Conferentie Wereldmeisjesdag 2014
Investing in girls: a good business! 1
The ARENA Declaration on more and decent work
“Today, we commit ourselves to work together to increase young women’s (16-24 years) access to decent work opportunities in developing countries in the next 3 years”. We agree that,
Dromen van een baan Met het zetten van hun handtekening onder de zogenaamde ARENA Declaration hebben directieleden van Accenture, ASN Bank, AmsterdamArena, Team Relocations, Basic Water Needs, TUI Nederland, AkzoNobel en JJH Textiles afgesproken zich de komende drie jaar met Plan Nederland in te zetten om de toegang tot meer en ‘decent work’ voor meisjes en jonge vrouwen (16-24 jaar) in ontwikkelingslanden te verhogen. Tijdens de conferentie heeft een negende bedrijf, Jobbird (online recruitment) zich spontaan aangemeld om de declaratie ook te ondertekenen.
2
1. We need to invest in girls and young women so that they have the knowledge, skills and self-confidence in order to fully participate in employment and decent work. 2. We need to increase young women’s access to decent jobs. 3. We must address and prevent the discrimination, violence and hazardous conditions that young women suffer from at work. 4. We will monitor the individual commitments that accompany this Declaration. 5. Within 6 months, we will jointly assess progress and agree on the next steps. Plan Nederland and the organizing partners will continue to facilitate this process.
3
Ook Tweede Kamerleden Ingrid de Caluwé en Roelof van Laar spraken hun steun voor dit soort samenwerkingen tussen bedrijven en NGO’s in ontwikkelingslanden uit. Het is ook één van de speerpunten in het beleid van minister Ploumen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.
Jeugdwerkloosheid onder jonge vrouwen Op dit moment zijn er wereldwijd 600 miljoen jonge mensen die niet werken en ook geen opleiding volgen. Jongeren zijn twee tot drie keer zo vaak werkloos als volwassenen, en daarbinnen hebben jonge vrouwen ook weer twee keer zo vaak geen werk als jonge mannen.
Jeroen Roodenburg, oudambassadeur van India en Irak en nu ambassadeur private sector & ontwikkelingssamenwerking: “Ik werk nu 22 jaar bij het ministerie van Buitenlandse Zaken en ik ben altijd bezig geweest met partnerschappen tussen bedrijfsleven en hulporganisaties. Het bedrijfsleven loopt altijd voor, dat heb je nodig. Ik ben onder de indruk van hoe de private sector en NGO’s samen kenniscentra ontwikkelen. NGO’s helpen bedrijven aan werknemers en bevorderen rechtvaardige bedrijfsculturen en zijn belangrijk om de overheid hier en in de landen daar bij de les te houden.” 4
5
Tien regels voor een duurzame economie “Wereldwijd zijn veel mensen gebaat bij de globalisering, maar niet iedereen profiteert er evenveel van,” aldus Ursula Wynhoven, Chief Governance and Social Sustainability van het UN Global Compact, het VN initiatief dat duurzaamheid in de profitsector stimuleert. “UN Global Impact is opgezet met de visie om te werken aan een
meer duurzame en inclusieve economie. We hebben tien regels opgesteld op het gebied van mensenrechten, werk, milieu en corruptiebestrijding en vragen bedrijven om die geboden te onderschrijven. Het UN Global Compact helpt bedrijven ook om de positie van vrouwen in organisaties te versterken”.
Monique van ’t Hek, directeur Plan Nederland: “Vrouwen en jonge meiden maken twee derde deel uit van de 2,5 miljard mensen in de wereld die onder de armoedegrens van $2,- per dag leven. Over het algemeen hebben vrouwen ook geen gelijke kansen op werk en krijgen ze minder betaald dan mannen voor hetzelfde werk en aantal uren. De helft van de vrouwen heeft geen werk. Dat is niet alleen een verloren kans voor het talent en potentieel van deze vrouwen, maar komt ook de wereld als geheel niet ten goede. Schattingen van de Wereldbank tonen aan dat wanneer dit sekseverschil tussen mannen en vrouwen zou worden opgeheven, dat dan het mondiale Bruto Nationaal Product met 5,4% zou stijgen. Dat betekent meer rechtvaardigheid, rijkere consumenten en minder wereldwijde armoede”.
6
7
De slak en de Chinese muur
‘Accenture en Plan waren gelijk verliefd op elkaar” Babiche Veenendaal van Accenture wil samen met Plan de komende jaren 700.000 jongeren opleiding en begeleiding bieden bij het vinden van werk of starten van hun eigen onderneming. Het gaat erom jongeren en werkgevers aan elkaar te koppelen, te zorgen dat jongeren de juiste kennis en vaardigheden hebben zodat ze interessant worden voor opdrachtgevers. Daarnaast gebruikt Accenture haar invloed als grote speler om werkgevers zover te krijgen dat ze de jongeren een fatsoenlijke baan met bijbehorend salaris bieden. De samenwerking met Plan is daarbij cruciaal, legt Veenendaal uit.
“Accenture en Plan waren gelijk verliefd op elkaar. We hebben dezelfde aanpak; professioneel, pragmatisch, hands on. Toen in de Filipijnen de orkaan Haiyan toesloeg, hielpen 35.000 Accenturemedewerkers daar gelijk mee. Maar we hebben een organisatie als Plan nodig. Plan heeft kennis van de landen en zit vaak ook in andere gebieden dan wij zitten.”
8
Zeventig procent van de trainees waren meiden. “Wij zijn een schilderbedrijf. We hebben Plan nodig om ons opleidingsprogramma te ontwikkelen. Dankzij Plan hebben wijzelf nu ook de focus op meisjes gelegd. Als je dat niet doet, duurt het nog generaties voordat er evenveel meisjes op de werkvloer zijn.”
“Mag ik u wat vragen?” vroeg Jennifer Midura, directeur strategie en overnames van AkzoNobel, een internationaal vooraanstaande verf- en coatingsonderneming en producent van specialistische chemicaliën. “Hoeveel tijd zal een slak nodig hebben om de Chinese muur over te steken? Het is uitgezocht. 212 jaar. Als we in hetzelfde tempo doorgaan, duurt het ongeveer even lang, namelijk 200 jaar, voordat er evenveel vrouwen in het Britse parlement zitten – ongetwijfeld is dat hier in Nederland niet anders. Dus zelfs bij ons is er nog een grote inhaalslag te maken en we gaan maar in een slakkentempo vooruit. Wij vrouwen zijn bang voor positieve discriminatie, maar de waarheid is dat het speelveld voor ons niet hetzelfde is.” AkzoNobel selecteerde en leidde met Plan en Arena do Brasil jongeren op tot steward in de stadions waar het WK voetbal werd gehouden.
9
Interview Anamika Sharma, Plan India
Ze was bang voor een slechte reputatie
Al na twee maanden zie je het verschil overtuigen om hun dochters te laten gaan. De ouders, de broers, zelfs jongere broers van het meisje hebben zeggenschap over haar leven. We laten hen het belang van school en werk zien. Meisjes verdienen al snel meer dan hun vaders. De levensstandaard van het hele gezin gaat omhoog als de meisjes werken, na twee maanden al. We zorgen er tegelijk ook voor dat werkgevers een vrouwvriendelijke werkomgeving creëren en bijvoorbeeld meisjes voor het donker naar huis laten gaan. En dat meisjes uit dezelfde buurt komen en samen naar het werk kunnen reizen en weer terug.”
Aan de slag dus. Het project Saksham in India, is daar een mooi voorbeeld van. Saksham is een vraaggestuurde beroepsopleiding voor kansarme jongeren van tussen 18 en 29 jaar. Het project wil in drie jaar tijd 2000 jongeren opleiden naar een betaalde baan. Zestig procent van de instroom is meisjes, het slagingspercentage (dat niet alleen de opleiding afrondt maar ook een baan vindt) is 85 procent. Project coördinator Anamika Sharma vloog speciaal voor Wereldmeisjesdag naar Amsterdam en vertelde: “Meisjes vinden om op te leiden naar een baan is geen probleem. We werken al lang in de armere gebieden, we kennen de mensen. Lastiger is het om families te
Bekijk het filmpje van het project Saksham in India
10
“Mijn familie heeft me altijd verteld dat ik onafhankelijk moet zijn. Mijn moeder was hoofd verpleegkundige in het ziekenhuis, zij en mijn vader zijn net met pensioen. Ze gingen er altijd vanuit dat mijn twee zussen en ik zouden werken. Dat is anders voor de gezinnen in de arme buurten van Delhi waar ik werk.
overkomen. Maar als het lukt denk ik, yessss!’ Het mooie is namelijk dat je al na twee maanden het effect ziet: als een meisje werkt, gaat het hele gezin erop vooruit.
Een van de meisjes volgde bij ons een opleiding maar kreeg van haar moeder geen toestemming om naar het sollicitatiegesprek te gaan. Ik ging naar haar moeder toe en vroeg haar waarom. Ze ontkende dat ze haar dochter binnenhield. Uiteindelijk bekende ze dat een familielid haar had gebeld; ze had haar dochter gezien met een jongen. Ze was bang dat haar dochter een slechte reputatie zou krijgen. Het meisje had met een hele groep een training gevolgd. Ik vroeg de moeder om haar dochter een kans te geven. Als het misging, dan kon ze me bellen. Ze stemde in en liet haar dochter gaan. Ze heeft me niet meer hoeven bellen. Haar dochter werkt nu in een koffiehuis. Het is spannend, ik win niet altijd hun vertrouwen. En je weet ook nooit helemaal zeker dat het meisje niets zal
We laten meisjes alleen toe tot de training als ze gemotiveerd zijn om te gaan werken. Wij investeren veel in hen, daar willen we ook wat voor terugzien, namelijk dat ze aan het werk gaan. Als het eenmaal goed zit met de motivatie, gaan we het gesprek aan met de familie. We vragen aan het begin wie thuis de beslissingen neemt – want die moeten we overtuigen. Meestal begin ik bij de moeders. Want bijna altijd gunnen zij voor hun dochters een ander leven. Zijzelf zijn thuis gebleven en als ze eenmaal 35 of 36 zijn en hun kinderen opgroeien en het geld maar niet meegroeit, zouden ze willen dat zij ook werk hadden buitenshuis, maar dan is het te laat. Daar speel ik op in.” 11
Martijn Smid is directeur van Basic Water Needs, dat zich bezighoudt met het ontwikkelen, produceren en distribueren van waterzuivering en het creëren van toegang tot veilig drinkwater voor iedereen. “In onze fabriek in Delhi merkten we dat vrouwen betrouwbaarder waren. Als we op vrijdag de salarissen uitkeerden, waren er altijd een paar mannen die op maandag niet op kwamen dagen. Maar alle vrouwen waren er. We zijn daarom vrouwelijke entrepeneurs gaan trainen om onze filters te verkopen. We investeren daarnaast ook met Plan in onderwijs voor meisjes. We verdienen er simpelweg meer geld door.”
“Maar pas op; als meer dan 65 procent in de functie vrouwen zijn, zal het aanzien van de functie dalen”, waarschuwde Esther-Mirjam Sent. Zij is hoogleraar economische theorie en beleid aan de Radboud Universiteit Nijmegen. “Ze vragen mij nu om mijn jongere collega’s op te leiden. Dan begrijp je het niet; het probleem zijn niet de vrouwen maar de organisatie. Het is het dilemma van katten en honden. Als je je als vrouw aanpast aan de heersende mores, en dus een hond wordt, ben je geen kat meer. Als je kat blijft, zul je altijd gezien worden als niet competent en te aardig.”
Paneldiscussie Hoe werkt dat, meer meisjes op de werkvloer, en vooral: wat levert het op? Adrienne Cruz, genderspecialist bij de International Labour Office: “Onderzoek van McKinsey is glashelder over wat er moet gebeuren. Een organisatie moet zeggen: ‘gelijke kansen bieden zit in ons DNA’. Daarvoor is nodig dat er meer macht komt te liggen bij HR. De bedrijven die dit heel goed doen transformeren hun organisaties naar meer familievriendelijke werkplekken. Want ook mannen willen zorgverlof op kunnen nemen.”
Het werkt. Dat kon Carel Breen, directeur Arena do Brasil, vertellen. “In onze voetbalstadia werkten vooral mannen. De sfeer was onderdrukkend, agressief – een sfeer van honden, politiemannen. We wilden een meer servicegerichte sfeer. Inmiddels zijn 45 procent van onze stewards vrouwen. Ze zijn beter in het oplossen van conflicten en in de communicatie. Het werkt. Onze aanpak van meer vrouwelijke stewards opleiden en aannemen, blijken we zo te kunnen kopiëren in andere stadions in Brazilië.” 12
13
Giovanca en het Zo! Gospel Choir sloten de dag af met een spetterend optreden met het speciaal voor Wereldmeisjesdag geschreven nummer “Come around”.
Geef meisjes en jonge vrouwen in ontwikkelingslanden kans op een betere toekomst!
14
