Europese richtlijn over verkeersveiligheidsaudits: welke taken en verantwoordelijkheden krijgt AWV erbij?
ir. Eva Van den Bossche, afdelingshoofd Dries Keunen, verkeerskundige veiligheid Expertise Verkeer en Telematica (EVT)
Inhoudsopgave • • • • • • • • • • •
Europese richtlijn 2008/96/EG Wettelijk kader voor Vlaanderen Definities Toepassingsgebied decreet Verkeersveiligheidseffectbeoordeling Verkeersveiligheidsaudits Inspecties ter plaatse door een team van deskundigen Verkeersveiligheidsinspecties Verkeersveiligheidsauditoren Verder te ondernemen stappen Wie doet wat?
Europese richtlijn 2008/96/EG • Het beheer van de verkeersveiligheid van weginfrastructuur • Bepalingen inzake: • Verkeersveiligheidseffectbeoordeling (VVEB) • Verkeersveiligheidsaudits (VVA) • Inspecties ter plaatse door een team van deskundigen (o.b.v. classificatie van weggedeelten met een hoog aantal verkeersongevallen) • Verkeersveiligheidsinspecties
Europese richtlijn 2008/96/EG • Toepassingsgebied = trans-Europese wegennet (TEN) • Bevoegdheid van EU
Europese richtlijn 2008/96/EG
Europese richtlijn 2008/96/EG Nieuwe wegen / heraanleg
Planningsfase
Voorontwerp
Detailontwerp
Bestaande weg
Voor - opening
Voor de ingebruikname
VVEB
Na - opening / Weg in gebruik
Fase 1ste gebruik
VERKEERSVEILIGHEIDSAUDITS
Inspecties ter plaatse door een team van deskundigen
Wettelijk kader voor Vlaanderen Europese richtlijn 2008/96/EG Decreet van 17/06/2011 Besluit van de Vlaamse Regering van 3/02/2012
Besluit van de Vlaamse Regering van 30/01/2013
Ministerieel besluit van 24/02/2012
Ministeriële besluiten van 18/02/2013
Definities (1) • Infrastructuurproject • Een project voor de bouw van nieuwe weginfrastructuur of een grondige wijziging van het bestaande wegennet met gevolgen voor de hoeveelheid verkeersstroom • Voorbeelden • • • •
WEL Spitsstrook E313 richting Ranst WEL Herinrichting verkeerswisselaar te Lummen NIET BOB E313 richting Antwerpen NIET Structureel onderhoud E40
Definities (2) • Initiatiefnemer • Publieke of private instantie die het initiatief neemt voor het infrastructuurproject • Niet steeds de wegbeheerder die het ontwerpproces van een infrastructuurproject uitvoert • Gedelegeerd bouwheerschap • DBFM-project • PPS-project
• Wegbeheerder • Publieke instantie die de weg beheert
Toepassingsgebied decreet (1) • Vlaamse decreet behoudt toepassingsgebied op TEN • AWV ziet wel op korte termijn een uitbreiding naar autosnelwegen of hoofdwegen als mogelijkheid • Niet voor onderliggend wegennet • Hiervoor bestaan er andere procedures: GBC, RMC, PCV • Ook geen draagvlak binnen Vlaamse Parlement • Principes en opgebouwde expertise kunnen wel ook van pas komen voor andere types wegen • “Bril” om naar een project te kijken
Toepassingsgebied decreet (2) • Lijst infrastructuurprojecten (bevraging TAW’s augustus 2012), enkele voorbeelden: • Oosterweelverbinding • Spitsstrook E19 Noord, richting Nederland • Heraanleg complex E40 Aalter • Spitsstrook E40/E314 • Aanleg complex Rieme – Noord, R4-West • Omvorming van de N203a tot volwaardige autosnelweg (A8) • Omvormen van de A11 havenrandweg Zuid naar Zeebrugge • …
VVEB (1) Nieuwe wegen / heraanleg
Planningsfase
Voorontwerp
Detailontwerp
Bestaande weg
Voor - opening
Voor de ingebruikname
VVEB
Na - opening / Weg in gebruik
Fase 1ste gebruik
VERKEERSVEILIGHEIDSAUDITS
Inspecties ter plaatse door een team van deskundigen
VVEB (2) • • • •
Nieuwe infrastructuurprojecten op het TEN Bevoegde instantie = wegbeheerder Kern = verkeersveiligheidsoverwegingen Onderdelen • Definitie van het probleem • Huidige situatie en het niets-doen-scenario • Verkeersveiligheidsdoelstellingen • Beoordeling gevolgen voor de verkeersveiligheid van de voorgestelde alternatieven • Vergelijking van de voorgestelde alternatieven • Presentatie van de reeks van mogelijke oplossingen en gemotiveerde keuze
VVEB (3) • In de praktijk VVEB, Plan-MER en MKBA parallel laten verlopen • VVEB als input voor de Plan-MER (Mens Mobiliteit) en MKBA • Maximale informatiedoorstroming
Verkeersveiligheidsaudits (1) Nieuwe wegen / heraanleg
Planningsfase
Voorontwerp
Detailontwerp
Bestaande weg
Voor - opening
Voor de ingebruikname
VVEB
Na - opening / Weg in gebruik
Fase 1ste gebruik
VERKEERSVEILIGHEIDSAUDITS
Inspecties ter plaatse door een team van deskundigen
Verkeersveiligheidsaudits (2) • Nieuwe infrastructuurprojecten op het TEN • Bevoegde instantie = initiatiefnemer • In elke fase van het infrastructuurproject 1. Voorontwerp 2. Gedetailleerd ontwerp 3. Fase voor de ingebruikname 4. Fase na de ingebruikname (tussen de 6 en 12 maanden na de openstelling) • Uitvoering door gecertificeerd verkeersveiligheidsauditor • Engelse term = RSA of Road Safety Audit
Verkeersveiligheidsaudits (3) • Aanstelling verkeersveiligheidsauditor • In elke fase door de initiatiefnemer • Onafhankelijkheid: niet betrokken bij het ontwerp en niet bij de exploitatie • Initiatiefnemer bezorgt gepaste informatie (zie lijst) • Modelverslag voor elke fase • De resultaten van de audit • Gezamenlijk overleg • Gemotiveerd antwoord van de initiatiefnemer
Verkeersveiligheidsaudits (4) • Voorbeeld modelverslag: voorontwerp • Vastgestelde verkeersveiligheidskritieke elementen • Geografische ligging met inbegrip van de invloed van omgevingsfactoren en meteorologische omstandigheden zoals seizoens- en weersomstandigheden • Functionaliteit van de weg binnen het wegennet • Soorten verkeer die op de nieuwe weg toegelaten zullen worden • Rijsnelheid • Horizontaal en verticaal tracé • …
Verkeersveiligheidsaudits (5) • Voorbeeld modelverslag: fase voor de ingebruikname • Vastgestelde verkeersveiligheidskritieke elementen • Elementen reeds aangehaald in de fasen van het voorontwerp en het gedetailleerd ontwerp + • Toestand van het wegdek en de afwatering
Inspecties ter plaatse door een team van deskundigen (1) Nieuwe wegen / heraanleg
Planningsfase
Voorontwerp
Detailontwerp
Bestaande weg
Voor - opening
Voor de ingebruikname
VVEB
Na - opening / Weg in gebruik
Fase 1ste gebruik
VERKEERSVEILIGHEIDSAUDITS
Inspecties ter plaatse door een team van deskundigen
Inspecties ter plaatse door een team van deskundigen (2) • Bestaande wegennet • Classificatie van weggedeelten met een hoog aantal verkeersongevallen • Door het Departement MOW (afd. BMV) • Minstens dodelijke ongevallen afgelopen jaren • Link maken met verkeersintensiteiten • Periodiek = om de 3 jaar
Inspecties ter plaatse door een team van deskundigen (3) • Evaluatie • Door de wegbeheerder • I.f.v. waar verbetering weginfrastructuur naar verwachting zeer doelmatig zou zijn • Om de drie jaar • Resultaat = prioriteitenlijst • Aantal gekozen locaties niet wettelijk bepaald • methodiek nog te kiezen • 5-3-1 methodiek en grens instellen (cfr. TV3V)? • Top 10 (of 20 of 30 of… ) per periode kiezen?
Inspecties ter plaatse door een team van deskundigen (4) • Uitvoering “verkeersveiligheidsinspecties” • Op die locaties van de prioriteitenlijst • Wegbeheerder stelt (multidisciplinair) team van deskundigen samen waaronder minstens één gecertificeerde verkeersveiligheidsauditor • TAW: dienstkringingenieur, districtchef, wegentoezichter, sectie verkeer, … • EVT • Federale wegpolitie • BMV • …
• Engelse term = RSI of Road Safety Inspection
Inspecties ter plaatse door een team van deskundigen (5) • Uitvoering • Minstens rekening houden met: • • • •
Beschrijving weggedeelte Verwijzing ev. voorgaande verslagen Analyse ev. ongevalsverslagen Aantal ongevallen, doden en zwaar gewonden afgelopen 3 jaren • Potentiële corrigerende maatregelen
• Een dergelijke inspectie ter plaatse door een team van deskundigen, komt eigenlijk neer op een verkeersveiligheidsaudit na openstelling
Inspecties ter plaatse door een team van deskundigen (6) • Weggebruikers op de hoogte brengen van bestaande weggedeelten met een hoog aantal verkeersongevallen • Signalisatieborden langs de weg (cfr. Waalse Gewest) • Niet weerhouden
• Website wegbeheerder • www.wegenenverkeer.be
• Ondersteunende communicatie • Bijvoorbeeld flyers aan nevenbedrijven? • nog uit te werken
Inspecties ter plaatse door een team van deskundigen (7) • Weggebruikers waarschuwen dat er gewerkt wordt aan bepaalde weggedeelten • Aanbrengen van passende verkeerstekens • Zowel ‘s nachts als overdag goed zichtbaar • Op een veilige afstand plaatsen • Voor AWV voldoende afgedekt door federale regelgeving (M.B. van 07/05/1999) en eigen AWV voorschriften (dienstorders en SB 250)
Verkeersveiligheidsinspecties • • • •
Bestaande wegennet Bevoegde instantie = wegbeheerder Meermaals per jaar visuele inspecties ( wegeninspecteurs) Minstens één maal per jaar grondige inspectie ( rapport staat van de wegen, IIR, …) • Toestand wegennet • Verticale signalisatie • Afschermende constructies • Horizontale signalisatie • Werking afwatering • Verlichting • Obstakels • Tweejaarlijks rapport
Verkeersveiligheidsauditoren (1) • Certificatie noodzakelijk om de functie als verkeersveiligheidsauditor op te nemen • Voorwaarden bekwaamheidscertificaat verkeersveiligheidsauditor: • Natuurlijk persoon • Master diploma • Minstens 6 jaar relevante praktijkervaring • Wegenontwerp • Wegenverkeersveiligheidstechnieken • Ongevalsanalyse
• Getuigschrift opleiding verkeersveiligheidsauditor
Verkeersveiligheidsauditoren (2) • Certificaat 5 jaar geldig • Certificaat hernieuwbaar mits erkende bijscholing • min. 20u over 5 jaar • Overgangsmaatregel voorzien: • Tot december 2013 certificatie mogelijk zonder getuigschrift opleiding verkeersveiligheidsauditor
Verkeersveiligheidsauditoren (3) • Opleiding tot verkeersveiligheidsauditor • Lesprogramma van minstens 80 uur (min. 60 uur theorie + min. 20 uur praktijk) • Eindproef (= toetsing theorie en praktijk) • Praktische voorbeelden
• Opleiding niet enkel nuttig voor aspirant verkeersveiligheidsauditoren, maar voor alle professionals betrokken bij het ontwerpen van wegenisprojecten (op autosnelwegen)
Verkeersveiligheidsauditoren (4) • Opleiding verkeersveiligheidsauditor • UHasselt i.s.m. Hogeschool Hasselt • http://www.uhasselt.be/vva
• UGent i.s.m. OCW • http://www.ivpv.ugent.be/opleidingen/aanbod/verkeer2 013/index.htm
• Eerste reeks gestart in februari 2013 • UHasselt: opgenomen in curriculum Master Verkeerskunde • UGent: permanente vorming • Deelnemingsvoorwaarden verschillend
Verkeersveiligheidsauditoren (5) • Oprichting beoordelingscommissie • Accreditatie van opleidingen • (Her)certificatie van verkeersveiligheidsauditoren • Samenstelling: • BMV • AWV: • Eva Van den Bossche en plvv. Laurens Hermans
• VLIR • VLHORA • VSV
Verder te ondernemen stappen (1) • Opstellen lijst stand van zaken en planning infrastructuurprojecten op TEN • Infrastructuurproject reeds aangevat (voor 29 april 2012) • Geen VVEB • Verkeersveiligheidsaudit vanaf de nog volgende fase(n)
• EVT verzamelt info bij de TAW’s • Meerjarenplanning opmaken gebaseerd op investeringsprogramma AWV en PPS projecten
Verder te ondernemen stappen (2) • Opstellen ISO-procedures binnen AWV • Bestaande procedures als basis • P-TAW-PP02 Opmaken concept voor (her)aanleg van een weg • P-TAW-PP03 Investeringen subproces 2: ontwerp voor (her)aanleg van een weg • …
Wie doet wat? (1) • Er werd beslist in de directieraad om de nieuwe taken zoveel mogelijk binnen het AWV uit te voeren • Reden: • Expertise zelf opbouwen voor audits • Zelf over gecertificeerde verkeersveiligheidsauditoren beschikken om deskundigenteams te leiden bij verkeersveiligheidsinspecties of RSI • Inmenging beperken!
Wie doet wat? (2) • Coördinatie en ondersteuning door EVT • Team Verkeersveiligheid: Dries Keunen en Veerle Schoutteet • VVEB • Door wegbeheerder (TAW) ondersteund door EVT en eventueel uitgevoerd door extern studiebureau • VVA of RSA • Pool aanleggen van gecertificeerde verkeersveiligheidsauditoren (onafhankelijkheidseis!)
Wie doet wat? (3) • Volgende collega’s van het AWV zijn gestart met de opleiding • Tom Viaene (WWV) • Gijs Moors (WL) • Claudia Juvyns (WL) • Cedric Vaast (WVB) • Jan Van Lokeren (WOV) • Bart Janssens (EVT) • Dries Keunen (EVT) • Veerle Schoutteet (EVT)
Wie doet wat? (4) • VVI door deskundigenteams of RSI • EVT maakt lijst prioritaire punten of wegvakken op • EVT organiseert i.s.m. TAW RSI • Verkeersveiligheidsinspecties • Opgenomen in dagelijkse werking AWV: rol van de districten zeer belangrijk! • Zal door IIR verder geformaliseerd worden
Vragen?
