Jaarbeeld 2007 Agro & Co Brabant
De toekomst is de dageraad van het verleden Teixeira de Pascoaes, Portugees dichter (1877-1952)
Jaarbeeld 2007 Agro & Co Brabant
Inhoudsopgave Woord vooraf 6 Nederlands Hippisch Kenniscentrum 8 04
PlantLab
14
microLAN
20
StreekSelecties
26
Ontwikkelmaatschappij - projecten
32
Kapitaalfonds - participaties
37
Info Intakes
38
Activiteiten
41
Brabantslicht
42
Woord vooraf Agro & Co: toegevoegde waarde
06
Agro & Co is de groene ontwikkelmaatschappij van Brabant. Met Agro & Co zoeken wij dagelijks naar manieren om de verschillende schakels in de keten met elkaar te verbinden, om zo wezenlijke vernieuwing te bewerkstelligen. Wij slagen daar steeds beter in, en wij dekken inmiddels ook de hele keten af (‘van zaadje tot karbonaadje’). Maar ook verbindingen tussen ketens bieden nieuwe kansen. Denk aan ‘neue Kombinationen’ van landbouw met energie, industrie, belevenissen en de dienstensector. Juist op het kruisvlak van domeinen ontstaat innovatie en ontwikkelt zich nieuwe business.
In het Jaarbeeld 2007 lichten we vier pro-
is StreekSelecties. Agro & Co onderkende
respondeert met ruim 1,5 arbeidsplaats in de
jecten uit die elk een fase in het traject van
in 2005 de commerciële waarde van streek-
andere onderdelen van de keten. De sterke
business-ontwikkeling vertegenwoordigen.
producten, mits die meer op de wensen van
prijsstijging van agrarische grondstoffen in
Het Nederlands Hippisch Kenniscentrum zit
de consument zouden worden toegesneden.
de afgelopen maanden lijkt een herwaar-
in de haalbaarheidsfase. Ontstaan vanuit
Studiegroepen en markt-onderzoek staaf-
dering van de sector in te luiden. Om het
het besef dat de paardensector, één van de
den deze veronderstelling en hebben geleid
belang van het agrocomplex nog eens onder
snelst groeiende binnen het agro-complex,
tot de oprichting van een marketing & sales
de aandacht te brengen wordt de tekst in het
behoefte heeft aan kennisontwikkeling en
organisatie specifiek voor het retailkanaal.
Jaarbeeld regelmatig geflankeerd door
innovatie om de economische potenties ten
De nieuwe onderneming StreekSelecties
relevante kerncijfers.
volle te kunnen benutten. De plantenpas-
BV. – waarin Agro & Co ook financieel be-
poorten van PlantLab en de toepassing van
langhebbende is – zal in de loop van 2008
Wij hopen dat het Jaarbeeld u zal inspireren
LED-verlichting in de (glas)tuinbouw zijn
met een eerste selectie van streekproducten
en wensen u veel leesplezier.
als concept al behoorlijk uitontwikkeld. Het
in de winkelschappen verschijnen. Jac Warmerdam
project staat op de scheidslijn van zelfstandig de markt vinden en overweegt daarvoor
Vier voorbeelden die het gelijk van waarde-
de hulp te zoeken van ons Kapitaalfonds.
creatie door nieuwe verbindingen en combinaties onderschrijven. En in al die projecten
Het Waalwijkse microLAN heeft dat zetje in
speelt Agro & Co een onmisbare rol als ini-
de rug inmiddels ontdekt. Agro & Co partici-
tiator, begeleider, bemiddelaar en financier.
peert in de TOXcontrol, waarin lichtgevende
Op alle vlakken toegevoegde waarde.
bacteriën oppervlaktewater in- en online
Tot slot. De economische betekenis van het
detecteren op chemische verontreiniging.
agrocomplex kan niet voldoende beklem-
Voor microLAN zijn wij een investeerder met
toond worden. In Brabant verschaft deze
kwaliteiten die het bij andere kapitaalver-
werk aan 110.000 mensen. Het aandeel van
schaffers niet zou kunnen vinden. Hét toon-
Brabant in de toegevoegde waarde van het
beeld van een project dat het gehele tra-
Nederlandse agrocomplex komt uit op 20 %.
ject van idee naar business heeft doorlopen
Elke arbeidsplaats in de primaire sector cor-
Directeur Agro & Co Brabant
07
Startfase
Een paard zonder ruiter is altijd nog een paard. Een ruiter zonder paard is alleen maar een mens. Stanislaw Jerzy Lec, Pools schrijver (1909-1966)
Nederlands Hippisch Kenniscentrum (NHK) Maximaal anderhalf uur na zijn geboorte staat een veulen op eigen 08
benen. Het zoekt direct de warmte en veiligheid van zijn moeder. Haar heilzame voeding en wijze lessen maken de boreling klaar voor het echte leven. Eenzelfde functie heeft Agro & Co. Als groene ontwikkelmaatschappij ondersteunt het vaak projecten in hun prilste stadium. De ideeën hebben alles in zich om tot iets moois uit te groeien, maar kunnen professionele begeleiding goed gebruiken. Om te voorkomen dat ze kopje onder gaan. In zo’n pril stadium bevindt zich het Nederlands Hippisch Kenniscentrum (NHK). Ontstaan vanuit het idee de snelgroeiende paardensector meerwaarde te leveren met een vraagbaak op hippisch gebied. Het plan heeft inmiddels zoveel realiteitswaarde dat het niet meer de vraag is of er een NHK komt, maar wanneer.
01
Startfase & iten
Fe
rs
Cijfe
Nederlands Hippisch Kenniscentrum (NHK) - Sector in galop • Brabant is met circa 20 procent van de naar schatting 500.000 paarden in Nederland een echte paardenprovincie. Vooral het gebied rond Den Bosch en Eindhoven kent een sterke concentratie van hippische bedrijvigheid. • De sector neemt sinds 1990 sterk in omvang toe. Paardenhandel, manegebedrijven, fokkerijen en particulier paardenbezit zijn momenteel in Nederland goed voor een
Dichtheid paardenbedrijven in Nederland 2004 Aantal paarden/pony’s per 25 km2 50-100 100-200 200-800
jaaromzet van circa 1,5 miljard euro. • Nieuwe ontwikkelingen op gebied van training, voeding en professionele bedrijfsvoering (maneges) kunnen de sector een stap verder brengen. 11
• Agro & Co initieert begin 2007 denken over Nederlands Hippisch Kenniscentrum (NHK). Doel van het kenniscentrum is opbouwen van een infrastructuur, die ruimte biedt aan kennisontwikkeling en –ontsluiting, in verwachting van daaruit innovaties te kunnen stimuleren.
Aantal paardensporters per provincie < 10.000 10.000 - 25.000
• NHK kan er voor zorgen dat Nederland in hippische sector hoge internationale positie handhaaft. Verder helpt het de sector bij verdere professionalisering en
25.000 - 50.000 50.000 - 75.000 > 75.000
zorgt het voor coördinatie van onderzoek. • 2007: adviesbureau Buck Consultants voert in opdracht van Agro & Co een haalbaarheidsonderzoek uit naar NHK. Sector reageert unaniem positief. • 2008: ‘Taskforce’ o.l.v. Abel Slippens kijkt hoe plannen daadwerkelijk gestalte kunnen krijgen. Agro & Co voert het projectmanagement. Volgens planning moet in najaar structuur en vorm NHK bekend zijn, met bijbehorende adviesraad, bestuur en financiële onderbouwing.
% Percentage buitenritten op ruiterpaden per paardensporter
Interview met: Abel Slippens
Dat hele palet kan voorkomen dat ondernemers onnodige beginnersfouten maken Waarom zijn ze voor het NHK bij u
ik de partijen leren het gezamenlijke belang
en zorgt er voor dat hun ontwikkeling
uitgekomen?
te herkennen. Ze laten beseffen dat ze voor
versneld kan worden.’’
,,Ik loop al wat jaartjes mee in de paarden-
een professionalisering van de sector beter
wereld. Ben bijvoorbeeld al 20 jaar fokker.
met elkaar dan langs of tegen elkaar kunnen
Verder heb ik mijn opleiding genoten aan
werken. En ach, ik zit ook wel weer zo in
de HAS, zat ik in de Raad van Toezicht van
elkaar dat ik het leuk vind de boel een beetje
Helicon en volgt mijn dochter de HBO-paar-
open te breken. Dat kan dus betekenen dat
denopleiding in Deurne. En wat waarschijnlijk
sommige petten afvallen.’’
natuurlijk
wat
bestuurlijke
slagkracht
meebreng.’’
Het klinkt allemaal als gevoelig en lange tenen ,,Valt wel mee hoor. Maar weet wel dat de
Is dat nodig dan?
paardenwereld met zijn handel, stamboe-
,,Ik sluit dat niet uit. Kijk, de paardensector
ken,
is op dit moment nog erg gefragmenteerd.
maneges en fokkerijen een brede sector is
Bedrijven, ministeries en allerhande ver-
die behoorlijk wat omzet genereert. Daar-
enigingen binnen de sector voeren – eigen
binnen spelen dus heel veel belangen, ook
– onderzoeken uit. Er wordt op die manier
financiële. Die moet je dus een beetje ken-
veel dubbel werk gedaan, maar onbewust
nen. Ik wil een open sfeer creëren tussen al
houden ze elkaar ook in de gaten. Je merkt
die partijen en zal daarin ook investeren.’’
hengstenhouderijen,
Wie Abel Slippens zegt, zegt Sligro. De rasondernemer vertrekt eind dit jaar bij de Veghelse retailketen en food-distributeur waaraan hij sinds 1989 leiding geeft. Slippens daagt uit om zaken in
ook meespeelt is dat ik als CEO van Sligro 12
Abel Slippens (1951)
opleidingen,
het bij overleggen, daar zitten allemaal mensen aan tafel met verschillende petten
U voert deze opdracht uit op aandringen
op.’’
van Agro & Co. Wat gaf voor u de door-
beweging te krijgen, is gespitst op kansen verder brengen, maar zal tegelijkertijd zijn directe omgeving niet snel overvragen. Als een man van de streek was hij in de begindagen van Agro & Co een overtuigd promotor van deze groene ontwikkelmaatschappij. Toen daar het zoeken begon naar een zwaargewicht om de haalbaarheid van een Nederlands Hippisch Kenniscentrum uit te werken, was de weg naar Slippens – een gepassioneerd paardenliefhebber – snel gevonden.
Waar zit een duidelijke meerwaarde van Agro & Co? ,,De laagdrempeligheid. Voor de doelgroep, ondernemers in de agrofood en in het buitengebied, is het een kleine stap om bij Agro & Co binnen te lopen. Zij hebben het gevoel dat de club ook weet wat er in de sector speelt. Bij andere ontwikkelmaatschappijen is de afstand groter. Verder is Agro & Co een overzichtelijke organisatie, met weinig overhead. De lijnen zijn daardoor kort, besluiten worden snel genomen.’’ Wat is de toekomst van Agro & Co, of beter gezegd: Hoe ziet Agro & Co er in 2015 uit? ,,Ze doen het goed. Maar geef ze ook de tijd om zich rustig, haast organisch, te ontwikkelen. Gedoseerd te groeien, met vier tot vijf succesvolle projecten per jaar. Lukt
slag op hun verzoek in te gaan?
vindt zijn kracht in de kennis die het in huis
dat, dan kun je het model zelfs landelijk
Wat ziet u als uw belangrijkste taak?
,,Ik ken de club al vanaf het begin, ben ook
heeft, de professionele ondersteuning die
uitrollen, want buiten Brabant spelen dezelfde
,,Ik beschouw mezelf hoofdzakelijk als in-
gevraagd om bij de oprichting mee te helpen.
het geeft en het uitgebreide netwerk waar-
vragen en zijn er dezelfde behoeftes.’’
formateur. Met steun van Agro & Co moet
Ik geloof dus in wat ze doen. Agro & Co
van ondernemers kunnen profiteren.
Ontwikkelfase
“Kleur is de verwondering van het licht.“ Marc van Halsendaele, Vlaams schrijver (1921)
PlantLab Het idee heeft wortel geschoten. Het groeit, maar is nog steeds 14
kwetsbaar. De lange weg naar succes ligt bezaaid met talrijke obstakels. Hoe geruststellend zijn dan niet een paar beschermende handen. Die je langs de hindernissen loodst en naar een hoger niveau tilt. PlantLab kan met zijn klimaatkamers een wezenlijke verandering in de glastuinbouw ontketenen. Het meest zichtbare element in de innovatie is de toepassing van LED-verlichting om groei te stimuleren. Agro & Co helpt mee het bedrijf verder te ontwikkelen, onder andere door gerichte adviezen. Zoals dat meer niet altijd beter is.
02
Ontwikkelfase & iten
Fe
rs
Cijfe
PlantLab – Groen paspoort met LED • PlantLab probeert met wiskundige modellen planten en plantengroei te begrijpen. • Klimaat in kassen (temperatuur, CO2, vochtigheid) is te variabel voor optimale groei door externe invloeden. Telers erkennen dat binnen huidige mogelijkheden bijna maximale uit plant wordt gehaald. Staan open voor innovatie. • Plant kan dubbele opbrengen, vergeleken met wat traditionele kas momenteel oplevert. • PlantLab levert ideale gebouw voor plant. Elk afzonderlijk gewas krijgt plantenpaspoort
Gertjan Meeuws (1962)
waarin luchtkwaliteit, vochtigheid, water, voedingsstoffen en licht op specifieke plantbe
Uitdagingen en innovaties vormen de
hoeftes zijn gedefinieerd.
belangrijkste drijfveren voor Gertjan
• Innovatie zit in toepassing volledig gecontroleerde omgeving (licht, klimaat, voeding). Gewas krijgt met LED-verlichting alleen die kleuren uit spectrum (rood, blauw, ferrood) die het nodig heeft voor de groei.
Meeuws, een echte duizendpoot en ondernemer. Zo stond hij aan de wieg van MAC-ID, dat zich richt op het steunen van kansrijke ideeën om er levensvatbare
• Gecontroleerde groeiomgeving stelt teler in staat gewas op elke gewenste plek te ver
ondernemingen van te maken. Sinds
bouwen. Ook meerlaagse teelt is mogelijk, wat ruimtelijk beslag (glas)tuinbouw substan-
2006 jaagt Meeuws het marktdenken
tieel kan verminderen.
aan bij de Coöperatie Amalthea van
• PlantLab zorgt voor 20% hogere opbrengst, bij energievoordeel tot 30%.
Dijk en was hij mede-initiator van de overname van Campina’s geitenkaas-
• Innovatie PlantLab komt op moment dat glastuinbouw aan grenzen groei zit. In 2008
activiteiten. Met John van Gemert en
verdere tests en onderzoek, marktintroductie voorzien in 2010.
Marcel Kers richt hij in 2002 het ingeni-
• Productiewaarde Nederlandse tuinbouw 5,22 miljard euro (2005: 4,92 miljard euro). • Brabant na Zuid-Holland en Noord-Holland derde glastuinbouwprovincie Nederland. • Nederland kent een totaal oppervlak van 100 miljoen m2 glastuinbouw. bronnen: CBS, LEI, Productschap Tuinbouw, PlantLab
eursbureau Croppings op. De samenwerking levert in 2007 PlantLab op, dat gecontroleerde groeikamers
ontwikkelt
voor
plantaardige productie.
duurzame
17
Interview met: Gertjan Meeuws
Als ontwikkelaar van een innovatief
betrokkenheid bij het ontwikkelen van
Er bestaat meer in de wereld dan het
product of nieuwe toepassing kun je
geitenzuivel. Agro & Co speelde daar
harde rendement...
snel tegen grenzen aanlopen. Was dat
ook een rol in vanwege haar interesse
,,Precies. Agro & Co weet op een evenwich-
bij PlantLab ook het geval?
voor streekproducten. In dat kader ben
tige manier het zakelijke met het persoonlijke
,,Al vrij vlot stelden we vast dat voor een
ik eind 2006 met een door Agro & Co
te combineren. Alleen al door het netwerk
echte sprong voorwaarts meer geld nodig
samengesteld gezelschap mee geweest op
dat ze biedt is Agro & Co enorm waarde-
was. Maar het bepalen van de hoogte van
de studiereis naar Parma. Ik wist dus wat
vol. In een ontspannen sfeer leer je zo veel
de investeringssom kostte moeite, wat
Agro & Co deed en ben uiteindelijk zelf op
mensen kennen die op korte of langere
ook weer zijn wisselwerking had met het
ze afgestapt.’’
termijn van nut kunnen zijn.’’
Pakken we het zo groots aan dat we als
Met jouw kennis van de organisatie,
Die persoonlijke aandacht, blijkt dat ook
PlantLab de teeltgebouwen gaan opzetten
waarin onderscheidt Agro & Co zich van
uit de relatie met de projectregisseur?
of beperken we ons tot het opstellen van
andere ontwikkelmaatschappijen?
,,Onze ‘counterpart’ geeft echt het gevoel
enkel de teeltprofielen? In dat proces was
,,Ze maken een heldere opdeling tussen ont-
dat we elkaar kennen. Vanuit die betrokken-
Agro & Co van grote waarde.’’
wikkelen en participeren. Het ontwikkelen is
heid is hij een ideaal klankbord, een echte
voor innovators een aantrekkelijk voorportaal
businesscoach. Het gaat er daarbij veel meer
Hoe dan?
waarin de focus ligt op het laten ontbolsteren
om dat hij de juiste vragen stelt dan dat hij
,,PlantLab is een kleine club, met de logische
van vernieuwende bedrijven. Zo nodig kan
antwoorden geeft.’’
beperkingen die daaruit voortvloeien. Agro &
die eerste fase een vervolg krijgen als par-
Co vulde dat tekort uitstekend op in zijn rol
ticipatie binnen het kapitaalfonds. Venture
Vergt het werken met Agro & Co veel
als klankbord. In de dialoog tussen klant en
capitalists als Alpinvest en Greenfield hebben
tijd?
adviseur kwamen er van hun kant vervolgens
helemaal geen zin in jonge honden die iets
,,We hebben geregeld contact, soms zelfs
heel zinvolle suggesties.’’
bedenken. Zij willen vooral op grote schaal en
wekelijks. Maar dat hoort er ook bij, vind ik.
met beperkt risico deelnemen om na pakweg
Wil je echt iets compleet nieuws zoals Plant-
zes jaar maximaal te verzilveren.’’
Lab van de grond trekken dan is die tijd een
formuleren van het juiste businessmodel. 18
Op welke manier verscheen Agro & Co bij PlantLab op het netvlies? ,,Ik kende de organisatie al vanuit mijn
zeer verantwoorde investering.’’
LED – Light Emitting Diode LED bestaat uit een elektronische component – een halfgeleiderdiode – die licht uitzendt. Het licht ontstaat door de beweging van elektronen in het halfgeleidermateriaal. De Russische wetenschapper Oleg Losev ontdekte het principe medio jaren ’20, maar pas veertig jaar later produceerde de Amerikaan Nick Holonyak produceerde de eerste werkende LED. Met LED kan elke specifieke lichtkleur uit het kleurenspectrum worden opgewekt, of dat nu groen, rood of blauw is of zelfs kleuren betreft die voor planten wezenlijk en voor mensen onzichtbaar zijn zoals ‘farred’. Het gebruikte halfgeleidermateriaal bepaalt de kleur van het licht. LED’s zullen in de nabije toekomst efficiënter in het gebruik zijn dan de traditionele assimilatiebelichting die nu wordt toegepast in tuinbouwkassen op basis van SON-T-lampen. De prijs van LED-systemen zal dalen op het moment dat de vraag naar LED’s toeneemt.
Participatiefase
“Wij beseffen pas de waarde van water wanneer de bron is opgedroogd.” Thomas Fuller, Engels priester en schrijver (1608-1661)
microLAN Eén druppel is niets, miljarden druppels zijn van onschatbare 20
waarde. Het is het verschil tussen een drup op een gloeiende plaat en een stroom die verandering in gang zet. De keuze tussen gebrek aan samenhang of juist de vruchtbare verbinding waarvan de uitkomst groter is dan de som der delen. Agro & Co geeft sommige projecten een extra zet in de rug. In de vorm van risicodragend kapitaal. Zodat het waardevolle idee zich volledig kan ontbolsteren. Als bedrijf in de participatiefase trekt microLAN profijt van deze Agro & Co-faciliteit. De producent van watercontrolesystemen kan zich dankzij de financiële injectie stevig nestelen in de markt.
03
Participatiefase & iten
Fe
rs
Cijfe
microLAN – schoon water op gewassen • Klimaatverandering (opwarming aarde) heeft meer droge periodes tijdens het groei- seizoen tot gevolg. • Waterbehoefte akkerbouw neemt toe door teelt intensievere, hoger salderende gewassen. • In Brabant wordt jaarlijks 35-50% totale landbouwareaal beregend. • Bronnen beregening: grondwater (70%), oppervlaktewater (20%), combinatie grond-/
Vibrio fischeri
oppervlaktewater (10%)
De vibrio fischeri is bijzonder vanwege zijn
• Schoon oppervlaktewater vergroot mogelijkheden beregenen. Chemische en bacte- riologische vervuiling beperken echter toepassing oppervlaktewater. • Schoon proceswater van toenemend belang food- en agrosector. • TOXcontrol van microLAN neemt vervuiling waar, waarna agrarisch ondernemer zijn beregeningsplan kan aanpassen.
lichtgevende (luminiscerende) vermogen. De bacterie leeft vaak in symbiose met andere dieren, zoals de dwerginktvis (sepiola atlantica), de lantaarnvis of het vuurvliegje. In ruil voor voedsel geeft de vibrio fischeri licht af. De bacterie stelt duidelijke eisen aan haar
• Lichtgevende bacterie vibrio fischeri in aanpak microLAN essentiële schakel in waar-
leefomgeving. Bij een temperatuur boven
nemen toxische vervuiling oppervlaktewater.
de 15 graden Celsius gaat de vibrio fischeri
• Bio-monitoring al toegepast bij waterinnamepunten Hank (Maas) en Nieuwegein (Rijn/Lek).
dood. Bij vier graden en kouder vervalt de bacterie in een soort sluimertoestand. In de controlekasten van TOXcontrol heerst
• TOXcontrol detecteert chemische vervuiling; toewerken naar constateren bacterio-
een constante temperatuur van ongeveer
logische verontreiniging (legionella, E.coli).
acht graden. Het constateren van chemi-
• Techniek microLAN al in gebruik in China, Frankrijk, Groot-Brittannië, VS, China belangrijkste groeimarkt.
sche vervuiling gaat vrij eenvoudig. De vibrio fischeri kan minder voedsel (energie) aan het verontreinigde water onttrekken,
• 2007: Agro & Co participeert via Kapitaalfonds in microLAN.
als gevolg waarvan de lichtgevende wer-
bronnen: CBS, LEI, microLAN
king van de bacterie afneemt.
23
Interview met: Joep Appels
Op enig moment groeide het besef dat
Agro & Co stond wel meteen met de
Goede club, dat Agro & Co?
een helpende hand welkom was voor
portefeuille klaar?
,,Ik ben echt tevreden. Ze houden name-
de verdere ontwikkeling van micro-
,,Integendeel, ze gaan heel zorgvuldig te
lijk oog voor jouw specifieke behoefte en
LAN. Hoe verliep dat proces?
werk. Voor mij was vooral een ‘eye-ope-
dwingen je niet in een keurslijf. Dat wil je
,,Uit ervaring als ondernemer en op basis
ner’ dat achter Agro & Co een uitgebreid
als ondernemer niet. Ook is het een perfect
van kennis van de markt wist ik dat ik met
netwerk zit waarin o.a. de Rabobanken, de
klankbord, ze praten je niet naar de mond
Joep Appels heeft zich in zijn twintig-
microLAN iets goeds in handen had. Het vol-
BOM en de ZLTO meedraaien. Toen dacht
maar zijn op momenten ook kritisch. Over
jarige loopbaan gespecialiseerd in mi-
doet aan twee kernwaarden voor structureel
ik wel: bingo. Verder overtuigde de pro-
de waarde van het netwerk kan ik zeggen
lieu- en wateranalyses. Na zijn HBO-
succes: het voldoet aan de beginselen van
jectbegeleider mij snel van het belang van
dat het deuren opent die anders gesloten
opleiding Analytische Chemie, aange-
marktverdieping en techniekdifferentiatie.
schoon oppervlaktewater voor de agrari-
blijven. Zo praat ik momenteel met Brabant
vuld met een NIMA-B voor de gewenste
Op termijn is de techniek ook te gebruiken
sche sector en had ik voldoende vertrou-
Water (drinkwaterbedrijf Noord-Brabant
marketingvaardigheden,
hij
voor het opsporen van bacteriologische
wen om samen in zee te gaan.’’
– red.), waar ik zonder Agro & Co niet zo
voor verschillende Nederlandse en
verontreiniging, zoals de E-coli. Vanuit deze
Amerikaanse bedrijven. Een van de
analyse kwam ik tot de conclusie dat ik geld
Leidde de samenwerking nog tot nieu-
bekendste is Thermo Environmental
nodig had om microLAN een gezond fun-
we inzichten?
Wat is het interessante aan de huidige
Instruments, een vooraanstaand pro-
dament te bieden.’’
,,Sinds afgelopen najaar praten we met
samenwerking?
enige regelmaat met elkaar. Al snel werd
,,Als participant in jouw onderneming ge-
Joep Appels (1961)
24
werkte
ducent van analytische meetappara-
makkelijk mee in gesprek zou zijn komen.’’
tuur voor allerhande milieuverontreini-
En toen was de weg naar Agro & Co snel
duidelijk dat mijn kredietbehoefte zo groot
ven ze aan na een bepaalde periode uit te
gingen. Sinds 5 jaar heeft Appels zijn
gevonden
was dat Agro & Co daarvoor in ruil enige
stappen. Dat vind ik mooi, want dat biedt
eigen onderneming die zich toelegt op
,,Ha, ha, helemaal niet. Ik was volslagen
vorm van zekerheid wilde. Dat is gefor-
me de ruimte een gezond bedrijf op te
de ontwikkeling van biosensoren voor
onbekend met de organisatie. Uiteindelijk
maliseerd in de vorm van een participatie
bouwen. Na een jaar of zeven kan ik dan
het opsporen van waterverontreinigingen.
ben ik via Starterslift, dat startende onder-
binnen het Kapitaalfonds. Het belangrijkste
mogelijk Agro & Co als aandeelhouder
Zijn ambitie: marktleider worden op
nemers ondersteunt, bij Agro & Co uit-
wat ik moest doen was mijn businessplan
uitkopen. Zijn we als het goed is beide
het gebied van online biosensoren.
gekomen. Daarvoor had ik zelf al met ban-
aanpassen. Het had een horizon van drie
blij: Agro & Co haalt een mooi rendement
ken en investeerders gesproken, maar dat
jaar; dat is opgetrokken naar vijf jaar.’’
op de participatie en ik ben weer baas in
vlotte niet zo.’’
eigen buik.’’
Eindfase
“Er is geen oprechter liefde dan de liefde voor lekker eten” George Bernhard Shaw, Iers-Engels schrijver en criticus (1856-1950)
StreekSelecties Opvoeden is loslaten. Je kind het volle licht gunnen. In het 26
vertrouwen dat het zijn eigen weg weet te vinden. Een langere betrokkenheid zou verdere ontwikkeling ook alleen maar in de weg staan. StreekSelecties is een voorbeeldproject dat binnen Agro & Co alle fases heeft doorlopen. Van ontluikend idee tot participatie die op eigen benen kan staan. Als nieuwe onderneming brengt StreekSelecties streekproducten naar het supermarktschap. De consument wil het zo, het gat in de markt is gedicht. De ontwikkeltaak van Agro & Co is afgerond
04
Eindfase & iten
Fe
rs
Cijfe
StreekSelecties - authentieke smaak • Voedsel en voeding behoren samen met geschiedenis, literatuur en taal tot de belang- rijkste cultuurdragers. Zowel landelijk als regionaal. Streekproducten dragen daardoor bij aan het versterken van ‘de Brabantse identiteit’. • Identiteit is te ontwikkelen door product en cultuur te combineren, onder voorwaarde dat het resultaat als authentiek en oorspronkelijk wordt ervaren. • De opkomst van streekproducten en –gerechten sluit aan op groeiende interesse voor oorspronkelijk en lokaal eten. In 2005 besloten Alisa Smith en James Mac Kinnon
De producten van StreekSelecties
uit Vancouver (Canada) hun voedsel alleen nog maar binnen een straal van 100 mijl van hun woning te betrekken. Hun voorbeeld vindt wereldwijd steeds meer navolging. • Agro & Co zag eind 2005 de marktpotentie van streekproducten. Onderzoek door marketingbureau Innovaction bevestigde dat beeld. • Totale omvang Nederlandse retail-voedingsmarkt: circa 30 miljard euro p/j. • Op basis van ervaringen in Frankrijk, Duitsland en Engeland staat de marktpotentie van streekproducten gelijk aan een marktaandeel van 4 – 6 procent. In geld is dat 1 tot 1,5 miljard euro p/j. • 2006: Agro & Co-studiereis naar Academia Barilla in Parma overtuigt ondernemers, poli tiek en marketeers van mogelijkheden streekproducten. • 2006: Agro & Co vindt in Boost Concepts en ZLTO partners om streekproducten naar supermarkt te brengen. • 2007: oprichting onderneming StreekSelecties B.V. , waarin Agro & Co via Kapitaal- fonds participeert. • 2008: Streekproducten onder merknaam Gijs© zomer 2008 in de winkels. bronnen: Innovaction, Agro & Co, Boost Concepts
• Boerderij ijs • Ambachtelijke Vleeswaren • Koekspecialiteiten • Ambachtelijk geperste fruitsappen • Chips van Nederlandse appels, aardappelen en groenten
• Zuivel (melk, vla, yoghurt) • Kaasspecialiteiten • Soep • Seizoensgroenten • Seizoensfruit
29
Interview met: Rogier Arntz
Met StreekSelecties en Gijs zit je hele-
In hoeverre sloot het plan aan bij jouw
die vanaf een afstandje de boel in de gaten
maal aan het eind van de keten die voor
ambities?
houdt. Helemaal goed, want een enthousi-
de ondernemer uiteindelijk moet uit-
,,Bij Boost Concepts waren we helemaal
aste ondernemer wil juist verantwoordelijk-
monden in marktpenetratie. Een ideale
niet bezig met streekproducten, maar zijn
heid. Agro & Co geeft je die ruimte. Het be-
positie om terugkijkend aan te geven
we wel goed thuis in de supermarktwe-
schouwt het project niet als hun kindje, maar
wat het opmerkelijkste was in de werk-
reld. Daarbij kwam dat ik altijd wel de stille
durven het ook los te laten’’
wijze van Agro & Co.
wens heb gekoesterd om zelf eens een heel
,,Wat ik erg heb gewaardeerd is de invul-
nieuw merk in de markt te zetten. En zo-
Waar ligt nu de kracht van Agro & Co?
Een man met liefde voor merken, zo
ling die de projectregisseur aan zijn rol geeft.
doende vonden we elkaar.’’
,,Allereerst weten ze heel goed mensen
valt Rogier Arntz te omschrijven. Na
aan zich te binden en daardoor draagvlak
zijn studie rechten (Leiden) volgt hij
En vervolgens aan de slag
te creëren. Puur op basis van het netwerk
een marketing-opleiding aan de Ber-
,,Zo is het. Je gaat samen een proces in,
waarover ze beschikken krijgen ze dingen
keley University of California. In 1996
Licht eens toe
waarbij je een gezamenlijk belang deelt.
gedaan en brengen ze zaken in beweging.
treedt hij in dienst bij Sara Lee/Douwe
,,Toen we in de zomer van 2006 voor het
Het mooie was dat Agro & Co mij snel met
Of het nu een congres is of een studiereis,
Egberts, waar hij als brandmanager de
eerst contact hadden viel het me op dat er
de materie vertrouwd maakte en spelen-
je komt elkaar eens tegen in een andere
merken Pickwick en Van Nelle onder
heel gedegen voorwerk was verricht. Er lag
derwijs steeds meer verantwoordelijkhe-
omgeving en praat ontspannen met elkaar.
zijn hoede heeft.Op de valreep van de
een businessplan dat zo overtuigend was
den aan mij overdroeg. Zo ontstond een
Dat levert soms verrassende contacten op.
20e eeuw besloot hij met Erik Crezee
dat ik het aandurfde om met Agro & Co in
mooie aanvulling op elkaar. Agro & Co had
Verder ben ik te spreken over de manier
een eigen bureau te starten als ‘on-
zee te gaan.’’
het voorwerk verricht, ik bracht het onder-
waarop ze begeleiden. Het zijn geen pro-
dernemers in marketing’. Daarmee
nemerschap in zoals het stellen van dead-
cesmanagers die bij gebrek aan inhoud al-
legden zij de fundamenten voor Boost,
lines om doelen te halen.’’
leen maar kunnen terugvallen op het sturen
dat inmiddels drie werkmaatschappijen
van het proces. Juist de inhoudelijke kennis
telt (Concepts, Media, Products). Sinds
Goed voorbereid, betrokken, inhoudelijk sterk en met het vermogen om te delegeren.’’ 30
Dus ze hebben bij jou aangeklopt? ,,Agro & Co had het idee om streekproduc-
Rogier Arntz (1972)
ten op een nieuwe manier te vermarkten via
Je kreeg dus eigenlijk veel ruimte
die projectregisseurs meebrengen zorgt er
september 2007 is Rogier Arntz direc-
supermarkten, maar was natuurlijk vrij on-
,,Vanaf het moment dat het businessplan er
voor dat ze voor ondernemers nuttige part-
teur van StreekSelecties, waar hij als
bekend in die wereld. Ze waren op zoek naar
is leggen ze gaandeweg meer en meer bij
ners zijn.’’
merkenbouwer zijn passie voor ‘bran-
jonge, innovatieve ondernemers met kennis
de ondernemer neer. Jouw Agro & Co-pro-
ding’ kan combineren met zijn kennis
van de retailmarkt.’’
jectregisseur is dan ook echt een regisseur,
van de winkelvloer.
Ontwikkelbedrijf - Projecten Systeeminnovatie vollegrondsgroente
Limburg onderzoeken samen met de
agrarische sector strategische marketing
kunnen worden genomen over voortzet-
ken via automaten, vooral bestemd voor
of zo’n kenniscentrum ook daadwerkelijk
In de keten van de vollegrondsgroente
Stichting EDC Biofortificants de (econo-
en marktconceptueel denken (denken in
ting van het project en locatiekeuze.
jongeren. Te denken valt aan innovatieve
gerealiseerd kan worden (definitieve beslis-
zoekt Agro & Co een vernieuwend busi-
mische) haalbaarheid hiervan. Op basis
toepassingen i.p.v. producten) stimu-
combinaties van fruit, groenten, water,
sing tweede helft 2008). Partners hierbij zijn
nessconcept. De verwerker is traditioneel
van de uitkomsten hiervan wordt besloten
leren. Kerngedachte is een kring van
Biobrandstoffen
zuivel en andere dranken. Inmiddels zijn
o.a. Provincie, ZLTO, HAS Den Bosch en de
de dominante speler die de primaire pro-
of Agro & Co hiermee verder gaat.
deskundigen die op afroep haar deskun-
Biobrandstoffen gelden als aantrekkelijk
er al verschillende typen automaten in
gemeente Den Bosch.
digheid beschikbaar stelt aan relaties
alternatief voor fossiele brandstoffen zoals
de markt die voor dit concept geschikt
ducent oplegt hoe(veel) hij moet telen.
32
Een Brabantse groenteverwerker wil daar
Nieuwe Wegen voor Jonge Ondernemers
en aan eigen projecten van Agro & Co.
olie, benzine, diesel en gas. Met name door
zou kunnen zijn. Het zoeken is nu naar
Nieuwe Markten Brabants Land
verandering in aanbrengen door telers
Nieuwe Wegen voor Jonge Ondernemers
In 2007 is ervaring opgedaan met een
hergebruik van reststoffen (tweede gene-
grondstoffen van groente en fruit die de
Nieuwe Markten Brabants Land richt zich
medeverantwoordelijk te maken voor
richt zich op jonge agrarische onderne-
tweetal businesscases. Na een evaluatie
ratie) liggen hier kansen voor de agrarische
gewenste meerwaarde leveren. Hiertoe
op vernieuwende initiatieven om de eco-
opeenvolgende taken in de keten, met als
mers/bedrijfsopvolgers. Het project pro-
volgt medio 2008 een besluit of Agro &
sector. Agro & Co speelt op dit vlak een
is in 2007 een samenwerking aangegaan
nomische vitaliteit van het buitengebied
doel extra toegevoegde waarde voor alle
beert de verwachte schaalvergroting in de
Co met dit instrument verder gaat.
voortrekkersrol. Samen met de Provincie
met het Anton Jurgens Instituut. Rond de
te versterken. In opdracht van Agro &
partijen. Een pilot leverde op dat nog veel
Brabantse landbouw te koppelen aan in-
Noord-Brabant en de BOM zijn workshops
zomer 2008 moet duidelijk zijn wat de
Co heeft Telos in 2007 vijf thema’s voor
geïnvesteerd moet worden in wederzijds
novatieve ontwikkelingen dan wel nieuwe
EetNL
voor bedrijven georganiseerd. Inmiddels
concrete mogelijkheden zijn en moet een
nieuwe
vertrouwen en dat vooruitgang stap voor
mogelijkheden te verkennen op het gebied
EETNL is een belevingscentrum met het
heeft dit in 2007 geresulteerd in een aantal
business propositie beschikbaar zijn.
kaart gebracht. Deze bieden kansen voor
stap zal geschieden. Het project is hier-
van o.a. verbreding. Het project is een ge-
thema voeding. Dit bijzondere concept
vervolgprojecten: Bio-ethanol (i.s.m. HAS
mee voor Agro & Co beëindigd. Verdere
zamenlijk initiatief van BAJK, NAJK, ZLTO
heeft drie basisingrediënten: retail, ver-
Bio-fortificants) en de Groene Raffinaderij
Kenniscentrum Streekproducten
waarbij de landschappelijke kwaliteiten
uitwerking ligt bij de verwerker, daarbij
en Agro & Co. Via individuele coaching
maak en horeca. EETNL is een combinatie
(i.s.m. BOM en streekmanager Peel & Maas)
De belangstelling voor streekgebonden eten
van het gebied als uitgangspunt dienen.
ondersteund door de ZLTO.
en groepsbijeenkomsten zijn de onderne-
van eten, drinken, winkelen en ontspan-
. Als afgeleide van dit koepelproject parti-
en bijbehorende producten en diensten
Agro & Co en de Provincie Noord-Brabant
mers ondersteund bij de ontwikkeling van
ning voor jong en oud.
Dit ambitieuze
cipeert Agro & Co via haar Kapitaalfonds
neemt sterk toe. Agro & Co speelt op die
zijn initiators van dit project. Verscheidene
Bio-ethanol
hun ideeën en plannen. Aan dit project dat
project is een initiatief van projectontwik-
inmiddels in BioDsl B.V., een producent van
consumentenbehoefte in door het ontwik-
organisaties en bedrijven hebben zich via
Bio-ethanol, vooral de tweede generatie,
begin 2006 startte met een kick off in het
kelaar Octus Beheer uit Veghel en Agro &
biodiesel uit afgewerkte frituurvetten en
kelen van een retailmerk voor streekproduc-
ondernemerstafels inmiddels aangesloten.
lijkt een kansrijke vervanger voor fos-
Willem II stadion hebben bijna 60 jonge
Co. In 2007 is een haalbaarheidsonderzoek
dierlijke vetten. Het project Biobrandstoffen
ten (StreekSelecties). Studie wees verder uit
De resultaten van het onderzoek van Telos
siele brandstoffen te worden. Agro & Co
ondernemers deelgenomen. In 2007 is het
afgerond. Op basis hiervan vindt thans
is hiermee afgerond.
dat een kenniscentrum de consumentenbe-
zullen in het voorjaar van 2008 gepresen-
kijkt mee of in Brabant een fabriek te
project beëindigd.
een fine tuning plaats van het concept en
leving van streekproducten kan vergroten
teerd worden. Agro & Co zal vervolgens
bouwen is waar op basis van reststoffen
product-marktcombinaties
in
het ontwikkelen van nieuwe bedrijvigheid
worden marktpartijen benaderd om hierin
Gezonde Dranken Automaat
en kan bijdragen aan verdere professiona-
besluiten welke van de thema’s samen
bio-ethanol wordt geproduceerd. Zes
M-brigade
te participeren. Afhankelijk hiervan zal
Agro & Co stimuleert een concept voor
lisering van producenten. Momenteel wordt
met ondernemers worden uitgewerkt in
bedrijven in Brabant, Zeeland en Noord-
Met de M-brigade wil Agro & Co binnen de
naar verwachting medio 2008 een besluit
de distributie van gezonde, lekkere dran-
onder aanvoering van Agro & Co onderzocht
concrete projecten.
33
Projecten
34
De Groene Raffinaderij
Meat the Future
Groene afval- en reststromen bieden
Met Meat the Future zoekt Agro & Co naar
ruimte voor het winnen van energie. BOM,
nieuwe vleesconcepten met toegevoegde
Water en (dier)gezondheid
Agro & Co en de Streekmanager Peel en
waarde, die de hele keten ten goede komen.
Agro & Co ziet water in het algemeen en
Maas onderzoeken onder de noemer De
Een consumentenonderzoek in opdracht
schoon water voor vee en landbouwge-
Groene Raffinaderij of er synergievoor-
van Agro & Co leverde op dat varkensvlees
wassen in het bijzonder als een belangrijk
delen te behalen zijn door een aantal initi-
en kippenvlees mogelijkheden bieden. Op
innovatiedomein. Invalshoeken zijn water
atieven met elkaar te combineren. Studie
verzoek van ZLTO heeft Agro & Co in 2007
onder meer als nutriëntenbron, water als
heeft aangetoond dat het opwekken van
ondersteuning verleend bij onderzoek naar
medicijndrager en zuivering en ‘monito-
biogas door mestvergisting, grasraffinage
mogelijkheden tot opschaling en marktver-
ring’ van water. Samen met Brabant Water
en algenkweek mogelijkheden bieden. In
breding van Volwaard Kip. In de loop van
en Waterschap De Dommel worden mo-
de eerste helft van 2008 wordt bekeken of
2008 moet duidelijk worden of de mogelijk-
menteel innovatiekansen verkend. Als er
een consortium van bedrijven kan worden
heden ook verzilverd kunnen worden.
zich serieuze businesskansen voordoen
zorgt. Partner in dit project is ZLTO.
wil Agro & Co daarmee verder gaan.
gevormd die hiermee aan de slag willen. Volgende stap is dan het uitwerken van
Natural Rich
een businessconcept.
Spelers in de AGF-sector blijken nog sterk productgericht en spelen nog onvoldoende
Agro & Co Conferentie 2007
Agro Ontmoet Maakindustrie
in op waardecreatie door nieuwe product-
Op 10 oktober 2007 organiseerde Agro &
Technisch innovatieve agrarische onder-
toepassingen en -positioneringen. Een
Co voor circa 175 relaties een conferentie
nemers en machinebouwers benaderen
onderzoek door Business Openers Inno-
onder de titel ‘Groen, Groei en Innovatie’.
vaak los van elkaar Agro & Co met ideeën
vaction in opdracht van Agro & Co heeft
Gerenommeerde sprekers informeerden de
voor nieuwe productie-apparaten en ge-
aangetoond dat er mogelijkheden liggen
gasten over waardecreatie, de betekenis
reedschappen. Agro & Co hoopte beide
voor Nederlandse groenten en fruit speci-
van belevenissen en ervaringen bij consu-
partijen een platform te bieden waar ze
aliteiten met gegarandeerde extra’s op het
menten. Het middagprogramma voorzag in
elkaar zouden kunnen vinden. De belang-
gebied van smaak en gezondheid. Agro &
vijf workshops rondom actuele projecten
stelling bleek bij agrarische ondernemers
Co onderzoekt thans de mogelijkheden om
van Agro & Co. De aanwezigen bleken de
onvoldoende om met dit project door te
een nieuwe onderneming te starten, die
dag als zeer waardevol te ervaren. Agro &
gaan. De indruk bestaat dat betrokkenen
voor de AGF extra marktkansen creëert
Co ziet de conferentie als goed middel om
ideeën bij voorkeur voor zichzelf houden.
en voor waardevermeerdering in de keten
draagvlak te creëren voor haar werk.
Projecten 2007
Aandachtsgebied
Naam project
Kapitaalfonds - participaties Actief
Afgerond
microLAN BV te Waalwijk Schoon water wordt voor de agro-sector steeds belangrijker. Verdroging van de bodem dwingt de agrariër tot beregening van zijn velden. Het is op dat moment wel belangrijk dat het water dat wordt gebruikt niet
Agro Food
EETNL
vervuild is met toxische stoffen. Agro & Co participeert sinds eind 2007 via zijn Kapitaalfonds in microLAN,
Gezonde drankenautomaat
dat een bacteriologische techniek heeft ontwikkeld om verontreiniging te constateren.
Brabantse Streekproducten
Kenniscentrum Streekproducten
Meat the Future
Natural Rich
36
StreekSelecties BV te Udenhout Streekproducten hebben al enige jaren de volle aandacht van Agro & Co. De belangstelling van consumenten voor voeding uit eigen omgeving neemt toe en streekproducten op hun beurt versterken de (culturele) identiteit van het gebied waaruit ze afkomstig zijn. Gedegen marktonderzoek mondde in 2007 uit in de oprichting
Plantlab
Systeeminnovatie Vollegrondsgroente
Water en (dier)gezondheid
van het bedrijf StreekSelecties, dat de streekproducten moet gaan vermarkten. Agro & Co participeert via het Kapitaalfonds in StreekSelecties. 37
Agro Non Food
Biobrandstoffen
Bio-ethanol
De Groene Raffinaderij
BioDSL BV te Breda Biobrandstoffen winnen als gevolg van Brusselse regelgeving aan belang. BioDSL (Breda) produceert biologische diesel op basis van gebruikte dierlijke en plantaardige oliën en vetten. Het eindproduct voldoet aan de Europese normen (EN 14214). De biobrandstof van BioDSL behoort tot de zogeheten tweede generatie
AgroPlus
Nieuwe Wegen voor Jonge Ondernemers
Agro ontmoet Maakindustrie
Nederlands Hippisch Kenniscentrum
biobrandstoffen, aangezien voor de diesel gebruik wordt gemaakt van reststromen. Agro & Co neemt via het Kapitaalfonds deel in BioDSL. Basfood BV te Eindhoven
Groene Ruimte
De Groene Kamer
Nieuwe Markten Brabants Land
Facts from space luidt de pay off van deze Eindhovense onderneming. Basfood vertaalt satellietdata naar groeikarakteristieken zoals opbrenst, waterbehoefte en benodigde stikstof. Boeren krijgen zo inzicht in de meer en minder groeizame plekken op hun percelen. De informatie krijgt een grotere voorspellende waarde
Overig
Agro & Co Conferentie
M-Brigade
Totaal
naarmate de oogstdatum dichterbij komt. In diverse pilots heeft Basfood zijn waarde bewezen; het product vindt inmiddels zijn toepassing op velden in Zeeland, Brabant, Limburg en Flevoland. Via het Kapitaalfonds heeft Agro & Co een belang in Basfood. 13
6
Info Intakes Ontwikkelbedrijf
38
Herkomst initiatieven geografisch
Kennisvragen
Buiten Brabant
14%
Overig
9%
Midden-Brabant
31%
Regelgeving
6%
West-Brabant
13%
Contacten leggen
16%
Oost-Brabant
42%
Concept Businessplan
31%
39
Financiering/subsidiëring 38%
Aantal intakes W.V. Overig
2%
Herkomst initiatiefnemers
Hoe komt men bij Agro & Co
Status intakes
Overig
11%
Diversen
14%
Eenmalig advies en stop
22%
Opgenomen in portfolio projecten
4%
7%
Media
13%
Advies doorverwezen naar streekmanagers
16%
Doorverwezen naar kapitaalfonds
16%
In behandeling of on hold
12%
W.V. Groene ruimte
14%
Kennisinfrastructuur
W.V. Agroplus
27%
MKB
13%
Partners
36%
Advies doorverwezen naar Intermediars
17%
W.V. Agro(non)food
57%
Intermediairs
22%
Eigen acquisitie
37%
Uitgebreide intake/advisering en stop
13%
Agrarisch
47%
Info algemeen
Activiteitenkalender 2007
Agro & Co slaagde er in 2007 met zijn diverse projecten voor het eerst in de hele keten (van idee tot realisatie) af
31.12.07
Closing participatie MicroLan B.V.
te dekken. Een belangrijke stap was de participatie (als externe financier) in drie projecten vanuit het Agro & Co
12.12.07
Medewerking aan KvK West-Brabant Eindejaarsbijeenkomst
Kapitaalfonds. De combinatie van ontwikkelcapaciteit en risicokapitaal maakt Agro & Co uniek; het gaat verder op
Presentatie haalbaarheidsonderzoek Nederlands Hippisch Kenniscentrum (Kasteel Maurick)
een punt waar veel andere ontwikkelmaatschappijen hun bijdrage staken.
03.12.07
Presentatie t.b.v. Bestuurlijk Platform ZLTO
29.11.07
Medewerking aan Telos Conferentie Huis van de Duurzaamheid
29.10.07
Eindpresentatie Nieuwe Markten Brabants Land (Landgoed Groenendael)
17 / 19.10.07
Medewerking aan de Landbouwvakbeurs te ‘s-Hertogenbosch
10.10.07
Agro & Co Conferentie (Ruwenberg St. Michielsgestel)
27.09.07
Closing participatie Basfood BV
12.09.07
Brabantse Streekproducten Alliantie (Proviciehuis)
20.08.07
Closing participatie StreekSelecties B.V.
01.07.07
Medewerking aan Streekfestival Het Groene Woud
26.06.07
Ondernemerstafel (NMBL) Erven van Ontwikkeling
22.06.07
Innovatiebijeenkomst ZLTO - The Greenery - Agro & Co ( Rosmalen)
21.06.07
Ondernemerstafel (NMBL) Bossen van Bezinning
14.06.07
Werkbezoek BOM aan Agro & Co
13.06.07
Medewerking aan Innovatieconferentie Provincie Noord-Brabant
08.05.07
Ondernemerstafel (NMBL) Levendige Langstraten
24.04.07
Ondernemerstafel (NMBL) Ons Dorp
17.04.07
Ondernemerstafel (NMBL) Spelend Netwerk
13.04.07
Medewerking aan werkbezoek Europarlementslid L. van Nistelrooij Amalthea/Van Dijk
11.04.07
Brabantse Streekproducten Alliantie (Landgoed de Hoevens Alphen)
15.03.07
Presentatie t.b.v. Rabobank Kring Directeuren ZuidWest Nederland
03.03.07
Presentatie Open Dag Provinciehuis te ‘s-Hertogenbosch
26.01.07
Werkbezoek Statencommissies aan Agro & Co
25.01.07
Medewerking aan Rabo-management game Spelenderwijs Ondernemen
40
Realisatiekracht, versnelling Stichting Agro & Co Brabant Ontwikkelen • Projectregie • Partijen bij elkaar brengen • Pilots & verkenningen • Kennis toevoegen & verspreiden
Kapitaal Agro & Co Kapitaalfonds BV Financiering • Participaties • Garantievermogen
41
Brabantslicht Agro & Co zet een aantal bijzondere plekjes van Brabant in
1
Ulvehoutse bossen
3
Drunense Duinen
5
De Donck
2
Lieropse Heide
het licht. Stuk voor stuk plaatsen die kenmerkend zijn voor het cultuurlandschap in onze provincie. Gevormd door mensenhanden, maar niettemin ‘natuurlijk’ mooi.
42
Oss
2 3 Roosendaal
6
Den Bosch
1
Breda Tilburg
4
4 Eindhoven
5
6
Het Keelven
Beuven
44
Organisatie Agro & Co Brabant
Stichtingsbestuur / Raad van Commissarissen Agro & Co Brabant
• Jac Warmerdam - directeur Agro & Co Brabant
van links naar rechts:
• Doritha Vervloed - office manager
• Bert Pauli - namens Provincie Noord-Brabant
• Wiet van Meel - liaison
• Gerard van Oosten - namens ZLTO
• Leo Kock - projectregisseur
• Theo Martens - namens Brabantse Rabobanken
• Jasper van Deurzen - projectregisseur
• Martien van den Heuvel - voorzitter
• Ed Hendriks - projectregisseur • Monique Beukers - Van der Lande - communicatiemanager • Henri Schellen - investment manager • Joost van ‘t Hooft - investment manager
Colofon Dit jaarbeeld is een uitgave van: Agro & Co Brabant Goirleseweg 15 I Postbus 5067 I 5004 EB Tilburg I T 013- 460 92 50 www.agro-co-brabant.nl I Hoofdredactie & Coördinatie Monique Beukers I Redactie Agro & Co Brabant Vormgeving Vormvreters Breda (www.vormvreters.nl) I Tekstschrijver Coenraadts Communicatie (www.coenraadts-communicatie.com) Fotografie Nancyleephotography (www.nancylee.nl) I Drukwerk Drukkerij Romein (www.drukkerijromein.nl)
45
“De zon is zwak wanneer zij opkomt, maar wint aan kracht en moed naarmate de dag verstrijkt.” Charles Dickens, Engels schrijver (1812-1870)
