot. Vorig jaar kon in Montagne Abou na jarenlang overleg worden gestart met de bouw van 84 woningen plus de volledige infrastructuur er omheen. Door een slimme planning van de werkzaamheden slaagde EWP erin de vertraging in de voorbereiding en de lagere verkoopsnelheid door strengere hypotheek eisen financieel op te vangen. Plannen voor nieuwe EWP-projecten liggen al klaar, niet alleen op Curaçao, maar ook op Aruba en Bonaire.
TRAGE OPSTART EN STRENGERE HYPOTHEEKEISEN De ontwikkeling van het EWP-project in Montagne Abou had in de afgelopen jaren forse vertraging opgelopen door slepende procedures en andere oorzaken waarop het bedrijf geen invloed had. Om te hoge algemene kosten als gevolg van die trage opstart te voorkomen, moest EWP het personeels bestand terugbrengen. Ook de strengere hypotheekeisen van de banken werkten door. Deze hadden weliswaar geen invloed op de interesse voor de woningen, maar vertraagden wel de verkoopsnelheid.
VOORUITZICHTEN 2015 De vooruitzichten voor Eigen Woning Plan zijn
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
> CURAÇAO
Janssen de Jong Project Development EIGEN WONING PLAN
JAARVERSLAG 2014
Curaçaose Wegenbouw Maatschappij
unstig. Dat EWP woningen bouwt met een gunstige g prijs-kwaliteitsverhouding is breed bekend op Curaçao. Ook de aanleg van recreatie- en of sportvoorzieningen bij de projecten (in samenwerking met de eigen Stichting Signaal Sosial), draagt bij aan de aantrekkingskracht van de woningen. Die voorzieningen leveren een extra bijdrage aan de leefbaarheid van de nieuwe wijken. Het project te Montagne Abou is naar verwachting eind 2014/begin 2015 klaar. Voor nieuwe projecten op Curaçao zijn inmiddels concrete afspraken gemaakt. In 2014 heeft EWP met de overheid een intentieovereenkomst gesloten voor de ontwikkeling en realisatie van 500 nieuwe EWP-woningen op 6 locaties. De samenwerkingsovereenkomst voor de eerste deelgebieden wordt op korte termijn getekend, waarna EWP snel met deze projecten kan starten. In 2014 zijn ook de eerste stappen gezet voor EWP-projecten op Aruba en Bonaire. Eind 2014 werd een intentieovereenkomst gesloten voor de ontwikkeling en realisatie van 85 woningen op Bonaire. Als de projecten haalbaar blijken, kan daar in 2016 het eerste EWP-project worden opgepakt. Medio 2015 verwacht EWP ook de intentieovereenkomst voor EWP-projecten op Aruba te kunnen sluiten.
Ondanks het moeilijke jaar voor de bouw behaalde de Curaçaose Wegenbouw Maatschappij (CWM) een bevredigende omzet. De meeste opdrachten kwamen van particuliere opdrachtgevers. De werken betroffen met name de aanleg van voorzieningen voor kabel-TV in de wijken en kunstgrasvelden voor sportverenigingen, de grondwerken voor en aanleg van infrastructuur voor Eigen Woning Plan ‘Montagne’ en de tweede fase van de reparatie en overlaging van de startbaan van Hato airport.
AFSLANKEN OM STILVALLEN WEGENWERKEN OP TE VANGEN Sinds de mega-inhaalslag (gestart in 2013) is het Curaçaose wegennet aanzienlijk verbeterd. Maar in 2014 kwam die werkstroom tot veler verrassing plotseling tot stilstand. Om de forse investering in de organisatie en huisvesting binnen de combinatie CWM/MNO Vervat op te vangen en het bedrijf efficiënter te maken, is vorig jaar op alle afdelingen gezocht naar mogelijkheden om af te slanken.
BELANGRIJKE WERKEN In 2014 werden twee belangrijke werken binnen gehaald: de aanleg van infrastructuur voor commer ciële terreinen aan de Jan Noorduynweg en de reconstructie van een wegdeel naar Westpunt bij Tera Cora. CWM schreef op deze openbaar aanbestede projecten in met de meest aantrekkelijke prijs. Op het gebied van personeelszaken stelde CWM een drugs- en alcoholbeleid op voor alle medewerkers. Iedereen is hierover uitvoerig ingelicht en heeft zijn goedkeuring gegeven. Het beleid is per 1 januari 2015 van kracht.
VOORUITZICHTEN VOOR 2015
Eigen Woning Plan, Curaçao
De verwachting voor 2015 is positief. De regering wil investeren in de ‘upgrading’ van de wijken en sportbeoefening bevorderen door de huidige sportvoorzieningen te verbeteren en nieuwe sportfaciliteiten te realiseren.
Pieterz Import, Curaçao
Voor CWM is het belangrijk dat de renovatie en het onderhoud van de bestaande wegen weer prioriteit krijgen. Daarnaast richt het bedrijf zich op de activiteiten binnen de Isla Raffinaderij, havengerelateerde projecten en andere meerjarige projecten, zoals de sanering van de waterleidingnet in wijken en onderhouds- en renovatiewerken op Hato airport. Hiertoe voert CWM een scherpe acquisitie. De klant wordt in een vroeg stadium van het project benaderd. Na het vorig jaar ingezette drugs- en alcoholbeleid wordt in 2015 in alle geledingen van het bedrijf een nieuwe richtlijn voor integriteit ingevoerd. Voor het ontwikkelen en scholen van personeel organiseert CWM individuele en groepsopleidingen. En door ‘coaching on the job’ wordt geborgd dat vaklieden hun kennis en kunde vóór hun pensioen overbrengen op hun jonge collega’s. Om de jeugdwerkloosheid te helpen verlagen, ondersteunt CWM initiatieven voor de opvang en begeleiding van werkloze jongeren. Hierover lopen gesprekken met Stichting Herstelling, Feffyk en de Isla Raffinaderij.
31
34
CARIBBEAN - CURAÇAO
JANSSEN DE JONG GROEP
JAARVERSLAG 2014
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
> CURAÇAO
Mijnmaatschappij Curaçao Bij Mijnmaatschappij Curaçao (MMC) steeg het resultaat in 2014 hoewel de orderomvang met 13,4% terugliep. Deze ogenschijnlijk tegenstrijdige trends werden veroorzaakt door optimalisatie, innovatie en de terugloop van het aantal orders.
TERUGBLIK OP MARKTSITUATIE Net als in Nederland bezuinigt de overheid op Curaçao fors en is het verstrekken van financieringen door banken aan banden gelegd. Hierdoor nam de bedrijvigheid af en werd er minder geïnvesteerd, zodat ook de bouwactiviteiten en de cashverkoop aan particulieren terugliepen. Tegenover die krimp op de thuismark stond een groei van de export, vooral naar Bonaire. Ook werd een nieuw leverings contract getekend met Guysuco voor de levering
van fosfaat (15.000 ton) en AG Lime (35.000 ton alternatief fosfaat).
PERSONEEL EN ORGANISATIE In 2014 sloot MMC een akkoord met de nieuwe vakbond CADMU over een nieuwe CAO en introduceerde het een gedragscode voor de medewerkers. Gezien de marktomstandigheden was MMC genoodzaakt zijn persooneelsbestand in te krimpen. Vijf lokale MBO-stagiairs en een HBO-stagiair uit Nederland kregen de kans werkervaring op te doen bij MMC. Het bedrijf besteedde systematisch aandacht aan de inzet en ontwikkeling van de medewerkers. Hiertoe organiseerde het sociale activiteiten. Dit droeg bij aan een goede werksfeer en betrokkenheid
Secondary Crusher
van de medewerkers. Ook introduceerde het bedrijf een Business Efficiency Workshop en een Job Rotation-programma met de focus op veranderingsgezindheid, effectiviteit, efficiëntie, kwaliteit en samenwerking. Daarnaast volgden medewerkers cursussen op het gebied van integriteit, veiligheid, hulpverlening, management, administratie en financiën. Met het nieuwe dashboardsysteem kan MMC effectief en efficiënt sturen op operationeel, financieel en technisch vlak. De hervormingen in de organisatie misten in 2014 hun uitwerking niet. MMC werkt aantoonbaar efficiënter, effectiever en kostenbewuster. Zo werden 25% minder productie-uren gemaakt ten opzichte van 2013. Begin 2014 investeerde MMC in een nieuwe, veilige en kostenbesparende methode om explosieven aan te brengen. De afdelingen Werkplaats en Onderhoud Brekers zijn samengevoegd tot één ‘Technische Dienst’. In het powerstation werd een nieuw brandblussysteem geïnstalleerd, gebaseerd op een ‘cleanagent’.Het systeem veroorzaakt bij het blussen geen schade aan elektrische installaties.
VOORUITZICHTEN 2015 Secondary Crusher
Het voorzichtige economisch herstel heeft positieve gevolgen voor de bouwsector in 2015, die sterk afhan-
Primary Crusher
kelijk is van overheidsprojecten en ontwikkelingen in het bedrijfsleven. MMC verwacht dat de verkoop lokaal en de export licht zullen stijgen ten opzichte van 2014. Lokale marktontwikkelingen zijn de levering van kalksteen voor wegonderhoud en de levering van grondstoffen voor de productie van asfalt, beton, blokken en klinkers ten behoeve van bouwprojecten van de overheid en particulieren. MMC ziet kansen voor de export van grondstoffen naar Bonaire en zet in op een mogelijk samenwerkingsverband voor de exploratie van een mijnconcessie op het eiland. MMC wil groeien door kalkzandsteen uit de mijn te exporteren naar meer landen in het Caribisch gebied en door meer producten te ontwikkelen met deze veelzijdige grondstof.
35
36
CARIBBEAN - CURAÇAO
JANSSEN DE JONG GROEP
JAARVERSLAG 2014
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
> CURAÇAO
Betonindustrie Brievengat De overheidsbezuinigingen en slechte markt omstandigheden op Curaçao gingen in 2014 niet aan Betonindustrie Brievengat (BIB) voorbij. De omzet daalde in 2014 met 30% ten opzichte van 2013. Het resultaat bleef zelfs 40% achter. Met een ambitieus verbetertraject wil BIB de marktpositie en winst gevendheid van het bedrijf verbeteren.
Ringbalk-blok en Kolom-Blok op de markt brengen. Hiermee loopt BIB vooruit op de concurrentie en de marktvraag. Daarnaast opent BIB extra strategische verkooppunten (bemand door bestaande mede werkers) en heeft het zijn betonmixers een nieuwe uitstraling gegeven, voor een beter bedrijfsimago.
TERUGBLIK OP MARKTSITUATIE
In 2014 sloot BIB een akkoord met de nieuwe vakbond CADMU over een nieuwe CAO. Bedrijfsbreed werden organisatiewijzigingen doorgevoerd, van werkvloer tot managementteam. BIB nam afscheid van een aantal medewerkers en inhuurkrachten. Ook startte BIB een traject op om effectiever, efficiënter en kostenbewuster te werken. Zo werd de technische afdeling samengevoegd met de afdeling productie tot één integrale afdeling ‘Productie en Onderhoud’. Besparingen verwacht BIB ook van de krachten bundeling met Mijnmaatschappij Curaçao (MMC)
De bezuinigingen bij de overheid en centrale bank van Curaçao leidden tot een grote terugloop in de bouwactiviteiten in de overheids- en particuliere sector. Wel zit de export naar Bonaire in een lift. Eind 2014 kreeg de BIB de opdracht, over een periode van twee jaar, 37.000 m3 beton te leveren aan het hospitaalproject te Curaçao. De dienstverlening en service aan de klanten worden verder verbeterd. Bijvoorbeeld met voordeelpakketten beton, blokken en zand. Ook zal BIB in 2015 de
PERSONEEL EN ORGANISATIE
Nieuwe uitstraling betonmixers
Nieuwe uitstraling betonmixers
bij werkzaamheden die voorheen door derden werden uitgevoerd. Op het gebied van innovatie doet het bedrijf onderzoek naar de toepassing van schuimbeton, zelfverdichtend beton, witcement en de toepassing van constructievezels in beton ter vervanging van krimpwapening. Met het oog op het hospitaalproject op Curaçao werden twee nieuwe 12 m3 betonmixers aangeschaft.
VOORUITZICHTEN 2015 De doelen voor 2015 zijn: 1. De kostenstructuur verbeteren. 2. De afzetmarkt vergroten. Met de volgende vier pijlers wil BIB die doelen realiseren:
1. Medewerkers centraal stellen, onder meer door het organiseren van sociale activiteiten, systematisch aandacht schenken aan kennisverbetering en ontwikkeling, de bedrijfscultuur te verbeteren en de ‘juiste man/vrouw op de juiste plek’ te zetten. 2. Het uitvoeren van een effectiviteits- en efficiëntietraject. 3. Het ondernemerschap versterken met o.a. strategische samenwerkingsverbanden en het openen van verkooppunten. 4. Innovatie. Gezien de hervormingen ziet BIB 2015 als een overbruggingsjaar naar ‘betere tijden’. Wel verwacht men al dit jaar de vruchten te plukken in de vorm van een beter bedrijfsresultaat.
37
38
CARIBBEAN - BONAIRE & ARUBA
JANSSEN DE JONG GROEP
> BONAIRE
Bonairiaanse Wegenbouw Maatschappij Het jaar 2014 was een bewogen jaar, zowel voor Bonaire als voor de Bonairiaanse Wegenbouw Maatschappij (BWM). Zo zette de overheid belang rijke stappen bij het verbeteren van de zorg, justitie en onderwijs. En van de opdrachten die hieruit voortvloeiden, kon BWM profiteren. Daarnaast richtte het bedrijf met succes de focus op de semi-overheidssector en particuliere markt en introduceerde het een beleid ter bestrijding van het gebruik van drugs en alcohol voor de medewerkers. De vooruitzichten voor 2015 zijn positief.
PROJECTEN IN 2014 Vorig jaar zette de overheid op Bonaire aansprekende projecten in gang, waaronder de nieuwe politiepost, de Brede School Papa Cornes, de brandweerkazerne, de nieuwe verkeerstoren en de nieuwe gevangenis. De fondsen hiervoor kwamen uit Nederland en worden beheerd door de Rijksgebouwendienst. BWM realiseerde de infrastructuur van de politiepost en voert momenteel gesprekken met de hoofdaannemer over
Aanleg fietspad, Bonaire
de opdracht voor de aanleg van grond en infrastructuur voor de nieuwe gevangenis. Ook werkte het bedrijf aan de tweede fase van de renovatie van de bestaande wegverbinding 'Kaya Nikiboko Zuid' tussen de kerk van Playa en de Van den Tweel Supermarket.
NIEUWE FOCUS GOED VOOR BWM De focus op projecten van de particuliere markt en semi-overheidsinstanties heeft BWM opdrachten voor nutsbedrijf WEB en telefoonbedrijf Telbo opgeleverd. Voor WEB wordt een nieuwe water transportleiding aangelegd. Voor Telbo realiseert BWM een glasvezelvoorziening voor telefoon, internet en kabel-TV voor 8.000 woningen. In de eigen organisatie introduceerde BWM een beleid ter bestrijding van het gebruik van drugs en alcohol voor alle medewerkers. Het beleid is afgestemd met de betrokkenen en intern gecommuniceerd. Het is per 1 januari 2015 van kracht.
VOORUITZICHTEN 2015 De vooruitzichten voor BWM zijn gunstig. De betrokkenheid bij langdurige projecten geeft zekerheid over de dekking van de personeelskosten. De plannen voor het verbeteren van het wegennet en de wijken zijn voor BWM belangrijke speerpunten, vooral nu Nederland hiervoor de nodige fondsen beschikbaar stelt. Met de overheid voert BWM gesprekken over een masterplan voor de reparatie en het onderhoud van de middenen zuidpier en de aanleg van een containerhaven. Met OLB (Openbaar Lichaam Bonaire) overlegt BWM/EWP over een intentieverklaring (LOI) voor het ontwikkelen van betaalbare woningen op Bonaire in het kader van Publieke Private Samenwerking. Als het doorgaat, levert dit veel werk op voor de zusterbedrijven BIB, MMC en BWM. Ter gelegenheid van zijn 50-jarig bestaan doneerde BWM in natura aan 2 belangrijke goede doelen op Bonaire: 'Flor di Orkidia' (bejaardenzorg) en 'SKAL' (culturele voorzieningen voor de jeugd). Voor deze organisaties werden materialen en/of arbeid beschikbaar gesteld.
JAARVERSLAG 2014
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
> ARUBA
Algemeen Bouwbedrijf Aruba & Arubaanse Wegenbouw Maatschappij Hoewel de omzetdoelstelling niet werd gerealiseerd, sloot Algemeen Bouwbedrijf Aruba (Albo) 2014 toch af met een kleine plus. De omzetderving was vooral te wijten aan het verdere uitstel van de start van het Hospitaal-project naar 2015. Door dit uitstel en de afronding van enkele grote projecten kampte het bedrijf met een te grote bezetting. Van enkele collega’s moest dan ook noodgedwongen afscheid worden genomen. Gelukkig konden de meeste medewerkers ‘binnenboord’ blijven, vooral dankzij kleine en middelgrote projecten voor vaste klanten als Setar (telecombedrijf), de Marinierskazerne te Savaneta en enkele particulieren. In de tweede helft van het jaar nam Albo verschillende projecten aan, zoals de bouw van alle faciliteiten op het nieuwe haventerrein voor ASTEC (Aruban Stevedoring Company), de uitbreiding van een winkelpand voor Zara in Oranjestad en de renovatie van toiletgroepen op het vliegveld. De uitvoering van deze projecten staat gepland in 2015. De Arubaanse Wegenbouw Maatschappij (AWM) kan tevreden terugkijken op 2014. De doelstellingen werden gehaald en het resultaat was om trots op te zijn. Een aantal grote projecten op het vliegveld werd afgerond en tot volle tevredenheid overgedragen aan de opdrachtgever. De asfaltproductie was wat lager dan voorgaande jaren, maar nog steeds voldoende om ook daar een plus te scoren. Net als Albo tekende ook AWM een contract met ASTEC voor de inrichting van het haventerrein, met name voor het grondwerk en de verhardingen (klinkers). Daarnaast ging het bedrijf een langdurige verbintenis aan met het vliegveld. AWM is daar zelfs benoemd tot ‘preferred contractor’. Via aanbestedingen verkreeg AWM ook enkele projecten van DOW. Het betreft vooral de verfraaiing en herinrichting van enkele grote pleinen in Oranjestad.
VOORUITZICHTEN 2015 Voor Albo en AWM is de geplande werkvoorraad voor 2015 voldoende. Ondanks de onzekerheid over de
Drone-opname bouwplaats ziekenhuis, Aruba
overheidsfinanciën zijn ook de verdere vooruitzichten niet ongunstig. Forse overheidsbezuinigingen zijn de komende jaren echter onvermijdelijk. Beide bedrijven verwachten dan ook op korte en middellange termijn geen substantiële opdrachten uit die hoek. Vandaar dat het vizier vooral is gericht op de private sector. De PPS-projecten ‘Green Corridor’ (vervanging van de hoofdverbindingsweg tussen Oranjestad en San Nicolaas) en ‘Watty Vos Boulevard’ (nieuwe rondweg om Oranjestad) staan nog steeds op de agenda. Voor de ‘Green Corridor’ ontvangt AWM in het 2e kwartaal van 2015 de tekeningen om prijzen aan te kunnen bieden. De ringweg bevindt zich nog in de dialoogfase. De ruwbouw voor het Hospitaal-project en het ASTEC-project in de haven zijn inmiddels gestart. Vermeldenswaard is ook de aanpassing van de asfaltmolen in 2015, zodat deze ook oud asfalt geschikt kan maken voor hergebruik. Hiermee worden niet alleen kosten bespaard, maar verbetert ook de leefomgeving op Aruba. De staf van Albo en AWM boog zich in het kader van visie- en missie-ontwikkeling over de belangrijkste kernwaarden binnen de beide organisaties: ‘Safety, Teamwork, Integriteit en Professionaliteit’. In 2015 worden deze waarden verder uitgewerkt tot aandachtspunten, waarmee iedereen in de organisatie aan de slag kan.
39
40
CARIBBEAN - SINT MAARTEN, SABA & SINT EUSTATIUS
> SINT MAARTEN
Windward Roads Het rendement en de cashflow van Windward Roads profiteerden in 2014 van enkele projecten die in 2013 waren opgestart en in 2014 werden opgeleverd. Ook loste de overheid van Sint Maarten een deel van haar langlopende schuld af. De verwachte aanvulling van de werkvoorraad bleef echter uit. De aanleg van infrastructuur heeft bij de nieuwe regering (nog) geen prioriteit. Op het sociaal-maatschappelijke vlak droeg W indward Roads bij aan de Heineken Regatta, onder andere met de bouw van het podium. Daarnaast werkte het bedrijf mee aan de uitbreiding van een manege waar gehandicapte kinderen worden opgevangen.
JANSSEN DE JONG GROEP
JAARVERSLAG 2014
OPERATIONELE GANG VAN ZAKEN
> SABA
Saba Roads en Construction Dankzij investeringen vanuit Nederland kon Saba Roads in 2014 een aantal mooie projecten uitvoeren. Het grootste was de realisatie van de infrastructuur bij de verplaatste energiecentrale. Ook leverde Saba Roads de renovatie van het
politiebureau naar tevredenheid op en realiseerde het enkele projecten in opdracht van het lokale nutsbedrijf. Ondanks dat de werkvoorraad voor 2015 minder is dan het voorgaande jaar, ziet 2015 er veelbelovend uit.
Renovatie politiebureau, Saba
> SINT EUSTATIUS In 2014 werden op Sint Eustatius geen werken uitgevoerd. Bridge over the lagoon, Sint Maarten
> SINT MAARTEN
Central Mix Concrete Door de kosten te verlagen, boekte Central Mix Concrete een kleine winst over 2014. De concurrentie bleef zeer aanwezig, waardoor het niet mogelijk was om prijsverhogingen van grondstofleveranciers door te voeren in de verkoopprijzen.
VOORUITZICHTEN 2015 Voor de kortere termijn zijn de vooruitzichten op Sint Maarten minder positief. Er komen waarschijnlijk pas in het tweede halfjaar werken op de markt. Wellicht gunt de overheid dan ook werken die in voorgaande jaren in aanbesteding zijn geweest. Van groot belang in de private sector is de start van de uitvoering van fase 2 van Cole Bay. Ook voor Central Mix Concrete zal de markt in 2015 niet veel verbeteren. Dit jaar besteedt Windward Roads (nog meer)
aandacht aan het efficiënter en klantgerichter maken van de organisatie en het ontzorgen van de opdrachtgevers.
SABA Op Saba is er minder werk dan in voorgaande jaren. Toch zitten er diverse interessante projecten in de pijplijn. Door de strengere regelgeving voor immigratie wordt het inzetten van kwalitatief goed personeel zeer bemoeilijkt.
41
42
MAATSCHAPPIJ EN ORGANISATIE
JANSSEN DE JONG GROEP
JAARVERSLAG 2014
Maatschappij en organisatie
MEDEWERKER CENTRAAL Janssen de Jong Groep investeert in kennis en kunde van de medewerkers. We geven ruimte aan talent en persoonlijke ontwikkeling met opleidingen en trainingen. Voor het trainen van managementvaardigheden zijn er interne kader- en managementopleidingen. De groepsondernemingen bieden vakopleidingen, bedrijfshulpverlening (BHV)cursussen en opleidingen voor VCA-certificaten aan. De opleidingen worden jaarlijks aangepast aan de behoefte van de markt.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen is verankerd in de organisatie en bedrijfsprocessen van Janssen de Jong Groep. Sinds 1998 steunt het bedrijf Stichting Signaal Sosial.
STICHTING SIGNAAL SOSIAL Op de Caribische eilanden waar Janssen de Jong Groep actief is draagt Stichting Signaal Sosial bij aan het verbeteren van de leefomstandigheden van mensen die hulp nodig hebben. De stichting werd in 1998 opgericht en wordt gedragen door alle medewerkers van Janssen de Jong Groep. Het geld dat besteed werd aan kerstpakketten werd ingezet voor sociale en maatschappelijke projecten. Elk jaar doneert het bedrijf daar bovenop een zelfde bedrag aan de stichting, zodat er altijd over voldoende financiële middelen kan worden beschikt. Vooral kinderen, hun ontwikkeling en onderwijs krijgen speciale aandacht. Om kinderen meer kansen te geven en te voorkomen dat ze later ontsporen, motiveert Stichting Signaal Sosial ze van jongs af aan onderwijs te volgen. Hiertoe verstrekt de stichting leermiddelen aan scholen, verzorgt ze naschoolse opvang en verbetert ze de accommodatie van gebouwen. En omdat leren beter gaat met een gevulde maag, zorgt ze ook voor goede voeding. Bij de stichting werken uitsluitend vrijwilligers, die zich met veel toewijding en liefde inzetten. Het bestuur bestaat uit voorzitter Eric Krul, waarnemend voorzitter en penningmeester Wendell Bonafacio en secretaris en vrijwilligster Henny Odendaal. Dettie Ajubi en Natalie van Tol zijn als vrijwilliger verbonden aan de stichting.
EEN GREEP UIT DE PROJECTEN DIE DE STICHTING IN 2014 STEUNDE: Nieuwe keuken ‘A Child’s dream’ in de wijk Buena Vista in Willemstad is een crèche voor kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. Op basis van nieuwe hygiëne-eisen moest de verouderde keuken worden vervangen. De stichting liet niet alleen een nieuwe keuken installeren, maar
zorgde ook voor een nieuwe babykamer en stelde de vier gemotiveerde leidsters in staat hun certificaten voor brandveiligheid, EHBO en hygiëne te behalen. Een jaarlijkse donatie helpt deze stichting haar mooie werk te kunnen voortzetten.
Rotterdam-Curaçao Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam bezocht vorig jaar de VSBO School AGO Montanja voor moeilijk lerende kinderen. Op zijn initiatief vertrok er een container van 40 voet met schoolmateriaal en meubilair vanuit Rotterdam naar Curaçao. Stichting schoolhulp Suriname in Rotterdam verzamelde het materiaal. Stichting Signaal Sosial betaalde de verschepings- en distributiekosten.
VEILIGHEID Ook het rehabilitatiecentrum voor verslaafde mannen ‘Yabi di Libertad’ (de sleutel tot vrijheid) krijgt elk jaar een bijdrage. Stichting Hubentut wordt geholpen met materialen en geld. Dit initiatief van een gepensioneerde timmerman uit Souax is uitgegroeid tot een volwassen naschoolse opvang met 60 kinderen. Ze maken er hun huiswerk, sporten, leren handvaardigheden en voelen zich er veilig. Jaarlijkse bijdragen zijn er ook voor Encelia, een crisisopvang voor kinderen en voor FELIS (geluk) in Otrabanda, een multifunctioneel buurtcentrum dat vrouwen, moeders en kinderen helpt. Tijdens de naschoolse opvang in het centrum worden kinderen vertrouwd gemaakt met huiswerk maken, sport en sociale vaardigheden.
Overige MVO-projecten De groepsondernemingen van Janssen de Jong Groep steunden in 2014 naast de projecten van Stichting Signaal Sosial diverse initiatieven die de sociale samenhang en de leefbaarheid vergroten zoals goede doelen, sportwedstrijden en benefiet evenementen. Bij bouwprojecten maakt een maatschappelijke activiteit vaak deel uit van het project, zoals de aanleg van speelplaatsen voor kinderen in de wijk of de ondersteuning van buurtcentra. Vanaf 2015 zal een deel van deze projecten ook uit naam van de stichting uitgevoerd worden.
INTEGRITEIT Veilig De stichting steunt diverse instanties en opvangcentra met voedselvoorziening, leermiddelen, reguliere bijdragen en (kerst)donaties. De naschoolse opvangcentra van de Schotborgschool, de Maduroschool en het Projekto Un Futuro Briante ontvangen jaarlijks een financiële bijdrage. In deze centra is er aandacht voor kinderen die thuis worden geconfronteerd met alcoholmisbruik, verwaarlozing, armoede, incest en werkeloosheid. De centra verzorgen themaprogramma’s, huiswerkbegeleiding en gezonde maaltijden.
43
In Nederland wordt sinds 2010 een regulier integriteitsprogramma uitgevoerd. Ook in het Caribisch gebied loopt sinds enkele jaren een programma om medewerkers bewust te maken van transparant en eerlijk werken en zakelijk omgaan met klanten en partners. In 2015 laat Janssen de Jong Groep opnieuw een toetsing doen naar de effectiviteit en de beleving van het integriteitsprogramma. KPMG zal een kwalitatieve en een kwantitatieve toets uitvoeren naar het integriteitbeleid. Daarnaast toetst KPMG het compliance protocol. Indien nodig zal het integriteitsprogramma aangepast worden.
Veiligheid staat op de agenda van elk werkoverleg. Bij alle groepsondernemingen vinden regulier veiligheidsbijeenkomsten en toolboxmeetingen plaats. Ook via andere interne communicatiekanalen was er in 2014 aandacht voor dit onderwerp.
GEZONDHEID Janssen de Jong Groep zet zich in het ziekteverzuim terug te dringen door Periodiek Arbeids Geneeskundig Onderzoek (PAGO) aan te bieden. Gezondheidseffecten, knelpunten en arbeidsomstandigheden worden hiermee in kaart gebracht. Ook vindt regulier overleg met de ARBO-arts plaats.
DIVERSITEIT De medewerkerspopulatie van Janssen de Jong Groep kent vele nationaliteiten en culturen, ook vanwege de oriëntatie op het Caribisch gebied, Oost-Europa, Afrika en het Midden-Oosten. Bij het bedrijf werken meer mannen dan vrouwen. De groep streeft er naar meer vrouwen in dienst te nemen.
DUURZAAMHEID Janssen de Jong Groep ontwikkelt innovaties en levert producten en diensten die mens, milieu en maatschappij respecteren. We bieden variaties van ‘Nul-op-de-meter-woningen’ aan, zoals combinaties van het flexibele bouwsysteem Toplan, het WarmteWin-concept (muur en woning), zonnepanelen en geothermische oplossingen. Onze bedrijfshuisvesting, vooral in Nederland, wordt energie-arm, -neutraal of energieleverend uitgevoerd.
INNOVATIE De groep en haar groepsondernemingen innoveren door samen te werken met kennispartners en toe leveranciers zoals universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstituten. Vanaf 2015 richt een kleinschalig onderzoeksprogramma in Nederland zich op energiezuinige woningen en bedrijfshallen, industrialisering van het bouwproces (o.a. prefab) en renovatieconcepten voor oude woningen.
44
FINANCIËLE GANG VAN ZAKEN
JANSSEN DE JONG GROEP
Financiële gang van zaken
JAARVERSLAG 2014
JAARREKENING 2014
Jaarrekening 2014
In 2014 is de omzet met ca 10% gedaald tot € 259 miljoen. A ls de beëindigde activiteiten en de verkoop van MAT buiten beschouwing blijven resteert een omzet die 1% gestegen is. De omzet van het cluster Projectontwikkeling en Bouw steeg tot € 128 miljoen. De omzet van het cluster Bedrijfshuisvesting daalde met 30% tot € 64 miljoen, mede als gevolg van de verkoop van MAT. De omzet in het Caribische gebied is gedaald met 17% tot € 76 miljoen. De nettowinst kwam uit op € 4,5 miljoen, een verdubbeling ten opzichte van 2013.
INHOUDSOPGAVE FINANCIERINGSSTRUCTUUR EN BALANSVERHOUDINGEN In 2015 is het bestaande kredietarrangement verlengd tot en met 30 april 2016. In 2014 is aan alle aflos- en renteverplichtingen voldaan. Tevens is op 31 december 2014 voldaan aan de bankconvenanten. In 2014 is € 3,2 miljoen afgelost op de lange schuld. De totale gesaldeerde schuld bedroeg per 31 december € 23 miljoen. Het balanstotaal nam af van € 188 miljoen naar € 185 miljoen. Het eigen vermogen bedraagt € 71 miljoen, een toename van ca. € 9 miljoen, deze toename bestaat enerzijds door de netto winst ad € 4,5 miljoen en anderzijds veroorzaakte de waardestijging van de US $ ten opzichte van de euro voor een valuta-effect van € 4,6 miljoen. De solvabiliteit per 31 december 2014 bedraagt
38,2% (2013: 32,5%). In 2014 is er geen dividend uitgekeerd.
VOORUITZICHTEN 2015 Ondanks het economische klimaat zijn we gematigd positief voor 2015. Door onze geografische spreiding in Nederland, Afrika, het Caribische gebied en Oost-Europa en de strategie om de organisatie beter aan te laten sluiten bij de Nederlandse markt, verwachten we een beter resultaat voor 2015.
Raad van Bestuur, H.N.J. Smits P.L. van Gulik
Geconsolideerde balans Geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting Grondslagen voor de financiële verslaggeving Grondslagen voor waardering activa en passiva Grondslagen voor resultaatbepaling Toelichting op de afzonderlijke posten van de balans Toelichting op de afzonderlijke posten van de winst- en verliesrekening Vennootschappelijke balans Vennootschappelijke winst- en verliesrekening Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Overige gegevens Overzicht deelnemingen Overzicht besturingsstructuur
46 48 49 50 50 51 54 55 64 66 67 70 71 72 74
45
JAARREKENING 2014
JANSSEN DE JONG GROEP
JAARVERSLAG 2014
FINANCIËN
Geconsolideerde balans (opgemaakt vóór winstverdeling)
Activa 31-12-2014 31-12-2013
Passiva 31-12-2014 31-12-2013
Vaste activa Immateriële vaste activa
(1) 4.546
4.604
Materiële vaste activa (2) Bedrijfsgebouwen en -terreinen 11.281 10.397 Machines en installaties 15.549 15.405 Andere vaste bedrijfsmiddelen 2.104 2.413 Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering 0 0 28.934
28.215
Financiële vaste activa (3) Deelnemingen 10.729 11.689 Vorderingen op deelnemingen 10.184 9.500 Vorderingen op aandeelhouder 18.986 18.100 Overige vorderingen 1.393 2.865 Latente belastingen 4.326 3.206 45.618 Vastgoedbeleggingen
(4) 8.770
Voorzieningen Pensioenen en jubileumuitkeringen (9a) 307 560 Latente belastingen 1.291 2.363 Overige (9b) 19.768 19.983 21.366 22.906 45.360 8.476 Langlopende schulden (10) Kredietinstellingen 0 12.787 Overige schulden 629 2.345 629
Vlottende activa Voorraden Grond- en hulpstoffen 2.462 2.406 Grondposities 35.780 35.496 Gereed product en handelsgoederen 1.442 1.820 39.684
39.722
(5) 7.015
2.039
Onderhanden projecten
Vorderingen Handelsdebiteuren 30.443 43.255 Belastingen en premies sociale verzekeringen 1.847 835 Overige vorderingen (6) 10.178 8.829 Overlopende activa 1.225 2.165 43.693 Liquide middelen
(7)
6.631
Groepsvermogen (8) Eigen vermogen 70.607 61.487 Minderheidsbelang 0 -446 70.607 61.041
55.084
15.132
Kortlopende schulden Kortlopend gedeelte langlopende schulden (10) 11.722 3.321 Kredietinstellingen (11) 17.988 17.313 Leveranciers en handelskredieten 33.388 37.493 Belastingen en premies sociale verzekeringen 12.316 10.875 Overige schulden (12) 8.105 10.590 Overlopende passiva (13) 8.771 9.165 92.289 88.757
4.336
TOTAAL ACTIVA 184.891 187.836
TOTAAL PASSIVA 184.891 187.836
(in duizenden euro’s)
(in duizenden euro’s)
46
47
JAARREKENING 2014
JANSSEN DE JONG GROEP
Geconsolideerde winst- en verliesrekening
JAARVERSLAG 2014
FINANCIËN
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
2014 2013
2014 2013
Netto-omzet (16) 259.095 289.424 Mutatie onderhanden werken 2.208 2.110 Overige bedrijfsopbrengsten 84 501 2.292 2.611
Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat na belastingen Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa incl. waarderingsaanpassingen Aanpassingen tot netto-kasstroom Mutatie voorzieningen Werkkapitaal (excl. liquide middelen en bankschulden) en overige mutaties Netto-kasstroom uit operationele activiteiten
Bedrijfsopbrengsten 261.387 292.035 Kosten van grond- en hulpstoffen 87.841 92.068 Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten 102.219 118.023 Lonen, salarissen en sociale lasten (18) 44.999 54.414 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa 5.105 6.195 Overige bedrijfskosten 15.177 18.479 Bedrijfskosten 255.341 289.179 Bedrijfsresultaat 6.046 2.856 Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 1.320 683 Rentelasten en soortgelijke kosten 1.666 2.344 -346 -1.661 Resultaat voor belastingen 5.700 1.195 Resultaat deelnemingen -554 622 Belastingen (20) -608 186 Resultaat na belastingen
4.538
2.003
5.105
6.195
-1.540
-6.757
2.854 10.957
-2.246 -805
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa -3.089 -4.387 Desinvesteringen materiële vaste activa 625 2.988 (Des)investering niet geconsolideerde deelnemingen -300 6.749 (Ver)koop aandeel groepsmaatschappijen 446 -395 Verstrekte langlopende vorderingen op deelnemingen -265 -3.163 Verstrekte overige langlopende vorderingen 0 -491 Desinvestering vastgoedbeleggingen 0 415 Goodwill 25 6.140 Netto-kasstroom uit investeringsactiviteiten -2.558
7.856
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Toename langlopende schulden 0 2.814 Aflossing langlopende schulden -12.627 -12.932 Mutatie schulden aan kredietinstellingen 6.523 1.864 Netto-kasstroom uit financieringsactiviteiten -6.104
-8.254
4.538 2.003
Minderheidsbelang 0 52
Netto-kasstroom 2.295 -1.203
Nettowinst 4.538 2.055
Liquide middelen begin boekjaar
4.336
5.539
Geconsolideerd totaal resultaat
Liquide middelen einde boekjaar
6.631
4.336
Nettowinst 4.538 2.055 Mutatie wettelijke reserve valuta omrekeningsverschillen 4.634 -1.876 9.172 179
(in duizenden euro’s)
(in duizenden euro’s)
48
49
50
JAARREKENING 2014
JANSSEN DE JONG GROEP
JAARVERSLAG 2014
FINANCIËN
Toelichting Grondslagen
Grondslagen
voor waar
voor de financiële
dering activa en
verslaggeving
ALGEMEEN Janssen de Jong Groep is statutair en feitelijk gevestigd te Son en Breugel, Ekkersrijt 4008. Janssen de Jong Groep is een bouwgroep en actief middels een drietal clusters: Projectontwikkeling en Bouw, Bedrijfshuisvesting en Caribbean.
CONSOLIDATIE In de geconsolideerde jaarrekening worden, overeenkomstig uniforme grondslagen, integraal opgenomen de financiële gegevens van Janssen de Jong Groep B.V. en haar groepsmaatschappijen. Onderlinge activa en passiva, baten en lasten alsmede op balansdatum ongerealiseerde winsten die het gevolg zijn van onderlinge activiteiten van groepsmaatschappijen worden geëlimineerd. Nieuwe groepsmaatschappijen worden in de consolidatie opgenomen vanaf het moment dat Janssen de Jong Groep beslissende invloed uitoefent op het beleid. Indien Janssen de Jong Groep geen beslissende invloed meer heeft op het beleid, worden groepsmaatschappijen niet langer in de consolidatie opgenomen. Indien bij verwerving van nieuwe groepsmaatschappijen de (verschuldigde) verkrijgingsprijs van de deelneming hoger is dan het aandeel in het eigen vermogen op basis van waarderingsgrondslagen van Janssen de Jong Groep en op basis van de reële waarden van de activa en passiva op overnamedatum, wordt het verschil (goodwill) geactiveerd en naar gelang de economische levensduur afgeschreven. De vennootschappelijke winst- en verliesrekening is opgesteld met toepassing van artikel 402, titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek.
VREEMDE VALUTA Activa en passiva van groepsmaatschappijen in niet-eurolanden worden omgerekend tegen de per balansdatum geldende koersen. De koersverschillen die voortvloeien uit de omrekening van het aan deze ondernemingen ter beschikking gestelde vermogen, worden rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt.
De posten van de winst- en verliesrekening van deze ondernemingen worden omgerekend tegen de gemiddelde koers in het verslagjaar. In- en verkooptransacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de op het moment van de transacties geldende koersen. Koersverschillen die voortvloeien uit de afwikkeling van deze transacties en uit de omrekening van monetaire posten worden in het resultaat verwerkt. Koersverschillen welke ontstaan ten gevolge van vreemde-valutatransacties, die zijn aangegaan ter afdekking van het risico van koersfluctuaties over de netto-investering in de buitenlandse deelnemingen, worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen gebracht.
VERBONDEN PARTIJEN Alle groepsmaatschappijen worden aangemerkt als verbonden partij. Transacties met verbonden partijen vonden “at arms’ length” plaats. Transacties tussen groepsmaatschappijen worden in de consolidatie geëlimineerd.
KASSTROOMOVERZICHT Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De individuele posten van het kasstroomoverzicht zijn niet noodzakelijkerwijs af te leiden uit de mutaties tussen de individuele balanssaldi, voornamelijk als gevolg van valuta- omrekeningsverschillen en eliminatieposten.
SCHATTINGEN Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat de directie van Janssen de Jong Groep zich over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat de directie schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten.
passiva
De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW. De jaarrekening is opgesteld in euro’s. Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans, de winst- en verliesrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen, waarmee wordt verwezen naar de toelichting.
FINANCIËLE INSTRUMENTEN Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten zoals vorderingen, effecten en schulden, als financiële derivaten verstaan. Alle aan- en verkopen volgens standaard marktconventies van financiële activa worden opgenomen per transactiedatum, dat wil zeggen de datum waarop de groep de bindende overeenkomst aangaat. Voor de grondslagen van de primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost. Voor de waardering en verwerking van derivaten wordt verwezen naar de afzonderlijke paragraaf Afgeleide financiële instrumenten.
IMMATERIËLE VASTE ACTIVA Goodwill ontstaan bij de verwerving van deelnemingen wordt bepaald als het verschil tussen de verkrijgingsprijs en het aandeel in de nettovermogenswaarde van de deelneming bepaald naar het moment van verwerving. Hierbij wordt tevens in acht genomen de niet op de balans van de overgenomen partij voorkomende activa en passiva. Goodwill van verworven deelnemingen wordt geactiveerd en lineair afgeschreven over de verwachte economische levensduur. Aan het einde van het boekjaar vindt een beoordeling plaats van de boekwaarde. Indien en voor zover een waardedaling is opgetreden, wordt deze ten laste van het resultaat gebracht in het jaar waarin deze optreedt.
MATERIËLE VASTE ACTIVA Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, onder aftrek van over deze waarde berekende lineaire afschrijvingen gebaseerd op de verwachte economische gebruiksduur. Met waardeverminderingen wordt rekening gehouden. In dat geval vindt afwaardering naar lagere bedrijfswaarde of directe opbrengstwaarde plaats. Waardeverminderingen worden ten laste van het resultaat gebracht in het jaar waarin deze optreden.
FINANCIËLE VASTE ACTIVA Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden in beginsel gewaardeerd op basis van een evenredig deel van de nettovermogenswaarde. Groepsmaatschap pijen maken gebruik van dezelfde grondslagen als gehanteerd bij de moedermaatschappij. Minderheidsbelangen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs danwel lagere marktwaarde, tenzij invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijk en financieel beleid van de deelneming; in dat geval vindt waardering plaats tegen nettovermogenswaarde. Met waardeverminderingen wordt rekening gehouden. In dat geval vindt afwaardering naar lagere bedrijfswaarde of directe opbrengstwaarde plaats. Waardeverminderingen worden ten laste van het resultaat gebracht in het jaar waarin deze optreden. Vorderingen worden initieel op reële waarde gewaardeerd en daarna op geamortiseerde kostprijs, rekening houdend met een voorziening voor oninbaarheid. Latente belastingen De post latente belastingen heeft betrekking op de nominale waarde van de toekomstige belastingvor deringen met een risicoafslag van 4%, die voortvloeien uit verschillen tussen bedrijfseconomische en fiscale waarderingsgrondslagen, berekend tegen de geldende nominale tarieven.
VASTGOEDBELEGGINGEN Vastgoedbeleggingen worden gewaardeerd tegen
51
52
JAARREKENING 2014
kostprijs. Met duurzame waardeverminderingen wordt rekening gehouden. In dat geval vindt af waardering naar lagere bedrijfswaarde of directe opbrengstwaarde plaats. Waardeverminderingen worden ten laste van het resultaat gebracht in het jaar waarin deze optreden.
VOORRADEN VOOR GEBRUIK EN VERKOOP De voorraden grond- en hulpstoffen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijzen of lagere opbrengstwaarde. De waardering van de voorraad grondposities vindt plaats tegen verwervingsprijs, vermeerderd met eventuele belastingen en bijkomende kosten, exclusief rentekosten. Indien binnen een gestelde termijn na verwerving van onroerend goed, bestemd voor projectontwikkeling, geen noemenswaardige ontwikkelingsactiviteiten zijn gestart, worden systematisch voorzieningen getroffen ten laste van het resultaat. De voorziening zal maximaal bedragen het verschil tussen het geïnvesteerde bedrag en de geschatte lagere directe opbrengstwaarde van het onroerend goed. Voor eigen rekening en risico ontwikkeld onroerend goed, bestemd voor de verkoop, wordt gewaardeerd tegen bestede kosten (exclusief rentekosten) of geschatte lagere directe opbrengstwaarde. De voorraden gereed product en handelsgoederen worden gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of lagere opbrengstwaarde. De vervaardigingsprijs omvat alle kosten die samenhangen met de ver krijging of vervaardiging, alsmede gemaakte kosten om de voorraden op hun huidige plaats en in hun huidige staat te brengen. In de kosten van vervaar diging zijn begrepen directe loonkosten en toeslagen voor aan de productie gerelateerde indirecte vaste en variabele kosten, waaronder de kosten van het bedrijfsbureau, onderhoudsafdeling en interne logistiek. De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. Bij de bepaling van de opbrengstwaarde wordt rekening gehouden met de incourantheid van de voorraden.
ONDERHANDEN PROJECTEN Onderhanden projecten betreffen projecten in opdracht van derden. Deze worden gewaardeerd tegen kostprijs plus tot dan toe opgenomen winst, naar rato van de voortgang van het project, verminderd met verwachte verliezen en verminderd met gefactureerde termijnen. In geval verliezen op projecten worden verwacht, wordt het totale verwachte verlies op het
JANSSEN DE JONG GROEP
project direct als last in de betreffende periode verantwoord. De kostprijs omvat alle uitgaven die rechtstreeks verband houden met de projecten en een toerekening van de direct toerekenbare indirecte kosten. Opbrengsten als gevolg van meerwerk worden betrokken in de totale contractopbrengsten als het bedrag op enigerlei wijze door de opdrachtgever is geaccepteerd. Claims en incentives worden gewaardeerd in het onderhanden werk als het nagenoeg zeker is dat deze geaccepteerd respectievelijk behaald zullen worden. De geactiveerde winst op onderhanden werken is gebaseerd op het verwachte eindresultaat, rekening houdend met het voortgangspercentage. Het voortgangspercentage bestaat uit de verhouding geboekte kosten ten opzichte van de totale verwachte kosten, te bezien per project afzonderlijk.
VORDERINGEN De vorderingen worden gewaardeerd bij eerste verwerking tegen reële waarde, na de eerste ver werking worden de vorderingen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, waarop een voorziening voor mogelijke oninbaarheid in mindering is gebracht. De voorziening wordt bepaald op basis van indivi duele beoordeling van uitstaande vorderingen.
LIQUIDE MIDDELEN Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden.
EIGEN VERMOGEN Indien de vennootschap eigen aandelen inkoopt, wordt de verkrijgingsprijs van de ingekochte aandelen in mindering gebracht op de overige reserves, totdat deze aandelen worden ingetrokken of worden verkocht. Indien ingekochte aandelen worden verkocht, komt de opbrengst uit verkoop ten gunste van de overige reserves. Kosten direct samenhangend met de inkoop, verkoop en/of uitgifte van nieuwe aandelen worden rechtstreeks ten laste gebracht van het eigen vermogen, onder verrekening van relevante winstbelasting effecten. Overige rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen worden eveneens verwerkt onder verrekening van relevante winstbelastingeffecten.
MINDERHEIDSBELANG DERDEN Het minderheidsbelang derden wordt gewaardeerd op het aandeel van derden in de nettovermogenswaarde.
JAARVERSLAG 2014
VOORZIENINGEN Algemeen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden, tenzij anders vermeld, gewaardeerd tegen de contante waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting. Jubileumuitkeringen De voorziening voor jubileumuitkeringen betreft de contante waarde van de uitkeringen aan de medewerkers inzake jubilea. Bij de berekening van de voorziening is rekening gehouden met een vertrekkans van de medewerkers. Voorziening voor latente belastingen De voorziening voor latente belastingen heeft betrekking op toekomstige belastingverplichtingen, die voortvloeien uit verschillen tussen bedrijfs economische en fiscale waarderingsgrondslagen, berekend tegen de geldende nominale tarieven. De hieruit voortvloeiende voorziening is tegen nominale waarde opgenomen. Overige voorzieningen De overige voorzieningen worden opgenomen tegen nominale waarde met uitzondering van de voorziening voor pensioenen welke wordt gebaseerd op actuariële berekeningen.
PENSIOENEN Janssen de Jong Groep heeft een pensioenregeling waarop de bepalingen van de Nederlandse Pensioenwet van toepassing zijn en waarvoor op verplichte, contractuele of vrijwillige basis premies aan pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen worden betaald door Janssen de Jong Groep B.V. Voor de pensioenregeling geldt dat voortvloeiend uit
FINANCIËN
besluitvorming in 2006 deze regelingen in 2007 als een toegezegde bijdrageregeling werden geclassificeerd. De premies worden verantwoord als pensioenlasten zodra deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Nog niet betaalde premies worden als verplichting op de balans opgenomen.
LANGLOPENDE SCHULDEN Rentedragende en niet-rentedragende langlopende schulden zijn opgenomen tegen geamortiseerde kostprijs vermeerderd met de direct daaraan toe te rekenen transactiekosten. De rentelasten worden verantwoord in de perioden waarop ze betrekking hebben.
HANDELSCREDITEUREN EN OVERIGE SCHULDEN Bij de eerste opname van kortlopende schulden worden deze opgenomen tegen reële waarde verminderd met (in geval van een financiële verplichting die niet tegen reële waarde, met verwerking van waarde veranderingen in de winst- en verliesrekening, is opgenomen) de direct daaraan toe te rekenen transactiekosten. De overige kortlopende schulden worden na de eerste waardering gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs volgens de effectieve-rentemethode. Winst of verlies worden in de winst- en verliesrekening opgenomen zodra de verplichtingen niet langer op de balans worden opgenomen, alsmede via het amortisatieproces.
LEASING Leasebetalingen uit hoofde van operationele leasing worden lineair over de leaseperiode in de winst- en verliesrekening opgenomen. Activa die zijn verkregen als gevolg van financiële leasecontracten zijn gewaardeerd tegen reële waarde of lagere contante waarde van de minimale leasetermijnen verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De verplichtingen die samenhangen met financiële leasecontracten zijn opgenomen onder langlopende en kortlopende schulden.
53
54
JAARREKENING 2014
JANSSEN DE JONG GROEP
Grondslagen voor resultaat bepaling
JAARVERSLAG 2014
FINANCIËN
Toelichting op de afzonderlijke posten van de balans
NETTO-OMZET De overeengekomen opbrengsten en lasten met betrekking tot onderhanden projecten worden in de winst- en verliesrekening verwerkt naar rato van het stadium van voltooiing van het project. Het stadium van voltooiing wordt bepaald aan de hand van de verhouding geboekte kosten ten opzichte van de totale te verwachten kosten. Verwachte verliezen op projecten worden onmiddellijk in de winst- en verliesrekening opgenomen. Opbrengsten als gevolg van meerwerk worden betrokken in de totale contractopbrengsten als het bedrag door de opdrachtgever is geaccepteerd. Claims en incentives worden gewaardeerd in de onderhanden projecten als het nagenoeg zeker is dat deze geaccepteerd respectievelijk b ehaald zullen worden.
verwerkt in de winst- en verliesrekening voorzover ze verschuldigd zijn aan werknemers.
VERWERKING KOERSVERSCHILLEN Koersverschillen die optreden bij de afwikkeling van monetaire posten, dan wel bij de omrekening van monetaire posten in vreemde valuta, worden verwerkt in de winst- en verliesrekening in de periode.
RESULTAAT DEELNEMINGEN Als resultaat deelnemingen wordt verantwoord het aandeel in het resultaat na belastingen van de deel nemingen, die tegen nettovermogenswaarde worden gewaardeerd alsmede het dividend uit (minderheids-) deelnemingen, die tegen verkrijgingsprijs worden gewaardeerd.
PERSONEELSBELONINGEN
BELASTINGEN
De kosten voortvloeiend uit personeelsbeloningen zoals lonen, salarissen, pensioenpremie en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden
Als belastingen worden verantwoord de aan het resultaat toe te rekenen belastingen tegen de geldende tarieven, rekening houdend met fiscale faciliteiten.
Stand begin boekjaar: Cumulatieve aanschafwaarde 8.176 16.530 Cumulatieve afschrijvingen -3.572 -4.954 Boekwaarde begin boekjaar 4.604 11.576 Mutaties in het boekjaar: Verkoop 0 -6.210 Aankoop 4 0 Herrubricering 0 115 Afschrijvingen -356 -356 Valuta-omrekeningsverschillen 319 -476 Overige mutaties -25 -45 Saldo mutaties -58 -6.972 Stand einde boekjaar: Cumulatieve aanschafwaarde 8.474 8.176 Cumulatieve afschrijvingen -3.928 -3.572 Boekwaarde einde boekjaar
4.546
4.604
De post immateriële vaste activa bestaat geheel uit betaalde goodwill op aandelen in groepsmaatschappijen. De geactiveerde goodwill wordt in 20 jaar afgeschreven, zijnde de geschatte economische levensduur. Jaarlijks wordt de economische levensduur en afschrijvingsmethode van de immateriële vaste activa beoordeeld. De afschrijvings termijn wordt aangepast indien daartoe aanleiding is.
Bedragen in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld
(1) IMMATERIËLE VASTE ACTIVA 2014 2013
55
JAARREKENING 2014
JANSSEN DE JONG GROEP
(2) MATERIËLE VASTE ACTIVA Bedrijfsgebouwen en -terreinen
Stand begin boekjaar: Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde begin boekjaar Mutaties in boekjaar: Investeringen Desinvesteringen * Afschrijvingen Valuta-omrekeningsverschillen Saldo mutaties
Machines en installaties
Andere vaste bedrijfsmiddelen
JAARVERSLAG 2014
(3) FINANCIËLE VASTE ACTIVA
Totaal
Stand begin boekjaar 21.363 48.607 19.976 89.946 -10.966 -33.202 -17.563 -61.731 10.397 15.405 2.413 28.215
518 1.559 -75 -5 -607 -3.219 1.051 1.809 887 144
1.012 3.089 -545 -625 -923 -4.749 144 3.004 -312 719
23.000 55.085 17.897 95.982 -11.719 -39.536 -15.793 -67.048
Boekwaarde
11.281
2.104
28.934
*: op basis van netto boekwaarde
Deel nemingen
Vorderingen op deel nemingen
Vorderingen op aandeelhouder
Overige vorderingen
11.689
9.500
18.100
2.865
Latente belastingen
Totaal
3.206 45.360
Investeringen deelnemingen 300 0 0 0 0 300 Verstrekte leningen 0 265 886 0 0 1.151 Ontvangen aflossingen 0 -345 0 -1.472 0 -1.817 Herrubricering -768 768 0 0 0 0 Valuta-omrekeningsverschillen 355 0 0 0 0 355 Dividend deelnemingen -296 0 0 0 0 -296 Resultaat deelnemingen -554 0 0 0 0 -554 Overige mutaties 3 -4 0 0 1.120 1.119 Stand einde boekjaar
Stand einde boekjaar: Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen
15.549
FINANCIËN
10.729
10.184
18.986
1.393
4.326 45.618
Onder de deelnemingen zijn opgenomen ondernemingen waarin de aandelenparticipatie minder bedraagt dan 50% en/of waarin Janssen de Jong Groep geen beslissende invloed heeft op het beleid. In de post overige vorderingen zijn mede begrepen projectfinancieringen met een looptijd tot 5 jaar. De belangrijkste overige langlopende vorderingen op derden, exclusief voorzieningen, kunnen als volgt worden gespecificeerd per groepsmaatschappij:
De geschatte gemiddelde gebruiksduur is als volgt: bedrijfsgebouwen 25 jaar, machines en installaties 10 jaar en andere vaste bedrijfsmiddelen tussen 3 en 7 jaar. Vordering
Rente %
Looptijd < 1 jaar
1 - 5 jaar
Totaal
W.W.R. Overige
1.092 301
7,5% 5,0%
0 301
1.092 1.092 0 301
Totaal
1.393
301
1.092 1.393
Bedragen in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld
Bedragen in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld
56
57
JAARREKENING 2014
(4) VASTGOEDBELEGGINGEN Vastgoedbeleggingen
JANSSEN DE JONG GROEP
31-12-2014 31-12-2013 8.770
JAARVERSLAG 2014
FINANCIËN
(8) EIGEN VERMOGEN
8.476
Gestort en opgevraagd kapitaal
De post vastgoedbeleggingen betreft een kantoorpand dat is verhuurd alsmede een participatie in een vakantieresort. Stand begin boekjaar (5) ONDERHANDEN PROJECTEN Werken in opdracht van derden Gedeclareerde termijnen Onderhanden werken met positief saldo na aftrek gedeclareerde termijnen Onderhanden werken met negatief saldo na aftrek gedeclareerde termijnen Totaal
(6) OVERIGE VORDERINGEN
1.450
Wettelijke reserve omrekeningsagio verschillen
3.181
Overige reserves
-3.103
57.904
Niet verdeelde winst
Totaal
2.055 61.487
31-12-2014 31-12-2013 160.915 -153.900 7.015
174.634 -172.595 2.039
10.368
10.279
-3.353 7.015
-8.240 2.039
Verdeelde winst vorig boekjaar Overige mutaties Valuta-omrekeningsverschillen Onverdeelde winst dit boekjaar Stand einde boekjaar
31-12-2014 31-12-2013
0 0 0 2.055 -2.055 0 0 0 0 -52 0 -52 0 0 4.634 0 0 4.634 0 0 0 0 4.538 4.538 1.450
3.181
1.531
59.907
4.538 70.607
Het maatschappelijk kapitaal bedraagt per einde boekjaar € 5.800.000, verdeeld in 58.000 gewone aandelen van nominaal € 100 elk. Het geplaatst, gestort en opgevraagd kapitaal per einde boekjaar bedraagt € 1.449.600, zijnde 14.496 gewone aandelen.
Aandeel derden
2014 2013
Te declareren termijnen op afgesloten werken 2.197 1.757 Vorderingen op derden 2.260 2.694 Vorderingen op gelieerde ondernemingen 1.191 1.191 Samenwerkingsovereenkomsten 1.493 1.101 Personeelsvoorschot 356 337 Overige 2.681 1.749 10.178 8.829
Stand begin boekjaar -446 0
(7) LIQUIDE MIDDELEN
(9A) VOORZIENING VOOR PENSIOENEN EN JUBILEUMUITKERINGEN
31-12-2014 31-12-2013
Direct opeisbare tegoeden 6.259 3.978 G-rekeningen 372 358 6.631 4.336
Over de direct opeisbare tegoeden kan vrij worden beschikt. Schulden aan kredietinstellingen waarbij tevens tegoeden worden aangehouden, worden in mindering gebracht op deze tegoeden, voor zover deze rekeningen voor saldering in aanmerking komen. Voor een nadere toelichting betreffende zekerheden en andere kredietvoorwaarden wordt verwezen naar de toelichting bij de post Kredietinstellingen (langlopend).
Aankoop belang in deelneming Verkoop belang in deelneming Aandeel derden in resultaat
446 0 0
0 -394 -52
Stand einde boekjaar
0
-446
2014 2013
Stand begin boekjaar 560 709 Dotatie ten laste van het resultaat 2 7 Onttrekkingen -10 -18 Vrijval ten gunste van het resultaat -195 -133 Overige mutaties -50 -5 Stand einde boekjaar
307
Deze voorziening heeft betrekking op kosten verband houdend met pensioenen en jubilea.
560
Bedragen in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld
Bedragen in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld
58
59
JAARREKENING 2014
JANSSEN DE JONG GROEP
FINANCIËN
(10) LANGLOPENDE SCHULDEN
(9B) OVERIGE VOORZIENINGEN Voorziening voor herstructurering en reorganisatie
JAARVERSLAG 2014
2014 2013
Stand begin boekjaar Dotatie ten laste van het resultaat Onttrekkingen Vrijval ten gunste van het resultaat Valuta-omrekeningsverschillen Overige mutaties
1.688 196 -844 0 21 70
3.030 574 -1.370 -169 -1 -376
Stand einde boekjaar
1.131
1.688
Kredietinstellingen Hieronder zijn opgenomen de schulden aan kredietinstellingen welke een looptijd hebben van langer dan één jaar. De in de komende 12 maanden af te lossen bedragen zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. Het verloop overzicht ziet er als volgt uit.
2014 2013
Deze voorziening heeft betrekking op kosten verbandhoudend met reorganisaties, afwikkeling van gesaneerde of beëindigde activiteiten en afvloeiingen.
Stand begin boekjaar 12.787 0 Van kortlopend 0 12.627 Naar kortlopend -9.427 -2.540 Opnames / aflossing -3.200 2.700 Herrubricering -160 0
Voorziening voor garantieverplichtingen
Stand einde boekjaar
2014 2013
Stand begin boekjaar Dotatie ten laste van het resultaat Onttrekkingen Vrijval ten gunste van het resultaat Deconsolidatie Dotatie Valuta-omrekeningsverschillen Overige mutaties
5.814 1.180 -513 -180 0 1.773 447 0
7.387 313 -701 -427 -102 0 -64 -592
Stand einde boekjaar
8.521
5.814
Diverse voorzieningen
2014 2013
Stand begin boekjaar Dotatie ten laste van het resultaat Onttrekkingen Vrijval ten gunste van het resultaat Deconsolidatie Valuta-omrekeningsverschillen Overige mutaties
12.481 257 -3.135 -402 0 811 104
15.544 861 -2.616 -1.210 -5 -283 190
Stand einde boekjaar
10.116
12.478
De diverse voorzieningen hebben onder andere betrekking op risico’s en kosten in het kader van Antilliaanse cessantia verplichtingen (€ 1,7 miljoen), milieu (€ 2,3 miljoen), diverse procedures en claims (€ 3,1 miljoen) en overige, waaronder onderhoud (€ 1,3 miljoen). Recapitulatie overige voorzieningen
2014 2013
Herstructurering en reorganisatie Garantieverplichtingen Diverse voorzieningen
1.131 8.521 10.116
1.688 5.814 12.481
19.768
19.983
De overige voorzieningen kunnen voor circa € 14 miljoen (vorig boekjaar: circa € 14 miljoen) als langlopend worden beschouwd. Een langlopend karakter hebben de diverse voorzieningen waaronder procedures, onderhoud en een substantieel deel van de garantieverplichtingen.
0
12.787
De totale langlopende schulden inclusief kredietinstellingen kunnen als volgt nader worden gespecificeerd.
Valuta
Effectieve rente
Totaal langlopende schuld
Langlopende leningen: EUR 3,8% EUR 4,8% Subtotaal
Waarvan langer dan 5 jaar
9.427 2.295 11.722
Verplichtingen grondaankopen
629
Af: kortlopend gedeelte
-11.722
Totaal langlopend gedeelte
629
Af te lossen < 1 jaar
0 9.427 0 2.295 0 11.722
(11) KREDIETINSTELLINGEN (KORTLOPEND) De vennootschap heeft ten behoeve van de financiering van Janssen de Jong Groep, multi-purpose - i.c. werkkapitaal - faciliteiten bij kredietinstellingen van € 35,4 miljoen. De faciliteiten in rekening-courant hebben een rentevoet van circa 3% boven de door de kredietinstellingen gehanteerde basisrente. Van saldo- en rentecompensatie wordt gebruik gemaakt. Ten behoeve van de betrokken kredietinstellingen zijn zekerheden verleend. Deze zekerheden betreffen het verstrekken van een substantieel deel van de activa als zekerheid, waaronder het verpanden van de bedrijfsuitrusting, voorraden en vorderingen. Tevens is een recht van hypotheek verstrekt op het onroerend goed van de materiële vennootschappen. Voorts hebben de materiële vennootschappen zich
hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor elkaars verplichtingen jegens de kredietinstellingen. De leningen en faciliteit overeenkomsten schrijven bepaalde financiële ratio’s en verplichte aflossingen voor. Met ingang van 2 februari 2015 gelden de volgende ratio’s: • De Leverage Ratio: deze dient lager dan 2,75 te zijn. • De Interest Cover Ratio: deze dient hoger dan 3,50 te zijn. • De Debt Service Cover Ratio: deze dient hoger dan 1,00 te zijn. Op 31 december 2014 wordt voldaan aan de bankconvenanten.
Bedragen in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld
Bedragen in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld
60
61
JAARREKENING 2014
Bedragen in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld
62
JANSSEN DE JONG GROEP
(12) OVERIGE SCHULDEN (KORTLOPEND) Lonen en salarissen Te ontvangen facturen Waarborgsommen Schulden inzake pensioen Samenwerkingsovereenkomsten Verplichtingen derden / overheid Overige
(13) OVERLOPENDE PASSIVA
JAARVERSLAG 2014
(15) NIET IN DE BALANS OPGENOMEN REGELINGEN 31-12-2014 31-12-2013 1.985 2.087 69 307 611 1.613 1.433
2.111 4.094 6 370 65 1.521 2.423
8.105
10.590
Ten behoeve van opdrachtgevers en derden zijn door financiële instellingen alsmede de vennootschap per 31 december 2014 garanties en borgtochten afgegeven van in totaal circa € 14 miljoen (vorig boekjaar: circa € 18 miljoen). Deze betreffen in hoofdzaak verplichtingen uit hoofde van aannemingscontracten. Janssen de Jong Groep heeft enkele operationele lease-overeenkomsten afgesloten die voornamelijk betrekking hebben op rollend materieel en vervoermiddelen, met een looptijd van één tot circa vijf jaar. De hieruit voortvloeiende verplichtingen bedragen op balansdatum circa € 4,9 miljoen (€ 6,0 miljoen).
31-12-2014 31-12-2013 De verplichtingen uit huurovereenkomsten van
Te betalen kosten afgesloten werken Te betalen rente en bankkosten Accountants- en advieskosten Overige
3.998 2.975 383 1.415
3.702 4.239 430 794
8.771
9.165
(14) RISICOBEHEER EN FINANCIËLE INSTRUMENTEN Afgeleide financiële instrumenten Om het risico van fluctuaties in valutakoersen en rentetarieven af te dekken, wordt gebruik gemaakt van afgeleide financiële instrumenten (‘derivaten’). De waardeveranderingen van deze derivaten worden dan verantwoord in de periode waarin ook de finan ciële gevolgen van de afgedekte posities worden verantwoord (toepassing kostprijs hedge accounting). Waardering van de derivaten vindt derhalve plaats tegen de kostprijs. Renterisicobeheer De vennootschap heeft in beperkte mate afgeleide financiële instrumenten afgesloten om het rente risicoprofiel van Janssen de Jong Groep te optima liseren. Dit wordt momenteel gerealiseerd door middel van rente-swaps waarmee het renterisico op langlopende leningen gedeeltelijk is afgedekt. In 2006 is de rente via een swap vastgelegd op een vast percentage van 4,0%, te verhogen met een bankopslag. Deze swap loopt van 3 juli 2006 tot
FINANCIËN
1 juli 2016 over een bedrag van € 10 miljoen. De marktwaarde van deze swap bedraagt ultimo 2014 € 0,7 miljoen negatief (2013: € 1,0 miljoen negatief). Valutarisicobeheer Teneinde Janssen de Jong Groep zoveel mogelijk te beschermen tegen de risico’s van wisselende koersen van vreemde valuta, voornamelijk de US-dollar, wordt in beperkte mate gebruik gemaakt van afgeleide financiële instrumenten. De vennootschap maakt daarbij hoofdzakelijk gebruik van valuta-termijntransacties. Per ultimo 2014 staan er geen valuta-termijntransacties open. Markt- en kredietrisicobeheer Janssen de Jong Groep kent individueel en in groepsverband procedures, richtlijnen en interne afspraken ter beheersing van markt- en krediet risico’s. Regelmatig wordt onderzoek naar de kredietwaardigheid van partijen gedaan. In voorkomende gevallen worden kredietrisico’s afgedekt of worden zekerheden gevraagd.
Janssen de Jong Groep bedragen per jaareinde circa € 2,8 miljoen (vorig boekjaar: circa € 3,1 miljoen). Verder is Janssen de Jong Groep onvoorwaardelijke grondaankoopverplichtingen aangegaan voor in totaal circa € 19,1 miljoen in de periode 2014 tot en met 2021. Daarnaast zijn voorwaardelijke verplichtingen aangegaan voor in totaal circa € 26,4 miljoen. Dit met het oog op de ontwikkeling van deze gronden in het kader van het projectontwikkelingsbedrijf. Alle in het ‘Overzicht deelnemingen’ genoemde Nederlandse vennootschappen waarin Janssen de Jong Groep een 100% belang heeft, zijn opgenomen in de fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting.
63
JAARREKENING 2014
JANSSEN DE JONG GROEP
JAARVERSLAG 2014
FINANCIËN
Toelichting op de afzonderlijke posten van de winst- en verliesrekening (16) NETTO-OMZET 2014
%
2013
Verdeling per cluster: Projectontwikkeling en Bouw 127.871 Infrastructuur 3.795 Bedrijfshuisvesting 64.213 Caribbean 75.721 Intercompany eliminaties -12.505
50% 104.627 1% 13.162 25% 93.543 29% 91.030 -5% -12.938
Totaal 259.095
99%
Geografische verdeling: Nederland 178.716 Centraal en Oost-Europa 17.163 Caribbean 75.721 Intercompany eliminaties -12.505 Totaal 259.095
69% 7% 29% -5%
289.424
200.659 10.673 91.030 -12.938
100% 289.424
Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten
35.311 3.349 6.339
42.582 4.500 7.332
Totaal
44.999
54.414
%
36% 5% 32% 31% -5%
(19) ACCOUNTANTSHONORARIA
2014 2013
Controle van de jaarrekening Andere niet-controle diensten
180 0
279 174
Totaal
180
453
100%
69% 4% 31% -5%
Bovenstaande honoraria betreffen de werkzaamheden die bij de vennootschap en de in de consolidatie betrokken maatschappijen zijn uitgevoerd door BDO Audit & Assurance B.V. zoals bedoeld in art 1, lid 1 Wta (Wet toezicht accountantsorganisaties) en de in rekening gebrachte honoraria van het gehele netwerk waartoe de accountants organisatie behoort. De controle van het boekjaar 2014 voert BDO Audit & Assurance B.V. voor het eerst werkzaamheden uit voor de vennootschap. In het boekjaar 2013 is de controle uitgevoerd door EY Accountants LLP.
100% (20) BELASTINGEN
(17) GEMIDDELD AANTAL MEDEWERK(ST)ERS
2014 2013
Verdeling per cluster: Projectontwikkeling en Bouw Infrastructuur Bedrijfshuisvesting Caribbean Overig
307 0 153 485 8
319 31 260 496 7
Totaal
953
1.113
Hieronder is opgenomen de te betalen belasting over de in Nederland en het buitenland behaalde resultaten. Tevens is hieronder begrepen de mutatie in de voorziening voor latente belastingen. Het toepasselijke belastingtarief in Nederland bedraagt dit boekjaar 25,0% (idem vorig boekjaar). De tarieven voor Aruba, Curaçao en Sint-Maarten bedra-
gen respectievelijk 28,0% (idem vorig boekjaar), 27,5% (idem vorig boekjaar) en 34,5% (idem vorig boekjaar). Het effectieve belastingpercentage voor de groep bedraagt dit boekjaar 11,8% (vorig boekjaar 10,2% negatief). De afwijking met het nominale belastingpercentage wordt veroorzaakt door enkele belastingvrijstellingen.
(21) BEZOLDIGING BESTUURDERS EN COMMISSARISSEN
Geografische verdeling: Nederland Centraal en Oost-Europa Caribbean
447 21 485
593 24 496
Totaal
953
1.113
Aan de leden van de Raad van Bestuur werd ten laste van het resultaat een totaal bedrag aan bezoldiging (inclusief pensioenlasten) uitgekeerd van € 678.000 (vorig boekjaar: € 883.000). Aan de leden van de
Raad van Commissarissen werd ten laste van het resultaat een totaal bedrag aan bezoldiging uitgekeerd van € 48.000 (vorig boekjaar: € 40.000).
Bedragen in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld
(18) LONEN, SALARISSEN EN SOCIALE LASTEN 2014 2013
Bedragen in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld
64
65
JAARREKENING 2014
JANSSEN DE JONG GROEP
Vennootschappelijke balans
JAARVERSLAG 2014
FINANCIËN
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening
(opgemaakt vóór winstverdeling)
Activa 31-12-2014 31-12-2013
31-12-2014 31-12-2013
Vaste activa Immateriële vaste activa (a) 1.864 2.011 Materiële vaste activa 6 13 Financiële vaste activa (b) 95.170 83.790 97.040
Resultaat deelnemingen na belastingen (e) Financiële baten en lasten groepsmaatschappijen Overig resultaat
5.921 -474 -909
3.193 -658 -480
85.814
Resultaat na belastingen
4.538
2.055
Vlottende activa Groepsmaatschappijen 7.211 10.161 Vorderingen op gelieerde ondernemingen 2.412 1.191 Overige vorderingen en overlopende activa 861 850 10.484
12.202
Totaal activa
98.016
107.524
Passiva 31-12-2014 31-12-2013 Eigen vermogen Gestort en opgevraagd kapitaal 1.450 1.450 Agio 3.181 3.181 Wettelijke reserve omrekeningsverschillen 1.531 -3.103 Overige reserves 59.907 57.904 Niet verdeelde winst 4.538 2.055 70.607 61.487 Voorzieningen
(c)
3.412 6.834
Langlopende schulden (d) Kredietinstellingen 0 10.627 Kortlopende schulden Kortlopende deel langlopende schulden 9.427 2.000 Kredietinstellingen 7.110 397 Belastingen en premies sociale verzekeringen 43 97 Groepsmaatschappijen 16.017 15.097 Overige schulden en overlopende passiva 908 1.477 33.505 19.068 Totaal passiva
107.524
98.016
Bedragen in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld
Bedragen in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld
66
67
JAARREKENING 2014
JANSSEN DE JONG GROEP
JAARVERSLAG 2014
FINANCIËN
(d) Langlopende schulden
TOELICHTING De grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zijn opgenomen in de toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening, waar eenvoudshalve naar wordt verwezen.
Hieronder zijn opgenomen de schulden van kreditinstellingen welke een looptijd hebben van langer dan een jaar. De in de komende 12 maanden af te lossen bedragen zijn opgenomen onder de kortlopende schulden. Het verloop overzicht ziet er als volg uit.
(a) Immateriële vaste activa 31-12-2014 31-12-2013 31-12-2014 31-12-2013 Stand begin boekjaar: Cumulatieve aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen
3.600 -1.589
3.600 -1.442
Boekwaarde
2.011
2.158
Mutaties in het boekjaar: Afschrijvingen
-147
-147
Stand einde boekjaar: Cumulatieve aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen
3.600 -1.736
3.600 -1.589
Boekwaarde
1.864
2.011
De geactiveerde goodwill wordt in 20 jaar afgeschreven, zijnde de geschatte economische levensduur.
Stand begin boekjaar Van kortlopend Naar kortlopend
10.627 0 -10.627
0 12.627 -2.000
Stand einde boekjaar
0
10.627
Het effectieve rentepercentage bedraagt 3,45%. Verder wordt verwezen naar de toelichting zoals opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening.
(e) Resultaat deelnemingen na belastingen Door de vennootschap kunnen algemene beheerskosten aan groepsmaatschappijen in rekening worden gebracht. Eveneens vindt verrekening van rente plaats over vorderingen en schulden in rekening-courant met de desbetreffende groepsmaatschappijen. De ten laste van groepsmaatschappijen gebrachte vennootschapsbelasting is berekend op basis van de bedrijfseconomische winst van deze vennootschappen, verhoogd met de fiscaal niet aftrekbare kosten en met de eliminatie van posten waarover geen vennootschapsbelasting verschuldigd is.
(b) Financiële vaste activa
Stand begin boekjaar
Deelnemingen
Vordering op deelnemingen
Vordering op aandeelhouder
61.986
500
18.100
(f) Niet in de balans opgenomen regelingen Overige vorderingen
200
Latente belastingen
Totaal
3.004
83.790
Dividend -11.456 0 0 0 0 -11.456 Verstrekte leningen 0 0 886 0 0 886 Ontvangen aflossingen 0 0 0 -100 0 -100 Desinvesteringen deelnemingen -1.365 0 0 0 0 -1.365 Valuta omrekeningsverschillen 4.590 0 0 0 0 4.590 Resultaat deelnemingen 5.921 0 0 0 0 5.921 Overige mutaties 13.017 0 0 -100 -13 12.904 Stand einde boekjaar
72.693
500
18.986
0
2.991 95.170
(c) Voorzieningen 31-12-2014 31-12-2013 Pensioenen en jubileumuitkeringen 5 68 Voorziening belastinglatentie 66 208 Overige voorzieningen 3.341 6.558 3.412 6.834
De vennootschap staat ten behoeve van de financiering van een aantal groepsmaatschappijen jegens kredietinstellingen borg voor de nakoming van de uit deze financiering voortvloeiende verplichtingen. Overigens wordt verwezen naar de toelichting op deze post bij de geconsolideerde balans.
Son en Breugel, 29 april 2015
Raad van Commissarissen E.M. Krul H.N.J. Smits A.F. Tulp M. Clarke
Raad van Bestuur P.L. van Gulik
Bedragen in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld
Bedragen in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld
68
69
70
PROJECTONTWIKKELING EN BOUW
JANSSEN DE JONG GROEP
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de algemene vergadering en de directie van Janssen de Jong Groep B.V.
de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.
VERKLARING BETREFFENDE DE JAARREKENING
Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de entiteit gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.
Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2014 van Janssen de Jong Groep B.V. te Son en Breugel gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2014 en de geconsolideerde en enkel voudige winst- en verliesrekening over 2014 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de entiteit is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat
JAARVERSLAG 2014
FINANCIËN
Overige gegevens
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Janssen de Jong Groep B.V. per 31 december 2014 en van het resultaat over 2014 in overeenstemming met titel 9 Boek 2 BW.
VERKLARING BETREFFENDE OVERIGE BIJ OF KRACHTENS DE WET GESTELDE EISEN Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Rotterdam, 29 april 2015 BDO Audit & Assurance B.V. namens deze, J.C. Jelgerhuis Swildens RA
Statutaire bepalingen inzake de winstbestemming en winstverdeling In artikel 20 tot en met 22 van de statuten zijn bepalingen opgenomen inzake de bestemming en verdeling van de winst. De belangrijkste bepalingen luiden als volgt:
stelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is.
Artikel 20 lid 2: De winst, zoals die blijkt uit de vastgestelde winst- en verliesrekening, staat ter beschikking van de algemene vergadering van aandeelhouders.
Winstbestemming boekjaar 2014 De winst over het boekjaar 2014 ad € 4.538.000 staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Aangezien de jaarrekening is opgemaakt vóór resultaatverdeling is het resultaat 2014 volledig opgenomen onder het eigen vermogen als onverdeeld resultaat.
Artikel 22 lid 1.a.: De vennootschap kan aan de aandeelhouders en andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen voor zover het eigen vermogen groter is dan het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden. lid 1.b.: Uitkering van winst geschiedt na de vast
Winstverdeling boekjaar 2013 De winst over het boekjaar 2013 ad € 2.055.000 is volledig ten bate van de overige reserves gebracht.
Gebeurtenissen na balansdatum Per 1 april is Janssen de Jong Groep B.V. door haar huidige kredietverstrekkers geherfinancieerd, waarbij de langlopende schuld is omgezet naar een rekening-courant faciliteit.
71
72
OVERZICHT DEELNEMINGEN
JANSSEN DE JONG GROEP
JAARVERSLAG 2014
73
Overzicht deelnemingen Het rechtstreekse en/of middellijke aandeel in het geplaatste kapitaal bedraagt 100%, tenzij het anders vermeld is. In onderstaand overzicht zijn de belangrijkste deelnemingen weergegeven.
Het tasveld van Betonindustrie Brievengat, Curaçao
Mijnmaatschappij Curaçao
Curaçaose Wegenbouw Maatschappij
PROJECTONTWIKKELING EN BOUW
BEDRIJFSHUISVESTING
Janssen de Jong Projectontwikkeling B.V. – Son en Breugel Janssen de Jong Vastgoed B.V. – Son en Breugel Janssen de Jong Grondbank B.V. – Son en Breugel Zuidgrond B.V. (50%) – Son en Breugel Janssen de Jong Bouw Zuid B.V. – Venlo Janssen de Jong Bouw Hengelo B.V. – Hengelo Koninklijke Woudenberg Ameide B.V. – Ameide
Remco Ruimtebouw B.V. – Eindhoven Ocmer SP.z.o.o. – Lódz, Polen Mat Afbouw B.V. – Zaltbommel (20%) Hafkon B.V. – Zaltbommel Hercuton B.V. – Nieuwkuijk
CARIBBEAN Renovatie acht woningen, Woningbouwcorporatie De Kernen, Aalst. Voor en na de renovatie
Janssen de Jong Caribbean Holding B.V. – Curaçao Janssen de Jong Caribbean B.V. – Curaçao Curaçaose Wegenbouw Maatschappij B.V. – Curaçao Bonairiaanse Wegenbouw Maatschappij N.V. – Bonaire Windward Roads B.V. – Sint Maarten Mijnmaatschappij Curaçao B.V. – Curaçao Beton Industrie Brievengat – Curaçao MMC Tafelberg N.V. (50%) – Curaçao Eigen Woning Plan N.V. – Curaçao Sea Shore Properties (50%) – Curaçao Curaçao Airport Investments N.V. (10%) – Curaçao Janssen de Jong Finance B.V. – Curaçao Janssen de Jong Aruba N.V. – Aruba Albo Holding Company N.V. – Aruba Albo Aruba N.V. – Aruba N.V. Arubaanse Wegenbouwmaatschappij – Aruba
74
BESTURINGSSTRUCTUUR
JANSSEN DE JONG GROEP
JAARVERSLAG 2014
75
Besturingsstructuur Samenstelling van de Raad van Commissarissen, de Raad van Bestuur en de directeuren en leiding van de groepsondernemingen.
Gedurende het boekjaar 2014 bestond de voltallige directie van Janssen de Jong Groep uit mannelijke leden. Dat er binnen de directie geen sprake is van een evenwichtige verdeling, zoals hierboven bedoeld, is voornamelijk het gevolg van de geringe omvang van de directie. De Raad van Bestuur bestaat uit een natuurlijk persoon. De Raad van Commissarissen bestond gedurende het boekjaar 2014 uit vier leden, allen man. Alhoewel niet voldaan wordt aan het criterium van 30% is de verdeling wel op het gewenste niveau. Ook voor de Raad van Commissarissen geldt dat, gezien de beperkte omvang van het aantal leden, een evenwichtige verdeling van man en vrouw lastig haalbaar is. De functie van voorzitter van de Raad van Commissarissen van Janssen de Jong Groep B.V. wordt ingevuld door de heer E. Krul. Voor de Raad van Commissarissen geldt dat in de toekomst bij het ontstaan van een vacature getracht zal worden de gewenste even wichtige verdeling te krijgen door de voorkeur uit te spreken voor een vrouwelijke kandidaat.
RAAD VAN COMMISSARISSEN
Ing. E.M. Krul (1941) Nationaliteit: Nederlandse. Functie: voormalig voorzitter Raad van Bestuur Janssen de Jong Groep. Voormalige directiefuncties bij Hollandse Beton Groep en Ballast Nedam. Lid van het bestuur van Curaçao Airport Partners. Commissariaat: Space Expedition Corporation N.V.
M. Clarke BE, BA, MBA, C.ENG. (1957) Nationaliteit: Ierse. Functie: Board Member van de Paroc Group (Finland). Voormalige functies: CEO van CRH Europe Products and Distribution en Board Member van Cementbouw. Adviseur: Bell en Herrmann (Nederland) en Gaelectric (US en Ierland). Drs. A.F. Tulp (1957) Nationaliteit: Nederlandse. Functie: Managing Partner Avedon Capital Partners B.V. Commissariaten: NV Deli Maatschappij Euretco Holding B.V. CycloMedia B.V. Ir. drs. H.N.J. Smits (1950) Nationaliteit: Nederlandse. Functie: CEO Janssen de Jong Groep. Voormalige functies: President-Directeur Havenbedrijf Rotterdam N.V., Voorzitter Raad van Bestuur Rabobank Nederland, President-Directeur Amsterdam Schiphol Airport en Secretaris-Generaal bij het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Commissariaten en nevenfuncties: KLM Nederland N.V Raad van Toezicht Erasmus Universiteit Rotterdam Raad van Advies Rotterdam The Hague Airport Bestuur Ronald McDonald Huis Sophia Rotterdam
RAAD VAN BESTUUR
Ing. I.M.H. van der Mark (1980) Drs. P.L. van Gulik (1957) Directeur Hercuton
Drs. P.L. van Gulik (1957) Raad van Bestuur en CFO
Drs. P.L. van Gulik (1957) E. Zwarts (1967) Directeur Janssen de Jong Caribbean
Ir. drs. H.N.J. Smits (1950) CEO (gedelegeerd Commissaris)
Groepsstaf Mr. E.J.G. Kuperus (1960) Secretaris Raad van Bestuur Directeur Personeel & Organisatie Compliance Officer
DIRECTEUREN EN LEIDING GROEPSONDERNEMINGEN
Ing. M.H.C. van Doorn (1979) Directeur Janssen de Jong Projectontwikkeling Ing. H.P.M. Wolbert (1963) Directeur Janssen de Jong Bouw Hengelo Ir. G.P.W.H Martens (1966) Directeur Janssen de Jong Bouw Zuid Ing. L.G.P.M. Camps (1968) Drs. P.L. van Gulik (1957) Directeur Koninklijke Woudenberg Ameide J.F.J. van Vulpen (1962) Directeur Remco Ruimtebouw Directeur Hafkon
W.W.A.T. Hofstede Vos (1966) Directeur Janssen de Jong Project Development Directeur Eigen Woning Plan W. Bonafacio (1958) Directeur Curaçaose Wegenbouw Maatschappij Directeur Bonairiaanse Wegenbouw Maatschappij Ing. K.E. Verbist (1978) Directeur Mijnmaatschappij Curaçao Directeur Betonindustrie Brievengat Ing. F.G. van der Woude (1952) Directeur Algemeen Bouwbedrijf Aruba M. Daems (1948) Directeur Arubaanse Wegenbouw Maatschappij J. Boekaar (1964) Directeur Windward Roads Directeur Saba Roads & Construction BV Directeur Statia Roads & Construction Directeur Sancoro SARL