Introductie Windunie. Introductie Windunie 2

Jaarverslag 2014

Introductie Windunie | 2

Introductie Windunie Windunie Groep is opgericht op 1 januari 2014. De holding bestaat uit een coöperatie van windmolens en windparken, opgericht in 2001, en de daaruit voortgekomen BV’s: een handelshuis, adviseur en projectontwikkelaar. Samen zijn de ruim 225 leden van de coöperatie goed voor ruim 400 MW aan opgesteld vermogen waarmee ze gezamenlijk de grootste leverancier van windenergie in Nederland zijn. De coöperatie produceert ongeveer een vijfde van de totale ofwel bijna 5% van alle duurzame energie in Nederland.

daarnaast van aantrekkelijke tarieven voor de diensten die Windunie levert bij projectontwikkeling. Ook krijgen ze de kans te investeren in de windparken in ontwikkeling. En de kennis die leden van Windunie in de windsector hebben opgebouwd, delen ze met elkaar. En zo halen we samen meer uit wind.

Windunie Groep is actief van de ontwikkeling van windenergieprojecten tot de verkoop van stroom aan de eindgebruiker. Het bedrijf draagt zo bij aan lokale duurzame energieopwekking, versterking van de positie van agrarische ondernemers en de ontwikkeling van de regionale economie. Windunieleden profiteren van de kracht van het collectief op het gebied van stroomcontracten, belangenbehartiging en beheer. Leden profiteren

Foto: Marbel de Graaf

Inhoud jaarverslag 2014 | 3

Inhoud 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Voorwoord Jaaroverzicht Wind(unie)ontwikkelingen De organisatie De coöperatie Bedrijfsactiviteiten Projectontwikkeling Eigen merk Windunie treedt naar buiten Financieel verslag

4 6 11 18 23 28 35 40 45 52

Aanwijzing voor gebruik van dit jaarverslag • Door op een hoofdstuk van deze inhoudsopgave te klikken gaat u direct naar die pagina. • Blauwe tekst in het jaarverslag bevat een link naar een andere pagina of internetpagina. • Met de pijl rechts onderaan de pagina gaat u naar de volgende pagina. Foto cover: Kenneth Stamp

Voorwoord | 4

Voorwoord Geachte leden en andere lezers, Windunie Groep B.V. werd vlak voor de start van 2014 opgericht en dus was dit het eerste jaar waarin de nieuwe organisatiestructuur van kracht was. Overigens zal dit niet de laatste aanpassing van de organisatie zijn. De snelle ontwikkeling en groei van de Windunie Groep, aangezwengeld door de vele ontwikkelingen in de markt maken dat we steeds alert moeten zijn op het goed functioneren van de organisatie. Dit zal ook in 2015 het geval zijn. Als belangrijkste marktontwikkelingen in 2015 vallen twee zaken op. Allereerst een voor de leden minder gunstige stroommarkt. Juist nu veel molens uit de langjarige contracten lopen, bevindt de prijs van stroom zich op een laag niveau zonder zicht op een spoedig herstel. Dit zet de exploitatie van veel molens de komende jaren onder druk. Mede door deze ontwikkeling heeft Windunie tijdens een aantal ledenbijeenkomsten in 2014 niet alleen gekeken naar mogelijkheden om de opbrengst te verhogen maar

ook om de kosten voor exploitatie voor de leden te verlagen. Door als collectief op te treden voor zowel de afzet van stroom als voor onderhoudscontracten. Als resultaat uit deze bijeenkomsten is eind 2014 de Windunie-Pool opgericht. Een bundeling van een groot deel van het productievermogen van de leden van Windunie om een goede en sterke positie op de markt te kunnen innemen. Samenwerken want samen sta je sterk. Dat is altijd de kracht geweest van coöperaties en dat zal ook altijd zo blijven. Een tweede belangrijke ontwikkeling is de opschaling naar de volgende generatie windmolens. Met als belangrijkste drijver de overheidsdoelstelling van 6000 MW opgesteld vermogen in 2020 zien we overal in het land initiatieven voor nieuwe projecten. Of het nu gaat om herstructurering van bestaande molens of zogenaamde “green field” projecten; we zien dat Windunie op heel veel plaatsen hier een vooraanstaande rol speelt met dertien projecten in portefeuille

Voorwoord | 5

en nog veel meer kansrijke opties. Dankzij de gespecialiseerde kennis op een breed scala van aspecten kan Windunie de markt uitstekend bedienen. Wat mij betreft het beste bewijs dat onze aanpak van duurzame energie productie in lokaal eigendom werkt. Het geeft betrokkenheid en het ondersteunt de lokale economie. Immers daar waar rendement neerslaat wordt ook geïnvesteerd.

financieringsmogelijkheden en mogelijkheden voor lokale afzet, bijvoorbeeld via lokale duurzame energie initiatieven. Voor Windunie biedt dit ook kansen om op een betere wijze dan nu de gehele keten van “land tot lamp” te sluiten. Samenwerken met de voorhoede van burgers maar ook lokale steun zijn cruciaal voor de energietransitie waar we naar streven. Ton Kempenaar

Het behalen van de nationale doelstelling gaat echter niet vanzelf. Windenergie is op veel plekken omstreden. Niet zozeer door de vorm van energie maar vooral ingegeven door de landschappelijke impact van windmolens en door de vermeende negatieve effecten op gezondheid. Om de feiten van de fabels te kunnen onderscheiden heeft Windunie samen met andere partijen in 2014 een publiekscampagne opgezet onder de noemer ‘Wind voor jou’. Want het creëren van draagvlak bij de ontwikkeling van nieuwe initiatieven wordt een steeds belangrijker item. En dat is niet alleen een bedreiging. Het biedt vooral ook kansen voor initiatiefnemers. Door omwonenden de kans te geven financieel te participeren ontstaat niet alleen extra betrokkenheid bij productie, het biedt ook ruimere

Jaaroverzicht Foto: Marbel de Graaf

Jaaroverzicht | 7

17 januari NOP Agrowind sluit stroomcontract met Eneco, na contractbemiddeling door The Green Utility Company.

21 januari Laagste aantal vollasturen: 0,04 uur.

30 januari Oprichting van Windinvest Groep BV, een investeringsgroep van 13 Windunieleden.

12 maart De Energy Investment Map van adviesbureau PA Consulting Group laat zien dat wind nu de aantrekkelijkste bron is voor energie.

13 februari Lancering Stroomsterrencampagne.

14 februari De financiering van NOP Agrowind is rond.

4 maart Gemeente Haarlemmermeer richt Tegenstroom op, energielevering via DE Unie.

24

24 Gemiddeld aantal vollasturen per dag

Ge

20

20

16

16

12

12

8

8

4

4

0 januari

0 april

februari

maart

Jaaroverzicht | 8

7, 15 en 22 mei Ledenbijeenkomsten ‘beter rendement uit de molen’. 24 april Definitieve Structuurvisie Wind op Land in de Tweede Kamer.

7 juni Lancering campagne ‘Wind voor jou’.

16 juni Omgevingsvergunning Den Tol verleend.

14 en 15 juni Open Winddag.

19 juni Voorjaarsvergadering met bestuurswissel.

1 mei Mieke den Oudsten neemt na 7 jaar afscheid van Windunie.

27 mei ECN publiceert Conceptadvies Basisbedragen SDE+ 2015 met advies voor winddifferentiatie.

3 april Oprichting Omgevingsraad Windpark Wieringermeer.

24


Ge

20

20

16

16

12

12

8

8

4

4

0 april

0 juli

mei

juni

Jaaroverzicht | 9 3 september Ondertekening gedragscode Draagvlak en Participatie Windenergie op Land.

3 juli Windavond Windpark Wieringermeer.

15 en 16 juli Vervolgbijeenkomsten Windunie-Pool en Collectief Onderhoudscontract.

17 juli Vliegtuigramp MH17. Guust Moors, voorzitter Omgevingsraad Windpark Wieringermeer, verongelukt met zijn vrouw Toos.

8 september Noord-Holland wijst alsnog 10 zoekgebieden aan met ruimte voor 105,5 MW.

12 augustus Publicatie in Boerderij: ‘Interesse in Windenergie blijft’.

19 augustus Gedeputeerde Staten van Drenthe verdeelt de resterende 135,5 MW van de opgave. Drentse Monden/Oostermoer wordt 150 MW, Emmen 90 MW en Coevorden 40 MW.

24

15 september Aukje Rypma neemt deel aan Winddebat in De Balie in Amsterdam.

18 september Rense van Dijk spreekt namens Windunie en DE Unie tijdens de Week van de Energie.


Ge

20

20

16

16

12

12

8

8

4

4

0 juli

0 oktober

augustus

september

Jaaroverzicht | 10 4 december Hoogste dagprijs: €55,67

1 oktober Inschrijving WinduniePool sluit.

30 oktober Rob Kouwenberg spreekt namens Windunie op het seminar Asset Management Control.

9 oktober Ton Kempenaar op nr 76 in Duurzame top 100. 2 november Laagste dagprijs: €21,37

17 november NLVOW bericht over subsidiëring van repowering, met negatieve pers tot gevolg.

19 november Windinvest Groep BV en Windunie tekenen de samenwerkingsovereenkomst voor turbines bij Coevorden in zoekgebied Europark e.o.

21 november HIER opgewekt, Windunie presenteert zich samen met DE Unie.

30 november Windunie verlengt de raamovereenkomst voor meetdiensten met Innax Energiemanagement met 6 jaar.

10 december Najaarsvergadering in MFA De Kreek, Zwaag.

16 december Persconferentie in Coevorden: Windunie is een van de initiatiefnemers van de windparken Weijerswold en Europark e.o.

17 december Het Poolcontract is rond!

13 december Winddag in Windpark Wieringermeer.

24

22 en 23 december Hoogste aantal vollasturen: 24 uur.


20

20

16

16

12

12

8

8

4

4

0 oktober

0 januari

november

december

1. Wind(unie)ontwikkelingen

1. Wind(unie)ontwikkelingen | 12

1. Wind(unie)ontwikkelingen Afgelopen jaar is er niet alleen bij Windunie, maar ook om ons heen, hard gewerkt aan het realiseren van meer windenergie in Nederland. Met wisselend resultaat. De afspraken in het Energieakkoord vragen om daadkracht en snelle, positieve beslissingen. Helaas lijkt de politiek op provinciaal en lokaal niveau deze urgentie niet zo te voelen. Vaak hebben ze meer sympathie – of angst – voor de argumenten van lokale tegenstanders. Er zijn wel flink wat nieuwe turbines bijgebouwd maar de doelstelling van 2020 is nog ver weg. De productie van windenergie viel ook wat tegen: het weer was prima maar de wind bleef uit, met een lagere Windex dan het langjarig gemiddelde tot gevolg.

in januari en februari, maar de rest van de maanden waaide het minder hard dan het langjarig gemiddelde (met uitzondering van augustus). Pas in december trok de wind weer aan, maar dat was helaas niet genoeg om het jaar goed te maken. De Windex van 2014 komt daardoor op 90. Een stuk lager dan de referentieperiode (de gemiddelde windkracht van de jaren 1996-2005), die met 100 wordt aangeduid, maar een gemiddeld resultaat als we het vergelijken met de Windex van de afgelopen vijf jaar. Laten we hopen dat deze dalende trend niet doorzet de komende jaren.

Het weer en de windproductie 2014 gaat de boeken in als het warmste jaar ooit. Met gemiddeld 11,7 graden sneuvelt het oude warmterecord van 11,2 graden met een halve graad; een flink verschil! Warmte en wind gaan meestal niet goed samen, als windjaar viel 2014 dan ook tegen. We begonnen het jaar goed met een hoge Windex

Verloop van de landelijke Windex 2014: Rood geeft de Windex van 2014 weer. De stippellijn is de Windex van 1996 - 2005.


Stroommarkt De prijzen voor elektriciteit dalen al een paar jaar. In 2014 zette deze trend zich voort, dat gold zowel voor de spotprijzen (APX) als voor de prijzen voor de lange termijnmarkt (Endex). De Endex zagen we afgelopen jaar dalen tot circa 40 euro/MWh. De toegenomen productiecapaciteit, en daarmee het grotere aanbod van zowel conventionele als duurzame energie, is hier mede debet aan. Daarnaast hadden de tegenvallende economische groei en schommelingen van de olieprijs een groot effect op de prijs van elektriciteit. Vooral de olieprijsdaling na de zomer leidde tot een lagere elektriciteitsprijs. Ook voor de komende jaren verwachten we elektriciteitsprijzen van rond de genoemde 40 euro/MWh, maar zeker weet je het nooit in deze branche. Door de ontwikkelingen op de voet te volgen en snel te handelen, zit Windunie bovenop de markt en kunnen we onze leden een zo hoog mogelijke prijs bieden. Leden hebben massaal vertrouwen in ons getoond door zich aan te sluiten bij de Windunie-Pool. Dat vertrouwen is niet beschaamd, want een groot deel van het aanbod is op een heel gunstig moment

verkocht op de lange termijnmarkt. Deze leden zijn dus ondanks de dalende trend de komende jaren verzekerd van een stabiele stroomprijs.

Toename windenergie* Afgelopen jaar is het opgesteld vermogen van windturbines op land weer toegenomen. Er zijn 52 nieuwe turbines bijgebouwd; die staan zowel solitair als in windparken. Samen vertegenwoordigen ze een opgesteld vermogen van 165 MW. In totaal staat er eind 2014 daarmee iets meer dan 2500 MW op land. Naar verwachting zal het productievermogen in 2015 flink toenemen dankzij de ingebruikname van Windpark Noordoostpolder. Een andere ontwikkeling die we zien, is dat turbines steeds groter worden. In de periode 2004-2014 nam de gemiddelde tiphoogte toe van 100 tot 150m. Het gemiddelde vermogen per turbine verdubbelde tot 3 MW.

* Bron: www.windstats.nl


Structuurvisie Wind op Land In september 2013 sloten meer dan 40 organisaties het Energieakkoord voor duurzame groei. In dit akkoord is vastgelegd dat alle provincies samen 6000 MW aan windenergie op land moeten hebben gerealiseerd in 2020. Hoewel het proces traag verloopt, is er in 2014 al een en ander gebeurd om dichter bij die realisatie te komen. Zo is in april de Structuurvisie Windenergie op Land vastgesteld. Hierin wijst het Rijk elf locaties aan waar nieuwe, grote windparken mogen komen: • Eemshaven • Delfzijl • Veendam (N33) • Drentse Veenkoloniën • Wieringermeer • IJsselmeer-Noord • Flevoland (zo’n 80% van het buitengebied) • Noordoostpolderdijk • Rotterdamse haven • Goeree-Overflakkee • Krammersluizen De elf aangewezen locaties binnen de Structuurvisie Wind op Land.

Windunie werkt mee aan de ontwikkeling van parken in de Drentse Veenkoloniën (Oostermoer), Wieringermeer (in opdracht van Windcollectief Wieringermeer) en Goeree-Overflakkee. In Flevoland ondersteunen we Windvereniging Zeewolde en de Vereniging Windpark Rivierduin (VWR). Bij windpark Noordoostpolder waren we niet als initiatiefnemer actief, maar hebben we vanuit the Green Utility Company het stroomcontract bemiddeld.

Gedragscode Draagvlak en Participatie Windenergie op Land Met de doelstelling van 2020 in het verschiet, zullen er de komende jaren veel nieuwe windturbines worden gebouwd. De windbranche is zich ervan bewust dat dit een impact zal hebben op de leefomgeving, zowel tijdens de ontwikkelfase als na oplevering. NWEA, de natuur- en milieufederaties, de Stichting Natuur & Milieu en Greenpeace Nederland stelden daarom een gedragscode op, die zij op 3 september in Utrecht ondertekenden. Het document bindt de leden van NWEA aan een aantal basisprincipes ten aanzien van participatie, communicatie en draagvlak. De omgeving wordt in


een zo vroeg mogelijk stadium bij windprojecten betrokken, initiatiefnemers stellen een aanspreekpunt voor de omgeving aan, en er wordt een richtbedrag voor compensatie genoemd (€0,40-0,50 per MWh). Bekijk hier het hele document. De branche geeft met de gedragscode een duidelijk signaal af richting initiatiefnemers en ontwikkelaars. Voor leden van NWEA is de code niet vrijblijvend. Als aantoonbaar is dat zij de afspraken naast zich neerleggen, mag de brancheorganisatie hen hierop aanspreken, en bij verdere weigering kan NWEA dit publiekelijk bekend maken (naming and shaming) of het lidmaatschap ontzeggen. Andere partijen, zoals overheden en burgers, worden nadrukkelijk opgeroepen om initiatiefnemers op de gedragscode te wijzen en hem ter hand te nemen als uitgangspunt voor projectontwikkeling.

Voortgang Energieakkoord De precieze voortgang van het Energieakkoord wordt nauwkeurig bijgehouden. Voorzitter van de borgingscommissie, Ed Nijpels, lanceerde hiervoor de Resultaatmeter. Hiermee is te zien welke resultaten de afspraken uit het Energieakkoord moeten opleve-

ren en hoe ver we daar al mee zijn. In december 2014 stond de meter op iets meer dan 1/3: 54 van de 134 resultaten zijn dan al vastgesteld. Deze resultaatmeter gaat over alle afspraken in het Energieakkoord. Intussen heeft het ministerie van Economische Zaken de Monitor Wind op Land geïntroduceerd. Daarin staan de vorderingen met de bouw van windmolens op land. Het oordeel is positief want ruim 42% is gerealiseerd. Gemakshalve wordt daar niet bij gemeld dat het gros daarvan al ouder is dan vijf jaar. Ook wordt gemeld dat 3500 MW in de planning zit, maar de kans is groot dat een fors deel daarvan niet in 2020 gerealiseerd kan worden.

Uitdagingen voor 2015 Lokale opstand tegen de plannen voor windparken kreeg het afgelopen jaar steeds vaker gehoor. Politici blijken gevoelig te zijn voor tegengeluid van burgers. Draagvlak, hoe ingewikkeld te meten en te realiseren ook, wordt dan ook steeds vaker als voorwaarde gesteld voor de aanleg van nieuwe parken. Daarnaast zetten politici windenergie in verkiezingstijd graag in als troef. Er is blijkbaar weinig zo aan-


Protestbord van omwonenden bij Coevorden Europark e.o.. Foto: Esselien de Groot

trekkelijk als een partij die belooft dat er onder hun bewind geen molens meer zullen komen. Zo zagen we tijdens de gemeenteraadsverkiezingen dat landelijke voorstanders van wind zich lokaal opeens tegen windplannen kunnen keren. Dit gebeurde bijvoorbeeld bij GroenLinks Hollands Kroon; de groene partij gaf aan tegen de plannen voor Windpark Wieringermeer te zijn. Tijdens de Provinciale Statenverkiezingen begin 2015 stond wind ook op veel verkiezingsprogramma’s.

alleen de tegenstanders te horen zijn. De gemeente vraagt de initiatiefnemers steeds vaker om met de omgeving in gesprek te gaan, vóór de start van de planologische procedure. Door de burgers een stem te geven in het proces, hopen ze op draagvlak en een grotere kans op realisatie van het project. De initiatiefnemers gaan vervolgens in gesprek met (vaak geëmotioneerde) burgers met hoge verwachtingen en een kennisachterstand. Geen gemakkelijke opgave.

Er verschijnen regelmatig negatieve berichten in lokale media over te ontwikkelen windparken. De praktijk leert dat we hier als initiatiefnemer weinig tegen kunnen doen. Tegengeluid heeft nu eenmaal een hogere nieuwswaarde dan het verhaal van de initiatiefnemers. Overigens zullen we zowel de pers als de omgeving zelf actief moeten opzoeken, zodat ook het verhaal achter de windmolenplannen wordt verteld.

Een grote uitdaging voor de toekomst ligt daarom in het managen van verwachtingen van zowel lokale overheden als omwonenden. Wat is haalbaar, en welke scenario’s zijn realistisch als je kijkt naar ruimtelijke randvoorwaarden, een aantrekkelijke business case en een financiële tegemoetkoming? Omwonendencommunicatie zal daarom een steeds grotere rol gaan spelen bij projectontwikkeling.

Als ontwikkelaar opereren we in een spanningsveld tussen de wensen en belangen van verschillende partijen. De initiatiefnemer, de verantwoordelijke overheden en de direct omwonenden, van wie vaak

Personeelsontwikkelingen In 2014 is het aantal medewerkers bij Windunie gelijk gebleven, hoewel er wel wat wisselingen hebben plaatsgevonden. Begin 2014 kwamen er twee nieuwe


gezichten bij: Jan Slootweg kwam het team versterken als financieel directeur, en Tessa Felix als communicatiemedewerker. Hoewel de gemiddelde leeftijd bij Windunie vrij laag ligt, was er één personeelslid dat in 2014 de pensioengerechtigde leeftijd bereikte: Mieke den Oudsten. Zij nam op 1 mei, na zeven jaar dienst, afscheid van Windunie. Met een pubquiz en boottochtje zorgden medewerkers en bestuur voor een onvergetelijke laatste werkdag. Rond die tijd verliet ook Annick Sabel, junior projectmedewerker bij Windunie Development, het team. Zij vond een nieuwe uitdaging bij Windependents, een ontwikkelaar voor offshore windprojecten. Op 1 juni verwelkomden we Joyce Jansen als office manager. Binnen die functie runt zij het secretariaat en neemt ze ondersteunende taken, onder meer voor de coöperatie, voor haar rekening. Richard Kuiper, die als adviseur veel contact had met onze leden, verliet eind december het team.

Dineetje op de Utrechtse gracht ter ere van het afscheid van Mieke den Oudsten.

Na een druk 2014 en een hoop projecten in de pijplijn, was er bij Windunie Development behoefte aan extra personeel. Begin 2015 zijn Giel van Houtum en

Laura Menkveld daarom als projectmedewerker het team komen versterken. Er is ruimte voor meer projectmedewerkers, dus het team is nog niet compleet, maar staat wel klaar voor de grote uitdagingen die 2015 gaat brengen.

2. De organisatie

2. De organisatie | 19

2. De organisatie In 2013 heeft Windunie een organisatiewijziging doorgevoerd, die in 2014 zijn beslag kreeg. De nieuwe organisatie kreeg meteen te maken met een bestuurswissel, waarin naast de voorzitter nu vier leden zetelen.

Het bestuur

Leopard Ventures BV 25%

Coöperae Windunie UA 50%

Cow-n-berg BV 25%

Windunie Groep BV

Windunie Development BV

Alcedo Invest BV 10%

Windunie Trading BV

The Green Ulity Company BV

Groenbalans BV

Coms Advice BV 40%

Ons werkveld is onderhevig aan veel veranderingen. Maatschappelijk en politiek staat de ontwikkeling van windenergie onder druk, wat resulteert in soms trage en soms onverwachte besluiten. Maar ook de stroommarkt is in beweging, de concurrentie verandert, subsidies worden gewijzigd. Windunie en haar leden zijn bij al die ontwikkelingen betrokken. Dat vraagt veel van de organisatie op het gebied van kennis, deskundigheid en de mogelijkheid tot anticiperen en te doen wat nu nodig is. Vorig jaar is gekozen voor de oprichting van Windunie Groep BV, waarin de coöperatie voor 50% aandeelhouder is en de overige aandeelhouders Axel Posthumus (met Leopard BV) en Rob Kouwenberg (met Cow-n-berg BV) de andere 50% verdelen. Een goede balans tussen de windmolenaars en aandeelhouders met kennis van de energiemarkt. Alle Windunie activiteiten zijn onder de Windunie Groep ondergebracht en treden onder het Windunie label naar buiten.


Bestuurssamenstelling

Ton Kempenaar

Ton van Scheppingen

De coöperatie heeft 228 leden (d.d. 31-12-2014) die uit hun midden een bestuur kiezen. Het bestuur leidt de coöperatie binnen de kaders die de statuten van de coöperatie stellen. Bestuurders worden gekozen voor een termijn van vijf jaar, die eenmaal kan worden verlengd. Stephan de Clerck had in 2014 twee termijnen volgemaakt en moest afscheid nemen, en door drukke werkzaamheden elders koos Iwan van Noort ervoor om geen tweede termijn aan te blijven.

Naam

Aanvang

Termijn

Aftreden

Ton Kempenaar voorzitter

2006

2

2016

Ton van Scheppingen vicevoorzitter

2014

1

2019

Jacqueline Tuinenga

2011

1

2016

Cor de Graaf

2014

1

2019

Gerard Meijssen

2014

1

2019

Het bestuur kent minimaal vier en maximaal vijf leden. Tijdens de selectie van nieuwe kandidaten heeft het bestuur op basis van de sollicitatiegesprekken, de

Stephan de Clerck

2004

2

19-06-2014

Iwan van Noort

2009

1

19-06-2014

Jacqueline Tuinenga

Cor de Graaf

Gerard Meijssen

Stephan de Clerck

Iwan van Noort


uitkomst van de assessments en de wens om een zo evenwichtig mogelijk bestuur samen te stellen, besloten drie kandidaten voor te stellen. Ze vertegenwoordigen elk een hele eigen expertise en achtergrond. Tijdens de jaarvergadering van 19 juni zijn ze kandidaat gesteld en verkozen. Cor de Graaf is een windmolenaar die al vrij vroeg brood zag in dit vijfde gewas. Al in 1997 bouwde deze akkerbouwer en tulpenkweker zijn eerste windmolen. Hij was lid van het bestuur van de VWNH (Vereniging Windturbine eigenaren Noord Holland) en heeft nu besloten zich in te zetten voor de belangen van windmolenaars in heel Nederland. Ton van Scheppingen heeft een achtergrond als bestuurder. Als directeur van Praktijkonderzoek Plant & Omgeving (PPO) van de Wageningse Universiteit kwam hij in aanraking met windenergie. Bij PPO Lelystad stond hij aan de basis van de ontwikkeling van diverse windparken waarmee onderzoek wordt gedaan, en meteen natuurlijk energie wordt opgewekt. Een leuke bijverdienste voor de WUR.

Gerard Meijssen werkt in de financiële sector, in de wereld van trusts. Hij was jarenlang penningmeester van Coöperatie Windenergie Waterland, een van de eerste burgercoöperaties die windmolens bouwde. Deze succesvolle coöperatie steunt via een eigen stichting duurzame projecten in Waterland, maar ook in ontwikkelingslanden. Samen met voorzitter Ton Kempenaar en Jacqueline Tuinenga vormen zijn het huidige bestuur van Windunie. 2014 was het eerste jaar waarin het bestuur op de achtergrond zou optreden in een meer stimulerende en controlerende rol, en de uitvoering volledig voor rekening te laten aan de directie van Windunie Groep. De besluitvorming is daarmee versneld en de taak van de bestuurders minder tijdrovend. Dat bleek voor beide partijen wel wennen. En omdat halverwege het jaar drie nieuwe bestuurders instroomden, was het toch een intensief bestuursjaar. Het feit dat de reorganisatie een feit is, gaf echter wel meer ruimte en daarmee meer tijd om ons te concentreren op de actualiteit en de toekomst.


Raad van Advies

Rense van Dijk

Axel Posthumus

In 2014 is de Raad van Commissarissen afgeschaft en is besloten tot de oprichting van de Raad van Advies. Tot nu toe zijn hiervoor alleen Windunieleden gevraagd, maar het doel is de Raad uit te breiden met adviseurs op diverse vlakken. Mensen met juridische, financiële of politieke bagage. De Raad, die nu meer dan de helft van ons totale opgesteld vermogen vertegenwoordigt, is in 2014 voor het eerst bij elkaar geweest. De Raad van Advies is er om de directie en het bestuur gevraagd en ongevraagd van advies te voorzien. De Raad heeft een onafhankelijke rol en heeft daarmee de vrijheid de organisatie te adviseren. In 2015 loopt het eerste meerjarenbeleidsplan van Windunie (van land naar lamp) af. Bij het opstellen van een plan voor de komende vijf jaar zal de Raad van Advies een belangrijke adviserende rol krijgen.

Interne organisatie

Rob Kouwenberg

Windunie Groep BV kent drie aandeelhouders en een driehoofdige directie, met Rense van Dijk als voorzitter, en aandeelhouders Axel Posthumus en Rob Kouwenberg als directielid. De directie opereert in een collegiale bestuursvorm.

Rense van Dijk is tevens mededirecteur van de Duurzame Energie Unie, een initiatief van TexelEnergie, Windunie en Urgenda.

3. De coöperatie

3. De coöperatie | 24

3. De coöperatie 2014 was een spannend jaar voor Windunie. Van veel leden liep het stroomcontract ten einde, en het was de vraag of wij ze weer het beste contract zouden kunnen bieden. Het afgelopen jaar hebben we ons daarom gefocust op de kracht van het collectief. Het bundelen van krachten opende nieuwe deuren: denk aan collectieve onderhoudscontracten en de Windunie-Pool. Met het opstellen hiervan hebben we een hoop werk verzet om het vertrouwen van onze leden te behouden. Met resultaat: de helft van de Windunieleden heeft zich aangesloten bij de Pool en een flink aantal weifelende leden is toch gebleven.

Ledenontwikkelingen

Borrel na de jaarvergadering op 19 juni.

In 2013 is een statutenwijziging doorgevoerd waardoor ook windparken in ontwikkeling lid mogen worden van de coöperatie. Het eerste lid dat we in die categorie hebben mogen verwelkomen, is Windcollectief Wieringermeer. Zij zullen naar verwachting in 2018 starten met de bouw van 34 turbines, met een verwacht opgesteld vermogen van 115 MW.

In 2014 hebben zich drie nieuwe leden bij Windunie aangesloten met in totaal 2,1 MW opgesteld vermogen én 115 MW aan toekomstig opgesteld vermogen. Helaas zegden ook leden op, waardoor we het jaar met minder leden eindigden dan begonnen. Per 31 december 2013: 410,8 MW van 236 leden Per 31 december 2014: 400,5 MW van 228 leden, plus 115 MW in ontwikkeling van 1 lid. Het verlies in 2014 is niet dramatisch, maar omdat het vertegenwoordigen van veel leden cruciaal is voor onze positie in de markt, is het wel een ongewenste ontwikkeling. We blijven ons dan ook inzetten om nog beter aan te sluiten bij de wensen van (potentiële) leden. Vorig jaar hebben we daar al een flinke stap in gezet met de Windunie-Pool, en het is dan ook goed om te merken dat er zoveel vertrouwen is van onze huidige leden. De aansluiting van Windpark Wieringermeer laat zien dat Windunie ook voor grote parken aantrekkelijk is. De inspanningen leiden dus al tot resultaat.


Ledenavonden ‘meer rendement uit de molen’

Ledenavond in Wieringerwerf.

Op 7, 15 en 22 mei vonden er drie succesvolle ledenavonden plaats. Naar aanleiding van de situatie op de stroommarkt en de voorspelling dat de stroomprijs de komende jaren verder zal dalen, presenteerde Windunie verschillende mogelijkheden om maximaal rendement uit de molen te blijven behalen. Zo liet Windunie Beheer weten dat er door onderlinge afstemming en een gezamenlijke benadering van onderhoudsbedrijven, veel te besparen valt op onderhoudskosten. Windunie Advies zag kansen om de meetkosten substantieel te verlagen. Ook voor stroomcontracten leek een collectieve aanpak lucratief: hoe meer deelnemers, hoe gunstiger de prijs, die minder grillig is dan de Endex, maar zeker zo competitief. Tijdens vervolgbijeenkomsten zijn de plannen met geïnteresseerde leden verder uitgewerkt. Uiteindelijk hebben deze inspanningen geleid tot de WinduniePool, de vernieuwde overeenkomst met Innax en het aanbod van collectieve onderhoudscontracten.

De Windunie-Pool De medewerkers van Windunie proosten 17 december op het Poolcontract.

In 2014 is een langgekoesterde wens van aftredend bestuurslid Stephan de Clerck in vervulling gegaan.

Hij vond dat de coöperatie toe was aan een poolprijs; veel agrariërs verkopen hun producten immers via een pool. 2014 bood kans om een eigen stroompool op te zetten omdat veel molens uit hun contract liepen. Kenmerkend voor de Pool is dat de stroom van de deelnemende leden als blok wordt verkocht en niet meer per individueel lid alleen. Dat levert collectief voordeel op, waarmee het beste verkoopmoment beter geoptimaliseerd kan worden. Windunie heeft zich in 2014 ingezet om de Windunie-Pool voor onze leden te realiseren: met resultaat. De stroomprijs op de groothandelsmarkten laten in de periode 2011-2014 een dalende trend zien. De koers daalde van ca. 58 naar ca. 43 euro/MWh. Medio 2014 voorzagen de beurzen voor de jaren 2016 en 2017 een verdere verlaging met 5%. Windunieleden hebben bij dalende prijzen vaak de neiging om te wachten op een kortstondige opleving, om dan toe te kunnen slaan. Een gespreide verkoop over langere tijd én een koppeling met de consumentenprijzen leveren onder deze marktomstandigheden betere prijzen op. Voor de Pool is de strategie daarom gebaseerd op deze twee verkoopmethodes. Hierdoor was deelname


vooral geschikt voor leden die nu al weten dat ze de komende jaren blijven produceren. De instaptijd was daarom minimaal drie jaar vanaf 1 januari 2015.

Het bestuur voor de bestuurswissel. Iwan van Noort, Stephan de Clerck, Ton Kempenaar en Jacqueline Tuinenga.

Stephan de Clerck geeft een roerende speech.

In augustus vond er een tijdelijke opleving van de stroommarkt plaats: een stijging van 10% ten opzichte van de maanden ervoor. Hoewel het Poolcontract en -reglement nog niet gereed waren, wilde Windunie deze kans niet laten lopen. Wie in aanmerking kwam voor deelname, moest snel beslissen of hij mee wilde doen of niet. Uiteindelijk stapten alle potentiële deelnemers in, op een handvol na. Ook is een aantal niet-leden door de Pool aangetrokken om Windunielid te worden. Een prachtig resultaat. Een groep van zo’n 25 leden met een gezamenlijk volume van 80 miljoen kWh wilde zich niet vastleggen voor een lange periode, omdat ze van plan waren hun huidige turbine te vervangen door een nieuwe. Voor deze groep is de Herbouwpool opgericht, die de stroom uitsluitend verkocht voor het eerste kwartaal van 2015. Dat gaf de deelnemers de tijd om hun plannen voor Repowering rond te maken én te profiteren van het gezamenlijke verkoopvoordeel.

Jaarvergadering Tijdens de jaarvergadering op donderdag 19 juni kwamen zo’n 60 leden en Winduniemedewerkers bijeen in Swifterbant. Hier is na stemming over de nieuwe bestuursleden gekozen voor een nieuwe beloningsstructuur voor het bestuur, waarin gewerkt wordt met een vaste vergoeding en een uurvergoeding. Verder werden ook de resultaten van de ledenbijeenkomsten ‘meer rendement uit de molen’ besproken. Leden die geïnteresseerd waren om deel te nemen aan het Poolcontract en het collectieve onderhoudscontract, konden zich per mail melden voor vervolgbijeenkomsten, die later die zomer plaatsvonden. Belangrijk punt op de agenda was de bestuurswissel. Na een schriftelijke stemming zijn Ton van Scheppingen, Cor de Graaf en Gerard Meijssen verkozen tot nieuwe bestuursleden. Stephan de Clerck en Iwan van Noort namen afscheid en bedankten leden, bestuur, directie en medewerkers van Windunie voor de samenwerking. Met zijn speech ontroerde Stephan het publiek. Iwan trakteerde op een borrel na afloop, als afscheidscadeau aan de coöperatie. Onder het genot van een drankje werd er nog lang nagepraat en werden er


afscheidscadeaus uitgedeeld. Als dank voor al zijn werk voor de coöperatie ontving Stephan daarbij ook een prachtig beeld van het bestuur en de directie van Windunie.

Najaarsvergadering De najaarsvergadering op woensdag 10 december werd wederom door zo’n 60 leden en winduniemedewerkers bezocht, en stond in het teken van collectief voordeel. Inmiddels was bekend dat de Pool een succes was: de grote meerderheid van de leden, die samen de helft van de stroomproductie van Windunie voor hun rekening nemen, deden mee. Ook op het gebied van collectief onderhoud was er goed nieuws: leden konden instappen in een zeer aantrekkelijk onderhoudscontract, en er werd zelfs een collectief contract voor bladonderhoud aangeboden. En nog een voordeeltje: dankzij collectieve onderhandeling met Innax zijn de meetkosten flink verlaagd.

Jacqueline Tuinenga bespreekt de notulen van de jaarvergadering.

Van een andere orde was de introductie van een plan dat het voor leden mogelijk maakt om mee te investeren in projecten in ontwikkeling. Leden die interesse

hadden, werden opgeroepen zich te melden. Op een speciale informatiebijeenkomst konden ze kennismaken met de projecten en hun initiatiefnemers. Inmiddels is voor twee keer het gevraagde investeringsbedrag op de projecten ingetekend. Dit was de eerste keer dat Windunie haar leden de mogelijkheid gaf in projecten te investeren. Met de opgedane ervaring zal dit in de nabije toekomst vaker worden gedaan. Ten slotte presenteerde Ton Kempenaar op de najaarsvergadering de resultaten van discussies over het lidmaatschapsmodel. Immers: met de bouw van meer grote parken verandert het windlandschap, en dus ook het toekomstige Windunielid. Tijdens de vergadering bleek dat de leden geen voorstander waren van een kaal lidmaatschap, waarbij voor elke dienst apart betaald moet worden. De meerwaarde van een coöperatie zit ‘m juist in de ontwikkeling en het aanbod van collectieve diensten en voordelen. Een positief geluid: met de collectiviteitsgedachte zit het dus wel goed. Het bestuur heeft dankzij de meedenkende leden voldoende input om het nieuwe lidmaatschapsmodel te gaan vormgeven.

4. Bedrijfsactiviteiten Foto: Green Energy Services

4. Bedrijfsactiviteiten | 29

4. Bedrijfsactiviteiten In onze activiteiten zijn we altijd op zoek naar hoe het beter, slimmer, efficiënter en voordeliger kan. Dat doen we voor onze leden, maar ook vanuit de branche en op de stroommarkt. Zo droegen we bij aan het scherp houden van de provincies om hun provinciale doelstellingen te behalen. Omdat de stroommarkt constant in beweging is, zorgen we dat we met de veranderingen mee blijven gaan. En er is altijd wel een manier waarop we onze leden nog beter van dienst kunnen zijn.

Beheer

Windunie Beheer heeft zich het afgelopen jaar gefocust op doorontwikkeling en het verzilveren van kansen. Door de dienstverlening uit te breiden met slimme collectieve contracten, verbeterde data-analyses en uitgebreid advies, hebben we ervoor gezorgd dat onze leden nog meer rendement uit hun molen kunnen behalen.

Foto: Green Energy Services

Collectief voordeel Sinds 2013 adviseert Windunie Beheer haar leden op het gebied van onderhoudscontracten. In 2014 gingen we een stap verder, en zijn we erin geslaagd om een passend all-in onderhoudscontract met collectief voordeel aan te bieden via een gerenommeerde onderhoudspartij. Een flinke stap voorwaarts, waarmee we veel leden van dienst hebben kunnen zijn. Ook merkten we in de loop van 2014 dat de kosten voor bladinspecties en -onderhoud hoog opliepen voor Windunieleden zonder all-in onderhoudscontract. Het aanbod blijkt weinig transparant, wat het voor een individueel lid lastig maakt de juiste partij te kiezen. Windunie Beheer heeft helderheid gecreëerd door de markt te inventariseren. Vervolgens is er samenwerking gezocht met een uitstekend bladonderhoudsbedrijf. Hierdoor kunnen Windunieleden profiteren van bladinspecties en -onderhoud met hoge kwaliteit en een scherpe prijs.


Voordeel uit data-analyses Op het gebied van data-analyses en het monitoren van windturbines hebben we het afgelopen jaar flinke stappen gezet. Zo zijn we al langere tijd in staat om onverwachte stilstand te detecteren, maar kunnen we sinds 2014 ook lagere prestaties opmerken. Dat doen we op basis van de gemeten geproduceerde elektriciteit voor ruim 200 turbines, die onderling worden vergeleken. Dankzij deze werkwijze kwamen problemen met turbines aan het licht die niet door het onderhoudsbedrijf of door de turbine-eigenaar waren opgemerkt. Dankzij de analyses kon in een aantal gevallen de gemiste productie alsnog worden geclaimd bij het onderhoudsbedrijf. Daarnaast hebben we software ontwikkeld waarmee we in staat zijn patronen in storingsmeldingen te detecteren. Dit kan op dit moment alleen nog voor onze leden met Enercon-turbines, omdat we alleen van deze turbines beschikken over de benodigde data. In 2014 waren dat 50 turbines. Bij afwijkende patronen hebben we de eigenaar van de betreffende turbine hierop geattendeerd. De analyse verschaft ons een beter inzicht in de technische staat van de turbine.

Hiermee kunnen we onderhoudsbedrijven beter aansturen. In 2015 zullen we de analyses voortzetten en waar mogelijk uitbreiden.

Advies en ondersteuning Leden hebben vaak veel contracten en verzekeringen; het is daardoor lastig om precies te overzien welke zaken binnen welk contract vallen en wat er nu wel en niet gedekt is. Windunie Beheer ondersteunt de leden door dit inzichtelijk te maken. Als blijkt dat er iets nog niet gedekt is, komt dat aan het licht, en kan er bijvoorbeeld een extra verzekering afgesloten worden. Andere ondersteuning boden we aan leden met een Enercon turbine, door hen bij te staan in het traject naar een nieuw onderhoudscontract.

Toekomst In 2015 zullen we ons huidige dienstenpakket verder uitbouwen. Onze ervaring versterkt onze overtuiging dat het zowel kwantitatief als kwalitatief monitoren en analyseren van windturbines haar vruchten afwerpt. Dit jaar gaan we de beheerdienstverlening uitbreiden voor zowel bestaande als nieuwe windturbines.


Meetdiensten van Innax Eind november heeft Windunie de bestaande raamovereenkomst voor meetdiensten met Innax Energiemanagement met een periode van zes jaar verlengd. In 2014 liep de toenmalige overeenkomst ten einde; een mooi moment voor vergelijkend marktonderzoek. Na onderhandelingen met diverse partijen bleek Innax nog steeds de beste aanbieder. Windunie heeft de huidige raamovereenkomst tegen flink gereduceerd tarief verlengd, terwijl het dienstenpakket verbeterd is. Hierdoor is ruim 60% van onze leden de komende zes jaar verzekerd van betrouwbare meetdiensten voor een concurrerend tarief. Naast de afspraken over meetdiensten zijn ook voor de aanschaf van nieuwe meters gunstige voorwaarden afgesproken. Zowel voor bestaande als nieuwe molens.

MSK-schikking met Essent In 2014 is het laatste geschil tussen Windunie en Essent geschikt. Na de eerdere schikkingen in 2010 stond de discussie rondom MSK nog open, maar ook die is op 3 december 2014 na bijna twee jaar praten, inventariseren en onderhandelen, afgerond. Hiermee is voor een selecte groep leden een einde gekomen

aan een langlopend proces, en is door Essent voor de laatste keer een schikkingsbedrag betaald in de door hen overgenomen NutsMaas-portefeuille. De schikking heeft ertoe geleid dat de betreffende leden een bedrag hebben ontvangen van € 2,2 miljoen, na aftrek van kosten van € 0,1 miljoen.

Trading

Het handelshuis van Windunie verhandelt zo’n 50% van de stroom en Garanties van Oorsprong van onze leden. Nieuwe stroomcontracten gaan we uitsluitend aan in samenwerking met Greenchoice, onder de naam WUGC. Daarnaast kopen we ook de groencertificaten voor het portfolio van Greenchoice in. In totaal verhandelde Windunie Trading in 2014 voor ruim 900 GWh aan stroom en bijna 4.000 GWh aan GVO’s. De ontwikkelingen in de energiemarkt laten zien dat de druk op de energiesector als geheel onverminderd groot is. Jaren geleden was er grote vraag naar energie; als gevolg hiervan besloten energiemaatschappijen de productiecapaciteit te vergroten. Vanwege de grote vraag was de prijs hoog. Nu veel extra capaciteit gerealiseerd is, ziet de wereld er echter heel anders


uit. De vraag naar gas en elektriciteit is gestagneerd door de tegenvallende wereldwijde economische groei. De elektriciteitsprijs is hiermee een stuk lager geworden, waardoor de energiemaatschappijen hun investeringen niet terugverdienen, met flinke kosten tot gevolg. De vraag naar duurzaam geproduceerde energie neemt echter wel toe. Energiemaatschappijen moeten zich dus aanpassen, willen ze niet ten onder gaan. Door samenwerking met de juiste partners te zoeken, zorgt Windunie Trading ervoor dat we mee blijven bewegen binnen dit veranderende energielandschap.

Samenwerking met Greenchoice Greenchoice is al jaren vaste partner van Windunie Trading. Met hun sterke duurzame ambitie weten ze zich momenteel goed te redden in de energiewereld. Afgelopen jaar hebben we de samenwerking versterkt om nog beter in te kunnen spelen op alle facetten van de energiemarkt. Samen vormen we straks een sterk handelsplatform waarmee we onze leden en andere stroomaanbieders de beste PPA’s (stroomcontracten) kunnen bieden.

De Windunie-Pool De oprichting van de Windunie-Pool leidde tot een sterke onderhandelingspositie. Door energie gezamenlijk aan de markt aan te bieden, kunnen we hogere uitbetalingsprijzen realiseren dan bij aanbod per afzonderlijk lid. De Windunie-Pool BV is inmiddels opgericht, en is daarmee een volwaardige ’dochter’ van Windunie Trading BV. De stroom die onze leden via de Pool inbrengen, wordt verhandeld via een contract met Greenchoice. Na toetsing van het aanbod aan een aantal grote individuele leden, die afzonderlijke aanvragen hadden gedaan, bleek dat we via Greenchoice de beste Poolprijs voor onze leden konden realiseren.

Windvoorspellingen Betere windvoorspellingen zorgen voor betere opbrengsten, en dus wil Windunie Trading de beste zijn. Afgelopen jaar hebben we daarom een pilot uitgevoerd waarin we windvoorspellers uitdaagden om de beste voorspelling te doen. Enerzijds om de kwaliteit van onze huidige voorspeller te toetsen, anderzijds om de ontwikkelingen in deze branche te onderzoeken. Op basis van de data die het eerste halfjaar is verzameld hebben we een samenwerkingspartner voor de


komende jaren gekozen. Op dit moment onderzoeken we nog of het in de toekomst gunstig kan zijn om niet één, maar meerdere voorspellers te gebruiken. Het lijkt erop dat een combinatie van voorspellingen mogelijk nog minder onbalans tot gevolg heeft. Door de voorspellingen nog preciezer te maken, kan Windunie Trading betere uitbetalingsprijzen realiseren. Hoe minder de voorspelling verschilt van de werkelijke productie (onbalans), hoe lager het verschil is dat wij moeten betalen (onbalanskosten), met een hogere uitbetalingsprijs tot gevolg.

Het lokale verzet tegen de aanleg van nieuwe windparken klinkt steeds luider. Dat dit tot gevolg kan hebben dat gemeentes afzien van projecten, bleek wel na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014. Na het vormen van een nieuwe coalitie besloten onder andere de gemeentes Emmen en Zaltbommel de plannen voor nieuwe windparken te schrappen. Gemeente Emmen is vervolgens door de provincie Drenthe gedwongen om werk te maken van windenergie. Alles bij elkaar heeft die gemeentelijke besluitvorming veel vertraging veroorzaakt.

Lobby

Voortgang in de provincies

Het Energieakkoord en de Structuurvisie Windenergie op Land zijn belangrijke mijlpalen richting de realisatie van 6000 MW windenergie in 2020. Maar daarmee zijn we er nog niet. Om te zorgen dat de politiek goed geïnformeerd is, en op basis daarvan de juiste beslissingen neemt, is het van belang dat ze van projectontwikkelaars te horen krijgen hoe de situatie er in de praktijk voor staat. Om die reden voert Windunie een actief lobbybeleid bij verschillende partijen.

Om te zorgen dat de voortgang van windprojecten in de provincies scherp wordt gevolgd, hebben we erop aangedrongen dat álle ontwikkelaars informatie indienen bij de Rijksoverheid. Zo kan het Rijk de voortgang die de provincies rapporteren, toetsen met de praktijk. Dit heeft inmiddels tot een eerste kritische monitoringsrapportage van het ministerie van Economische Zaken geleid, die begin 2015 aan de Tweede Kamer wordt gestuurd. Daarnaast houden we de vinger aan de pols bij het beleid van alle ‘windprovincies’.


Totstandkoming van de gedragscode

Contact met EZ

Windunie vindt het van belang dat ontwikkelaars serieus werk maken van draagvlak. Daarom werkten we mee aan de totstandkoming van de Gedragscode Draagvlak en Participatie Windenergie op Land, ondertekend door NWEA, Stichting Natuur & Milieu, de provinciale Milieufederaties en Greenpeace. Die gedragscode wordt zowel door de Rijksoverheid en de provincies gezien als dé leidraad voor ontwikkeling van nieuwe windparken. De Nederlandse Vereniging Omwonenden Windturbines (NLVOW), heeft de gedragscode helaas niet ondertekend, ondanks gesprekken met NWEA.

Naast de formele lobbylijn via NWEA hebben we ook via onze projecten die onder de Rijkscoördinatieregeling vallen, direct contacten binnen het ministerie van Economische Zaken. Via die weg kaarten we problemen aan waar we in de praktijk tegenaan lopen. Onze projectenlobby versterkt daarmee de algemene lobby van Windunie, zoals dat andersom ook gebeurt.

Inzet voor verbeterde voorwaarden

NWEA-voorzitter Jaap Warners overhandigt de gedragscode aan Ed Nijpels, voorzitter van de Borgingscommissie van het Nationaal Energieakkoord. Foto: Paul Bergen

Binnen NWEA-verband voeren we lobby voor nog veel meer onderwerpen. Zo zetten we ons in voor een goede subsidieregeling, een realistischer toepassing van geluidsnormen, het verminderen van ruimtelijke of hoogtebeperkingen, versoepeling van regelgeving (de eisen aan verlichting zijn bijvoorbeeld wel erg stringent), beïnvloeding bij de totstandkoming van wetten (zoals de Omgevingswet) en tijdige verzwaring van het elektriciteitsnetwerk voor de netinpassing van nieuwe windparken.

5. Projectontwikkeling

5. Projectontwikkeling | 36

5. Projectontwikkeling Binnen 13 lopende projecten, waarvan we er in dit hoofdstuk een paar toelichten, werkte Windunie Development het afgelopen jaar hard aan verdere ontwikkeling van zo’n 700 MW wind op land. Bij het ene project gaat dat heel langzaam, met kleine stapjes vooruit, een andere keer bereikten we juist na lang praten een grote doorbraak. Eenvoudig of routine is het nooit, want de uitgangspunten, de omgeving, én de betreffende overheden zijn anders. Maar het gaat ons voor de wind, want naast de huidige projecten hebben we nog zo’n 500 tot 800 MW in portfolio waar we ontwikkelkansen zien. Dat belooft veel goeds!

Personeel Windunie Development op bezoek bij NOP agrowind.

partners en wij gretig gebruik maken van de kennis en ervaring die beschikbaar is bij Windinvest. Samen met Windinvest hebben we nu vier projecten in portfolio.

Windpark Wieringermeer

Windinvest

In 2014 heeft Windunie Development Windcollectief Wieringermeer verder begeleid op weg naar een vergunning voor Windpark Wieringermeer. Dit windpark zal in totaal zo’n 100 turbines omvatten met een opgesteld vermogen van 300 tot 400 MW. Het windpark wordt samen met ECN en Nuon ontwikkeld. De 34 agrariërs van het Windcollectief hebben op dit moment een solitaire turbine in de Wieringermeer en zijn bijna allemaal lid van Windunie. Hun turbines vormen straks een zelfstandig deel van het park.

Op 30 januari 2014 sloegen dertien Windunieleden de handen ineen onder de naam Windinvest, om samen te investeren in kansrijke projecten van Windunie Development. Vooral als bij lokale partners onvoldoende draagkracht is om de benodigde investeringen op te brengen, zal Windinvest een bijdrage leveren met kans op prima rendement. Overigens zullen de lokale

2014 was een belangrijk jaar voor Windpark Wieringermeer. Het MER is afgerond, de vergunningen zijn aangevraagd en het ontwerp-inpassingsplan en de ontwerpvergunningen zijn ter inzage gelegd. De omgeving informeerden we met een serie burenavonden in juni en juli en met de Winddag op zaterdag


13 december. Met een informatiemarkt, WindWetenschapsCentrum, presentaties (van onder meer weervrouw Helga van Leur en van de wethouder) en een windquiz kregen de omwonenden de kans zich plezierig en volledig te informeren in de Cultuurschuur, het voormalige gemeentehuis van Wieringerwerf. Belangrijkste hindernis in 2014 was de aangekondigde wijziging van de SDE-subsidieregeling, die vanwege de introductie van winddifferentiatie directe gevolgen had voor de business case van Windpark Wieringermeer. Mede op aandringen van de initiatiefnemers heeft het Rijk een overgangsregeling in het leven geroepen voor windparken die al ver zijn gevorderd in de ruimtelijke procedures. Zo is al te grote afbreuk aan het economisch perspectief voorkomen. Windpark Wieringermeer is één van de parken die voor de overgangsregeling in aanmerking komt. De consequenties van radarverstoring zorgden afgelopen jaar ook voor wat hoofdbrekers, maar de zorgen van Defensie werden net na de zomer weggenomen.

Helga van Leur tijdens de Winddag op 13 december.

Best bijzonder is dat het project verliep volgens planning. Dit komt ongetwijfeld doordat alle overheden

(gemeente, provincie en Rijk) achter dit project staan. Ook de duidelijke planning van Windunie Development, waaraan alle betrokken partijen zich hadden gecommitteerd, heeft hieraan bijgedragen. Daarmee zijn we onderweg naar voorspoedige vaststelling van de definitieve vergunningen en inpassingsplan in het voorjaar van 2015 en onherroepelijke vergunningen eind 2015/begin 2016.

Windpark Coevorden Weijerswold Windunie Development ontwikkelt in samenwerking met Raedthuys een windpark ten oosten van Coevorden. In het gebied met de naam Weijerswold is ruimte voor maximaal negen windturbines met een ashoogte van 120 meter en een rotordiameter van 120 meter. Windinvest financiert 90% van de ontwikkelkosten van ons deel, Windunie Development 10%. De afspraak met de betrokken grondeigenaren is dat zij het project terug kunnen kopen (tegen ontwikkelkosten plus een risicobonus) op het moment van Financial Close; het moment waarop alle contracten voor turbines, bouwwerkzaamheden, financiering en stroomlevering klaar zijn voor ondertekening.


Ciska Stoffels van Tegenwind Weijerswold in discussie met wethouder Jeroen Huizing.

Windunie heeft ingezet op het opstarten van de planologische procedure in 2014, maar de gemeente vroeg ons eerst in overleg te gaan met de direct omwonenden. Pas daarna zullen ze ons verzoek tot planologische medewerking in behandeling nemen. In december 2014 hebben we een inloopavond georganiseerd voor alle geïnteresseerden, waarin we ons voorstel voor de planparticipatie door direct omwonenden presenteerden. Omwonenden mogen aan de hand van een 3D-model zelf een aantal opstellingsvarianten aanleveren, die worden meegenomen in de MER-onderzoeken. De omwonenden zullen ook aangeven hoe ze de financiële tegemoetkoming liefst verdeeld zien.

Windpark Coevorden Europark en omgeving

Plannen Coevorden Europark en omgeving.

Windunie heeft naast Weijerswold ook een project in het zuiden van Coevorden, waar we samen met grondeigenaar Berend van der Scheer werken aan de realisatie van turbines op zijn landerijen. In hetzelfde zoekgebied wil ontwikkelaar KWind winturbines op het nabijgelegen bedrijventerrein bouwen. Ook in dit project verlangde de gemeente een voortraject met de bewoners in het gebied, voordat de planologische

procedure opgestart kan worden. Het jaar 2014 stond daarom in het teken van overleg met de gemeente en KWind om te komen tot een gedegen communicatie- en participatieplan. In dit plan is ingezet op een proces met de direct omwonenden waarbij we gezamenlijk kijken naar de plaatsen van de turbines en naar de verdeling van een financiële tegemoetkoming. Op basis van de resultaten van het overleg zal de gemeente Coevorden haar medewerking al dan niet verlenen aan de ruimtelijke procedures voor de realisatie van de turbines. De werkwijze in beide projecten in Coevorden is een voorbeeld van werken conform de Gedragscode Wind op Land waar zowel planparticipatie als financiële participatie onderdeel van uit maakt. Eind 2014 is voor beide projecten een publieke inloopbijeenkomst georganiseerd waar de omgeving voor het eerst met de plannen en de initiatiefnemers kennis heeft gemaakt. Komend jaar wordt het omwonendenproces verder vorm gegeven.


Windpark Oostermoer

Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima brengen een werkbezoek aan initiatiefnemers en tegenstanders van Windpark De Drentse Monden en Oostermoer. Aan tafel onder anderen voorzitter Windpark Oostermoer: Hans Mentink.

Windpark Oostermoer is onderdeel van windpark De Drentse Monden en Oostermoer, waarop de Rijkscoördinatieregeling van toepassing is. In het gebied staan nog helemaal geen windmolens, wat misschien voor een deel de heftige weerstand verklaart. De provincie gaat morrend akkoord en de gemeentebesturen werken niet mee. En dan helpt het niet dat er steeds discussie is over de omvang van het windpark. Op een besluit was het lang wachten. In 2014 zijn er in twee rondes werkateliers georganiseerd in een samenwerkingsverband van gemeenten, provincie, Rijk en initiatiefnemers. Eerst op ambtelijk niveau, waarbij uitgebreid van gedachten is gewisseld over de voors en tegens van iedere lijnopstelling. Aansluitend is datzelfde op bestuurlijk niveau gedaan. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in een brief van minister Kamp van 3 februari 2015 met een opstelling die uitgangspunt vormt voor het Rijksinpassingsplan. Voor Windpark Oostermoer staan nu 16 palen op de kaart.

We verwachten dat de procedure voor dit plan in 2015 voortvarend ter hand wordt genomen. En we hopen dat de fase van intensief discussiëren over de wenselijkheid of noodzaak van windenergie in de Drentse Veenkoloniën ook verleden tijd is.

6. Eigen merk

6 . Eigen merk | 41

6. Eigen merk Windunie barst van de initiatieven, en die kunnen we niet allemaal onder eigen naam of alleen vermarkten. We gaan samenwerkingsverbanden aan en richten bedrijven en labels op, die vervolgens onder eigen naam een doelgroep, markt, leden of klanten vinden. Hier een verslag van 2014 van de activiteiten van deze bedrijven, initiatieven of labels.

groene stroom, maar ook door duurzaamheidsinitiatieven zoals de CO2-prestatieladder en het onderzoek naar de groenste stroomleverancier, kiezen steeds meer bedrijven ervoor om hun elektriciteit met GvO’s van Nederlandse biomassa- en windstroom te vergroenen. Toch heeft Groenbalans, op verzoek, ook buitenlandse GvO’s geleverd.

Groenbalans

Stroom van eigen leden

In 2014 heeft Groenbalans weer meer WindunieGvO’s geleverd aan de zakelijke markt dan in 2013. Onder invloed van de toegenomen publiciteit over

CO2-neutraal

Ook in 2014 vormt het leveren van Garanties van Oorsprong (GvO’s) en CO2-credits aan de zakelijke markt (bedrijven en overheden) de kern van de dienstverlening van Groenbalans. Ondanks een toename van het aantal klanten boeken we een licht negatief resultaat. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn dalende verkoopprijzen en dalende marges. Daarnaast heeft een aantal klanten in 2014 besloten GvO’s en CO2-credits op een later tijdstip in te kopen.

Bedrijven in de agrifood-sector die hun elektriciteit willen vergroenen, doen dat graag met WindunieGvO’s, omdat die ook van agrariërs afkomstig zijn. Agrariërs leveren dan bijvoorbeeld melk aan een bedrijf, maar hebben ook een windturbine op het erf waarmee ze lid zijn bij Windunie. Voorbeelden van bedrijven die hun stroom vergroenen met GvO’s van eigen leden zijn FrieslandCampina, Vreugdenhil, Arla Foods en Hochwald.

Steeds meer bedrijven kiezen niet alleen groene stroom, ze willen helemaal CO2-neutraal opereren.

6 . Eigen merk | 42

Ze vergroenen daarom hun overige energieverbruik (gas, brandstof van auto’s en vliegverkeer) met CO2-credits. Dit is bij veel bedrijven vaak al onderdeel van het duurzaamheidsbeleid, maar het wordt soms ook door opdrachtgevers gevraagd als onderdeel van aanbesteding- en offertetrajecten. In enkele gevallen is het zelfs een harde eis. Groenbalans helpt bij het opstellen van CO2-footprints en het CO2-neutraal maken daarvan.

DE Unie

Het ledenaantal van de Coöperatieve Duurzame Energie Unie, kortweg DE Unie, groeide in 2014 van drie naar twaalf aangesloten lokale duurzame coöperaties. Een prachtig resultaat. Het initiatief van Windunie, TexelEnergie en Urgenda doet het goed, en verwacht het komende jaar alleen maar meer leden aan te trekken. In Nederland ontstaan steeds meer lokale duurzame energiecoöperaties van enthousiaste burgers. De ene richt zich op energiebesparing, de andere op het collectief inkopen van stroom en de hele ambitieuze willen liefst met eigen windmolens en zonnepanelen elektriciteit leveren aan hun leden. Al deze coöperaties zijn welkom om lid te worden van DE Unie. DE Unie biedt kennisuitwisseling en diensten aan waarmee de coöperaties kunnen professionaliseren en geld overhouden om te investeren in lokale verduurzaming. Sinds 1 augustus 2013 heeft DE Unie een leveringsvergunning. Daarmee kan DE Unie haar leden aanbieden om onder eigen naam gas en elektra aan hun klanten te leveren. Zo kan bijvoorbeeld TexelEnergie

6 . Eigen merk | 43

zelf klanten werven onder haar leden, en ze stroom van de eigen zonnepanelen leveren. DE Unie verzorgt ook de financiële administratie van energielevering. DE Unie houdt de kosten laag, de lokale coöperatie verleent zelf diensten die een reguliere energiemaatschappij afhandelt (marketing, klantadministratie) en kan zo zelf wat verdienen aan de energielevering, en die winst steken in de opwek van lokale duurzame energie. DE Unie maakt weer gebruik van de diensten van Windunie voor de stroomlevering. Want natuurlijk moet er stroom worden verhandeld (de coöperatie heeft zelf(nog) geen of onvoldoende stroomaanbod, en het loopt natuurlijk nooit synchroon met de vraag). De naamsbekendheid van DE Unie groeide afgelopen jaar behoorlijk, waardoor steeds meer lokale energieinitiatieven en afnemers de weg naar de coöperatie weten te vinden. Bij evenement Hier Opgewekt werd het tiende lidmaatschap gevierd. Onder de nieuwkomers bevinden zich ook Windunieleden: Zeeuwind en Kennemerwind sloten zich afgelopen jaar bij DE Unie aan, waarbij Kennemerwind ook een stroomcontract afsloot. Wellicht zijn zij de eerste van meer Windunie-

leden die via deze weg windenergie gaan leveren aan hun omgeving.

Eigen team Vanwege de grote groei die DE Unie in 2014 doormaakte, werd eind van het jaar besloten een eigen team aan te trekken. Dat was nodig om verder naar ‘volwassenheid’ te kunnen groeien. Tot nog toe werden de coöperatiewerkzaamheden namelijk nog door TexelEnergie en Windunie uitgevoerd. Inmiddels is het team operationeel in een eigen kantoor in Amsterdam.

6 . Eigen merk | 44

Winduniestroom

Winduniestroom is het stroomlabel van Windunie. Pure windenergie van onze leden die via Greenchoice aan klanten wordt geleverd. Eind 2014 hebben we overeenstemming bereikt met Greenchoice over het beter op de markt brengen van Winduniestroom. Greenchoice zal vanaf 2015 Winduniestroom veel actiever aan de man brengen. De verwachtingen zijn hooggespannen.

Trouw aan onze leverancier Het aantal klanten, zo’n 2200, is al jaren stabiel: er lopen er net zoveel weg als er bij komen, en die aanwas komt van klanten die heus wel weten dat ze goedkoper stroom kunnen krijgen, maar niet schoner! En gelukkig krijgt Greenchoice goede rapportcijfers voor de dienstverlening: dat houdt de klanten binnen. En het is ook voor ons een reden om trouw te blijven aan onze leveringspartner.

7. Windunie treedt naar buiten

7. Windunie treedt naar buiten | 46

7. Windunie treedt naar buiten Omdat er de komende jaren meer windenergie gerealiseerd zal worden, en het verzet vanuit publiek en politiek steeds heftiger wordt, is het belangrijker om actief naar buiten te treden. Niet alleen voor Windunie maar ook om positieve aandacht te vragen voor (de ontwikkeling van) windenergie in het algemeen. Al was het maar om burgers handvatten te bieden waarmee ze fabels van feiten kunnen onderscheiden. De campagne ‘Wind voor jou’ die in juni startte, bood die handvatten in positieve verpakking. In het publieke debat en in de branche wisselen we actief kennis uit, laten we ons gezicht zien en netwerken we met wellicht toekomstige samenwerkingspartners.

Coöperatie in beweging Op 5 juni werd het boek ‘Publiek Geheim: de coöperatie in beweging’ gepubliceerd. Aanleiding vormde 2013: het jaar van de coöperatie. Windunie is gevraagd mee te werken aan het boek, wat resulteerde in een interview met Axel Posthumus, een interview met Jaap van der Beek en een stuk over de opkomst

van lokale duurzame energiecoöperaties. Het boek biedt - dankzij de combinatie van persoonlijke en verdiepende verhalen - een dwarsdoorsnede van het veelkleurige coöperatiewezen in Nederland. Daarin staat de revival van het coöperatiewezen centraal. Want dat je samen sterker staat, wordt in allerlei maatschappelijke en ondernemende sectoren ervaren. Het boek is via de boekhandel of hier te bestellen (Bekijk hier een impressie van het boek online).

Open Winddag Op zaterdag 14 en zondag 15 juni vond de Open Winddag plaats; dit jaar een heel weekend, in plaats van één dag. Tijdens deze dagen, die jaarlijks worden georganiseerd door NWEA (Nederlandse Wind Energie Associatie), openden zo’n dertig locaties hun deuren om het grote publiek kennis te laten maken met windenergie. In totaal zijn er zo’n 2000 mensen op af gekomen; een aantal om trots op te zijn! Uiteraard deden er ook weer leden van Windunie mee. Bij zes van onze leden in Zeeland, Friesland, Noord-Holland


en Flevoland was er van alles te doen en hebben veel mensen op een leuke manier kennis opgedaan over windmolens en windenergie. Ook de initiatiefnemers van Windpark Wieringermeer waren gastvrij; ECN stelde haar testpark open, bij Nuon was windpark Oom Kees te bezoeken en vanuit Windcollectief Wieringermeer deden Sasja Wiergersma en Rudolph Hopmans en Jacco en Marbel de Graaf - beide gezinnen uit Wieringerwerf - mee. Zij ontvingen mensen uit alle windstreken die, bij het zien van de molen, allemaal erg enthousiast waren. Hopelijk kunnen we deze succesvolle dagen in 2015 evenaren.

Het Winddebat

Moderator Martijn van Calmthout, Kornelis Blok, Aukje Rypma, Henk Lagerwey en Kees le Pair tijdens het Winddebat in De Balie.

Het KennisCafé is een maandelijkse vorm van eigentijdse wetenschapsjournalistiek voor een live publiek in De Balie, dat rechtstreeks wordt uitgezonden op radio 5. Voor het winddebat op 15 september waren Kornelis Blok van de Universiteit Utrecht, Henk Lagerwey en gepensioneerd natuurkundige Kees le Pair uitgenodigd. Windunie werd vertegenwoordigd door Aukje Rypma. De zaal zat bomvol en al snel bleek dat de usual suspects zich daar ook bevonden. Geharde tegenstanders maar ook zolderkamergeleerden met

alternatieve oplossingen: gespreksleider Martijn van Calmhout van De Volkskrant was duidelijk niet zo’n activistische zaal gewend. Meestal worden in het Kenniscafé standpunten en inzichten kalmpjes uitgewisseld, bij wind komt er altijd een storm aan emotie bij. Toch was het goed om ons hier te laten horen. En het is ook fijn dat een hoogleraar, wiens reputatie niet ter discussie staat, zonder omwegen pleit voor windenergie. De uitzending staat nog steeds online en is hier te bekijken.

De Week van de Energie Op donderdag 18 september stond Rense van Dijk twee keer in Pakhuis de Zwijger in het kader van de Week van de Energie. In de ochtend als directielid van DE Unie, om tussen andere energie-‘dwarsdenkers’ te vertellen hoe dit initiatief is ontstaan. In de middag sprak hij namens Windunie in een sessie met NDSM Energie, de Windcentrale en Duurzaaminvesteren over nieuwe modellen voor de toekomst van windenergie. Energie Business wijdde een artikel aan zijn verhaal. Klik hier om dat te lezen.


Seminar Asset management control Rob Kouwenberg was als directeur van Windunie Beheer één van de key note speakers bij het jaarlijkse seminar Asset Management Control op 30 oktober. Binnen het thema ‘Get real’ kwamen allerhande beheerders, van wegen en bruggen tot militaire voertuigen, bijeen om ervaringen uit te wisselen. Honderd aanwezigen luisterden aandachtig naar Rob’s uitleg over de aanpak van Windunie Beheer, die anders is dan de processen binnen grote organisaties. Het was interessant om te merken dat de uitdagingen waar wij tegenaan lopen, zoals het verkrijgen van data uit bestaande projecten, bij grote organisaties net zo ingewikkeld zijn als bij ons.

Die molens draaien ook voor jou

Campagnebeeld ‘Wind voor jou’

Een paar jaar geleden was windenergie nog een knuffelbaar product, tegenwoordig waait de wind uit een andere hoek: er zijn protesten tegen windenergie, de pers schrijft vaak activistisch met de tegenstanders mee, nuance en kennis zijn ver te zoeken. En dat met zo’n mooi product! Maar laten we wel wezen: nog altijd zijn meer mensen voor dan tegen windenergie. Zelfs in gebieden waar windmolens worden gepland.

De tegenstanders zijn echter fanatiek, luidruchtig en heel zichtbaar. En gevaarlijk. Want de pers houdt van conflict, en doet de tegenstand groter schijnen dan ze is. Bovendien worden gevaren en bezwaren uitvergroot of zelfs verzonnen, en vervolgens als waarheid verspreid. De argeloze burger die geen bezwaren had, kan zomaar veranderen van mening. Nog gevaarlijker is het als gemeenteraadsleden en bestuurders hun informatie bij de tegenstanders gaan halen: er zijn al veel windprojecten in de kiem gesmoord doordat raadsleden dachten hun bevolking te dienen door tegen te stemmen. In een poging meer nodeloze mislukkingen van ambitieuze plannen te voorkomen, heeft een aantal windontwikkelaars de handen ineen geslagen en besloten een positieve bijdrage te leveren aan de discussie. Dat is uitgemond in een zogeheten draagvlakcampagne, die is ontwikkeld door Natuur & Milieu. Vooraf is een 0-meting gedaan en achteraf is het effect van de campagne gemeten. Vanwege beperkt budget – ook met 15 deelnemende bedrijven en voordelen die gelden voor ‘goede doelen’ is het advertentiebudget peanuts ten opzichte van commerciële


campagnes – werd geen groots effect verwacht. De meting achteraf is ook gebruikt om de uitingen te laten beoordelen: worden ze begrepen en spreken ze aan?

die molens draaien ook voor jou

De campagne startte rond de Open Winddag met radiocommercials, vervolgens zijn advertenties aangeboden aan landelijke kranten als ‘stopper’: advertenties worden dan geplaatst als een advertentiepagina niet verkocht is. Op 13 juni, toen Nederland tegen Spanje speelde op het WK, stond in NRC Handelsblad onze voetbaladvertentie op de achterpagina. Dat geluk kun je dus hebben! In juni hebben billboards op NSstations en in twintig gemeenten gehangen, in juni en september is geadverteerd in kranten en tijdschriften, in beide maanden werd de radiocommercial twee weken uitgezonden, en de website was al die tijd actief. Nu nog steeds overigens. Het filmpje met beantwoording van tien belangrijke vragen over windenergie is hier te bekijken.

Om lekker te leven, hebben we heel wat energie nodig. Met de stroom die één windmolen produceert, kunnen 350 teams trainen op een verlicht sportveld. Meer weten?

ga naar windvoorjou.nl

NWEA

Nederlandse Wind Energie Associatie

Campagnebeeld ‘Wind voor jou’

Uit het onderzoek blijkt dat de campagne werd begrepen en dat de advertenties de ontvanger bewust maken van het belang van windenergie. Andere uitkomsten, die even los staan van het effect

van de campagne, zijn zeker zo belangrijk: in tegenstelling tot wat je afgaand op de media zou denken, vindt 72% van de Nederlanders windenergie (zeer) belangrijk. Slechts 5% vindt het (zeer) onbelangrijk (23% heeft geen mening). Daarbij speelt nauwelijks een rol hoe ver ze van windmolens wonen. Er is dus wel degelijk draagvlak voor windenergie, maar de tegenstanders weten met behulp van de pers een ander beeld te schetsen. Nog erger is dus dat volksvertegenwoordigers niet goed inschatten hoe vooren tegenstanders zich verhouden, en hun oren laten hangen naar bezwaarmakers. Omdat langzaam maar zeker bepaalde frames zijn gepromoveerd tot waarheden – ‘windmolens zorgen voor horizonvervuiling’, ‘mensen worden er ziek van’, ‘de huizenwaarde daalt door de komst van windmolens’, ‘windmolens veroorzaken geluidsoverlast’ – is een positief geluid van onze kant nog steeds wel wenselijk. Als NWEA in staat is te zorgen voor opvolging van de campagne met aansprekende woordvoering, zal de campagne waarschijnlijk worden voortgezet.


Evenement HIER opgewekt

Hoofdpodium voor DE Unie

Op vrijdag 21 november waren Windunie en DE Unie met een stand en presentaties aanwezig tijdens de derde editie van het Evenement HIER Opgewekt. Ruim 900 bezoekers reisden af naar de Fokker Terminal in Den Haag om daar binnen het thema ‘daadkracht in verbinding’ kennis op te doen en te netwerken met deelnemende organisaties.

DE Unie kreeg daarnaast de kans zich uitgebreid te profileren op het evenement: Brendan de Graaf werd geïnterviewd op het hoofdpodium en sprak tijdens twee deelsessies. De groene sjerp die alle leden droegen, fungeerde als prima ijsbreker, waardoor zij ook veel aanspraak hadden.

Kennissessie

De Windmaand wordt maandelijks verstuurd aan leden en betalende abonnees. Naast de Windex, productiecijfers van leden en andere molenaars en de APX-cijfers, biedt de nieuwsbrief een overzicht van belangrijk nieuws uit de branche, ontwikkelingen in onze projecten, de politiek, en andere actualiteiten. Windunieleden ontvangen hem gratis; wie productiecijfers aanlevert, betaalt een gereduceerd tarief, en andere geïnteresseerden betalen de reguliere abonnementsprijs.

Na een plenaire start konden de deelnemers deelnemen aan 45 sessies, verdeeld over acht thema’s. Binnen het thema ‘Projecten realiseren’ brachten Willem Verhaak (Windunie) en Martijn Messing (Energie Dongen) de presentatie ‘Een windpark bouwen: het kost veel energie en levert veel energie!’. Onder leiding van moderator Aukje Rypma gaven ze inzicht in het proces van windparkontwikkeling. In de zaal zaten vertegenwoordigers van initiatieven die daar al mee bezig zijn: wellicht in de toekomst met Windunie Development! Tessa Felix, Pascal Weijers en Sandra Dijkstra bij de stand van Windunie en DE Unie.

Windmaand

Pers

Windunie haalt geregeld de pers. Heel vaak in het kader van de ontwikkelingsprojecten, soms ook als producent of coöperatie. Hieronder een selectie uit de nieuwsfeiten die werden opgepikt.


Ontwikkelaar voor agrariërs Boerderij, onafhankelijk weekblad voor de landbouw, benaderde ons over een artikel over windenergie op het platteland. Hoe kunnen agrariërs windmolens bouwen nu ze geen turbine meer op hun erf mogen zetten? Daar weten wij natuurlijk alles van, dus we werden rijkelijk geciteerd. Ook Raedthuys kwam met hun visie aan het woord, en Hans Mentink, een van de initiatiefnemers van Windpark Oostermoer, werd geïnterviewd.

Stroomleverancier Ons gezamenlijke persbericht met Greenchoice van 17 december over de levering van gebundelde stroom van onze leden aan Greenchoice, werd goed opgepakt. Met name in de vakpers.

8. Financieel verslag

8. Financieel verslag | 53

8. Financieel verslag BALANS PER 31 DECEMBER 2014

Bedragen in € 1.000,31 dec 2014

31 dec 2013

15

22

Deelnemingen

430

199

Vorderingen op deelnemingen

195

204

37

37

Totaal vaste activa

677

462

Handelsdebiteuren

1.409

98

activa (Im)materiële vaste activa

Overig

Vorderingen op deelnemingen

35

Belastingen Overige vorderingen en overlopende activa Totaal vorderingen Liquide middelen Totaal activa

1 78

124

1.487

258

744

823

2.908

1.543


BALANS PER 31 DECEMBER 2014 (vervolg)

31 dec 2014

31 dec 2013

786

823

Passiva Entree geld Wettelijke reserves

124

163

Overige reserves

448

283

1.358

1.269

11

25

8

56

182

5

Overige schulden en overlopende passiva

1.349

188

Totaal kortlopende schulden

1.550

274

Totaal Passiva

2.908

1.543

Totaal eigen vermogen Crediteuren Schulden aan deelnemingen Belastingen


WINST- EN VERLIESREKENING 2014 Netto Omzet Overige bedrijfsopbrengsten

2014

2013

338

369

40

Bruto Omzet resultaat

378

369

Bestuurskosten

-78

-113

Afschrijvingen

-7

-7

Kantoorkosten

-12

-35

Verkoopkosten

-1

-7

Algemene kosten

-272

-238

Overige bedrijfskosten

-370

-400

8

-31

Bedrijfsresultaat Rente baten minus -lasten

10

19

Resultaat voor vennootschapsbelasting en resultaat deelnemingen

18

-12

Vennootschapsbelasting

-4

2

Resultaat na vennootschapsbelasting en voor resultaat deelnemingen

14

-10

Resultaat deelnemingen

113

57

Netto resultaat

127

47


Toelichting op balans en winst- en verliesrekening Resultaat Coöperatie Windunie

Coöperatie Windunie heeft in 2014 een positief resultaat na belastingen behaald van € 127 (2013: € 47). Hiervan werd € 113 (2013: € 57) bijgedragen door de deelnemingen van Coöperatie Windunie. Netto omzet € 338 (2013: € 369) De netto omzet is als volgt te detailleren: Resultaat Coöperatie Windunie

2014

2013

Lidmaatschapsbijdrage leden Coöperatie

642

631

Teruggave ledenbijdrage

-56

-30

Totaal ontvangen van leden Coöperatie

586

601

Vergoeding diensten verricht door GUC

-254

-257

6

25

338

369

Overige omzet, per saldo Netto omzet

De bijdrage van de leden van de coöperatie bestaat uit een vergoeding van 87 ct (2013: 87 ct) per geproduceerde MWh. Voor een lid met een jaarlijkse pro-

ductie van meer dan 25 GWh is de bijdrage gestaffeld lager.De hoeveelheid geproduceerde stroom is voornamelijk afhankelijk van de windhoeveelheid, die wordt uitgedrukt in de zogenaamde Windex. Deze was in 2014 met € 90 lager dan die van 2013 (€ 93). Op grond van het positieve exploitatieresultaat in 2014 heeft het bestuur van Coöperatie Windunie besloten een bedrag van € 56 terug te geven aan de leden. Dit komt overeen met circa 8 ct per geproduceerde MWh (2013: € 30; ofwel 4 ct per geproduceerde MWh). Winduniegroep dochter The Green Utility Company (GUC) verzorgt het beheer van de stroomcontracten die door de leden van Windunie zijn afgesloten voor de levering van stroom aan de energiebedrijven. De vergoeding voor GUC is een bedrag per opgewekte MWh en bedroeg in 2014 € 147 (2013: € 144).


Sinds 2012 ontwikkelt en verleent Windunie diensten voor het beheer van windturbines aan onze leden. Dat betreft ook analyses van data en van de markt. De diensten van Windunie Beheer leveren direct financiële voordelen op voor veel leden, zie pagina 29. De vergoeding die Windunie hiervoor aan GUC betaalt, betreft een vast bedrag per geproduceerde MWh en bedroeg in 2014 in totaal € 107 (2013: € 113). De vergoedingen aan GUC zijn in mindering gebracht op de netto omzet.

Overige bedrijfsopbrengsten € 40 (2013: nihil) Eind 2014 is door Coöperatie Windunie een schikking getroffen met RWE over het laatste punt in ons geschil (de MSK-discussie), zie pagina 31. De vergoeding die Coöperatie Windunie hiervoor heeft ontvangen bedraagt € 40.

Kosten € 370 (2013: € 400) De kosten zijn als volgt te detailleren: Kosten

2014

2013

78

113

Service-, communicatie- en lobbykosten

309

216

Overige kosten

-17

71

Totaal

370

400

Bestuurskosten

Bestuurskosten: in 2014 waren de bestuurskosten fors lager dan in 2013. Dit is het gevolg van het besluit van het bestuur om een deel van de uitvoerende werkzaamheden onder te brengen bij Windunie Groep BV. Dientengevolge is ook het aantal vergaderingen teruggebracht. Servicekosten en kosten voor communicatie, representatie en lobby: sinds de oprichting van Windunie Groep eind 2013 maakt Coöperatie Windunie voor haar bedrijfsvoering gebruik van de diensten van (medewerkers van) Windunie Groep BV en betaalt zij hiervoor vanaf 2014 een jaarlijkse vaste vergoeding. De werkzaamheden betreffen onder meer secretariële,


organisatie en financiële ondersteuning, lobby- en communicatiewerkzaamheden, organisatie Open Winddag, redactie Windmaand en het verwerken van productiegegevens tot de maandelijkse Windex. Tot en met 2013 werden deze diensten verzorgd door GUC. De toename van de kosten in 2014 is mede het gevolg van het onderbrengen van kosten, die tot en met 2013 rechtstreeks door leveranciers in rekening gebracht werden aan Coöperatie Windunie, in de vaste vergoeding. Overige kosten: hieronder zijn de algemene-, verkoopen kantoorkosten opgenomen. Deze kosten zijn lager dan in 2013 omdat een deel van deze kosten in 2014 is verwerkt in de servicekosten (zie hiervoor). Daarnaast is in deze post in 2014 een bedrag van € 58 (2013: € 50) begrepen dat ten gunste van het resultaat is vrijgevallen uit in voorgaande jaren getroffen voorzieningen. Hierdoor zijn de overige kosten in 2014 negatief.

Resultaat deelnemingen € 113 (2012: € 57) Deze toelichting is te vinden in “Resultaten Windunie bedrijven”(zie hierna).

Balans, Solvabiliteit en Liquiditeit Coöperatie Windunie

Het balanstotaal van Coöperatie Windunie nam toe van € 1.543 per 31 december 2013 tot € 2.908 eind 2014. Financiële vaste activa € 662 (2013: € 440) Onder invloed van de wijziging van de juridische structuur van Windunie en haar deelnemingen begin 2014 namen de investeringen in deelnemingen en de vorderingen op deelnemingen in 2014 toe. Het resultaat uit deelnemingen in 2014 ad € 113 is niet uitgekeerd aan Coöperatie Windunie en droeg daardoor bij aan de toename van deze balanspost. Tevens is onder deze post een vordering op DE Unie opgenomen van € 36 (2013 € 36). Vorderingen € 1.487 (2013: € 258) Zoals beschreven op pagina 31 heeft Coöperatie Windunie overeenstemming bereikt met RWE over een geschil. De hieruit voortvloeiende uitkering van € 2.800 inclusief BTW is door RWE overgemaakt naar een bankrekening bij een notaris, die vervolgens de ontvangen bedragen uitkeert aan de leden. Op deze


rekening staat eind 2014 nog een bedrag van € 1.378. Dit bedrag is als vordering opgenomen op de balans van Coöperatie Windunie. Begin 2015 is dit bedrag ontvangen en uitbetaald aan de leden die hierop aanspraak maakten. Zie ook de toelichting bij de post “Overige schulden en overlopende passiva”.

Eigen Vermogen € 1.358 (2013: € 1.269) Doordat het in het eigen vermogen opgenomen garantiekapitaal daalde met € 37, omdat het aantal leden afgelopen jaar iets afnam. Door het toevoegen aan het eigen vermogen van het netto resultaat over 2014 is het eigen vermogen per saldo toegenomen met € 89 tot € 1.358 per 31 december 2014. Overige schulden en overlopende passiva € 1.550 (2013: € 274) De toename houdt verband met de aan leden van Windunie en de belastingdienst nog uit te betalen bedragen van respectievelijk € 1.170 (2013: nihil) en € 182 (2013: € 5). Zie ook de toelichting bij de post “Vorderingen”.

Resultaten Windunie bedrijven

Hieronder wordt het netto resultaat uit bedrijfsactiviteiten na belasting van de Windunie bedrijven nader toegelicht. Tussen haakjes staat achter de bedrijfsnaam het (indirecte) belang van Coöperatie Windunie in 2014 respectievelijk 2013 in de betreffende bedrijven.

Windunie Groep (2014: 50%; 2013: 50%) Het netto resultaat bedraagt in 2014 € 13 (2013: nihil) en is gerealiseerd in het (verlengde) boekjaar 2013/2014 dat startte op 19 december 2013, de datum van oprichting van Windunie Groep BV. De bedrijfsopbrengsten bedragen € 1.064 en bestaan voornamelijk uit geleverde diensten en doorberekende kosten aan Coöperatie Windunie en aan deelnemingen. De kosten zijn € 1.055 en omvatten onder meer personele kosten, huurkosten voor het pand waarin de Windunie bedrijven zijn gevestigd en algemene kosten.


De te betalen vennootschapsbelasting bedraagt € 3. Per eind 2014 bedraagt het eigen vermogen € 861 bij een balanstotaal van € 1.090.

The Green Utility Company (2014: 50%; 2013: 30%) Het netto resultaat van The Green Utility Company (GUC) bedraagt in 2014 € 128 (2013: € -1).

De vennootschapsbelasting bedraagt € 32 (2013: bate van € 1). Het balanstotaal bedraagt per 31 december 2014 € 346 (2013: € 702); het eigen vermogen is € 157 (2013: € 447). De daling van het eigen vermogen is het gevolg van een dividenduitkering aan Windunie Groep BV.

De bedrijfsopbrengsten, bestaande uit de netto omzet en de mutatie van het onderhanden werk, zijn in 2014 gedaald van € 1.038 in 2013 naar € 786; een daling van € 252. De hierin begrepen netto omzet is in het verslagjaar afgenomen tot € 810; een daling van € 243. Deze daling is te verklaren door het wegvallen van de opbrengsten uit de ondersteuning die werd verleend aan Coöperatie Windunie en die in 2014 is ondergebracht bij Windunie Groep. De opbrengsten zijn positief beïnvloed door een eenmalige bate van € 175 die verband houdt met een adviesopdracht.

Groenbalans (2014: 30%; 2013: 18%)

De kosten zijn afgenomen van € 1.041 in 2013 tot € 625 in 2014, door lagere personele kosten in verband met de overgang van enkele medewerkers naar Windunie Groep BV en Windunie Development.

Door verrekening van het verlies met de winst over 2013 is er een vennootschapsbelasting bate van € 2 (2013: last van € 4).

Het netto resultaat van Groenbalans was negatief in 2014: een verlies van € 8, na een winst van € 36 in 2013, mede een gevolg van de daling van de omzet van € 734 in 2013 naar € 707 in 2014. De daling van de levering van CO2-credits werd ten dele gecompenseerd door een toegenomen omzet uit de verkoop van Garanties van Oorsprong. Doordat ook de marge licht daalde nam de brutowinst uit de verkoop van GvO’s en CO2-credits af tot € 150; een daling van € 38. De kosten waren in 2014 € 12 hoger dan in 2013.


Het balanstotaal en eigen vermogen van Groenbalans bedragen eind december 2014 respectievelijk € 116 en € 25.

In 2014 is het restant van de compensabele verliezen benut, waarmee de belastingdruk uitkomt op € 26 (18% van het resultaat voor belasting).

Windunie Trading (2014: 50%; 2013: 65%)

Het balanstotaal per 31 december 2014 bedraagt € 2.600 (2013: € 2.377) en het eigen vermogen € 245 (2013: € 127).

Windunie Trading (WT) heeft in 2014 beduidend beter gepresteerd dan in 2013, wat heeft geleid tot een resultaat na belastingen van € 118 (2013: € 81). Sinds 1 januari 2013 sluit Windunie Trading uitsluitend inkoopcontracten voor windenergie via een samenwerkingsverband met Greenchoice (WUGC). Hierdoor is het gecontracteerde volume van Windunie Trading in 2014 gestegen van 200 naar 500 GWh. Mede hierdoor is de bruto winst uit de activiteiten van Windunie Trading toegenomen tot € 535 in 2014; een toename van € 47. De kosten namen af van € 410 in 2013 tot € 392 in 2014. Per saldo nam het resultaat voor vennootschapsbelasting toe van € 81 in 2013 tot € 144 in 2014. Door het benutten van compensabele fiscale verliezen is er in 2013 geen belasting betaald over het resultaat.

Windunie Development (2014: 45%; 2013: 58,5%) Het netto resultaat nam in 2014 toe tot € 74; een toename van € 60 ten opzichte van 2013. De sterke verbetering van de winst is het gevolg van een omzetstijging door meer opdrachten tot ontwikkeling van windparken en hogere omzetten bij bestaande opdrachten. De omzet is met 87% gestegen van € 408 in 2013 tot een bedrag van € 764 in 2014. In totaal heeft Windunie Development dertien (2013: elf) projecten in portefeuille. De hogere omzet werd gerealiseerd met meer medewerkers dan in 2013. Hierdoor namen de kosten toe van € 398 in 2013 tot € 704 in 2014.


Evenals in 2013 is over 2014 geen vennootschapsbelasting verschuldigd doordat de winst over deze twee jaren gecompenseerd kan worden met in het verleden geleden verliezen. Naast het adviseren bij de ontwikkeling van windmolenparken neemt Windunie Development in een aantal gevallen ook deel in de investeringen die de ontwikkeling vergt. Per 31 december 2014 bedraagt de totale investering € 252, een toename van € 95 ten opzichte van 2013. De toename van de waarde is uitsluitend het gevolg van het verstrekken van nieuwe geldleningen aan de projecten. De participaties in de te ontwikkelen windparken worden gefinancierd door Coöperatie Windunie en Windunie Groep, via eigen vermogen en verstrekte leningen. Eind 2014 bedraagt het balanstotaal € 547 (2013: € 342). Naast de hogere waarde, dankzij extra leningen van het belang van Windunie Development in de verschillende projecten, is ook de post “onderhanden werk” eind 2014 met € 109 toegenomen ten opzichte van 2013.

Door de toevoeging van het netto resultaat aan de reserves en omzetting van leningen is het eigen vermogen in 2014 toegenomen van € -99 tot € 201.

Het team van Windunie Bovenste rij van links naar rechts: Axel Posthumus, Jan Slootwijk, Nick de Wilt, Rolina van der Linden, Joyce Jansen. Middelste rij: Hans Oorthuijs, Bart Berendsen, Annemarie Hofland, Willem Verhaak. Onderste rij: Peter Bleeker, Eelco Bots, Cisca Stavenuiter, Rob Kouwenberg, Tessa Felix, Aukje Rypma, Ervin Sabadi, Nico Klappe, Laura Menkveld. Niet op deze foto: Jochem van Egmond, Sandra van Geel, Giel van Houtum, Derck Truijens, Pascal Weijers.

Introductie Windunie. Introductie Windunie 2

Recommend Documents