Jaarthemabrochure zingeving
c o l o f o n Deze brochure kwam er dankzij de Ploeg Zingeving: Barbara Goethals, Marijke Henne, Vincent De Meyer, Alexander Quirijnen, Werner Fierens, Skrolan Hugens
i n h o u d Inleiding ...........................................3 1
Begeleidingstips ..............................4
2
Kant en klaar..................................5 Op maat van je tak.............................5 Eucharistieviering............................. 18
3
teksten en verhalen....................... 22
4
Muziek ......................................... 32
Lay-out: An Laenen Redactie: Skrolan Hugens V.U.: Pieter Michiels © augustus ’07 Scouts en Gidsen Vlaanderen vzw Lange Kievitstraat 74 2018 Antwerpen Tel 03 231 16 20 fax 03 232 63 92
[email protected] www.scoutsengidsenvlaanderen.be
Ben jij overtuigd dat scouting zin heeft en geeft? Vind jij het leuk om hier regelmatig mee aan de slag te gaan? We zijn op zoek naar mensen die zin hebben om mee te denken over een aanbod ‘zingeving’ voor scouts en gidsen. Na tien jaar zijn we bezig om een nieuwe map in elkaar te steken. Mensen die zin hebben om hier aan mee te werken, zijn van harte welkom. Wil je meer weten over de activiteiten van de ploeg? Neem dan contact op met
[email protected].
2
Inleiding Hoi, Het is weer zover! September kondigt zich aan; een nieuw werkjaar en een nieuwe jaarleuze volgen. ‘Samen in touw’ belooft een jaar vol technieken in verbondenheid… In deze brochure nemen we een duik in het jaarthema met een zingevende bril op. Zo ontdekken we dat je op weg kan gaan, letterlijk, maar ook figuurlijk. Op weg van A naar B kom je jezelf, de andere en misschien wel iets meer tegen. Mijmerend aan het vuur, dromend kijken naar de sterrenhemel, een brief aan jezelf, een lied voor de wereld… al deze technieken vind je als ingrediënten van deze brochure zingeving anno 2007-2008. In deel 1 vind je extra begeleidingstips, in deel 2 vind je kant-en-klare activiteiten, bezinningen en een eucharistieviering. In deel 3 ontdek je een boel teksten die je kan gebruiken ter inspiratie en in deel 4 kan je je ding doen met de aangeboden liedjesteksten. Andere dingen nodig? Meer weten? Zelf een mening over hoe het beter of anders kan? Een prachtige viering uitgewerkt waarvan je vindt: die is voor alle groepen super? Laat het ons dan zeker en vast weten. Zin om mee te werken aan de projecten van de ploeg, één adres:
[email protected]
Geniet en laat genieten,
Alexander, Vincent, Marijke, Babs, Werner, Skrolan Ploeg zingeving
Ps: Een speciaal woordje van ‘merci beaucoup’ is dit jaar op zijn plaats. De ploeg ‘spiritualité’ van Les Scouts, onze Franstalige broers en zusjes werkte een aantal heel leuke activiteiten uit om rond zingeving en technieken te werken. Wij mochten deze activiteiten gewoon vertalen en in hun geheel overnemen! Merci!
3
1
Begeleidingstips
Het is niet altijd vanzelfsprekend om een rustig, bezinnend moment te begeleiden binnen je groep. We geven je daarom graag een aantal tips om dit toch in goede banen te leiden. •
Wees vooral jezelf. Kies als begeleiding een werkvorm die je ligt. Maak je de werkvorm eigen. Lees hem een aantal keer, hou goed in het achterhoofd wat er komen gaat. Op deze manier ben je heel wat zekerder van jezelf.
•
Zorg voor een aangepaste setting. Als je vraagt om het stil te maken, dan kunnen je leden dat best in een rustige omgeving en een gepaste ruimte. Een refter met wit tl-licht is niet de plaats om tot rust te komen. Kaarsjes, gedempt licht, een rustig muziekje helpen daarentegen allemaal om even tot rust te komen.
•
Iedere groep heeft zijn eigen cultuur. Probeer daar zoveel mogelijk rekening mee te houden bij de keuze van je zingevingsmoment. Als je een heel drukke groep hebt, kies dan geen moment waar je drie kwartier voor moet stil zitten, maar probeer stillere momenten af te wisselen met actievere.
•
Bij een groepsgesprek: - Geef iedereen de tijd om na te denken over de opdracht. Best is om dit even alleen of per twee te doen. - Belangrijk is dat iedereen zich ‘veilig’ voelt. Verplicht niemand om hardop te zeggen wat hij of zij opschreef naar aanleiding van je opdracht. - Temper de luidste roepers en nodig de stilleren uit om ook eens te spreken. - Eén iemand van de leiding kan best aangeduid worden als gespreksleider. Kies die persoon er uit die er zin in heeft om het doen.
•
Zorg dat je al het materiaal voor handen hebt, dat je nodig hebt. Op deze manier verloopt je moment rustig.
•
Bij werkvormen met muziek en woord: Zorg voor een goede geluidsinstallatie. Voor een groep van twintig volstaat een draagbare cd-speler, voor een groep van honderd heb je een installatie nodig die voldoende ver strekt. Iedereen moet immers de muziek én de tekst duidelijk kunnen verstaan. Kies een song aangepast aan de leeftijd van de deelnemers.
4
2
Kant en klaar
Op maat van je tak Kapoenen: een mannetje van klei Thema: kenmerken van mensen, uniek en verschillende mensen Aantal:groep verdelen in groepjes van vier Materiaal: klei, eventueel wat materiaal om de mannetjes te versieren Duur: een halfuur à een uurtje Vorm: creatief, gesprekje Principe Het is de bedoeling om de leden bewust te maken van de diversiteit van mensen van je eigen groep en van alle mensen. Op een creatieve en actieve manier gaan de leden op zoek naar de kenmerken van iedereen. Concreet Je verdeelt de groep van kapoenen in groepjes van vier kinderen. Als je met teveel kapoenen bent, kan je de groepjes ook groter maken. Zorg dat een leider/ster instaat voor een aantal groepjes. Per groepje voorzie je een hoopje klei. Met dit hoopje klei moeten de kapoenen een mannetje maken. Je kan kiezen om elk van de leden een mannetje te laten maken of slechts één mannetje te maken per groepje. Het principe is echter dat elk lid van de groep één onderdeel maakt aan het mannetje en het dan doorgeeft aan de rechterbuur. We beginnen met het hoofd te maken. (Oren, neus, mond ook!) Dan geven we ons hoofd aan onze rechterbuurman. Het hoofd wordt doorgegeven en de buurt boetseert er een buikje of rompje onder. Hoofd en buik worden doorgegeven aan rechterbuurman. Dan maken we de benen eraan. Weer doorgeven aan rechterbuurman. Tot slot maken we de armen eraan. Nu heeft iedereen een mannetje van klei dat door gans het groepje is gemaakt. Je kan dan de mannetjes allemaal samenzetten en bespreken hoe de mannetjes eruit zien! Alle mannetjes zijn verschillend, net zoals alle mensen.
5
Kapoenen/kabouters-welpen: een wild museum1 Thema: verwondering Materiaal: karton, verf, veren, glitters, lijm, scharen… Duur: een voormiddag Plaats: Een zo’n gevarieerd mogelijke omgeving (in de buurt van een bos, aan de rand van een wei, lang de kant van een rivier bijvoorbeeld.) Vorm: creatief, gesprek Principe: Het principe van deze werkvorm is de kapoenen te helpen begrijpen dat er dingen rondom ons zijn die gewoon schitterend zijn. Ondertussen leren de kapoenen de dingen die ze mooi vinden delen. Start van de activiteit: het verhaal De leiding is verkleed als kunstenaars en zijn op zoek naar meer kunstenaars om een museum te openen. Ze vragen de kinderen om mee te doen. Het is een beetje een gek museum, want het is een museum in open lucht. De kinderen mogen zelf een stukje natuur aanduiden dat ze gaan tentoonstellen in het museum. Concreet bestaat een kunstwerk meestal uit twee dingen; een kader en een prent. Het speciale aan dit museum is dat de prenten, geen prenten zijn, maar echte dingen. Stap 1: Wat is dat, dat museum? Om aan de kinderen uit te leggen hoe het museum tot stand komt, toon je als leiding best een kader die je voor verschillende zaken houdt. Je eigen gezicht, een steen uit de muur, een ballon. Je legt aan de kinderen uit dat het over heel gewone dingen gaat, die jij mooi vindt. Als je wil kan je dit ook doen met een wolk, de hemel, een boom, enz. Stap 2: een leuk onderwerp. Ieder lid zoekt, alleen, zijn/haar eigen onderwerp. Het is geen collectief werkje. Laat je leden rondwandelen in de natuur, op zoek naar iets wat hen mooi lijkt en goed om in een museum te plaatsen. Laat je leden zoveel mogelijk hun eigen fantasie gebruiken. Sommige leden zullen hierbij wat meer raad nodig hebben dan anderen. Stap 3: een kader maken Nu het onderwerp van de expositie gekozen is, maken de leden een kader. Zorg er voor dat je een ‘werkplaats’ hebt om de kaders te realiseren. Een tafel waar heel wat verschillende materialen liggen. Karton, verf, glitters, stickers, lint… om de kaders te versieren. Werk samen met de leden aan hun ‘ideale’ kader om hun onderwerp in in te kaderen. Stap 4: het inkaderen De kinderen kaderen hun onderwerp in op de manier waarop zij gekozen hebben. Als het nodig is, dan duiden ze aan op welke manier je door de kader moet kijken. Sommigen zullen een detailvoorwerp inkaderen (een bloem), anderen nemen iets groters (een boom, een landschap…) en bij hen is de ‘kijkrichting’ dan zeker van belang. Twijfel niet om je leden aan te spreken terwijl ze aan het werk zijn. Je kan hen vragen stellen om hen te helpen nadenken over waar ze mee bezig zijn.
1
Deze werkvorm is grotendeels overgenomen en vertaald uit de bundel ‘Sensaction’, Les Scouts, 2006
6
‘Hé, wat heb jij gekozen?’ ‘Ik heb de stronk gekozen omdat die een mooie schors heeft.’ ‘Ah! Je vind de schors mooi. Ik ook. Kan je me uitleggen waarom je hem zo mooi vind?’ ‘Nee, ik vind hem gewoon mooi.’ ‘Ok, soms vind je dingen gewoon mooi en anderen niet.’ Stap 5: museumbezoek Eens alle kinderen hun kunstwerk af hebben, is het verzamelen geblazen voor een bezoekje aan het museum. Afhankelijk van het aantal leden, wordt de groep verdeeld in 2 of 3 groepjes. Ieder lid geeft een beetje uitleg over zijn kunstwerkje. Let er op dat het gaat over het kunstwerkje en niet over de kader zelf. Stap 6: ’n babbeltje over natuur-cultuur Als het museumbezoek gedaan is, kan er gebabbeld worden over het bezoekje (niet te lang, eerder een kwartier dan een half uur!) Hier zijn enkele pistes waar je het over kan hebben met je leden. Zou jij ervoor kiezen om je kunstwerk mee naar huis te nemen en het in jouw kamer te hangen? Waren er verschillen in de dingen die voorgesteld werden? Wat? Zijn er nog andere dingen die je mooi vind en die je in een kader zou willen steken? Kan je dingen opnoemen die eerst mooi zijn en daarna niet meer? Als je mocht kiezen welke muziek je bij je kunstwerk zou zetten? Welke muziek zou dat dan zijn? In een museum zijn er meestal artiesten? Wie is de artiest van de natuur? Variatie Nodig de ouders uit om het museum te komen bewonderen op het einde van de activiteit. - Als je leden niet zo verbaal sterk zijn: laat hen muziek kiezen die hun gevoel over het kunstwerk weergeeft (zorg zelf voor heel veel verschillende soorten muziek.)
7
Kabouters /welpen: vuurdomino Thema: vuur, verwondering Materiaal: klei, heel veel lucifers Duur: half uur Vorm: creatief Principe Samen met je leden even stilstaan bij de kracht en de betekenis van vuur. Vuur heeft zowel een inspirerende als een verwoestende kracht. Over vuur bestaan heel wat inspirerende teksten en liedjes. Zoals bijvoorbeeld het verhaal van het meisje met de zwavelstokjes.(zie deel drie voor het verhaal) Concreet Maak van de klei een baan van een aantal meter lengte naar keuze en ongeveer 10 tot 20 centimeter breed. Je kunt de vuurbaan een figuur laten vormen of kriskras laten kronkelen tot een eindpunt. Op de baan plant je lucifers naast elkaar in de klei met de zwavelkopjes naar boven gericht zodat je een sliert krijgt van luciferkopjes van een aantal meter lang. Plaats de lucifers dicht genoeg bij elkaar, dat ze elkaar kunnen aansteken, zoals een echte vuurketting. Bouw samen met je leden de hele constructie en zorg voor een mooi vuursprookje of een verzonnen vuurfantasie maak je een kort vuurspektakel waar iedereen aan meewerkte. Als de constructie klaar is, hou je een lucifer, kaars of fakkel aan het begin van de baan. Het vlammetje zal nu snel opflakkeren en als een domino de weg afleggen over de baan van lucifers Voor de veiligheid Zorg voor een veilige, niet-brandbare omgeving. Bij het aansteken van de vuurdomino hou je de leden ook op voldoende afstand. En hou ook enkele emmers water bij de hand voor als er iets misgaat.
8
Jonggivers: ontdekken, dromen… Thema: stilstaan bij goede en minder goede dingen Aantal: onbeperkt Materiaal: een grote rugzak, kaartjes, balpennen, evt. kaarsjes, kussens… Duur: 30 minuten Vorm: stil moment, verhaal
Maak een ruimte, lokaal of tent gezellig door kussens op de grond te leggen, kaarsjes te plaatsen…Nodig je leden uit om naar ginder te gaan. Je geeft iedereen een kaartje met een vuilnisbakje op en een kaartje met een rugzak. In de vuilnisbakjes gooi je de dingen die je kwijtwilt. De rugzak dient om alles wat goed was en is te bewaren. Eerst werken we met het kaartje waarop de vuilnisbak staat. Je kan aan iedereen vragen waar hij/zij spijt van heeft. Wie wil kan daar kort iets over zeggen, iedereen krijgt de kans om iets op te schrijven. Op het einde kan je alle kaartjes in een grote vuilnisbak doen. Daarna krijgt iedereen de kans om op het kaartje met de rugzak een of meerdere bijzondere momenten te noteren die hij/zij van het kamp wil onthouden en waarvoor hij/zij bijzonder wil danken. Wie wil kan hierover iets kort vertellen. De kaartjes kan je nadien in een grote rugzak steken, die je een ereplaats geeft tijdens de resterende dagen van het kamp. Variatie: *Gebruik de verschillende zakjes van de rugzak voor verschillende onderwerpen: het zakje voor de goeie momenten, het zakje voor de schitterende ontdekkingen, het zakje voor toekomstige dromen. * Je kan de slechte herinneringen verbranden in het kampvuur. * De rugzak kan ook vervangen worden door een doos. Mier en Eekhoorn van Toon Tellegen hebben een heel mooi verhaal over het bewaren van herinneringen. Zie verder in deze brochure.
9
Jonggidsen/Jongverkenners: Kraaltjesketting als groepssymbool Thema: werken rond diepere kennismaking en maken van een groepsherkenningsketting Aantal: 20-tal Materiaal: gekleurde kraaltjes van alle soorten, per kind een kleur of een soort, touwtjes voor ketting Duur: +/- een uur (afhankelijk van de grootte van de groep) Vorm: doe-activiteit twee aan twee en in grote groep Principe Aan het begin van een scoutsjaar is het steeds weer even zoeken naar een nieuw evenwicht binnen je tak. Nieuwe leden zijn bij de groep gekomen en je leden hangen nog niet zo sterk aan elkaar. Deze activiteit kan je doen om de groep dichter bij elkaar te brengen. Voorbereiding Zorg dat je voor elke jonggiver en leiding een kraaltjestouw hebt.Zorg ervoor dat iedereen een eigen soort kraaltjes heeft. Het aantal kraaltjes per lid of leiding is afhankelijk van het aantal leden van de groep. Activiteit Stap 1: een karaktereigenschap Geef elk van de leden de opdracht om een specifieke eigenschap van zichzelf te zoeken of een karaktertrek of een talent waar zij in uitblinken. Geef hen hiervoor even de tijd, want dat is niet voor iedereen even gemakkelijk. Ga desnoods met je leidingsploeg lid per lid af om te horen of het lukt en eventueel met hen mee na te denken. Het kraaltje staat symbool voor die specifieke eigenschap, maar de eigenschap wordt nog even niet doorverteld. Stap 2: uitwisseling Daarna is het de bedoeling om per twee aan elkaar vragen te stellen en van elkaar te ontdekken wat die speciale eigenschap van de andere is. Wanneer je van elkaar weet wat de eigenschap is, wissel je een kraaltje uit. Wanneer elk lid met alle andere leden en de leiding een gesprekje heeft gehad, hebben ze een kraaltjestouw met een kraaltje van alle leden. Dit kraaltjestouw is vanaf dan een symbool voor jullie groep. Je kan dan bijvoorbeeld het touw aan je hemd hangen, zo is het symbool van de groep zichtbaar voor anderen. Variatie *Je kan deze ‘oefening’ ook doen per patrouille als je met veel bent, anders duurt ze te lang. * Mogelijke nabespreking met als onderwerp ‘samenwerking’. Zou onze groep een andere groep zijn wanneer iemand zou ontbreken? Wat maakt onze groep tot een groep? Wat kan je niet alleen, maar wel wanneer je samenwerkt met een groep?
10
Givers: Het hoofd in de sterren2 Thema: sterren, verwondering Materiaal: ‘sterrenkijker’ (op www.scoutsengidsenvlaanderen.be, op de pagina van zingeving) Duur: een uur Vorm: sterren kijken, stil moment en doemoment Context De methodiek kan plaats vinden op een moment van het kamp dat jullie je in een wijds landschap, voor de zee of op een berg of voor een buitengewone zonsondergang of zonsopgang, onder een met sterren bezaaide hemel, … bevinden. De sterren observeren, gelegen in het gras, in rechtstreeks contact met de aarde, … is trouwens het meest gunstige moment voor een werkvorm van „astronomisch“ soort! Stap 1: het bekijken van de sterren Vertrekkend vanuit de grote beer kan je de verschillende sterrenbeelden tonen, terwijl je de legendes vertelt waaraan ze hun benaming te danken hebben. Wanneer het nodig is, kan je informatie geven over de afstanden die ons van bepaalde sterren, enz scheiden Al deze informatie vindt je in bijlage. Jij kan jouw omloop van de horizon afsluiten met enkele commentaren van een andere orde: « het heelal is zo enorm dat het niet mogelijk is het zich voorstellen… Geloof je dat het de vrucht van het toeval is of dat iemand of iets het heeft „geprogrammeerd“? » • Maar ook „Uiteindelijk is de mens niet vel zaaks, wil dat zeggen dat ons leven niet veel zin heeft, dat we zo minuscuul zijn dat het belachelijk, onbelangrijk is? » Laat het daarna even stil zijn. Stap 2: de ontdekking van een tekst Je tovert uit je magische hoed de één of andere tekst (zie hieronder in bijlage 2), volgens je eigen voorkeuren of volgens wat jij denkt dat jouw givers zou kunnen raken. Opgelet! Verstoor het mooie moment dat de givers beleven niet. Wacht even voor je jouw teksten bovenhaalt. Profiteert net van het moment waarop je ziet dat het leven geleidelijk vertraagt en de rust over je leden komt. Stap 3: een vrije discussie Men discussieert hierover vrij. Men kan zeggen wat er bevalt en wat er niet bevalt. Jij kan je givers helpen om hun gevoelens te verwoorden. Jij leidt de discussie door de antwoorden te laten geven, door ze te confronteren met antwoorden van andere givers, door een debat weer op gang te brengen van in de geest van verdraagzaamheid en wederzijds respect. Stap 4: het gebaar bij het woord voegen Eens dat de leden zich hebben uitgesproken, kan jij hun voorstellen om een gebaar te kiezen dat voor hen het best bij de omstandigheid past. Het is mogelijk dat een gemeenschappelijke beslissing moeilijk is om te bereiken, of dat de ideeën niet losbarsten. In dit geval kan jij dit gemeenschappelijke gebaar voorstellen. Voorbeelden Een lied zingen, besluiten dat morgen men in een winkel zaden van bloemen zal kopen en te planten, elkaar allemaal de hand geven, simpelweg applaudisseren, een kaars aansteken, … Of nog: een lege fles openen, de fles een beetje bewegen en vervolgens opnieuw sluiten en aldus een beetje van de lucht op te sluiten. vervolgens kan men de fles doorgeven terwijl men zegt wat men juist zo schitterend vond. Ander idee: iedereen schrijft een postkaart (of een klein woord) aan iemand die hij/zij graag ziet en vervolgens stuurt men deze op.
2
Deze werkvorm is integraal overgenomen uit ‘Sensaction’, Les Scouts, 2006
11
Givers: Gezocht: kampaandenken Thema: groepsbevorderend, samen op weg, kampaandenken Aantal: onbeperkt Materiaal: het kampaandenken (hier: touw), schatkist om ze in op te bergen, schop Duur: uur à anderhalfuur Vorm: actieve buitenactiviteit Inleiding Ieder jaar geef je je givers een kampaandenken op het einde van het kamp. Deze keer kan je er voor opteren om de eerste dag van het kamp, samen met je givers de kampaandenkens te maken om ze daarna te verstoppen tot op het einde van het kamp. Stap 1: de kampaandenkens Het jaarthema geeft je heel wat inspiratie voor leuke kampaandenkens. Denk bijvoorbeeld aan ‘vriendschapsknopen’. Hoe je deze maakt vind je elders in deze brochure. Zorg dat je genoeg touw hebt zodat iedereen 1 exemplaar kan maken. Als de kampaandenkens klaar zijn, stop je ze allemaal in dezelfde doos. Stap 2: een plechtig moment Kom allemaal samen en zet jullie in een kring. Vertel je givers dat ze de aandenkens gaan verstoppen en ze ze niet meer terug zien tot op het einde van het kamp. Je kan een tekstje voorlezen of een liedje spelen dat gaat over ‘onderweg zijn’ ‘samen onderweg zijn’ (zie onderdeel 3 van deze brochure) Bespreek daarna met je givers de regels van het verstoppen: Ze hebben 10 minuten om af te spreken hoe ze de doos gaan verstoppen zodat ze die nog terug gaan vinden (allemaal handen geven, verschillende bomen uitkiezen en van daar vertrekken, afspreken wie welk stukje van de weg onthoudt enz…) Vanaf het moment dat de opdracht effectief begint mag er niet meer gesproken worden. Ze moeten dus hun opdracht in stilte uitvoeren. De opdracht eindigt als het aandenkens verstopt zijn. (Let zeer goed op als leider of leidster! Het is een echte desillusie als je op het einde van het kamp de aandenkens niet meer terugvindt) Stap 3: het einde van het kamp Op het einde van het kamp mag de schat terug opgegraven worden. Start terug op dezelfde manier als je de eerste dag begon, met hetzelfde tekstje of liedje, met dezelfde opdracht… Als jullie de schat hebben opgegraven kan je nog even een ‘stil’ momentje voorzien. Je kan herinneringen ophalen aan het kamp, je kan je givers vragen om 1 herinnering op te halen, je kan hen vragen waar die vriendschapsknoop voor hen voor staat. Deel de vriendschapsknopen uit (zorg dat niemand die van zichzelf heeft) en hang ze aan jullie uniform. Wedden dat deze knoop lang blijft hangen aan de hemden van jullie givers? Variatie: Ga iedere avond naar de plek waar de schat verstopt zit en hou daar de avondsluiting of een stil momentje. Als je weet dat je givers het gewoon zijn om samenwerkingsopdrachtjes uit te voeren, geef hen dan extra hindernissen in de opdracht (vb: personen geblinddoekt enz.)
12
Jins: Via Gallia Belgica naar Santiago Thema: op weg gaan naar…, Santiago de Compostela in België Materiaal: wegenkaart, gids van de Compostela-route Duur: zelf te bepalen aan de hand van aantal km Vorm: actieve tocht Inleiding Heb je zin om op tocht te gaan, maar wil je niet zomaar op tocht gaan? Dan is deze tocht wel eens wat anders. Het is een pad dat voor velen tot de verbeelding spreekt en het is een tocht die al door miljoenen mensen gewandeld is. De route staat bekend als de Camino de Santiago de Compostela of de Jacobsroute. Het is een pelgrimsroute die doorheen Europa verschillende paden heeft. Die vele wegen leiden naar hetzelfde eindpunt namelijk het graf van de apostel Jakob in Spanje. Een pelgrimstocht was vroeger een manier om je geloof te belijden en jouw geloof te verspreiden. Op weg Het is misschien te hoog gegrepen om met je jins de tocht naar Santiago te maken, maar ook in Belgie lopen twee paden. Deze paden kan gemakkelijk meerdere dagen bewandelen. Duik samen met je jins in de voorbereidingen. Er wacht je een boeiende tocht door het verleden! Het eerste pad loopt via de oude ‘Via Gallia Belgica’. Dit zijn achtereenvolgens volgende dorpjes in Wallonië: Hélécine - Jodoigne - Mont-Saint-Guibert - Thy - Nivelles - Seneffe Waudrez (Binche) - Estinnes - Vieux-Reng - Maubeuge - Le Chateau-Cambresis - SaintQuentin (223 km).3 Het tweede pad loopt van Halle bij Brussel naar de Franse grens. In het toeristisch kantoor VVV van Halle kan je een brochure bekomen met de juiste route-beschrijving. De precieze dorpjes kan je in deze brochure terugvinden. Even stilstaan Wil je op deze tocht even stil staan bij enkele vragen waar je je over kan buigen? Dan zijn hier alvast enkele aanknopingspunten. Deze aanknopingspunten kan je inplannen op vaste momenten door bijvoorbeeld een wekker te laten aflopen om het uur of je kan ze op voorhand klaarleggen in een dorp. De aard van de activiteiten om even stil te staan, kan per stop verschillen of juist niet. Dat hangt af van wat jij er met je jins willen van maken. Activiteit Plan uitdagende activiteiten in tijdens je tocht. Deze kunnen allemaal gaan over ‘op tocht’ of ‘vertrekken’. Hieronder vind je er eentje, maar je vindt heel wat van deze activiteiten ook terug in het takhandboek van de jins ‘Met je voeten in het rood’ of in heel wat publicaties die je kan uitlenen in het documentatiecentrum van Scouts en Gidsen Vlaanderen. De Oriënt-express Stel je voor, je gaat op reis, met de Oriënt-express, helemaal naar Peking. Dat wil zeggen: 12 dagen en nachten in de trein. En dat in een coupé met 3 andere mensen. Hieronder een lijstje van 10 mogelijke passagiers. Je mag gelukkig zelf kiezen met wie je het liefste je compartiment deelt. 1. Een jonge boeddhistische monnik uit Tibet. 2. Een zakenman met laptop en GSM. 3. Een Nederlandse radicale feministe. 4. Een Koerdische vluchteling die in België woont. 5. Een jonge Afrikaanse vrouw met haar baby. 6. Een Waalse huisvrouw die geen Nederlands spreekt. 3
Voor meer info: Topogids Via “Gallia Belgica” te verkrijgen via http://www.groteroutepaden.be/grlf/v1.nsf/winkelitems/541-125.html.
13
7. Een Britse skinhead die veel bier drinkt. 8. Een Ghanese prostituee uit Antwerpen. 9. Een jonge kunstenaar die met HIV besmet is. 10. Een getatoeëerdse body-builder die filosofie studeert. Opdracht: 1. Maak je eigen keuze van 3 favoriete medereizigers en 3 mensen waarmee je zeker niet wenst te reizen. 2. Ga ik kleine groepjes zitten en bekijk elkaars keuzes. Bespreek ook waarom je voor wie kiest. Probeer tot een gemeenschappelijke keuze van 3 gewenste en ongewenste passagiers te komen. 3. Met de hele groep kan je de conclusies samenbrengen en even ingaan op wat zo'n oefening naar boven brengt. Je levens-weg Op tocht gaan is eigenlijk een beetje zoeken naar wat jou bezighoudt en zoeken naar wat jij belangrijk vindt. Je kan de tocht van Santiago de Compostela gebruiken om met je jins op zoek te gaan, naar wie ze zelf zijn en wat zij belangrijk vinden binnen scouting. Je kan er op deze manier een spirituele zoektocht van maken of hen uitdagen om eens na te denken waarin zij geloven of wat zij inspirerend vinden Wat betekent geloof voor jou? Is geloof gelijk aan religie? Heeft het (nog) een belangrijke plaats in je leven of verdwijnt het naar de achtergrond? Uitgetekend Laat je jins hun eigen levensweg tekenen. Heb je al een eigen weg uitgestippeld? Wat is het eindpunt? Welke verkeersborden kom je tegen? Welke soort weg is het (een asvaltweg, kasseien…) J-inspiratie Onderweg kan je ‘stilstaanmomentjes’ inlassen met verhalen, gedichten of liedjes. Naast gewone verhalen en teksten zijn er heel wat bijbelverhalen die gaan rond ‘op weg gaan’. Zij zijn zeker en vast een leuke invalshoek om rond geloven en op weg gaan na te denken op deze tocht. In onderdeel 3 vind je er een heleboel terug die je kan gebruiken als aanknopingspunt voor discussie, een stil moment… Maar laat je zeker niet beperken door hen.
14
Jins: een brief uit het verleden Thema: een herinnering aan je laatste jaar als lid Materiaal: papier, schrijfgerief, enveloppen, postzegels Duur: een uur à anderhalfuur Vorm: stille opdracht/gesprekje Dit is een leuke werkvorm die je kunt gebruiken op het laatste kamp van de jins als leden. Het is de bedoeling dat elk lid aan het einde van het kamp een brief schrijft naar zichzelf. Deze brief kan over verschillende thema’s gaan. Je kunt het thema dan ook eindeloos variëren en je kan met verschillende doelstellingen deze opdracht formuleren. Je kan bijvoorbeeld de opdracht geven om hen te laten schrijven over hun verwachtingen toe naar het eerste jaar als leiding. Of ze van plan zijn om in leiding te gaan en waar ze het meest naar uitkijken. Je kan van de brief ook een meer persoonlijke brief maken, waarin zij schrijven over wat zij geleerd hebben bij de scouts of wat ze zullen missen,…Je kan het zo gek niet bedenken of het kan een thema zijn van de brief. Bied je leden ook de kans om te kiezen wat ze in de brief willen schrijven. Wanneer zij de brief hebben geschreven, geven ze hem in een gesloten enveloppe af. Jij als leiding houdt deze brief gedurende een jaar bij en stuurt hem pas op nadat een jaar verstreken is. Op deze manier hebben de jins een herinnering aan hun gedachten en hersenspinsels die zij een jaar daarvoor hebben neergepend. Aandachtspuntje Zorg dat je over het juiste adres beschikt. En denk er ook aan om de brieven te versturen, want anders is het hele opzet van de werkvorm natuurlijk verloren. Variatie: Voor je aan de brieven begint te schrijven, kan je ook samen met je leden even stilstaan bij het afgelopen scoutsjaar, of kijken naar wat de toekomst brengt voor de verschillende leden in scouting. Je kunt als leider of als leidster per lid ook een persoonlijke boodschap meegeven met deze brief aan zichzelf. Dit geeft de brief nog een extra-toets.
15
Leiding: Wil jij mijn Messias zijn? Thema: geloven in een ‘verlosser’, in ‘iets meer’ Materiaal: cd-speler, liedje Plaats: binnen/buiten Duur: 30 minuten Vorm: lied, gesprek
‘Wil jij mijn Messias zijn? - Bart Peeters k ben op zoek naar een messias Man of vrouw heeft geen belang Die mijn ziel wat heil kan geven Want dat zoekt mijn ziel al lang Ik ben op zoek naar een verlosser Zo eentje die er zin in heeft Hij hoeft niet voor mij te sterven Als hij mijn zonden maar vergeeft Wil er iemand mijn Wil er iemand mijn Wil er iemand mijn messias zijn Wil er iemand mijn messias zijn Wil er iemand mijn messias zijn Ik ben op zoek naar een messias Die nog door niemand werd misbruikt Geen roetsjbaan naar atoomconflicten Geen heiland die naar olie ruikt Een waar geen enkele president Ooit op gezworen heeft Een messias die nog fris zit Een waar geen bloed aan kleeft Wil er iemand... Ik zoek een profeet Op hoge hakken of besnord Ik zoek een god vol van genade Zo een die meelacht Als er gelachen wordt Wiens kerken niet in glamour baden Wil er iemand mijn Wil er iemand mijn Wil er iemand mijn messias zijn Wil er iemand mijn messias zijn Wil er iemand mijn Wil er iemand mijn Op korte of iets langere termijn Wil er iemand mijn messias zijn Wil er iemand mijn messias zijn’
16
Waar gaat het hier over? Kan iemand anders jou ‘messias’ zijn? Wie is jouw Messias? Waar geloof je in? Waar wordt hier kritiek op gegeven? Wat vind jij er zelf van? Variatie - Het is niet altijd eenvoudig om iedereen aan het woord te laten. Je kan de methode ‘lege stoel’ gebruiken. Alle givers zitten in een kring rond drie stoelen. 2 stoelen worden gevuld met givers die het gesprek beginnen. Als een andere giver iets te zeggen heeft, zet hij zich op de lege stoel en voert het gesprek mee verder. Diegene die het langst in het midden zit, staat op en maakt ruimte voor iemand anders.
17
Eucharistieviering Intredelied: Samen in touw Zie pagina 32.
Welkom Welkom bij het begin van het nieuwe werkjaar. We zullen dit jaar samen werken onder de leuze ‘Samen in touw’. En dat kozen we niet zomaar. Heb je ooit een touw van dichtbij bekeken? Van jute, kokos, raffia, of wat dan ook. Uiteengerafeld stelt het niets voor. Wat fêle draadjes ineengestrengeld. En toch, vele kleintjes maken één groot. Vele dunne strengen maken een sterk touw. De kracht van het touw zit hem juist in het ineenstrengelen. Gevlochten touw valt niet vlug te verbreken. Bij het aanmeren gooien scheepslui hun touw aan de kade. Een anker alleen kan het niet redden. Het robuuste touw belet de boot bij stormwind een zwalpend schip te worden. En bij ons op kamp gebruiken we ook veel touw. Om een vuur te sjorren bijvoorbeeld, want op één stok kan je niet koken. En zo zijn scouts en gidsen een beetje als een touw, het zijn mensen die samen onderweg zijn. Onderweg tussen hier en daar nemen we het op voor elkaar. Iedereen kan er bij met zijn of haar talenten. En zo maken vele kleintjes één groot geheel, net zoals bij een touw. Hierbij staan we even bij stil in deze viering.
Moment van Inkeer – doe-moment Lieve God, Samen onderweg zijn is niet altijd gemakkelijk. Ook al beloven we jou en elkaar dat we altijd het beste met elkaar voor hebben; toch is dat niet altijd gemakkelijk. We laten ons hoofd wel eens hangen als we de weg kwijt zijn op tocht of zijn kwaad op de anderen omdat de patatjes aanbranden op kamp. Geef ons de kracht om iedere dag weer voor de anderen ‘door een vuur te gaan’. Want dat doen echte vrienden. Priester: Vrienden onder elkaar hebben altijd het beste voor met elkaar. Daarom wordt je uitgenodigd om een positieve wens op te schrijven op het theezakje dat iedereen gekregen heeft. [Voorbereiding: Je neemt een theezakje en haalt er het koordje van af. Vervolgens doe je de gehakte theebladeren uit het zakje. Alle leden krijgen een leeg theezakje en schrijven daarop een wens. Wanneer iedereen klaar is, worden de theezakjes één voor één in de lucht gelaten. Hoe doe je dit? Je houdt het theezakje ondersteboven en onderaan aan de rand steek je het zakje in brand. Door de hete lucht die ontstaat, gaat het zakje de hoogte in en brand het helemaal op. Je krijgt een stijgende i.p.v. een vallen de ster!]
18
Lezing Uit de brief aan de Korintiërs. Er zijn verschillende gaven, maar er is één Geest; er zijn verschillende dienende taken, maar er is maar één Heer. In iedereen is de Geest zichtbaar, in het werk dat hij doet ten bate van de gemeenschap.
Tussenzang Beloftelied van Kabouters en Welpen in deze brochure op pagina 33.
Evangelie Marcus 9, 33-37 Jezus en zijn leerlingen kwamen in Kafarnaüm. Toen ze in huis waren, vroeg Jezus hen: ‘Waarover hebben jullie onderweg ruzie gemaakt?’ De leerlingen zwegen, want ze hadden geredetwist over de vraag wie van hen de belangrijkste was. Hij ging zitten en riep de twaalf bij zich. Jezus zei tegen hen: ‘Wie de belangrijkste wil zijn, moet de minste van allemaal willen zijn en ieders dienaar.’ Hij pakte een kind op en zette het in hun midden neer; hij sloeg zijn arm eromheen en zei tegen hen: ‘Wie in mijn naam één zo een kind bij zich opneemt, neemt mij op; en wie mij opneemt, neemt niet mij op, maar hem die mij gezonden heeft.’
Homilie -
Voor Jezus is het niet belangrijk wat je allemaal kan, maar wie je bent. Bij Scouts en Gidsen heeft iedereen zijn gaven en talenten. De ene kan goed sjorren, een ander is een kei in het kaart lezen. Nog een andere kan goed vuur maken. Al deze technieken helpen mee om het spel van scouting mogelijk te maken. Doe wat je moet doen voor de beweging zonder daarover op te scheppen.
Een lied of een stukje muziek
Aanbrengen van de gaven – doe-moment Wij brengen hier een gesjorde driepikkel en een kookpot aan, teken van wat wij zo dikwijls doe als scout op kamp: als we balken samenbinden tot een tafel, bank of shelter, dan beleven we daarin onze verbondenheid en vriendschap. Wij brengen vuur en licht van een kaars aan als teken van warmte en vriendschap voor elkaar. Teken ook aan Jezus blijde boodschap. Wij brengen een scoutsvlag aan als teken van onze groepsverbondenheid. Het is ook een oproep tot verdraagzaamheid binnen onze beweging.
19
Wij brengen brood en wijn aan. Brood, omdat wij mensen zijn en elke dag brood breken voor elkaar, omdat wij zelf brood willen zijn voor de mensen die wij ontmoeten, vooral in onze eigen groep. Wijn, omdat wijn het teken van vreugde en vriendschap is dat wij bij elkaar vinden.
Gebed over de gaven Heer God, Als vrienden aan tafel zitten rond spijs en drank, en dit alles broederlijk delen, dan vinden vrienden elkaar ook in nood en delen dit brood, en drinken ook deze beker naar het voorbeeld van Jezus die het ons heeft voorgedaan.
Dankgebed Dankend noemen wij uw Naam: Heer, onze God, liefde en gerechtigheid, vergeving en vertrouwen, Vader, moeder, bron van leven. Gij die gezegd hebt: ‘Ik zal er zijn voor u’, Gij zijt de ziel van ons bestaan. Wij noemen U: de heilige, U alleen. Onnoembare en nabije God, in zijn verzet tegen wat U en mensen onwaardig was, koos Jezus de weg van gerechtigheid. Verzameld rond de tekenen van brood en wijn bidden wij: doordring ons met zijn geest. Dat ook wij elkaar blijven zoeken, ons niet afsluiten, geen oog hebben voor wat anderen nodig hebben, maar naar elkaar luisteren en zo van elkaar leren. Zo richten wij onze ogen op Jezus die er niet voor terugschrok om op te komen voor waarheid en gerechtigheid. Tot voltooiing van zijn leven, heeft Hij op de avond voor zijn lijden zichzelf gegeven, toen Hij het brood nam, U dank bracht, het brak en aan zijn leerlingen gaf met de woorden: Neemt en eet, mijn lichaam voor u, doe dit tot mijn gedachtenis. Na de maaltijd nam Hij de beker en zei: Dit is mijn bloed dat vergoten wordt tot bekrachtiging van een nieuw verbond Doe dit om mij te gedenken. Wij bidden dat de stroming die in zijn gebaar gegroeid is, in ons mag verder gaan. Dat het teken dat wij hier hebben gesteld werkelijkheid mag worden in ons leven.
20
Dat de Geest van vrede zich mag spreiden over onze omgang met elkaar; dat wij van tegenstanders geen vijanden maken, van minderheden geen zondebokken. Dat vrede zich verheft boven onze woede, Moge zo het koninkrijk van vrede komen, Een nieuwe aarde, een vernieuwde mens. Daartoe bidden wij U met de woorden die Jezus zelf ons geleerd heeft: Onze Vader…
Communie We zingen het beloftelied in deze bundel op pagina 33.
Gebed Eeuwige, Mensen die luisteren naar elkaars verhaal, worden samenhorig en nemen het voor elkaar op.
Verbondenheid wordt kracht die niet te breken is, dit heeft Jezus ons voor geleefd. Zo gaan mensen ook vandaag de weg ten leven, van mens naar medemens van vreemd naar vriend. Laten we hier samen werk van maken in onze beweging met Gods zegen: Vader, Zoon en heilige Geest. Amen.
Of: Voor onderweg een trommeltje met boterhammen de veldfles water helder steeds gevuld twee paar stevige sandalen wat zaaigoed voor de wereld en met de mensen wat geduld jouw droom hardop vol idealen een treffend plan in volle kracht handen en voeten hart en ziel namen geven aan miljoenen dorstig angst en honger herbergen in de nacht kom aan en trek weer verder rechtdoor en waakzaam bij een bocht opgewekt en zonder om te kijken aan niets tekort van niets teveel schouder aan schouder ’n goede tocht.
Slotlied of een stukje muziek
21
3
Teksten en verhalen
Hoe kan je deze gebruiken? Voorlezen bij avondsluiting integreren in viering/bezinning iedere maand publiceren in de ‘stille hoek’ van je groepsblaadje stille tent versieren gebruiken in een activiteit die je zelf verzint of die je hierboven vindt.
Vuur4 We steken het vuur aan, dat in ons branden mag, het vurige enthousiasme voor een nieuwe wereld, de taaiheid en het doorzettingsvermogen om eraan te werken, het vuur ook van warme menselijkheid, van liefde die ons verteert, die ons doet gaan waar nog geen wegen gaan. Moge ons samenzijn bezield zijn met de geest van Jezus, die vuur op aarde kwam brengen en zo graag zag dat het oplaaide.
Waar een wil is5 Ik wil het tegenovergestelde van wat ik wil ernstig is dit (maar niet precies) ik wil het tegenovergestelde zeggen en omgekeerd evenredig weer ontkennen van wat ik zeg ik wil het tegenovergestelde zijn van wat ik ben (en ook hebben) en dus wil ik niet wil ik liever niet wil ik het liefst het allerliefste niet en tegelijk wil ik (ik ben verdwaald)
4 5
Chirojeugd-Vlaaderen, Baggerboek, Vanden Broele, Brugge, 1998, p. 227. Toon Tellegen, Wie a zegt: gedichten, Querido, 2002, p.61
22
Zand en Steen Twee vrienden zijn waren op reis. Op een moment tijdens de reis kregen ze slaande ruzie. De ene vriend sloeg de andere in het gezicht. Degene die geslagen werd, was gekwetst, maar zonder iets te zeggen, bukte hij zich en schreef in het zand: Vandaag sloeg mijn beste vriend me in het gezicht. Ze liepen verder totdat ze een aan een oase kwamen. Diegene die was geslagen raakte vast in de modder en dreigde te verdrinken, maar zijn vriend redde hem. Nadat hij was bijgekomen schreef hij op een steen: Vandaag redde mijn beste vriend mijn leven. De vriend die had geslagen vroeg hem: Nadat ik je had geslagen, schreef je in het zand, en nu schrijf je op een steen, Waarom? De andere vriend antwoordde: Als iemand ons pijn doet moeten we het in het zand schrijven, zodat de wind van vergeving het kan uitwissen. Maar als iemand iets goeds voor ons doet, moeten we het in steen graveren, waar geen wind het ooit kan uitwissen. (Leer om je pijn in het zand te schrijven en om je goede ervaringen in steen te graveren.)
De parabel van de blokfluit Er was eens een boom, een onbekende boom, ergens langs de waterkant. Hij leefde breeduit met vele takken. Hij hoorde de stem van de wind, of de doodse stilte van de avondlucht. ’s Winters was het leven kil. Zwiepend door de harde wind en met zijn twijgen als toegeknelde vuisten, stond hij daar te wachten op de lente. Tot zijn takken weer vol groen en bloesem schoten, vol ingehouden leven ! En, als de zomer kwam, maakte hij gratis schaduw voor iedereen, en soms een paraplu tegen de regen. Zo leefde die boom daar, jaar in jaar uit, op en neer in vier siezoenen. Maar op een zekere dag kwam er een man met een bijl. Hij kapte een grote gezonde tak af en nam hem mee naar huis. Het was nu voor goed een dode tak … weggesneden van het leven, en weldra vergeten door de andere takken. Drie weken later kwam de man terug bij de boom. Die stond daar doodstil en bang. Welke tak is vandaag aan de beurt ? Maar kijk, de man ging zitten aan de voet van de boom en hij blies op de afgesnede tak waarvan hij een blokfluit had gemaakt. Hij blies het lied van de fluit. De boom hield al zijn ruisen in en verstond de blokfluit : Ze zong “Horen jullie mij ? Ik leef ! Ik leef ! En meer dan ooit tevoren. Ik leef ! Ik fluit ! Ik zing !”
Ga op tocht. Neem alvast je tijd om terug op tocht te gaan, weg uit vertrouwde zekerheid, weg uit louter gewoonte, weg uit comfort en veilig nestje. Neem je tijd om verder te kijken, anderen nabij te komen, om volop te leven. Neem alvast je tijd om de dingen bij hun naam te noemen, om je niets wijs te maken, om eerlijk naar jezelf te kijken
en de vragen te stellen die ingrijpend zijn voor je verdere leven. Neem deze tijd met beide handen vast om onrecht te herstellen, en laat de nieuwe geest van eenvoud, soberheid, gerechtigheid en moed, fijngevoeligheid en houden van mensen toch in je komen. Want ja, als je zo ronddom je kijkt... het is de hoogste tijd...
23
over hier en daar ‘Ze moet maar een tijdje hier blijven’ zeiden ze, ‘dat is het beste’ maar een tijdje werd een tijd
zal ik weggaan?6 Zal ik weggaan? Zal ik verdrietig worden en weggaan? Zal ik het leven eindelijk eens onbelangrijk vinden, mijn schouders ophalen en weggaan? Zal ik de wereld neerzetten (of aan iemand anders geven), denken: zo is het genoeg, en weggaan? Zal ik een deur zoeken, En als er geen deur is: zal ik een deur maken, hem voorzichtig opendoen En weggaan- met kleine zachtmoedige passen? Of zal ik blijven? Zal ik blijven?
Voor onderweg een trommeltje met boterhammen de veldfles water helder steeds gevuld twee paar stevige sandalen wat zaaigoed voor de wereld en met de mensen wat geduld jouw droom hardop vol idealen een treffend plan in volle kracht handen en voeten hart en ziel namen geven aan miljoenen dorstig angst en honger herbergen in de nacht kom aan en trek weer verder rechtdoor en waakzaam bij een bocht opgewekt en zonder om te kijken aan niets tekort van niets teveel schouder aan schouder ’n goede tocht.
6
Toon tellegen: Over liefde en over niets anders, Querido, 1997
24
Doorlopen, simpelweg en religieus7 Moed houden, eenvoudig voortgaan, als je kunt. En als je niet kunt, niet meer kunt, wachten; of uitrusten bij een vriend, als die er is. En, als die er niet is, tóch wachten; – dan maar alleen wachten tot het weer gaat: straks. Eenvoudig voortgaan; de weg nemen zoals die komt met z’n vóór en z’n tegen; je oog helder als een lamp die je lijf verlicht. Doen wat ter hand is. Antwoorden geven als die er zijn. En intussen voelen de tik van je stok; niet teveel omzien – een enkele keer soms, want de weg gaat dwars door je hart niet teveel omzien, en niet teveel ook vooruit. Eenvoudig voortgaan en weten: deze weg is niet alles, en is niet van deze wereld alleen. De wolken zien die aandrijven uit eeuwige verten – wie trok er hun grens? en je hart voelen inkloppen op de eeuwige heuvels – wie heeft ze gegrond? en van de dingen de stille kant zien… waar ze grenzen aan de Eeuwige…
Laat mij mijn eigen weg gaan Haal mijn weg niet weg onder mijn voeten. Ook niet, wanneer mijn weg volgens jouw weg een omweg is.
7
Herman Andriessen
25
Waar Waar je ook heengaat, ik zal je niet alleen laten. (Genesis 28,15)
Al gaat Al gaat mijn weg door een donker dal, Ik vrees geen gevaar, Want u bent bij mij, Uw stok en uw staf, Zij geven mij moed (Psalm 23)
Goed Goed, ik wacht, maar blijf niet te lang weg (Tobit, 4-8)
Spr. 16, 9 "Het hart van een mens overdenkt zijn weg, maar de HEER richt zijn schreden."
Psalm 122 Hoe verblijd was ik toen zij mij zeiden: "wij gaan op naar het huis van de Heer." Zo staan dan nu onze voeten in ùw poorten, Jeruzalem Jeruzalem, gij, gebouwd als een stad, tot hechte eenheid gevoegd. Het is dààrheen dat opgaan de stammen, de stammen van Hem, van Jahwe: voorschrift voor Israël dit, dat zij loven de naam van de Heer. Dààr zijn ook de zetels gezet ten gerichte, de zetels van Davids huis. Vrede vraagt over Jeruzalem, rust voor wie U beminnen; er zij vrede binnen uw muur, en in uw burchten rust. Om mijn broeders en om wie mij na zijn laat mij spreken: "vrede over U!" Om het huis van de Heer onze God vraag ik dat gij gezegend moge zijn.
26
Heb je dat ook wel eens... Heb je dat ook wel eens, dat gevoel, dat je alleen bent, dat je eenzaam en verlaten langs de weg zit, als een reiziger uit lang vervlogen dagen? Heb je dat ook wel eens, dat gevoel dat je troosteloos zit uit te kijken naar iemand die dezelfde weg moet gaan? Heb je dat ook wel eens, dat gevoel dat je wanhopig in het stof langs de weg zit te huilen omdat er niemand komt? Heb je dat ook wel eens, dat gevoel dat je, moegewacht, terug op weg gaat, zelf op zoek? Heb je dat ook wel eens, dat gevoel dat je, aan een kruising van wegen, voor iemand die daar langs de weg zit, de lang-verwachte bent? Heb je dat ook wel eens, dat gevoel dat je samen met anderen op weg gaat, en dat samen op weg gaan deugd doet? Heb je dat ook wel eens, dat gevoel? Pollie Gregoor
Een nomade Als een nomade verlangend naar verdere wegen en verre streken Ongeduldig om te vertrekken maar waarom weg willen gaan? Wat is ginds en hoeveel anders zal het zijn dan dit bestaan? Als een nomade verlangend naar het doel van een pelgrimstocht Esther
De kleine prins8 - Goedendag, zei de kleine prins. - Goedendag, zei de wisselwachter. - Wat doe jij hier ? vroeg de kleine prins. - Ik sorteer de reizigers in groepjes van duizend, zei de wisselwachter. De treinen waarin ze rijden stuur ik om de beurt naar links en naar rechts. Een verlichte sneltrein kwam met donderend geraas langs en het seinhuisje stond ervan te trillen. - Wat hebben ze een haast, zei de kleine prins. Wat zoeken ze eigenlijk? - Dat weet de man op de locomotief zelf niet, zei de wisselwachter. En een tweede verlichte sneltrein donderde in de andere richting langs.
8
Uit: A. de Saint-Exupéry, De kleine prins
27
- Komen ze nu al terug? vroeg het prinsje. - Nee, dat zijn niet dezelfde, zei de wisselwachter. Ze ruilen van plaats. - Vonden ze het niet prettig, daar waar ze eerst waren - Men is nooit tevreden, waar men is, zei de wisselwachter. Toen raasde een derde verlichte sneltrein voorbij. - Zitten die de eerste reizigers achterna? vroeg de kleine prins. - Ze zitten niets achterna, zei de wisselwachter. Ze slapen daarbinnen of ze gapen. Alleen de kinderen drukken hun neus plat tegen de ruit. - Kinderen alleen weten, wat ze zoeken, zei de kleine prins. Ze verdoen hun tijd aan een pop van oude lappen en die wordt dan heel belangrijk. Ze huilen als de pop hun wordt afgenomen... - Die zijn dan goed af, zei de wisselwachter'.
Door niets gehinderde pelgrim Wees als een door niets gehinderde pelgrim, door geen inwendig of uitwendig gewicht of bepakking bezwaard of belemmerd in het hogere gebied van je ziel. Dan zul je overal, ten allen tijde en bij alles wat je overkomt, veilig reizen, want je hebt niets te verliezen. Maar als je iets als je eigendom beschouwt en bezit, niet alleen aan uitwendige goederen, maar ook aan inwendige en geestelijke, vrees je terecht dit te verliezen. Want het is een openbaar en niet verzekerd bezit, dat je tegenstanders kunnen besluipen en jou ontroven. Maar als je totaal arm en naakt bent, en als ik jouw rijkdom, uitrusting, glorie en sterkte ben, moet je geen achterdocht koesteren, want ik kan mijzelf niet verliezen. Wat heeft het te betekenen, zo er al iets voorvalt van al wat je kunt bedenken aan vreselijke uitwendige dingen? Of leef ik niet meer, die jouw leven ben? Denk je dat de gebeurtenissen mij heen en weer slingeren, zoals jou? Zie, ik ben geheel van jou, wat verlang je nog meer? En heb je niet alles wanneer je mij hebt? Gerlach Peters, 1378-1411
"Als pelgrims op tocht gaan om even stil te staan bij ons leven en terug te komen tot wie we eigenlijk zijn herboren worden uit de natuur en in onze diepste verlangens Gods droom durven aanschouwen Over onszelf en over de wereld Om met vertrouwen En met nieuwe grond onder de voeten Verder te gaan"9
"Alleen zij die onderweg zijn kunnen de hoop koesteren ooit aan te komen." Jan Sobrino
9
Uit de infofolder van de Loyolatocht 2002.
28
Gedicht: Weg Zijn wij onderweg naar 'iets' of is het maar een reis naar 'niets' leven tussen vreugd' en pijn zou dat werkelijk lèven zijn? Is het leven ... zomaar leven of een deel van 't grote plan soms kom je iets eeuwigs tegen en héél even denk je dan: dat het licht weer op kan stralen uit een diepe duisternis en dat leven wordt geboren uit al wat gestorven is. Toon Hermans ‘Ik ga deze avond bewaren’
10
Op een avond zaten de eekhoorn en de mier naast elkaar op de bovenste tak van de beuk. Het was warm en stil en zij keken naar de toppen van de bomen en naar de sterren. Zij hadden honing gegeten en gepraat over de zon, de oever van de rivier, brieven en vermoedens. ‘Ik ga deze avond bewaren’, zei de mier. ‘Vind je dat goed?’ De eekhoorn keek hem verbaasd aan. De mier haalde een klein zwart doosje te voorschijn. ‘Hier zit ook al de verjaardag van de lijster in’, zei hij. ‘De verjaardag van de lijster?’, vroeg de eekhoorn. ‘Ja’, zei de mier en hij pakte die verjaardag uit het doosje. En zij aten weer zoete kastanjetaart met vlierbessenroom, en ze dansten weer terwijl de nachtegaal zong en het vuurvliegje aan- en uitging, en ze zagen de snavel van de lijster weer glimmen van plezier. Het was de mooiste verjaardag die zij zich konden herinneren. De mier stopte hem weer in het doosje. ‘Daar stop ik deze avond bij’, zei hij. ‘Er zit al heel veel in.’ Hij deed het doosje dicht, groette de eekhoorn en ging naar huis. De eekhoorn bleef nog lang op de tak voor zijn deur zitten en dacht aan dat doosje. Hoe zou die avond daar nu inzitten? Zou hij niet verkreukelen of verbleken? Zou de smaak van honing er ook inzitten? En zou je hem er altijd weer in kunnen krijgen als je hem eruit haalde? Zou hij niet kunnen vallen en breken, of wegrollen? Wat zou er trouwens nog meer in dat doosje zitten? Avonturen die de mier alleen had beleefd? Ochtenden in het gras aan de oever van de rivier, als de golven glinsterden? Brieven van verre dieren? En zou het ooit vol zijn, zodat er niets meer bij kon? En zouden er ook andere doosjes bestaan, voor treurige dagen? Zijn hoofd duizelde. Hij ging zijn huis in en stapte in bed. De mier lag toen al lang te slapen, in zijn huis onder de struik. Het doosje lag boven zijn hoofd, op een plank. Maar hij had het niet stevig genoeg dicht gedaan. Midden in de nacht schoot het plotseling open en een oude verjaardag schoot met grote snelheid naar buiten, de kamer in. En plotseling danste de mier met de olifant, in het maanlicht, onder de linde. ‘Maar ik slaap!’ riep de mier. ‘O dat geeft niets,’ zei de olifant en hij zwierde met de mier in het rond. Hij zwaaide met zijn oren en zijn slurf en zei:’Wat dansen wij goed, hé?’ en ‘O pardon’ als hij op de tenen van de mier trapte. En hij zei dat de mier ook best op zijn tenen mocht trappen. De gloeiworm glom in de rozenstruik en de eekhoorn zat op de onderste tak van de linde en 10
Uit:"Misschien wisten zij alles" van Toon Tellegen
29
wuifde naar de mier. Plotseling glipte de verjaardag het doosje weer in en even later werd de mier wakker. Hij wreef zijn ogen uit en keek om zich heen. De maan scheen naar binnen en viel op het doosje op de plank. De mier stond op en duwde het deksel stevig dicht. Maar hij hield zijn oor nog wel even tegen het doosje en hoorde muziek en geritsel en gekabbel van golven. En hij dacht zelfs even dat hij de smaak van honing hoorde, maar hij wist niet zeker of dat wel kon. Hij fronste zijn voorhoofd en stapte weer in bed.
Het meisje met de zwavelstokjes - Hans Christian Andersen Het was afschuwelijk koud, het sneeuwde en het begon donker te worden. Het was ook de laatste avond van het jaar, oudejaarsavond. In die kou en in dat donker liep er op straat een arm, klein meisje, zonder muts en op blote voeten. Ze had wel pantoffels aangehad toen ze van huis ging, maar dat hielp niet veel: het waren heel grote pantoffels, haar moeder had ze het laatst gedragen, zo groot waren ze, en het meisje had ze bij het oversteken verloren, toen er twee rijtuigen vreselijk hard voorbijvlogen. De ene pantoffel was niet te vinden en met de andere ging er een jongen vandoor: hij zei dat hij hem als wieg kon gebruiken als hij later kinderen kreeg. Daar liep dat meisje dus op haar blote voetjes, die rood en blauw zagen van de kou. In een oud schort had ze een heleboel zwavelstokjes en één bosje hield ze in haar hand. Niemand had nog iets van haar gekocht, de hele dag niet. Niemand had haar ook maar een stuivertje gegeven. Hongerig en koud liep ze daar en ze zag er zo zielig uit, dat arme stakkerdje! De sneeuwvlokken vielen in haar lange, blonde haar, dat zo mooi in haar nek krulde, maar aan dat soort dingen dacht ze echt niet. Uit alle ramen scheen licht naar buiten en het rook overal zo lekker naar gebraden gans; het was immers oudejaarsavond en daar dacht ze wel aan. In een hoekje tussen twee huizen, waarvan het ene een beetje vooruitstak, ging ze in elkaar gedoken zitten. Haar beentjes trok ze onder zich op, maar ze kreeg het nog kouder, en naar huis durfde ze niet, want ze had geen zwavelstokjes verkocht en ook geen stuivertje gekregen. Haar vader zou haar slaan en thuis was het trouwens ook koud. Ze woonden vlak onder het dak en daar blies de wind doorheen, ook al waren de ergste kieren met stro en oude lappen dichtgestopt. Ze had bijna geen gevoel meer in haar handjes van de kou. O, wat zou een zwavelstokje lekker warm zijn! Zou ze er eentje uit het bosje durven trekken en het tegen de muur afstrijken om haar handen te warmen? Ze trok er een uit. "Ritsss..." Wat vlamde dat, wat brandde dat! Het gaf een warm, helder vlammetje, net een kaarsje, toen ze haar handen eromheen hield. Een wonderlijk licht gaf het. Het meisje dacht dat ze voor een grote, ijzeren kachel zat met glimmende koperen ballen en een koperen trommel. Het vuur brandde zo heerlijk, het was zo lekker warm. Maar wat was dat? Het meisje strekte haar voetjes al uit om die ook te warmen - toen ging de vlam uit, de kachel verdween - en zij zat met een stompje van het afgebrande zwavelstokje in haar hand. Ze stak er nog een aan. Het brandde, het gaf licht en waar het schijnsel op de muur viel, werd die doorzichtig, net als een sluier. Ze keek zo de kamer in, waar de tafel gedekt was met een spierwit tafelkleed, met het fijnste porselein. De gebraden gans, gevuld met pruimen en appeltjes, stond heerlijk te dampen. En wat het allerheerlijkst was, de gans sprong van de schaal en waggelde met een vork en mes in zijn rug over de grond. Hij kwam recht op het arme meisje af; toen ging het zwavelstokje uit en was alleen de dichte, koude muur er nog. Ze stak er nog een aan. Toen zat ze onder de mooiste kerstboom, nog groter en nog rijker versierd dan de boom die ze door de glazen deur bij de rijke koopman had gezien, vorig jaar met Kerstmis. Er brandden wel duizend kaarsjes aan de groene takken, en gekleurde prentjes, zoals je die in etalages ziet, keken haar aan. Het meisje strekte haar beide handen uit - toen ging het zwavelstokje uit, de vele kerstkaarsjes gingen de lucht in en veranderden in sterren, zag ze. Eentje viel er en liet een lange streep van vuur achter aan de hemel. "Nu gaat er iemand dood," zei het meisje. Want haar oude grootmoeder, de enige die lief voor haar was
30
geweest, maar die nu dood was, had gezegd: “Als er een ster valt, gaat er een zieltje naar God." Ze streek weer een zwavelstokje af tegen de muur, het gaf licht en in het schijnsel stond haar oma, heel duidelijk, heel stralend, heel vriendelijk en lief. "Oma!" riep het meisje. "O, neem me mee! Ik weet dat je weg bent, als het zwavelstokje uitgaat. Weg, net als de warme kachel, de gebraden gans en die prachtige, grote kerstboom." Haastig streek ze de rest van de zwavelstokjes uit het bosje af, want ze wilde oma vasthouden. De zwavelstokjes gaven zoveel licht dat het klaarlichte dag leek. Oma had er nog nooit zo mooi en zo groot uitgezien. Ze nam het kleine meisje op haar arm en ze vlogen, stralend en blij, heel, heel hoog. Er was geen kou, geen honger, geen angst - ze waren bij God. Maar in het hoekje bij het huis zat in de koude wintermorgen het kleine meisje met de rode wangen, met een glimlach om haar mond - dood, doodgevroren op de laatste avond van het oude jaar. Het werd nieuwjaarsochtend en de kleine dode zat daar met haar zwavelstokjes, waarvan een bosje bijna was opgebrand. Ze heeft zich willen warmen, zeiden ze. Niemand wist wat voor moois ze had gezien, hoe stralend ze met oma de vreugde van het nieuwe jaar was ingegaan.
31
4
Muziek
Jaarthemalied: Samen in touw STROFE 1 In de knoop? Ging je eten op in rook? Doet je kompas je de das om? Ben jij ook iemand die graag de Eiffeltoren sjort. Een gamel verkiest boven een bord? REFREIN 1 Kom je er niet uit? Samen in touw gaat het vooruit. In 2 3 4, vouw ik een bootje van papier Spelenderwijs: vuren, knopen, koken, lopen, zij aan zij Scouting brengt het je wel bij! STROFE 2 Ben je klaar? Wandelen naar ginder en naar daar Zal de HUDO ‘t dit kamp houden? En dit jaar: enkel water in de beek niet in de tent. Ookal zijn we wel wat meer gewend REFREIN 2 Kom je er niet uit? Samen in touw gaat het vooruit. In 2 3 4, vouw ik een bootje van papier. Spelenderwijs: vuren, knopen, koken, lopen, zij aan zij Scouting brengt het je wel bij! BRIDGE Al snijdt het touw haast in m’n vingers Al doen mijn voeten nog zo’n pijn Je maakt de foutjes voor beginners Samen in touw leren we bij REFREIN 3 Kom je er niet uit? Samen in touw gaat het vooruit. In 2 3 4, vouw ik een bootje van papier. Spelenderwijs: vuren, knopen, koken, lopen, zij aan zij Scouting brengt het je wel bij! REFREIN 4 Kom je er niet uit? Samen in touw gaat het vooruit. In 2 3 4, vouw ik een bootje van papier. Spelenderwijs: vuren, knopen, koken, lopen, zij aan zij Scouting brengt het je wel bij!
32
Beloftelied kabouters – welpen: We zullen het allemaal anders doen. We zullen het allemaal anders doen de botsen en de builen. We zullen het allemaal echter doen het lachen en het huilen. We zullen het allemaal beter doen het geven en het krijgen. We zullen het allemaal echter doen het praten en het zwijgen. Refrein: En ik huil in de horde met luid geblaf dat ik van je hou En ik huil in de horde En ik zing met de wolven oeoeoeoe Alle welpen en wolven We zullen het allemaal anders doen de plannen en de dromen. We kunnen weg of blijven staan want alles kan nog komen. We zullen het allemaal beter doen het blozen en het schamen. We zullen het allemaal echter doen en alles altijd samen. Refrein
Belfotelied Wij hebben U, O Jezus, plechtig beloofd U altijd te erkennen als opperhoofd. Refrein: Geef dat w' U minnen zouden, steeds meer en meer. Help ons belofte houden Jezus, onze Heer Wij hebben het gezworen, dat gij steeds zoudt Ons hoofd en leider wezen, als Opperscouts. Wij zullen gans ons leven, lijk gij het geboodt U volgen en U dienen, tot aan ons dood.
33
Raymond van het Groenewoud: in mijn hoofd In m’n hoofd is alles heel eenvoudig In m’n hoofd valt alles op z’n plaats Geen verderf, geen loeiende reclame Welkom, welkom, in m’n hoofd Er is tijd voor eender welke richting Er is plaats voor eender welke stroof Er is rust om alles t’ overschouwen ‘t Is prettig toeven in m’n hoofd Overdag is er de verwarring Overdag loopt ‘t spoor vlug dood Overdag wringt men zich in bochten Er is water voor wie echt wil drinken Er is werk, dat werd ons toch beloofd Er zijn slogans voor wie ze wil geloven Maar de kern zit in m’n hoofd In m’n hoofd zijn geen misverstanden In m’n hoofd blijft alles ongedeerd In balans, onuitgesproken Naar ‘t schijnt verdwijnen je gedachten Tot ‘t licht volledig is gedoofd Maar zolang ik daar iets kan ontwaren Blijf ik dwalen in m’n hoofd Ja, zolang ik daar iets kan ontwaren Blijf ik dwalen in m’n hoofd -gewoon als luisterliedje. -extra vragen: wat is dwalen in je hoofd? Heb jij dat nodig? Wat helpt daarbij? Is jou hoofd eenvoudig of juist niet?
34
Pieter Embrechts - onderweg Ik kom u halen, ik ben al onderweg stapt in den auto en we zijn hier weg. laat alles achter ik neem ook nix mee alleen wij met twee. het maakt niet uit of de zon nu schijnt of de snelweg in de mist verdwijnt zolang ik maar dicht bij u kan zijn mag het file zijn R: en de lichten van de snelweg gloeien allemaal samen aan ik zou uren kunnen rijden, ik wil me laten leiden... door die doorschijnend melkwitte maan. ik hoef niet te weten waar naar toe ben ik bij u dan ist het goe. hoog in de wolken nog de laatste zon en we stoppen in een naftstation twee zonnebrillen vna de lelijkste soort en we rijden voort. R: en de lichten van de snelweg gloeien allemaal samen aan ik zou uren kunnen rijden, ik wil me laten leiden... door de doorschijnend melkwitte maan. ik hoef niet te weten waar naartoe ben ik bij u dan is het goe.
35
Pilgrim, Enya CD 'A day without rain' Pilgrim, how you journey on the road you chose to find out why the winds die and where the stories go. All days come from one day that much you must know, you cannot change what's over but only where you go. One way leads to diamonds, one way leads to gold, another leads you only to everything you're told. In your heart you wonder which of these is true; the road that leads to nowhere, the road that leads to you. Will you find the answer in all you say and do? Will you find the answer In you? Each heart is a pilgrim, each one wants to know the reason why the winds die and where the stories go. Pilgrim, in your journey you may travel far, for pilgrim it's a long way to find out who you are... Pilgrim, it's a long way to find out who you are... Pilgrim, it's a long way to find out who you are...
Reiziger, op doorreis op de weg die jij zelf kiest om te ontdekken waarom de wind sterft en waar verhalen eindigen Alle dagen waren ooit één dag dat weet je toch zeker en vast? wat voorbij is, kan je niet veranderen alleen de weg die je aflegt Eén weg leidt naar diamanten een andere leidt naar goud nog een andere leidt je slechts naar alles wat je ooit verteld werd Diep in jezelf vraag je je af welk van deze wegen de juiste is; de weg die naar nergens leidt, de weg die leidt naar jou. Zal je het antwoord vinden in wat je zegt en doet Zal je het antwoord vinden Bij jezelf? Elk hart is een pelgrim iedereen wil weten waarom de wind sterft en waar verhalen eindigen Pelgrim, jouw tocht kan je ver leiden want weet je, pelgrim, de weg om te ontdekken wie je bent, is lang Reiziger, de weg om te ontdekken wie je bent, is lang Reiziger, de weg om te ontdekken wie je bent, is lang
36
Stef Bos- Samen staan we sterk Samen staan we sterk Niemand kan alleen Je bouwt een kathedraal Met velen om je heen Ik heb het vaak gedacht Beter af alleen Maar enkelvoud beperkt Samen staan we sterk Samen staan we sterk De wereld is zo groot De sterren staan zo ver De hemel is zo hoog Het doet er niet veel toe Hoe koud het je ook laat Samen ben je meer Je weet het vroeg of laat Het is de eenvoud van de tweevoud Je vindt het niet als je het zoekt Je hoeft er niemand voor te volgen Het komt vanzelf naar je toe Samen staan we sterk Ik heb het nooit geloofd Hield alles op een afstand En woonde in mijn hoofd Tot ik werd overvallen Door een storm op volle zee Ik ben eruit gekomen Maar ik kon het niet alleen Het is de eenvoud van de tweevoud Je vindt het niet als je het zoekt Je hoeft er niemand voor te volgen Het komt vanzelf naar je toe Het ligt onzichtbaar in jouw handen Het is een godsdienst zonder kerk Het is een volkslied zonder woorden Samen staan we sterk
37
Lamb- Wonder Lately I find myself Amazed At all around me Everything I see Like all of life's ablaze With light That suddenly I see Only now I see The wonder The wonder Of it all Wonder everywhere More than we know Heaven's not up there But on earth below The wonder The wonder Of it all Wonder everywhere More than we know Heaven's not up there But on earth below Don't know if God exists But there's some magic out there So much we're not aware And sometimes suddenlyI hear (I hear) A harmony sing Of each and everything The wonder The wonder Of it all Wonder everywhere More than we know Heaven's not up there But on earth below The wonder The wonder Of it all Wonder everywhere More than we know Heaven's not up there But on earth below
38
Indigo Girls - Hammer and a Nail Clearing webs from the hovel A blistered hand on the handle of a shovel I’ve been digging too deep I always do I see my face on the surface I look a lot like narcissus A dark abyss of an emptiness Standing on the edge of a drowning blue refrein: I look behind my ears for the green And even my sweat smells clean Glare off the white hurts my eyes I gotta get out of bed Get a hammer and a nail Learn how to use my hands Not just my head I think myself in a jail Now I know a refuge never grows From a chin in a hand And a thoughtful pose Gotta tend the earth If you want a rose I had a lot of good intentions Sit around for fifty years And then collect a pension Started seeing the road to hell And just where it starts But my life is more than a vision The sweetest part is acting After making a decision Started seeing the whole As a sum of its parts refrein My life is part of the global life I found myself becoming more immobile When I’d think a little girl in the world Can’t do anything A distant nation my community And a street person my responsibility If I have a care in the world I have a gift to bring refrein
39
L. Hays and P. Seeger - If I had a Hammer If I had a hammer I'd hammer in the morning I'd hammer in the evening ... all over this land, I'd hammer out danger I'd hammer out a warning I'd hammer out love between all of my brothers and my sisters All over this land. If I had a bell I'd ring it in the morning I'd ring it in the evening ... all over this land, I'd ring out danger I'd ring out a warning I'd ring out love between all of my brothers and my sisters All over this land. If I had a song I'd sing it in the morning I'd sing it in the evening ... all over this world, I'd sing out danger I'd sing out a warning I'd sing out love between all of my brothers and my sisters All over this land. If I've got a hammer And I've got a bell And I've got a song to sing ... all over this land, It's a hammer of justice It's a bell of freedom It's a song about love between all of my brothers and my sisters All over this land.
Ben Harper -With my own two hands I can change the world With my own two hands Make a better place With my own two hands Make a kinder place With my own two hands With my own With my own two hands I can make peace on earth With my own two hands I can clean up the earth With my own two hands I can reach out to you With my own two hands With my own With my own two hands
Im gonna make it a brighter place Im gonna make it a safer place Im gonna help the human race With my own With my own two hands I can hold you With my own two hands I can comfort you With my own two hands But you got to use Use your own two hands Use your own Use your own two hands With With With With
our own our own two hands my own my own two hands
40
Mick Jagger/Dave Stewart - Let’s work No sitting down on your butt The world don't owe you No sitting down in a rut I wanna show you Don't waste your energy On making enemies Just take a deep breath And work your way up
Ain't gonna sweat for you Ain't gonna sigh for you Ain't gonna cry for you If you're lazy Ain't gonna slave for you Ain't gonna hurt for you It just won't work for you If you're lazy Let's work, be proud Stand tall, touch the clouds Let's work, let's eat Let's live in ecstasy Man and woman, be free Let's work, kill poverty
Let's work, be proud Stand tall, touch the clouds Man and woman, be free Let's work, kill poverty La, la, la Work your way up Let's work, be proud Stand tall, touch the clouds Man and woman, be free Let's work, kill poverty You're sitting down on your butt And you get greedy You start to lose your nuts Don't you look seedy Can generosity bring you humility So take a deep breath
Let's work, be proud Stand tall, touch the clouds Man and woman, be free Let's work, let's work Get down in the dirt and let's work Get down in the dirt and let's work Get up, be free Get down in the dirt, let's work Get down in the dirt, let's work Get down in the dirt Take off your shirt Get down in the dirt Let's work
Daft Punk - Technologic Buy it, use it, break it, fix it, Trash it, change it, melt - upgrade it, Charge it, point it, zoom it, press it, Snap it, work it, quick - erase it, Write it, cut it, paste it, save it, Load it, check it, quick - rewrite it, Plug it, play it, burn it, rip it, Drag and drop it, zip - unzip it, Lock it, fill it, curl it, find it, View it, coat it, jam - unlock it, Surf it, scroll it, pose it, click it, Cross it, crack it, twitch - update it, Name it, rate it, tune it, print it, Scan it, send it, fax - rename it, Touch it, bring it, Pay it, watch it, Turn it, leave it, stop - format it.
Technologic [4x]
41
referenties en literatuurlijst Literatuurlijst (alle teksten in deze brochure komen uit deze boeken) •
Tellegen T, Brieven aan Doornroosje, Querido, 2004; verhalenbundel waarin een Prins op zoek gaat naar Doornroosje en zijn identiteit.
Zingeving algemeen Werkmappen ‘netwerk’. Onderstaande werkmappen zijn uitgegeven door een samenwerkingsverband met Scouts en Gidsen Vlaanderen, Chiro, KLJ, KSJ-KSA-VKSJ, KAJ, IJD, San-Egidio, Don Bosco jeugddienst, UCSIA studentenpastoraal. Het ‘netwerk voor pastoraal met jongeren’ genoemd. • Door het zure heen, met kinderen en jongeren werken rond verlies en rouw, Lannoo, 2004 In deze map gaan we op een manier die ons eigen is op zoek om rond verlies en rouw in de jeugdbeweging te werken. Het eerste deel werkt rond verlies in het algemeen, het tweede deel begeleid je met het opzetten van activiteiten net na een concreet overlijden van iemand in je groep. De map is gericht op kinderen en jongeren tussen 6 en 18 jaar. Iedere groep heeft recht op één gratis map. Deze is op het groepsleidingscongres 2005 uitgedeeld. Was je groepsleiding daar niet aanwezig, dan kan je deze verkrijgen via het nationaal secretariaat. • •
’n wereld van verschil, zingevingsmomenten voor –12 jarigen, 2004 ’n wereld van verschil, zingevingsmomenten voor 12-18 jarigen, januari 2006 (beiden te koop in de Scoutsshop) Deze bundels bieden een brede waaier van bezinningen aan: toffe namiddagactiviteiten met nét dat kleine extraatje, eigentijdse eucharistievieringen voor de start van het werkjaar, actieve spelen, een avondritueel voor op kamp, een bezinning tijdens de kerstperiode, … Alle zingevingsmomenten zijn volledig uitgewerkt en klaar voor direct gebruik. Bij elke bezinning hebben we wat praktische informatie in een kader vermeld.
Andere recente uitgaven. Onderstaande publicaties zijn allemaal te ontlenen bij het documentatiecentrum van Scouts en Gidsen Vlaanderen . (
[email protected]) • Openheid of leegte? Over zingeving bij jongeren, De Witte Hans Een achtergrondwerk met verschillende visies op levensbeschouwing en jongeren. • Emmaüs. Een spel over de waarden die in het evangelie naar voor gebracht worden. Om de vriendschap ondereen… quicke Gaby. Een visieboek over jeugdbeweging, geloof en kerk. • Ik geloof dat ik geloof. , Janssen Kolet Hoe moeilijke zinnen van een geloofsbelijdenis stuk voor stuk gaan over vragen rond leven en dood, goed en kwaad, over God, Jezus en de Geest, over heiligen en de kerk. • Even stil. Driessen Iny Bidden met kinderen van 10 tot 12 jaar. • Hujambo, Waarde(n)vol gespeeld. Wie ben ik? Wie wil ik zijn? Welke waarde vind ik belangrijk? Wat geeft zin aan mijn leven? Spel om met jongeren vanaf 15 jaar rond waarden te werken. Heel wat achtergrondmateriaal is hier niet opgesomd, maar uit te documentatiecentrum. Je bent meer dan welkom om een kijkje te nemen.
lenen
bij
het
Website: www.scoutsengidsenvlaanderen.be: onder ‘thema’s’, ‘zingeving’ vind je heel wat interessant materiaal.
42
43
44