JAAR VERSLAG 2012 DAGCENTRUM VOOR PERSONEN MET EEN NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL

JAAR VERSLAG 2012 Gesubsidieerd door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap

Met de steun van

DAGCENTRUM VOOR PERSONEN MET EEN NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL

voorwoord

1

De DoelgroeP

2

Algemene opnamecriteria 2

9

Quality of life 9 Niet-aangeboren hersenletsel 10 specifieke begeleidingsstijl therapeutisch aanbod

11

10

aanbod van arbeidszorg of begeleid wer-

11

• Ondersteuning van de gebruiker 12

Stagebegeleidingen 27 Werken met vrijwilligers 28

Algemeen opzet 9

ken

Personeelskader 23

• Interne bijscholing 25 • Externe bijscholing 26

In- en uitstroom 7

• Een • Een • Een

23

Vorming, training en opleiding 25

Enkele cijfers - december 2012 4 Een zinvolle dagbesteding

Personeel

de naaste omgeving van

Enkele nieuwigheden in 2012 14

• De tuin: aardbeien, mulchen en kippenchef 14 • Imkerij 15 • De Foefelaars 15 • Zilverscherm 16 • Manege 16 • Semi-industrieel werk 16 • Agendatraining 17 • Samen Gezond: de Hoop vormt een front 17 • Intervisies 18

Vijf jaar de Hoop 19

algemeen beleid

29

Perspectief 2020 29 Vernieuwde wetgeving kwaliteitszorg 29 Kwaliteitsaudits 30

Gebruikerstevredenheid 30 Gebruikersraad 31 Onthaalbrochure nieuwe gebruikers 32 Handelingsplanning 32 Middelen 33 Financiële middelen en sponsoring 33 vooruitkijken naar 2013

36

Een greep uit de agenda van vorig jaar 21

INHOUDSTAFEL

VOORWOORD

Beste lezer,

Met genoegen bieden wij u ons jaarverslag 2012 aan, waarmee wij eenieder een beeld willen geven van het gebeuren in dagcentrum De Hoop gedurende het voorbije jaar… T W E E D U I Z E N D E N T W A A L F

evredenheid elbevinden igen keuzes kunnen maken én front voor samen gezond agbesteding die “zin” heeft naniem goed: opendeur en officiële viering ndividuele dienstverleningsovereenkomsten IM - honing - bier erste zomerfeest in de Bevegemse Vijvers iet-Aangeboren Hersenletsels oor de bomen het bos of perspectief 2020 motionele getuigenissen door de “Getuigen onderweg” egen-vier tegen de BV’s voetballen ransdisciplinair therapeutisch werken ork for Change rbeidszorg van aardbeiplantjes, aznavoners, andersgeorganiseerde sport, autosalon,… ustrum

– 5 jaar De Hoop !

amilie-ondersteuning

Veel leesplezier ! Zottegem, maart 2013

Welgemeend dank je wel

P1

Aan alle bestuursleden, medewerkers, gebruikers en familieleden,… voor hun dagdagelijkse inzet en betrokkenheid ! Aan alle sponsors, sympathisanten en subsidiërende overheden zonder wiens steun 2012 een stukje minder kleurrijk was !

P2

A

DE DOELGROEP

lgemene opnamecriteria

De Hoop wordt erkend en gesubsidieerd door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) om in haar dagcentrum 20 voltijdse volwassen personen met een handicap te begeleiden. Met ingang van 1 juli 2012 werd deze erkenning verlengd voor onbepaalde duur. Mensen kiezen zelf of ze voltijds (5d/week) of deeltijds (< 5d/week) gebruik maken van het dagcentrum, waardoor in de praktijk méér dan 20 personen begeleid worden. Gebruikers zijn bij opname tussen 18 en 65 jaar oud. De erkenning door het VAPH maakt dat cliënten van bij aanvang moeten beschikken over een goedgekeurd integratieprotocol om gebruik te maken van een erkend dagcentrum (de zogenaamde PEC-beslissing). Daarnaast moeten gebruikers vóór hun opname geregistreerd staan op de zogenaamde CRZ of de Centrale Registratie Zorgvragen van het VAPH. De Hoop meldt een open plaats in het dagcentrum telkens aan via diezelfde webapplicatie zorgregie, en neemt gebruikers op volgens de geldende prioriteitenregels.

Binnen de ruime doelgroep personen met een handicap, richt De Hoop zich tot volwassenen met een niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Hieronder verstaan we een hersenbeschadiging die niet rond de geboorte ontstaan is, maar in de loop van het latere leven. Het hersenletsel betekent een breuk in de levenslijn, hetgeen zowel voor de betrokkenen zelf als hun omgeving gepaard gaat met een verlieservaring. De oorzaken van een hersenletsel kunnen heel verschillend zijn, zoals bijvoorbeeld: een traumatische hersenbeschadiging na een (verkeers)ongeval, een cerebro-vasculair accident (CVA), een hersentumor, langdurig zuurstoftekort, infecties, intoxicaties,… De gevolgen van een hersenletsel uiten zich op verschillende gebieden. Zichtbare gevolgen zijn onder andere verlammingen, spastische bewegingen, slikproblemen, epilepsie, problemen met articulatie,… Niet-zichtbare gevolgen hebben te maken met bijvoorbeeld geheugenproblemen, concentratiestoornissen, moeite hebben met plannen en organiseren, een beperkt inzicht hebben in sociale situaties, in anderen en in het eigen functioneren, impulsief reageren, een geringe frustratietolerantie, ontremd gedrag,… Vanuit een ruime definiëring van een nietaangeboren hersenletsel, kunnen ook jonge personen met een degeneratieve aandoening, zoals MS, de ziekte van Huntington, Parkinson,… voor een opname terecht in De Hoop.

P3 Ondanks deze duidelijke doelgroepafbakening, wordt de intake van kandidaat-gebruikers soms nog ruimer benaderd op basis van reële ondersteuningsvragen. Een aantal personen met een handicap voelen zich immers niet thuis in dagcentra waar het aanbod doorsnee gericht is op personen met een aangeboren verstandelijke beperking. Of soms is ook de woonplaats bepalend in de zoektocht naar een geschikt dagcentrum. Wanneer betrokkenen voldoen aan de bijzondere opnamecriteria en zichzelf terugvinden in de agogische werking en het ruime opzet van De Hoop, kan voor deze cliënten alsnog overgegaan worden tot een opname bij open plaats. Vaak wordt hierbij vooraf een proefweek georganiseerd.

E

nkele cijfers – december 2012

Op 31/12/2012 begeleidde De Hoop 36 gebruikers, waarvan 35 regulier gesubsidieerd door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap. Eén gebruiker werd begeleid via een samenwerking met de dienst Beschermd Wonen van De Dorpel (Ninove) en komt dus bovenop de officiële erkenning.

• licht logistiek werk binnen rust- en verzorgingstehuizen (vb. helpen bij afwas, hulp bijde waterronde, hulp bij pannenkoekenbak, hulp in de cafetaria,…). • voorbereidend werk in een broodjeszaak • hulp in verplegende taken/logistiek werk binnen een afdeling van het ziekenhuis in Wetteren. Voor 2 andere gebruikers die mogelijks in de toekomst ook als begeleid werker aan de slag willen, werd doorheen 2012 wat voorbereidend werk verricht: interessepeilingen, bekijken praktische mogelijkheden, contacten leggen met potentiële werkposten, enzovoort.

Op 36 gebruikers kwamen 28 personen deeltijds (78%) naar het dagcentrum, slechts 8 personen (22%) maakten voltijds gebruik van De Hoop. Van de deeltijdse gebruikers kwamen er een Onder de 36 begeleide gebruikers bevinden zich drietal in halve dagen naar het dagcentrum (vb. 10 vrouwen (28%) en 26 mannen (72%). enkel voor- of namiddag). De gemiddelde leeftijd bedroeg in 2012 44 jaar. De oudste gebruiker is 69 jaar, de jongste is 23 Van de 28 deeltijdse gebruikers werden 3 personen jaar. De leeftijdsverdeling ziet er globaal als één of meer dagen per week ingeschreven volgt uit: onder een begeleidingsovereenkomst “begeleid 18-25 5 werken”. Onder dit begeleid werk verstaan we extern 26-35 7 onbezoldigd vrijwilligerswerk, begeleid door een 36-45 6 jobcoach van De Hoop (ergotherapeute). Deze 46-55 9 gebruikers komen voor hun dagbesteding niet 56-65 8 elke dag naar De Hoop, maar werken sommige dagen “uit huis” en worden hierin ondersteund en > 65 1 opgeleid door de jobcoach. Voor de organisatie van dit begeleid werk wordt rekening gehouden In de loop van 2012 werden aanpassingen aan met de eigen interesses en de woonplaats van de het Charter (collectieve rechten en plichten) betrokken cliënten. voorbereid, in overleg met de Raad van Bestuur Concreet bestond de taakuitvoering van de 3 en de gebruikersraad. Opzet is de ontslagleeftijd begeleid werkers in 2012 uit: vanaf 1 januari 2013 op 70 jaar te brengen. Deze wijziging van de opnamevoorwaarden

P4

gebeurt binnen een context en tijdsgeest waar rekening dient gehouden te worden met een schaarste aan middelen. Binnen de gehandicaptenzorg zijn er weinig plaatsen dagcentrum specifiek voor de doelgroep NAH beschikbaar. De wachttijden zijn lang, waardoor jonge mensen (vaak 20’ers of 30’ers) willens nillens na hun revalidatie terechtkomen in voorzieningen voor ouderenzorg, met alle problemen van dien (sociaal, psychologisch, financieel,…). Dit lijkt een beetje de omgekeerde wereld. Gebruikers die op 70-jarige leeftijd De Hoop verlaten maken aldus een plaatsje vrij voor deze jonge mensen die vaak al lang wachten op een geschikt aanbod. De wijziging van de opnamevoorwaarden gebeurt tevens vanuit de praktijkervaring dat het niet evident is een relatief ouder publiek binnen het activerend aanbod van De Hoop een plaats te geven. Ook al verschilt het functioneren en de ondersteuningsnood sterk van persoon tot persoon, toch zien we binnen de concrete begeleiding van de 65+ers frequenter vragen terugkeren omtrent zinvolheid van de dagbesteding, motivatie en haalbaarheid op het vlak van verzorging en fysieke ondersteuning. Hier en daar wordt op grenzen gebotst en dient geconcludeerd te worden dat bij het ouder worden het aanbod binnen ouderenzorg wellicht een adequater antwoord kan bieden op sommige zorgvragen, dan het specifieke aanbod van de NAH-setting. Dit mits de nodige nazorg. Deze nieuwe opnameregel zal trouwens enkel van toepassing zijn op nieuwe gebruikers die

P5

na 1 januari 2013 starten in De Hoop, zodat cliënten van bij opname correct kunnen geïnformeerd worden. De regioverdeling wat betreft de woonplaats van de gebruikers bleef ook in 2012 zeer gevarieerd. Hoofdzakelijk de ruime regio Zottegem werd bediend, ook al verkiezen sommige cliënten een verdere verplaatsing in functie van het doelgroepspecifieke aanbod van De Hoop. Zottegem Geraardsbergen Oosterzele/Wetteren Aalst/Ninove Horebeke/Brakel Oudenaarde Herzele Gent Vlaams-Brabant

8 8 7 4 3 3 1 1 1

Van de 36 gebruikers maakte meer dan de helft (20 personen) gebruik van het georganiseerd vervoer van De Hoop, dat gedeeltelijk aan taxi Hendriks wordt uitbesteed. De regio- afbakening die hierbij vooropgesteld wordt is Zottegem, Herzele, Zwalm, Oosterzele, Sint-LievensHoutem, Burst, Geraardsbergen, Lierde, Brakel, Horebeke. Sommige gebruikers combineren het georganiseerd vervoer met een gedeeltelijke verplaatsing met het openbaar vervoer (vb. afhaalronde aan het station van Zottegem) of vervoer

P6 door hun mantelzorgers (vb. enkel ’s morgens opgehaald). Van de resterende 16 gebruikers deden 4 personen volledig beroep op familieleden om tot in het dagcentrum te geraken; 11 personen verplaatsten zich zelfstandig naar De Hoop; 1 persoon maakte gebruik van een externe dienst voor aangepast vervoer. Bekijken we de aard van de handicap van naderbij, dan zien we dat op de totale populatie 3 personen met een niet-NAH problematiek begeleid werden: 2 personen met een aangeboren motorische handicap en 1 persoon met een ASSproblematiek. Bij de overige 33 personen is er sprake van een NAH-problematiek. De meest voorkomende oorzaken van het niet-aangeboren hersenletsel zijn traumatische letsels ten gevolge (verkeers)ongevallen en niet-traumatische letsels ten gevolge hersenbloedingen. Andere oorzaken zijn: infecties, langdurig zuurstoftekort, hersentumoren, MS, Parkinson, Huntington,… : Ongevallen Bloedingen Diverse NAH Degeneratieve aandoeningen niet-NAH

15 9 6 3 3

Van de 36 begeleide gebruikers stonden er in 2012 19 cliënten op de Centrale Registratie Zorgvragen (CRZ) geregistreerd met een bijkomende zorgvraag, dit wil zeggen een nog niet opgeloste zorgvraag bovenop het reeds actuele

gebruik van een dagcentrum. Het betreft hier in hoofdzaak woonvragen: thuisbegeleiding, begeleid wonen, Diensten Inclusieve Ondersteuning, wonen in een tehuis nietwerkenden,… De vragen variëren van dringend tot eerder toekomstgericht (vb. rekening houdend met het wegvallen van mantelzorgers in de toekomst). Kijken we naar de reeds geboden ondersteuning, dan zien we dat nagenoeg alle gebruikers van De Hoop naast het dagcentrum een beroep doen op reguliere thuiszorgdiensten en/of ambulante begeleidingsvormen van het VAPH, zoals: begeleid wonen, thuisbegeleiding, poetshulp, familiehulp, thuisverpleging, oppashulp, PAB-assistenten,… Voor velen maakt enkel deze combinatie van professionele hulpverleningsvormen het thuis wonen haalbaar. De Hoop probeert zoveel als mogelijk in overleg te treden met deze collega’s uit andere diensten, met het oog op een rechtlijnige, duidelijke en kwalitatieve zorg voor de individuele gebruiker.

P7

I

n- en uitstroom

Op basis van de geldende dagprijsberekeningen vooropgesteld door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap, haalde De Hoop in 2012 7270 onderhoudsdagen, binnen haar erkenning van 20 voltijdse plaatsen dagcentrum (20x366=7320 maximum). Hiervan zijn 130 dagen afkomstig van de begeleidingen in het kader van begeleid werk. Het totaal komt overeen met een gemiddelde gebruikersbezetting van 99,32%. Een iets lager getal dan de voorbije jaren, voornamelijk ten gevolge van enkele langdurig zieke gebruikers. Doorheen 2012 gingen 3 gebruikers op ontslag. Hiervan stroomden 2 personen vanuit het dagcentrum door naar een residentiële woonsetting, aangezien het thuis wonen niet langer haalbaar was. Eén persoon is overleden. In de loop van het jaar meldde De Hoop 3 open plaatsen via het systeem van de zorgregie (CRZ-VAPH). Ook eind 2011 werd nog 1 plaats opengesteld, die pas ingevuld werd begin 2012. Aldus konden in totaal 5 nieuwe (deeltijdse) gebruikers opgenomen worden. Los van deze nieuwe opnames, vonden in 2012 ook 16 nieuwe aanmeldingen plaats van kandidaat-gebruikers. Sommigen konden direct doorverwezen worden naar een meer gepast aanbod; anderen kwamen in afwachting van een open plaats reeds in De Hoop langs voor

een kennismakingsbezoek en opvolging van een aantal administratieve noodzakelijkheden (vb. PEC, CRZ,…). Nieuwe gebruikers werden net als de voorgaande jaren vooral doorverwezen door revalidatie-afdelingen in ziekenhuizen en eerstelijnszorg (huisartsen, thuiszorgdiensten, CAW’s, OCMW’s,…). Binnen de Centrale Registratie Zorgvragen was De Hoop in 2012 contactpersoon voor 27 zorgvragers. Het gaat hierbij om 20 eigen gebruikers en 7 externe cliënten. De vragen betreffen voornamelijk woonvormen of kandidaat-gebruikers die nog wachtende zijn op een toekomstige opname in De Hoop. Een goede zorgbemiddeling voor de zorgvragers maakt het tevens noodzakelijk aanvragen in te dienen voor PTB’s (Prioritair Te Bemiddelen-dossiers), noodsituaties, convenanten, enzovoorts. Dit nieuwe zorgregiebeleid verhoogt gevoelig de workload binnen het intakebeleid. Bovendien leren recente ervaringen dat ook de nieuwe spelregels van de zorgregie en het uitfilteren van de meest dringende zorgvragen als vanouds uitmonden in lange wachttijden. Dit zowel door schaarste aan middelen en te weinig open plaatsen, als door de lange rijen wachtenden. Deze valkuilen bij het werken met de CRZ worden vooral ondervonden bij het doorverwijzen van eigen gebruikers naar externe residentiële woonsettings. De opnames in het dagcentrum vanuit de CRZ verlopen door

gaans wel behoorlijk vlot. Niettemin wordt bij nieuwe aanmeldingen binnen het dagcentrum, meer en meer ondervonden dat het krijgen van een positieve PEC-beslissing voor de doelgroep NAH allerminst een evidentie is. Dit vooral bij personen die weinig motorische stoornissen ondervinden en bij wie de cognitieve stoornissen primeren. Deze beperkingen worden doorverwezen naar psychiatrische settings of geëvalueerd als “niet zwaar genoeg”, ook al verloopt hun zelfredzaamheid en maatschappelijke integratie in de praktijk allerminst van een leien dakje. Ook personen met NAH bij wie er sprake is van de zogenaamde “wettelijke subrogatie” (vb. verzekeringsdossiers verkeersongevallen, waarborgfonds motorverkeer, fonds voor arbeidsongevallen,…), ondervinden in de praktijk soms een serieuze vertraging in de goedkeuring van hun PEC-aanvraag. Wegwerken van wachtlijsten door de instroom aan de poort te versmallen ? Het zijn een aantal nieuwe, verontrustende ontwikkelingen die op beleidsniveau verder worden opgevolgd, onder andere via het Provinciaal Netwerk NAH Oost-Vlaanderen waarvan De Hoop deel uitmaakt.

P8

EEN ZINVOLLE DAGBESTEDING A

lgemeen opzet

De belangrijkste opdracht van De Hoop is het aanbieden van een zinvolle dagbesteding, aangepast voor de doelgroep. Dit kan op verschillende manieren bereikt worden. Een aantal essentiële uitgangspunten keren echter telkens terug.

Q

uality of life

Ondersteuning bieden vanuit het Quality of Lifeparadigma wil zeggen dat de persoon met een handicap wordt gezien als een volwaardig partner binnen het zorgproces, die mits ondersteuning zelf keuzes moet kunnen maken. De visie en het perspectief van de gebruiker primeren dus: wat zijn de persoonlijke ervaringen, mogelijkheden, beperkingen, noden, verwachtingen, dromen, doelstellingen, wensen,… ? In de zoektocht naar een zinvolle dagbesteding wordt er rekening gehouden met dit persoonlijk gekleurd verhaal; er wordt voortdurend in dialoog getreden en wederzijds afgetoetst. Gaandeweg wordt zo voor elke gebruiker vorm gegeven aan een persoonlijk activiteiten-

P9

programma (4-wekelijks terugkerend weekschema), dat een flexibel instrument is en jaarlijks geconcretiseerd wordt binnen de individuele dienstverleningsovereenkomst. Een belangrijk contactpersoon in deze behartiging van het algemeen welbevinden van de gebruiker, is de zogenaamde aandachtsbegeleider. Deze persoon staat als het ware in voor de verbinding tussen de gebruiker en het sociaal netwerk, het team van De Hoop of externe professionals. De aandachtsbegeleider coördineert vaak overleg of is hierbij aanwezig. Aandacht geven aan het concept Quality of Life, betekent eveneens dat er binnen het reilen en zeilen in het dagcentrum algemeen veel aandacht uitgaat naar een huiselijke sfeer en het zich simpelweg goed kunnen voelen. Binnen de dagbesteding is er tijd en ruimte voor ontspanning, rust, een babbel, samen feesten, genieten van de kleine dingen,… Tenslotte brengt het Quality of Life-denken ook met zich mee dat ernaar gestreefd wordt de gebruikers te laten deelnemen aan het gewone maatschappelijke leven. Deze integratie en participatie botst geregeld op hindernissen (eigen aan de handicap op zich, eigen aan de organisatie van het openbaar leven, eigen aan bepaalde vooroordelen,…). Niettemin wordt er zo goed en kwaad mogelijk naar gestreefd enerzijds de gebruikers vanuit het dagcentrum te laten deelnemen aan bestaande initiatieven buitenshuis – al dan niet met aanpassingen en ondersteuning (vb. kunstprojecten, film, uitstap

P10 pen, sport, markt, …) of anderzijds de buitenwereld binnen te krijgen in de leefwereld van De Hoop (vb. zomerfeest, kerstmarkt, getuigenissen brengen, bezoeken organiseren, …).

N

iet-aangeboren hersenletsels

Naast de aandacht voor de gebruiker volwaardig burger, stelt De Hoop zich doel binnen het aanbod en globaal opzet ondersteuning, rekening te houden met specificiteit van de doelgroep NAH. Dit uit zich onder andere in:

als tot van de

EEN SPECIFIEKE BEGELEIDINGSSTIJL: Hiermee bedoelen we een begeleidingsstijl die inspeelt op de aanwezige neuropsychologische stoornissen (stoornissen in geheugen, aandacht, taal, gedrag, emoties,…). Naast het aanbieden van structuur, voorspelbaarheid en grenzen gaat het hier onder andere over: herhalen van informatie, agendatraining, doseren van prikkels en taken, voldoende rustmomenten voorzien, korte en duidelijke opdrachten aanbieden, werken aan een laag tempo, anticiperen op frustraties, conflicten ondervangen, bijsturen van sociale vaardigheden, mensen tot actie brengen bij een verminderd initiatief, begeleiden van het probleemoplossend vermogen, begeleiden van de verwerking van de handicap, enzovoorts. Globaal gezien merken we dat een volwassen en respectvolle benadering, binnen duidelijke

grenzen en doorspekt met hier en daar een vleugje humor, voor heel wat personen met NAH een veilig kader biedt. Rekening houden met de beperkingen op cognitief, emotioneel en gedragsmatig vlak stelt ons bij personen met NAH ook voor enkele bijkomende uitdagingen bij het hanteren van het Quality of Life paradigma. Personen met NAH hebben frequent problemen om situaties in te schatten en informatie te verwerken, waarbij ook het inschatten van het eigen kunnen en het hanteren van sociale vaardigheden al eens verstoord verloopt (cf. verminderd ziekte-inzicht). Tegelijk kunnen personen met NAH soms minder flexibel zijn, houden zij sterk vast aan bepaalde standpunten, invalshoeken, structuren,… Wanneer we tijdens de begeleiding het maken van eigen keuzes benadrukken en aandacht geven aan hun individuele standpunt, moeten egocentrisme en rigiditeit vaak doorbroken worden. De cognitieve stoornissen en het teruggrijpen naar de vroegere identiteit, stellen begeleiders ook voor de uitdaging soms onrealistisch geformuleerde verwachtingen te proberen omzetten in realistische doelstellingen. Dit alles is niet eenvoudig te hanteren; het vraagt een voortdurend aftasten, telkens terugkerend overleg, argumenteren met de gebruiker,… Het doet beroep op een grote portie flexibiliteit en engelengeduld bij de begeleiders en therapeuten.

P11 EEN THERAPEUTISCH AANBOD: Heel wat personen met NAH hebben na het oplopen van hun hersenletsel in coma gelegen en volgden een langdurige revalidatie binnen gespecialiseerde settings. De vraag naar therapie keert daardoor regelmatig terug in de individuele ondersteuningsvragen van personen met NAH en staat bij sommigen zeer centraal in hun beleving. Een therapeutisch aanbod is hoe dan ook belangrijk als onderhoudstherapie na de meer intensieve fase van revalidatie en heeft zijn belang in het bereiken van functionele verbetering doorheen het verdere leven. Niettemin mogen er ook geen te hoge verwachtingen meer gesteld worden aan deze therapieën en wordt dit aanbod eerder gezien als één deelfacet binnen het totale streven naar Quality of Life. Therapie kan in De Hoop concreet inhouden: psychologische ondersteuning, cognitieve therapie, ergotherapie, logopedie, kinesitherapie en ondersteuning op verpleegkundig vlak. Elke discipline heeft hierbij eigen kerntaken en deskundigheden. Niettemin wordt duidelijk gekozen voor een transdisciplinaire werking. Dit wil zeggen dat de verschillende therapeuten vaak meewerken binnen de dagdagelijkse activiteitenplanning: de therapieën vinden niet steeds plaats in een apart lokaal, maar zoveel als mogelijk aansluitend bij activiteiten van alledag. Op die manier kunnen binnen de samenwerking als team verschillende expertises gedeeld worden en zijn er meer mogelijkheden voor de zelfontplooiing van de gebruiker.

EEN AANBOD VAN ARBEIDSZORG OF BEGELEID WERKEN: Personen met NAH hebben vaak al een gewone werkervaring achter de rug en hebben aan den lijve ondervonden dat dit levensdomein een belangrijke invloed heeft op het algemeen welbevinden. “Arbeid” heeft een belangrijke invloed op het beleven van de eigen identiteit (een positief zelfbeeld, een rol en betekenis kunnen vervullen), op het ontwikkelen van sociale contacten, op het hebben van een zinvolle daginvulling,… Ook gebruikers die vóór hun hersenletsel nog niet gewerkt hebben, zien in hun dagelijkse omgeving het belang van een job en streven voor zichzelf naar een gelijkwaardig, maatschappelijk herkenbaar leven. Bij de individuele ondersteuningsvragen van de gebruikers met NAH komt de vraag naar één of andere vorm van arbeidszorg frequent aan bod. Als voorziening willen we hier op verschillende manieren een antwoord op bieden. Intern krijgen gebruikers onder andere kleine taken en verantwoordelijkheden toebedeeld (vb. post bedelen tussen ziekenhuis en dagcentrum, koffie zetten, uitnodigingen maken, helpen bij logistiek werk, helpen bij onderhoud van de tuin, de kippen verzorgen, zelfstandig boodschappen doen,…). Gebruikers gaan dit na verloop van tijd zien als hun eigen “job”. Aansluitend worden meer “dagdagelijkse activiteiten” dusdanig georganiseerd dat ze kunnen ervaren worden als een “werk” met een duidelijk doel, een zeker nut en een externe

appreciatie: vb. koken of bakken in functie van kleinschalige verkoop, brieven plooien en verpakken in uitbesteding, in het hout- of creaatelier produkten maken in functie van verkoop, kunst maken voor een tentoonstelling,… Zoals eerder aangegeven, is voor sommige gebruikers ook begeleid werk mogelijk. Hieronder verstaan we niet betaald vrijwilligerswerk op een externe werkpost. Er wordt rekening gehouden met de zorgvragen en motivaties van elke individuele gebruiker. Deze dagen begeleid werk vormen een zinvolle en waardevolle variatie op de dagbesteding binnen de muren van het dagcentrum. Gebruikers breiden hun sociaal netwerk uit en voeren bij uitstek een maatschappelijk relevante taak uit. Binnen De Hoop treedt de ergotherapeute op als jobcoach: zij bereidt samen met de gebruiker en het team de zorgvraag voor, legt contacten met externe werkgevers, voorziet in begeleiding op de werkvloer, evalueert en volgt op. De methodiek die hierbij gehanteerd wordt is de zogenaamde “Supported Employment”. Het begeleid werk wordt geregeld via aparte schriftelijke overeenkomsten, contracten en afsprakennota’s. ONDERSTEUNING VAN DE NAASTE OMGEVING VAN DE GEBRUIKER: Ouders, partners, kinderen,… van personen met NAH ervaren ook in grote mate verlies. Zij worden evenzeer getroffen door de gevolgen van het niet-aangeboren hersenletsel; het plotseling leren samenleven met de nieuwe persoon is

allerminst een evidentie. De Hoop behartigt op de eerste plaats het welbevinden van de gebruiker, maar vindt het tegelijk belangrijk dit individu te zien als een mens in relatie. De Hoop wil zoveel als mogelijk een therapeutische alliantie aangaan met de familieleden, met als gemeenschappelijke doelstelling het welzijn van de gebruiker. Concreet kan het dagcentrum, met het oog op het vergroten van de draagkracht van het sociaal netwerk, een aantal taken uit de thuissituatie overnemen: vb. begeleiden van bad of douche, boodschappen doen voor persoonlijke doeleinden, begeleiden van een doktersbezoek, begeleiden van persoonlijke was en strijk,… De medewerking en zelfstandigheidtraining van de gebruiker zijn hierbij van groot belang. Ook wordt rekening gehouden met de grenzen van het organisatorisch haalbare en wordt zoveel mogelijk gestreefd naar parallelle inzet en betrokkenheid van het sociaal netwerk. Om de draagkracht binnen de thuissituatie te vergroten wordt eveneens regelmatig overleg georganiseerd met andere professionals die dichter bij het thuisgebeuren staan: vb. thuisbegeleidingsdiensten, diensten begeleid of beschermd wonen, diensten voor familiehulp, voorlopig bewindvoerders, therapeuten die aan huis komen, enzovoort. Er wordt gestreefd naar een gemeenschappelijke aanpak en gedeelde afspraken.

P12

Verder wordt ondersteuning en participatie van de naaste omgeving nagestreefd via een open en respectvolle communicatie (vb. bij afhalen gebruikers, via de agenda’s,…), via formeel of informeel overleg en gesprek, via de verspreiding van een maandelijkse nieuwsbrief, via de organisatie van familie-avonden/namiddagen, via het openstellen van bepaalde uitstappen voor familieleden, door familieleden te betrekken in de werking van de gebruikersraad,… De vroegere contactavonden, eerder bedoeld voor lotgenotencontact en het uitwisselen van gemeenschappelijke ervaringen, werden in 2012 stopgezet wegens te weinig interesse bij de familieleden en het sociaal netwerk van de gebruikers. Niettemin probeert De Hoop in functie van lotgenotencontact zo goed mogelijk door te verwijzen naar bestaande externe initiatieven. Zo wordt in de maandelijks verspreide nieuwsbrief telkenmale melding gemaakt van bijeenkomsten/infomomenten georganiseerd door SIG vzw, Dynahmiek, ’t Onderonsje,.. Enkele cliënten maken ondertussen dankbaar gebruik van dit aanbod vrijetijdsbesteding en ontmoetingskansen voor personen met een NAH. Ook vanuit de familie-avonden in De Hoop zelf, zijn intussen een aantal hartelijke banden gesmeed tussen familieleden van gebruikers.

P13

P14

E

nkele nieuwigheden in 2012

Concreet werden binnen de dagbesteding tal van reeds bestaande activiteiten rustig verder gezet en al doende bijgestuurd: creaatelier, papierscheppen, cognitieve therapie, weekendronde, kookgroep, kookatelier, houtatelier, tuinwerk, semi-industrieel werk, fietsen, zwemmen, sporten, voetbaden en manicure, groepsactiviteit, huishoudelijk werk, leesgroep, boodschappen, spel,… Het zijn de vaste ingrediënten die het gebeuren in De Hoop dag in dag uit kleur geven. Niettemin zullen een aantal bijzondere initiatieven in de herinnering van 2012 voortleven. DE TUIN: AARDBEIEN, MULCHEN EN KIPPENCHEF In een poging de grote tuin van De Hoop doorheen de jaren verder vorm te geven, wordt stilgestaan bij een aantal belangrijke uitgangspunten. We willen aandacht hebben voor: een ecologische aanpak, het (lage) werktempo en de motivatie van de gebruikers (tuinwerk met een lage werkdruk dus), een zo goed mogelijke participatie van de gebruikers – ook bij het voorbereidend denkwerk, deelname van rolwagenafhankelijke gebruikers of gebruikers met beperkte motorische mogelijkheden, werken met een klein budget, een goede return van de oogst richting verkoop of kookatelier, enzovoorts.

Geïnspireerd door dit intern debat werd in 2012 voor het eerst werk gemaakt van het kweken van aardbeien. Dit gebeurde door een gedeelte van de reeds bestaande groentetuin te vervangen door minder arbeidsintensieve aardbeiplantjes. Tegelijk werd een soort buizensysteem op verhoog gemaakt, waardoor ook op rolstoelhoogte en toegankelijk van op het terras aardbeiplantjes kunnen gekweekt worden. De oogst wordt gebruikt om in het kookatelier aardbeienconfituur te maken, verkocht tijdens de jaarlijkse kerstmarkt. Een nieuw project dat de komende jaren geleidelijk aan wordt uitgebreid en verder op punt gesteld. Het werk in het tuinatelier werd eveneens wat méér beheersbaar gemaakt door in 2012 een speciaal “mulchmes” op de grasmachine te voorzien. Zodoende moeten niet telkens grote hoeveelheden gras afgevoerd worden. Het gras moet weliswaar iets frequenter afgereden worden, maar dit vraagt tegelijk minder tijd. Verder wordt vanuit het tuinatelier dagelijks een “kippenchef” aangeduid. Vanuit de vaststelling dat de kippen in De Hoop wel eens zonder eten of water kwamen te staan, is dit initiatief genomen om een goede zorg voor de beestjes te garanderen. Enkele gebruikers kunnen hier actief een bijdrage leveren. In de toekomst wordt bovendien werk gemaakt van een verhard pad – zodat ook de rolwagens volledig tot aan de kippenren geraken. De eitjes worden doorgaans verwerkt tot advocaat, verkocht tijdens de jaarlijkse kerstmarkt.

P15 IMKERIJ In 2011 ging De Hoop -met ondersteuning van sociale werkplaats JOMI vzw- van start met het houden van bijen en slingeren van honing. Dit werd al gauw een welgeslaagd project dat bijdraagt tot een zinvolle, arbeidsgeoriënteerde dagbesteding voor een aantal gebruikers en ook maatschappelijk relevant is. Zo dragen we een steentje bij tot de ecologische instandhouding van de bijenpopulaties. Vanaf 2012 werd beslist de imkerij volledig zelfstandig te dragen, los van JOMI vzw; dit vooral om de investeringskost te drukken. Bovendien behaalde één van de eigen begeleiders intussen een diploma van gebrevetteerd imker en is er dus voldoende kennis in huis om dit project zelf op te volgen. Voor ondersteuning en uitbreiding van ons netwerk, werd ook aansluiting gezocht bij de Zottegemse imkersvereniging. De opbrengst van honing was het afgelopen jaar reeds aanzienlijk groter – de komende jaren wordt waar mogelijk het aantal bijenkasten wat uitgebreid. Verschillende gebruikers overwonnen hun schrik van bijen en genieten intussen enorm van onze imkerij. DE FOEFELAARS Een aantal gebruikers komen sinds een tweetal jaren maandelijks samen in een creatief groepje, “De Foefelaars” genaamd. Samen werken ze rond bepaalde kunstthema’s, wisselen ze ideeën, ervaringen en bezorgdheden uit (vaak in relatie tot hun handicap) en proberen ze deze

hersenspinsels tot uiting te laten komen in bepaalde creaties. Begin 2012 werkten De Foefelaars verder op het thema “Ja, ik wil”: wat wil ik als persoon met een niet-aangeboren hersenletsel ? Dit leidde tot diverse individuele kunstwerken waarin pijn, onmacht, maar ook hoop tot uiting kwam. De verschillende werkjes werden tentoongesteld tijdens het jaarlijkse zomerfeest van De Hoop. Tijdens de 2e jaarhelft werd gebrainstormd over een nieuw thema. Hierbij zullen De Foefelaars samen één groot schilderij maken, dat bestaat uit verschillende kleinere panelen, uitgevoerd in uiteenlopende technieken. Mogelijks wordt hiermee in 2013 iets gedaan voor “Music for Life”. ZILVERSCHERM Het OCMW van Zottegem startte, samen met CC Zoetegem, in 2012 het nieuwe project “Zilverscherm”. Hierbij worden in zaal Rhetorica een 4-tal keer per jaar namiddagfilmvoorstellingen georganiseerd. Het gaat zowel om klassiekers uit de oude doos als om hedendaagse kaskrakers. Het project wil voornamelijk Zottegemse senioren bereiken, maar is niettemin ook uitstekend toegankelijk voor de doelgroep van De Hoop. Zodoende wordt hier dankbaar gebruik van gemaakt en is er meestal een hele delegatie gebruikers op post. In 2012 konden we genieten van “Pauline en Paulette” – “La vie en rose” – “About Schmidt”.

Via hetzelfde initiatief konden we ook de première bijwonen van de theatervoorstelling “Aznavoners”, waarbij acteur Johny Voners het beste van het repertoire van Aznavours ten tonele bracht. MANEGE Ten gevolge een verhuis van de manège “Hippoc” van Oosterzele naar Melle, moesten we noodgedwongen uitkijken naar een nieuwe manège om de paardrij-activiteit een vervolg te geven. Zodoende wordt sinds eind 2012 paard gereden in Hof Van Mulders in Nederhasselt. Momenteel is het nog wat zoeken om deze zinvolle activiteit terug wat op de juiste sporen te krijgen – rekening houdend met de vrij hoge kostprijs en een aantal praktische hindernissen bij gebruikers met motorisch zwaardere beperkingen. Hiervoor kan samengewerkt worden met collega-voorziening De Valier uit Liedekerke, die bereid gevonden zijn hun tillift in de manège ter beschikking te stellen van De Hoop. Momenteel wordt -al dan niet met sponsoring- nog uitgekeken naar eigen tilbeugels. We hopen het paardrijden snel weer in galop te krijgen. SEMI-INDUSTRIEEL WERK Voor het semi-industrieel werk (meer routinematige karweitjes) werd ook in 2012 verder werk gemaakt van een uitbreiding van de opdrachten.

P16

Standaard worden infomapjes in elkaar gestoken voor het AZ Sint-Elisabeth, drankjetons gewassen en geteld voor Rock Zottegem, kledingzakken geplooid en geniet voor Kiwanis Land Van Rhode, kaarten geknipt en gestempeld voor ons eigen zomerfeest,… Sinds 2012 kon de samenwerking met AZ SintElisabeth nog ietwat uitgebreid worden: de mailing bij de aanstelling van nieuwe artsen kan zo nu en dan ook door De Hoop verzorgd worden. In de toekomst blijven we dankbaar zoeken naar nieuwe, afwisselende opdrachten zonder tijdsdruk. AGENDATRAINING Eén van de stagiairs van De Hoop probeerde in 2012 -in het kader van een eindwerk- de aangeboden agendatraining te verbeteren. Hierbij werd vooral gezocht naar een grotere betrokkenheid van de gebruikers zelf, het inperken van de workload voor de begeleiders en het meer overzichtelijk/begrijpelijk aanbieden van bepaalde informatie. Eén en ander blijkt in de praktijk niet zo evident te verwezenlijken en dient dus nog verder opgevolgd te worden in de nabije toekomst. Het eindwerk leidde er evenwel toe dat sinds 2012 op onze witborden gewerkt wordt met vaste pictogrammen om het activiteitenschema dagelijks zichtbaar en hanteerbaar te maken voor alle gebruikers. Ook gebruikers met een afasieproblematiek of visuele stoornissen kunnen zodoende de dagplanning beter opvolgen.

P17

SAMEN GEZOND: DE HOOP VORMT EEN FRONT ! De Hoop maakt het graag gezellig en met 36 gebruikers in huis valt er zo nu en dan al iets te vieren. Niettemin werd vastgesteld dat deze soms wat Bourgondische levensstijl bij sommige gebruikers leidt tot een teveel aan kilo’s. Aangezien het niet evident is in je eentje te weerstaan aan al het lekkers, werd besloten in 2012 samen werk te maken van een gezondere levensstijl. Onder het motto “Samen gezond – De Hoop vormt een front” werden gebruikers en personeelsleden warm gemaakt voor een aantal actiepunten rond voeding, beweging en bewustzijn. Zo werden taarten verruild voor een vast fruitsla-moment, werd als alternatief voor het koekje bij de koffie voorzien in yoghurt en fruit, zet de zelfbereide maaltijd op dinsdag één keer per maand bewust in op een gezond menu, wordt tussendoor regelmatig een glaasje water geserveerd,… Het gebruik van de loopband en de hometrainer in De Hoop werd actiever ingepland en ’s morgens werd de dag ingezet met een kort aerobicmoment. Het project verdient hier en daar een nog betere opvolging in de toekomst - al doende komen we tot haalbare doelstellingen. Niettemin heeft het hele opzet er alleszins toe bijgedragen dat

P18 er veel bewuster wordt omgegaan met voeding, beweging en gezondheid. INTERVISIES Drie keer per jaar worden de tweewekelijkse teamvergaderingen omgezet in een intervisiemoment, waarbij het team aan de hand van casussen, thema’s, probleemstellingen,… op zoek kan gaan naar een gemeenschappelijke visie en aanpak. Na vijf jaar werking, werd er in 2012 voor gekozen een aantal van de activiteitenateliers te evalueren: waar staan we, wat loopt goed, wat is voor verbetering vatbaar, waar willen we naartoe in de toekomst ? Zodoende werden volgende activiteitenblokken doorgelicht: de ADL (verantwoordelijke verzorging), het houtatelier, het tuinatelier, het kookatelier en het crea-atelier. Eén en ander leidde tot concrete wijzigingen in de activiteitenplanning (vb. planning kookmomenten doorheen de week, verloop van het kookmoment zelf, wijze van kiezen van het menu, organisatie van verkoop vanuit het kookatelier, enzovoorts). De intervisies leidden ook tot duidelijkere afspraken en afstemming van visies binnen het team. Een aantal wijzigingen (oa tav het hout- en creaatelier) vragen iets meer voorbereidingstijd en zullen pas hun vervolg kennen in 2013.

P19

V

ijf jaar De Hoop

De dagbesteding werd in 2012 sterk gekleurd door het 5-jarig bestaan van De Hoop. Dit lustrum gaf doorheen het jaar aanleiding tot heel wat festiviteiten en bijzonderheden. De jaarlijkse nieuwjaarsfeestjes, het zomerfeest en de kerstmarkt werden extra feestelijk ingekleed en ook een aantal bijzondere activiteiten werden op touw gezet. Zo werd er op zaterdag 28 april een BVvoetbaltornooi georganiseerd waarbij gebruikers en personeelsleden van het dagcentrum, ondersteund door lesgevers van de Sportdienst Stad Zottegem, voetbal speelden tegen enkele Bekende Vlamingen ! Nadien was er nog een gastoptreden van lokale zangers Nico en Wim Ravel. Een fijn initiatief dat het 5-jarig bestaan even extra in de spotlight plaatste.

Ook op vrijdag 9 november werd het 5-jarig bestaan uitgebreid gevierd. Vooreerst werd er een opendeurnamiddag georganiseerd voor collega’s uit het professionele werkveld. De werking van De Hoop werd uitgebreid toegelicht en er was ruim de tijd voor kennismaking en netwerking. Het werd een aangename en positieve ervaring. ’s Avonds volgde dan de uiteindelijke officiële viering waarbij samen met een aantal genodigden het 5-jarig bestaan definitief beklonken werd. Ook hier leidde een gedegen kennismaking met de werking en doelgroep van De Hoop tot waardevolle samenwerkingen. Een tweetal initiatieven die op poten gezet werden naar aanleiding van het 5-jarig bestaan, zullen ook in de toekomstige werking van De Hoop een vervolg krijgen. Zo werd op het zomerfeest voor het eerst een eigen honingbier ZIM gepresenteerd. Dit bier werd geproduceerd in samenwerking met De Hoevebrouwers uit Zottegem, geïnspireerd door de imkerij van De Hoop (“Van bie tot bier”). De naam verwijst naar het Zottegemse dialect voor honing = zim of zeem. Het bier werd doorheen 2012 een mooi uithangbord voor ons dagcentrum en brengt op een specifieke manier maatschappij en dagcentrum of een stukje dichter bij elkaar. Het doet ook een aantal waardevolle activiteiten uit de dagbesteding logisch samenhangen:

het lavendelproject, de imkerij, het honing slingeren,… Naar aanleiding van de kerstmarkt werden zelfs al ZIM-truffeltjes gemaakt en de kok maakte voor de officiële viering “varkenswangetjes bereid met ZIM”. Het bier wacht dus ongetwijfeld nog een mooie toekomst. Een tweede initiatief dat ook na 2012 wordt verder gezet is het zogenaamde project “Getuigen onderweg”, dat werd opgestart in samenwerking met Rondpunt vzw. Vier jonge gebruikers van De Hoop, die hun hersenletsel opliepen ten gevolge een verkeersongeval met risicofactoren (te snel rijden, rijden onder invloed van alcohol of drugs,…), brengen een persoonlijke en moedige getuigenis over hun leven met NAH in scholen. Voornamelijk jongeren uit de derde graad van het secundair onderwijs behoren tot het doelpubliek, vanuit het oogpunt van verkeerspreventie en –veiligheid. De getuigen worden tijdens hun getuigenis tot nog toe bijgestaan door een buddy (begeleider) van De Hoop. Bedoeling is hiervoor in de toekomst op zoek te gaan naar externe vrijwilligers. Voor de organisatie van de getuigenissen worden de getuigen logistiek en budgettair ondersteund vanuit Rondpunt. “Getuigen onderweg” is een zeer zinvol project. Het biedt een waardevolle bijdrage in de

zoektocht naar een zinvolle, maatschappelijk relevante dagbesteding voor een aantal jongere gebruikers. Reacties op de getuigenissen leren ook dat het de schooljongeren raakt en aanzet tot nadenken over een veilige verkeersdeelname. In 2012 werd het project vooral inhoudelijk voorbereid in samenwerking met lesgevers van de opleiding Sociaal Werk aan de Arteveldehogeschool. Ook volgde in november een persconferentie en lancering van het project vanuit het kabinet Verkeersveiligheid van minister Hilde Crevits. Sinds eind 2012 lopen de aanvragen van scholen op volle toeren – alle getuigen konden intussen in verschillende scholen hun verhaal brengen. Wordt vervolgd !

P20

E

en greep uit de agenda van het voorbije jaar

17/04

Nieuwjaarsfeestje voor gebruikers en personeel. De Hoop blaast een 5e verjaardagskaarsje uit. Optreden van goochelaar Hilbermaro. Bezoek aan het autosalon in Brussel. Nieuwjaarsreceptie voor familieleden, met een optreden van The Family Band. Film in Kinepolis Gent. Geutelingen proeven in Elst. Vergadering van de gebruikersraad. G-sport sportdienst Zottegem: hockey Carnavalsfeest – iedereen verkleed. Zilverscherm: Pauline en Paulette. Bowling in Geraardsbergen.

18/04

17/01

19/01 20/01 31/01 07/02 14/02 15/02 17/02 20/02 09 en 13/03 14/03 19/03 29/03

P21

G-sport sportdienst Zottegem: kinbal Zilverscherm: La vie en rose – over het leven van Edith Piaff Collega’s uit voorzieningen die werken met de doelgroep ASS brengen een bezoek aan De Hoop.

28/04 07 en 21/05 16/05 22/05

29/05 12/06 14/06 26-27/06

01/07

04/07 13/07

Vergadering van de gebruikersraad. G-sport sportdienst Zottegem: handbal BV-voetbaltornooi n.a.v. 5 jaar De Hoop. De getuigen van De Hoop wonen enkele getuigenissen bij in West-Vlaanderen, i.s.m. Dominiek Savio Instituut Gits. G-sport sportdienst Zottegem: pétanque Kjell Spoormans van De Hoevebrouwers organiseert voor onze gebruikers een bierproeverij. Uitstap naar het bedevaartsoord van Kerselare – bezoek aan snoepmakerij Jan van Gent. Vergadering van de gebruikersraad. Familie-daguitstap naar het Atomium en Mini-Europa. Kamperen op het festival “Rock For Specials” in Evergem. Zomerfeest, voor het eerst in de feestzaal Bevegemse Vijvers. We verwelkomen een 400-tal eters. Het ZIM-bier wordt gelanceerd ! Daguitstap naar zee. Shoppen tijdens de zomersolden.

P22 16/07

23/08 28/08 04/09 12/09 14/09 17/09 18/09 20/09

11/10 19/10 24/10 29/10 09/11

Start van het vakantieprogramma binnen de activiteitenplanning – we schakelen over naar “zomerstand” tot 17/08. Afscheid van chauffeur Dirk – taxi Hendriks. Hij wordt voortaan vervangen door chauffeur Conny. Vissen in het Prullenbos. Vergadering van de gebruikersraad. G-sport sportdienst stad Zottegem: baseball Familie-namiddag: volksspelen. Getuigen brengen een proefversie van hun getuigenis in het PTI van Zottegem. Vissen in het Prullenbos. Getuigen brengen een proefversie van hun getuigenis voor studenten Sociaal Werk aan de Arteveldehogeschool. Medewerkers van de afdeling Korsakoff PC Velzeke brengen een bezoek aan De Hoop. Bezoek aan het voedingssalon in Brussel. G-sport stad Zottegem: basketbal Zilverscherm: About Schmidt. Opendeurnamiddag voor professionelen en officiële viering van het 5-jarig bestaan.

15/11 20/11

28/11

28/11 23/11 06/12 07/12 10-14/12 18/12 19/12

21/12

Zilverscherm: Johny Voners brengt Aznavours. Vergadering van de gebruikersraad. Persconferentie in het PTI Zottegem van het project “Getuigen onderweg”. Jeroen brengt zijn getuigenis voor minister Hilde Crevits. G-sport stad Zottegem: judo De bovenburen van De Hoop komen op de koffie. Sint en Piet op bezoek in het dagcentrum. Kerstmarkt voor alle sympathisanten. Verkoop van onze kerstspullen aan de ingang van het AZ Sint-Elisabeth. Familie-daguitstap naar de kerstmarkt van Brugge. G-sport stad Zottegem: badminton en netbaltornooi stagiaire Natascha Een studente Master Orthopedagogiek interviewt gebruikers rond “Participatie van personen met een beperking”.

P23

PERSONEEL P

ersoneelskader

De Hoop krijgt binnen zijn erkenning voor 20 voltijdse plaatsen dagcentrum maximum 9,068 voltijdse eenheden personeel gesubsidieerd door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH). Bij de invulling van deze equivalenten dient rekening gehouden te worden met de spelregels op het vlak van functieverdelingen, diploma’s en anciënniteiten. De concrete personeelsomkadering situeert zich als volgt: Functies Verantwoordelijke Administratief personeel Logistiek personeel Geneesheer Licentiaat Paramedisch personeel Sociale dienst Begeleidend en verzorgend personeel Hoofdopvoeder Opvoeder-groepschef Totaal

VTE 1 1 2,06 0 0,1333 0,9333 0 3 0,6002 0,3333 9,0601

Bovenop het personeelskader dat gesubsidieerd wordt via de jaarlijkse dagprijsberekening van het VAPH, ontvangt De Hoop bijkomende personeelsmiddelen uit het fonds Sociale Maribel. Hiermee wordt sinds 2008 surplus 0,50 vte logistiek personeel aangeworven. Met tijdelijke middelen uit het fonds Sociale Maribel kon in 2012 ook het contract van één van de begeleiders gedurende 3,5 maanden verhoogd worden met 0.20 vte (periode 01/09 tem 14/12/2012). Naast de personeelsmiddelen van het VAPH en het fonds Sociale Maribel, stelt De Hoop via een samenwerkingsovereenkomst met de dienst voor beschermd wonen De Dorpel (Ninove), 0,05 vte begeleidend en verzorgend personeel tewerk. Met deze uren wordt de dagbesteding voor één van de cliënten van De Dorpel uitbesteed aan De Hoop.

Het totaal effectief tewerkgestelde personeelsleden geeft op 31/12/2012 de volgende verdeling, rekening houdend met de inhoudelijke taakomschrijvingen:



Functie Directie Administratief personeel Psycholoog Verpleegkundige Ergotherapeut

VTE 0.80 0.50

Naam Lies Bourgonjon Ilse Solemé

0.75 0.80

Logopedist

0.50

Begeleider

0.75

Begeleider Begeleider Begeleider Logistiek personeel Logistiek personeel Logistiek personeel Logistiek personeel Totaal

1.00 0.50 0.60 0.50

Koen Browaeys Rosemarijn Victor Nathalie Guérez Evelien Van de Walle Mario Van Bossele Griet Meerman Lut Van Dyk Ann Scheirlinck Kathy Van Loven

0.80

Veerle De Moor

0.63

Anne-Marie Collet Greta De Prez

0.85

0.63

In het kader van ziekte en ouderschapsverlof dienden een aantal contracten kortstondig vervangen te worden doorheen 2012. Zo verwelkomden we eveneens collega’s: - Sofie Van Hecke (30/01-28/02) - Jonah Buysse (23/07-22/08) - Ward Decroock (22/10-30/10) Voor de kinesitherapie wordt samengewerkt met Dhr. Luc Blomme, die als zelfstandig therapeut dagelijks de individuele kiné-behandelingen voor zijn rekening neemt. Veel gebruikers in De Hoop hebben gezien hun handicap een E-pathologie, hetgeen geregeld wordt via aparte doktersvoorschriften en verrekeningen.

9.61 VTE

P24

V

orming, training en opleiding

Het vormingsbeleid verwijst naar de aandacht voor het permanent leren van alle medewerkers binnen De Hoop: alle aspecten van vorming, training en opleiding die kunnen bijdragen tot een verdergaande ontwikkeling van het personeel en daardoor bijdragen aan een kwalitatieve en verantwoorde dienstverlening. INTERNE BIJSCHOLING Net als de voorgaande jaren werd in 2012 bij onthaal van nieuwe medewerkers de “onthaalbrochure voor nieuw personeel” gehanteerd. Deze brochure met basisinformatie blijft een waardevol instrument om nieuwe collega’s vlot wegwijs te maken in het gebeuren van De Hoop. Het inwerken van nieuwe collega’s kan dankzij de onthaalbrochure méér gestroomlijnd en binnen een relatief korte tijdspanne gebeuren. De werkvorm intervisie werd net als het voorgaande werkjaar opnieuw toegepast. Zo werden 3 teamvergaderingen omgezet in een intervisiemoment, waarbij het hele team door middel van casussen, teksten, probleemstellingen,… ervaringen en kennis kon uitwisselen. Zo werd gezocht naar een gemeenschappelijke kijk op en aanpak van concrete problemen uit de dagdagelijkse praktijk. Zoals eerder gesteld werd in 2012 voornamelijk stilgestaan bij het verloop en de doelstelling

P25

van een aantal activiteitenblokken: • Kook- en tuinatelier (27/02/2012) • ADL - verzorging (18/06/2012) • Hout- en crea-atelier (09/11/2012) De actiepunten die voortvloeien uit deze intervisies worden meegenomen naar de werking van 2013. De jaarlijkse vorming rond verpleegkundige handelingen, heffen en tillen en EHBO werd voornamelijk ad hoc behandeld op basis van casussen. Eén en ander werd ook inhoudelijk aangepast en voorbereid ten aanzien van de komende werkjaren, rekening houdend met de aanpassingen aan de verpleegkundige procedures in het kwaliteitshandboek. In het kader van de vorming “Intern noodplan” werd in het najaar een brandevacuatie-oefening gehouden. Deze verliep vlot, maar leidde niettemin tot een aantal aanpassingen in interne documenten om noodsituaties in de toekomst nog adequater te kunnen opvolgen. De jaarlijkse teamdag – gepland op vrijdag 05/10/2012 – ging dit jaar in huis door en focuste op de verschillende talenten in het team. Iedere medewerker presenteerde iets van eigen kunnen aan de collega’s, al dan niet in relatie tot de dagbesteding. Zo leerden we stenografie, kregen we een inleiding in het psycho-analytisch denken, leerden we goudbloesemzalf, eenvoudige aperitiefhapjes en een boekwijzer maken, leerden we masseren, relaxeren volgens Chinese principes, onszelf verdedigen en een

P26 kaartje te leggen. Een praktische dag waarbij we minder bekende talenten van collega’s leerden ontdekken.

EXTERNE BIJSCHOLING Medewerkers van De Hoop konden in 2012 ook hier en daar deelnemen aan het aanbod van externe bijscholingen, relevant voor de interne werking: Persoonsvolgende budgetten – Vlaams Welzijnsverbond Perspectief 2020 Studiedag Prigatano: neuropsychoSIG vzw logische revalidatie Vraaggestuurde zorg – Perspectief Vlaams Welzijnsverbond 2020 Radar op zelfevaluatie – nieuw Vlaams Welzijnsverbond kwaliteitsdecreet VAPH Liever wat actiever; initiatiefverlies bij Katholieke Hogeschool Kempen personen met NAH Artisanale chocoladebewerking Syntra West Opleiding schoonmaakprodukten AZ Sint-Elisabeth Ecolab Ontmoetingsavond Begeleid Werk Steunpunt Begeleid Werk Verslikt in slikproblemen SEN vzw Studiedag wettelijke subrogatie VAPH cumuldossiers

Directie Psycholoog Directie Psycholoog- kwaliteitscoordinator Ergotherapeut Logistiek medewerker Logistiek medewerkers Ergotherapeut Verpleegkundige Directie

P27

S

tagebegeleidingen

Net als de voorbije jaren mocht De Hoop in 2012 heel wat stagiairs verwelkomen die voor korte of langere periode het team versterken. Sommigen kwamen langs voor een kijkstage, anderen dienden een uitvoerende stage te volbrengen. Studenten uit diverse sociale opleidingen kwamen aan bod: • Universiteit Gent; opleiding master in de pedagogische wetenschappen – optie orthopedagogiek. • Hogeschool Gent; opleiding bachelor orthopedagogie • Hogeschool West-Vlaanderen; Kortrijk; opleiding bachelor ergotherapie • Hogeschool Gent campus Vesalius; opleiding bachelor logopedie • Koninklijk Lyceum - Gent; Sint-Vincentiusinstituut - Gent; Mariagaard – Wetteren; opleiding TSO leefgroepenwerking • OLVrouwcollege; Zottegem; opleiding ASO gezondheids- en welzijnswetenschappen Bij de toewijzing van begeleiders die de stagiairs begeleiden op de werkvloer en loodsen doorheen opdrachten, eindwerken en andere taken, wordt geprobeerd zoveel mogelijk schoolvolgend te werken. Dit wil zeggen dat een bepaalde begeleider telkens studenten begeleidt uit één welbepaalde school. Op die manier kan beter ingespeeld worden op de verwachtingen en stagedoelstellingen, die nogal

eens verschillen van school tot school. Op donderdag 18 oktober 2012 nam De Hoop voor de tweede keer deel aan de campagne Work for Change van de Zuiddag. Eén jongere uit de laatste graad secundair onderwijs, kwam zodoende gedurende 1 dag meewerken in ons dagcentrum. Het loon voor deze inzet werd integraal afgestaan aan het jongerenproject “Verrijk je wijk” in Caracas – Venezuela.

W

erken met vrijwilligers

De samenwerking met de vrijwilligster die actief was binnen het creatief project “De Foefelaars” werd in 2012 op haar vraag stopgezet, dit wegens te drukke bezigheden in een eigen kunstenaarsatelier. De gebruikers hebben gezamenlijk beslist in de toekomst dan op eigen houtje “De Foefelaars” te doen voortleven. Begin 2012 startte De Hoop een samenwerking met de collega’s uit De Beweging (Gijzenzele) om een begeleid werker de mogelijkheid te geven vrijwilligerswerk te doen in ons dagcentrum. Zodoende hebben we terug een extra helpende hand om rolwagens te duwen tijdens de marktactiviteit, 1 keer per maand de zwemactiviteit in Ninove mee te begeleiden en 1 namiddag per week een handje toe te steken tijdens de SIW- activiteit. Eind van het jaar kon op de valreep een overeenkomst afgesloten worden met een extra vrijwilliger. Sindsdien hebben we een ware doe-het-zelver in huis die wekelijks tijdens het houtatelier samen met de gebruikers komt klussen. Op dinsdag 6 maart werd de “Week van de vrijwilliger” feestelijk gevierd met een lekkere maaltijd. Onze vrijwilligers werden dan eens extra verwend en in de bloemetjes gezet.

P28

ALGEMEEN BELEID De gebruikers, het personeel en het streven naar een zinvolle dagbesteding maken dag in dag uit de kern uit van het reilen en zeilen in De Hoop. Toch gebeurt er ook op beleidsmatig vlak allerlei achter de schermen: beslissingen, verbeteringen, aanpassingen, nieuwe initiatieven,… die steeds een kwalitatieve dienstverlening beogen. Als sluitstuk kwam de interne werkgroep kwaliteit samen om het werkjaar te evalueren en de planning voor 2013 op de sporen te zetten.

ons af, waarbij het voor velen moeilijk is door de bomen het bos nog te zien. Voorlopig blijft het ietwat afwachten wat één en ander in de concrete praktijk zal bewerkstelligen. Niettemin sprong De Hoop mee op de trein en werden infonota’s, vormingen en vergaderingen zo goed mogelijk opgevolgd ter voorbereiding van het toekomstige beleid van het dagcentrum. Een verdere verkenning van Perspectief 2020 zal de komende jaren nog veel veranderingen met zich meebrengen, noodzaken tot het goed informeren van bestuur, personeel en gebruikers en het verbreden van het eigen netwerk door middel van diverse samenwerkingsverbanden.

We sommen voor u nog een aantal belangrijke verwezenlijkingen van het voorbije werkjaar op.

V

P

Naar aanleiding van het nieuwe kwaliteitsdecreet (BVR 04/02/2011) werden een aantal oude documenten in een nieuw kleedje gestoken. Het vroegere “Reglement van orde” werd het “Charter collectieve rechten en plichten”, met inhoudelijk een aantal wijzigingen overeenkomstig de wetgeving en een toevoeging van de gehanteerde “strategie”. Het vroegere “Protocol van verblijf” werd het “Protocol van verblijf, behandeling of begeleiding”, met inhoudelijk onder andere extra aandacht voor de clausule wettelijke subrogatie (oa verzekeringsdossiers). De vroegere “individuele handelingsplannen” werden omgedoopt tot “individuele dienstverleningsovereenkomsten”, met ook daar een toevoeging van nieuwe

erspectief 2020

2012 bracht heel wat te doen rond het beleidsplan “Perspectief 2020” van minister Jo Vandeurzen (9 juli 2010), dat de krijtlijnen uitzet van belangrijke beleidsopties voor de komende jaren. Naast de aangepaste zorgregie (cf. supra), botsen we meer en meer op termen als “persoonvolgende convenanten”, “personeelspunten”, “vraaggestuurde zorg”, “sociaal ondernemen”, “rechtstreeks toegankelijke hulpverlening” versus “nietrechtstreeks toegankelijke hulpverlening”, “diensten ondersteuningsplanning”, enzovoorts. Heel wat nieuwe termen komen in snelvaart op

P29

ernieuwde wetgeving kwaliteitszorg

P30 elementen en extra aandacht voor de rechten van de gebruiker. Reeds voorbereid tijdens een familie-avond, gebruikersraad en raad van bestuur, konden de documenten definitief operationeel worden vanaf 15/02/2012. Het decreet brengt tevens nieuwe voorschriften omtrent het kwaliteitsbeleid met zich mee. Dientengevolge werd ervoor gekozen in 2012 het huidige kwaliteitshandboek weinig tot niet te actualiseren. Wel werd de nodige tijd en energie gestoken in bijscholing, het voorbereiden van een aantal vernieuwingen, het nadenken over goede zelfevaluatie, enzovoorts. Bedoeling is deze oefening verder te zetten in 2013, zodat tegen 1 januari 2014 volledig kan tegemoet gekomen worden aan de vereisten van het nieuwe kwaliteitsdecreet.

K

waliteitsaudits

Opnieuw tengevolge het vernieuwde kwaliteitsdecreet, werden ook de kwaliteitsaudits op een laag pitje gezet. In 2012 werd niettemin ingezet op één belangrijke audit: de procedure omtrent de “verpleegkundige handelingen” werd doorgelicht in samenwerking met externe auditor Sofie Moreeuw – verpleegkundige in De Nieuwe Notelaar te Brugge (tehuis en dagcentrum voor volwassenen met NAH). De uitwisseling met een collega-voorziening in het kader van de audits, werd opnieuw als zeer

verrijkend ervaren en nodigt uit om eens verder te kijken dan de eigen dagdagelijkse realiteit. Binnen de procedure van het verpleegkundig protocol, zal het komende jaar grondig werk gemaakt worden van het hertekenen van een aantal documenten (vb. ADL-fiches, intake-toelatingsformulier noodmedicatie) en het zo werkbaar mogelijk maken van een aantal procedures. Tegelijk blijft binnen het verpleegkundig protocol ook de juridische aansprakelijkheid in het kader van de wet op de verpleegkundige handelingen een belangrijk aandachtspunt.

G

ebruikerstevredenheid

Het regelmatig peilen naar de tevredenheid van de gebruiker is zeer belangrijk in het uitstippelen van een kwalitatief aanbod op maat. Tussendoor wordt de tevredenheid permanent gemeten vanuit de overlegmomenten IDVO (individuele dienstverleningsovereenkomst), binnen het maandelijkse forum, via het klachtenboek (noteren en opvolgen van mondelinge klachten), enzovoorts. Niettemin werd er in 2012 voor gekozen om een stagiaire master Orthopedagogiek (opleiding UGent) interviews te laten afnemen van verschillende gebruikers rond het onderwerp “Quality of Life” en tevredenheid met het dagcentrum. Deze laatstejaarsstudente liep stage in De Hoop, maar stond niettemin ietwat aan de zijlijn van de dagelijkse werking. Geoordeeld werd

P31 dat zij aldus meer objectieve en betrouwbare antwoorden van de gebruikers zou krijgen.

opnieuw vanuit het nieuwe kwaliteitsdecreet en de opdracht tot zelfevaluatie.

Er werd gepoogd een representatieve groep gebruikers te selecteren – de interviews zelf vonden plaats op basis van een spel met betrekking tot de 8 dimensies van Kwaliteit van Leven. Eén en ander werd ondersteund met pictogrammen, om ook gebruikers met afasie te kunnen laten participeren. Gezien problemen met aandacht en concentratie werd het interview/spel gespreid overheen verschillende kortere momenten. De resultaten werden verwerkt in een rapport en toegelicht ten aanzien van het hele team. Aandachtspunten ten aanzien van de gebruikerstevredenheid worden meegenomen in de toekomstige werking van De Hoop. Het peilen van de tevredenheid aan de hand van interviews door een persoon die niet rechtstreeks verbonden is met de werking van het dagcentrum, werd als zeer nuttig en verrijkend ervaren en kan ook in de toekomst zeker een interessant werkinstrument blijven.

G

In 2012 werd voorts de tevredenheid met de maandelijks verspreide nieuwsbrief getoetst, dit aan de hand van een korte vragenlijst. De tevredenheid kan algemeen gezien beschouwd worden als groot. Niettemin is de concrete informatie die uit dergelijke peilingen kan gehaald worden eerder miniem. Bedoeling is daarom de bestaande procedure rond tevredenheidsmetingen in de toekomst te hertekenen,

ebruikersraad

Ook de gebruikersraad blijft een belangrijk kanaal om te polsen naar de algemene tevredenheid. Daarnaast kunnen allerlei onderwerpen met betrekking tot het beleid in De Hoop behandeld worden tijdens een vergadering: financiële verslaggeving, belangrijke wijzigingen in de agogische aanpak en begeleiding, overleg omtrent uitstappen, activiteiten, aankoop van materialen, toelichtingen bij de personeels- en gebruikersbezetting, advisering van wijzigingen in het charter, enzovoort. In 2012 werd van start gegaan met een nieuw verkozen gebruikersraad. De raad telt intussen 3 gebruikers en 4 familieleden van gebruikers. Het afgelopen jaar werd 5 keren vergaderd; agendapunten worden telkenmale opgevraagd via de nieuwsbrief; het verslag van de vergadering ligt nadien steeds ter inzage in de leefruimte. Grootse beslissingen worden niet genomen tijdens een gebruikersraad. Niettemin is de betrokkenheid van de leden ten aanzien van De Hoop groot en worden tips of adviezen dankbaar meegenomen als belangrijke stem binnen het beleid.

O

nthaalbrochure nieuwe gebruikers

Vanuit overleg met de gebruikersraad werd reeds in 2011 een bijkomende opdracht toegekend aan de stagiaire Orthopedagogiek. Naast de organisatie van het tevredenheidonderzoek, maakte zij tevens de reeds bestaande “onthaalbrochure voor nieuwe gebruikers” méér op maat van de doelgroep. Voor de tekst werd er vaker gebruik gemaakt van korte zinnen en eenvoudig taalgebruik, hier en daar werden woordverklaringen en ondersteunende pictogrammen toegevoegd. Het geheel werd ook opgefrist en aantrekkelijk gemaakt door middel van beeldmateriaal en foto’s. Tevens werd een powerpointpresentatie aan de onthaalbrochure gelinkt, die in de toekomst mogelijks op CD-rom kan meegegeven worden aan kandidaat-gebruikers. De aangepaste onthaalbrochure kon begin februari 2012 worden afgerond en teruggekoppeld naar de gebruikersraad, de gebruikers en het team. Het nieuwe document wordt sindsdien gebruikt tijdens kennismakingsbezoeken (intake), om kandidaat-gebruikers goed te informeren.

H

andelingsplanning

Iedere gebruiker gaat jaarlijks met zijn/haar aandachtsbegeleider en desgewenst ook familieleden rond tafel zitten om de individuele dienstverleningsovereenkomst bij te werken. Doelstellingen worden up tot date gemaakt, er wordt stilgestaan bij de algemene tevredenheid en de tevredenheid met het persoonlijk activiteitenprogramma,… Dit hele proces kadert in de individuele handelingsplanning. Sedert begin 2012 wordt wekelijks voor 1 gebruiker en aandachtsbegeleider een IDVO-bespreking ingepland in de ruimere activiteitenplanning. De begeleider wordt na het gesprek ook vrijgesteld van activiteiten of therapieën om de nieuw opgemaakte overeenkomst direct uit te typen en administratief in orde te zetten. Deze nieuwe manier van werken heeft een positief effect op het daadwerkelijk bereiken van een compleet handelingsplan voor elke gebruiker.

P32

M

iddelen

Op het vlak van infrastructuur en middelen blijven voornamelijk volgende realisaties in 2012 ons bij: • De plaatsing van een nieuw gevelbord, waarbij aandacht werd besteed aan budget, een opfrissing van het logo en een duidelijkere profilering als dagcentrum voor personen met een niet-aangeboren hersenletsel. • Het installeren van een poortje aan de achterkant van De Hoop, met toegang voor het personeel tot de parking van het ziekhuis. Dit in een poging het parkeerprobleem op te lossen, dat ontstond ten gevolge plaatsverlies na de straatwerken die in 2012 werden opgestart (RUP “De Lelie”). • De voorbije jaren werd binnen de werking van De Hoop regelmatig stilgestaan bij milieubewustzijn, met aandacht voor het tijdig uitschakelen van elektrische toestellen en verlichting, managen van de verwarming, streven naar een bewust printbeleid, het vervangen van flessenwater door kraantjeswater, enzovoorts. Als logisch vervolg werd in 2012 een start gemaakt met het bekijken van de voor- en nadelen van verschillende energieleveranciers. Gezien De Hoop zowat geprangd zit tussen klein- en grootschaligheid, blijkt dit in de praktijk niet zo’n evidente oefening. Niettemin zetten we het komend jaar door. • Na 5 jaren werking is de website van De Hoop toe aan enige modernisering, actualisatie en

P33

opfrissing. In 2012 kregen we groen licht van de Raad van Bestuur om de website voortaan zelf te beheren, en niet langer te werken via het ziekenhuis. Ook hier sleept één en ander langer aan dan verwacht gezien de kleinschaligheid en beperkte budgettaire middelen. Ook hier proberen we de gedane arbeid te finaliseren in 2013.

F

inanciële middelen en sponsoring

De financiële verslaggeving van De Hoop wordt opgenomen in een aparte “jaarrekening”. Net als de voorbijgaande jaren stellen we vast dat de subsidies van overheidswege (VAPH) ontoereikend zijn om een normale werking draaiende te houden. Streven naar een kwalitatief aanbod op maat van de doelgroep NAH doet beroep op méér financiële middelen. De gebruikers en personeelsleden van De Hoop zetten hierbij zelf hun beste beentje voor om af en toe wat extra geld in het laatje te brengen. De jaarlijkse kerstmarkt, koekenverkoop en zomerfeest vragen heel wat inspanning en organisatie, maar geven tegelijk wat extra armslag. Samen met de verkoop van pizza en spaghettisaus vanuit het kookatelier, brachten deze evenementen in 2012 samen ongeveer €6128,00 op Heel wat sympathisanten of familieleden steunen het dagcentrum tussendoor ook met de schenking van diverse materialen. Zo kregen

P34 we in 2012 percolators en een tweedehands salon, diepvries en fruitpers. Op het vlak van subsidiëring of sponsoring vermelden we tevens dankbaar volgende initiatieven: Net als de voorbije jaren mocht De Hoop een ruime subsidie van maar liefst €6.314,70 ontvangen namens de Provincie Oost-Vlaanderen, dit samen met een aantal andere dagcentra die een aanbod uitgebouwd hebben specifiek voor de doelgroep Niet-Aangeboren Hersenletsels. Dit geld wordt doorheen het jaar gespendeerd aan initiatieven die in het bijzonder tegemoet komen aan de specifieke vragen van de gebruikers met NAH: vb. therapeutische materialen die dienen ter behandeling van de neuropsychologische en motorische handicap (in het bijzonder de cognitieve therapie en psychologische ondersteuning, alsook kinesitherapie, logopedie, ergotherapie) – materialen die bijdragen aan structurering (vb. borden, agenda’s, computertoepassingen,…) – het betaalbaar houden van de vervoerskost, ook voor cliënten die omwille van hun doelgroepspecifieke keuze verder weg van het dagcentrum wonen – organiseren van familie-avonden of een gedegen gezinsaanvullende ondersteuning ten aanzien van het getroffen sociaal netwerk (ifv het verhogen van draagkracht en bewerkstelligen van lotgenotencontact,…),…

Dankzij de subsidies van Provincie OostVlaanderen kan De Hoop een aanbod creëren dat inspeelt op enkele bijzondere noden van personen met een Niet-Aangeboren Hersenletsel. • De breuk in de levenslijn, waardoor personen met NAH weigeren te functioneren in dagcentra voor mensen met een aangeboren verstandelijke beperking, maar naar dagcentra gaan waar tegemoet gekomen wordt aan hun specifieke neuropsychologische stoornissen, hun vraag tot therapie, hun vraag tot begeleiding van hun verwerkingsproces, hun vraag tot een volwassen en genormaliseerde benadering, hun vraag tot ontmoeting met lotgenoten, enzovoort. Hierdoor bereiken dagcentra met NAH vaak een zeer ruime regio van cliënten, hetgeen onder andere de vervoerskost verhoogt. Bij gebrek aan voldoende aanbod en expertise met de NAH-problematiek bij andere professionele diensten (vb. thuiszorg, begeleid wonen, thuisbegeleiding, enz.) is de ondersteuning die geboden wordt vanuit dagcentra als De Hoop soms erg ver reikend, hetgeen eigenlijk de basisopdracht van een dagcentrum te buiten gaat. • De complexiteit en veeleisendheid van personen met NAH (en hun familieleden), die vanuit hun kennis van een premorbide, normaal volwassen leven, niet zomaar tevreden zijn met een doorsnee dagbesteding en zich kritisch opstellen tegenover het aanbod in een dagcentrum. Dit wordt vaak nog versterkt door de neuropsychologische problematiek (laag ziekte-inzicht,

P35 beperkte sociale vaardigheden, lage frustratietolerantie, opvliegendheid,…), waardoor personen met NAH doorsnee erg veel aandacht en begeleiding opeisen. De manier waarop activiteiten en therapieën aangebracht en gemotiveerd worden, het aanbod van degelijke en volwassen (maar dure) materialen, de mogelijkheid te participeren aan een maatschappelijk leven,… zijn voor personen met NAH vaak sluitende aspecten die hen kunnen motiveren naar een dagcentrum te komen. De ervaring leert dat personen met NAH simpelweg afhaken wanneer hieraan niet tegemoet gekomen wordt, terug thuis verblijven, vervallen in verveling, sociale isolatie en een serieuze belasting vormen voor de mantelzorgers. • De nood aan een therapeutisch aanbod, hetgeen voor velen onontbeerlijk is na een periode van coma en intensieve revalidatie in gespecialiseerde settings. Ook deze zorgnood brengt extra omkadering en personeelsinzet met zich mee, méér dan de 80%-omkadering die voorzien wordt door het VAPH. • De nood aan ondersteuning van het sociaal netwerk, dat evenzeer getroffen wordt door het leven met een niet-aangeboren hersenletsel. Deze ondersteuning is vaak individueel intensief (ten gevolge complexe relatie- en gezinsmoeilijkheden na het NAH) en dient op een laagdrempelige en toegankelijke manier te kunnen gebeuren. In familiebegeleiding wordt door de aandachtsbegeleiders en therapeuten tussendoor veel tijd gestoken, hetgeen opnieuw de basisopdracht van een dagcentrum overstijgt.

Naast de provinciale middelen, zijn er diverse lokale sponsors die het hart op de juiste plaats dragen en De Hoop in 2012 financieel of materieel steunden:

• iD@zottegem: €1000,00 • Lions Club Zottegem: €1500,00 • Kiwanis Land Van Rhode: €400,00 en sponsoring van geluidsboxen in onze Mercedes Vito, waardoor de gebruikers die vervoerd worden door De Hoop nu vrolijk kunnen meezingen met de radio. • Matexi: €300,00 • Particuliere schenkingen: €290,00 • Pollet: tuinmateriaal. • Creative Events: Brother naaimachine gebruikt in het crea-atelier. • Enkele Zottegemse 3-koningen: gezelschapsspel “Zoek de verschillen” en potloden. • Diverse zelfstandigen uit de ruime regio Zottegem: prijzen voor onze zomerfeesttombola. Dankzij de sponsoring kon in 2012 onder andere geïnvesteerd worden in: imkerij-materiaal, een barbecuetoestel, een mulchmes, tuinlaarzen, compressor, materiaal papierscheppen, tafelkleden, pannen, materiaal aquarium, cutters, tuinplantjes, steenslag, hout, stekkerdozen, enzovoorts. Vele kleine en grotere dingen die elk op zich bijdragen tot een hogere kwaliteit van dienstverlening !

DANK !

VOORUITKIJKEN NAAR 2013 Tot slot van dit jaarverslag blikken we reeds voorzichtig vooruit naar het nieuwe werkjaar 2013 ! Een greep uit de doelstellingen van ons kwaliteitsplan…. • Finaliseren van de bijgewerkte procedure verpleegkundige handelingen, met bijzondere aandacht voor de ADL-fiches, het formulier noodmedicatie, de slikprotocols,… • Uitwerken van een procedure en strategie omtrent begeleid werken. • Uitwerken van de zelfevaluatie in functie van het kwaliteitsbeleid. • Intervisie omtrent de doelstellingen en aanpak binnen de cognitieve therapie. • Bekijken van lokale, regionale en/of doelgroepspecifieke mogelijkheden tot bredere netwerking. • Visbenefiet tvv De Hoop, in samenwerking met de Hengelbengels uit Brakel. • Energiebeleid: specifieke aandacht voor het gebruik van batterijen – alternatieve energieleveranciers. • Bekijken verkeersveiligheid – zebrapad in de buurt van De Hoop, in functie van de mobiliteit van de gebruikers. • Finaliseren van de bijgewerkte website, in eigen beheer.

P36

• Opstart van het gebruik van de boenmachine voor de logistiek medewerkers. • In het kader van preventie, veiligheid en bescherming op het werk: opvolgen maatregelen voedselveiligheid en ziekteverzuim. • Reorganisatie van de interne bib in De Hoop. • Aangepaste interne vormingen voor slikken, verpleegkundige handelingen en heffen en tillen. • Vervanging van de interne buddy’s door externe vrijwilligers binnen het project “Getuigen Onderweg”. • Voorbereiding van het project “Aangepaste computerspelen doelgroep NAH”, goedgekeurd binnen de CERA-award – klaar ter uitvoering tegen academiejaar 20132014. • Tuinatelier: opstart van beperkt composteren, uitbreiding van het aardbeienproject, uitbreiding van het aantal bijenkasten. • Atelier: in samenwerking met PTI Zottegem ontwerp van een “blikjespletwals”, te gebruiken door halfzijdig verlamde gebruikers. Verwerken van drankenblikjes. • SIW: uitbreiding van de opdrachten, onder andere via De Hoevebrouwers (stickers kleven op bierbakken). • Kookatelier: verder uitwerken van het truffels maken. • Via intervisie en eindopdrachten van stagiairs: verkennen van een meer basaal dagbestedingsprogramma voor gebruikers met ernstige motorische en communicatieve stoornissen. • …

P37

Zondag 30 juni 2013 Zomerse barbecue tvv De Hoop in feestzaal de Bevegemse Vijvers

Vrijdag 13 december 2013 Jaarlijkse kerstmarkt in De Hoop

Jaarverslag 2012, De Hoop vzw Leliestraat 1A, 9620 Zottegem Tel.: 09/364.87.03 – Fax: 09/364.87.19 [email protected]