jaaroverzicht
provincie West-Vlaanderen
2014
voorwoord Beste lezer, De jaarlijkse traditie van het jaarboek biedt een goede gelegenheid om terug te blikken op het afgelopen jaar en de hoogtepunten daaruit. Mij blijft 2014 later ongetwijfeld het meest bij door de herdenking van 100 jaar Eerste Wereldoorlog. Al in januari voelden we een duidelijke drukte rond de herdenking: de succesvolle serie ‘In Vlaamse Velden’ was meteen een schot in de roos. De reeks, mee gerealiseerd door onze Provincie, zette de toon. Heel 2014 werd verder hard gewerkt aan investeringsprojecten in de eigen domeinen, aan de ontwikkeling van educatieve pakketten enz. Ook het culturele herdenkingsprogramma GoneWest kende een eerste succesvolle editie. Het Lichtfront dat op 17 oktober 2014 de frontlijn in de Westhoek krachtig deed oplichten, zal mij en vele anderen zeker lang bijblijven. De sereniteit en ingetogenheid van het unieke herdenkingsevenement werden zelfs wereldwijd gesmaakt. Het voorbije jaar was natuurlijk meer dan alleen de herdenking van de Groote Oorlog: de Provincie investeerde tegelijk in de provinciale domeinen, werkte aan de uitbreiding van de sportinfrastructuur en - op een heel ander terrein - aan maatregelen tegen de wateroverlast. We organiseerden een groepsaankoop voor groene energie, gaven impulsen aan de toeristische sector enz. In deze publicatie vindt u tal van realisaties uit de zeer uitgebreide lijst. Maar in de marge van dit jaarboek wil ik toch ook even stilstaan bij hoe we de toekomst tegemoet treden. Want 2014 was ook het jaar waarin de Provincie als instelling opnieuw onder druk kwam. Als een gevolg van het Vlaamse regeerakkoord werd het traject van de afslanking van de Provincie in gang gezet. Zo verdwijnt vanaf 2017 de persoonsgebonden materie uit het takenpakket. Een spijtige zaak: van unieke projecten als de ‘Oe ist’-campagne, Buren bij Kunstenaars of Kick op Sport is bijvoorbeeld vandaag nog altijd niet duidelijk of een ander bestuursniveau ze zal overnemen. Toch wil ik duidelijk stellen: met de grondgebonden zaken blijven de uitdagingen voor het provinciebestuur groot. Uitdagingen waarin we het verschil willen en kunnen maken. In dit verband nog een persoonlijke oproep: om het woord ‘provinciaal’ terug op te waarderen. Al te vaak ervaar ik dat ‘provinciaal’ de negatieve bijklank krijgt van ‘achterhaald’. Maar de Nederlandse schrijfster Marjolein De Vos omschreef het woord ‘provinciaal’ recent heel treffend: ‘Waar is iemand thuis? Niet in een ambtelijke indeling, maar in zijn streek, dorp, straat.’ Wel, ik ben er trots op een West-Vlaming te zijn, zeker na het lezen van dit jaarboek. Laat ons deze provinciale identiteit koesteren. Samen ‘preus lik fjirtig’. Guido Decorte eerste gedeputeerde
voorwoord jaaroverzicht 2014
3
12
06
de cijfers
bestuur
24
18
38
100 jaar groote oorlog
welkom
44
waterbeheersing
kwaliteit beloond
64
54
campagnes
samenwerking
78
70
steun
90
94
recreatie
nieuw
100
ondernemen
110
evenementen
patrimonium
124
ruimte
6
bestuur
Vlaams Regeerakkoord 2014-2019 heeft gevolgen voor de Provincie West-Vlaanderen Eind juli 2014 stellen de onderhandelaars voor de Vlaamse Regering 2014-2019 hun regeerakkoord voor. Een aantal maatregelen slaat rechtstreeks op de provinciebesturen: ‘de provincies oefenen niet langer persoonsgebonden bevoegdheden uit’; ‘De provincies treden terug uit de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden’; ‘We slanken de provincies verder af’; ‘We integreren de provinciale opcentiemen op de onroerende voorheffing in de basisheffing en realiseren hierop een besparing’. In september volgt via omzendbrief de raad om in het budget voor 2015 en de daaropvolgende boekjaren in de aanpassingen van de meerjarenplan, geen aandeel in het provinciefonds meer in te schrijven. Voor WestVlaanderen een verlies van 6 miljoen euro voor 2015. Ondanks de verminderde inkomsten legt Provincie West-Vlaanderen een gezonde financiële toestand voor, ook voor de meerjarenplanning. De investeringen blijven op peil, de belastingen verhogen niet. De totale exploitatie-uitgaven bedragen in 2015 bijna 159 miljoen euro, de exploitatie-ontvangsten meer dan 163 miljoen. In totaal investeert de Provincie ruim 33 miljoen in eigen patrimonium: het Zwin Natuurcentrum, Raversyde en De Gavers, waterbeheersing enz. De inrichting van het opleidingscentrum voor veiligheidsdiensten (POV) gaat verder en de Provincie investeert in de Groene Assen en de uitbreiding van provinciale domeinen en fietspaden. In 2015 gaat weer een substantieel bedrag naar de herdenking van WO I. Ook voor West Deal, het Strategisch plan voor economische transformatie in West-Vlaanderen, is 2015 cruciaal. Het nieuwe regeerakkoord betekent dus zeker niet de afschaffing van de provinciebesturen: nog meer dan vroeger zal Provincie West-Vlaanderen inzetten op grondgebonden materies.
bestuur jaaroverzicht 2014
7
8
Traject voor de afslanking van de Provincies De Vlaamse regering voorziet verschillende fases in de afslanking van de Provincies. Het traject is eind 2014 gestart met het in kaart brengen van de taken en bevoegdheden van de Provincies in persoonsgebonden en culturele aangelegenheden, en van de mensen en middelen. In een volgende fase bepaalt men het bestuursniveau dat de taken en bevoegdheden eventueel overneemt. De derde stap is een transitieplan. Fase 1 en 2 moeten afgerond zijn tegen eind juni 2015, de effectieve overdracht wil men rond hebben op 1 januari 2017. De werkingsmiddelen, het personeel, het patrimonium en de rechten en verplichtingen volgen de overdracht van de bevoegdheid. Personeelsleden van wie de taken worden overgeheveld, behouden hun job en moeten niet per definitie in Brussel gaan werken. De halvering van het aantal provincieraadsleden en gedeputeerden komt er bij de eerstvolgende algemene verkiezing van de provincieraden in 2018. Ze zal rekening houden met het inwonersaantal van de provincies. Het optreden als inrichtende macht van onderwijsinstellingen valt niet onder de afslankingsoperatie. Ook blijven de Provincies bevoegd voor toerisme en de domeinen. In 2016 komt er een oefening voor de integratie van de provinciale opcentiemen op de onroerende voorheffing in de Vlaamse basisheffing.
De halvering van het aantal provincieraadsleden en gedeputeerden komt er bij de verkiezing van de provincieraden in 2018.
bestuur jaaroverzicht 2014
9
Staatsieportret voor erevoorzitter Jean de Bethune
Provincieraadsleden: van geridderd tot nieuw
In januari onthulde de voorzitter van de provincieraad, Eliane
In januari reikte de voorzitter van de provincieraad aan acht
Spincemaille, het staatsieportret van erevoorzitter Jean de
(gewezen) provincieraadsleden een eervolle onderscheiding uit
Bethune.
in de Nationale Orden. Jean-Marie Bogaert, Gunter Pertry, Didier
Jean de Bethune is sinds december 2012 gedeputeerde voor
Vandeputte kregen de titel ‘Officier in de Leopoldsorde’. Yolande
economie en streekontwikkeling, externe relaties en Noord-
Dhondt, Johan Kerckhof, Lies Laridon, Luc Vande Caveye en Peter
Zuidbeleid en gelijkekansenbeleid. Hij zat de West-Vlaamse
Roose kregen de titel ‘Ridder in de Leopoldsorde’.
provincieraad voor van 31 januari 2002 tot en met 3 december 2012.
Gunter Pertry, Lies Laridon en Peter Roose zijn nog als
Op voorstel van Jean de Bethune zelf werd Bea Van Dorpe uit
provincieraadslid actief.
Marke gecontacteerd voor het schilderen van het staatsieportret.
Op donderdag 26 juni 2014 legde Annie Vandenbussche (°1958) uit
Eindbestemming voor het portret is de historische
Knokke-Heist de eed af als kersvers provincieraadslid voor CD&V.
portrettengalerij in het Provinciaal Hof.
Zij volgde Franky Demon op, die verkozen werd in het federaal parlement.
10
Afscheid van eregouverneur Olivier Vanneste
Gouverneur Decaluwé ‘ontvanger van cultureel erfgoed onder water’
Op 17 september overleed in Brugge eregouverneur prof. dr.
De provinciegouverneur van West-Vlaanderen, Carl Decaluwé,
em. Olivier Baron Vanneste. Hij werd 84 jaar. Vanneste was van
kreeg er begin juni een taak bij: ‘ontvanger van cultureel erfgoed
1979 tot en 1997 gouverneur van de provincie West-Vlaanderen,
onder water’. Dit na goedkeuring van de nieuwe ‘wrakkenwet’ in
in totaal bijna 18 jaar. Hij was mee inspirator en motor achter de
april 2014.
economische ontwikkeling in West-Vlaanderen en bracht als
Vondsten met een mogelijke culturele en/of historische
gouverneur verder structuur in de West-Vlaamse economie.
waarde uit de Noordzee moet je nu verplicht melden aan
Hij kwam vooral in beeld in maart 1987 bij de ramp met de
de provinciegouverneur, via de website of via mail. Maar de
veerboot ‘Herald of Free Enterprise’, toen hij de hulpverlening
gouverneur is meer dan meldpunt: hij registreert ook de vondsten
coördineerde.
en adviseert de minister van de Noordzee of de vondst al dan niet
De uitvaartplechtigheid vond plaats op woensdag 24 september in
als cultureel erfgoed onder water kan worden beschouwd.
de Sint-Salvatorskathedraal in Brugge.
www.vondsteninzee.be
bestuur jaaroverzicht 2014
11
12
de cijfers
Kansarmoedeatlas toont een globale toename van de kansarmoede West-Vlaanderen telt momenteel 86 kansarme buurten, verspreid over 21 gemeenten. Dat bleek uit cijfers uit de ‘kansarmoedeatlas: editie 2014’. De Provincie maakte deze atlas op aan de hand van een onderzoek uit 2013. De kansarmoedeatlas biedt onder meer zicht op welke de kansarmoedebuurten zijn in West-Vlaanderen, wat daar de bewonerskenmerken zijn en hoe de buurten evolueren. De gegevens maken een zeer gerichte inzet mogelijk. Het werkinstrument is dan ook zeer gegeerd bij lokale besturen en welzijnsorganisaties. De resultaten tonen dat in totaal 60.627 gezinnen of 114.679 inwoners in een kansarme buurt wonen, of 12% van de West-Vlaamse gezinnen en 9,74% van de West-Vlamingen. Verder blijkt dat gemiddeld één op drie gemeenten minstens één kansarme buurt heeft. Bij de kustgemeenten is dit minstens één per kustgemeente. Brugge, Roeselare en Kortrijk hebben meerdere kansarme buurten. Ook in het zuiden van de provincie is er een concentratie van kansarme buurten in de omgeving van Izegem, Wervik en Menen. In de Westhoek bevinden de meeste kansarme buurten zich in Ieper en Poperinge. Globaal toont de atlas dat de kansarmoede toenam ten opzichte van 2010 en dat het aantal kansarme buurten licht steeg. Ongeveer 30% van deze buurten zijn nieuw in de atlas. Uit een vergelijking tussen de cijfers van 2010 en 2013 blijkt ook dat in de meeste buurten de situatie verslechterd is. www.west-vlaanderen.be/kansarmoedeatlas
12% van de West-Vlaamse gezinnen woont in één van de 86 kansarme buurten.
de cijfers jaaroverzicht 2014
13
14
Provinciedomein LippensgoedBulskampveld telt gemiddeld 580 bezoekers per dag Per dag bezoeken gemiddeld 580 mensen provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld in Beernem. Op topdagen in de herfstperiode zijn dat er zelfs tot 3.200. Op jaarbasis staat de teller op 207.000 bezoekers. Het domein haalt een tevredenheidsscore van 4,2 op 5. Provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld vormt hiermee een zeer belangrijke aantrekkingspool binnen het nog verder te ontwikkelen Landschapspark Bulskampveld. Bezoekers komen vooral wandelen, iets nuttigen in de cafetaria, om de kinderen te laten ravotten of voor een bezoek aan de kruidentuin of speeltuin. De gemiddelde tevredenheidsscore van 4,2 op 5 wordt mee bepaald door een aantal troeven: de kwaliteit van de wandelmogelijkheden met bos en velden, de rust, de parkeervoorzieningen en ook de netheid. Als belangrijkste verbeterpunten zien bezoekers de picknickmogelijkheden, de sanitaire voorzieningen en de eetvoorzieningen. 82% van de bezoekers komt uit West-Vlaanderen zelf. 65% woont binnen een straal van 20 km van het domein en 58% komt met kinderen. De helft van de bezoekers trekt op regelmatige basis naar het domein, dit is meer dan vier keer per jaar. Een gemiddeld bezoek duurt 3 uur. Bezoekers spenderen gemiddeld 4,7 euro in het domein, vooral in de cafetaria. In totaal, binnen en buiten het domein, genereren domeinbezoekers een omzet van 0,7 miljoen euro voor de regio. De gegevens blijken uit een onderzoek van Westtoer in opdracht van de Provincie. Eerder voerde Westtoer een gelijkaardig onderzoek voor provinciedomein De Palingbeek in Ieper. Dit domein haalde vorig jaar 246.000 bezoekers op jaarbasis. www.west-vlaanderen.be/bulskampveld
de cijfers jaaroverzicht 2014
15
Aantal WO I-bezoekers in de Westhoek neemt fors toe en hun tevredenheid is groot Met de herdenkingsjaren 2014-2018 in het vooruitzicht voerde Westtoer in 2013 een eerste onderzoek naar de WO I-bezoekers in de Westhoek. De streek bleek dan goed voor 415.500 WO I-bezoekers, of 16% meer dan in 2012. Ook in 2014 werden de cijfers gemonitord. De Westhoek bleek dan goed voor 789.500 bezoekers, of al 90% meer dan in 2013. Het aantal binnenlandse bezoekers verdubbelde in 2014 ruim tot 421.300. Naast een forse toename van dagtoeristen bij de Belgen verdubbelde ook hun aantal overnachtingen. In 2014 groeide het aantal buitenlandse bezoekers dan weer met 52%, tot 353.200. Goed voor bijna de helft van de bezoeken en 68% van de overnachtingen in de Westhoek. Alle bezoekers blijken bijzonder tevreden over hun bezoek aan de Westhoek, ondanks de hogere bezoekersvolumes. Buitenlanders zijn zelfs nog meer uitgesproken tevreden. De vergelijking van de resultaten uit 2014 met die uit 2013 laat toe de impact van de herdenkingsinspanningen in ‘14 (en ‘15) te meten en te monitoren. De gegevens moeten bijdragen tot een gedegen visitor management tijdens de herdenkingsjaren. www.toerismewesthoek.be
16
Kerncijfers Toerisme West-Vlaanderen De brochure ‘Kerncijfers Toerisme West-Vlaanderen’ bevat heel wat cijfers over toerisme en recreatie in West-Vlaanderen in 2013. Toerisme blijft een belangrijke sector voor onze provincie. In 2013 telt onze provincie 625.000 bedden voor toeristen, samen goed voor ongeveer 6,7 miljoen overnachtende toeristen. 5 miljoen van hen verblijft 1 of meerdere nachten aan de Kust. Het totale aantal overnachtingen in West-Vlaanderen bedraagt 31,9 miljoen. Het aantal dagtoeristen voor 2013 schatte Westtoer op bijna 25 miljoen (17 miljoen aan de Kust). In totaal spendeerden ze 3,3 miljard euro, direct en indirect goed voor nagenoeg 50.000 banen. www.westtoer.be
de cijfers jaaroverzicht 2014
17
18
welkom
Het Zilte Westen - op zoek naar het DNA van West-Vlaanderen In december stelden de Provincie West-Vlaanderen en uitgeverij Hannibal een nieuw boek voor: ‘Het Zilte Westen – op zoek naar het DNA van West-Vlaanderen’. Voor alle West-Vlamingen is dit de ultieme ode aan de West-Vlaamse identiteit, met tekeningen, cartoons, gedichten en heel wat liedjes die de ziel van WestVlaanderen bezingen. Dialect doorspekt de publicatie. Ze omvat onder meer een historische schets en tekstbijdragen over het dialect (D), no-nonsense (N) en arbeid (A) in West-Vlaanderen. Maar ook een culinaire rondreis, portretten van bekende en minder bekende gouwgenoten of de mooiste provincieplekjes. De al dan niet literaire bijdragen en columns komen van tal van schrijvers met minstens één ‘gen’ gemeenschappelijk: West-Vlaamse roots. (Soms uitgeweken) West-Vlamingen die bijdragen leverden: Anne Provoost, Marijke Pinoy, Karl Vannieuwkerke, Wannes Cappelle, Annelien Coorevits, Kurt Van Eeghem, Carl Devos en vele anderen. Wim Opbroucks originele pop-uptekening werd in de cover verwerkt. Onder meer Jelle Vermeersch, Nyk Dekeyser, Thomas Sweertvaegher, Harry Gruyaert, Carl Dekeyzer, Herman Selleslags, Marc Lagrange, Michiel Hendryckx, Danny Willems en Stephan Vanfleteren maakten foto’s voor de publicatie. Ook van de overleden Magnum-fotografen Henri-Cartier Bresson, David Seymour en Bruno Barbey werden beelden opgenomen, evenals uit archieven uit binnen- en buitenland. Stijn Vanderhaeghe is auteur. www.west-vlaanderen.be/webshop
Voor alle West-Vlamingen is dit de ultieme ode aan de West-Vlaamse identiteit.
welkom jaaroverzicht 2014
19
In de lente was Xi Jinping, President van de Volksrepubliek China, op staatsbezoek. Hij bezocht ook het Provinciaal Hof.
Warm welkom voor nieuwe inwoners De deputatie heette in november in het Provinciaal Hof in Brugge nieuwe inwoners van harte welkom in de provincie West-Vlaanderen. Het was al de tweede keer dat een dergelijk ontmoetingsmoment plaatsvond. 240 nieuwe inwoners schreven zich voor het evenement in. Bij dit welkomstproject werden nieuwe inwoners van overal in West-Vlaanderen uitgenodigd. Na de verwelkoming door de gouverneur lichtten de gedeputeerden hun ambities toe voor deze legislatuur. Daarbij gaven ze toelichting bij concrete projecten, zoals de plannen voor het natuurpark Zwin of de herdenking van WO I. Ook een rondleiding met gids aan de tentoonstelling ‘Oorlog in beeld. Brugge in oorlog’ in de vlakbij gelegen stadshallen stond op het programma. Afsluitend kregen de genodigden een welkomstpakket.
22
Eerste ‘preus lik fjirtig’-gemeenten Begin mei stelde de Provincie zes ‘preus lik fjirtig’-pilootgemeenten voor: Blankenberge, Harelbeke, Ieper, Izegem, Oostkamp en Ruiselede. De betrokken gemeentebesturen gingen akkoord om als eersten het West-Vlaamse gevoel te ondersteunen en mee uit te dragen in hun communicatie op websites, nieuwsbrieven, events, eigen infrastructuur enz. Samen met de Provincie deden de zes gemeenten ook een oproep naar de 58 andere gemeentebesturen om dit voorbeeld te volgen. Het ambassadeurschap door gemeenten kadert in de regiomarketingcampagne van de Provincie West-Vlaanderen. Met de campagne ‘preus lik fjirtig’, die de gemeenten mee uitdragen, wil de Provincie het West-Vlaamse gevoel nog verder versterken. Al sinds 2003 doet de Provincie aan regiomarketing. Daarin staan de troeven van de regio centraal, samen met de trots en fierheid van de West-Vlaming. Onder de noemer ‘Iedereen West-Vlaams’ maakt de Provincie sinds 2012 verder werk van spraakmakende campagnes die ook buiten West-Vlaanderen weerklank krijgen. www.iedereenwestvlaams.be
welkom jaaroverzicht 2014
23
24
100 jaar groote oorlog
GoneWest herdenkt WO I In 2014 ging GoneWest van start, het culturele evenementenprogramma van de Provincie West-Vlaanderen dat de Groote Oorlog herdenkt. In totaal vinden in de periode 2014 tot en met 2018 vijf GoneWest-edities plaats. Telkens zetten ze theater, dans, muziek, literatuur en beeldende kunst centraal. De vijf herdenkingsperiodes worden gekoppeld aan een spraakmakend historisch moment: de onderwaterzetting, de eerste gasaanvallen, de hel van Passendale enz. De Provincie ontwikkelt elke GoneWest-editie rond terugkerende formats: De Namenlijst, ComingWorldRememberMe (CWRM), Lichtfront, Stemmen en Plekken, en Grondtonen. Het totaalbudget voor rechtstreekse opdrachten in samenwerking met topartiesten en cultuurhuizen bedroeg voor de editie 2014 4.200.000 euro. Een deel hiervan kwam uit subsidies. GoneWest liet ook ruimte voor lokale initiatieven: via een subsidiereglement werden ook goedgekeurde projectvoorstellen geprogrammeerd. Het reglement moet een belangrijke impuls geven aan de ontwikkeling van culturele projecten en evenementen naar aanleiding van de honderdjarige herdenking van de Eerste Wereldoorlog in West-Vlaanderen in 2014-2018. www.gonewest.be
GoneWest komt van de oude Engelse uitdrukking ‘to go west’. Die betekent zoveel als sterven, het ten westen gaan van de doden, met de ondergaande zon mee.
100 jaar groote oorlog jaaroverzicht 2014
25
26
Het Lichtfront brengt 10.000 vrijwilligers samen Op vrijdag 17 oktober stond het Lichtfront op het programma, het groot participatief openingsevenement van het WO I-herdenkingsproject GoneWest. In totaal waren hiervoor maar liefst 10.000 mensen nodig: 8400 fakkeldragers, maar ook zoneverantwoordelijken, baliemedewerkers, stewards enz. Maanden van intensieve voorbereiding gingen vooraf. Uiteindelijke doel van het project: de historische frontlijn van eind 1914 in de Westhoek laten oplichten door een mensenketting van fakkeldragers, over een afstand van 84 km. 3 maanden voor het uiteindelijke evenement hield de Provincie een repetitie in Nieuwpoort (Sint-Joris) met 200 fakkeldragers en een 50-tal medewerkers. Medio september, ongeveer een maand voor het uiteindelijke Lichtfront, was het contingent fakkeldragers volledig ingevuld. Het Lichtfront verliep zeer sereen. De vele reacties die de Provincie kreeg, ook op sociale media, waren lovend. Apotheose was de bijdrage van kroonprinses Elisabeth: een mooie boodschap voor de jeugd en de vrede in de drie landstalen. De Provincie bedankte ook de duizenden fakkeldragers en vrijwilligers in de mensenketting. Die liep van het strand in Nieuwpoort tot ‘The Memorial to the Missing’ in Ploegsteert. Er waren ook artistieke vuurinstallaties. Op het Albert I-monument in Nieuwpoort, de IJzertoren in Diksmuide en het Belfort in Ieper werden de namen geprojecteerd van de 600.000 slachtoffers van WO I in ons land. Heel wat politici en binnen- en buitenlandse gasten namen deel. De Minister-Presidenten waren bij de start in Nieuwpoort, het Koningspaar in Ploegsteert. In totaal namen 21 verschillende nationaliteiten aan het evenement deel. Het kwam in België live op tv. www.gonewest.be
100 jaar groote oorlog jaaroverzicht 2014
27
Een mensenketting van fakkeldragers laat de historische frontlijn van eind 1914 in de Westhoek oplichten over een afstand van 84 km.
Einstürzende Neubauten lokte bezoekers uit bijna 30 verschillende landen. Een wel heel bijzonder concert met alleen maar lovende commentaren.
Arno sluit Lichtfront af in Nieuwpoort.
Tijdens zijn concert ‘De Kerstbestanden’ in Mesen bracht John Cale integraal zijn meesterwerk ‘Paris 1919’.
Gedeputeerden en Britse jongeren maken CWRM-beeldjes In maart vond in Ieper de eerste workshop ‘ComingWorldRememberMe’ (CWRM) in West-Vlaanderen plaats. Gedeputeerden Guido Decorte en Myriam Vanlerberghe vervaardigden samen met 30 Britse jongeren de eerste 32 kleibeeldjes. CWRM is het beeldende-kunstproject binnen GoneWest. Tijdens de vijf herdenkingsjaren maken bezoekers aan workshops en belevingsateliers in totaal 600.000 beelden uit klei. Elk beeldje staat voor één van de slachtoffers in België van WO I. In 2018 moeten de beelden een land-artinstallatie vormen van 3 hectare op provinciedomein De Palingbeek in Ieper, in het niemandsland van de frontzone. De CWRM-workshop werd ook vast onderdeel in een Brits scholieren-reisprogramma met cofinanciering door de regering Cameron voor secundaire staatsscholen. Vanaf september 2014 en tot begin 2018 maken zo wekelijks groepen Britse jongeren beeldjes in Kazemat 5 in Ieper. In totaal bezoeken 9.000 Britse ambassadeurs de voormalige frontzone. ComingWorldRememberMe is een project van de vzw Kunst en Stichting Combat vzw. Onder andere Jan Moeyaert en kunstenaar Koen Vanmechelen werken mee. www.comingworldrememberme.be
32
ComingWorldRememberMe steunt kinderen in oorlogssituaties De Provincie en de andere partners binnen ComingWorldRememberMe (CWRM) kozen ervoor om goede doelen te koppelen aan het unieke beeldenproject van GoneWest. Projecten in Oost-Congo en Noord-Oeganda en het project ‘Future of Hope’ in Zimbabwe krijgen zo ondersteuning. Deelnemen aan een belevingsatelier van CWRM en peter of meter worden van een beeldje kost 5 euro. De helft hiervan wordt gebruikt voor de productie van de uiteindelijke land-artinstallatie in De Palingbeek in Ieper. De andere helft gaat naar de goede doelen. Chido Govera helpt met haar stichting ‘The Future of Hope Foundation’ weeskinderen uit hun slachtofferrol te treden en hun eigen leven in handen te nemen. Het ‘Centre for Children in Vulnerable Situations’ (CCVS) is een samenwerkingsverband van verschillende universiteiten. Het geeft psychosociale ondersteuning aan door oorlog getroffen kinderen en hun context in Noord-Oeganda en Oost-Congo. www.centreforchildren.be www.thefutereofhope.org
100 jaar groote oorlog jaaroverzicht 2014
33
Historische WO I-sites worden heringericht Naar aanleiding van de herdenking van WO I startten in het voorjaar van 2014 de ontsluiting en aanpassingswerken van enkele sites met belangrijke historische waarde, gelegen in provinciale domeinen. Doel is de sites op te waarderen en duurzaam te bewaren voor de volgende generaties. Bij de provinciedomeinen Vierlingen en Gasthuisbossen worden de ‘Hill 60’ en de ‘Caterpillar’ aangepakt. In het provinciedomein De Palingbeek gaat het om ‘The Bluff’, op de Kemmelberg om het dubbel monument ‘Ossuaire Français en De Engel’. Vooraf werden de plannen toegelicht op een infoavond en tijdens een begeleide wandeling. Het gaat om een investering van in totaal bijna 1,7 miljoen euro. Alles gebeurt in nauw overleg met verschillende instanties. De Provincie draagt de coördinatie voor de aanpassingswerken en het grootste deel van de investering.
34
Educatief filmproject met tablet zoomt in op WO I In mei lanceerde de Provincie een educatief filmproject rond WO I met tablet voor het secundair onderwijs. Het project kreeg de naam ’14-herd18’. Via het project kunnen jongeren in de klas zelf een film maken over de herdenking van WO I. Het project scherpt de historische zin aan en werkt vakoverschrijdend. De leerlingen werken volgens de ‘digital story telling’ en maken dus kritische en creatieve keuzes. Ze analyseren historische foto’s, schrijven een scenario en maken een film met bijhorende muziek. De voorbereiding in de klas van ’14-herd18’ moet leerkrachten en leerlingen een overzicht geven van wat er over WO I aanwezig is in de Westhoek en ze enthousiast te maken om een uitstap naar de Westhoek te plannen. Scholen kunnen het educatief pakket ontlenen. Het wordt aangeboden in een erfgoedkoffer met 10 tablets. Later komt er nog een app van het project en kunnen ook andere regio’s volgen.
100 jaar groote oorlog jaaroverzicht 2014
35
Fiets- en autoroutes en een app rond WO I in de Westhoek Westtoer ontwikkelde in het kader van het Europese project Great War een gratis app: ‘Autoroutes Eerste Wereldoorlog’. De app is de ideale reisgezel langs plekken in de Westhoek die in WO I belangrijk waren. Hij bevat historische beelden, foto’s, teksten, audiofragmenten… Naast de voorgedefinieerde autoroutes is het mogelijk eigen WO I-routes samen te stellen op basis van interesses en tal van points of interest. Via overlays leg je soms de link tussen toen en nu, terwijl personages je meenemen in hun eigen WO I-verhaal. Ook handig is de offline navigatie. Met de betrokken gemeenten ontwikkelde Westtoer ook een tiental nieuwe toeristische fietsroutes in de Westhoek. Allemaal hebben ze WO I als rode draad. ‘The Legacy’ opende de reeks en werd in augustus in Zonnebeke ingereden. Daarnaast openden in 2014 de laatste 2 toeristische autoroutes 14-18 in een reeks van 6. ‘Vrij Vaderland’ start in Veurne en verkent het enige stukje onafhankelijk België dat voor een groot deel achter de IJzer ligt. ‘Niemandsland’ volgt het wisselende strijdtoneel tussen de geallieerde en de vijandelijke sector tussen Diksmuide en Langemark. www.westtoer.be
36
Mobiele app en magazine ‘Achter het front van 14-18’ Voor de herdenking van WO I ontwikkelden Toerisme Leiestreek en projectvereniging BIE met de steun van Toerisme Vlaanderen een mobiele applicatie en een magazine. Ze bevatten verhalen, getuigenissen en beeldmateriaal over WO I aan de andere kant van het front. De mobiele app laat bezoekers het (over)leven ervaren tijdens de Duitse bezetting in de Leiestreek en de BIEregio. 75 bezienswaardigheden tonen de geschiedenis van WO I en er zijn een paar thematische routes. 4 autoroutes laten je kennismaken met thema’s van toen. Het verhaal te voet ontdekken kan ook, dan kies je uit 7 wandelroutes. Je kunt ook eigen routes samenstellen. Voor groepen zijn er 2 autocarroutes voorzien. Het magazine biedt 60 bladzijden over het leven in bezet gebied: feiten, interviews, getuigenissen, archiefbeelden, kaartmateriaal, anekdotes… Ook bevat het een uitneembaar kaartje voor met de auto en wandelroutes uit de mobiele app. www.toerisme-leiestreek.be
100 jaar groote oorlog jaaroverzicht 2014
37
38
waterbeheersing
1.845 km onbevaarbare waterlopen worden provinciaal Eind maart keurde de provincieraad de overdracht van de gemeentelijke onbevaarbare waterlopen aan de Provincie goed. Door de overdracht van de 1.845 km gemeentelijke waterlopen, 10 km waterlopen van de Vlaamse overheid en enkele tientallen km nieuw ingeschreven waterlopen, is de Provincie West-Vlaanderen nu bevoegd voor 3.653 km onbevaarbare waterlopen. De Provincie werd op deze manier de grootste waterbeheerder in Vlaanderen, als het gaat om het aantal km waterlopen in eigen beheer of in beheer van de polderbesturen waarvan de Provincie de wettelijke terugbetaling voor zijn rekening neemt. Het effectieve onderhoud omvat bijvoorbeeld het maaien van de bodem- en oevervegetatie, slibruimingen en plaatselijke oeverherstelwerken. Daarnaast staat de Provincie ook in voor maatregelen en infrastructuurwerken in het kader van waterbeheersing. Doordat de Provincie nu ook de kleinere, meer vertakte waterlopen in de bovenstroomse gebieden beheert, zijn op die plaatsen kleinere maatregelen mogelijk die effect hebben op vlak van waterbeheersing in de lagergelegen gebieden. Daardoor zullen er minder grootschalige, duurdere projecten nodig zijn. Het volledig uitsluiten van grotere projecten is echter onmogelijk, mede door de klimaatverandering. Deze overdracht volgde uit de recentste interne staatshervorming. Die legde de nadruk van de provinciale bevoegdheden bij de grondgebonden taken. www.west-vlaanderen.be/waterlopen
Door de overdracht is de Provincie West-Vlaanderen nu bevoegd voor 3.653 km onbevaarbare waterlopen.
waterbeheersing jaaroverzicht 2014
39
40
Actieplan tegen wateroverlast in getroffen gemeenten Op maandag 28 en dinsdag 29 juli kregen een aantal West-Vlaamse gemeenten te kampen met wateroverlast. Op bepaalde plaatsen viel in 24 uur tijd tot 150 liter water per vierkante meter, rond 4 uur in de ochtend van 28 juli viel zelfs 70 liter op 1 uur tijd. Lichtervelde, Pittem, Ardooie en Wingene werden het zwaarst getroffen, maar ook Oostkamp, Hooglede en Roeselare kampten met overlast. Het teveel aan water kon op korte termijn onvoldoende gebufferd worden. De maatregelen uit het verleden voorkwamen erger, maar op enkele plaatsen bleken ze toch nog onvoldoende. De Provincie analyseerde in overleg met de getroffen gemeenten de situatie per gemeente en bracht de pijnpunten in kaart. Daar hoorden ook terreinonderzoeken, hydraulische studies en opmetingen bij. Midden september was het provinciebestuur klaar met de analyse en kwam ze met een actieplan voor noodsituaties. Het actieplan bevatte bijkomende investeringswerken, met gecontroleerde overstromingsgebieden in Wingene, Lichtervelde, Pittem, Hooglede-Gits, Ichtegem en Ardooie. Daarnaast bevatte het ook relatief kleinschalige acties: erosiebestrijdende maatregelen, overwelfde waterlopen terug in open profiel brengen, stuwtjes plaatsen of waterlopen verbreden... Algemeen moeten de maatregelen meer ruimte creëren voor het water en de snelheid van de afvoer van het water afremmen. De voorstellen werden met de gemeenten besproken en toegelicht op infovergaderingen en gemeenteraden. Voor de realisatie hangt de Provincie sterk af van de medewerking van de eigenaars van de gronden waarop de maatregelen moeten worden uitgevoerd.
Algemeen moeten de maatregelen meer ruimte creëren voor het water en de snelheid van de afvoer van het water afremmen.
waterbeheersing jaaroverzicht 2014
41
Vleterbeek in Poperinge krijgt bufferzone De Provincie West-Vlaanderen en de stad Poperinge openden op 10 mei het gecontroleerd overstromingsgebied op de Vleterbeek in Poperinge, met een buffercapaciteit van zowat 75.000 m³. Deze realisatie van de Provincie vormde het sluitstuk van de maatregelen die toekomstige overstromingen in Poperinge moeten vermijden. In 2007 kende Poperinge nog zeer zware wateroverlast. De bufferzone die nu werd uitgegraven is 560 meter lang en 50 meter breed. In periodes van droogte doet het overstromingsgebied ook dienst als waterspaarbekken. Bijkomende werken waren onder meer de (her)aanleg van het jaagpad en een knuppelpad boven de bufferzone. Ter hoogte van de Zuidlaan werd een zwaluwwand voorzien en kwamen er 600 nieuwe planten en 2.000 rietplanten. De volledige uitvoering kostte 1.264.000 euro, inclusief archeologisch onderzoek. Europa subsidieerde een deel, via het Interreg IV-project ‘Créséty’. Voor de uitvoering van het project kocht de Provincie ruim 4 ha extra grond aan.
42
Gecontroleerd overstromingsgebied op de Roobeek in Ardooie Op 8 juli openden de Provincie West-Vlaanderen en de gemeente Ardooie het gecontroleerd overstromingsgebied op de Roobeek in Ardooie. De aanleg van dit overstromingsgebied laat toe bij extreme weersomstandigheden tot 82.000 m³ water te bufferen. Er kwam ook een extra beschermingsdijk en een knijpconstructie, een schuif. Door de knijpconstructie kan de buffering gefaseerd verlopen. Door de schuif aan de stroomafwaartse zijde van het bekken zal bij hoogwaterstand van de beek eerst het noordelijke bekken volstromen. Door de zachte helling aan de zuidelijke oever van de beek zal de beek geleidelijk verbreden tot ze aan de aangelegde beschermingstalud komt rondom het bekken. Ook werd het gebied landschappelijk verder ingericht met een vijver, enkele heuvels en een knuppelpad. In totaal kostte de uitvoering 520.618 euro (incl. btw). De werken gingen van start in mei 2012. In het verleden kampte Ardooie in periodes van hevige neerslag meermaals met wateroverlast. Ook een deel van een als woonuitbreidingsgebied bestemd gebied kwam regelmatig onder water.
waterbeheersing jaaroverzicht 2014
43
44
kwaliteit beloond
Stoffel Vandoorne en Delfine Persoon Sportman en Sportvrouw van 2014 Op woensdag 4 maart 2015 vond in Schouwburg Kortrijk de uitreiking van de ‘West-Vlaamse Sportprijzen 2014’ plaats. De titel ‘Sportman 2014’ ging naar Stoffel Vandoorne (autosport) uit Roeselare. Elitebokser Delfine Persoon uit Gits werd ‘Sportvrouw 2014’. Er waren ook nog prijzen in zes andere categorieën. De titel ‘Sportploeg van het jaar’ was voor basketbalploeg BC Telenet Oostende. De andere laureaten waren tafeltennisser Florian Van Acker als beste ‘Sporter met een handicap’, Sandrine Tas uit de skeelersport als ‘Beloftevolle jongere’ en kitesurfer Christophe Tack als ‘Beoefenaar minder bekende sport’. Jan Vangheluwe (volleybal) ontving de trofee van ‘Sportverdienste’ voor zijn loopbaan in en rond de sport. Bernard Deschamps (wielrennen – deaflympics) viel in de prijzen omwille van zijn voorbije carrière. De kijkers van Focus/WTV en de lezers van de Krant van West-Vlaanderen vonden ‘Jelle Wallays wint ParijsTours (12 oktober)’ hét ‘Sportmoment van 2014’. De ‘West-Vlaamse Sportprijzen’ worden jaarlijks uitgereikt. De Provincie West-Vlaanderen werkt hiervoor samen met de sportredacties van Focus/WTV en de Krant van West-Vlaanderen. De jury bestond uit journalisten van diverse media, West-Vlaams gedeputeerde voor sport Carl Vereecke, vertegenwoordigers van de Provinciale Sportraad West-Vlaanderen, de West-Vlaamse Bloso-inspectiedienst en de sportdienst van de Provincie West-Vlaanderen. www.west-vlaanderen.be/sportprijzen
kwaliteit beloond jaaroverzicht 2014
45
46
Lisa Spilliaert laureaat Prijs voor Beeldende Kunst Lisa Spilliaert uit Brugge werd laureaat van de Vierjaarlijkse Prijs voor Beeldende Kunst van de Provincie West-Vlaanderen. Zij ontving hiervoor 5.000 euro en een zilveren ereplaket. In totaal dienden 203 kunstenaars een dossier in. Aan Joachim Coucke uit Waregem en Valentijn Goethals uit Gent werd nog een premie van elk 3.750 euro toegekend. Bovendien ontvingen zij ook een bronzen ereplaket. Joachim Coucke ontving in 2010 ook al een premie voor de Prijs voor Beeldende Kunst. De jury bestond uit Robert Devriendt (kunstenaar, Brugge), Kathrin Ginsberg (cbk Zeeland), Stella Lohaus (Stella Lohaus Gallery, Antwerpen) en Rolf Quaghebeur (Argos, Brussel). Van halfweg december ‘14 tot en met 15 februari ’15 was er ook een tentoonstelling met een greep uit de bekroonde werken in Be-Part, het platform voor actuele kunst van de Provincie West-Vlaanderen in Waregem. De Vierjaarlijkse Prijs voor Beeldende Kunst van de Provincie West-Vlaanderen werd in 2014 voor de vierde maal georganiseerd. De Prijs is bestemd voor alle hedendaagse plastische uitdrukkingsvormen: tekenkunst, grafiek, schilderkunst, beeldhouwkunst, fotografie, film, video, multimedia, mixed media enz. De wedstrijd is niet themagebonden maar specifiek bedoeld voor realisaties uit de jongste vier jaar. Al wie in West-Vlaanderen is geboren of gedomicilieerd kan deelnemen. www.west-vlaanderen.be/beeldendekunst
kwaliteit beloond jaaroverzicht 2014
47
Geert Six wint Prijs Letterkunde 2014 voor Dramatische Kunst
Beste ‘Bibgamer van West-Vlaanderen’ bekroond
De Prijs Letterkunde van de Provincie West-Vlaanderen was in
Begin 2014 streden in Harelbeke de beste bibgamers uit tien
2014 bestemd voor het genre Dramatische Kunst. De jury kende de
West-Vlaamse bibliotheken om de titel ‘Beste Bibgamer van West-
Prijs, goed voor 5.000 euro, toe aan Geert Six uit Kortrijk voor zijn
Vlaanderen’. Maties Laitem uit Deerlijk kaapte de hoofdprijs weg.
theaterstuk ‘Alain’.
De finalisten waren de beste gamers uit de lokale toernooien:
Een premie ging ook naar Frank Adam, Peter Terrin en Jeroen
Avelgem, Blankenberge, Bredene, Deerlijk, De Haan, Harelbeke,
Serruys, respectievelijk voor ‘België - een sprookje’, ‘Acqua
Knokke-Heist, Kuurne, Ledegem en Nieuwpoort. In drie rondes
Azzurra’ en ‘KingKong’. De jury mocht in totaal 51 werken
bewezen ze zich uiteindelijk tegen elkaar als allroundgamer.
beoordelen.
‘Start to Game in de Bib’ is een project van de Provincie en het
De Prijs Letterkunde maakt deel uit van de inspanningen van
West-Vlaams InformatieNetwerk van Openbare Bibliotheken
de Provincie om literatuur op haar grondgebied te promoten.
(WINOB). Het liet groot en klein, jong én oud via een rondreizende
De wedstrijd moet de individuele creativiteit van de schrijvers
gameroom of gameflightcase de afgelopen 4 jaar in 40
stimuleren. De Prijs 2014 was de eerste van de vierjarige cyclus
bibliotheken kennismaken met het aanbod aan consoles en
2014-2017. In 2015 is de Prijs bestemd voor Poëzie.
videogames.
www.west-vlaanderen.be/kunsten
www.winob.be
48
Jeugdkoor Rondinella wint Provinciaal Koorfestival
Prijs Muziek 2014 voor Ensemble gaat naar Diederik Glorieux
Eind november vond de finale van het Provinciaal Koorfestival
De Prijs Muziek van de Provincie West-Vlaanderen was in 2014
plaats in Brugge. Jeugdkoor Rondinella uit Knokke-Heist kwam
bestemd voor het genre Ensemble. Deze Prijs, met de eraan
als winnaar uit de bus. Voices! uit Knokke-Heist en Con Cuore uit
verbonden 5.000 euro, werd in november toegekend aan Diederik
Waregem werden tweede en derde.
Glorieux uit Kortrijk voor de verzameling van zijn ingezonden
In 2012 konden West-Vlaamse koren een dossier voor
composities.
deelname indienen. Ze stelden daarin hun werking voor. Via de
De jury is van oordeel dat de composities van Glorieux een grote
luisterfragmenten koos de jury de twaalf beste, opmerkelijkste
vakkennis en beheersing van het materiaal vertegenwoordigen.
of interessantste koren. Deze selectie verzekerde zich zo
In totaal werden er 30 dossiers ingediend, goed voor 85
van drie jaar werkingssubsidie. Aan de finale gingen ook nog
muziekstukken. De ingediende werken gingen van klassieke
auditieconcerten vooraf.
kamermuziek, hedendaagse klassieke stukken tot jazz, rock,
De Provincie West-Vlaanderen kent een lange traditie in het
samba en composities voor accordeon.
ondersteunen van West-Vlaamse amateurkoren. Voor de derde
In 2015 is de Prijs bestemd voor ‘Grote bezetting/orkest’.
maal gebeurt dit via een festivalformule.
www.west-vlaanderen.be/muziek
www.west-vlaanderen.be/koorfestival
kwaliteit beloond jaaroverzicht 2014
49
50
25 scholen ontvangen hun eerste of tweede MOS-logo Op 1 oktober vond in Roeselare het MOS-feest van ‘Milieuzorg Op School’ plaats. Op het feest werden de MOS-logo’s uitgereikt en de winnaars van de ‘Actie Diamant’ bekendgemaakt. Zo’n 200 enthousiaste ‘MOSsers’ woonden het evenement bij. Scholen die werk maken van een milieuzorgsysteem kunnen een MOS-logo verdienen. Het helpt hen om op een leuke, duurzame én pedagogisch verantwoorde manier een eigen milieuzorgsysteem uit te bouwen. Scholen die in het project stappen worden stap voor stap voor hun milieu-inspanningen beloond met het driedelige MOS-logo. Voor het schooljaar 2013-2014 kregen 18 basisscholen en 7 secundaire scholen uit de provincie hun eerste of tweede MOS-logo. De provinciale MOS-begeleiders staan scholen met raad en daad bij en ondersteunen hen bij de uitbouw van MOS op hun school. Ze organiseren ook vormings- en netwerkmomenten. In november stelde MOS dan een nieuwe aanpak en nieuwe huisstijl voor. Voortaan moedigt MOS scholen aan om rond actuele duurzaamheidsthema’s te werken als klimaat, voeding, techniek of biodiversiteit. MOS wil samen jongeren stimuleren tot duurzaam denken en doen. www.west-vlaanderen.be/mos
Voortaan moedigt MOS scholen aan om rond actuele duurzaamheidsthema’s te werken als klimaat, voeding, techniek of biodiversiteit.
kwaliteit beloond jaaroverzicht 2014
51
Vier projecten krijgen award ‘Duurzaam kustproject’ Op het Kustforum reikten de Provincie en de partners van ‘De Kust kijkt verder’ weer de awards ‘Duurzaam kustproject’ uit. Van de 10 ingediende projecten, behaalden er vier een award. Bekroonde projecten zijn de Groene Halte en Wandeling de ‘Zwinduinen en -polders’ in Knokke-Heist, de herinrichting van het Sint-Donaaspark in Zeebrugge, de renovatie van de zone oude spuisluis in Blankenberge, en het Zeeheldenplein in Oostende. Het project ‘Het Duinenhuis’ (Koksijde) kreeg de vermelding ‘beloftevol project’. De awards belonen projecten die duurzaam kustbeheer hoog in het vaandel dragen, oog hebben voor de toekomst en uitmunten door vindingrijkheid en duurzaamheid. De winnende projecten kunnen als inspiratie dienen voor wie extra kennis over het duurzaam beheer aan de kust wil opdoen. In 2016 worden de volgende awards uitgereikt. www.dekustkijktverder.be
52
Recordaantal bedrijven ontvangt het jaarcertificaat Charter Duurzaam Ondernemen Tijdens een academische zitting in juni ontvingen 57 bedrijven en organisaties het jaarcertificaat 2014 van het West-Vlaams Charter Duurzaam Ondernemen. Dit bekroont bedrijven en organisaties voor inspanningen en realisaties op vlak van duurzaam ondernemen. Bij de 57 laureaten zijn er ook 40 bedrijven die al enkele malen het jaarcertificaat van het Charter ontvingen. Zij tonen aan dat duurzaam ondernemen een verhaal is van continue verbetering en langetermijnvisie. Daarbij wordt een draagvlak gecreëerd voor maatschappelijk verantwoord ondernemen, zowel binnen als buiten deze bedrijven. Ook voor 2015 zijn de verwachtingen hooggespannen: in maart 2014 ondertekenden acht nieuwe bedrijven een engagementsverklaring. Sinds het ontstaan van het West-Vlaams Charter werd het al door meer dan 200 bedrijven ondertekend. Met de start van de 22ste jaarcyclus ziet het Charter de toekomst dan ook positief én duurzaam tegemoet. De POM West-Vlaanderen is een van de initiatiefnemers voor het Charter. Het Charter werd ontwikkeld in samenspraak met de bedrijven en de Provincie ondersteunt het. www.charterduurzaamondernemen.be
kwaliteit beloond jaaroverzicht 2014
53
54
campagnes
‘De testkaravaan komt er aan!’ goed voor 460.000 duurzame kilometers In 2014 namen 19 West-Vlaamse bedrijven deel aan de woon-werkcampagne van de Provincie WestVlaanderen ‘De testkaravaan komt er aan!’. Telkens in periodes van 3 weken testten werknemers van deze bedrijven gewone fietsen uit, maar ook elektrische, bakfietsen, vouwfietsen enz. Samengeteld legden de 1.226 deelnemers zo 460.000 duurzame kilometers af, een besparing van 61 ton CO2. Met de campagne stimuleerde de Provincie de werknemers om het woon-werktraject niet met de auto maar duurzaam af te leggen. Uitgangspunt is het ‘test het uit’-principe. Per deelnemend bedrijf stelde de Provincie gratis 95 duurzame vervoermiddelen ter beschikking. Ook bus- en treinpassen, Blue Bikes en carpoolmogelijkheden zaten in het aanbod. Het vervoersmiddel kon op maat worden gekozen en wie dat wilde kon de uitgeteste fiets achteraf tegen verminderd tarief aankopen. Ook wie al duurzaam naar het werk kwam en geen vervoermiddel uittestte, kon zich registreren en maakte kans op een duurzame prijs. De testvoertuigen oogstten een tevredenheidsscore van 81%. 72% van de ontleende voertuigen waren e-fietsen, 58% van de deelnemers wil zijn gekozen vervoermiddel blijven gebruiken voor zijn woon-werkverkeer. De testkaravaan kreeg op het fietscongres in Brugge de hoogste projectscore en bij de Business Mobility Awards van VOKA, VSV en Mobimix werd het tweede. De Provincie West-Vlaanderen is de eerste organisatie die een dergelijke woon-werkcampagne aan bedrijven aanbiedt. Tal van grote en kleinere bedrijven participeerden: CNH Industrial Belgium, Roularta, Barco, ’t Veer … In 2015 doet de testkaravaan 19 bedrijven aan, met in totaal 12.000 werknemers. www.testkaravaan.be
campagnes jaaroverzicht 2014
55
Meer natuur in en rond West-Vlaamse scholen
Filmpje helpt de Reuzenberenklauw te bestrijden
In april keurde de provincieraad het verlengen van het
De Reuzenberenklauw woekert vooral in bermen en langs
reglement ‘Natuur op school’ goed. Dit subsidieert scholen
waterlopen en wordt tot 5 meter hoog. Wie met het sap van de
die natuurprojecten opzetten die meer natuur op de schoolsite
plant in aanraking komt, kan brandwonden krijgen die moeilijk
integreren.
genezen. Bovendien verdringt de plant inheemse planten. De
De scholen kunnen per project tot 85% van de kosten via subsidie
Provincie helpt daarom de Reuzenberenklauw aanpakken.
verkrijgen, met een maximum van 5.000 euro. Zowel basisscholen,
Er is nog geen wettelijke bestrijdingsplicht en op private terreinen
secundaire als hogere scholen in West-Vlaanderen komen in aan-
kan het provinciebestuur niet zomaar zelf optreden. Eigenaars
merking. Voorwaarde: het project moet ook educatief in de klas- of
die deze soort in hun weiland of tuin staan hebben kregen
schoolwerking geïntegreerd worden.
daarom een brief met folder en verwijzing naar de website en het
In de periode 2006-2013 subsidieerde de Provincie al 108 scholen
demonstratiefilmpje op het YouTube-kanaal van de Provincie. Het
voor projecten die de biodiversiteit op en/of rond de schoolsite
moet hen helpen om toch (het gevaar van) de Reuzenberenklauw
verruimden en dit ook educatief ondersteunden. Een belangrijke
te herkennen en te bestrijden.
wijziging is nu ook de link met ‘Milieuzorg Op School’ (MOS).
www.west-vlaanderen.be/reuzenberenklauw
www.west-vlaanderen.be/nos
56
55.000 luizenkammen helpen de nat-kam-methode promoten
Boekbaby’s
Aan het begin van het nieuwe schooljaar riep de Provincie
De Provincie West-Vlaanderen stimuleert de West-Vlaamse
de West-Vlaamse scholen op om weer aandacht te hebben
gemeenten om in te stappen in het project ‘Boekbaby’s’ van
voor de bestrijding van luizen. Ze verdeelde daarvoor 55.000
Stichting Lezen.
luizenkammen aan alle West-Vlaamse kleuter- en basisscholen en
Bij ‘Boekbaby’s’ schenken gemeenten aan jonge gezinnen op twee
secundaire scholen met een eerste graad. De scholen kregen ook
momenten boeken. Als ouders met hun baby van 6 maanden naar
folders, affiches, stickers en een syllabus voor leerkrachten.
een consultatiebureau van ‘Kind en Gezin’ gaan, ontvangen ze het
Via de nat-kam-methode, met de luizenkam, kunnen leerkrachten
‘babypakket’. Als de peuter vijftien maanden is, krijgen ze een
en ouders op de meest efficiënte manier luizen opsporen.
uitnodiging om het ‘peuterpakket’ in de bibliotheek op te halen.
De verdeling van de kammen paste in het project ‘iedereen
Elk pakket bevat 2 boeken en een brochure over (voor)lezen.
KAMpioen’. Dit sensibiliseert ouders en leerkrachten rond het
Het provinciebestuur toonde zich bereid om de financiering van die
voorkomen en bestrijden van luizen.
eerste pakketten, de ‘babypakketten’ op zich te nemen voor West-
Voor de aankoop en de verdeling van de kammen en het drukwerk
Vlaamse gemeenten die instappen. Ondertussen zijn dit er al meer
maakte de Provincie 25.000 euro vrij.
dan 25. De Provincie voorzag hiervoor 75.000 euro op jaarbasis.
www.west-vlaanderen.be/iedereenkampioen
www.boekbabys.be
campagnes jaaroverzicht 2014
57
58
‘Oe ist’ doet beter praten met en luisteren naar elkaar ‘Oe ist?’: de vraag is een gewoonte. ‘Goed!’: het antwoord is dat meestal ook. Via de ‘Oe ist’-campagne zette de Provincie vanaf juni in overleg met diverse partners mensen aan om op een betere manier met elkaar te praten en naar elkaar te luisteren. Tegelijk wilde deze campagne taboes rond bepaalde onderwerpen helpen doorbreken. Een radiospot en internetfilmpjes stimuleerden de West-Vlamingen anders te communiceren en de campagnewebsite te bezoeken. Voor de vele mensen die niet goed in hun vel zitten, is praten de eerste grote stap. Online werden tips opgenomen hoe mensen beter naar elkaar kunnen luisteren. De ‘praters’ (of ‘niet-praters’) vonden er dan weer de contactgegevens van organisaties voor professionele hulp. Want wie echt diep zit, blijft natuurlijk aangewezen op professionele hulp. ‘Oe ist’ bood hier een wegwijzer. De campagne ontstond omdat verschillende studies aantonen dat Vlaanderen in West-Europa één van de koplopers is op vlak van suïcide. De cijfers voor Vlaanderen liggen zelfs dubbel zo hoog als voor Nederland en zijn anderhalf keer het Europees gemiddelde. In Vlaanderen zelf blijkt West-Vlaanderen in de periode 20042009 ook de trieste koploper qua suïcides. In het najaar hielden ‘Oe ist’-medewerkers pop-upacties in de West-Vlaamse stations en op kerstmarkten in de provincie. In het ‘Oe ist’-salon vroegen ze treinreizigers en bezoekers hoe het écht met hen ging. Ze deelden er ook gadgets uit met een verwijzing naar de website of met contactgegevens voor professionele hulp. www.oeist.be
De campagne ontstond omdat verschillende studies aantonen dat Vlaanderen in West-Europa één van de koplopers is op vlak van suïcide.
campagnes jaaroverzicht 2014
59
27.724 gezinnen schrijven in voor de groepsaankoop groene energie Naast de 27.724 gezinnen die vrijblijvend inschreven voor deze vierde groepsaankoop groene elektriciteit en gas van de Provincie West-Vlaanderen, schreven ook 1.285 bedrijven in voor de afzonderlijke groepsaankoop voor bedrijven. Dit betekende een totaal van 29.009 inschrijvingen. Van 1 december ‘14 tot en met 9 februari ‘15 konden particulieren zich gratis en vrijblijvend registreren. Daarna vond de online-veiling plaats. Door via een openbare veiling een groot volume gezamenlijk aan te kopen kon weer een gunstiger prijs worden bedongen dan bij een individuele overstap. Bij de particulieren lag de laagste prijs voor de combinatie groene elektriciteit/gas maar liefst 25,6% onder de marktprijs op dat moment (berekend t.o.v. een gewogen gemiddelde prijs voor een vergelijkbaar aanbod). Voor groene elektriciteit lag het beste bod ook nog 17,5% onder de marktprijs. Bij de vorige groepsaankoop maakten 15.862 gezinnen van het aanbod van de winnende energieleveranciers gebruik om effectief over te stappen. Zij bespaarden gemiddeld 149 euro. 100% groene stroom is ook beter voor het milieu. www.samengaanwegroener.be
60
Jeugdverenigingen krijgen 20.000 ‘zontastische vakantie’-pakketten Aan het begin van de zomervakantie stelde de Provincie West-Vlaanderen haar ‘zontastische vakantie’pakketten voor. Monitoren van jeugdkampen, jeugdverenigingen, jeugdverblijfcentra aan de kust en speelpleinwerkingen in West-Vlaanderen konden deze petjes en zonnecrème gratis aanvragen. In totaal werden zo’n 20.000 pakketten verdeeld. Voor het initiatief trok de Provincie 75.000 euro uit. Op deze manier stimuleerde ze de monitoren om aandacht te schenken aan de bescherming tegen de zon en zonnebrand, zowel voor zichzelf als voor de kinderen die zij begeleidden. Zonnebrand levert niet alleen tijdelijke pijn op, het kan ook de huidcellen beschadigen. De kans op ontwikkeling van huidkanker/melanoom is zelfs nauw verbonden met het aantal keren dat iemand tijdens de kinderjaren zonnebrand opliep. Via de website konden monitoren ook bijkomend materiaal ontlenen, zoals een promostand om op een centrale ‘smeerplek’ te plaatsen of een spellenwaaier en spelkoffer rond het thema ‘veilig zonnen’. www.west-vlaanderen.be/zonnen
campagnes jaaroverzicht 2014
61
62
‘Ticket naar de zee’ en ‘AccesSEAble’ maken de kust toegankelijker Westkans vzw, het West-Vlaams Bureau voor Gelijke Kansen en Toegankelijkheid, streeft naar een toegankelijke West-Vlaamse kust. Zo werkte Westkans in 2014 twee projecten uit: ‘AccesSEAble’ en ‘Ticket naar de zee’. ‘AccesSEAble’ is een app voor verschillende types smartphones en tablets. Hij bundelt info over de beter toegankelijke restaurants en cafés aan de kust, in totaal 95 zaken. De applicatie is raadpleegbaar in het Nederlands, Frans en Engels en heeft verschillende zoekfuncties. Het is mogelijk een persoonlijk profiel met specifieke toegankelijkheidsvoorwaarden in te geven en daarop te selecteren. De app biedt ook gedetailleerde info over inkom, zaal en toilet, samen met een foto van de toegang en het sanitair. ‘AccesSEAble’ is de laatste realisatie van de vzw Westkans binnen het project ‘De Kust: zichtbare toegankelijkheid’ van het impulsprogramma Kust van Toerisme Vlaanderen. In het project streeft Westkans naar een duidelijke verspreiding van toegankelijkheidsinfo, zowel voor gebruikers als doorverwijzers. Binnen ‘Ticket naar de zee’ screende Westkans vzw in alle kustgemeentes de routes van het station of de tramhalte tot aan het strand op vlak van toegankelijkheid. De screening resulteerde in een verzameling van acht verschillende routekaarten met toegankelijke trajecten voor zeven kustgemeentes. Het gaat om routekaarten voor Koksijde, Nieuwpoort, Middelkerke, Bredene en Blankenberge en twee verschillende voor Oostende. Knokke-Heist volgt nog. De bevindingen uit het project werden geïntegreerd in de ‘Kustanalyse’ van Westkans vzw. De verschillende gemeentebesturen en De Lijn ontvingen ook aanbevelingen. www.westkans.be/accesseable www.westkans.be/ticketnaarzee
campagnes jaaroverzicht 2014
63
64
samenwerking
Overeenkomst rond beheer Damse Vaart Halfweg mei keurde eerst de raad van bestuur van Waterwegen en Zeekanaal nv (W&Z) de overeenkomst goed die voortaan het beheer van de Damse Vaart regelt. Eind juni volgde de provincieraad dit voorbeeld. De nieuwe afspraken doen de instanties inzetten op de beheerstaken die het best aansluiten bij hun expertise en doelstellingen. Maximale complementariteit en samenwerking is het streefdoel. Dankzij de overeenkomst kan het provinciebestuur zich blijven inzetten voor het behoud en de ontwikkeling van de recreatieve, toeristische, landschappelijke en ecologische waarde van de Damse Vaart. Een groot deel van het recreatieve gebruik gebeurt op en langs de linkeroever (gezien vanuit Brugge naar Sluis). De Provincie behoudt dan ook het beheer van de volledige linkeroever: het jaagpad, de bermen, de bomen, de vissteigers, de langsgrachten enz. De dijken van de Damse Vaart hebben dan weer een belangrijke waterkerende functie. Het water van de vaart is ook van cruciaal belang voor de bevloeiing van de omliggende landbouwgronden. Deze thema’s sluiten in sterke mate aan bij de doelstellingen en expertise van W&Z. Ze bevinden zich voornamelijk op het wateroppervlak en aan de rechterzijde van de Damse Vaart, die dan ook allebei in beheer worden genomen door W&Z. In de praktijk worden de oevers dus verdeeld, maar de partners streven wel naar een uniform landschapsbeeld. Daarom vermeldt de overeenkomst ook dat het beheer van de lijnbeplanting en de grazige bermen onderling wordt afgestemd.
De Provincie behoudt het beheer van de volledige linkeroever: het jaagpad, de bermen, de bomen, de vissteigers, de langsgrachten enz.
samenwerking jaaroverzicht 2014
65
66
Samen voor een beter lokaal klimaatbeleid Op 3 november 2014 ondertekenden de Provincie West-Vlaanderen, wvi, Leiedal, Eandis en Infrax een engagementsverklaring voor sterkere samenwerking om tot een beter klimaatbeleid te komen. De 5 partners engageren zich om samen de gemeenten te ondersteunen bij het waarmaken van de CO2reductiedoelstelling in het kader van de Covenant of Mayors. Dit Burgemeestersconvenant is een oproep van de Europese Commissie aan de lokale besturen om zich vrijwillig te engageren om tegen 2020 de 20% CO2-reductiedoelstelling van de EU binnen het grondgebied van de gemeente minstens te behalen of zelfs te overtreffen. Extra steun is belangrijk, gezien de toenemende complexiteit van gemeentelijke taken, ook op vlak van duurzaam energie- en klimaatbeleid. Op maandag 1 december ondertekenden 62 West-Vlaamse gemeenten, samen met de Provincie WestVlaanderen en de West-Vlaamse intercommunale wvi, op hun beurt de engagementsverklaring voor een beter lokaal klimaatbeleid. Gemeenten staan dicht bij de burgers en kunnen met lokale initiatieven bijdragen tot een concrete beperking van de uitstoot van CO2 en het aanpassen aan de effecten van klimaatverandering. De meeste gemeenten ondernemen nu al heel wat acties die kaderen in een klimaatbeleid. Via deze engagementsverklaring willen de Provincie West-Vlaanderen en wvi aan de acties rond klimaatbeleid meer zichtbaarheid geven, ze bundelen en zo een dynamiek creëren.
62 gemeenten ondertekenden samen met de Provincie en de wvi de engagementsverklaring voor een beter lokaal klimaatbeleid.
samenwerking jaaroverzicht 2014
67
Charter toekomstvisie Bovenscheldevallei
Korte keten: streekeigen hoeveen streekproducten in de kijker
In juni hielden de Provincie West-Vlaanderen en de partners
Medio november ondertekenden de Provincie, Resoc Brugge en
binnen het Interreg IV-project ‘Dostrade’ een conferentie. Ze
de 10 steden en gemeenten van het arrondissement Brugge een
ondertekenden er onder meer een charter over de toekomstvisie
engagementsverklaring ‘korte keten regio Brugge’. Locatie was
van de Bovenscheldevallei.
het Streekhuis Noord-West-Vlaanderen
De ondertekenaars verbinden er zich toe om de vallei van de
‘Korte keten regio Brugge’ wil de verkoop van streekeigen hoeve-
Bovenschelde, vanaf de bron in Frankrijk tot Gavere in België,
en streekproducten binnen de regio met een beperkt aantal
‘duurzaam’ te ontwikkelen - over de grenzen heen met 2030 als
tussenschakels in de kijker zetten en bevorderen. Er leeft al heel
horizon.
wat op dit vlak, maar verdere aandacht is toch nodig. Het is een
De visie beschrijft als strategische lijnen duurzame ontwikkeling
duwtje in de rug voor de ondernemers en consumenten en kan de
op vlak van landbouw, economie en transport, toerisme en cultuur,
contacten helpen bevorderen.
natuur en woon- en levensruimte.
Het trefmoment ‘korte keten regio Brugge’ in oktober toonde dit
In de Bovenscheldevallei liggen meer dan 30 gemeenten en
eerder ook al aan. Daar kwamen ook inspirerende voorbeelden
steden. Ze maken deel uit van de Provincies West-Vlaanderen en
van binnen en buiten de regio aan bod.
Oost-Vlaanderen, Henegouwen en het Département du Nord (Fr.).
68
West-Vlaams archievennetwerk krijgt verder vorm
‘Kinderen van toen’: kind zijn in de jaren ’30, ’40 en ’50
Kind van
Uitnodiging In april 2014 werd in Tielt de documentaire ‘Kinderen van toen’ ondersteuning voor het lokale archiefbeheer voor Lichtervelde, voorgesteld. In de documentaire van Janneke Swinkels vertellen opening Middelkerke, Oostrozebeke en Wevelgem. De subsidie omvat achttien senioren over hun kindertijd in de jaren ‘30, ’40 en ’50. tentoonstelling een substantiële bijdrage in de wedde van de nieuw aangestelde Swinkels koppelt de levendige verhalen van de ‘kinderen van Eind 2014 zette de Provincie het licht op groen voor de verdere
archivaris of archiefverantwoordelijke.
toen’ aan frisse reacties van tien kinderen die zich verplaatsten
Deze provinciale steun geldt voor drie opeenvolgende jaren.
in die situatie van vroeger. Met ook nog archiefmateriaal en een
Aanvullend zijn er nog andere provinciale ondersteunende
animatiefilm ontstond een vlotte documentaire (van 27 min.) voor
middelen om het lokale documenten- en archiefbeheer tot
jong en oud.
ontwikkeling te brengen.
‘Kinderen van toen - Senioren van nu’ is een erfgoedproject van
30 gemeenten maken gebruik van de provinciale subsidiëring en
de Provincie samen met de stad Tielt en 7 gemeenten. Het project
ondersteuning. Al 32 lokale besturen traden toe tot het Provinciaal
kreeg Europese steun. Je kunt de dvd’s gratis verkrijgen bij de
Archiefnetwerk Probat en presenteren hun bestanden op één
cultuurdiensten van de deelnemende gemeenten.
website met de Provinciale Archiefdienst.
www.west-vlaanderen.be/kinderenvantoen
www.west-vlaanderen.be/probat
André de
Wielsbeke, sin
vrijdAg 17 jAnu
samenwerking jaaroverzicht 2014
69
De tentoonstelling loopt van 18 januari t.e.m. 27 januari 2014
De rondreizende tentoonstelli groeien als kind in de jaren 193 Dentergem, Meulebeke, Oostro en Wingene. In de jaren 30, 40 meisjes een schortje en een gr
70
steun
De Provincie geeft impulsen aan de toeristische sector Eind 2013 keurde de provincieraad het reglement voor toeristische impulsen goed. Daarmee wil zij de toeristische sector in West-Vlaanderen impulsen geven, de economische impact ervan versterken en het toeristisch-recreatieve karakter van West-Vlaanderen op lange termijn bestendigen. Lokale besturen én private actoren kunnen een aanvraag indienen voor infrastructuurprojecten of voor evenementen. In het meerjarenplan werd hiervoor 1,5 miljoen euro uitgetrokken. Infrastructuurprojecten zijn projecten die het bestaande toeristische aanbod vernieuwen of de kwaliteit ervan verbeteren. Anderzijds is deze subsidie ook bedoeld voor de realisatie van nieuwe, innovatieve en imagoversterkende infrastructuurprojecten. In mei werden bijvoorbeeld subsidies toegekend aan de vzw Biermuseum Brugge, en aan de vzw Flanders Field Peace voor de heraanleg van het voetbalveld van Mesen. Dit speelt een belangrijke rol in het herdenken van de kerstbestanden. In november kreeg o.m. de stad Tielt subsidies voor de inrichting van een bezoekersonthaal binnen het vrijetijdspunt. De subsidie voor evenementen heeft als doel de kwaliteit van innovatieve toeristische evenementen te verhogen en te verbeteren. Hierbij moet het gaan om unieke gebeurtenissen in West-Vlaanderen met een bovenlokale aantrekkingskracht. In mei werden zo subsidies toegekend aan de tentoonstelling 24 Bieren/24 Belgen in Poperinge en CinemArno van de vzw Toerisme Oostende n.a.v. de 65ste verjaardag van Arno. www.west-vlaanderen.be/economie > rubriek toerisme en recreatie www.westtoer.be/toeristischeimpulsen
In het meerjarenplan werd 1,5 miljoen euro uitgetrokken voor steun aan infrastructuurprojecten of evenementen.
steun jaaroverzicht 2014
71
Provincie verdeelt ruim 4,4 miljoen euro over 38 welzijnsprojecten
Steun voor cultuurprojecten
Zowel in de maand mei als in november keurde de deputatie een
Sinds 2013 zijn er voor subsidiëring van projecten in de culturele
reeks van subsidies goed voor welzijnsprojecten. Ze deed dit in het
sector drie nieuwe provinciale reglementen van kracht: een
kader van het nieuwe impulsreglement welzijn, dat van kracht is
subsidiereglement voor artistiek-culturele projecten, één voor
sinds 1 december 2013.
sociaal-culturele projecten en één voor erfgoedprojecten.
Vzw’s en verenigingen gespreid over heel West-Vlaanderen
In dit kader keurde de deputatie in maart 2014 een eerste reeks
ontvangen voor hun welzijnsproject van korte, middellange
van projectsubsidies voor cultuurprojecten goed. 29 verschillende
of lange duur een eenmalige opstartsubsidie of een subsidie
projecten kregen dan in totaal 237.291 euro aan eenmalige steun.
gespreid over maximaal 3 jaar.
Het ging om projecten van vzw’s en verenigingen zoals Bolwerk
Onder meer het Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen, het
vzw of Jazz Brugge.
Sociaal Huis Oostende, Tele-Onthaal West-Vlaanderen, de vzw
Binnen het reglement voor subsidiëring van erfgoedinitiatieven
’t Hope uit Roeselare en het Rode Kruis Opvangcentrum Menen
volgden in oktober subsidies voor 7 musea en 1 archiefinstelling.
kunnen op steun rekenen.
Tot en met 2019 kunnen zij op jaarlijkse steun rekenen.
Per jaar zijn er 2 indiendata: 1 maart en 1 september.
www.west-vlaanderen.be/cultuur
www.west-vlaanderen.be/impuls
72
Subsidies voor projecten in het kader van flankerend onderwijsbeleid
Provincie investeert mee in sportinfrastructuur
Met het reglement inzake projectsubsidies voor flankerende
In het kader van het provinciale reglement voor de subsidiëring
onderwijsprojecten wil de Provincie bij voorkeur innovatieve
van bovenlokale sportinfrastructuur, kende de Provincie 250.000
projecten stimuleren en ondersteunen. Per jaar trekt het
euro subsidie toe voor de nieuwe atletiekpiste in Beernem. In het
provinciebestuur hiervoor 100.000 euro uit.
nieuwe clubhuis ‘Yachtclub OSRC’ in Oostende investeerde ze
Onderwijsinstellingen, verenigingen, lokale besturen enz. kunnen
75.000 euro.
dus subsidies voor hun projecten i.h.k.v. flankerend onderwijs
De start van de aanleg van de Beernemse atletiekpiste is voorzien
aanvragen (max. 15.000 euro/project). In juni gingen zo subsidies
in het voorjaar van 2015. De piste komt op de site Drogenbrood.
naar 6 projecten (o.a. van HOWEST en KTA Heule), in november
Ook de start van de bouw van het nieuwe clubhuis van de
volgden nog eens elf projecten.
Oostendse ‘Yachtclub OSRC’ is dan voorzien. De bedoeling is
Omwille van hun voorbeeldfunctie gaat de voorkeur naar
om er vanaf 2016 zeilkampen, stages voor wedstrijdzeilers enz.
innovatieve projecten. Er wordt gewerkt met jaarthema’s, in 2014
te organiseren.
was dit de promotie van het technisch en beroepsonderwijs in al
Eerder kende de Provincie een gelijkaardige subsidie van
zijn facetten.
150.000 euro toe aan de nieuwe beweeghal op de site van het
www.west-vlaanderen.be/onderwijs
Bloso-centrum in Brugge.
steun jaaroverzicht 2014
73
16,8 miljoen euro aan nieuwe middelen voor plattelandsprojecten In de periode tot 2020 komt er dankzij het programma voor plattelandsontwikkeling in Vlaanderen 16,8 miljoen euro aan nieuwe middelen vrij voor plattelandsprojecten in West-Vlaanderen. Nog voor de zomer kwam de Provincie met het reglement en de oproep. Komen onder andere in aanmerking: gemeentelijke projecten (dorpskernvernieuwingen, multifunctionele dorpshuizen), maar ook projecten rond armoede in de landbouw- en plattelandsgemeenschap, landelijk erfgoed, toerisme en recreatie, behoud van open ruimte en innovatieve landbouwprojecten. Het gaat om een bundeling van Europese, Vlaamse en provinciale middelen. De Provincie zorgt voor 5,4 miljoen euro (zo’n 32%) en staat mee in voor de follow-up van het programma.
74
Grensoverschrijdende projecten met Zuid-Nederland In de periode tot 2020 komt er dankzij het Interreg V-programma ‘Vlaanderen-Nederland’ 13,5 miljoen euro aan nieuwe Europese middelen vrij. Ze zijn bedoeld voor projecten in West-Vlaanderen die kaderen in een samenwerking met Zuid-Nederland. Het nieuwe Interreg-programma focust op 4 thema’s. Kunnen in aanmerking komen: projecten rond innovatie, energie-efficiëntie en hernieuwbare energie, milieubescherming en efficiënte omgang met hulpbronnen, en werkgelegenheid. Vanuit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) investeert Europa de komende zeven jaar ruim 150 miljoen euro in Vlaams-Nederlandse projecten. Voor het volledige programma voorzien de verschillende partners een investering van ruim 300 miljoen euro.
steun jaaroverzicht 2014
75
Provincie stimuleert wereldburgerschap Eind september keurde de provincieraad het nieuwe reglement goed voor het stimuleren van wereldburgerschap in West-Vlaanderen. Hiermee wil de Provincie het educatief en sensibiliserend werk van openbare besturen en organisaties of groepen die werken aan de Noord-Zuidverhoudingen ondersteunen en bevorderen. Het moet het draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking in West-Vlaanderen verhogen. Concreet gaat het bijvoorbeeld om werkingssubsidies aan Noord-Zuidorganisaties; om projectsubsidies voor in tijd en ruimte afgebakende initiatieven of evenementen (max. 1 jaar); om tussenkomsten op basis van een samenwerkingsovereenkomst voor in ruimte en tijd afgebakende initiatieven (max. 3 jaar); en subsidies i.h.k.v. specifiek regio-, doelgroep- of themagebonden initiatieven. De aanvragen kunnen tweemaal per jaar worden ingediend, telkens vóór 31 januari en 30 juni. www.west-vlaanderen.be/pnzc
76
50.000 euro voor de strijd tegen ebola De deputatie maakte in het najaar 50.000 euro vrij voor de bestrijding van de ebola-epidemie. De steun ging concreet naar twee organisaties die al heel wat expertise opdeden rond epidemieën: Artsen Zonder Grenzen (AZG) en Memisa. In het geval van AZG zijn de middelen bestemd voor hun acties en werking binnen het ebolacentrum in Monrovia (Liberia). Bij Memisa gaat de steun naar preventieve acties in het noorden van de Democratische Republiek Congo. In 2014 bood de Provincie daarnaast steun aan zo’n 160 projecten in het Zuiden met een duidelijke link met West-Vlaanderen. In totaal werd hiervoor bijna 1.500.000 euro uitgetrokken, of 0,95% van de begroting. De Provincie ondersteunt ook allerhande organisaties die in West-Vlaanderen actief ‘mondiale vorming’ promoten. In het documentatiecentrum van het Provinciaal Noord-Zuid Centrum in Roeselare kunnen scholen, groepen en individuen bovendien terecht voor informatie over Noord-Zuidwerking en wereldburgerschapsthema’s.
steun jaaroverzicht 2014
77
78
recreatie
Provincie vernieuwt domein ‘Fort van Beieren’ Het ruime publiek kon eind juni tijdens een feestelijke dag kennismaken met het vernieuwde provinciedomein ‘Fort van Beieren’ in Brugge. De volledige renovatie duurde zo’n 11 maanden en het project kostte circa 922.000 euro. Bij de werken aan het fort werden het noordelijke bastion, de omliggende wallen en de fortgrachten in de oorspronkelijke staat hersteld. Tegelijk legde de Provincie West-Vlaanderen verschillende nieuwe wandelpaden aan. Bomen en struiken werden heraangeplant en er kwamen ook nieuwe informatiemodules. In het kader van het grensoverschrijdende project ‘Forten en Linies’ kwam er financiële steun uit het Europese programma Interreg IVA Grensregio Vlaanderen-Nederland. Ook de Vlaamse overheid investeerde mee. Het provinciedomein ‘Fort van Beieren’ is een klein bosrijk domein van 26 ha, gelegen tussen de dorpskern van Koolkerke en de Damse Vaart. Het ‘Fort van Beieren’ is Vlaanderens best bewaarde vesting uit de Spaanse Successieoorlog. Het stervormige Franse fort uit 1705 heeft een vierkant middenplein, een aarden omwalling met vier bastions, een binnengracht met ravelijn, een tweede aarden omwalling en een buitengracht. Het fort maakt deel uit van de zogenaamde Staats-Spaanse Linies. Dat zijn de restanten van zestiende- en zeventiende-eeuwse militaire verdedigingswerken van aarde, die werden aangelegd in de periode van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) tot de Franse Tijd (1794). Het fort is sinds de aankoop door de Provincie West-Vlaanderen in 1998 ook een uitgelezen plek in de stadsrand voor ontspanning en natuurbeleving voor de bewoners van Brugge. www.west-vlaanderen.be/fortvanbeieren
Het ‘Fort van Beieren’ is Vlaanderens best bewaarde vesting uit de Spaanse Successieoorlog.
recreatie jaaroverzicht 2014
79
In september breidde provinciedomein Tillegembos in Brugge via de aankoop van een perceel bosgrond uit tot een totale oppervlakte van ruim 130 ha.
Voor extra wandelwegen en een beter speelbos kocht de Provincie enkele percelen aan voor provinciedomein Wallemote-Wolvenhof in Izegem.
Ook voor provinciedomein De Palingbeek in Ieper werden enkele percelen aangekocht voor aanplanting met inheems bos. Het domein is nu zo’n 245 ha.
82
Drie domeinen krijgen een nieuw speelterrein De Provincie West-Vlaanderen legde in oktober speelterreinen aan in drie verschillende provinciedomeinen. Het gaat om De Baliekouter in Wakken/Dentergem, Bergelen in Gullegem/Wevelgem en Tillegembos in Brugge. In provinciedomein De Baliekouter werden drie speeltoestellen geplaatst in het thema ‘boerderij’. Ze zijn bedoeld voor kinderen van 1 tot 8 jaar. In Bergelen ligt het nieuwe speelterrein op de centrale weide. Het gaat onder meer om een speeltoren met een kabelbaan en buisglijbaan, een avonturenparcours en diverse zandspeeltoestellen. Er kwam ook een amfitheater en de bestaande dreven werden verbeterd. Het speelterrein Tillegembos is één van de drukst bespeelde speelterreinen in West-Vlaanderen. Het terrein was daardoor eigenlijk te klein geworden. De verouderde speelburcht werd vervangen door een klim- en klautercombinatie met twee torens, glijbaan en diverse avontuurlijke mogelijkheden. Dit speellandschap is bedoeld voor kinderen van 3 tot 12 jaar. Daarnaast werden er nog een tweetal speelaanleidingen bijgeplaatst. Ze maken een avontuurlijke overgang naar de boomgaard. Voor de allerkleinsten (tot 3 jaar) werd de speelzone uitgebreid richting Rosmolen en De Trutselaar. In deze ‘boomgaard’ werd een picknickzone met diverse picknicktafels en speeltoestellen binnen het thema ‘boomgaard’ voorzien.
In Bergelen ligt het nieuwe speelterrein met speeltoren, kabelbaan en buisglijbaan op de centrale weide .
recreatie jaaroverzicht 2014
83
Nieuwe mountainbikeroutes: Oudlandpolder en Schorreroute De Provincie opende, samen met de diverse partners in de afzonderlijke projecten, twee mountainbikeroutes: de ‘Schorreroute’ in Oostende en ‘Oudlandpolder’, die door het polderlandschap en het duin-zeebosgebied van de gemeenten Blankenberge, Zuienkerke, Jabbeke en De Haan loopt. De mountainbikeroute ‘Oudlandpolder’ werd eind april geopend. Deze route heeft een totale lengte van 59 kilometer en maakt deel uit van het Kustmountainbikenetwerk. De route is verkrijgbaar bij de sportdiensten van De Haan en Blankenberge. Het traject is een voortdurende opeenvolging van verharde en (25%) onverharde wegen. De off-roadstroken bestaan onder meer uit paden, polderwegen, weilanden, trage wegen en verschillende single-tracks. De ‘Schorreroute’ in Oostende opende in september. Ze bestaat uit 2 lussen. De eerste lus van een 6-tal km lang blijft op het domein van Sportpark ‘De Schorre’. Ze is voor 99% verkeersvrij en onverhard en bevat verschillende technische stroken. Lus 2, van 22 km lang, sluit hierop aan en is voor 47% onverhard. www.west-vlaanderen.be/sport www.westtoer.be
84
6 keer fietsen in ’t West-Vlaamse hart In mei stelden de Provincie West-Vlaanderen, het Stad-Land-schap ‘’t West-Vlaamse hart’ en Erfgoedcel Terf 6 nieuwe fietsroutes in de regio van ’t West-Vlaamse hart’ voor. De 6 fietsroutes staan verzameld op de overzichtskaart ‘Fietsen in ’t West-Vlaamse hart’. Elke fietsroute kreeg een sprekende naam: ‘Tuffend langs de Stroroute’, ‘Op naar de Keuneleute’, ‘Fietsen langs groene longen’ enz. Met de routes zetten de partners de inwoners van de regio er toe aan om hun eigen streek te verkennen. De overzichtskaart met weetjes en beelden werd verdeeld tijdens 6 fietsevents tussen mei en september met telkens een voorstelling van één van de routes. De overzichtskaarten zijn gratis te verkrijgen via de toeristische diensten van de deelnemende gemeentebesturen: Roeselare, Izegem, Ingelmunster, Ardooie, Lichtervelde, Hooglede, Staden, Moorslede en Ledegem. Stad-Land-schap ‘’t West-Vlaamse hart’ is een samenwerking tussen de Provincie West-Vlaanderen en deze negen gemeenten op het vlak van landschapsopbouw, attractiviteit en belevingswaarde in de regio. Aan de lanceringsevents werkten ook andere partners mee. www.westvlaamsehart.be/fietsen
recreatie jaaroverzicht 2014
85
Erfgoedwandelroute Blankenberge
Opening Moerenruiterroute
De 8 jaar oude Erfgoedwandelroute Blankenberge werd in 2014
De 22 km lange Moerenruiterroute werd geopend op 10 mei. Ze
in een nieuw kleedje gestoken. Op 27 april werden de herwerkte
start aan de eeuwenoude hofstede ‘t Groot Moerhof in De Panne
brochure, de nieuwe klinknagelbewegwijzering en het startbord
en brengt de ruiter door het karakteristieke vlakke kust- en
voorgesteld.
polderlandschap van de Westhoek op de Belgisch-Franse grens.
De 4,1 km lange route start aan het Belle Epoque Centrum en leidt
Het 3.200 ha grote landbouwgebied vormde vroeger een
de wandelaar langs historische bijzonderheden in Blankenberge:
uitgestrekt zoetwatermeer en moerasgebied. Nog steeds wordt
de Sint-Antoniuskerk, de Paravent en de Belle Epoquewijk. De
het landschap er gekenmerkt door grote rechthoekige kavels
gevels met geglazuurde tegels vormen de rode draad langs de
en een rechtlijnig grachten- en wegenpatroon. De ruiterroute is
vernieuwde wandelroute. De Erfgoedwandelroute Blankenberge
bewegwijzerd met zeshoekige bordjes.
is een initiatief van Westtoer en de Dienst Cultuur van de Provincie
De Moerenruiterroute is al de 16e provinciale ruiterroute
West-Vlaanderen en werd gerealiseerd in nauwe samenwerking
ontwikkeld door Westtoer, maar het is de eerste ruiterroute
met de Stad Blankenberge.
waarvan een gratis digitale brochure ter beschikking is via de
www.westtoer.be
Westtoer-website. www.westtoer.be
86
Nieuwe toeristische vaarkaart voor de Westhoek
Skeelergids West-Vlaanderen
De Westhoek is ideaal voor een vaarvakantie. Een nieuwe
Op dinsdag 8 juli stelt de Provincie West-Vlaanderen de
vaarkaart van Westtoer maakt de pleziervaarder hier nu wegwijs,
West-Vlaamse skeelergids voor skeeleraars, inlineskaters en
met een overzicht van de troeven in de regio en de voorzieningen
handbikers voor. Deze ‘Skeelergids West-Vlaanderen’ telt tien
voor de pleziervaarder op en langs het water. Tegelijk plaatst
skeelerroutes, verspreid over West-Vlaanderen, met per route
de kaart de WO I-sites en -musea in de kijker. Voor de realisatie
een ‘roadbook’ en een overzichtskaart.
van de kaart werkte Westtoer samen met Promotie Binnenvaart
Voorheen bestond er in Vlaanderen nog geen enkel officieel
Vlaanderen en Nautiv.
netwerk van skeelerroutes. De Provincie en verschillende
www.westtoer.be
West-Vlaamse skeelerclubs sloegen daarom de handen in elkaar en bundelden geschikte parcours tot een handige gids in pocketformaat. Elke route werd gescreend op toegankelijkheid. De skeelergids is een realisatie van de Provincie WestVlaanderen en Westtoer in samenwerking met de West-Vlaamse skeelerclubs, de Vlaamse Rollerbond en Westkans vzw. www.westtoer.be
recreatie jaaroverzicht 2014
87
Wandel- en fietspaden recreatief netwerk Oudlandpolder Halfweg mei stelden de Provincie West-Vlaanderen, de stad Blankenberge en de gemeenten De Haan en Zuienkerke 6 km nieuwe en vernieuwde wandel- en fietspaden voor. Ze kregen een plaats in de nieuwe overzichtskaart ‘Genieten in de Oudlandpolder’. De paden zijn belangrijke schakels om bestaande recreatieve netwerken aan te vullen. Deze herinrichting is nog maar een eerste pakket. Sinds 2000 werkt de Provincie West-Vlaanderen samen met Blankenberge en Zuienkerke aan de toeristisch-recreatieve en landschappelijke opwaardering van de Oudlandpolder, het historische landschap tussen Brugge, Oostende en Blankenberge. Met de nieuwe en vernieuwde verbindingen kunnen de verschillende partners aan de slag om nieuwe recreatieve producten, zoals routes of netwerken, te ontwikkelen. Een voorbeeld hiervan is de provinciale mountainbikeroute ‘Oudlandpolder’. www.brugseommeland.be
88
Twee nieuwe wandelroutes voor Kortrijk en omgeving Halfweg juni huldigden de Stad Kortrijk, de Provincie West-Vlaanderen en Westtoer de Stadswandelroute Kortrijk officieel in. De 3,4 km lange route kan uitgebreid worden tot 4,3 km. Ze start aan Kortrijk 1302 in het Begijnhofpark en ontsluit de belangrijkste getuigen van Kortrijks roemrijke geschiedenis, met de Guldensporenslag in 1302 als hoogtepunt. De wandeling toont historisch erfgoed zoals de Broeltorens, het belfort en het begijnhof en heeft oog voor de recente stedenbouwkundige ontwikkelingen in de stad. Dezelfde partners wandelden op 7 september ook de Twee bekenwandelroute in. Deze wandeling van 12 km neemt de wandelaar doorheen de valleien van de Markebeek en de Neerbeek mee naar verrassende groene gebieden tussen de dorpskernen van Marke en Bissegem. Kinderboerderij Van Clé, het speelweefsel en het geïntegreerde Prikkelpad zorgen voor heel wat extra beleving onderweg. Verder leidt de route de wandelaar langs de Leie en mooie restanten van de vlasnijverheid, kapelletjes en de Vlienderkouter. www.westtoer.be
recreatie jaaroverzicht 2014
89
90
nieuw
Atlantikwall in publicaties en foto’s De Atlantikwall was één van de strategisch belangrijkste kustgebieden tijdens WO II. In provinciedomein Raversyde in Oostende vind je specifieke restanten van deze kustverdedigingslinie. De Provincie lanceerde in 2014 een nieuwe bezoekersgids, een boek en een opmerkelijke beeldenreeks van topfotograaf Stephan Vanfleteren rond Antlantikwall. De nieuwe bezoekersgids voor de Atlantikwall heet ‘Een kustwacht van beton’. De publicatie omvat twee delen en is rijk geïllustreerd. Deel een schetst de historische context, het doel en de werking van de Atlantikwall, deel twee gidst de bezoeker langs specifieke restanten van de Atlantikwall in Raversyde, de verschillende onderdelen van de batterij ‘Saltzwedel Neu’ enz. In het boek ‘Bezette Kust – Leven in de schaduw van de Atlantikwall’ vertellen historici van ‘Geheugen Collectief’ het verhaal van het dagelijks leven in het kustgebied tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze doen dit aan de hand van interviews met meer dan honderd getuigen. Het gebruikte beeldmateriaal maakt de getuigenissen haast tastbaar. Opmerkelijk beeldmateriaal bood ook de reeks ‘Atlantic Wall’ van topfotograaf Stephan Vanfleteren. Ze werd van juni tot begin oktober getoond in het provinciedomein Raversyde. Stephan Vanfleteren maakte in 2013 en 2014, in opdracht van de Provincie West-Vlaanderen, een fotografische reis langs de kusten van de Barentszee tot aan de Golf van Biskaje, op zoek naar restanten van Hitlers Atlantikwall. Hij trok door Noorwegen, Denemarken, Duitsland, Nederland, België en Frankrijk en fotografeerde er de bouwwerken die de ruggengraat van de Duitse kustverdediging vormden. www.raversyde.be
Stephan Vanfleteren maakte een fotografische reis langs de kusten van de Barentszee tot aan de Golf van Biskaje, op zoek naar restanten van Hitlers Atlantikwall.
nieuw jaaroverzicht 2014
91
Voorleesboek ‘Rolino’
Boek en zoektocht ‘Spikkel en Spekkie’
De Provincie West-Vlaanderen, ‘De6’ en natuurvereniging ‘De
Van jeugdauteur Marc de Bel verscheen een nieuw boek in de
Torenvalk’ ontwikkelden samen het voorlees- en prentenboek
reeks van Spikkel en Spekkie: ‘Het verhaal van Mascopiro’.
‘Rolino’. Het boekje is bedoeld voor kleuters en leerlingen uit het
Dit boek werd geschreven vanuit een bezorgdheid over de
eerste leerjaar.
toekomstige generaties en wil kinderen opnieuw in contact
Wim Vromant schreef het verhaal, Martine Le Comte zorgde voor
brengen met het bos. Tijdens het schooljaar 2014-2015 zetten
de illustraties. Uitgangspunt voor het verhaal is ‘Dromen van een
voorleessessies aan tot dialoog over bos.
ooievaar in de Baliekouter’. Ook een aantal leerkrachten uit de
De Provincie West-Vlaanderen ondersteunde de realisatie van het
regio werkten aan het verhaal mee.
boek en het voorleesproject via een subsidie van 2.950 euro in het
‘De6’ zijn zes gemeenten uit Midden-West-Vlaanderen:
kader van het educatief project ‘Wat diepe wortels vertellen aan
Dentergem, Meulebeke, Oostrozebeke, Pittem, Tielt en
jonge knoppen’.
Wielsbeke. Zij werken samen rond natuur- en milieueducatie.
Naar aanleiding van het boek ontwikkelde de Provincie een
De basisscholen uit deze zes gemeenten kregen allemaal een
zoektocht in provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Hij leidt
gratis exemplaar van het boekje.
je doorheen het bos laat je kennismaken met de vrienden van
www.west-vlaanderen.be/leefomgeving
Spikkel en Spekkie. www.west-vlaanderen.be/bulskampveld
92
Capitool Vlaamse Kust
Schoolfietsroutekaarten
Capitool Vlaamse Kust is de eerste volledige reisgids voor de
Bij de start van het schooljaar verscheen een nieuwe reeks
Kust die de regio beschrijft én informeert over de belangrijkste
schoolfietsroutekaarten om de verkeersveiligheid van fietsende
bezienswaardigheden. De kleurrijke fotografie, prachtige
leerlingen te verbeteren. Anzegem, Harelbeke, Koekelare,
tekeningen en gedetailleerde cartografie maken een verkenning
Oostende en Wevelgem kregen nieuwe kaarten, andere werden
van de regio nog boeiender en bieden extra inspiratie.
herwerkt.
De reisgidsen in het Nederlands en Frans kwamen tot stand
De schoolfietsroutekaarten bevatten tips en vooral plannetjes
met de steun van het Impulsprogramma Kust, Westtoer en de
met de meest aangewezen fietsroutes voor een veilige fietsrit
10 kustgemeenten.
naar school. De kaarten moedigen leerlingen van de eerste graad
www.westtoer.be
van het secundair onderwijs aan tot fietsgebruik. Ze kunnen bijvoorbeeld ook dienen voor klasgesprekken. De fietsroutekaarten bestaan al voor 24 gemeenten. Ze zijn gratis en men krijgt ze via de scholen of online. In totaal worden de komende drie schooljaren zo’n 14.300 leerlingen bereikt. www.west-vlaanderen.be/schoolfietsroutekaarten
nieuw jaaroverzicht 2014
93
94
ondernemen
Rede van de gouverneur: ‘BOVENal ONDERnemen’ Op 23 oktober bracht gouverneur van West-Vlaanderen, Carl Decaluwé zijn jaarlijkse rede tot de provincieraad. In ‘BOVENal ONDERnemen’ had hij het over economische prioriteiten voor West-Vlaanderen, met nadruk op ondernemerschap als motor. De rede was ook een uitnodiging om gezamenlijk droomwerven te durven realiseren. Kenmerkend voor West-Vlaanderen is de sterke kracht van het ondernemerschap met noeste arbeid, flexibele oplossingsgerichtheid en inventiviteit om de concurrentie voor te zijn. Dat is op zich ook een sterke drive naar economisch beter en meer. De vaststelling vormt een basisinsteek voor de lopende studie (i.o.v. Provincie en POM) over de economische toekomst van onze provincie anno 2030. De studie loopt tot de zomer 2015. In het najaar startte al een ruime consultatieronde. De gouverneur zoomde ook in op de nood aan meer (open) innovatie en samenwerking, de opportuniteiten voor verdere internationalisering met export naar de groeilanden, kenniseconomie en de verdere ontwikkeling van de dienstensectoren. De strategische sterktes van West-Vlaanderen - de ondernemerszin, onze kustlijn en de speerpuntindustrieën – staan tegenover de impact van de vergrijzing, de lokale werkloosheid en het kleiner aandeel hoger opgeleiden in onze provincie. Enkele voorbeelden van droomwerven zijn een energieatol voor de kust en kustbescherming, highlevelopleidingen voor ondernemers, de uitbreiding en ontsluiting van de haven van Zeebrugge of een cargoluchthaven op zee. Ten slotte vinden de West-Vlaamse bedrijven al vlot de weg naar steun uit de kmo-portefeuille voor technologieverkenning van het Vlaams Agentschap Ondernemen, maar ze hinken nog achterop voor de gebruikname van steunmaatregelen uit het Vlaams Innovatie Samenwerkingsprogramma.
ondernemen jaaroverzicht 2014
95
Lancering Fabriek voor de Toekomst Blue Energy De POM West-Vlaanderen lanceerde op 20 maart 2014 de Fabriek voor de Toekomst Blue Energy in Oostende. In eerste instantie richt de Fabriek zich op de relatief nieuwe maar groeiende sector van de offshore windenergie, en op het potentieel van golf- en getijdenenergie. Oostende is de logische uitvalsbasis voor de activiteiten binnen het kader van de Fabriek. De uitgesproken ambities van Energy Port Oostende om zich verder als hub voor de offshore sector op te werken, versterken dit verhaal. Fabrieken voor de Toekomst zijn unieke samenwerkingsverbanden (clusters) tussen overheid, kennis- en wetenschapsinstellingen, hoger onderwijs en bedrijfsleven, zowel op provinciaal als op Vlaams niveau. Concrete acties ondersteunen de kmo’s in hun toekomstgerichte en duurzame ontwikkeling. Met de Fabrieken voor de Toekomst concretiseert de Provincie West-Vlaanderen via de POM West-Vlaanderen het Nieuw Industrieel Beleid van de Vlaamse regering op maat van de West-Vlaamse kmo’s. In een eerste fase wordt dit traject uitgewerkt voor de drie clusters waarin West-Vlaanderen op internationaal niveau excelleert: nieuwe materialen, voeding en blue energy. www.fabriekenvoordetoekomst.be/blue
96
Lancering Fabriek voor de Toekomst Voeding De Fabriek voor de Toekomst Voeding werd gelanceerd tijdens de jaarvergadering van de POM West-Vlaanderen in oktober in Roeselare. Met deze Fabriek zet West-Vlaanderen in op het creëren van een gepaste voedingsbodem voor het behoud en de verdere ontwikkeling van de West-Vlaamse voedingsindustrie. Het Ondernemerscentrum Roeselare wordt in deze optiek verder uitgebouwd als Huis van de Voeding. Het moet uitgroeien tot vitrine voor de Fabriek voor de Toekomst Voeding en tot een knooppunt voor de voedingsindustrie waar bedrijven, kenniscentra en overheden elkaar ontmoeten en elkaar kunnen versterken. De West-Vlaamse voedingsindustrie staat voor een rechtstreekse tewerkstelling van net geen 16.000 werknemers. Ongeveer 20% van de loontrekkenden werkt in de voedingsindustrie. Om de groei van de bedrijven niet te hypothekeren en vervanging te kunnen voorzien bij uitstroom is het noodzakelijk om te werken aan de toeleiding naar en de retentie in deze sector. Een opdracht voor de Academie voor de Toekomst. Zo vond in Roeselare eind oktober al een eerste job- en opleidingsbeurs voor de voedingsindustrie plaats. www.fabriekenvoordetoekomst.be/voeding
ondernemen jaaroverzicht 2014
97
Inagro op maat Inagro verbeterde, versterkte en personaliseerde de communicatie met land- en tuinbouwers én de dienstverlening aan hen: ‘Schuif aan bij Inagro en groei als ondernemer’. Kennis kan voor een land- en tuinbouwbedrijf het verschil maken, zeker in economisch moeilijke tijden. Maar het aanbod aan kennis en informatie doet soms verdwalen. Inagro zelf is ook actief van akkerbouw over tuinbouw tot dierlijke productie. Niet alle Inagro-info of -diensten zijn dan voor elke individuele land- of tuinbouwer relevant. Daarom selecteert de gebruiker sinds begin 2015 zelf welke Inagro-info hij krijgt, door het aanmaken van een persoonlijke account en het aanvinken van interessevelden. Wekelijks volgt dan een nieuwsbrief op maat. Er is dus niet langer één Inagro-nieuwsbrief, maar net zoveel als er geregistreerde gebruikers zijn. Het nieuwe onlineplatform ‘Mijn bedrijf’ maakt het bovendien mogelijk het bedrijf te koppelen aan de eigen Inagro-account. Zo krijgt de gebruiker automatisch toegang tot een nieuw en uniek platform met analyseresultaten en adviesrapporten. Het onlineplatform geeft ook rechtstreeks toegang tot tal van applicaties, rekenmodules enz. www.inagro.be
98
VarkensAcademie Sinds eind november 2014 zetten Provincie West-Vlaanderen en haar agentschap Inagro met de VarkensAcademie in op de versterking van de varkenssector. Kennisopbouw en -verspreiding zijn hier de sleutelwoorden. De economisch belangrijke varkenshouderij in West-Vlaanderen staat voor grote uitdagingen: technisch, economisch en milieukundig. UGent bracht in opdracht van de Provincie de West-Vlaamse varkenshouderij in kaart en formuleerde aanbevelingen. De Provincie besliste op basis hiervan om de sector meer en structureler te ondersteunen met het oprichten van de VarkensAcademie. De verspreiding van kennis binnen de varkenshouderij via de VarkensAcademie moet de varkenshouders beter wapenen in deze economisch moeilijke tijden. Enerzijds moet het de managementcapaciteiten bij de bedrijfsleiders versterken en anderzijds de resultaten op de varkensbedrijven verbeteren door technische voorlichting en opleiding. De voorlichting verloopt in samenwerking met verschillende partners. De uitwisseling gebeurt in kleine groepjes varkenshouders: kenniscoöperaties. Deze worden verder uitgebouwd. www.inagro.be
ondernemen jaaroverzicht 2014
99
100
evenementen
‘Private Sessions’ in provinciedomein Raversyde Op drie verschillende data in november bezetten muzikanten, schrijvers, performers en wetenschappers het provinciedomein Raversyde. Ze deden hun verhaal tijdens een concert, een vertelwandeling, een confronterende act en een vuurexperiment. ‘Signaux’ was een unieke creatie van pianiste Heleen Van Haegenborgh voor 23 scheepshoorns en 1 piano. Uit de collectie van de Franse verzamelaar Raoul de La Roche Aymon selecteerde Van Haegenborgh 23 hoorns. Voor Private Shelter werden ze opgesteld in de duinengordel van Raversyde. Via een speciaal ontwikkeld klavier liet Benjamin Glorieux diepe dreunen en schelle tonen weerklinken over de Atlantikwall. Heleen Van Haegenborgh speelde tegelijk piano. ‘Variation#5 Blackpowder’ van Pieter Van den Bosch was een vuurconstructie die, nadat het gevaar geweken leek, onverwachts accumuleerde en zich frontaal tot iedere deelnemer richtte. In de performance waren de 100 toeschouwers tegelijkertijd deelnemers. Een ervaring om nooit te vergeten. De Braziliaanse danseres Vittoria Ferrari Di Sapetto leidde het publiek in een intieme ruimte door een eenvoudig spel dat vooroordelen deed wankelen en op de proef stelde. Haar korte ‘Solo 088’ bracht ze in een bunker voor telkens 20 personen. Theatermakers Chirine Karame, Leen De Graeve en Mireia Chalamanch, met roots in respectievelijk Beiroet, Brussel en Barcelona, gebruikten de oorlogsverhalen van hun familie en wat ze ter plaatse vonden voor een speciaal gemaakte theatrale wandeling: ‘Cyclus’. Meestergitarist Bert Dockx (Flying Horseman, Dans Dans,...) waagde zich ten slotte met ‘Strand’ aan de Nederlandse taal. Impressionistische, poëtische muziek waarin licht en donker strijd voerden, waarin stilte de hevigste stormen trotseerde. www.raversyde.be
evenementen jaaroverzicht 2014
101
Tentoonstelling ‘The Perfect Wave’ van Nicolas Provost
‘The Embedded Outsider’ van Pieterjan Ginckels
Van eind maart tot halfweg mei liep in Be-Part, het platform voor
‘The Embedded Outsider’ was een tentoonstelling met een 7-tal
actuele kunst van de Provincie West-Vlaanderen in Waregem, de
nieuwe werken van Pieterjan Ginckels. Onder andere ‘James Ensor
tentoonstelling ‘The Perfect Wave’ van Nicolas Provost.
Dyson I – VI’, ‘Red Hot Andre’ en ‘THE AFFORDABLE ARCHIVE’.
Het was de eerste uitgebreide tentoonstelling van Nicolas Provost
Pieterjan Ginckels is een kunstenaar en architect van de jongste
in België. De geboren Ronsenaar woont en werkt in New York.
generatie. Met zijn werk overschrijdt hij de grenzen van alle
De tentoonstelling omvatte recente video’s en stills en pakte ook
media en consistent hanteert hij een tastbare communicatievorm.
uit met enkele nieuwe werken.
Hedendaagse technologie is voor hem een vanzelfsprekendheid.
Een van de vijf video’s die getoond werden, was het nieuwe
Eén van zijn andere werken, ‘1000 BEATS / ONE BEAT’ maakt
titelwerk zelf: ‘The Perfect Wave’. Een surfer baant zich een weg
inmiddels deel uit van de permanente collectie van Mu.ZEE, het
doorheen een oneindige reusachtige golf.
Kunstmuseum aan zee.
Voor het eerst in België werd ook de veelbesproken openingsscène
‘The Embedded Outsider’ kaderde in de derde editie van ‘Artist’s
van ‘The Invader’, met Hannelore Knuts, tentoongesteld als
Book Fair’, een boekenbeurs over het kunstenaarsboek op 23 en
video-installatie.
24 mei.
www.be-part.be
www.be-part.be
102
‘Hintersteg’ van Sarah Westphal
‘De Zee’ Salut d’Honneur Jan Hoet
Van halfweg oktober tot eind november liep in Be-Part in
Het kunstevenement ‘De Zee’ spreidde zich van 23 oktober 2014
Waregem, de tentoonstelling ‘Hintersteg’ van Sarah Westphal.
tot 19 april 2015 uit over diverse locaties in Oostende. Mu.ZEE
Het oeuvre van deze Duitse kunstenares wordt gekenmerkt door
fungeerde als vertrekpunt.
een grote fascinatie voor het huis.
‘De Zee’ zou de laatste grote tentoonstelling worden van Jan Hoet.
‘Hintersteg’ is een fictief woord; vrij vertaald betekent het een
Hij zette ook de krijtlijnen uit, samen met Phillip Van den Bossche.
‘achterbrug’. Niet meteen de hoofdbrug waarlangs voorname
Begin 2014 overleed Jan Hoet en zo groeide de tentoonstelling uit
burgers flaneren, maar eerder een smokkelroute, een
van een eerbetoon aan de zee tot een hommage aan Jan Hoet - een
achterdeurtje, de ‘heimliche’ weg naar een verboden geliefde.
met grootse gebaren en kleine verhalen, een salut d’honneur.
De metafoor van een ‘Hintersteg’ was terug te vinden in Westphals
De tentoonstelling bracht kunstenaars samen uit de recente
installaties.
en de minder recente kunstgeschiedenis, en liet hedendaagse
www.be-part.be
kunstenaars in dialoog gaan met de oudere meesters. www.dezee-oostende.be
evenementen jaaroverzicht 2014
103
2.001 kunstenaars nemen deel aan ‘Buren bij kunstenaars’ In oktober organiseerde de Provincie voor de elfde keer ‘Buren bij kunstenaars’ – open-atelierdagen. Kunstenaars uit heel West-Vlaanderen namen weer aan het evenement deel. Samen stelden ze 1.083 ateliers open. Zowel gerenommeerde, gevestigde kunstenaars als kunstenaars die in hun vrije tijd in hun atelier aan het werk zijn, zaten in het aanbod. Het record qua aantal deelnemers werd opnieuw verbroken. De voorbije vijf jaar bleef het aantal deelnemers stijgen: van 1.156 in 2010 naar 1.275 in 2011, 1.460 in 2012, 1.685 in 2013 tot 2.001 in 2014. Amateurs of professionelen vanuit diverse disciplines participeerden aan het project: grafiek, schilderkunst, beeldhouwkunst, fotografie, videokunst, kunstambachten, installatie, multimedia enz. Er namen ook 120 collectieven deel. Scholen konden op vrijdag een kunstenaar in klasverband bezoeken en aan het werk zien in zijn of haar atelier. Het project liep weer gelijktijdig in Noord-Frankrijk in het Département du Nord en het Département Pas-de-Calais. De gebruiksvriendelijke website en een handige brochure leidden je doorheen het aanbod. www.burenbijkunstenaars.be
104
Week van de Zee In het kader van Week van de Zee vonden in 10 kustgemeenten weer tal van activiteiten plaats. Van eind april tot halfweg mei vestigde de Provincie zo de aandacht op het beleven van natuur en milieu aan de kust, zowel op het strand als in de zee of in de duinen. Slogan dit keer was ‘De Week van de Zee … Zee(r) Gezond!’. Want een ‘gezonde’ zee heeft veel invloed op de ‘gezondheid’ van mens en milieu. Op weekdagen konden klassen uit het basisonderwijs en het secundair onderwijs deelnemen aan workshops, veldwerkactiviteiten, wandelingen, enz. Tijdens de weekends kwam het ruime publiek volop aan zijn trekken, met zo’n 70 activiteiten voor klein en groot. ‘Week van de Zee’ was al aan zijn achttiende editie toe. Voor het evenement werkt het provinciebestuur samen met de kustgemeenten, bezoekerscentra, musea, natuurorganisaties en Horizon Educatief vzw. Ook in Zeeuws-Vlaanderen vonden activiteiten plaats. Daarnaast organiseert het ‘Centre permanent d’ initiatives pour l’environnement (CPIE) Flandre Maritime’ in Noord-Frankrijk een aantal grensoverschrijdende, tweetalige activiteiten tijdens ‘Semaines de la Mer’. www.weekvandezee.be
evenementen jaaroverzicht 2014
105
2.600 leerlingen kicken op sport
West-Vlaamse Driedaagse Aangepast Sporten
Op de site van Gemeenschapsinstelling ‘De Zande’ vond in oktober
In mei namen ruim 1.200 kinderen, jongeren en volwassenen uit
de 16de ‘Kick op Sport’ plaats. Het evenement voor leerlingen
59 instellingen met hun begeleiders deel aan de 28ste ‘West-
van het secundair onderwijs (11 tot 14 jaar) combineert altijd
Vlaamse Driedaagse Aangepast Sporten’ in het provinciaal
avontuurlijk sporten met sensibilisering over middelengebruik.
Sport- en Natuurcentrum De Gavers en het Sportcentrum ‘De
2.600 West-Vlaamse leerlingen leerden weer om ‘kicks’ positief op
Dageraad’ in Harelbeke.
te lossen: via sport in plaats van middelengebruik. De challenges
Deelnemers kozen uit een eigentijds aanbod van een 35-tal
bevatten o.a. een groepssport, educatieve sessie, survivalrun,
avontuurlijke sporten, aangepast aan de doelgroep. Klassiekers
activiteit op het water en een kicksport.
zijn rondvaart, huifkartocht, fietsen en trampoline. Er is geen
De jongeren maakten ook kennis met de deelnemende
opsplitsing volgens handicap, zodat het deelnemersveld zeer
instellingen: de Gemeenschapsinstelling voor Bijzondere
heterogeen is.
Jeugdbijstand (GBJ) De Zande in Ruiselede en Beernem, het
De begeleiders doen nieuwe ideeën op en kunnen contacten
Penitentiair Landbouwcentrum (PLC) en het Opvangcentrum van
leggen met aanbieders. De Provincie gaat met de driedaagse in op
het Rode Kruis Wingene (OC).
de vraag vanuit de sector naar aangepaste sportdagen.
www.kickopsport.be
www.west-vlaanderen.be/sport
106
DAS-beurs: 9.000 leerlingen kiezen uit 81 sporten
‘Transplantfitdag’ voor getransplanteerden en hun familie
Kinderen uit het zesde leerjaar konden in juni deelnemen aan
Met de derde ‘Transplantfitdag’ in september zette de Provincie
de 22ste West-Vlaamse ‘Doe Aan Sport-beurs’ (DAS-beurs) in
getransplanteerden ertoe aan te bewegen. Locatie was dit
Kortrijk Xpo. Via concrete doe-proeven maakten uiteindelijk meer
keer provinciedomein Raversyde in Oostende. Deelnemers
dan 9.000 leerlingen kennis met een waaier van liefst 81 sporten.
konden wandelen, fietsen of mountainbiken, of deelnemen aan
In 5 sessies van een halve dag beoefenden ze vaste
familiespelen. Ook kinderen waren welkom.
‘schoolwaarden’ als balsporten en turnen, maar ook allerlei
Bij de wandeling kon men kiezen tussen een wandeling met gids of
trendgerichte sporttakken die in de les zelden of nooit aan bod
de zoektocht in de Atlantikwall. Het aanbod familiespelen bestond
komen: sportstapelen, squash, capoeira, handbike, touwtrekken,
onder meer uit kubb, boogschieten, curling en pannavoetbal.
curling, kin-ball, pannavoetbal enz.
De ‘Transplantfitdag’ kaderde in de provinciale campagne
De sportfederaties verzorgden het aanbod en maakten zo
orgaandonatie ‘leven om te GEVEN om te leven’. Het bespreekbaar
promotie voor hun sportdiscipline.
maken van orgaandonatie stond hier centraal.
De Provincie is een van de initiatiefnemers van het project.
www.west-vlaanderen.be/orgaandonatie
www.doeaansportbeurs.be
evenementen jaaroverzicht 2014
107
Lekker aan zee: Chef wij dagen je uit!
Gefluister in het Brugse Ommeland
Om de kwaliteit van de gastronomie aan de Kust te stimuleren,
In 2014 pakte het Brugse Ommeland uit met talrijke verborgen,
organiseerde Westtoer het opleidingsproject ‘Lekker aan Zee:
waargebeurde verhalen. ‘Gefluister in het Brugse Ommeland’
Chef we dagen je uit!’. 27 kustrestaurants namen deel. Topchefs
ontrafelde per gemeente een intrigerend verhaal op de minisite,
Stéphane Buyens, Stijn Bauwens, Luc Deklerck en Dries Cloet
zoals het geheim van Vloethemveld of de moordmysteries van
waren de coaches.
Ettelgem.
De vorming inspireerde de deelnemende restaurants en wees
Westtoer fluisterde tegelijk ook de leukste adresjes toe, van
op trends. Tijdens de workshops boden de coaches begeleiding
bezienswaardigheden tot logeeradresjes en pittoreske cafeetjes
qua identiteit, profilering, kaart en productkennis. Ook bezoeken
en schotelde talrijke uitgestippelde fiets(zoek)tochten voor.
aan streekproducenten en aan de vismijnen stonden op het
Verder waren er 8 verhalentochten: begeleide fiets-, wandel- en
programma.
bustochten in het teken van een bepaald verhaal, telkens
Het traject omvatte 2 individuele coachings, met 1 dag meelopen
vergezeld van een streekhapje of -drankje.
in de keuken van een coach, begeleiding rond de identiteit van
Op 21 augustus organiseerde de regiowerking Brugse Ommeland
de zaak of de keuze voor een professionele fotoshoot. Een
in het kader van ‘Gefluister’ nog een vipbezoek aan het
studienamiddag vormde een leerzaam slot.
Vloethemveld in Zedelgem/Jabbeke.
www.dekust.be/lekkeraanzee
www.brugseommeland.be/gefluister
108
Rondje Roodbruin
Weekend van het volkscafé
Eind april 2014 vond de tweede Rondje Roodbruin plaats. Het
Op 4, 5 en 6 april 2014 organiseerde de regiowerking Westhoek
bierevenement is een samenwerking tussen Toerisme Leiestreek
voor de derde keer het Weekend van het volkscafé. De Westhoek &
en de brouwerijen Rodenbach, Vander Ghinste, Verhaeghe en De
Pays de Flandre vormden het decor voor de levendige presentatie
Brabandere. De 4 brouwerijen stelden weer hun deuren open voor
van een tachtigtal vintage volkscafés. Muziek, caféspelen,
het grote publiek.
heerlijke bieren: alles zat in het aanbod.
Toerisme Leiestreek zorgde voor de overkoepelende promotie
Het Weekend van het volkscafé was een initiatief van 9 diensten
met de nadruk op de bekendmaking van de roodbruine bieren,
voor toerisme uit de Westhoek, Pays de Flandre en Westtoer/
een belangrijke productlijn voor de Leiestreek. Naar aanleiding
Toerisme Westhoek.
van het evenement wijdde bijvoorbeeld Vlaanderen Vakantieland
www.toerismewesthoek.be/weekendvanhetvolkscafe
een uitzending aan de roodbruine bieren en pakten 12 restaurants (3 per brouwerij) een maand lang uit met speciale roodbruine menu’s. Meer dan 9.000 bezoekers uit binnen- en buitenland namen deel aan Rondje Roodbruin. www.toerisme-leiestreek.be/rondjeroodbruin
evenementen jaaroverzicht 2014
109
110
patrimonium
Watersportgebouw, avonturenparcours en fluisterboot voor De Gavers Provinciedomein De Gavers in Harelbeke mocht in 2014 enkele malen uitpakken met nieuwigheden: het nieuwe watersportgebouw en avonturenparcours werden officieel geopend en er kwam een nieuwe fluisterboot. Al eind maart opende het avonturenparcours, met onder andere een klimmuur van 8 m met deathride van 180 m, een speleobox, een touwenparcours, enkele teambuildingspistes en een hindernissenparcours. De kostprijs bedroeg zo’n 500.000 euro. De realisatie past in de ambitie van de Provincie om De Gavers, in combinatie met de Transfo-site in Zwevegem, uit te bouwen tot een ankerpunt voor avonturensport. Het provinciebestuur wil zo scholen en kansengroepen avontuurlijke activiteiten kunnen aanbieden tegen een democratische prijs. In augustus opende het nieuwe watersportgebouw. In de open houten loods met houten steigers werd onder andere ruimte voorzien voor de provinciale sportdienst, een clubhuis en secretariaat voor de zeil- en surfclub, een polyvalente zaal, diverse bergruimten, sanitaire blokken, drooglokalen voor watersportkledij, een herstelplaats en een cafetaria met terras. Het nieuwe watersportgebouw kostte zo’n 2.327.500 euro. Samen met het watersportgebouw werd de nieuwe ‘fluisterboot’ voorgesteld. Hij moet het mogelijk maken om comfortabel en omgevingsvriendelijk toelichting te geven over de natuur en over het water van de Gaverplas, dat als drinkwater gebruikt wordt. De Gavers maakt ook nog werk van de laatste fase van een geïntegreerde omgevingsaanleg, een natuur- en milieu-educatieve zone, een bijensite en een botenparking. Het unieke arboretum wordt ook herwerkt. www.west-vlaanderen.be/gavers
De realisatie past in de ambitie om De Gavers uit te bouwen tot een ankerpunt voor avonturensport.
patrimonium jaaroverzicht 2014
111
112
‘Het Lijsternest’ is heropend Op 24 april ging na een grondige renovatie ‘Het Lijsternest: Streuvelshuis & schrijversresidentie’ in Ingooigem (Anzegem) weer open. Het gaat om het voormalige woonhuis van de Vlaamse schrijver Stijn Streuvels (1871-1969). ‘Het Lijsternest’ dateert van 1905. Streuvels leefde en werkte er tot aan zijn dood. Hij schreef er meesterwerken als ‘De Vlaschaard’ en ‘Prutske’. De Provincie kocht het woonhuis al in 1977 en herstelde het, maar sinds 2008 was het gesloten. De totale renovatie kostte de Provincie nu zo’n 2,2 miljoen euro. Het is mogelijk ‘Het Lijsternest’ met een tablet te verkennen en er een interactieve rondleiding te volgen. Doorheen de woning illustreren locaties of voorwerpen diverse aspecten van het leven en het werk van de auteur. Tijdens de wintermaanden wordt het Streuvelshuis een schrijversresidentie. Met de residentiewerking wil de Provincie tegemoetkomen aan een vraag vanuit de literaire sector. Iedere auteur die in residentie komt levert ook een bijdrage aan de inhoudelijke werking van het Streuvelshuis. Half oktober ging de residentiewerking van start met schrijfster Anne Provoost. Voor de organisatie van de schrijversresidentie werkt de Provincie samen met het internationaal Literatuurhuis ‘Passa Porta’. Naar aanleiding van de heropening van ‘Het Lijsternest’ liep van eind april tot begin juni in de Provinciale Bibliotheek Tolhuis in Brugge de tentoonstelling ‘Kroniek van een huis. Stijn Streuvels en het Lijsternest’. De tentoonstelling toonde onder andere collectiestukken en foto’s van het verhaal van ‘Het Lijsternest’. Bovendien verscheen er een lijvig nummer van het provinciale erfgoedtijdschrift ‘In de Steigers’, volledig gewijd aan Stijn Streuvels en het Lijsternest. www.streuvelshuis.be www.west-vlaanderen.be/bibliotheek
patrimonium jaaroverzicht 2014
113
114
Vernieuwd streekhuis Westhoek In september stelde de Provincie haar vernieuwde streekhuis Westhoek in Diksmuide voor. De optimalisatiewerken duurden ongeveer anderhalf jaar. De vernieuwing moet de streekwerking in de Westhoek versterken. Bij de werken werd de aanblik van het Esenkasteel behouden, maar binnenin werden inkom, onthaalbalie, sanitair, vergaderruimtes, isolatie en kantoren onder handen genomen. Ook de omgeving werd aangepakt. Speciale aandacht ging naar de toegankelijkheid van het gebouw. De kostprijs van de vernieuwing bedroeg ongeveer 1 miljoen euro. Het Esenkasteel huisvest een 20-tal werknemers van de Provincie, 6 van Westtoer, 4 van het Westhoekoverleg, 3 van de West-Vlaamse Intercommunale (wvi), 2 van RESOC (Regionaal Sociaaleconomisch overlegorgaan) en 5 van SERR (Sociaaleconomische Raad voor de Regio). De Provincie maakte van de uiterlijke vernieuwingen gebruik om ook de naam van het streekhuis aan te passen naar ‘Streekhuis Westhoek’, naar analogie met de andere provinciale streekhuizen. www.westhoek.streekhuis.be
De optimalisatiewerken duurden ongeveer anderhalf jaar. De vernieuwing moet de streekwerking in de Westhoek versterken.
patrimonium jaaroverzicht 2014
115
Eerste steen Zwin Natuurcentrum Eind september legden de Provincie West-Vlaanderen en het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) de eerste steen voor het nieuwe Zwin Natuurcentrum. In het voorjaar van 2016 moet dit Natuurcentrum kunnen openen. Een eerste blikvanger wordt het bezoekerscentrum aan de rand van het natuurpark. Van hieruit krijgt de bezoeker panoramisch zicht op de natuuromgeving. Er zal ook plaats zijn voor tijdelijke tentoonstellingen. Ernaast wordt ingezet op leer- en belevingsprogramma’s over de Zwinnatuur. Een tweede blikvanger wordt het kijkcentrum met recreatieve of educatieve beleving van de Zwinnatuur, in het bijzonder van de vogeltrek. Het kijkcentrum wordt ingeplant in de dijk tussen het natuurpark en de Zwinvlakte en moet in alle weersomstandigheden optimale natuursensaties bieden. Ook de Zwinvlakte zelf wordt ingrijpend heringericht. Europese topnatuur moet hier het resultaat zijn. Eind april stemde de provincieraad al in met de raamovereenkomst rond de uitbreiding van het Zwin met zo’n 120 ha. Omdat dit verzilting van de Oostkustpolder kan veroorzaken, bevat het raamakkoord preventieve acties op dit vlak. www.zwin.be
116
Dierenpark Condé in Kortrijk In het voorjaar openden de Provincie, de stad Kortrijk en het OCMW Kortrijk het dierenpark ‘Condé’ in Kortrijk. Dit is zo’n 5.000 m² groot en omvat onder andere stallingen en een kiosk. Er is plaats voor paarden, alpaca’s, geiten, konijnen, kippen enz. Het dierenpark ligt naast het PTI – Campus tuinbouwschool, op het terrein van het WZC Sint-Jozef en het bijhorende centrum voor kinderopvang in de Condédreef. Het park werd gerealiseerd omwille van de educatieve waarde voor de tuinbouwschool: de leerlingen van het PTI zullen instaan voor het onderhoud en de aanplantingen. De oorspronkelijke aanleiding voor het park was dan ook de hervorming van het agrarisch onderwijs: elke agrarische school moet nu aan haar afdelingen ‘plant’ en ‘milieu’ ook een afdeling ‘dier’ toevoegen. Voor het WZC en de kinderopvang is er een recreatieve en therapeutische waarde. Het dierenpark heeft natuurlijk nog heel wat troeven voor buurt en stad. Het park wordt nog verder verankerd in het stadsbeeld en wordt ook uitgebouwd met onder andere een rietveld en een speelbos. Het PTI realiseerde het park i.s.m. het OCMW Kortrijk. www.pti.be
patrimonium jaaroverzicht 2014
117
118
Vuurhal en oefenplaat POV In Zedelgem werkt de Provincie volop aan de ombouw van de voormalige militaire school voor onderofficieren tot een multidisciplinair opleidings- en kenniscentrum voor de veiligheidsdiensten. Dit in het kader van het masterplan voor het Provinciaal Opleidingscentrum voor Veiligheidsdiensten (POV). Het masterplan voorziet in een eerste fase de realisatie van een vuurhal en oefenplaat op de site. Ze zijn bedoeld voor brandbestrijdingsoefeningen bij de brandweeropleiding. Al in januari 2014 startten de werken voor de bouw van deze vuurhal en oefenplaat, een investering van zo’n 2,9 miljoen euro (44,8% door de Provincie). In het kader van de brandweerhervorming zullen ook de andere provincies ze kunnen gebruiken. Het project is niet alleen nuttig voor de brandweerdiensten in het land, het kan ook dienen als kenniscentrum voor wetenschappelijke instituten en (andere) kenniscentra. De werken moeten af zijn tegen de eerste helft van 2015. In een tweede fase voorziet het masterplan de bouw van een simulatiehuis voor tactische oefeningen van de politieschool. De globale basisopleidingsinfrastructuur ondergaat dan een volledige renovatie: leslokalen, refter, auditorium enz. Eind september kon de Provincie de gronden met gebouwen, tot dan eigendom van het Ministerie van Defensie, ook aankopen. Zo kon ze de gebouwen in erfpacht geven aan de overkoepelende vzw ‘West-Vlaams Facilitair Instituut voor Veiligheidsdiensten’ (WFIV). Het POV is in gebruik sinds 2010. Twee vzw’s zijn er gehuisvest: het West-Vlaams Opleidingscentrum voor de Brandweer-, Reddings- en Ambulancediensten (WOBRA) en de vzw West-Vlaamse Politieschool (WPS). Het WFIV zorgt voor het facilitaire kader voor de uitbating van het domein. www.wobra.be
patrimonium jaaroverzicht 2014
119
120
Provinciedomein Raversyde scoort met vernieuwingen Voor zijn drie musea samen telde provinciedomein Raversyde (Oostende) in 2014 in totaal 136.293 bezoekers. Dit was ruim 20% meer dan in 2013. Vooral Atlantikwall beleefde een uitstekend jaar met 90.436 unieke bezoekers. De tentoonstellingen ‘Atlantic Wall’ en ‘Private Shelter’ speelden hierin een belangrijke rol. ANNO 1465 ontving 25.472 unieke bezoekers en Memoriaal Prins Karel telde er 20.385. Eind september werd de gerestaureerde ‘Würzburg Riese Radar’ uit WO II teruggeplaatst, één van Raversydes belangrijkste en grootste collectiestukken. In maart verwierf de Provincie al een bijkomend perceel met bunker uit de historische batterij ‘Saltzwedel Neu’ en de Vlaamse Overheid schonk het beeld ‘Zinnebeeld van de luchtvaart’ uit 1947 aan de Provincie. Het kreeg een plaats aan de ingang van de Atlantikwall. Ook werd een schenking aanvaard van 2.850 voorwerpen uit een privécollectie, voornamelijk uit WO II, maar ook een klein deel uit WO I. Het gebied ten oosten van de musea werd bijna volledig heringericht als natuurgebied: een geheel van waterpartijen, bos en attractieve wandel- en fietspaden. Er werd ook ruimte voorzien voor een speelweide met speeltuigen en een hondenloopweide. De oude recreatieve zone en oostelijke parking verdwenen. Voor het beheer van het natuurgebied werd een harmonisch parkbeheersplan opgemaakt. www.raversyde.be
Het gebied ten oosten van de musea werd bijna volledig heringericht als natuurgebied: een geheel van waterpartijen, bos en attractieve wandel- en fietspaden.
patrimonium jaaroverzicht 2014
121
Nieuwe fietspaden
Perceel met magazijn voor De IJzerboomgaard
Op 1 februari werd in Diksmuide een nieuw fietspad ingehuldigd,
Met het oog op de verdere uitbouw van De IJzerboomgaard in
op 15 oktober volgde de inhuldiging van een nieuw fietspad in
Diksmuide werd in september de aankoop afgerond van een
De Haan.
perceel met magazijn langs de IJzerdijk. Het perceel van
In Diksmuide ging het om een fietspad langs de Koekelarestraat.
2.355 m² bevindt zich binnen de te realiseren contouren van het
Het tracé van zo’n 2,3 kilometer maakt deel uit van het bovenlokaal
nieuw provinciaal domein. De aankoopprijs bedroeg 700.000 euro.
functioneel fietsroutenetwerk, het netwerk van fietsroutes voor de
De vzw Groene Kans (sociale tewerkstelling in landschap en
dagelijkse verplaatsingen naar school of naar het werk.
bioproductie) en de provinciale groendienst zullen het magazijn
In De Haan is het fietspad zo’n 3,5 km lang en verbindt het de kern
gebruiken.
van De Haan met Wenduine. Het tracé maakt ook deel uit van
De IJzerboomgaard wordt een recreatief domein van ongeveer
het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk, maar ook van de
20 hectare voor jong en oud. Het domein ligt in een prachtig
Kustfietsroute.
polderlandschap, aan de kruising van de IJzer en de voormalige
Beide paden kwamen tot stand in samenwerking met
spoorwegbedding ‘Frontzate’, op wandelafstand van het centrum
verschillende partners.
van Diksmuide.
www.west-vlaanderen.be/mobiliteit
www.west-vlaanderen.be/ijzerboomgaard
122
POM West-Vlaanderen reactiveert River Terminal Wielsbeke
Beweeghal van de toekomst
De Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) nam de
De deputatie besliste in oktober om 150.000 euro te investeren
concessie over voor de uitbating van de River Terminal Wielsbeke
in de Brugse ‘Beweeghal van de toekomst’. De aanvraag werd
(RTW). De POM blaast de binnenvaartterminal nieuw leven in
ingediend via het provinciale reglement voor de subsidiëring van
en stelde al exploitanten aan. De POM is overtuigd dat deze
bovenlokale sportinfrastructuur.
reactivering voor heel wat opportuniteiten zal zorgen.
De beweeghal komt op de site van het Bloso-centrum Julien
In een eerste fase kunnen wekelijks ruim 80 containers vanuit
Saelens. In de sport- en beweeghal willen Bloso en Howest nieuwe
Wielsbeke verscheept worden. Maar RTW moet doorgroeien naar
doelgroepen aan het sporten krijgen en innovatie in sport en
een bedrijfszekere dagelijkse verbinding tussen Wielsbeke en
bewegen initiëren via vernieuwende technologieën. Ze zijn zowel
Antwerpen, met 15.000 containers op jaarbasis.
bedoeld voor de recreatieve sporter als de topsporter.
RTW kan als platform dienen voor activiteiten en diensten die
Onder andere camera’s, projectoren, een interactieve vloer en
strategische waarde toevoegen. Zo moet het een strategische
trackingtoestellen moeten toelaten nieuwe trends uit te testen.
schakel vormen in de logistieke keten van de lokale verladende
De Provincie helpt de inrichting mee financieren.
industrie.
www.west-vlaanderen.be/sport
www.pomwvl.be
patrimonium jaaroverzicht 2014
123
124
ruimte
Pilootgemeenten project inplanting kleine windmolens De Provincie selecteerde haar pilootgemeenten voor een provinciaal project rond de inplanting van kleine windmolens. De keuze viel op Alveringem, Anzegem, De Haan, Diksmuide, Roeselare en Wingene. Met deze gemeenten gaat de Provincie aan de slag om een gemeentelijk beleidskader op te stellen rond de inplanting van windmolens tot 15 m masthoogte. Zo wil ze tot een leidraad komen die ook de andere gemeenten kunnen gebruiken om zelf een beleidskader op te stellen. Een wetenschappelijke werkgroep werkt de leidraad objectief en autonoom uit. Met het project wil de Provincie de gemeenten stimuleren om na te denken over de inplanting van kleine windturbines. In welke landschappen zijn ze visueel aanvaardbaar? Onder welke randvoorwaarden kunnen ze vergund worden? Moeten er bepaalde rendementseisen gesteld worden? Dit zijn vragen die binnen het onderzoek aan bod komen. 22 gemeenten stelden zich kandidaat als pilootgemeente. De deputatie maakte haar selectie eind oktober in functie van een zo groot mogelijke diversiteit binnen de provincie. Op die manier wil de Provincie dat elke West-Vlaamse gemeente zich kan spiegelen aan - delen van - de pilootgemeenten. Het is de ambitie om dit pilootproject tegen eind 2015 af te ronden. Na het uitwerken van de zes gemeentelijke beleidskaders bij de pilootgemeenten volgt een infosessie voor de gemeentebesturen, met voorstelling van de leidraad voor een gemeentelijk beleidskader. De Provincie kan dan voorzien in een specifiek begeleidingstraject voor elke gemeente voor een beleidskader met eigen klemtonen. Daarna kunnen concrete aanvragen effectief worden getoetst en beoordeeld.
Met het project wil de Provincie de gemeenten stimuleren om na te denken over de inplanting van kleine windturbines.
ruimte jaaroverzicht 2014
125
126
Vlaanderen keurt herziening Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan grotendeels goed In februari 2014 keurde de Vlaamse minister voor ruimtelijke ordening de aanpassingen die de Provincie voorstelde aan het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan (PRS) West-Vlaanderen grotendeels goed. Met een PRS bepaalt een provinciebestuur de krachtlijnen op vlak van wonen (verdeling tussen wonen in stedelijke gebieden en buitengebieden) en bedrijvigheid (verdeling lokale en regionale bedrijventerreinen). Binnen deze krachtlijnen kunnen gemeenten invulling geven aan sites, zonder bijkomende behoeftes aan te tonen. De krijtlijnen die de Provincie voorstelde worden door de goedkeuring grotendeels bevestigd. Bij de herziening van het PRS West-Vlaanderen duidde de Provincie 26 nieuwe dorpen aan als ‘hoofddorp’ of ‘woonkern’. In totaal telt West-Vlaanderen nu 158 dergelijke dorpen. Gemeenten kunnen er bijkomende woonontwikkeling toestaan. Vlaanderen keurde dit onderdeel goed, mits de woonontwikkeling noodzakelijk is voor de leefbaarheid van een dorp. De Provincie voerde nog in 2014 bijkomend onderzoek uit. De Provincie bereidt nu al de nieuwe herziening van het PRS voor. Ze voert zelf proactief vijfjaarlijks een behoefteberekening uit en gaat dan objectief de noden na op vlak van wonen en bedrijvigheid. De nieuwe behoefteberekening wordt afgerond tegen eind 2016 en vormt de basis voor de nieuwe herziening. Het luik over de verplichting om bij woonzones groter dan 1 ha 25% sociale woningen te voorzien, werd geschrapt. West-Vlaanderen had dit onderdeel sinds 2002 in haar PRS voorzien. De Vlaamse regering veralgemeende de maatregel, maar in december 2013 vernietigde het grondwettelijk hof dit decreet. Vandaar ook het schrappen uit het PRS West-Vlaanderen.
ruimte jaaroverzicht 2014
127
128
colofon
Het jaaroverzicht ’14 van de Provincie West-Vlaanderen werd samengesteld en uitgegeven in opdracht van de deputatie van de provincieraad van West-Vlaanderen - Carl Decaluwé (provinciegouverneur) - Guido Decorte, Franky De Block, Carl Vereecke, Bart Naeyaert, Jean de Bethune, Myriam Vanlerberghe (gedeputeerden) - Geert Anthierens (provinciegriffier)
Realisatie Dienst communicatie - Peter Verheecke en Cindy Baute (coördinatie en eindredactie) - Jan Leplae (rewriting) - Aynsley Bral (ontwerp en grafische vormgeving)
Druk Dienst communicatie – grafische dienst
Fotografie Wolf & Wolf
Soenen - Verhaeghe & C
Jim De Sitter
Bart Degrande
Ken Aelbrecht
BE Defensie - Malek Azoug
Foto Jan
Paul De Cloedt
Erjen Adriaensen
Unitas Fotos
Alexander Glorieux
Patrick Brion
Fotoateljee Caroline
Peter Stuijk
Alex Vanhee - Imagedesk.be
Grégoire Verbeke
Daniël de Kievith
Westtoer
Stephan Vanfleteren
Geert Van de Velde
Shutterstock
Spaarnestadt
Inge Kinnet
PhotoNews
D/2015/0248/07
colofon jaaroverzicht 2014
129
Ben jij al fan van de Provincie West-Vlaanderen? Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis Jan Van Eyckplein 2, 8000 Brugge T 0800 20 021 (gratis nummer) E
[email protected] www.facebook.com/westvlaanderen @provinciewvl www.west-vlaanderen.be 130