IS DE INITIATIEFNEMER GOED GEPLAATST OM OP PERFORMANTE WIJZE IN DE GEÏDENTIFICEERDE BEHOEFTE TE VOLDOEN? VRAAG 2.1. IS DE VOORZIENING VOLDOENDE TOEGANKELIJK? In 1.4. is inzake toegankelijkheid een analyse gemaakt van de bestaande en geplande initiatieven van het OCMW in functie van de spreiding van de voorzieningen in Borgloon. De aspecten van toegankelijkheid die hierna aan bod komen betreffen de bereikbaarheid, de fysieke toegankelijkheid en de beschikbaarheid van de hulp- en dienstverlening.
Criterium 2.1.1. Ligging en bereikbaarheid De toegankelijkheid van de voorziening wordt geanalyseerd aan de hand van: - de ligging van de voorziening t.o.v. de ruimtelijke ordening in de gemeente, - de toegangswegen tot de voorziening, - het openbaar vervoer naar de voorziening, - het stedenbouwkundig attest (inplanting binnen het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen). A. Ligging van de woon- en zorgvoorziening t.o.v. de ruimtelijke ordening De OCMW-campus, waarvan woon- en zorgvoorziening Bloesemhof deel uitmaakt, ligt aan de Graethempoort 3A, binnen de bebouwde kom, in het centrum van Borgloon. Alle centrumfuncties (handels- en administratieve diensten) en voorzieningen zijn gelegen op wandelafstand. Kaart 8
Ligging van de campus t.o.v. de ruimtelijke ordening met aanduiding van de straat.
1 WZV Bloesemhof 2 OCMW 3 SF Avondrood 4 Wijk Begijnhof
1 2 4
18/10/2006
3
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
63
B. Toegangswegen tot de voorziening De campus aan de Graethempoort is goed met de wagen te bereiken. Vanuit alle woonkernen in Borgloon zijn er goede verbindingswegen, evenals vanuit de omliggende steden, met als belangrijkste verbindingsassen de N 79 naar Tongeren en Sint-Truiden en de N76 naar Hasselt en Genk. Er zijn een 30-tal parkeerplaatsen voor wagens voorzien, evenals een fietsenstalling. Aan de hoofdingang van het rusthuis is een stopplaats voorzien opdat bewoners, gebruikers en bezoekers vlot en zonodig met hulp kunnen in- en uitstappen. De inkom van de zorgvoorziening is vlak en dus voor rolstoelgebruikers toegankelijk. C.
Openbaar vervoer naar de voorziening
De campus is vlot met het openbaar vervoer te bereiken. Er is een halte van De Lijn voorzien vlak bij de inkom van het rusthuis. De dienstregelingen met de steden Tongeren en Sint-Truiden voorzien op weekdagen, om het half uur een bus. Lijn ‘38’ verbindt de gemeenten Hasselt, Kortessem, Borgloon en Heers om het uur. Busverbindingen met de lokale woonkernen zijn tijdens de spitsuren voorzien. Binnen een straal van 500 m zijn er bushaltes met busverbindingen naar alle gemeenten van de regio. Daarnaast kan men ook gebruik maken van de belbus van De Lijn. De treinstations van Hasselt, Tongeren en Sint-Truiden zijn vlot bereikbaar met de bus. D. Het stedenbouwkundig attest, in geval van een nieuwbouw De verklaring van burgemeester en schepenen dat de site stedenbouwkundig in aanmerking komt om de plannen te realiseren wordt verder in het zorgstrategisch plan toegevoegd.
Score criterium 2.1.1. Op basis van voorgaande elementen blijkt dat woon- en zorgvoorziening Bloesemhof geïntegreerd is in de woonkern van Borgloon en goed bereikbaar is, zowel met het eigen als het openbaar vervoer. Criterium 2.1.1. Ligging en bereikbaarheid
18/10/2006
Score Optimaal
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
64
Criterium 2.1.2. Openingsuren De toegankelijkheid van de voorziening wordt mede bepaald door de beschikbaarheid van hulp- en dienstverlening. Deze moet idealiter geleverd kunnen worden wanneer de gebruiker er nood aan heeft, ongeacht het moment. De beschikbaarheid woon- en zorgvoorziening Bloesemhof wordt in kaart gebracht aan de hand van twee parameters: - de openingsuren- en dagen, - de permanentie inzake hulp- en dienstenaanbod. A. Openingsuren en -dagen De bewoners gaan in principe vrij in en uit het rusthuis. Het is echter om praktische redenen wenselijk dat ze het personeel verwittigen wanneer zij voorzien dat zij later dan het normale sluitingsuur zullen terugkeren of wanneer zij bepaalde maaltijden niet zullen gebruiken. Om veiligheidsredenen worden de deuren ’s avonds gesloten. Indien men buiten de kantooruren of later op de avond (in noodgevallen ook ’s nachts) binnen wil kan men aanbellen. De bewoners kunnen vrij bezoek ontvangen op hun kamer (of in de daartoe ter beschikking staande gemeenschappelijke ruimten; cafetaria, living,… ). De meest geschikte bezoektijd is van 10 uur tot 11.30 uur en van 14.00 uur tot 20.30 uur. Naaste verwanten van een zwaar zieke bewoner kunnen op ieder uur van de dag bezoeken afleggen of blijven waken. Dit in overleg met de arts en de verantwoordelijke. B. Permanentie inzake hulp- en dienstenaanbod In het kader van de permanentie inzake hulp- en dienstenaanbod is het OCMW (en WZV Bloesemhof) opgenomen in het ‘Algemeen Rampenplan’ voor de stad Borgloon. Er is permanent een verpleegkundige aanwezig zodat professionele zorg 24 uur per dag en 7 dagen op 7 gegarandeerd is. Het palliatief team is voldoende uitgebreid om via de dienstregeling nagenoeg permanent minimum één lid van het team aanwezig te hebben. Wanneer door omstandigheden niemand van het palliatief team aanwezig is, kan de aanwezige verpleging per telefoon een lid van het palliatief team oproepen. Op werkdagen tijdens de kantooruren (van het OCMW) is de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 12.30 uur en van 13.00 uur tot 16.30 uur. Telefonische oproepen, buiten de normale openingsuren van het OCMW, worden automatisch doorgeschakeld naar een permanente lijn (draagbaar toestel) van de verpleging en de verzorging. Daarnaast zijn het diensthoofd instellingen en een hoofdverpleegkundige permanent bereikbaar via GSM. Er bestaan samenwerkingsakkoorden met de politiezone van het kanton Borgloon en met opvangcentra, op het gebied van crisisopvang. Hierin staat bepaald dat men voor crisisopvang in eerste instantie een beroep doet op de opvangcentra en in tweede instantie het Interhotel te Sint-Truiden, in derde instantie kan men beroep doen op de sociale dienst van het OCMW om een geschikte oplossing uit te werken voor de opvang. Tenslotte bestaat er een overeenkomst tussen de politiezone en het OCMW waarbij, op vraag van de politie, door de keuken van woon- en zorgvoorziening Bloesemhof maaltijden kunnen voorzien worden in speciale situaties (zoals bij een arrestatie met opsluiting).
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
65
Score criterium 2.1.2. Op basis van voorgaande elementen blijkt dat de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof: - deel uitmaakt van een netwerk dat de toegankelijkheid van de dienst- en hulpverlening 24u/24u en 7d/7d garandeert, en - de openingsuren afstemt op de noden van de vraagzijde. Er kan voor dit criterium dan ook een optimale score toegekend worden. Criterium 2.1.2. Openingsuren
Score Optimaal
SCORE VRAAG 2.1. Criterium 2.1.1. Ligging en bereikbaarheid 2.1.2. Openingsuren
Score Optimaal Optimaal
Vraag 2.1. Is de voorziening voldoende toegankelijk?
Score Optimaal
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
66
VRAAG 2.2. HEEFT DE INITIATIEFNEMER EEN DUIDELIJK BELEIDSPLAN DAT STROOKT MET DE VISIE OVER KWALITATIEF HOOGSTAANDE ZORG- EN DIENSTVERLENING? Een belangrijke indicatie voor de performantie van het OCMW is het beleidsplan. Dit omvat een gefundeerde visie die zich vertaalt in een duidelijke profilering van de verschillende voorzieningen, een consequent opnamebeleid in functie van de samenwerkingsverbanden met de andere actoren in het werkveld en het kwaliteitsbeleid dat wordt gevoerd.
Criterium 2.2.1.A. Profileringsintentie van de residentiële voorziening
A. Profileringsintentie van woon- en zorgvoorziening Bloesemhof Zoals eerder aangegeven hebben wij als doel om ouderen zolang mogelijk, eventueel met de nodige ondersteuning, in hun vertrouwde thuismilieu te laten wonen. Wanneer dit niet langer mogelijk is, wordt gezorgd voor een begeleide overgang naar de meest aangepaste woon- en zorgvorm. Wij willen zorg op maat bieden. Het ultieme doel is om de oudere precies die zorg (in ruime zin) en dienstverlening te geven die wordt gevraagd of nodig is. Zorg in ruime zin is meer dan alleen een medisch-verpleegkundig gegeven. Ook op sociale, geestelijke en levensbeschouwelijke noden moet een antwoord geboden kunnen worden. Wij willen ouderen opvangen in een residentiële woonvorm die omschreven kan worden als huiselijk en kleinschalig (zo genormaliseerd mogelijk), maar binnen een, zowel op organisatorisch als op financieel-economisch vlak, verantwoord kader (schaalgrootte). In onze woon- en zorgvoorziening trachten wij aan alle verlangens (en hoop) van de residenten tegemoet te komen. In de organisatie staat de bejaarde centraal, met als voornaamste doel het creëren van een echte thuis en een zo groot mogelijke bewegingsvrijheid. In ons opnamebeleid richten wij ons voornamelijk naar bejaarden met een zorgbehoevendheidsprofiel B, C of Cd op de Katz-schaal. De woon- en zorgvoorziening Bloesemhof heeft (op een totaal van 60 ROB) bovenop de eerste 12 RVT-bedden bijkomend nog 30 RVT-bedden van de overheid toegekend gekregen, gefaseerd over de periode 1988 tot 2002. Momenteel ligt het aandeel RVT-bedden en dus het aandeel zwaar zorgbehoevende bejaarden in woon- en zorgvoorziening Bloesemhof op 73 %. Er wordt op dit moment (voornamelijk omwille van infrastructurele en architectonische beperkingen) gewerkt met gemengde (doch voornamelijk zware) zorgprofielen. Ook wat betreft de opvang van dementerende bewoners. Wij opteren om ook in de toekomst voornamelijk (maar niet uitsluitend) zwaar zorgbehoevende en dementerende ouderen op te nemen in de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof. Hierdoor zal het
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
67
aandeel zwaar zorgbehoevenden bij de residenten evolueren naar ongeveer 75 % (score B, C of Cd op de Katz-schaal). Specifiek voor de opvang van dementerende ouderen hebben wij gekozen om, in de vernieuwde infrastructuur, te gaan werken met aparte niet-homogene leefgroepen van 12 tot 15 bewoners. Het is de bedoeling deze bewoners op een betekenisvolle manier een kwaliteitsvolle materiële omgeving te bieden. Het aantal woongelegenheden dat zal nodig zijn om zwaar dementerende personen (met storend gedrag) op te vangen, is moeilijk in te schatten. Momenteel verblijven 27 demente bewoners met een Cd-profiel in de voorziening. Sectorcijfers geven aan dat in de Vlaamse rusthuizen gemiddeld 30 tot 40 % van de bewoners dementerend zijn. Verrekend naar 60 woongelegenheden betekent dit voor woon- en zorgvoorziening Bloesemhof dat ca. 24 woongelegenheden (60 * 40 %) of twee leefgroepen, voorzien dienen te worden voor bewoners met een dergelijk zorgprofiel. Verder verkiezen wij om (licht) dementerende bewoners, die geen storend gedrag vertonen, zo lang mogelijk bij niet-dementerenden te laten resideren. Het principe van leefgroepwerking zal doorgetrokken worden in de ganse woon- en zorgvoorziening. Ook daar zal gewerkt worden in kleine leefgroepen van 12 tot 15 bewoners. Het OCMW heeft een duidelijk omschreven profilering voor haar residentiële ouderenvoorziening. Bijgevolg is een score ‘optimaal’ verantwoord in deze. B. Opnamebeleid Procedure Bij een loutere vraag naar informatie over de woon- en zorgvoorziening kan mondeling en/of schriftelijk, eventueel via de informatiebrochure, een antwoord geboden worden. Indien het een vraag tot opname betreft wordt de kandidaat-bewoner en / of zijn familie door de maatschappelijke werker ontvangen en wordt aan de hand van de onthaalbrochure van Bloesemhof de nodige informatie gegeven. Bij deze vraag naar informatie wordt naar het verhaal van de kandidaat-bewoner en zijn familie geluisterd en wordt gezocht naar de meest gepaste oplossing. Pas nadat alle mogelijke alternatieven naar thuiszorg en thuiszorgondersteuning werden uitgeput en is vastgesteld dat een opname in de woon- en zorgvoorziening de meest aangewezen oplossing is, wordt de betrokkene opgenomen op de wachtlijst na het indienen van een schriftelijke aanvraag. Eenmaal er een effectieve plaats is vrijgekomen, wordt in overleg tussen de secretaris van het OCMW, het diensthoofd instellingen en de hoofdverpleegkundige een datum vastgelegd wanneer een nieuwe bewoner kan opgenomen worden. Voor de opname wordt de nieuwe bewoner thuis bezocht door de hoofdverpleegkundige en een maatschappelijk werker en ontvangt hij / zij een brochure over de praktische voorbereiding bij een verhuis naar het rusthuis. Tijdens dit bezoek informeert de hoofdverpleegkundige niet enkel naar de gezondheidstoestand van de bewoner, maar ook naar de sociale achtergrond en de levenshistoriek. Deze informatie wordt doorgegeven op de briefing, genoteerd in het overdrachtboek en in het verpleegdossier. De eerste dag in het rusthuis voor de nieuwe bewoner, wordt een verpleegkundige of verzorgende op dienst aangewezen die de persoon extra begeleidt. Zo wordt alle informatie gegeven over de werking in het huis, worden alle lokalen bezocht en wordt de werking van het oproepsysteem uitgelegd. Deze persoon vangt ook de familie extra op en geeft alle gewenste informatie.
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
68
Criteria Het eerste criterium dat wordt gehanteerd is het al dan niet ingeschreven zijn in het bevolkingsregister van Borgloon. Het tweede criterium is de graad van zorgbehoevendheid. Voor opname in het rusthuis worden er geen uitsluitingscriteria gehanteerd. In principe moet de kandidaat-bewoner wel de leeftijd van 60 jaar bereikt hebben (uitzonderingen zijn mogelijk) en wordt er voorrang gegeven aan bewoners van Avondrood en inwoners van Borgloon. Tenslotte bepaalt, naast de woonplaats en de zorggraad, de datum van aanvraag de rangorde op de wachtlijst.
Inspectieverslag: geen tekorten / geen opmerkingen: ‘’in het rusthuis wordt voorrang gegeven aan personen die in de gemeente zijn ingeschreven. Men werkt met twee wachtlijsten (inwoners Borgloon en niet-inwoners)”
Wachtlijstbeheer De aanvragen tot opname op de wachtlijst worden bijgehouden door de maatschappelijke werker. Bij ieder overlijden wordt een overzicht voor het Vast Bureau gemaakt. In de toekomst, wanneer gewerkt gaat worden met aparte leefgroepen voor zwaar dementerenden (zorgprofiel Cd op de Katz-schaal), zal ook het opnamebeleid gedifferentieerd gebeuren. Jaarlijks worden alle personen die een aanvraag tot opname ingediend hebben, gecontacteerd om de wachtlijst te actualiseren. Wat het zorgprofiel van de kandidaat-bewoners op de wachtlijst van januari 2006 betreft, kan uit onderstaande tabel kan afgeleid worden dat 56 % van de ouderen op de wachtlijst een zwaar zorgprofiel heeft (B-, C- of Cd-score op de Katz-schaal). Tabel 32
Zorgprofiel van de personen op de wachtlijst van woon- en zorgvoorziening Bloesemhof.
Uitvoering Teneinde te kunnen aantonen dat het OCMW het vooropgestelde opnamebeleid consequent uitvoert wordt in de volgende tabel het zorgprofiel bij opname in kaart gebracht van de bewoners die de afgelopen jaren zijn opgenomen. Tabel 33
Zorgprofiel van de bewoners bij opname
De gegevens tonen aan dat het OCMW uitsluitend zwaar zorgbehoevende en dementerende ouderen opneemt. Het opnamebeleid wordt consequent uitgevoerd in functie van de profileringsintentie. De score voor dit subelement is dus optimaal.
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
69
C.
Evolutie van het zorgprofiel van de bewoners in woon- en zorgvoorziening Bloesemhof
Uit volgende tabel blijkt dat ongeveer 27 % van de bewoners een ‘licht’ zorgprofiel heeft, terwijl 73 % van de bewoners een zorgprofiel B-C-Cd scoort op de Katz-schaal. Hieruit blijkt dat de voorziening voldoet aan het zorgprofiel vooropgesteld in haar opnamebeleid. De voorziening richt zich namelijk vooral tot zorgbehoevende ouderen met zorgprofiel B, C en Cd. Tabel 34
Evolutie van de zorgbehoevendheidscategoriën van woon- en zorgvoorziening Bloesemhof. (bron: Tabel forfait/RIZIV overzicht, kwartaalfacturatie)
De zorgbehoevendheidsgraad in woon- en zorgvoorziening Bloesemhof is toegenomen in de voorbije drie jaar, namelijk van 68,83 % B-C-Cd naar 72,71 %. Deze evolutie sluit goed aan met de profileringsintentie. De score voor dit subelement is dus optimaal. D. Gemiddelde bezettingsgraad Uitgaande van de opnamecapaciteit van de voorziening ligt de gemiddelde bezettingsgraad in de periode 2003 - 2005 boven de grenswaarde van 95 %. Tabel 35
Gemiddelde bezettingsgraad van woon- en zorgvoorziening Bloesemhof.
We menen bijgevolg optimaal te mogen scoren voor dit subelement. E.
Evolutie van de gemiddelde bezettingsgraad
Uit voorgaande tabel blijkt dat de evolutie van de bezettingsgraad in de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof de voorbije 3 jaar fluctueert tussen 97,70 % en 98,62 %. Aangezien er van 2003 naar 2005 sprake is van een stijging, is een score optimaal verantwoord. F.
Gemiddelde verblijfsduur
De gemiddelde verblijfsduur van de bewoners is het gemiddelde van de personen die op 1 januari van het desbetreffende kalenderjaar in het rusthuis verbleven. Op 1 januari 2006 bedroeg de gemiddelde verblijfsduur in Bloesemhof 3,85 jaar. Ten overstaan van het Vlaamse gemiddelde van 3,6 jaar betekent dit een afwijking van + 7%, dit cijfer situeert zich boven de grenswaarde van het criterium van +5%. Dit resulteert in een score ‘aandachtspunt’ voor dit subelement. G. Evolutie van de gemiddelde verblijfsduur Tabel 36
Gemiddelde verblijfsduur in de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof.
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
70
De evolutie van de gemiddelde verblijfsduur van de bewoners is stabiel te noemen over de laatste drie jaren. De score voor dit subelement is dus neutraal.
Score criterium 2.2.1.A Rekening houdend met een optimale score voor de subelementen a tot en met f, en een neutrale score voor subelement g menen we dat een optimale score voor criterium 2.2.1.A te verantwoorden is. Subelement 2.2.1.A.A Profileringsintentie van woon- en zorgvoorziening 2.2.1.A.B Opnamebeleid 2.2.1.A.C Zorgprofiel van de bewoners in woon- en zorgvoorziening 2.2.1.A.D Gemiddelde bezettingsgraad 2.2.1.A.E Evolutie van de gemiddelde bezettingsgraad 2.2.1.A.F Gemiddelde verblijfsduur 2.2.1.A.G Evolutie van de gemiddelde verblijfsduur Criterium 2.2.1.A. Profileringsintentie van de residentiële voorziening
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
Score Optimaal Optimaal Optimaal Optimaal Optimaal Aandachtspunt Neutraal Score Optimaal
71
Criterium 2.2.1.B. Profileringsintentie van het centrum voor kortverblijf A. Profileringsintentie Naast de klassieke residentiële opvang plant het OCMW de oprichting van een centrum voor kortverblijf met 4 woongelegenheden (bovenop de rusthuiscapaciteit) in de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof. Kortverblijf is een tijdelijke oplossing ter ondersteuning van de zelfzorg, de mantelzorg en de thuiszorg. Het is de bedoeling dat de ouderen (na een beperkt verblijf in het centrum, max. 60 dagen) kunnen terugkeren naar hun oorspronkelijke woonomgeving. De woongelegenheden kortverblijf zijn daarom bedoeld voor tijdelijk verblijf van ouderen: - die nog thuis wonen en waar de mantel- en thuiszorg tijdelijk ontoereikend of niet beschikbaar zijn, - voor wie een permanente observatie of begeleiding gedurende een welbepaalde tijd, al dan niet in aanvulling op thuiszorg of dagverzorging nodig is, of waarvoor een revalidatie vereist is en die o.w.v. de zorgnood nog niet terug naar huis kunnen, maar waarvoor er geen medische indicaties zijn die verder hospitalisatie nodig maken. Het centrum voor kortverblijf van de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof stelt zich algemeen heterogeen op. In de geest van de ontwerptekst van het decreet betreffende de organisatie van de thuiszorg en de woonzorg (art. 14) biedt het centrum aan gebruikers gedurende een beperkte periode overdag en/of ’s nachts aangepaste huisvesting, crisishulp en /of aangepaste hulp- en dienstverlening aan, waaronder maaltijden, personenzorg, verpleging, ADL-ondersteuning, psychosociale en agogische begeleiding en desgevallend ook revalidatie en palliatieve zorg. Bij de opname van bejaarden in het centrum voor kortverblijf is het de bedoeling om de vier woongelegenheden te verdelen over de verschillende leefgroepen. Daarbij zullen telkens één tot twee residenten in kortverblijf aan een leefgroep gekoppeld worden. Deze woongelegenheden voor kortverblijf worden fysisch zo ingeplant dat ze in functie van de noodwendigheden flexibel kunnen toegewezen worden aan de woonzone van de heterogene leefgroep als aan de woonzone met zwaarder dementerenden. In aansluiting op de missie van de organisatie en de visie op wonen en zorg heeft het OCMW, net zoals voor haar rust- en verzorgingstehuis, een duidelijke en gepaste profilering voor het geplande centrum voor kortverblijf. Dit verantwoordt een optimale score. B. Opnamebeleid In dit verband kan enkel verwezen worden naar het opnamebeleid in het rusthuis. Daar kan aangetoond worden dat het opnamebeleid consequent wordt uitgevoerd in functie van de profileringsintentie. Logischerwijze mag worden aangenomen dat dit voor kortverblijf niet anders zal zijn. Aangezien het centrum voor kortverblijf nog niet operationeel is, is de vraag of het opnamebeleid consequent wordt uitgevoerd nog niet aan de orde. Voor dit subelement wordt daarom niet gescoord. C.
Mate van aansluiting van de dienstverlening van het centrum voor kortverblijf op andere zorgactoren
Om te evalueren of de dienstverlening van een CVK aansluit op deze van andere zorgactoren en er in deze zin vraaggestuurd wordt gewerkt, worden twee aspecten onder de loep genomen.
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
72
Vooreerst worden de behoeften, zoals gedefinieerd/geformuleerd door de andere zorgactoren, in kaart gebracht. Daarnaast wordt een analyse gemaakt van het bestaan van verwijsstructuren vanuit o.a. ziekenhuizen, mantelzorg, diensten voor thuisverpleging, gezinszorg en palliatieve netwerken. Als thuiszorgondersteunende dienst zal het centrum voor kortverblijf ingepast worden in het geheel van (thuiszorg)diensten waarvoor het OCMW tussenkomt (organiseert en/of ondersteunt en/of coördineert).
Behoeften geformuleerd door andere zorgactoren Betreffende de behoeften gedefinieerd door andere zorgactoren kan verwezen worden naar een bevraging die is gedaan bij de professionele organisaties en hulpverleners in het kader van het Koepelplan Zorgstrategische Planning Ouderenzorg Limburg. Tabel 37
Tekorten in het diensten- en voorzieningenaanbod volgens de professionele hulpverleners (bron: regiobevraging 2006 i.k.v. Koepelplan Zorgstrategische Planning Ouderenzorg Limburg)
nu toekomst
RH 3,9 4,3
RH-D 4,0 4,4
KV 4,3 4,3
DV 3,8 4,1
GNO 4,6 4,7
SF 4,0 4,2
RH = KV = DV = GNO = SF = LDC = GZ = PH = KL = CO =
rusthuis + RH-D = voor personen met dementie kortverblijf dagverzorging georganiseerde nachtopvang serviceflats lokaal dienstencentrum gezinszorg poetshulp klusjesdienst coördinatie
LDC 3,7 3,8
GZ 3,7 4,2
5 4 3 2 1
= = = = =
PH 3,7 4,0
KL 3,9 4,2
CO 3,1 3,8
groot tekort tekort voldoende aanbod, geen tekort ruim aanbod overaanbod
Uit de resultaten van de bevraging blijkt dat er op dit moment in de regio een bestaande nood is aan o.a. bijkomende voorzieningen voor georganiseerde nachtopvang (4,6), kortverblijf (4,3), serviceflats en rusthuiswoongelegenheden voor dementen (4,0). Naar de toekomst toe worden bijkomend tekorten verwacht in het diensten- en voorzieningenaanbod (volgens de professionele hulp- en dienstverleners) van rusthuiswoongelegenheden, dagverzorging, gezinszorg, klusjesdienst en poetshulp. Verwijsstructuren Kortverblijf wordt aangereikt als één van de mogelijkheden in het individuele (zorg)traject van de zorgvrager. Opname, verblijf en ontslag zullen gebeuren in overleg met alle direct betrokkenen: de gebruiker zelf, de professionele thuiszorg en de mantelzorg. Verder kan al verwezen worden naar de bestaande samenwerking tussen de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof en andere residentiële voorzieningen (cf. 2.2.4 en 2.2.5), ziekenhuizen, huisartsen, het OCMW, en de VZW Netwerk Palliatieve Zorg Limburg. Het ligt voor de hand dat de nodige (formele) verwijsstructuren uitgebouwd zullen worden op basis van deze samenwerkingsverbanden. Hoewel het centrum voor kortverblijf niet operationeel is, kan al aangetoond worden dat het initiatief aansluit bij de behoeften geformuleerd door andere zorgactoren. Specifieke verwijsstructuren (bijv. vanuit de mantelzorg) bestaan echter nog niet. Voor dit subelement wordt echter niet gescoord omdat de voorziening nog geen erkend centrum voor kortverblijf heeft.
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
73
D. Pooling Het provinciebestuur Limburg zal initiatief nemen tot de opstart van een digitaal netwerk, waarbinnen vrije plaatsen, rekening houdend met de profilering van het centrum, ter beschikking gesteld worden (van het netwerk). Bij de oprichting van het centrum voor kortverblijf zal de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof hierbij aansluiten. Aangezien het centrum voor kortverblijf niet operationeel is, kunnen enkel de intenties van de woonen zorgvoorziening Bloesemhof worden weergegeven. Voor dit subelement wordt daarom niet gescoord. E.
Gemiddelde bezettingsgraad
Niet van toepassing F.
Evolutie van de bezettingsgraad
Niet van toepassing G. Gemiddelde verblijfsduur Niet van toepassing H. Evolutie van de gemiddelde verblijfsduur Niet van toepassing I.
Activiteitenniveau
Niet van toepassing
Score criterium 2.2.1.B. Aangezien het kortverblijf nog moet uitgebouwd worden en er dus enkel voor het subcriterium ‘profilering’ kan gescoord worden kan er geen globale score worden toegekend voor criterium 2.2.1.B. Criterium 2.2.1.B.A Profilering 2.2.1.B.B Opnamebeleid 2.2.1.B.C Aansluiting andere zorgactoren 2.2.1.B.D Pooling 2.2.1.B.E Bezettingsgraad 2.2.1.B.F Evolutie bezettingsgraad 2.2.1.B.G Verblijfsduur 2.2.1.B.H Evolutie verblijfsduur 2.2.1.B.I Activiteitenniveau
Criterium 2.2.1.B. Profileringsintentie van het centrum voor kortverblijf
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
Score Optimaal Geen Geen Geen Geen Geen Geen Geen Geen
Score Geen score
74
Criterium 2.2.1.C. Profileringsintentie van het dagverzorgingscentrum A. Profileringsintentie Naast het centrum voor kortverblijf opteert het OCMW voor de oprichting van een dagverzorgingscentrum bestaande uit 15 verblijfseenheden. De intentie om een dagverzorgingscentrum op te richten, kadert in de visie van het OCMW waarbij de klemtoon wordt gelegd op het aanbieden van thuiszorg, met de bedoeling elke zorgbehoevende de kans te geven zo lang mogelijk in zijn thuisomgeving te blijven wonen. Momenteel biedt Bloesemhof dagopvang aan op informele basis. Het geplande (erkende) dagverzorgingscentrum zal deel uitmaken van de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof en openstaan voor bejaarden (bezoekers) die thuis of bij familie wonen en nood hebben aan begeleiding en zorgen. Het centrum zal zich prioritair richten tot (zwaar) zorgbehoevende ouderen die, mits de nodige ondersteuning (mantelzorg), in hun thuismilieu behoorlijk kunnen functioneren. De ouderen worden opgevangen tijdens de dag en dit één of meerdere dagen per week. Het dagverzorgingscentrum zal overdag, naast tijdelijke opvang ook o.a. hygiënische en verpleegkundige hulp, activering en ondersteuning, animatie en ontspanning en psychosociale ondersteuning aanbieden. Het OCMW heeft een duidelijke profilering voor dagverzorging uitgewerkt, wat resulteert in een optimale score. B. Opnamebeleid In dit verband kan enkel verwezen worden naar het opnamebeleid in het rusthuis. Daar kan aangetoond worden dat het opnamebeleid consequent wordt uitgevoerd in functie van de profileringsintentie. Logischerwijze mag worden aangenomen dat dit voor dagverzorging niet anders zal zijn. Aangezien het dagverzorgingscentrum niet operationeel is, is de vraag of het opnamebeleid consequent wordt uitgevoerd nog niet aan de orde. Voor dit subelement wordt daarom niet gescoord. C.
Mate van aansluiting van de dienstverlening van het dagverzorgingscentrum op andere zorgactoren
Om te evalueren of de dienstverlening van een dagverzorgingscentrum aansluit op deze van andere zorgactoren en er vraaggestuurd wordt gewerkt, worden vooreerst de behoeften zoals gedefinieerd / geformuleerd door de andere zorgactoren, in kaart gebracht. Daarnaast wordt een analyse gemaakt van het bestaan van verwijsstructuren vanuit o.a. ziekenhuizen, mantelzorg, diensten voor thuisverpleging, gezinszorg en palliatieve netwerken. Behoeften geformuleerd door andere zorgactoren In verband met de behoeften gedefinieerd door andere zorgactoren kan verwezen worden naar een bevraging die is gedaan bij de professionele organisaties en hulpverleners in het kader van het Koepelplan Zorgstrategische Planning Ouderenzorg Limburg. Uit de resultaten van de bevraging blijkt dat er in de toekomst, onder andere, nood is aan dagverzorging.
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
75
Verwijsstructuren Net zoals kortverblijf wordt ook dagverzorging aangereikt als één van de mogelijkheden in het individuele woon- en zorgtraject van elke zorgvrager. Opname, verblijf en ontslag zullen gebeuren in overleg met alle direct betrokkenen: de gebruiker zelf, de professionele thuiszorg en de mantelzorg. Het ligt voor de hand dat de nodige (formele) verwijsstructuren zullen uitgebouwd worden op basis van de al bestaande samenwerkingsverbanden met andere professionele hulpverleners. Hoewel het dagverzorgingscentrum nog niet operationeel is, kan toch al aangetoond worden dat het initiatief aansluit bij de behoeften geformuleerd door andere zorgactoren. Specifieke verwijsstructuren (bijv. vanuit de mantelzorg) bestaan er echter nog niet. Voor dit subelement wordt niet gescoord. D. Mate van aansluiting profileringsintentie
van
cliënteel
van
het
dagverzorgingscentrum
bij
de
Niet van toepassing E.
Pooling
Zoals al voor het centrum voor kortverblijf is beschreven, gaat het provinciebestuur Limburg initiatief nemen tot de opstart van een digitaal netwerk, waarbinnen vrije plaatsen, rekening houdend met de profilering van het centrum, ter beschikking gesteld worden (van het netwerk). Het is de bedoeling om de nodige afspraken te maken met andere centra en zorgactoren om het aanbod in te passen in het gehele zorgaanbod in de regio. Aangezien het dagverzorgingscentrum niet operationeel is, kunnen enkel de intenties van het OCMW weergegeven worden. Voor dit subelement wordt daarom niet gescoord. F.
Gemiddelde bezettingsgraad
Op dit moment worden er binnen woon- en zorgvoorziening Bloesemhof dagelijks een 5-tal zorgbehoevende bejaarden opgevangen. Aangezien het dagverzorgingscentrum nog niet erkend is, kan dit cijfer niet gebruikt worden om een score te bepalen voor dit subelement. G. Evolutie van de gemiddelde bezettingsgraad Niet van toepassing H. Activiteitenniveau Niet van toepassing I.
Mobiliteit
In dit verband kan al gesteld worden dat door het OCMW, voor gebruikers die niet gebracht kunnen worden door familie of mantelzorgers, voorzien zal worden in georganiseerd vervoer zodat deze binnen een aanvaardbare tijdsduur het centrum kunnen bereiken. Voor dit subelement wordt niet gescoord.
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
76
Score criterium 2.2.1.C. Doordat slechts voor één subelement kan gescoord worden, opteren we ervoor aan het criterium 2.2.1.C. geen score toe te kennen. Subelement 2.2.1.C.A Profileringsintentie 2.2.1.C.B Opnamebeleid 2.2.1.C.C Mate van aansluiting van de dienstverlening van het DVC op andere zorgactoren 2.2.1.C D Mate van aansluiting van het cliënteel van het DVC bij de profileringsintentie 2.2.1.C.E Pooling 2.2.1.C.F Gemiddelde bezettingsgraad 2.2.1.C.G Evolutie van de gemiddelde bezettingsgraad 2.2.1.C.H Activiteitenniveau 2.2.1.C.I Mobiliteit
Criterium 2.2.1.C. Profileringsintentie van het DVC
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
Score Optimaal Geen Geen Geen Geen Geen Geen Geen Geen
Score Geen score
77
Criterium 2.2.1.D. Activiteitenniveau van een lokaal dienstencentrum Om strategische redenen, hierna opgesomd, opteert het OCMW er voor om een Sociaal Huis op te richten als volwaardig alternatief voor een lokaal dienstencentrum: - De programmatie voorziet één lokaal dienstencentrum in Borgloon. Een inplanting op verschillende locaties is niet mogelijk. De woonkernen in Borgloon liggen alle op een korte afstand van het centrum. Logischerwijze wordt het Sociaal Huis, als alternatief voor het lokaal dienstencentrum, dan ook in het centrum van Borgloon (de grootste deelgemeente) ingeplant. - De erg lokale aard van de seniorenwerking in de verschillende deelgemeenten is dusdanig dat een centraal dienstencentrum de momenteel goed werkende individuele seniorenbonden niet merkbaar ten goede zal komen. Bovendien bestaat er in Borgloon een seniorenraad die een overkoepelende werking heeft voor de verspreide seniorenbonden. Dit zorgt voor een goede informatiestroom van en naar de gemeente en bevordert de inspraak zonder het lokale karakter en de bereikbaarheid aan te tasten. - Een Sociaal Huis heeft een grote overeenstemming inzake finaliteit en opdracht met een lokaal dienstencentrum. - De financiële beperking van het OCMW enerzijds en de gemeente Borgloon anderzijds. Door de oprichting van een Sociaal Huis is het financieel niet haalbaar ook nog een lokaal dienstencentrum op te richten. - Er is (praktisch) geen andere beschikbare inplantingsplaats met een centrale ligging in Borgloon en de invulling van de huidige site ligt vast. Er is op de huidige site geen ruimte meer om een lokaal dienstencentrum te bouwen.
De oprichting van een Sociaal Huis zit vervat in het lokaal sociaal beleidsplan. Hierin zijn het geheel van plannen en initiatieven die binnen de gemeente bestaan in de sociale sector opgenomen. Het gaat dus zowel over dienstverlening van het OCMW als over dienstverlening van de stad en dienstverlening van andere lokale actoren. Bedoeling is al de dienstverlening die voor handen is binnen de sociale sector op elkaar af te stemmen. Op die manier kunnen de inwoners van Borgloon op een efficiëntere manier geholpen worden. Eén van de belangrijkste hoofddoelstellingen van het Sociaal Huis is gepaste hulpverlening bieden en overlappingen in het hulpaanbod vermijden. Door het samenbrengen van de verschillende diensten van het OCMW en het stadsbestuur is er één centraal aanspreekpunt. Het Sociaal Huis is dan ook de spil in het diensten- en zorgaanbod voor ouderen. Het Sociaal Huis staat in voor de coördinatie van zorg en informatie op cliëntniveau en op voorzieningenniveau. Uitgangspunt is en blijft ouderen zo lang mogelijk, eventueel met de nodige ondersteuning, in hun vertrouwde (thuis)milieu te laten wonen. Wanneer dit niet langer mogelijk is, wordt gezorgd voor een begeleide overgang naar de meest aangepaste woon- en zorgvorm. -
Coördinatie op cliëntniveau heeft tot doel om tegemoet te komen aan de behoefte van afstemming van concrete hulp- en dienstverlening t.a.v. één cliënt. Sommige cliënten hebben te kampen met een zware en gediversifieerde problematiek en zijn gekend bij vele verschillende hulpverleners. In het belang van de cliënt is het noodzakelijk dat deze op de hoogte zijn van elkaars acties. Het werken vanuit een gedeelde analyse van het probleem laat toe om een omvattend hulpverleningsaanbod te ontwikkelen, waarin duidelijke taken en verantwoordelijkheden worden afgesproken.
-
Coördinatie op voorzieningenniveau heeft tot doel om via netwerkvorming te komen tot een vlotte uitwisseling van gegevens betreffende vraag en aanbod aan hulp- en dienstverlening waardoor burgers met hulpvragen vlugger geholpen kunnen worden en effectieve doorverwijzing wordt vergemakkelijkt.
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
78
In die zin zal er in het Sociaal Huis worden gewerkt rond: Huisvesting senioren en seniorenbeleid Bloesemhof Avondrood CV Tongershuis Kleine Landeigendom Sociaal Verhuurkantoor VZW Toegankelijkheidsbureau Stedelijke adviesraad voor senioren
coördinatie door OCMW
coördinatie door OCMW Thuisverpleging en thuiszorg Dienst warme maaltijden Poetsdienst AV (dienstenchequebedrijf) Minder Mobielen Centrale (MMC) Diensten gezin- en bejaardenhulp VZW ISIS Witgele Kruis en de zelfstandige thuisverpleging SIT Sociale tewerkstelling Sociale dienst OCMW Lokale werkwinkel PWA VZW TEAM CBO Maasland
coördinatie door OCMW
Jongeren en kinderopvang Stedelijke jeugddienst Buitenschoolse kinderopvang VZW De Bambi’s Kind en Gezin speelpleinwerking
coördinatie door het stadsbestuur
De rol van het OCMW in de eerste welzijnslijn is zeer groot. Door zijn belangrijke rol in de individuele dienstverlening is het OCMW goed geplaatst om, samen met het stadsbestuur, op lokaal niveau de sturende en stuwende kracht te zijn in het ondersteunen en uitbouwen van het lokale welzijn van alle inwoners van de gemeente. Senioren die zelf niet in verplaatsing kunnen voorzien naar het Sociaal Huis, kunnen beroep doen op de Minder Mobielen Centrale. In wat volgt worden de diverse functies van een lokaal dienstencentrum overlopen en wordt aangegeven op welke wijze deze binnen het Sociaal Huis ingevuld gaan worden. A. Informeren Iedere burger zal er terecht kunnen voor alle informatie over dienstverleningsmogelijkheden, thuiszorgondersteunende diensten en zorgvoorzieningen. Dit alles met als doel de burgers goed te informeren zodat ze vlugger geholpen kunnen worden en beter en effectiever doorverwezen kunnen worden. Informatie aan de lokale gemeenschap: De gemeente en het OCMW beschikken over uitgebreide websites, respectievelijk www.borgloon.be en www.ocmwborgloon.be ; via deze laatste heeft men ook toegang tot de sociale kaart.
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
79
Het stadsbestuur geeft maandelijks een nieuwsbrief uit waarin informatie terug te vinden is m.b.t.: _ nieuwe initiatieven van het OCMW en het stadsbestuur, _ het verenigingsleven, _ ontspanningsprogramma van de WZV Bloesemhof, _ overzicht van wachtdiensten van dokters, apothekers, _ belangrijke telefoonnummers. Informatie aan groepen. Het Sociaal Huis zal hierin een coördinerende en informerende rol opnemen. Het is niet de bedoeling dat het Sociaal Huis hiervoor zelf als initiatiefnemer op treedt. Informatie aan individuele gebruikers De bewoners van Borgloon zullen tijdens de openingsuren (o.a. via zitdagen van de Sociale dienst) in het Sociaal Huis terecht kunnen voor persoonlijke informatie, op maat van hun behoeften.
B. Vormen, levenslang leren, levenslang genieten Activiteiten van algemeen vormende aard zijn gericht op de persoonlijke ontwikkeling en de verrijking op het vlak van kennis en / of vaardigheden van de gebruikers. Dit onder de vorm van lessen of cursussen waarbij de cursist een vaardigheid wordt bijgebracht of een verrijking van hun kennis inhoudt en dit onder deskundige begeleiding. In het kader van het Sociaal Huis zullen geen cursussen en / of opleidingen georganiseerd worden. Het Sociaal Huis zal hierin wél een coördinerende en informerende rol opnemen. Iedere inwoner van Borgloon zal er terecht kunnen voor informatie over het aanbod aan opleidingen in de gemeente Borgloon en deelgemeenten. Er zal een afstemming gebeuren van de voorgestelde opleidingen op de specifieke noden van de doelgroep (i.c. de senioren van de gemeente). In de jaarlijkse bevraging van de senioren, i.s.m. de Seniorenraad van de gemeente, zal gepeild worden naar hun specifieke behoeften aan en interesse voor vorming en opleiding. De diverse seniorenverenigingen organiseren vandaag reeds regelmatig computercursussen.
C.
Activiteiten van recreatieve aard
Dit zijn activiteiten ten behoeve van een individuele gebruiker of een groep gebruikers, die gericht zijn op ontmoeting, ontspanning en zinvolle vrijetijdsbesteding, en tot doel hebben het sociale netwerk te verstevigen. In het Sociaal Huis zélf wordt geen aparte ruimte voorzien om te fungeren als recreatie- of ontmoetingsplaats. Het Sociaal Huis zal via uithangborden en de bovenvermelde kanalen de informatie van de recreatie- en ontmoetingsmogelijkheden kenbaar maken aan de bevolking. Het Sociaal Huis maakt de burger én senior op deze manier wegwijs in de ontmoetingsmogelijkheden in de verschillende deelgemeenten. In elke gemeente is nu al een ontmoetingsruimte voorzien waar de senioren elkaar kunnen ontmoeten. Dit biedt het voordeel dat de senior in zijn eigen gemeente terecht kan. Wij willen hier bovendien benadrukken dat de lokale seniorenbonden erg actief zijn. Bijgevolg is het aanbod aan recreatie en ontmoetingsmogelijkheden aanzienlijk. In bijlage 2 is een lijst van alle seniorenbonden met hun activiteiten en vergadermomenten, samen met de respectievelijke vergaderplaatsen en ontmoetingsruimten opgenomen. Deze informatie zal ook in duidelijke en overzichtelijke vorm via de bovenvermelde kanalen aan de seniorenpopulatie meegedeeld worden. Jaarlijks zal een verslag worden opgemaakt waarin alle door het Sociaal Huis gecoördineerde / geïnformeerde activiteiten worden vermeld. Momenteel beperkt zich dit tot het jaarverslag van de Seniorenbond dat op de website van de gemeente wordt gepubliceerd.
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
80
D. Aanbieden of coördineren van (thuis)zorgvoorzieningen Het Sociaal Huis zal instaan voor de coördinatie van de thuiszorgvoorzieningen. Via het Sociaal Huis zullen de gebruikers een beroep kunnen doen op de volgende reeds bestaande thuiszorgvoorzieningen: - Maaltijdendienst - Minder Mobielen Centrale. - Poetsdienst. - Voetverzorging. - Samenwerkingsinitiatief inzake thuisgezondheidszorg (SIT). - Personenalarmsystemen. Tabel 38
Cijfermateriaal m.b.t. thuiszorgactiviteiten in 2005 via het OCMW
Het Sociaal Huis zal eveneens een rol opnemen in de toeleiding naar de diverse zorgvoorzieningen van de gemeente, zoals: - Het serviceflatcomplex Avondrood - De woon- en zorgvoorziening Bloesemhof - Het dagverzorgingscentrum - Het centrum voor kortverblijf. E.
Het aanbieden van hygiënische zorgen
In het Sociaal Huis gaat niet voorzien worden in een aanbod aan hygiënische zorgen. Men zal er wél terecht kunnen om via thuis- en gezinszorg de nodige hygiënische zorgen te bekomen. F.
Openingsuren en toegankelijkheid
De openingsuren van het Sociaal Huis zijn nog niet formeel vastgelegd, maar zullen afgestemd zijn op de behoeften van de bevolking met de garantie dat elke inwoner de mogelijkheid heeft om het Sociaal Huis te bezoeken. Naast de effectieve openingsuren van het Sociaal Huis, kan de Loonse burger eveneens terecht in de ontmoetingsruimten van de seniorenverenigingen in de deelgemeenten van Borgloon. (zie bijlage 2) G. Personeelsorganisatie De personeelsorganisatie van het Sociaal Huis is nog niet concreet en formeel uitgewerkt. Op het overlegcomité tussen OCMW en de stad Borgloon van 20 juni 2006 is echter al vastgelegd dat een maatschappelijk werker van het OCMW voor minstens 0,5 VTE in het Sociaal Huis als coördinator zal aangesteld worden.
Score criterium 2.2.1.D. Het OCMW voorziet niet in de oprichting van een lokaal dienstencentrum, maar wil met de oprichting van een Sociaal Huis in een volwaardig alternatief voorzien. De jaarplanning van het Sociaal Huis maakt integraal deel uit van het lokaal sociaal beleidsplan. In deze jaarplanning zal rekening gehouden worden met de resultaten van de behoefteanalyse bij de burger van Borgloon. Jaarlijks zal een verslag opgemaakt worden waarin de diverse activiteiten en de bereikte doelgroepen in toegelicht worden.
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
81
Het Sociaal Huis zal instaan voor informatie, vorming, activiteiten van recreatieve aard en de coördinatie van thuiszorgvoorzieningen. Behalve, hygiënische zorgen, zullen, in het kader van het Sociaal Huis, alle diensten van een lokaal dienstencentrum aangeboden worden. Het OCMW meent dan ook met het Sociaal Huis een volwaardig alternatief voor een lokaal dienstencentrum te realiseren. Er wordt voor dit subelement niet gescoord.
Subelement 2.2.1.D.A. Informeren 2.2.1.D.B. Vormen, levenslang leren, levenslang genieten 2.2.1.D.C. Activiteiten van recreatieve aard 2.2.1.D.D. Aanbieden of coördineren van thuiszorgvoorzieningen 2.2.1.D.E. Het aanbieden van hygiënische zorgen
Score Geen Geen Geen Geen Geen
Criterium 2.2.1.D. Activiteitenniveau van een lokaal dienstencentrum
Score Geen
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
82
Criterium 2.2.1.E. Activiteitenniveau van een regionaal dienstencentrum Niet van toepassing.
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
83
Criterium 2.2.2. Houdt de initiatiefnemer rekening in zijn beleid om een breed scala aan voorzieningen aan te bieden? Voor de beoordeling van dit criterium kan verwezen worden naar de inleiding van dit zorgstrategisch plan. De voor dit criterium meest relevante elementen worden hieronder herhaald. A. Huidig aanbod Het volledig overzicht van de diensten van het lokaal bestuur m.b.t. welzijn, zorg en gezondheid (in het algemeen) en sociale dienstverlening, zorg en opvang (in het bijzonder) is terug te vinden via het digitale loket op www.ocmwborgloon.be. Hierbij een beknopt overzicht van de diensten: -
-
Administratie. Sociale Dienst met volgende dienstverlening: - Financiële diensten zoals budget- beheer en begeleiding, pensioenen, financiële tegemoetkomingen, leefloon, e.d., - Huisvesting, - Opvang van asielzoekers in een Lokaal Opvanginitiatief, - Juridische dienst. Centrum voor Alcohol – en andere Drugproblemen (CAD). Validag. Sociale woningen : Wijk Begijnhof. De serviceflats: woonvoorziening Avondrood. Minder Mobielen Centrale. Poetsdienst. Dienst warme maaltijden aan huis. Voetverzorging. Samenwerkingsinitiatief inzake thuisgezondheidszorg (SIT). Dagverzorging. Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof.
B. Toekomstig aanbod Dit zorgstrategisch plan is het resultaat van een strategische denkoefening met het oog op de uitbouw van de ouderenvoorzieningen van het OCMW binnen de brede context van het ouderenbeleid en het lokaal sociaal beleid in Borgloon. Het gaat hier om een aanvulling en uitbreiding van het bestaande aanbod om de verschillende doelgroepen maximaal alternatieven in dienstverlening te kunnen aanbieden. Het OCMW heeft volgende concrete plannen m.b.t. de uitbouw van haar ouderenvoorzieningen zodat aan de inwoners (senioren) van Borgloon een efficiënte en goed uitgebouwde welzijnszorg kan aangeboden worden. B.1. Organisatie en invulling Sociaal Huis Dit houdt in dat er een Sociaal Huis wordt opgericht op de OCMW-campus. Dit Sociaal Huis zal plaats bieden aan een aantal diensten van het stadsbestuur en het OCMW zoals het Plaatselijk Werkgelegenheid Agentschap, de Werkwinkel, de sociale en juridische dienst van het
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
84
OCMW, de poetsdienst, de dienst warme maaltijden, de seniorenraad, de dienst pensioenen en zo meer. De concrete plannen staan volledig beschreven in bijlage 1, ‘Stappenplan lokaal sociaal beleid’. B.2. Uitbouw van de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof Dagverzorgingscentrum Momenteel wordt er dagopvang aangeboden in de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof. De huidige infrastructuur leent zich niet voor een ‘erkende’ exploitatie. In de plannen van het OCMW is de oprichting van een erkend dagverzorgingscentrum voorzien in de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof. Het centrum voor dagverzorging zal voorzien in 15 verblijfseenheden. Centrum voor kortverblijf In de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof zal ook een centrum voor kortverblijf met 4 woongelegenheden voorzien worden. Het kortverblijf zal aan zorgbehoevende ouderen die tijdelijk een probleem van mantelzorg hebben, een tijdelijke opvang kunnen bieden. Zodat, wanneer er in de thuissituatie terug voldoende ondersteuning en zorg kan geboden worden, de bejaarde opnieuw naar huis kan. Gezien de huidige wachtlijst voor reguliere opnames, acht het OCMW bestuur het niet opportuun in de huidige infrastructuur kortverblijf te organiseren. Vandaar dat het OCMW opteert om het kortverblijf te voorzien in het kader van de realisatie van het masterplan. Verbouwing of vervangingsnieuwbouw van het rusthuis In het kader van dit zorgstrategisch plan is één van de doelstellingen het voorzien in een nieuwe infrastructuur voor het bestaande woon- en verzorgingstehuis Bloesemhof opdat voldaan kan worden aan de (toekomstige) erkenningsnormen en comforteisen. De huidige capaciteit van het rusthuis (60 woongelegenheden) wordt behouden.
Score criterium 2.2.2. Uit de plannen van het OCMW blijkt dat na de realisatie er van, het OCMW van Borgloon een breed scala aan zorgvormen gaat aanbieden. Op de campus van het OCMW zullen volgende zorgvormen aangeboden worden: -
Sociaal huis (uitgebouwd als volwaardig alternatief voor een lokaal dienstencentrum) Sociaal wonen. Serviceflats Dagverzorging. Kortverblijf. Rusthuis (ROB/RVT).
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
85
De initiatiefnemer biedt al een brede waaier van zorgvoorzieningen aan. In de plannen wordt dit aanbod vervolledigd, wat resulteert in een score neutraal voor dit criterium.
Score criterium 2.2.2. Criterium 2.2.2 Aanbod breed scala aan voorzieningen
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
Score Neutraal
86
Criterium 2.2.3.A. Aandacht voor de leefomgeving van de bewoner van een residentiële voorziening Voor de beoordeling van dit criterium wordt, bij gebrek aan en in afwachting van door de sector goedgekeurde indicatoren, een beperkte evaluatie uitgevoerd op basis van de wettelijke normen, de inspectieverslagen en de aandacht die in het zorgstrategisch plan wordt gegeven aan de elementen autonomie, formele inspraak- en communicatiekanalen, animatie en reglement van orde en opnameovereenkomst. Concreet wordt specifiek verwezen naar uitspraken in de inspectieverslagen ten aanzien van het betreffende aandachtspunt. Enkel als er positieve uitspraken terug te vinden zijn, kan een optimale score toegekend worden. In verband hiermee willen we voorafgaandelijk wijzen op een begeleidend schrijven van dhr. Walter Vandeneede, afdelingshoofd Inspectie en Toezicht Welzijn, bij de inspectieverslagen, waarin hij het volgende stelt:
‘ Het verslag bevat voortaan slechts die elementen die als een afwijking op de norm worden beschouwd.’ ‘ Ik verneem dat het ontbreken van positieve vaststellingen door de voorzieningen wordt betreurd. Ook hier wil ik streven naar een efficiënte benutting van de inspectietijd. Weet echter dat geïnspecteerde normen waarover niets vermeld wordt in het inspectieverslag door de betrokken inspecteur als positief werden geëvalueerd.’ Op basis van dit schrijven wordt voor de beoordeling van dit criterium en subelementen het ontbreken van opmerkingen in de inspectieverslagen9 (bijlage 3) betreffende het aandachtspunt geïnterpreteerd als een positieve uitspraak en zal hiervoor optimaal gescoord worden.
A. Autonomie A.1. Bezoekuren en uitgaansregeling In principe gaat iedere bewoner vrij in en uit de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof. Om de organisatie en dienstverlening vlot te laten verlopen wordt wél gevraagd zich te houden aan een aantal afspraken inzake uurregeling van verpleging, van verzorging, van onderhoud en van maaltijden en bezoek. Om de rust en de veiligheid in de gebouwen te verzekeren worden de deuren om 21.00 uur gesloten. Bewoners die later wensen terug te komen dienen aan te bellen. Wanneer de bewoner elders overnacht (bvb. familiebezoek) wordt hij verzocht de verantwoordelijke of de receptie daarvan op de hoogte te brengen. De bewoner kan vrij bezoek ontvangen op zijn kamer. De meest geschikte bezoektijd is van 10.00 uur tot 11.30 uur en vanaf 14.00 uur tot 20.30 uur. Naaste verwanten van een zwaar zieke bewoner kunnen, op ieder uur van de dag, bezoeken afleggen of blijven waken. Dit in overleg met de arts en de verantwoordelijke. De bewoners, bezoekers en personeel wordt gevraagd de rust in de woon- en zorgvoorziening niet te verstoren. Gedurende de uren tussen het middagmaal en 14.00 uur en na 21.00 uur worden alle geruchten en lawaai vermeden (ook van radio- en TV-toestellen). A.2. Keuze huisarts De bewoner is vrij in de keuze van een geneesheer. 9
Inspectieverslag d.d. 11/10/04 met kenmerk 2004/96/RR/A
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
87
A.3. Private levenssfeer De bewoner mag de aan hem/haar toegewezen kamer naar eigen smaak inrichten. Hij/zij staat zelf in voor het ‘niet-zorggerelateerd’ meubilair van de kamer. Dit dient evenwel te beantwoorden aan de eisen van veiligheid en hygiëne. Inspectieverslag: aandachtspunt: ‘Het echtpaar dat kamers 110 en 11 bewoont, heeft de
uitdrukkelijke wens om in één groot bed te slapen. Rekening houdend met het principe van het verlenen van de grootst mogelijke vrijheid aan de opgenomen persoon, is het belangrijk dat deze wens zou onderzocht worden en indien mogelijk wordt aan tegemoet gekomen.’ De vraag van het echtpaar waarvan sprake in het inspectieverslag, was gekend door de verpleging. De vraag kwam echter alleen van de echtgenoot, de echtgenote was voorstander van de gescheiden bedden. Om aan de vraag van beide te voldoen werden de kamerindeling wat aangepast en de twee aparte bedden tegen elkaar gezet. A.4. Maaltijden De woon- en zorgvoorziening garandeert dat iedere bewoner gezonde, afwisselende en voldoende voeding ontvangt, die bovendien aangepast is aan de gezondheidstoestand van de bejaarde en aan eventuele dieetvoorschriften van de (huis)arts. In het belang van hun eigen gezondheid wordt het de bewoners sterk ontraden, voedsel van buiten de woon- en zorgvoorziening mee te brengen of de eetmalen aan te vullen. Bewoners dienen acht te slaan op het bewaren van bederfbare waren op hun kamer. De spijskaart wordt op zijn minst één dag vooraf meegedeeld. De maaltijden worden op volgende tijden geserveerd: - ontbijt: 08.15 uur. - middagmaal: 11.30 uur. - avondmaal: 17.45 uur. Tussen 14.30 uur en 15.00 uur wordt koffie en gebak voorzien. De maaltijden kunnen gebruikt worden of in de eetzaal of op de kamer. Valide bejaarden die de maaltijden wensen te gebruiken in hun kamer betalen hiervoor een supplement zoals vastgesteld in de individuele overeenkomst tussen de bewoner en de voorziening. A.5. Persoonlijke verzorging Minstens één maal per week wordt een bad genomen. Indien nodig gebeurt dit met de hulp van het verplegend of verzorgend personeel. Er wordt toegezien dat iedereen geregeld vers ondergoed en bovenkledij draagt en dat het vuile wasgoed wordt opgehaald. Het beddengoed wordt minstens om de veertien dagen en telkens wanneer nodig, ververst. Bij de planning van de verzorging wordt rekening gehouden met persoonlijke wensen van de bewoner of deze van de familie. Aan de bewoners worden alle zorgen verstrekt die hun gezondheidstoestand vereist en wordt de nodige hulp geboden bij de dagelijkse handelingen van het leven. Inspectieverslag: Naleving erkenningsnormen ROB/RVT: ‘Eén bad per week is een minimumfrequentie. Een dagelijks
bad moet mogelijk zijn.(norm 2.2.14) Op de vraag van de inspectie in verband met de mogelijkheid om meermaals per week een bad te nemen, is het antwoord positief. Bewoners kunnen, indien zij dit wensen en daarom vragen of indien noodzakelijk voor de persoonlijke hygiëne, meermaals per week een bad nemen. A.6. Huishoudelijke zorgen Om het samen leven in de woonvoorziening voor iedereen aangenaam en leefbaar te houden zijn er afspraken inzake netheid en hygiëne:
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
88
-
Er wordt gevraagd slechts te roken in de lokalen en kamers die hiertoe bestemd zijn en is het aan te raden iedere dag de kamer en het bed goed te verluchten. Iedereen moet waken over de orde en netheid van de gemeenschappelijke lokalen en van alle andere plaatsen, inzonderheid van de WC’s en de badkamers. Er zijn geen dieren toegelaten.
Er wordt nauwgezet toegezien op de naleving van deze hygiënische voorschriften. Niet-naleving ervan kan immers storend inwerken op de relaties en het samenleven. A.7. Levenbeschouwing De persoonlijke filosofische en godsdienstige overtuiging van elke bewoner wordt volkomen geëerbiedigd. Deze overtuiging mag echter niet storend zijn voor het gemeenschapsleven waaraan de bejaarderesident(e) deelneemt. De bewoner kan vragen om zijn godsdienstige of filosofische overtuiging te vermelden op zijn individuele steekkaart. A.8. Financiën De bewoners worden in geen geval bij opname, noch nadien verplicht het beheer van hun gelden en/of goederen of het bewaren ervan aan het OCMW, de directeur instellingen of een personeelslid van het rusthuis toe te vertrouwen. Indien de bewoner zélf een beheersopdracht over een deel of over het geheel van zijn goederen wenst toe te vertrouwen aan de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof, zal hij dit schriftelijk dienen aan te vragen met nauwkeurige omschrijving van de te verlenen beheersopdracht en met nauwkeurige opsomming van de goederen die onder deze beheersopdracht vallen. De woon- en zorgvoorziening Bloesemhof zal de mogelijkheid onderzoeken om zelf deze beheersopdracht op zich te nemen, zoniet de bewoner helpen om een voor het beheer van zijn goederen geëigende oplossing te vinden. Indien deze beheersopdracht geheel of gedeeltelijk aanvaard wordt, zal dit bij afzonderlijke schriftelijke overeenkomst vastgelegd worden. Een, vrij te besteden, zakgeld van € 78,03 per maand wordt gegarandeerd voor de bewoners. Score: Er is aandacht voor de autonomie van de bewoner. Bij gebrek aan onbeantwoorde opmerkingen en/of aandachtspunten is een score optimaal verantwoord. B. Formele inspraak- en communicatiekanalen B.1. Bewonersraad Binnen de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof functioneert een bewonersraad die minstens één maal per trimester vergadert. De bewonersraad is samengesteld uit minimaal 4 en maximaal 7 bewoners. Zij worden gekozen door hun mede-bewoners voor een periode van één jaar en de uittredende leden zijn herkiesbaar voor zover zij zich terug kandidaat stellen. Elke bewoner kan er in principe deel van uit maken. De datum van de eerstvolgende bewonersraad wordt meegedeeld via een mededeling op het informatiebord. De bewonersraad kan advies uit brengen, hetzij op eigen initiatief, hetzij op verzoek van het diensthoofd over alle aangelegenheden die de algemene werking van de instelling betreffen. Van de vergadering wordt een verslag gemaakt dat ter inzage ligt in de eetzaal van de bejaarden, in de vergaderzaal van de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof en bij de leden van de bewonersraad. In bijlage 4 wordt, bij wijze van voorbeeld, een verslag toegevoegd. Het personeel kan uitgenodigd worden om de vergadering bij te wonen.
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
89
Inspectieverslag: Aandachtspunt: ‘rekening houdend met een groot aantal dementerende en zwaar
zorgbehoevende bejaarden is het aangewezen een familieraad op te richten.’ B.2. Familieraad In de meerjarenplanning 2006-2008 van het OCMW wordt in de oprichting van een familieraad voor de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof voorzien. In uitvoering daarvan werd op de agenda van de OCMW-raad van oktober e.k. de opstart van een familieraad geagendeerd. Het is de bedoeling van het OCMW om in het najaar van 2006 een eerste familieraad te organiseren. B.3. Klachtenprocedure Voor suggesties, opmerkingen en klachten kunnen bewoners (eventueel via de bewonersraad) en hun familie zich rechtstreeks tot het diensthoofd instellingen wenden of ze kunnen de klacht noteren in het register ‘Suggesties en klachten’ dat steeds ter beschikking ligt in de gemeenschappelijke ruimte. Aan de indiener van een suggestie of klacht wordt uiterlijk binnen de zeven kalenderdagen het gevolg dat aan zijn/haar suggestie of klacht zal gegeven worden, meegedeeld. Het register en de verslagen worden op eenvoudige vraag ter inzage gegeven aan de bewonersraad van de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof. De volledige klachtenprocedure is opgenomen in bijlage 5 . Inspectieverslag: Aandachtspunt: ‘het register voor suggesties en klachten ligt bij voorkeur op een
voor de bewoner en voor de familie goed toegankelijke plaats’ In de huidige klachtenprocedure wordt het register voor klachten en suggesties in de gemeenschappelijke ruimte gelegd. B.4. RIF – Rusthuis-info-foon Het telefoonnummer van de rusthuis-info-foon van de Vlaamse Gemeenschap is duidelijk geafficheerd in de instelling. Er werden via de RIF geen klachten genoteerd. B.5. Tevredenheidsenquête Het OCMW peilt regelmatig naar de tevredenheid van de bewoners en hun familie. Jaarlijks wordt hiervoor, ondermeer, een tevredenheidsonderzoek in de ouderenvoorzieningen Bloesemhof en Avondrood georganiseerd, waarbij de bewoners en hun familie bevraagd worden. In dit onderzoek komen volgende elementen aan bod: inrichting van de kamers en de voorziening, onderhoud, maaltijden, animatie, kinesitherapie, verzorging, relationele aspecten, levensbeschouwelijke aspecten, inspraak, nachtrust en welbevinden. In bijlage 6 werden deze vragenlijsten toegevoegd. Momenteel loop er een tevredenheidsbevraging bij de bewoners van Avondrood. De ingevulde formulieren kunnen tot eind augustus worden ingediend en de resultaten van deze bevraging zullen in de loop van september verwerkt worden. Score: Er is wordt de nodige aandacht besteed aan inspraak- en communicatiekanalen. Er zijn geen onbeantwoorde vragen en/of opmerkingen van inspectie. Dit resulteert in een score optimaal voor dit subelement. C.
Animatie
De verhuis naar een rusthuis betekent voor velen een diepgaande ontworteling. Vele vertrouwde dingen, dieren, mensen en situaties moet men achterlaten. De nieuwe bewoner komt terecht in een ander levenskader waar opnieuw relaties dienen opgebouwd te worden. De bejaarde hoopt er geborgenheid en genegenheid, veiligheid en sociale contacten te vinden.
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
90
De activiteitenbegeleider heeft als opdracht in alle respect tegemoet te komen aan de resterende mogelijkheden van de bewoner. Doel is om het veranderende en eigen persoonlijkheidsgevoel meerwaarde te geven. Het specifieke aan activiteitenbegeleiding is dat de begeleider met de bejaarde-resident een professionele relatie aangaat. Belangrijk hierbij is dat men vertrekt vanuit de totale vrije keuze van de bewoner. Zijn wensen zijn richtinggevend voor de uit te voeren activiteiten. Het opmaken van een degelijke anamnese over vroegere hobby’s, professionele bezigheden, gezinsomstandigheden, fysische en psychische mogelijkheden en toekomstverwachtingen is een eerste en voornaam vertrekpunt. Op basis hiervan gaat de activiteitenbegeleider activiteiten aanbieden en begeleiden, die het meest aansluiten bij de behoeften, mogelijkheden, beperkingen en belevingswereld van de bejaarde-resident. In bijlage 7 wordt de volledige visie, de werking van de activiteitenbegeleiding en een schematisch overzicht van de plaats van de activiteitenbegeleiding in het organogram weergegeven. Inspectie verslag: Het inspectieverslag vermeldt ‘een goed uitgewerkte animatiekalender’. Als aandachtspunt werd het volgende aangehaald: ‘Bij het uitwerken van het animatieprogramma is
het wenselijk rekening te houden met het verleden van de bewoner, gekend via de sociale anamnese.’ Score: Er is de positieve vermelding én het feit dat de voorziening in haar huidige animatiewerking rekening houdt met de voorgeschiedenis van de bewoner. In het bewonersdossier is een luik voorzien waarin gepeild wordt naar de interessen, hobby’s en voorgeschiedenis van de bewoner, in het kader van een gepersonaliseerde animatiewerking. Dit gegeven resulteert dit in een optimale score voor dit criterium. D. Reglement van orde en opnameovereenkomst Het Huishoudelijk reglement (bijlage 8) en de opnameovereenkomst (bijlage 9) worden, conform het Besluit van de Vlaamse Executieve van 17 juli 1985 - bijlage B, vóór elke opname ter ondertekening voorgelegd aan de kandidaat-resident of zijn wettelijke vertegenwoordiger. Tijdens het opnamegesprek wordt de inhoud van deze documenten toegelicht en besproken met de bewoner en zijn familie. Het -
reglement van orde bevat alle wettelijk verplichte onderdelen, zijnde o.a.: algemene situering, opnemingsvoorwaarden, opnemingsmodaliteiten, modaliteiten aangaande het ontslag/ het beëindigen van de overeenkomst, verblijfsmodaliteiten, medische, paramedische en farmaceutische zorgen, inspraak en onderzoek van suggesties en klachten van bewoners, maatregelen van algemeen belang, kennisgeving van het reglement.
In de opnameovereenkomst bevestigt de bewoner de ontvangst en de goedkeuring van het reglement van orde en worden o.m. volgende items vastgelegd: de naam en geboortedatum van de resident, de dagprijs, de omschrijving van de extra kosten die bovenop de dagprijs aangerekend worden, inhoud van de factuur, de dagprijs bij afwezigheid, de opzeggingstermijn, het kamernummer, waarborgsom, proefperiode, 18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
91
-
duur en beëindigingsmodaliteiten van de overeenkomst, bewaargeving, beheer van gelden en/of goederen, aansprakelijkheid- en schadevergoedingsbepalingen.
Inspectieverslag: geen tekorten / geen opmerkingen Score: Met betrekking tot dit subelement voldoet de voorziening aan de wettelijke normen en er wordt in dit plan voldoende aandacht besteed aan dit punt. Dit verantwoordt een optimale score.
Score criterium 2.2.3.A. Subelement 2.2.3.A.A. Autonomie 2.2.3.A.B. Formele inspraak- en communicatiekanalen 2.2.3.A.C. Animatie 2.2.3.A.D. Reglement van orde en opnameovereenkomst
Score Optimaal Optimaal Optimaal Optimaal
Criterium 2.2.3.A. Aandacht voor de leefomgeving
Score Optimaal
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
92
Criterium 2.2.3.B. Aandacht voor de leefomgeving van de gebruiker van een thuiszorgvoorziening Niet van toepassing.
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
93
Criterium 2.2.4. Aantoonbare relatie tussen residentiële voorzieningen in de regio De directie van de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof is lid van de Vereniging van Directeurs van Openbare Rust- en verzorgingstehuizen Limburg (VDOR). Deze vereniging vergadert 2-maandelijks en op deze vergaderingen komen alle beleidselementen van een werking aan bod en worden talrijke contacten gelegd met de verantwoordelijken van voorzieningen. De huidige directie is zich bewust van het belang van formeel overleg met andere residentiële voorzieningen. Momenteel loopt een uitwisselingsproject van keukenmedewerkers voor de maaltijdbedeling met het rusthuis Het Meiland in Sint-Truiden. Aangezien de directeur pas sinds 1 januari 2006 in functie is, werden er verder nog geen concrete samenwerkingsverbanden opgericht. De directeur heeft wél de intentie om het overleg in kader van het Koepelplan Zorgstrategische Planning Ouderenzorg Limburg te formaliseren. Aan de provincie werd gevraagd dit platform van overleg op zorgregioniveau te behouden en jaarlijks te organiseren. Verder heeft de directie plannen voor overleg met de initiatiefnemers van de nieuwe (nog op te richten) ouderenzorgvoorzieningen in Borgloon en Wellen. Er bestaat een formeel samenwerkingsverband met een andere residentiële voorziening in de regio. Aangezien er wél regelmatig overleg is, maar nog geen andere formele samenwerkingsverbanden gedefinieerd zijn lijkt een score neutraal aangewezen voor dit criterium.
Score criterium 2.2.4. Criterium 2.2.4. Aantoonbare relatie tussen residentiële voorzieningen in de regio
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
Score Neutraal
94
Criterium 2.2.5. Aantoonbare relatie met de thuiszorg en andere zorgvormen, huisartsen en ziekenhuizen De relaties van de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof met de thuiszorg en andere zorgvormen kunnen enerzijds worden aangetoond aan de hand formele overeenkomsten en kaderen anderzijds in de samenwerking met het OCMW. Relatie met huisartsen Conform de vigerende erkenningsnormen heeft het OCMW een coördinerend en raadgevend arts aangesteld. De taak van deze arts is in overleg en nauwe samenwerking met het diensthoofd instellingen, de verantwoordelijke verpleegkundigen en de huisartsen, de medische activiteit in woonen zorgvoorziening Bloesemhof dusdanig te coördineren dat ze een integrerend deel vormt van de totale zorgverlening. Er werd een overeenkomst gesloten met dokter Vaes Guido, huisarts, waarin hij benoemd wordt tot coördinerend en raadgevend arts (CRA) voor de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof. In bijlage 10 wordt een kopie van deze overeenkomst toegevoegd. Daarnaast werden in een ‘Reglement van orde voor de geneesheren’ (bijlage 11) de werkingsafspraken tussen de huisartsen van de residenten en de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof vastgelegd. Daarin worden afspraken gemaakt rond volgende elementen: arts-patiënt keuze, medisch dossier continuïteit, verwijzingen, modaliteiten van het bezoek en algemene bepalingen. Relatie met thuiszorgdiensten De samenwerking verloopt vooral via de diensten van het OCMW. Zo zijn er de dienst warme maaltijden aan huis en de poetsdienst en zijn er samenwerkingsverbanden van het OCMW met een aantal pedicures en het Centrum voor positieve aanwending (CPA) waarmee een Minder Mobielen Centrale werd opgericht. Binnen het OCMW werd een zorgbemiddelaar aangesteld die de coördinatie en organisatie hiervan op zich neemt, in samenwerking met het SIT. Indien nodig wordt een team georganiseerd met de medische zorgverleners, hulpverleners en mantelverzorgers die bij de patiënt aan huis komen. De afspraken worden vastgelegd in een zorgenplan dat regelmatig geëvalueerd wordt. Relatie met programma’s geriatrie van de algemene ziekenhuizen Er is een functionele binding tussen de RVT-afdeling van de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof en de eenheden Geriatrie en Palliatieve Zorgen van het Algemeen Ziekenhuis Vesalius te Tongeren. (bijlage 12) Relatie met de VZW Netwerk Palliatieve Zorg In bijlage 13 de ondertekende conventie die aantoont dat de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof partner is van het Netwerk van Palliatieve Zorg Limburg. Relatie met scholen en onderwijsinstellingen (via het OCMW) Het OCMW Borgloon heeft steeds goede contacten gehad met scholen en onderwijsinstellingen. Dit blijkt uit de jaarlijks toegekende stageplaatsen binnen de instellingen van het OCMW, met het grootste deel van de stages in de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof. Bij het toekennen van stageplaatsen wordt rekening gehouden met de praktische haalbaarheid, de relevantie van de taken ten opzichte van de studies en de voordelen voor alle betrokken partijen. Het gaat meestal om leerlingen van het vijfde of zesde middelbaar die worden ingezet in de verzorging, animatie, keuken en occasioneel in de administratie of sociale dienst.
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
95
In bijlage 14 is een overzicht toegevoegd van de scholen waarmee wordt samengewerkt. Daarnaast gaat het OCMW in de mate van het mogelijke in op de vraag van onderwijsinstellingen voor korte werkbezoeken of ‘Inleefdagen’ in de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof voor een beperkte groep leerlingen of voor kinderen uit, bijvoorbeeld, de kinderopvang.
Score criterium 2.2.5. Rekening houdend met het feit dat er gedefinieerde samenwerkingsverbanden zijn met huisartsen, algemene ziekenhuizen en scholen en er via het OCMW wordt samengewerkt met diensten voor gezinshulp en thuisverpleging maakt dat we voor dit criterium een neutrale score toekennen. Criterium 2.2.5. Aantoonbare relatie met de thuiszorg en andere zorgvormen, huisartsen en ziekenhuizen
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
Score Neutraal
96
Criterium 2.2.6.A. Afstemming en overleg A. Externe afstemming van het zorgstrategisch plan met de omliggende voorzieningen uit de regio De afstemming vond plaats in het overleg in kader van het Koepelplan Zorgstrategische Planning Ouderenzorg Limburg. In bijlage 25 wordt het verslag van dit overleg toegevoegd. B. Externe afstemming van het zorgstrategisch plan met de andere zorgvormen De afstemming vond plaats in het overleg in kader van het Koepelplan Zorgstrategische Planning Ouderenzorg Limburg. In bijlage 25 wordt het verslag van dit overleg toegevoegd. Zoals eerder aangehaald ( cf. criterium 2.2.4.) heeft de directie van de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof de intentie om dit overlegplatform te bestendigen, wat tot de nodige samenwerkingsafspraken zou moeten leiden. Aangezien er een afstemming gebeurd is met andere zorgverstrekkers actief in de regio resulteert dit in een score ‘optimaal’.
Score criterium 2.2.6.A. Criterium 2.2.6.A.A. Externe afstemming van het zorgstrategisch plan met de omliggende voorzieningen uit de regio 2.2.6.A.B. Externe afstemming van het zorgstrategisch plan met de andere zorgvormen
Score Optimaal
Criterium 2.2.6.A. Afstemming en overleg
Score Optimaal
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
Optimaal
97
Criterium 2.2.6.B. Aantoonbare relatie met klantenverenigingen In Borgloon is een stedelijke seniorenraad. Daarin zetelen vertegenwoordigers van de Loonse seniorenverenigingen en de afgevaardigden van een wijk of doelgroep en individuele senioren én afgevaardigden van het lokaal bestuur (OCMW en stadsbestuur). De Seniorenraad komt maandelijks samen en het verslag wordt op de website van de gemeente gepubliceerd. Het Stadsbestuur en het OCMW betrekken de Seniorenraad bij: de voorbereiding en uitvoering van het gemeentelijk seniorenbeleid, alle in behandeling zijnde seniorenzaken, alle in voorbereiding zijnde seniorenbeslissingen. Concreet houdt dit in dat het Stadsbestuur en het OCMW de Seniorenraad minimum 6 weken vóór de agendering van beslissing om advies zullen vragen. De afspraken hierover tussen enerzijds het stadsbestuur en het OCMW en anderzijds de Seniorenraad staan beschreven in bijlage 15. Uit voorgaande blijkt dat het OCMW bij haar beleid overleg pleegt en rekening houdt met de klantenverenigingen van Borgloon. Dit resulteert in een optimale score.
Score criterium 2.2.6.B. Criterium 2.2.6.B. Aantoonbare relatie met klantenverenigingen
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
Score Optimaal
98
Criterium 2.2.7. Aantoonbaar kwaliteitsbeleid Kwaliteitsbeleid heeft te maken met expliciteren, organiseren en evalueren van de bedrijfsvoering. De uitgangspunten, methoden en technieken moeten een organisatie in staat stellen om een effectievere en efficiëntere dienstverlening te realiseren. Daarmee is kwaliteitsmanagement in wezen niets nieuws, maar een belangrijke poging om het werken van medewerkers (in de meest brede zin van het woord) te helpen richten op de feitelijke doelen van de organisatie. Uitgangspunten zijn dat de gebruiker (bewoner, gebruiker, medewerker, …) centraal staat en dat elkéén vanuit zijn/haar functie mee verantwoordelijk is voor het bewaken, beheren en verbeteren van de kwaliteit van de dienstverlening of het product. Sinds 1997 wordt het voeren van een kwaliteitsbeleid ook opgelegd door de overheid en zijn er de kwaliteitsdecreten voor de welzijns- en de gezondheidsvoorzieningen. In de opdrachtsverklaring van de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof wordt expliciet melding gemaakt van het belang van ‘integrale kwaliteitszorg’ bij de dienstverlening en de zorg; en van de factoren die de kwaliteit in de dienstverlening bepalen. A. Aantoonbaar kwaliteitsbeleid Het kwaliteitsbeleid dat decretaal wordt opgelegd is gebaseerd op het concept van IKZ en verplicht de ouderenvoorzieningen een kwaliteitssysteem uit te werken. In het decreet voor de welzijnsvoorzieningen wordt ‘kwaliteitssysteem’ als volgt gedefinieerd: ‘een organisatiestructuur, procedures, verantwoordelijkheden, bevoegdheden, processen en middelen die nodig zijn voor het implementeren van kwaliteitszorg’. Integrale of totale kwaliteitszorg is dus per definitie gericht op alle aspecten van de organisatie. Het kwaliteitssysteem dient de essentiële aspecten van ‘bedrijfsvoering’ op een coherente wijze bij elkaar te brengen en te integreren. Daarom is het zo belangrijk. Een andere reden waarom een systeem zo belangrijk is, is dat ‘kwaliteitsmanagement’ vooral te maken heeft met attitude en mentaliteit. Kwaliteit is namelijk een complex gegeven, maar lijkt minder ingewikkeld omdat de dagelijkse praktijk in elke organisatie (occasioneel, regelmatig of vaak) kwaliteitsprestaties laat zien. Waar het echter om gaat is dat hoogkwalitatieve zorg- en/of dienstverlening systematisch wordt aangeboden en dat deze zichtbaar wordt gemaakt. Een kwaliteitssysteem heeft als doel te garanderen en zichtbaar te maken dat de kwaliteit van het uiteindelijke product systematisch bewaakt en zonodig verbeterd wordt. Kwaliteitshandboek Formeel wordt het kwaliteitsbeleid vastgelegd in een kwaliteitshandboek. Het kwaliteitshandboek is op 23 december 2004 goedgekeurd door de Raad voor Maatschappelijk Welzijn van het OCMW. In bijlage 16 wordt het kwaliteitshandboek toegevoegd. De verantwoordelijke voor het kwaliteitsbeleid en het opstellen en actualiseren van het kwaliteitshandboek is de secretaris van het OCMW. Kwaliteitssysteem Jaarlijks wordt er een bevraging georganiseerd bij de bewoners om te peilen naar de tevredenheid (cf. criterium 2.2.3.A) over de dienstverlening en naar hun welbevinden. (bijlage 6). In -
deze bevraging komen volgende elementen aan bod: inrichting, onderhoud en netheid, maaltijden, animatie, kinesitherapie,
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
99
-
haarverzorging, voetverzorging, relationele aspecten, levensbeschouwelijke aspecten, inspraak, nachtrust en nachtverzorging, welbevinden.
Het diensthoofd instellingen bespreekt deze tevredenheidsenquête met de secretaris van het OCMW met het oog op het verhelpen van eventuele opmerkingen. Kwaliteitsplanning In de loop van 2005 heeft het OCMW beslist tot de aanstelling van een directeur voor haar ouderenvoorzieningen Bloesemhof en Avondrood. Deze laatste is op 1 januari 2006 in dienst getreden. Voorheen werd de functie van dagelijks verantwoordelijke opgenomen door de secretaris van het OCMW. In het kader van de aanstelling van een directeur voor de ouderenvoorzieningen Bloesemhof en Avondrood werden in de werkgroepen en voor projecten in kader van kwaliteitswerking tijdelijk minder engagementen naar de toekomst genomen. Dit om de nodige inspraak en visie van de nieuwe directeur te kunnen opnemen in het kwaliteitsbeleid. In bijlage 17 werd een overzicht van de kwaliteitsprojecten toegevoegd met vermelding van het project, de verantwoordelijke en de planning. Score: Er wordt gewerkt met kwaliteitsprojecten. Vandaar dat een score ‘neutraal’ aangewezen is. B. Aantoonbare contacten met andere relevante actoren Contacten met koepelorganisaties: Zoals hoger vermeld (cf. criterium 2.2.4.) is de directie van de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof lid van de Vereniging van Directeurs van Openbare Rust- en verzorgingstehuizen Limburg (VDOR). Het OCMW is lid van de VVSG. De VVSG is de koepelorganisatie van o.a. de Vlaamse OCMW’s. Binnen de vereniging hebben de OCMW’s een eigen afdeling (Maatschappelijk welzijn) met een algemene vergadering, directiecomité en staf. De vereniging werkt aan: - het bevorderen van de kwaliteit van de lokale beleidsvoering - het bewaken van de lokale beleidsruimte - het versterken van de lokale democratie De dienstverlening van het VVSG bestrijkt een groot aantal domeinen: - beleidsvoorbereiding, advies en belangenbehartiging: m.b.t. juridische, administratieve, financiële en personeelsproblematieken, milieu, cultuur, welzijn, lokale economie en Europa. - informatie en vorming: publicaties (magazine, elektronische nieuwsbrief, website en boekenfonds), informatiedienst (documentatie), vormingscentrum (gevarieerd vormingsaanbod voor OCMW-personeel), congrescentrum (forum voor uitwisseling van standpunten en informatie) en juridische databank. - materiële en logistieke ondersteuning: catalogus van de aankoopdienst. - participatie in commissies en werkgroepen. De woon- en zorgvoorziening Bloesemhof maakt, samen met nog een aantal ouderenvoorzieningen, deel uit van de het OCMW Borgloon. Binnen het OCMW zijn een aantal diensten centraal georganiseerd waarop het rusthuis een beroep kan doen.
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
100
Vanuit -
het OCMW wordt er ondersteuning geboden via de centrale diensten: op financieel-economisch vlak (o.a. boekhouding, kasbeheer), personeelsbeleid, op technisch vlak en inzake veiligheid-milieu-bouw, aankopen, administratief-beleidsmatig (o.a. secretariaat), coördinatie vorming.
Er is gestructureerd overleg tussen het OCMW en de woon- en zorgvoorziening Bloesemhof. Hiervan getuigt het overleg tussen de voorzitter, de secretaris en directeur instellingen. Contacten met externe deskundigen: _ _ _ _ _ _ _ _ _
Voor de doorlichting van de werking van de diensten van het OCMW werd beroep gedaan op de expertise van professor J.Umans. Externe veiligheidsconsulent Patrick Moonen van het OCMW Hasselt ter ondersteuning van interne veiligheidsverantwoordelijke Benny Vandeborne. Externe preventiedienst van Encare. Contract met de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening ter voorkoming en bestrijding van de legionella-bacterie. Energieboekhouding voor controle elektriciteit, stookolie, waterverbruik, e.d. via Erbisweb. Vorming door en informatievragen aan het Expertisecentrum Dementie Limburg. Deelname aan Regionale Ondersteuningspunten kwaliteitszorg voor serviceflats, dagverzorgingscentra, rusthuizen en RVT’s door het diensthoofd instellingen. Managementondersteuning door de firma Schaubroeck en de firma CMS voor facturatie en gegevensregistratie. Ondersteuning van het personeelbeheer door middel van informatica van de firma Kelio voor de tijdsregistratie en de planning van de werkregeling.
Score: Op basis van bovenstaande elementen blijkt dat het OCMW aantoonbare contacten heeft met het oog op het verwerven van voor de werking van haar ouderenvoorzieningen relevante ondersteuning en deskundigheid op diverse vlakken. Deze elementen geven aanleiding tot een optimale score.
Score criterium 2.2.7. Subelement 2.2.7.A. Aantoonbaar kwaliteitsbeleid 2.2.7.B. Aantoonbare contacten met andere relevante actoren
Score Neutraal Optimaal
Rekening houdend met het gegeven dat, nu de nieuwe directeur is ingewerkt, de kwaliteitsprojecten een nieuwe impuls gaan krijgen en met de optimale score voor subelement ‘aantoonbare contacten met andere relevante actoren’ van dit criterium kan er dus sprake zijn van een optimale score. Criterium 2.2.7. Kwaliteitsbeleid
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
Score Optimaal
101
SCORE VRAAG 2.2. Criterium 2.2.1. Profilering 2.2.2. Houdt de initiatiefnemer rekening in zijn beleid om een breed scala aan voorzieningen aan te bieden? 2.2.3. Aandacht voor de leefomgeving
Score Optimaal
2.2.4. Aantoonbare relatie tussen residentiële voorzieningen in de regio
Neutraal
Neutraal Optimaal
2.2.5. Aantoonbare relatie met de thuiszorg en andere zorgvormen, huisartsen en ziekenhuizen 2.2.6. Externe afstemming
Optimaal
2.2.7. Aantoonbaar kwaliteitsbeleid
Optimaal
Vraag 2.2. Duidelijk beleidsplan
18/10/2006
Woon- en zorgvoorziening Bloesemhof OCMW Borgloon
Neutraal
Score Neutraal tot optimaal
102