Investeren in Verbindingen 2 Verbinden vanuit digitalisering in zes thema’s Auteur: Frank Visser Versie: 1.0
IMMOVATOR CROSS MEDIA EXPERTISECENTRUM IS MEDE GEFINANCIERD MET STEUN VAN HET EUROPEES FONDS VOOR REGIONALE ONTWIKKELING VAN DE EUROPESE COMMISSIE
1
Investeren in Verbindingen 2 3 Zes thema’s met inleiders 3 Investeren in Verbindingen 2 en PRES, EDBA (Almere), EDBMRA (MRA) en KIA 3
Trends in digitalisering 5 Vertaling naar thema’s en ontwikkelingen 6
Bijeenkomst in het Raadhuis van Hilversum 7 Inleiding 7 Programma 7 Zes thema’s, discussies en uitkomsten 8
21 Projecten 9 Projecten diensteninnovatie 9 Projecten duurzaamheid 10 Projecten e-science 11 Projecten infrastructuur 12 Projecten media 13 Projecten zorg 14
Positionering bij de Economic Development Boards en uitgevoerde projecten 15 Bijlage 1: lijst van deelnemers 17 Bijlage 2: vijf projecten toegelicht 20
2
Investeren in Verbindingen 2 Het doel van de bijeenkomst Investeren in Verbindingen 2 is om met een groep van 80 mensen, vanuit de trend van digitalisering, verbindingen richting verschillende thema’s en domeinen van innovatie en ondernemerschap te formuleren. Deze verbindingen worden na de bijeenkomst uitgewerkt en in projectvorm via tal van institutionele en persoonlijke netwerken gerealiseerd. In 2006 heeft de eerste Investeren In Verbindingen sessie plaatsgevonden. Prof. dr. Walter Hoogland was voorzitter van het kernteam. 80 deelnemers uit de “triple helix” van overheid, onderzoek en ondernemerschap zijn in 2006 gekomen tot drie actielijnen met daar binnen 11 acties. Hieruit zijn projecten als Breednet, Dutch Media Hub en Expertgroep Digitale Televisie voortgekomen. Deze projecten versnellen innovatie in de creatieve economie en dragen bij tot een economische versterking vanuit ICT. In 2010 worden specifieke verbindingen gelegd met duurzaamheid, mobiliteit, zorg, media, infrastructuur en e-science. Investeren in Verbindingen 2010 kijkt naar grensoverschrijdingen tussen thema’s en ontwikkelt een agendazettende visie op een aantal grensoverschrijdende thema’s en vernieuwende projecten die gedreven worden door digitalisering. Het doel is niet om compleet te zijn, maar om die grensoverschrijdende clusters te vinden die een verschil gaan maken in een meer en meer digitaliserende samenleving en daar projecten bij te formuleren. Het doel is om concrete projecten te formuleren die tenminste twee thema’s met elkaar verbinden. Niet alle thema’s en onderdelen zijn binnen een termijn van enkele jaren te realiseren, sommige worden verwacht nog twee decennia in beslag te nemen, maar er zijn op elk thema onderdelen te formuleren die wel binnen één tot vijf jaar tot een deelresultaat leiden waarmee het thema en onderdeel verder gebracht worden. Naast concrete projecten zijn derhalve criteria, “stippen aan de horizon”, op basis waarvan in de jaren die komen nieuwe projectideeën kunnen worden getoetst, zeer welkom.
Zes thema’s met inleiders De zes thema’s met inleiders zijn: - Duurzaamheid: Jan-Willem Tellegen (Green IT Amsterdam Region) en Ger Baron (AIM) - Media: René Delwel (United Broadcast Facilities) en Ton van Mil (iMMovator) - Infrastructuur: Eric Heemskerk (Vancis / SARA) en Erik Huizer (TNO) - E-Science: Cees de Laat (UVA) en Walter Hoogland (UVA) - Zorg: Floor Bos (EZDA) en Yolanda Gagliardi (iZovator) - Diensteninnovatie: Bart Nieuwenhuis (Exser) en Jose Laan (Syntens)
Investeren in Verbindingen 2 en PRES, EDBA (Almere), EDBMRA (MRA) en KIA Er zijn verschillende initiatieven om de agenda voor de economische ontwikkeling van de regio vorm te geven. Investeren in Verbindingen levert met haar projecten op het scheidsvlak van disciplines en digitalisering input aan de verschillende initiatieven. Met name aan de Economic Development Board
3
Almere en de Economic Development Board Metropoolregio Amsterdam en de Kennis en Innovatie Agenda die daaraan gerelateerd is. PRES: http://www.metropoolregioamsterdam.nl/PRES.html PRES is het bestuurlijk overleg over de economische ontwikkeling van de Metropoolregio Amsterdam. Deelnemers zijn de Economie-wethouders van de gemeenten Almere, Amsterdam, Haarlem, Haarlemmermeer, Hilversum en Zaanstad, de provincies Flevoland en Noord-Holland, de Stadsregio Amsterdam en de Kamer van Koophandel Amsterdam en omstreken. Globalisering en Europese integratie leiden tot stevige veranderingen in de economische structuur. De bestuurders in PRES werken samen om een antwoord te geven op de economische uitdagingen die door deze internationale ontwikkelingen aan de regio worden gesteld. EDBA (Almere): http://www.economischoffensiefalmere.nl/edba De Economic Development Board Almere (EDBA) stelt investeringsprogramma’s op voor de economische ontwikkeling van Almere. Dit plan heet het economisch offensief en moet leiden tot 100.000 extra banen in 2030. De EDBA jaagt aan, koppelt mensen en kennis aan elkaar, initieert, wijst de weg, organiseert, bundelt, co-financiert, beoordeelt, makelt en schakelt. Vele rollen met een groot speelveld. Ruim 100 bedrijven en organisaties zijn bij ons aangehaakt en geven hun tijd en energie voor plannen voor de stad. EDBMRA (Metropoolregio Amsterdam): http://www.iamsterdam.com/nl/economic-developmentboard/edba-homepage De Board bepaalt de strategie voor de economische ontwikkeling en het innovatief vermogen van de Metropoolregio. Te beginnen met de uitwerking en uitvoering van een gezamenlijke kennis- en innovatieagenda. Deze agenda wordt in het voorjaar gepresenteerd. “Met de oprichting van de EDBA wordt de kritische massa en de samenwerking georganiseerd die de Amsterdamse regio nodig heeft om strijdvaardig de wereldwijde concurrentie tussen steden aan te gaan.“ Het moment waarop Investeren in Verbindingen 2 georganiseerd was ideaal in de aanloop van de EDBMRA (MRA) die in het najaar van 2010 verder vorm kreeg. Stakeholders vanuit PRES, EDBA (Almere) en EDBMRA (MRA) waren aanwezig. De kwartiermaker van de EDBMRA (MRA) hield een slotwoord na de terugkoppeling van de zes themagroepen.
4
Trends in digitalisering Digitalisering beïnvloedt onze samenleving op alle fronten. Met digitalisering wordt de invloed door internet, computers, mobiele apparaten, positiebepaling, always on etc. op onze maatschappij en individuen bedoeld. ICT levert veelal oplossingen voor vragen die vanuit de verschillende sectoren komen. Deze vragen ontstaan door mogelijkheden die mensen herkennen en die ze willen benutten. Digitalisering is een omvangrijk fenomeen dat interactie en informatieuitwisseling mogelijk maakt en er voor zorgt dat deze efficiënt en kosteneffectief kunnen plaatsvinden. Het is niet de vraag of iets kan, maar of iemand er aan gedacht heeft iets zo te doen en of het wenselijk is. In de afgelopen decennia is ICT vooral ingezet als automatiseringsmiddel. Handelingen die toch al werden verricht, konden geautomatiseerd goedkoper en verbeterd worden. Email en tekstverwerking zijn daar voorbeelden van. Ontwikkelingen als social media, applicaties in the cloud zijn complexer, bouwen voort op andere applicaties, kennen vernieuwende (of zelfs nog ontbrekende) verdienmodellen en vragen en bieden interactie en mogelijkheden tot het ontwikkelen van een digitale persoonlijkheid die digitaal contact en samenwerken faciliteert. Een verdere nieuwe ontwikkeling is de wetenschap van data en informatie, het distilleren van informatie uit onvoorstelbare hoeveelheden data. Bedrijven als Google vragen toegang tot data om daarop analyses te laten plaatsvinden om met de resultaten nieuwe producten aan te bieden. Of ze bieden services waar gebruikers veel data genereren om analyses op die data te kunnen doen. Zo voert Google ongeveer 3 miljard zoekopdrachten per dag uit waardoor ze een enorme dataset genereert om bijvoorbeeld spellingscontrolediensten mee op te bouwen. Gebruikers maken een spelfout in de zoekopdracht, Google stelt een correctie voor en de keuze voor al dan niet de correctie levert Google informatie op over de juistheid van de correctie. Data-analyse kan aankomende gebeurtenissen eerder signaleren en voorspellingen en omzettingen doen op basis van analyses die zijn gemaakt zonder de onderliggende regels te kennen. Toepassingen in de zorg, economie en vertalingen zijn reeds beschikbaar. Een zorgpunt is dat bedrijven die een sterke positie hebben ontwikkeld op het gebied van data-analyse wel hun infrastructuur openstellen, maar niet hun kroonjuwelen, de analyseresultaten. Nu dit begrip van het belang van automatisering, communicatie en data-analyse is ontstaan moeten ICT ontwikkelaars in gesprek met sectoren die er gebruik van kunnen maken om oplossingen te bepalen voor problemen die ze nog niet eens kennen. Zonder dialoog tussen ICT ontwikkelaars en gebruikers uit de sector voldoen oplossingen niet meer aan wat de samenleving is gaan verwachten van ICT oplossingen voor digitaliseringsvraagstukken. Investeren in Verbindingen ambieert deze dialoog tot stand te brengen.
5
Vertaling naar thema’s en ontwikkelingen In september 2010 is besloten de invloed van digitalisering op zes thema’s in kaart te brengen. De zes gekozen thema’s met een aantal vooraf in kaart gebrachte ontwikkelingen zijn: thema
ontwikkelingen
duurzaamheid
greening of IT greening by IT green IT economy
diensteninnovatie
kansen in de genetwerkte samenleving koppelen van producten en diensten (servetizering) diensteninnovatie in de creatieve industrie
zorg
digitalisering opslag beelden en scans betrokken houden ouderen telepresence ter verbetering contact gebouw- en systeemmanagement
media
toenemende mediaconsumptie ontsluiten gedigitaliseerde archieven industriële bandbreedtebehoefte mediasector
infrastructuur
breedband data centers rekenkracht glasvezel cloud computing dienstenintegratie
e-science
patroonherkenning data mining rekenkracht communicatie
6
Bijeenkomst in het Raadhuis van Hilversum Inleiding De zes te behandelen thema’s zijn voorafgaand aan de bijeenkomst van Investeren in Verbindingen gedefinieerd aan de hand van actuele thema’s in de regio en thema’s die aan bod kwamen in overlegstructuren als de EDBA (Almere), EDBMRA (MRA), KIA en PRES. Bij elk van de zes thema’s zijn twee deskundigen gezocht die het thema konden begeleiden op de dag van de bijeenkomst. Elk thema werd plenair geïntroduceerd door één van de twee deskundigen. Vervolgens werd in workshopvorm per thema gediscussieerd over relevante ontwikkelingen en projecten die daarop zouden moeten ontwikkeld. De terugkoppeling werd vervolgens plenair gedaan en gecombineerd met een discussie over de overlap met andere thema’s.
Programma De bijeenkomst vond plaats op 30 september 2010 in het Raadhuis te Hilversum en werd bezocht door vertegenwoordigers uit de gehele Noordvleugel.
tijdstip
onderdeel
12u30
inlooplunch
13u00
Harry van Dorenmalen (Country General Manager IBM Netherlands & Chairman IBM Europe)
13u20
Joris van Heukelom (Director digital publishing Sanoma Digital)
13u40
zes thema's toegelicht door de thema moderatoren
14u10
theepauze
14u30
zes themasessies
16u00
theepauze
16u20
terugkoppeling per themasessie
17u20
reactie door Jan Peter van den Toren (kwartiermaker EDBMRA)
17u35
borrel
7
De openingssprekers Harry van Dorenmalen en Joris van Heukelom zijn te zien via: http://vimeo.com/album/1458574 De inleidingen van elk van de zes thema’s zijn te zien via: http://vimeo.com/album/1458578 De terugkoppelingen van elk van de zes thema’s zijn te zien via: http://vimeo.com/album/1458580
Zes thema’s, discussies en uitkomsten De zes thema’s met inleiders zijn: - Duurzaamheid: Jan-Willem Tellegen (Green IT Amsterdam Region) en Ger Baron (AIM) - Media: René Delwel (United Broadcast Facilities) en Ton van Mil (iMMovator) - Infrastructuur: Eric Heemskerk (Vancis / SARA) en Erik Huizer (TNO) - E-Science: Cees de Laat (UVA) en Walter Hoogland (UVA) - Zorg: Floor Bos (EZDA) en Yolanda Gagliardi (iZovator) - Diensteninnovatie: Bart Nieuwenhuis (Exser) en Jose Laan (Syntens) De sessieleiders van elk van de zes sessies is gevraagd de sessie af te sluiten met drie projecten die volgens hen de komende jaren uitgevoerd moeten worden. Van de tientallen projecten die naar voren zijn gekomen tijdens Investeren in Verbindingen zijn de 21 meest concrete projecten kort uitgewerkt en opgenomen in deze publicatie. Een selectie daaruit is verder toegelicht. Van alle sessies zijn notulen gemaakt door een team van Dialogic. Deze notulen zijn vervolgens uitgewerkt tot sessieverslagen om de sessies achteraf voor iedereen terugleesbaar te laten zijn. De notulen zijn vanwege de omvang op aanvraag verkrijgbaar in PDF formaat.
8
21 Projecten Uit de sessies zijn 21 projecten voortgekomen. De sessieleiders hebben de ideeën toegelicht bij de plenaire terugkoppeling en ze zijn genotuleerd door Dialogic. Van de in totaal 21 ideeën die resulteerden uit de sessies, zijn er 12 geselecteerd als “meest aansprekend / noodzakelijk / realiseerbaar, deze zijn in oranje gemarkeerd. Vijf van deze oranje projecten zijn verder uitgewerkt, die uitwerking is opgenomen in de bijlagen, de projecten zijn blauw gemarkeerd.
Projecten diensteninnovatie diensteninnovatie project
omschrijving
Ecosysteem
Dit project richt zich op het aanreiken van de juiste methodes en tools aan
diensten-
bedrijven om gebruikersbehoeften op het gebied van diensteninnovatie te
innovatie (zie
inventariseren. Hiervoor zou een platform opgericht moeten worden. Creatieve
bijlage voor
industrie en media kunnen daar enorme rol in spelen, maar dat doen ze nog te
toelichting)
weinig. Matchmaking, zoeken en uitwisselen van ervaringen zijn functies van zo’n platform.
Measure up
Je zou diensteninnovatie dagelijks moeten kunnen meten en dat vertalen naar
innovatie-
een algoritme. Er is een kennisontwikkelingsmodel nodig. Het gaat om
programma
innoveren in (waarde)netwerken. De vraag is dan: waar kan ik mijn waarde toevoegen? Je moet de juiste ecosystemen/ platformen weten te creëren. De kennis van grote bedrijven moet via deze platforms beschikbaar worden gesteld. Sleutelwoorden zijn: vertrouwen en transparantie. Hoe krijgen we een voldoende open, gestandaardiseerde omgeving?
Diensten-transitie
Er is een gebrek aan partijen die slim de match maken tussen een behoefte en verschillende leveranciers. Bijvoorbeeld: veel consumenten vinden het moeilijk om te switchen van energieaanbieder. Je hebt partijen die dit voor je uitzoeken en dit makkelijker maken. Je neemt zorg uit handen. Er moet dus een platform komen met een intermediaire rol: ze doen niet anders dan alles wat er al is op een manier verbinden en daar een dienst voor aanbieden. Dit project is het opzetten van zo’n platform.
9
Projecten duurzaamheid duurzaamheid project
omschrijving
Smart energy
Awareness richting bewoners. Incentives om dingen te veranderen, inzicht
home awareness
geven, tools geven, lokale energieopwekking mogelijk maken. Integratie van verschillende platformen (‘kastjes’). Energiebesparing van 15% per woning.
Smart offices
Awareness richting kantoren en MKB’ers. Er moet inzicht gegeven worden in
awareness
het gebruik van energie, ook in de ketens. Dat houdt in dat transparant gemaakt moet worden wát men gebruikt, waar dit verbruik zit en wat men eraan kan doen. en welke directe besparing dit oplevert.
Green
Moeten alle datacenters wel in Amsterdam staan? Wat doe je met de
datacenters
restwarmte? Kan er op andere manieren gekoeld worden? Hoe wordt omgegaan met data en de beschikbaarheid van energie? Kunnen datacenters in de buitengebieden staan zodat restwarmte in de glastuinbouw gebruikt kan worden? Is er daar voldoende glasvezelinfrastructuur?
10
Projecten e-science e-science project
omschrijving
E-science
E-science is een “science of data” om zinvolle informatie uit een groeiende
valorisatie
gegevensbrij te halen. Een valorisatiecentrum inventariseert de kansen die er
centrum (zie
zijn om research van het E-Science Research Center te vertalen naar
bijlage voor
maatschappelijke en economische benutting door kennis te vertalen naar
toelichting)
sectoren als finance, biologie, vliegtickets e.d. Het valorisatiecentrum vormt consortia, coördineert financiering en wijst bedrijven de weg in e-science research om zo een economisch e-science cluster te ontwikkelen naast het wetenschappelijk e-science cluster.
E-science social
Sociale media en gedragingen van mensen kunnen middels e-science als
media prediction
voorspeller dienen voor ontwikkelingen. Activiteit en inhoud van social media
project
kunnen een voorspellende waarde hebben voor gebeurtenissen zoals griepgolven. Verder zijn sociale media vaak sneller dan traditionele media, met E-science wordt deze voorsprong benut en wordt informatie gegenereerd die vervolgens economisch uitgenut kan worden.
E-science media
Het doel is om e-science technieken te gebruiken om de enorme stroom media
analyse project
te analyseren, te bewerken en te ontsluiten en daarmee vooruit te lopen op andere media clusters in het buitenland. Dit heeft raakvlakken met lopende projecten als Dutch Media Hub en projecten in opbouw als Dutch Health Hub. Het geautomatiseerd analyseren van beelden afkomstig van medische processen, bewakingscamera’s e.d. is de enige manier om de toenemende videostroom behapbaar te laten blijven en te profiteren van de er in aanwezige informatie.
E-science data
Uitrusten van grote aantallen bewegende objecten (mensen, dieren,
mining op een
voertuigen) met sensoren die middels E-science een beeld geven van de
mobiel sensor
omgeving waar ze zich bevinden.
netwerk
11
Projecten infrastructuur infrastructuur project
omschrijving
Cloud data
Opslag van data in “the cloud” wordt gemeengoed. Virtualisatie van servers
centrum onder NL
leidt er toe dat economische afwegingen route en plaats bepalen. Hoe weet je
recht (zie bijlage
echter dat jouw data wel onder Nederlands recht staat? Dat is belangrijk voor
voor toelichting)
het EPD, voor fiscale aspecten voor de media industrie, voor de slimme energiemeter etc. Het concept van een private cloud onder NL recht dient multidisciplinair onderzocht te worden.
Secure internet
Internet speelt een steeds grotere rol in ons leven. Hoe weet je zeker dat je
en netneutraliteit
gegevens van end-to-end secure zijn en aan de andere kant degene zit die je denkt? IPv6 en DNSSEC helpen hierbij. Hoe weet je dat je aanbieder alle data neutraal behandelt? Netneutraliteit is een belangrijk aandachtspunt. Er moet een koplopersrol ingevuld worden om beide systemisch aan te pakken en er is geen betere regio dan hier om dit te doen.
Financierings-
Het uitrollen van glasvezel buiten steden is moeilijk vanwege de lage dichtheid.
structuur uitrol
Als de terugverdientijd over een lange periode uitgesmeerd kan worden, is er
zakelijk glasvezel
eerder een sluitende business case te maken en kan bijvoorbeeld de bloemenindustrie integraal over op glasvezel om daarmee haar koppositie te behouden. Ook regionale overheden, gezondheidszorg en onderwijs kampen met dit probleem.
12
Projecten media media project Createnet
omschrijving Virtuele campus met online bouwstenen om snel nieuwe diensten te kunnen ontwikkelen en toevoegen. Een open app-store. Platform – gedistribueerd maar wel verbonden. Content onafhankelijk. Shared businessmodel. De impact uit zich in cross-overs naar andere sectoren (bijv. mediale toepassingen in zorg, onderwijs). Het breekt bestaande netwerken van bijvoorbeeld KPN, UPC, Ziggo open voor het innovatieve MKB.
Wintzen franchise
High-level bruginstituut tussen onderwijs en markt. Gefinancierd door bedrijfsleven. Leidt generalisten (HBO’ers) op tot specialisten die direct in markt inzetbaar zijn (gaming etc.). Impact: 10.000 vacatures grotendeels invullen, aantrekken internationale bedrijvigheid (vestigingsklimaat). Er is een groot aantal participerende bedrijven nodig, en een investeringsfonds voor doorstartende van studentenondernemingen.
Identity server
Neutraal onafhankelijk platform dat digitale identiteit beheert. Een Digi-D voor commerciële diensten te koppelen aan abonnementen (krant, etc.). Gebruiksgegevens uniform beschikbaar voor meten bereik (effectiviteit commercials, etc.). Dit levert gebruiksgemak voor consument en universele data voor industrie. NL kan gidsland worden op het gebied van digitale en media identiteit, maar het is een juridisch complex proces. Budget verwacht € 5 M.
Testbed
Nationaal testbed voor crossmedia-applicaties (mobiel, 3d) en crowdsourcing. Niet alleen functionaliteit, maar ook gebruiksbeleving testen. Het is sterk drempelverlangend voor kleine bedrijven die niet beschikken over testcapaciteit en de juiste geverifieerde standaarden voor de vele platforms die er tegenwoordig zijn. Het is een stimulans voor het MKB en bevordert kennisconcentratie.
13
Projecten zorg zorg project
omschrijving
Creatieve zorg
Het is op dit moment onmogelijk om één eenduidig overzicht van medicatie te
ICT
genereren. Hoe kan dat? Ook in een pilot voor het landelijk Elektronisch Patiëntendossier (EPD) blijkt dat privacy ‘in de weg’ zit. In Amerika wordt er vanuit de overheid geïnvesteerd in zorgverleners die gebruik gaan maken van ICT. Dus niet in ICT zelf, maar in de ontwikkeling door het bedrijfsleven en de gebruikmaking daarvan.
Persoonlijk
Informatieuitwisseling is randvoorwaarde voor goede kwaliteit van zorg. Er zijn
gezondheids-
voordelen aan door de patiënt beheerde gegevens, maar de exacte positie van
dossier (zie
een Persoonlijk GezondsheidsDossier (PGD) t.o.v. op professionals
bijlage voor
geörienteerde systemen en standaarden blijft onduidelijk. Het PGD vertaalt het
toelichting)
Huisarts Informatie Systeem (HIS) en het Electronisch Patiënten Dossier (EPD) naar patiënt, client, mantelzorger en terug naar POH-er (praktijkondersteuner huisarts). Er zou een regionaal consortium project van gemaakt moeten worden waarin aanbieders, zorgverleners, patiëntenorganisaties gecoördineerd samenwerken en concurreren in standaardisatie, piloting en opschaling.
Skills lab voor
Praktijkondersteuner huisarts (POH-er) is een nieuwe functie die de huisarts
POH-ers (zie
ontlast en een aantal intermediaire rollen op zich neemt, met name in het
bijlage voor
voorbereiden van bezoeken van patiënten en eenvoudige analyses. Vanwege
toelichting)
de opkomt van zelfanalyseapparatuur en thuiszorg via glasvezelverbindingen zijn ICT vaardigheden voor POH-ers steeds belangrijker. In een skills lab kunnen POH-ers zich bekend maken maken met nieuwe ICT oplossingen in de gezondheidszorg.
Dutch Health Hub
De hoeveelheid medisch beeldmateriaal neemt snel toe. De bewaartermijn wordt verlengd en regelgeving rond patiëntveiligheid leidt tot behoefte aan meer opslagcapaciteit. Radiologie- en cardiologie-afdelingen schakelen over naar digitale omgevingen. Nieuwe apparaten, zoals MRI's, CT's, SPECT's, PET/ CT's, leveren een steeds hogere beeldresolutie. Deze ontwikkelingen hebben geleid tot een explosieve groei van beeldmateriaal die bij ziekenhuizen staat opgeslagen. Er zijn enorme kansen. Het project Dutch Health Hub maakt beeldopslag beheersbaar en levert diensten voor wetenschappelijke en statistische analyse en patiëntcommunicatie.
14
Positionering bij de Economic Development Boards en uitgevoerde projecten Voor de bijeenkomst op 30 september 2010 hadden zich 83 deelnemers aangemeld. Deze deelnemers waren deels beleidsmedewerker bij de diverse gemeenten in de Noordvleugel, en deels inhoudsdeskundige op het gebied van de onderwerpen waarop deze Investeren in Verbindingen zich richtte. Om de uitkomsten te laten resulteren in daadwerkelijk beleid is het zaak deze onder de aandacht te brengen van de diverse beleidsbepalende instituten in de Noordvleugel. In 2011 zijn de belangrijkste beleidsbepalende instituten in de Noordvleugel de Economic Development Board Almere (EDBA) en de Economic Development Board Metropoolregio Amsterdam (EDBMRA). De belangrijkste uitkomsten van Investeren in Verbindingen is op verschillende manieren onder de aandacht gebracht van de relevante personen binnen de Economic Development Boards.
datum
instantie
actie
30 september 2010
Investeren in verbindingen 2
1 november 2010
Indiening Createnet bij Pieken in de Delta
4 november 2010
EDBA
Top-ideeën met korte toelichting per idee en match tussen ideeën en steden ingediend.
16 februari 2011
EDBMRA
Top-ideeën met korte toelichting per idee ingediend.
20 januari 2011
EDBMRA
Deelname aan de regiosessie bij de Kamer van Koophandel Amsterdam voor het cluster Creatieve Industrie, georganiseerd door Monique Roso van de Gemeente Hilversum ism het cluster Creatieve Industrie.
21 januari 2011
EDBMRA
Presentatie van het proces, de bijeenkomst, de top-ideeën en een voorzet van het vervolg gegeven voor o.a. Wethouder Gehrels van Amsterdam en enkele leden van het ICT cluster van de EDBMRA.
11 februari 2011
EDBMRA
Deelname aan de sessies van het ICT cluster en het cluster Creatieve Industrie bij de bijeenkomst bij SHELL in Amsterdam-Noord.
5 april 2011
EDBMRA
Bespreking clusterprogramma EDBMRA ICT bij EZ Amsterdam
24 juni 2011
EDBMRA
Deelname catch-up sessie EDBMRA VU Amsterdam
8 september 2011
EDBA
goedkeuring voorstel Almere Data Capital
oktober 2011
EDBA
behandeling voorstel Dutch Health Hub
De projecten Dutch Health Hub en Almere Data Capital zijn vol opgepakt en uitgewerkt tot concrete en volledige projectvoorstellen die door consortia van bedrijven worden gedragen. De Economic
15
Development Board Almere (EDBA) heeft in september 2011 besloten het projectvoorstel voor Almere Data Capital uit te voeren en budget ter beschikking te stellen. Dutch Health Hub is nog in ontwikkeling, maar er is een consortium van ziekenhuizen opgebouwd, waaronder het AMC, dat haar toekomstige ICT investeringen in het kader van de Dutch Health Hub met elkaar wil coördineren en gezamenlijk een Dutch Health Hub wil opzetten. De EDBA heeft als onderdeel de ICT & media tafel waar de projecten ondergebracht worden: http://www.economischoffensiefalmere.nl/ De EDBMRA heeft twee voor dit project relevante deelgebieden: ICT / E-science en Creatieve Industrie. Beide hebben hun clusterstrategie ontwikkeld, mede aan de hand van de input van de uitkomsten van Investeren in verbindingen 2. De lijn die binnen de EDBMRA gekozen is, is in te zetten op icoonprojecten. Informatie over de EDBMRA is hier te vinden: http://www.iamsterdam.com/nl/economic-development-board
Het deelgebied ICT / E-science heeft vier icoonprogramma’s gedefinieerd met daarbinnen Almere Data Capital als één van de icoonprojecten: - Talent hotspots - Infra 2030 - Living Lab - World Stage Het deelgebied Creatieve Industrie heeft de volgende vier icoonprojecten gedefinieerd:
- Creative Campus - accelereren van ondernemerschap, onderzoek en innovatie - Freezone - regeldrukvermindering en diversiteit optimaliseren met co-creatie - Spotlight - ‘spotten’ en begeleiden van creatief (internationaal) supertalent - Amsterdata - creatieve innovatie door een open data omgeving en applicaties In terugblik bekeken waren veel van de gegenereerde projecten te kleinschalig en divers om te passen in de icoonprogramma’s van de EDBA en de EDBMRA. De Createnet aanvraag voor Pieken in de Delta 2010 is geen project geworden. In de persoon van de heer Van Dorenmalen als openingsspreker van Investeren in Verbindingen 2 was de voorzitter van de ICT clusters van de EDBA en EDBMRA betrokken. De uitgewerkte ideeën voor de grotere projecten Almere Data Capital en Dutch Health Hub zijn dan ook goed omarmd en worden uitgevoerd. iMMovator blijft betrokken invloed uitoefenen op op de beleidsvorming in de Noordvleugel van de Randstad en de Metropoolregio Amsterdam daarbinnen.
16
Bijlage 1: lijst van deelnemers Onderstaande 83 personen hebben zich aangemeld voor deelname aan de bijeenkomst op 30 september 2010. De lijst is alfabetisch gesorteerd op voornaam.
Naam
Bedrijfsnaam
Aad Beekhuis
Zibber
Adriaan Kukler
Kukler advies & ontwikkeling
Andra Leurdijk
TNO
Annemarie de Vries
World Trade Center Almere Association
Anouk Pols
Gewest Gooi en Vechtstreek
Arno Bouwens
iMMovator
Arnoud Berkel
BPO Adviesgroep
Bart Nieuwenhuis
K4B Innovation BV
Ben den Broeder
NetMedical
Cees de Laat
UvA
David Linssen
DutchView
Derk Ruules
Aragon International
Desiree Majoor
Hogeschool Utrecht
Dick Nederend
Capgemini Nederland BV
Dick Rempt
Talentsmedia
Dimitri Hehanussa
TNO
Dimitri Mayer
Capgemini Consulting
Edwin Evenhuis
UPC Nederland
Edwin Koster
Gemeente Utrecht
Edwin Oskam
Gemeente Amsterdam
Eric Hardsteen
AAMediaGroup
Eric Heemskerk
Vancis
Erik Huizer
TNO ICT
Erik Rongen
IBM Nederland
Esther Obbema
IBM
Esther van Weele
Vestalia
Floor Bos
EZDA
Frank Halsema
Gemeente Almere
17
Naam
Bedrijfsnaam
Frank Verhagen
Cerios Green B.V.
Frank Visser
iMMovator
Freek van 't Ooster
iMMovator
Gaston Crolla
Kamer van Koophandel Gooi-, Eem- en Flevoland
George Freriks
Dutch Media Hub
Ger Baron
Amsterdamse Innovatie Motor
Gerard Jansen
Stichting Almere Kennisstad
Gerard Weemhoff
Change Making Media
Gerwin van der Meulen
Decisio
Hans Dijkman
Universiteit van Amsterdam
Hans Sas
Logica
Hans van Baaren
TechnoCentrum Amsterdam
Harry van Dorenmalen
IBM Nederland
Hilde Gos
Stad Antwerpen, werk en economie
Jan Douwe Rekers
Hilversum Events
Jan Peter van den Toren
DBMA / KIA
Jan Wester
TNO ICT
Jan Willem van Brummelen
Gemeente Zaanstad
Jan-Willem Menkveld
iMMovator
Jan-Willem Tellegen
Ferendi en Topiq
Janneke Kampen
Syntens
Jeroen Grunwald
Brevidius
Jordi Hompes
IBM
Joris van Heukelom
Sanoma digital
Josbert Van Rooijen
SBS Broadcasting
Jose Laan
Syntens
Jouko Huismans
TwoMinds
Kees Schouten
SIM
Lucien Burm
Kimengi
Marcel Ridder
Glasvezelring Hilversum
Marcel van den Berg
Media Academie
18
Naam
Bedrijfsnaam
Marlies Hakvoort
iMMovator
Marlies Steenstraten
Gemeente Hilversum
Mike Shulmeister
Amsterdamse Innovatie Motor
Monique Roso
Gemeente Hilversum
Nathalie van Schie
TNO ICT
Niek de Jong
BreedNet
Onno van der Veen
Zeeno
Paul Rutten
Universiteit Leiden
Pier Tholen
Brevidius Multimedia Projects
Pieta Stam
Syntens
Raph Bode
Working Tomorrow / Logica
Raymond Voogt
Voogt Service Innovation
Rein Willemsen
Patient1
René Delwel
UBF
Ricardo Krikke
Simpact BV
Richard Hoving
Kamer van Koophandel Amsterdam
Ruud Slemmer
KPN/Getronics Consulting
Sietse Dugour
DEA bv
Ton van Mil
iMMovator
Veronica van der Goot
Kamer van Koophandel Gooi-, Eem- en Flevoland
Vicky Kuyk
Media Academie
Walter Hoogland
Stichting MultimediaN
Wim Engels
Aurelia
Yolanda Gagliardi
iZovator
19
Bijlage 2: vijf projecten toegelicht Ecosysteem
Dit project richt zich op het aanreiken van de juiste methodes en tools aan
diensten-
bedrijven om gebruikersbehoeften op het gebied van diensteninnovatie te
innovatie
inventariseren. Hiervoor zou een platform opgericht moeten worden. Creatieve industrie en media kunnen daar enorme rol in spelen, maar dat doen ze nog te weinig. Matchmaking, zoeken en uitwisselen van ervaringen zijn functies van zo’n platform.
stappen
- doelstellingen van het diensteninnovatie center in kaart brengen - vakgebieden definiëren waarvoor diensteninnovatie toepasbaar is - onderzoek doen naar optimalisatie van diensteninnovatiemethodieken voor de verschillende branches - een multidisciplinaire diensteninnovatie stuurgroep formeren die besluit over die branches waar extra inspanning op wordt verricht om diensteninnovatiemethodieken overgedragen te krijgen - inrichten van een dienstenloket waar geïnteresseerden terecht kunnen met informatieverzoeken - inrichten van een diensteninnovatieteam dat de diensteninnovatieprojecten begeleidt als intermediair tussen aanbieders van een dienst en een afnemer die een dienst geimplementeerd wil hebben ipv een product - samenwerking opbouwen met design thinking aanpak om de creatieve industrie als designer te betrekken - opbouwen samenwerkingen en (externe geldstromen) met externe ontwikkelaars, dienstenaanbieders en brancheverenigingen
tijdslijn
opbouw gedurende 6 maanden, eerste afgeleverde traject na 12 maanden
budget
euro 350.000 per jaar
20
E-science
E-science is een “science of data” om zinvolle informatie uit een groeiende
valorisatie
gegevensbrij te halen. Een valorisatiecentrum inventariseert de kansen die er
centrum
zijn om research van het E-Science Research Center te vertalen naar maatschappelijke en economische benutting door kennis te vertalen naar sectoren als finance, biologie, vliegtickets e.d. Het valorisatiecentrum vormt consortia, coördineert financiering en wijst bedrijven de weg in e-science research om zo een economisch e-science cluster te ontwikkelen naast het wetenschappelijk e-science cluster.
stappen
- doelstellingen van het e-science center in kaart brengen - vakgebieden definieren waarvoor de uitkomsten toepasbaar zijn - onderzoek doen naar de overdracht van kennis om de toepasbaarheid van de uitkomsten te optimaliseren - een multidisciplinaire valorisatie stuurgroep formeren die besluit over de valorisatieprojecten, die projecten waar extra inspanning op wordt verricht om de resultaten begeleid overgedragen te krijgen - inrichten van een valorisatieloket waar geinteresseerden terecht kunnen met informatieverzoeken - inrichten van een valorisatieteam dat de valorisatieprojecten begeleidt als intermediair tussen wetenschappers van het e-science center en (software) ontwikkelaars van de te implementeren dienst - opbouwen samenwerkingen en (externe geldstromen) met externe ontwikkelaars
tijdslijn
opbouw gedurende 6 maanden, eerste afgeleverde traject na 12 maanden
budget
euro 350.000 per jaar
21
Cloud data
Opslag van data in “the cloud” wordt gemeengoed. Virtualisatie van servers
centrum onder NL
leidt er toe dat economische afwegingen route en plaats bepalen. Hoe weet je
recht
echter dat jouw data wel onder Nederlands recht staat? Dat is belangrijk voor het EPD, voor fiscale aspecten voor de media industrie, voor de slimme energiemeter etc. Het concept van een private cloud onder NL recht dient multidisciplinair onderzocht te worden.
stappen
- onderzoek naar de juridische aspecten van een private cloud onder NL recht - onderzoek naar de technische aspecten van een private cloud onder NL recht - onderzoek naar de koppeling met EU recht en wenselijkheid van EU recht ipv NL recht - onderzoek naar het verdienmodel van een dergelijke private cloud - onderzoek naar fiscale mogelijkheden die een cloud onder NL recht biedt aan internationale klanten - technisch implementatieplan - marketing implementatieplan - bouw - exploitatie
tijdslijn
12 maanden van start tot aan de go/no-go om te bouwen
budget
onderzoek: euro 100.000 bouw: euro 1.000.000
actoren
juristen, fiscalisten, ipv6 commissie, Amsix, Vancis, Dutch Media Hub
22
Persoonlijk
Informatieuitwisseling is randvoorwaarde voor goede kwaliteit van zorg. Er zijn
gezondheids-
voordelen aan door de patiënt beheerde gegevens, maar de exacte positie van
dossier
een Persoonlijk GezondsheidsDossier (PGD) t.o.v. op professionals geörienteerde systemen en standaarden zijn nog onduidelijk. Het PGD vertaalt het Huisarts Informatie Systeem (HIS) en het Electronisch Patiënten Dossier (EPD) naar patiënt, client, mantelzorger en terug naar POH-er (praktijkondersteuner huisarts). Er zou een regionaal consortium project van gemaakt moeten worden waarin aanbieders, zorgverleners, patiëntenorganisaties gecoördineerd samenwerken en concurreren in standaardisatie, piloting en opschaling.
stappen
- definiëren van situaties waarin de pilot moet voorzien - definiëren van de regio en de gebruikers waarin en -mee de pilot draait - opzetten van een consortium a-la-dutch media hub voor het e-phr - definiëren van een open standaard voor het electronische (online) personal health record - definiëren van de velden die binnen de standaard in de pilot gebruikt worden - ontwikkelen van een arts (web) interface voor het phr - ontwikkelen van een patiënt (web) interface voor het phr - ontwikkelen van een samenwerkingsprogramma met huisartsen en ziekenhuizen in een regio - uitrusten van huisartsen en ziekenhuizen met de noodzakelijke interfaces, accountgegevens en identificatiegegevens - begeleiden van 100 invoertrajecten van patiëntgegevens - monitoren en evalueren van het gebruik - herdefiniëren situaties, velden en standaard - opschalen initiatief tot alle regionale zorginstellingen en alle patiënten
tijdslijn
opzetten consortium 6 maanden definiëren standaarden en interfaces 6 maanden pilot 6 maanden opschaling en algemene invoering 6 maanden
budget
1.000.000 euro om het op een dutch media hub / breednet wijze te doen
23
Skills lab voor
Praktijkondersteuner huisarts (POH-er) is een nieuwe functie die de huisarts
POH-ers
ontlast en een aantal intermediaire rollen op zich neemt, met name in het voorbereiden van bezoeken van patiënten en eenvoudige analyses. Vanwege de opkomst van zelfanalyseapparatuur en thuiszorg via glasvezelverbindingen zijn ICT vaardigheden voor POH-ers steeds belangrijker. In een skills lab kunnen POH-ers zich bekend maken maken met nieuwe ICT oplossingen in de gezondheidszorg.
stappen
- een leergang opzetten met een ter zake kundige opleiding - definiëren van de doelgroep - bepalen van de functies van de doelgroep - bepalen van de voorkennis van de doelgroep - afspraken maken over de uitstroomkwalificaties - opstellen van een leerprogramma - opzetten van een fysiek skills lab - definiëren van functies die in een fysiek skills lab geoefend moeten kunnen worden - verzamelen van apparatuur die door cliënten gebruikt wordt - huisvesting van het skills lab bij de opleiding - opzetten van een virtueel skills lab - definiëren van functies die in een virtueel skills lab geoefend moeten worden - een via het internet toegankelijke simulatieomgeving maken waarin poh-ers kunnen inloggen, oefeningen kunnen doen, opdrachten kunnen uitvoeren en toetsen kunnen afronden
tijdslijn
start: - opzet en definitiefase: 3 maanden daarna parallel: - vulling van het fysieke skills lab: 3 maanden - definitie en bouw van de simulatieomgeving: 3 maanden
budget
20k fysiek lab, 20k vitueel lab, 20k curriculum, 150k voor drie jaar onderricht
actoren
mbo opleiding doktersassistent(e), de Nederlandse Vereniging van DoktersAssistenten, verzekeraars
24
