Inventarisatie flora en fauna ADM‐terrein Westelijk Havengebied te Amsterdam
Inventarisatie ADM‐terrein 1
Opgesteld door:
N.Daemen bc. September 2015 In opdracht van: B. Schrammeyer Stichting ADM Leeft Hornweg 6 1045AR Amsterdam KvK‐nummer: 34195209
Inventarisatie ADM‐terrein 2
INHOUD Inleiding ..................................................................................................................................................................................................................................................................... 4 Werkwijze.................................................................................................................................................................................................................................................................. 5 Inventarisatie ............................................................................................................................................................................................................................................................ 6 Gebied/locatie ....................................................................................................................................................................................................................................................... 6 ADM‐terrein in de omgeving ................................................................................................................................................................................................................................. 7 EHS/NNN ........................................................................................................................................................................................................................................................... 7 Natuurbeleid gemeente Amsterdam ................................................................................................................................................................................................................ 8 Biotopen van het ADM‐terrein ........................................................................................................................................................................................................................... 10 Water en oevers .............................................................................................................................................................................................................................................. 12 Water en oevers brakwater ............................................................................................................................................................................................................................ 13 Bos en struweel ............................................................................................................................................................................................................................................... 14 Ruigte en struweel .......................................................................................................................................................................................................................................... 15 Cultuurlijke natuur .......................................................................................................................................................................................................................................... 16 Soorten van het ADM‐terrein ................................................................................................................................................................................................................................. 17 Fauna ................................................................................................................................................................................................................................................................... 17 Planten ................................................................................................................................................................................................................................................................ 21 Monitoring en inventarisatie .................................................................................................................................................................................................................................. 22 tenslotte .................................................................................................................................................................................................................................................................. 23 Geraadpleegde bronnen ......................................................................................................................................................................................................................................... 24 Literatuur ............................................................................................................................................................................................................................................................ 24 Websites .............................................................................................................................................................................................................................................................. 24 zie spreadsheets .................................................................................................................................................................................................................................................. 24 Foto’s en kaarten ................................................................................................................................................................................................................................................ 24 Bijlage soortenoverzicht .......................................................................................................................................................................................................................................... 25 Planten ................................................................................................................................................................................................................................................................ 25 Fauna ................................................................................................................................................................................................................................................................... 29
Inventarisatie ADM‐terrein 3
INLEIDING Stichting ADM Leeft vertegenwoordigt een groep bewoners van het ADM‐terrein in de Westhaven in Amsterdam. Het ADM‐terrein is in de loop van de jaren ontwikkeld tot een veilige plek waar planten en dieren overleven. De veelkleurige bewonersgroep heeft door het in gebruik nemen van het gebied bijgedragen aan de biodiversiteit door openhouden van delen van het gebied en bieden van een veelheid aan plekken waar fauna kan schuilen en overleven. Het ADM‐terrein neemt in de industriële omgeving van het Westelijk Havengebied voor flora en fauna daarom een bijzondere plek in. De bewoners en gebruikers van het ADM‐terrein hebben ARDA advies voor natuur en landschap benadert voor een onderzoek naar flora en fauna. Doel is het in beeld brengen van flora‐ en fauna. Men vreest dat bij een andere ontwikkeling van het gebied dan de huidige de biodiversiteit zal verdwijnen. In 2004 is door Bureau Stadsnatuur een rapport opgesteld over een deel van het gebied. Aan de hand van dit rapport zal nu een update gemaakt worden. In het bijzonder zal worden gelet op beschermde flora en fauna en de betekenis van het terrein voor flora en fauna in het Westelijk Havengebied. Bekend is het voorkomen van o.a. rugstreeppad en diverse soorten vleermuizen. Ook zijn er roofvogels gesignaleerd met mogelijk jaarrond beschermde nesten. Het onderzoek betreft een tijdsbeeld over een korte periode waarbij zoveel als mogelijk binnen de beschikbare tijd de natuur in beeld is gebracht. Een inventarisatie van flora en fauna geeft inzicht in het mogelijk voorkomen van beschermde planten en diersoorten op basis van feitelijke gegevens en “expert judgement” van een deskundige. Het voorliggende rapport zoomt in vanuit de plek die het ADM‐terrein inneemt in de omgeving tot de biotopen in het gebied. In het rapport uit 2004 is een lijst opgenomen van planten en dieren. Deze lijst wordt vergeleken met wat er nu wordt aangetroffen en waarvan aanneembaar is dat deze soorten nog voorkomen of juist verdwenen zijn of waarvan niet meer aannemelijk is dat ze nog voorkomen.
Inventarisatie ADM‐terrein 4
WERKWIJZE Voor het opstellen van deze inventarisatie is de volgende werkwijze gevolgd. In de periode juni t/m augustus 2015 locatie bezoeken met onderzoek naar flora en fauna, in het bijzonder naar soorten van tabel 2 en 3 van de Flora‐ en faunawet in totaal twee dagen. Indicatief onderzoek naar vleermuizen door een schemer/avond‐ en schemer/ochtendbezoek in de periode juni t/m juli. Nazoeken literatuur, rapporten, internet sites, NDFF en navragen bij bewoners gebruikers van het gebied. Het tijdstip van de bezoeken geeft een goede indruk van de aanwezige vegetatie en beperkt van de aanwezige fauna. Op basis van “expert judgement”, inschatting, vakkennis en ervaring met de aanwezige structuren en biotopen, is een beeld verkregen. In het bijzonder is gelet op voorkomen van verblijfsmogelijkheden van vogels, aanwezigheid van rugstreeppad en vleermuizen.
Afbeelding 1 vegetatie in het voorterrein
Inventarisatie ADM‐terrein 5
INVENTARISATIE GEBIED/LOCATIE Het onderzoeksgebied is op de kaart zichtbaar binnen de rode markering. Het onderzoeksgebied ligt in de gemeente Amsterdam Amersfoortcoördinaten 114/115/492. Het plangebied ligt in het Westelijk havengebied en wordt aan de westzijde begrensd door de Siciliëweg, aan de noordzijde door de het Noordzeekanaal en aan de zuidzijde door de Hornweg. Aan de oostzijde loopt de grens dwars door een onontgonnen gebied. De oppervlakte van het onderzoeksgebied bedraagt ruwweg 34 hectare inclusief een deel van het water. Het plangebied is toegankelijk via een toegangsweg de Hornweg, twee kleiner ingangen aan de westzijde en aan de noordzijde via een onverhard pad. Een groot deel van het gebied is afgerasterd en slechts toegankelijk via de ingang aan de Hornweg. Afbeelding 2 Plangebied (bron: Open streetmap)
Inventarisatie ADM‐terrein 6
ADM‐TERREIN IN DE OMGEVING In de rapportage van Bureau Stadsnatuur uit 2004 wordt al erkend dat het ADM‐terrein een bijzondere plaats inneemt in de natuur van het Westelijk Havengebied. De relatieve rust, de oppervlakte bosschages , struweel en ruigte, besloten open zoetwater en de talloze mogelijkheden om te schuilen en te overwinteren, de mogelijk om bij te tanken en veilig uit rusten op de tocht naar het zuiden, maken dit gebied uniek in de omgeving.
EHS/NNN Op de Natuurbeheerkaart van provincie Noord Holland is de ligging van het ADM‐terrein ten opzichte van bestaande natuurgebieden en Natura‐ 2000 gebieden inzichtelijk gemaakt . Het ADM‐terrein is niet opgenomen in de EHS/NNN. Vanuit het ADM‐ terrein zijn er verbindingen over land met de Brettenzone in het zuiden. Deze verbinding verloopt hoofdzakelijk langs wegbermen en spoorwegen. Verbinding met de noordelijk van het Noordzeekanaal gelegen Natura‐ 2000 gebieden zijn beschikbaar voor vogels en vleermuizen. Verbinding met het westelijke gelegen Spaarnwoude en de verbinding met de duinen verloopt via groenstroken langs de oever van het Noordzeekanaal. Het Noordzeekanaal is een belangrijke natte verbinding voor trekvissen en vogels. In het Westelijk havengebied vormt het ADM‐terrein naast de Brettenzone één van de weinige nog overgebleven plekken met opgaand loofhout van enige ouderdom. Verspreid komen bosschages voor maar deze zijn te gering van oppervlak om van betekenis te zijn als kerngebied voor populaties dieren of planten. Deze bosschages zijn wel van belang als stapstenen in de ecologische verbindingen. Afbeelding 3 Kaart met verbindingen EHS/NNN
Inventarisatie ADM‐terrein 7
NATUURBELEID GEMEENTE AMSTERDAM De overzichtkaart van de gemeente Amsterdam ecologische passages en ecologische structuur laat zien dat het ADM‐terrein de schakel vormt tussen de groene stroken langs het Noordzeekanaal en de zuidelijke verbinding met de Brettenzone. Deze zuidelijke verbinding is een van de secundaire verbindingen van de ecologische hoofdstructuur uit de ecologische visie. Het ADM‐terrein is niet opgenomen in de hoofdgroenstructuur terwijl de ecologische waarde van het terrein als kerngebied van o.a. rugstreeppad in het Westelijk havengebied, deze aanwijzing zou rechtvaardigen. Wat opvalt is dat zowel de zuidzijde van het terrein en de noordzijde groen zijn ingekleurd en het gebied rondom de grote loods en voormalige kantoorpand niet.
Afbeelding 4 Uitsnede ecologische structuur van Amsterdam
De rood gearceerde delen op de waarnemingen kaart zijn kerngebieden. Kerngebieden zijn gebieden waar een populatie van een diersoort groot genoeg is, vitaal is om te overleven en om te migreren naar de omgeving. Het ADM‐terrein en omgeving is als kerngebied aangewezen voor rugstreeppad. De kaart is van 2006 maar gezien het aantreffen van rugstreeppad en voortplanting nog actueel. Bron: https://www.amsterdam.nl/toerisme‐vrije‐tijd/groen‐amsterdam/ecologie/flora‐ fauna/fauna/amfibieen/rugstreeppad . Afbeelding 5 Kaart waarnemingen van rugstreeppad in Amsterdam
Inventarisatie ADM‐terrein 8
De kaart van beschermde flora en fauna in Amsterdam toont dat het ADM‐terrein in de hoogste categorie met 11 verschillende doelsoorten die in het betreffende kilometerhok zijn opgenomen. In het Westelijk Havengebied is dat de hoogste dichtheid van doelsoorten. Het kilometerhok oostelijk waarin het voorterrein ligt, zijn 2 soorten opgenomen namelijk blauwborst en rugstreeppad. Van de 11 opgenomen soorten zijn tijdens de inventarisatie 5 soorten daadwerkelijk waargenomen op het ADM‐terrein. Naast de opgenomen soorten zijn als beschermde soorten tijdens de inventarisatie ook gewone dwergvleermuis , laatvlieger, ransuil en brede wespenorchis gevonden. Op de site van de Haven Amsterdam is een overzicht opgenomen over verblijven van vleermuizen. Op het ADM‐terrein blijken ook meervleermuis en ruige dwergvleer‐ muis voor te komen. Afbeelding 6 Uitsnede beschermde flora en fauna Amsterdam bron: http://maps.amsterdam.nl/florafauna
Het ADM‐terrein is een ecologisch refugium in de industriële omgeving van het Westelijk Havengebied en fungeert als brongebied voor beschermde en doelsoorten uit het gemeentelijke beleid van Amsterdam.
Afbeelding 7 Uitsnede voorkomen vleermuizen april 2014 Bron: http://www.portofamsterdam.nl
Inventarisatie ADM‐terrein 9
BIOTOPEN VAN HET ADM‐TERREIN Het ADM‐terrein heeft een grote biodiversiteit. Er is een verscheidenheid van vegetaties die gerelateerd zijn aan de mate van successie. Grote delen van het gebied ontwikkelen spontaan terwijl andere delen worden gemaaid , er onlangs nog opnieuw zand is opgebracht of op een andere wijze ingrepen hebben plaats gevonden. In de successie van de vegetatie volgen niet alleen planten maar ook dieren. Delen die eerst geschikt waren voor een bepaalde soort zullen veranderen waardoor andere soorten een nieuw leefgebied vinden. De kaart ADM‐terrein biotopen geeft een beeld van de aanwezige vegetatie die in de volgende paragrafen tot een vijftal biotopen is uitgewerkt te weten:
water en oevers water en oevers haven bos en struweel ruigte en struweel cultuurlijke omgeving.
Grote kaardenbol (beschermd)
Inventarisatie ADM‐terrein 10
Inventarisatie ADM‐terrein 11
WATER EN OEVERS De biotoop water en oevers betreft alle zoete wateren op en rondom het ADM‐terrein. Belangrijkste water betreft de poel aan de noordwest zijde en de beide sloten die aan de zuidzijde van het “buitenterrein” liggen. De poel betreft een zoetwatermeertje dat is ontstaan uit een laagte die in de loop van de tijd door kwelwater en regenwater is gevuld. Inmiddels staat het water minimaal één meter hoog. Rondom het meertje zijn brede rietkragen tot ontwikkeling gekomen. De geïsoleerde ligging ten opzichte van het overige water maakt het water 100% gebiedseigen. Verdamping en neerslag zorgen voor een natuurlijk peilbeheer. Rondom zijn er bosschages en een hoge opgeworpen zandwal aan de noordkant. Deze dragen bij aan luwte en rust waardoor diverse eenden soorten gebruik maken van het meertje. In zekere zin is het meertje vergelijkbaar met een eendenkooi zonder vangpijpen. In het zoete water groeien ondergedoken waterplanten waarop grondelende eenden foerageren. In de planten komen insecten die gebonden zijn aan het zoete water zoals eendagsvliegen, diverse muggensoorten, libellen en juffers tot ontwikkeling. In de avond en nachtelijke uren foerageren vleermuizen op de insecten die afkomen op het zoete water. In het water komen amfibieën zoals meerkikker, bruine kikker, gewone pad en kleine watersalamander voor. Zij gebruiken het water als voortplantingsbiotoop en verblijfplaats.
De rietkragen en aan aansluitende moerasbos zijn geschikt voor diverse riet‐ en moerasvogels zoals blauwborst, kleine karekiet, rietgors, rietzanger en gedurende de winter voor roerdomp. Ook de ijsvogel laat zich hier regelmatig zien.
Inventarisatie ADM‐terrein 12
WATER EN OEVERS BRAKWATER De biotoop water en oevers brak water bestrijkt het ondiepe deel van de haven en de smallere oeverzone van het diepere zuidelijke deel van het water. Het water is brak en afkomstig uit het Noordzeekanaal. Brakwater is voedselrijk water waarin zowel mariene soorten kunnen voorkomen en soorten die zijn aangepast aan het hogere zoutgehalte. Brakwater estuaria zijn belangrijke broedkamers voor trekvissen die tussen zee en brakwater en ook zoetwater migreren. Bij de sluizen in IJmuiden zijn voor‐ zieningen gemaakt die trek van vissen mogelijk maken. Een school dunlipharders werd waargenomen foeragerend in het stenige substraat van de oevers. Op de kaart zijn als bijzonder element de rieteilandjes die in de ondiepe haven liggen opgenomen. De eilandjes zijn slaapplaatsen waar troepen spreeuwen neerstrijken. Ook zijn deze eilandjes van belang voor foeragerende vleermuizen en in het bijzonder voor meer‐ en watervleermuis. Vissen paaien langs de rietkanten. Op een aantal plaatsen is de oever afgeslagen en kaal. De wandjes zijn geschikt voor ijsvogels. IJsvogels worden voortdurend gezien langs de oevers aan de zuidzijde waar ook boomtakken boven het water hangen. Gezien het gedrag van de vogels is het zeer waarschijnlijk dat er broedholen zijn.
De ruige rietkragen die verspreid langs de oevers liggen, zijn geschikt voor rietvogels zoals kleine karekiet, rietgors en rietzanger. Tussen de stenige kanten van de haven en havenpier foerageren steltlopers .
Inventarisatie ADM‐terrein 13
BOS EN STRUWEEL De biotoop bos en struweel ligt verspreid over het ADM‐terrein en neemt een groot deel van oppervlak in beslag. Bos en struweel is aangeduid als vegetatie‐ structuur waarbij de kruinlaag van de bomen gesloten is, er sprake is van een gelaagdheid in strooisel‐, kruiden‐ , struik‐ en boomlaag, en er sprake is van enige omvang. De biotoop is het voorlopige eindstadium van de successiereeks op het ADM‐terrein. Bos en struweel zijn gegroeid op een relatief voedselarme bodem van opgebracht zand en te typeren als zandvaaggrond. De gronden zijn licht leemhoudend waardoor regenwater makkelijk stagneert. Het bostype dat tot ontwikkeling is gekomen, is het vochtig Berken‐Zomereikenbos en op de nattere delen het Schietwilgenbos. Beide bostypen zijn pioniers en kunnen nog ontwikkelen tot een ander eindstadium. Dit is afhankelijk van de aanwezigheid van bronbomen zoals es, iep of zomereik. De kruidlaag van het bos is goed ontwikkeld met een diversiteit aan soorten die typerend zijn voor deze bossen zoals kleefkruid, grote brandnetel, ruige grassoorten zoals riet, duinriet en kropaar, inlandse berenklauw en heermoes. In de struiklaag groeien rode kornoelje, framboos, dauwbraam, boswilg, gewone vlier en sporkehout. Bos en struweel zijn het leefgebied voor verschillende zangvogels, duiven, maar ook roofvogels zoals ransuil en buizerd komen voor. De zaden en bessen zijn een belangrijke voorraadkamer om de winter door te komen. Voor doortrekkende vogels is de biotoop een veilig rustplek in het open omliggende havengebied. In de forsere bomen maakt de grote bonte specht holen. In de randen en langs de openplekken foerageren vleermuizen zoals gewone dwergvleermuis, laatvlieger en mogelijk rosse vleermuis. Op de bodem leven egel, mol, bosspitsmuis en veldmuis. Gewone pad , bruine kikker en kleine watersalamander vinden hier hun landbiotoop.
Inventarisatie ADM‐terrein 14
RUIGTE EN STRUWEEL De biotoop ruigte en struweel is naast het oppervlak bos het grootste type op het ADM‐Terrein. De biotoop is de voorloper van het ontstaan van bos indien er geen ingrepen plaatsvinden. Ruigte en struweel worden gevormd door een vegetatie van ruigtekruiden en grassen waarin verspreid solitaire struiken of struikgroepen zoals gewone braam kunnen voorkomen. De ruigte vegetatie is echter dominant. Op de kaart is goed zichtbaar waar dus nog voor kort of langer de bodem op de schop is geweest en waar deze spontane vegetatie nog in ontwikkeling is. De mate van ontwikkeling hangt sterk af van het type opgebrachte grond, vocht gehalte en wat er later mee is gebeurd. Ook betreft het delen van de zoomvegetatie van het bos en waar met een zekere regelmaat de ruigte wordt gemaaid. De vegetatie bestaat uit ruigte grassen zoals duinriet, rietgras, riet, kropaar, ruw beemdgras, gewoon struisgras, schapengras en zegge soorten zoals ruige zegge en oeverzegge. Ruigtekruiden zijn smeerwortel, grote brandnetel, biezenknopje, pitrus, zuringsoorten, heermoes, kleefkruid en haagwinde. Tussendoor bloeien planten als teunisbloem, canadese guldenroede, gele lis en koninginnenkruid op vochtige plekken, honingklaver. Vogels als kneu, vink, groenling, puttertjes, fitis, tjiftjaf maar ook nachtegaal en huismus foerageren op de vele zaden en insecten die op de kruiden afkomen. Blauwborst en bosrietzanger komen voor maar ook zwartkop en roodborst vinden hier een geschikte leefplek. In de vegetatie leven dwergmuis en veldmuis die weer voedsel zijn voor sperwer en torenvalk. In de open en zandige ruigte plekken is de biotoop geschikt voor rugstreeppad die in de direct naast gelegen waterpartij de voortplanting biotoop heeft. De variatie dracht‐ en waardplanten draagt bij in de grote variatie van insecten waaronder diverse vlindersoorten. De gevonden zeer forse mierenhoop van gewone wegmier laat zien dat de leefgemeenschap hier goed is ontwikkeld.
Inventarisatie ADM‐terrein 15
CULTUURLIJKE NATUUR De biotoop cultuurlijke natuur omvat alle activiteiten die in de loop van de jaren op en rondom het ADM‐terrein hebben plaatsgevonden en waar de natuur een plek in heeft gevonden. De relatieve rust van kleinschalige ingrepen draagt bij aan de geringe mate van verstoring door menselijk activiteiten op het terrein. De menselijke aanwezigheid zorgt voor de variatie in het gebied doordat delen open blijven en in successie worden geremd. Deze variatie in openheid en geslotenheid biedt mogelijkheden voor vogels als ransuil en sperwer om te jagen maar ook voor de vleermuizen die de randen gebruiken om te foerageren op de insecten die in de luwte van het bos blijven. De gebouwen op het terrein zoals de grote loods en het voormalige kantoorpand herbergen tal van schuilplaatsen voor organismen. Bijvoorbeeld vinden achter de beplating en de loshangende dakranden van de grote loods vleermuizen een hangplek. Rondom het kantoorpand met talloze kieren en gaten vinden vogels een plek om te nestelen en werden vleermuizen waargenomen. Onder de betonnen pier vinden boerenzwaluwen een plek om nesten te bouwen. De caravans, oude bussen, huisjes, schuurtjes en opslag van materialen bieden gelegenheid om nesten te bouwen en zijn schuilplaatsen tegen vijanden en een plek om de winter door te komen. O.a huismussen profiteren van de mogelijkheden en pikken onderwijl een graantje mee dat voor de kippen wordt gestrooid. De witte kwikstaart bouwt een nest onder een hoop oude planken of tegels. Amfibieën waaronder de rugstreeppad kruipen weg onder platen, houtopslag of afgedankt materiaal van een kunstwerk. Kleinschalige moestuintjes met composthopen bieden aan spreeuwen, duiven, kauwtjes en winterkoninkje weer een andere plek. Het ADM‐terrein is vergelijkbaar met een groot boerenerf. Vogels en dieren van het boerenerf vinden hier een plek waar dat in de industriële omgeving van het Westelijk havengebied nog nauwelijks mogelijk is.
Inventarisatie ADM‐terrein 16
SOORTEN VAN HET ADM‐TERREIN FAUNA De planten en dieren van het ADM‐terrein zijn tijdens de veldbezoeken genoteerd . Binnen het gegeven tijdsbestek is een alles omvattende inventarisatie onmogelijk. Daarvoor zouden ook meerdere seizoenen bezocht moeten worden. Gebruik is daarom gemaakt van de lijst met soorten uit het rapport van 2004 van Stadsnatuur en werd een update gemaakt. Van enkele bijzondere soorten werden ook de coördinaten opgenomen. Ook werd aan bewoners gevraagd soorten te melden en werd tijdens veldbezoek geïnformeerd naar soorten. De soorten die zijn waargenomen zijn direct als positief opgenomen. Soorten die algemeen zijn maar niet waargenomen tijdens veldbezoek maar waarvan de biotoop passend is, zijn als waarschijnlijk opgenomen in de lijst. Soorten die niet zijn waargenomen en waarvan het biotoop niet passend is of zeer zeldzaam zijn, zijn vermeld als onwaarschijnlijk. De lijst met soorten is opgenomen in de bijlage en aangevuld met nieuwe soorten. Planten zijn deels overgenomen uit de lijst van 2004 maar zoveel als mogelijk opnieuw geïnventariseerd. De lijst met fauna omvat 123 soorten. Opgenomen zijn 72 vogelsoorten; 15 zoogdieren; 10 vlinders; 7 kreeften; 1 vis; 5 amfibieën; 10libellen; en 2 insecten. Reptielen komen niet voor. Van 9 soorten is het onwaarschijnlijk dat ze voorkomen. Van 3 soorten is de onwaarschijnlijkheid niet helemaal uit te sluiten. Sommige soorten kunnen voorkomen als wintergast of zijn ooit in het Noordzeekanaal waargenomen. Van 34 soorten is het waarschijnlijk dat ze voorkomen maar zijn tijdens de inventarisatie niet waargenomen. Deze soorten waren opgenomen in de lijst uit 2004. Aangenomen mag worden dat deze soorten destijds ook echt zijn geïnventariseerd. Het gaat hier om bijvoorbeeld wintergasten of soorten waarvan het biotoop past. Van 76 soorten kon de aanwezigheid worden vastgesteld op basis van directe waarnemingen en uit informatie van de bewoners. Het betrof 62 algemeen voorkomende soorten waarvan er 1 soort doelsoort is in Amsterdam; de grote bonte specht en 1 soort waarvan afname is geconstateerd de spreeuw. 15 soorten komen niet algemeen voor . Ze staan op een rode lijst, zijn N2000soort of vallen onder strikt bescherming van de Flora‐ en faunawet.
Rugstreeppad (beschermd)
Inventarisatie ADM‐terrein 17
Vogels Op het ADM‐terrein komen 72 vogelsoorten voor. 28 vogels kunnen aangemerkt worden als broedvogel . Een vogel is als broedvogel gekwalificeerd als de vogel past in het biotoop; algemeen voorkomt; een territorium afbakent of balts gedrag vertoont. Er zijn 7 vogels van de biotoop bos en struweel, 8 van water en oevers, 3 cultuurvolgers, 3 vogels zonder specifieke voorkeur en 7 broedvogels van ruigte en struweel. 6 Broedvogels komen voor op de Amsterdamse doelsoortenlijst het betreft huismus, ijsvogel, kuifeend, kneu, boerenzwaluw en grote bonte specht. Niet broedvogels gebruiken het ADM‐terrein om te foerageren, als uitvalsbasis in de omgeving zoals de buizerd (ook broedvogel) of komen voor als wintergast of als doortrekker. Van deze vogels staan er 2 op de doelsoortenlijst van de gemeente Amsterdam namelijk visdief en ransuil. Ransuil heeft vermoedelijk gebroed op het ADM‐terrein en visdief wordt dagelijks waargenomen in de haven of boven het zoetwater plasje. In de wateren van de insteekhaven en het Noordzeekanaal komen vogelsoorten voor die gebruik maken van de stenige kanten en het water zoals visdief, sterns, verschillende meeuwensoorten maar ook oever vogels zoals oeverloper, bontbekplevier en de scholekster. Afbeelding paartje Kneutjes in top van de boom
Inventarisatie ADM‐terrein 18
Zoogdieren Op het ADM‐terrein komen 15 verschillende zoogdieren voor waarvan 10 algemene soorten, 2 op de rode lijst staan en 3 strikt beschermde soorten. De algemene soorten betreft dieren zoals mol, haas, konijn en bruine rat. De beide rode lijst soorten betreft kleine marterachtigen wezel en hermelijn. Het habitat is voor deze dieren geschikt en het zo nu en dan op raadselachtige wijze verdwijnen van een kippetje, doet vermoeden dat deze dieren ook daadwerkelijk voorkomen op het ADM‐terrein. De strikt beschermde soorten betreft een viertal vleermuizen; gewone – en ruige dwergvleermuis, laatvlieger en meervleermuis. Eerder onderzoek door het gemeentelijk Havenbedrijf toonde aan dat de vleermuizen gebruik maken van het zoetwaterplasje en de gebouwen. In juli en eind augustus werden avond‐ en vroege ochtendbezoeken met als specifiek doel constateren van vleermuizen. Gewone en ruige dwergvleermuis en laatvlieger werden foeragerend aangetroffen boven het zoetwaterplasje, in en rondom de grote loods. Half augustus werden in de vroege ochtenduren zwermende gewone dwergvleermuis minstens 3 exemplaren bij de grote loods en 1 bij het voormalige kantoorpand gevonden. In begin oktober werden op een avondronde rondom beide panden roepende mannetjes van gewone‐ en dwergvleermuis waargenomen. De aanwezigheid van deze dieren heeft consequenties indien er sprake is van sloop, nieuwbouw of renovatie van deze panden. Ontheffing van de Flora‐ en faunawet is dan noodzakelijk. Vlinders Op het ADM‐terrein zijn tijdens het veldwerk 10 soorten vlinders waargenomen. Ongetwijfeld gaat het om veel meer soorten indien de inventarisatie zich specifiek op deze groep zou richten en wordt verspreid over een langere periode. Waarnemen van vlinders is bovendien sterk gebonden aan de weersomstandigheden. De waargenomen soorten betreffen alle algemeen voorkomende soorten. Op het ADM‐terrein komen in de verschillende biotopen veel waard‐ en drachtplanten van vlinders voor. Ook dat bevestigt het vermoeden dat op het ADM‐terrein veel meer soorten voorkomen dan tot nu toe zijn gezien. Kreeftachtigen In het rapport van Stadsnatuur uit 2004 worden 7 soorten kreeftachtigen opgenomen. Nader onderzoek heeft niet plaatsgevonden maar van 4 soorten lijkt het aannemelijk omdat het gaat om veel voorkomende soorten. Van het zuiderzeekrabbetje is het zeer onwaarschijnlijk dat deze voorkomt omdat het gaat om een uiterst zeldzame soort in Nederland die tot nu toe nog maar bekend is van 1 vindplaats. De gewone zwemkrab is een getijde gebied bewoner. Als verdwaald exemplaar is het niet onmogelijk dat de soort voorkomt.
Inventarisatie ADM‐terrein 19
Vissen Tijdens veldbezoek werd dunlip harder waargenomen. Determinatie van de soort is niet geheel zeker. He kan hier ook om diklip harder gaan. Beide soorten zijn bekend van het Noordzeekanaal en worden hier regelmatig gezien. In Haring in het IJ van Martin Melchers en Geert Timmerman worden de soorten ook genoemd. Afbeelding (dun)lip harder
Amfibieën Op het ADM‐terrein komen 5 soorten amfibieën voor waaronder de strikt beschermde rugstreeppad. Gewone pad, kleine watersalamander, bruine kikker en meerkikker zijn algemene soorten die passen in de biotopen van het ADM‐terrein. Het zoetwaterplasje is een belangrijke voortplantingsplaats voor deze dieren. Rugstreeppad maakt gebruik van ondiep water dat snel opwarmt. Op het buitenterrein ligt op de grens van het ADM‐terrein een ondiepe sloot die onlangs is vergraven. Hier werden roepende mannetjes van rugstreeppad, larven en later honderden juveniele dieren aangetroffen. Voor het vergraven, aanpassingen of anderzijds van het buitengebied heeft de aanwezigheid van rugstreeppad consequenties. Een ontheffing van de Flora‐ en faunawet is dan noodzakelijk. Ook in het overige terrein dient rekening te worden gehouden met rugstreeppad. Bij werkzaamheden (ook verslepen van materiaal etc.) is onderzoek naar aanwezigheid van rugstreeppad nodig. Zo mogelijk kan voor de soort een geschikte poel worden aangelegd! Insecten Tijdens de inventarisatie zijn een twaalftal insecten soorten opgenomen. Insecten zijn terloops in het onderzoek meegenomen omdat deze groep te groot is om in het kader van dit onderzoek uitputtend te bestuderen. 9 van de twaalf soorten betreffen juffers en libellen die met name het zoete water uit het plasje gebruiken om zich voort te planten. Vroege glazenmaker is een rode lijst soort maar niet bedreigd. De overige soorten komen algemeen voor.
Inventarisatie ADM‐terrein 20
PLANTEN Inventarisatie van de planten heeft vanaf juni in verschillende ronden plaatsgevonden. De tijd van het jaar geeft een goede indruk van de aanwezige soorten. Vroege voorjaarssoorten zijn echter al verdwenen en late najaarssoorten moeten nog in bloei komen . Voor een volledige inventarisatie zijn meerdere ronden nodig tussen vroege voorjaar en late najaar. Onder normale omstandigheden zullen tussen 80% en 90% van alle planten ook daadwerkelijk worden gevonden. In totaal zijn er 147 verschillende soorten planten gevonden hetgeen betekent dat er ongeveer 180 soorten staan. Ton Denters geeft in de Atlas van Amsterdam een spreiding tussen de 27 soorten in de armste hokken en 444 soorten in het rijkste kilometerhok. Met 147 soorten scoort het ADM‐terrein boven gemiddeld. Vergelijk 2004 Op de lijst van 2004 staan 39 soorten planten. Tijdens de inventarisatie van 2005 zijn 33 soorten terug gevonden en 6 soorten van deze lijst zijn niet teruggevonden. Het is echter goed mogelijk dat de soorten aanwezig zijn maar zijn gemist. Het gaat om bijenorchis, echte koekoeksbloem, rode spoorbloem, ruw vergeet‐me‐nietje, korenbloem en grote ereprijs. De overeenkomstige planten komen grotendeels voor in de biotopen ruigte en struweel, en cultuur. Dit past ook bij de ontwikkeling van het terrein dat in 2004 meer ruigte en struweel omvatte en nu meer bos en struweel. Plantengemeenschappen De inventarisatie was niet specifiek gericht op plantengemeenschappen. Hiervoor is het vaststellen van een minimumareaal noodzakelijk waarbij ook de abundantie van de planten wordt meegenomen. In de uitdraai uit het botanisch basisregister zijn wel de codes van de plantensociologische kensoorten volgens Westhoff opgenomen. Hieruit blijkt wel dat het ADM‐ terrein over een grote diversiteit beschikt en duidelijk in ontwikkeling is. Uitgesproken plantengemeenschappen komen niet of nauwelijks voor. Veel planten worden in de verschillende biotopen teruggevonden en zijn niet altijd specifiek voor dat biotoop. Een aantal planten past uitgesproken in een pioniervegetatie van zowel droge als natte bodems. In het algemeen passen de planten bij een voedselrijke en kalkrijke bodem. Rode lijstsoorten De rode lijst 2012 werd geraadpleegd om vast te stellen welke planten van het ADM‐terrein op de Rode lijst staan. De Rode lijst is downloadbaar op http://www.floron.nl/Publicaties/Rode‐Lijst‐ Vaatplanten‐2012 . Rode lijst planten zijn niet per definitie beschermde planten maar planten die o.a. weinig voorkomen, bedreigd zijn of waar een negatieve trend wordt geconstateerd. Een Afbeelding Rode ogentroost Rode lijst plant kan dus ook beschermd zijn. De Rode lijst werd gefilterd op bedreigde, gevoelig, kwetsbaar en ernstig bedreigd. Rode ogentroost komt flink voor op het ADM‐terrein in het biotoop cultuurlijke natuur en staat op de Rode lijst als bedreigd aangegeven. De Rode lijst werd ook gefilterd op zeldzaamheid en leverde geen soorten op die zijn aangetroffen op het ADM‐terrein.
Inventarisatie ADM‐terrein 21
Afbeelding Echt duizendguldenkruid rode lijst
Beschermde planten Beschermde planten zijn opgenomen op één van de drie lijsten van de Flora‐ en faunawet. Bij aantreffen van deze planten heeft dat consequenties bij werkzaamheden of ontwikkelingen. Meestal zijn compenserende en mitigerende maatregelen nodig of werken met een goedgekeurde gedragscode. Op het ADM‐terrein komen beschermde planten voor. Het betreft brede wespenorchis, rietorchis , ruig klokje en grote kaardenbol. Niet uitgesloten is dat ook bijenorchis, dotterbloem, grote keverorchis, gulden sleutelbloem, knikkende vogelmelk, moeraswespenorchis en zwanenbloem voorkomen. Voorafgaande aan grondwerkzaamheden dient inventarisatie van het plangebied plaats te vinden. Afbeelding brede wespenorchis beschermd
MONITORING EN INVENTARISATIE In de bijlagen zijn de soortenlijsten opgenomen. De lijsten zijn bruikbaar voor het volgen van de soorten. Bij een waarneming wordt eenvoudigweg een kolom toegevoegd met het jaartal waarin de soort is aangetroffen. Is een soort niet gezien dan kan de soort verdwenen zijn of over het hoofd gezien. Vele ogen, oren en neuzen kunnen op deze manier goed bijdragen aan inventariseren van het ADM‐terrein. In het spreadsheet zijn zoveel als mogelijk ook de bronvermeldingen opgenomen met een website. Wordt getwijfeld over een soort dan kan er snel worden geraadpleegd. Een ecoloog kan jaarlijks een ronde doen over het terrein met de lijsten en een na controle leveren. Indien gewenst kunnen specialistische inventarisaties op basis van de voortschrijdende soortlijst plaatsvinden.
Inventarisatie ADM‐terrein 22
TENSLOTTE Het mag met dit rapport duidelijk zijn geworden dat het ADM‐terrein leeft! Mens en natuur lijken hier een goed evenwicht te hebben gevonden en vullen elkaars aanwezigheid aan. Dit levert in de omgeving van het Westelijk havengebied een unieke oase waar veel planten en dieren van profiteren. Niet alleen algemene soorten vinden hier een refugium maar ook soorten van de Rode lijst en beschermde planten en dieren. In voor en najaar is het een belangrijk tussenstation voor doortrekkende vogels. Het zoetwater plasje is een natuurlijke eendenkooi zonder vangpijpen. Het is daarom van groot belang dat er bij toekomstige ontwikkelingen rekening wordt gehouden met de aanwezigheid van deze bijzondere organismen. Flora – en faunawet zijn hier 100% van toepassing. Deze inventarisatie kan worden gezien als een quickscan die indicatie geeft voor nader onderzoek naar bijvoorbeeld rugstreeppad en vleermuizen. Gedurende broedtijd zijn grote ingrepen zonder ontheffing niet toegestaan.
Uitzicht over het zoetwaterplasje
Inventarisatie ADM‐terrein 23
Geraadpleegde bronnen LITERATUUR ‐ Buiten aan het werk? Houd tijdig rekening met beschermde dieren en planten! De Flora‐ en faunawet in de praktijk; informatie over vrijstellingen, ontheffingen en gedragscodes. Brochure ministerie van E,L &I. ‐ Europese Natuur in Nederland, Soorten van de Habitatrichtlijn. KNNV uitgeverij, Utrecht, 2008 Jansen, A. M & Schaminée J.H.J., ‐ Heukels' Flora van Nederland. 23e druk. Wolters‐Noordhoff bv, Groningen Meijden van der, R. 2005. ‐ ANWB Vogelgids van Europa, Tirion Uitgevers BV , Baarn 2000 ‐ Nieuwe insectengids, Michael Chinery, Tirion Uigvers Baarn, 1997 ‐ Diverse KNNV veldgidsen Diersporen, Amfibieën en reptielen, Sprinkhanen en krekels, Libellen en Dagvlinders, KNNV Uitgeverij Utrecht ‐ Het ADM‐terrein. Een natuurwaarden evaluatie, drs. M.Kooper, Bureau Stadsnatuur 2004.
WEBSITES http://telmee.nl/ , http://waarneming.nl/index.php http://www.vleermuis.net http://maps.noord‐holland.nl/extern/gisviewers/natuurbeheerplan http://www.hetlnvloket.nl http://maps.amsterdam.nl http://www.verspreidingsatlas.nl/1016
ZIE SPREADSHEETS
FOTO’S EN KAARTEN Fotografie: Kaarten:
N.Daemen Q‐GIS bewerking N.Daemen Adobe Acrobat ProX Tulpstraat 2 3442 BL Woerden Internet: www.arda-natuur.nl
[email protected]
Inventarisatie ADM‐terrein 24
BIJLAGE SOORTENOVERZICHT PLANTEN Wetenschappelijke naam Cirsium arvense Lapsana communis Malus sylvestris Silene latifolia (subsp. alba) Geranium pratense Senecio inaequidens Juncus conglomeratus Artemisia vulgaris Tanacetum vulgare Stachys sylvatica Salix x reichardtii Epipactis helleborine Populus x canadensis Conyza canadensis Solidago canadensis Silene dioica Rubus caesius Hippophae rhamnoides Calamagrostis epigejos Rosa pimpinellifolia Centaurium erythraea Matricaria recutita Onobrychis viciifolia Agrostis stolonifera Anthriscus sylvestris Rubus idaeus Geum urbanum Carex oederi Iris pseudacorus Tragopogon pratensis subsp. pratensis Galeopsis bifida + Galeopsis tetrahit Holcus lanatus Heracleum sphondylium
Nederlandse naam Akkerdistel Akkerkool Appel Avondkoekoeksbloem Beemdooievaarsbek Bezemkruiskruid Biezenknoppen Bijvoet Boerenwormkruid Bosandoorn Boswilg x Grauwe wilg Brede wespenorchis Canadapopulier Canadese fijnstraal Canadese guldenroede Dagkoekoeksbloem Dauwbraam Duindoorn Duinriet Duinroosje Echt duizendguldenkruid Echte kamille Esparcette Fioringras Fluitenkruid Framboos Geel nagelkruid Geelgroene Zegge en Dwergzegge Gele lis Gele morgenster Gespleten en Gewone hennepnetel Gestreepte witbol Gewone berenklauw
2004 zoet brak bos cultuur x x x x x x x x x x x
x
x x
x x x
x
x x x
x x x x
x x x x
x
x x
x x x
x
x
x x x x x x x x x x
x
x x
x x x
ruigte Westhoff levensvorm x T 19Ca04 G T= therofiet éénjarig plant 15A G x 11Ab T G = geofiet winterknoppen onder H de grond x T H = hemicryptofyt winterknoppen x 12Bd03 H op of iets onder de grond x 38Aa P C = chaemetofyt winterknoppen x T tot 50cm. bovengronds x 10Aa T 21Aa G P = Phanerofyt winterknoppen P >50cm. boven de grond bomen en 20 H heesters H 19Ca04 = plantengemeenschap x 17Aa H Rood = Beschermde plant x 25 H Geel = Rode lijst bedreigd x 25Ba H a = aanwezig op lijst 2004 niet x 20Bb01 C H x 31A teruggevonden x 07Ab04 H x 30 H H x 20B T x 12Bb01 T x 12Bd H 05Ba05 C H x P x 12Aa' T x 38Aa01 H x T x 16Ab H x T
Inventarisatie ADM‐terrein 25
Wetenschappelijke naam Rubus fruticosus Lotus corniculatus Fraxinus excelsior Arrhenatherum elatius subsp. elatius Cerastium fontanum subsp. vulgare Leucanthemum vulgare Sonchus oleraceus Taraxacum officinale Sisymbrium officinale Symphytum officinale Sambucus nigra Hypochaeris radicata Achillea millefolium Capsella bursa‐pastoris Vulpia myuros Agrostis capillaris Polygonum aviculare Arrhenatherum elatius Trisetum flavescens Petasites hybridus Malva sylvestris Crepis biennis Urtica dioica Centaurea scabiosa Plantago major Dipsacus fullonum Papaver rhoeas Typha latifolia Calystegia sepium Galinsoga quadriradiata Epilobium hirsutum Trifolium arvense Pulicaria dysenterica Equisetum arvense Calamagrostis canescens Ulmus x hollandica Glechoma hederacea Medicago lupulina Senecio jacobaea Galium aparine
Nederlandse naam Gewone braam Gewone en Rechte rolklaver Gewone es Gewone glanshaver Gewone hoornbloem Gewone margriet Gewone melkdistel Gewone paardenbloem Gewone raket Gewone smeerwortel Gewone vlier Gewoon biggenkruid Gewoon duizendblad Gewoon herderstasje Gewoon langbaardgras Gewoon struisgras Gewoon varkensgras Glanshaver Goudhaver Groot hoefblad Groot kaasjeskruid Groot streepzaad Grote brandnetel Grote centaurie Grote en Getande weegbree Grote kaardebol Grote klaproos Grote lisdodde Haagwinde Harig knopkruid Harig wilgenroosje Hazenpootje Heelblaadjes Heermoes Hennegras Hollandse iep Hondsdraf Hopklaver Jakobskruiskruid s.l. Kleefkruid
2004 zoet brak bos cultuur x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
x
x
x x
x
x x
x x x x x
x x
x x x
x x
x
x
x x
x
x x
x x
x
x
x x x
x x
x
x x
x
ruigte Westhoff levensvorm x 25A H x T 09Aa02 T x 31A H x 20Bb H x P T x P P x P 27 H x H x 10Aa02 T x H T x 11Ab02 T 30Ba01 T x 25A G x 38Aa01 G x 34Ab04 G P x 19Ca02 H x 05 G 20Ca01 H x H x 19A H x H T x G P T x H G x G x H x 11Aa02 T x B x 27 H x T x 19Aa03 T
Inventarisatie ADM‐terrein 26
Wetenschappelijke naam Tussilago farfara Senecio vulgaris Trifolium dubium Centaurea jacea Eupatorium cannabinum Dactylis glomerata Ranunculus repens Carduus crispus Rumex crispus Elytrigia repens Trifolium campestre Alliaria petiolata Bellis perennis Oenothera biennis Malva moschata Mycelis muralis Carex riparia Daucus carota Persicaria maculosa Juncus effusus Tripleurospermum maritimum Impatiens glandulifera Heracleum mantegazzianum Rumex obtusifolius Phragmites australis Phalaris arundinacea Dactylorhiza majalis subsp. praet. Vicia hirsuta Geranium robertianum Trifolium pratense Cornus sanguinea Odontites vernus subsp. serotinus Festuca rubra Campanula trachelium Carex hirta Poa trivialis Betula pendula Fallopia sachalinensis Ranunculus acris Salix alba
Nederlandse naam Klein hoefblad Klein kruiskruid Kleine klaver Knoopkruid Koninginnenkruid Kropaar Kruipende boterbloem Kruldistel Krulzuring Kweek Liggende klaver Look‐zonder‐look Madeliefje Middelste teunisbloem Muskuskaasjeskruid Muursla Oeverzegge Peen Perzikkruid Pitrus Reukeloze kamille Reuzenbalsemien Reuzenberenklauw Ridderzuring Riet Rietgras Rietorchis Ringelwikke Robertskruid Rode klaver Rode kornoelje Rode ogentroost Rood zwenkgras s.s. Ruig klokje Ruige zegge Ruw beemdgras Ruwe berk Sachalinse duizendknoop Scherpe boterbloem Schietwilg
2004 zoet brak bos cultuur ruigte x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
Westhoff levensvorm 17Ba H P 06Aa T 38Aa03 H 38 Z 12Aa T H 12Ba01 T 06Aa03 G T G T 21Aa01 H 34Ab03 P H 15Ab G T C G G 12Ba H 11Aa02 T P H G T 25Ba01 H 12Aa03 T 10Aa T 38Aa G H 12Ba T 12Aa' T 34Aa H P P P H 17Ac01 H 21Aa01 H
Inventarisatie ADM‐terrein 27
Wetenschappelijke naam Hypericum perforatum Echium vulgare Geranium dissectum Plantago lanceolata Cirsium vulgare Chelidonium majus Juncus tenuis Carex otrubae Cynoglossum officinale Leontodon autumnalis Malva alcea Linaria vulgaris Vicia sativa subsp. sativa Stellaria media Vicia cracca Mentha aquatica Cichorium intybus Sorbus aucuparia Origanum vulgare Chamerion angustifolium Lamium album Melilotus albus Trifolium repens Betula pubescens Bromus hordeaceus Geranium molle Cerastium semidecandrum Juncus inflexus Saponaria officinalis Potentilla anserina Quercus robur Alnus glutinosa Solanum nigrum Solanum dulcamara Ophrys apifera Centranthus ruber Centaurea cyanus Myosotis ramosissima Veronica persica Lychnis flos‐cuculi
Nederlandse naam Sint‐Janskruid Slangenkruid Slipbladige ooievaarsbek Smalle weegbree Speerdistel Stinkende gouwe Tengere rus Valse voszegge Veldhondstong Vertakte leeuwentand Vijfdelig kaasjeskruid Vlasbekje Voederwikke Vogelmuur Vogelwikke Watermunt Wilde cichorei Wilde lijsterbes Wilde marjolein Wilgenroosje Witte dovenetel Witte honingklaver Witte klaver Zachte berk Zachte dravik s.l. Zachte ooievaarsbek Zandhoornbloem Zeegroene rus Zeepkruid Zilverschoon Zomereik Zwarte els Zwarte en Beklierde nachtschade Bitterzoet Bijenorchis Rode spoorbloem Korenbloem Ruw vergeet‐mij‐nietje Grote ereprijs Echte koekoeksbloem
2004 zoet brak bos cultuur ruigte x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x a x a x x a x a x a x x x a x
Westhoff levensvorm H G 19B G H 38Ab01 G H 24A T 17Aa02 H 13 T 38Ab01 H 17Aa01 H 12Ba03 T G H G H H 19Aa H P 24Ac02 H 12Bd01 T 25Ac H T T H H T C T P G 25Aa02 H 25A G 38Ab01 P 31A H H H P H 10Aa03 H
Inventarisatie ADM‐terrein 28
FAUNA Vogels
Nederlandse naam
Wetenschappelijke naam
2015 waargenomen
Koolmees
Parus major
Pimpelmees
(on)waarschijnlijk
biotoop
Voorkomen
positief/broedvogel
bos en struweel
algemeen
Parus caeruleus
positief/broedvogel
bos en struweel
algemeen
Staartmees
Aegithalos caudatus
positief
bos en struweel
algemeen
Grasmus
Sylvia communis
ruigte en struweel
algemeen
Huismus
Passer domesticus
positief/broedvogel
cultuurlijke natuur
rode lijst gevoelig
Winterkoninkje
Troglodytes troglodytes
positief/broedvogel
bos en struweel
algemeen
(Wit gesternde) blauwborst
Cyanosylvia cyanecula
waarschijnlijk
ruigte en struweel
doelsoort A'dam
Putter
Carduelis carduelis
waarschijnlijk
ruigte en struweel
algemeen
Groenling
Carduelis chloris
positief/broedvogel
ruigte en struweel
algemeen
Kneu
Carduelis cannabina
positief/broedvogel
ruigte en struweel
rode lijst gevoelig
waarschijnlijk
Vink
Fringilla coelebs
positief/broedvogel
ruigte en struweel
algemeen
Boerenzwaluw
Hirundo rustica
positief/broedvogel
cultuurlijke natuur
rode lijst gevoelig
Huiszwaluw
Delichon urbica
onwaarschijnlijk
Zanglijster
Turdus prulomelos
waarschijnlijk
Merel
Turdus merula
Kramsvogel
Turdus pilaris
Roodborst
Erithacus rubecula
Nachtegaal
Luscina megarhynchos
Grote bonte Specht
Dendrocopos major
Boomklever
Sitta europaea
waarschijnlijk
Grote gele kwikstaart
Motacilla cinerea
onwaarschijnlijk
Witte kwikstaart
Motacilla alba alba
positief/broedvogel waarschijnlijk positief/broedvogel waarschijnlijk positief/broedvogel
positief/broedvogel
rode lijst gevoelig bos en struweel
algemeen
ruigte/bos/struweel
algemeen
ruigte en struweel
rode lijst gevoelig
ruigte/bos/struweel
algemeen
ruigte en struweel
rode lijst kwetsbaar
bos en struweel
algemeen/ doelsoort A'dam
bos en struweel
algemeen soort van beken
cultuurlijke natuur
cultuurvolger
Kievit
Vanellus vanellus
Tortelduif (Turkse)
Streptopelia decaocto
positief/broedvogel
onwaarschijnlijk bos en struweel
algemeen exoot
Houtduif
Columba palurnbus
positief/broedvogel
bos en struweel
algemeen
Spreeuw
Stumus vulgaris
positief/broedvogel
ruigte/bos/struweel
algemeen/afname
weidevogel
Inventarisatie ADM‐terrein 29
Nederlandse naam
Wetenschappelijke naam
2015 waargenomen
Zwarte kraai
Corvus corone
positief
Bonte kraai
Corvus corone comix
Kauw
Corvus monedula
Ekster
Pica pica
Vlaamse Gaai
(on)waarschijnlijk
biotoop
Voorkomen
ruigte/bos/struweel
algemeen
ruigte/bos/struweel
dwaalgast
positief
ruigte/bos/struweel
algemeen
positief/broedvogel
bos en struweel
algemeen
Garrulus glandarius
positief
bos en struweel
algemeen
Fazant
Phasianus colchius
positief/broedvogel
ruigte en struweel
algemeen exoot
Patrijs
Perdix perdix
waarschijnlijk
ruigte en struweel
rode lijst kwetsbaar
Oeverloper
Tringa hypoleucos
waarschijnlijk
water en oever brak
rode lijst gevoelig
Drieteenstrandloper
Calidris alba
(on)waarschijnlijk
water en oever brak
strand/wadvogel
Grutto
Limosa limosa
onwaarschijnlijk
water en oever brak
weidevogel
onwaarschijnlijk
Bontbekplevier
Charadrius hiaticula
water en oever brak
strand/wadvogel
Scholekster
Haematopus ostralegus
positief
water en oever brak
weide/kustvogel
Waterhoen
Chalinula chloropus
positief/broedvogel
water en oever zoet
algemeen
Meerkoet
Fulica atra
positief/broedvogel
water en oever zoet
algemeen
Wilde eend
Anas platyrhynchos
positief/broedvogel
water en oever zoet
algemeen
Nijlgans
Alopochen aegyptiacus
onwaarschijnlijk
water en oever zoet
algemeen exoot
Tafeleend
Aythya ferina
waarschijnlijk
water en oever zoet
N2000 soort
Kuifeend
Aythya fuligula
water en oever zoet
N2000 soort
Bergeend
Tadoma tadoma
waarschijnlijk
water en oever zoet
algemeen
Grote zaagbek
Mergus merganser
waarschijnlijk
water en oever brak
wintergast
Fuut
Podiceps cristatus
positief/broedvogel
water en oever zoet
algemeen
Dodaars
Tachybaptus ruftcollis
positief
water en oever zoet
N2000 soort
Ijsvogel
Alcedo atthis
positief/(broedvogel)
water en oever zoet
N2000 soort
Wilde zwaan
Cygnus cygnus
onwaarschijnlijk
water en oever brak
wintergast/duinen
Knobbelzwaan
Cygnus olor
waarschijnlijk
water en oevers
algemeen
Blauwe Reiger
Ardea cinerea
water en oevers
algemeen
waarschijnlijk
positief/broedvogel
positief
Roerdomp
Botaurus stellaris
water en oevers
rode lijst gevoelig
Kokmeeuw
Larus ridibundus
positief
water en oevers
algemeen
Zilvermeeuw
Larus argentatus
positief
water en oevers
algemeen
waarschijnlijk
Inventarisatie ADM‐terrein 30
Nederlandse naam
Wetenschappelijke naam
Kleine mantelmeeuw
2015 waargenomen
(on)waarschijnlijk
biotoop
Voorkomen
Larus fuscus
waarschijnlijk
water en oevers
algemeen
Stormmeeuw
Larus canus
waarschijnlijk
water en oevers
algemeen
Visdief
Sterna hirundo
water en oevers
rode lijst kwetsbaar
Stern(Grote, Noordse of dwerg?)
Sterna spec.
water en oever brak
wad en kustvogels
Aalscholver
Phalacrocorax carbo
positief/foeragerend
water en oever haven
algemeen
Kleine karekiet
Acrocephalus scirpaceus
positief/broedvogel
water en oevers
algemeen
Rietzanger
Acrocephalus schoenobaenus
positief/broedvogel
ruigte en struweel
algemeen
Tjiftjaf
Phylloscopus collybita
positief/broedvogel
ruigte en struweel
algemeen
Velduil
Asio flammeus
open land en ruigte
rodelijst ernstig bedreigd
Ransuil
Asio otus
bos en struweel
rode lijst kwetsbaar
Buizerd
Buteo buteo
bos en struweel
Algemeen/jaarrond beschermd nest
Torenvalk
Falco tinnuculus
bos en struweel
algemeen
Sperwer
Accipiter nisus
waarschijnlijk
bos en struweel
algemeen
Koekoek
Cuculus canorus
waarschijnlijk
ruigte en struweel
rode lijst kwetsbaar
Boompieper
Anthus trivialis
positief/foeragerend
bos en struweel
algemeen
Krakeend
Anas strepera
positief/broedvogel
water en oever zoet
algemeen
Zwartkop
Sylvia atricapilla
positief/broedvogel
ruigte en struweel
algemeen
positief/foeragerend waarschijnlijk
onwaarschijnlijk positief/jagend waarschijnlijk positief
Inventarisatie ADM‐terrein 31
Zoogdieren Nederlandse naam
Wetenschappelijke naam
2015 waargenomen
(on)waarschijnlijk
biotoop
Voorkomen
Egel
Erinaceus europaeus
positief
bos en struweel
algemeen
Mol
Talpa europaea
positief
bos en struweel
algemeen
Bosspitsmuis
Sorex araneus
waarschijnlijk
bos en struweel
algemeen
Bruine rat
Rattus norvegicus
waarschijnlijk
water en oever brak
algemeen
Konijn
Oryctolagus cuniculus
positief/gezien/spoor
ruigte en struweel
algemeen
Haas
Lepus capansis
positief/gezien/spoor
ruigte en struweel
algemeen
Vos
Vulpes vulpes
positief/gezien
ruigte en struweel
algemeen
Gewone dwergvleermuis
Pipistrellus pipistrellus
positief/detector/zicht
ruigte/bos/struweel/water
Ff‐wet lijst 3
Ruige dwergvleermuis
Pipistrellus nathusii
positief/detector/zicht
ruigte/bos/struweel/water
Ff‐wet lijst 3
Laatvlieger
Eptesicus serotinus
positief/detector/zicht
water en oevers
Ff‐wet lijst 3
Meervleermuis
Myotis dasycneme
waarschijnlijk
water en oevers
Ff‐wet lijst 3
Veldmuis
Microtus arvalis
waarschijnlijk
ruigte/bos/struweel
algemeen
Dwergmuis
Micromys minutus
waarschijnlijk
ruigte en struweel
algemeen
Wezel
Mustela nivalis
waarschijnlijk
ruigte/bos/struweel
rode lijst gevoelig
Hermelijn
Mustela erminea
waarschijnlijk
ruigte/bos/struweel
rode lijst gevoelig
Ree
Capreolus capreolus
(on)waarschijnlijk
ruigte/bos/struweel
algemeen
Vlinders
Nederlandse naam
Wetenschappelijke naam
2015 waargenomen
Icarus blauwtje
Polyommatus icarus
Boomblauwtje Atalanta
biotoop
Voorkomen
positief
ruigte en struweel
algemeen
Celastrina argiolus
positief
ruigte en struweel
algemeen
Vanessa atalanta
positief
ruigte en struweel
algemeen
Klein koolwitje
Pieris rapae
positief
ruigte en struweel
algemeen
Dagpauwoog
Aglais io
positief
ruigte en struweel
algemeen
Bruin zandoogje
Maniola jurtina
positief
ruigte en struweel
algemeen
Bont zandoogje
Pararge aegeria
positief
ruigte en struweel
algemeen
Distelvlinder
Vanessa cardui
positief
ruigte en struweel
algemeen
Zwartsprietdikkopje
Thymelicus lineola
positief
ruigte en struweel
algemeen
Kleine vos
Aglais urticae
positief
ruigte en struweel
algemeen
(on)waarschijnlijk
Inventarisatie ADM‐terrein 32
Kreeftachtigen Nederlandse naam
Wetenschappelijke naam
Brakwatersteurkrab Ringsprietgarnaal
2015 waargenomen
(on)waarschijnlijk
biotoop
Voorkomen
Pataemonetes varzans
waarschijnlijk
water en oever brak
mariene soort
Pandalus montagui
waarschijnlijk
water en oever brak
mariene soort
Gewone garnaal
Crangon crangon
waarschijnlijk
water en oever brak
mariene soort
Gewone zwemkrab
Liocarcinus holsatus
(on)waarschijnlijk
water en oever brak
onbekend/strand getijde
Strandkrab
Carcinus maenus
waarschijnlijk
water en oever brak
mariene soort
Chinese wolhandkrab
Eriocheir sinensis
waarschijnlijk
water en oever brak
mariene soort
Zuiderzeekrabbetje
Rhithropanopeus harrisii
onwaarschijnlijk
water en oever brak
zeer zeldzaam Veerse meer
(on)waarschijnlijk
biotoop
Voorkomen
water en oever brak
kustwateren
biotoop
Voorkomen
Vissen Nederlandse naam
Wetenschappelijke naam
2015 waargenomen
Harder (dunlip)
Liza ramada
positief
Nederlandse naam
Wetenschappelijke naam
2015 waargenomen
Meerkikker
Rana ridibunda
positief
water en oever
algemeen
Bruine kikker
Rana temporaria
positief
water en oever/struweel
algemeen
Gewone pad
Bufo bufo
positief
bos, ruigte en struweel
algemeen
Rugstreeppad
Bufo calamita
positief
ruigte en struweel
rode lijst gevoelig/Ff‐wet lijst 3
Kleine watersalamander
Lissotriton vulgaris
positief
bos, ruigte en struweel
algemeen
Amfibieën (on)waarschijnlijk
Inventarisatie ADM‐terrein 33
Libellen, juffers en insecten Nederlandse naam
Wetenschappelijke naam
2015 waargenomen
Vroege glazenmaker
Aeshna isoceles
Watersnuffel
Enallagma cyathigerum
Lantaarntje Paardenbijter
(on)waarschijnlijk
biotoop
Voorkomen
positief
water en oevers
rode lijst niet bedreigd
positief
water en oevers
algemeen
Ischnura elegans
positief
water en oevers
algemeen
Aeshna mixta
positief
water en oevers
algemeen
Variabele waterjuffer
Coenagrion pulchellum
positief
water en oevers
algemeen
Keizerlibel
Anax imperator
positief
water en oevers
algemeen
Soldaatjes
Rhagonycha fulva
positief
water en oevers
algemeen
Houtpantserjuffer
Chalcolestes viridis
positief
water en oevers
algemeen
Kleine roodoogjuffer
Erythromma viridulum
positief
water en oevers
algemeen
Vuurjuffer
Pyrrhosoma nymphula
positief
water en oevers
algemeen
Schildpadpantserwants
Eurygaster testudinaria
positief
ruigte en struweel
algemeen
Gewone wegmier
Lasius niger
positief , mierennest
bos, ruigte en struweel
algemeen
Inventarisatie ADM‐terrein 34