InZicht. Eer aan de vrijwilligers. Geestelijk verzorgers over zaken van hemel en van aarde. Cliënten krijgen eigen website

UITGAVE VAN TALANT - JAARGANG 8 - NUMMER 29 - WINTER 2009

InZicht

Eer aan de vrijwilligers Geestelijk verzorgers over zaken van hemel en van aarde Cliënten krijgen eigen website InZicht1

3 Kort

8 De week van Alienke Remmelts

4 Nieuws

10 De Velden: van instellingsterrein

14 Talant in de aanbieding 14 Gerrit: religie

naar groene woonwijk

5 Van de Centrale Verwantenraad

15 Ander nieuws 11 Eigen website voor cliënten

6 Over zaken van hemel en aarde

16 Tweespraak: Arnold Stenveld 12 Eer aan de vrijwilligers

Ondertussen zijn we, naast de dagelijkse zorg en ondersteuning, druk bezig met de eigen ontwikkelingen. Zo zijn we weer een stap verder met Talant Nieuwe Stijl: de nieuwe teamleiders zijn op hun plek. Ook geven we de verschillende stichtingen die bestuurlijk aan elkaar verbonden zijn een moederstichting, een concern. Zo wordt het besturen van onder meer Talant, Driever’s Dale, Moerborch en Lindestede een stuk praktischer.

De feestdagen zorgen voor een vrolijke noot. Gelukkig maar, want de doorgaande berichten over recessie, korting op gemeente­budgetten, toenemende administratie in de gehandicaptenzorg en mogelijke bezuinigingen op de AWBZ, om een aantal dingen te noemen, stemmen niet zo vrolijk. In VGN-verband (Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland) komen we in het geweer, onder meer door de overheid te wijzen op de negatieve gevolgen van de

Iets om ook vrolijk van te worden is een ontwikkeling bij onze cliëntcommunicatie: er komt een website speciaal voor cliënten van Talant. Dat klinkt misschien vanzelfsprekend, maar juist die dingen zijn vaak moeilijk om te realiseren. U leest er meer over in dit nummer van InZicht. Ook vrolijkheid geven de vele vrijwilligers die zich inzetten voor cliënten van Talant. Ter gelegenheid van de Dag van de Vrijwilliger op 5 december hebben we enkele vrijwilligers voor de camera gehaald.

Na een straatoptreden hebben De Nije Knipers twee DVD-spelers en een DVD met Nederlands­talige muziek gekocht voor Martenahiem. De band gaf ze tijdens een feestelijke muziekmiddag op de Franeker Talantlocatie.

Als u het tijd vindt voor bezinning, lees dan het interview met onze twee geestelijk verzorgers. Een stemmig onderwerp, zo in deze donkere maar toch feestelijke decembermaand. Dan wenst de Raad van Bestuur u meteen ook zeer fijne kerstdagen en een goed 2010. Een jaar waarin we ondanks en dankzij ontwikkelingen binnen en buiten Talant ons opnieuw inzetten voor goede zorg en ondersteuning. Erik Kuik , Raad van Bestuur

Talant wenst u prettige feestdagen en een goed 2010!

De drie muzikanten kwamen op het idee na een eerder optreden in Martenahiem. Een straatoptreden in Franeker bracht vervolgens € 77,80 in de accordeonkoffer, wat ze verhoogden tot de benodigde €100,00. De bewoners zijn er heel blij mee, vooral nu de winter voor de deur staat.

Talantmedewerkers lopen voor dakterras Aangemoedigd door Cliëntenraad Zuid, liep een Talantteam op 25 september de SDB Zorgmarathon bij Sportcentrum Papendal. Het leverde duizend euro op voor een dakterras voor cliënten. De acht medewerkers liepen de estafette­ sponsorloop van 42 kilometer onder leiding van directeur Wilfred Juurlink van regio Zuid. Ze liepen voor een dakterras van een nieuwe woonlocatie in Ureterp. Een aantal oudere cliënten uit Beetsterzwaag gaat daar naartoe verhuizen.

Woonvorm De Wolden feestelijk heropend Woonvorm De Wolden in Oldeberkoop is op 24 oktober feestelijk heropend. Het pand is grondig verbouwd en voorzien van de modern­ste snufjes, bijvoorbeeld aardwarmte.

Foto voorpagina Mevrouw Hiddema neemt Dinie Jongbloed mee naar de kerk. Ze is één van de vele vrijwilligers bij Talant. Lees meer op pagina 12 en 13. Colofon InZicht is een uitgave van Talant, een organisatie die zorg en ondersteuning biedt aan mensen met een verstandelijke beperking in Friesland. InZicht verschijnt vier keer per jaar in een oplage van ongeveer 9000 exemplaren. Het blad is in eerste instantie bedoeld voor ouders en vewanten van cliënten en wordt ook toegestuurd aan medewerkers en relaties. Hoofd- en eindredactie Cecile Huitenga Redactieassistente Janneke Fennema Redactiecommissie Tjalling Boonstra, Harm Flootman, Cees van der Struik en Akke van Thes Teksten Ester Mijnheer/Groot Haar + Orth en Cecile Huitenga Fotografie Het Hoge Noorden, Peter Adler en medewerkers van Talant Columns Erik Kuik/Jan van Hoek en Gerrit Miedema Ontwerp/Vormgeving Groot Haar + Orth Druk PlantijnCasparie Verzending Montagecentrum Drachten (Talant) Redactie InZicht Talant, Bureau Communicatie, Postbus 303, 8440 AH Heerenveen, tel. 0513 - 643733, fax 0513 - 643777, e-mail [email protected] Copyright Voor overname van tekst of foto’s is toestemming nodig van de redactie.

2InZicht

Opgefrist Uitleencentrum heropend Het Uitleencentrum, bestaande uit de speel-o-theek en de cliëntbibliotheek van Talant, is woensdag 2 december heropend. Twee leden van de Centrale Cliëntenraad hebben de heropening verricht van de vernieuwde locatie in Drachten. De boel is opgefrist en het assortiment uitgebreid. Ook mensen van buiten Talant kunnen er terecht, aan de Velden 3 (voorheen Overstesingel 5) in Drachten. Meer informatie: www.speelotheektalant.nl of 0512 – 58 07 82.

en Thea Lodewijks

Vrolijkheid en bezinning AWBZ-veranderingen en door te pleiten voor herbezinning op de administratieve lasten.

Nije Knipers spelen voor Martenahiem

De bewoners hebben nu allemaal een eigen ruime woon-slaapkamer en badkamer met toilet. Op de benedenverdieping zijn een gezamenlijke huiskamer en zes kamers voor cliënten die wat meer hulp nodig hebben. Op de eerste etage zijn vier kamers voor cliënten die meer zelfstandig kunnen wonen.

Cliënten enthousiast over djembéles Op de voorlopig laatste djembéles mocht iedereen komen kijken. De djembécursus waar zestien bewoners van woonvormen It Bûtenfjild en de Boekensteunen in de Heerenveense wijk Skoatterwâld aan hebben meegedaan, was een groot succes. Docent Moustapha Seck van kunstencentrum A7 heeft hen vijf lessen gegeven in multi­functioneel centrum De Spil, financieel mogelijk gemaakt door de Stichting Cliënt Projecten. De docent offerde zijn enige vrije avond in de week er voor op. Het kon helemaal niet meer stuk toen hij voor de les kwam mee-eten op it Bûtenfjild. Geprobeerd wordt om later weer djembélessen te organiseren.

Cliënten 25 jaar trouwe dienst bij Talant Cliënten en medewerkers van houtwerkplaats de Noest in Franeker voeren 2 november gezamenlijk over het Wad. De boottocht was een personeelsreisje en ter ere van zes cliënten die 25 jaar of langer bij Talant werkzaam zijn. Andre de Wit, Gatze Balk, Anne de Haan, Jan Schoot, Paul Houtman en Bert Westerkamp kregen een horloge met daarin gegraveerd ’25 jaar trouwe dienst bij Talant’. In het voorjaar tijdens de open dag van De Noest wordt de jubileumviering dunnetjes overgedaan. Ouders en verwanten zijn dan ook welkom.

Regiocliëntenraad geeft uitleg met spel De regiocliëntenraad Noordwest heeft een spel laten ont­ wikkelen om andere cliënten te vertellen over de regio­ cliëntenraad. De komende tijd willen ze dit vraag-antwoord­ spel spelen op de verschillende locaties in de regio. Het bestaat uit een groot tweezijdig bedrukt spelbord met uitneembare kaartjes. Door vragen goed te beantwoorden, ontstaat op het bord de juiste afbeelding. Op de foto toont de raad het spel aan directeur Martijn van der Werff en beleidsmedewerker Albert Martens van regio Zuid.

InZicht3 InZicht2

vandeCentraleVerwantenraad

Talant en LFB tekenen overeenkomst “We hebben hetzelfde doel”, zei Jan van Hoek over Talant en de LFB, een belangenvereniging voor en door mensen met een verstandelijke beperking, “namelijk dat mensen met een verstandelijke beperking burger kunnen zijn zoals ze dat zelf willen.” De organisaties hebben maandag 28 september een samenwerkingsovereenkomst getekend. Ze willen elkaar meer steunen bij hun inzet voor emancipatie en integratie van mensen met een verstandelijke beperking.

Beeldhorloge verder getest Tijdens de technische test van het beeldhorloge door Talant zijn er ook zorginhoudelijke vragen naar boven gekomen. Voor het eventueel op grote schaal wordt ingevoerd, gaat Talant het beeldhorloge daarom verder testen. Het beeldhorloge is de afgelopen tijd getest door veertig cliënten van Talant. De verwachting is dat het aan veel mensen met een beperking houvast kan geven. Aan de andere kant kan het ook de manier van zorgen en ondersteunen beïnvloeden. Talant wil zorgen dat dat vooral positief zal zijn en wil kijken voor wie het beeldhorloge iets oplevert en voor wie niet. Na de technische test die bijna ten einde loopt, gaat Talant het apparaatje het komende voorjaar daarom ook zorginhoudelijk grondig testen. Het beeldhorloge zal waarschijnlijk in het najaar van 2010 op de markt zijn.

De handtekeningen zijn gezet door Talantbestuurslid Jan van Hoek en LFB Noordoost-voorzitter Willem Kwakkel. De overeenkomst is een bekrachtiging en uitbreiding van de al bestaande samenwerking in het LFB-project ‘Ik en de samenleving’, dat mensen met en zonder beperking bij elkaar brengt middels bijvoorbeeld wijkbijeenkomsten. Talant en de LFB helpen elkaar met onder meer faciliteiten, contact leggen met mensen met een beperking en elkaars expertise.

Er wordt in het project lokaal ook samen­ gewerkt met andere partijen, zoals gemeenten, buurtverenigingen, scholen, kerken en welzijnsinstellingen. Hier is Talant blij om, omdat een zorgaanbieder alleen binnen de eigen verantwoordelijk­ heden kan bijdragen aan de beoogde emancipatie en integratie; die zal voor een groot deel in en door de samenleving moeten gebeuren. Als belangenvereniging kan de LFB daarbij een belangrijke rol spelen.

Teamleiders benoemd De teamleiders zijn inmiddels benoemd. Dit is een nieuwe functie in het zogenoemde functie- en salarisgebouw dat stap voor stap wordt ingevoerd. Teamleiders hebben minder teams onder hun hoede dan een hoofd had, waardoor ze zich meer inhoudelijk met de zorg bezig kunnen houden.

Nominatie voor innovatieprijs Het Beeldhorloge is genomineerd voor de Herman Wijffels Innovatieprijs. De uitslag was bij het in druk gaan van InZicht nog niet bekend; de uitreiking was op 2 december. Voor meer informatie kunt u mailen naar [email protected] of kijk op www.beeldhorloge.nl.

Een deel van de teamleiders heeft ervaring als hoofd en voor een deel zijn ze nieuw in zo’n leidinggevende functie. Met scholing wordt iedereen op de functie toegerust. In 2010 gaat de invoering van het functie- en salarisgebouw verder met begeleidingsfuncties. Voor sommige cliënten kan dat betekenen dat er andere begeleiders komen. Talant probeert echter zoveel mogelijk voor continuïteit te zorgen. De nieuwe functie-indeling maakt deel uit van Talant Nieuwe Stijl, met als belangrijk doel klantgerichter te worden.

Registratie kwaliteitsgegevens voor goede keuze Talant is sinds november aan de slag met de registratie van kwaliteitsgegevens volgens de methode ‘Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg’. Dit moet vergelijkbare en betrouwbare gegevens opleveren van de zorgorganisaties in Nederland. Mensen kunnen dan een goede keuze maken.

4InZicht

De informatie gebruiken we ook om de eigen kwaliteit te verbeteren. Het kwaliteitskader geeft veel informatie over het werken met het Ondersteuningsplan, de veiligheid en de aandacht voor kwaliteit van bestaan. Het valt onder het overheidsprogramma Zichtbare Zorg, dat de verschillende sectoren

in de gezondheidszorg helpt om de kwaliteit van de geleverde zorg inzichtelijk te maken. Vanaf juni 2010 worden de gegevens van de organisaties openbaar gemaakt. Meer informatie staat op www.zichtbarezorg.nl.

Talant krijgt moederstichting Talant wil samen met Driever’s Dale, Moerborch en Lindestede deel uitmaken van een concern, oftewel er wordt een moederstichting opgericht. Cliënten, ouders/ verwanten en medewerkers zullen er weinig van merken, Talant blijft gewoon Talant. Het gaat om het eenvoudiger maken van het besturen van de verschillende stichtingen. Talant, Driever’s Dale en ouderenzorgorganisaties Moerborch en Lindestede zijn in de afgelopen jaren bestuurlijk gefuseerd. Ze vallen daarmee onder dezelfde Raad van Bestuur en dezelfde Raad van Toezicht. Eigenlijk was er sinds de bestuurlijke fusie met Lindestede in december 2007 al sprake van een concern in oprichting. De bedoeling is om dat komend voorjaar formeel te maken. Eerst wordt echter het advies van de medezeggenschapsraden over de statuten afgewacht. Vanuit de moederstichting hoeft dan bijvoorbeeld formele besluitvorming door de Raad van Bestuur of de Raad van Toezicht over zaken die voor alle stichtingen gelden, maar één keer plaats te vinden en niet meer voor alle stichtingen apart. Een ander voordeel is een overzichtelijker organisatie. Binnen het concern - ook bijvoorbeeld BaanPlus en Zorgkompas gaan daarbij horen - houden de stichtingen hun eigen identiteit en hebben ze een gelijkwaardige positie naar de moederstichting. Aan een naam en huisstijl wordt nog gewerkt.

Mexicaanse griep doet intrede Het bleef een poos rustig, maar half november steeg bij Talant het aantal medewerkers en cliënten met de Mexicaanse griep en in sommige gevallen ook de ernst van de ziekte. Vooral voor kwetsbare mensen zoals mensen met een ernstige meervoudige beperking, kan de ziekte gevaarlijk zijn. Wie een oproep heeft gekregen voor vaccinatie, wordt dan ook aangeraden daar gehoor aan te geven. Alle medewerkers die direct contact hebben met cliënten, komen in aanmerking voor vaccinatie via Talant. Voor de overige medewerkers en onze cliënten heeft de overheid alleen vaccins beschikbaar gesteld voor mensen die behoren tot de risicogroep. Zij zijn daarvoor opgeroepen door hun huisarts of een VG-arts van Talant. Het gaat om mensen die ook worden opgeroepen voor vaccinatie tegen de seizoensgriep, bijvoorbeeld astmapatiënten. Bij Talant zijn de vaccinaties tegen seizoensgriep inmiddels afgerond. De eerste van de twee prikken tegen Mexicaanse griep zijn gegeven vanaf 2 december. Wie zich niet had opgegeven maar wel tot de risicogroep behoort, kan bij de inentingen op 8, 9 en 10 december nog kijken of er plek is.

Gezondheid en bewegen Zo nu en dan kom je een ouder/ verwant tegen die zijn/haar zorgen uit over de gezondheid van zijn/haar kind/ broer/zus. Bij doorvragen blijkt dan dat die zorgen voortkomen uit twijfels met betrekking tot eetgewoonten en/of voldoende mogelijkheden voor beweging, en de ondersteuning die de begeleiding daarbij geeft. Ze constateren dat het lichaamsgewicht van hun verwant nogal toeneemt in de loop van de tijd en geven daarvoor bovengenoemde oorzaken aan. Bij Talant is ‘vrije keuze voor de cliënt’ onderdeel van de Visie en Missie en dit is daarmee een richtlijn voor begeleiders. Met andere woorden: wil een cliënt naast de normale voeding nog wat tussendoortjes eten dan kan de begeleider wel waarschuwen maar niet verbieden. Als televisie kijken de grootste liefhebberij is en sporten niet goed mogelijk, of niet aantrekkelijk genoeg is, wat moet je dan als begeleider. In Inzicht nummer 27, het zomernummer, is aan dit onderwerp al aandacht geschonken. De Centrale Verwantenraad wil nogmaals benadrukken dat binnen de Talant organisatie diverse middelen beschikbaar zijn om cliënten en begeleiders bewuster te laten omgaan met dit vraagstuk. Zo heeft het Open Leercentrum de cursus ‘Gezond en wel’ in haar pakket. Het volgen van deze cursus geeft aan cliënten de kans hun keuzemogelijkheden te verbeteren. Het Open Leercentrum beschikt daarnaast ook over werkboeken. Deze zijn in te zien op de website www. olfryslan.nl : kies voor ‘Producten’ en dan voor ‘Werkboeken’. Voor degenen die persoonlijk of in de groep het eigen eten bereiden zijn kookboeken beschikbaar. Er is een kookboek voor de normale maaltijden en één voor gezonde en lekkere hapjes. Verheugend is een ouderinitiatief in Heerenveen. In samenwerking met de begeleiders van de Reling gaat een ouder erin voor, de woonvorm bewuster en gezonder om te laten gaan met de voeding en beweging van de bewoners. Directe samenwerking dus tussen

betrokken ouders en begeleiders, van wie wordt verwacht dat ze op een ándere wijze gaan verzorgen. Met oog voor de eigen verantwoordelijkheid van de bewoners én voor de vormende en ondersteunende taak van de verzorgers. Een goed initiatief lijkt ons. Over de vorderingen zullen we u graag op de hoogte houden. En dan nog een andere invalshoek: het Ondersteuningsplan. Hét middel bij uitstek om afspraken vast te leggen, ook over aspecten als gezondheid, voeding en beweging. Het voordeel daarvan is dat het onderwerp van gesprek is en blijft. Immers, bij elke (jaarlijkse) evaluatie van het Ondersteuningsplan zal dit onderwerp en de vorderingen daarbij besproken kunnen worden. De begeleiding is ondersteunend in dit gehele proces en zou er, in onze ogen, voor moeten zorgen dat initiatieven de ruimte krijgen en dat mogelijkheden om de gezondheid van onze bewoners te verbeteren, ter hand worden genomen. Wellicht is hier ook een rol weggelegd voor de vrijwilligerscoördinatoren. In InZicht nummer 28 heeft u al kunnen lezen dat in elke regio van Talant een coördinator is aangesteld. Zij kunnen op zoek gaan naar vrijwilligers. Of als het gaat om bewegen, op zoek gaan naar een ‘sportmaatje’, iemand die op regelmatige basis met onze verwant gaat fietsen, zelfstandig of met behulp van een tandemfiets, een wandeling in de buurt gaat maken, mee gaat zwemmen of kanoën of mee naar de gewone sportschool gaat om daar te ondersteunen bij de oefeningen die gedaan worden. Kent u iemand in uw omgeving die vrijwillig als sportmaatje dit werk wil en kan doen, geef het door aan de (nieuwe) teamleiders of de vrijwilligerscoördinatoren. Tjalling Boonstra, Centrale Verwantenraad Wilt u reageren? Uw bericht kunt u sturen naar ons e-mailadres: [email protected]

InZicht5

Over zaken van hemel en aarde

Of het nu gaat om levensvragen, ethische vragen of geloofsvragen, volgens geestelijk verzorgers Dieke Heijs (links) en Annemarie Klomp is het de kunst om vanuit de cliënt samen te zoeken naar antwoorden.

Als er al een tijd is voor religie en levensvragen, dan is het wel december. En of iemand er diep over nadenkt of het voornamelijk beleeft, ook voor veel mensen met een verstandelijke beperking zijn religie en levensvragen belangrijk. Talant wil hen daar (uiteraard het hele jaar door) bij ondersteunen en dat geldt bij uitstek voor twee medewerkers: geestelijk verzorgers Dieke Heijs en Annemarie Klomp. Zij willen mensen met een beperking helpen antwoorden te vinden op hun geloofs- of andere vragen, hen laten zijn wie zij werkelijk zijn. Zelf lopen de geestelijk verzorgers ook tegen vragen aan. Zo streeft Talant naar integratie in geloofsgemeenschappen, maar is dat wel haalbaar voor iedereen?

Het werkterrein van geestelijk verzorgers Dieke Heijs en Annemarie Klomp bestrijkt kleine en grote vragen. Staan begeleiders het een dertigjarige bewoner toe zijn gele kuikentjestrui te dragen die hij zo mooi vindt, maar wat zijn ouders beslist niet willen omdat hij al zo wordt bekeken? Maar ook: ‘Waarom ga ik dood?’ en ‘In een groep ben ik altijd verlegen, hoe komt dat?’ Wat Dieke en Annemarie betreft zijn al die vragen even belangrijk. Zodoende houden ze zich bezig met ethiek, levensvragen, zorg in iemands laatste levensfase, rouw- en verliesverwerking en met religie en geloof, zoals integratie in geloofs­gemeenschappen en speciale kerkvieringen. Eigenlijk met zaken van hemel en van aarde. De vraag over de kuikentjestrui valt onder ethiek. Het conflict gaat niet puur over de trui. Dieke: “We gebruiken een stappenplan om te achterhalen wat erachter zit. Wat vindt de cliënt, waarom is het voor hem zo belangrijk? Alle betrokkenen zijn met elkaar in gesprek geweest en dat werkt heel goed, vaak ziet de één dingen die een ander over het hoofd ziet.” Ethiek is een belangrijk deel van het werk van de

6InZicht

geestelijk verzorgers. Wat is goed handelen, van cliënten zelf, maar ook van medewerkers: wat is goede zorg, hoe ga je om met cliënten en verwanten? Bij ethiek gaat het uiteindelijk om waarden. Het is goed je daarbij bewust te zijn van je eigen waarden, je achtergrond en levensvisie, want die hebben vaak invloed op je oordeel of hoe je anderen probeert te helpen, vertellen Annemarie en Dieke. De kunst is nu juist om vanuit de cliënt samen met hem of haar te zoeken naar antwoorden.

Dromen en verlangens Levensvragen zijn bijvoorbeeld de vraag over verlegenheid en over doodgaan. Veel vragen hebben met eenzaamheid te maken. Dieke vertelt over een andere vraag: “Een man kwam er achter dat hij het Syndroom van Down had. Dat gegeven bracht hem in verwarring. ‘Wat is dat eigenlijk?, vroeg hij, ‘want ik heb gehoord dat mongooltjes rare mensen zijn, ben ik ook zo?’. Ik heb uitgelegd dat mensen met Down-syndroom doorgaans de dingen wat langzamer doen dan anderen en dat ze heel mooie ogen hebben. ‘O, dat heb ik beide ook, komt dat daardoor’, was zijn reactie. We hebben het ook gehad over leren accepteren hoe

andere mensen over een beperking denken, maar dat er meer is dan die beperking. Je hebt ook je eigenschappen als mens en je eigen dromen en verlangens. Iemand hééft een beperking en ís niet die beperking.” Annemarie, lachend: “We hebben allemaal wel een beperking!” Nog een voorbeeld is een vrouw die vaak boos is en daaronder lijdt. Dieke: “Eigenlijk lijdt ze er vooral onder dat anderen het erg vinden dat ze boos is. Maar er zit wel iets onder die boosheid: veel verdriet.” Nu gaat praten niet iedere cliënt even makkelijk af. Daarom zijn soms creatieve gesprekstechnieken nodig, zoals schilderen of lichamelijk uiting geven aan gevoelens, bijvoorbeeld door hard op een kussen te slaan of met je voeten er tegenaan te trappen. Annemarie en Dieke schetsen dat er voor mensen met een beperking niet altijd ruimte is voor boosheid en verdriet. “Als je in een groep woont, wordt wel gezegd: ‘niet boos worden’. Maar boos of verdrietig zijn zou wél moeten mogen, zolang anderen er maar geen schade van ondervinden. Annemarie beschrijft het terrein van de geestelijk verzorging. Ze tekent een cirkel met daaromheen nog een cirkel. “Dit is een beeld dat vaak wordt gebruikt: je geest zit in het midden en daaromheen de omgeving, je lichaam en je psyche. Je geest stuurt die drie gebieden aan. Iedereen is een combinatie van al die invloedssferen. Als geestelijk verzorgers bekijken we met cliënten vragen als: ‘Waarom doe je wat je doet, waarom voel je je daarbij goed of juist niet, wat zijn je drijfveren, waar word je gelukkig van, wat past bij je? We proberen inzicht te geven en met iemand te ontdekken waar diegene zin aan ontleent.”

Religie en geloof Mensen kunnen bij Annemarie en Dieke terecht met vragen over het christelijk geloof en andere geloven. Ze zijn tenslotte beiden ook dominee. Verder werken ze samen met kerken. Vele vrijwilligers maken het ’s zondags, vooral bij protestantse kerken, mogelijk dat mensen met een beperking een dienst bijwonen. Talants geestelijk verzorgers stimuleren dat. Met de bisschop voor Noord-Nederland wordt bekeken hoe ook in katholieke parochies integratie beter mogelijk is. Het past bij de integratiegedachte van Talant.

Integratie loopt soms spaak Toch is er een andere beweging gaande. Mensen met een licht verstandelijke beperking doen in een heel aantal geloofs­ gemeenschappen al volop mee, maar bij mensen met een matige beperking loopt de integratie wat spaak. Dat komt

van twee kanten: de kerken hebben moeite hen erbij te betrekken en deze kerkgangers kunnen de dienst vaak niet bijbenen. Nu ook mensen met zwaardere beperkingen naar woonwijken verhuizen, speelt dit steeds meer. Overigens was er ook een jonge vrouw met een lichte beperking die deelnam aan een kerkelijke gespreksgroep, maar dat bleek te moeilijk voor haar te zijn. Ze besefte daardoor juist dat ze een beperking heeft en wilde liever een ‘eigen’ groep. “Mensen met een beperking een plek geven in een geloofs­gemeenschap is heel belangrijk”, vindt Dieke, “maar dan moeten ze wel kunnen zijn wie ze zijn. Het is geen integratie als je alleen getolereerd wordt en er voorbij wordt gegaan aan jouw manier van communiceren en beleven.” Naast ‘zo gewoon mogelijk’ blijft er behoefte bestaan aan speciale kerkvieringen, zo is de constatering. Sinds jaar en dag organiseert Talant deze in ’t Trefpunt op locatie De Wissel in Beetsterzwaag, waar ook mensen uit andere dorpen op af komen. Ook gaat Dieke in reguliere kerken voor in speciale diensten. Samen met kerken en met de provinciale wekgroep Kerken en Mensen met een Verstandelijke Handicap (KMVH) bekijken Annemarie en Dieke hoe mensen met een beperking meer betrokken kunnen worden, bijvoorbeeld door het opzetten van activiteiten waaraan zij ook daadwerkelijk deel kunnen nemen of door met mensen vanuit de kerk naar mensen met een beperking toe te komen.

Mooi zingen De geestelijk verzorgers bieden hun hulp aan cliënten doorgaans via begeleiders, met bijvoorbeeld bijeenkomsten en cursussen op het gebied van ethiek en levensvragen. “Veel teams zijn er goed mee bezig.” Ook helpen ze cliënten rechtstreeks, bij een aantal middels regelmatige consulten en verder met ook voor hen cursussen en bijeenkomsten, die soms tevens bedoeld zijn voor ouders en verwanten. Annemarie doet dat in regio Zuid, Dieke in regio’s Noordwest en Noordoost. Ze besluiten hun verhaal met een voorbeeld van het rechtstreeks helpen van cliënten. Dieke was op een woonlocatie waar een bewoner ernstig ziek was. De andere bewoners hadden het er moeilijk mee. Dieke: “We kunnen niets doen”, zeiden ze. Ik zei: “Jullie kunnen wel iets doen, want jullie kunnen toch heel mooi zingen?” Dat deden ze. Rondom het bed van de zieke werd er met overgave gezongen. De zieke had de hele tijd zijn ogen gesloten gehad, maar deed ze nu even open. Ze zongen nog een lied. Ik was ontroerd toen één van hen na afloop zei: “Ik denk dat we hem mooi de hemel in hebben gezongen.”

InZicht7 InZicht6

Naam: Alienke Remmelts Woonplaats: Heerenveen Tjaltje woont: begeleid zelfstandig Werkt: vier dagen in de catering in Talans Service- en Bestuursbureau en een halve dag als juf bij de peuterspeelzaal Us Kubus, beide in Heerenveen Vrije tijd: zwemmen van Samen Onderweg

De week van Alienke Remmelts Woensdag Vandaag ga ik een halve dag werken met peuters in de opvang van het MFC Us Kubus. Dit doe ik al een aantal maanden en vind het reuze leuk!

‘s Middags ben ik vrij en bezoek vaak mijn moeder met wie ik leuke dingen doe.

Donderdag 9.00 begonnen met het werk op het SBB. Vergaderingen voorzien van koffie en thee en water. Vanmiddag voor de lunch broodjes mozzarella klaargemaakt. En die zijn lekker!!

15.30 naar huis gefietst, verdorie in de regen. Thuis met de begeleiding bami-speciaal klaargemaakt. Vanavond ga ik met mijn broer en moeder naar een uitvoering van een koor wat helemaal uit WitRusland komt. Heb er zin in.

Vrijdag

...kopjes bijvullen op de eerste verdieping.

Maandag

Zaterdagmorgen mag ik vroeg mijn bed uit want ik ga zwemmen in het bad van Sportstad Heerenveen. Daarna even een kopje koffie drinken bij mijn moeder en dan boodschappen halen voor het weekend.

13.30 lunchen we zelf. Daarna maken we alles schoon. 15.30 Ik ga lekker weer naar huis.

Bestuursbureau (SBB). Dronk eerst een kopje wiener melange. Dan beginnen met de afwas. Ik maak met mijn collega’s de lunch in orde want er komen veel mensen eten in het restaurant.

Samen met de begeleiding eten koken, lasagne verrukkelijk. ‘s Middags gezellig de stad in en vanavond nog even tv kijken.

...thuis even lezen

Zondag Lekker lang uitslapen. Met de begeleiding een kopje koffie gedronken en over van alles gebabbeld. Vanmiddag bij een buurvrouw koffie gedronken. De schaatswedstrijden op tv

Dinsdag Dinsdagmorgen weer vroeg uit bed want ook vandaag mag ik cateringwerk doen. Maar vandaag wordt het ook een leuke dag. Vanavond gaan we als collega’s lekker uit eten. ’s Middags om 12.00 had ik lekkere broodjes gezond

‘s Middags om 16.00 kwam de begeleiding. Die helpt mij met alle woonactiviteiten. Vaak eet ik een warme maaltijd. Daarna met anderen in het MFC. Om 20.00 heb ik genoten van een optreden van het shantykoor De Peijesjongers.

Zaterdag

De lunch voorbereiden in de keuken van het restaurant.

7.45 keek ik op mijn horloge en wist ik…opstaan! 9.00 kwam ik op mijn werk aan. Ik werk op het Service- en

Vandaag werk ik alleen met de mannen. Ik heb ook vrouwelijke collega’s maar die zijn vrij. Vrijdags is het voor ons vaak een rustiger werkdag.

gekeken. En daarna nog de tv-serie ‘De Brug’ gezien. Mooie serie. Een glaasje frisdrank gedronken. En ben gaan slapen want morgen is er weer een drukke werkdag.

gemaakt die in de smaak vielen. Zo maken wij broodjes gezond: een blaadje sla, tomaat, een plakje kaas, plakje ei, schijfjes komkommer, rolletjes ham en een takje peterselie. 15.30 naar huis, douchen en omkleden voor het etentje.

Tekst: Alienke Remmelts

8InZicht

peuterspeelzaal. ...ik werk ook in een Dat vind ik erg leuk!

InZicht9 InZicht8

Talant lanceert

De Velden:

nieuwe website met cliëntensite

Van instellingsterrein naar groene woonwijk Het is een grote bedrijvigheid op locatie De Velden in Drachten. Er wordt met man en macht gewerkt om van het voormalige instellingsterrein een mooie, ruim opgezette woonwijk te

Houd de website van Talant deze winter in de gaten. Behalve dat er een geheel

maken. De bestaande buurt en tuinen van cliënten van Talant worden opgeknapt en

vernieuwde, veel overzichtelijker website in de startblokken staat, bevat hij ook

verschillende gebouwen zijn gesloopt. Op de ruimte die vrijkomt verschijnen nieuwe huizen

een eigen website voor cliënten van Talant. Al is zo’n site niet onomstreden, het is

voor mensen zonder beperking. Het doel? Omgekeerde integratie.

Toen het bij de altijd zo groene locatie De Velden (voorheen locatie Overstesingel en daarvoor Maartenswouden) steeds kaler werd, vroegen velen zich af of dat wel goed zou komen. Het huidige aanzicht is echter tijdelijk. Talants projectmedewerker Anna Feenstra laat tijdens een wandeling over het terrein zien wat er allemaal staat te gebeuren. Ze is trots op de ontwikkelingen tot nu toe. “Er is al veel gebeurd en de plannen zijn echt prachtig! Hoewel er nu bomen worden gekapt, komt er veel groen terug en krijgt de wijk een frisse, natuurlijke uitstraling. Zo worden beukenhagen geplant voor natuurlijke gidslijnen en afscheiding.” Op De Velden woonden ooit driehonderd cliënten. Na een woonwensenonderzoek is een deel hiervan naar kleinschalige woonvormen in gewone wijken verhuisd. Het deel waar de cliënten van Talant nog wonen is de straat de Wouden en twee woningen in de Akkers. De honderdtachtig cliënten die hier nu nog wonen, hebben veel baat bij het toch wat beschermde terrein in de Wouden. Om hen toch de mogelijkheid te geven om te integreren in de samenleving, is gekozen voor

omgekeerde integratie: andere mensen worden naar hen toe gehaald. Om de Wouden heen worden circa tweehonderd woningen gebouwd, zodat het voormalige instellings­terrein wordt omgetoverd tot een nieuwe woonwijk. Wat dit betekent voor de cliënten én voor de nieuwe buurtbewoners zal de komende tijd uitgebreid worden onderzocht en voorbereid.

Zorg en wonen Aan de voorkant van de nieuwe woonwijk komt een modern appartementencomplex, het Poortgebouw, met op de begane grond een gezondheidscentrum. Hierin is ruimte voor onder andere een apotheek, fysiotherapeut, tandarts en huisarts. Ook de medische dienst van Talant overweegt hier een plek. Daar vlak achter liggen De Wouden en De Akkers, waar de cliënten wonen met zorg en ondersteuning van Talant. Op het afgebeelde kaartje zijn de panden van Talant oranje gekleurd. Anna: “Dit geeft toch net het beschermde karakter dat ze nodig hebben. Maar verder is de wijk een ruimte voor iedereen, met voldoende natuurlijke ontmoetingsplekken voor alle buurtbewoners.” Naast het appartementen­complex komen ruime woningen, met daartussen water­ partijen en veel groen.

Bouwput De komende tijd is De Velden een bouwput. Dat zorgt voor de nodige onrust. “Maar we doen er alles aan om de negatieve gevolgen zoveel mogelijk te beperken”, zegt Anna. De ontwikkelingen worden

10InZicht

een frisse nieuwe stap om cliënten op een volwaardige manier te informeren. Websites voor mensen met een verstandelijke beperking zijn een vrij onontgonnen gebied. De site voor cliënten van Talant vergde dan ook aardig wat denkwerk. Het resultaat is een site met informatie over de mogelijkheden bij Talant, maar ook met nieuws en ontwikkelingen. Daarmee wordt tegemoet gekomen aan de wens van veel cliënten om op een begrijpelijke manier op de hoogte te worden gehouden. Talant wilde graag een middel om dat structureel te kunnen doen. Verder staan op de site extra’s, zoals tips voor vakantie en vrije tijd, recepten of het versturen van een e-card. Al jaren een veelgehoord verzoek is contact­ advertenties voor vriendschappen of relaties. Bekeken wordt of dat in een later stadium op de cliëntensite kan, op een zo veilig mogelijke manier.

door verschillende mensen goed in de gaten gehouden. “Het is belangrijk dat bij alle beslissingen het belang van de cliënt voorop staat. Daar houden wij ons mee bezig. Met de aannemers zijn vaste afspraken gemaakt over het waarborgen van de veiligheid. De uitvoeringswerkzaamheden en bouw­ werkzaamheden vinden achter gesloten hekwerken plaats. Elke onveilige plek moet afgezet worden.” Behalve de veiligheid moeten de aannemers ook rekening houden met andere dingen. “Iets ogenschijnlijk simpels als een uurtje het water afsluiten omdat er een leiding moet komen, heeft consequenties voor cliënten. Als ze elke ochtend beginnen met koffie en dat vanwege het afsluiten van water ineens niet kunnen, is hun dagritme in de war. Hier proberen wij zo veel mogelijk rekening te houden met de planning, zodat we maatregelen kunnen treffen en onze cliënten er zo weinig mogelijk last van hebben.”

Verbinding Via een nieuwsbrief houdt Anna cliënten, verwanten en medewerkers op de hoogte van de ontwikkelingen. “Het is een vrij lang proces, dat waarschijnlijk nog een jaar of drie zal duren. Maar we gaan voor een prachtig eindresultaat, met veel nieuwe mogelijk­ heden voor cliënten.” Zo zijn er in de wijk kavels gereserveerd voor woningen voor cliënten. Een ander voorbeeld is de dag­ besteding. Klussen als oud papier en afval ophalen kan straks voor integratie in de wijk zorgen en ook vanuit Talants tuincentrum Passiflora kunnen leuke activiteiten verzorgd worden. Anna: “Er is van alles te bedenken hoe we de verbinding tussen cliënten en nieuwe bewoners van de wijk kunnen vormgeven en dat zullen we dan ook samen met cliënten en verwanten doen.”

Met mond Duidelijke informatie, verhalen en foto’s, een overzichtelijke indeling en een prettige vormgeving moeten de site aantrekkelijk en toegankelijk maken voor mensen met een beperking. Een belangrijke rol is weggelegd voor ‘Sjoerd’ die als gids fungeert. Sjoerd was ooit de werknaam die een vormgever gaf aan het poppetje dat prijkt op veel folders en ander informatiemateriaal voor cliënten. Op verzoek van cliënten en medewerkers is Sjoerd – laten we hem voor het gemak maar zo noemen – aangepast: hij is dynamischer, vlotter en vooral: hij heeft een mond. Destijds is hij ontworpen zonder mond. De gedachte was dat iedereen zo zelf een emotie kon toekennen en dat het een aanleiding kon zijn om in gesprek te komen. “Maar het gesprek gaat dan vaak over dat hij geen mond heeft”, zegt Hilde Koopmans. Zij is de nieuwe cliëntcommunicatieadviseur van Talant en had het voortouw bij het maken van de website. Regelmatig overlegde ze met medewerkers en cliënten, onder meer de cliënten die de taakgroep informatie vormen. Aan deze taakgroep zijn steeds alle centrale communicatiemiddelen voorgelegd die de afgelopen jaren voor cliënten zijn gemaakt.

Zoeken Met cliëntcommunicatie bedoelen we het overbrengen van informatie vanuit de organisatie naar een grote groep cliënten. Hilde: “Het gaat dus niet om één-op-één-communicatie, zoals tussen begeleiders en cliënten of hulpverleners en cliënten.” Daarmee stuiten we wel op een euvel. Hilde: “Eén-op-één-communicatie is persoonlijk op maat te maken, maar cliëntcommunicatie niet. Het is daarom zoeken naar middelen die geschikt zijn voor zoveel mogelijk cliënten. De keus voor een website is gemaakt omdat steeds meer cliënten gebruik maken van internet en omdat internet een middel is waarop snel actualiteiten gepubliceerd kunnen worden. Daarnaast is internet interactief en geduldig en kunnen mensen op de website zowel lezen als afbeeldingen bekijken en luisteren. Internet als medium past ook gewoon in deze tijd.” De hamvraag met de cliëntensite is of cliënten wel toegang tot internet en dus de website hebben. Hilde Koopmans: “Een groot deel van de mensen die begeleid zelfstandig wonen wel. Verder willen we internet voor meer cliënten mogelijk maken.” Op dagbestedings­ locaties en woningen van Talant is het voor cliënten lastig om een internetaansluiting te regelen. Talant wil nu een speciaal netwerk van veilige internetaansluitingen aanbieden. De kosten van het internet­ abonnement (€ 25,- per computer per maand) komen voor rekening van de gebruikers. Op dit moment wordt de belangstelling geïnventariseerd bij teamleiders en ouders/verwanten. De aanleg van het netwerk kan doorgaan bij minstens vijfhonderd abonnementen.

Filter Bij deze en ook andere middelen zoals brieven en folders blijft het dilemma dat ze niet voor iedereen geschikt zijn. Aan de andere kant zullen de meesten die deze middelen niet begrijpen, ook geen behoefte hebben aan de informatie. “Met cliëntcommunicatie richten we ons daarom niet op cliënten die beeldmateriaal, geschreven en gesproken taal niet begrijpen. We sturen informatie vooralsnog wel naar iedereen, omdat het voor ons moeilijk is te beslissen wie iets wel of niet krijgt, maar we gaan kijken of we een ‘filter’ kunnen maken”, zegt Hilde. “De makkelijkste manier is om het niet te doen”, stelt Hilde verder over cliëntcommunicatie. “Maar al is nieuws over bijvoorbeeld de WMO ingewikkeld, het is wel belangrijk voor cliënten. Dan is het toch ook belangrijk dat degenen die er iets over willen weten, informatie krijgen.”

InZicht11 InZicht10

Honderden vrijwilligers zijn actief voor cliënten van Talant. Hun inzet is erg belangrijk; zij kunnen de extra’s geven die het leven leuker maken. Op 7 december is het de internationale Dag van

Eer aan de vrijwilligers

de Vrijwilliger. Als eerbetoon aan al onze vrijwilligers halen we er enkele voor het voetlicht.

Erwin, Anne Doeke, Simon, Gerben en Jasper Theo Zuidema Theo Zuidema doet sinds vier jaar vrijwilligers­werk bij Talant, bij It Ûlenest in Ureterp. Hij heeft spontaan naar het Ulenest gebeld en ze hadden toevallig iemand nodig. Hij onderneemt verschillende dingen met Gryt Wassenaar. Zo gaan ze naar de cliënt­bibliotheek en speel-o-theek van Talants Uitleencentrum in Drachten, bij mooi weer gaan ze naar de kinder­ boerderij of kopen ze een ijsje. Theo heeft een hond en één keer per maand kopen hij en Gryt samen honden­voer. Hij vindt het lastig om een reden aan te geven waarom hij het vrijwilligerswerk doet; ook al is het niet altijd makkelijk, hij vindt het gewoon leuk om te doen. De mede­werkers van het Ulenest waarderen het enorm.

De vijftienjarige Erwin Krol, Anne Doeke Kooistra, Simon Adler, Gerben Jelle Kazimier en Jasper Sietzema (v.l.n.r. op de foto) zorgen 19 december voor groot feest: cliënten van Talant en hun ouders of verwanten kunnen dan naar een door hen georganiseerd kerstgala in ’t Trefpunt in Beetsterzwaag. Ze kennen elkaar van voetbal en van het Lauwerscollege in Buitenpost. “Eigenlijk heeft Simon dit bedacht”, zeggen de vrienden. “Hij wist dat er bij Talant in het voorjaar een Hollandse avond was georganiseerd en dat dit een succes is geweest. Simon wilde wel eens zoiets voor Talant gaan organiseren en heeft ons daarvoor gevraagd. Wij vinden zelf het Kerstgala op onze school altijd erg leuk en dachten dat zo’n feest voor de cliënten van Talant ook leuk zou zijn.” Het wordt een benefietfeest: met de donaties willen ze bijdragen aan een zogenoemde Olifantenpiano voor Talants kinderboerderij de Anna Zijlstra Hoeve in Dokkum. “We vinden het leuk en spannend om dit te doen. Talant heeft prachtige locaties om zulke feesten te organiseren. Daar maken wij graag gebruik van. Verder is het heel leuk om met elkaar het feest te bedenken, op te bouwen, vrijwillgers te vragen, te organiseren, enz. Je leert hier heel veel van. Wij hopen dat er veel cliënten komen en dat we mogen rekenen op veel financiële bijdrages, zodat we de Anna Zijlstra Hoeve in Dokkum kunnen verrassen! Meer informatie over het feest staat in een bericht op pagina 15.

Mevrouw Hiddema Mevrouw Hiddema heeft Dinie Jongbloed naar de kerk gebracht. Al 28 jaar zorgt ze dat mensen met een beperking op zondag een kerkdienst kunnen bijwonen van De Arke in Drachten. Ze heeft in 2005 zelfs een lintje gekregen voor haar inzet. Toen ze destijds in Drachten kwam wonen, werd ze bij de kerk ouderling ‘met een bijzondere opdracht voor verstandelijk gehandicapten’. Dat leek haar heel leuk en dat bleek ook zo te zijn: “Ik vind het heel dankbaar werk.” Mevrouw Hiddema regelt dat de cliënten van Talant die naar de kerk willen, worden gehaald en weer thuisgebracht. Dat gebeurt bij toerbeurt en zoveel mogelijk met vaste koppels. Zodoende is zij zelf regelmatig met Dinie Jongbloed op stap en als er een invaller nodig is, neemt ze dat vaak ook op zich. Verder heeft ze een poos een bijbelclub geleid op de Brinklaan 2 (nu de Wouden). “Ik vind het bijzonder om te doen en het verveelt nooit. Ik hoop er nog jaren mee te kunnen doorgaan.”

12InZicht

Tjibbe Wijnsma “Mijn naam is Tjibbe Wijnsma. Ik woon in Koudum, waar een vestiging van Talant is. Jaren geleden mochten er nog dorps­bewoners in de ouderraad zitting hebben. Hierin heb ik toen een aantal jaren meegedraaid, omdat ik betrokkenheid voel voor de mede­mens met beperktere mogelijkheden. Toen mij anderhalf jaar terug gevraagd werd of ik als chauffeur met bewoners van Galamahiem en de buitenlocatie wilde ‘zwemrijden’, heb ik direct ‘ja’ gezegd. Eén keer in de drie maanden rijd ik nu met een aantal enthousiaste zwemmers naar Sneek. Een gezellig gebeuren: soms heb je tijdens het rijden hele gesprekken, soms is het wat stiller. Maar in het zwembad achter het raam zie je met hoeveel plezier dit uitstapje ervaren wordt. En dat geeft een prettig gevoel.” Wijnsma en zijn vrouw nemen ook regelmatig bewoners van Galamahiem mee naar de kerk. Bovendien is zij pastoraal medewerker voor Galamahiem en komt ze daar regelmatig.

InZicht13

andernieuws

Talant in de aanbieding Cadeauwinkel Partoer 15% korting op het gehele assortiment

Jongeren organiseren kerstgala voor cliënten

Leescafé Refugio Gratis plak cake bij consumptie

Voor cliënten van Talant en hun familie en verwanten is er zaterdagavond 19 december een gala-avond in Beetsterzwaag. Het is een benefietavond die wordt georganiseerd door vijf jonge vrijwilligers.

Deze aanbiedingen zijn, tegen inlevering van de bon, geldig tot en met februari 2010.

De vijftienjarige Erwin, Anne Doeke, Simon, Gerben en Jasper willen er een spectaculaire avond van maken met onder meer een welkomstcocktail, gezellige muziek, lekkere hapjes en drankjes en een fotograaf die de bezoekers in hun mooiste outfit op de foto zet. De avond is gratis, maar financiële bijdragen worden op prijs

Locatie Atelier en cadeauwinkel Partoer en Leescafé Refugio Wat Drie dagbestedingslocaties in één gebouw in het centrum van Franeker, naast de bibliotheek. De cliënten in het keramiekatelier maken schalen, vazen, potten en serviesgoed. In de cadeauwinkel worden de keramiekproducten, woonaccessoires en cadeauartikelen verkocht. In het Leescafé serveren de cliënten warme of koude dranken, gebak en kleine lunchgerechten. In totaal vierentwintig cliënten, vier (voltijd en Wie deeltijd) begeleiders, vier enthousiaste vrijwilligers en een aantal stagiaires. Waar Sint Martiniplantsoen 43 in Franeker, tel. Partoer 0517 - 53 30 75, tel. Leescafe 0517 - 53 30 79, e-mail [email protected]. Wanneer winkel en leescafé maandag 13.30 - 17.00, dinsdag t/m zaterdag 10.00 – 17.00 uur.

Versterk uw inbreng Ondersteuningsplan met OPsterk-bijeenkomst Talant organiseert begin 2010 een aantal OPsterk-bijeenkomsten. OPsterk.nl wil cliënten of hun vertegenwoordigers helpen om hun inbreng bij het Ondersteuningsplan (OP) te kunnen vergroten. Het Ondersteuningsplan is een belangrijk document met afspraken tussen de zorgaanbieder en de cliënt/wettelijk vertegewoordiger over de zorg en ondersteuning. Het is zaak dat cliënten en/of de wettelijk vertegenwoordigers hun wensen daarin goed naar voren brengen. OPsterk.nl geeft daarom in het hele land informatiebijeenkomsten. OPsterk.nl is een initiatief van Platform VG in nauwe samenwerking met de CG-Raad. Talant regelt vijf OPsterkbijeenkomsten voor cliënten en vijf voor wettelijk vertegenwoordigers. De uitnodigingen zullen waarschijnlijk via Talantlocaties verlopen. Wie alvast zijn interesse wil aangeven, kan Talants zorgcontroller Cees van der Struik mailen of schrijven, [email protected], postbus 303, 8440 AH Heerenveen.

Religie Gerrit

Ik vind het belangrijk dat de mensen in een God kunnen geloven, God is een soort aanspreekpunt voor sommige gelovigen. Vroeger moest je in God geloven, anders was het niet best, dan werd je als ketter bestempeld. Tijdens de renaissance werd dit anders. Het werd allemaal wat losser, men hoefde niet meer zoveel met God bezig te zijn. Men kreeg geestelijke vrijheid, je mocht zelf weten wat je met het geloof deed. Op het laatst mocht men zelf weten of men naar de kerk wilde of niet. Toen ik klein was, ben ik wel eens in een kerk geweest op de markt in Dokkum. Daar ben ik gedoopt. Een leuke herinnering aan het dopen was dat ik het wat eng vond en het op een lopen zette. Ik liep door de hele kerk heen en kwam zelfs bij de kamer van de dominee terecht. Op het laatst liet ik me wel dopen, het was gewoon mooi. Er werd ook nog gezongen. Op andere manieren ben ik ook wel eens met het geloof in aanraking gekomen. Dat was bijvoorbeeld met kerst in Dokkum. Ik liep met mijn vader buiten en opeens zag ik een grote ster en hoorde engelengezang. In Leeuwarden in het kindertehuis werd voor het eten gebeden en na het eten ook. In Bosch en Duin, een antroposofische instelling bedacht door Rudolf Steiner, werd je op verschillende manieren met het geloof in aanraking gebracht. Vanaf

14InZicht

gesteld. De organisatoren willen het geld dat overblijft besteden aan een zogenoemde olifantenpiano voor kinderboerderij de Anna Zijlstra Hoeve in Dokkum. Doneren kan op de avond zelf of op een rekening van Talant: 699907071 o.v.v. grootboeknummer 0621 en kostenplaats A0175, t.b.v. olifantenpiano. Het feest is van 19.00 tot 22.00 uur in ‘t Trefpunt in Beetsterzwaag. Aanmelden of aangemeld worden kan tot 10 december op [email protected]. Zet in de mail ook hoeveel gasten de cliënt eventueel meeneemt. Met vragen kunt u terecht op 06 – 53 32 39 17.

Congres DOODgewoon wil verdriet bespreekbaar maken klein kind af aan eerst in de sprookjeswereld. Dat was in klas 1. Ook in de godsdienst­lessen werden er wonderlijke verhalen verteld, waar het over ging weet ik niet meer. In de 3de klas het Oude Testament van de schepping tot aan Mozes, verder in Noorse mythologie werd verteld over Donar, de God van de donder en Freia. Dat was een godin. In klas 6 kwam de Griekse mythologie aan bod. Verder iedere zondag een handeling, dat was een soort kerk­ dienst. Er waren drie soorten handelingen, als kind ging je naar de kinderhandeling, was je 14 jaar ging je naar de jeugdhandeling en was je volwassen dan ging je naar de offerhandeling. Hier zat veel symboliek in. In Burgum en in Drachten ben ik wel eens naar een aangepaste dienst voor mensen met een beperking geweest. Dat vond ik wel leuk. Er zijn geen moeilijke teksten en wordt een soort toneel gespeeld. Ook is er een kleine preek en er wordt gezongen met muziekinstrumenten. Ook ben ik in Burgum naar catechesatie gegaan. Nu ben ik niet meer zo met het geloof bezig. Ik praat soms wel met de foto’s van mijn overleden moeder en mijn vader. Dan vraag ik hoe het in de hemel is. Ook met mijn lievelingsdieren heb ik dat, zoals de poezen die in de hemel zijn. Als ik God nodig heb dan bid ik wel.

Gerrit Miedema werkt bij Talants cadeauwinkel It Hûs 49 in Gorredijk en een ochtend per week bij Bureau Communicatie. Hij schrijft ook columns voor de website van Talant, www.talant.nl.

Talants Open Leercentrum Fryslân (voorheen Cursusbureau) organiseert 12 februari voor mensen met een verstandelijke beperking het congres ‘DOODgewoon’, over het bespreekbaar maken van verdriet. Veel mensen vinden het moeilijk om te praten over verdriet, of het nu gaat om iemands overlijden of een verhuizing. Het congres gaat om erover leren praten en wat je kunt doen. Ook begeleiders, verwanten en andere belangstellenden zijn van harte welkom. Kijk voor meer informatie en opgave op www.olfryslan.nl.

Opnieuw methodenmarkt bij Talant Voor de tweede keer organiseert Talant een methodenmarkt. Medewerkers en verwanten kunnen op 11 maart kennismaken met acht veelgebruikte methoden. Het gaat om bijvoorbeeld ‘Natuurlijk een netwerk’, ‘Urlings voor ouderen’ en ‘Heijkoop’. In vier parallelle sessies van een uur kunt u kennismaken met de methoden. ’s Middags wordt het programma van de ochtend herhaald. Aanmelden voor de ochtend, de middag of voor beiden kan via [email protected], [email protected] of 0513 – 64 38 68 / 64 38 67.

BaanPlus viert tienjarig jubileum met feest BaanPlus bestaat tien jaar en viert dat 17 december in Wolvega met een feest voor onder meer cliënten, werknemers en bedrijven. BaanPlus werkt nauw samen met Talant. Net als de afdeling Begeleid Werken van Talant, zet BaanPlus zich in om mensen met een beperking te

begeleiden naar werk in een bedrijf. Bij BaanPlus gaat het echter om betaald werk. BaanPlus heeft sinds 23 september het Blik op Werk Keurmerk, een kwaliteitskeurmerk voor reïntegratiebedrijven. Meer informatie staat op de vernieuwde website www.baanplus.nl.

InZicht15

Een buurman en een buurvrouw, een cliënt en een begeleider, een moeder en dochter... in Tweespraak vertellen twee mensen wat zij met elkaar hebben. Wilt u met zijn tweeën in Tweespraak of weet u iemand anders? Mail of bel [email protected], 0513 - 64 37 29.

“Het kan niet meer stuk tussen ons”

Arnold Stenveld en Thea Lodewijks

Gevulde eieren, balletjes van roggebrood met verschillende kaasjes, tomaatjes met een lekkere inhoud… Arnold Stenveld kan het allemaal maken. Begeleidster Thea Lodewijks maakte samen met hem een receptenboek met foto’s. Door de stappen op de foto’s te volgen, maakt hij nu de lekkerste dingen. “Vooral die gevulde eieren zijn heerlijk!”

T hea leerde Arnold goed kennen toen hij 2,5 jaar geleden in de nieuwe locatie Boekensteunen 1 in Heerenveen kwam wonen. “Er was meteen een klik”, zegt Thea. “Het is moeilijk aan te geven waarom je een klik hebt, maar het voelde meteen goed. Toch, Arnold?” Arnold knikt. “Een klik.” Thea werkte als verzorgingsassistente in de huishouding en had daardoor weinig contact met cliënten. “Maar ik had al snel zo’n band met Arnold, dat ik in mijn vrije tijd graag dingen met hem begon te doen.” Ze zijn samen naar het Sinterklaasfeest geweest en ze wandelen ook graag. “En autowassen is ook leuk”, zegt Arnold. “Dat gebeurt altijd erg grondig als Arnold me helpt”, reageert Thea. “Geen plekje wordt overgeslagen.” Eén van de mooiste momenten was toen ze op een avond aan het bed van Arnold kwam zitten om voor te lezen. “Hij genoot daar zo van, dat ik voor ik weg ging spontaan een kus kreeg. Vanaf dat moment kan het niet meer stuk tussen ons.” Het contact met cliënten beviel Thea zo goed, dat ze besloot om de opleiding SPW te doen. Arnold kreeg een bijzondere rol. Voor haar eindopdracht moest Thea een werkwijze beschrijven voor cliënten. Ze wist dat Arnold van koken hield, maar door het niet kunnen lezen moeite had

16InZicht

met de bereidingswijze. “Ik besloot een receptenboek te maken met foto’s. Samen met Arnold zocht ik lekkere hapjes uit en stap voor stap gingen we die maken. Van elke stap die Arnold uitvoerde, maakte ik een foto. Zo hebben we verschillende bereidingswijzen in beeld gebracht.” “Toen jij de tekst moest uitwerken, zat ik lekker in Turkije”, zegt Arnold. Thea: “Gelukkig was je wel op tijd terug van vakantie voor de presentatie.” Want ook bij de presentatie van de eindopdracht had Arnold een bijzondere rol. Hij mocht de powerpoint-presentatie bedienen. En na afloop kreeg hij van Thea een diploma. Arnold pakt het certificaat trots. Hij vindt het diploma wel stoer. Thea: “Het voelt alsof we het examen samen hebben gehaald. Dat was een bijzonder moment.” Arnold is een grappenmaker. Hoewel hij de hapjes die hij nu kan maken erg lekker vindt, kan hij het niet nalaten om over de door Thea mislukte appeltaart te beginnen. “En bedankt, Arnold! Tja, we waren van plan een appeltaart te maken, maar ik vergat dat de zijkant ook van deeg is. Het werd een raar appelprutje.” Arnold trekt een vies gezicht, maar lacht daarna hard. “Het was best lekker, hoor!” Binnenkort neemt Arnold Thea mee uit eten, om haar te feliciteren voor haar diploma. Zijn ogen stralen als hij aan de restaurants denkt waar hij graag eet. Hij is dol op eten. Behalve deze week. Hij was wat ziek en is de hele week ook niet naar dagbesteding Us Kubus gegaan. Thea: “Ik werk nu op Boekensteunen 2, maar hoorde dat Arnold ziek was. Ik ben een paar keer bij hem langs geweest om even te horen hoe het ging. Hoewel ik het naar mijn zin heb op de andere locatie, mis ik Arnold wel. Maar goed, in mijn vrije tijd kunnen we ook genoeg leuke dingen doen. Arnold, volgend jaar gaan we wel naar het muziekfestival in Sneek, toch?” Arnold knikt. Hoewel hij meestal wat zenuwachtig is voor drukke bijeenkomsten, is de aanwezigheid van Thea voldoende om mee te gaan. Maar eerst het gezellige Sinterklaasfeest. Dat is toch wel het toppunt van het jaar.