Jaaroverzicht
2010
1
Smaakmakend Het lekkerste bio magazine verscheen zes keer met een gemiddelde oplage van 70.000 stuks.
Lezen, surfen, meepraten
In elk nummer staan verrassende recepten voor
2
alle seizoenen, fraaie reportages en nieuwtjes. Smaakmakend is het enige blad dat puur over biologisch eten & drinken gaat. Je kunt het gratis meenemen in de natuurvoedingswinkels. Eén probleempje: ’t smaakt allemaal zo ont zettend lekker, dat ons blad de winkels uitvliegt. Dat is natuurlijk leuk voor de makers van het blad, maar minder leuk voor de lezers. Want die grijpen nogal eens mis. Hiervoor hebben we een oplossing bedacht: het is nu ook mogelijk om een abonnement te nemen. Ruim 200 mensen gingen u al voor. Meer info: www.smaakmakend.nl/magazine
Goed&Groen voordeelboekje In samenwerking met Brighter World hebben
Goed & groen Tien redenen om over te gaan op biologisch
we het Goed&Groen Voordeelboekje gemaakt. Het boekje is een kennismaking met biologisch en fair trade en bevat vijftig voordeelcheques met aantrekkelijke kortingen. Vanzelfsprekend staan Adopteer een Kip en Adopteer een Appelboom er ook in. Andere aanbiedingen variëren van natuurlijke cosmetica tot 25% korting op een eco-wasbal en een half jaar kosteloos gebruik van een buurtauto.
Meer dan € 1000.- waardecheques
Donateurs van Biologica kregen het boekje als dank voor hun gift.
Eieren zoeken met “ei-Phone” Wat bedacht Adopteer een Kip in de aanloop naar Pasen? Iets ei-gentijds! Namelijk: Adopteer
Jumbo haakt aan bij de campagne Adopteer een Kip.
een Kip met je iPhone (of in dit geval “ei-Phone”) en ga op zoek naar één van de 15 gouden eieren die zijn verstopt op allerlei plekken in het land. De actie oogstte veel free publicity en de geluk kige vinders werden beloond met mooie prijzen.
3
Bio-Gids App op iPhone Eind 2009 introduceerden we de Bio-Gids in een variant voor de iPhone, samen met Push GPS. Een jaar later was de App zo’n 35.000 keer geraadpleegd. De Bio-Gids App werkt met GPS en toont de dichtstbijzijnde adressen van biolo gische speciaalzaken, slagerijen, bakkerijen etc. De adressen zijn ook te vinden op www.biogids.nl
Websites Onze websites kregen veel bezoek: gezamenlijk circa 22.500 unieke bezoekers per maand. In augustus en september waren er circa 26 duizend bezoekers op www.weekvandesmaak.nl. In dezelfde periode trok de centrale site www.biologica.nl circa 16 duizend bezoekers. Een mooi resultaat! Van het Vakblad fondsenwerving kregen www.biologica.nl en www.adopteereenkip.nl mooie rapportcijfers. Daar zijn we erg trots op. Biologica.nl haalde een 7,5 en staat daarmee op de 34e plaats. Adopteereenkip.nl kreeg een 7,2 en staat op plaats 61. In totaal zijn 208 websites 4
www.adopteereenkip.nl
van goededoelenorganisaties onder de loep
Kaartje sturen
genomen. Met deze rapportcijfers laten we tal
Op http://kaartje.biologica.nl/ kun je zelf
van gerenommeerde organisaties achter ons.
prachtige kaarten maken met foto’s van kippen,
Halverwege 2010 zijn we gestart met online
varkens, bloemen etc. Je bestelt de kaart online,
doneren via geefgratis.nl. Inmiddels heeft
vult de tekst en het adres in en vervolgens wordt
Biologica tientallen donaties ontvangen.
deze per gewone post bezorgd. Een deel van de
Campagne Europees Bio-keurmerk
Het nieuwe Europees Bio-keurmerk
opbrengst komt ten goede aan Biologica.
E-nieuws en social media
In het najaar hebben we bekendheid gegeven
Wil je op de hoogte wil blijven van de activiteiten
aan het nieuwe Europees Bio-keurmerk.
van Biologica? Neem dan een gratis abonnement
Het frisgroene blaadje is steeds vaker te zien op
op de Bio-Update of de Bio-Update Professional.
verpakkingen en veel consumenten weten nog
In 2010 is de Bio-Update zes keer verschenen.
niet dat dit eveneens de gecontroleerde kwaliteit
De Professional-versie heeft een doorstart
van biologisch garandeert. Biologica heeft actief
gemaakt in november en verschijnt sindsdien
informatie verspreid voor consumenten en pro
elke 14 dagen.
fessionals, o.a. in magazine Smaakmakend en
In 2010 zijn we begonnen met Facebook en
diverse e-nieuwsbrieven. De informatie is over
Twitter, om nieuwe groepen mensen te bereiken.
genomen door tal van organisaties en bedrijven.
De doelstelling van 500 Facebook-fans is ruim
In Smaakmakend heeft twee keer een adver
schoots gehaald: eind december waren er
tentie gestaan met uitleg over het nieuwe
654 fans en dit aantal neemt dagelijks toe.
keurmerk. In een filmpje op NOS.nl werd ook
Op Twitter hadden we 390 volgers met
aandacht besteed aan het keurmerk.
@goedbeterbio. Wordt vervolgd!
5
Pieperpad Het Pieperpad is de enige echte aardappelfiets route van Nederland. Hij is ruim 1.000 km lang en loopt van de kop van Friesland naar Zeeuws
Fietsen, ervaren en proeven
Vlaanderen. Een leuke en actieve manier om
6
kennis te maken met de biologische aardappel teelt! De route is een initiatief van Greenpeace en Biologica en is als gids uitgegeven door de ANWB. Hij is ook opgenomen in de fietsroute planner van de Fietsersbond. Op de afsluitende dag van de Week van de Smaak konden bezoekers van de Smaakstraat in Dordrecht op de foto met een levende pieper. Het was een groot feest. Bezoekers genoten van heerlijke aardappelhapjes die door ons waren verzorgd. Meer info: www.pieperpad.nl
Op 21 januari heeft minister Verburg van LNV (nu: Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) de naam bekend gemaakt van het jongste biologische aardappelras van Nederland: Carolus. Zij deed dit tijdens de BioVak in Zwolle. De naam van het aardappelras is gekozen uit honderden inzendingen voor de Pieperpad-prijsvraag, een initiatief van Biologica en Greenpeace.
7
Lekker naar de Boer Op 12 en 13 juni hebben circa 80.000 mensen de open dagen van de biologische boeren en tuin ders bezocht. Daar konden ze zien met hoeveel passie op een biologisch bedrijf wordt gewerkt. De boer en zijn gezin zorgden voor rondleidingen en natuurlijk waren er ook volop lekkere dingen te proeven! In totaal deden er zo’n 180 boerde rijen en tuinderijen mee. In elke provincie werd op één bedrijf extra groot uitgepakt met muziek, kinderactiviteiten, biologische catering, proeve rijen en boerenmarkten. Biologica verzocht mensen zoveel mogelijk met de fiets te komen. Hier werd door velen gehoor aan gegeven. Alle deelnemende bedrijven stonden vermeld in de fietsrouteplanner van de Fietsersbond. Lekker naar de boer wordt elk jaar georgani seerd door Biologica en de Task Force Marktontwikkeling Biologische Landbouw. Meer info: www.lekkernaardeboer.nl
8
Week van de Smaak
Eind 2010 is een zelfstandige stichting
Voor het vierde jaar op rij hebben we de Week
Week van de Smaak opgericht.
van de Smaak gecoördineerd. Op 11 januari, bij
Meer info: www.weekvandesmaak.nl
HorecaVa in de RAI, droeg burgemeester Cohen van Amsterdam, de eretitel ‘Hoofdstad van de Smaak’ over aan burgemeester Rombouts van ’s-Hertogenbosch. De beurs werd geopend door minister Verburg. Het ministerie van EL&I was in de afgelopen 3 jaar een van de hoofdfinanciers van de Week van de Smaak. Tijdens de Week van de Smaak, van 19 t/m 26 september, waren er talloze proeverijen, mark ten, speciale menu’s etc. In ’s-Hertogenbosch schoven meer dan 1.000 mensen aan voor de grootste biologische picknick aller tijden (zie foto). Stroopmaker Mart Vandewall werd gekozen tot Held van de Smaak 2010. Op 174 zorglocaties door heel Nederland stonden bio logische en streekgerechten op het menu, onder de noemer ‘Mooie Maaltijd’.
9
Adopteer een Kip Eind januari is Adopteer een Kip weer eens in de prijzen gevallen: we kregen een banner
Kip en Appelboom
campagne op marktplaats.nl ter waarde van 35.000 euro. Vanaf eind maart, enkele weken voor Pasen, waren de banners te zien op marktplaats.nl. In april hebben zich ruim 1.000 mensen aangemeld voor Adopteer een Kip. Dit betekent een stijging van 400% ten opzichte van een gewone maand. In maart is de eerste supermarktketen aan gehaakt bij Adopteer een Kip: Jumbo. Alle 136 filialen van Jumbo Supermarkten doen mee. De deelname is o.a. bekend gemaakt in het magazine van de supermarkt (oplage 2 miljoen). Adopteer een Kip laat consumenten op ludieke wijze kennis maken met biologische landbouw en voeding en maakt speciale projecten mogelijk bij biologische pluimveehouders. Bijvoorbeeld het aanplanten van maïs in de buitenuitloop, zodat de kippen meer beschutting krijgen.
10
Wil je zelf een kip adopteren of een origineel cadeau kopen voor iemand die alles al heeft? Kijk op: www.adopteereenkip.nl
Adopteer een Appelboom Eind april waren er bloesemfeesten bij Landgoed
Eneco adopteert 500 biologische appelbomen bij Biologica.
de Olmenhorst in Lisserbroek en bij ’t Gelders Eiland in Lobith, biologische boomgaarden die meedoen met Adopteer een Appelboom. Er werd gepicknickt in de boomgaard, je kon meerijden op de ‘pluktrein’, er waren rondleidingen en muziekoptredens. De pluktijd vormt elk jaar het hoogtepunt van de campagne. Eind september gingen weer 2.500 adoptanten ‘de boom in’. Voor het eerst kwamen ook 1.000 klanten van Eneco met hun gezinsleden appels plukken in de biologische boomgaard. De energieleverancier adopteerde begin dit jaar een perceel met 500 biologische appelbomen bij Biologica. De bomen staan op landgoed de Olmenhorst in Lisserbroek.
11
Tijdens de feestelijke appelplukdag opende wethouder John Nederstigt van de gemeente Haarlemmermeer een ‘kersvers’ Eneco wandel pad. Dit pad is speciaal aangelegd om een bij zondere hoogstamboomgaard op het landgoed toegankelijk te maken. Drie telers die meedoen met Adopteer een Appelboom zijn doorgedrongen tot de lan delijke finale van de jaarlijkse Helden van de Smaak-verkiezing (onderdeel van de Week van de Smaak). Een geweldige prestatie! Dit zijn de telers om wie het gaat:
• Harmen en Carla Peters van ’t Gelders Eiland te Lobith
• Wil Sturkenboom van de Warmonderhof Boomgaard te Dronten
• Florian de Clercq van De Olmenhorst te Lisserbroek
12
In het najaar is een mailing naar 850 bedrijven gestuurd over een adoptieboom als kerst geschenk. Diverse bedrijven klopten bij ons aan voor een grote bestelling van Kip- of BoomAdopties, vaak met tientallen tegelijk. Adopteer een Appelboom vergroot de betrokken heid van consumenten bij biologische fruitteelt, die o.a. bevorderlijk is voor de biodiversiteit in en rond de boomgaard. Voor de telers betekent de campagne een steun in de rug. Wilt u zelf heerlijke biologische appels oogsten samen met vrienden of familie? Kijk op www.adopteereenappelboom.nl In 2010 is Biologica 1.800 keer in de media geweest. Er zijn 29 persberichten verzonden en 160 nieuwsberichten geplaatst op eigen websites. Dit leverde o.a. artikelen op in NRC, Trouw, Volkskrant, Financieel Dagblad en vele tijdschriften en vakbladen. In 75 artikelen zijn medewerkers van Biologica geciteerd.
13
De Week van de Smaak, de ei-Phone, Lekker naar de Boer en het symposium met Vandana Shiva kregen veel aandacht. In juli hebben we een brief aan de informateur
In de media
geschreven over de kracht van biologisch. De brief is gepubliceerd in het Agrarisch Dagblad. In oktober hebben we een reactie op het concept regeer- en gedoogakkoord online gezet. De Volkskrant publiceerde begin oktober een stuk over biologische teelt in relatie tot CO2uitstoot op de opiniepagina. Het stuk was tot stand gekomen met input vanuit de biologische sector. Eveneens in oktober publiceerde vakblad Ekoland een duo-interview met Nico Broersen, voorzitter Raad van Toezicht van Biologica en Koen van der Drift, directeur-bestuurder a.i.
14
A-merken als Senseo, Maggi en Heinz komen met een biologische variant op de markt.
De Sint Maartenskliniek in Nijmegen serveert ‘Het Beste Menu van de Zorg 2010’ met hun combinatie van biologische producten en streekproducten. De zorginstelling is geïnspireerd geraakt door de ‘Mooie Maaltijd’, een onderdeel van de Week van de Smaak.
15
Achter de schermen
Kennisnetwerk
Dierenwelzijn
Het kennisnetwerk van de biologische sector,
Eén van de USP’s van bio. Wij willen de
Bioconnect, wordt gefaciliteerd door onze
koploperspositie behouden en daarom werken
kennismanagers. In de product- en themawerk
we aan de verdere verbetering van dierenwelzijn
groepen van Bioconnect werken ondernemers
in de biologische veehouderij. In samenspraak
en maatschappelijke organisaties samen met
met de sector is vervolgonderzoek geïnitieerd
onderzoeksinstellingen aan innovaties ten
op het gebied van dierenwelzijn, wat heeft
behoeve van de sector. In 2010 zijn o.a. kennis
geresulteerd in het rapport ‘Verbeteren welzijns
projecten begeleid op het gebied van dierenwel
prestaties in de biologische veehouderij’.
zijn en diergezondheid, bodemvruchtbaarheid en uitgangsmateriaal. Bioconnect werkt vraag-
Namens de biologische veehouderij leveren
gestuurd, wat uniek is in Europa.
wij input voor onderzoek en initiatieven van de gangbare sector. Biologica zit in de klankbord
Bioconnect is er niet alleen voor ondernemers
groep van het onderzoeksproject ‘Weerbaar Vee’
die al biologisch werken, maar wil ook gangbare
en heeft meegedacht over de barometer voor
boeren inspireren. Onderzoek naar gebruik van
Duurzame Slagers.
kruiden voor het bevorderen van diergezondheid leverde bijvoorbeeld praktische handboeken
Uitgangsmateriaal
op die ook voor gangbare melkvee- en varkens
Op 4 november hebben we een studiebijeen
houders interessant kunnen zijn.
komst georganiseerd over amateur en land
Meer info: www.bioconnect.nl
rassen. O.a. over knelpunten en kansen in de Europese regelgeving. Er kwamen verschillende initiatieven aan bod van telers die zich bezig houden met het vermeerderen en selecteren
16
van oude rassen. De deelnemers én de sprekers waren enthousiast. Diverse boeren die zich bezighouden met oude graanrassen ‘vonden elkaar’ en hebben afspraken gemaakt over verdere samenwerking. Op 22 november hebben we in Zeist een sym posium gehouden over biologische veredeling en de diversiteit aan rassen voor de biologi
Bio+ lanceert een nieuwe etikettenlijn voor biologische AGF.
sche landbouw. Hoofdspreker was de Indiase wetenschapper Vandana Shiva. Zij belichtte de gevolgen van de machtsconcentratie in de zaadindustrie en het belang van de betrokken heid van boeren bij de veredeling en instand houding van rassen. Edith Lammerts van Bueren sprak over wetenschappelijk onderzoek naar
Vandana Shiva
en de meerwaarde van biologische veredeling. Het symposium was een initiatief van Stichting Zaadgoed en Biologica. Samen met Coen ter Berg hebben we de expertgroep bijeenkomsten georganiseerd die het ministerie van EL&I adviseren over de Annex voor biologisch uitgangsmateriaal. 17
Op de Annex staan gewassen waarvoor geen
gedaan van het huidige rassengebruik de per
ontheffing meer wordt verleend voor het gebruik
spectieven voor de (blijvende) beschikbaarheid
van gangbaar uitgangsmateriaal. Dit jaar zijn
van PPF vrije koolrassen. De resultaten daarvan
o.a. onderstammen voor appelbomen nieuw op
zijn op 11 november besproken met biologische
de Annex geplaatst.
kooltelers en de zaadproducenten.
Aan het eind van het jaar is de website
De rijksoverheid c.q. het ministerie van VROM
www.biologischondernemen.nl uitgebreid met
hoeft de exacte locatie van veldproeven met
informatie over biologische boomkwekerij.
gentech-aardappelen en maïs niet bekend te
Een aanrader voor ondernemers die zich aan
maken. Dat heeft de Raad van State woensdag
het oriënteren zijn op omschakelen naar
28 april bepaald in een rechtszaak die door
biologisch. De informatie is samengesteld door
Greenpeace, Biologica en andere betrokkenen
Biologica i.s.m. de TaskForce Marktontwikkeling
was aangespannen. Een teleurstellend resultaat.
Biologische Landbouw.
GGO-vrije landbouw
18
Bio regels Met het ministerie van EL&I en stichting Skal
Al gehoord van Protoplastfusie (PPF)? Dit is
overleggen we geregeld over bio regels. Dit
een GGO techniek die is uitgezonderd van de
gebeurt in de Technische Werkgroep. Een greep
Europese GGO wetgeving. In de biologische land
uit de onderwerpen die in 2010 voorbij kwamen:
bouw is deze techniek echter omstreden en een
het certificeren van paddestoelengroeimedium,
aantal private partijen (o.a. Demeter) heeft het
biologische wijnbereiding, biologische witlof,
gebruik verboden. In het belang van de keuzevrij
regels voor huisdiervoer, etikettering van bio
heid op dit punt hebben we een inventarisatie
logische producten, mestbeleid, gebruik van
nitriet bij vleeswaren, gebruik van zoutzuur voor
aan een expertmeeting over pluimveeregels in
regulering van pekelbaden, en de gevolgen van
Kolding, Denemarken samen met een vertegen
het verdrag van Lissabon voor besluitvorming
woordiger van de biologische pluimveehouders
in Brussel. Het ministerie van EL&I gebruikt dit
vereniging (BPV).
overleg ook om haar inbreng over biologische onderwerpen die in de Codex Alimentarius
Biologica leidt een internationale werkgroep
besproken worden, af te stemmen.
over biologische glastuinbouwregels. In deze werkgroep wisselen experts uit twaalf lid-
Het Overlegorgaan Biologische Regelgeving
staten argumenten en kennis over biologische
(OBR) neemt namens de biologische sector
glastuinbouw uit en bereiden ze een voorstel
standpunten in over complexe vraagstukken.
voor over Europese regels voor de biologische
Het OBR kwam in 2010 één keer bijeen.
glastuinbouw. Onderwerpen als teeltsystemen,
Biologica is secretaris.
verwarming, omschakelperiode en bemesting worden besproken. De werkgroep kwam in 2010
Internationaal zijn we ook actief. Biologica zit in
drie keer bijeen.
het bestuur van de IFOAM EU Groep, samen met deelnemers uit andere EU-lidstaten. Biologica
De Europese regels voor biologisch pluimvee en
vertegenwoordigt de Nederlandse IFOAM leden.
varkensvoer worden aangescherpt. In 2010 heb
De standpunten van de IFOAM EU Groep worden
ben we een nationale werkgroep opgericht die
in gezamenlijkheid opgesteld en vervolgens
een reactie voorbereidt op deze aanscherping.
actief bij de Europese Commissie onder de
In de werkgroep is de hele biologische voerketen
aandacht gebracht. In 2010 hebben we naast de
vertegenwoordigd.
reguliere bestuursvergaderingen, deelgenomen
19
Biologica heeft een omvangrijk netwerk. We werken o.a. samen met de TaskForce Marktontwikkeling Biologische Landbouw, de Vereniging Biologische Producenten en Handel, een groot aantal maatschappelijke organisaties, de Vakgroep LTO/Biologica en tal van bedrijven
Samenwerking
in de verwerking, retail en catering. Een paar inspirerende voorbeelden:
Pieperpad Het Pieperpad, de enige echte aardappel fietsroute van Nederland, is een initiatief van Greenpeace en Biologica. De route is opgenomen in de fietsrouteplanner van de Fietsersbond en is in de vorm van een fraaie gids uitgegeven door de ANWB. In 2010 is de route breed bekend gemaakt in samenwerking met de TaskForce MBL en de groothandels Agrico en Leo de Kock.
BioVak De BioVak in Zwolle werd geopend door Femke Halsema, voormalig politiek leider van GroenLinks, en smaakambassadeur Pierre Wind.
20
De beurs werd georganiseerd door de Vakgroep LTO/Biologica i.s.m. ICEM. Wij organiseerden enkele workshops, bijvoorbeeld over energie en dierenwelzijn.
Excursie boerderij-educatie Op 21 en 22 juni hebben we twintig organisaties die zich bezighouden met boerderij-educatie op sleeptouw genomen naar Engeland. Samen met IVN hebben we een excursie georganiseerd
Campina Boerenland gebruikt voortaan biologische melk.
naar de SoilAssociation en enkele biologische boerderijen.
Voorlichtingsbijeenkomsten
Zuivelgigant Arla introduceert een
Na een praktisch verzoek van een adviseur die
biologisch assortiment.
veel biologische bedrijven bezoekt, hebben we twee voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd over het nationale biologische mestbeleid. Hierbij werkten we samen met Skal en LTO. De bijeenkomsten vonden plaats in de maanden september en november en waren bedoeld voor
Kruidvat introduceert biologische babyvoeding.
adviseurs in de biologische sector.
21
Raad van Toezicht, bestuur en medewerkers
Jasper Vink Katrien Prins-Hornikx
Organisatie
Loes van Loenen Eind 2010 zag de samenstelling van de Raad van
Maaike Raaijmakers
Toezicht en het bestuur van Stichting Biologica
Marian Blom
er zo uit:
Paula Nijman
Raad van Toezicht Nico Broersen, voorzitter
Renata Horenova
Abel Slippens
Financiën
Hans Levelt
Kijk voor het financieel jaarverslag op
Martin Wiersema
www.biologica.nl
Willem Meijers
Directeur-bestuurder a.i. Koen van der Drift
Medewerkers Angela Borgts Benno Gramann Clemens Oude Groeniger Corien van Vliet Heleen Klinkert
22
Paulien Jansen
Steun Biologica De biologische landbouw is de groenste land bouw die er is. Biologica informeert burgers en bedrijven, zet zich in voor meer biologisch areaal in Nederland en organiseert inspirerende evenementen. Je kunt ons helpen door donateur te worden. Een maandelijkse donatie kan al vanaf € 2,50. Schenken met belastingvoordeel is ook mogelijk. Meer weten? Bel 030-2339970. Biologica heeft
Op het LowLands festival is alleen biologische friet te koop.
het CBF-keurmerk voor goede doelen.
Eosta neemt 50 AGF afdelingschefs van Hoogvliet mee naar landgoed de Olmenhorst, om meer te leren van biologische landbouw.
23
Biologica informeert, inspireert en brengt mensen in beweging Onze toekomstdroom is dat ten minste 10 of 15% van de Nederlandse landbouw biologisch wordt. Appeltje eitje? We knokken er al jaren voor en de groei zou best wat sneller mogen gaan... Je kunt ons helpen door kippen en appelbomen te adopteren, donateur te worden en natuurlijk door biologische boodschappen te doen. Niet morgen maar vandaag.
Colofon Biologica, Postbus 12048, 3501 AA Utrecht
[email protected] / www.biologica.nl Ontwerp: Ontwerpwerk, Den Haag Druk: (wordt nog ingevuld) 24
