Jaarstukken Regionaal Historisch Centrum Alkmaar

Jaarstukken 2013 Regionaal Historisch Centrum Alkmaar

Inhoudsopgave

Inleiding en vaststelling

3

1. Jaarverslag 1.1

Programmaverantwoording

6

1.2

Paragrafen

14

1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4 1.2.5 2.

6

Weerstandsvermogen en risicobeheersing Bedrijfsvoering Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Verbonden partijen

14 17 18 18 19

Jaarrekening

20

2.1

Balans

21

2.2

Programmarekening

22

2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3

Toelichtingen 23 Grondslagen financiële verslaglegging 23 Toelichting op de balans 25 Niet in de balans opgenomen belangrijke 28 financiële verplichtingen 2.3.4 Toelichting op de programmarekening 29 2.3.5 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen (semi-) publieke sector 32

3.

Controleverklaring

34

Bijlage

35

2

INLEIDING EN VASTSTELLING Hierbij bieden wij u de Jaarstukken 2013 van het Regionaal Historisch Centrum Alkmaar aan. Deze verantwoording is opgemaakt conform de richtlijnen die in het Besluit Begroting en Verantwoording zijn opgenomen. In de jaarrekening is waar nodig per balans- en exploitatiepost een toelichting opgenomen in relatie tot in de Herziene Begroting 2013 opgenomen bedragen. Het resultaat na bestemming bedraagt € 178.714 nadelig. Wij stellen u voor om dit resultaat als volgt te bestemmen: -1- Het negatieve resultaat over 2013 van € 178.714 volledig te onttrekken aan de Bestemmingsreserve Verhuizing. Na verwerking van deze bestemming, bedraagt de Bestemmingsreserve Verhuizing € 59.006 In de vergadering van het Algemeen Bestuur d.d. 24 juni 2013 zijn de jaarstukken over 2012 vastgesteld. Toen is tevens besloten om de stand van zaken rond de reserves bij de vaststelling van de jaarstukken over 2013 aan de orde te stellen. De betreffende reserves hebben per balansdatum de volgende omvang: € 91.962 € 59.006

Algemene Reserve Bestemmingsreserve Verhuizing (na bestemming van het resultaat over 2013) Bestemmingsreserve Huisvesting Bergerweg Bestemmingsreserve Metamorfoze Polders

€ 147.100 € 30.000

Wij stellen u met betrekking tot deze reserves het volgende voor: -2- De Algemene Reserve aframen met een bedrag van € 39.672 zodat de uiteindelijke hoogte € 52.290 bedraagt. De Algemene Reserve heeft volgens de afgesproken spelregels een omvang van maximaal 2,5% van de lasten. Het begrotingstotaal voor 2014 bedraagt € 2.091.609 zodat het maximum van de Algemene Reserve € 52.290 bedraagt. -3- De Bestemmingsreserve Verhuizing volledig aframen met € 59.006. De Bestemmingsreserve Verhuizing is niet langer noodzakelijk omdat de verhuizing afgerond is. De Bestemmingsreserve Huisvesting Bergerweg is noodzakelijk om aan te houden in verband met dekking van gepleegde investeringen. Het betreft hier een ontvangen subsidie voor het plegen van deze investeringen. De Bestemmingsreserve Metamorfoze Polders is ingesteld om achterstanden tijdens het proces van de verhuizing in te lopen. Tot heden is het nog niet mogelijk gebleken om deze

3

achterstanden op te pakken. Het is gewenst om deze Bestemmingsreserve aan te houden om de opgelopen achterstanden in 2014 alsnog in te lopen. -4- Vorming van een Bestemmingsreserve Organisatieontwikkeling voor € 98.688 Door het aframen van de Algemene Reserve en de Bestemmingsreserve Verhuizing, valt er een bedrag vrij van € 98.688. Geconstateerd is dat het RHCA de afgelopen jaren onvoldoende middelen heeft gehad om aan organisatie-ontwikkeling en toekomstbestendigheid te werken. Zo is er onderzoek nodig en moet er ervaring opgedaan worden om de borging van de inspectietaken te implementeren en nieuwe taken verder te ontwikkelen, zoals de realisatie van een E-depot. De komende jaren zullen we nog in een transitieperiode verkeren: het edepot zal moeten worden geïntroduceerd en geïmplementeerd, de nieuwe en veranderde inspectietaken zullen moeten worden ingepast. Het is niet mogelijk om deze werkzaamheden de komende jaren in de bestaande organisatie in te bedden, zonder inzet van tijdelijke middelen. Wij stellen u voor om voor het vrijgevallen bedrag uit de algemene reserve en de bestemmingsreserve Verhuizing, een Bestemmingsreserve Organisatieontwikkeling te vormen waaruit de noodzakelijke activiteiten de komende jaren bekostigd kunnen worden. In de loop van 2016 zijn de resultaten van de transitiefase bekend en komt er een voorstel over de structurele inpassing van de nieuwe ontwikkelingen. Nadere toelichting: Op het gebied van de wettelijke taken die het RHCA uitvoert voor de aangesloten gemeenten zijn er op dit moment belangrijke ontwikkelingen. Die spelen zich met name af op het gebied van de archiefinspectie en het langdurig bewaren van digitale documenten. De komende jaren zullen die ontwikkelingen leiden tot een verandering in methodiek van de archiefinspectie en het introduceren van een e-depot voor de gemeentelijke administratie. Op het gebied van de archiefinspectie is met name de invoering van de wet Revitalisering Generiek Toezicht de oorzaak van een toename van de taken voor de gemeentelijk archiefinspectie. Een deel van de taken die voorheen door de provinciaal archiefinspecteur werden uitgevoerd zijn nu overgedragen aan de gemeentelijke archiefinspectie. Daarnaast komen er veel werkzaamheden bij vanwege de voortschrijdende automatisering bij de gemeente, zoals bij het opstellen van een handboek vervanging en het voorbereiden op de aansluiting op het e-depot. Tevens zal de invoer van de nieuwe KPI-systematiek bij gemeenten en RHCA de komende twee jaar gestalte moeten krijgen. Ook zal de komende jaren veel tijd en energie gestoken moeten worden in de voorbereiding op een e-depot. Want waar er ook voor gekozen wordt, een eigen e-depot of een aansluiting bij een groter initiatief, elke gemeente zal hiervoor voorbereidingen moeten treffen. Het RHCA zal de opzet en implementatie van het e-depot moeten voorbereiden.

Alkmaar, 1 april 2014

Het Dagelijks Bestuur van het Regionaal Historisch Centrum Alkmaar.

4

Vaststelling Conform het gestelde in artikel 26 van de Gemeenschappelijke Regeling Regionaal Historisch Centrum Alkmaar, zal door het Algemeen Bestuur van het Regionaal Historisch Centrum Alkmaar in zijn openbare vergadering van 28 mei 2014 de Jaarstukken 2013 worden vastgesteld.

P.M. Bruinooge Voorzitter

P.J. Post Directeur

5

1. 1.1

JAARVERSLAG Programmaverantwoording

De programmaverantwoording van het Regionaal Historisch Centrum Alkmaar kent één programma: Regionaal Archief. Het Regionaal Archief heeft, op grond van de Archiefwet 1995 de taak om overheidsarchieven in een goede, geordende en toegankelijke staat te beheren en daar inzage uit te verstrekken. Eveneens op grond van de Archiefwet 1995, dient het Regionaal Archief toezicht uit te oefenen op het beheer van de niet overgebrachte gemeentelijke archieven. Op grond van de gemeenschappelijke regeling RHCA komt er als opdracht bij het verwerven en bewaren van particuliere archieven die een aanvulling vormen op de overheidsarchieven en het onderhouden en uitbreiden van een bibliotheek- en beeldcollectie over de geschiedenis van de regio. Het Regionaal Archief (Regionaal Historisch Centrum Alkmaar) is een gemeenschappelijke regeling die wordt gevormd door 11 gemeenten in Noord-Holland Noord. Deze gemeenten dragen de lasten van de organisatie. Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier draagt bij op basis van een bilaterale overeenkomst. Naast de archieven van de deelnemers, beheert het Regionaal Archief een groot aantal archieven van particuliere organisaties uit de regio. Op 1 juli 2013 is het nieuwe depot aan de Bergerweg in gebruik genomen. Vanaf dat moment zijn de kantoren, de publieksruimten en depots van het Regionaal Archief gehuisvest in het pand aan de Bergerweg 1 te Alkmaar. Daarmee kwam een eind aan bijna 25 jaar aanwezigheid op de Hertog Aalbrechtweg 5 te Alkmaar.

6

Huisvesting in m2: Kantoor- en publieksruimten (BVO) Depotruimte (BVO)

1.591 m2 2.586 m2

De beschikbare opslagcapaciteit beslaat ca. 18.046 m1 (strekkende meter). De stand van zaken per 31-12-2013:

RHCA gemeenten Bibliotheekcollecties Atlascollecties

2011 4.530 1.315 640

2012 4.600 1.321 673

2013 5.9921 1.5552 687

Subtotaal

6.485

6594

8.234

800 780

810 686

811 3.158

8.065 m¹

8.090 m¹

12.203 m¹

Waterschappen Verhuur derden Totaal (strekkende meter):

Organisatie De organisatie ziet er globaal als volgt uit: Algemeen Bestuur

Dagelijks Bestuur

Regie en Beleid

Directie

Bewerken en Behouden

Dienstverlening

1

De stijging van het aantal meters archieven is te verklaren door het meetellen van de tot nu toe extern opgeslagen archieven (iets minder dan 1.000 m1), het (her)verpakken van archieven en de mogelijkheden voor een preciezere telling. Slechts een klein deel wordt veroorzaakt door de aanwas van nieuwe archieven. 2 De stijging voor de bibliotheekcollecties wordt grotendeels veroorzaakt doordat eerder de krantencollectie (140 m.) niet meegenomen werd. En ook hier geldt dat de mogelijkheid voor een preciezere telling heeft geleid tot een beter inzicht in het bezit.

7

‘Wat moeten we doen’ & ‘Wat hebben we gedaan’ Het RHC Alkmaar heeft tot taak: - de zorg voor en het beheer van de in de archiefbewaarplaats berustende archiefbescheiden van de deelnemers (artikel 30 Archiefwet 1995); - het toezicht op het beheer van de archiefbescheiden van de deelnemers voor zover deze niet zijn overgebracht (artikel 32 Archiefwet 1995); - het stimuleren van de lokale en regionale geschiedbeoefening en het daartoe aanleggen, beheren en bewaren van een zo compleet mogelijke collectie bronnenmateriaal op het gebied van de lokale en regionale geschiedenis. In het kader van de bovenstaande taken is in 2013, zoals verwoord in de Programmabegroting 2013, extra aandacht geschonken aan de volgende beleidslijnen3: 1. Het realiseren van de opgelegde bezuiniging op de gemeentelijke bijdrage van 2,5% (na de eerdere bezuiniging in 2012 van 5%), de verlaging van de bijdrage van de gemeente Heerhugowaard (€ 30.000) en het opvangen van de korting als gevolg van het niet indexeren van de bijdrage (€ 41.000). 2. Het afronden van de bouw en inrichting van het nieuwe archiefdepot en het verhuizen van de gehele collectie naar dit depot. 3. Het op een wettelijk niveau uitvoeren van de inspectietaken. 4. Het in samenwerking met de gemeenten verkennen van de mogelijkheden tot een realisatie van een e-depot. 5. Het inzetten op een stijging van het aantal bezoekers, zowel de fysieke bezoekers in het pand als bezoekers cq. gebruikers van website en social media en het creëren van een ‘werkplaats’4. 6. Het digitaliseren, toegankelijk maken en beschikbaar stellen van (onderdelen van) de collectie. 7. Samenwerken met historische verenigingen, o.m. door het laten gebruik maken van de infrastructuur van het archief (depot/collectiebeheer, digitaliseren/applicatie, vrijwilligers)

Ad.1 Realisatie bezuiniging gemeentelijke bijdragen: Gemeentelijke bijdragen 2012: € 2.039.496 Gemeentelijke bijdragen 2013: € 1.958.436 Totaal verschil: € 81.060 (= 3,9%) Door het niet indexeren van de gemeentelijke bijdrage en een door het algemeen bestuur verleende korting op de bijdrage van de gemeente Heerhugowaard vielen de bezuinigingen in de afgelopen jaren veel hoger uit (ca. 15% i.p.v. de beoogde 10%). Door extra inkomsten via depotverhuur en bezuinigingen op personeelslasten, digitalisering en activiteitenbudget zijn deze bezuinigingen opgevangen. Het resultaat over 2013 is negatief als gevolg van uitgaven 3

Voor een gedetailleerder overzicht van alle activiteiten wordt verwezen naar het ‘Jaarverslag 2013’. Het Regionaal Archief zet in op publieksparticipatie, zowel in het pand zelf als via internet. Het wil zich ontwikkelen tot een ‘historische werkplaats’, waar de in geschiedenis geïnteresseerde bezoeker niet alleen de geschiedenis bestudeert, maar ook helpt deze toegankelijk te maken en de resultaten van het onderzoek uit te dragen. Zo worden ook weer andere geïnteresseerden gestimuleerd tot het inzien van publicaties of een bezoek aan website, studiezaal en expositie. 4

8

in het kader van de verhuizing. Het resultaat kan verrekend worden met de positieve resultaten van de afgelopen jaren. Toen werd de extra bijdrage voor de huisvesting al ontvangen maar hadden de kosten die ermee samenhingen nog niet de volledige omvang. De eindsituatie m.b.t. de verhuizing is nu bereikt en de exploitatie zal de komende jaren naar verwachting een minder grillig verloop tonen.

Ad.2 Het afronden bouw en inrichting nieuw archiefdepot inclusief verhuizing. Op 1 juni 2013 is het contract getekend voor het nieuwe depotgebouw, dat voldoet aan de strenge wettelijke eisen voor een archiefbewaarplaats. In de daarop volgende maanden heeft de verhuizing plaatsgevonden. In totaal is ruim 8 kilometer archief verhuisd, geheel volgens planning. Aan het begin van het nieuwbouwproject zijn de kosten voor de nieuwe huisvesting begroot. De extra bijdrage is vanaf 2010 door de gemeenten beschikbaar gesteld. Omdat niet alle kosten in de eerste periode volledig geleden werden (hogere huurkosten zijn pas geëffectueerd na gereedkoming van het pand), is er in eerste instantie een hogere bijdrage ontvangen dan noodzakelijk was. Mede door de efficiënte aanpak van de verhuizing, is er al eerder een bedrag van € 450.000 terugbetaald aan de deelnemende gemeenten. Nu de verhuizing volledig afgerond is, kan het restant van de bestemmingsreserve met dit doel, vrijvallen. Het depot is op de groei gebouwd, waarbij rekening is gehouden met verhuur van de nog niet in gebruik genomen depotcapaciteit. In het boekjaar is boven de al begrote bedragen voor bestaande verhuur ruim € 33.000 aan inkomsten gegenereerd.

Ad. 3 Het op een wettelijk niveau uitvoeren van de inspectietaken. De volgende activiteiten zijn uitgevoerd: -

Rapportage integrale archiefinspectie Castricum (2-7-2013) * Rapportage integrale archiefinspectie Heerhugowaard (21-3-2013) * Uitvoering integrale archiefinspectie Hollands Kroon (nov-dec. 2013) * KPI-verslag Bergen (20-9-2013) Advisering Handboek Vervanging Heerhugowaard (juni en december 2013) * Monitoring verbeteracties informatiehuishouding Den Helder Fusiebegeleiding Alkmaar/Schermer/Graft-de Rijp Advisering/informatieverstrekking aangesloten organisaties/gemeenschappelijke regelingen/HHNK Verstrekken machtigingen vernietiging en verkorting bewaartermijnen aangesloten organisaties Bijeenkomst DIV-medewerkers over KPI’s (21-11-2013)

Vanwege de beperkte personele capaciteit voor inspectie is dit alleen mogelijk geweest dankzij de ondersteuning van een externe medewerker. Deze is ingezet bij de met * aangegeven activiteiten. De kosten hiervoor bedroegen circa € 11.000.

9

De reguliere activiteiten over 2013 in het kort in cijfers: Kengetallen/indicaties

werkelijk 2012

Archieven: overgedragen archieven gemeenten aanwinsten overige archieven inventariseren en beschrijven aantal arch. herverpakken en bewerken (meters)

3 63,5 340 786

begroot 2013

werkelijk 2013

350 50 200 50

52,6 102,8 197,5 403

Ad. 4 Het in samenwerking met de gemeenten verkennen van de mogelijkheden tot een realisatie van een e-depot. Nadat in 2012 een eerste verkenning was uitgevoerd, is in 2013 door het Regionaal Archief Alkmaar een werkgroep samengesteld met vertegenwoordigers van enkele gemeenten om een metadatamodel vast te stellen. Goede afspraken over het metadatagebruik zijn een voorwaarde om te kunnen komen tot een goed e-depot. Dit heeft geleid tot een model, dat nog getoetst zal worden aan de landelijke uitgangspunten die in 2014 zullen verschijnen. Ook is er gestart met de volgende fase, een pilot waarin i.s.m. met gemeenten en collegaarchiefdiensten een test zal worden uitgevoerd met de koppeling van de gemeentelijke administratie en een edepot. Vanwege het gebrek aan personele capaciteit is dit uitgevoerd onder leiding van een externe projectleider en adviseur. De kosten hiervoor bedroegen circa € 14.000. Bij de resultaatbestemming wordt voorgesteld om de komende tijd te onderzoeken hoe het E-depot verder vorm dient te krijgen en hiervoor middelen beschikbaar te stellen vanuit de aanwezige reserves.

Ad. 5 Het inzetten op een stijging van het aantal bezoekers, zowel de fysieke bezoekers in het pand als bezoekers cq. gebruikers van website en social media en het creëren van een ‘werkplaats. Capaciteit van de studiezaal in m2 Maximum aantal bezoekers tegelijkertijd Openstelling van de studiezaal dagdelen avonden

238 46 8 1

Elke burger heeft het wettelijke recht om de archieven die het Regionaal Archief Alkmaar beheert gratis te raadplegen. Hiertoe kan men vier dagen per week terecht in de studiezaal. Het studiezaalbezoek laat een lichte afname zien, een trend die bij alle archiefdiensten in Nederland waarneembaar is. Deze wordt mede veroorzaakt door de groeiende beschikbaarheid van toegangen en bronnenmateriaal op de website, gecombineerd met de slimme inzet van digitale camera’s. Hierdoor kan de archiefbezoeker efficiënter werken met een afname van het individuele bezoek als gevolg. Voor het Regionaal Archief Alkmaar kwam daar nog bij dat de dienstverlening een aantal weken zeer beperkt was vanwege de verhuizing. Wellicht kan er op termijn nog een (tijdelijke) stijging verwacht worden als effect

10

van de ingebruikname van het nieuwe depot waardoor de stukken weer direct opvraagbaar zijn. Vanwege de toename van het ‘overige bezoek’ (o.m. scholieren, bezoekers op open dagen, rondleidingen) stijgt het totale bezoekersaantal van 7.009 in 2012 naar 7.654 in 2013. Het gebruik van de website stabiliseert zich op het niveau van de afgelopen jaren. De groei van het gebruik van internet zit hem vooral in de toename van het gebruik van de ‘social media’, waarin het Regionaal Archief het laatste jaar flinke stappen heeft gemaakt.

Kengetallen/indicaties

werkelijk 2012

Aantal bezoeken Aantal bezoeken evenementen/rondl./tentoonst. Totaal bezoekers Aantal paginaweergaven website

4.216 1.571 5.787 2.569.207

begroot 2013

werkelijk 2013

4.500 3.654 1.000 4.000 5.500 7.654 2.500.000

2.540.382

Zowel de studiezaalbezoekers als de gebruikers van internet waren in het jaar 2013 tevreden over de geboden mogelijkheden en service. Dit uitte zich in een bovengemiddeld cijfer voor wat betreft de ‘all-over’-beoordeling voor het Regionaal Archief Alkmaar in de landelijke kwaliteitsmonitor van de branchevereniging (BRAIN): 8,0 (7,7 landelijk). Met name het gebodene via de social media bleek zeer gewaardeerd: een 8,4 (landelijk 7,4).

11

Andere initiatieven die in dit licht genoemd moeten worden zijn de activiteiten als Open Monumentendag, de open dag n.a.v. de opening van het nieuwe depot, Kunst tot de Nacht en de diverse lezingen die in de regio zijn gehouden. Verder participeert het Regionaal Archief Alkmaar o.m. in het Alkmaars Historisch Café en het Platform Erfgoed Heerhugowaard. Ook de rondleidingen, de educatieve activiteiten, (medewerking aan) tentoonstellingen en publicaties zijn er op gericht om de rijkheid en de mogelijkheden van de collectie onder de aandacht van het publiek te brengen.

Ad. 6 Het digitaliseren, toegankelijk maken en beschikbaar stellen van (onderdelen van) de collectie. In 2013 is mede vanwege de bezuinigingen en de drukte rond verhuizing weinig gedigitaliseerd. Dit beperkt zich tot de reeks Ach lieve tijd: tien eeuwen Alkmaar en de Alkmaarders (16 afleveringen) en enkele tijdschriften van historische verenigingen (zie onder ad.7). Wel werd een begin gemaakt met het tonen van bijzondere boeken uit de collectie op de website, in de vorm van digitale bladerboeken met een transcriptie. Als eerste is hiervoor gekozen het gedicht Alckmaar-beleg van Pieter Janszoon Schaghen uit 1615. Met behulp van ca. 60 vrijwilligers zijn er dit jaar ca. 30.000 scans op naam ontsloten van registers burgerlijke stand en bevolkingsregisters. Ook is een start gemaakt met het toegankelijk maken van de notariële archieven. Een andere groep vrijwilligers werkt aan het transcriberen van historisch belangrijke archiefbronnen, zoals een aantal oude kronieken en resolutieboeken van de Alkmaarse vroedschap. Kengetallen/indicaties Aantal pagina’s digitaliseren/microficheren: bibliotheek (kranten, adresboeken en tijdschr.) atlas archieven

werkelijk 2012

begroot 2013

werkelijk 2013

0 1.920 0

15.000 5.000 80.000

6.380 2.000 0

Ad. 7 Samenwerken met historische verenigingen, o.m. door het laten gebruik maken van de infrastructuur van het archief (depot/collectiebeheer, digitaliseren/applicatie, vrijwilligers) Bij veel verenigingen bestaat de behoefte aan begeleiding en ondersteuning bij het digitaliseren en het op internet beschikbaar stellen van hun (beeld)verzameling. Daarnaast beschikken verenigingen die zelf collectioneren slechts zelden over een depot dat aan minimale eisen van opslag kan voldoen. Om het mogelijk te maken bijzondere onderdelen van die collecties verantwoord te bewaren en op een professionele manier via internet beschikbaar te stellen aan een breed publiek, biedt het Regionaal Archief haar infrastructuur aan. Het initiatief ‘Op de kaart’ is ook met het oog hierop opgezet. In 2013 werden, met medewerking van de betreffende historische verenigingen de Uitgave van de Historische Vereniging Texel (jaargangen 1986-2010) en De Klin (Historische Vereniging Sint Pancras, jaargangen 1986-2010) gedigitaliseerd en doorzoekbaar gemaakt op

12

de website. Dit geldt ook voor het weekblad Contact met de Egmonden (i.s.m. de Historische Vereniging Egmond, jaargangen 1961-1980). Hiermee zijn nu de periodieken beschikbaar van de historische verenigingen uit: Akersloot, Alkmaar, Bergen, Callantsoog, Castricum, Den Helder, Egmond, Graft-De Rijp, Heiloo, Niedorp, Schagen, Schermer, Sint Pancras, Wieringermeer en Texel. Kengetallen/indicaties Wetenschappelijke bibliotheek: aantal aanwinsten aantal beschrijvingen Topografisch-historische atlas aantal aanwinsten (collecties) aantal beschrijvingen

werkelijk 2012

begroot 2013

werkelijk 2013

582 600

500 800

423 596

51 3.900

-

48 1.500

Baten en lasten 2013 Regionaal Historisch Centrum Alkmaar ‘Wat heeft het gekost?’ Totaal baten € 2.238.712 Totaal lasten € 2.417.426 Resultaat € 178.714 negatief Inclusief mutaties in de reserves De afronding van de verhuizing heeft extra kosten tot gevolg gehad. Dubbele huurkosten tot december 2013, kosten van tijdelijke opslag en de kosten van de (voorbereiding op de) daadwerkelijke verhuizing, hebben geleid tot het negatieve resultaat over 2013. De afgelopen jaren gaven een tegenovergesteld beeld te zien. De extra bijdrage voor de huisvesting wordt ontvangen sinds 2010. Deze extra bijdrage is bepaald door de kosten in de nieuwe situatie in te schatten. In eerste instantie werden uiteraard nog niet alle kosten in de nieuwe situatie in rekening gebracht zodat positieve exploitatiesaldi resulteerden. In 2013 is de eindsituatie met betrekking tot de huisvesting bereikt. Zowel de kantoren als de publieksruimten als het depotgebouw is opgeleverd en de oude huisvesting is niet langer in gebruik. De komende exploitaties zullen dan ook een geleidelijker verloop kennen.

13

1.2

Paragrafen

1.2.1 Weerstandsvermogen en risicobeheersing De financiële positie van het RHCA wordt bepaald door het weerstandsvermogen. De Algemene Reserve heeft als doel de onverwachte en niet begrote kosten te dekken zodat bij tegenvallers niet meteen een beroep gedaan zou hoeven te worden op de deelnemers. Op 1 januari 2013 (na bestemming van het resultaat over 2012 van € 135.046) bedroeg het eigen vermogen van het RHCA € 506.783. De Algemene reserve had per 1 januari 2013 een omvang van € 91.962. Het resultaat uit 2012 van € 135.046 is toegevoegd aan de bestemmingsreserve Verhuizing waardoor deze na resultaatbestemming € 237.721 bedroeg. Tevens was begin 2013 een bestemmingsreserve Huisvesting Bergerweg aanwezig van € 47.058. Op grond van het besluit in het AB van november 2014 is hier de subsidie ten behoeve van de publieksvriendelijkheid van het pand (ontvangen van de provincie NoordHolland) aan toegevoegd en zijn de afschrijvingslasten van de gepleegde investeringen hieraan onttrokken. De stand van deze reserve per 31-12-2013 bedraagt € 147.100. Tenslotte is nog een bestemmingsreserve Metamorfoze Polders aanwezig ter grootte van een bijdrage van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Deze middelen zullen in 2014 aangewend worden om achterstanden die zijn ontstaan, in te lopen. Algemene Reserve De algemene reserve bedroeg per 1-1-2013 € 91.962. Op grond van de regels die de aangesloten gemeenten voor Gemeenschappelijke Regelingen hebben vastgesteld, zou de Algemene Reserve niet meer mogen bedragen dan 2,5% van het begrotingstotaal. Het begrotingstotaal voor 2014 bedraagt € 2.091.609 zodat de maximale omvang van de algemene reserve € 52.290 bedraagt. Bij de resultaatbestemming wordt het voorstel gedaan om de algemene reserve te verminderen tot dat niveau.

Bestemmingsreserves Bestemmingsreserve Verhuizing Met ingang van begrotingsjaar 2010 is de gemeentelijke bijdrage met € 1,57 per inwoner verhoogd vanwege de hogere huisvestingslasten. In 2012 is er een bezuiniging doorgevoerd van 5% op deze bijdrage en heeft het RHCA € 1,49 per inwoner ontvangen voor deze specifieke huisvestingslasten. In 2013 is er een verdere bezuiniging doorgevoerd van 2,5% en in 2014 volgt de laatste stap van nogmaals 2,5% (van de bijdrage uit 2011). Tijdens de jaren 2010, 2011 en 2012 bleek dat de lasten lager uitvielen dan in de begroting opgenomen omdat de nieuwe huisvesting nog niet (geheel) gehuurd werd. Dit was voorzien en in 2011 is al een deel van het teveel ontvangen bedrag terugbetaald aan de deelnemende gemeenten. In 2013 zien we een tekort ontstaan in de exploitatie omdat er tijdelijk sprake is van dubbele huur en ook omdat er nog steeds verhuiskosten gemaakt werden. Met deze extra kosten, is de reserve die gevormd is uit de teveel ontvangen middelen in eerdere jaren, grotendeels uitgeput. Het uiteindelijke saldo is € 59.006. Bij de bestemming van het resultaat wordt voorgesteld dit bedrag te laten vrijvallen omdat de bestemming (de verhuizing) niet langer van toepassing is.

14

Bestemmingsreserve Huisvesting Bergerweg De Provincie Noord-Holland heeft voor de realisatie van de nieuwe huisvesting van het Regionaal Historisch Centrum een tweetal subsidies beschikbaar gesteld. De eerste is geheel besteed aan de realisatie van de algemene huisvesting, de tweede had met name als doel om de publieksvriendelijkheid van het pand te vergroten. In 2013 is een bestemmingsreserve gevormd van het restant van de ontvangen subsidie. Deze bestemmingsreserve valt vrij ter dekking van de afschrijvingslasten over de gepleegde investeringen. De reserve bedraagt per balansdatum € 147.100,-. Bestemmingsreserve Metamorfoze Polders In 2011 is een bijdrage ontvangen van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier om het project Metamorfoze Polders vorm te geven. Het project is (deels met inzet van eigen personeel) uitgevoerd en het bedrag is beschikbaar gehouden om achterstanden in de reguliere bedrijfsvoering uit te kunnen opvangen. Door de verhuizing is het nog niet mogelijk gebleken om dit af te ronden. Het bedrag dient beschikbaar te blijven om in 2014 de noodzakelijke werkzaamheden uit de kunnen bekostigen. Bestemmingsreserve Organisatieontwikkeling In de resultaatbestemming is tenslotte de voorgestelde vorming van een bestemmingsreserve Organisatieontwikkeling opgenomen. Deze bestemmingsreserve dient ter dekking van de lasten die de komende tijd gemaakt zullen worden voor de voorbereiding van het E-depot en voor de implementatie van de inspectietaken. Besluitvorming hierover zal bij de vaststelling van de jaarstukken volgen.

Onderscheiden risico’s met mogelijke financiële gevolgen In de programmabegroting 2013 is een aantal risico’s onderscheiden. Hieronder wordt ingegaan op de realisatie van deze risico’s. Tevens nemen we een aantal risico’s op die momenteel spelen rond onze Gemeenschappelijke Regeling. Flexibele pensioenuitkeringen en WW-verplichtingen Met de wijzigingen in de wetgeving rond vervroegde pensionering, bestaat het risico rond stijgende flexibele pensioenuitkeringen niet langer. WW-verplichtingen blijven op de exploitatie drukken als deze zich voordoen maar vormen geen specifiek risico van het Regionaal Historisch Centrum. Het betreft hier eerder een algemeen risico van een gemeenschappelijke regeling. Huisvesting In de begroting is het risico genoemd dat de extra bijdrage in verband met de nieuwe huisvesting onvoldoende blijkt te zijn voor de extra huisvestingslasten. Nu de huisvesting betrokken is en het oude onderkomen verlaten is, wordt steeds duidelijker welke omvang de exploitatielasten hebben. Vooralsnog lijkt het erop alsof de nieuwe gemeentelijke bijdrage voldoende is om de kosten van het Regionaal Historisch Centrum te dekken. Hierbij dient echter vermeld te worden dat nog niet alle exploitatiekosten definitief bekend zijn (m.n. over de energielasten en de kosten aan de gebruikersvereniging is nog geen finale duidelijkheid). Ook dient vermeld te worden dat de begroting mede sluitend is door het relatief omvangrijke deel dat de aanvullende dienstverlening (verhuur aan andere organisaties) uitmaken van de exploitatie. Indien deze baten hun huidige omvang niet verliezen, kan de begroting sluitend gemaakt worden. Naarmate deze baten echter wegvallen, zal het steeds lastiger worden om een kostendekkende exploitatie te voeren.

15

Inspectie en E-depot De kosten die voor inspectietaken en E-depot zijn genoemd in de begroting 2013, zijn is minder omvangrijk geweest dan in de begroting opgenomen. In de begroting 2014 zijn deze kosten door een gebrek aan middelen niet opgenomen. Om toch te kunnen voldoen aan de verplichtingen op deze onderdelen, is bij de resultaatbestemming opgenomen om een bestemmingsreserve te vormen ter financiering van de kosten die de komende jaren noodzakelijk zijn. Bezuinigingsoperatie In 2014 wordt de laatste 2,5% van de opgelegde 10%-bezuinigingstaakstelling doorgevoerd in de gemeentelijke bijdrage. Hiermee is de bezuinigingsopdracht compleet. Indien aan het Regionaal Historisch Centrum nieuwe bezuinigingen worden opgelegd, zullen nieuwe maatregelen genomen moeten worden. Omdat een groot deel van de exploitatie voor de korte termijn vastligt (eigen personeel en huisvesting vormt 82% van de begroting), zijn extra bezuinigingen niet eenvoudig te realiseren. Indien deze al mogelijk zijn zonder de wettelijke taken aan te tasten, leiden personele maatregelen niet meteen tot een daadwerkelijke besparing in de kosten in verband met afbouwregelingen e.d.. E-depot Door de toenemende digitalisering bij de gemeenten zal de overgang van papieren naar digitale archieven snel vorm krijgen. De Archiefwet schrijft voor dat archieven, ongeacht de vorm, dus ook de digitale archieven, na de wettelijke termijn overgedragen moeten worden aan de archiefbewaarplaats. Dat betekent dat het RHCA voorbereid moet zijn op de overdracht van digitale archiefbescheiden. Dit heeft twee gevolgen: 1. Op de korte termijn zal het RHCA over middelen moeten beschikken om de implementatie van een e-depot voor te bereiden. Dit zullen grotendeels incidentele kosten betreffen. Dit zullen voor de komende jaren m.n. personele lasten betreffen. 2. Het RHCA moet rekening houden met de kosten voor de exploitatie van een e-depot. Dit betreft zowel personele lasten als materiële kosten. Dit houdt in dat voor de komende jaren in ieder geval rekening gehouden moet worden met een (tijdelijke) extra inzet van middelen om te voorzien in de onder punt 1 genoemde middelen. Pas na de eerste stappen in de voorbereidende fase zal er duidelijkheid komen over de hoogte van de kosten voor de langere termijn die onder punt 2 zijn genoemd. Aangezien dit een wettelijke taak betreft, zal hiervoor ruimte gecreëerd moeten worden.

Inspectietaken De inspectietaken zijn op dit moment sterk aan veranderingen onderhevig. Door de inwerkingtreding van de Wet Revitalisering Generiek Toezicht wijzigen taken en werkwijze van de gemeentelijke archiefinspectie. De komende jaren zullen deze wijzigingen geïmplementeerd moeten worden, zowel bij de gemeentelijke administratie als bij het RHCA. Voor het RHCA betekent dit dat op de korte termijn extra middelen nodig zijn om deze veranderingen door te voeren. Wat de veranderingen voor de langere termijn voor personele gevolgen hebben, is op dit moment nog niet geheel duidelijk. Inkomsten uit verhuur van depotruimte Mede doordat het RHCA er in is geslaagd een deel van het depot te verhuren, zijn de gevolgen van de bezuinigingstaakstelling tot nu voor de wettelijke taken beperkt gebleven. Zo is o.m. een deel van de extra kosten voor de inhuur van de benodigde inspectiecapaciteit en

16

voor de voorbereiding van het e-depot gefinancierd kunnen worden. Door de laatste bezuinigingsronde van 2014 is dit niet meer mogelijk, en zal incidenteel geld ingezet moeten worden. Een groot deel van de inkomsten voor verhuur loopt voor een periode van circa 5 jaar, die inkomsten zijn dus meegenomen in de meerjarenbegroting. Maar niet zeker is of er daarna een nieuwe huurder gevonden kan worden. Bovendien zal het RHCA op termijn zelf deze ruimte nodig hebben voor de opslag van eigen archiefmateriaal. Op termijn betekent dit dus dat de inkomsten uit verhuur af zullen nemen.

1.2.2 Bedrijfsvoering Ondersteuning De financiële ondersteuning en de ondersteuning op het gebied van personeelszaken, is uitbesteed aan de GGD Hollands Noorden. Ondersteuning op het gebied van automatisering en facilitair beheer verzorgt het RHCA deels zelf en wordt deels uitbesteed. Automatisering Het automatiseringsbeleid blijft gericht op verbetering van stabiliteit, transparantie en communicatie. Het meer digitaal beschikbaar stellen van archiefbescheiden, collecties, inventarissen en catalogi heeft geleid tot een groei van de raadpleging en het gebruik van de bronnen via internet. Deze raadpleging komt niet in plaats van, maar bestaat naast de huidige raadpleging van bronnen in de studiezaal. Deze twee activiteiten (studiezaal- en internetgebruik) ontwikkelen zich naast elkaar, waardoor de extra uitgaven voor digitalisering niet gecompenseerd kunnen worden door behaald efficiencyvoordeel. Het beoogde effect, een groei van de raadpleging via internet, is wel behaald. Vanwege de kosten die gemaakt worden, zowel incidentele (digitalisering) als structurele (beschikbaarstelling via internet), zal er in de begroting de komende jaren rekening gehouden moeten worden met een stijging van ICT gerelateerde kosten. Deze stijging zal nog versterkt worden door de ontwikkelingen bij de overheden, waar op dit moment steeds meer digitaal gewerkt wordt. Vooralsnog is in onze regio het papier nog leidend, wat inhoudt dat de stukken die voor permanente bewaring in aanmerking komen nog steeds op papier bewaard worden. Verwacht wordt echter dat binnen niet al te lange tijd hier verandering in zal komen. De aangesloten gemeenten zullen dan digitale bestanden overdragen, die permanent bewaard moeten blijven. Hiervoor zal het Regionaal Archief over een gecertificeerd e-depot moeten beschikken (zie ook pagina 15). Op termijn zal er voor het e-depot zowel formatie als budget beschikbaar moeten worden gesteld. Investeringsbeleid In het kader van de voorschriften BBV zullen de vervangingen die een langere economische levensduur hebben, moeten worden geactiveerd. Gebruikelijk is dat vervangingen kleiner dan € 5.000 niet als investeringen worden gezien. Huisvesting De nieuwbouw van het depot aan de Bergerweg is in 2013 afgerond. Hiermee is de verhuizing afgerond en beschikt het Regionaal Archief over voldoende depotruimte die aan alle wettelijke eisen voldoet. Als de digitale ontwikkelingen zich zo voortzetten als verwacht kunnen we er van uitgaan dat we met dit depot het einde van het papieren tijdperk zullen halen.

17

1.2.3 Onderhoud kapitaalgoederen Kapitaalgoederen De kapitaalgoederen die bij het Regionaal Archief aanwezig zijn, hadden per 31-12-2012 een boekwaarde van € 433.430. In 2013 zijn er investeringen ten behoeve van de nieuwe huisvesting aan de Bergerweg gedaan. Op 31-12-2013 bedraagt de boekwaarde van de activa € 629.672. Deze boekwaarde is als volgt te verdelen: Machines/apparaten en installaties Overige materiële vaste activa

€ 606.884 € 22.788

1.2.4 Financiering Algemeen De treasuryfunctie ondersteunt de uitvoering van de programma’s. De treasuryfunctie omvat de financiering van beleid en het uitzetten van geldmiddelen die niet direct nodig zijn. Het Dagelijks Bestuur is door het Algemeen Bestuur gemandateerd om voor het RHCA het Treasurystatuut vast te stellen. Het huidige Treasurystatuut is in 2005 vastgesteld en vormt het kader voor het uitvoeren van de treasuryfunctie. Hieronder gaan we in op de belangrijkste onderdelen ervan. Renterisico Er zijn over het algemeen geen gelden uitgezet. Daarom wordt in de begroting geen rekening gehouden met de daarmee samenhangende rentebaten. Op grond van vorenstaande mag worden geconcludeerd dat het RHCA niet of nauwelijks renterisico loopt. Gezien de omvang van de investeringen die de afgelopen tijd gepleegd zijn, is de vraag actueel of het Regionaal Historisch Centrum lange termijn financiering aan dient te trekken. Vooralsnog is hiertoe niet besloten omdat de noodzaak nog niet groot genoeg is. In 2014 zal hier verder aandacht aan besteed worden. Rentevisie De rentevisie is vastgelegd in het Treasurystatuut RHCA en luidt als volgt: de rentevisie van het RHCA is in het bijzonder gebaseerd op de visies van het Centraal Planbureau, de Nederlandse Bank en de Europese Centrale Bank. Kredietrisico Het RHCA heeft geen gelden verstrekt en loopt daardoor geen kredietrisico. Verder heeft het RHCA geen garanties verstrekt. Koersrisico Het RHCA heeft geen vastrentende gelden uitstaan. Derivaten Het RHCA zal derivaten uitsluitend gebruiken als middel om renterisico’s te vermijden. Derivaten zullen nooit worden gebruikt zonder voorafgaand advies van het Dagelijks Bestuur. EMU-saldo Het resultaat vóór mutaties in de reserves bedraagt € 78.672 negatief. Gecorrigeerd voor afschrijvingen en investeringen, bedraagt het Emu-saldo over 2013 € 275.000 negatief.

18

1.2.5 Verbonden partijen Er wordt intensief samengewerkt met andere archiefdiensten en met de in Alkmaar en de regio bestaande musea, historische verenigingen, bibliotheken, archeologische diensten en afdelingen monumentenzorg. Echter het Regionaal Archief staat financieel en bedrijfsmatig geheel los en zelfstandig van deze organisaties.

19

2.

JAARREKENING

20

2.1.

BALANS (in €)

ACTIVA

31-12-2013

31-12-2012

VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Investeringen met een economisch nut : Overige investeringen met een economisch nut

629.672 629.672

Financiële vaste activa Overige langlopende leningen

433.430 433.430

9.360 9.360

Totaal vaste activa

12.484 12.484

639.032

445.914

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Gereed produkt en handelsgoederen

8.887 8.887

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Vorderingen op openbare lichamen Overige vorderingen

8.542 8.542

747 747

Liquide middelen Kassaldo Banksaldi

1.904 275 1.629

2.184 414 1.770

Overlopende activa De van EU, Rijk en provincies nog te ontvangen voorschotbedragen die ontstaan door voorfinanciering op specifieke uitkeringen. Overige nog te ontvangen bedragen, en de vooruitbetaalde

243.165 139 243.026

66.970

114.898 87.289

66.970

27.609

bedragen die ten laste van volgende begrotingsjaren komen. Totaal vlottende activa TOTAAL PASSIVA

78.788

368.509

717.820

814.423

31-12-2013

31-12-2012

VASTE PASSIVA Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserves Resultaat na bestemming

328.068 91.962 414.821 -178.714

Totaal vaste passiva

406.742 91.962 179.734 135.046

328.068

406.742

VLOTTENDE PASSIVA Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Overige schulden Debetsaldo bank

98.080 30.537 67.542

Overlopende passiva Verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen De van EU, Rijk en provincies ontvangen voorschotbedragen voor specifieke uitkeringen die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren Overige vooruitontvangen bedragen die ten bate van volgende begrotingsjaren komen

93.662 93.662

291.672

314.018

291.672

197.632

0

116.386

0

0

Totaal vlottende passiva

389.752

407.681

TOTAAL

717.820

814.423

21

2.2

PROGRAMMAREKENING (in €)

Programmarekening Baten: Verrichte diensten Gemeentelijke bijdragen Incidentele baten Totaal baten

Realisatie 2012 125.223 2.039.496 2.164.719

Primaire Begroting 2013 105.000 2.030.150 2.135.150

Herziene Begroting 2013 161.714 1.958.436 2.120.150

Realisatie 2013 163.890 1.958.436 116.386 2.238.712

Lasten: Salarissen Overige personele lasten Personeel van derden Kapitaallasten Huisvestingskosten Kosten automatisering Digitalisering Inspectiekosten Materiële kosten Directe productkosten Totaal lasten

Realisatie 2012 964.446 49.419 65.579 77.081 428.782 50.005 9.357 28.018 306.470 50.516 2.029.673

Primaire Begroting 2013 951.898 44.821 114.442 79.426 689.766 68.158 30.000 40.000 65.052 51.588 2.135.150

Herziene Begroting 2013 951.898 44.821 114.442 79.426 674.766 68.158 30.000 40.000 65.052 51.588 2.120.150

Realisatie 2013 939.838 41.535 191.683 93.524 740.601 68.663 33.259 11.372 140.394 56.516 2.317.384

Saldo van baten en lasten Toevoeging reserves Onttrekking reserves Mutatie reserves

Resultaat

135.046

-

-

135.046

-

78.672-

-

-

116.386 16.344 100.042

-

-

178.714-

*1) De drie gemarkeerde posten omvatten naast de reguliere kosten, eveneens hogere kosten als gevolg van de verhuizing. Van het personeel van derden heeft € 96.679 te maken met de verhuizing. De huisvestingskosten omvatten voor het grootste gedeelte van het jaar dubbele huurlasten. Voor het oude pand bedragen deze dubbele lasten vanaf juni € 82.249. Onder de materiële kosten is € 58.568 aan kosten verantwoord dat verband houdt met de verhuizing.

Begrotingsrechtmatigheid De programmarekening bestaat uit één programma. Voor een aantal onderdelen binnen de programmarekening is duidelijk sprake van een overschrijding op de lasten ten opzichte van de begroting. Ook is er een overschrijding op de baten te zien die niet is begroot. Het geheel houdt verband met het proces rond de verhuizing. Bij de analyse van de verschillen is het belangrijk hieraan een oordeel te koppelen over het zich wel of niet voordoen van begrotingsrechtmatigheid. In principe zijn alle begrotingsoverschrijdingen onrechtmatig tenzij het Algemeen Bestuur vindt dat er redenen zijn om te oordelen dat de overschrijdingen rechtmatig zijn. Het Algemeen Bestuur heeft in het controleprotocol al een kader gecreëerd met een indeling van oorzaken van begrotingsoverschrijdingen. Het bestuur krijgt periodiek een tussentijdse rapportage en wordt hiermee op de hoogte gebracht van de ontwikkelingen. Het bestuur is daarmee geïnformeerd van de over- en onderschrijdingen. Het bestuur geeft hiermee ook haar toestemming voor de overschrijdingen.

22

Het is voor het RHC niet gebruikelijk om te werken met begrotingswijzigingen. De lasten passen binnen bestaand beleid. De begrotingsoverschrijding op de post personeel van derden wordt veroorzaakt door inhuur van menskracht ten behoeve van de verhuizing. De begroting heeft hier geen rekening mee gehouden omdat dekking gevonden kon worden in de bestemmingsreserve die met dit doel is gevormd. Een soortgelijke situatie doet zich voor bij de huisvestingslasten en bij de materiële kosten. Op het totaal van het programma is een overschrijding van € 197.234 op de lasten te zien. De totaal gerealiseerde baten zijn € 118.562 hoger dan in de begroting voorzien. Door mutaties in de reserves bedraagt het uiteindelijke saldo € 178.714 negatief. De bestemmingsreserve Verhuizing bedraagt per 31-12-2013 € 237.721; ruim voldoende om het exploitatiesaldo uit te kunnen dekken. Met het vaststellen van de programmaverantwoording verklaart het Algemeen Bestuur zich akkoord met de overschrijding van de lasten op de genoemde onderdelen.

2.3.

TOELICHTINGEN

2.3.1 Grondslagen financiële verslaglegging Inleiding De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten daarvoor geeft. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Balans Materiële vaste activa met economisch nut Overige investeringen met economisch nut Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Slijtende investeringen

23

worden vanaf het jaar van ingebruikneming lineair afgeschreven in de verwachte gebruiksduur, waarbij rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde. Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. In het begrotingsjaar heeft een dergelijke vermindering overigens niet plaatsgevonden. Dergelijke afwaarderingen worden teruggenomen als ze niet langer noodzakelijk blijken. De gehanteerde afschrijvingstermijnen bedragen in jaren: Bedrijfsgebouwen 25 jaar Machines, apparaten en installaties 4 tot 10 jaar Overige materiële vaste activa (Microfichering en digitalisering) 10 jaar Financiële vaste activa De lening is gewaardeerd tegen nominale waarde. Vlottende activa Voorraden De voorraad boeken wordt gewaardeerd tegen inkoopprijzen. Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar en overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Liquide middelen De liquide middelen worden tegen nominale waarde opgenomen. Eind 2013 was het saldo van de lopende rekening van de BNG negatief zodat dit verantwoord is onder de vlottende passiva. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Voor de uitvoering van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in de (semi) publieke sector heeft het Regionaal Historisch Centrum Alkmaar zich gehouden aan de Beleidsregel toepassing Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT).

24

2.3.2 Toelichting op de balans ACTIVA Materiële vaste activa De materiele vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen: Boekwaarde Boekwaarde per per 31-12-2013 31-12-2012 Overige investeringen met een economisch nut

629.672

433.429

De overige investeringen met economisch nut kunnen als volgt worden onderverdeeld:

Bedrijfsgebouwen Machines, apparaten en installaties Overige materiele vaste activa Totaal

Boekwaarde Boekwaarde per per 31-12-2013 31-12-2012 606.884 401.383 22.788 32.046 629.672 433.429

Onderstaand overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de overige investeringen met economisch nut weer:

Bedrijfsgebouwen Machines, apparaten en installaties Overige materiele vaste activa Totaal

Boekwaarde per 31-12-2012 401.383 32.046 433.429

Investeringen 289.768 289.768

Bijdragen van derden Afschrijvingen 84.266 9.258 93.524

Boekwaarde 31-12-2013 606.884 22.788 629.672

De afschrijvingen op een deel van de inrichting van het pand worden gedekt door een bestemmingsreserve die met dit doel gevormd is. De resterende omvang van deze bestemmingsreserve bedraagt per 31-12-2013 € 147.100,-. Financiële vaste activa Het verloop van de financiele vaste activa gedurende het jaar 2013 wordt als volgt weergegeven:

Overige langlopende leningen

Boekwaarde 3112-2012 12.484

Investeringen -

Aflossingen 3.124

Boekwaarde 3112-2013 9.360

Het Regionaal Historisch Centrum heeft een lening verstrekt aan de vereniging van huurders van het pand aan de Bergerweg teneinde een telefooncentrale te kunnen aanschaffen voor de gezamenlijke huurders. De looptijd van de lening is 5 jaar met als einddatum 31-12-2015. De aflossing wordt verrekend met de kosten die het RHCA in rekening gebracht krijgt voor het gebruik van de installatie.

Vlottende activa Voorraden

Gereed produkt en handelsgoederen Stand ultimo boekjaar

31-12-13 8.887 8.887

31-12-12 8.542 8.542

Van een aantal boeken wordt een voorraad aangehouden ten behoeve van de verkoop. Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Vorderingen op openbare lichamen Gemeente Heerhugowaard Vorderingen op openbare lichamen

31-12-13 -

31-12-12 275 275

Overige vorderingen Debiteuren Stand ultimo boekjaar

31-12-13 747 747

31-12-12 1.629 1.629

25

Liquide middelen

Kassaldo Bank Nederlandse Gemeenten ING Stand ultimo boekjaar

31-12-13 414

31-12-12 139 237.860 5.165 243.165

1.770 2.184

Eind 2013 was het saldo op de rekening courant bij de BNG negatief. Om die reden is het saldo per balansdatum onder de passiva verantwoord. Overlopende activa Overlopende activa De van EU, Rijk en provincies nog te ontvangen voorschotbedragen die ontstaan door voorfinanciering op specifieke uitkeringen:

31-12-13

Provincie Noord-Holland Overige nog te ontvangen bedragen, en de vooruitbetaalde bedragen die ten laste van volgende begrotingsjaren komen: Belastingdienst / Omzetbelasting 4e kwartaal

31-12-12

-

87.289

6.813

-

Huur januari

-

12.028

Webhosting

17.303

10.749

Stichting Alkmaarse Historische Publicaties Stadsarchief Amsterdam Overige Totaal

Verloopoverzicht Provincie Noord-Holland / Nieuwbouw Totaal

6.500 30.333 6.020

4.832

66.970

31-12-12 87.289 87.289

114.898

Toevoeging -

Ontvangen bedragen 87.289 87.289

31-12-13 -

De Provincie Noord-Holland heeft een tweetal subsidies beschikbaar gesteld voor de realisatie van de verbouwing van de Ambachtsschool, alsmede het vergroten van de publieksvriendelijkheid ervan. De subsidies zijn inmiddels volledig ontvangen.

26

PASSIVA Vaste Passiva Eigen vermogen Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende posten:

Algemene reserve Bestemmingsreserves Resultaat na bestemming Totaal

31-12-13 91.962 414.821 178.714328.068

31-12-12 91.962 179.734 135.046 406.742

Het verloop wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven:

Reserves Algemene reserve Bestemmingsreserve Verhuizing Bestemmingsreserve Huisvesting Bergerweg Bestemmingsreserve Metamorfoze Polders Totaal

31-12-12 91.962 102.675 47.058 30.000 91.962

Afschrijvingen tlv Bestemming bestemmings- resultaat vorig Toevoeging reserve boekjaar 31-12-13 91.962 135.046 237.721 116.386 16.344 147.100 30.000 116.386

16.344

135.046

506.783

In het Algemeen Bestuur van juni 2013 is de programmaverantwoording van 2012 vastgesteld, waardoor is ingestemd met de voorgestelde resultaatverdeling. Het positieve resultaat over 2011 van € 135.046 is volledig toegevoegd aan de bestemmingsreserve Verhuizing. De verhuizing is inmiddels afgerond zodat de bestemmingsreserve opgeheven kan worden. In de resultaatbestemming is hiertoe een voorstel opgenomen. De toevoeging aan de Bestemmingsreserve Huisvesting Bergerweg betreft het nog niet gebruikte deel van de subsidie die het Regionaal Historisch Centrum van de Provincie heeft ontvangen voor de verbetering van de publiekstoegankelijkheid van het pand. Besloten is om deze middelen evenredig aan de afschrijving van de investeringen te laten vrijvallen tijdens de economische levensduur van de betreffende aanpassingen. De toevoeging aan de Bestemmingsreserve Metamorfoze Polders betreft de subsidie die van het Hoogheemraadschap ontvangen is als bijdrage aan dit project. Deze gelden dienen beschikbaar te blijven om opgelopen achterstanden in te lopen. In 2014 zal hier aandacht aan besteed worden.

Vlottende passiva Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar

Schulden < 1 jaar Banksaldi Totaal

31-12-13 30.537 67.542 98.080

27

31-12-12 93.662 debet 93.662

Overlopende passiva Verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een volgend begrotingsjaar tot betaling komen: Vereniging van Huurders / kosten 2011/2013 Bruynzeel Archiefkasten Belastingdienst - OB 4e kwartaal Belastingdienst - Loonbelasting dec'13 ('12) Westfries Archief ABP pensioenen Deloitte accountantskosten Diversen Totaal

31-12-13

De van EU, Rijk en provincies ontvangen voorschotbedragen voor specifieke uitkeringen die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren: Subsidie nieuwbouw depot Totaal

31-12-13

-

116.386 116.386

Verloopoverzicht Subsidie nieuwbouw depot Totaal

31-12-12 116.386 116.386

Toevoeging -

31-12-12

76.617 92.757 47.846 14.584 8.000 51.867 291.672

100.122 32.466 48.611 15.264

1.169 197.632 31-12-12

Vrijgevallen bedragen 116.386 116.386

31-12-13 -

Met het laatste gedeelte van de toegezegde subsidie van de Provincie Noord-Holland is inmiddels een bestemmingsreserve gevormd. Uit deze reserve vallen jaarlijks bedragen vrij ter dekking van de afschrijving op gepleegde investeringen.

2.3.3 Niet in de balans opgenomen belangrijke financiële verplichtingen Voor de huisvesting aan de Bergerweg zijn twee contracten afgesloten. De huurverplichtingen voor het hoofdgebouw bedraagt € 210.012 voor 2014. Het huurcontract hiervoor is afgesloten tot 12 december 2030. Voor het depot is voor 2014 € 523.128 verschuldigd. Dit contract heeft een looptijd tot 31 mei 2033.

28

2.3.4 TOELICHTING OP DE PROGRAMMAREKENING Baten: Verrichte diensten Gemeentelijke bijdragen Incidentele baten Totaal baten

Realisatie 2012 125.223 2.039.496 2.164.719

Primaire Begroting 2013 105.000 2.030.150 2.135.150

Herziene Begroting 2013 161.714 1.958.436 2.120.150

Realisatie 2013 163.890 1.958.436 116.386 2.238.712

Lasten: Salarissen Overige personele lasten Personeel van derden Kapitaallasten Huisvestingskosten Kosten automatisering Digitalisering Inspectiekosten Materiële kosten Directe productkosten Totaal lasten

Realisatie 2012 964.446 49.419 65.579 77.081 428.782 50.005 9.357 28.018 306.470 50.516 2.029.673

Primaire Begroting 2013 951.898 44.821 114.442 79.426 689.766 68.158 30.000 40.000 65.052 51.588 2.135.150

Herziene Begroting 2013 951.898 44.821 114.442 79.426 674.766 68.158 30.000 40.000 65.052 51.588 2.120.150

Realisatie 2013 939.838 41.535 191.683 93.524 740.601 68.663 33.259 11.372 140.394 56.516 2.317.384


Resultaat

135.046 -

135.046

-

-

78.672-

-

-

116.386 16.344 100.042

-

-

178.714-

Als gevolg van een iets andere rubricering van een aantal onderdelen in 2013 wijkt een aantal vergelijkende cijfers voor 2012 af.

In 2013 is de verhuizing van het Regionaal Historisch Centrum Alkmaar naar de nieuwe locatie aan de Bergerweg afgerond. Het depotgebouw is gereedgekomen en de archieven zijn verhuisd. Eind 2013 is het contract voor de voormalige huisvesting afgelopen. De opgebouwde bestemmingsreserve Verhuizing is grotendeels nodig om de extra lasten als gevolg van de verhuizing te dekken. Het resultaat over 2013 bedraagt met name als gevolg van de verhuizing en de deels dubbele huurlasten € 178.714 negatief. De afgelopen jaren is een bestemmingsreserve voor de verhuizing gevormd die eind 2013 een omvang had van € 237.721. In het voorstel voor de bestemming van het resultaat is opgenomen dat het resultaat verwerkt wordt in deze bestemmingsreserve en dat het restant van € 59.006 vrijvalt.

Analyse van het resultaat Verrichte diensten

Verrichte diensten

Realisatie 2012 125.223

Primaire Begroting 2013 105.000

Herziene Begroting 2013 161.714


De verrichte diensten zijn de omzetten van aan derden geleverde diensten. Het verschil tussen de realisatie van 2012 en 2013 wordt voornamelijk veroorzaakt door een toenemend beroep van andere organisaties op de beschikbare ruimte bij het Archief. Gemeentelijke bijdragen

Gemeentelijke bijdragen

Realisatie 2012 2.039.496

Primaire Begroting 2013 2.030.150

Herziene Begroting 2013 1.958.436

Realisatie 2013 1.958.436

De gemeentelijke bijdrage is lager dan in eerste instantie begroot als gevolg van het niet honoreren van de indexering voor het jaar 2013. Tevens is de bijdrage van één van de deelnemers naar aanleiding van een besluit in het Algemeen Bestuur verminderd.

29

Incidentele baten

Realisatie 2012 Incidentele baten

0

Primaire Begroting 2013 0

Herziene Begroting 2013 0


De Provincie Noord-Holland heeft een subsidie beschikbaar gesteld voor met name de publiekstoegankelijkheid van de nieuwe huisvesting. In 2013 is het laatste deel hiervan ontvangen. Het Algemeen Bestuur heeft in haar vergadering van november 2013 besloten om de resterende middelen via een bestemmingsreserve geleidelijk ten gunste van de exploitatie te laten komen. Op die manier worden de afschrijvingen van de hiervoor gepleegde investeringen gedekt.

Personeelskosten

Salarissen Overige personele lasten Totaal Personeelskosten

Realisatie 2012 964.446 49.419 1.013.864

Primaire Begroting 2013 951.898 44.821 996.719

Herziene Begroting 2013 951.898 44.821 996.719

Realisatie 2013 939.838 41.535 981.372

Onder de post salarissen worden de salariskosten en de sociale lasten van de medewerkers van het Regionaal Archief verantwoord. Onder salariskosten wordt het bruto bedrag van de aan het boekjaar toe te rekenen lonen verstaan, vermeerderd met de uitbetaalde vakantiegeldrechten en de uitbetaalde eindejaarsuitkering. De sociale lasten betreffen de ter zake van de werknemersverzekeringen verschuldigde werkgeverslasten, evenals het werkgeversaandeel in de pensioenvoorziening. De overige personele lasten zijn kosten van tijdelijke medewerkers, oud-werknemers, reiskostenvergoedingen en overige personeelskosten. De gerealiseerde salariskosten zijn iets lager dan de begroting. Niet alle formatie is in 2013 ingevuld. Personeel van derden

Personeel van derden





De kosten van inhuur van extern personeel zijn hoger dan begroot. Enerzijds ligt de oorzaak hiervoor in het deels niet invullen van formatieruimte. Anderszijds is voor de verhuizing extra inzet noodzakelijk gebleken. De verwachting is dat deze kosten in 2014 normaliseren. Kapitaallasten

Afschrijvingen investeringen





In 2013 hebben de volgende investeringen plaats gevonden: Automatisering 8.044 Archiefkasten 170.594 Inrichting depot en expositieruimte 111.130 Totaal investering 2012 289.768 Deze post omvat de afschrijvingskosten van de vaste activa. De afschrijvingstermijn bedraagt maximaal de economische levensduur. Bij aanschaf in het kalenderjaar wordt over het gehele jaar afgeschreven. De afschrijvingkosten in 2013 zijn hoger dan begroot, omdat investeringen zijn gepleegd die niet begroot waren. Voor deze zaken is een subsidie ontvangen van de Provincie Noord-Holland, welke evenredig aan de afschrijvingen vrijvalt.

30

Huisvestingskosten

Hertog Aalbrechtweg 5 Bergerweg 1 Totaal Huisvestingskosten

Realisatie 2012 143.629 280.737 424.366

Primaire Begroting 2013

689.766

Herziene Begroting 2013

674.766

Realisatie 2013 140.999 599.602 740.601

De huisvestingskosten zijn aanzienlijk gestegen ten opzichte van 2012 en zijn eveneens hoger dan in de begroting opgenomen. Dit houdt verband met de voltooiing van de verhuizing. In 2013 zijn deels dubbele lasten geleden omdat de nieuwe huisvesting al gehuurd werd terwijl de oude nog niet verlaten was. Het negatieve resultaat was dan ook niet verrassend. Kosten automatisering

Kosten automatisering





De kosten automatisering zijn hoger dan in 2012, omdat het systeembeheer in 2012 is uitbesteed. Digitalisering

Digitalisering





Om goed zicht te houden op de kosten van digitalisering, is deze post met ingang van 2013 apart gepresenteerd. Inspectiekosten

Inspectiekosten





Ook deze post is met ingang van 2013 apart benoemd. Bij gebrek aan menskracht in de eigen organisatie, zijn deze taken uitbesteed. De verwachting is dat in 2014 meer inspanningen op dit terrein gedaan zullen worden.

Materiële kosten Specificatie materiële kosten Aanschaf meubilair PR en voorlichting Schrijf-burobehoeften Frankeerkosten Telefoonkosten Representatie-vergaderingen Onderhoud kantoormachines Accountantskosten Bedrijfsgezondheidszorg Verzekeringen Kosten kopiëren Verhuizing incl huur externe ruimte Lasten voorgaand boekjaar Overige kosten+bet verkeer Totaal Materiële kosten

Realisatie 2012 391 12.225 4.733 2.549 1.255 10.282 1.499 7.000 2.697 1.419 4.608 262.307 4.497306.470

Primaire Begroting 2013 3.126 6.500 4.000 4.000 6.802 5.300 10.000 2.000 3.000 7.824 12.500 65.052

Herziene Begroting 2013 3.126 6.500 4.000 4.000 6.802 5.300 10.000 2.000 3.000 7.824 12.500 65.052

Realisatie 2013 3.174 12.404 4.886 3.675 1.635 7.915 2.022 16.822 1.958 3.153 6.405 58.568 3.082 14.695 140.394

De verschillen tussen de realisatie en de begroting zijn beperkt. De voornaamster afwijkingen betreffen de accountantskosten (in 2013 is een afrekening over 2012 verwerkt) en de kosten van de verhuizing. Deze laatste categorie is niet begroot omdat voor 2013 een sluitende begroting gewenst was waarbij de extra lasten als gevolg van de verhuizing uit de bestemmingsreserve Verhuizing betrokken konden worden. Gebleken is dat de bestemmingsreserve hiertoe van voldoende omvang is.

31

Directe productkosten Specificatie directe productkosten Aanschaf bibliotheek Aanschaf atlas Restauratie Conservering Abonnementen en tijdschriften Film Kosten E-depot Educatie Druk-/bindwerk Contributies Totaal Directe productkosten

Realisatie 2012 7.736 347 5.845 16.016 4.125 1.968 322 3.454 10.704 50.516

Primaire Begroting 2013 6.000 4.000 5.000 7.500 5.088 5.000 10.000 5.000 4.000 51.588

Herziene Begroting 2013 6.000 4.000 5.000 7.500 5.088 5.000 10.000 5.000 4.000 51.588

Realisatie 2013 6.907 3.363 7.177 12.080 4.785 906 1.800 2.238 6.909 10.350 56.516

De overschrijding wordt met name veroorzaakt doordat er in verband met de verhuizing meer kosten zijn gemaakt voor restauratie en conservering. Daarnaast zijn de contributiekosten gestegen door de deelname aan WieWasWie, het landelijke samenwerkingsverband voor het aanbieden van genealogische data. Aanpassing vergelijkende cijfers 2012 Als gevolg van een iets andere rubricering van onderdelen (conform de begroting 2013), wijken de vergelijkende cijfers over 2012 in deze jaarrekening af van hetgeen in de jaarrekening over 2012 is opgenomen. Dit ten behoeve van de vergelijkbaarheid ten opzichte van de jaarrekening 2013. De verschillen zijn als volgt te onderscheiden:

Baten: Verrichte diensten Gemeentelijke bijdragen Incidentele baten Totaal baten

Jaarrekening 2012 125.223 2.039.496

Vergelijkende cijfers 2012 in jaarrekening 2013 125.223 2.039.496

2.164.719

2.164.719

Lasten: Salarissen Overige personele lasten Kosten opleidingen Personeel van derden Kapitaallasten Huisvestingskosten Bedrijfsrestaurant Kosten automatisering Kosten kopiëren Digitalisering Inspectiekosten Materiële kosten Directe productkosten Totaal lasten

Jaarrekening 2012 964.446 76.610 1.210


Resultaat

77.081 424.366 4.416 19.850 4.608

Vergelijkende cijfers in 2013 964.446 49.419 65.579 77.081 428.782 50.005

339.040 118.047 2.029.673

9.357 28.018 306.470 50.516 2.029.673

135.046

135.046

-

-

135.046

32

135.046

Verschil -

Verschil 27.191 1.210 65.5791 4.4164.416 30.1554.608 9.35728.01832.570 67.531 -

-

2.3.5 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen (semi)publieke sector (WNT) In het kader van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen (semi-) publieke sector, is het Regionaal Historisch Centrum gehouden de namen en salarisgegevens van de topfunctionarissen in de programmaverantwoording op te nemen. Als topfunctionarissen kwalificeren alleen de directeur en de leden van het bestuur. Lidmaatschap van het bestuur geschiedt onbezoldigd. Voor de leden van het bestuur geldt geen feitelijk dienstverband. Inzet geschiedt vanuit de functie bij de deelnemende gemeente. Tijdens 2013 hebben geen bestuurlijke wijzigingen plaatsgevonden. topfunctionaris dhr. P.M. Bruinooge mw A. Hekker

functie voorzitter AB en DB lid AB

functie burgemeester Alkmaar wethouder Bergen

dhr. H. Klijnstra

lid AB

wethouder Castricum

shr. K.F. Schuiling

vice-voorzitter AB en DB

burgemeester Den Helder

mw. H.R. Oosterop-van Leussen

lid AB en DB

burgemeester Graft-de Rijp

dhr. L. Dickoff

lid AB

wethouder Heerhugowaard

dhr. T.J. Romeyn

lid AB

burgemeester Heiloo

shr. J.R.A. Nawijn

lid AB

burgemeester Hollands Kroon

mw. E.M. Overzier

lid AB en DB

wethouder Langedijk

dhr. B. Blonk

lid AB

wethouder Schagen

dhr. J.C. Hagens

lid AB

wethouder Schermer

dhr. P. Post

Secretaris AB en DB

Directeur RHCA

De functie van directeur/secretaris (in dienst per 1-1-2007) is op basis van functiezwaarte en verantwoordelijkheden, conform de hiervoor gehanteerde uitgangspunten, gewaardeerd in functieschaal 14. Op basis waarvan deze inschaling is de bruto beloning (dus inclusief alle werknemers- en werkgeverslasten) over 2013 € 102.350 voor een dienstverband van 40 uur. Aan kostenvergoedingen (reiskosten e.d.) en beloningen betaalbaar op termijn (pensioenlasten) komt daar nog resp. € 3.050 en € 16.995 bij. Dit maakt het totaalbedrag over 2013 € 122.395. Deze bedragen blijven dus ruim onder het in de wet WNT genoemde maximum van € 228.599,-

33

3.

Controleverklaring

34

BIJLAGE 1 GEMEENTELIJKE BIJDRAGE PER GEMEENTE 2013 Overzicht Gemeentelijke Bijdragen 2013

Gemeente

Aantal inwoners

Gemeentelijke bijdrage

Alkmaar

94.222

800.426

Hollands Kroon

47.667

171.485

Bergen

30.689

110.406

Castricum

34.463

123.983

6.438

23.161

Heerhugowaard

52.468

158.410

Heiloo

22.646

81.471

Langedijk

26.997

97.124

Schagen

46.428

167.028

Schermer

5.455

19.625

57.071

205.317

424.544

1.958.436

Graft/de Rijp

Den Helder Totalen

35

JAARVERSLAG 2013 Regionaal Historisch Centrum Alkmaar

1

INHOUDSOPGAVE Inleiding

3

Bestuur Algemeen Bestuur Dagelijks Bestuur

4

Personeel Algemeen Personeelsvertegenwoordiging

5

Huisvesting

7

Algemeen Publiekspresentaties Samenwerking met historische verenigingen en andere (erfgoed)instellingen Representatie Tentoonstellingen Digitaliseringsprojecten Vrijwilligers

8

Dienstverlening Bezoekcijfers Onderwerpen van onderzoek Educatie Publicaties Medewerking aan publicaties, projecten en tentoonstellingen van derden

12

Bewerken en behouden Archieven Inspectie Bibliotheek Atlas

19

Stichting Vrienden van het Archief van Alkmaar e.o.

27

Bijlagen 1. Stand van zaken overbrengingen en bestuursarchieven 2. Depotgebruik 3. Aanwinsten archieven 4. Lijst van beschikbaar gekomen toegangen 5. Aanwinsten atlas 6. Aanwinsten bibliotheek 7. Gepubliceerde onderzoeken

28 29 30 32 33 34 35

2

Inleiding

Het jaar 2013 zal de boeken ingaan als het jaar van de verhuizing. Zes jaar eerder, in 2007, werd het besluit genomen om een nieuw onderkomen te zoeken. En nadat al eerder (eind 2010) de kantoren en publieksruimten aan de Bergerweg in gebruik waren genomen, kon met de opening van het depot in oktober 2013 dit project afgesloten worden. Het laatste onderdeel, de inhuizing van alle archieven en collecties in het nieuwe depot, is zonder problemen en geheel volgens planning verlopen. Hiermee is ook een einde gekomen aan de periode van de bilocatie, waarbij de bezoekers (en het personeel zelf) niet direct over de archiefstukken konden beschikken. Twee keer per dag reed er een busje, de stukken kon men via internet reserveren. Mede dankzij de inzet van de medewerkers, is deze periode zonder problemen verlopen. Ook de verhuizing, een niet-alledaagse belevenis voor een archiefdienst, is dankzij de enthousiaste inzet van de medewerkers van het Regionaal Archief probleemloos verlopen. De goede voorbereiding leidde tot een soepel uitgevoerde verhuizing van de archiefstukken, die eigenlijk direct na inhuizing al weer teruggevonden konden worden. De opening, gevolgd door een drukbezochte open dag, was de mooie afsluiting van het project. De vele positieve reacties van de bezoekers waren voor ons een mooie opsteker! De realisatie van het nieuwe depot geeft ons, letterlijk en figuurlijk, ruimte voor nieuwe plannen. Het nieuwe beleidsplan, waar in 2013 al aan is gewerkt, zal daar vorm aan geven. Uiteraard zullen vele van de in dit jaarverslag beschreven activiteiten gecontinueerd worden, maar in 2013 is ook gewerkt aan het fundament van een nieuw, belangrijk onderdeel dat nodig is voor de taakuitvoering van het Regionaal Archief: het e-depot. Laten we hopen, dat we over niet al te veel jaren, met net zoveel trots het e-depot kunnen presenteren! Alkmaar, februari 2014. Paul Post, directeur.

Zwaaien naar het publiek bij de opening van het depot (VRNL: Gedeputeerde Elvira Sweet, burgemeester van Alkmaar Piet Bruinooge (tevens voorzitter van het Regionaal Archief) en Paul Post (directeur Regionaal Archief). Foto: Theo van Houts). 3

BESTUUR

Het Regionaal Archief Alkmaar is een zelfstandige organisatie in de gemeenschappelijke regeling Regionaal Historisch Centrum Alkmaar (RHCA). In deze regeling nemen 11 gemeenten uit de regio’s Noord-Kennemerland en de Kop van Noord-Holland deel. Algemeen Bestuur Samenstelling op 31 december 2013:  de heer P.M. Bruinooge (Alkmaar),  mevrouw A. Hekker (Bergen),  de heer H. Klijnstra (Castricum),  de heer K.F. Schuiling (Den Helder),  mevrouw H.R. Oosterop-Van Leussen (Graft-de Rijp),  de heer L. Dickhoff (Heerhugowaard),  de heer T.J. Romeyn (Heiloo),  de heer J.R.A. Nawijn (Hollands Kroon)  mevrouw E.M. Overzier (Langedijk),  de heer B. Blonk (Schagen)  de heer J.C. Hagens (Schermer). Adviserend lid:  mevrouw M.L. Loef (Provinciale Archiefinspectie). Per 1 januari 2013 zijn de gemeenten Schagen, Harenkarspel en Zijpe gefuseerd tot de nieuwe gemeente Schagen. Namens die gemeente heeft de heer Blonk zitting in het bestuur. Hij vervangt daarmee de heren E. Vermeer (Harenkarspel), G. Westerink (Schagen) en P.C. Morsch (Zijpe). Op 24 juni en 25 november 2013 is het Algemeen Bestuur bijeengekomen. Dagelijks Bestuur Samenstelling op 31 december 2013:  de heer P.M. Bruinooge (Alkmaar), voorzitter,  de heer P.J. Post (RHCA), secretaris,  mevrouw E.M. Overzier (Langedijk), portefeuillehouder financiën,  de heer K.F. Schuiling (Den Helder), vice-voorzitter,  mevrouw H.R. Oosterop-van Leussen (Graft-De Rijp), portefeuillehouder personeel. Op 15 april en 2 oktober 2013 is het Dagelijks Bestuur bijeengekomen.

4

PERSONEEL Uit dienst getreden wegens pensionering:  mevrouw C.P. Sandbrink-Bronkhorst, medewerker studiezaal,  mevrouw A.E. Nolten, medewerker behouden. Medewerkers per 31 december 2013 Directie en ondersteunende functies  de heer drs. P.J. Post, directeur,  mevrouw M. Huisman, managementassistent,  de heer M. Alphenaar, medewerker informatiebeheer/automatisering,  mevrouw B.F. Jansma, medewerker restauratie en conservering. Team Dienstverlening  de heer drs. H. de Raad, teamcoördinator,  de heer drs. J.A.C. van Baar, medewerker studiezaal en educatie,  mevrouw E. Snijders MA, medewerker dienstverlening,  mevrouw A. Ettekoven, medewerker dienstverlening,  de heer R.T. Bankras, archiefassistent. Team Bewerken en Behouden  de heer drs. A. Zuurbier, teamcoördinator,  mevrouw W.L. Deimveld, medewerker archieven,  de heer J. van Dijl, conservator atlas,  mevrouw T. Free, medewerker atlas,  mevrouw M. Joustra, bibliothecaris,  mevrouw R.S. Meijer, medewerker bibliotheek,  de heer drs. C.P.J.C. Renders, medewerker inspectie en acquisitie. Verzuimcijfers 2013 - 7,8%1 2012 - 0,94% 2011 - 2,7 2010 - 2,2% 2009 - 5% 2008 - 3% 2007 - 2% 2006 - 3,67% 2005 - 8,8%

1

Het hoge verzuimcijfer is veroorzaakt door enkele langdurige ziektegevallen. Het kortverzuim in 2013 is vergelijkbaar met de voorgaande jaren.

5

Stagiaires: HBO:  Stagiaire in de eerste helft van het jaar: Noortje Molenaar, studente aan de Reinwardt Academie te Amsterdam. Project: bewerken archief van woningcorporatie Kennemer Wonen.  Stagiair in de tweede helft van het jaar: Twan Mars, student aan de Reinwardt Academie te Amsterdam. Project: bewerken archief van een aantal R.K. parochies te Den Helder.  Stagiaire in de tweede helft van het jaar: Lianne de Beurs, studente aan de Hogeschool van Amsterdam. Project: bewerken archief van het Regionaal Archief. Middelbaar onderwijs:  In de tweede helft van het jaar: begeleiding meerdaagse snuffel- en maatschappelijke stages van scholieren van het Murmellius Gymnasium en het Petrus Canisius College te Alkmaar.

Personeelsvertegenwoordiging De personeelsvertegenwoordiging (PVT) is het medezeggenschapsorgaan binnen de organisatie en is als volgt geformeerd:  mevrouw W. Deimveld, voorzitter,  mevrouw R. Meijer, secretaris,  mevrouw M. Joustra. In 2013 heeft 1 overlegvergadering plaatsgevonden: 15 februari 2013. Wegens omstandigheden heeft de PVT dit jaar slechts één overleg gehad met de bestuurder. Het vinden van nieuwe kandidaten is tot op heden niet gelukt. Om aan de eis van het minimum aantal van 3 leden te voldoen is Marijke Joustra voor de huidige situatie als pro forma-lid aangesteld. Wanneer zich twee nieuwe leden aanmelden zal Willy Deimveld na 10 jaar zitting aftreden als pvt-lid. Renate Meijer zal de lopende termijn tot half 2015 aanblijven. Achterban: Tijdens de tweemaandelijkse werkoverleggen heeft de pvt geen mededelingen kunnen doen. Vanuit de achterban zijn geen vragen of opmerkingen binnen gekomen. De PVT zal zich in 2014 hard maken voor onder meer:  Aanpassing Rie (Risicoinventarisatie) in verband met nieuw depot.  Arbocatalogus.

6

HUISVESTING

Nadat in 2010 de kantoren en publieksruimten van het Regionaal Archief in het gerenoveerde schoolgebouw aan de Bergerweg werden gehuisvest, is in 2013 het nieuwe depotgebouw in gebruik genomen. De eerste helft van 2013 is hard gewerkt aan de voltooiing van het depotgebouw en de voorbereiding van de verhuizing. In juni is de gehele collectie verhuisd vanaf het oude depot aan de Hertog Aalbrechtweg naar de Bergerweg. In oktober kon met de feestelijke ingebruikneming van de nieuwe depots het verhuisproject afgesloten worden. De huur van het depot aan de Hertog Aalbrechtweg liep aan het eind van het jaar af, waarmee een eind is gekomen aan ruim 20 jaar aanwezigheid van het Regionaal Archief Alkmaar in AlkmaarNoord. Met deze verhuizing beschikt het Regionaal Archief over ruim 18 strekkende kilometer planklengte, tegenover nog geen 8 kilometer in het oude depot. De depots voldoen uiteraard aan de strengste wettelijke eisen en deze capaciteit zal naar verwachting voldoende moeten zijn om het papieren tijdperk te overleven. De meters die op dit moment nog niet in gebruik zijn zullen zo veel als mogelijk verhuurd worden. Zo is er in 2013 een contract gesloten met het Stadsarchief Amsterdam voor de opslag van archiefmateriaal. Eind 2013 stond ruim 2,5 kilometer Amsterdams archief in de stellingen.

Dozen vol geschiedenis, klaar voor de bezoeker

De kasten worden gevuld.

Het nieuwe depotgebouw 7

ALGEMEEN

Medewerking aan publiekspresentaties ●

● ●

●

●

●

Het Regionaal Archief werkte mee aan de Open Monumentendag in Alkmaar op zaterdag 14 september. Het archiefgebouw was geopend en trok ca. 250 bezoekers. We waren die dag ook vertegenwoordigd op de historische markt in de Grote Kerk. Tijdens de manifestatie Kunst tot de Nacht op 6 september was het Regionaal Archief geopend en waren er ca. 400 bezoekers. Onderzoek werd verricht voor en medewerking verleend aan de door Janina Pigaht vervaardigde film Het Poppenhuis van Marjan Drukker. De film is gemaakt in opdracht van het Stedelijk Museum Alkmaar ter opluistering van een mini-tentoonstelling over de Joodse familie Drukker. Trekpleister was het poppenhuis van Marjan Drukker dat speciaal hiervoor naar Alkmaar was gehaald. De tentoonstelling was te bezichtigen van 5 april tot juli 2013. Research werd verricht voor en medewerking verleend aan een film van het Israëlische instituut Yad Vashem over het verlenen van onderduik aan Joodse vervolgden in de Tweede Wereldoorlog. De film belicht zes gevallen van onderduikverschaffing in zes verschillende landen. Nederland is vertegenwoordigd met een portret over de familie Kleibroek uit Warmenhuizen die onderdak verschafte aan de familie Drukker uit Alkmaar. Hoofdpersoon is de kleinzoon van boer Kleibroek, Peter Hetem. Voor de documentaire is uitgebreid gefilmd in ons depot. De filmische documentaire draait momenteel in het Yad Vashemcentrum in Jeruzalem en gaat over een half jaar via de VN als educatief product de wereld rond. Meegewerkt werd aan de aflevering Water als wapen van de NTR-serie Nederland in 7 overstromingen die op 27 december werd uitgezonden. In deze aflevering werd onder meer aandacht geschonken aan het beleg van Alkmaar in 1573. Meegewerkt werd aan een aflevering van de toeristische serie Holland aan Zee, die in het voorjaar van 2013 uitgezonden werd door RTL4.

Samenwerking met historische verenigingen en andere (erfgoed)instellingen

De samenwerking met de historische verenigingen wat betreft digitalisering van de verenigingsperiodieken is dit jaar voortgezet. Aan het eind van het verslagjaar waren de tijdschriften van de verenigingen in Akersloot, Alkmaar, Bergen, Callantsoog, Castricum, Den Helder, Egmond, Graft-De Rijp, Heiloo, Niedorp, Schagen, Schermer, Sint Pancras, Wieringermeer en Texel digitaal in te zien. Ook wordt met de verenigingen gesproken over samenwerking wat betreft de verwerving en duurzame bewaring van particuliere archieven en collecties. Daarnaast maakt een aantal verenigingen gebruik van software van het Regionaal Archief voor het ontsluiten en via internet aanbieden van beeldcollecties. De samenwerking met Oneindig Noord-Holland, het erfgoed-initiatief van provinciewege, is voortgezet. In het kader van de viering van 200 jaar koninkrijk hebben we een aantal verhalen aan de website van Oneindig Noord-Holland toegevoegd. Samen met het Stedelijk Museum Alkmaar, de Historische Vereniging Alkmaar, de Bibliotheek Kennemerwaard, de Stichting Vrienden van de Grote Kerk en de gemeente Alkmaar participeert het Regionaal Archief in het Alkmaars Historisch Café, die jaarlijks een lezingencyclus en andere activiteiten organiseert rond cultuurhistorische onderwerpen. De 8

lezingen worden gehouden in de Bibliotheek Kennemerwaard, locatie Gasthuisstraat. Dit jaar werden er zes lezingen georganiseerd over de volgende onderwerpen: de dames Vlaanderen, de Stelling van Amsterdam, de schilder Hitchcock in Egmond, Alkmaar en regio als bakermat van de industriemolen en glas-in-lood in gebouwen in en rond Alkmaar. De lezingen werden gemiddeld door 50 personen bijgewoond. Het Regionaal Archief is ook vertegenwoordigd in het Platform Erfgoed Heerhugowaard, een samenwerkingsverband van de gemeente Heerhugowaard, Bibliotheek Kennemerwaard, de historische vereniging van Heerhugowaard, het Poldermuseum, de Vrienden van het Poldermuseum en de stichting Behoud Praalgraf Veenhuizen. Halfjaarlijks wordt gezamenlijk een activiteitenprogramma gemaakt, bestaande uit lezingen, tentoonstellingen en activiteiten. Representatie

● Alkmaarse Historische Reeks Paul Post had zitting in het bestuur van de Stichting Alkmaarse Historische Publicaties, die de Alkmaarse Historische Reeks uitgeeft. Harry de Raad had zitting in de redactiecommissie die de uitgave van het 14e deel van de AHR, gewijd aan de Alkmaarse hofjes, begeleidde. ● Commissie Westfriese Geschiedschrijving Harry de Raad had zitting in de commissie. ● Historisch Platform van de Historische Vereniging Alkmaar Jan van Baar had zitting in deze werkgroep van de Historische Vereniging Alkmaar, die indertijd in het leven is geroepen om een educatief pakket voor het onderwijs samen te stellen (Alkmaar in de klas). ● Werkgroep Cultuur Primair/Formule C Jan van Baar had zitting in deze productgroep, waarin, onder auspiciën van Artiance alle cultuurhistorische instellingen van Alkmaar zitting hebben. De werkgroep richt zich op cultuureducatie in het primair onderwijs en in het voortgezet onderwijs in Alkmaar, GraftDe Rijp en Bergen. ● Gebruikersvereniging Memorix Mark Alphenaar en Jesse van Dijl hadden zitting in dit overleg. ● Archiefbibliothecarissen Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht Marijke Joustra en Renate Meijer hadden zitting in dit overleg. ● Oud-Alkmaar Harry de Raad had zitting in de redactiecommissie van het tijdschrift Oud Alkmaar, een uitgave van de Historische Vereniging Alkmaar. ● Kring van Archivarissen in Noord-Holland Paul Post had zitting in het bestuur. ● Stichting Uit-In-Alkmaar Paul Post had zitting in het bestuur van het samenwerkingsverband van culturele instellingen in Alkmaar. ● Werkgroep (voorheen Productgroep) Cultuurhistorie van de Stichting Uit-in-Alkmaar Namens het Regionaal Archief participeerde Harry de Raad in deze werkgroep die o.m. verantwoordelijk is voor de organisatie van de lezingencyclus in het kader van het Alkmaars Historisch Café. ● Platform Erfgoed Heerhugowaard Namens het Regionaal Archief nam Harry de Raad deel aan de vergaderingen van dit platform. 9

Tentoonstellingen

In de expositieruimte aan de Bergerweg Tot halverwege het verslagjaar was in onze expositieruimte een tentoonstelling te zien over historische kaarten van Alkmaar en de regio van de zestiende tot de twintigste eeuw. De kaarten laten zien hoe Alkmaar in de loop der eeuwen uitgroeide tot stedelijk knooppunt. In 2013 hebben we gewerkt aan de totstandkoming van een nieuwe permanente tentoonstelling ‘Collectie op de kaart’. De tentoonstelling is bedoeld om bezoekers een korte impressie te geven van wat het archief voor hen in petto heeft: het geeft antwoord op vragen en het laat mooie en soms verrassende documenten zien van Alkmaar en de regio. Belangrijke elementen in de tentoonstelling zijn de introductiewand en de vitrinetafels met reproducties. De introductiewand geeft via drie voorbeeldvragen overzichtelijk weer dat het combineren van verschillende bronnen belangrijk is om een goed antwoord te krijgen op de eigen zoekvragen. De vitrinetafels tonen elk meerdere objecten die zo zijn geselecteerd dat de variatie van onze collectie in soort, ouderdom en plaats van herkomst zo goed mogelijk naar voren komt. Tijdens de open dag op 5 oktober konden bezoekers al een kijkje nemen in de tentoonstellingsruimte. Begin 2014 zal het geheel worden geopend. Inhoudelijk is samengewerkt met Archeologisch Centrum Alkmaar en De Nieuwe Collectie Amsterdam. Het geheel is vormgegeven door bureau Platvorm Amsterdam. Voor de realisatie van de expositieruimte is subsidie verleend door de provincie Noord-Holland. Tentoonstellingen buiten het gebouw De in samenwerking met de Stichting Alkmaarse Synagoge vervaardigde tentoonstelling over de in de Tweede Wereldoorlog omgekomen joodse familie Drukker, waarvan sprake was in het vorige jaarverslag, is de eerste maanden van 2013 nog te zien geweest in de synagoge aan de Hofstraat. In mei is de tentoonstelling in iets gewijzigde vorm herhaald in het Stedelijk Museum Alkmaar. Het teruggevonden poppenhuis van het enigst kind van het echtpaar Drukker was de grootste publiekstrekker. Later in het jaar hebben we het tentoonstellingsmateriaal omgewerkt tot een ‘reizende tentoonstelling’, die op afspraak een aantal keren in de synagoge is bezocht door een aantal Alkmaarse scholen, onder begeleiding van de medewerker educatie van het Regionaal Archief. Digitaliseringsprojecten

Project digitalisering genealogische en andere bronnen Dit jaar is verder gewerkt aan de ontsluiting van de eerder gedigitaliseerde archieven. De doop-, trouw- en begraafboeken van Alkmaar en deels ook van de regio zijn in te zien op de website van het Regionaal Archief Alkmaar. De vrijwilligers zijn dit jaar begonnen aan het projectmatig invoeren van de gegevens van de notariële indexen en repertoria, die ook al via de website in te zien zijn. Periodieken van historische verenigingen In 2012 is het aantal periodieken dat via de website van het Regionaal Archief raadpleegbaar is, verder uitgebreid met de periodieken van de historische verenigingen van Sint Pancras en van Texel.

10

Metamorfoze-project Polders Vanwege de verhuizing is geen verdere voortgang gegeven aan het online plaatsen van deze bestanden. De verwachting is dat ze in de loop van 2014 voor de bezoekers raadpleegbaar zullen zijn. Vrijwilligers Evenals vorig jaar zijn ook dit jaar vele archiefbronnen toegankelijk gemaakt door de op dit moment 36 genealogische vrijwilligers. Er is met name veel energie besteed aan het toegankelijk maken van de repertoria en indexen op de notariële archieven. Vaak zijn de repertoria dermate uitvoerig, dat raadpleging van de originele akte niet meer nodig is. Ook werden de nodige registers burgerlijke stand en bevolkingsregisters ontsloten. In totaal werden ca. 30.000 scans ontsloten op naam en andere gegevens. Een andere groep van 25 vrijwilligers werkt aan het transcriberen van historisch belangrijke archiefbronnen. Zo is een begin gemaakt met het transcriberen van de vroedschapsresoluties van Alkmaar over de periode 1560-1816. Verder werden transcripties gemaakt van een persoonlijk verslag over de Bataafs-Franse tijd in Alkmaar, een 18de-eeuwse kroniek over de geschiedenis van de Noordkop en een 18de-eeuws pamflet over de schelmstreken van een Alkmaarse schoutsdienaar. Tenslotte zijn er nog enige vrijwilligers, die betrokken zijn bij het ontsluiten van de beeldcollectie. Met hun kennis van de plaatselijke geschiedenis kunnen de foto’s op de beeldbank met extra informatie worden verrijkt. Vrijwilligersuitje Evenals in vorige jaren werd er in het najaar een vrijwilligersuitje georganiseerd. Na een lezing door de conservator beeldcollecties Jesse van Dijl, volgde een rondleiding door het nieuwe depot en werd vervolgens een bezoek gebracht aan het Stedelijk Museum Alkmaar, waar een tentoonstelling over de dames Vlaanderen werd bekeken. De glasplatencollectie van deze Alkmaarse fotografen is in de loop van het jaar door het Stedelijk Museum Alkmaar overgedragen aan het Regionaal Archief Alkmaar.

11

DIENSTVERLENING STUDIEZAAL EN WEBSITE Het jaar 2013 was voor de digitale en fysieke bezoekers een heel bijzonder jaar. In december 2012 werd de website geheel vernieuwd. De nieuwe website richt zich behalve op de ervaren bezoeker ook op nieuwe bezoekersgroepen, die de mogelijkheden van het archief nog niet hebben ontdekt. Door op een aansprekende manier veel informatie aan te bieden in de vorm van foto’s en verhalen, worden ook toevallige bezoekers van de website verleid tot een langduriger bezoek aan de site of een bezoek aan de studiezaal aan de Bergerweg. Er is veel gedigitaliseerd, maar uiteindelijk is dat toch maar een fractie van het totaal aan bronnen dat het Regionaal Archief bezit. De dienstverlening was in de maanden mei en juni gedurende een aantal weken zeer beperkt vanwege de verhuizing van de archieven en collecties van de Hertog Aalbrechtweg naar het nieuwe depot aan de Bergerweg. Uiteraard leidde dit tot een daling van de bezoekcijfers aan de studiezaal. Vanaf juli konden voor het eerst sinds de ingebruikname van de nieuwe studiezaal in januari 2011 alle materialen weer direct worden aangevraagd en ingezien op de studiezaal. De verhuizing werd beklonken met de officiële opening in oktober. In het tweede halfjaar trokken de bezoekcijfers van zowel de studiezaal en de website flink aan. Veel ‘nieuwe’ mensen vonden de weg naar het archief en oude klanten zagen we weer vaker terug. De verwachting dat vergroting van het digitale aanbod zou leiden tot een sterke afname van het studiezaalbezoek, blijkt (nog) niet te worden gerealiseerd. Er is inderdaad een daling van het individuele bezoek, maar daarentegen valt een sterke stijging van de groepsbezoeken te constateren, met name van scholieren. Ook landelijk is deze trend waarneembaar. De geheel vernieuwde website werd in de loop van het jaar steeds frequenter geraadpleegd, al kwam het totaal aantal raadplegingen niet hoger uit dan het jaar ervoor. De stabilisering van het digitale bezoek komt overeen met het landelijke beeld. Opnieuw viel te constateren dat vergeleken met websites van soortgelijke organisaties de bezoekers van onze website langer dan gemiddeld op de website blijven (de gemiddelde verblijfsduur ligt nu op ruim 9 minuten). Dit komt door de steeds groeiende hoeveelheid digitale bronnen. Fysiek bezoek In 2013 werden aan de studiezaal 3.654 bezoeken gebracht (2012: 4.216). In deze aantallen zijn niet begrepen de bezoekers in het kader van evenementen (1.837), deelnemers aan cursussen/workshops (225) en aan rondleidingen in het archiefgebouw en het depot (240), leerlingen (898) en bezoekers van de tentoonstellingen (800). Als deze worden meegeteld komt het totaal aantal bezoeken op circa 7.654 (in 2012: 7.009). Het bezoek van individuele onderzoekers aan de studiezaal daalde, maar dankzij een flinke stijging van de groepsbezoeken en het aantal bezoekers van evenementen, kwam het totale bezoekcijfer alsnog hoger uit dan vorig jaar (een stijging van 9,2%). Gemiddeld werden per dag circa 30 archiefstukken ter inzage gegeven. Daarnaast vond ook raadpleging plaats van niet gedigitaliseerde items uit de beeldcollecties en van boeken en tijdschriften uit de bibliotheekcollectie. Wat het laatste betreft: de bibliotheek leende 151 boeken uit (in 2012: 117).

12

Digitaal bezoek Ten opzichte van het vorige jaar bleef het totale digitale bezoek ongeveer gelijk. Het aantal paginaweergaven kwam in 2013 uit op 2.540.382 (in 2012 was het aantal 2.569.207) het aantal bezoeken op 388.099 (in 2012: 464.025) en het aantal unieke bezoekers op 148.887 (in 2012: 365.898). Voor de telling zijn de cijfers van de eigen website gecombineerd met de bezoekcijfers van de sub-website ‘Alkmaar op de kaart’ en die van de door het Regionaal Archief aangeleverde bronnen aan de landelijke site ‘WieWasWie’. Het blijkt dat het totaal aantal paginaweergaven vrijwel gelijk is gebleven met vorig jaar, terwijl de aantallen bezoekers en bezoeken lager uitkwamen, al viel er wel een stijging te constateren in de loop van het jaar. Voor de telling wordt gebruikt gemaakt van Google Analytics. Hoe precies de ‘unieke bezoekers’ en ‘bezoeken’ worden geteld, is niet geheel duidelijk. Er is sprake van een zeer abrupte afname van het aantal ‘bezoekers’ en ‘bezoeken’, dat vrijwel zeker niet te maken heeft met een plotselinge afname van het digitaal bezoek, maar eerder een technische reden zal hebben. Het totale gegevensverkeer op de servers bleef namelijk op hetzelfde niveau, en ook het aantal paginaweergaven is niet gedaald. Nieuwe website en inschakeling ‘social media’ De nieuwe website van het Regionaal Archief ging op 17 december 2012 ‘live’. De site is zo ontworpen dat de trouwe bezoekers nog steeds snel hun weg kunnen vinden, maar dat daarnaast ‘toevallige’ bezoekers verleid worden om langer op de site te blijven en hun kennis te verdiepen. Zo kunnen er nieuwe bezoekersgroepen worden aangeboord. Een verdere vernieuwing van het digitale aanbod zijn de pagina’s van het Regionaal Archief op Facebook en Twitter. Sinds de introductie ervan in mei 2012 zijn de aantallen ‘vrienden’ en ‘volgers’ sterk gestegen. In 2014 steeg het aantal ‘vrienden’ op Facebook van 138 tot 1.055 en het aantal volgers op Twitter van 392 tot 754. De gebruikers van de sociale media - veelal mensen met een iets andere achtergrond dan de bestaande gebruikersgroepen - hebben het Archief weten te vinden en maken enthousiast gebruik van de nieuwe mogelijkheden.

13

WieWasWie en Alkmaar en regio op de kaart Het Regionaal Archief is een van de partners bij het landelijke project WieWasWie, een samenwerkingsverband van archiefdiensten in Nederland. Gezamenlijk bieden de archiefdiensten via de site wiewaswie.nl genealogische bronnen aan. Het landelijk beschikbaar stellen van de digitale bronnen blijkt succesvol; het aantal paginaweergaven van de door het Regionaal Archief Alkmaar aangeleverde gegevens op WieWasWie bedraagt inmiddels 25,8% van het totaal (= eigen site plus de site van WieWasWie). Een ander digitaal project waar we dit jaar mee zijn begonnen is Alkmaar en regio op de kaart. Dit is een website met een eigen webadres, zodat meerdere organisaties er mee kunnen werken. De website maakt het de gebruikers mogelijk geografische en topografische informatie te koppelen aan archiefbronnen en andere gegevensverzamelingen. Er zijn twee toepassingen vervaardigd: een voor Alkmaar en een voor de regio. De verdere ontwikkeling van deze toepassing gebeurt in samenspraak met de aangesloten gemeenten en met andere (erfgoed)organisaties. In het kader van Alkmaar op de kaart wordt intensief samengewerkt met de vakgroepen monumenten en archeologie van de gemeente Alkmaar. Voor de regio is er een algemene site, Regio op de kaart’. Het is de bedoeling om ook voor sommige regiogemeenten specifieke Op de kaart-sites te maken. Dit jaar is een begin gemaakt met de ontwikkeling van een dergelijke site voor Heiloo (Heiloo op de kaart). Klanttevredenheid Onze bezoekers zijn zeer tevreden over de dienstverlening. Bij het landelijke klanttevredenheidsonderzoek in 2013 van de branchevereniging van archiefinstellingen in Nederland (BRAIN) scoorden we een algemeen ‘rapportcijfer’ van 8,0. Het landelijke waarderingscijfer was 7,7. In 2011 werd een nog hoger rapportcijfer behaald, een 8,2. Die cijfers zijn niet helemaal vergelijkbaar, omdat in dat jaar de enquête niet alleen via de website maar ook via de studiezaal werd uitgezet. Landelijk blijkt dat internetbezoekers in het algemeen lagere cijfers geven dan fysieke bezoekers. Onderwerpen van onderzoek De meerderheid van de bezoekers kwam evenals de vorige jaren, voor genealogisch onderzoek. Het betreft ca. 60% van het totaal. De rest deed onderzoek naar regionaalhistorische onderwerpen. Een klein percentage van de bezoekers hield zich bezig met wetenschappelijk onderzoek. Om een idee te krijgen van de bestudeerde onderwerpen wordt verwezen naar bijlage 7, die een overzicht geeft van publicaties naar aanleiding van in het Regionaal Archief verricht onderzoek. Educatie Basisonderwijs Het Regionaal Archief is opgenomen in de cultuurhistorische route voor de Alkmaarse basisscholen van het Bureau CultuurPrimair, een onderdeel van Artiance. Onder de titel Met de school naar het Archief bieden we al enige jaren een lichtvoetig en leerzaam programma voor de hoogste drie groepen van het basisonderwijs. De leerlingen voeren in kleine groepjes korte opdrachten uit in de studiezaal.

14

De opdrachten variëren van vragen over de eigen omgeving en de digitale gezinskaart tot de raadpleging van het bevolkingsregister en het inkleuren van een oude landkaart. Tenslotte ontwerpen de leerlingen zelf een geboorteakte en krijgen zij vragen voorgelegd over het nieuws in de Alkmaarsche Courant op de dag van hun geboorte. De ochtend wordt besloten met een kijkje in het depot waarbij bijzondere archiefstukken worden getoond. Doel van het bezoek is om op speelse wijze te ontdekken wat er allemaal in een archief te vinden is. Bij dit project krijgt de school het lespakket Stamboom in de klas aangeboden. Als bewijs van deelname krijgen de leerlingen een archiefdiploma uitgereikt. In het afgelopen kalenderjaar hebben we 770 leerlingen een dergelijk certificaat overhandigd. Tijdens het verslagjaar hebben ook vele basisscholen via Het Huis van het Verleden een beroep op het archief gedaan ter ondersteuning van het educatieve project over de EngelsRussische invasie van 1799. Tenslotte is nog vermeldenswaardig dat er in navolging van de scholen in Sint Pancras ook in Waarland en Warmenhuizen gewerkt is met het educatieve pakket Vroeger in je dorp… – het door ons ontwikkelde omgevingsgeschiedenisproject voor de bovenbouw van de basisscholen buiten Alkmaar. De voorbereidende lessen over de historische ontwikkeling van het dorp worden in de klas gegeven, zelfwerkzaamheden van de leerlingen vinden plaats binnen de familie en in de buurt. Het buitenonderdeel bestaat uit een speurtocht door het dorp. Het project kan worden besloten met verwerkingslessen, een presentatie of tentoonstelling. In Warmenhuizen trok een school zelf het project, in Waarland namen leden van de historische vereniging het voortouw. Voortgezet onderwijs Vele scholen hebben weer geput uit Alkmaar in de klas – de klas in Alkmaar, een omgevingsgeschiedenisproject voor leerlingen van het VMBO en HAVO/VWO. Het pakket bevat tekstmateriaal over Alkmaar in de Middeleeuwen, de Gouden Eeuw van Alkmaar, de Ontwikkeling in de 18e en 19e eeuw en Alkmaar als moderne stad. Aan alle vier onderdelen is een bronnenboekje met beeldmateriaal gekoppeld. Het buitenonderdeel bestaat uit een rondwandeling door de binnenstad en een speurtocht in het Stedelijk Museum. Het lespakket is een uitgave van het Historisch Platform waarin de Historische Vereniging Alkmaar, acht cultuurhistorische instellingen en zeven Alkmaarse scholen voor het voortgezet onderwijs zijn verenigd. Schoolklassen van het Murmellius Gymnasium, het Petrus Canisius College te Alkmaar, de Berger Scholengemeenschap en het Regiuscollege te Schagen bezochten het archief in het kader van klassikale schoolopdrachten. De in totaal 128 leerlingen kregen tijdens een introductiebezoek uitleg over het gebruik van onze website, van historische literatuur en de primaire bronnen. Na een rondleiding werden zij vervolgens op de studiezaal verder begeleid door onze studiezaalmedewerkers. De groeiende naamsbekendheid en de contacten met docenten van middelbare scholen te Alkmaar leidden er wederom toe dat ook vele scholieren als individueel bezoeker naar het archief kwamen voor het maken van een (profiel)werkstuk. Cursussen en workshops genealogie, lezen van oud schrift, regionale geschiedenis en zoeken naar historische informatie op het internet Ook dit jaar werden introductiemiddagen georganiseerd voor nieuwe bezoekers en andere geïnteresseerden. Deze werden dit jaar 6 keer gegeven met in totaal 36 deelnemers. Twee keer werd een verdiepingsworkshop ‘zoeken naar historische en genealogische informatie via het internet’ aangeboden, waaraan werd deelgenomen door in totaal 12 personen.

15

Evenals andere jaren werden er in de regio cursussen en workshops gegeven over genealogie. Een uitgebreide cursus genealogie (3 bijeenkomsten) werd dit jaar gehouden in Alkmaar en telde 12 deelnemers. Workshops genealogie, bestaande uit 1 of 2 bijeenkomsten, werden georganiseerd in de bibliotheken te Anna Paulowna, Harenkarspel, Schagen en Alkmaar (locaties Gasthuisstraat en De Mare). In totaal werd aan deze workshops deelgenomen door 95 personen. De workshops werden gegeven in samenwerking met KopGroep Bibliotheken en Bibliotheek Kennemerwaard. Een vast onderdeel van ons cursuspakket is het onderwijs in het lezen van oud schrift (paleografie). In het najaar startten cursussen voor beginners en voor gevorderden, waaraan 40 personen deelnamen. Evenals vorig jaar organiseerden we ook dit jaar een cursus voor mensen die regionaal-historisch onderzoek willen doen aan de hand van archiefstukken en andere materialen die bewaard worden bij het Regionaal Archief Alkmaar. Er waren 8 deelnemers. Het totaal aantal personen dat deelnam aan een introductie, een workshop of een cursus bedroeg 225. Lezingen Voor de historische verenigingen van Heiloo, Oudorp en Zijpe werden door onze medewerkers lezingen gehouden, waarbij uitleg werd gegeven over de archieven en collecties die over deze plaatsen aanwezig zijn bij het Regionaal Archief. De nadruk lag daarbij op foto’s, films en kaarten. Een lezing over het beleg van Alkmaar in 1573 werd gegeven aan de vereniging Vrije Kunst te Bergen en aan vrijwilligers van de manifestatie Kaeskoppenstad in Alkmaar. De lezingen werden bijgewoond door in totaal ca. 345 personen. Daarnaast hielden we lezingen met foto/filmpresentaties te Alkmaar, Bergen, Castricum, Egmond aan Zee, Egmond-Binnen, Oudorp, Zijpe en Heiloo, waarbij circa 1.240 personen aanwezig waren. In Bergen werd tijdens de Open Dag t.g.v. het 25-jarig bestaan van de plaatselijke historische vereniging een doorlopende voorstelling in de Ruïnekerk gegeven, die door circa 1.500 personen is bezocht. Het Regionaal Archief werkte evenals vorige jaren mee aan de lezingencyclus in het kader van het „Historisch Café‟, een samenwerkingsverband van de Alkmaarse erfgoedinstellingen (Bibliotheek Kennemerwaard, Stedelijk Museum Alkmaar, vakgroepen Archeologie en Monumentenzorg van de gemeente Alkmaar, Historische Vereniging Alkmaar en de Stichting Vrienden van de Grote Kerk). Dit jaar zijn er 6 lezingen gehouden over de volgende onderwerpen:  De Stelling van Amsterdam – door Peter Schat;  De schilder George Hitchcock in Egmond - door dr. Peter v.d. Berg;  Alkmaar als bakermat van de Hollandse industriemolen - door dr. Herman Kaptein  Glasschilderingen in Alkmaar en regio - door Janneke van Zanten;  Stolpboerderijen in Alkmaar en omgeving - door Henk de Visser;  De Dames Vlaanderen in Alkmaar en hun fotoatelier - door dr. Thimo de Nijs. De lezingen vonden plaats in de Bibliotheek Kennemerwaard, locatie Gasthuisstraat, en werden gemiddeld door ca. 45 mensen bezocht. Rondleidingen Rondleidingen werden dit jaar verzorgd voor:  leden van de ‘Chirurgijnsjoffers’, een vereniging van partners van medici;  gepensioneerde ABOP-leden; 16

 Vrouwen van Nu, afdeling Alkmaar;  Actevitalis, voortgekomen uit de excursiecommissie van de vereniging Holland;  de groep Past Rotarians Alkmaar/Bergen;  een groep leden van de bibliotheek te Oudorp. Aan de rondleidingen werd deelgenomen door ca. 240 personen. Werkbezoeken Ook dit jaar vond weer een werkbezoek vanuit een van de bij het Regionaal Archief aangesloten gemeenten plaats. Dit keer werden leden van het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad van Bergen ontvangen. Ook de plaatselijke afdeling van Groen Links in Alkmaar bracht een werkbezoek aan het Regionaal Archief. Publicaties In het verslagjaar verzorgde het Regionaal Archief wederom de rubriek in het Noordhollands Dagblad, editie Alkmaarsche Courant onder de titel ‘Ik was erbij’, een serie die al loopt sinds 2005. Elke week behandelen we een onderwerp uit de geschiedenis van de gemeenten in het verspreidingsgebied van de streekeditie Alkmaarsche Courant na 1945, met erbij aansprekende foto’s. Ook dit jaar verschenen weer vele bijdragen, waarop goed werd gereageerd door de lezers. In samenwerking met de werkgroep Alkmaarders op de kaart werd een wandelkaart vervaardigd met een Drebbel-route. Cornelis Jacobsz Drebbel vervaardigde in 1597 een bijzonder fraaie en gedetailleerde kaart van Alkmaar. De wandelkaart gebruikt deze kaart als ondergrond voor een wandeling langs plekken in de Alkmaarse binnenstad die iets met Drebbel te maken hebben en geeft informatie over deze beroemde Alkmaarder. De Vrienden van het Archief werden ook dit jaar op de hoogte gehouden van het reilen en zeilen op het Regionaal Archief door de papieren nieuwsbrief Archivaria. Voor digitale bezoekers kwam daarbij een nieuw product, de digitale nieuwsbrief. Er zijn inmiddels 280 abonnees. Medewerking aan publicaties, projecten en tentoonstellingen van derden Publicaties Medewerking werd verleend aan de totstandkoming van het veertiende deel van de Alkmaarse Historische Reeks, gewijd aan de hofjes van Alkmaar. Dit boek, getiteld Hofjes van Alkmaar en geschreven door Jurjen Vis kwam uit in november. Het Regionaal Archief had een groot aandeel in de tekst- en beeldredactie voor het boek. De Alkmaarse erfgoedinstellingen schreven gezamenlijk een aansprekend publieksboek onder de titel Alkmaars Macht en Pracht, gewijd aan het thema van de Open Monumentendag (in dit jaar ‘Macht & Pracht’). Een aantal medewerkers van het Regionaal Archief leverde bijdragen voor deze bundel. Het boek verscheen in september op de Open Monumentendag. Tentoonstellingen Voor de volgende tentoonstellingen is gebruik gemaakt van materiaal afkomstig uit de archieven collecties van het Regionaal Archief:  Drebbel-tentoonstelling in de Grote Kerk te Alkmaar;  Streetmuseum-app van Oneindig Noord-Holland;  tentoonstelling over het leven en werk van de Dames Vlaanderen in het Stedelijk Museum van Alkmaar; 17

    

tentoonstelling in het Hollands Kaasmuseum te Alkmaar; tentoonstelling in het Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945 te Groesbeek; tentoonstelling over de Kroonprins op Wieringen; permanente expositie van de Historische vereniging te Heiloo; tentoonstelling in het Abdijmuseum te Egmond-Binnen.

Projecten Evenals in voorgaande jaren werd in 2013 door boekhistorici van de Universiteit van Amsterdam onderzoek verricht naar de boeken uit de Alkmaarse Stadslibrije. Door dr. Paul Dijstelberge wordt gewerkt aan een boek over de oude Stadslibrije.

18

BEWERKEN EN BEHOUDEN Archieven Bewerking Na jaren van voorbereiding was het begin juni 2013 eindelijk zover; de verhuizing ging van start. Veel tijd is gaan zitten in de planning en de laatste voorbereidingen. Tijdens de verhuizing werd er door ons scherp toezicht gehouden op het zo goed mogelijk vervoeren van het kwetsbare materiaal. Op wat kleine incidenten na is dat goed gelukt. We mogen dan ook tevreden terugkijken op deze ingewikkelde operatie. Na plaatsing van de archieven in de depots begon de volgende grootschalige actie. De registratie van de vindplaatsen van de archieven in het archiefbeheersysteem. Zeven kilometer archief moest binnen drie weken worden geregistreerd. Met als extra complicatie dat in het nieuwe depot overgegaan is naar berging op formaat. Veel inventarisnummers moesten per nummer in het systeem worden gezet. Desondanks is het gelukt om binnen de gestelde termijn van drie weken alles in te voeren. Hierna kon de dienstverlening op de studiezaal weer volledig worden hervat. Alle stukken konden nu weer worden opgevraagd. Zo kwam er een einde aan 2,5 jaar werken met een bilocatie en het heen en weer rijden van archiefmateriaal. Terugkijkend op deze periode met “beperkte” dienstverlening kunnen we concluderen dat dit goed verlopen is. Het kwam zelden voor dat archiefstukken niet op tijd op de Bergerweg waren. In de periode voor de verhuizing is er veel gedaan om de collectie zo goed mogelijk te ontsluiten en te verpakken. We zijn erin geslaagd om zo goed als alle archieven te voorzien van een toegang (van beschrijvende inventaris tot plaatsingslijst). Na telling bleek er nog drie procent van onze archiefcollectie geen toegang te hebben en dus niet opvraagbaar te zijn op de studiezaal. Het gaat om 16 meter overheidsarchief en circa 200 meter particulier archief (totale collectie ruim 8 kilometer). Ook is de hele collectie nu verpakt in passende zuurvrije dozen en zo goed als de gehele collectie is voorzien van zuurvrije omslagen. Ook zijn alle dozen voorzien van een duidelijk etiket. Voor een compleet overzicht van aanwinsten, toegangen en herverpakkingen wordt verwezen naar bijlage 4. Verder werd de digitalisering van de toegangen en het opnemen van stukken met een openbaarheidsbeperking afgerond. Alle digitale toegangen werden gecontroleerd en zoveel mogelijk gestandaardiseerd. Acquisitie overheidsarchieven De acquisitie van overheidsarchieven werd ook voor het grootste deel in 2013 beperkt tot archieven die binnen de wettelijke periode (voor 1993) vielen. Vervroegde overbrenging van overheidsarchieven was tot na de zomer, door de zeer beperkte ruimte in onze oude archiefbewaarplaats, niet mogelijk. Mede door de begeleiding vanuit het Regionaal Archief Alkmaar werd het archief van de gemeente Schagen over de periode 1988-1995 ontsloten (formele overbrenging begin 2014) door twee medewerkers van de gemeente. Alle gemeenten hebben nu voldaan aan de wettelijke eis om hun archief tot 1993 over te brengen naar de archiefbewaarplaats van het Regionaal Archief. Zie voor een overzicht van de stand van zaken wat betreft deze wettelijke verplichting tot overbrenging bijlage 1. Met dien verstande dat de bouwvergunningen in het betreffende overzicht niet zijn meegenomen. In samenspraak met de provinciaal inspecteur is gesteld dat de bouwvergunningen in ieder geval in 2014 moeten zijn overgedragen. 19

Dit betekent dat vanaf dat jaar van alle gemeenten de archiefbescheiden vanaf 1915 betreffende monumenten en beeldbepalende panden (in origineel) raadpleegbaar zullen zijn in het Regionaal Archief. Acquisitie particuliere archieven 2013 was het jaar van de verhuizing van de archieven van de Hertog Aalbrechtweg naar de Bergerweg. Dit had zijn weerslag op alle geledingen van de organisatie. De acquisitie van particuliere archieven richtte zich dit jaar daarom niet zozeer op het binnenhalen van nieuwe als wel op de bewerking van reeds eerder verworven archieven en aanvullingen. Zo kwamen inventarissen gereed van de archieven van onder meer Koninklijke Kaasfabriek Eyssen te Alkmaar, de R.K. parochies in de Wieringermeer, de Alkmaarse Vrijwillige Brandweer en de Woningcorporatie Kennemer Wonen. Waarschijnlijk onder invloed van het grote aantal publicaties in verband met de bijzondere verhuizing van de archieven kwam er dit jaar toch en onverwachts een stortvloed van particuliere archieven op ons af. Naast nog een aantal kerkelijke archieven en archieven van stichtingen ter bescherming van kerkgebouwen werden er archieven van diverse verenigingen, actiecomités en organisaties aangeboden. Een aantal van de meer bijzondere hieronder zijn die van de Alkmaarse Weer- en Sterrenkundige Vereniging Metius, de Castricumse Uitvaartvereniging en het archief van de jazzboerderij van Max Teeuwissen te Den Oever. Dankzij de bemoeienis van een aantal (oud-)corpsleden verkreeg het Regionaal Archief een forse aanvulling op het archief van de Alkmaarse Vrijwillige Brandweer. Blijkbaar is bekend geraakt dat in het segment culturele archieven van het Regionaal Archief ook archieven van bekende architecten en kunstenaars zijn opgenomen. We zijn in gesprek met de Bergense architect Maarten Min over zijn over te dragen archief en dit jaar werd ons het ‘Alkmaarse’ deel van het archief van de Zaandamse architect Jaap Schipper (ontwerper van de Zaanse Schans) in schenking aangeboden alsook archiefstukken van de Alkmaarse architecten Van Reyendam (vader en zoon). Naast het archief van de Bergense kunstenaar Jaap Min (vader van architect Maarten Min) ontvingen we een verzameling schetsen en manuscripten van/over kunstenaar Gerrit Kooyman. Ook de allerlaatste aanvulling op het archief van de culturele instelling Provadja berust inmiddels in het nieuwe depot. Het segment sportarchieven werd dit jaar versterkt met de komst van het archief van VV De Duinrand te Schoorl. Opmerkelijke binnenkomer: voor degenen die nog niet wisten dat er in Alkmaar ooit een bananenrokerij bestond zijn de bewijzen daarvan dit jaar door de familie Zandbergen aan het Regionaal Archief geschonken. Naast nieuwe archieven en aanvullingen op reeds verworven archieven werd er in de loop van het jaar ook losse archivalia aangeboden. Zo kwamen we onder meer in het bezit van een aantal handgeschreven brieven van oud-archivaris Bruinvis. Bij de bewerking van de archieven van de als laatste bij het Regionaal Archief aangesloten gemeente is gebleken dat een aantal verenigingen hun archieven bij de gemeente Den Helder, c.q. de Helderse Historische Vereniging in bewaring had gegeven. Ook in de inventaris van de gemeente Wieringermeer zaten gedeponeerde particuliere archieven “verstopt”. Dit gegeven maakt het noodzakelijk op korte termijn het bestand particuliere archieven opnieuw door te lichten. Wellicht kan aangetoond worden dat het zwaartepunt van actieve acquisitie kan worden verlegd. Er werden dit jaar door omstandigheden geen schenkingsakten en akten van bewaargeving verzonden. De verzending van de circa 28 akten staat gepland voor begin 2014. 20

E-depot Sinds de jaren negentig van de vorige eeuw is veel informatie digitaal vanaf de creatie: de ‘digitaal geboren documenten’. Net als bij de papieren documenten moet de samenhang tussen de bestanden en de toegankelijkheid ervan gewaarborgd blijven. Ondanks het feit dat deskundigen al langer wijzen op de risico’s en aandringen op actie, is er toch sprake van een ‘dreigend informatie-infarct’ bij de overheid2. Om er voor te zorgen dat de digitale documenten van de aangesloten gemeenten in de toekomst ook duurzaam bewaard kunnen worden, is er in 2012 door het Regionaal Archief een vooronderzoek gestart. Dit vooronderzoek is in 2013 voortgezet met het vaststellen van een metadatamodel. Hiertoe is een werkgroep in het leven geroepen, samengesteld uit vertegenwoordigers van enkele gemeenten. Goede afspraken over het metadatagebruik zijn een voorwaarde om te kunnen komen tot een goed e-depot. Dit heeft geleid tot een model, dat nog getoetst zal worden aan de landelijke uitgangspunten die begin 2014 verschijnen. Ook is er gestart met de volgende fase in de voorbereiding voor een implementatie van een edepot, namelijk een pilot waarin i.s.m. met gemeenten en collega-archiefdiensten een test zal worden uitgevoerd met de koppeling van de gemeentelijke administratie en een e-depot. Hierin wordt samengewerkt met twee archiefdiensten, die een vergelijkbaar onderzoek willen doen: het Waterlands Archief (Purmerend) en het Streekarchief Midden-Holland. Vanuit elke archiefdienst zal een gemeente voorgesteld worden om deel te nemen in de pilot. Voor het Regionaal Archief Alkmaar zal dat Heerhugowaard zijn. Voor dit project is een subsidieaanvraag ingediend bij het landelijke innovatieprogramma Archief2020.

Inspectie In het Inspectiebeleidsplan 2010-2013 was voorzien in de tijdelijke externe inhuur van inspectie-uren als aanvulling op de structureel verankerde inspectiecapaciteit. Dit om te kunnen voldoen aan de wettelijke inspectieverplichting en om kennis te nemen van nieuwe tools en inzichten op het gebied van inspectie en auditing. Omdat een traject van een integrale inspectie een zekere doorlooptijd heeft, vallen bezoeken op locatie en eindrapportage niet altijd in hetzelfde kalenderjaar. In 2013 zijn de volgende activiteiten uitgevoerd:       2

Rapportage integrale archiefinspectie Castricum* Rapportage integrale archiefinspectie Heerhugowaard* Uitvoering integrale archiefinspectie Hollands Kroon* KPI-verslag Bergen Advisering Handboek Vervanging Heerhugowaard* Monitoring verbeteracties informatiehuishouding Den Helder

Jaarverslag van de Randstedelijke Provinciale Archiefinspecties, 2009-2010.

21

 

Fusiebegeleiding Alkmaar/Schermer/Graft-de Rijp Advisering/informatieverstrekking aangesloten organisaties/gemeenschappelijke regelingen/HHNK  Verstrekken machtigingen vernietiging en verkorting bewaartermijnen aangesloten organisaties. Bij de met een * aangegeven werkzaamheden werd een externe medewerker ingezet. Voor de DIV-medewerkers van de aangesloten gemeenten werd een bijeenkomst georganiseerd gewijd aan de toepassing van de KPI-systematiek. De inspecteur nam deel aan overleggen met de Noord-Hollandse archiefinspecteur, met de sectie inspectie BRAIN, de vervangingswerkgroep gemeenten en de e-depot/metadatawerkgroep. Op het vlak van de archiefregelgeving zijn er wijzigingen opgetreden die de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de informatiehuishouding en het toezicht daarop en verantwoording daarover sterker horizontaal verankeren. Met de inwerkingtreding van de wetgeving rond het InterBestuurlijk Toezicht (IBT) op 1 oktober 2012 is het toezicht vanuit de provinciale archiefinspectie op afstand geplaatst. Dit heeft gevolgen voor de positie, het toezichtsdomein en de methodieken van de gemeentelijke archiefinspectie. Tevens noopt het de overheidsorganen serieus te werken aan de implementatie van een kwaliteitssysteem voor het informatie- en archiefbeheer. Dit is in de Archiefregeling voorgeschreven, maar is vaak nog niet, of slechts in embryonale vorm, aanwezig bij de gemeenten. Met het vervangen van het provinciale toezicht vooraf (via de Archiefwet) door interbestuurlijk toezicht achteraf (IBT) komt het toezicht op beheer- èn zorgaspecten bij de gemeentelijke inspecteur te liggen. Het toezicht op archiefruimten wordt hierdoor een aangelegenheid van de gemeentelijke inspectie, wat een aanzienlijke verzwaring van de inspectielast betekent. Om de horizontale verantwoording vorm te geven heeft de VNG in 2011 een lijst van zogenaamde “Kritische Prestatie Indicatoren” (archief-KPI’s) ontwikkeld. Deze KPI’s dienen behalve voor de horizontale verantwoording tussen college en raad ook voor de algemene informatievoorziening richting de burger en voor de verticale informatievoorziening ten behoeve van de provinciale toezichthouder. Gemeenten en hun archivaris moeten met deze archief-KPI’s aan de slag. Na de KPI-pilot met de gemeente Heerhugowaard in 2012 is in 2013 met de gemeente Bergen een KPI-traject doorlopen. Op basis van door de gemeente aangeleverde gegevens heeft de inspecteur een KPI-verslag opgesteld en gerapporteerd aan het college. Bedoeling is de werkwijze die toegepast is bij de gemeente Bergen ook toe te passen bij de overige gemeenten. Hiertoe zijn met verschillende gemeenten inmiddels afspraken gemaakt. Het streven is om de KPI-systematiek in de komende twee jaar bij alle gemeenten ingevoerd te hebben. Net als het vorige verslagjaar komt uit inspecties en gesprekken met de betrokken medewerkers bij de gemeenten naar voren dat de uitdagingen van de voortschrijdende digitalisering van de informatievoorziening verschillend worden opgepakt. In voorgaande jaarverslagen is al opgemerkt dat de overgang van analoge (papieren) naar digitale archivering al gauw leidt tot hybride situaties, waarin papieren en digitale stukken door en naast elkaar bestaan. Dit kan nadelige gevolgen hebben voor de volledigheid en betrouwbaarheid van de informatievoorziening. Het is bovendien inefficiënt omdat hierdoor vaak dubbel gearchiveerd moet worden. Het vastlopen in een hybride omgeving kan voorkomen worden door papieren originelen te vervangen door digitale archiefexemplaren. De organisatie moet voor de gerelateerde werkprocessen dan wel ingericht zijn op digitaal (zaakgericht) werken. Enkele organisaties in de regio hebben inmiddels een besluit tot 22

vervanging van vernietigbare stukken genomen (Alkmaar, Heerhugowaard, HHNK, Veiligheidsregio). Een aantal gemeenten is bezig met de voorbereiding van een dergelijk besluit. Het inzicht verschaffen in de wijze waarop de vervanging plaatsvindt (door het opstellen van een handboek), wordt daarbij als lastig ervaren. Rond het vraagstuk van de vervanging is door een aantal gemeenten een werkgroep gestart, waaraan ook de inspecteur deelneemt. De begin 2014 verwachte publicatie van de landelijke Handreiking Vervanging zal gemeenten meer handvatten geven voor het inrichten van het vervangingsproces. Tevens zal het input vormen bij de actualisering van de vervangingsprocedure voor de regio. In de regio spelen verschillende fusietrajecten (afgeronde fusies in Hollands Kroon en Schagen, lopende fusies tussen Alkmaar, Schermer en Graft-de Rijp). Daarnaast worden veel taken uitbesteed of overgedragen aan andere overheidsorganen, private organen of (nieuw in te stellen) shared service centers, gemeenschappelijke regelingen (bijvoorbeeld RUD, Cocensus, sociaal domein, brandweer/Veiligheidsregio) of andere “verbonden partijen”. Voor de archiefbescheiden moeten hierbij voorzieningen worden getroffen. De inspecteur heeft dit jaar regelmatig hierover geïnformeerd. De ervaring leert dat de noodzakelijke voorzieningen niet altijd tijdig getroffen worden en dat de hiermee samenhangende werkzaamheden (zoals afsluiten en overdragen van archieven) nogal eens worden onderschat. Ook een lastig vraagstuk is de vaststelling wie zorgdrager dan wel beheerder is van de archieven gevormd bij de uitvoering van de overgedragen taken. Over deze beheerzaken zullen afspraken gemaakt moeten worden. Door de inspecteur zijn aan de aangesloten organen adviezen en informatie verstrekt over onderwerpen als de vervanging van vernietigbare en permanent te bewaren archiefbescheiden, het afsluiten en ter beschikking stellen van archieven bij overdracht van taken en gemeentelijke fusies, de verkorting van bewaartermijnen van cliëntendossiers, waardering en selectie, aanpassingen archiefruimten, archiefverordeningen en besluiten informatiebeheer. Ook dit jaar zijn door alle aangesloten gemeenten, gemeenschappelijke regelingen en het HHNK vernietigingsvoorstellen, ter beoordeling van de gemeentearchivaris, opgestuurd.

Bibliotheek Er werd veel tijd besteed aan de voorbereiding en de begeleiding van de verhuizing van de bibliotheekcollectie naar het nieuwe depot. Kwetsbare boeken en bijzondere formaten werden in dozen verpakt. De ruimtebesparende formaatplaatsing uit het oude depot is in het nieuwe depot overgenomen. Door het verschil in hoogte tussen de oude en nieuwe stellingen moest 75 meter (5%) van de collectie een nieuwe plaats krijgen. De krantencollectie is verhuisd naar een apart depot met speciale stellingen. Evenals in voorgaande jaren werd in 2013 door boekhistorici van de Universiteit van Amsterdam onderzoek verricht naar de boeken uit de Alkmaarse Stadslibrije en naar de boeken uit de Pastoorsbibliotheek Limmen. In de leeskamer hebben we een kleine tentoonstelling ingericht over '200 jaar Koninkrijk'. Daarbij werd een geïllustreerd meeneemboekje geproduceerd met een overzicht van de belangrijkste boeken uit de collectie over dit onderwerp.

23

Er werd een begin gemaakt met het tonen van bijzondere boeken uit de collectie op de website, in de vorm van digitale bladerboeken met een transcriptie. Als eerste is hiervoor gekozen het gedicht Alckmaar-beleg van Pieter Janszoon Schaghen uit 1615. In 2013 werden, met medewerking van de betreffende historische verenigingen en uitgevers, de volgende periodieken gedigitaliseerd en toegevoegd aan de tijdschriften- en krantenviewer op de website:  Ach lieve tijd : tien eeuwen Alkmaar en de Alkmaarders. Zwolle, Waanders, 1987-1988 (16 afleveringen);  Uitgave van de Historische Vereniging Texel, jaargangen 1986-2010;  De Klin (Historische Vereniging Sint Pancras), jaargangen 1986-2010;  Contact met de Egmonden, jaargangen 1961-1980. Aanwinsten De bibliotheek werd uitgebreid met 423 publicaties (2012: 582), waaronder aangekochte publicaties en schenkingen van collega's, bezoekers en relaties. Alle aanwinsten werden beschreven in de catalogus en elke twee of drie maanden werd een overzicht op de website geplaatst. Een overzicht van de meest bijzondere aanwinsten is terug te vinden in bijlage 6. Daaronder een zeer zeldzame uitgave van de Alkmaarse drukker Simon van Hoolwerf uit 1729. Van deze drukker zijn slechts 24 titels bekend, gedrukt tussen 1729 en 1741, waarvan er tien aanwezig in onze bibliotheek. Juliette van Seters schonk de bibliotheek 26 boeken, geïllustreerd door Rie Kooyman (Oudkarspel 1910 - Bergen 1984). Bij het verlaten van het Hooge Huys in Alkmaar schonk de Dr. Hofsteestichting een aantal boeken, waaronder een pamfletje uit 1619: Een beschrijvinge van het ghene datter gheschiedt is binnen de stadt Alckmaer, alwaer sij den kercken-raedt verjaecht hebben, den 8 martii, anno 1619 : met noch een verklaringe van het rumoer (...) binnen de stadt Hoorn (...). - Amsterdam : voor Adriaen Leendertz., 1619. - [4] p.

Atlas Ontsluiting en beheer Het beschrijven van het gedigitaliseerde beeldmateriaal dat wordt beheerd in het digitale beheersysteem ging gestaag verder, alhoewel het afgelopen jaar in een iets trager tempo. De verklaring hiervoor ligt in het feit dat veel tijd is gaan zitten in de (voorbereidingen van de) verhuizing van de collectie. Beschreven werd:  Collectie Regionaal Archief Alkmaar: circa 400  Fotocollectie Monumentenzorg gemeente Alkmaar: circa 500  Gemeentelijke fotocollectie Nieuwe Niedorp: circa 500 (project afgerond)  Gemeentelijke fotocollectie Bergen NH: circa 250 (registrator per april met pensioen)  Collectie prentbriefkaarten: circa 600  Collectie Historische vereniging Sint Pancras: circa 300  Collectie Historische vereniging Callantsoog: 250 In totaal werden circa 2800 nieuwe beschrijvingen aan de database toegevoegd. 24

Verder werden in Memorix Maior (en in de digitale beeldbank) 1.439 nieuwe records opgenomen met scans van glasplaatnegatieven uit de collectie van de dames Vlaanderen, het excentrieke fotografenduo uit Alkmaar. Van de collectie Piet Mooij werd een uitvoerige plaatsingslijst gemaakt, als aanloop tot verdere ontsluiting. Voor deze bijzondere Bergense collectie bestaat veel belangstelling, waardoor gekozen wordt voor een aanpak met voorrang. Auteursrecht Een actueel thema is het auteursrecht en de gevolgen ervan voor het presenteren van afbeeldingen op het internet. Door de rechtenorganisaties zijn we aangesproken op ons beleid op dit punt, en gewezen op de eventuele gevolgen van het zonder toestemming tonen van werken waar auteursrecht op rust. Om duidelijkheid hierin te verkrijgen is in 2012 een project gestart waarbij de gegevens van de vervaardigers van de beelden met terugwerkende kracht opgenomen worden in het beheersysteem. Hierdoor wordt het steeds eenvoudiger te bepalen waar het beeldrecht ligt van het materiaal dat wordt ontsloten. Alle gegevens die worden gevonden, of die juist onontdekt blijven (niet onbelangrijk in dit perspectief) worden verwerkt in de speciale auteursrechtenmodule. Tijdens verslagjaar werden de volgende gegevens verzameld:     

Vervaardigers waarvan het werk auteursrechtenvrij is: 1.278 Vervaardigers met auteursrecht zonder overeenkomst: 136 Vervaardigers met auteursrecht met overeenkomst: 50 Vervaardigers met auteursrecht onvindbaar (geregistreerde zoektocht): 322 Vervaardigers nog uit te zoeken: 57

De gegevens behorende bij vervaardigers bepalen de wijze waarop betreffend beeldmateriaal wordt gepresenteerd op de website van het Regionaal Archief, en hoe het wordt opgenomen in de automatische webwinkel die aan de beeldbank gekoppeld zit. Door deze inventarisatie zijn we in staat om een goed verantwoord beleid te voeren op dit gebied. Om te voorkomen dat beelden zonder toestemming verder verspreid worden via internet, is besloten om een watermerk toe te voegen aan de getoonde beelden op de beeldbank. Aanwinsten Tijdens verslagjaar werden 48 nieuwe aanwinsten ingeschreven, afkomstig van zowel particulieren als instellingen. Een bijzondere aanwinst was de collectie Dames Vlaanderen, een hoeveelheid van enkele tienduizenden glasplaatnegatieven met portretten van evenzovele Alkmaarders. Vermeldenswaard waren verder de fotocollecties van de Historische Vereniging Langedijker Verleden en collecties uit de gemeenten Bergen en Den Helder. Voor een overzicht van een aantal bijzondere aanwinsten wordt verwezen naar bijlage 5. Publicaties en gebruik door derden Tijdens het verslagjaar is veel beeldmateriaal geleverd aan derden. In bijlage 5 is een uitgebreidere opgave te vinden. Buitenlandse aanvragen ontvingen we o.m. uit Canada, de Verenigde Staten en Japan. In Nederland werd van de collectie gebruik gemaakt door en voor 25

diverse televisieprogramma’s, kranten, tijdschriften en boekpublicaties. Voor de tijdschriften van de verschillende historische verenigingen werd ook regelmatig geput uit de collectie. Ook voor diverse tentoonstellingen van andere instellingen werd gebruik gemaakt van de collectie, terwijl ook steeds vaker historische afbeeldingen uit onze collectie gebruikt worden om openbare ruimten op te sieren. Bergen legt de geschiedenis vast! Aparte vermelding verdient nog de gemeente Bergen, die een professionele fotograaf een aantal opdrachten per jaar geeft om de veranderingen binnen de gemeente vast te leggen. Overeengekomen is dat de foto’s die hij maakt worden beschreven en opgenomen in de beeldbank van het Regionaal Archief. Een mooi voorbeeld voor de andere gemeenten om op een dergelijke manier de geschiedenis vast te leggen!

26

STICHTING VRIENDEN VAN HET ARCHIEF VAN ALKMAAR E.O.

Het bestuur Samenstelling per 31 december 2013:  De heer drs. J.C.M. Cox, voorzitter  De heer F. Timmer, secretaris  De heer S.P.A. Zuurbier, penningmeester  Mevrouw N. Jongejans, lid. Activiteiten: Op vrijdag 14 juni vond het jaarlijkse Vriendenuitje plaats. De bestemming was dit keer Heerhugowaard, en wel in het bijzonder het Poldermuseum en het nieuwe gebouw van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. In het laatste gebouw werd door de waterschapshistoricus Diederik Aten een lezing en rondleiding verzorgd, waarbij bijzondere museale objecten uit de collectie van het Hoogheemraadschap werden getoond. In het Poldermuseum werd een rondleiding verzorgd langs de interessante tentoonstelling 100 jaar Van Loon, waarbij een van de grondleggers van de droogmaking van de polder, Hans van Loon, koopman uit Amsterdam, centraal stond. Mede vanwege de mooie portretschilderijen een bijzondere ervaring. Ook in 2013 kregen de vrienden korting op de mede door het Regionaal Archief Alkmaar verzorgde lezingencyclus Alkmaars Historisch Café. Voor een overzicht van de onderwerpen zie onder het kopje Lezingen op pagina 16. Bijzonder dit jaar was ook de ‘preview’ van het nieuwe depot voor de vrienden, voorafgaand aan de Open Dag op 5 oktober. Een flink aantal leden maakte gebruik van deze mogelijkheid om de depots te bekijken voordat de overige bezoekers de ruimten zouden vullen.

27

BIJLAGE 1

Stand van zaken per 31-12-2013 overbrenging bestuursarchieven gemeenten in werkgebied Regionaal Archief Alkmaar in het kader van de verkorte overbrengingstermijn Archiefwet 19953. Wettelijke termijn is 20 jaar. Naast de verplichte 20 jaar is er nog een periode van 10 jaar om de archieven over te brengen. Instelling

Archieven overgebracht?

Alkmaar

Nee, tot 1988

Nee

Nee

Bergen

Ja, tot 2000

--

--

Castricum

Nee, tot 1992 (Limmen en Nee Akersloot 2001)

Nee

Den Helder

Ja, tot 1995

--

--

Graft-De Rijp

Nee, tot 1992

Nee

Nee

Heerhugowaard

Nee, tot 1988

Nee

Nee

Heiloo

Nee, tot 1985

Hollands Kroon

Nee, Anna Paulowna, 1989 Nee, Niedorp, 1989 Nee, Wieringen, 1990 Ja, Wieringermeer, 1995

Ja, 1986-2000 klaar in -2014 Nee Nee

Langedijk

Nee, tot 1989

Nee

Nee

Schagen

Ja, Schagen, tot 1995 Nee, Harenkarspel, tot 1989 Nee, Zijpe, tot 1990

Nee

Nee

Schermer

Nee, tot 1992

Nee

Nee

3

tot

1993 Bewerking gaande?

Bewerking ingepland?

Bouwvergunningenseries e.d. zijn in dit overzicht niet opgenomen.

28

BIJLAGE 2 Depotgebruik

De totale capaciteit van het depot is 18.064 strekkende meter. Aan het eind van het verslagjaar 2013 was hiervan 12.174 strekkende meter in gebruik, als volgt onderverdeeld:

RHCA gemeenten Bibliotheekcollecties Atlascollecties

2011 4.530 1.315 640

2012 4.600 1.321 673

2013 5.992 1.555 687

Subtotaal

6.485

6.594

8.234

800 780

810 686

811 3.158

8.065 m¹

8.090 m¹

12.203 m¹

Waterschappen Verhuur derden Totaal: Toelichting:

1. De stijging van het aantal meters archieven is te verklaren door het meetellen van de tot nu toe extern opgeslagen archieven (iets minder dan 1.000 m1), het (her)verpakken van archieven en de mogelijkheden voor een preciezere telling. Slechts een klein deel (ruim 150 m.) wordt veroorzaakt door de aanwas van nieuwe archieven. 2. De stijging voor de bibliotheekcollecties wordt grotendeels veroorzaakt doordat eerder de krantencollectie (140 m.) niet meegenomen werd. En ook hier geldt dat de mogelijkheid voor een preciezere telling heeft geleid tot een beter inzicht in het bezit.

29

BIJLAGE 3

Aanwinsten archieven Overheid

1

Van de Rijksoverheid (vervreemding) archief van: Notarieel arrondissement Alkmaar, 1926-1935

2 3

Van de gemeente Heerhugowaard de archieven van: Woningkaarten, 1900-1985 (Niet openbaar tot 2061) Persoonskaarten, 1939-1994 (Niet openbaar tot 2070)

33 m

5,1 m 14,5 m

Particulier 4 5

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

Vereniging Noord-Hollandse Doopsgezinde Sociëteit, ca. 1934-ca. 2005 3m Collectie H. Schoorl, 1920-1997 (Aantekeningen over de historischgeografische ontwikkeling van de Waddeneilanden Texel, Vlieland, Terschelling en Wieringerwaard e.o.) 2m Stichting “Nieuwlandbrug” te Alkmaar, ca. 1998-ca. 2012 0,5 m Sportvereniging “Go Ahead ’18” te Alkmaar, 1972-2002 (stukken verzameld door Jaap Leek) 0,5 m Junior Kamer Schagen, ca. 2000 2m Vereniging tot Bevordering Christelijk Schoolonderwijs te Alkmaar, ca. 1950-ca. 1970 0,3 m Stichting Dorpsraad Callantsoog en Groote Keeten, ca.1995-ca.2012 3m Nederlandse Christelijke Vrouwen Bond (N.C.V.B.) te Sint Pancras, ca. 1946-ca. 2005 0,5 m Jazzcafé “Bij Max” van ‘diversionist’ Max Teeuwisse te Den Oever, ca. 1965-ca. 1995 2,5 m Gezelschap “Nut en Genoegen” te Zuid Scharwoude, 1920-1941 0,1 m Stichting ’t Hooge Huys te Alkmaar , ca.1910-ca.1980 (stukken overgedragen door de familie Hofstee-Buur) 1,5 m Collectie J. Kok te Bergen, jaren ’60 en ‘70 (hoofd van de o.l. Van Brederodeschool te Bergen) 0,5 m Stichting Jaap Min te Bergen, va. jaren ’60 (stukken van schilder/kunstenaar Jaap Min overgedragen door de familie Min) 12 m Stichting tot Behoud van Monumentale Kerken in Alkmaar, vanaf jaren ’70 4m Uitgeverij Kluitman te Alkmaar, vanaf jaren ‘40 30 m Voetbalvereniging Duinrand S (fusieclub van VV Schoorl en Duinranders) te Schoorl, ca.1940-ca.1990 1,1 m Castricumse Uitvaart Vereniging (CUV), va. jaren ’70 2m Vrouwen van Nu, afdeling Schoorl-Groet, va. jaren ’90 0,5 m Collectie Jaap Schipper te Zaanstad, ca. 1970 (Alkmaarse werken van de architect Jaap Schipper) 2,5 m Alkmaarse Weer- en Sterrenkundige Vereniging Metius (AWSV), ca. 1970-ca.1990: 1, 5 m Firma Tip en Zonen, aannemersbedrijf te Alkmaar, ca.1970 0,3 m 30

Collectie Aanwinsten: 25

26 27 28

Verzameling brieven vermoedelijk gericht aan J.L.A. Immerzeel geschreven door C.W. Bruinvis betreffende zijn onderzoek naar politiek publicist J.E. de Witte. 1886-1887. (Nr. 1563) Stukken van de Alkmaarse architect J. van Reijendam (2013/14) Stukken betreffende het bejaardentehuis “Huize Westerlicht” te Alkmaar (2013/21) Stukken over de Gebroeders Zandbergen, groothandel in fruit te Alkmaar (2013/25) Met een totale omvang van 0,4 m Aanvullingen op de volgende archieven

29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50

R.K. Parochie Don Bosco te Alkmaar Berger IJssport Vereniging Vereniging Vrouwen van Nu, afdeling Alkmaar Hervormde Gemeente Haringhuizen Stichting “Vrienden van de Ursulakerk” te Warmenhuizen Verzameling stukken betreffende voormalige gemeenten Oude Niedorp en Zijdewind Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen, afdeling Alkmaar Ringers Cacao- en Chocoladefabriek (stukken afkomstig van dhr. H. Winder) Firma De Wijs en Broers te Alkmaar Kaas- en Botercontrolestation Noord Holland te Alkmaar Advocatenkantoor (procureur) mr. F. Zeiler R.K. Parochie St. Dominicus te Alkmaar Nederlandse Bond voor Plattelandsvrouwen/Vrouwen van Nu, afd. Bergen Federatieve Vrouwenraad te Alkmaar Koninklijke Nederlandse Voetbalbond, afd. Noord-Holland, later district West 1 Begrafenisvereniging De Laatste Eer te Koedijk Hervormde Gemeente Egmond aan Zee Stichting Villits, sinds 1984 stichting Provadja te Alkmaar Overleg Stadsontwikkeling Alkmaar (OSA) Familie De Lange Burgemeester R.J. de Wit van Alkmaar Alkmaarse Vrijwillige Brandweer (AVB) Met een totale omvang van 32,1 m

Subtotaal Overheid Subtotaal Particulier

52,6 m 102,8 m

Totaal

155,4 m

31

BIJLAGE 4

Lijst van beschikbaar gekomen (nadere) toegangen (incl. verpakken en etiketteren)                

Aanvullingen van gemeenten verwerkt in bestaande toegangen Persoonskaarten gemeente Heerhugowaard, 1939-1994 Woningkaarten gemeente Heerhugowaard, 1900-1985 Gezinskaarten Den Helder 1910-1939 Bouwdossiers gesloopte panden Alkmaar (serie III) 1918-1998 Stichting Overleg Stadsontwikkeling Alkmaar (OSA), 1977-2004 Invalidenbond Sint Liduina Alkmaar en omgeving, ca.1958-ca.2010 Kadastergegevens gemeente Alkmaar en Regio, ca.1827-ca.1969 Sportvereniging “Go-Ahead ‘18” te Alkmaar Collectie Documentatie Eerste Wereldoorlog Collectie architect Tauber R.K. Parochies Wieringermeer Woningcorporatie Kennemer Wonen te Alkmaar Aanvullingen Collectie Aanwinsten Aanvulling op de Hervormde Gemeente Castricum Aanvulling op de Hervormde en Gereformeerde Gemeente.Heiloo

25,5 m 14,5 m 5,1 m 19,5 m 2m 4m 0,5 m 10 m 6,5 m 2m 93 m 5m 3,5 m 0,4 m 1m 5m

In totaal werd ca. 197,5 strekkende meter archief toegankelijk gemaakt.

Verpakkingswerkzaamheden         

Gemeente Alkmaar 1920-1944 Gemeente Callantsoog 1937-1989 Gemeente Warmenhuizen 1488-1813 Gemeente Zuid Scharwoude 1805-1942 Gerechtelijke archieven Notariële archieven Waterschapsarchieven Parochie-archieven Particuliere archieven

69 m 39 m 2m 24 m 10 m 48 m 13 m 28 m 170 m

In totaal werd 403 strekkende meter verpakt in nieuwe dozen en/of voorzien van zuurvrije omslagen en etiketten.

32

BIJLAGE 5 Aanwinsten Atlas Schenkingen:

In totaal zijn 48 nieuwe aanwinsten ingeschreven, afkomstig van zowel particulieren als instellingen. Een greep uit de meest aansprekende:     

De collectie Dames Vlaanderen: een hoeveelheid van enkele tienduizenden glasplaatnegatieven uit het “bedrijfsarchief” van deze twee excentrieke zussen die gedurende tientallen jaren duizenden Alkmaarders hebben geportretteerd. Fotocollectie Historische Vereniging Langedijker Verleden. Gemeentelijke fotocollectie Bergen NH. Deel fotocollectie Historische Vereniging Den Helder, alsmede een deel van de gemeentelijke fotocollectie Den Helder. Enkele interessante aanvullingen op de collectie van de bekende Alkmaarse fotograaf en filmer J.F. Godijn.

Aanvragen voor gebruik door derden

Tijdens het afgelopen jaar werd veel beeldmateriaal geleverd aan derden. Hier een greep uit de belangrijkste leveringen: Internationale aanvragen uit onder andere Canada, de Verenigde Staten en Japan. Binnen Nederland werden aanvragen voor publicatie gedaan door onder andere Tros Radar, Kunstnet, NTR, Noordhollands Dagblad, Straatjournaal, Bouwend Nederland, Economische Geschiedenis van Gelderland, Canon van Bergen, Zondagochtendblad Alkmaar, Kroniek van de Stichting Vrienden van de Grote Sint Laurenskerk, Droomzomers van Youp van ’t Hek, De Nederlandse Leeuw, Alles van Melk door Reinders en Vernooij en diverse bladen van verschillende historische verenigingen. Aanvragen voor gebruik van beeldmateriaal in tentoonstellingen werden gedaan voor de Drebbel-tentoonstelling in de Grote Kerk te Alkmaar, de Streetmuseum-app van Oneindig Noord-Holland, een tentoonstelling over het leven en werk van de Dames Vlaanderen in het Stedelijk Museum van Alkmaar, een tentoonstelling in het Hollands Kaasmuseum te Alkmaar, een in het Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945 te Groesbeek, een over de Kroonprins op Wieringen, de permanente expositie van de Historische vereniging te Heiloo en een voor het Abdijmuseum te Egmond-Binnen. Afbeeldingen uit de collectie bestemd voor openbare ruimten werden geleverd aan horeca (grote aanvraag voor een hotel), een rouwcentrum en een verzorgingstehuis.

33

BIJLAGE 6

Aanwinsten bibliotheek De bibliotheekcollectie werd uitgebreid met 423 publicaties (2012: 582), waaronder aangekochte publicaties en schenkingen van collega's, bezoekers en relaties. Enkele bijzondere aanwinsten: Op een veiling werd een uitgave van de Alkmaarse drukker Simon van Hoolwerf gekocht. Van deze drukker zijn 24 titels bekend, gedrukt tussen 1729 en 1741. Tien daarvan zijn aanwezig in de bibliotheek van het Regionaal Archief Alkmaar, waaronder deze nieuwe aanwinst: Historie der revolutie in het keizerryk van Marocco zedert de dood van den keizer Muley Ismael voorgevallen / in 't Engels beschreven door Kapt. Braithwaite. - Alkmaar : Simon van Hoolwerf, 1729. - 528 p. : kaart. Van de Universiteit van Amsterdam kregen wij de eerste twee delen van een 5-delige uitgave, waarvan tot nu toe alleen de delen 3, 4 en 5 aanwezig waren: Kerkelyk plakaat-boek, behelzende de plakaaten, ordonnantien, ende resolutien (…) / by een gebracht door Nikolaas Wiltens. - 's-Gravenhage : Scheltus, 1722 (dl. 1) en 1735 (dl. 2). Juliette van Seters schonk de bibliotheek 26 boeken, geïllustreerd door Rie Kooyman (Oudkarspel 1910 - Bergen 1984). Mevrouw De Wit schonk ons een collectie boeken uit de nalatenschap van haar echtgenoot, voormalig burgemeester van Alkmaar en commissaris van de koningin in Noord-Holland. De Dr. Hofsteestichting schonk, bij het verlaten van het Hooge Huys in Alkmaar, een aantal boeken, waaronder een pamfletje uit 1619: Een beschrijvinge van het ghene datter gheschiedt is binnen de stadt Alckmaer, alwaer sij den kercken-raedt verjaecht hebben, den 8 martii, anno 1619 : met noch een verklaringe van het rumoer (...) binnen de stadt Hoorn (...). - Amsterdam : voor Adriaen Leendertz., 1619. - [4] p. In deze schenking bevond zich ook een exemplaar, compleet met de kaart, van: Chronycke van Leeuwenhorn / door D.A. Valcooch. - Gevolgt naar den druk van 1599, en vermeerdert met een kaart, en een historie van Vroonen. - Amsteldam : Jan Hartig, 1740. 111 p. : kaart. De collectie kinderboeken van de Alkmaarse uitgeverij Kluitman werd flink uitgebreid met schenkingen van bezoekers van de Open Dag. Daarnaast ontvingen we schenkingen van de Kamer van Koophandel in Alkmaar en van de afdeling Monumentenzorg van de gemeente Alkmaar.

34

BIJLAGE 7

Gepubliceerde onderzoeken, waarbij gebruik is gemaakt van de archieven en collecties van het Regionaal Archief Alkmaar. Medewerkers 'Ik was erbij' : wekelijkse rubriek in de Alkmaarsche Courant. Snijders, Emmie (tekst): Alkmaarders op de kaart : uitvinder en filosoof Cornelis Drebbel / route: Bert Muis ; met medew. van Hubert van Onna. - Alkmaar : Groep Alkmaardersopdekaart.nl ; Regionaal Archief Alkmaar, 2013. - 1 blad, gevouwen : ill. - Kaart van Alkmaar (uitsnede van de kaart van Alkmaar door Cornelis Drebbel uit 1597) met een wandelroute en een beschrijving van plaatsen die een rol speelden in het leven van Cornelis Drebbel. Dijl, Jesse van: Bezoekers van de Adelbertusput in de negentiende eeuw. - In: Geestgronden, jrg. 20 (2013), nr. 2/3, p. 68-76, ill. Joustra, Marijke: Bibliografie van West-Friesland 2012 / Marijke Joustra en Joke Terra. - In: West-Frieslands oud en nieuw, jrg. 80 (2013), p. 151-165. Raad, Harry de: 'Genegen zijnde tot barmharticheyt' : strafrecht in en bij het Alkmaarse stadhuis. - In: Machtig & prachtig Alkmaar. - Alkmaar : Gemeente Alkmaar, 2013. - P. 47-75, ill. - Uitg. ter gelegenheid van Open Monumentendag, 14 september 2013. Aten, Diederik (red.): De Helderse zeewering sinds 1760 : 'een geschiedenis na Henk Schoorl' / Herman Lambooij. - Heerhugowaard : Vrienden van de Hondsbossche, Kring voor NoordHollandse Waterstaatsgeschiedenis, 2013. - 95 p. : ill. - (Uitgaven van de kring van "Vrienden van de Hondsbossche" ; 30).

Bezoekers Diverse bezoekers publiceerden onderzoeken waarbij gebruik werd gemaakt van de archieven en collecties van het Regionaal Archief Alkmaar. Naast vele artikelen in de tijdschriften van de historische verenigingen verschenen de volgende publicaties: Alkmaar en zijne geschiedenissen : kroniek van 550-1600 / door W.A. Fasel. - Alkmaar : Regionaal Archief Alkmaar, 2012. - 217 p. - Met reg. Alles van melk : geschiedenis van de Nederlandse zuivelindustrie / Pim Reinders en Aad Vernooij. - Zwolle : WBooks, 2013. - [S.l.] : De Nederlandse Zuivelorganisatie. - 288 p. : ill. Met lit. opg., reg. Barsingerhorn : "de kerk doorgrond" / J. van Lunsen. - [S.l.] : J. van Lunsen, 2013. - 70 p. : ill. - Met lit. opg. Bouw- en restauratiegeschiedenis Grote Kerk 1470-1949 : bronnen in het Regionaal Archief Alkmaar / Carly Misset. - [S.l. : Carly Misset], 2013. - 133 p. : ill. + bijlage. - Met lit. opg. 35

Canon van Bergen : 25 vensters op de geschiedenis van Bergen en Bergen aan Zee / Frits David Zeiler. - Bergen : Historische Vereniging Bergen, 2013. - 96 p. : ill. - Met lit. opg. Christiaan Julius Lodewijk Portman : kunstschilder in de eerste helft van de 19de eeuw / Klara A.L. Oudendal. - Utrecht : Bk18, 2013. - 112 p. : ill. - Portman woonde tussen 1845 en 1850 in Alkmaar. - Met lit. opg. - ISBN 978-90-7801937-4 Dames Vlaanderen : het excentrieke fotografenduo uit Alkmaar / André Hoogeboom. Portretten van een portretteuse : nostalgie en de beeldvorming van de 'dames Vlaanderen' / Thunnis van Oort. - Alkmaar : Stedelijk Museum Alkmaar, 2013. - 23, 19 p. : ill. - Keerdruk. - Uitg. bij de tentoonstelling in het Stedelijk Museum Alkmaar, september 2013-januari 2014. - Met lit. opg. De familie Albers uit Alkmaar : nakomelingen van Gijsbertje Klein en Aalbert Gerritsen uit Andelst / samengest. door P.C.M. Blom. - Castricum : P.C.M. Blom, 2012. - 111 p. : ill. Omslagtitel: De familie Aalberts/Aalbers/Albers uit de Betuwe naar Anna Paulowna en Alkmaar. - Met reg. De familie Blom uit West-Friesland / Jan Cornelis Blom. - [S.l.] : Jan Cornelis Blom, 2013 (Zwolle : Probook Media). - 250 p. : ill. - Met reg. De familie Veeninga : turfschipper en molenaar / F. Thoomes-Kingma. - Culemborg : F. Thoomes-Kingma, 2013. - 21 p. : ill. - Met lit. opg. De gereformeerden van Castricum : eigenzinnig en betrokken : een geschiedenis. [Castricum] : Meerten Ritzema, 2013. - 98 p. : ill. - Op de Franse titelpagina: Een geschiedenis van de Gereformeerde Kerk van Castricum (1918-) 1931 - januari - 2006. - Met lit. opg. - ISBN 978-94-6008-187-3 De geschiedenis van Sint Pancras tot ca. 1900 : opkomst en ondergang van Vronen, ontstaan en ontwikkeling van Sint Pancras / Bert Buitink. - Sint Pancras : Historische Vereniging Sint Pancras, 2013. - 190 p. : ill. - Met lit. opg. - (Het dorp Sint Pancras ; 1) De Helderse zeewering sinds 1760 : 'een geschiedenis na Henk Schoorl' / Herman Lambooij ; [red. Diederik Aten, met medew. van Jan Bremer en Willem Messchaert]. - Heerhugowaard : Vrienden van de Hondsbossche, Kring voor Noord-Hollandse Waterstaatsgeschiedenis, 2013. - 95 p. : ill. - Met lit. opg. - (Uitgaven van de kring van "Vrienden van de Hondsbossche" ; 30) De Schiedamse bleekneusjes : kinderuitzendingen tussen 1900 en 1979 / Caroline Nieuwendijk. - Schiedam : Stichting Musis, 2012. - 168 p. : ill. - Beschrijft o.a. de uitzending van kinderen naar koloniehuizen in Egmond en Bergen. - Met lit. opg. - ISBN 978-90-7367700-5 De Tachtigjarige Oorlog : van opstand naar geregelde oorlog 1568-1648 / Petra Groen (red.) ; [tekst] Olaf van Nimwegen ... [et al.]. - Amsterdam : Boom, 2013. - 496 p. : ill. - Met lit. opg., reg. - ISBN 978-94-6105-475-3. - (Militaire geschiedenis van Nederland ; 1)

36

De volkshogeschool in Nederland, 1925-2010 / Maarten van der Linde, Johan Frieswijk. Hilversum : Verloren, 2013. - 152 p. : ill. - Met lit. opg., reg. - Bevat ook informatie over de Volkshogeschool Bergen, p. 397-399. - ISBN 978-90-8704-382-7 De voorouders van Elisabeth Zwaan : negen generaties Zwaan / samengest. door Maarten P. Kamphuis. - Oosterhout : M.P. Kamphuis, 2012. - 50 p. : ill. - Met lit. opg. Den Helder in de jaren '60 / Marinus Vermooten. - [Den Helder : Marinus Vermooten, 2013]. - 370 p. : ill. Duinen en mensen : Texel / Rolf Roos en Nico van der Wel (red.) ; auteurs: Kees Bruin ... [et al.]. - Amsterdam : Uitgeverij NatuurMedia, 2013. - 169 p. : ill. - Uitg. in samenwerking met Staatsbosbeheer, Landschap Noord-Holland, NIOZ e.a. - Met reg. - ISBN 978-90-808-1580-3 Fatsoenlijk land : Porgel en Porulan in het verzet / Loes Gompes. - Amsterdam : Rozenberg Publishers, 2013. - 175 p. : ill. - Met lit. opg. - Beschrijving van de PP-groep, een Joodse verzetsgroep opgericht door Jan Hemelrijk en Bob van Amerongen, leerlingen van het Murmellius Gymnasium in Alkmaar. - Met dvd: Fatsoenljk land / een film van Loes Gompes en Sander Snoep. - Amsterdam : Lumen Film. - ISBN 978-90-361-0350-3 De Fijnheren van Winkel … de Fijnharen uit de Zijpe … / tekst en beeldmateriaal Jaap en Nel Fijnheer-Rotgans. - 2e herz. uitg. - Wieringen : Fijnheer-Rotgans, 2013. - 88 p. : ill. - 1e uitg.: 1988. Graven spreken : perspectieven op grafcultuur in de middeleeuwse en vroegmoderne Nederlanden / onder red. van Peter Bitter, Viera Bonenkampová en Koen Goudriaan. Hilversum : Verloren, 2013. - 255 p. : ill. - Met lit. opg. - ISBN 978-90-8704-320-9. (Begraven onder de zerken) Groeien uit de winst / samenst. Hubert van Onna. - Brasschaat : Familie Bos, 2012. Amsterdam : Iest & Brand Uitgevers. - 111 p. : ill. - Geschiedenis van de Alkmaarse firma Karel Bos, later de internationale firma BOSAL. Haker Natuursteen honderd jaar : leven in de steenhouwerij / [red. Arja Zwirs]. - Alkmaar : Haker Natuursteen, 2013. - 64 p. : ill. Helderrode stenen : vier eeuwen Raethuys van Graft / Fred Hoek & Herman Meddens. - Graft : Oudheidkundige Vereniging het Schermereiland, 2013. - 112 p. : ill. - Met lit. opg. Speciale uitgave van: De kroniek : historisch tijdschrift voor Graft-De Rijp en Schermer, jrg. 30 (2013), nr. 1. - ISBN 978-90-9027488-1 Het tuindersleven in Sint Pancras / [samenst.] Siem Wognum ... [et al.]. - Sint Pancras : Historische Vereniging Sint Pancras, 2013. - 158 p. : ill. - (Het dorp Sint Pancras ; 2) Het verre verleden van een Moor : archeologisch onderzoek bij Boterstraat 4 en 6/8 in 2011 (11BTS) / Rob Roedema en Peter Bitter ; m.m.v. Jan Klinkert ... [et al.]. - Alkmaar : Monumentenzorg en Archeologie, 2013. - 82 p. : ill. - Met lit. opg. - ISBN 978-90-820837-12. - (Rapporten over de Alkmaarse monumentenzorg en archeologie [RAMA] ; 21).

37

Historiezucht : de obsessie met het verleden in de negentiende eeuw / Marita Mathijsen. Nijmegen : Vantilt, 2013. - 511 p. : ill. - Met lit. opg., reg. - ISBN 978-94-6004-144-0 Historische grond : opgravingen in en naast de synagoge in de Hofstraat in 2011 (11HFS) / Peter Bitter ; m.m.v. Rob Roedema ... [et al.]. - Alkmaar : Monumentenzorg en Archeologie, 2013. - 71 p. : ill. - Met lit. opg. - ISBN 978-90-820837-1-2. - (Rapporten over de Alkmaarse monumentenzorg en archeologie [RAMA] ; 20) Hofjes van Alkmaar : provenhuizen, huizen en hofjes in Alkmaar / Jurjen Vis. - Alkmaar : Stichting Alkmaarse Historische Publicaties, 2013 (Alkmaar : MarcelisDékavé). - 396 p. : ill. - Met lit. opg., reg. - ISBN 978-90-821307-0-6. - (Alkmaarse historische reeks ; 14) 't Juffertje : reconstructie van Hollands eerste houtzaagmolen op windkracht / J.J. Kamphuis. [Zaandam : J.J. Kamphuis], 2013. - 106 p. : ill. - Met lit. opg. Macht een aanzien : Kennemer adel in de volle Middeleeuwen (1050-1350) / E.H.P. Cordfunke. - Zutphen : Walburg Pers, 2013. - 144 p. : ill. - Met lit. opg., reg. - ISBN 978-905730-851-2 Nederland in 7 overstromingen / Leontine van de Stadt ; met een voorw. van Frank Westerman. - Zutphen : Walburg Pers, 2013. - 176 p. : ill. - Uitg. bij de televisieserie van de NTR, december 2013-januari 2014, en de tentoonstelling in het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen, november 2013-maart 2015. - Met lit. opg., reg. . - ISBN 978-90-5730-953-3 Nederlandse ondernemers 1850-1950 : Noord-Holland en Zuid-Holland / red. en samenst. Joop Visser, Matthijs Dicke en Annelies van der Zouwen. - Rotterdam : Stad en Bedrijf, 2013. - Zutphen : Walburg Pers. - 424 p. : ill. - Met lit. opg., reg. - ISBN 978-90-5730-885-7. (Nederlandse ondernemers 1850-1950 ; 4) O13 still on patrol / [auteurs] Tonny Froma en Wilco Pleging ; [onderzoek en red.] Ludmilla van Santen. - Soest : In2Content, 2013. - 87 p. : ill. - Beschrijving van de geschiedenis en de bemanning van de onderzeeboot Hr. Ms. O13 die in juni 1940 verging. - Met lit. opg. - ISBN 978-90-9027533-8 Op zee gebleven : het verhaal achter de namen op het Vissersmonument te Egmond aan Zee / [tekst: Rob Leijen, Martijn Mulder en Cor Prins]. - Egmond aan Zee : Stichting Historisch Egmond, 2013 (Schoorl : Pirola). - 112 p. : ill. - Met reg. - ISBN 978-90-819674-1-9. - (De Egmondse Reeks ; 1) Toen de Visbuurt nog geen Pilo heette : de geschiedenis van de Schootervlakte, Stroodorp en Nieuwstad in de negentiende eeuw / Gerrit den Ouden. - Den Helder : Helderse Historische Vereniging, 2013 (Schoorl : Pirola). - 360 p. : ill. - Jubileumuitgave ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Helderse Historische Vereniging. - Met lit. opg. - ISBN 978-90-6455719-4 Traditionele verhalen en revolutionaire vertellingen : tegendraadse elementen in het werk van Geertruida Toussaint / Annemarie Doornbos. - Hilversum : Literatoren, 2013. - 317 p. : portr. - Ingekorte versie van het proefschrift, Universiteit van Amsterdam, o.d.t.: Maer denckt meer dan gij leest, en leest meer dan er staet : tegendraadse elementen in het werk van Geertruida Toussaint, 2011. - Met lit. opg., reg. - ISBN 978-90-8704-327-8 38

Van bollenboeren en notabelen : Schohaus, het geslacht Schoehuijs 1640-2012, Schoehuizen / research en red.: Truus Schoehuijs, Jos Kaldenbach e.v.a. - Alkmaar : Schoehuijs-de Vries, 2012. - 218 p. : ill. - Met reg. Van Quantes tot Kwantes : onderwijzers in de polder / Julius de Goede en Annemarie de Groot-Kwantes. - 2e geh. herz., aangevulde en uitgebr. dr. - Utrecht : Julius de Goede BV, 2013. - 152 p. : ill. - 1e dr.: 2011. - ISBN 978-90-6967-000-3 Voor de Vest : vestingwerken, een klooster, een gasthuis en andere resten uit de Canadapleinopgravingen (1998-2000) / P. Bitter ... [et al.] ; m.m.v. K. Beemster ... [et al.] ; [red.: Peter Bitter en Sanne van Zanten]. - Alkmaar : Monumentenzorg en Archeologie, 2013. - 336 p. : ill. - Met lit. opg. - ISBN 978-90-820837-0-5. - (Rapporten over de Alkmaarse monumentenzorg en archeologie [RAMA] ; 17) Vroeger aan de Laat : opgravingen in 1998, 2008 en 2009 / Peter Bitter ; m.m.v. Rob Roedema, Andelko Pavlovic e.a. - Alkmaar : Monumentenzorg en Archeologie, 2013. - 222 p. : ill. - Met lit. opg. - ISBN 978-90-820837-3-6. - (Rapporten over de Alkmaarse monumentenzorg en archeologie [RAMA] ; 19) Wandeling door Waarland : vroeger in het dorp / [Jan Houtenbos en Piet Kleverlaan ; idee: Jan van Baar]. - [Waarland : St. Waarland van Toen], 2012. - [7] bl. : ill. - Uitg. in het kader van het lesprogramma "Vroeger in je dorp" voor leerlingen van de basisschool. Samenwerkingsproject Regionaal Archief Alkmaar en Stichting Waarland van Toen. "De West" in Egmond-Binnen / door Rita Bijl & Aarnout Leijnse ; met medew. van Fred Houtenbos. - Egmond-Binnen. : Stichting Historisch Egmond, 2013. - 217 p. : ill. - Op de titelp.: Een studie, bevattende een beschrijving van de bebouwing en bewoning, van het gebied gelegen langs de Nieuwe Schulpweg, de Sint Adelbertusweg, de Visweg en de Oude Schulpweg (...) tot (...) 1970. Winkels op Wieringen 2 / samenst.: Nel Fijnheer-Rotgans [et al.]. - [Hippolytushoef] : Historische Vereniging Wieringen, 2013. - 432 p. : ill. - Met reg. - ISBN 978-90-6455-731-6 Winters 1940-1949 / R. Haan. - Oosthuizen : Rogé Haan, 2013. - 235 p. : ill. - Met lit. opg., reg. - ISBN 978-90-811814-7-1. - (De weerkronieken ; 6) Zwijgen over de Euterpestraat : op het hoofdkwartier van de Sicherheitsdienst in Amsterdam gingen in 1944 verraad en verzet hand in hand / Jan Hopman. - Zoetermeer : Free Musketeers, 2012. - 155 p. : ill. - Beschrijft gebeurtenissen rond Thea Hoogensteijn, secretaresse van Willy Lages, en de Alkmaarse verzetsstrijders Pierre de Bie en Fritz Conijn. - Met lit. opg. ISBN 978-90-484-2569-3

39

Jaarstukken Regionaal Historisch Centrum Alkmaar

Recommend Documents