Jaarverslag 2014 Afvalsturing Friesland NV

Jaarverslag 2014 Afvalsturing Friesland NV

Omrin is de handelsnaam van Afvalsturing Friesland NV Versie: definitief Datum: maart 2015 ______________________________________________________________________________________ Jaarverslag 2014 Afvalsturing Friesland NV

Inhoud

______________________________________________________________________________________

Aanbieding jaarverslag Bericht van de Raad van Commissarissen aan de Algemene Vergadering ............................ Samenstelling van de Raad van Commissarissen .........................................................

4 6

Verslag van de directie Inleiding .......................................................................................................... Hoofdlijnen financiële ontwikkelingen ..................................................................... Transitie naar een circulaire economie: het landelijk kader ........................................... Afvalstoffenbelasting .......................................................................................... Landelijk Afvalbeheerplan .................................................................................... Hoogwaardige recycling ....................................................................................... Energie uit afval ................................................................................................ Samenwerking in publiek verband ........................................................................... Bedrijfsvoering Ecopark De Wierde en REC ................................................................ Kwaliteit, arbo, veiligheid en milieu ........................................................................ Bewustwording en transparantie........................................................................... Duurzaam personeelsbeleid en social return .............................................................. Ondernemingsraad en CAO-ontwikkelingen..................................................... ......... Ten slotte ........................................................................................................ Juridische structuur ............................................................................................ Kerngegevens en kengetallen ................................................................................

7 7 8 9 10 11 13 14 15 16 17 17 18 18 19 20

Jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december 2014 na resultaatbestemming ............................ Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2014 ................................................... Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2014 ............................................................ Toelichting op de geconsolideerde balans, de geconsolideerd winsten verliesrekening en het geconsolideerd kasstroomoverzicht ................................ Grondslagen voor de consolidatie ........................................................................... Algemene grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening ................... Grondslagen voor de waardering van activa en passiva ................................................. Grondslagen voor de bepaling van het resultaat .......................................................... Grondslagen voor de opstelling van het geconsolideerd kasstroomoverzicht ........................ Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde balans ............................ Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde winsten verliesrekening ..... Overige toelichtingen .......................................................................................... Vennootschappelijke balans per 31 december 2014 na resultaatbestemming ....................... Vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2014 .............................................. Toelichting op de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening ........................ Toelichting op de onderscheiden posten van de balans ................................................. Toelichting op de onderscheiden posten van de winsten verliesrekening .......................... Ondertekening van de jaarrekening .........................................................................

23 25 26 27 28 28 29 31 31 32 37 38 39 41 42 42 45 46

Overige gegevens Statutaire regeling betreffende de bestemming van het resultaat .................................... Voorstel tot bestemming van het resultaat over het boekjaar 2014 .................................. Resultaatbestemming voorgaand boekjaar 2013 .......................................................... Controleverklaring van de onafhankelijke accountant ...................................................

47 48 48 49

______________________________________________________________________________________ Jaarverslag 2014 Afvalsturing Friesland NV

Inhoud

______________________________________________________________________________________


Bericht van de Raad van Commissarissen ______________________________________________________________________________________

Bericht van de Raad van Commissarissen aan de Algemene Vergadering Jaarrekening Hierbij bieden wij u het jaarverslag van Afvalsturing Friesland NV over 2014 aan. Deloitte Accountants heeft de jaarrekening gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien. Deze verklaring is elders in dit jaarverslag opgenomen. Wij hebben de jaarrekening 2014 in onze vergadering van 20 maart 2015 in aanwezigheid van de accountant besproken. Deze bespreking is vooraf gegaan door een gezamenlijk overleg van de auditcommissie van onze Raad van Commissarissen met de directie en de accountant. In dit overleg is van gedachten gewisseld over de belangrijkste bevindingen van de accountant wat betreft de ontwikkeling en de kwaliteit van het resultaat, de ontwikkeling van de balansposten en vermogenspositie, significante risico’s en betrouwbaarheid van de (administratieve) beheersorganisatie. Op basis van de opgestelde jaarstukken, het accountantsverslag en de toelichting van de directie en de accountant heeft de auditcommissie positief geoordeeld over de jaarrekening 2014. Overeenkomstig het voorstel van de statutair directeur stellen wij u voor deze jaarrekening vast te stellen en décharge te verlenen aan de directie voor het gevoerde bestuur en aan de commissarissen voor het door hen uitgeoefende toezicht in 2014. Toezicht De al een aantal jaren bij Afvalsturing Friesland toegepaste werkwijze waarin onder verantwoordelijkheid van de Raad van Commissarissen een auditcommissie en een remuneratiecommissie werkzaam zijn, is in het afgelopen jaar geformaliseerd. Voor beide commissies met elk drie commissarissen als lid, is een reglement vastgesteld waarin de samenstelling, taken en bevoegdheden en de relatie tussen deze commissies en de RvC zijn vastgelegd. Met de reglementen is voorzien in een eenduidige en afgebakende rolverdeling in het kader van onze toezichthoudende rol bij Afvalsturing Friesland. De auditcommissie is in 2014 vier keer in vergadering bijeen geweest. Overeenkomstig de binnen Afvalsturing Friesland toegepaste planning- en controlcyclus zijn in deze vergaderingen onder meer het jaarplan voor 2014, de jaarrekening 2013 en de concept-begroting voor 2015 behandeld. De auditcommissie heeft over elk van deze stukken een positief advies aan de Raad van Commissarissen afgegeven. Verder heeft de commissie een voorstel aan de Raad van Commissarissen gedaan voor een reglement voor de auditcommissie. Tenslotte heeft de auditcommissie, gelet op het sterk toegenomen belang van informatie- en communicatietechnologie (ICT) voor de bedrijfsvoering van Omrin en daarmee de relevantie voor de toezichthoudende functie van de Raad, aandacht besteed aan de ICT-infrastructuur van Omrin. In vervolg daarop is in een tweede bijeenkomst specifiek stilgestaan bij de beheersing van potentiële risico’s op ICT-gebied bij Omrin. De auditcommissie heeft van haar bevindingen over het vorenstaande verslag gedaan aan de Raad, met als conclusie dat de ICT-omgeving bij Omrin en in het bijzonder de wijze waarop ICT-risico’s tot een minimum worden beperkt, een gedegen indruk maakt. De remuneratiecommissie heeft in 2014 vier keer vergaderd. In deze vergaderingen zijn de doelstellingen voor de statutair directeur voor 2014 vastgesteld en zijn de gerealiseerde doelstellingen over 2013 beoordeeld. Verder heeft de commissie een voorstel aan de Raad gedaan voor een reglement voor de remuneratiecommissie en heeft ze advies uitgebracht over het functionerings- en beoordelingskader van de algemeen directeur. De Raad van Commissarissen is gedurende het verslagjaar acht keer in vergadering bijeen geweest. In deze vergaderingen zijn in de eerste plaats de financieel relevante stukken (jaarplan 2014, jaarrekening 2013 en begroting 2015) besproken en - overeenkomstig de daarover uitgebrachte adviezen door de auditcommissie – positief beoordeeld. ______________________________________________________________________________________ Jaarverslag 2014 Afvalsturing Friesland NV

4

Bericht van de Raad van Commissarissen ______________________________________________________________________________________ De voor de bedrijfsvoering van de activiteiten op Ecopark De Wierde en bij de ReststoffenEnergieCentrale (REC) relevante ontwikkelingen zijn een vast onderwerp van bespreking in de Raad. In dat kader zijn onder meer aan de orde geweest de met ingang van 2015 gestarte nascheiding van de drankenkartons uit het huishoudelijk restafval, de toekomst van de voorbehandeling van de organische natte fractie voordat deze wordt vergist en omgezet in energie en de daarmee gemoeide financiële aspecten en de ongeplande stops die zich bij de REC hebben voorgedaan. Onze Raad heeft met de directie van gedachten gewisseld over het realiseren van een gasopwerkingsinstallatie op Ecopark De Wierde en hiermee ingestemd op basis van de daarvoor door de directie uitgewerkte plannen. Op ons verzoek heeft de directie ons nader geïnformeerd over de auditstructuur bij Omrin, onder andere ten aanzien van de auditing voor de kwaliteit-, milieu- en arbonormering, de beheersmaatregelen op het gebied van kwaliteit, arbeidsomstandigheden, veiligheid en milieu (KAVM) en de controle op het financieel beheer. Onze conclusie is dat de beheers- en controlemaatregelen binnen de respectievelijke organisatieonderdelen van Omrin goed op orde zijn. Vast terugkerend agendapunt in onze vergaderingen zijn de monitoringsrapportages van gemelde bijna-ongevallen, van ongevallen die al dan niet tot verzuim leiden en van milieu-incidenten. Mede afgaand op het groeiend aantal meldingen van bijna-ongevallen constateren we dat het door de directie geïnitieerde traject om samen met de medewerkers het veiligheidsbewustzijn binnen Omrin op een hoger niveau te brengen, resultaat heeft. Samen met de directie blijven wij als Raad alert op potentiële verbetermogelijkheden als het gaat om de veiligheid op de werkvloer en de veiligheidscultuur binnen Omrin. Een delegatie van onze Raad heeft in het afgelopen jaar twee keer uitvoerig van gedachten gewisseld met de directievertegenwoordiger voor KAVM-zaken bij Omrin en daarvan verslag uitgebracht in onze Raad. De commissaris die namens onze Raad eerste aanspreekpunt voor de Ondernemingsraad (OR) is, heeft in januari deelgenomen aan het jaarlijkse overleg tussen de statutair bestuurder en de OR waarin de algemene gang zaken van de onderneming en de verwachte bedrijfsontwikkelingen worden besproken. In september is het jaarlijkse informeel overleg tussen de OR en onze Raad gehouden. In dit overleg heeft een constructieve gedachtenwisseling plaatsgevonden over de aandachtspunten die door de OR-leden zijn aangedragen en vragen vanuit onze Raad. Samenstelling en functioneren van de Raad In de samenstelling van onze Raad hebben zich in het afgelopen jaar geen wijzigingen voorgedaan. In het najaar van 2014 is besloten tot het houden van een zelfevaluatie van het functioneren van onze Raad, waarbij wij ons hebben laten begeleiden door een extern bureau. Het evaluatiegesprek is gehouden op 6 februari 2015. Ten slotte Terugkijkend op het verslagjaar stellen wij vast dat Afvalsturing Friesland er opnieuw in is geslaagd om een substantiële bijdrage te leveren aan de realisatie van haar duurzaamheidsdoelstellingen en het sluiten van ketens als het gaat om recycling van afval en de productie van duurzame energie. Dit terwijl de kosten voor be- en verwerking van het huishoudelijk afval voor de gemeenten verder verlaagd konden worden. Wij spreken onze waardering uit voor de inspanningen die de directie en medewerkers van Afvalsturing Friesland daarvoor hebben geleverd en voor hun betrokkenheid bij de uitvoering van hun werkzaamheden gedurende het verslagjaar 2014. Namens de Raad van Commissarissen, mevr. J.G. Vlietstra, president-commissaris

Leeuwarden, 20 maart 2015


5

Samenstelling van de Raad van Commissarissen ______________________________________________________________________________________

mevr. J.G. Vlietstra

president-commissaris, benoemd door de Raad van Commissarissen, lid sinds 1 februari 2013, tevens voorzitter van de remuneratiecommissie

J. Bosma

benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders overeenkomstig een daartoe bindende voordracht namens de Friese gemeenten, lid sinds 1 januari 2009, herbenoemd per 1 januari 2013, tevens lid van de auditcommissie

W.J.K. Brugman

benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders overeenkomstig een daartoe bindende voordracht namens de Friese gemeenten, lid sinds 5 maart 2010, herbenoemd per 5 maart 2014, tevens lid van de auditcommissie

A. Smit

commissaris met in het bijzonder kennis en ervaring op het gebied van sociale verhoudingen, benoemd door de Raad van Commissarissen (o.b.v. versterkt aanbevelingsrecht van de Ondernemingsraad), lid sinds 1 januari 2008, herbenoemd per 1 januari 2012, tevens lid van de remuneratiecommissie

K.J.P. Stigter

benoemd door de Raad van Commissarissen, lid sinds 1 december 2007, herbenoemd per 1 december 2011 tevens lid van de remuneratiecommissie

R.J. Stol

benoemd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders overeenkomstig een daartoe bindende voordracht namens de Friese gemeenten, lid sinds 1 januari 2008, tevens plaatsvervangend voorzitter, herbenoemd per 1 januari 2012, tevens voorzitter van de auditcommissie


6

Verslag van de directie ______________________________________________________________________________________ Inleiding Circulaire economie, sluiten van kringlopen, efficiencyvoordeel, maatschappelijk verantwoord ondernemen: dat het voor Omrin niet bij fraaie woorden en mooi geformuleerde doelstellingen blijft, maar dat zij er daadwerkelijk in slaagt om concrete activiteiten te ontwikkelen en uit te voeren die tot een duurzamere samenleving en lager kostenniveau leiden, wordt in onderstaande terugblik op 2014 toegelicht. Hoofdlijnen financiële ontwikkelingen Mede als gevolg van het uitgangspunt om de bedrijfsvoering van Afvalsturing Friesland te optimaliseren en het waar mogelijk doorvoeren van structurele kostenverbeteringen, is over 2014 een nadelig netto concernresultaat gerealiseerd van € 1,8 miljoen (in 2013 2,3 miljoen positief). Deze resultaatontwikkeling moet derhalve worden beoordeeld in de context van enkele specifieke eenmalige kostenfactoren die van substantiële invloed zijn op het resultaat over het afgelopen jaar. Het belangrijkste negatieve effect wordt veroorzaakt door de afwaardering van een gedeelte van de wasinstallatie. Deze installatie maakt onderdeel uit van de scheidings- en bewerkingsinstallatie op Ecopark De Wierde en wordt ingezet voor de wassing van de organische natte fractie die via nascheiding uit het huishoudelijk restafval wordt gehaald, voordat deze stroom in de bioreactoren wordt vergist. Waar de nascheiding en vergisting worden gekenmerkt door een gedegen exploitatie, hebben de met de wassing gemoeide kosten zich dusdanig ontwikkeld dat besloten is tot aanpassing van deze processtap. Deze aanpassing omvat het buiten gebruik stellen van een aantal installatieonderdelen in de wassing en het implementeren van droge voorbehandeling van de organische fractie. Deze toekomstgerichte oplossing levert een significante en structurele kostenbesparing op, maar gaat wel gepaard met een onvermijdelijke afwaardering van een gedeelte van de bestaande wasinstallatie van € 2,8 miljoen voor belasting. Een tweede eenmalige kostenfactor van betekenis vloeit voort uit de per 1 januari 2015 ingevoerde belasting op het verbranden van afval. Omrin kan weliswaar gebruik maken van de overgangsregeling voor voorraden brandbaar afval die op Ecopark De Wierde zijn opgeslagen (zie ook verderop in dit verslag), maar de op grond hiervan geldende belastingvrijstelling geldt alleen voor het voor 31 december 2014 opgeslagen brandbaar afval dat voor 1 juli 2015 bij de REC wordt afgeleverd. Over de resterende voorraad moet wel verbrandingsbelasting worden afgedragen. In verband daarmee is een extra reservering gevormd ter grootte van een bedrag van € 0,7 miljoen voor belasting. Tenslotte wordt het resultaat van 2014 nadelig beïnvloed door de afwaardering in verband met voorgenomen verkoop van grond en opstallen nabij Lemmer. In het verleden heeft het bedrijf Stuurwiel Bagger- en Slibbewerking B.V., waarvan eenderde deel van de aandelen door Bouw- en Reststoffen Friesland B.V. worden gehouden (een volledige dochtervennootschap van Afvalsturing Friesland), deze grond en opstallen aangekocht vanwege de beoogde ontwikkeling voor zandwinning en berging van baggerslib. De marktontwikkelingen van de afgelopen jaren hebben ertoe geleid dat de gezamenlijke aandeelhouders van Stuurwiel Bagger- en Slibbewerking B.V. hebben besloten tot verkoop. Vanwege de verwachte lagere verkoopwaarde dan de boekwaarde heeft een afwaardering met betrekking tot deze grondpositie plaatsgevonden met een nadelig effect van € 0,7 miljoen voor belasting ten laste van Afvalsturing Friesland. De vanaf 2007 ingezette verlaging van het uniform tarief voor huishoudelijk restafval, die in de achterliggende jaren bijna jaarlijks een vervolg kreeg, kon ook in 2014 worden gerealiseerd. Het voor 2013 geldende uniform tarief voor het huishoudelijk restafval van € 97,50 per ton daalde in 2014 tot € 90 per ton. Dit is mede het gevolg van de samen met onze aandeelhouders gemaakte keuzes om zowel nascheiding als eindverwerking met energieterugwinning in eigen beheer uit te voeren en niet afhankelijk te zijn van veelal grillige ontwikkelingen op de afvalmarkt. Onderdeel van het uniform tarief is het verwerkingstarief, dat in 2014 € 75 per ton bedroeg. Naast deze component bestaat het uniform tarief uit een bedrag voor logistieke kosten, een bedrag voor centrale overheadkosten en winst en risico. In de aandeelhoudersvergadering van 27 juni 2014 is door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders als onderdeel van de begroting 2015 ingestemd met verlaging van het uniform tarief voor het huishoudelijk restafval in 2015 tot een bedrag van € 80 per ton. Het verwerkingstarief voor 2015 bedraagt € 65 per ton. ______________________________________________________________________________________ Jaarverslag 2014 Afvalsturing Friesland NV

7

Verslag van de directie ______________________________________________________________________________________ Het uniform tarief voor het gft-afval, waarvan de verwerking grotendeels door Orgaworld wordt uitgevoerd, was in 2014 € 59,50 per ton en is in 2015 niet gewijzigd. Ten opzichte van 2013, toen een omzet werd behaald van € 83,2 miljoen, is de omzet in 2014 met een bedrag van € 3,5 miljoen toegenomen tot € 86,7 miljoen. De omzet neemt af door de daling van het uniform tarief dat aan de gemeenten in rekening wordt gebracht voor de be- en verwerking van het huishoudelijk restafval, maar de bijdrage aan de omzet van de grotere hoeveelheid afval die door Omrin in 2014 in vergelijking met 2013 is verwerkt en de verder toegenomen productie van kunststof verpakkingsafval in de nascheidingsinstallatie heeft per saldo geresulteerd in de hiervoor vermelde omzetstijging. Het balanstotaal is per einde 2014 gedaald tot € 227 miljoen (in 2013: € 240 miljoen). Deze daling is een gevolg van het hogere bedrag aan afschrijvingen dan het investeringsbedrag in 2014, na een meerjarige periode van grote investeringen in verband met de REC. Door de daling van het balanstotaal is de solvabiliteit (groepsvermogen/balanstotaal) over het afgelopen jaar licht gestegen tot 18,5% (in 2013: 18,2%). Om de financierbaarheid van de vennootschap op peil te houden is met de financiers afgesproken dat een deel van de verstrekte leningen een achtergesteld karakter heeft (ultimo 2014: € 14.300.000) en dat dit deel van de leningen mag worden meegeteld in een aangepaste solvabiliteitsberekening (/balanstotaal). Per 31 december 2014 is de aangepaste solvabiliteit met 24,8% licht gestegen ten opzichte van 2013 (24,7%) door daling van het balanstotaal. Daarmee voldoet Afvalsturing Friesland ruimschoots aan de afspraak met de financiers dat deze aangepaste solvabiliteit niet onder de 20% zal dalen. Op basis van periodiek opgestelde liquiditeitsbegrotingen wordt beoordeeld wat de liquiditeitsbehoefte van Afvalsturing Friesland is en wordt aan de hand daarvan eventueel financiering aangetrokken. Afvalsturing Friesland voert een beleid om haar renterisico’s die voortkomen uit de afgesloten leningen te beperken. De hierbij gebruikte financiële instrumenten zijn er op gericht om de gevolgen van renteschommelingen beperkt te houden. Voor nadere informatie over de juridische structuur van Afvalsturing Friesland en de kengetallen wordt verwezen naar de pagina’s 19 en 20. Transitie naar een circulaire economie: het landelijk kader Kernachtiger dan de programmatitel “Van Afval Naar Grondstof” (VANG) kan het overheidsbeleid op afvalgebied voor de komende jaren niet worden omschreven. Het programma VANG omvat het afval- en grondstoffenbeleid van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M) en heeft als hoofddoel het bevorderen van de transitie naar een circulaire economie. Dit is een economisch systeem dat de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen en het behoud van natuurlijke hulpbronnen als uitgangspunt neemt en waardecreatie in iedere schakel van het systeem nastreeft. In januari 2014 heeft de staatssecretaris van I&M een nadere uitwerking van het programma VANG aan de Tweede Kamer voorgelegd, met als belangrijkste doelen: meer duurzame producten op de markt brengen, duurzamer consumeren en beter recyclen. Met name de laatstgenoemde doelstelling hangt nauw samen met de strategische koers van Omrin en de daaruit voortvloeiende operationele activiteiten. Vanuit deze invalshoek richt het VANG-programma zich in de eerste plaats op verbetering van de afvalscheiding en inzameling, concreet vertaald in actiepunten om de hoeveelheid Nederlands restafval in verbrandingsinstallaties te minimaliseren, de gemeenten te faciliteren bij de verbetering van afvalscheiding en inzameling, huishoudens te inspireren om afval beter te scheiden en afval uit kantoren, winkels en openbare ruimten te scheiden. Het eerder door het kabinet geformuleerde doel om in 2015 60-65% van het huishoudelijk afval te scheiden is voor de middellange termijn (2020) aangescherpt tot 75% afvalscheiding.


8

Verslag van de directie ______________________________________________________________________________________ Een tweede in dit verband relevante doelstelling die in het VANG-programma verder wordt uitgewerkt is dat het afvalbeleid zich moet richten op (meer) hergebruik van grondstoffen. Concreet worden dan genoemd het opsporen en wegnemen van onnodige belemmeringen in weten regelgeving, het stimuleren van het onder voorwaarden (eerder) geven van de status van grondstof aan een afvalstof, het bevorderen van recycling door een Europees gelijk speelveld voor afval en door het scheppen van ruimte voor innovatie in weten regelgeving en normen. Als actiepunten ter uitvoering van de derde voor Omrin belangrijke operationele doelstelling – de aanpak van specifieke ketens en afvalstromen – worden in het VANG-programma vermeld het inrichten van een steunpunt ketenaanpak, het aanjagen van specifieke ketens zoals de kunststofketen, het stimuleren van hoogwaardige recycling per keten en de hoogwaardige inzet van reststromen van biomassa.

(bron: brief Staatssecretaris I&M aan de Tweede Kamer d.d. 28 januari 2014)

In samenwerking tussen de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de Nederlandse vereniging voor afval- en reinigingsmanagement (NVRD) en het ministerie van I&M is een visie op het beheer van huishoudelijk afval opgesteld. In dit Publiek Kader Huishoudelijk Afval 2025 is een gedeeld toekomstbeeld voor 2025 ontwikkeld, met als kern het sluiten van huishoudelijke producten materiaalketens. Om deze visie uit te voeren is het Uitvoeringsprogramma VANG Huishoudelijk Afval ontwikkeld, dat op 1 januari 2015 van start is gegaan. Dit programma bestaat uit vier actielijnen met een breed scala aan activiteiten. Een voor de Friese gemeenten – en daarmee ook voor Omrin - belangrijke actielijn is het formuleren van ambitieuze doelstellingen voor afvalpreventie, afvalscheiding, reductie van huishoudelijk restafval en recycling van huishoudelijk afval. Door middel van de unieke combinatie van bron- en nascheiding van de verschillende componenten uit het huishoudelijk afval wordt door Omrin invulling gegeven aan deze actielijn, onder het motto ‘Bronscheiding waar het moet, nascheiding waar het kan!’. Afvalstoffenbelasting In het VANG-programma worden financiële prikkels nodig geacht om gesloten ketens en circulariteit te stimuleren. Daarin past de (her)invoering van de belasting op het storten van afval per 1 april 2014. Deze stortbelasting, die aanvankelijk op 1 oktober 2014 van kracht zou worden, is vervroegd ingevoerd op 1 april 2014. ______________________________________________________________________________________ Jaarverslag 2014 Afvalsturing Friesland NV

9

Verslag van de directie ______________________________________________________________________________________ Daarmee ontstond ruimte voor de vanuit de afvalbranche en de Tweede Kamer bepleite verlaging van het voorgenomen tarief van € 51 per ton. Het definitieve tarief voor 2014 werd vastgesteld op € 17 per ton. Tegelijkertijd is in het voorjaar van 2014 door het ministerie van Financiën opdracht verleend voor een onderzoek naar mogelijke alternatieven die moeten resulteren in een structurele opbrengst van de afvalstoffenbelasting van € 100 miljoen per jaar. Dit omdat invoering van alleen een belasting op het storten van afval zowel in financieel opzicht als vanwege het ‘vergroenend’ effect als onvoldoende werd aangemerkt. Op basis van dit onderzoek is de Tweede Kamer in juli 2014 geïnformeerd over het voornemen van de staatssecretaris van Financiën om het afval dat door Nederlandse bedrijven en door gemeenten wordt aangeboden om te storten of te verbranden, te belasten met een tarief van € 13 per ton. De staatssecretaris verwacht dat met de afvalstoffenbelasting in deze vorm wel adequaat kan worden bijgedragen aan de beoogde financiële besparingen en realisatie van VANG-doelstellingen. Amendering van de plannen in de Tweede Kamer heeft ertoe geleid dat ook over geëxporteerd afval afvalstoffenbelasting verschuldigd is. Verder is voorzien in een overgangsregeling voor bedrijven die in 2014 brandbaar afval buiten hun verbrandingsinrichting hebben opgeslagen. Op grond van deze overgangsregeling kan ook Omrin het betreffende in voorraad opgeslagen brandbaar afval tot 1 juli 2015 ter verbranding bij de REC aanleveren zonder daarvoor het belastingtarief van € 13 per ton verschuldigd te zijn. De verbrandingsbelasting is op 1 januari 2015 van kracht geworden. Het afval dat de gemeenten bij Omrin ter be- en verwerking aanbieden, wordt niet integraal verbrand in de REC maar wordt eerst nagescheiden op Ecopark De Wierde. Dit levert een reductie van het brandbaar restafval op van circa 20 tot 30%. Om die reden hoeft Omrin het tarief van de verbrandingsbelasting niet integraal aan de gemeenten door te berekenen. Voor 2015 betekent dit dat Omrin de gemeenten een toeslag van € 10 per ton in rekening brengt in plaats van het landelijke tarief van € 13 per ton. Landelijk Afvalbeheerplan Het integrale overheidsbeleid voor afvalbeheer is vastgelegd in het Landelijk Afvalbeheerplan 2009-2021 (LAP2). Omrin heeft gebruik gemaakt van de inspraakmogelijkheid op de in het voorjaar van 2014 ter inzage gelegde voorgenomen wijziging van LAP2. Deze wijziging was nodig vanwege de implementatie van de nieuwe Europese Kaderrichtlijn afvalstoffen en de koppeling met het VANGprogramma. In onze reactie hebben wij aandacht gevraagd voor de ons inziens te grote nadruk die in de voorgenomen wijziging op het middel (bronscheiding of nascheiding) wordt gelegd in plaats van op het beoogde doel, namelijk maximaal materiaalhergebruik. Bron- en nascheiding van kunststof verpakkingen zijn kwalitatief gelijkwaardige vormen van scheiding, waarbij het belang van nascheiding in relatie tot de hergebruiksdoelstellingen van het VANG-programma onmiskenbaar is. De in de Nota van Aanpassing opgenomen reactie van het ministerie van I&M was voor ons teleurstellend, omdat zonder voorbehoud wordt gesteld dat “installaties waar huishoudelijk afval wordt nagescheiden nauwelijks materiaal afvoeren voor recycling”. Omrin laat met haar nascheidingsinstallatie zien dat de feiten volstrekt anders zijn. Circa 30% van het huishoudelijk restafval wordt in onze scheidingsinstallatie nagescheiden en hergebruikt. Nagescheiden componenten uit het huishoudelijk restafval zijn metalen, kunststof verpakkingen, mineralen (zand en steenachtig materiaal) en de organische natte fractie. Deze laatste component wordt vergist waarbij biogas geproduceerd wordt. In december 2014 heeft de staatssecretaris van I&M de wijziging van LAP2 vastgesteld, zonder dat ten aanzien van het vorenstaande een aanpassing heeft plaatsgevonden. Deze gehandhaafde onjuiste weergave van de werkelijke nascheidingsresultaten was voor ons aanleiding om hierover begin 2015 een met concrete cijfers onderbouwde brief naar de staatssecretaris van I&M te sturen, met een afschrift aan de vaste Kamercommissie voor Infrastructuur en Milieu. Daarbij hebben wij de staatssecretaris uitgenodigd voor een bedrijfsbezoek aan onze nascheidingsinstallatie op Ecopark De Wierde.


10

Verslag van de directie ______________________________________________________________________________________ Parallel aan het hiervoor vermelde wijzigingstraject is het afgelopen jaar begonnen met de voorbereiding van een nieuw LAP, dat in 2015 in werking moet treden. Het ministerie van I&M heeft daarvoor een evaluatieonderzoek naar LAP1 en LAP2 laten uitvoeren. Hieruit blijkt dat de meeste doelstellingen zijn bereikt en dat een belangrijke bijdrage is geleverd aan de vermindering van de emissies van de afvalsector. Het opstellen van LAP3 en het uitvoeren van het VANG-programma lopen gelijk op en zijn onderling verweven. Hoogwaardige recycling Onder het motto ‘Bronscheiding waar het moet, nascheiding waar het kan’ laat Omrin in samenwerking met de betrokken gemeenten zien dat de combinatie van scheiding aan de bron van een aantal deelstromen uit het huishoudelijk restafval en nascheiding van overige recyclebare deelstromen een hoog scheidingsrendement oplevert. Sorteeranalyses van het huishoudelijk restafval wijzen uit dat het ongescheiden restafval gemiddeld voor meer dan 30% uit gft-afval, voor circa 20% uit kunststoffen en voor circa 10% uit herbruikbaar papier bestaat. Daarnaast bevat dit afval nog de nodige hoeveelheden andere herbruikbare c.q. recyclebare deelstromen. Het gescheiden inzamelen van gft-afval, textiel, oud papier en glas kan worden geïntensiveerd door het aanpassen van inzamelstructuren, zoals daar door ons zusterbedrijf N.V. Fryslân Miljeu onder regie van de betrokken gemeenten met de proeven ‘zuiver inzamelen’ invulling aan wordt gegeven. Tegelijkertijd biedt onze nascheidingsinstallatie op Ecopark De Wierde de beste mogelijkheid om de daarvoor in aanmerking komende deelstromen – kunststof verpakkingsafval, drankenkartons (vanaf 1 januari 2015), metalen, minerale stoffen en organische natte fractie - uit het huishoudelijk restafval te halen. In 2014 is van de totale hoeveelheid van 421 kilogram huishoudelijk afval per inwoner, een hoeveelheid van 222 kilogram aan de bron gescheiden en een hoeveelheid van 51 kilogram nagescheiden. Per saldo blijft een hoeveelheid van 148 kilogram aan brandbaar restafval over. Deze scheidingsresultaten betekenen dat het recyclingsniveau in Friesland opnieuw is gestegen: van 64,6% in 2013 naar 64,8% in 2014. De nascheiding van het kunststof verpakkingsafval op Ecopark De Wierde heeft sinds de start ervan in 2009 een sterke groei doorgemaakt. Waar in het eerste jaar circa 15 kilogram per huishouden aan kunststoffen uit het huishoudelijk restafval werd gehaald, is deze hoeveelheid in 2014 toegenomen tot 49 kilogram per huishouden ofwel ruim 17.625 ton (bruto tonnage). Ten opzichte van 2013, toen in totaal 13.500 ton kunststof verpakkingsafval werd nagescheiden (40,3 kilogram per huishouden), betekent dit een stijging van ruim 20%. In onderstaande figuur is de groei van de nascheiding van kunststof verpakkingsafval vanaf 2009 geschetst.


11

Verslag van de directie ______________________________________________________________________________________ Uitgaande van de gegevens van Nedvang over bronscheiding van kunststof verpakkingsafval in 2013 zouden de Friese gemeenten bij een systeem van bronscheiding, op basis van de gemiddelden van de bronscheidingsgemeenten in Nederland, zijn uitgekomen op 19,6 kilogram per huishouden in plaats van de hiervoor genoemde 40,3 kilogram per huishouden door nascheiding. Als onderdeel van de afspraken die tussen het ministerie van I&M, het verpakkende bedrijfsleven en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) zijn gemaakt in het kader van de Raamovereenkomst Verpakkingen 2013-2022, wordt de regierol van de gemeenten vanaf 2015 uitgebreid. De gemeenten zijn vanaf dat moment niet alleen verantwoordelijk voor de inzameling, maar ook voor het sorteren van de door bron- of nascheiding separaat ingezamelde kunststoffen en – als een gemeente daarvoor kiest – voor de vermarkting van de gesorteerde stromen. In september 2014 hebben de gemeenten via een ledenraadpleging van de VNG ingestemd met de afspraken tussen het ministerie van I&M, het verpakkende bedrijfsleven en de VNG over de vergoeding voor het kunststof verpakkingsafval uit het Afvalfonds Verpakkingen voor de jaren 2015 tot en met 2019, die gedurende deze periode geleidelijk lager wordt (van € 817 in 2015 naar € 656 in 2019, totaal netto exclusief vermarkting). Op grond van de daartoe gesloten overeenkomsten tussen Omrin en de gemeenten die hun afval door Omrin laten nascheiden, neemt Omrin de verantwoordelijkheid op zich voor de gehele keten van de nascheiding van kunststof verpakkingsafval tot en met de aflevering van het kunststof verpakkingsafval dat voldoet aan de DKR-normen bij een gecertificeerde recycler. Deze verantwoordelijkheid vult Omrin al sinds 2012 in voor de gemeenten die het afval bij Omrin laten nascheiden. Met onze installatie wordt het kunststof verpakkingsafval nagescheiden in een mix aan harde kunststoffen (vooral flessen en flacons) en een foliestroom. De mixstroom wordt elders gesorteerd in de vijf voorgeschreven kunststofstromen van DKR-kwaliteit die vervolgens door verwerkers worden gerecycled. De foliestroom die op Ecopark De Wierde wordt nagescheiden is van een dusdanige DKRkwaliteit dat deze rechtstreeks kan worden afgezet bij de kunststofverwerkende industrie. De gerecyclede kunststoffen komen als eindproduct terug, onder meer als tuinmeubilair, kratten, speelgoed en fleeceproducten. In het afgelopen jaar is in Omrin-verband onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van een eigen sorteerinstallatie voor de nagescheiden mix aan kunststoffen. De resultaten van dit onderzoek wijzen uit dat er reële mogelijkheden zijn voor een rendabele exploitatie van zo’n installatie, eventueel in samenwerking met een of meer andere partijen. In 2015 zal de businesscase hiervoor verder worden uitgewerkt. In mei 2014 is een samenwerkingsovereenkomst ondertekend tussen Omrin en het bedrijf Inverko, dat is gespecialiseerd in het recyclen van kunststoffen. Met deze samenwerking, waarbij Omrin gesorteerde kunststofstromen aan Inverko levert, wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het sluiten van de kringloop waarin kunststoffen geen afval meer zijn maar grondstof voor nieuwe producten. De samenwerking biedt ook perspectief op realisatie van een nieuwe bedrijfsvestiging van Inverko bij Ecopark De Wierde. Aan het project ‘Closing the Loops: Recycling’, waarin naast Omrin en vorengenoemd bedrijf Inverko wordt deelgenomen door Philips, Lankhorst, Cumapol en Stenden Hogeschool, is medio 2014 een subsidie van maximaal € 400.000 door de provincie Fryslân toegekend. Ook het verpakkende bedrijfsleven zal hier een financiële bijdrage aan leveren. Dit project richt zich op de ontwikkeling van nieuwe producttoepassingen van kunststoffen uit het huishoudelijk restafval. Samen met de Noordelijke Hogeschool, het Van Hall Instituut en Stenden Hogeschool en het verpakkende bedrijfsleven is het proces in gang gezet voor het instellen van een leerstoel ‘hergebruik kunststof verpakkingsafval’. Deze leerstoel zal in maart 2015 officieel van start gaan en heeft tot doel het ontwikkelen van nieuwe producttoepassingen voor gerecyclede kunststoffen in Nederland. Op grond van de resultaten van de in 2013 uitgevoerde pilot met het gescheiden inzamelen van drankenkartons uit het huishoudelijk restafval en een aanvullende analyse van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken heeft de staatssecretaris van I&M medio 2014 aangegeven in overleg met de gemeenten en het verpakkende bedrijfsleven de mogelijkheden hiervoor te willen bespreken. ______________________________________________________________________________________ Jaarverslag 2014 Afvalsturing Friesland NV

12

Verslag van de directie ______________________________________________________________________________________ Dit overleg heeft ertoe geleid dat het Afvalfonds Verpakkingen heeft besloten de inzameling en recycling door gemeenten van drankenkartons als aparte stroom gedurende de periode 2015-2017 te vergoeden en daarvoor gedurende de periode 2015-2017 een vergoeding van € 398 per ton aan de gemeenten te betalen. Omdat deze vergoeding naar de mening van de VNG ontoereikend is voor alle kostencomponenten, heeft zij de gemeenten geadviseerd op basis van het eigen inzamelsysteem en verwachte opbrengsten een afweging te maken tussen het al dan niet separaat gaan inzamelen van drankenkartons. De gemeenten die hun huishoudelijk restafval aan Omrin leveren, hebben ervoor gekozen om met ingang van 2015 ook de drankenkartons door middel van nascheiding op Ecopark De Wierde uit het restafval te halen. Energie uit afval Het sluiten van kringlopen omvat naast het recyclen van afvalstoffen tot grondstof voor nieuwe producten ook de productie van energie uit afval. Ook op dat terrein hebben zich het afgelopen jaar de nodige ontwikkelingen bij Omrin voorgedaan. De organische natte fractie die uit de nascheiding van het huishoudelijk restafval overblijft, wordt na wassing vergist in de bioreactoren op Ecopark De Wierde. Het hierbij vrijkomende biogas wordt op dit moment, samen met de gestaag afnemende hoeveelheid stortgas, door middel van warmtekrachtkoppeling omgezet in elektriciteit. Vanwege de met de exploitatie van de wasinstallatie gemoeide hoge kosten is het afgelopen jaar in nauwe samenwerking met het hierbij betrokken personeel onderzoek gedaan naar een alternatief voor het huidige proces, met als doel een substantiële en structurele kostenbesparing te realiseren. Dit heeft geresulteerd in de keuze voor droge voorbehandeling van de organische natte fractie. De hieruit voortvloeiende afwaardering van de boekwaarde van het gedeelte van de huidige wasinstallatie dat in de nieuwe opzet niet meer nodig is, heeft zoals eerder in dit jaarverslag aangegeven een eenmalig nadelig effect op het resultaat over 2014. Van belang is evenwel dat door deze aanpassing de beoogde structurele besparing (op de kosten van energie, onderhoud en personeel) kan worden bewerkstelligd. De hiervoor beschreven aanpassing heeft geen gevolgen voor de productie van het biogas uit het huishoudelijk restafval. Om ook op dit punt de kringloop te kunnen sluiten, is op basis van de daarvoor opgestelde businesscase eind 2014 besloten tot de realisatie van een gasopwerkingsinstallatie op Ecopark De Wierde. Het belang hiervan wordt ook ingegeven door de medio 2015 aflopende MEP-subsidie op de productie van elektriciteit uit biogas. In de gasopwerkingsinstallatie zal het uit het afval geproduceerde stortgas en biogas worden opgewerkt tot biomethaan als brandstof voor het rijdend materieel en tot groen gas dat op het regionale aardgasnet kan worden ingevoed. Het ministerie van Economische Zaken heeft SDE-subsidie aan dit project toegekend, uit te keren in de vorm van een vergoeding per geproduceerde Nm3 hernieuwbaar gas. De gasopwerkingsinstallatie zal naar verwachting begin 2016 in bedrijf worden gesteld. In december 2014 is een eigen tankstation voor groen gas op Ecopark De Wierde in gebruik genomen. In eerste instantie fungeert dit station als tankpunt voor aardgas, maar na realisatie van de gasopwerkingsinstallatie zal het rijdend materieel van Omrin op deze locatie biomethaan uit afval tanken, zodat we ook wat het transport betreft aan onze duurzaamheidsdoelstelling invulling kunnen geven. De officiële ingebruikname is gecombineerd met een minisymposium over de toepassingsmogelijkheden van groen gas. Overeenkomstig de eerdere besluitvorming zijn het afgelopen jaar de voorbereidingen van start gegaan voor het realiseren van een tweede turbine bij de REC in Harlingen. Deze turbine maakt het mogelijk om het resterende deel van de nu nog niet nuttig toegepaste stoom die door het verbranden van het afval wordt geproduceerd, in duurzame energie om te zetten. Voor de verschillende installatieonderdelen zijn leveranciers geselecteerd en is de engineering verder uitgewerkt. ______________________________________________________________________________________ Jaarverslag 2014 Afvalsturing Friesland NV

13

Verslag van de directie ______________________________________________________________________________________ Met het verlenen van de vereiste omgevingsvergunning, waarvoor de aanvraag medio 2014 is ingediend, is extra proceduretijd gemoeid vanwege de hiermee samenhangende planologische aspecten. Niettemin is de verwachting dat de turbine in 2016 kan worden gerealiseerd. Samenwerking in publiek verband De recyclingsresultaten die Omrin met haar nascheidingsinstallatie realiseert, gecombineerd met de wijze van eindverwerking met energieterugwinning in de REC, maakt dat ook niet-Friese gemeenten in toenemende mate geïnteresseerd raken in het totaalconcept van Omrin. Dit wordt ingegeven door zowel de voordelen die dit concept qua duurzaamheid oplevert als in financiële zin. De groeiende interesse krijgt onder andere invulling door het proefondervindelijk betrekken van overheidspartijen bij onze nascheiding, zoals overheidsbedrijf Irado en haar gemeente Schiedam die met name de meerwaarde van nascheiding zien in randstedelijk gebied met veel hoogbouw. Deze samenwerking is samen met afvalverwerkingsbedrijf Twence uit Hengelo tot stand gekomen. Samenwerking krijgt een structurele invulling als het gaat om beoogd publiek partnerschap door toetreding van (samenwerkende) niet-Friese gemeenten als aandeelhouder(s) van Afvalsturing Friesland. Met de gemeenten Elburg, Ermelo, Harderwijk, Nunspeet, Oldebroek en Putten, samenwerkend in de gemeenschappelijke regeling Regio Noord-Veluwe (RNV), verloopt het overleg hierover constructief en wordt hierover in de eerste helft van 2015 definitieve besluitvorming verwacht door de huidige aandeelhouders van Afvalsturing Friesland en door de gezamenlijke RNVgemeenten. Door de samenwerking met RNV verzekert Omrin zich van langjarige levering van huishoudelijk restafval. Een vergelijkbare samenwerking - via Afvalbeheer Noord-Groningen – is kansrijk als het gaat om Appingedam en Delfzijl. Bij positieve besluitvorming hierover in 2015 volgen deze twee gemeenten de gemeenten De Marne, Eemsmond, Loppersum en Winsum, waarvan het huishoudelijk restafval al sinds 2010 door Omrin wordt nagescheiden en verwerkt. Mede door vorenstaande ontwikkelingen blijft de afvalportefeuille van Omrin kwantitatief en kwalitatief goed op orde. Vanwege de veranderingen in de colleges van burgemeester en wethouders van onze aandeelhoudende gemeenten na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014, zijn alle bestuurlijke vertegenwoordigers uitgenodigd voor een kennismakingsbijeenkomst in juni 2014. Tijdens deze bijeenkomst zijn presentaties gehouden over Omrin, het afvalbeleid en (inter)nationale ontwikkelingen en is een rondleiding bij de REC verzorgd. In december 2014 is gelegenheid geboden voor een bezichtiging van de nascheidingsinstallatie op Ecopark De Wierde. Om de samenwerking met onze Friese aandeelhouders zo objectief mogelijk te kunnen beoordelen en te kijken waar sterke punten en verbeterpunten liggen, is in het afgelopen jaar een klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd, waarbij met behulp van vragenformulieren en overleg is gestreefd naar een zo helder mogelijke analyse van de door de gemeenten ervaren kwaliteit van de door Omrin geleverde dienstverlening en hun beoordeling van beleidsmatige zaken waar Omrin bij betrokken is. Het onderzoek is uitgevoerd in het licht van de doelstelling dat Omrin voor tevreden klanten gaat, uitgedrukt in het cijfer 8. Op basis van de ontvangen input van onze klantgemeenten komt het behaalde eindcijfer, herleid naar Afvalsturing Friesland, uit op een gemiddelde van 7,47. Daarmee doet Omrin het zeker niet slecht, maar ligt er ook nog voldoende uitdaging voor verdere verbetering. Dit wordt aan de hand van concrete verbeterplannen opgepakt. In 2016 zal een nieuw klanttevredenheidsonderzoek worden gehouden. Samen met de Friese gemeenten is ter verwezenlijking van de hergebruiksdoelstellingen in het VANG-programma een bestuurlijke initiatiefgroep opgericht en is een ambtelijke VANG-werkgroep van start gegaan. Op initiatief van het ambtelijk contactpersonenoverleg is door een ambtelijke afvaardiging en Omrin een verkennend onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden van gemeentegrensoverschrijdende samenwerking bij de milieustraten.


14

Verslag van de directie ______________________________________________________________________________________ Uit het onderzoek blijkt dat met deze aanpak – uitgaande van een uniform verrekentarief per bezoeker - een optimale service aan burgers kan worden geboden waardoor het scheidings- en recyclingsrendement van afvalstoffen wordt vergroot en tevens efficiencywinst kan worden gerealiseerd. De rapportage is begin 2015 aan alle colleges aangeboden. Bij voldoende bestuurlijk draagvlak in de gemeenten volgt een verdere uitwerking. Bedrijfsvoering Ecopark De Wierde en REC Het afvalstoffenbeheer op Ecopark De Wierde omvat naast de nascheiding en vergisting van huishoudelijk restafval, ook de be- en verwerking van specifieke afvalstromen door dochterbedrijf Bouw- en Reststoffen Friesland B.V. Daarbij gaat het onder andere om veegvuil, kolkenslib, zeefzand en verontreinigde grond. De in 2014 verwerkte hoeveelheden wijken niet noemenswaardig af van de hoeveelheden in 2013. Afvalstoffen die niet nuttig kunnen worden toegepast of niet kunnen worden verbrand, worden gestort. De aanvoer naar de afvalberging op Ecopark De Wierde betreft met name de afvalstromen asbest, grondreinigingsresiduen, onbrandbaar industrieel afval en verontreinigde grond en bagger. Vanwege de herinvoering van de stortbelasting per 1 april 2014 was er gedurende het eerste kwartaal van 2014 een piek in de aanvoer van te storten afvalstoffen op onze afvalberging. Over geheel 2014 is ruim 116.000 ton afval op Ecopark De Wierde gestort. Nadat in 2013 in het kader van het jaarlijkse gewasonderzoek in de directe omgeving van Ecopark De Wierde in enkele grasmonsters verhoogde metaalgehalten waren gemeten, is door de gemeente De Friese Meren en de provincie Fryslân een vervolgonderzoek ingesteld. Uit de medio juni 2014 bekendgemaakte resultaten blijkt dat de verhoogde metaalgehalten niet verklaard kunnen worden door opname uit de bodem, maar waarschijnlijk het gevolg zijn van depositie vanuit de lucht door verwaaiing van metaalhoudend stof. Op Ecopark De Wierde zijn geen activiteiten geconstateerd die de verhoogde gehalten kunnen verklaren, bij enkele omliggende bedrijven daarentegen wel. Omrin blijft jaarlijks een gewasonderzoek uitvoeren. Bepalende factoren voor de exploitatie van de REC zijn de operationele beschikbaarheid van de verbrandingsinstallatie en de afzet van de energie die door verbranding van het afval wordt geproduceerd. Daarbij is ook de ontwikkeling van de olieprijs een factor van betekenis vanwege de invloed die dit heeft op de opbrengsten van de REC uit de energieafzet. De afname van stoom door Frisia is in 2014 aanzienlijk toegenomen als gevolg van verhoging van de zoutproductie en het verwerken van steenzout uit Duitsland. Met Frisia zijn meerjarige afspraken gemaakt over de afname van de door de REC geproduceerde energie. Vanwege het tussen Omrin en Frisia ontstane verschil van inzicht over de interpretatie van contractuele bepalingen is de rechter gevraagd hierover een oordeel te geven. Op het moment van afronding van dit jaarverslag bestond hierover nog geen duidelijkheid. De eerdergenoemde tweede turbine maakt het mogelijk om de energieafzet door de REC te optimaliseren. In het najaar van 2014 werd de REC drie keer geconfronteerd met een ongeplande stop en daaruit voortvloeiende stilstand als gevolg van schade aan de ketelwand. De in verband hiermee uitgevoerde reparatiewerkzaamheden laten onverlet dat tijdens de geplande onderhoudstop in mei 2015 in een structurele oplossing zal worden voorzien. De stops hebben niet geleid tot overschrijding van het op grond van de omgevingsvergunning toegestane aantal storingsuren per jaar. Overeenkomstig de daarover gemaakte afspraken tussen Omrin en LTO Noord, is in april 2014 de jaarlijkse rapportage uitgebracht van het door de Universiteit van Wageningen uitgevoerde biomonitoringsonderzoek in 2013. Evenals in voorgaande jaren is geconcludeerd dat er geen aanwijzingen zijn dat de emissie van de REC een aantoonbare bijdrage heeft geleverd aan de belasting van de onderzochte componenten (cadmium, kwik, PAK’s, dioxinen en fluoriden) in de directe omgeving van de installatie. In 2014 is in opdracht van het ministerie van Economische Zaken door de Universiteit van Wageningen in samenwerking met het RIVM een landelijk onderzoek uitgevoerd naar dioxines en PCB’s in eieren van particuliere kippenhouders. ______________________________________________________________________________________ Jaarverslag 2014 Afvalsturing Friesland NV

15

Verslag van de directie ______________________________________________________________________________________ Dit onderzoek bevestigt de conclusie van het in 2013 in opdracht van de gemeente Harlingen uitgevoerde onderzoek dat geen relatie is vastgesteld tussen aangetroffen dioxines in eieren bij kippenhouders in Harlingen en de aanwezigheid van de REC. In het landelijk onderzoek wordt geconstateerd dat eieren van particuliere kippenhouders in het algemeen hogere gehaltes aan dioxines en PCB’s bevatten dan eieren die in de winkel worden verkocht en dat geen aanwijzingen voor regionale verschillen zijn gevonden. Naar aanleiding van de ongerustheid die bij inwoners van Harlingen en omgeving is ontstaan over de hiervoor genoemde dioxines, hebben de gemeente Harlingen en de provincie Fryslân het RIVM verzocht om een onderzoek op leefniveau te doen naar de luchtkwaliteit in Harlingen en omgeving Recentelijk hebben de colleges van beide overheden in aanvulling daarop ingestemd met het gedurende een jaar continu monitoren van emissies van dioxines en furanen bij de REC. Kwaliteit, arbo, veiligheid en milieu (KAVM) In januari 2014 is bij Omrin de jaarlijkse auditronde uitgevoerd voor de certificaten ISO 9001 (kwaliteit), ISO 14001 (milieu) en OHSAS 18001 (arbeidsomstandigheden en veiligheid). Onderdeel van deze audit waren het hoofdkantoor in Leeuwarden, Ecopark De Wierde (waaronder de scheidings- en bewerkingsinstallatie, de technische dienst en vergunningvoorwaarden), de REC en de milieustraten in Leeuwarden, Grou, Terschelling, Oosterwolde en Damwoude. Deze audit leverde een positief totaalbeeld op met twee kritische tekortkomingen (ontbreken van een interne audit op twee milieustraten en geen aantoonbare beoordeling van leveranciers op arboen milieu-aspecten) en vijf niet-kritische tekortkomingen. Naar aanleiding van de audit is een plan van aanpak opgesteld en zijn corrigerende maatregelen getroffen. Deze maatregelen zijn door de externe auditor als afdoende aangemerkt waarna de certificaten opnieuw zijn verleend. Het in 2012 in gang gezette en in 2013 uitgevoerde traject om het veiligheidsbewustzijn binnen Omrin op een hoger niveau te brengen, heeft in 2014 een vervolg gekregen. Het veiligheidsysteem als zodanig staat niet ter discussie en is als goed en adequaat beoordeeld. In aanvulling op eerder geïnitieerde stappen ter verbetering van de bewustwording (zoals het houden van workshops voor de medewerkers en veiligheid als vast bespreekpunt in de diverse overlegstructuren terug laten komen), is ervoor gekozen om medewerkers uit alle geledingen binnen Omrin actief te betrekken bij het uitvoeren van inspectie- en observatierondes op de Omrinlocaties. Verder is met het bedrijf Stork informatie over bedrijfsveiligheid uitgewisseld. Het stijgende aantal meldingen van bijna-ongevallen heeft zich in 2014 doorgezet en bevestigt de verbeterde veiligheidscultuur binnen Omrin. Het vanuit de organisatie adequaat reageren op deze (meldingen van) bijna-ongevallen levert een belangrijke bijdrage aan het terugdringen van het aantal ongevallen en reduceert het aantal onveilige situaties waarin onze medewerkers terecht kunnen komen. Waar deze alertheid zich als bijna vanzelfsprekend vooral op de locaties richt waar met (grote) installaties wordt gewerkt, mogen ook minder voor de hand liggende werkplekken niet over het hoofd worden gezien. Concreet heeft dit zich onder andere vertaald in een aantal aanpassingen op het terrein van het hoofdkantoor in Leeuwarden waar ook rijdend materiaal wordt gestald, zoals het scheiden van gemotoriseerd en fietsverkeer, duidelijke bebording voor het dragen van reflectiekleding op de daarvoor aangewezen plaatsen en het aanpassen van looproutes. In mei 2014 hebben tien afvalbedrijven, waaronder Omrin, een veiligheidsweek georganiseerd waarin de veiligheid bij het lossen van afval centraal stond. Bij de loswerkzaamheden is de kans op veiligheidsincidenten relatief groot door de concentratie van mensen, materieel en activiteiten. Zowel op Ecopark De Wierde als bij de REC zijn chauffeurs actief bevraagd op veiligheidsaspecten, zoals het dragen van veiligheidskleding en de bekendheid met en naleving van het terreinreglement. Op vergunningengebied hebben zich op Ecopark De Wierde geen bijzondere ontwikkelingen voorgedaan. De in het kader van de handhaving van de vergunningvoorschriften uitgevoerde controles hebben behoudens een aantal (deels ongegronde) geurklachten niet geleid tot relevante aandachtspunten wat betreft de naleving van de geldende regels.


16

Verslag van de directie ______________________________________________________________________________________ De in december 2013 aan de REC verleende omgevingsvergunning voor uitbreiding van de vergunde capaciteit tot 280.000 ton is nog onderwerp van een beroepsprocedure bij de rechtbank. Hierover wordt in 2015 meer duidelijkheid verwacht. De tijdens de stops van de REC onvermijdelijke overschrijding van de toegestane hoeveelheid afval en tijdsduur van voorraadvorming resulteerde in het moeten betalen van een dwangsom. Omrin heeft hiertegen een bezwaarschrift ingediend. Inmiddels is in de vergunning zowel de opslagduur als de toegestane opslaghoeveelheid ingeval van stops verruimd. Bewustwording en transparantie Overeenkomstig haar strategische uitgangspunten hecht Omrin veel waarde aan transparantie en maatschappelijke betrokkenheid bij het realiseren van haar doelstellingen. De al jarenlang georganiseerde Himmelwiken zijn daar een goed voorbeeld van. In 2014 hebben in totaal ruim 8100 leerlingen van basisscholen in de gemeenten het Bildt, Ferwerderadiel, Heerenveen, Leeuwarden, Littenseradiel, Menameradiel, Ooststellingwerf en Opsterland hieraan meegedaan. Tijdens deze Himmelwiken worden lessen over het voorkomen van zwerfafval gegeven met behulp van lespakketten die Omrin samen met de Friese Milieufederatie heeft ontwikkeld en gaan leerlingen actief op pad om zwerfafval op te ruimen. In het streven naar Fryslân als meest duurzame provincie en het sluiten van de kringloop van gras en melk tot de omzetting van mest in biogas en minerale stoffen, hebben FrieslandCampina, Wetterskip Fryslân, E-Kwadraat en Omrin onder aanvoering van burgemeester Crone van de gemeente Leeuwarden elkaar gevonden in het ontwikkelen en stimuleren van concrete initiatieven op dit gebied. In april 2014 heeft Omrop Fryslân over de biogasontwikkelingen in Friesland een documentaire uitgezonden. In het najaar van 2014 is een breed opgezette publiekscampagne gestart over de nascheiding van kunststof verpakkingsafval door Omrin. Het belang om burgers hierover intensiever te informeren wordt vooral ingegeven door de voor veel burgers ‘onzichtbare’ nascheiding in plaats van bronscheiding. De campagne omvat een aparte website met een film over de nascheiding, regelmatige uitzending van commercials op Omrop Fryslân TV en informatie in de lokale media. Als hoofdsponsor van de Tall Ships Races die in juli 2014 in Harlingen van start gingen, heeft Omrin veertien jonge trainees de mogelijkheid geboden om mee te varen op het eerste traject naar Fredrikstad in Noorwegen. Tijdens deze tocht hebben de trainees gewerkt aan een opdracht voor het inzamelen en recyclen van afval dat aan boord vrijkomt. Op 4 en 11 oktober 2014 zijn voor alle geïnteresseerde inwoners van Friesland open dagen op respectievelijk Ecopark De Wierde en bij de REC gehouden. Het verloop van beide dagen en het aantal bezoekers (circa 1.200 op Ecopark De Wierde en circa 700 bij de REC) waren voor ons een bevestiging van de meerwaarde om als Omrin op deze manier naar buiten te treden. Halverwege het verslagjaar is het digitaal duurzaamheidsverslag van Omrin over 2013 uitgebracht (http://www.omrindigitaaljaarverslag.nl/). In dit verslag wordt vanuit de missie van Omrin (‘passie voor kringloop’) op overzichtelijke en beknopte wijze de rol van Omrin op duurzaamheidsgebied uiteengezet en kunnen belangstellenden de gepresenteerde informatie naar eigen behoefte benutten voor informatieve doeleinden. Jaarlijks worden de sterke punten en de verbeterpunten van het duurzaamheidsverslag geëvalueerd. Ook de Raad van Commissarissen is het afgelopen jaar bij deze evaluatie betrokken. Duurzaam personeelsbeleid en social return In mei 2014 is opnieuw een medewerkerbetrokkenheidsonderzoek bij Omrin gehouden. Voor de uitvoering en begeleiding van dit onderzoek is gebruik gemaakt van de diensten van het bureau Effectory. In het onderzoek is de mening van de medewerkers gevraagd over aspecten als de werkzaamheden, arbeidsomstandigheden, samenwerking met collega’s, verhouding met de leidinggevende, ontwikkelingsmogelijkheden en beloning. Rekening houdend met het feit dat het aantal deelnemers aan dit onderzoek flink hoger lag dan bij het laatstgehouden onderzoek twee jaar geleden (65% ten opzichte van 47% in 2012), is een cijfer 8 als oordeel voor de algemene tevredenheid van de medewerkers over Omrin een goed resultaat. In 2012 werd de algemene tevredenheid met een 7,9 beoordeeld. ______________________________________________________________________________________ Jaarverslag 2014 Afvalsturing Friesland NV

17

Verslag van de directie ______________________________________________________________________________________ Deze positieve uitslag laat onverlet dat er uit het onderzoek ook verbeterpunten naar voren komen, met name de behoefte aan verbetering van de samenwerking tussen de verschillende bedrijfsonderdelen. Als vervolg daarop zijn vanuit elke bedrijvengroep actieplannen opgesteld door werkgroepen van medewerkers. De implementatie van deze plannen is volop gaande. Duurzame inzetbaarheid van onze medewerkers blijft een belangrijk uitgangspunt, zeker gelet op de gestaag oplopende gemiddelde leeftijd van ons personeel en de functiebelasting die het werken in de afvalbranche in een aantal gevallen met zich brengt. Veel aandacht bij Omrin gaat in dit verband uit naar de functionerings- en beoordelingsgesprekken, trainingen en opleidingen, gezondheidsmanagement en in het verlengde daarvan adequate verzuimbegeleiding. Dat dit effect heeft, wordt bevestigd door het verzuimcijfer over 2014 van 2,6% (in 2013: 2,8%). Uit een in 2012 gehouden benchmark kwam het gemiddelde verzuim in de sector Afval & Milieu uit op 5,6%. Omrin blijft actief invulling geven aan haar maatschappelijke verantwoordelijkheid door het bieden van stage- en leerwerkplekken aan jongeren in het kader van hun beroepsopleiding op verschillende niveau’s en vanuit diverse disciplines. Er wordt in werkervaringsplaatsen voorzien, er wordt samengewerkt met SW-bedrijven en er is ruimte voor de inzet van vrijwilligers. Ondernemingsraad en CAO-ontwikkelingen In het afgelopen jaar zijn zeven overlegvergaderingen tussen de Ondernemingsraad (OR) en de algemeen directeur als bestuurder van Afvalsturing Friesland gehouden. In een van deze vergaderingen is, in aanwezigheid van de commissaris die op basis van het versterkte aanbevelingsrecht van de OR is benoemd, de algemene gang van zaken van de onderneming besproken. In de overlegvergaderingen zijn advies- en instemmingsaanvragen behandeld over ondermeer organisatiewijzigingen, uitbreiding van het privacyreglement, de realisatie van de tweede turbine bij de REC en aanpassing van het cafetariasysteem in verband met de invoering van de werkkostenregeling. Verder zijn de OR-leden betrokken bij het medewerkerbetrokkenheidsonderzoek en is met hen gesproken over relevante KAVM-ontwikkelingen, de jaarrekening 2013, het proces van werving en selectie en de jaarrapportages op het gebied van privacy en integriteit. In augustus 2014 is een akkoord bereikt tussen de werkgeversvereniging WENb en de vakbonden Abvakabo FNV en CNV Publieke Zaak over de CAO Afval & Milieu voor 2014-2015. Deze CAO heeft een looptijd van 16 maanden, van 1 september 2014 tot en met 31 december 2015. Belangrijkste onderdelen van de overeenkomst zijn een structurele loonsverhoging van 1,25% per 1 september 2014 en van 0,75% per 1 juni 2015, het met ingang van 2015 komen te vervallen van de resultaatafhankelijke uitkering en het gedeeltelijk omzetten van deze uitkering in een vaste eindejaarsuitkering. De personeelsbezetting zal naar verwachting in 2015 stabiel blijven ten opzichte van 2014. Ten slotte Samen met onze gemeenten en onze medewerkers hebben we in 2014 met concrete en zichtbare resultaten invulling weten te geven aan ons motto ‘Samen halen we alles eruit’. Er is een hoger scheidingsrendement gerealiseerd, het recyclingspercentage in Friesland is verder gestegen, het uniform tarief kon opnieuw worden verlaagd en onze klantgemeenten en medewerkers zijn tevreden over Omrin. Tegelijkertijd liggen er de nodige uitdagingen die in de komende jaren moeten worden opgepakt. Met de betrokkenheid en inzet van alle bij Omrin betrokken partijen zal Omrin binnen bedrijfseconomisch verantwoorde kaders verdere invulling aan haar strategische doelstellingen kunnen blijven geven. ir. J.W.G. Vernooij, algemeen directeur ______________________________________________________________________________________ Jaarverslag 2014 Afvalsturing Friesland NV

18

Juridische structuur Afvalsturing Friesland ______________________________________________________________________________________

Afvalsturing Friesland N.V.

Stichting Nazorg Ouwster haule (beheersstichting)

Afvalbeheer Noord Groningen (50%) Bouw - en Reststoffen Friesland B.V. BRF (100%)

Stuurwiel Grondreiniging B.V. (33,33%)

ASF-SBI B.V (100%)

Reststoffen Energie Centrale BV (100%)

Stuurwiel Bagger- en SlibbewerkingB.V. (33,33%)

ARF B.V. (100%)

SBI Friesland v.o.f.

Omrin Econvert B.V. (100%)

Econvert v.o.f. (33,3%)

(ARF 99,5%, ASF-SBI 0,5%)

B.V


19

Kerngegevens en kengetallen ______________________________________________________________________________________

Uniforme tarieven (in €) Restafval Gft-afval

Verwerkte hoeveelheden (x 1.000 ton) Restafval Friesland Restafval derden Gft-afval Bedrijfsafval Overige categorieën afval

Financiële kengetallen (x € 1.000) Omzet Resultaat Groepsvermogen Balanstotalen Aantal werknemers Mannen Vrouwen

2014

2013

2012

2011

2010

90,00 59,50

97.50 58,50

107,00 57,50

107,00 57,50

127,50 56,50

136 76 73 110 199 594

137 45 69 112 162 525

142 55 72 76 167 512

146 58 73 46 93 416

148 57 69 26 208 508

86.703 -1.760 41.939 226.523

83.246 2.255 43.794 240.124

83.296 1.183 41.634 246.492

67.407 3.525 40.546 248.390

81.232 3.977 40.179 251.226

195 30

195 32

198 37

200 37

320 44


20

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________


21

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________

JAARREKENING


22

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________

Geconsolideerde balans per 31 december 2014 na resultaatbestemming 31 december 2014 € 1.000 € 1.000

31 december 2013 € 1.000 € 1.000

194.768 543

208.060 776

Actief Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

195.311 Vlottende activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen

1.122 23.128 6.962

208.836 1.470 22.539 7.279

31.212

31.288

226.523

240.124


23

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________

Geconsolideerde balans per 31 december 2014 na resultaatbestemming 31 december 2014 € 1.000 € 1.000

31 december 2013 € 1.000 € 1.000

Groepsvermogen Aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen

41.939

43.794

Voorzieningen

12.424

12.228

Langlopende schulden

127.720

146.580

Kortlopende schulden

44.440

37.522

226.523

240.124

Passief


24

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________

Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2014 2014 € 1.000 Netto-omzet Som der bedrijfsopbrengsten Kosten van grond- en hulpstoffen, uitbesteed werk en andere externe kosten Lonen, salarissen en sociale lasten Afschrijvingen en waardeverminderingen Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten

2013 € 1.000

€ 1.000

86.703

€ 1.000

83.246 86.703

83.246

34.950 14.330

30.047 14.102

18.554 15.462

15.958 14.373 83.296

74.480

3.407

8.766

Financiële baten en lasten

-5.466

-5.840

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

-2.059

2.926

602

-770

-303

99

-1.760

2.255

Bedrijfsresultaat

Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Aandeel in het resultaat van nietgeconsolideerde ondernemingen

Resultaat na belastingen

Overzicht totaal resultaat Geconsolideerd netto resultaat na belastingen toekomend aan de rechtspersoon Totaal van de rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen als onderdeel van het groepsvermogen Totaal resultaat

-1.760

2.255

-

-

-1.760

2.255


25

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________

Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2014 (Volgens de indirecte methode) 2014 € 1.000 € 1.000

2013 € 1.000 € 1.000

3.407

8.766

18.554 196

15.958 -483

Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: Afschrijvingen en overige waardeveranderingen Mutaties voorzieningen Mutaties in werkkapitaal: Mutatie vorderingen Mutatie voorraden en onderhanden werk Mutatie schulden Kasstroom uit bedrijfsoperaties

-301 348 2.368

Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest Betaalde interest

-2.484 253 133 2.415

-2.098

24.572

22.143

45 -5.511

67 -5.907

Ontvangen dividend Betaalde winstbelasting

-5.466 230 314

-5.840 545 -184

Kasstroom uit operationele activiteiten

19.650

16.664

Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Uitgaven financiële vaste activa

-5.370 108 -300

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Ontvangsten uit langlopende leningen Aflossing langlopende schulden Mutatie rekening-courant krediet Betaald dividend Kasstroom uit financieringsactiviteiten

-7.007 4 -345 -5.562

2.500 -14.469 -2.341 -95

-7.348 4.000 -11.844 -334 -95

-14.405

-8.273

Saldo mutatie geldmiddelen

-317

1.043

Liquide middelen vorig jaar Liquide middelen dit jaar

7.279 6.962

6.236 7.279

-317

1.043

Mutatie liquide middelen


26

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________

Toelichting op de geconsolideerde balans, de geconsolideerde winsten verliesrekening en het geconsolideerd kasstroomoverzicht Algemeen Activiteiten De activiteiten van Afvalsturing Friesland NV, statutair gevestigd te Leeuwarden aan de Hidalgoweg 5, en haar groepsmaatschappijen bestaan voornamelijk uit:  taken op het gebied van de afvalverwijdering  het bewerken en verwerken van afvalstromen. Groepsverhoudingen Afvalsturing Friesland NV staat aan het hoofd van een groep rechtspersonen. Een overzicht van de gegevens, vereist op grond van de artikelen 2:379 en 2:414 BW, is onderstaand opgenomen: Geconsolideerde maatschappijen Naam ◦ ◦ ◦ ◦ ◦ ◦

Statutaire zetel Bouw- en Reststoffen Friesland BV ASF Scheidings- en Bewerkingsinstallatie Friesland BV ReststoffenEnergieCentrale BV Omrin Econvert BV Afvalverwerking Regio Friesland BV Scheidings- en Bewerkingsinstallatie Friesland VOF

Leeuwarden Leeuwarden Leeuwarden Leeuwarden De Bilt Oudehaske

Aandeel in het geplaatste kapitaal 100% 100% 100% 100% 100% 100%

Niet-geconsolideerde deelnemingen Naam ◦ ◦ ◦ ◦

Statutaire zetel Stuurwiel Grondreiniging BV Stuurwiel Bagger- en Slibbewerking BV Econvert VOF Afvalbeheer Noord Groningen BV

Oudehaske Oudehaske Drachten Leeuwarden

Aandeel in het geplaatste kapitaal 33 1/3% 33 1/3% 33 1/3% 50 %


27

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________

Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening van Afvalsturing Friesland NV zijn de financiële gegevens verwerkt van de tot de groep behorende maatschappijen. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van Afvalsturing Friesland NV. De financiële gegevens van Afvalsturing Friesland NV zijn verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening zodat, gebruikmakend van artikel 2:402 BW, is volstaan met een verkorte winst- enverliesrekening in de vennootschappelijke jaarrekening. De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen zijn volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. Belangen van derden in het vermogen en in het resultaat van groepsmaatschappijen zijn afzonderlijk in de geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking gebracht. De resultaten van nieuw verworven groepsmaatschappijen worden geconsolideerd vanaf de overnamedatum. Op die datum worden de activa, voorzieningen en schulden gewaardeerd tegen de reële waarden. De resultaten van afgestoten deelnemingen worden in de consolidatie verwerkt tot het tijdstip waarop de groepsband wordt verbroken.

Algemene grondslagen voor de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening De jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. In de toelichting op de onderscheiden posten van de balans wordt de reële waarde van het betreffende instrument toegelicht als die afwijkt van de boekwaarde. Indien het financiële instrument niet in de balans is opgenomen wordt de informatie over de reële waarde gegeven in de toelichting op de ‘Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen’. Voor de grondslagen van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost. De vennootschap past hedge accounting toe op basis van generieke documentatie. De vennootschap documenteert de wijze waarop de hedgerelaties passen in de doelstellingen van het risicobeheer, de hedgestrategie en de verwachting aangaande de effectiviteit van de hedge. De vennootschap dekt haar renterisico af door renteswaps. Het effectieve deel van financiële derivaten die zijn toegewezen voor kostprijshedge-accounting, wordt tegen kostprijs gewaardeerd. Voor het ineffectieve deel wordt het verschil tussen de kostprijs en de lagere reële waarde in de winst-en-verliesrekening verwerkt. Voor de toelichting van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de specifieke postgewijze toelichting. Onderstaand is het beleid van de groep opgenomen ten aanzien van financiële risico’s. Tevens worden de financiële derivaten van de groep en de hiermee verbonden financiële risico's toegelicht. ______________________________________________________________________________________ Jaarverslag 2014 Afvalsturing Friesland NV

28

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________ Renterisico Het renterisicobeleid heeft tot doel de renterisico’s die voortkomen uit de financiering van de vennootschap te beperken en daarmee tevens de netto-rentelasten te optimaliseren. Dit beleid vertaalt zich in een gewenst profiel van vastrentende en variabelrentende posities inclusief liquide middelen. Liquiditeitsrisico Periodiek worden liquiditeitsbegrotingen opgesteld. Door tussentijdse monitoring en eventuele bijsturing worden liquiditeitsrisico’s beheerst. In de liquiditeitsbegrotingen wordt rekening gehouden met beperkte beschikbaarheid van liquide middelen waaronder bankgaranties.

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en ontvangen investeringssubsidies. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met eventuele restwaarde. Investeringen in de stortcompartimenten op Ecopark De Wierde worden naar rato van het aangeleverde tonnage in relatie tot de totale stortcapaciteit afgeschreven. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikneming. Kosten voor periodiek groot onderhoud worden ten laste gebracht van het resultaat op het moment dat deze zich voordoen. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Financiële vaste activa De (niet-geconsolideerde) deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde, doch niet lager dan nihil. Deze waarde wordt berekend op basis van de grondslagen van Afvalsturing Friesland NV. Indien er bij een deelneming sprake is van een negatief eigen vermogen en er geheel of ten dele wordt ingestaan voor de schulden van de deelneming, wordt voor het aandeel in eventuele verdere verliezen een voorziening gevormd. De vorderingen op en leningen aan deelnemingen alsmede de overige vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Voorraden Voorraden grond- en hulpstoffen, gereed product en handelsgoederen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs op basis van fifo of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere nettoopbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden. Bij de waardering van de voorraad wordt rekening gehouden met incourantheid. Vorderingen De vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen. Onder de vorderingen is een actieve belastinglatentie opgenomen. Actieve belastinglatenties worden gewaardeerd voor zover realisatie daarvan waarschijnlijk is. Deze actieve latentie is gewaardeerd tegen nominale waarde. Voorzieningen  Latente belastingverplichtingen: Voor in de toekomst te betalen belastingbedragen uit hoofde van verschillen tussen commerciële en fiscale balanswaarderingen wordt een voorziening getroffen ter grootte van de som van deze verschillen vermenigvuldigd met het geldende belastingtarief. ______________________________________________________________________________________ Jaarverslag 2014 Afvalsturing Friesland NV

29

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________ Deze voorziening wordt gewaardeerd tegen het voor het komende boekjaar geldende nominale tarief. Overige voorzieningen - Eindafwerking stortplaatsen: Voor in de toekomst te betalen bedragen in relatie tot het afdekken, afwerken en in één geval nazorgen van de door Afvalsturing Friesland beheerde stortplaatsen zijn voorzieningen gevormd. De voorziening wordt opgebouwd naar rato van het gestorte tonnage. De voorziening voor afdekken en afwerking is opgenomen tegen nominale waarde, de voorziening voor nazorg is opgenomen tegen de contante waarde tegen een disconteringsvoet van 6%. - Voorziening voor jubileumuitkeringen: Deze voorziening is getroffen voor toekomstige jubileumuitkeringen aan werknemers. De voorziening is actuarieel berekend, op basis van contante waarde van de verplichtingen uit geldende regelingen voor jubileumuitkeringen. Hierbij is rekening gehouden met toekomstige salarisstijgingen en ontslagkansen. De gehanteerde disconteringsvoet bedraagt 4,5%. De (overgangs-)verplichting wordt lineair opgebouwd. Pensioenen De groep heeft diverse pensioenregelingen die worden gefinancierd door afdrachten aan pensioenuitvoerders, te weten een bedrijfstakpensioenfonds en een verzekeringsmaatschappij. De pensioenverplichtingen worden gewaardeerd volgens de “verplichting aan de pensioenuitvoerderbenadering”. In deze benadering wordt de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie als last in de winsten verliesrekening verantwoord. Aan de hand van de uitvoeringsovereenkomst wordt beoordeeld of en zo ja welke verplichtingen naast de betaling van de jaarlijkse aan de pensioenuitvoerder verschuldigde premie op balansdatum bestaan. Deze additionele verplichtingen, waaronder eventuele verplichtingen uit herstelplannen van de pensioenuitvoerder, leiden tot lasten voor de vennootschap en worden indien van toepassing in de balans opgenomen. Ultimo 2014 (en 2013) waren er voor de groep geen verplichtingen naast de betaling van de jaarlijkse aan de pensioenuitvoerder verschuldigde premie. De dekkingsgraad van het ABP bedraagt per 31-12-2014 101% (31-12-2013: 106%). Het ABP heeft een herstelplan opgesteld waarin staat wat zij doen om de financiële situatie binnen 5 jaar te verbeteren. Dit plan is goedgekeurd door De Nederlandsche Bank, de toezichthouder van de Nederlandse pensioenfondsen. De belangrijkste punten uit dit herstelplan zijn:  

 

Zolang de dekkingsgraad lager is dan 104,2% worden de pensioenen niet aangepast aan de loonontwikkeling. De premie moet minimaal kostendekkend zijn en bij een lage dekkingsgraad (dekkingstekort) bijdragen aan herstel van het fonds. Om de financiële positie te verbeteren, geldt er een tijdelijke herstelopslag op de premie voor ouderdoms- en nabestaandenpensioen. Het beleggingsbeleid is aangepast waardoor het beleggingsrisico lager is. In het herstelplan is ruimte opgenomen om tegenvallers op te vangen. Als het herstel trager verloopt dan verwacht, kunnen bijvoorbeeld de pensioenen verlaagd worden.


30

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________

Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Netto-omzet Onder netto-omzet wordt verstaan de opbrengst van de in het verslagjaar in rekening gebrachte diensten onder aftrek van kortingen en de over de omzet geheven belastingen. Exploitatiesubsidies Exploitatiesubsidies worden ten gunste van de winst-en-verliesrekening gebracht in het jaar waar de opbrengsten betrekking op hebben. Kosten van grond- en hulpstoffen, uitbesteed werk en andere externe kosten Deze kosten omvatten de kostprijs van de geleverde diensten, de door derden in rekening gebrachte verwerkingskosten alsmede de in rekening gebrachte afvalstoffenbelasting. Aandeel in het resultaat van niet-geconsolideerde ondernemingen Als resultaat van deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, wordt opgenomen het aan de vennootschap toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen. Dit resultaat wordt bepaald op basis van de bij Afvalsturing Friesland NV geldende grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. Belastingen De vennootschapsbelasting wordt berekend tegen het geldende tarief over het resultaat van het boekjaar, waarbij rekening wordt gehouden met verschillen tussen de winstberekening volgens de jaarrekening en de fiscale winstberekening. De mutatie in latente belastingvorderingen en -schulden wordt hierbij eveneens in aanmerking genomen. Op basis van artikel 2 lid 7 van de Wet op de vennootschapsbelasting is Afvalsturing Friesland NV als overheidstaken uitvoerende vennootschap niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Overige tot de groep behorende vennootschappen zijn wel belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting.

Grondslagen voor de opstelling van het geconsolideerd kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen. Winstbelastingen, ontvangen en betaalde interest en ontvangen dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. De verkrijgingprijs van verworven groepsmaatschappijen wordt opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geldmiddelen heeft plaatsgevonden. Hierbij worden geldmiddelen aanwezig in deze groepsmaatschappijen afgetrokken van de aankoopprijs. Transacties waarbij geen ruil van geldmiddelen plaatsvindt worden niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van het financiële leasecontract wordt voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten.


31

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________

Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde balans Materiële vaste activa Een overzicht van de materiële vaste activa is onderstaand opgenomen: Bedrijfsgebouwen en – terreinen

Machines en installaties

€ 1.000

Boekwaarde per 1 januari 2014 Investeringen Reclassificatie Desinvesteringen Afschrijvingen Bijzondere waardevermindering Boekwaarde per 31 december 2014 Afschrijvingspercentages

Activa in uitvoering

Totaal

€ 1.000

Andere bedrijfsmiddelen € 1.000

€ 1.000

€ 1.000

54.474 712 55.186

129.492 3.958 9 133.459

23.992 520 24.512

102 180 -9 273

208.060 5.370 213.430

-108 -2.855

-11.205

-1.732

-

-108 -15.792

-

-2.762

-

-

-2.762

52.223 0-10%

119.492 10-50%

22.780 0-33%

273 0%

194.768

Ten behoeve van de bouw van de ReststoffenEnergieCentrale is een BSRI-subsidie toegekend voor een bedrag van € 6.000.000. Deze subsidie is in mindering gebracht op de aanschafwaarde van de activa. Bij de activering van kosten van materiële vaste activa bij de initiële investering van een groepsmaatschappij is rente over vreemd vermogen in aanmerking genomen. Als gevolg van optimalisatie van de scheidings- en bewerkingsinstallatie, waardoor een structurele kostenbesparing wordt gerealiseerd, wordt een gedeelte van de bestaande wasinstallatie buiten gebruik gesteld en is deze door middel van een bijzondere waardevermindering versneld afgeschreven. Cumulatieve aanschafwaarde per 1 januari 2014 Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari 2014 Boekwaarde per 1 januari 2014 Cumulatieve aanschafwaarde per 31 december 2014 Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2014 Boekwaarde per 31 december 2014

82.905

184.402

31.963

102

299.372

28.431

54.910

7.971

-

91.312

54.474

129.492

23.992

102

208.060

83.506

185.590

32.009

273

301.378

31.283

66.098

9.229

-

106.610

52.223

119.492

22.780

273

194.768


32

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________ Financiële vaste activa Een overzicht van de financiële vaste activa is onderstaand opgenomen: Niet-geconsolideerde deelnemingen € 1.000

Overige vorderingen € 1.000

€ 1.000

Boekwaarde per 1 januari 2014

377

399

776

Mutaties: Aankopen, verstrekte leningen Aandeel resultaat Reclassificatie voorziening Dividend deelneming

-303 699 -230

300 -699 -

300 -303 -230

543

-

543

Boekwaarde per 31 december 2014

Totaal

De overige vorderingen betreffen leningen aan een niet-geconsolideerde deelneming totaal € 1.333.000 welke volledig zijn voorzien (2013: vordering € 1.033.000 waarvan € 634.000 voorzien). De hoogte van het verlies van deze niet-geconsolideerde deelneming waarvoor geen voorziening is gevormd bedraagt over 2014 € 41.000 en cumulatief per balansdatum € 201.000. Voorraden

Grond- en hulpstoffen Gereed product en handelsgoederen Totaal

31 december 2014 € 1.000

31 december 2013 € 1.000

886 236 1.122

842 628 1.470

Vorderingen

Debiteuren Participanten en deelnemingen Latente belasting vorderingen Vorderingen Belastingen Overige vorderingen Overlopende activa

31 december 2014 € 1.000

31 december 2013 € 1.000

16.160 596 3.056 349 2.857 110 23.128

16.414 263 2.768 54 2.912 128 22.539

Op balansdatum zijn onder de debiteuren begrepen handelsvorderingen op aandeelhouders voor een bedrag van € 4.324.000 (2013: € 5.163.000). De op de debiteuren in mindering gebrachte voorziening voor het risico van oninbaarheid bedraagt € 70.000 (2013: € 66.000). De vorderingen hebben een looptijd korter dan een jaar. De latente belastingvorderingen hebben grotendeels een verwachte looptijd langer dan een jaar.


33

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________ Liquide middelen Van de liquide middelen staat € 4.499.000 op een rekening die niet ter vrije beschikking staat. Hierbij wordt verwezen naar de verstrekte zekerheden bij de langlopende schulden. Groepsvermogen Het verloop van het groepsvermogen is als volgt:

Groepsvermogen per 1 januari Resultaat boekjaar Dividend Mutatie aandeel derden Groepsvermogen per 31 december

31 december 2014 € 1.000 43.794 -1.760 -95 41.939

31 december 2013 € 1.000 41.634 2.255 -95 43.794

Er hebben zich geen rechtstreekse vermogensmutaties voorgedaan. Aandeel van rechtspersoon in het groepsvermogen Voor een toelichting op het aandeel van de rechtspersoon in het groepsvermogen wordt verwezen naar de toelichting op het eigen vermogen in de vennootschappelijke jaarrekening. Voorzieningen

Boekwaarde per 1 januari 2014 Dotaties Uitgaven Vrijval Boekwaarde per 31 december 2014

Latente belastingverplichtingen € 1.000

Overige voorzieningen € 1.000

Totaal € 1.000

966 -138 828

11.262 473 -139 11.596

12.228 473 -139 -138 12.424

De overige voorzieningen betreffen in hoofdzaak de eindafwerking en nazorg van stortplaatsen. De voorzieningen zijn als langlopend te beschouwen. De overige voorzieningen kunnen als volgt worden gespecificeerd:

Voorziening Weperpolder Voorziening eindafwerking De Wierde Voorziening jubileumuitkeringen





31 december 201 € 1.000

31 december 2013 € 1.000

3.259 8.284 53 11.596

3.205 8.004 53 11.262

De voorzieningen Weperpolder en eindafwerking De Wierde zijn gevormd om de eindafwerking alsmede de daarmee gepaard gaande overige kosten van deze door Afvalsturing Friesland NV beheerde stortplaatsen te financieren. Met betrekking tot de voorziening Weperpolder is daarbij tevens rekening gehouden met de kosten van nazorg. De nazorgkosten voor de stortplaats De Wierde komen voor rekening van de provincie Fryslân. De voorziening voor afdekken en afwerking is opgenomen tegen nominale waarde, de voorziening voor nazorg is opgenomen tegen de contante waarde tegen een disconteringsvoet van 6%. Voor toekomstige jubileumuitkeringen aan werknemers is een voorziening opgenomen.


34

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________ De voorziening is actuarieel berekend op basis van de contante waarde van rechten op grond van aanwezige regelingen voor jubileumuitkeringen. Er is rekening gehouden met toekomstige salarisstijgingen en ontslagkansen. Langlopende schulden Totaal € 1.000

31 december 2014 Looptijd Rentevoet > 5 jaar € 1.000 %

Schulden kredietinstellingen

127.720

4.563

Totaal

127.720

4.563

1,8-6,4

Totaal € 1.000


146.580

4.924

146.580

4.924

1,8-6,4

Aflossingsverplichtingen binnen 12 maanden na afloop van het boekjaar zijn niet begrepen in de hierboven genoemde bedragen, maar opgenomen onder de kortlopende schulden. In 2017 is er een herfinancieringsmoment voor een groot deel van de leningen. Hierdoor is een deel van de leningen – met een waarschijnlijke looptijd > 5 jaar – niet vermeld onder de schulden met een looptijd > 5 jaar. Een deel van de leningen heeft een achtergesteld karakter. Per 31 december 2014 betreft dit een bedrag van € 14.300.000. De langlopende schulden hebben voor € 119.800.000 betrekking op hypothecaire leningen. De rentepercentages zijn deels variabel en gekoppeld aan Euribor. Verstrekte zekerheden  1e hypotheek ad € 7.500.000 op de nieuwbouw van het bedrijfscomplex/industrieel op De Hemrik te Leeuwarden, 40% eigen gebruik en 60% verhuur aan Fryslân Miljeu (jaarhuur).  1e hypotheek ad € 209.250.000 op de percelen grond inclusief opstallen, kadestraal gemeente Harlingen, Sectie F, nummers 697, 1428, 1429, 1541, 1544, 1546 en 1547  SBI VOF heeft een aantal leningen afgesloten. Afvalsturing Friesland NV staat er voor in dat het garantievermogen wordt gehandhaafd op een bedrag ten minste gelijk aan 25% van het gecorrigeerde balanstotaal.  Verpanding van de huurpenningen uit hoofde van de huurinkomsten betrekking hebbend op de verhuur voor voornoemd bedrijfscomplex door Afvalsturing Friesland NV aan BV Fryslân Miljeu Bedrijfsservice en BV Fryslân Miljeu Noordwest inclusief de eventueel aan deze vordering verbonden rechten en zekerheden.  Garantie afgegeven door Afvalsturing Friesland voor de verplichtingen uit hoofde van een renteswap van Reststoffen Energie Centrale BV.  Verpanding van de vorderingen derden en intercompany van Afvalsturing Friesland NV, ASF Scheidings- en Bewerkingsinstallatie Friesland BV en Reststoffen Energie Centrale BV.  Verpanding van machines/inventaris en bankrekeningen van Afvalsturing Friesland NV en Reststoffen Energie Centrale BV.  Verpanding bedrijfsinventaris en goederen SBI VOF.  Verpanding van afval- en energiecontracten van en verzekeringsuitkeringen aan Reststoffen Energie Centrale BV en/of Afvalsturing Friesland NV(voor zover deze betrekking hebben op REC).  Verpanding van aandelen in Reststoffen Energie Centrale BV, ASF Scheidings- en Bewerkingsinstallatie Friesland BV, Afvalverwerking Regio Friesland BV en Omrin Econvert BV. ______________________________________________________________________________________ Jaarverslag 2014 Afvalsturing Friesland NV

35

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________  Er staat € 4.499.000 op een rekening die niet ter vrije beschikking staat. Dit bedrag geldt als zekerheid voor een termijn aflossing en rente. Kortlopende schulden

Aflossing komend jaar op langlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Participanten en deelnemingen Schulden aan leveranciers en handelskredieten Belastingen en premies sociale verzekeringen Pensioenpremies Overige schulden

31 december 2014 € 1.000

31 december 2013 € 1.000

19.297 1.996 148 9.122 3.539 111 10.227 44.440

12.406 4.337 318 8.427 4.243 125 7.666 37.522

De maximale kredietfaciliteit rekening courant bij kredietinstellingen bedraagt € 10.350.000. Van deze maximale faciliteit is € 1.996.000 benut. De verstrekte zekerheden staan vermeld onder de toelichting op de langlopende schulden. Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen  Er zijn verschillende bankgaranties afgegeven ter hoogte van € 450.000.  Binnen de groep bestaan een aantal fiscale eenheden voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting. Iedere vennootschap in de fiscale eenheid is hoofdelijk aansprakelijk voor de door de combinatie verschuldigde vennootschapsbelasting en omzetbelasting.  Afvalsturing Friesland N.V. heeft een borgstelling voor € 550.000 afgegeven voor de schuld kredietinstellingen van een van haar deelnemingen (2013: 800.000).  Verschillende groepsmaatschappijen zijn operationele leaseverplichtingen aangegaan ten behoeve van personenauto’s. De jaarlijkse kosten hiervan bedragen € 210.000. De maximale looptijd van deze contracten is 4 jaar.  Afvalsturing Friesland N.V. is op basis van de B3-status eigen risicodrager ten aanzien van de WW. Voor de overige juridische entiteiten in de groep is dit niet van toepassing.  De geconsolideerde maatschappij Omrin Econvert B.V. is voor 33,3% firmant in Econvert VOF en uit dien hoofde hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van deze VOF.  Voor de afdekking van het renterisico op langlopende schulden heeft de vennootschap een renteswaps afgesloten. Voor de verwerking van de renteswap past de vennootschap kostprijshedge-accounting toe. De swap heeft een hoofdsom van maximaal € 70.000.000. Met deze renteswap wordt het risico van een variabele rente (gebaseerd op 3-maands Euribor) afgedekt door een overeengekomen vast rentepercentage van 4,8% voor de gehele looptijd. Vanaf 1 januari 2010 loopt het nominaal bedrag lineair af in 10 jaar. De kostprijs van de renteswap bedraagt nihil. De reële waarde, op basis van waardering van de bank, op balansdatum is -/- €4.364.000 (2013: -/- € 5.297.000). In maart 2014 is er een verplichting aangegaan voor een renteswap met ingangsdatum 1 januari 2015 met een looptijd tot april 2017. De reële waarde, op basis van waardering van de bank, op balansdatum bedraagt -/- € 531.000. In de met de bank afgesloten overeenkomst is geen verplichting opgenomen tot bijstorting in het geval er sprake is van een negatieve waarde van de renteswaps die een vastgestelde grens overschrijdt, uitgezonderd indien er sprake is van tussentijdse beëindiging van de financiering. Eind 2014 is een swap met een hoofdsom van maximaal € 13.500.000 niet meer actief. De waarde € 321.000 is verwerkt onder de financiële baten en lasten. (De waarde op balansdatum 31 december 2013 bedroeg -/- €341.000.)


36

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________

Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde winsten verliesrekening Netto-omzet De netto-omzet kan als volgt worden gespecificeerd: 2014 € 1.000 Afvalverwerking Energie en grondstoffen Overig

41.723 40.508 4.472 86.703

2013 € 1.000 41.462 37.817 3.967 83.246

Kosten van grond- en hulpstoffen, uitbesteed werk en andere externe kosten De kosten van grond- en hulpstoffen, uitbesteed werk en andere externe kosten kunnen als volgt worden gespecificeerd: 2014 2013 € 1.000 € 1.000 Verwerkingskosten derden Inhuur transport Inhuur personeel Inkoop energie Inkoop overig

16.929 4.815 3.553 4.219 5.434 34.950

13.414 4.579 3.777 3.018 5.259 30.047

2014 € 1.000

2013 € 1.000

11.322 1.534 1.474 14.330

11.265 1.384 1.453 14.102

Lonen, salarissen en sociale lasten

Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten

Het gemiddeld aantal werknemers (fte) gedurende het jaar bedroeg: 2014 2013 Fte fte Afvalverwerking en energieproductie Overige en ondersteunende activiteiten

105 110 215

106 113 219

2014 € 1.000

2013 € 1.000

5.404 1.868 1.532 1.167 5.491 15.462

4.811 1.706 1.626 1.128 5.102 14.373

Overige bedrijfskosten

Onderhoud installaties Huisvestingskosten Transportkosten Overige personeelskosten Overige bedrijfskosten


37

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________ Aandeel in resultaat van niet-geconsolideerde ondernemingen waarin wordt deelgenomen Dit betreft het aandeel in het resultaat van een vennootschap waarin voor 50% wordt deelgenomen, twee vennootschappen waarin middellijk via Bouw- en Reststoffen Friesland BV wordt deelgenomen en een vennootschap waarin middellijk via Omrin Econvert BV wordt deelgenomen. Financiële baten en lasten

Andere rentebaten en soortgelijke Opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten

2014 € 1.000

2013 € 1.000

45 -5.511 -5.466

67 -5.907 -5.840

Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Op basis van artikel 2, lid 7 van de Wet op de Vennootschapsbelasting is Afvalsturing Friesland NV niet vennootschapsbelastingplichtig. De overige tot de groep van Afvalsturing Friesland NV behorende vennootschappen zijn wel belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Ten gevolge van deze beperkte belastingplicht is de belastingdruk over het resultaat afwijkend van de nominale belastingdruk. In deze post is tevens de mutatie in de latente belastingverplichtingen begrepen. Doordat gebruik gemaakt wordt van fiscale faciliteiten zoals de Energie Investeringsaftrek, ontstaan permanente verschillen in resultaatsbepaling en belastingdruk.

Overige toelichtingen Honorarium accountantsorganisatie Het honorarium (ex art. 2:382a BW) voor de accountantsorganisatie inzake het onderzoek van de jaarrekening 2014 bedraagt € 92.500 (2013: € 92.500), het honorarium inzake overige controleopdrachten 2014 bedraagt nihil (2013: € 1.200), het honorarium inzake adviesdiensten op fiscaal terrein bedraagt € 6.850 (2013: € 14.800). Bezoldiging van bestuurder en commissarissen Voor de bezoldiging van commissarissen van de rechtspersoon kwam in 2014 een bedrag van € 87.000 (2013: € 87.000) ten laste van de vennootschap en haar dochter- of groepsmaatschappijen. Op grond van artikel 383.1 titel 9 BW2 blijft de vermelding bezoldiging bestuurder achterwege. Met inachtneming van deze regeling blijft de opgave die herleid kan worden tot een enkele natuurlijke persoon, achterwege. Leningen (alsmede voorschotten en garanties) voor bestuurder en commissarissen Het per 31 december 2014 uitstaande bedrag aan leningen (alsmede voorschotten en garanties) ten behoeve van de bestuurder en commissarissen was nihil (2013: nihil).


38

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________

Vennootschappelijke balans per 31 december 2014 na resultaatbestemming 31 december 2014 € 1.000 € 1.000

31 december 2013 € 1.000 € 1.000

Actief Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

28.195 54.400

29.876 59.451 82.595

Vlottende activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen

719 15.225 21

89.327 687 17.891 20

15.965

18.598

98.560

107.925


39

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________

Vennootschappelijke balans per 31 december 2014 na resultaatbestemming 31 december 2014 € 1.000 € 1.000

31 december 2013 € 1.000 € 1.000

Passief Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Agio Wettelijke en statutaire reserves Overige reserves Voorgesteld dividend over boekjaar

1.350 380 350 39.859 -

1.350 380 184 41.785 95 41.939

43.794

Voorzieningen

11.595

11.262

Langlopende schulden

32.259

34.941

Kortlopende schulden

12.767

17.928

98.560

107.925


40

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________

Vennootschappelijke winsten verliesrekening over 2014 2014 € 1.000

2013 € 1.000

Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen na belastingen Overige baten en lasten na belastingen

-2.371 611

2.521 -266

Resultaat na belastingen

-1.760

2.255


41

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________

Toelichting op de vennootschappelijke balans en winsten verliesrekening De jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW. Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening Voor de algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening, de grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat, alsmede voor de toelichting op de onderscheiden activa en passiva en de resultaten wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening, voor zover hierna niet anders wordt vermeld. De vennootschappelijke winsten verliesrekening is op grond van artikel 2:402 BW in beknopte vorm weergegeven.

Toelichting op de onderscheiden posten van de enkelvoudige balans Materiële vaste activa Een overzicht van de materiële vaste activa is onderstaand opgenomen: Bedrijfsgebouwen en – terreinen

Machines en installaties € 1.000

Andere bedrijfsmiddelen € 1.000

€ 1.000

€ 1.000

23.569 545 24.114

4.810 787 5.597

1.497 309 1.806

29.876 1.641 31.517

Desinvesteringen Afschrijvingen

-108 -1.635

-1.001

-578

-108 -3.214

Boekwaarde per 31 december 2014 Afschrijvingspercentages

22.371 0-10%

4.596 10-20%

1.228 0-20%

28.195

48.053

13.540

5.073

66.666

24.484

8.730

3.576

36.790

23.569

4.810

1.497

29.876

48.487

14.310

4.908

67.705

26.116

9.714

3.680

39.510

22.371

4.596

1.228

28.195

Boekwaarde per 1 januari 2014 Investeringen

Cumulatieve aanschafwaarde per 1 januari 2014 Cumulatieve afschrijvingen per 1 januari 2014 Boekwaarde per 1 januari 2014 Cumulatieve aanschafwaarde per 31 december 2014 Cumulatieve afschrijvingen per 31 december 2014 Boekwaarde per 31 december 2014

Totaal


42

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________ Financiële vaste activa Deze post kan als volgt worden gespecificeerd:

Deelnemingen in groepsmaatschappijen Deelnemingen in overige verbonden maatschappijen Vorderingen op groepsmaatschappijen

2014 € 1.000

2013 € 1.000

8.858 542 45.000 54.400

14.075 376 45.000 59.451

Het verloop van de deelnemingen is als volgt:

Boekwaarde per 1 januari 2014 Resultaat deelnemingen Voorziening deelneming Dividend Boekwaarde per 31 december 2014

Deelnemingen in groepsmaatschappijen € 1.000

Deelnemingen in overige verbonden maatschappijen € 1.000

14.075 -2.068 -699 -2.450 8.858

376 -303 699 -230 542

Het verloop van de vorderingen kan als volgt worden gespecificeerd:

Boekwaarde per 1 januari 2014 Verstrekkingen Aflossingen Boekwaarde per 31 december 2014

Vorderingen op groepsmaatschappijen € 1.000 45.000 45.000

Dit betreft een achtergestelde vordering op een groepsmaatschappij. Het rentepercentage bedroeg 5%. Vorderingen

Debiteuren Groepsmaatschappijen Deelnemingen Overige vorderingen

31 december 2014 € 1.000

31 december 2013 € 1.000

7.799 6.729 298 399 15.225

7.963 9.446 43 439 17.891

Op balansdatum zijn onder de debiteuren begrepen handelsvorderingen op aandeelhouders voor een bedrag van € 4.440.000 (2013: € 5.191.000). De op de debiteuren in mindering gebrachte voorziening voor het risico van oninbaarheid bedraagt € 20.000 (2012: € 16.000). ______________________________________________________________________________________ Jaarverslag 2014 Afvalsturing Friesland NV

43

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________ Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Het geplaatst kapitaal van de vennootschap bedraagt € 1.350.450 verdeeld in gewone aandelen van € 450 per stuk. Het geplaatst kapitaal is gedurende dit (en het voorafgaande) boekjaar niet gewijzigd. Het totaal aantal geplaatste aandelen is 3.001. Hiervan is 1 aandeel in handen van de gemeenschappelijke regeling OLAF en zijn de overige 3.000 aandelen in handen van de in Afvalsturing Friesland participerende Friese gemeenten. Agio De post agio is in 2014 (evenals 2013) niet gemuteerd. Wettelijke en statutaire reserves Het verloop van de post wettelijke en statutaire reserves is als volgt:

Stand per 1 januari 2013 Mutaties: Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen (minus uitkeringen) Reclassificatie voorzieningen Ontvangen dividenden Stand per 31 december 2013

Ingehouden winst deelnemingen € 1.000 542

Euroreserve € 1.000 11

€ 1.000 553

-449 80 173

11

-449 80 184

173

11

184

-533 699 339

11

-533 699 350

Stand per 1 januari 2014 Mutaties: Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen (minus uitkeringen) Reclassificatie voorziening Ontvangen dividenden Stand per 31 december 2014

Totaal

Overige reserves Het verloop van de post overige reserves is als volgt:

Overige reserves per 1 januari Resultaat boekjaar Voorgesteld dividend Toename ten koste van wettelijke reserves Overige reserves per 31 december

2014 € 1.000 41.785 -1.760 -166 39.859

2013 € 1.000 39.256 2.255 -95 369 41.785


44

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________ Langlopende schulden Totaal € 1.000 Schulden kredietinstellingen


32.259

-

Totaal € 1.000

1,8- 5,15

34.941

31 december 2013 Looptijd Rentevoet > 5 jaar € 1.000 % 111

1,8- 5,15

De rentepercentages zijn deels variabel en gekoppeld aan Euribor. Verstrekte zekerheden De verstrekte zekerheden zijn mede begrepen in de verstrekte zekerheden zoals vermeld in de toelichting op de geconsolideerde balans. Kortlopende schulden

Aflossing komend jaar op langlopende schulden Schulden kredietinstellingen Schulden aan participanten Schulden aan leveranciers en handelskredieten Schulden groepsmaatschappijen Schulden deelnemingen Belastingen en premies sociale verzekeringen Pensioenpremies Overige schulden en overlopende passiva

31 december 2014 € 1.000

31 december 2013 € 1.000

4.933 1.706 85 2.000 63 2.349 111 1.520 12.767

4.350 4.337 92 1.992 2.500 226 2.764 125 1.542 17.928

Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Deze rechten en verplichtingen zijn mede begrepen in de niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen zoals vermeld in de toelichting op de geconsolideerde balans.

Toelichting op de onderscheiden posten van de winsten verliesrekening Het gemiddeld aantal werknemers (fte) gedurende het jaar bedroeg 137 (2013: 142 fte). Honorarium accountantsorganisatie Het honorarium (ex art. 2:382a BW) voor de accountantsorganisatie inzake het onderzoek van de jaarrekening en fiscale adviezen is opgenomen in de opgave in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening.


45

Jaarrekening ______________________________________________________________________________________

Ondertekening van de jaarrekening Leeuwarden, 20 maart 2015

Bestuurder:

Raad van Commissarissen:

J.W.G. Vernooij

mw. J.G. Vlietstra, president-commissaris

W.J.K. Brugman

J. Bosma

A. Smit

K.J.P. Stigter

R.J. Stol


46

Overige gegevens ______________________________________________________________________________________

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Hiervoor wordt verwezen naar de hierna opgenomen verklaring.

Statutaire regeling betreffende de bestemming van het resultaat In artikel 23 van de statuten van de vennootschap staat het volgende opgenomen betreffende de resultaatbestemming: lid 1

De winst staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, met inachtneming van het volgende:

lid 2

De voor uitkering vatbare winst kan slechts worden uitgekeerd voor zover het eigen vermogen groter is dan het gestorte deel van het kapitaal plus de reserves die wettelijk moeten worden aangehouden. - Uitkering geschiedt na vaststelling van de jaarrekening. - Tussentijdse uitkeringen mogen slechts worden toegestaan indien aan de eerste voorwaarde is voldaan.

lid 3

Van de winst wordt met inachtneming van het in de vorige leden bepaalde aan de aandeelhouders een primair dividend toegekend van 7% over het nominaal bedrag van hun aandelen of zoveel minder als het beschikbare bedrag toelaat.

lid 4

Het na toepassing van lid 3 resterende gedeelte van de winst wordt gereserveerd, totdat het eigen vermogen van de vennootschap 25% van het balanstotaal van de vennootschap bedraagt. Indien het eigen vermogen van de vennootschap (meer dan) 25% van het balanstotaal van de vennootschap bedraagt, wordt de helft van het na toepassing van lid 3 resterende gedeelte van de winst toegevoegd aan de algemene reserve van de vennootschap en wordt de andere helft van de winst uitgekeerd aan de aandeelhouders totdat het eigen vermogen van de vennootschap 35% van het balanstotaal van de vennootschap bedraagt. Indien het eigen vermogen van de vennootschap (meer dan) 35% van het balanstotaal bedraagt wordt de gehele winst uitgekeerd aan de aandeelhouders.

lid 5

Van het daarna nog resterende gedeelte van de winst wordt een zodanig gedeelte gereserveerd als de Raad van Commissarissen geraden acht.

lid 6

Het na toepassing van het bovenstaande resterende gedeelte van de winst staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders met dien verstande dat reservering zal plaatsvinden indien niet anders wordt besloten.

lid 7

Bij een eventueel optredend verlies, hetwelk niet uit de reserve kan worden bestreden of op andere wijze gedelgd, vindt geen uitkering plaats zolang genoemd verlies niet is aangezuiverd.


47


Voorstel tot bestemming van het resultaat over het boekjaar 2014 De directie stelt met goedkeuring van de Raad van Commissarissen aan de Algemene Vergadering voor het resultaat over het boekjaar 2014 ten bedrage van -/- € 1.760.000 ten laste van de overige reserves te brengen. Dit voorstel is reeds in de jaarrekening verwerkt.

Resultaatbestemming voorgaand boekjaar 2013 De jaarrekening 2013 is vastgesteld door de Algemene Vergadering op 25 april 2014. De resultaatsbestemming is vastgesteld conform het daartoe gedane voorstel.


48



49



50

Jaarverslag 2014 Afvalsturing Friesland NV

Recommend Documents