JAARVERSLAG 2012
AGORA Stichting voor Bijzonder Primair Onderwijs in de Zaanstreek
Inhoudsopgave 2012 * A
B
C
Voorwoord Inleiding en samenvatting Leeswijzer
Bestuursverslag 2012
1. Visie, missie en doelstellingen 2. De organisatie 3. Leerlingaantallen 4. Personeel 5. Onderwijs en identiteit 6. Middelen en voorzieningen 7. Financiële situatie op balansdatum 8. Risicoparagraaf 9. Toekomstparagraaf 10. Ontwikkeling Planning & Control 11. Verslag van de Raad van Toezicht 12. Verslag van de Medezeggenschapsraad
De jaarrekening 2012
*
3 4 5
7 9 13 17 21 26 28 31 33 35 36 39
Balans per 31 december 2012 Staat van baten en lasten over 2012 Kasstroomoverzicht over 2012
43 44 45
1. Algemene toelichting 2. Grondslagen voor waardering activa en passiva 3. Grondslagen voor bepaling van het resultaat 4. Financiële instrumenten en risicobeheersing 5. Activa 6. Toelichting bij kasstroomoverzicht 7. Passiva 8. Verantwoording subsidies 9. Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa 10. Baten 11. Lasten 12. Financiële baten en lasten
46 46 49 50 51 54 54 58 60 61 63 67
Overige gegevens 2012
1. Resultaat bestemming 2. Gebeurtenissen na balansdatum 3. Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 4. Colofon
69 69 70 72
Agora jaarverslag
2012
1
* Voorwoord / Inleiding en samenvatting / Leeswijzer
* 1 Voorwoord Voor u ligt het Jaarverslag 2012 van Agora, Stichting voor Bijzonder Primair Onderwijs in de Zaanstreek. In dit jaarverslag leggen we als College van Bestuur verantwoording af over de wijze waarop we er in geslaagd zijn met de ons ter beschikking staande middelen kwalitatief hoogwaardig onderwijs te realiseren. We zijn van opvatting dat dit goed gelukt is, ook al is 2012 vanwege een forse bezuinigingsnoodzaak niet altijd een gemakkelijk jaar geweest. Terugblikkend kunnen we tevreden zijn over de inspanningen die we geleverd hebben en de wijze waarop we er binnen Agora in 2012 in geslaagd zijn met minder middelen goed onderwijs te realiseren. Dit mooie resultaat is het product van gezamenlijke inzet van medewerkers op iedere plek in de organisatie. In dit jaarverslag doen wij hiervan verslag. De inhoud hiervan zullen we bespreken met een aantal van onze belangrijkste stakeholders, om zo terugkoppeling te krijgen op ons handelen en daar ons voordeel mee te doen. We staan echter nadrukkelijk open voor ieders reactie. Mocht u willen reageren op (onderdelen van) dit jaarverslag dan ontvangen we graag uw reactie (via
[email protected]). Ik wens u veel leesplezier. Namens het College van Bestuur van Stichting Agora, Taco Keulen Voorzitter
Agora jaarverslag
2012
3
* 2 Inleiding en samenvatting Eind 2011 openbaarde zich bij Agora een fors financieel probleem. Door onder meer niet tijdig genoeg in te spelen op de terugloop van het aantal kinderen in de Zaanstreek en teruggang in bekostiging was een flink exploitatietekort ontstaan. Het jaar 2011 werd afgesloten met een tekort van € 896.973 en dit noopte tot maatregelen. Deze hebben het jaar 2012 in belangrijke mate beïnvloed. De opgave waar we ons voor gesteld zagen was in grote lijnen drieledig:
1
We wilden de uitgaven zo veel mogelijk in overeenstemming brengen met de inkomsten.
2
We wilden organisatorische maatregelen nemen om beter te kunnen inspelen op fluctuaties in geldstromen.
3
Ondertussen wilden we de kwaliteit van ons onderwijs minimaal op hetzelfde niveau houden als in voorgaande jaren (maar liever verder door-ontwikkelen).
Dit is gelukt. Het jaar 2012 stond voor een groot deel in het teken van ingrepen in de vorm
4
Agora jaarverslag
2012
van organisatiewijzigingen, taakstellingen, begrotingsaanpassingen, bezuinigingen en overleg met belanghebbenden. Dat was niet altijd gemakkelijk, want het is erg vervelend om op dit gebied een forse stap terug te moeten doen. Door de inzet van velen is dit echter goed gelukt. Van schooldirecties, onderwijsteams en medezeggenschapsorganen tot en met stafdiensten, toezichthouders en bestuurders; een ieders inzet heeft er aan bijgedragen dat het is gelukt om bovenstaande doelstellingen te realiseren. De exploitatie 2012 vertoont ten opzichte van de begroting een overschrijding van ongeveer € 40.000. In organisatorische zin zijn dusdanige maatregelen gerealiseerd dat de organisatie als ‘in control’ beschouwd kan worden. Voor wat betreft de kwaliteit van het geboden onderwijs kunnen we vaststellen dat alle scholen van Agora inmiddels onder het zogenaamde basisarrangement van de Inspectie Onderwijs vallen en dat twee van onze scholen meedongen naar een landelijke erkenning als ‘excellente school’. Dat zijn resultaten waar we trots op kunnen zijn en die 2012, ondanks dikwijls pijnlijke maatregelen, toch tot een goed jaar maakten.
* 3 Leeswijzer Dit jaarverslag bestaat uit drie delen. Deel A omvat het bestuursverslag, waarbij de focus ligt op horizontale verantwoording aan onze stakeholders. Naast de missie, visie en doelstellingen wordt de organisatiestructuur van Agora kort toegelicht. Vervolgens komen de kengetallen rondom leerlingaantallen en personeel aan de orde. In hoofdstuk A.5 wordt expliciet stilgestaan bij de door ons behaalde onderwijsresultaten. Daarna komt de bedrijfsvoering aan de orde, gevolgd door de financiële resultaten per balansdatum. Nieuw zijn de hoofdstukken risicoparagraaf en
toekomstparagraaf. Het bestuursverslag wordt afgesloten met het verslag van de Raad van Toezicht en dat van de medezeggenschapsraad. In deel B wordt de jaarrekening 2012 nader toegelicht, waarbij de focus ligt op verticale verantwoording aan het Ministerie van OCW. De hoofdstukindeling is conform ‘voorgeschreven’ wet en regelgeving (RJ 660) ingericht. Alle verplichte tabellen en gebruikte grondslagen zijn opgenomen. Het jaarverslag wordt afgesloten met deel C, waarin de ‘controleverklaring van de onafhankelijke accountant’ de belangrijkste paragraaf vormt.
Agora jaarverslag
2012
5
A Visie, missie en doelstellingen / De organisatie / Leerlingaantallen / Personeel / Onderwijs en identiteit / Middelen en voorzieningen / Financiële situatie op balansdatum / Risicoparagraaf / Toekomstparagraaf / Ontwikkeling Planning & Control / Verslag van de Raad van Toezicht / Verslag van de Medezeggenschapsraad
1
A
Bestuursverslag 2012
*
Visie, missie en doelstellingen Als Stichting voor Bijzonder Primair Onderwijs staat Agora borg voor waarde-gedreven onderwijs. De overtuiging dat de essentie van het leven verder gaat dan het hier en nu inspireert ons in onze ambitie en zet ons aan het beste uit onszelf en de kinderen die ons zijn toevertrouwd te halen. In onze missie (waar we voor stáán) en visie (waar we voor gáán) hebben we dit als volgt geformuleerd:
we het beste wat we hebben willen inzetten. Dat zijn passend onderwijs voor alle leerlingen, een breed aanbod in samenhang met wijk, vrije tijd en opvang, en op opbrengsten gericht onderwijs dat recht doet aan de capaciteiten en talenten van kinderen. Dit moet in alle scholen merkbaar zijn.’
Doelstellingen
Visie
Wij zijn een ambitieuze organisatie. Voor de toekomst van de samenleving is het essentieel dat ‘nieuwe leden’ goed toegerust zijn. Ouders die hun kind aan ons toevertrouwen, kinderen die onze scholen bezoeken en medewerkers die bij ons werken hebben recht op zo optimaal mogelijke omstandigheden. Agora streeft er dan ook naar een toonaangevende onderwijsinstelling te zijn, niet alleen in onze ‘eigen’ Zaanstreek, maar ook landelijk. Kinderen moeten effectief kunnen leren. Goed toegeruste en tevreden medewerkers moeten hen daarbij terzijde staan en gebruik kunnen maken van moderne en effectieve methoden. De bedrijfsvoering moet op orde zijn en er moeten mogelijkheden zijn voor innovatie. Dat is hoe we het willen!
‘Agora werkt continu aan het verbeteren van het onderwijs. Het bieden van GOED ONDERWIJS is wat we nastreven. GOED ONDERWIJS betreft een drietal samenhangende terreinen, waarop
In ons Meerjarenbeleidsplan (BOUWEN AAN GOED ONDERWIJS – op weg naar 2015) formuleren we de volgende meerjaren doelen:
Missie ‘Vanuit Christelijk geloof, levensovertuiging en daaraan ontleende waarden, waarderen wij ons handelen aan de opbrengst bij het kind. Samenwerking van professioneel personeel en van de scholen onderling brengt Agora tot een hogere kwaliteit. Iedere school vindt haar uitdaging in de dynamiek van de samenleving en de opdracht die daaruit voor ieder kind afzonderlijk voortvloeit. Daarin mag ieder kind zich gekend weten. Agora ziet hierin haar opdracht en haar reden van bestaan.’
1
2
3
Onderwijs & Identiteit
Personeel & Organisatie
Middelen & Voorzieningen
• Passend Onderwijs • Brede Schoolontwikkeling • Opbrengstgericht werken • Identiteit
• Leiderschap en management • Cultuur en klimaat
• Centraal/Decentraal • Secundaire processen (incl. huisvesting en financiën)
Agora jaarverslag
2012
7
A Onderwijs & Identiteit
toegankelijkheid van christelijke waarden en uitingen in hun aanbod. Onze waarden omvatten een breed spectrum van religieuze beleving. Vanuit respect voor verschillen kunnen wij verschillend zijn en dit waarderen.
1
Passend Onderwijs Voor alle leerlingen van Agorascholen zien we volwaardig burgerschap als einddoel. We streven na dat kinderen, ongeacht kleur, etnische afkomst, geslacht of beperking, mee kunnen doen in de samenleving. Dit impliceert dat we in principe alle aangemelde kinderen toelaten op onze scholen om hen een passend onderwijsaanbod te geven.
Personeel & organisatie
1
Schoolontwikkeling 2 Brede a
Stimulerende leeromgeving.
De school beschikt, zo nodig in samenwerking met partners, over het vermogen om onderwijs, opvang, peuterspeelzaal- en buurtwerk te bieden aan de kinderen. De omgeving biedt mogelijkheden voor leren, spelen, ontdekken en ontwikkelen. b Samenwerking en communicatie. De scholen werken samen met ouders en partners vanuit een gedeelde pedagogie. c Educatief partnerschap van ouders. In de ontwikkeling van ieder individueel kind hebben ouders, school en kind ieder eigen verantwoordelijkheden. Deze ontwikkeling kan alleen optimaal zijn als ouders, school en kind als gelijkwaardige partners samenwerken.
4 Identiteit
De scholen van Agora bieden bij voortduring aandacht aan
8
Agora jaarverslag
2012
Leiderschap en management a Heldere focus/gedeelde waarden/missie/visie. Het management focust vanuit de missie op de visie en draagt op die manier de richting van de school uit. b Effectief leiderschap. De leidinggevenden van Agora werken volgens de zeven eigenschappen van effectief leiderschap (Covey) en kunnen dat ook zichtbaar maken in hun werkomgeving.
2
3 Opbrengstgericht werken
Agora-scholen formuleren hun ambities ten aanzien van: a Hoge verwachtingen b Curriculum en de resultaten daarbij c Evaluatie van leren en onderwijzen
Cultuur en klimaat a Professionalisering. Agora bevordert de professionalisering van haar medewerkers door middel van het inrichten van het kenniscentrum, het bevorderen van deelname aan Professionele Leergemeenschappen (waarbinnen de aanwezige professionaliteit geoperationaliseerd kan worden), het waarborgen van een goede gesprekkencyclus, het werken met goede bekwaamheidsdossiers, en waarborgt dat er voldoende scholingsmiddelen beschikbaar zijn op bovenschools en schools niveau. b Samenwerken en communicatie. Agora bevordert de synergie in het werken vanuit het Rijnlands organiseren. Agora zorgt voor overlegstructuren waarin mogelijkheden
zijn voor samenwerking (bijvoorbeeld Professionele LeerGemeenschappen). Deze structuren zijn transparant. De communicatie is tweezijdig ingericht, dat wil zeggen van bovenaf en vanuit de werkvloer (het primaire proces). c Goed werkgeverschap. Agora voert personeelsbeleid volgens de CAO. Ze werkt met een flexibel pakket en biedt extra mogelijkheden voor de werknemers bovenop de toekomstige raam-cao.
Middelen & voorzieningen
1 2
Centraal/Decentraal De scholen hebben middelen waardoor zij in staat zijn hun schoolplan uit te voeren en waarbij ruimte is voor nieuw beleid. De financiële huishouding maakt tevens alle bovenschoolse activiteiten mogelijk. Secundaire processen (incl.
huisvesting en financiën)
Agora zorgt voor ondersteunende diensten om het primaire proces in de scholen optimaal te laten verlopen.
Bestuursverslag 2012
2
*
A
De organisatie Agora is een interconfessionele stichting waarin 26 scholen zijn verenigd. Gedurende het verslagjaar, namelijk per 1 november 2012, zijn twee van deze scholen, SBO Sjalom en SBO de Petraschool gefuseerd, waarna 25 scholen resteerden. Deze scholen staan alle in de Zaanstreek, in de gemeenten Zaanstad, Wormerland en Oostzaan. De stichting wordt bestuurd door een driehoofdig College van Bestuur. De volgende scholen vallen onder de Stichting Agora:
De Bijenkorf www.de-bijenkorf.nl De Evenaar www.cbs-evenaar.nl De Golfbreker www.de-golfbreker.nl De Hoeksteen www.de-hoeksteen.nl De Saenparel www.saenparel.nl De Korenaar www.korenaar.nl De Loopplank www.loopplank.nl De Oceaan www.de-oceaan.nl De Piramide www.de-piramide.nl
De Rank www.de-rank.nl De Regenboog www.bs-regenboog.nl De Rietvink www.de-rietvink.nl WormerWieken www.wormerwieken.nl De Vuurvogel www.vuurvogel.nl De Westerkim www.dewesterkim-zaandam.nl De Windroos www.de-windroos.nl Het Baken www.het-baken.nl Het Koraal www.het-koraal.nl
Het SchatRijk www.hetschatrijk.nl Octant www.icb-octant.nl Paus Joannesschool www.paus-joannes.nl sbo Agora www.sbo-agora.nl Tamarinde www.tamarinde.nl Toermalijn www.icb-toermalijn.nl Willibrordschool www.bs-willibrord.nl De Roos www.ibs-deroos.nl
Agora heeft een samenwerking met de Islamitische basisschool De Roos wat betreft het personeelsbeleid. Ook valt De Roos onder het samenwerkingsverband WSNS 2703. Vanaf augustus 2012 valt ook de Vrije school Zaanstreek onder dit samenwerkingsverband. Elke school heeft een eigen website, waarop ook het schooljaarverslag gepubliceerd is. Graag nodigen wij u uit om onze schoolwebsites te bezoeken.
Agora jaarverslag
2012
9
A Organigram RAAD VAN TOEZICHT
COLLEGE VAN BESTUUR
GMR
CENTRAAL BUREAU
MR
CONTROLLER
SCHOLEN
Samenstelling geledingen
10
Agora jaarverslag
Raad van Toezicht
College van Bestuur
Drs. F. Günther H.M. Edzes-Altema V. Arents E.C.M. Roodvoets M. Eijgenstein H.M.P. Stoltenberg P. Prijs
Drs. T.P Keulen M.C. Spies MLE H. de Waard
2012
Bestuursverslag 2012 Partners Agora richt zich naar haar omgeving. Zij betrekt de omgeving bij het maken van goed onderwijs. Ouders ziet zij daarom als partners in onderwijs. Ook de wijk en de mensen die er wonen, spelen een rol van betekenis. Kinderen leren en ontwikkelen niet alleen op school, maar op alle plekken waar ze komen en op elk moment van de dag. Daarom wil Agora dan ook partnerschap aangaan met die omgeving. Samen maken we een optimale omgeving voor de kinderen. Agora werkt ook samen met opleidingsinstituten en hogescholen, met name met de PABO. Deze samenwerking is er vooral op gericht om te werken aan de professionalisering van de medewerkers. Deze partners helpen Agora om de kwaliteit van het onderwijs continu te verbeteren. Kinderen hebben, voordat ze naar een school van Agora gaan, vaak al een andere vorm van samen leren en ontwikkelen achter de rug. Na de basisschool gaan ze allemaal naar een vorm van voortgezet onderwijs. Ook deze partijen zijn partners van Agora. Afstemming en goede aansluiting zijn van groot belang. Omdat onderwijs de plek is waar alle kinderen samenkomen, worden scholen vaak benaderd
vanuit allerlei groeperingen in de samenleving. De scholen van Agora gaan daarbij niet op alles in. De hoofdtaak van de scholen is het geven van onderwijs. Bij de keuze uit het grote aanbod en de vele verzoeken die de scholen krijgen, is het onderwijsbelang altijd leidend.
*
Klachtenregeling Voor alle scholen van Agora werken we met een klachtenregeling. Niet omdat dit een verplichting is, maar wij vinden het belangrijk met ouders, die wij zien als partner, ingeval van ongenoegen primair met elkaar in gesprek te gaan en te blijven en het ongenoegen met elkaar op te lossen. Wanneer dit niet zou lukken moet er een goed toegankelijke formele weg zijn om de situatie op te lossen. Natuurlijk steken we in op een goede communicatie, waardoor we er van uit gaan dat we deze regeling niet of nauwelijks nodig hebben. De regeling waarborgt dat klachten deskundig en onafhankelijk worden beoordeeld en afgehandeld. In dit jaarverslag rapporteren wij het aantal klachten die bij het bestuur, de externe vertrouwenspersoon en de landelijke klachtencommissie in behandeling zijn genomen.
2012
2011
2010
Aantal klachten bij het bestuur Aantal klachten via externe vertrouwenspersoon Aantal klachten bij de landelijke klachtencommissie
13 5 1
7 4 4
10 0 3
De aard van de klachten waren: pestgedrag van leerlingen
oneens over schooladvies Voortgezet Onderwijs
verstoring van de vertrouwensrelatie
tekort schieten van begeleiding van een leerling
veiligheid op het schoolplein
niet adequaat handelen op constatering dyslexie
slechte communicatie met ouders
hoeveelheid invalkrachten voor een klas
Agora jaarverslag
2012
11
A De klacht bij de landelijke klachtencommissie betrof het tekort schieten van begeleiding en daar onvoldoende over communiceren. Deze klacht is ontvankelijk verklaard. Op de andere klachten zijn maatregelen getroffen en gesprekken gevoerd ter verduidelijking met klagers. Ter professionalisering van de werkpraktijk van schoolcontactpersonen in het kader van de klachtenregeling is in februari een basistraining gegeven. Daarnaast is er een helpdesk voor deze schoolcontactpersonen. Daarvan is in 2012 tien maal gebruik gemaakt voor advies en informatie.
In- en externe ontwikkelingen met politieke of maatschappelijke impact Saenparel 100 leerlingen: CBS De Saenparel is de kleinste school van Agora, maar de verwachting is dat zij in 2013 de grens van 100 leerlingen weer zal passeren.
12
Agora jaarverslag
2012
Vensters Primair Onderwijs: Binnenkort start landelijk de eerste pilot van Vensters PO. Van de honderd scholen die meedoen zijn er tien van Agora.
Basisarrangementen: Volgens de inspectie zijn alle scholen van Agora op één na op orde. Ook de laatste school zal in 2013 vallen onder het basisarrangement van de inspectie.
Agora bouwt eigen CPO: In Zaandam, aan de Rode Zee, start binnenkort de bouw van het Centrum voor Passend Onderwijs van Agora.
Bestuursverslag 2012
3
*
A
Leerlingaantallen De jarenlange gestage groei van het aantal leerlingen is als gevolg van demografische ontwikkelingen omgebogen naar een (trendmatige) daling. In 2012 is het leerlingaantal voor het derde achtereenvolgende jaar gedaald tot 7408. De verwachting is dat deze daling doorzet. De daling komt nagenoeg overeen met een lineaire afname. In ons meerjaren bestuursformatieplan en meerjaren begroting anticipeert Agora op deze daling, waarover later meer.
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
2015
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
8000 7800 7600 7400 7200 7000 6800 6600 6400 6200 6000
2002
Leerlingaantallen: historie 2002-2012 + prognose 2013-2023
De prognose van de gemeente Zaanstad gaat uit van een jaarlijkse daling met 1% gebaseerd op de demografische ontwikkeling binnen de leeftijdscategorie 4-12 jarigen, zeker nu de woningbouwprogramma’s in de nieuwbouwwijken stagneren. De ontwikkeling in ons verzorgingsgebied komt overeen met de landelijke trend van dalende leerlingaantallen in het primair onderwijs. De krimp is minder sterk dan in andere regio’s in Noord-Holland en niet gelijkmatig over alle scholen verdeeld. Er zijn, naast een grote groep dalers, binnen onze stichting nog steeds scholen die groeien.
Agora jaarverslag
2012
13
A Leerlingaantallen per school Onderstaand de leerlingaantallen gerangschikt van onderbouw- naar bovenbouwschool. Het Koraal is met 243 leerlingen een echte onder-
School
14
Agora jaarverslag
bouwschool. Verder kent Agora een grote middengroep en een zestal echte bovenbouwscholen (Hoeksteen tot en met WormerWieken).
Brinnr. Totaal
4-7 jaar
>=8 jaar
Het Koraal 30FU De Saenparel 16JK De Bijenkorf 07TN Paus Joannesschool 09VE Het Schatrijk 27YV Toermalijn 03TL De Korenaar 05RV De Vuurvogel 16BA Het Baken 22KA De Rietvink 22KB Willibrordschool 08XR De Rank 05UN De Piramide 15UZ De Oceaan 30AH Tamarinde 16DY De Loopplank 15XF De Windroos 10OD De Westerkim 22KA De Hoeksteen 08YO De Evenaar 09CL De Golfbreker 08YN De Regenboog 09WP Octant 26BC WormerWieken 16YE Totaal Basisonderwijs Sjalom SSBO 00UN
304 92 249 233 159 302 308 311 244 280 337 223 408 322 436 151 292 181 435 358 476 441 391 391 7324 84 7408
243 52 140 130 86 153 154 155 121 138 165 109 197 154 208 71 134 83 197 156 206 186 161 133 3532 24 3556
61 40 109 103 73 149 154 156 123 142 172 114 211 168 228 80 158 98 238 202 270 255 230 258 3792 60 3852
Gemiddeld per school (excl. SBO)
305
147
158
2012
Bestuursverslag 2012 Leerlingaantallen naar leeftijd en gewichtenregeling Het leerlingaantal in de onderbouw is afgelopen jaar gedaald met 53 leerlingen. De bovenbouw is iets harder gedaald, namelijk met 76 leerlingen. In totaal bedraagt de daling 129 leerlingen, nagenoeg gelijk aan vorig jaar (2011: -121). De verhouding onderbouw bovenbouw van onze stichting is nu nog constant en bedraagt de afgelopen drie jaar 48:52%. Door afname van de instroom zal de
bovenbouw een steeds groter aandeel gaan innemen. Het aantal gewicht leerlingen is afgelopen jaar fors afgenomen ten opzichte van het jaar ervoor, namelijk met 80 (2011: -4).
*
Leerlingaantallen zijn belangrijke parameters waarop de financiering van onze stichting gebaseerd is. De trendmatige krimp, de verschuiving naar de bovenbouw en de lagere weging beïnvloedt onze financiële mogelijkheden negatief.
schooljaar 2010/2011 2011/2012 teldatum 01-10 01-10-2010 01-10-2011
2012/2013 01-10-2012
Onderbouw 4 t/m 7 jaar 3.682 3.609 3.556 Bovenbouw 8 jaar en ouder 3.976 3.928 3.852 Aantal leerlingen 7.658 7.537 7.408 Aantal leerlingen +3% 7.888 7.763 waarvan gewichtsleerling: 0,3 633 573 452 1,2 329 325 289 Gewichtenregeling 566 562 Schoolgewicht 107 110
7.630
482 215
Leerlinggebonden financiering Het aantal leerlingen dat geïndiceerd is en om die reden een ‘rugzakje’ heeft, is na de groei vorig jaar
dit jaar weer sterk afgenomen. In totaal gaat het om 151 leerlingen.
INDICATIESTELLING teldatum 31-07
2010/2011 31-07-2010
2011/2012 31-07-2011
2012/2013 31-07-2012
VGB - blind VGS - slechtziend DOVN - doof SH - slechthorend ESM - ernstige spraakmoeilijkheden MGB - slechthorend + zeer moeilijk lerend LZ/S - langdurig ziek met een lichamelijke handicap LG - lichamelijk gehandicapt ZMLK - zeer moeilijk lerend SVD - syndroom van Down Cluster 4 Totaal
1 6 1 5 28 1 16 20 15 4 67 164
1 8 1 5 32
7 1 4 29
11 16 15 3 80 172
8 15 13 1 73 151
Agora jaarverslag
2012
15
A In- en uitstroom leerlingen Gegevens instroom nieuwe leerlingen
2009/2010
2010/2011
2011/2012
Instroom 4-jarigen Tussentijdse instroom herkomst Agora-scholen Tussentijdse instroom herkomst scholen Zaan Primair Tussentijdse instroom herkomst De Roos Tussentijdse instroom herkomst SBO Tussentijdse instroom herkomst overigen Totaal
910 453 102 0 0 129 1594
895 165 81 2 1 108 1252
861 81 123 1 7 129 1202
2009/2010
2010/2011
2011/2012
62 58 50 142 0 0 170 110 579 0 0 125 1296
157 84 43 120 11 13 179 90 620 10 7 66 1400
85 107 45 105 20 20 141 90 628 8 1 86 1336
Uitstroomgegevens naar voortgezet onderwijs
2010/2011
2011/2012
Uitstroom naar PRO Uitstroom naar VMBO Uitstroom naar HAVO/VWO Uitstroom naar overigen Totaal
21 550 338 47 956
23 551 350 46 970
Gegevens tussentijdse uitstroom en schoolverlaters Tussentijdse uitstroom naar Agora-scholen Tussentijdse uitstroom naar scholen Zaan Primair Tussentijdse uitstroom naar SBO/REC-voorzieningen Tussentijdse uitstroom naar overigen Tussentijdse uitstroom naar De Roos Tussentijdse uitstroom naar buitenland Uitstroom schoolverlaters naar Pascal College Uitstroom schoolverlaters naar Michaël College Uitstroom schoolverlaters naar OVO Uitstroom schoolverlaters naar SVO Uitstroom schoolverlaters naar buitenland Uitstroom schoolverlaters naar overigen Totaal
16
Agora jaarverslag
2012
Bestuursverslag 2012
4
*
A
Personeel Voor meer dan 80% gaan de middelen van Agora naar de component personeel. En dat is niet voor niets. Onze medewerkers maken immers ons onderwijs! Met grote inzet geven zij onderwijs op onze basisscholen, vanuit de gedeelde waarden waarop Agora haar missie en visie heeft geformuleerd. Scholen maken hun eigen ontwikkeling door, gebaseerd op het meerjarenbeleidsplan van Agora. Personeel geeft uitvoering aan goed onderwijs, werkt mee aan de schoolvisie, doet nieuwe kennis op, analyseert de opbrengsten van het onderwijs, inspireert kinderen en heeft nauw contact met de ouders. Werken in het onderwijs; een mooie baan dus! Ook wordt werkdruk ervaren. Het is geen gemakkelijke baan. Middels goed werkgeverschap, goed leiderschap en HRM-instrumenten zorgen wij er voor dat de medewerkers hun werk goed kunnen uitvoeren. Onderstaand een opsomming van belangrijke ontwikkelingen op het gebied van personeel:
Flexibilisering van de schoolformatie Scholen moeten flexibeler worden bij de inzet van hun formatie. Er moet met de personele inzet beter worden ingespeeld op wat nodig is. Scholen die krimpen hebben te maken met meer verplichtingen dan dat ze budgettair gezien kunnen inzetten. Schoolleiders worden uitgedaagd om de inzet van middelen op een andere manier te doen en meer met flexibele formatie te gaan werken. In theorie kan dat nu in het nieuwe begrotingsmodel. In de praktijk zal het wat langer duren totdat die flexibiliteit ook in de formatie tot uitdrukking komt. Agora zal gaan werken met een flexibele schil van personeel. Scholen kunnen uit die schil putten op momenten dat ze de expertise, die zich in die schil bevindt, nodig hebben. We zien dit tevens als een van de antwoorden op het maken
van onderwijsarrangementen op onze scholen in het kader van Passend Onderwijs.
Huidig flexibel inzetbaar personeel Nu al werken we binnen Agora met flexibel inzetbaar personeel. Allereerst noemen we hier de medewerkers uit de invalpool. Gemiddeld genomen waren er in 2012 acht medewerkers werkzaam in deze pool. Op basis van een vast contract bij de Stichting werden zij ingezet voor vervanging bij ziekte/verlof. Daarnaast kennen we ook de zogenaamde tweede categorie in deze pool. Hierin zitten medewerkers zonder vast contract. De scholen kunnen deze medewerkers digitaal vastleggen voor invalwerk. Het systeem is in 2012, op verzoek van de directeuren, vereenvoudigd en verder gedigitaliseerd. Ook gespecialiseerde medewerkers vanuit het Centraal Bureau kunnen flexibel in de organisatie worden ingezet. Hierbij noemen we de schoolmaatschappelijk werkers en de consulenten onderwijs. Op vraag vanuit de scholen verrichten zij hun werk op de schoollocatie. Onderwijsassistenten die bovenformatief zijn geraakt op hun school werden in 2012 ook flexibel ingezet. Daar waar een vraag was naar extra ondersteuning, in een klas of bij een individueel kind, werd dit mogelijk gemaakt. De financiering van de school stond dit niet in alle gevallen toe. Er is zoveel mogelijk vanuit de vraag van de school georganiseerd, wat in het afgelopen jaar betekende dat veel kosten bovenschools genomen zijn. Conciërges die bovenformatief zijn geworden in 2012 zijn ook vanuit bovenschoolse regie ingezet. Soms was dat op een basisschool in aanvulling op de formatie of in ziektevervanging. Ook zijn er werkzaamheden uitgevoerd vanuit de regie van gebouwenbeheer in het kader van de onderhoudsdienst.
Agora jaarverslag
2012
17
A Mobiliteit In dit kalenderjaar hebben we te maken gehad met verplichte mobiliteit. Zowel onderwijspersoneel als onderwijsondersteunend personeel moest worden overgeplaatst om de balans tussen krimpende en groeiende scholen in evenwicht te houden. Omdat overall gezien Agora op personeelgebied meer verplichtingen had dan dat zij kon betalen, zijn de contracten van veel tijdelijk aangestelden niet verlengd. De belangstelling voor vrijwillige mobiliteit is toegenomen. Steeds meer zien medewerkers het als een uitdaging om op een andere school te gaan werken en nieuwe ervaringen op te doen. Schoolleiders hebben zich tot het uiterste ingespannen om in de maanden februari, maart en april een goede match te maken tussen vraag en aanbod van zowel de verplichte overplaatsingen als de vrijwillige. Er zijn ruim dertig vacatures door middel van deze matching vervuld.
Gesprek met bonden Niet voor alle medewerkers die bovenformatief zijn geraakt was er plaats in de organisatie. Dit heeft geleid tot het plaatsen van onderwijsondersteunend personeel in het risico dragend deel van de formatie. Met de bonden is Decentraal Georganiseerd Overleg gevoerd om tot passende afspraken voor deze categorie medewerkers te komen. Dit heeft geleid tot voorlopige plaatsing binnen Agora op kosten van een bovenschoolse voorziening en tot het maken van afspraken met medewerkers om Agora versneld te verlaten. Ook in 2013 wordt het gesprek met de bonden voortgezet, met name over de modernisering van het Sociaal Statuut, dat Agora in 2002 heeft afgesloten. De inzet is om dit statuut aan te passen aan de huidige regelgeving van de CAO.
HRM-instrumenten Voor een goede uitvoering van de gesprekkencyclus beschikken leerkrachten thans over een digitaal archiveringssysteem binnen RAET. Het is de bedoeling dat deze systematiek ook over de andere functiecategorieën wordt uitgebreid. In nauwe samenwerking tussen de beleidsadviesgroep Personeel & Organisatie en de afdeling Personeelszaken is een instrument ontwikkeld dat in RAET is ingebouwd. Bij enkele
18
Agora jaarverslag
2012
scholen is proefgedraaid. Dit heeft geresulteerd in een ingebruikname in 2013. Hiermee is de gesprekkencyclus binnen Agora gestroomlijnd. In 2012 is een start gemaakt met de verzuimmodule binnen RAET te gebruiken. Leidinggevenden, de arbodienst en de arbeidsdeskundige werken binnen afgesproken kaders in dit systeem. Er kan nu op een vrij eenvoudige wijze gemonitord worden of de juiste stappen in het proces van ziekte tot herstel zijn uitgevoerd. Het proces om hiertoe te komen is langdurig geweest, mede veroorzaakt door het falen van het systeem van RAET. Hierdoor hebben veel leidinggevenden een onoverzichtelijke periode gehad om verzuim goed te kunnen volgen.
Functiemix tweede tranche In onze organisatie zijn de te behalen minimumpercentages gehaald. In 2012 is een voorzichtige start gemaakt met het invoeren en benoemen van medewerkers op LC-functies. De Beleidsadviesgroep houdt nauwkeurig bij welke kwalificaties er nodig zijn om voor een LC-functie in aanmerking te komen. Functiemix
% 2012
Leerkracht (LA) Leerkracht (LB) Leerkracht (LC) Vakleerkracht gymnastiek
74,6% 24,6% 0,5% 0,3% 100,0%
Dalende werkgelegenheid Door de krimp, versobering van de bekostiging en de lastenverzwaringen neemt de werkgelegenheid binnen Agora de komende jaren sterk af. De verwachting is dat deze in 2016 met 73.5 fte gedaald zal zijn ten opzichte van december 2011, oftewel 15% minder. Een belangrijk deel van deze daling (34,5 fte) is al ingezet in het schooljaar 2012/2013 en feitelijk al gerealiseerd per 1 augustus 2012. Het natuurlijk verloop op grond van het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd en de verwachte uitstroom op vrijwillige basis zal de komende jaren voldoende zijn om de resterende daling van de werkgelegenheid op te vangen. De mogelijke versnelling in de verlenging van de arbeidsparticipatie naar 67 jaar vertraagt de uitstroom.
Bestuursverslag 2012
*
Kengetallen + grafieken personeel Het aantal medewerkers is in 2012 terug gelopen met 48 tot 712. In absolute aantallen vonden de meeste mutaties plaats binnen de personeelscategorie onderwijspersoneel. Desondanks is de uitstroom gelijkelijk verdeeld. De procentuele verdeling over de personeels-categorieën is onveran-
Personeel peildatum 01-10
derd en al drie jaar constant. Dit geldt ook voor de verhouding man: vrouw (15-85%). Ook de leeftijdsopbouw geeft een stabiel beeld. De percentages 2012 wijken niet af van 2011. De gewogen gemiddelde leeftijd op peildatum 1 oktober is 40,4 jaar (2011: 40,2 jaar). In 2012 heeft 29% een voltijds aanstelling. Dit percentage neemt jaarlijks met 1% af.
2010 aantal
2011 aantal
2012 aantal
2012 %
52 578 154 784
48 559 153 760
44 528 140 712
6% 74% 20% 100%
Mannen 127 Vrouwen 657 Totaal 784 Totaal
119 641 760 164
108 604 712 172
15% 85% 100% 151
Personeelscategorieën Directie OP personeel OOP personeel Totaal
Personeel peildatum 01-10
2010 aantal
2011 aantal
2012 aantal
2012 %
Leeftijdscategorie t/m 24 jaar 25-34 jaar 35-44 jaar 45-54 jaar 55-64 jaar ≥ 65 jaar Totaal
37 190 162 241 151 3 784
30 186 156 227 159 2 760
24 164 151 212 158 3 712
3% 23% 21% 30% 22% 0% 100%
Gewogen Gemiddelde Leeftijd OP-personeel
39,6
40,2
40,4
Voltijd personeel (>1,0) Parttime personeel (<1,0) Totaal
250 534 784
234 526 760
208 504 712
29% 71% 100%
Agora jaarverslag
2012
19
A Personeelscategorieën
Personeel
6%
15%
20%
74%
Directie
85%
OOP personeel
Mannen
Vrouwen
OP personeel
leeftijdscategorie
Personeel
3% 22%
30%
21%
t/m 24 jaar
45 - 54 jaar
25 -34 jaar
55 - 64 jaar
35 - 44 jaar
> 65 jaar
Ziekteverzuim Het ziekteverzuim is in 2012 licht gedaald naar 6,3% en daarmee terug op het niveau van 2010. Agora maakt gebruik van het digitaal
20
Agora jaarverslag
2012
29%
23%
71%
Voltijd personeel (>1,0)
Partime personeel (<1,0)
verzuimondersteuningsprogramma van RAET Online. Hierdoor ontstaat meer inzicht in kort, middellang en lang verzuim en de ‘redenen tot verzuim’.
Bestuursverslag 2012
5
*
A
Onderwijs en identiteit en in de gesprekkencyclus worden de verwachtingen die de directeuren hebben van de medewerkers prominenter besproken.
Voortgang ‘Tien kenmerken van Agora-scholen’ In ons strategisch beleidsplan ‘Bouwen aan goed onderwijs; op weg naar 2015’ hebben wij in de visie opgenomen dat wij werken aan het realiseren van tien kenmerken van Agora-scholen. Deze kenmerken moeten de basis vormen voor wat Agora verstaat onder Goed Onderwijs. In de schooljaarverslagen hebben de scholen aangegeven hoe ver zij zijn in die ontwikkeling. Deze jaarverslagen zijn te lezen op de websites van de individuele scholen. Deze sites zijn te benaderen vanuit www.agora.nu/scholen.
3
E ffectief leiderschap van management en leerkracht
4
oog niveau van samenwerken en H communicatie
Het gaat hierbij om de volgende tien kenmerken. Op het niveau van de stichting is het volgende waar te nemen:
1
2
Heldere en gedeelde focus
(waarden/missie/visie)
e scholen hebben allemaal een missie D en visie geformuleerd en deze opgenomen in het schoolplan. In veel gevallen is er sprake van een herijking, waarbij de teams nauw betrokken zijn geweest. Er is meer dan ooit sprake van een gedeelde focus. Verder is de missie en de visie zichtbaar in de koers die de scholen hebben uitgezet. Hoge verwachtingen van leerlingen,
medewerkers en systemen
e scholen hebben de lat echt hoger D gelegd; dit ten aanzien van wat er van de leerlingen wordt verwacht, maar ook ten aanzien van de professionaliteit van de medewerkers. De ambities ten aanzien van de leerdoelen worden aangescherpt
e scholen zijn goed op weg om de D verantwoordelijkheden goed te delen en neer te leggen waar ze horen. Dat betekent dat er een weg is ingezet, waarbij het leiderschap in alle lagen van de organisatie is neergelegd en op elkaar is afgestemd. De directie neemt de leiding in het team, de teamleden nemen de leiding in de processen waarvoor zij verantwoordelijk zijn. Dit betekent in veel gevallen dat de rollen van de directie, de IB-er en de leraar aan verandering onderhevig zijn. Er is hier nog een lange weg te gaan. Onderzoek naar de positie van de verschillende functies is ingezet, met als doel goed voorbereid te zijn op de toekomst.
S amenwerking is van groot belang in het onderwijs. De leraar is al lang geen koning meer in de eigen klas. Op steeds meer scholen wordt gewerkt vanuit gedeelde verantwoordelijkheid. In de bovenschoolse professionele leergemeenschappen wordt ook op Agora-niveau samengewerkt aan het verbeteren van het leren van kinderen. Afstemming, samenwerking, van en met elkaar leren zijn de elementen van het leren in de nieuwe eeuw. Daar hoort ook een goede communicatie bij. Deze begint bij het leren begrijpen van de ander. Als belangrijkste partner speelt de ouder
Agora jaarverslag
2012
21
A belangrijker is dat er gewerkt wordt aan een professionele cultuur in de school, waarin het gewoon is elkaar aan te spreken op professioneel gedrag en waarin feedback geven normaal is. In de teams wordt het belang hiervan onderkend, maar het wordt ook nog als zeer lastig ervaren. Cultuuraspecten vanuit het verleden worden nog als hardnekkig ervaren.
hierbij een grote rol. Scholen zoeken naar moderne mogelijkheden die de ICT biedt om de communicatie goed vorm te geven. Dit wordt nog regelmatig als lastig ervaren. De dynamiek van de samenleving is ook in de school gekomen.
5
Van standaarden afgeleid
curriculum
De meeste scholen hebben hun ambities ten aanzien van het leren van kinderen geformuleerd of werken hier aan. Het zoeken van de juiste balans tussen de instrumentele vaardigheden en de overige vakken wordt nog als lastig ervaren. Van diverse kanten wordt veel gevraagd van de scholen. Overheden, maatschappelijke organisaties en de publieke opinie hebben belangen en verwachten van de scholen een bijdrage. Hier de juiste keuzes in te maken vraagt veel van de scholen.
6
egelmatige evaluatie van het onderwijs R (leren en onderwijzen) e scholen maken steeds meer gebruik D van het PDCA-model om het onderwijs te plannen, uit te voeren, te analyseren en evalueren, en dit te borgen. Toch wordt deze werkwijze in de dagelijkse praktijk nog als erg lastig ervaren. Vooral de evaluatiekant is nog in ontwikkeling. Positief is dat alle scholen zich ervan bewust zijn, dat planmatig, systematisch en evaluatief werken noodzakelijk is om goed onderwijs te verzorgen.
op professionele 7 Focus ontwikkeling
Dat goed onderwijs voor het grootste deel bepaald wordt door de professionaliteit van de leraar is bekend. De scholen werken hier dan ook heel hard aan. De bovenschoolse professionele leergemeenschappen organiseren op Agoraniveau veel professionaliseringsactiviteiten, waar de teams goed in participeren. Ook op schoolniveau worden trainingen en cursussen georganiseerd. Dit is één kant van het verhaal. Belangrijk, zo niet
22
Agora jaarverslag
2012
8
Leeromgeving De scholen werken hard aan de verbreding en versterking van een omgeving gericht op het leren van kinderen. Steeds meer is dat ook de omgeving buiten de klas. Het betrekken van de buitenwereld en ook de niet schoolse tijd is steeds meer gewoon. Agora-scholen hebben vanuit het ondernemende karakter van de scholen hier een lange traditie in.
9
Educatief partnerschap van ouders De ouder is de belangrijkste partner in het onderwijs. Het besef dat de ouder als een professional vanuit een eigen perspectief moet worden gezien is groeiend in de scholen van Agora. Leraren zien steeds meer dat informeren van ouders niet voldoende is. De vraag: ‘Wat kunnen we als ouder en leraar voor elkaar betekenen bij het leren en ontwikkelen van de kinderen en hoe kunnen we als partners daarin samenwerken?’ wordt steeds belangrijker.
10 Eigenaarschap van leerlingen
Ook de leerling is een partner bij het leren en het ontwikkelen. Door de leerling te betrekken bij de doelen en de evaluatie van het leerproces worden zij eigenaar. In de driehoek ouder-leraar-leerling zijn er drie partijen die werken aan het leren. Veel scholen werken aan nieuwe vormen om dit te realiseren. Zo wordt er geëxperimenteerd met door leerlingen gevoerde oudergesprekken, portfolio’s en groepsbesprekingen door leerlingen. Ook hier is nog een lange weg te gaan, maar de eerste resultaten zijn er.
Bestuursverslag 2012 Opbrengstgericht werken In 2012 hebben de scholen van Agora opnieuw stappen gezet op het gebied van het opbrengstgericht werken. Vanaf 2010, bij de introductie van Continuous Improvement, is het werken op basis van data gemeengoed geworden op de scholen. Het gaat hierbij niet om datagestuurd (data driven) onderwijs, maar meer om het gebruik maken van data (using data) om de onderwijspraktijk te verbeteren. Het gebruik van de PDCA-cyclus wordt steeds gewoner op de scholen, al zijn hier nog grote stappen in te zetten. Met name de verbinding doelen-verwachtinguitvoering-analyse-evaluatie-verbetering-borging blijkt in de praktijk van alledag nog zeer lastig te verwezenlijken.
Bovenschoolse schoolgids Waren er in 2011 voor het eerst eenduidige bovenschoolse teksten beschikbaar om op te nemen in de schoolgidsen van de individuele scholen, in 2012 kwam er een Agora-schoolgids in digitale vorm (zie www.agora.nu) en in papieren vorm beschikbaar. Alle scholen hebben deze schoolgids op hun website gepubliceerd. Deze gids vormt samen met het schoolkatern de formele schoolgids van de school. Hierdoor wordt het op elkaar afgestemde schoolbeleid steeds eenduidiger.
Inschrijfformulier In 2012 is Agora overgestapt op één uniform aanmeldingsformulier voor alle scholen Dit formulier is afgestemd op het digitale schooldossier in ParnasSys. Naast dit gezamenlijke formulier gebruiken de scholen nog een eigen intakeformulier, waarop zij schoolspecifieke informatie over de leerling verzamelen.
De prestatiebox In 2012 werd in het kader van het bestuursakkoord, gesloten tussen het Ministerie van OCW en de PO-raad, de bestaande bestemmingsbox omgezet in de prestatiebox. In het bestuursakkoord is vastgelegd dat de besturen het budget aanwenden ter verbetering van de onderwijsopbrengsten, met name voor taal en rekenen, voor de professionalisering van personeel
en directie, voor het vakgebied wetenschap en techniek en de vormgeving van het cultuurbeleid. De inhoud van het bestuursakkoord sluit nauw aan bij de beleidsafspraken die Agora heeft vastgelegd in haar strategisch beleidsplan ‘Bouwen aan Goed Onderwijs; op weg naar 2015’. Daarmee was het niet nodig nieuw beleid te formuleren en was het mogelijk de budgetten in te zetten voor de versterking van de beleidsontwikkelingen die reeds waren ingezet. Met name werden de bovenschoolse Professionele Leergemeenschappen (PLG’s) gefaciliteerd. Deze PLG’s, twaalf in totaal, worden gevormd door professionals uit alle functiecategorieën, afkomstig van alle scholen. Op hoofdlijnen hebben deze groepen twee opdrachten: I Het doen van praktijkonderzoek in het werkgebied dat bij de betreffende PLG hoort. I Het organiseren en uitvoeren van studiebijeenkomsten, workshops en trainingen ten behoeve van de scholen van Agora.
*
Agora heeft hiermee een grote stap gezet in haar professionele ontwikkeling.
Zorgplan Ook in 2012 is er weer een zorgplan vastgesteld voor het Samenwerkingsverband WSNS 2703, waarin Agora als grootste bestuur participeert. De beleidsadviesgroep Onderwijs & Identiteit heeft dit van een positief advies voorzien. Dit zorgplan moet gezien worden als een tussenstap richting passend onderwijs.
Passend Onderwijs In 2014 zal Passend Onderwijs een feit zijn. De politiek heeft de keuzes inmiddels gemaakt. Het samenwerkingsverband 2703 waarin Agora participeert zal worden samengevoegd met 2701 tot het nieuwe SWV 2705. Hierin zullen drie grote en drie kleine besturen voor PO en (mogelijk) zes besturen voor SO gaan samenwerken. Op bestuurlijk niveau zijn in 2012 de formele gesprekken gestart en zijn onder leiding van een projectgroep de processtappen ingericht. In het komende jaar zal de praktische uitwerking zijn beslag krijgen.
Agora jaarverslag
2012
23
A Identiteit De Resonansgroep, die als klankbordgroep het bestuur adviseert bij identiteitsvraagstukken, heeft in 2012 een grote wijziging ondergaan in de bezetting. De groep, bestaande uit vier interne en vier externe leden, heeft in totaal zeven vacatures weten te vervullen, waardoor er een vrijwel geheel nieuwe groep is samengesteld. Er zijn in 2012 twee plenaire directiebijeenkomsten geweest met identiteit als thema. De bijeenkomsten, georganiseerd door de beleidsadviesgroep Onderwijs & Identiteit en het CvB in samenwerking met de Besturenraad en Arcade/Cilon. Na jaren waren er opnieuw momenten waarin gezamenlijk werd gesproken, gedacht en gewerkt over identiteit. Ook de meeste scholen hebben dit thema weer opgepakt of gaan dit in de komende jaren doen. De behoefte aan het werken vanuit de missie, aan de raison d’être, wordt weer gevoeld.
Van brede school naar Integraal Kindcentrum Agora werkt al enkele jaren aan samenwerking met andere partijen die werkzaam zijn in het kinddomein. Hierbij valt te denken aan voor- tussen- en naschoolse opvang, peuterspeelzalen, kinderopvang, jeugdzorg en verenigingen. De ontwikkelingen zijn in het algemeen succesvol, maar soms ook minder succesvol. Het besef wordt steeds groter, bij Agora, maar ook bij de partners, dat het noodzakelijk is om verder te gaan dan alleen samenwerking. Het wordt van belang geacht om in de ‘integrale kindcentra’ onder één beleid, één regie en één pedagogie te gaan werken. Om die reden heeft Agora een koersnotitie vastgesteld, waarin zij aangeeft dat zij zich naast onderwijs ook verantwoordelijk weet voor: I Het aanbod aan 0- 4 jarigen. I Het (voor- en)naschoolse aanbod. In beide gebieden gaat het daarbij om: I Een verrijkend en breed aanbod; onderwijs, opvang, ontmoeten, ontspannen. I Talentontwikkeling; cultuur, sport en cognitieve ontwikkeling. I Ondernemend leren; creatieve ontwikkeling. I 21ste eeuw vaardigheden; samenwerken, communiceren, kritisch denken, creativiteit, ICT, problemen oplossen. I Doorgaande ontwikkelingslijnen. I Taalontwikkeling. I Burgerschap.
24
Agora jaarverslag
2012
Agora wil hierin de regierol op zich gaan nemen en heeft in 2012 besloten hier in de komende periode stappen in te gaan zetten.
Leren aan de Zaan 5 In oktober organiseerde Agora haar vijfde congres ‘Leren aan de Zaan’. Het thema voor deze dag was: ‘Agora als professionele leergemeenschap’. Zoals de titel al aangeeft waren de lezingen en de masterclasses gericht op de professionele samenwerking tussen de medewerkers van Agora; dit ter versterking van de algehele professionaliteit van de organisatie. De keynote speeches werden verzorgd door Prof. Dr. Louise Stoll (University of London) en Bamber Delver (21ste eeuws trendwatcher). Daarnaast waren er masterclasses met als thema: opbrengstgericht rekenonderwijs, het jonge kind, lerende netwerken en digitaal samenwerken. De opening werd verricht door Simone Walvisch, vicevoorzitter van de PO-raad. Na de congresdag is er een digitale tevredenheidsmeting gehouden. De dag werd positief beoordeeld door de respondenten.
ICT Binnen Agora is een Professionele Leergemeenschap (PLG) ICT actief. Deze groep wordt gevormd door de meerschoolse ICT-coördinatoren van de Agora-scholen en staat onder leiding van de boven-schoolse ICT-coördinator. Agora was gewoon om een eigenstandig ICT-beleidsplan te hanteren. In 2012 is ervoor gekozen om op basis van het strategisch beleidsplan ‘Bouwen aan Goed Onderwijs’ te beschrijven hoe ICT kan bijdragen aan de realisatie van dit strategisch beleidsplan. Met behulp van het model ‘Resultaat gericht werken; van outcome, via output, proces naar input’, is de gewenste outcome in negen effecten beschreven. Op basis van deze negen effecten wordt het beleid verder vormgegeven in doelen en procesafspraken. Deze zijn bepalend voor de bepaling van de noodzakelijke middelen. In het komende jaar zal dit verder uitgewerkt worden. Zeker is dat ICT onderwijskundig in een nieuwe fase terecht gaat komen. Deze is nog zeer ambigu en vraagt om nieuwe inzichten. Het betekent een volledig nieuwe en mooie uitdaging voor het onderwijs. Agora realiseert zich dat ICT een grotere bijdrage gaat leveren aan en in het leren van kinderen.
Bestuursverslag 2012
*
Onderwijsresultaten Oordeel inspectie
onderwijsresultaten TL 3 TL 4 BL 6 Toermalijn Korenaar Rank Bijenkorf Willibrord Golfbreker Hoeksteen Evenaar Paus Joannes Regenboog Windroos Piramide Loopplank Vuurvogel Tamarinde Saenparel WormerWieken Baken Westerkim Rietvink Octant SchatRijk Oceaan Koraal Gemiddeld
4,1 2,8 4,1 2,9 2,7 3,3 3,6 3,7 1,8 2,5 1,9 1,6 4,1 3,7 2,5 2,3 4,1 3,0 3,5 2,4 3,0 3,2 2,7 4,1 3,1
3,6 1,6 2,1 2,7 2,7 2,9 2,7 3,1 0,9 2,4 1,9 2,8 2,5 3,1 2,7 0,9 3,1 2,8 4,0 2,0 3,4 4,0 3,5 3,2 2,7
Tevredenheids onderzoek
BL RW 4 RW 6 RW B/Z Cijfer eind eind ouders
2,9 3,5 3,1 3,4 3,2 2,6 3,6 4,0 1,7 2,4 1,7 3,1 1,4 2,2 1,9 2,9 3,1 3,7 2,8 1,7 2,5 4,1 2,8 4,1 2,9
2,7 4,0 4,1 4,3 4,2 2,9 4,2 4,3 1,9 3,0 2,8 2,6 0,9 4,0 2,3 2,9 4,4 4,1 4,3 4,2 4,3 4,3 4,0 4,1 3,5
4,1 4,1 4,0 4,3 4,2 3,4 4,2 4,0 1,4 3,1 4,1 3,1 2,8 4,1 2,2 3,5 3,9 4,1 4,1 4,0 4,3 4,1 4,1 4,3 3,7
3,1 4,1 3,3 4,3 4,4 4,0 4,2 4,0 2,8 4,1 2,7 3,9 2,6 3,4 2,9 4,1 4,0 4,2 3,7 4,1 4,1 4,4 4,2 4,4 3,8
4,1 Basis 2,8 Basis 4,1 Basis 4,2 Basis 4,3 Basis 3,3 Basis 4,3 Basis 4,1 Basis 3,4 Basis 3,4 Basis 3,2 Basis 2,1 Basis 0,9 *Zwak 3,7 Basis 2,7 Basis 3,3 Basis 4,2 Basis 4,1 Basis 3,4 Basis 4,2 Basis 4,0 Basis 4,1 Basis 3,0 Basis 4,4 Basis 3,6
7,2 7,2 7,5 7,6 7,4 7,7 7,4 7,6 7,5 7,1 7,4 7,7 7,6 7,3 6,8 7,6 7,2 7,9 7,9 7,9 7,5 8,3 6,7 8,0 7,5
SCHOOLADVIES
Cijfer VMBO Havo/VWO/ leerlingen % Gym % 7,9 8,0 8,4 7,7 8,7 8,2 7,7 8,3 8,0 8,0 7,6 8,3 8,0 7,9 8,2 7,7 8,2 8,2 8,0 7,9 8,4 8,4 7,6 8,8 8,1
63 60 62 38 71 33 41 60 74 59 59 58 88 59 76 100 53 57 30 64 62 50 58 71 61
35 40 38 62 22 67 59 40 26 41 41 40 9 41 24 0 43 43 65 34 38 50 42 29 39
* bij het ter perse gaan van dit verslag heeft ook De Loopplank een basisarrangement, waarmee alle scholen van Agora volgens de inspectie op orde zijn
Legenda TL 3: technisch lezen groep 3 TL 4: technisch lezen groep 4 BL 6: begrijpend lezen groep 6 BL eind: begrijpend lezen groep 8 RW4: rekenen en wiskunde groep 4 RW6: rekenen en wiskunde groep 6 RW eind: rekenen en wiskunde groep 8
De getallen 0-1: slecht; onder de inspectienorm 1-2: onvoldoende; onder de inspectienorm 2-3: voldoende; op of boven de inspectienorm 3-4: goed; boven de inspectienorm 4-5: zeer goed
Verklaring bij dit schema:
I Inspectiearrangement: de inspectie kent de volgende drie arrangementen: zeer zwak/zwak/basis. I Cijfer ouders: het gemiddelde cijfer dat ouders de school gaven bij het tevredenheidsonderzoek. I Cijfer leerlingen: het gemiddelde cijfer dat leerlingen de school gaven bij het tevredenheidsonderzoek. I VMBO %: het percentage leerlingen dat in 2012 naar VMBO-b, VMBO-k of VMBO-t is verwezen. I HAVO/VWO/Gym %: het percentage van de leerlingen dat in 2012 naar het HAVO, VWO of Gymnasium is verwezen. I In geval de beide percentages tezamen geen 100% zijn, dan is er ook naar andere dan de genoemde schoolsoorten verwezen.
Agora jaarverslag
2012
25
A
6
A
Middelen en voorzieningen Op het gebied van middelen en voorzieningen heeft een aantal onderwerpen de aandacht getrokken. De grootste gemene deler hierin was, dat we in 2012 – na de grote overschrijdingen van 2011 – een goed antwoord moesten zien te vinden op vraagstukken met betrekking tot het vormgeven van de organisatie met minder middelen, onder handhaving van de kwaliteit van onderwijs. De conclusies bij de analyse van de situatie van 2011 waren tweeledig. De eerste was dat teveel geld werd uitgegeven doordat onvoldoende was ingespeeld op krimpende leerlingenaantallen en lagere gewichtengelden (waardoor de organisatie te ruim in het jasje zat) en dat een aantal posten te optimistisch was begroot (m.n. kosten voor onderhoud, de BAPO, Sociaal Statuut en frictiekosten). De tweede was dat de organisatie onvoldoende beheermaatregelen had. De omvang van het tekort over 2011 heeft de organisatie aan het eind van het jaar overvallen. Er waren te veel verplichtingen in relatie tot de financiering en te weinig buffers om tegenslagen op te vangen, terwijl het overzicht ontbrak om overschrijdingen tijdig te signaleren. Deze twee conclusies (onvoldoende beheermaatregelen en op te grote voet levend) noopten tot aanpassingen vanuit twee invalshoeken: aanpassingen in de structuur (geconcretiseerd in de Kaderbrief 2013) en volume aanpassingen (bezuinigingen).
Kaderbrief 2013 In de vorm van de Kaderbrief 2013 hebben we reeds voor de zomer van 2012 de kaders neergelegd voor een nieuwe organisatie. Een
26
Agora jaarverslag
2012
organisatie waarin we vanuit een gewijzigde financieringsvorm nadrukkelijk zoeken naar risicoreductie, naar de schaalvoordelen van de grote organisatie, naar maatwerkoplossingen en naar flexibiliteit. Daartoe worden de middelen op organisatieniveau (met name de wegingsgelden) fijnmaziger verdeeld en worden scholen gebudgetteerd op basis van een aangepaste basisbekostiging (op basis van de rijkssubsidie), aangevuld met flexibele middelen waarmee diensten ingekocht kunnen worden.
Bezuinigingen Al spoedig bleek in het rapportagejaar dat de resultaten van 2011 (die feitelijk pas in december 2011 zichtbaar waren geworden) geen gevolg waren van ‘pech’, maar dat de organisatie – in verhouding tot de binnenkomende middelen – op te grote voet opereerde. ‘Gewoon’ terughoudend handelen leverde onvoldoende resultaat op. Een aantal tegenvallers (zoals de administratieve fout in 2011 bij de conversie naar een nieuw salarispakket, met als gevolg een te lage afdracht aan het participatiefonds: effect € 400.000) versterkte dit beeld. In mei 2012 leken we dan ook aan te koersen op een geprognosticeerd tekort van € 854.000. Dit noopte tot scherpe maatregelen. Gekozen is voor het opstellen van een bijgestelde begroting (onder meer bijstelling van formaties) en het doorvoeren van een bezuinigingsplan. Dit laatste omvatte – naast de structuurelementen uit de Kaderbrief 2013 – ook quick wins (zoals een verplichtingenstop, een vacaturestop en het beëindigen van tijdelijke dienstverbanden), evenals aanpassingen in uitvoeringsbeleid. Dit leidde, met inzet van velen, tot een ommekeer in uitgaven. Uiteindelijk hebben we het jaar met een
Bestuursverslag 2012 klein tekort (dat dicht in de buurt kwam van de vastgestelde begroting) kunnen afsluiten. In het hierna volgende hoofdstuk meer.
Huisvesting In 2012 is een begin gemaakt met de uitvoering van de eerste fase van het Integraal Huisvestingsplan Zaanstad (IHP). In totaal is met dit IHP een bedrag van 100 miljoen euro gemoeid. Een deel hiervan zal door Agora ‘in eigen beheer’ gerealiseerd worden. Voor het project Centrum Passend Onderwijs (CPO) zou de aannemer op 23 april starten met de verbouw en renovatie van het schoolgebouw van De Branding aan de Rode Zee in Zaandam, maar in de nacht van 20 op 21 april brandde dit pand tot de grond toe af. Dit had grote gevolgen, omdat met de ingebruikneming van dit verbouwde gebouw de twee SBO-locaties voor herbestemming vrij zouden komen. De Evangelische basisschool Het SchatRijk is ondanks deze tegenslag toch verhuisd naar het
Rooswijkplein in Zaandijk (voorheen Sjalom). Sjalom en Petraschool zijn samengegaan en in afwachting van de te realiseren nieuwbouw gehuisvest in de Petraschool (Jachtenlaan in Zaandam). De plannen voor nieuwbouw voor het CPO op de locatie Rode Zee zijn inmiddels in de realisatiefase beland.
*
In de zomer van 2012 werd een nieuw schoolgebouw in het park aan de Rode Ring voor Octant in gebruik genomen en De Oceaan kreeg de volledige beschikking over het gebouw aan de Kreekrijklaan. Inmiddels worden voorbereidingen getroffen voor uitbreiding van de huisvestingscapaciteit in Saendelft-Kreekrijk. De groei in Saendelft gaat ten koste van de scholen elders in Zaanstad. In Westerwatering zijn de schoolwoningen afgestoten. De nog resterende groepen van De Rietvink konden worden ondergebracht in het scholencomplex aan de P.A. van Meverstraat. Hiervoor werden twee lokalen van de OBS Het Eiland door Het Baken en De Rietvink in gebruik genomen.
Agora jaarverslag
2012
27
A
7
A
Financiële situatie op balansdatum Het netto resultaat De exploitatierekening 2012 is afgesloten met een tekort van € 141.150. Een acceptabel resultaat, gelet op de sombere tussentijdse voorspellingen. Het resultaat ligt bovendien in de lijn van de oorspronkelijk begrotingsopstelling (tekort van € 99.775).
Netto Resultaat
2012 €
Begroting 2012 €
2011 €
Totaal baten Totaal lasten Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten Netto resultaat
37.735.684 37.961.549 -225.865 84.715 -141.150
36.239.828 36.416.876 -177.048 77.273 -99.775
38.302.826 39.344.238 -1.041.412 144.439 -896.973
In de bijgestelde begroting 2012 is met succes de ‘overmaat’ van de organisatie aangepakt. Forse ingrepen waren nodig. Bij aanvang van het schooljaar 2012/2013 was de formatie op schoolniveau op orde en ultimo 2012 sloot daar de feitelijke bezetting weer op aan. Een groot compliment aan de organisatie. Lange tijd oversteeg de feitelijke bezetting de formatie fors, waardoor de loonkosten uit de pas dreigde te lopen. Dit gold in meerdere mate voor de bovenschools geplaatste medewerkers. Deze daalde wel, maar niet in hetzelfde tempo als de formatie (gevolg: frictiekosten). Over de hele linie is het mogelijk gebleken kosten te besparen of uitgaven uit te stellen. Uiteindelijk
28
Agora jaarverslag
2012
zijn de lasten in 2012 ten opzichte van 2011 met € 1,5 miljoen gedaald. Agora heeft in het tweede achtereenvolgende jaar te maken met dalende Rijksvergoedingen. Krimp en lagere gewichten van onze leerlingen verklaren de dalende inkomsten. Deze trend houdt de komende jaren aan. De licht hogere vergoedingsnorm (GGL voor het onderwijzend personeel) en de nieuwe OCW subsidie ‘Prestatiebox’ konden niet voorkomen dat de Rijksvergoedingen ten opzichte van 2011 per saldo met € 2,5 ton afnamen. Ook de overige baten (voornamelijk projectsubsidies) zijn gedaald (€ 4 ton). In totaal heeft Agora in 2012 € 7 ton lagere baten ontvangen.
Bestuursverslag 2012
*
Resultaatbestemming Voorgesteld wordt het resultaat 2012, conform bestaand beleid, ten laste te brengen van de algemene reserve. De mutaties in de bestemmingsreserve publiek en het bestemmingsfonds komen ten gunste van de algemene reserve. De algemene reserve neemt per saldo met € 178.340 toe.
Resultaatbestemming 2012 Toevoeging algemene reserve Netto resultaat 2012 Mutaties Bestemmingsreserve publiek 499.423 Bestemmingsreserve privaat -184.958 Bestemmingsfonds (privaat) 5.025
-141.150
319.490 178.340
Vermogenspositie In 2009 heeft de commissie ‘Vermogensbeheer Onderwijsinstellingen’ (commissie Don) in het rapport ‘Financieel beleid van onderwijsinstellingen’ aan de minister van OCW aanbevelingen gedaan inzake het financieel beheer bij onderwijsinstellingen. Een onderdeel van de aanbevelingen is het benoemen van twee kengetallen; het vermogensbeheer en het budgetbeheer. Onderstaand de kengetallen, inclusief de door de commissie bepaalde signaleringswaarden.
Kengetallen vermogensbeheer signalerings- signalerings grens grens 2012 2011 2010 onder boven Solvabiliteit Kapitalisatiefactor Liquiditeit Rentabiliteit
44% 36% 1,8 -0,4%
43% 38% 1,6 -2,3%
De vermogenspositie van Agora is ultimo 2012 op orde. De kapitalisatiefactor van stichting Agora ligt op 36%, is stabiel en ligt aan de onderkant van de bovengrens van de ‘Commissie Don’. De solvabiliteit ligt een factor twee hoger dan de ondergrens. Door het negatieve resultaat is de bufferfunctie van het (eigen) vermogen licht afgenomen. Desondanks is er voldoende kapitaal
47% 38% 1,2 0,1%
20% geen 0,5 0%
geen 35-60% 1,5 5%
ten behoeve van de financiering, transactie en bufferfunctie van het vermogen. De kengetallen zijn een momentopname, berekend naar de in de jaarrekening vastgelegde situatie per 31 december. Niet het statische beeld van een kengetal, maar vooral de trendmatige ontwikkeling van de gezamenlijke kengetallen over meerdere jaren is essentieel.
Agora jaarverslag
2012
29
A De solvabiliteit verschaft inzicht in de financieringsopbouw en geeft aan in hoeverre op lange termijn aan de verplichtingen voldaan kan worden. De ondergrens wordt in 2013 opgehoogd naar 30%. Definitie: Eigen vermogen gedeeld door het totale vermogen (balanstotaal). Het predicaat ‘rijke school’ wordt afgegeven in geval van een te hoge kapitalisatiefactor. De commissie Don stelt: “Als instellingen meer kapitaal hebben dan past bij de jaarlijkse baten, wordt een deel van dat kapitaal kennelijk niet efficiënt benut: men zou immers dezelfde diensten moeten kunnen leveren met minder kapitaal”. Definitie: Balanstotaal gedeeld door de totale baten (inclusief de rentebaten) De liquiditeit geeft aan in hoeverre op korte termijn aan de verplichtingen kan worden voldaan. Stichting Agora heeft op 31 december 2012 de beschikking over € 5.072.679 aan
Kengetallen budgetbeheer Rijksbijdragen/baten Personele lasten/totale lasten Eigen vermogen/totale lasten Personele lasten/rijksbijdrage
2011
2010
2009
95% 83% 16% 88%
94% 83% 16% 91%
93% 83% 18% 89%
93% 83% 18% 90%
Het treasurybeleid van de Stichting Agora en zijn scholen vindt plaats binnen de kaders van de Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen van 16 september 2009, kenmerk FEZ/CC-2009/150185, houdende regels over het beleggen en belenen van publieke middelen (Regeling beleggen en belenen door instellingen voor onderwijs en onderzoek 2010). Liquide middelen die niet direct nodig zijn voor de bedrijfsvoering kunnen worden omgezet in obligaties (staatsleningen) om een hoger rendement te behalen.
Agora jaarverslag
2012
Onderstaand de kengetallen budgetbeheer van de commissie Don. De kentallen geven een stabiel beeld. De rijksbijdrage als percentage van de totale inkomsten (2012 95%) neemt jaarlijks met 1% toe. De personele lasten als aandeel in de totale lasten is goed voor 83%. Agora hanteert voor de meerjarenbegroting een norm van 80%. De dekkingsgraad van de algemene reserve ten opzichte van de totale lasten is gelijk aan 16%. Het aandeel personele lasten als percentage van de rijksbijdrage is uitgekomen op 88%.
2012
Treasuryverslag boekjaar 2012
30
liquide middelen en heeft daarnaast € 3.077.375 openstaan aan nog te ontvangen bedragen. Deze bedragen zijn binnen één jaar opeisbaar. Het totaal van de openstaande kortlopende schulden bedraagt € 4.638.941. De liquiditeit in 2012 ligt met 1,7 boven de bovengrens van 1,5. Definitie: De verhouding tussen de vlottende activa (som van liquide middelen, vorderingen en voorraden) en de kortlopende schulden.
In 2012 is het treasurystatuut herijkt en na goedkeuring door de Raad van Toezicht door het College van Bestuur vastgesteld. Het renteresultaat opgenomen in de jaarrekening van 2012 bedraagt € 84.716. De liquide middelen worden aangehouden bij de Rabobank, een niet beursgenoteerde Nederlandse systeembank. Tenzij anders aangegeven staan alle liquide middelen ter vrije beschikking. Agora houdt sinds 2011 geen beleggings-portefeuille aan. De geblokkeerde spaarrekening is medio 2012 gedeblokkeerd, waardoor Agora weer vrijelijk over het saldo (€ 1,5 miljoen) kan beschikken.
Bestuursverslag 2012
8
*
A
Risicoparagraaf Stichting Agora speelt proactief in op de financiële, strategische en operationele risico’s. In 2012 is een aanvang gemaakt met risicomanagement, waarbij onderscheid gemaakt wordt in risico’s voortvloeiend uit externe ontwikkelingen en risico’s die onderdeel zijn van interne bedrijfsvoering. Onderstaand een aantal ontwikkelingen.
Planning en Control In 2012 is een forse impuls gegeven aan de planning en control cyclus. Het instrumentarium is verbeterd door de voortgangsrapportages loonkosten, het opstellen van een bijgestelde begroting, de kaderbrief, de meerjarenbegroting en een dynamische controlplan 2013. Daarnaast
ontwikkelt de ‘continious improvement’ methodiek zichtbaar binnen de scholen en legt het model ‘resultaatgericht werken’ de link met de PDCA cyclus.
Dalende werkgelegenheid Bij dalende werkgelegenheid is het vooral jong personeel dat (als eerste) uitstroomt. Zij hebben minder rechten opgebouwd en kunnen hooguit via een tijdelijk contract in dienst treden of blijven. Met als gevolg dat in- en doorstroom van jong talent stagneert en het personeelsbestand vergrijst. Het aannamebeleid van Agora is restrictief (kostenbeheersing) en gericht op het in balans houden van de leeftijdsopbouw van het personeelsbestand.
Agora jaarverslag
2012
31
A Functiemix Agora voldoet aan het afgesproken ‘tussentijdse’ norm-percentage LB-docenten. Ook voor 2013 ligt Agora goed op schema. De financiële kant van de functiemix is wel een bron van zorg. De vraag is of het uiteindelijke doelpercentage ultimo 2014 (30% LB op schoolniveau en op 40% op bestuursniveau) wel betaalbaar zal zijn.
Materiële bekostiging De lumpsum bekostiging maakt het mogelijk om eigen beleid te voeren op de verhouding materiële en personele uitgaven. Agora streeft een verhouding van 80:20% na. Feitelijk ligt deze verhouding nog op 83:17%. De vergoedingsnorm vanuit het ministerie is gelijk aan 87:13%. Voor de vergoeding voor materiële uitgaven geldt dat zij achterblijft bij het feitelijke lastenniveau. Agora ondervangt dat door haar eigen beleid te voeren. Vanuit de personele vergoeding vind suppletie plaats van zo’n € 0,5 miljoen.
Huisvesting De eerste contouren van een nieuw meer jaren onderhoudsprogramma onderwijshuisvesting (MJOB) zijn bekend, maar de bijbehorende programmabegroting is nog niet vastgesteld. De omvang van de voorziening onderhoud (€ 1,8 miljoen) plus de jaarlijkse dotatie (€ 400.000) is voor de korte termijn toereikend, maar voor de (middel)lange termijn niet. In de nieuwe meerjarenbegroting 20142017 wordt de financiering van het MJOB integraal opgenomen, waarbij nu al bekend is dat de Rijksvergoeding onderhoud onvoldoende is, zodat de middelen moeten komen uit de lumpsumvergoeding personeel. De keuzes (minder onderhoud of meer middelen) worden bij
32
Agora jaarverslag
2012
het vaststellen van de begroting 2014 gemaakt. De impact van de wetswijziging ‘doordecentralisatie van de onderwijshuisvesting’ per 1 januari 2015 is daarin nieuw en zal nog doorgerekend moeten worden.
Risico’s
1
De krimp zet sneller in dan voorspeld, waardoor ook de daling van werkgelegenheid zich sneller inzet.
2
Het natuurlijk verloop door (pre) pensioen en de vrijwillige uitstroom valt, gelet op het economische tij, tegen. Indien de uitstroom en de krimp ongelijke grootheden zijn, dan vertaalt dat zich in negatieve resultaten.
3
De interne mobiliteit komt in onvoldoende mate van de grond. Het niet flexibel kunnen (her)plaatsen van medewerkers, gecombineerd met het huidige sociaal statuut, betekent sterke toename van de kostenpost boventalligheid (frictiekosten).
4
De inkomsten dalen verder door bezuinigingen van het Rijk of doordat de compensatie voor lastenstijging achter blijft. Verdere bezuinigingen zijn noodzakelijk.
5
Het participatiefonds accepteert de instroom vanuit Agora niet en brengt de loon- en salariskosten van voormalige medewerkers (die weliswaar tijdelijk in dienst waren) alsnog in rekening.
6
De nieuwe onderhoudsbegroting past niet binnen de beschikbare middelen, waardoor de dotatie aan de voorziening onderhoud opgehoogd moet worden. Hiermee is nog geen rekening gehouden.
Bestuursverslag 2012
*
A
9
Toekomstparagraaf De meerjarenbegroting is sluitend en de gemiddelde baten en lasten per leerling in evenwicht. De lasten dalen de komende jaren mee met de verwachte daling van de inkomsten. Het effect van de kaderbrief wordt zichtbaar in een stijgende lijn ‘leerlingratio’ onderwijzend personeel (OP).
Baten per leerling (excl. financiële baten) Lasten per leerling (excl. financiële lasten)
2016
2015
2014
2013
2012
2011
2010
2009
25 20 15 10 5 0
2008
2007
2016
2015
2014
2013
FTE-leerling ratio (op)
2012
2011
2010
2009
2008
5250 5000 4750 4500 4250 4000
2007
Baten en lasten per leerling
fte totaal fte op (bruto)
Begin 2013 is het meerjarenbestuursformatieplan 2013-2016 opgesteld. Analoog aan de meerjarenbegroting is het effect van krimp op de werkgelegenheid binnen de scholen in formatie gekwantificeerd. Het formatiebeleid is verwoord en toekomstige beleidsaanpassingen (kaderbrief 2014) worden - nadat deze met de schooldirecties is afgestemd - opgenomen. In het formatieplan is tevens onderscheid gemaakt in bovenschools georganiseerde functies en bovenschools gedragen lasten (BAPO, frictie, ed.).
Formatie Agora OP-formatie OOP-formatie Directie scholen Centraal Bureau College van Bestuur Bovenschools georg. functies Bovenschools gedragen lasten
2012
2013
337,55 54,69 36,55 12,86 3,22 8,29 29,96 483,13
328,33 50,66 35,63 12,00 3,00 8,29 24,18 462,09
2014
2015
2016
406,82
400,07
393,62
12,00 3,00 8,29 22,36 452,47
10,97 3,00 8,29 21,10 443,43
10,97 3,00 8,29 20,37 436,25
Agora jaarverslag
2012
33
A De meerjarenbegroting
2013
2014
2015
2016
Baten Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen en -subsidies Overige baten Totaal baten
34.689.817 545.984 1.232.467 36.468.268
34.116.698 350.450 850.014 35.317.162
33.676.610 350.450 850.014 34.877.074
33.151.343 350.450 850.014 34.351.807
Lasten Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten
30.057.199 865.663 2.487.473 3.032.649 36.442.984
28.910.299 912.504 2.537.386 2.953.473 35.313.662
28.452.635 937.504 2.537.386 2.926.049 34.853.574
27.936.534 987.504 2.537.386 2.872.883 34.334.307
Saldo baten en lasten
25.284
3.500
23.500
17.500
Financiële baten en lasten
70.000
77.209
74.980
72.697
Resultaat
95.284
80.709
98.480
90.197
In 2013 wordt een onderzoek gedaan naar de topstructuur van Agora. De Raad van Toezicht heeft in december 2012 een extern organisatieadviesbureau de opdracht gegeven een visiedocument over ‘inrichting College van Bestuur’ op te stellen. Het College van Bestuur heeft op haar beurt hetzelfde bureau opdracht gegeven om een visiedocument ‘inrichting Centraal Bureau’ op te stellen. De uitkomst van beide onderzoeken wordt voor het zomerreces verwacht. Implementatie zal begin 2014 gerealiseerd moeten zijn.
34
Agora jaarverslag
2012
Huisvesting Naast de nieuwbouw voor het CPO zal in het kader van het IHP in Wormerveer (Toermalijn) het eerste ‘Integraal Kindcentrum’ (IKC) worden gerealiseerd. Daarnaast worden er plannen ontwikkeld voor: I Een multifunctionele accommodatie in het plan Overtuinen als vervanging voor De Westerkim; I Vervangende nieuwbouw voor De Hoeksteen; I Aanpassing van De Evenaar in Krommenie; I Een nieuwe school in Nieuw West achter het station in Zaandam.
Bestuursverslag 2012
10
*
A
Ontwikkeling Planning & Control Ultimo 2012 heeft Agora haar bedrijfsvoering zodanig op orde is, dat er binnen bepaalde bandbreedte geen verrassingen zullen optreden. De belangrijkste risico’s van krimp en de daarmee samenhangende dalende werkgelegenheid binnen ons schoolbestuur zijn in beeld en in de meerjarenbegroting afgedekt. In 2012 is in tegenstelling tot 2011 de organisatie in staat gebleken om binnen het boekjaar het kostenniveau met de dalende inkomsten mee te laten dalen. Door de bezuinigingsmaatregelen vanaf de start van het nieuwe schooljaar 2012/2013 is een substantieel deel van het opgelopen tekort in de eerste zeven maanden van 2012 ingelopen. Deze maatregelen hebben een doorwerkend effect in het boekjaar 2013. De normeringen opgenomen in de kaderbrief 2013 dragen zorg voor het op orde krijgen van de formatie. Nieuwe inzichten zouden de bovenschoolse formatie, die niet eenduidig in normen te vangen is, nog kunnen beïnvloeden. Het geprognosticeerde (natuurlijk) verloop sluit op macroniveau aan bij de daling van de formatie. De maatregelen om de feitelijke bezetting op orde te krijgen zijn afdoende. Het flexibiliseringtraject dat ingezet is vergroot de mogelijkheden om bij te sturen. In de begrotingsopstelling 2013 is een buffer opgenomen met een omvang van 1% van de totale Rijksbijdrage. Aan dit budget is op voorhand geen bestemming gegeven
en kan dus lopende het jaar bestemd worden voor: onderwijsvernieuwing, het oplossen van knelpunten of voor nieuw beleid. Het monitoren van de maandelijkse bezettingsoverzichten en de daarbij behorende loonkosten draagt zorg voor inzicht en overzicht. Van elke school is bekend wat de feitelijke bezetting is en wat deze mag zijn met ingang van het nieuwe schooljaar. Anticiperend daarop vinden al gesprekken plaats met medewerkers om de interne doorstroom vorm te geven. De vermogenspositie van Agora is op orde. Er is voldoende kapitaal ten behoeve van de financiering, transactie en bufferfunctie van het vermogen. De kapitalisatiefactor overstijgt de maximale norm van ‘Commissie Don’ niet en de solvabiliteit ligt een factor twee hoger dan de ondergrens. De vermogenspositie neemt in de meerjarenbegroting 2013-2016 zelfs licht toe. Bij sluitende exploitatiebegrotingen en dalende Rijksbijdragen groeit de relatieve waarde van het vermogen. Het is essentieel om goede leerlingprognose te hebben voor de Agora-scholen. Besloten is dat jaarlijks een update gemaakt wordt van deze prognose. Hierbij wordt samengewerkt met de gemeente Zaanstad en het openbaar primair onderwijs in Zaanstad.
Agora jaarverslag
2012
35
A
11
A
Verslag van de Raad van Toezicht Code Goed Bestuur De Raad van Toezicht is statutair aangetreden in oktober 2011 en confirmeert zich aan de Code Goed Bestuur in het Primair Onderwijs zoals vastgelegd door de PO-raad in 2012. De raad werkt overeenkomstig een opgesteld reglement. In dit reglement is tevens de profielschets voor leden van de raad en een toetsingskader voor de uitoefening van het toezicht opgenomen. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen een vaste jaarlijkse vergoeding van € 1.500 (de voorzitter € 3.000) aangevuld met een bedrag van € 100 per vergadering.
36
Agora jaarverslag
Er is een toezichtkalender aan de hand waarvan het College van Bestuur over de voortgang van ontwikkelingen binnen Agora aan de Raad rapporteert. In het verslagjaar zijn geen wijzigingen opgetreden in de bevoegdheden van de Raad van Toezicht en het College van Bestuur.
Relatie met het College van Bestuur
De raad heeft in aanwezigheid van het College van Bestuur en de interim-controller vergaderd op: I 23 januari I 27 maart I 14 mei I 11 juni (in aanwezigheid van de accountant) I 1 oktober I 26 november
Het bestuursreglement en een vastgelegde opsomming van noodzakelijke toezichtinformatie regelt de relatie met het College van Bestuur.
De raad heeft voorts in beslotenheid vergaderd op 25 september en 1 oktober.
2012
Bestuursverslag 2012 Belangrijkste onderwerpen van toezicht in het verslagjaar Financiën: goedkeuring jaarrekening 2011; begroting 2012 en 2013; (interim) controle door de accountant (Ernst & Young); instelling auditcommissie; kaderbrief 2013;
Externe ontwikkelingen: wetgeving; meerjarenstrategie op grond van missie en visie; politiek-bestuurlijke verhoudingen; samenwerking met andere partijen in het kader van passend onderwijs; de positie van het Speciaal Basisonderwijs; oriëntaties op andere mogelijkheden van samenwerking;
Kwaliteit: klanttevredenheid; klachtafhandeling; inspectierapporten; scholing van personeel; Continuous Improvement;
Operaties: integraal huisvestingsplan; leerlingprognoses; reorganisatieplan; Sociaal Statuut; diverse onderwerpen Personeel & Organisatie; contacten van de Raad met de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR), het directeurenoverleg en de Resonansgroep; Identiteit; De raad treedt op als klankbord voor en adviseur van het College van Bestuur.
Overige interne en externe contacten Op 21 juni vond het jaarlijks overleg met de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad plaats, die dit keer geheel in het teken stond van de evaluatie van de bestuurlijke herinrichting van 2011. Op 14 mei vond een gelijksoortig overleg plaats met het directeurenoverleg. Een delegatie van de Raad heeft op 11 juni De Toermalijn en op 17 december 2012 Het SchatRijk bezocht. Deze bezoeken staan vooral in het teken van kennismaking met team, leerlingen en de school.
Het draagt bij aan het voeling houden met de werkvloer door de leden van de Raad van Toezicht De raad participeerde eveneens met een delegatie tijdens het congres ‘Leren aan de Zaan’ op 17 oktober 2012.
*
Werkgeverschap De Raad van Toezicht treedt op als werkgever voor de leden van het College van Bestuur. Vaststelling van arbeidsvoorwaarden en honorering heeft plaatsgevonden in 2011. Met de leden van het College van Bestuur zijn managementcontracten gesloten aan de hand waarvan in 2012 functioneringsgesprekken werden gevoerd. Beoordeling zal plaatsvinden medio 2013. De voorzitter van de raad overlegt enkele malen per jaar informeel met de voorzitter van het College van Bestuur ter bevordering van het persoonlijke contact en uitwisseling van eventuele onderwerpen op dit vlak.
Evaluatie van het eigen functioneren De raad besteedt aandacht aan het eigen functioneren tijdens een jaarlijkse evaluatiebijeenkomst in aanwezigheid van het College van Bestuur. Op 23 november werd onder externe leiding een scholingsprogramma afgewerkt met als belangrijkste onderwerpen: I De kaders die het speelveld bepalen; I Het functioneren in relatie tot de diverse interne gremia zoals het CvB, GMR, directeurenoverleg, Resonansgroep, de controller; I Taakopvatting en -uitoefening; I Toegevoegde waarde en legitimatie; I Informatievoorziening; I Vergadertechniek; I Gedrag. Eén van de opvallende conclusies was dit keer dat het wenselijk is de juridische competentie binnen de Raad van Toezicht in de toekomst meer expliciet te beleggen.
Agora jaarverslag
2012
37
A Samenstelling Raad van Toezicht
38
Agora jaarverslag
Naam
Functie/Domein
Benoemd tot
Nevenfuncties
A.P.H. Günther
Voorzitter
14-10-2014
I Psycholoog Arbo Unie BV Utrecht I Lid RvT Heliomare Corporate Wijk aan Zee I Praktijkhouder Mind Your Business, advies voor mens en werk Zaanstad
H.M. Edzes-Altena
Lid/Identiteit
14-10-2013
I Voorzitter Stichting Beursvloer IJmond Noord I Organisator Nederlandse inzending Frankfurter Buchmesse
V. Arents
Lid/Onderwijs
14-10-2013
I Lid Managementteam ASVO Amsterdam I Secretaris Bestuur 1e Coöperatie Primair Onderwijs Amsterdam I Lid Commissie Erkenning en Kwaliteit PO/VO van de NMV
E.C.M. Roodvoets
Lid/Onderwijs
01-05-2015
I Adviseur/Ondernemer
M. Eijgenstein
Lid/Onderwijs
01-01-2015
I Voorzitter CvB Stichting Prisma Almere I Voorzitter Bestuur Taalcentrum Almere I Lid Bestuur Stichting Gewoon Anders I Adviseur/Ondernemer
H.M.P. Stoltenberg
Lid/PZ Audit Commissie
14-10-2014
I Gepensioneerd Onderwijsbestuurder
P. Prijs
Lid/PZ Audit Commissie
01-01-2015
I Zelfstandig Ondernemer/financieel adviseur I Bestuurslid stichting Present Zaanstreek I Bestuurder Park Accountants en Adviseurs
2012
Bestuursverslag 2012
12
*
A
Verslag van de Medezeggenschapsraad Met dit verslag geeft de GMR aan met welke onderwerpen zij hoofdzakelijk bezig is geweest. Ook is dit verslag een verantwoording van de activiteiten en bezetting gedurende het jaar.
Financieel gezond maken van Stichting Agora Verreweg het belangrijkste gesprekonderwerp van 2012 was hoe Agora weer financieel gezond kon worden. Door het forse verlies in 2011 en de sombere prognoses voor 2012 stond het weerstandsvermogen flink onder druk. De GMR heeft de volgende stukken in de loop van 2012 met het College van Bestuur (CvB) besproken: I Begroting 2012 I Kaderbrief 2013 I Reorganisatieplan I Begroting 2013
Begroting 2012
Ook is er een nieuwe planning- en controlcyclus opgezet voor een betere bewaking van de realisatie van de begroting. De GMR krijgt ter controle en bespreking de kwartaalrapportages die vanuit deze cyclus worden opgeleverd. Door de noodzaak Agora snel financieel gezond te krijgen, is de Kaderbrief 2013 vooral een financieel stuk. De eerder geformuleerde visie op goed onderwijs blijft gelden. Verder beleidsmatige invulling volgt in 2013. De GMR stemt met de Kaderbrief in.
Reorganisatieplan Voor de personele gevolgen van de bezuinigen heeft het CvB een reorganisatieplan opgezet. De GMR heeft dit in haar reguliere en een extra vergadering besproken. In 2013 volgt de afronding van dit instemming plichtige plan. Voor de GMR zijn vooral van belang dat het CvB voldoende aandacht besteedt aan de interne communicatie en oog heeft voor de toegenomen werkdruk.
In 2012 heeft de GMR geadviseerd de begroting voor 2012, die in 2011 vanzelfsprekend al was ingediend, uit te voeren zoals ingediend. Deze begroting was een overgangsbegroting naar een nieuwe systematiek die in de Kaderbrief 2013 is vastgelegd.
Begroting 2013
Kaderbrief 2013
Bestuursformatieplan
De meest wezenlijke verandering met de eerdere systematiek is dat er vanaf 2013 beleidsrijk wordt begroot. Dit houdt in dat de gelden worden verdeeld naar aanleiding van beleidskeuzes en budgetten die daarvan zijn afgeleid. Daarvoor ging 12% van de binnenkomende gelden naar het bovenschoolse apparaat en 88% naar de scholen. Doel van deze verandering is efficiënter en effectiever met de middelen om te kunnen gaan door als uitgangspunt te nemen wat nodig is en niet wat beschikbaar is aan geld.
Het CvB heeft ingezet op meer flexibiliteit, zodat personeel makkelijker op een andere school ingezet kan worden. De personeelsgeleding van de GMR stemt hiermee in, de oudergeleding GMR adviseert positief.
Aan het einde van 2012 heeft het CvB een sluitende begroting voor 2013 opgesteld. De bezuinigingen hebben grote invloed op de scholen, de een meer dan de ander. De begroting wordt in de GMR besproken.
Medezeggenschapsreglementen geactualiseerd In 2012 zijn de volgende vijf documenten geactualiseerd en aangepast aan de nieuwe bestuurlijke
Agora jaarverslag
2012
39
A structuur van Agora: medezeggenschapsstatuut, reglement en huishoudelijk reglement GMR, reglement en huishoudelijk reglement MR. Na overeenstemming met de GMR stelt het CvB deze stukken formeel vast.
Fusie Sjalom/Petraschool De GMR stemt in met de voorgenomen fusie tussen beide scholen.
Samenwerkingsverband passend onderwijs In het kader van passend onderwijs moeten scholen in aangewezen regio’s samenwerken in regionale samenwerkingsverbanden. De GMR heeft hierin geen rol maar is met enige regelmaat door het CvB op de hoogte gehouden.
Het CvB heeft een stramien gemaakt voor het bovenschoolse deel van de schoolgids, waardoor informatie aan de ouders eenduidig is bij alle scholen. De schoolgids is een dynamisch document dat doorlopend kan worden verbeterd. De GMR adviseert dit document nu zo te hanteren, maar wel te werken aan een aantal verbeteringen. Deze worden meegenomen in volgende versies.
Eigen risicodragerschap WGA De GMR stemt in met het voorgenomen besluit om over te gaan tot herverzekeren van het eigen risicodragerschap WGA.
TSO-beleid
Het rookbeleid binnen Agora is aangescherpt ten opzichte van wettelijke eisen. Ook in het zicht van kinderen mag niet meer worden gerookt. De GMR stemt in met het voorstel dat het CvB hiervoor op initiatief van de GMR heeft geformuleerd.
Scholen hebben gevraagd om bovenschools beleid rondom de TSO. Het CvB heeft het algemeen geldende beleid verwoord in een stuk dat in de GMR is besproken. Essentie is dat er geen onderwijsgeld mag worden gebruikt voor TSO. Vooral bij een continurooster levert dat knelpunten op. De oudergeleding van de GMR stemt met het voorgenomen beleid in, de personeelsgeleding adviseert het geformuleerde beleid in te voeren.
In juni heeft de GMR haar jaarlijkse overleg gehad met de Raad van Toezicht (RvT). Daarin staan twee onderwerpen op de agenda: I functioneren van de medezeggenschap I visie op goed onderwijs
Functioneren medezeggenschap De conclusie was hier dat de medezeggenschap binnen Agora op bovenschools niveau serieus wordt genomen. Het overleg is open en zakelijk, onderwerpen kunnen worden benoemd en het werken met werkgroepen functioneert naar wens. Het CvB beoordeelt de opstelling van de GMR positief, constructief en kritisch. De RvT heeft geïnformeerd naar de continuïteit binnen de GMR, de scholingsmogelijkheden, en de informatie vanuit CvB. Deze zaken zijn voldoende op orde.
Visie op goed onderwijs Hierbij ging de aandacht vooral uit naar de gevolgen van de bezuinigingen op goed onderwijs. De GMR heeft haar zorg geuit dat
Agora jaarverslag
Bovenschoolse deel schoolgids
Rookbeleid
Overleg RvT
40
de druk op het personeel groot is door de bezuinigingen. Verder is besproken dat ICT meer aandacht mag krijgen in het onderwijs.
2012
Samenstelling GMR De Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR) van Agora bestaat uit personeels-en oudervertegenwoordigers van de Medezeggenschapsraden (MR) van de aangesloten basisscholen en een personeelsvertegenwoordiger van het Centraal Bureau. De GMR bestaat uit 26 formele vertegenwoordigers en krijgt ambtelijke ondersteuning vanuit het Centraal Bureau. Het Bovenschools Management c.q. het College van Bestuur leverde informatie.
Werkgroepen Binnen de GMR zijn drie werkgroepen geformeerd; Middelen & Voorzieningen, Personeel & Organisatie, Onderwijs & Identiteit. Onderwerpen worden verdeeld onder de verschillende werkgroepen, die het voorbereiden voor de vergadering en de GMR voor definitieve besluitvorming adviseren.
Bestuursverslag 2012 Vergaderfrequentie In dit verslagjaar zijn zes reguliere vergaderingen gepland en gehouden, te weten op: I 26 januari I 8 maart I 26 april I 21 juni, I 4 oktober I 22 november In verband met het reorganisatieplan is er een extra vergadering georganiseerd op 1 november.
*
De GMR is elke vergadering in meerderheid aanwezig geweest, met uitzondering van 4 oktober. Besluitvorming werd uitgesteld tot 22 november. Alle genomen besluiten ter instemming en advies zijn daarmee rechtsgeldig. De vergaderingen zijn voorbereid door de voorzitter in overleg met het Bovenschools Management c.q. College van Bestuur. Met medewerking van de directeur van het Centraal Bureau werd de agenda opgesteld.
Besluiten, advies en instemming Datum
Onderwerp Actie
26-01-2012 08-03-2012 26-04-2012 21-06-2012 04-10-2012 01-11-2012 22-11-2012
Begroting 2012 Planning- en controlcyclus Wijze van overleg CvB en GMR Medezeggenschapsreglementen Begroting 2012 Medezeggenschapsreglementen Meerjarenbeleid Bovenformatief personeel Integraal huisvestingsplan Samenvoeging Sjalom/Petraschool Ontwikkeling nieuw samenwerkingsverband Samenvoeging Sjalom/Petraschool Bezuinigingen Begroting 2012 Kaderbrief Medezeggenschapsreglementen Rookbeleid Overleg met leden Raad van Toezicht Kaderbrief Bestuursformatieplan Ontwikkeling nieuw samenwerkingsverband Voorstel WGA Eigen Risicodragerschap TSO-beleid Bovenschoolse schoolgids Vooruitblik komend schooljaar Rookbeleid Ondersteuningsplanraad Europese aanbesteding WGA Eigen risicodragerschap Reorganisatieplan TSO-beleid Reorganisatieplan Begroting 2013 Rookbeleid TSO-beleid Reorganisatieplan
Besproken Besproken Besproken Besproken Besproken Besproken Besproken Besproken Besproken Besproken Besproken Instemming verleend Besproken Besproken Besproken Advies opgesteld Besproken Overleg Besproken Instemming verleend Besproken Instemming verleend Besproken Besproken Besproken Besproken Besproken Besproken Besproken Besproken Besproken Besproken Instemming verleend Instemming verleend Besproken
Mark van de Weijer, voorzitter GMR & Femke Rijs, secretaris GMR
Agora jaarverslag
2012
41
B Balans / Staat van baten en lasten / Kasstroomoverzicht / Algemene toelichting / Grondslagen / Financiële instrumenten en risicobeheersing / Activa / Toelichting bij kasstroomoverzicht / Passiva / Verantwoording subsidies / Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa / Baten / Lasten / Financiële baten en lasten
De jaarrekening 2012 Balans per 31 december 2012
*
31-12-2012 €
31-12-2011 €
Activa Vaste activa Materiële vaste activa 5.250.368 5.459.819 Financiële vaste activa 139.382 166.766 5.389.750
5.626.585
Vlottende activa Vorderingen 3.077.375 3.370.953 Liquide middelen 5.072.679 5.499.249 8.150.054 Totaal Activa 13.539.804
8.870.202 14.496.787
Passiva Eigen vermogen 6.022.081 6.163.231 Voorzieningen 2.450.382 2.298.927 Lang lopende schulden 428.400 428.400 Kortlopende schulden 4.638.941 5.606.229 Totaal passiva 13.539.804
14.496.787
Agora jaarverslag
2012
43
B Staat van baten en lasten over 2012
44
Agora jaarverslag
2012 begroting 2012 € €
2011 €
Baten Rijksbijdragen 35.800.945 34.962.892 36.049.332 Overige overheidsbijdragen en subsidies 689.001 303.594 513.006 Overige baten 1.245.738 973.342 1.740.488 Totaal baten 37.735.684 36.239.828
38.302.826
Lasten Personele lasten 31.379.947 30.339.954 32.627.499 Afschrijvingen 882.647 922.179 763.753 Huisvestingslasten 2.272.970 2.201.305 2.279.351 Overige instellingslasten 3.425.985 2.953.438 3.673.635 Totaal lasten 37.961.549 36.416.876
39.344.238
Saldo baten en lasten
-225.865
-177.048
-1.041.412
Financiële baten en lasten
84.715
77.273
144.439
Netto resultaat
-141.150
-99.775
-896.973
2012
De jaarrekening 2012
*
Kasstroomoverzicht over 2012
2012 €
2011 €
Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat (saldo baten en lasten)
-225.865
-1.041.412
Aanpassingen voor: O afschrijvingen 882.646 763.753 O mutaties voorzieningen 151.455 -54.731 1.034.101
709.022
Veranderingen in vlottende middelen O voorraden 0 0 O vorderingen 293.577 -437.051 O schulden -967.288 466.478 -673.711 Kasstroom uit bedrijfsoperaties 134.525
29.427 -302.963
Ontvangen interest 98.036 168.372 Betaalde interest -13.320 -23.933 Buitengewoon resultaat 0 0 84.716 Kasstroom uit operationele activiteiten 219.241
144.439 -158.524
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa -673.195 -569.094 Desinvesteringen in MVA 0 466.960 Overige investeringen in financiële vaste activa 27.384 1.724.010 Totaal kasstroom uit inv.activiteiten -645.811
1.621.876
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen 0 0 Aflossing langlopende schulden 0 -153.750 Totaal kasstroom uit fin.activiteiten 0
-153.750
Mutatie liquide middelen
-426.570
1.309.602
Agora jaarverslag
2012
45
B Toelichting op de balans en staat van baten en lasten
1
B
Algemene toelichting Toelichting op kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Agora houdt geen vreemde valuta aan. Onvangsten en uitgaven uit hoofde van interest zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Agora kent geen transacties waarbij geen instroom of uitstroom van kasmiddelen plaatsvindt, zoals financiële leasing.
is het nodig dat de leiding van de instelling over verschillende zaken zich een oordeel vormt, en dat de leiding schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten.
Schattingen
Stelselwijzigingen
Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen,
In 2012 hebben zich geen stelselwijzigingen voorgedaan.
2
B
Grondslagen voor waardering activa en passiva Algemeen De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de
46
Agora jaarverslag
2012
Jaarverslaggeving. Deze bepalingen zijn van toepassing op grond van de Regeling Jaarverslaggeving Onderwijs. Activa en verplichtingen worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of
De jaarrekening 2012 vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans, de staat van baten en lasten en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting.
Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar.
Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en -terreinen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs plus bijkomende kosten of vervaardigingsprijs onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de geschatte toekomstige gebruiksduur. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Er wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. Voor een uiteenzetting, teneinde vast te kunnen stellen of voor een materieel vast actief sprake is van een bijzondere waardevermindering, wordt verwezen naar paragraaf B.5.
Overige vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs inclusief direct toerekenbare kosten, onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur en bijzondere waardeverminderingen. De vervaardigingsprijs bestaat uit de aanschaffingskosten van grond- en hulpstoffen en kosten die rechtstreeks toerekenbaar zijn aan de vervaardiging inclusief installatiekosten. Voor de categorieën technische apparatuur, audiovisuele apparatuur en leer- en hulpmiddelen is de activeringgrens bepaald op € 1.000.
*
Subsidies op investeringen worden in mindering gebracht op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs van de activa waarop de subsidies betrekking hebben. Voor de Stichting Agora gelden de volgende afschrijvingstermijnen: I Meubilair 20 jaar I Leermiddelen 10 jaar I Speel- en pleintoestellen 10 jaar I ICT hard- en software 4 jaar Voor de toekomstige kosten van groot onderhoud aan de schoolgebouwen is een voorziening groot onderhoud gevormd. De toevoeging aan
Agora jaarverslag
2012
47
B de voorziening wordt bepaald op basis van het geschatte bedrag van het onderhoud en de periode die telkens tussen de werkzaamheden van groot onderhoud verloopt.
Financiële vaste activa Agora houdt geen effecten meer aan met als doel deze langer dan een jaar aan te houden en heeft ook geen andere vormen van deelneming in groepsmaatschappijen. Voor onderwijsinstellingen geldt dat rijksgelden niet risicodragend belegd mogen worden en dat er altijd sprake moet zijn van hoofdsomgarantie, zodanig dat de rijksbijdrage onverkort beschikbaar blijft. Agora voldoet aan deze voorwaarden opgenomen in de rijksregeling ‘Beleggen en belenen’.
Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Handelsvorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Als de ontvangst van de vordering is uitgesteld op grond van een verlengde overeengekomen betalingstermijn, wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de contante waarde van de verwachte ontvangsten en worden er op basis van de effectieve rente rente-inkomsten ten gunste van de staat van baten en lasten gebracht. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering.
Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekeningcourantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.
Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit algemene reserves en bestemmingsreserves en/of -fondsen. Hierin is tevens een segmentatie opgenomen naar publieke en private middelen. De bestemmingsreserves zijn reserves met een
48
Agora jaarverslag
2012
beperktere bestedingsmogelijkheid, waarbij de beperking door het bestuur is aangebracht. Bij de resultaatbepaling worden de overschotten toegevoegd en bij tekorten zal een onttrekking plaats vinden. De onverdeelde schoolresultaten uit voorgaande jaren zijn geboekt ten gunste van de algemene reserve. De bestemmingsreserve is gevormd voor het afdekken van toekomstige risico’s en voor het plegen van investeringen.
Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Wanneer de verwachting is dat een derde de verplichtingen vergoedt, en wanneer het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting, dan wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen. Voor uitgaven voor groot onderhoud is een voorziening gevormd om de lasten gelijkmatig te verdelen over een aantal boekjaren (tien jaar). De voorziening jubilea wordt opgenomen tegen de contante waarde van de verwachte uitkeringen gedurende het dienstverband. Bij de berekening van de voorziening wordt onder meer rekening gehouden met verwachte salarisstijgingen en de blijfkans. De overige voorzieningen zijn opgenomen tegen nominale waarde van de voor de afwikkeling van de voorziening naar verwachting noodzakelijke uitgaven. Agora kent geen pensioenvoorziening. Agora heeft de toegezegde pensioenregeling bij het bedrijfstakpensioenfonds verwerkt als zou sprake zijn van een toegezegde bijdrageregeling. In geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds heeft de instelling
De jaarrekening 2012 geen verplichting tot het doen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort, anders dan hogere toekomstige premies.
de kredietfaciliteiten, is niet langer aan de orde en in goed overleg met de bank is deze omgezet in een reguliere rekening.
Kortlopende schulden
Langlopende schulden
De overlopende schulden en overlopende activa zijn opgenomen tegen de nominale waarde. De noodzaak om de geblokkeerde bankrekening aan te houden, ter vergroting van
Langlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Ultimo 2012 heeft Agora geen langlopende schulden uitstaan.
3
*
B
Grondslagen voor bepaling bepaling van het resultaat Algemeen
Giften
De baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop deze betrekking hebben. Winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn verwezenlijkt. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen, indien zij voor het vaststellen van de jaarrekening bekend zijn geworden.
Indien baten worden ontvangen in de vorm van zaken of diensten, worden deze gewaardeerd tegen de reële waarde.
Opbrengstverantwoording Opbrengsten uit het verlenen van diensten geschieden naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten.
Rijksbijdragen Rijksbijdragen worden als baten verantwoord in de staat van baten en lasten in het jaar waarop de toekenning betrekking heeft.
Overige overheidsbijdragen en -subsidies Exploitatiesubsidies worden als bate verantwoord in de staat van baten en lasten in het jaar waarin de gesubsidieerde kosten zijn gemaakt of opbrengsten zijn gederfd, of wanneer een gesubsidieerd exploitatietekort zich heeft voorgedaan. De baten worden verantwoord als het waarschijnlijk is dat deze worden ontvangen en de instelling de condities voor ontvangst kan aantonen. Subsidies met betrekking tot investeringen in materiële vaste activa worden in mindering gebracht op het desbetreffende actief en als onderdeel van de afschrijvingen verwerkt in de staat van baten en lasten.
Agora jaarverslag
2012
49
B Overige baten Overige bedrijfsopbrengsten bestaan uit baten uit verhuur, detachering, ouderbijdragen en overige baten.
Afschrijvingen op materiële vaste activa Materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Over terreinen wordt niet afgeschreven. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de toekomstige gebruiksduur, dan worden de toekomstige afschrijvingen aangepast. Boekwinsten en -verliezen bij verkoop van materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen.
Personeelsbeloningen Periodiek betaalbare beloningen: lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de staat
4
van baten en lasten voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Pensioenen: de pensioenregelingen zijn verwerkt volgens de verplichtingenbenadering. De over het verslagjaar verschuldigde premie wordt als last verantwoord. De premies worden verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen.
Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen die als onderdeel van de berekening van de effectieve rente worden meegenomen.
B
Financiële instrumenten en risicobeheersing
50
Agora jaarverslag
Prijsrisico
Kredietrisico
Agora is locatiegebonden en loopt geen valutaen marktrisico. Daarnaast loopt Agora minimaal renterisico over de rentedragende vorderingen en kortlopende schulden, omdat er geen financiële vaste activa en effecten aangehouden worden (wel liquide middelen) en ook geen rentedragende langlopende schulden aangegaan zijn (bijv. bij kredietinstellingen).
Agora heeft geen significante concentraties van kredietrisico.
2012
Liquiditeitsrisico Agora maakt gebruik van meerdere banken om, voor zover noodzakelijk, over meerdere kredietfaciliteiten te kunnen beschikken.
De jaarrekening 2012
5
*
B
Activa
Materiële Vaste Activa
helft van 2012 is bewust minder geïnvesteerd dan begroot, als onderdeel van de genomen bezuinigingsmaatregelen. Desondanks overstijgen de investeringen 2012 die van 2011 (2012 € 673.195; 2011 € 569.094). Veruit de meeste investeringen vallen binnen de categorie inventaris & apparatuur. Er is voor € 94.313 aan meubilair aangeschaft en voor € 271.885 in computers, technische en audiovisuele apparatuur geïnvesteerd, onderverdeeld in € 75.116 op schoolniveau en € 196.769 bovenschoolse ICT. Verder is er voor € 276.525 aan onderwijsleerpakketten aangeschaft en is er voor € 22.161 in speel- en pleintoestellen geïnvesteerd.
De in de balans opgenomen materiële vaste activa zijn onderverdeeld in drie categorieën: gebouwen & terreinen, inventaris & apparatuur en andere bedrijfsmiddelen. In de tweede
De investeringen in onderwijsleerpakketten overstijgen de afschrijvingen, waardoor de geactiveerde boekwaarde met € 78.636 toeneemt.
Het balanstotaal ultimo 2012 is met ca. € 1,0 miljoen afgenomen tot € 13,5 miljoen. De daling aan de activazijde laat zich als volgt verklaren: de investeringen blijven ten opzichte van de afschrijvingen achter, waardoor de materiële vaste activa per saldo in boekwaarde dalen. De openstaande vorderingen op derden is met € 3 ton afgenomen. Door een nog sterke daling van de kortlopende schulden neemt de post liquide middelen af met € 426.570 (zie ook kasstroomoverzicht).
Agora jaarverslag
2012
51
B Gebouwen en Inventaris en Andere vaste Totaal terreinen apparatuur bedrijfs- middelen € € € € Stand per 01-01-2012 Verkrijgings- of vervaardigingsprijzen Cumulatieve waardeverminderingen en afschrijvingen Boekwaarden Mutaties Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Saldo Stand per 31-12-2012 Verkrijgings- of vervaardigingsprijzen Cumulatieve waardeverminderingen en afschrijvingen Boekwaarden Afschrijvingspercentages
2.727.017
10.460.943
372.220
13.560.180
814.177 1.912.840
7.080.254 3.380.689
205.930 166.290
8.100.361 5.459.819
8.312
642.722
22.161
673.195
99.179 -90.867
749.438 -106.716
34.029 -11.868
882.646 -209.451
2.735.329
11.103.665
394.381
14.233.375
913.356 1.821.973
7.829.692 3.273.973
239.959 154.422
8.983.007 5.250.368
5%
22%
20%
16%
Financiële Vaste Activa Agora heeft de afgelopen jaren haar financiële vaste activa afgebouwd. Alleen de vergoeding die de gemeente Wormerland heeft toegezegd, bepaalt de boekwaarde ultimo 2012.
Over de periode 2003-2013 ontvangt Agora een vergoeding voor de huisvesting van de 20e tot en met de 25e groep van de interconfessionele basisschool WormerWieken.
Deelnemingen Effecten € €
Overige Totaal vorderingen € €
Stand per 01-01-2012 0 0 166.766 Investeringen 0 Desinvesteringen 0 27.384 Stand per 31-12-2012 0 0 139.382
52
Agora jaarverslag
2012
166.766 0 27.384 139.382
De jaarrekening 2012 Vorderingen Agora heeft de afgelopen jaren haar financiële De vordering OCW/LNV betreft de vordering op het ministerie van OCW als gevolg van het betaalritme van de lumpsumfinanciering en de wijze van verantwoording in de exploitatierekening. Het betaalpatroon van OCW wijkt af van de vastlegging in de financiële administratie van Agora. Doordat de jaarrekening het kalenderjaar gebruikt als tijdsperiode en OCW het schooljaar, ontstaan hierin verschillen. Van de
31-12-2012 €
gemeenten Oostzaan, Zaanstad en Wormerland is per ultimo 2012 nog een bedrag te vorderen van € 607.072. Het betreft hier gelden die betrekking hebben op diverse (bouw)projecten. In het kader van het fietsproject is per 31 december 2012 nog een bedrag te vorderen van € 39.766. De aflossingen hierop worden maandelijks met de desbetreffende personeelsleden met het salaris verrekend. De rente die betrekking heeft op 2012 is in 2013 ontvangen en geboekt onder overlopende activa.
31-12-2011 €
31-12-2011 €
552.919 1.753.593 607.072
610.896 1.726.879 706.847
Vooruitbetaalde kosten 52.105 56.120 Overige overlopende activa 111.686 270.211 Overlopende activa 163.791 Af: voorziening wegens oninbaarheid 0 3.077.375
326.331 0 3.370.953
Debiteuren OCW Overige overheden
De liquide middelen De liquide middelen worden aangehouden bij de Rabobank, een niet beursgenoteerde Nederlandse systeembank. De liquide middelen
31-12-2012 €
*
zijn in 2012 met € 426.570 afgenomen. Het kasstroomoverzicht geeft inzicht in de componenten die deze afname hebben veroorzaakt.
31-12-2012 €
31-12-2011 €
Kasmiddelen Tegoeden op bankrekeningen
1.570 5.071.109 5.072.679
6.158 5.493.091 5.499.249
Agora jaarverslag
2012
53
B
6
B
Toelichting bij kasstroomoverzicht De kasstroom 2012 wijkt op onderdelen sterk af van die van 2011. De kasstroom wordt in 2012 positief beïnvloed door de hogere afschrijvingen, de toename van de boekwaarde van de (onderhoud) voorzieningen en de afname van de vorderingen. De kasstroom wordt negatief beïnvloed door inlossing kortlopende schulden en de hogere investeringen in materiële vaste activa. De kasstroom
7
2012 uit ‘operationele activiteiten’ is uitgekomen op € 219.241 positief (2011: € 158.524 negatief ). Na aftrek van de investeringen is de mutatie van liquide middelen gelijk aan € 426.570 negatief (2011: € 1.309.602 positief ). In 2012 zijn geen effecten of obligaties omgezet in liquide middelen. Wel is € 27.384 afgeboekt` van de nog te ontvangen vergoeding huisvesting WormerWieken.
B
Passiva
54
Agora jaarverslag
De vermogenspositie van Agora is ultimo 2012 op orde. Door het negatieve resultaat neemt de bufferfunctie van het (eigen) vermogen licht af. De vermogenspositie loopt in de meerjarenbegroting 2013-2016 gestaag weer op. Er is voldoende kapitaal ten behoeve van de financiering, transactie en bufferfunctie van het vermogen.
rekeningresultaat 2012 en de kortlopende schulden dalen door inlossing daarvan. Daar staat tegenover dat de dotatie aan de voorziening onderhoud de onttrekking oversteeg, waardoor deze in boekwaarde toeneemt.
Het balanstotaal ultimo 2012 is met ca. € 1,0 miljoen afgenomen tot € 13,5 miljoen. De daling aan de passivazijde laat zich als volgt verklaren: het eigen vermogen daalt vanwege het negatieve
Het eigen vermogen van Agora bestaat uit een algemene reserve, een bestemmingreserve publiek, een bestemmingsreserve privaat en een bestemmingsfonds privaat.
2012
Eigen Vermogen
De jaarrekening 2012 Algemene Reserve Bestemmingsreserve publiek Bestemmingsreserve privaat Bestemmingsfonds (privaat)
stand per 01-01-2012 €
resultaat overige 2012 mutaties € €
stand per 31-12-2012 €
3.519.874 -141.150 319.490 1.147.027 -499.423 1.488.140 184.958 8.190 -5.025 0 6.163.231 -141.150 0
3.698.214 647.604 1.673.098 3.165 0 6.022.081
De algemene reserve bedraagt ultimo 2012 € 3.698.214. De reserve is afgenomen met het negatieve exploitatieresultaat (€ 141.150) en de opwaardering van de bestemmingsreserve privaat (€ 184.958). De reserve neemt toe met de afwaarderingen van de bestemmingsreserve publiek (€ 499.423) en het bestemmingsfonds privaat (€ 5.025). Totaal effect is € 319.490 positief. Het private bestemmingsfonds is bestemd
UITSPLITSING Bestemmingsreserve publiek Arbeidsknelpunten BAPO Wormerwieken
stand per 01-01-2012 €
UITSPLITSING Bestemmingsreserve privaat Fusie TSO/oudergelden
voor de financiering van de schoolbus van Sjalom. De bestemmingsreserve publiek is te splitsen in middelen bestemd voor arbeidsknelpunten, BAPO en een specifiek budget bestemd voor Wormerwieken. De deelbestemming BAPO is dit jaar opgeheven. De boekwaarde is overgeheveld naar de algemene reserve. De boekwaarde van bestemmingsreserve is ultimo 2012 gelijk aan € 647.604.
resultaat overige 2012 mutaties € €
stand per 31-12-2012 €
614.222 0 499.423 -499.423 33.382 1.147.027 0 -499.423
614.222 0 33.382 647.604
De bestemmingsreserve privaat is opgebouwd uit het eigen vermogen dat de fusiescholen ingebracht hebben ten tijde van de oprichting van Agora. Analyse van de toenmalige berekening toont aan dat deze feitelijk € 137.124 hoger had
stand per 01-01-2012 €
*
moeten zijn. De middelen die toebehoren aan de ‘tussenschoolse opvang’ en de ouderraden, de zogenaamde ‘TSO oudergelden’ worden beschouwd als private middelen. Deze laatste zijn toegenomen met € 47.834.
resultaat overige 2012 mutaties € €
1.058.219 429.921 1.488.140 0
137.124 47.834 184.958
stand per 31-12-2012 €
1.195.343 477.755 1.673.098
Agora jaarverslag
2012
55
B Voorzieningen De voorziening personeel dient ter dekking van de loonkosten van personeel, dat gebruikt maakt van spaarverlof, en om toekomstige jubilea uitkeringen te dekken. Jaarlijks wordt de voorziening geactualiseerd op basis van nieuw gespaarde en opgenomen uren. De voorziening personeel heeft een langlopend karakter. De boekwaarde ultimo 2011 bedraagt € 396.815. Voor werknemers die hun compensatieverlof niet opnemen bestaat de mogelijkheid om deze
dagen op te sparen, met de mogelijkheid om in de toekomst gedurende een langere periode verlof op te nemen. In 2012 is € 6.954 gedoteerd aan de voorziening spaarverlof. De opgebouwde rechten vertegenwoordigen een waarde van € 118.179. Medewerkers hebben recht op een jubileumuitkering als zij 25 of 40 jaar in het onderwijs werkzaam zijn. De boekwaarde van deze voorziening is ultimo 2012 met € 34.066 afgenomen tot € 278.636. de nog te ontvangen vergoeding huisvesting WormerWieken.
Personeels- Voorziening overige TOTAAL voorzieningen verlieslatende voorzieningen contracten € € € € Stand per 01-01-2012 423.927 0 1.875.000 Dotaties 6.954 427.856 Onttrekkingen -34.066 -249.289 Vrijval Rente mutatie Stand per 31-12-2012 396.815 0 2.053.567
2.298.927 434.810 -283.355 0 0 2.450.382
kortlopend deel < 1 jaar langlopend deel > 1 jaar
0 2.450.382
0 396.815
Het meerjarenonderhoudsplan (MJOP) vormt de basis voor de onderhoudsvoorziening. Het plan en de bijbehorende kosten worden gemonitord in een geautomatiseerd volgsysteem (Planon). In 2012 is € 400.000 gedoteerd en € 249.296 onttrokken voor groot onderhoud. Daarnaast is speciaal voor Kreekrijk € 27.856 gedoteerd. De boekwaarde is toegenomen tot € 2.053.567. In afwachting van het nieuwe MJOP is de minimale boekwaarde einde boekjaar bepaald op drie
56
Agora jaarverslag
0 0
0 2.053.567
maal de gemiddelde jaaruitgaven voor groot onderhoud, zijnde € 1.875.000. De onttrekking 2012 is lager dan begroot. De middelen blijven beschikbaar binnen de voorziening. De bruto-vloeroppervlakte van Agora (exclusief de Brede Scholen) bedraagt in 2012: 45.061 m², een lichte daling ten opzichte van 2011. De waarde van de voorziening uitgedrukt in een geldbedrag per vierkante meter neemt toe van € 41,41 tot € 45,57.
31-12-2012 €
31-12-2011 €
Vloeroppervlakte Boekwaarde voorziening Waarde per m2
45.061 m2 € 2.053.567 € 45,57
45.274 m2 € 1.875.000 € 41,41
2012
De jaarrekening 2012
*
Langlopende schulden In 2006 is voor de financiering van de multifunctionele nieuwbouw door de gemeente Oostzaan een renteloze lening verstrekt van € 428.400.
Krediet Gemeente Totaal instellingen € € Stand per 01-01-2012 0 Aangegane leningen Aflossingen 2012 0 Stand per 31-12-2012 0
428.400 0 0 428.400
428.400 0 0 428.400
Langlopend deel > 5 jaar Rentevoet
428.400 0%
428.400 0%
Kortlopende schulden Over de hele linie zijn de kortlopende schulden afgenomen, in totaal met € 880.386. De huurafrekeningen met de gemeente zijn dit jaar eerder opgemaakt en verklaren de lagere crediteurenstand. De maandelijkse afdracht aan het participatiefonds is dit jaar goed verwerkt, waardoor de overige kortlopende schulden terug zijn op het oude reguliere niveau. De post ‘belastingen en premies’ hebben betrekking op de nog af te dragen inhoudingen over de
0 0%
maand december 2012. De afdracht hiervan vindt begin 2013 plaats. Dit geldt ook voor de schulden ter zake van de pensioenen. Kortlopende schulden die een oorzakelijk verband hebben met lonen en salarissen dalen mee met de gedaalde loonkosten in de exploitatie. De overlopende passiva bestaan uit vooruit ontvangen subsidies, opgebouwd vakantiegeld (uitbetaling in mei 2013) en diverse kleinere posten. Alle overlopende passiva zijn ultimo 2012 in waarde gedaald. Projectsubsidies vallen vrij ten gunste van de exploitatie, waar ook de projectkosten verantwoord worden.
Agora jaarverslag
2012
57
B
31-12-2011 €
31-12-2011 €
Crediteuren 471.497 OCW 18.809 Loonheffing 1.261.533 1.330.169 Premies sociale verzekeringen 0 0 Belastingen en premies sociale verzekeringen 1.261.533 Schulden terzake pensioenen 414.316 Overige kortlopende schulden 76.554 Vooruitontvangen subsidies OCW geoormerkt 168.403 299.421 Vooruitontvangen investeringssubsidies 517.361 634.751 Vakantiegeld en -dagen 1.016.690 1.088.721 Accountants- en adm.kosten 24.503 24.098 Overige 669.275 678.712 Overlopende passiva 2.396.232 4.638.941
689.205 10.630
8
31-12-2012 €
31-12-2012 €
1.330.169 410.622 439.900
2.725.703 5.606.229
B
Verantwoording subsidies Onderstaand worden de ontvangen subsidies van OCW gerangschikt naar de ordening zoals OCW deze heeft voorgeschreven. De verrekeningsclausule is het belangrijkste onderscheid. Van de subsidies zonder verrekening wordt aangegeven welke ultimo 2012 eindigen of doorlopen in 2013.
G1 subsidies zonder verrekeningsclausule In 2012 zijn de middelen die in het kader van de ‘bestemmingsbox taal en rekenen’ voor de schooljaren 2010/2011 en 2011/2012 zijn ontvangen afgewikkeld. Het gaat om € 237.877.
G1 Subsidies zonder verrekeningsclausule Omschrijving Toewijzing Toewijzing Bedrag Ontvangen Kenmerk datum toewijzing t/m verslagjaar € € Bestemmingsbox taal/rek 10/11 2010/2/118428 01-08-2010 Bestemmingsbox taal/rek 11/12 2011/2/194931 01-08-2011 Totaal
58
Agora jaarverslag
2012
120.326 117.551 237.877
120.326 117.551 237.877
Prestatie afgerond? ja/nee JA JA
De jaarrekening 2012
*
G2A Subsidies met verrekeningsclausule, aflopend in verslagjaar Een zestal projecten lopen ultimo 2012 af. Van de totale projectsubsidie (€ 328.851) zal in totaal € 18.809 terugbetaald worden. Het recht op subsidie vervalt als gepland studieverlof uiteindelijk niet genoten wordt.
G2A Aflopend per ultimo verslagjaar Omschrijving Toewijzing Toewijzing Bedrag Ontvangen totale Te Kenmerk datum toewijzing t/m ver- kosten verrekenen slagjaar € € € € Subsidie voor studieverlof 9/167/21766 1-8-2009 Subsidie voor studieverlof DL/B/110284 1-8-2010 Subsidie voor studieverlof 2011/2/223858 1-8-2011 Cultuureducatie 11/12 2011/2/230061 1-8-2011 Scholing overblijfmed 11/12 2011/2/230061 1-8-2011 Impuls SMW 11/12 2011/2/218748 1-8-2011 Totaal
5.160 62.675 73.917 83.450 75.000 28.649 328.851
5.160 62.675 73.917 83.450 75.000 28.649 328.851
0 57.205 65.738 83.450 75.000 28.649 310.402
5.160 5.470 8.179 0 0 0 18.809
G2B Subsidies met verrekeningsclausule, doorlopend in een volgend verslagjaar Een viertal projecten lopen door tot in 2013. Voor het project sociale veiligheid zijn nog geen projectkosten gemaakt en de ontvangen impulsgelden sociaal maatschappelijk werk zijn al in 2012 besteed.
G2B Doorlopend tot in een volgend verslagjaar Omschrijving Toewijzing Toewijzing Bedrag saldo Ontvangen lasten totale saldo nog Kenmerk datum toewijzing 01-01-2012 t/m ver- in het ver- kosten te besteden slagjaar slagjaar 31-12-2012 31-12-2012 € € € € € Regeling soc. veiligheid OND2012/75587M 23-11-2012 Stim. Inv passend onderwijs STIMINV PO 2012 486892- 13-11-2012 Impuls SMW 12/13 2012/2/268099/ 465571 01-08-2012 Subsidie voor studieverlof 12/13 2012/2/278383/ 01-08-2012 Totaal
16.000
0
16.000
0
0
16.000
168.710
0
168.710
60.447
60.447
108.263
26.320
0
10.983
10.983
10.983
0
62.522 273.552
0 0
62.522 258.215
18.382 89.812
18.382 89.812
44.140 168.403
Agora jaarverslag
2012
59
B
9
B
Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa Agora heeft de volgende lange termijn verplichtingen:
1
3
2
4
Voor het schoonmaken van de schoolgebouwen zijn een drietal contracten afgesloten: met Hectas ter waarde van € 502.000 per jaar, met CSU voor € 51.579 per jaar en tot slot met Anculus Beheer voor € 26.000 per jaar. De contracten lopen door tot 1 december 2012. Met RAET is een contract gesloten voor de verloning van de salarissen. De waarde van dit contract is € 48.000 en loopt tot 1 september 2015.
Met Vodafone is een tweejarig contract voor mobiele telefonie afgesloten. De waarde van het contract (circa 50 mobieltjes) bedraagt € 25.000 per jaar. Eind 2013 loopt deze (grotendeels) af. Voor het systeembeheer is een meerjarencontract afgesloten, waarbij elk jaar geëvalueerd wordt. De waarde van het contract bedraagt € 120.000 per jaar. Contract loopt door tot medio volgend jaar.
5
Voor het kopieerwerk zijn twee contracten afgesloten. Met Canon ter waarde van € 94.000 tot 1 maart 2016 en met Ricoh ter waarde van € 48.000 tot 1 juli 2016.
60
Agora jaarverslag
2012
De jaarrekening 2012
10
*
B
Baten Agora heeft voor het tweede achtereenvolgende jaar te maken met dalende inkomsten. Krimp en lagere gewichten van onze leerlingen verklaren de dalende Rijksbijdragen. Deze trend houdt de komende jaren aan. Ten opzichte van vorig jaar zijn de totale Rijksbijdragen met € 2,5 ton afgenomen. In de begroting werd nog uitgegaan van een daling van € 1,1 miljoen. De overige overheidsbijdragen tezamen met de overige baten dalen per saldo met ruim € 3 ton. In totaal zijn de inkomsten ten opzichte van 2011 met € 567.142 gedaald.
en de diverse geoormerkte en niet geoormerkte subsidies. De licht hogere vergoedingsnorm (GGL voor het onderwijzend personeel) en de nieuwe OCW subsidie ‘Prestatiebox’ verklaren de positieve afwijking ten opzichte van de begroting 2012. De ‘extra’ inkomsten zijn ingezet om de hogere personele lasten af te dekken. Zij zijn echter onvoldoende om de krimp en lagere gewichtenregeling op te vangen. Ten opzichte van vorig jaar dalen de totale Rijksbijdragen per saldo met € 2,5 ton. Met de Rijksbijdrage is 95% van de uitgaven gedekt.
Rijksbijdragen OC&W De Rijksbijdrage 2012 is uitgekomen op € 35,8 miljoen. Deze is te splitsen in de reguliere vergoedingen voor personeel en materieel
Rijksbijdragen OCW
2012 €
Begroting 2012 €
Rijksbijdrage OCW
33.775.505
2011 €
33.546.504
34.367.248
Geoormerkte subsidies OCW 475.053 397.803 301.025 Niet-geoormerkte subsidies OCW 1.550.387 1.018.585 1.381.059 Overige subsidies OCW 2.025.440 1.416.388 Totaal rijksbijdragen OCW 35.800.945 34.962.892
1.682.084 36.049.332
Agora jaarverslag
2012
61
B Overige Overheidsbijdragen en subsidies Subsidies afkomstig van gemeenten of de Provincie vormen slechts een geringe bijdrage in de bekostiging. Ze zijn bedoeld om bij te dragen (stimuleringsgelden) in de ontwikkeling van specifieke beleidsterreinen, zoals VVE en
overige overheidsbijdragen en subsidies
peuterspeelzalen. Nieuw in 2012 is de UWV vergoeding voor zwangerschapsverlof (overige overheidsbijdragen), voorheen onderdeel van de uitkeringen vervangingsfonds. Hierdoor nemen de totale overheidsbijdragen ten opzichte van 2011 toe.
2012 Begroting 2012 € €
Gemeentelijke bijdrage VVE 23.750 23.750 Congiërges Krachtwijk Zaanstad Gemeentelijke bijdrage peuterspeelzalen 29.188 28.950 Overige gemeentelijke uitkeringen 315.001 210.999 Gemeentelijke bijdrage en subsidies Overige overheidsbijdragen Totaal ovERIGE overheidsbijdr.
367.939 321.062 689.001
Overige baten De verhuur van accommodatie (gymzalen) heeft in 2012 € 130.448 opgeleverd. De verhuur vindt plaats tegen een maatschappelijk verantwoord tarief. Het uitlenen van onderwijzend personeel aan andere onderwijsinstellingen komt beperkt voor. Dit geschiedt tegen vergoeding van de bruto loonkosten. De ouderbijdragen vormen een gesloten geldstroom. Tegenover de inkomsten staan diverse specifieke uitgaven. Het vrijwillige
Overige baten Verhuur Detachering personeel Sponsering Ouderbijdragen Overige Totaal overige baten
62
Agora jaarverslag
2012
2011 €
23.751 40.512 29.150 230.344
263.699 39.895 303.594
323.757 189.249 513.006
deel van de ouderbijdrage wordt beheerd door de ouderraden. De middelen worden gebruikt voor activiteiten die, buiten de normale lessen om, het lesprogramma ondersteunen, bijv. werkweken, fiets(speur)tochten, museumbezoek, korte excursies. Onder overige baten is een aantal verschillende soorten opbrengsten en bijdragen opgenomen, die niet direct met het primaire proces te maken hebben, maar wel voortvloeien uit de aard van het bedrijf.
2012 Begroting 2012 € € 130.448 30.891 11.930 758.285 314.184 1.245.738
117.465 19.392 2.000 674.416 160.069 973.342
2011 € 121.504 24.396 2.800 788.480 803.308 1.740.488
De jaarrekening 2012
11
*
B
Lasten Het voorbije jaar heeft in het teken van kostenreductie gestaan. Al snel werd duidelijk dat de loonkosten dreigden te ontsporen en dat zonder ingrijpen aangestuurd zou worden op een zwaar verlies. Agora heeft op tijd ingezien dat er teveel formatie was uitgegeven, dat de feitelijke bezetting daar niet bij aansloot en dat bovendien de gemiddelde loonkosten op een hoger niveau lag dan begroot. Het urgentiebesef bij het College van Bestuur en de schooldirecties heeft geleid tot een bijgestelde begroting en een pakket aan bezuinigingsmaatregelen. Uiteindelijk zijn de lasten in 2012 ten opzichte van 2011 met € 1,4 miljoen gedaald. Deze lastendaling overstijgt de inkomstendaling met ruim € 7 ton. Onderstaand een nadere toelichting.
2012/2013. Krimp en de boven de formatie geplaatste functies noodzaken Agora om ook in 2013 de regie strak in handen te houden.
Personeelslasten
In de begrotingsopstelling was wel geanticipeerd op krimp, maar de veronderstelde daling van loonkosten is niet gehaald vanwege de hogere gemiddelde loonsom. Er is uitgegaan van een te lage opslagfactor werkgeverslasten. De niet begrote premie participatiefonds en de tussentijdse ophoging van de pensioenpremie verklaren het prijsverschil ten opzichte van de begrote loonsom. Het hogere BAPO-gebruik en de plaatsing van medewerkers in het sociaal statuut verklaren het bezettingsverschil van de begrote loonsom. De overige personele lasten (€ 1,1 miljoen) bestaan uit dotaties voorziening personeel, kosten inhuur tijdelijk personeel en personeel gerelateerde kosten zoals, Arbodienst, werving en selectie, opleiding en uitbestede werkzaamheden. De bezuinigingsmaatregelen, genomen in het tweede deel van 2012, hebben geleid tot fors lagere lasten.
De totale personele lasten zijn uitgekomen op € 31,4 miljoen, ruim 1,2 miljoen lager dan in 2011. De sterke daling van de loonkosten kan verklaard worden door krimp en het op orde krijgen van de feitelijke bezetting. Verspreid over de gehele organisatie oversteeg de feitelijke bezetting de toegestane formatie. Maandelijkse monitoring en strakke sturing heeft geleid tot een forse afname van de feitelijke bezetting. De bezetting ultimo 2012 is gelijk aan 479,24 fte, zo’n 52 fte minder dan bij de start van het boekjaar, met als gevolg dat ultimo boekjaar de feitelijke bezetting op orde is en gelijk aan de vastgestelde formatie schooljaar
De uitkeringen hebben te maken met het vervangingsfonds. De loonkosten van vervangend personeel, inclusief vervangingspool, zijn onder voorwaarden declarabel. In 2012 is door het vervangingsfonds nagenoeg hetzelfde uitgekeerd, namelijk € 1.748.375. Een stijging van € 40.297 ten opzichte van 2011. De uitkeringen zwangerschapsverlof (€ 111.805) vallen hier met ingang van 2012 buiten en worden voortaan door UWV uitgekeerd. Tot in hoeverre de landelijke stijging van de vervangingskosten leidt tot een premie-aanpassing in 2013 is nog onbekend.
Het opgelopen verlies in de eerste zeven maanden is door de extra bezuinigingsmaatregelen en de hogere baten voor een belangrijk deel terugverdiend. Per saldo resteert een tekort van € 141.150.
Agora jaarverslag
2012
63
B
2012 Begroting 2012 € €
2011 €
Bruto lonen en salarissen 23.550.113 30.574.660 24.628.143 Sociale lasten 5.470.947 5.421.650 Pensioen premies 2.981.379 3.056.849 Lonen en salarissen 32.002.439 30.574.660
33.106.642
Dotaties Personele voorzieningen -27.111 30.000 21.754 Personeel niet in loondienst 186.661 410.888 166.537 Overig 966.333 1.124.407 1.120.644 Overige personele lasten 1.125.883 1.565.295
1.308.935
Uitkeringen (-/-) Totaal personele lasten
-1.748.375 31.379.947
Bezoldiging bestuurders en toezichthouders (model H)
Dienstbetrekking/ interim
Beloningen periodiek
Bonusbetaling/ gratificatie
beloning betaling op termijn
Uitk. beëindiging dienstverband
vergoeding van € 1.500 per jaar (voorzitter € 3.000) aangevuld met € 100 per vergadering. In 2012 is in totaal € 16.065 aan vergoedingen verstrekt. De bezoldiging van de leden van het College van Bestuur ligt onder de vastgestelde normering ‘bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke instellingen’.
Taak omvang
Functie Naam Vanaf Tot
Datum
FTE
D of 1
2012
2012
2012
2012
College van Bestuur Voorzitter Drs. T. Keulen 01-12-2011 31-12-2012 01-12-2011 1,0 D Lid H. de Waard onbepaalde tijd onbepaalde tijd 01-07-1989 1,0 D Lid M.C. Spies MLE onbepaalde tijd onbepaalde tijd 01-04-1986 1,0 D Raad van Toezicht Voorzitter Drs. A.P.H. Günther 15-10-2011 nvt Lid H.M. Edzes-Altena 15-10-2011 nvt Lid V. Arents 15-10-2011 nvt Lid H.M.P. Stoltenberg 15-10-2011 nvt Lid M. Eijgenstein 01-01-2012 nvt Lid P. Prijs 01-01-2012 nvt Lid E.C.M. Roodvoets 01-05-2012 nvt
64
Agora jaarverslag
2012
-1.788.078 32.627.499
Ingang dienstverband
Arbeids-ovk. / dienstverband
Leden van de Raad van Toezicht worden benoemd voor een termijn van drie jaar en treden af volgens een rooster van aftreden. Een aftredend lid is maximaal tweemaal herbenoembaar. De vergoedingsregeling bestaat uit een vaste
-1.800.000 30.339.954
110.520 87.603 84.645 282.768 4.824 0 2.930 2.050 2.273 2.300 1.689 16.066
De jaarrekening 2012 Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens
Afschrijvingen De afschrijvingen 2012 liggen € 39.532 lager dan begroot. Door terughoudendheid in de laatste vijf maanden is het investeringsprogramma niet volledig uitgevoerd. Ten opzichte van 2011 zijn de afschrijvingen met € 118.247 toegenomen.
Agora heeft geen functionarissen in dienst, voor wie geldt dat de beloning valt onder de wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens.
Materiële vaste activa Totaal afschrijvingen
2012 Begroting 2012 € € 882.647 882.647
Huisvestingslasten Het uitgavenniveau 2012 ligt rond de € 2,3 miljoen en wijkt nagenoeg niet af van de begrote of de in 2011 gerealiseerde lasten. Toch zijn er enkele verschillen. Ten opzichte van de begroting is er meer uitgegeven aan huur, klein onderhoud, heffingen en schoonmaak, en alleen minder aan energie en overige huisvestingslasten. Ten opzichte van 2011 vallen de hogere schoonmaakkosten op. Het schoonmaakcontract is ongewijzigd en het
Huur Verzekeringen Klein onderhoud Energie en water Schoonmaakkosten Heffingen Overige Dotatie onderhoudsvoorziening Totaal huisvestingslasten
*
922.179 922.179
2011 € 763.753 763.753
eenmalig voordeel in 2011 verklaard de sterke afwijking. In 2012 is aan klein onderhoud € 386.959 en aan groot onderhoud € 249.289 uitgegeven, in totaal € 636.248. Het groot onderhoud is ten laste van de voorziening onderhoud geboekt. In de begroting werd uitgegaan van minder klein en meer groot onderhoud, respectievelijk € 273.650 en € 400.000. De verwachting is dat de uitgaven aan klein onderhoud de komende jaren rond de € 350.000 zal liggen.
2012 Begroting 2012 € € 91.720 0 386.959 436.593 790.225 91.205 48.412 427.856 2.272.970
60.398 1.150 273.650 557.141 745.750 83.641 79.575 400.000 2.201.305
2011 € 116.622 0 468.615 465.108 586.157 93.006 42.637 507.206 2.279.351
Agora jaarverslag
2012
65
B Overige instellingslasten De overige instellingslasten zijn ten opzichte van vorig jaar afgenomen. De bezuinigingsmaatregelen vertalen zich in lagere uitgaven aan inventaris, apparatuur en leermiddelen. De inkomsten en uitgaven ‘tussenschoolse opvang’ (TSO) en buitenschoolse activiteiten vormen twee gesloten geldstromen,
Administratie & beheerlasten Inventaris, apparatuur en leer-middelen Overige Totaal overige lasten
die ieder afzonderlijk het resultaat niet beïnvloeden. In de begrotingsopstelling zijn de inkomsten met de uitgaven gesaldeerd, waardoor het ogenschijnlijk lijkt alsof de lasten niet begroot zijn (categorie ‘overige’). In 2012 is voor € 939.690 besteed aan buitenschoolse activiteiten en TSO. Het uitgavenniveau komt overeen met die van 2011 (€ 903.496).
2012 Begroting 2012 € € 1.124.333 1.067.310 1.234.342 3.425.985
2011 €
884.402 1.184.067 884.969 2.953.438
1.138.394 1.304.398 1.230.843 3.673.635
2012 Begroting 2012 € €
2011 €
Accountant honoraria In 2012 heeft de accountant € 9.027 aan meerwerk gedeclareerd.
Onderzoek jaarrekening Andere controle-opdrachten Fiscale adviezen Accountantslasten
66
Agora jaarverslag
2012
46.027 0 0 46.027
35.000 0 0 35.000
41.786
41.786
De jaarrekening 2012
12
*
B
Financiële baten en lasten Mede als gevolg van de kredietcrisis zijn de rentevergoedingen enorm onder druk komen te staan. Ten opzichte van de voorgaande
jaren is de rentevergoeding op zowel de rekeningcourantpositie als op de spaarrekeningen sterk gedaald.
2012 Begroting 2012 € €
2011 €
Rentebaten Waardeveranderingen FVA + effecten Rentelasten Totaal financiële baten en lasten
98.035 92.273 0 -13.320 -15.000 84.715 77.273
132.501 35.871 -23.933 144.439
Agora jaarverslag
2012
67
C Resultaat bestemming / Gebeurtenissen na balansdatum / Controleverklaring van de onafhankelijke accountant / Colofon
Overige gegevens C 2012 1
*
Resultaat bestemming Voorgesteld wordt het resultaat 2012, conform bestaand beleid, ten laste te brengen van de algemene reserve. De mutaties in de bestemmingsre-
serve publiek en het bestemmingsfonds komen ten gunste van de algemene reserve. De algemene reserve neemt per saldo met € 178.340 toe.
Resultaatbestemming 2012 Toevoeging algemene reserve € Netto resultaat 2012 -141.150 Mutaties Bestemmingsreserve publiek 499.423 Bestemmingsreserve privaat -184.958 Bestemmingsfonds (privaat) 5.025 319.490 178.340
2
C
Gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen noemenswaardige gebeurtenissen na balansdatum.
Agora jaarverslag
2012
69
C
3
C
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Aan: de Raad van Toezicht en het College van Bestuur van Agora, Stichting voor Bijzonder PrimairOnderwijs in de Zaanstreek
Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2012 van Agora, Stichting voor Bijzonder Primair Onderwijs in de Zaanstreek te Zaandam gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balansper 31 december 2012 en de staat van baten en lasten over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor de financiële rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming dienen te zijn met de in de relevante wet- en
70
Agora jaarverslag
2012
regelgeving opgenomen bepalingen. Het bestuur is voorts verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van de relevante wet- en regelgeving mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 171, vierde lid van de Wet op het primair onderwijs. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het onderwijscontroleprotocol OCW/EZ 2012. Dit vereist dat wij voldoen aan voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-
Overige gegevens 2012 informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan alsmede in het kader van de financiële rechtmatigheid voor de naleving van die betreffende wet- en regelgeving, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidcriteria en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling
van het vermogen van Agora, Stichting voor Bijzonder Primair Onderwijs in de Zaanstreek per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs.
*
Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2012 voldoen in alle van materieel belang zijnde aspecten aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat de bedragen in overeenstemming zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen, zoals vermeld in paragraaf 2.3.1. Referentiekader van het onderwijscontroleprotocol OCW/EZ 2012.
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Tenslotte vermelden wij dat het jaarverslag voldoet aan de in de relevante weten regelgeving opgenomen bepalingen, zoals vermeld in paragraaf 2.2.4 Jaarverslag van het onderwijscontroleprotocol OCW/EZ 2012.
Alkmaar, 21 mei 2013 Ernst & Young Accountants LLP w.g. B. Minks RA
Agora jaarverslag
2012
71
C
4
C
COLOFON Uitgave: AGORA, Stichting voor Bijzonder (PC/RK) Primair Basisonderwijs in de Zaanstreek De Weer 10a 1504 AG Zaandam T 075 616 8630 E
[email protected] I www.agora.nu
Vormgeving: Marie José Kakebeeke
Fotografie: Yvette Zellerer (pagina 27: CBS Tamarinde, pagina 31: Jenaplanschool De Bijenkorf )
72
Agora jaarverslag
2012
JAARVERSLAG 2012
Agora Stichting voor Bijzonder Primair Onderwijs in de Zaanstreek De Weer 10a 1504 AG Zaandam T 075 616 8630 E
[email protected] I www.agora.nu
