1
STRUCTUURSCHETS TERREIN NIEUW EN MEER AMSTERDAM Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 12-04-2008
Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
2
Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
INHOUD Resultaten workshop Masterplan/ conclusies Plan van aanpak
04-25 26-34 35-40
Deelnemers Workshop: Klaas Schotanus, Lobke Alkemade, Niek Stukje, Laurentine Houtman. Floris Prager.
3
Begeleiding: Bureau Arjan Karssen bno.
Opdrachtgever: Stichting Nieuw en Meer (Toekomstclub)
STRUCTUURSCHETS TERREIN NIEUW EN MEER AMSTERDAM Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
WORKSHOP oproep Sinds 2005 is een groep mensen van het terrein onder de noemer Knooppunt Nieuwe Meer bezig met het initiëren van discussiebijeenkomsten en workshops teneinde aan de gebruikers van het terrein een toekomstvisie te ontlokken. Al deze bijeenkomsten en denkexercities hebben allereerst geleid tot een set randvoorwaarden waarbinnen nagedacht wordt over de toekomst. Daarnaast zijn enkele ideeën al verder uitgewerkt. Zo wordt er nagedacht over een manier om kennis te maken met de omliggende bedrijven, instellingen en bewoners om met hen van gedachten te wisselen over onze gezamenlijke toekomst in dit gebied. Uitgangspunt daarbij is het toekomstperspectief tot 2041, het jaar waarin ons erfpachtcontract met de Gemeente Amsterdam officieel afloopt. 4
Onze buurt (A4, Zuidas, Schiphol) kenmerkt zich door zeer grote economische belangen en bijbehorende bouwontwikkelingen, maar bevat ook belangrijke natuur- en ecologische gebieden waaronder de Nieuwe Meer en het aangrenzende Amsterdamse Bos. Ook het terrein zelf, is van ecologische waarde en ook als zodanig erkend door Landschap Noord-Holland. Als kunstenaarscomplex behoren we substantieel tot de Creatieve Stad van Amsterdam en beschouwen we ons zelf als een belangrijke partij in deze dynamische buurt. Concrete acties zoals het jezelf profileren in je omgeving of het kunnen plegen van nieuwbouw moet ons inziens wel passen binnen een helder (en enthousiasmerend) beeld hoe de ruimtelijke structuur en het gebruik er volgens ons op middellange termijn zal uitzien. Je zal intern en voor de ‘bui-tenwereld’ een duidelijk beeld moeten kunnen presenteren over hoe de ruimtelijke structuur en het gebruik zullen zijn. Hiervoor zal het terrein grondig geanalyseerd moeten worden en zijn richting- gevende uitspraken nodig over mogelijke aanpassingen van de hoofdstructuur in relatie tot de beleving, de gebruiksmogelijkheden en het beheer. Uiteraard wordt ook gebruik gemaakt van de vele informatie die er al is. Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
UITGANGSPUNTEN EN RANDVOORWAARDEN De structuurschets moet ingaan op: • • • • • • • • • • •
Een beter gebruik en ontsluiting van het huidige terrein mogelijk te maken. Wat betreft het gebruik, zijn het parkeren en de opslag van kunstwerken belangrijke issues. Ruimte vrij te maken voor manifestaties en ontmoetingsplekken in de buitenlucht. Voor de gebieden die nu worden aangeduid als ‘voorterrein’ en ‘achterterrein’ komen met gebruiks- en inrichtingsvoorstellen. Onderzoeken of het mogelijk is om in dergelijke kleine gebieden een zelfstandig padensysteem in te voegen. Openheid en oriëntatie van ateliers/werkruimten in gebouwen op de omliggende openbare ruimte (relatie(s) binnen-buiten). Mogelijkheden bestaande bouw uit te breiden, her in te richten. Inpassing van (collectieve) ontmoetingsruimten. Ruimte vrij te maken voor manifestaties en kunstwerken in de buitenlucht. Hogere ecologische waarden van het terrein te stimuleren. Bebouwingsmogelijkheden te scheppen voor experimentele en nieuwe vormen voor ateliers. Mogelijk meer gebruik maken van het water van de Haarlemmerringvaart (passanten) en de Nieuwe Meer.
Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
5
WORKSHOP 24, 25 en 26
september 2007
6
Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
DAG 1 Maandag 24 september. Verkenning en inventarisatie. Opstellen gebiedsanalyse.
In beeld brengen plangebied.
Inzicht krijgen in de bestaande situatie en doornemen eisen en wensen stichtingbestuur. Aan de hand van de gegeven informatie en door de verkenning van het plangebied zal er een analyse en probleemstelling worden gemaakt. Waar zitten de kansen en bedreigingen? Kijken naar kwaliteiten en minpunten. 7
Groep splitst zich op en voert 10 min. gesprekjes met bewoners, (vastleggen en fotograferen).
Opstellen Analyse en aanzet tot eerst conceptideeën.
De analyse zal aan het einde van de dag in een groepspresentatie worden besproken. De uitkomsten van deze analyse dienen als input voor de werksessies van de komende dagen. Daarbij zal er een eerste reeks ideeën worden gelanceerd. Diner / presentatie/ feedback Genodigd: Katrin Wildner, Nicolle, Arnoud Daalder, Wouter Schatborn, Katrin Wildner.
Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
LIGGING t.o.v. centrum en Schiphol
8
Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
9
‘Als we niks doen worden we opgeslokt’ Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
LOCATIE Luchtfoto
10
Nieuw en Meer is een groot ateliercomplex aan de rand van Amsterdam. Het uitgestrekte terrein van 3,7 hectare ligt ingeklemd tussen de westkant van het Nieuwe Meer en de Ringvaart. Op een vloeroppervlak van ca. 9000m2 zijn een kleine 100 kunstenaars en aanverwante bedrijven gevestigd. Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
BELEVING eerste indruk
11
Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
IMAGO interactie
12
Eigenschappen gebied. Vrijstaat, autonoom, dingen laten gebeuren, commune, gebaat bij anonimiteit, laboratorium. Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
LABORATORIUM
13
Eigenschappen laboratorium Experiment, innovatie, onderzoek, testen, afgesloten ruimte, explosief. Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
TERREINVISIE ecologie en leefmilieu
14
Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
DAG 2
Dinsdag 25 september. Opstellen van een aantal ruimtelijke modellen voor het terrein. Brainstorm, visie, ontwikkeling.
Ochtend sessie.
In twee groepen wordt er gewerkt aan het ontwikkelen van een inrichting visie voor het totale gebeid. Hierbij wordt gewerkt aan een korte – en lange termijn visie. Elke groep werkt aan een aantal randvoorwaarden en geeft daar commentaar op (zie boven) deze worden gewisseld na de lunch.
15
Vervolg ruimtelijke modellen.
Aanscherpen randvoorwaarden/ aanzet tot ideeën voor gebiedsvisie. Zwaartepunten aangeven binnen het programma. Diner / presentatie/ feedback. Genodigden: Martijn Daalder, Ira Koers.
Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
VOORTERREIN opties bebouwing
16
Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
GEBOUWEN optie toevoeging
17
Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
TUSSENPLEIN groen, stedelijk, water
18
Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
LOODSEN opslag en flexibiliteit
19
Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
ACHTERTERREIN woonfunctie, opslag
20
Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
DAG 3 Woensdag 26 september.
Verfijnen ruimtelijke modellen.
De resultaten van de brainstormsessies en de gegeven reacties worden verwerkt tot een visuele presentatie. Deze worden gepresenteerd aan het stichtingsbestuur en externe deskundigen. De opmerkingen en aanvulling die tijdens deze presentatie worden gegeven worden meegenomen in het eind document. Diner / presentatie totaalvisie / feedback. Genodigden: Patrick Tielkes, externe bestuursleden, stichtingsbestuur, toekomstcommissie, en selectie bewoners.
21
Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
22
Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
23
Eindpresentatie workshop: Uit de laatste presentatie aan de bewoners van het gebied bleek een grote mate van interesse en enthousiasme voor de aanpak van de workshop en de conceptplannen. Wel zijn er duidelijke opmerkingen geplaatst waaraan nog extra aandacht moet worden besteed: 1. 2. 3.
Behoud ecologische zone aan de rand van het gebied (grens met water). Behoud van de charme van het terrein. Hoe om te gaan met veranderingen in woonfunctie?
Daarbij is de hoge mate van democratie en inspraak binnen het gebied een belangrijk uitgangspunt. Dit betekent dat de verdere planuitwerking helder en inzichtelijk moet gebeuren. Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
MAQUETTE
24
Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
25
Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
MASTERPLAN
26
Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
27
Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
VOORTERREIN presentatie naar de buitenwereld
28
Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
WOON-WERK ATELIERS mogelijke woontoevoeging
29
Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
LOODSEN overkapping en splitsing
30
Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
RANGEERTERREIN flexibele opslag en werkruimte
31
Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
OPSLAGBOS / WONEN zelfvoorzienend en flexibel wonen
32
Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
CONCLUSIES De structuurschets bevat: • Een beter gebruik en ontsluiting van het huidige terrein door gebruik te maken van meerdere toegangen. • Parkeren en de opslag van kunstwerken geordend door nieuwe inrichting achterterrein. • Ruimte vrij op voorterrein voor manifestaties en ontmoetingsplekken in de buitenlucht. • Voor de gebieden die nu worden aangeduid als ‘voorterrein’ en ‘achterterrein’ zijn gebruiks- en inrichtingsvoorstellen. • Mogelijkheid om een zelfstandig padensysteem in te voegen. • Openheid en oriëntatie van ateliers /werkruimten op de omliggende openbare ruimte wordt beter door een opgeruimd en meer open karakter. • Mogelijkheden bestaande bouw uit te breiden, her in te richten. (zie voorstellen) • Inpassing van (collectieve) ontmoetingsruimten op voorterrein. • Ruimte voor manifestaties en kunstwerken in de buitenlucht op stedelijk plein. • Hogere ecologische waarden van het terrein langs de oevers. • Bebouwingsmogelijkheden voor experimentele en nieuwe vormen voor ateliers en wonen op achterterrein. • Mogelijkheid om meer gebruik te maken van het water van de Haarlemmerringvaart (passanten) en de Nieuwe Meer door passantenhaventje.
Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
33
PLAN VAN AANPAK FASERING
34
Fase 1, Opslag en mobiele atelierruimten
Fase 1. Opslag en mobiele ateliers. • • • •
Herinrichting van het middenterrein. Ruimte creëren voor de mobiele ateliers. Aanleg rails voor ateliers en opslag. Aanpassen van de (interne) infrastructuur zoals in- en uitgaande routes, snel en langzaam verkeer.
Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
35
Fase 2, Expositieruimte voorterrein + loodsen
Fase 2. Loodsen en voorterrein. Na het realiseren van de mobiele ateliers, kan er gestart worden met: • • •
Aanpak van de loodsen. Het maken van de zicht-as en connectie met het achterterrein. Het realiseren van een nieuwe functie op het voorterrein in de vorm van een entreegebouw, expositieruimte en parkeren.
Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
36
Fase 3. Routing, energie en wonen. • • •
Aanpak van het achterterrein en het creëren van een nieuwe innovatieve woonfunctie. Energie huishouding en het plaatsen van wind molens op het achterterrein. Aanleg van de routing, nieuwe toegangen en het centrale plein.
Tevens kan onderzocht worden of er bij de monumentale hoofdgebouwen een toevoeging kan plaatsvinden als uitbreiding van het wonen en werken. Er kan gedacht worden aan een transparante laag op de bestaande bouw. Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
37
Fase 4. Ecologie en oever. Als laatste is de oeverzone aan de beurt. Aan de oeverzijde van het voorterrein zou een insteekhaven kunnen worden aangelegd. Dit om het contact van het terrein naar buiten te verbeteren en een koppeling te maken met het entreegebouw. Verder komen er op diverse plaatsen aanlegsteigers voor bezoekers vanaf het water. Daarbij wordt er gekeken naar de locatie van de woonboten en het versterken van de groenzone langs de gehele oever. Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
PLAN VAN AANPAK AANBEVELING Uitwerking planvorming / Voorstel atelier. Om te komen tot een uitwerking van de voorgestelde plannen kan gedacht worden aan een fasering van het plan. Het voorstel zou zijn om dit in een ateliervorm te doen. Het atelier heeft daarbij zitting op het terrein en wordt gevormd door studenten met supervisie van Arjan Karssen / Klaas Schotanus. Binnen het atelier wordt er op vaste momenten in de week per fase een uitwerking gemaakt. Deze wordt steeds bij afronding ter inzage gegeven aan de bewoners van het terrein. Dit kan in de vorm van een open atelierdag / expo. Vervolgens worden de aanbevelingen verwerkt in het eindontwerp voor de betreffende fase. 38
Het atelier bestaat uit een vaste groep studenten van de TU Delft en de HKU (land- schap, ruimtelijk ontwerp, architectuur). Per fase kan gekeken worden welke discipline zitting heeft in het atelier. Vanuit de stichting is er één persoon die fungeert als woordvoerder met het atelier. Om te komen tot een goede uitwerking is het van groot belang dat de stichting en het atelier mandaat krijgen om beslissingen voor te bereiden die cruciaal zijn voor het tot stand komen van het project.
Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008
39
Contact:
Bureau Arjan Karssen BNO Telefoon / fax 023.5347398 / 023.5347.397
Klaas Schotanus Bdes BNO Telefoon / fax 06.15187305 / 084.737.6793
Mobiel 06 20833197
Mobiel 06 15187305
E-mail adres
[email protected] www.arjankarssen.nl
E-mail adres
[email protected] www.KlaasSchotanus.nl
Bezoekadres Kinderhuissingel 1F, Haarlem
Bezoekadres Korte Smeestraat 1. Utrecht
Structuurschets Nieuw en Meer Amsterdam 11-04-2008
40
Bureau Arjan Karssen bno / Klaas Schotanus Bdes bno 11-04-2008