Jaarverslag 2013
Veiligheid Gezondheid Welzijn Milieu
Onze uitdaging Forbo Flooring B.V.
creating better environments
Onze uitdaging Voor u ligt het VGWM-jaarverslag over 2013 van Forbo Flooring B.V. In dit verslag evalueren we de resultaten van ons veiligheids-, gezondheids-, welzijns- en milieubeleid (VGWM) van het afgelopen kalenderjaar. Daarnaast presenteren we onze doelstellingen voor 2014. Dit verslag is de opvolger van het VGWMjaarverslag 2012, dat in juni 2013 verscheen. Als onderdeel van ons VGWM-beleid brengen wij jaarlijks verslag uit aan alle belanghebbenden binnen en buiten onze organisatie. Zo vormt het VGWMjaarverslag een belangrijk onderdeel van het communicatieplan, het milieumanagementsysteem in overeenstemming met ISO 14001 en het arbozorgsysteem conform OHSAS 18001.
2
Inhoud Voorwoord Ons bedrijf 7 De strategie 7 De strategie per regio 7 Segmenten 7 Innovatie 7 Organisatie 7 Nieuw crossdock magazijn 9 VGWM-beleidsverklaring VGWM-doelstellingen 10 Evaluatie doelstellingen 2013 en doelstellingen 2014
Onze mensen 15 Veiligheid 17 Gezondheid en duurzame inzetbaarheid 19 Ontwikkelingsgericht personeelsbeleid 20 Personeelsbezetting 21 Project ‘Jeugd op zoek naar werk’ 23 Ondernemingsraad 23 Ideeënbus 23 Sport- en Ontspanningsraad Onze aarde 25 Efficiënt in energie 27 Lucht 29 Reststoffen 29 Milieu-incidenten
Onze producten 13 150 jaar linoleum 13 Modular Marmoleum 13 Nieuwe Coral collectie 13 Allura collectie 13 Productielocaties
VGWM-jaarverslag 2013 3
‘Onze plannen zijn uitdagend maar door een uitdaging aan te gaan, bereik je vaak goede resultaten’
4
Onze uitdaging Forbo Flooring maakt plannen. Plannen voor de lange termijn (strategie), voor een periode van 3 tot 5 jaar en plannen voor 1 jaar. De kortetermijnplannen zijn gekoppeld aan de strategie, maar worden ook beïnvloed door de ontwikkelingen van het afgelopen jaar. Onze plannen zijn uitdagend, maar door een uitdaging aan te gaan, bereik je vaak goede resultaten. En goede resultaten motiveren weer tot nieuwe uitdagingen. Echter in tijden van economische tegenwind kom je ongewenst voor extra uitdagingen te staan. Ook Forbo Flooring heeft hierdoor meer moeite haar plannen te realiseren. Het vergt van ons een continu aanpassingsvermogen, temeer omdat wij onze langetermijndoelstellingen niet uit het oog willen verliezen. De linoleumproductie is een belangrijk element in onze strategische doelstellingen. Maar de markt is de afgelopen jaren veranderd. Er zijn bijvoorbeeld nieuwe producten gekomen, die rechtstreeks concurreren met linoleum. Als gevolg van de crisis hebben juist die segmenten waarin wij veel linoleum verkopen, minder te besteden. Dit zijn met name sectoren die afhankelijk zijn van overheidsbestedingen. Op deze ontwikkelingen moeten we inspelen. Dat doen we door onze producten aan te passen, zodat ze voldoen aan de wensen van onze huidige én nieuwe klanten. In 2014 starten we daarom met de introductie van de zogenaamde Modular Marmoleum collectie. Linoleum in nieuwe formaten tegels en stroken.
Technisch gezien was dit een aanzienlijke uitdaging voor de fabrieken in Assendelft en Schotland. In een heel korte periode en door intensieve samenwerking is het ons gelukt: de collectie staat er en hierdoor kunnen we nieuwe marktsegmenten betreden. Maar daarmee zijn we er nog niet. De strategieplannen voor deze nieuwe collectie lopen nog een paar jaar verder door. Tot zover de uitdaging waar we voor staan in 2014. In dit verslag rapporteren we tenslotte over onze prestaties in 2013 op het gebied van veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu. Het is inmiddels een langdurige traditie: al in 1994 zijn we, als één van de eerste bedrijven in Nederland, gestart met het publiceren van een milieujaarverslag. We kunnen voor 2013 onder meer rapporteren dat we veiliger hebben gewerkt dan ooit, dat een grote groep medewerkers onder begeleiding is gestopt met roken en dat we een mooi en duurzaam nieuw magazijn hebben gebouwd dat door innovatieve milieuvriendelijke oplossingen en goed doordachte processen uniek is in zijn soort. In 2013 is tevens een vervolg gegeven aan het onderzoek naar duurzame inzetbaarheid. Nu de pensioenleeftijd opschuift naar 67 jaar, hebben werknemers en werkgevers de morele plicht samen te werken om dit in goede gezondheid mogelijk te maken. Investeren in betere arbeidsomstandigheden is één manier om dit te doen, evenals de mogelijkheid met deeltijdpensioen te gaan. Medewerkers bewust maken van hun eigen verantwoordelijkheid op het gebied van gezondheid en leefstijl, is echter net zo belangrijk. Daarvoor is in 2013 verder gewerkt aan het project Forbo in Balans.
Met de afkorting ‘BRAVO’ worden 5 pijlers van een gezonde leefstijl onder de aandacht gebracht: Beweeg voldoende, stop met Roken, matig met Alcohol, eet gezonde Voeding en zorg voor Ontspanning. In 2014 zal definitief besloten worden of de site van Forbo Flooring in Assendelft vanaf 1 januari 2015 volledig rookvrij wordt. Gelukkig zijn de economische verwachtingen voor 2014 iets minder somber dan de afgelopen jaren. Forbo Flooring is de crisis goed doorgekomen, door alert te reageren op gewijzigde marktomstandigheden en hierover duidelijk te communiceren. Toch blijft het herstel nog beperkt en is het pril. Het zal dus nog wel even duren voordat we weer op het niveau zitten van vóór de crisis. Dit betekent dat we niet rustig achterover kunnen leunen. Er zijn nog voldoende uitdagingen aan te gaan!
Harold Sieben Vice President Finance
VGWM-jaarverslag 2013 5
Crossdocking is een efficiënt en milieu bewust logistiek proces
6
een duurzaam magazijn dat uniek is in zijn soort
ONS BEDRIJF
Groei! Ieder jaar rond de zomer wordt op ons Groepshoofdkantoor in Zwitserland de concernstrategie besproken. Niet om een nieuwe weg in te slaan, maar om te kijken welke verandering en welke dynamiek in de markt plaatsvindt en hoe we hier het beste op kunnen reageren. De afgelopen zomer heeft deze discussie met de Groepsdirectie wel een nieuwe richting voor onze Flooring-divisie opgeleverd, met een duidelijke focus op groei.
De strategie De strategie van Flooring Systems is sterk gebaseerd op het idee dat het voor Forbo als wereldspeler in de commerciële vloerenmarkt mogelijk moet zijn te groeien in die gebieden in de wereld waar groei ook daadwerkelijk plaatsvindt: Azië en Noord-Amerika. Om dit te bereiken is een aantal strategische doelen bepaald. Niet alleen voor de regio’s zelf, maar ook voor de producten die de groei moeten ondersteunen, de marktsegmenten waarin we actief willen zijn en voor de ondersteuning van de divisie.
Nieuw crossdock magazijn gerealiseerd X-docking, de duurzame oplossing voor de klant Voorop lopen in duurzaamheid is bij Forbo al jaren een fundamenteel uitgangspunt. Dit geldt onder andere voor onze processen. Door innovatieve milieuvriendelijke oplossingen en goed doordachte processen is het consolideren van vrachten, ofwel crossdocking, de afgelopen jaren enorm toegenomen bij Forbo. Crossdocking is een efficiënt en milieubewust logistiek proces, waarbij verschillende
De strategie per regio
Innovatie
De positie van Forbo Flooring is niet overal in de wereld precies hetzelfde. Ook de markten waarin we aanwezig zijn, verschillen sterk van elkaar. De nieuwe Flooring-strategie wordt door alle lokale Forbo-organisaties vertaald naar concrete acties en doelen.
De weg naar succesvolle groei wordt ook bepaald door de mate waarin Forbo Flooring producten en diensten kan innoveren. De innovatie van onze grootste productgroep linoleum speelt hierbij een belangrijke rol. Het nog duurzamer maken van onze producten is een belangrijk speerpunt van onze innovatiestrategie.
Segmenten Om een wereldspeler te zijn, is het belangrijk niet alleen geografisch, maar ook per marktsegment oplossingen te bieden voor onze klanten. Door meer te denken vanuit de behoefte of de trend binnen een segment, verandert de aanpak. Het gaat dan niet meer om een product, maar om een pakket aan producten en diensten dat voor de klant aantrekkelijk is. Linoleum is een mooi product voor scholen en ziekenhuizen. Maar zonder een goed verhaal over Flotex of Coral als aanvullende producten, is het een mager aanbod. Zo hebben we recent op de Euroshop-beurs in Düsseldorf aan de retailbranche laten zien dat we met linoleum, vinyl, Allura, Flotex, Coral, Showtime Naaldvilt en met Furniture Linoleum een mooi en interessant pakket hebben voor winkelinrichtingen.
vloerbedekkingsproducten uit diverse Forbo-vestigingen worden samengevoegd in één vrachtwagen of container voor vervoer naar de klant. Dit betekent efficiëntere leveringen bij de klant en substantieel minder transportkilometers en daarmee minder CO2-uitstoot. Een win-winsituatie voor onze klanten en het milieu. Dat duurzaamheid bij ons een fundamenteel uitgangspunt is, heeft ook geleid tot de bouw van een duurzaam magazijn dat uniek is in zijn soort. Forbo heeft voor het magazijn daarom ook een LEED gold certificering aangevraagd, die
Organisatie Om de doelstellingen van onze nieuwe groeistrategie te realiseren, is onze sales en marketingorganisatie aangepast. De kern van ons succes ligt immers bij onze medewerkers en met deze aanpassingen verwachten wij onze klant beter te kunnen bedienen. Mensen bedenken, ontwikkelen en ontwerpen ons product, en presenteren het als oplossing aan onze klanten. Dit is bepalend voor het gezicht van Forbo Flooring.
wij in 2014 hopen te ontvangen. LEED is een van de leidende evaluatie en certificatiesystemen voor duurzaam bouwen in de wereld. Wij zouden hiermee het eerste bedrijf in Nederland zijn dat een gouden LEED-certificering voor een magazijn in de wacht sleept. Bij de bouw van het magazijn is onder andere gekozen voor het plaatsen van zonnepanelen. Daarnaast zijn er vele andere innovatiemaatregelen toegepast, waaronder automatisch dimbare verlichting in de gangpaden, LED-verlichting in de kantoren en een zeer efficiënte HR-installatie.
VGWM-jaarverslag 2013 7
De uitdaging van Marieke Verouden, manager Human Resources NL
‘Elke levensfase kent andere behoeften, die moeten we managen’
8
‘Dit jaar ben ik bij Forbo in verschillende opzichten begonnen aan een nieuwe uitdaging. Opvallend genoeg ervaar ik hier een heel positieve spirit, zeker gezien de ‘uitda gende markt’, waarin we ons nu bevinden. Ik kom bij een nog veel groter bedrijf vandaan, en heb in deze functie een heel andere focus. Bij Forbo zijn de lijnen korter en mijn verantwoordelijkheden groter. Bovendien heb ik meer zicht op resultaten van mijn acties. Dat vind ik prettig. Human Resource Management is een breed vak en ik heb mijn kennis echt even op moeten frissen op het gebied van nieuwe wetgeving en arbeids zaken. Dat doe ik met name door vakliteratuur te lezen en de media op de voet te volgen. Een item waar ik een enorme uitdaging zie, is de duurzame inzetbaarheid en flexibiliteit binnen het bedrijf. Medewer kers hebben in specifieke levensfases andere behoeften. Die behoeften managen en mensen gemotiveerd houden is ontzettend belangrijk. Daarnaast hebben we in Nederland steeds meer ouderen op de arbeidsmarkt, maar is het binnenhalen van jonge talenten even zo belangrijk. Die talenten ontdekken en uitbouwen is ook een onderdeel van mijn takenpakket, waar ik volop mogelijkheden zie. Ik kijk er naar uit me daar de komende jaren in te verdiepen en hard voor te maken.’
VGWM-beleidsverklaring Forbo Flooring B.V. ziet duurzame ontwik keling als de kern van haar handelen en als basis voor de nieuwe strategie voor de periode tot 2017. Hierbij dragen werkgever en werknemer een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Dit uitgangspunt wordt gewaarborgd door te investeren in de ontwikkeling, betrokkenheid, motivatie en gezondheid van de medewerkers en door iedereen te betrekken bij ons streven naar ‘Excellence’.
Forbo Flooring B.V. ontwikkelt, produceert en verkoopt linoleumproducten. Ook verkopen wij vinyl vloerbedekkingen, Flotex, naaldvilt, tapijttegels, entreesystemen, installatiegereedschappen, onderhouds middelen en serviceartikelen. Forbo Flooring B.V. erkent als onderneming haar verantwoordelijkheid ten aanzien van veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu. De zorg hiervoor is een wezenlijk onderdeel van ons ondernemingsbeleid en derhalve een integraal onderdeel van al onze activiteiten. Alle aspecten met betrekking tot het product en het productieproces zijn continu onderhevig aan verbetering en worden altijd uitgevoerd conform de relevante wet- en regelgeving, zonder onze ambities hierdoor te laten beperken.
De Flooring divisie heeft als doelstelling om de milieubelasting van haar productieprocessen en haar producten in de gehele levenscyclus in de periode tot 2016 met 25% te reduceren. Forbo Flooring B.V. wil hier een substantiële bijdrage aan leveren. Wij streven naar het continu verbeteren en duurzamer maken van onze productiemethodes om betere perspectieven te bieden aan al onze belanghebbenden. Hierbij wordt: - optimaal en efficiënt gebruik gemaakt van alle relevante, natuurlijke gronden hulpstoffen en water; - minimaal en efficiënt gebruik gemaakt van energie, waarbij we streven naar een optimale inzet van hernieuwbare energie; - de productie van restafval en snijafval bij de installatie van ons product zo veel mogelijk gereduceerd, hergebruikt en gerecycled; - duurzaamheid als uitgangspunt toegepast op design en constructie van nieuwe product- en ontwikkelingsprogramma’s.
Forbo Flooring B.V. bevordert de dialoog tussen medewerkers onderling, onze klanten en overige belanghebbenden, de ondernemingsraad en de overheid. Door actief en effectief te communiceren met deze doelgroepen, proberen wij alle prestaties op het gebied van veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu kritisch te bekijken en te verbeteren. Met betrekking tot het handhaven en verbeteren van aspecten op het gebied van veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu stelt Forbo Flooring B.V. haar beleid en doelstellingen jaarlijks vast, conform de systematiek van ISO 14001 en OHSAS 18001. Het resultaat wordt aan alle medewerkers van Forbo Flooring B.V. bekend gemaakt en aan het publiek beschikbaar gesteld door middel van het VGWM-jaarverslag. Het is onze bedoeling om binnen drie jaar het VGWM-jaarverslag geheel in te richten als duurzaamheidsverslag volgens de internationale Global Reporting Initiative-richtlijnen.
Jelle van der Zwaan Site manager Forbo Flooring B.V.
Forbo Flooring B.V. streeft ernaar om al haar activiteiten zodanig uit te voeren dat schade aan de gezondheid en het welzijn van medewerkers en derden wordt voorkomen. Wij vinden het noodzakelijk dat de werkomgeving als veilig en gezond wordt ervaren. De nadruk ligt hier op het verder verankeren van veiligheidsbewustzijn en het nemen van eigen verantwoordelijkheid in het streven naar een veilige en gezonde werk- en levensstijl. Zo willen wij een structurele verlaging van het aantal ongevallen van minimaal 10% per jaar realiseren. VGWM-jaarverslag 2013 9 2012 9
doelstellingen veiligheid | gezondheid & welzijn |
Resultaten en uitdaging Evaluatie 2013 Veiligheid
Doelstelling 2014 Veiligheid
Minimaliseren ongevallen We willen de dalende trend vasthouden en zetten in op een structurele reductie van het aantal ongevallen tot 2017 van ten minste 10% per jaar ten opzichte van het voorgaande jaar. De doelstelling van 2013 is met 29 ongevallen gehaald.
Minimaliseren ongevallen We willen de dalende trend vasthouden en zetten in op een structurele reductie van het aantal ongevallen tot 2017 van ten minste 10% per jaar ten opzichte van het voorgaande jaar. Daarbij streven we naar een jaar zonder verzuimongevallen.
Verhogen veiligheidsbewustzijn en leiderschap We continueren het project veiligheidsbewustzijn en het stimuleren van meldgedrag. De doelstelling blijft 10 keer zoveel meldingen als ongevallen. We blijven focussen op leiderschap en elkaar aanspreken. De doelstelling, dus minimaal 290 meldingen, is met 408 meldingen ruimschoots gehaald.
Verhogen veiligheidsbewustzijn en leiderschap We willen veiligheidsbewustzijn en goed veiligheidsleiderschap stimuleren door nog meer medewerkers te betrekken bij verbeterprojecten. Hierdoor vergroten we het veiligheidsbewustzijn. We gaan beter leiderschap creëren door het stimuleren van voorbeeldgedrag, toezicht, aanspreken en handhaving. Daarbij gebruiken we veiligheidsobservatierondes en VGWM-controlerondes als middel.
Evaluatie 2013 Gezondheid & Welzijn
Doelstelling 2014 Gezondheid & Welzijn
Ziekteverzuim Streefdoel is een bedrijfsgemiddeld ziekteverzuimpercentage van maximaal 3,75%. We focussen nog sterker op preventie. De doelstelling is met een bedrijfsgemiddeld ziekteverzuim van 4,32% niet gehaald. Ten opzichte van het landelijke gemiddelde van 4,9% voor de industriesector is het resultaat nog steeds goed.
Ziekteverzuim We streven naar een bedrijfsgemiddeld ziekteverzuimpercentage van maximaal 4,00%.
Gezondheid en leefstijl We focussen op duurzame inzetbaarheid, gezondheid en vitaliteit. Tevens streven we naar een rookvrije site in 2015 en hiervoor zijn in 2013 de eerste acties genomen. 45 personen (waaronder enkele partners van medewerkers) hebben deelgenomen aan Allen Carr trainingen. Na 6 maanden was 75% van de deelnemers nog steeds gestopt met roken.
Gezondheid en leefstijl We focussen nog sterker op preventie door eigen verantwoordelijkheid, gezondheid en vitaliteit op te nemen in functioneringsgesprekken en dit te stimuleren en te ondersteunen met coachingstrajecten. Rookvrije site per 1-1-2015.
Duurzame Inzetbaarheid We organiseren klankbordbijeenkomsten met or en vakverenigingen die uitmonden in twee werkgroepen gericht op werken in ploegendiensten en kantooromgeving. Daarnaast werken we een concreet stappenplan uit voor duurzame inzetbaarheid van de ploegendienst, inclusief een experiment met alternatief roosteren. Vertrouwenspersonen We voeren een nieuw protocol vertrouwenspersonen in, inclusief selectie, opleiden en begeleiden en bekend stellen van nieuwe vertrouwenspersonen. Blootstelling We continueren onderzoek naar en verbetering van het werkklimaat, waarbij de MAC-waarde als grenswaarde geldt. Op de stofzolders van Kalanders 2 en 4 is het gebruik van talk geëlimineerd. Alleen bij de productie van Striato op Kalander 1 wordt nog gebruikgemaakt van talk. Het doel is de vloeren hier ook in de toekomst met een schrobmachine schoon te maken.
10
Blootstelling We gaan door met het verbeteren van het werkklimaat, waaronder het verminderen van blootstelling aan hoge temperatuur, geluid en hinderlijke stoffen. Hierbij geldt de MAC-waarde als grenswaarde voor blootstelling aan stoffen. Focus zal liggen op het verbeteren van het klimaat bij Mengerij 3/Kalander 1.
| milieu In dit hoofdstuk geven wij een beknopt overzicht van de behaalde resultaten in 2013 en de nieuwe doelstellingen voor 2014
Evaluatie 2013 Milieu
Doelstelling 2014 Milieu
Milieubewustzijn In 2013 is gestart met een project om het milieubewustzijn van alle medewerkers verder te verhogen. Tevens is een campagne gestart om de duurzame eigenschappen van linoleum nog beter uit te leggen aan al onze klanten en medewerkers.
Milieubewustzijn In 2014 zullen we de e-learning module Sustainability uitrollen en de duurzame eigenschappen van linoleum beter uitleggen aan onze medewerkers. Ze krijgen daarbij de opdracht zelf ook een steentje bij te dragen aan een betere milieuperformance op onze site.
Er is een brochure gemaakt: ‘Creating better environments’. De e-learning module ‘sustainability’ is gereed voor uitrol op alle sites. Energiebesparing De volgende energiebesparingsprojecten waren vastgesteld voor 2013: - uitzetten van de branders van de Verestering in het weekend; - isoleren van drietal tanks na positieve haalbaarheidsstudie; - onderzoeken of het afzuigdebiet uit de ovens van de Trim-afdeling omlaag kan; - voortzetten van energiebesparing in de droogkamers. Drie van deze plannen leiden tot implementatie in 2014. Het onderzoek op de Trim is nog niet uitgevoerd. Daarnaast is energiewinst behaald door: - het plaatsen van zonnepanelen op het dak van het nieuwe MXD-magazijn; -h et optimaliseren van de regeling van het verbrandingsproces en keramisch binnenwerk van de naverbrander Megtec van de afdeling Oxidatie; - het plaatsen van magneten op de gasstroom in het ketelhuis. Deze maatregelen hebben geleid tot een besparing van circa 335.000 Nm3 gas. Ondanks de maatregelen hebben we het afgelopen jaar 1% meer gas gebruikt als gevolg van de lange en koude winter in het begin van 2013. Wel hebben we 3,2% minder elektriciteit nodig gehad. Verminderen reststoffen De doelstelling voor granulaatreststof is gesteld op 0,012 ton/ton product. Deze doelstelling is gehaald. Voor Kalander 1 was een reductie van 20% granulaatstof ten opzichte van 2012 vastgesteld. Dit is eveneens gehaald.
Energiebesparing In 2014 zullen de volgende energiebesparingsprojecten worden uitgevoerd: - t est koolfilter als alternatief voor naverbrander in het weekend bij de Verestering; - isoleren drietal opslagtanks in zomer; - de inzet van frequentiegeregelde ventilatoren in de droogkamers zal worden onderzocht en bij positief resultaat worden ingezet in een eerste aantal droogkamers; - onderzoek naar nuttig gebruik van restwarmte, zowel op als buiten ons terrein. Energieverbruik gaat gepaard met de emissie van CO2. We willen de CO2 emissie jaarlijks reduceren. Voor 2014 zijn onze emissierechten 13.953 ton/ jaar. Dit is 1,7% minder dan in 2013. De gemiddelde koolstofdioxide (CO2) uitstoot per gereden kilometer van het complete Forbo Flooring B.V. wagenpark willen we reduceren met 5% . Dit op basis van het daadwerkelijke verbruik (in tegenstelling tot het normverbruik).
Verminderen reststoffen De doelstelling voor granulaatreststof is gesteld op 0,012 ton/ton product. De doelstelling voor het inzamelen van snijrestanten bij onze klanten is gesteld op 50 klanten met in totaal 75 ton snijafval.
VGWM-jaarverslag 2013 11
De uitdaging van Rowena de Roos, Marketing Communication manager ‘Aan een vloer kun je niet zien hoe duurzaam hij is. Borst klopperij als ‘kijk ons eens milieuvriendelijk werken’ past niet bij Forbo. Toch vinden klanten duurzaamheid steeds vaker een voorwaarde, logisch! Concrete ‘bewijzen’ zijn dan heel belangrijk. Aan ons de uitdaging dat vorm te geven. Daarvoor hebben we samen met een Londens bureau de sustainability campagne ‘The things you can’t see’ bedacht. Een eerlijk verhaal, waarin we per productgroep laten zien wat we doen op het gebied van duurzaamheid. In een brochure, maar ook online. Linoleum is een prachtig natuurproduct. Dat weten veel mensen al, maar dat betekent niet dat iedereen linoleum wil hebben. Daarom maken we ook vinyl. En hoewel niet alles van dat productie proces duurzaam is, benadruk ken we dat we daar op verschil lende niveaus in het productieproces wel aan werken. Dat werkt ook zo bij onze entreevloerbedekking. Een deel van de garens wordt bijvoorbeeld gemaakt van gerecyclede petflessen. Ook intern integreren we deze sustainability campagne in een online trainingsmodule voor al onze medewerkers, zodat iedereen hetzelfde verhaal uitdraagt. Omdat dat best lastig is, komen de concrete voorbeelden uit de begelei dende interne brochure daarbij heel goed van pas. Zo creëren we bewustwording. Hopelijk zeggen mensen binnenkort: is het van Forbo? Dan zit het met de duurzaamheid wel goed. Dat zou een verdiepingsslag van de kreet ‘Creating better environments’ betekenen. En daar mogen we dan best wel trots op zijn.’ 12
‘The things you can’t see bewijzen onze duurzaamheid’
onze produc ten
Uitdagende collecties Ook op productgebied heeft Forbo Flooring niet stilgestaan in 2013. In dit hoofdstuk zoomen we daarom in op de ontwikkeling van nieuwe collecties en andere productgerelateerde zaken.
150 jaar linoleum In 2013 vierden we dat linoleum 150 jaar geleden is uitgevonden. Het linoleum zoals wij dat nu kennen is in 1863 gepatenteerd door de Schot Frederick Walton. Bij verschillende proefnemingen met lijnolie zag Walton dat lijnolie de eigenschap heeft een vel te vormen bij blootstelling aan zuurstof, zoals dat ook bij verf gebeurt. Eerst probeerde hij daarmee een lak te vervaardigen, maar dat mislukte. Vervolgens trachtte hij op grotere schaal een grondstof te vervaardigen door lijnolie op grote metalen platen te strijken en er na oxidatie weer af te schrapen. Uiteindelijk heeft dit geleid tot de uitvinding van linoleum. We hebben deze uitvinding gevierd via een online social media campagne, waarin we onze klanten laten zien dat linoleum een betrouwbaar en groen product is. Modular Marmoleum In 2013 zijn grote stappen gezet met de ontwikkeling van de nieuwe collectie Modular Marmoleum. In oktober is deze collectie in de Verenigde Staten geïntro duceerd, sinds april 2014 is het in alle landen beschikbaar. Modulaire vloerbedekkingen zijn gemakkelijk te installeren, met name in kleinere ruimtes. Door de combinatie van bestaande en nieuwe dessins, hebben onze klanten nog meer mogelijkheden om hun ideale vloer te ontwerpen. De verschillende maatvoeringen, waaronder een rechthoekig formaat, doen daar nog een schepje bovenop. De nieuwe collectie bestaat uit drie richtingen: Play with shade, Play with colour en Play with marble en is beschikbaar in verschillende bij de thema’s passende kleurtinten en dessins.
Nieuwe Coral collectie Halverwege 2013 heeft Forbo Flooring Coral in Krommenie een nieuwe range entreevloerbedekkingen wereldwijd op de markt gebracht. Deze collectie bestaat uit 8 verschillende entreevloerbedekkingen. Elk met zijn eigen kracht en design. De meeste Coral-collecties zijn gemaakt met Econyl® garen. Onze zoektocht naar manieren om de impact op het milieu te verlagen, heeft ervoor gezorgd dat wij nauw hebben samengewerkt met leveranciers die het milieu ook hoog op hun prioriteitenlijst hebben staan. Econyl® is gemaakt van industrieel en consumentenafval. Gebruikte visnetten zijn onder andere bestanddelen van dit garen. Econyl® is een manier om ongewenst afval te hergebruiken en de impact op het milieu te minimaliseren.
Allura collectie In februari 2014 introduceerde Forbo haar meest uitgebreide Allura-collectie ooit. De luxe vinyltegels en -stroken omvatten verschillende producten in vele kleuren en dessins. Deze producten worden geproduceerd in onze fabrieken in Coevorden en Giubiuasco (Spanje). Luxe vinyl tegels (LVT) zijn uitgegroeid tot een nieuwe vloercategorie die terrein wint in diverse marktsegmenten, zoals retail, de horeca, de kantoormarkt en onderwijsen zorginstellingen. LTV is een kwalitatief goede vloerbedekking die eenvoudig is te installeren en de look en feel heeft van de natuurlijke tegenhangers, zoals hout en steen.
De producten van Forbo Flooring worden op twaalf productielocaties in Europa geproduceerd.
Schotland Kirkcaldy
Engeland Cortonwood Bamber Bridge Telford Nederland Ripley Assendelft Krommenie Coevorden Frankrijk Zwitserland Reims Giubiasco Château-Renault
Rusland Kaluga
VGWM-jaarverslag 2013 13
6 5
1
4
2
3
Type ongeval 2013 (%) 1 Stoten
8
28%
2 Snij/prikwond
6
21%
3 Beknelling
5
17%
4 Chemicaliën
5
17%
5 Vallen/verzwikken
4
14%
6 Brandwond
1
3%
7 Overig
0
0%
29
100%
Totaal
4
5
1
3
2
Zwaarte ongeval 2013 (%)
Bij Forbo Flooring draait het om mensen, Zonder mensen geen producten, en dus geen Forbo
1 Ongevallen zonder verzuim (geen EHBO/ ziekenhuis)
7
24%
2 Ongeval zonder verzuim met EHBO
9
31%
12
41%
4 Ongeval met vervangen werk
0
0%
5 Ongeval met verzuim
1
4%
29
100%
3 Ongeval zonder verzuim met controle/ EHBO ziekenhuis
Totaal
Verzuim- en overige ongevallen 60 50 40 30 20 10 0
2009
2010
2011
Verzuimongevallen
2012
Meldingen van onveilige situaties 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0
2009
2010
Meldingen
14
2011
2013
Ongevallen zonder verzuim
2012
2013
ONze mensen
Veiligheidsbewustzijn en leiderschap ontwikkelen Bij Forbo Flooring draait het om mensen. Zonder mensen geen producten, en dus geen Forbo. Gezondheid, veiligheid en professionalisering van onze gewaardeerde medewerkers zijn de speerpunten in dit hoofdstuk.
VEILIGHEID ‘Ik werk veilig omdat ik dat zelf wil’ Bij Forbo Flooring B.V. staat veiligheidsbewustzijn hoog in het vaandel. In onze strategie willen we daarom ieder jaar het aantal ongevallen met minimaal 10% verminderen. Het uiteindelijke doel is het bereiken van een volwassen veiligheids cultuur: ‘Ik werk veilig omdat ik dat zelf wil’.
gereduceerd. In 2013 hadden we 15 verzuimdagen, in 2012 waren dat er nog 58. Stoten, snijden/prikken en beknellen zijn in 2013 het meest voorgekomen. Samen vertegenwoordigen deze incidenten 65% van het aantal ongevallen. Opvallend is dat het aantal beknellingen en daarmee het risico op zwaarder letsel, weer iets gestegen is. Dit is ook terug te zien in het aantal ongevallen waarbij een controle op de eerste hulp van het ziekenhuis nodig was: 12 in 2013 ten opzichte van 5 in 2012. Een signaal dat machineveiligheid nog steeds volop aandacht behoeft.
Focus op machineveiligheid Het grootschalige veiligheidsbewustzijnstraject, dat sinds 2009 aanzetten geeft tot een verandering van de bedrijfscultuur, heeft vanaf 2010 geleid tot een dalende trend in het aantal ongevallen. De uitdaging voor de komende jaren blijft het doorzetten van die dalende trend. Met name de kleinere ongevallen zijn moeilijk te reduceren. Dat blijft een kwestie van continue aandacht, oplettendheid en een kritische veiligheidsblik van ons allen. Maar het is ook een kwestie van het complimenteren en aanmoedigen van goed voorbeeldgedrag en leiderschap. Door concrete stappen te zetten willen we het veiligheidsbewustzijn steeds dieper verankeren in de organisatie.
Verdere daling aantal ongevallen Het jaar 2013 is geëindigd met 29 ongevallen. De doelstelling van 10% reductie ten opzichte van 2012 hebben we daarmee net gehaald. Daarbij hebben we het aantal verzuimongevallen van 4 in 2012 naar 1 in 2013 weten te reduceren. Als gevolg daarvan hebben we een nieuw record kunnen vestigen in het aantal dagen zonder verzuimongevallen: 211 dagen in 2013 ten opzichte van 182 dagen in 2012. Een verbetering van 16%. En ook het aantal verzuimdagen als gevolg van een ongeval is
In 2013 hebben we uitgebreid aandacht besteed aan de opvolging van de machineRisico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) voor de afdeling Mengerij. Hierbij is specifiek gefocust op de risico’s van het automatisch opstarten van transportbanden en het juiste gebruik van noodstoppen. Opvolging van de RI&E-actiepunten heeft al deels plaatsgevonden in 2013, maar zal ook verdere uitvoering krijgen in 2014. Werkvergunningen en het veiligstellen van installaties met sloten (lock-out tag-out, ofwel LOTO) moeten eveneens bijdragen aan het veiliger uitvoeren van werkzaam heden aan onze installaties. Een werk vergunning is een risicoanalyse voor aanvang van het werk, waarbij afspraken worden gemaakt over hoe het werk zo veilig mogelijk wordt uitgevoerd. Eind 2013 zijn de betrokken medewerkers gecoacht bij het voorbereiden, verlenen en controleren van de werkvergunningen. Door veel met de medewerkers te praten is het bewustzijn en begrip over de rol en eigen verantwoor delijkheid in dit proces gegroeid. Tevens is een start gemaakt met een uniforme benadering om installaties veilig te stellen met LOTO. Een LOTO-werkgroep heeft een algemene procedure uitgedacht en de
eerste veiligstel-instructies opgesteld. Ook zijn er sloten en slotenkastjes besteld. In 2014 zal dit traject verder worden doorgezet.
Blijvende aandacht voor veiligheidsbewustzijn In 2013 is het bewustzijn onder andere gemeten aan de hand van het aantal meldingen van onveilige situaties, zoals gevaarlijke handelingen, gevaarlijke situaties en bijna-ongevallen. Het aantal meldingen is gestegen ten opzichte van 2012: 455 ten opzichte van 408 in 2012. Onze doelstelling om ten minste 10 meldingen te hebben ten opzichte van 1 ongeval, hebben we ruimschoots gehaald. Er waren 455 meldingen, terwijl we er op basis van het aantal ongevallen (29) minimaal 290 moesten hebben. Alle meldingen leiden tot verbeteracties. De revisie van de RI&E binnen Technisch Onderhoud en de Mengerij heeft via gesprekken op de werkvloer plaatsgevonden. Deze succesvolle uitvoeringsmethode zijn we in 2012 gestart. De gesprekken op de werkvloer tijdens het werk in combinatie met externe expertise leiden tot het herkennen en erkennen van bestaande risico’s en het belang van het beperken van deze risico’s. Hierdoor wordt de RI&E een breder gedragen instrument en neemt het veiligheidsbewustzijn van de medewerkers toe. Door veiligheidsobservatierondes verankeren we het veiligheidsbewustzijn dieper in de organisatie. Daarnaast praten leidinggevenden hierdoor makkelijker over de goede, maar ook de meer uitdagende kanten van veiligheid. In 2013 zijn alle geplande veiligheidsobservatierondes gelopen. We hebben deze rondes dit jaar voor het eerst ook op engineering- en onderhoudsprojecten uitgevoerd gedurende de fabriekstops in de vakantieperiodes. De uitdaging voor 2014 is minimaal 90% van de veiligheidsobservatierondes ook op of voor het geplande VGWM-jaarverslag 2013 15
De uitdaging van Tom Oort, Algemeen Operator 1, kalander 2/4
‘Daglichtlampen zorgen voor meer energie op de werkvloer’
16
‘Naast onze dagelijkse werk zaamheden werken we ook op heel diverse vlakken aan verbeteringen bij Operations. We voeren veiligheidsmaat regelen, maar ook veel LEANinitiatieven door. Na een complete screen van de afdeling, hebben we al heel wat zichtbare resultaten geboekt. Zo zijn er rendementsborden opgehangen, hebben we geschilderd voor beter over zicht en er zijn ‘10 minutentakenlijsten’ opgesteld. Daarop staan taken die je kunt oppakken als er onverhoopt storing optreedt. Ook is geïnvesteerd in mate riaal. De nieuwe monitoren werken sneller en de verlichting op de werkvloer is vervangen door daglichtlampen. Een prettige compensatie voor het natuurlijke daglicht dat vrijwel ontbreekt in de donkere fabriek. Je wordt er energieker van en je voelt je beter en dat is goed voor de gezondheid van alle collega’s. De meeste aandacht gaat op dit moment uit naar de stofzolder. Om de vloer daar makkelijker schoon te kunnen maken, strooiden we talkpoeder. Maar het is slecht voor je gezondheid om daarin te werken. Inmiddels hebben we een nieuwe schrob machine, waardoor we zonder talkpoeder kunnen werken. We krijgen veel verbeterinitiatieven aangereikt en dat motiveert ons daar ook zelf actief naar op zoek te gaan. Zo heb ik laatst op eigen initiatief geluidsmetingen laten doen. Op alle VGWMvlakken blijven we onszelf dus uitdagen.’
tijdstip te lopen. In 2013 is 42% uitgesteld en later uitgevoerd. In 2012 was dat 54%.
Leiderschap In 2013 is de veiligheidsleiderschap-training ‘De Leider Draait Door’ afgerond. Daarmee hebben alle leidinggevenden binnen Operations en een aantal medewerkers op sleutelfuncties een training over veiligheid en leiderschap gevolgd. De training is positief ontvangen. Leiderschap betekent het goede voorbeeld geven en veiligheid belangrijk maken. In de praktijk betekent dit risico’s afwegen tegen productiedoelstellingen, veiligheids-verbetertrajecten inzetten en afspraken nakomen. Een van onze doelstellingen is de verbeteracties uit ons incidenten-meldsysteem Classbase binnen de gestelde termijn op te lossen. Daar ligt zeker nog een uitdaging voor het komende jaar. In 2013 hebben we 80% van de verbeteracties binnen de gestelde termijn afgehandeld, in 2012 was dat 82%. Totaal zijn er in het afgelopen jaar wel meer acties afgesloten: 973 ten opzichte van 807 in 2012. In 2014 moet meer aandacht komen voor een betere oorzakenanalyse, zodat effectieve maatregelen kunnen voorkomen dat het incident zich herhaalt. Nu komt het voor dat incidenten toch nog meerdere keren terugkomen.
Brandweer en EHBO In 2013 is de brandweer in totaal 54 keer uitgerukt. Bijna de helft (24) van de uitrukken betrof ontruimingen van de afdeling Oxidatie als gevolg van een hoge LEL- waarde (meetmaat voor explosiviteit) in het afgassysteem. De grenswaarde voor ontruiming is na het explosie-incident van 2012 stringent gesteld. Nader onderzoek en verdere optimalisatie van het systeem moeten leiden tot het reduceren van deze meldingen. De brandweer is 20 keer uitgerukt voor brand en/of broei. In 2012 was dat 14 keer. Daarbij ging het om broei en (beginnende) branden die de brandweer snel onder controle had. Daarnaast heeft de brandweer ondersteuning gegeven bij stormschade en overige zaken. In 2013 zijn weer ontruimingsoefeningen gehouden en heeft de brandweer haar oefen programma doorlopen.
OHSAS 18001 en ISO 14001 certificaten verlengd In 2014 heeft de driejaarlijkse hercertificeringsaudit plaatsgevonden voor OHSAS 18001 (arbozorg) en ISO 14001 (milieuzorg). Vijf Lloyd’s auditeurs hebben ons in 3 dagen geauditeerd. Lloyd’s heeft geconcludeerd dat het Kwaliteit- en VGWM- managementsysteem van Forbo Flooring B.V. in het algemeen goed functioneert en dat verbeteringen in onze veiligheid, gezondheid en milieuprestaties zichtbaar zijn. Daarbij wordt voldaan aan de eisen voor hercertificering voor ISO 14001 en OHSAS 18001 en mogen wij ook de komende 3 jaar het ISOen OHSAS-logo gebruiken. Uiteraard zijn er ook verbeterpunten geconstateerd, die ons helpen de veiligheid-, gezondheid- en milieuprocessen verder te verbeteren.
In 2013 zijn weer nieuwe EHBO‘ers opgeleid. Inmiddels hebben we 111 EHBO’ers en kunnen 162 medewerkers een AED (automatische externe defibrillator) bedienen. In 2013 is de organisatie van EHBO binnen de ploegen aangepast. De EHBO-hulpverlening is nu verdeeld over vier zones: MGP, Oxidatie, Mengerij en Trim. Na een inregelperiode is iedereen gewend en kan een binnengekomen oproep bij onze front office, meteen doorgeschakeld worden naar de dichtstbijzijnde EHBO’er. Dat de inzet en beschikbaarheid van EHBO’ers nodig is, bewijst het aantal ongevallen met EHBO: 9 in 2013.
GEZONDHEID EN DUURZAME INZETBAARHEID Werkgroep Forbo Rookvrij De werkgroep Forbo Rookvrij ontwikkelde in 2013 een aantal activiteiten. Er is gestart met een enquête onder medewerkers om inzicht te verkrijgen in de omvang van de rookproblematiek. De uitslag is breed in de organisatie gecommuniceerd. Op basis van de uitkomsten zijn onze medewerkers uitgenodigd deel te nemen aan de
stoppen-met-roken trainingen van Allen Carr. Er zijn 4 trainingen gegeven waaraan 45 mensen hebben deelgenomen, waaronder enkele partners van medewerkers. In de eerste helft van 2014 organiseren we een herhalingstraining. Er is regelmatig aandacht geweest voor het voornemen om ons bedrijf per 2015 rookvrij te maken. Onder andere via de verschillende media binnen Forbo, zoals de maandelijkse nieuwsbrief en de Caleidoscoop. Daarnaast zijn ludieke acties uitgevoerd om aandacht te genereren, zoals het uitdelen van ‘Forbo Rookvrij’-kauwgom. Ook waren vertegenwoordigers van de werkgroep aanwezig tijdens het Forbo ’Sportfestijn. In de eerste helft van 2014 zal de werkgroep zich naast verdere communicatie vooral richten op het schrijven van een advies aan de directie.
Ziekteverzuim 2013 In 2013 hebben we het jaar afgesloten met een gemiddeld ziekteverzuimpercentage van 4,32%. Een lichte stijging ten opzichte van 4,16% in 2012. De gemiddelde meldings frequentie heeft zich positief ontwikkeld van 0,99 naar 0,94. Samengevat betekent dit dat men zich minder vaak ziek heeft gemeld, maar dat de gemiddelde duur per ziekmelding is gestegen.
Preventief medisch onderzoek Het doel van het preventief medisch onderzoek (PMO) is het voorkomen en vroegtijdig signaleren van beroepsziekten en werkgerelateerde klachten. Daarnaast is het een instrument om de gezondheid, het functioneren en de inzetbaarheid van medewerkers te bewaken en te verbeteren. In 2013 is het PMO uitgevoerd voor de medewerkers die werkzaam zijn bij Technisch Onderhoud, Logistiek, Research & Development en alle leidinggevenden binnen de afdeling Productie. In totaal zijn 227 medewerkers uitgenodigd, waarvan er 160 hebben deelgenomen aan het onderzoek. Het onderzoek richt zich op de arbeidsomstandigheden en het welzijn van medewerkers, maar ook op leefstijlfactoren die van invloed zijn op de duurzame inzetbaarheid. De conclusies en aanbevelinVGWM-jaarverslag 2013 17
De uitdaging van Maarten Minkman, vitaliteits- en gezondheids medewerker
‘Ik help graag bij de gezondheidsuitdagingen van medewerkers’
18
‘Mijn uitdaging? Mensen hun persoonlijke uitdaging waar laten maken. Dat kan stoppen met roken zijn, meer bewegen, maar ook meer balans tussen werk en privé. Forbo is op het gebied van gezondheid en leefstijl een voorloper. Toch weet nog niet iedereen precies wat er mogelijk is op dit gebied. Het afgelopen jaar zijn 227 medewerkers uitgenodigd deel te nemen aan een preventief medisch onderzoek. Daarnaast namen 45 collega’s deel aan 4 stoppen-met-rokentrainingen. Ook hebben we ruim 40 leidinggevenden getraind in de focus op duurzame inzetbaarheid tijdens functionerings gesprekken. Zij hebben tenslotte dagelijks contact met de mensen op de werkvloer. Natuurlijk is inzetbaar blijven een wens van Forbo als werk gever. Maar ik benadruk graag de verantwoordelijkheid van de werknemer. Je wilt zelf toch ook gezond en fit naar je werk én weer naar huis gaan? Alle Forbo-collega’s zijn welkom op mijn spreekuur. Dat klinkt medisch, maar ik fungeer voornamelijk als vitaliteits coach. Heb je last van je knie, dan bekijken we zowel de belasting als de belastbaarheid. Wil je gezonder eten, maar weet je niet precies hoe, leg het aan me voor. We kijken wat ik of Forbo kan doen en wat je zelf kunt doen. Jezelf uitdagen levert heel veel positieve energie op.’
gen uit het PMO in 2013 hebben vooral betrekking op klachten op het gebied van werkstress.
uit te laten maken van het functionerings gesprek, kunnen we de verwachte kansen en knelpunten in kaart brengen.
Er is echter ook goed nieuws. Waar het 3 jaar geleden nog een duidelijk aandachtspunt was, is in 2013 voor het eerst een pluim uitgereikt op het gebied van communicatie richting de medewerkers.
Workshop Duurzame inzetbaarheid en Leefstijl Alle leidinggevenden zijn uitgenodigd deel te nemen aan een workshop Duurzame inzetbaarheid en Leefstijl. Het doel van de workshop was leidinggevenden handvatten te geven dit onderwerp constructief te bespreken met de medewerkers in het functioneringsgesprek. Leidinggevenden oefenden tijdens de workshop op het voeren van dit soort gesprekken en leerden valkuilen te herkennen.
De afdeling Personeel & Organisatie heeft het rapport met de conclusies en aanbevelingen besproken met het afdelingsmanagement en de afdeling VGWM. Op basis van de resultaten maken we concrete actieplannen.
Functioneringsgesprekken 2013 Deze workshop is georganiseerd in samenwerking met onze vitaliteits- en gezondheidsmedewerkers van ArboNed.
In 2013 is het thema duurzame inzetbaarheid bespreekbaar gemaakt in de jaarlijkse functioneringsgesprekken. Duurzame inzetbaarheid betreft de mate waarin de medewerker vitaal, dus zowel mentaal als fysiek het werk kan (blijven) uitoefenen. In het kader van de veranderende pensioenwetgeving en het vergrijzende personeelsbestand van Forbo is dit een belangrijk onderwerp. Door dit onderwerp onderdeel
Ziekteverzuim (%)
Ziekteverzuim in 2013 per leeftijdsgroep (%)
2
0
1
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
• Psychisch/overspannen
2013
2011 2010 200
210 220 230 240 250 260 Aantal medewerkers niet ziek
270
280
55
Totaal
21-25
567
Leeftijdsgroep
17 keer was een ongeval aanleiding tot ziekteverzuim:
Malus Malus ziekteverzuim ziekteverzuim
• Bedrijfsongeval
1
• Sportongeval
5
• Verkeersongeval
4
2013 2013 2012 2012 2011 2011 2010 2010
2012
414 15
• Overig
0
Bonus ziekteverzuim
83
• Griep/kortstondige aandoening
61-65
3
1
Oorzaken ziekteverzuim 2013
• Bewegingsapparaat (rug, knie)
56-60
4
2
51-55
5
3
46-50
4
Investeren in onze mensen om daarmee de bedrijfsresultaten te verbeteren is ook het belangrijkste uitgangspunt van Investors in People (IiP). In 2013 ging Forbo Flooring B.V. weer op voor de driejaarlijkse hercertificering van de Investors in People standaard. Eind 2013 heeft Investors in People Nederland (onderdeel van TNO) de organisatie dan ook aan een volledige analyse onderworpen om te beoordelen of wij nog voldoen aan de IiP-standaard. Dat we met elkaar zelfs in tijden van reorganisaties en bezuinigingen het IiP-certificaat hebben behaald, zegt iets over de bevlogenheid van de mensen in de organisatie en de diepgewortelde overtuiging dat de Forbo-organisatie alleen succesvol kan zijn met goed opgeleide, betrokken en inzetbare mensen. Het auditrapport biedt waardevolle aanknopingspunten om in 2014 de doelen van de organisatie en de continue ontwikkeling en verbetering van de mensen en de afdelingen nog beter af te stemmen.
In 2012 waren er in totaal 567 ziekmeldingen. De ziekmeldingen zijn in vier categorieën ingedeeld.
41-46
6
36-40
5
31-36
7
26-30
6
ONTWIKKELINGSGERICHT PERSONEELSBELEID Investors in People
• Overige ongevallen Totaal
0 0
10 20 30 10 20 30 Derde ziekmelding Derde ziekmelding
7 17
40 50 60 70 40 50 60 70 Vijfde ziekmelding Vijfde ziekmelding
VGWM-jaarverslag 2013 19
In 2013 ging op het gebied van ontwikkeling, opleiding en loopbaan veel aandacht uit naar:
Lean management: continu verbeteren Om het gedachtengoed van continu verbeteren breed te verspreiden, verzorgde Chris Clayton eerder al diverse Lean management workshops binnen Forbo. In 2013 volgden 30 teamleiders en afdelings leiders van Operations een Lean workshop. Het doel van de opleiding is het voortdurend aanscherpen van onze processen, verbeteren van de kwaliteit en het reduceren van de kosten. Daarnaast resulteert de kwaliteitsverbetering in hogere klant tevredenheid en meer betrokkenheid van de medewerkers.
Machineveiligheid
ontwikkeld. Een verdiepend en intensief traject voor de engineers, een korter programma voor onderhoudsmedewerkers en een algemene training voor de collega’s in Productie die onveilige situaties vooral moeten kunnen signaleren. In 2013 hebben 35 medewerkers het eerste deel van deze leergang Machineveiligheid afgerond. De trainingen voor de teamleiders, machinevoerders en monteurs volgen in 2014.
De bedrijven verzorgen onder meer stageplaatsen, rondleidingen en gastlessen. Bij Forbo is dit mogelijk gemaakt door de inzet en betrokkenheid van diverse medewerkers uit Productie.
PERSONEELSBEZETTING Afstemmen van vraag en aanbod De bedrijfseconomische resultaten van Forbo Flooring zijn voornamelijk afhankelijk van twee ontwikkelingen. Enerzijds van de wereldwijde verkoop van Marmoleum, die in belangrijke mate de benodigde productiecapaciteit van de fabriek in Assendelft bepaalt. Anderzijds zijn ook de verkoop resultaten van alle Forbo Flooring producten in Nederland van invloed op onze bedrijfsresultaten. Deze combinatie bepaalt hoe succesvol we zijn. Door de terug gelopen bedrijfseconomische resultaten waren we in 2013 genoodzaakt op beide vlakken ingrijpende maatregelen te nemen.
Instroom toekomstig personeel Na jaren van voorbereiding is het Regio College in september 2013 gestart met een 2-jarige dagopleiding Procestechniek op mbo 2-niveau (Operator A). Forbo Flooring heeft de inrichting van een praktijk voorziening, en daarmee de opleiding, mede mogelijk gemaakt.
Doordat wij onze machines veelal van begin tot eind zelf ontwikkelen, ligt ook de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van die machines bij ons. Daarom hebben we samen met het Nederlands Normalisatieinstituut (NEN) een maatwerkopleiding
Voor leerlingen jonger dan 18 jaar die hun vmbo-diploma hebben behaald, biedt deze opleiding de mogelijkheid een mbo-opleiding in de Procestechniek te volgen en daarna in te stromen bij een van de bedrijven die voor deze opleiding samenwerken met het Regio College.
Opleidingen en cursussen 2013
Instroom 2013
Nadat in 2012 de flexibele schil met uitzendkrachten en gedetacheerden al was afgebouwd, ontkwamen we er niet aan in 2013 de productiecapaciteit verder af te
Aantal medewerkers
Automatisering/PC-applicaties
10
Corporate IT
1
700
Chemie
16
Flooring HR
2
680
Commercie Communicatie/ persoonlijke ontplooiing
4 63
Innovation & Product Management
1
Operations
7
76
Sales & Marketing
2
640
EHBO (hartreanimatie)
Supply Chain
3
620
Facilitaire dienstverlening
4
Financieel/economisch/bedrijfskundig
5
Heftruck/hoogwerker
23
Kleurtechniek
10
Logistiek
75
Management/leidinggeven
86 4
Procestechniek
15
Projectmanagement
12
Talen Techniek algemeen/overig Techniek/elektro/elektronica/besturing
16
140
Installatietechniek/vloerverzorging
Personeel/organisatie/opleiding
Totaal
8 3 16
Veiligheid/arbo
335
Totaal
905
660
600 580
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Uitstroom 2013 Corporate IT
5
Financiën & ICS
2
Innovation & Product Management
2
Operations
Leeftijdsopbouw 2013 (%) 150
24
Personeel en Organisatie
2
120
Sales & Marketing Supply Chain
4 3
90
Totaal
42
60 30
Leeftijdsgroep Mannen Vrouwen
20
61-65
56-60
51-55
46-50
41-45
36-40
31-35
26-30
21-25
16-20
0
stemmen op de teruggelopen vraag. Tijdelijke aanpassing van de roosters waarbij ATV collectief werd ingeroosterd, was een van de maatregelen die daaruit volgde. Het stimuleren van het opnemen van overuren paste ook in dat kader. Andere maatregelen kenden een ingrijpender karakter. Zo werd ook gestuurd op natuurlijk verloop om de overcapaciteit te reduceren en werd vroeg- en deeltijd pensioen actief gestimuleerd. Al deze maatregelen werden voortdurend gecommuniceerd en uitgelegd aan de organisatie, de ondernemingsraad en de vakbonden. Vanwege de teruggelopen verkoopresul taten in de Nederlandse markt, was het ook noodzakelijk bij de afdeling Verkoop en Marketing een zevental arbeidsplaatsen te laten vervallen. Interne herplaatsing was helaas niet voor alle betreffende medewerkers mogelijk, waardoor we helaas ook middels gedwongen ontslag afscheid moesten nemen van een aantal medewerkers.
RANDSTAD BUS ‘JEUGD OP ZOEK NAAR WERK’ BIJ FORBO Op vrijdag 11 oktober 2013 bezocht de Randstad ‘Jeugd op Zoek’ bus Forbo. In deze bus zaten 21 jongeren die via Randstad een procestechnische opleiding volgen. Bernard Wientjes, voorzitter van de werkgevers organisatie VNO-NCW, was ook aanwezig. In zijn kielzog diverse fotografen, journalisten en ‘kopstukken’ van Randstad en VAPRO. De groep werd ontvangen door Forbo-directie leden Jelle van der Zwaan en Joost Dirkx en een aantal andere medewerkers van Forbo. De jongeren kregen een rondleiding en maakten via speeddates kennis met medewerkers van Forbo. Zowel de leerlingen als de begeleiders waren onder de indruk van Forbo. Forbo is gevraagd een aantal werkervaringsplaatsen te bieden in het kader van dit opleidingstraject.
VGWM-jaarverslag 2013 21
Gezondheid, veiligheid en professionalisering van onze gewaardeerde medewerkers zijn voor ons erg belangrijk
FTE-ontwikkeling
IDEEËNBUS
Personeelsavonden
De maatregelen die zijn genomen om de personeelsbezetting af te stemmen op de benodigde productiecapaciteit, hebben tot een afname van het aantal arbeidsplaatsen bij Forbo geleid. Op 1 januari 2013 waren er 609 voltijdsequivalent arbeidsplaatsen. Op 31 december 2013 waren dit er 583. Als we kijken naar de instroom en uitstroom van personeel, dan zien we dat in 2013 42 medewerkers uit dienst zijn getreden. Toch zijn er ook nog 16 nieuwe medewerkers bijgekomen in 2013. Daarmee onderschrijven we het belang van blijven investeren in de organisatie.
Gedurende 2013 zijn er 73 ideeën ingediend, waaronder 4 verzoeken tot herwaardering. Daarmee is het aantal ingezonden ideeën met 9% afgenomen ten opzichte van 2012. Het merendeel van de ideeën werd vanuit Operations ingediend, namelijk 59 ideeën, inclusief 4 verzoeken tot herwaardering.
In 2013 organiseerde de S&O-raad weer een groot aantal personeelsavonden voor actieve medewerkers. Door een wat krapper budget was de organisatie genoodzaakt voor iets minder bekende artiesten te kiezen. Dat leverde een aantal verrassende voorstellingen op. In de eerste maanden van 2014 staan nog een aantal bezoeken aan het Zaantheater gepland.
ONDERNEMINGSRAAD Activiteiten ondernemingsraad In 2013 hadden leden van de ondernemingsraad (or) zitting in de werkgroep Levensfasegericht Personeelsbeleid en Forbo Rookvrij 2015. De or heeft in 2013 een aantal adviezen uitgebracht die betrekking hadden op organisatiewijzigingen, onze samenwerking met de arbodienst, de afschaffing van het Eigen Risicodragerschap (ERD) en de invoering van de digitale salarisstrook. Er zijn ook instemmingsaanvragen behandeld over de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG), gepersonaliseerde toegangspassen en de toekomst van de Ideeënbus. Daarnaast zijn gedurende het jaar in de or-vergaderingen verschillende actuele onderwerpen aan de orde geweest.
VGWM-commissie De focus van de VGWM-commissie lag het afgelopen jaar op de toetsing van de Risico Inventarisatie & Evaluaties en het volgen van de Classbase incidentmeldingen. De commissie heeft de or geadviseerd over het verlengen van het contract met de arbodienst en over de gewijzigde EHBO-procedure. Alle activiteiten van de ondernemingsraad en de VGWM-commissie staan uitgebreid beschreven in het or-jaarverslag over 2013.
Verdeling ontvangen ideeën 2013 Operations
59
Personeel & Organisatie
4
Sales & Marketing NL
8
Financiën en ICS Totaal
2 73
De Ideeënbus-commissie heeft het afgelopen jaar 55 ideeën behandeld. Hiervan zijn 15 ideeën beloond en 39 ideeën afgewezen. Aan 1 idee is een aanmoedigingspremie toegekend. In totaal is € 16.110,- aan beloningen uitgekeerd. De hoogste uitkering bedroeg € 4.575,-. Het aantal openstaande ideeën is met 15% toegenomen ten opzichte van 2012 tot 140 per 31 december 2012.
SPORT- EN ONTSPANNINGSRAAD De Sport- en Ontspanningsraad organiseert jaarlijks diverse festiviteiten voor Forbowerknemers.
Forbo’Sportfestijn Het tweede Forbo’Sportfestijn was een succes, hoewel het weer niet mee zat. Deelnemers aan de familiefietstocht, maar zeker aan de grote toertocht van 60 km, hadden een flinke klus aan de wind en de kou. Op het terrein was het een gezellig gebeuren. Alles was gesitueerd op de tweede parkeerplaats, waardoor de kinderactiviteiten meer in het zicht waren. Daarnaast was er een stand van de werkgroep ‘Forbo Rookvrij’ en een stand voor Homeride, waar deelnemers door het kopen van loten of door donaties, 10 Forbomedewerkers konden sponsoren. Het totale bedrag dat het Forboteam bij elkaar heeft gefietst was ruim 14.000 euro en komt ten goede aan de realisatie van meer Ronald McDonald-huizen, waardoor ouders tijdelijk dicht bij hun zieke kind kunnen wonen.
Sinterklaas Op 29 november werd de geboortedag van de Sint gevierd. Even leek het er op dat de Sint niet zou komen, er kwam alleen een lege stoel op een kar voorbij. Maar al snel werden er toch nog een paar pieten gebracht, die de kinderen het Hoki-Poki dansje leerden. Uiteindelijk voegde ook Sinterklaas zich bij het gezelschap. De kinderen konden hun blijdschap niet op, zeker niet toen ze ook nog een cadeau mochten gaan ophalen. Al met al een gezellige dag.
Kienen Peter Denneman heeft zich ook in 2013 weer een waardig Kienmeester getoond, met iedere keer een goed gevulde zaal van ongeveer 100 mensen.
Verenigingen Onder verantwoordelijkheid van de Sport & Ontspanningsraad zijn er diverse verenigingen actief op het gebied van biljarten, tennissen, tafeltennissen, trimmen, wielrennen (fietsen) en (zaal)voetballen. Nadere informatie is te raadplegen via intranet, ook voor het aanmelden voor een club naar keuze zijn hier de contact gegevens te vinden.
VGWM-jaarverslag 2013 23
Wij zijn trots op onze productie processen die erop gericht zijn een zo klein mogelijke ‘footprint’ achter te laten
24
ONZE AARDE
Minimaliseren van onze footprint Wij zijn trots op onze mooie, groene producten. En wij zijn trots op onze productieprocessen die erop gericht zijn een zo klein mogelijke ‘footprint’ achter te laten. Toch heeft de productie van linoleum impact op het milieu. Produceren kost grondstoffen en energie en levert reststoffen en emissies. Wij zijn ons hiervan bewust en willen die impact zo klein mogelijk houden.
EFFICIËNT IN ENERGIE Het produceren van linoleum kost energie. Forbo gebruikt aardgas en groene elektriciteit als primaire energiebronnen. Hoe meer productie, hoe efficiënter het energieverbruik. Een daling in productie leidt tot minder efficiënt gebruik van onze installaties, omdat we niet alle machines kunnen uitschakelen als we niet produceren. Een daling in de productie zet ons dus voor een uitdaging in het efficiënt gebruiken van energie.
6
7
10 89
Energie gebruiken en besparen In 2013 hebben we 8.158 duizend Nm3 aardgas en 39,5 duizend MWh elektriciteit gebruikt voor de productie van 18,7 miljoen m2 linoleum. Het absolute elektriciteitsgebruik is daarmee met 3% gedaald, het gasverbruik is met 1% gestegen. Omdat we echter 10% minder bruto m2 linoleum hebben geproduceerd, is de energie-efficiency per m2 verslechterd. Het elektriciteitsverbruik steeg van 17,6 MJ/m2 in 2012 naar 19 MJ/m2 in 2013. Het aardgasverbruik steeg van 12,3 MJ/m2 in 2012 naar 13,8 MJ/m2. We hebben het afgelopen jaar echter ook energie in de vorm van aardgas kunnen besparen. Het gaat hier om 335.000 Nm3 minder aardgas als gevolg van: - het plaatsen van zonnepanelen op het MXD - het optimaliseren van de regeling van het verbrandingsproces en het keramisch
11
binnenwerk van de Megtec-naverbrander van de afdeling Oxidatie - het plaatsen van magneten op gasstroom in het ketelhuis, voor een optimale gas stroom op moleculair niveau en daardoor een efficiënter verbrandingsproces.
Uitstoot van CO2
De emissie van CO2 is direct gekoppeld aan de verbranding van aardgas op onze locatie. Als gevolg van de stijging van 1% in ons aardgasverbruik in 2013 is ook de CO2-emissie met 1% gestegen. De totale hoeveelheid CO2-emissie is 14,7 kiloton. Sinds 2013 vallen alle stookinstallaties, ook de naverbranders, onder de CO2-emissiehandel. Onze emissierechten in 2013 bedroegen 14,2 kiloton CO2. We moesten daarom 0,5 kiloton CO2 emissierechten bijkopen. In 2013 is gekeken of we de naverbrander van de Verestering in het weekend, wanneer er geen verestering plaatsvindt, kunnen uitzetten. Doordat de veresteringspannen dan nog blijken na te dampen en geur te
5 6 1
6
4
7 8
9 - 14
5
5 1
1
3
4
4 2
Energieverbruik 2013
Elektriciteitsverbruik 2013
Aardgasverbruik 2013 %
Toepassing
2
3
2
3
Nm3
%
Toepassing
MWh
%
4.210.721
52
1 Oxidatie
13.417
33
1 Oxidatie
23,8
1 Stoomopwekking
2 Droogkamers
21,7
2 Kleinverbruik
1.352.532
17
2 Mengerij
8.130
20
3 Kalanders
16,3
3 TNV's banen
988.359
12
3 Banen
6.266
15
4 Mengerij
14,8
4 Heetwaterketel
979.176
12
4 Kalander 4
4.512
11
511.222
6
5 Kalander 2
3.696
9
116.340 8.158.350
1 100
6 MGP
1.324
3
7 Trim 8 Gebouwen F+H
1.149 769
3 2
5 Trim
6,2
5 Verestering
6 Magazijn product
5,0
7 Verestering
3,6
6 TNV’s oxidatie Totaal
8 Kantoren
2,8
9 Restverbruik
2,7
10 Stalen/grondstof
2,4
11 Recycling
0,7
9 Overig
440
1
10 Hoofdkantoor
300
1
11 Lab/proeffabriek
244
0,5
12 Kalander 1
241
0,5
13 Recycling
219
0,5
14 Verestering
133
0,5
Totaal
100
Totaal
VGWM-jaarverslag 2013 25
Pim en Annemarie Gorter, buurtbewoners Dorpsstraat
‘Grappig genoeg hebben we nu minder last van het andere magazijn’
26
‘Wij wonen al jaren aan de Dorpsstraat en hebben overwegend uitstekende ervaringen met Forbo. Toch kende de bouw van het nieuwe MXD-magazijn voor ons een verrassende start. Wij hoorden namelijk van onze buurman dat er gebouwd ging worden. Dat was heel even schrikken. Toch niet in onze achtertuin? We hadden de publicatie hierover in het lokale krantje waarschijnlijk gemist. Maar na een gesprek bij Forbo waren we al snel gerustgesteld. Natuurlijk zijn we naar de informatiebijeenkomsten geweest, we willen graag weten wat er om ons heen gebeurt. Daar kregen we altijd duidelijk antwoord op onze vragen. En van overlast was uiteindelijk nauwelijks sprake. Grappig genoeg hebben we door het MXD zelfs minder last van het achterliggende magazijn, waar ook ’s nachts activiteit is. Het is een soort geluidsbarrière geworden. En eerlijk is eerlijk, een bedrijf als Forbo heb je in onze omgeving ook nodig. Dat is ontzettend belangrijk voor de werkgelegenheid. Wat Forbo beter zou kunnen doen is in de toekomst de omwonenden iets eerder informeren, maar we weten eigenlijk niet of dat gebruikelijk is. Gelukkig hebben wij de ervaring dat als je iets positief vraagt of mededeelt, het altijd wel goed komt.’
Emissie van stof
linoleumcement en tijdens het drogen van linoleum in de Droogkamers. Om deze emissie van VOS tegen te gaan, zijn op deze afdelingen naverbranders geplaatst, die VOS in de dampen vrijwel geheel verwijderen. Er zijn echter andere afdelingen waar ook VOS-dampen ontstaan, zij het in mindere mate, waarbij nog geen nageschakelde techniek wordt toegepast. Zo levert de Mengerij op dit moment de grootste bijdrage aan VOS- en geuremissie naar de omgeving. Forbo bestudeert de mogelijkheden om de emissie van deze afdeling te verminderen, terwijl gelijktijdig het werkklimaat binnen de Mengerij wordt geoptimaliseerd door gerichter dampen af te zuigen.
emitteren is dit niet mogelijk. Nu wordt er gekeken naar een andere methode om de geuremissie in het weekend te elimineren.
LUCHT Uitstoot van stikstofdioxiden Forbo Flooring grenst aan prachtige natuurgebieden. In deze natuurgebieden leven en groeien stikstof-gevoelige planten en dieren. Daarom is het van belang onze NOx-uitstoot goed in de gaten te houden en zo mogelijk te minimaliseren. De emissie van NOx uit de stookinstallaties (stoomketels en de heetwaterketel) is vergelijkbaar met de emissie in 2012, omdat de installaties vrijwel hetzelfde aantal uren hebben gedraaid als in 2012.
Emissie van VOS en geur
Bij de productie van linoleum komt ook stof vrij. Stof draagt bij aan zich verspreidende emissies en kan leiden tot een hoger gehalte aan fijnstof in de lucht. Stof kan vrijkomen bij de mengprocessen in de Mengerij en bij het vullen van de houtmeel-, kalksteen- en scrapsilo’s. Om emissie van stof te voorkomen, zijn bij deze afdelingen en installaties stoffilters geplaatst. We inspecteren deze filters met vaste regelmaat preventief op hun werking. Eenmaal per drie jaar meten we de emissie van stof. In 2013 hebben geen nieuwe metingen plaatsgevonden. Het verschil in de berekende emissie is direct het gevolg van een verschil in productie-uren: 941 kg in 2013 ten opzichte van 1.163 kilogram in 2012.
De VOS-emissie over 2013, berekend uit de emissiemetingen, is 23,6 ton en is significant lager dan die over 2012 (30,1 ton). Deze daling wordt niet veroorzaakt door een daling in emissieconcentratie, maar door een daling in productie-uren.
Emissie van vluchtige organische stoffen (VOS) draagt bij aan de verzuring van het milieu en veroorzaakt de voor ons bedrijf kenmerkende geur. VOS-dampen ontstaan vooral bij de Verestering en de Oxidatie van
Energiegebruik (TJ) 800
Emissie CO2 (ton)
700 600
16000
500
15600
400
15200
300
14800
200
14400
100 0
2009 2010 2011 Aardgas Elektriciteit
2012
2013
14000
2010
2011
2012
2013
Emissie NOX (kg)
Energie Efficiency Index (%) 100
4000 3500
80
3000 2500
60
2000
40
1500 1000
20 0
2009
500 2009
2010
2011
2012
2013
0
2009
2010
2011
2012
2013
VGWM-jaarverslag 2013 27
Maar liefst 87% van onze interne linoleumreststof wordt hergebruikt in ons productieproces
28
RESTSTOFFEN Afval recyclen Tijdens het produceren van linoleum ontstaan de typische reststoffen linoleum en granulaat. Forbo Flooring streeft ernaar het ontstaan hiervan zoveel mogelijk te voorkomen. In 2013 is het gelukt ons hoeveelheidrendement (het aantal m2 linoleum dat aan onze strenge kwaliteits eisen voldoet ten opzichte van de totale hoeveelheid geproduceerd linoleum) te laten stijgen van 91,8% in 2012 naar 92,6% in 2013. Afval dat onder andere ontstaat bij het afsnijden van randen, bij proefnemingen, storingen of bij het afkeuren van materiaal dat niet aan onze hoge kwaliteitseisen voldoet, proberen we zoveel mogelijk intern te recyclen. Maar liefst 87% van onze interne linoleumreststof verlaat ons terrein niet. Dit wordt direct weer ingezet als grondstof in ons eigen productieproces.
De overige 13% kan niet worden gerecycled en wordt als reststof van het terrein afgevoerd. In totaal heeft Forbo Flooring in 2013 802 ton (2012: 885 ton) linoleum en 762 ton (2012: 889 ton) granulaat afgevoerd. Het afgevoerde linoleum en granulaat bevat nog een hoge calorische waarde en wordt extern verbrand. De hierbij vrijkomende warmte wordt omgezet in energie en teruggeleid naar elektriciteitscentrales. Omdat granulaatreststof afhankelijk is van het productievolume, is een productie gerelateerde VGWM-doelstelling geformuleerd: 0,012 ton granulaatreststof per ton product. In 2013 hebben we de doelstelling voor granulaatreststof met 0,012 ton/ton gehaald en daarbij veel beter gepresteerd dan in 2012 (0,016 ton/ton in 2012).
MILIEU-INCIDENTEN In 2013 hebben zich 24 (potentiële) milieu-incidenten voorgedaan. Van deze
24 meldingen hebben 18 meldingen in meer of mindere mate (externe) belasting van het milieu veroorzaakt. Dit betrof: - 14 brand/broei-incidenten - 2 keer rookvorming - 2 keer stroomstoring - 2 morsingen (kalksteen, thermische olie). De overige meldingen hebben geen invloed gehad buiten onze terreingrenzen, omdat ze intern zijn opgeruimd, of achteraf gezien geen emissie hebben veroorzaakt. Wel zijn er 69 interne meldingen gedaan als gevolg van alarmeringen in het afgassysteem bij de afdeling Oxidatie. Bij 24 van deze meldingen is de brandweer preventief uitgerukt. De overige meldingen konden door de afdeling zelf worden afgehandeld. Alle incidenten worden intern centraal gemeld, waarna we verbeteracties formuleren om herhaling te voorkomen. Alle meldingen zijn afgehandeld.
Emissie VOS (ton) (aantal emissiepunten) 32 30 28 26 24 22 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0
(31)
Emissie koudemiddelen (kg) (ozonlaagaantastende stoffen)
(31)
Waterverbruik (m3)
45 40
60.000
35 (16)
50.000
30
(16)
(27)
25
40.000
20
30.000
15
20.000
10
10.000
5 2009
2010
2011
2012
2013
0
2009
2010
2011
2012
2013
0
2009
2010
Leidingwater
2011
2012
2013
Oppervlaktewater
VGWM-jaarverslag 2013 29
In 2013 zijn geen klachten gemeld bij de provincie Noord-Holland. Wel zijn enkele klachten rechtstreeks bij Forbo binnen gekomen. Het ging hier om klachten met betrekking tot geluid en trillingen tijdens de bouw van het nieuwe MXD-magazijn. Wij hebben getracht de klachten zo goed mogelijk af te handelen en de omwonenden voldoende te informeren over de bouw, onder andere tijdens twee bijeenkomsten bij Forbo. Een rondleiding in het nieuwe magazijn was onderdeel van de tweede bijeenkomst.
Recycling linoleumreststoffen (ton) 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0
2009
2010
2011
2012
2013
Linoleum scrap intern gerecycled Linoleum reststof afgevoerd
Afvoer reststoffen (ton) 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0
2009 Stort
2010
2011
Verbranding
2012
2013
Recycling
Afvoer linoleumreststoffen (ton) 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0
2008
2009
2010
Reststof linoleum
2011
2012
Reststof granulaat
Water geloosd in het riool (m3) 15.000 12.000 9.000 6.000 3.000 0
2009
2010
2011
2012
2013
Wij hopen dat u ons VGWM-jaarverslag over 2013 met belangstelling heeft gelezen. In 2014 gaan wij ons weer met veel energie richten op de in het verslag genoemde doelstellingen en verdere verbeteringen op het gebied van veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu. Mede gebaseerd op de uitkomsten van het onlangs gehouden interne communicatie-onderzoek, zullen wij verdere digitaliseringsmogelijkheden van het VGWM-jaarverslag nader gaan onderzoeken. Mocht u vragen of opmer kingen hebben over het verslag, dan verzoeken wij u deze per e-mail aan ons te richten aan
[email protected]. Voor meer informatie over ons bedrijf kunt u terecht op www.forbo-flooring.nl.
Colofon Uitgave van Forbo Flooring B.V., Assendelft Redactie Lucia Fijlstra, Mia Harkamp, Laura Hellendoorn, Marc Lammertink en TextArt, Heerhugowaard Interviews Nadine de Keijzer, TextArt, Heerhugowaard Vormgeving Frissewind, profs in communicatie en design, Amsterdam Fotografie Don Wijns, Frissewind, profs in communicatie en design, Amsterdam Fotografie omslag Lau Koopman Druk Zalsman Groningen bv, Groningen Dit jaarverslag is CO2-neutraal geproduceerd. Voor het verslag is gebruikgemaakt van FSC®-gecertificeerd papier.
Voor meer informatie Forbo Flooring B.V. Postbus 13, 1560 AA Krommenie Industrieweg 12, Assendelft (075) 647 7477
[email protected] www.forbo-flooring.nl
creating better environments
