>
k
International job opportunities IPS Group is an international personnel supplier, for the maritime, dredging, offshore and tunnel construction industry. Presently IP S Group is recruiting for the following international opportunities:
■ ■ ■ ■ 8 ■ ■
Masters Chief & 2nd Engineers Chief & 2nd Mates Multicat Skippers Pipe Operators Able Seam en (AB) Electrical Technical Officers (ETO)
■ Mechanical Engineers
■ ■ ■ ■ ■
Q H S E Officers Hydrographic Surveyors Toolpushers Marine Automation Engineers Naval Architects
■ Technical Buyers For a job description or more information please vis.it our website, www. ipsperscmneLcom
IPS Group - InlencHcean Personnel Services * Rivium Boulevard dg.' £909 iK ’ Capelle a>'d Us*el p-hom& * 31(0)10^47 94 94 * Fax +31 iö jia 23.5 7B 78 ■Inteölpspflfaofinflil com
Inhoudsopgave
Bezoek ook onze w ebsite: w w w .sw zo nline. nl
In dit nummer Het M a ritie m e Prijzen Gala w a s m et bijna 800 gasten w e e r g ro o ts e r dan v o rig e ja ren en
14
‘Hele EU kijkt naar elektronen die van links naar rechts gaan'
to o n d e goede inzendingen. W in n a a r s en g e n o m in e e rd e n w o rd e n b e s ch re ve n in het midden van dit n u m m e r m et een fo toim pressie v a n die avond. Ook de d ru k bezochte E uro po rtb eu rs in A h o y
W a a r veel m a ritie m e b edrijven hun v o o rd e e l doen met
met talloze b ije en k o m s te n , lezingen en
a a n s p re k e n d e rom pen en in d ru kw e k ke n d e
w o rk s h o p s is w e e r a c h te r de rug en d aarm ee
c o n stru c tie s, d a a r m oet J e ro e n van Tilborg van D & A
is de p u b lic ite its d ru k v a n u it de m aritie m e
e le c tric in R id d e rke rk het doen m et een s o o rt Ik e a -
s e c to r w e e r geluw d .
kasten. A c h t e r de grijze d euren g a a t e c h te r een stuk
In de a fg e lo pe n w e k e n w a s er ook veel
te c h n ie k schuil, w a a r v o o r red e rs to n n e n o ve r hebben.
a a n d a c h t v o o r de po litie k g evoe lig e kw e stie
Van Tilborg en zijn v ie r c ollega's zijn ‘w iz a r d s ’ op het
rond de uitdie pin g van de W e s te rs c h e ld e ,
geb ied v a n a a n d rijfte c h n ie k en dan vooral
Onze r e d a c te u r Havens s to rtte zich op deze
d ie s e le le k tris c h e s c h e e p s v o o rts tu w in g .
m aterie en v e rr ic h tte enig lite ra tu u ro n d e r zoek. Zijn bevind in g en en een versla g van de S c h e ld e c o n fe re n tie in dit nummer.
18
V o o ru itlo p en d op de k lim a a tc o n fe re n tie in
Fuel Cells for Ships
K ope n h ag e n een artikel o ve r de u itsto o t van C 0 2 en de g e volgen vo or de s c h e e p v a a rt bij
G enerally speakin g, ships use diesel g e n e ra to r sets to
n ie u w e regelgeving. B le ef in Kyoto de
g e n e ra te e lectricity. N o w a d a y s ship o p e ra to rs are
s c h e e p v a a rt nog buiten schot, nu staat
fa c e d w ith n e w emis sion regulations, e s calatin g diesel
's h ipp in g ' op de agenda. Blijft IM O baas in
costs and the f a c t th a t fue l often c o m e s fro m politica lly
eigen huis?
unstable cou n tries. A s a result, re d u cin g h arm ful
A n d e re e n e rg ie b ro n n e n v o o r de v o o rts tu w in g
emis sio ns, costs and fue l d e p e n d e n c y is be c om in g
van s ch e pe n staan volo p in de b e langstellin g.
more and more im portant.
E lektrische v o o rts tu w in g en de to ep a s s in g van b r a n d s to fc e lle n s c o re n d a a rb ij hoog. Hier is nog veel te w in n e n , zoals blijkt uit het
24
De Maritime Awardswinnaars
in te rv ie w m et J e ro e n van Tilborg en het artikel ove r een ge za m e nlijk p r o je c t van Damen, W a g e n b o rg en ECN.
Het v ie rd e M a ritim e A w a r d s Gala heeft
De alo ude d ie s e lm o to r lijkt aan h et eind van
in m iddels p la a tsg e v o n d e n en de KNVTS Schip
zijn o n tw ik k e lin g te komen en de titel
van h et J a a r prijs, V N S I-T im m e rs p rijs , HME
'D ie s e lm o to r quo v adis ?' van een artik el over
M a r itim e Innovation A w a r d , KVNR Shipping
de laatste o n tw ik k e lin g e n in de die s e lm o to re n
A w a r d en de H IS W A E xcellence A w a r d zijn
is veelz eg g en d .
u itgereik t. H ie ro n d e r een o v e rz ic h t van de
Het jaa rlijkse s ym p osiu m van de
w in n a a rs en een fo to -im p re s s ie van het gala.
N ed e rla n d s e Kapiteinsv e re n ig in g hield zich deze keer bezig m et le id erscha p .
Verder in dit nummer
2
4 6 12 28 30 34
Ie tw a t ve rra s se n d , w a a r het m eestal g a a t o ver
Nieuws Maritieme M arkt Maand Maritiem Green Award Certification: Efforts Versus Benefits Leidersrol kapitein w o rd t steeds breder Voor Antwerpen zit de Scheldezaak veel dieper Scheepvaart en de Kopenhagenconferentie
38 42 45 46
Scheepsdieselmotor quo vadis? Scheldeconferentie 2009 Nieuwe uitgaven Verenigingsnieuws
re ge lg e vin g en te c h n ie k . Een v e rsla g v a n deze b ije e n k o m s t in dit nummer. Deze maand o ok w e e r eens a a n d a c h t v o o r Green A w a rd , h et w e r e l d w ijd e c e rtific e rin g -s y s te e m v o o r bulk ers en olie ta n ke rs, d at u itg a at boven de sta n da a rd s. Al m et al v eel g e v a rie e rd e
KNVTS Schip van het Jaar: Dona Angela M aria T. (Damen
artik ele n, die h et ve rd ie n e n om
Shipyardsj
gelezen te w o rd e n . Ir. K e e s D irkse, h o o fd re d a c te u r
V eel belang stelling voo r W eek van de S cheepsbouw Van 5 t o t en m et 10 o k to b e r 2009 h e e ft de
Van 6 t o t en m et 9 o k to b e r hebben bijna
De W e e k v a n de S c h e e p s b o u w is
W e e k van de S c h e e p s b o u w v o o r de derde
v e e rtig s ch o len div erse bedrijven binnen de
g e o rg a n ise e rd d o o r S c h e e p s b o u w N e d e rla n d
keer p la a tsg e v o nd e n. Ook dit ja a r w a s er veel
s c h e e p s b o u w c lu s te r bezocht. Op 8 o k to b er
in s a m e n w e rk in g m et CNV B ed rijv e n B o n d en
b e la n gs te lling v o o r de div erse activiteite n .
hebben 150 d o c e n te n M e ta a l en M e ta le k tro
FNV B ond g e no te n , div erse p artijen uit het
S ta a ts s e c re ta ris Van B ijste rve ld t van het
en a fd e lin g s le id e rs t e c h n ie k een bezoek
m aritiem e bedrijfsleve n en o n d e r w ijs
m in iste rie van O C & W opende de w e e k op 5
g e b r a c h t aan zes lid b edrijven. Ten slotte kon
instellingen. Het e v e n e m e n t is v o o rtg e ko m e n
o k to b e r op de RDM Campus in Rotterdam.
op 10 o k to b e r het grote p ubliek tijd e n s een
uit een Europees in itia tie f van socia le
Ruim 300 s tu d e nte n van div erse s c h e e p s
landelijk e open dag bij v e rs c h ille n d e w e rv e n
p a rtn ers en w o r d t in m e e rd ere Europese
b o u w k u n d ig e o p leid in g en en honderd
en m a ritie m e to e le v e r a n c ie r s een kijkje
landen g e org a nise e rd.
v e r t e g e n w o o r d ig e r s uit het b e drijfsle ven
a c h te r de s c h e rm e n nemen. De bela n g ste llin g
w a re n bij de fe e s te lijk e o p enin g a anw ezig.
h ie rvo o r w a s groot.
B ron: S c h e e p s b o u w N e d e rla n d
2 5 ja a r IH C tiyd ro ham m er Het 25-jarig b estaan van IhlC H yd ro h a m m e r
De vra a g n a a r s te ed s z w a a rd e re he ih am ers
Londense Canary W h a rf , de v e rtre k h a l van
w e r d a fg e lo p e n w e e k fe e s te lijk ge vierd met
v o o r de a llengs uitdijende e n e rg ie m a rk t (olie,
Schip hol, de 416 m e te r hoge Jim M a o - to r e n in Sja nghai en het Burj Al A ra b hotel in Dubai.
(inte r-)na tio n ale rela tie s en m e d e w e rk e rs . Het
gas en w in d ) en v o o r grote in fra s tru c tu re le en
to e k o m s tb e e ld van het b e d rijf is positief.
b o u w k u n d ig e p ro je cte n zorgt nog steeds v o o r
Ook kan de H yd rh a m m e r d o o r het geslo ten
W a a r men in 1984 begon met v ie r m e d e
een g e s ta g e uitbre id ing van het bedrijf. De
systeem op zeer grote diep te s o n d e r w a te r
w e rk e r s , w e rk e n er nu 75. Er is een
g ro ots te H ydroham m er, de S-2300, m et een
heien. En niet alleen v e rtic a a l, m a a r ook in
w e r e ld w ijd s e r v ic e n e tw e r k en uitg eb re ide
s la g g e w ic h t van 115 ton, v e rg e lijk b a a r met
een hoek van 45° en zelfs horizontaal.
v e rh u u r- en v e rk o o p v lo o t opgezet.
het g e w ic h t van 115 perso ne n a uto 's , le vert
D a a rd o o r kan men bijv o o rbe e ld tu n ne lbu ize n
Sinds de o p ric h tin g in 1984 v e ro v e rt IHC
m aa r liefst 2300 kJ s lagenergie.
met een d ia m e te r van vijf m e te r d o o r een
H yd ro h a m m e r m et to e n e m e n d s u c c e s de
De H y d ro h a m m e r is m e d e v e ra n tw o o rd e lijk
talud slaan, rotsen breken en enorme
w e re ld , zo w e l in de o ffs h o re als op het land.
v o o r a r c h ite c to n is c h e ho o g s ta n d je s zoals de
fu n d e rin g s p a le n v o o r w in d m o le n s heien.
E erste v is tra w le r w o rd t m e t S kyS ails ui tg e ru s t Op 6 o k to b e r o n d e r te k e n d e n D ie d erik
P a rle v lie t & Van d e r Plas g ro e p . Zij is
P arle vliet, Chief E xe c u tiv e O ffic e r (CEO)
u itg e ru s t m e t t w e e M a K m o to re n m et
van P a rle v lie t & Van d e r Plas, één van
een to ta a l v e rm o g e n van 8640 kW. Het
de g ro o ts te v is s e r ij- o n d e r n e m in g e n in
sc h ip w o r d t u itg e ru s t m et een 160 m 2
Europa, en S te p h a n W r a g e , d ir e c t e u r
g ro te S k y S a ils - v o o r ts tu w in g zoals t o t
van de f a b r ik a n t S kyS ails in H am burg,
op h e den a lleen op v ra c h ts c h e p e n
het k o o p c o n t r a c t v o o r h et eerste
w o r d t to e g e p a s t. In h et k a d e r van een
S kyS a ils w in d v o o r ts t u w in g s s y s te e m d at
d o o r de EU en de d e e ls ta a t
op een v is t r a w le r w o r d t g e ïn s ta lle e rd .
M e c k le n b u r g - V o r p o m m e r n g e s te u n d
De S k y S a ils - v o o r ts tu w in g w o r d t begin
p ilo tp ro je c t, e v a lu e re n P a rle v lie t &
v o lg e n d ja a r op het v is s e r ijs c h ip ROS-
Van d e r Plas en de f a b r ik a n t SkySails
171 M a a r tje T h e a d o ra in b e d rijf
Fotomontage Maartje Theadora met SkySails (copyright SkySails)
g e n o m e n . P a rle v lie t h o o p t hie rm ee
aan boord van de M a a r tje T h e a d o ra of en hoe het w in d v o o r t s t u w in g s
b r a n d s to f te b e s p a re n en de C 0 2-u its to o t
g ro o ts te v is s e r ijv a a rtu ig . E ig e n a a r is de
sys te e m v o o r h et g e b ru ik op
te r u g te d rin g e n . De M a a r tje T h e a d o ra is m et
W e s t b a n k H o c h s e e fis c h e re i GmbH,
v is s e r ijv a a rtu ig e n a a n g e p a s t m o e t
h a a r le n gte van 141 m e te r D u its la n d s
g e v e s tig d in S assnitz, b e h o re n d e t o t de
w o rd e n .
1HC M e rw e d e en B akker Sf ied rech t bundelen ex p e rtis e IHC M e r w e d e en B ak k e r S lie d re c h t zijn
in hun eigen taa l to e lich te n ,
een o v e re e n k o m s t aa n g e g a a n om
w a a r d o o r de kennis van beide
w e r e ld w ijd de klanten lokaal te
bedrijven to e g a n k e lijk e r is.
a ssiste re n, te beg inn e n in China. V an u it
V oora lsno g c o n c e n t re e r t men zich op
het be s taande regio na le IhlC M e r w e d e
de ba g ge rm arkt, in de to e k o m s t
s e rv ic e c e n te r in Tanggu (P.R. of China)
komen oo k a n dere m a rk ts e g -m e n te n
w o rd e n de Chinese klanten naast de
als de o ffs h o re in aanm e rkin g .
g e b ru ikelijke o p e ra tio n e le activite ite n ,
Z o w e l IHC M e r w e d e als B akker
o n d e rste u n d do o r een n ie u w op te
S lie d re c h t v e rw a c h te n d at de
zetten g e zam enlijk e pool van Chinese
s a m e n w e rk in g v e rd e r u itgebreid
s e rv ic e experts. De e xp e rts hebben hun
w o r d t n aar an dere regio's en extra
tra in in g en expertise v e rw o r v e n bij IhlC
soorte n d ie n s tv e rle n in g , zoals op het
M e r w e d e en B ak k e r S liedrecht.
gebie d van Condition M o n ito rin g . M e t
D oor de s a m e n w e rk in g kunnen klanten
deze d ien s t kan stillig tijd w o rd e n
m et e le k tris ch e pro b le m en sn elle r
voo rk o m e n d o o r het tijd ig uitvoeren
w o rd e n geholp en. De b e m a n n in g en van
Foto: J.M. Verhoeven, Bakker Sliedrecht (I) en J.H. Hylkema HC Merwede (r)
de Chinese s ch e p e n kunnen prob le m e n
ondertekenen de overeenkomst
van o n d e rh ou d of reparatie s.
M aersk Opts for Extra-Slow Steaming M a e r s k Line is to opt fo r extra s lo w steam in g
A n u m b e r of o th e r c a rrie rs are ad o p ting the
A N Z OC 1/Trident s e rv ic e ( n o w run w ith ten
on the A sia -E u ro p e route, s ta rtin g fro m the
same strategy, w ith the Grand A llia n c e EU 3
ships) and the Far East-ECSA s e rv ic e (n o w
end of Novem ber. The Danish c a rrie r w ill
being the la te st A sia -E u ro p e string to add one
run w ith tw e lv e ships).
a d jus t s ailing speeds on w e s tb o u n d
w e e k to its rotation. A f e w long haul north-
The tre n d w ill help to absorb e xcess capacity.
c ro s s in g s from Asia to Europe from 20-22
south s e rv ic e s have also re c e n tly been
to a 17-19 knots a v e ra ge speed and w ill go as
s lo w e d do w n. M a e r s k has also ad o pted s lo w
lo w as 14-16 knots on the return e a s tbound
s te am in g on tw o n orth -so u th s e rv ic e s
trip to Asia.
o p e ra te d jo in tly w ith H am burg Slid, the USEC-
S o u rc e: M o to rs h ip
S u b s id ie re g e l ng In n o v a tie E ln n e n v a a rt s u c c e s v o l De Subsidieregeling Innovatie Binnenvaart (SIB)
informeren over de subsidieregeling, het initiëren
subsidieprojecten voor de SIB in 2009 begeleid,
v o or 2009 is een groot s ucces gebleken. De
van innovatieprojecten, het adviseren over
te weten: • D u a l Fuel m o to r v o o r d e binnenvaart(G.C.M.
regeling is medio februari van dit jaar gestart en
innovaties, het organiseren van een eventuele
op dit m om ent is bijna het gehele beschikbare
expertgroep en het begeleiden van de onderne
subsidiebedrag van € 2 miljoen toegekend. De
mer. Daarnaast koppelt het EICB, indien gewenst,
Deen Shipping Holding B.V.); • Ontwikkeling lic htg e w ic ht klein schip: De
regeling biedt subsidie aan kansrijke innovatiepro
benodigde businesspartners, experts of launching
jecten in de binnenvaart op thema's als logistiek
customers aan het p roje ct en organiseert het de
Q-Barge (B.V. B eheermaatschappij A nton van
en nieuwe markten, overslagtechnieken,
adviserende Innovatieraad Binnenvaart. Sen
verm indering van luchtemissies en brandstofge-
terN ove m behandelt en beslist namens de minister
bruik, scheepstechniek, ICT en inform atiestromen,
over de subsidieaanvragen en draagt zorg voo r de
• Opleiding schipper rondvaart (Canal Company B.V.).
onderwijs en beveiliging. Bij de uitvoering w erken
financië le afhandeling.
Voor meer informatie bezoekt u de w ebsite w w w .
het Expertise- en Innovatiecentrum Binnenvaart
Het EICB v e rw a c h t vo o r 2010 w e e r een aanzienlijk
eicb.nl of kunt u c on ta ct opnemen met het
(EICB) en SenterNovem samen in op dracht van het
subsidiebedrag v oor de SIB en raadt geïnteres
Secretariaat Maritiem Transport en Luchtkwaliteit
Megen); • V r a c h t door de gracht (Exploitatie B.V. Mokum Mariteam l/o);
ministerie van Verkeer en W aterstaat. Het EICB
seerde ondernem ers aan nu alvast c o n ta ct op te
van SenterNovem, telefoonnummer: (070) 373 53 39,
vorm t onder andere het program ma-bureau voor
nemen met het EICB en SenterNovem.
e-mail: lnnovatiebinnenvaart@ senternovem .nl.
de regeling en is vera ntw oo rd e lijk voor het
Het EICB heeft een groot deel van de toegekende
Maritieme Markt Door Menso de Jong
Praten maar geen besluiten In septem ber zijn de vakanties voorbij zodat er w e e r vergaderd kan w orden in de hoop besluiten te nemen. Vaak komt daar w ein ig van terecht; iedereen handhaaft oude stellingen in de hoop alsnog zijn zin te krijgen.
Zo bleven de EU en de VS intern en onderling verdeeld over nieuwe
toename van broeikasgassen. Voor liefhebbers van w arm te met navenante,
klimaatplannen in Kopenhagen. De Europese Commissie slijpt bovendien
uitbundige plantengroei is d a tw e lk o m nieuws.
haar messen om nog w a t te wijzigen in de Rotterdam Rules en of er geld is
De UK Chamber of Shipping heeft, met steun van de Engelse regering, de
te halen bij reders na het aanvaarden van de sloopconventie. De strijd over
actie voor emissiehandel bij de scheepvaart hervat. Het heeft het voordeel
mogelijke subsidies aan noodlijdende bedrijven gaat ondertussen rustig
een marktmechanisme te zijn dat redelijk ongevoelig is voor politieke
voort nu het aanvankelijk bemoedigende herstel tegenvalt door de
manipulatie, zulks in tegenstelling tot de eveneens voorgestelde
constante en voorlopig aanhoudende stroom van opgeleverde nieuwbouw.
bunkerheffing. Toch slaagden EU-landen er destijds in dermate grote,
De Zweedse EU-voorzitter wil in Kopenhagen een reductie van twintig
initiële vergunningen te verstrekken aan energiebedrijven dat deze zelfs
procent op CO,-scheepvaartemissies bereiken. Een groep van landen onder
w in s t konden maken bij de verkoop van overtollige emissierechten.
aanvoering van Griekenland is daartegen, w e llic h t omdat de luchtvaart
Misschien lokken deze mogelijkheden juist de Engelsen aan. De politieke
maar tien procent zou moeten bijdragen. In de VS heeft Obama het moeilijk
invloed kan evenwel geringer zijn indien IMO de emissierechten mag
van de Senaat een onderhandelingsmandaat voor Kopenhagen te krijgen.
vaststellen, een w e n s van de meeste scheepvaartbelangen, maar niet van
Als Kopenhagen geen resultaten oplevert, dreigt de langzame afkoeling van
de fervente klimaatonderhandelaars met een w eg-m et-ons mentaliteit.
de laatste tien jaren w e llic h t afgeremd te worden door een verdere
Het NGO-Platform on Shipbreaking ijvert ondertussen to t aanvullende EU regels voor de sloop. De juist gereedkomen IMO-conventie neemt volgens deze ongeduldigen te lang en legt onvoldoende dwang op om een eind te maken aan ongewenste zaken als 'beaching'. Zij pleiten daarom v oor een fonds waarin reders via havenheffingen geld storten voor de verbetering van werkomstandigheden op sloopwerven. De reders voeren aan dat zulks juist modernisering v ertraagt omdat de sloopwerven w achten to t Brussel over enkele jaren over de brug komt met geld. Hun huidige winsten kunnen de eigenaren dan zelf opstrijken. Zij wijzen erop dat China en Turkije reeds veel gedaan hebben voor een milieuvriendelijker sloop zonder Brussels geld. Ook wijzen zij de NGO-voorstellen af voor aanscherping van de Bazelse afvalregels. Volgens de reders kan een varend schip nimmer als afval w orden beschouwd. Vele voor de sloop verkochte schepen maken een laatste, beladen reis naar Zuid-Azië of het Verre Oosten. Het blijft evenwel moeilijk praten met wereldverbeteraars die menen altijd het gelijk aan hun kan tte hebben. In september w erd de nieuwe VN-conventie met de zogenoemde Rotterdam Rules in Rotterdam plechtig ondertekend door zestien landen. De vraag is of het minimum vereiste aantal van twintig landen v oor aanvaarding spoedig bereikt wordt. De Europese, maar niet de Nederlandse verladers zijn nog steeds tegen, hoewel met weinig steekhoudende argumenten. Daarom wil de Europese Commissie langer nadenken. Temeer, omdat ook de Europese laridvervoerders bezwaren hebben tegen een apart regime voor intermodaal landvervoer w a n n e e r dat aansluit op of voorafgaat aan zeevervoer. De Commissie ziet w e llic h t liever dat het internationale recht het Europese regime voor landvervoer juist overneemt voor zeevervoer. Dan moet er uiteraard w e e r een jaar of tien onderhandeld w orden over een nieuw verdrag. Engelse juristen zijn teleurgesteld dat het hen v ertrouwde Angelsaksische recht is verlaten bij de Rotterdam Rules ten faveure van het
Menso de Jong w a s jarenlang agent m het Verre Oosten voor diverse scheepvaartmaatschappijen. Hij is nu freelance journalist en vaste medew erker van SWZ Maritime
Continentale recht dat rechters meer mogelijkheden zou geven de
Voor de containerschepen is er evenmin herstel; vele reders meenden
bedoeling van de w e tge v e r te interpreteren. Zij protesteren evenwel niet;
destijds Maersk te moeten volgen door eveneens series van 12.000 teu-
de nieuwe regels leveren hen alleen maar meer w e rk op. Toch kunnen de
scheperi te bestellen w aarvan de oplevering reeds begonnen is. M e t de
Rotterdam Rilles de w eg opgaan van de nimmer geratificeerde Hamburg
nadering van Kerstmis lopen w el de vrachten op dankzij de vele charter-
Rules van eind jaren zeventig al is iedereen het erover eens dat de oude
scheperi zonder emplooi. Charters worden thans zelden verlengd na afloop.
Hague en Hague-Visby Rules achterhaald zijn.
Een o n verw acht incident vond plaats op circa 34 mijl ten noordwesten van Texel w a a r zich vele offshoreplatforms bevinden. Een helikopter daalde tot
Wachten op vrachtverbetering
onder het 300 meter hoge wolkendek, waarna de piloot to t zijn schrik was
Na de hoopvolle stijging van de Baltic Dry Index tot 4000 in juni volgde een
beland dicht bij een, op de radar onzichtbare SkySail-vlieger. Volgens de
slechte periode met bijna een halvering van de index. De Capesizes waren
scheepskapitein had de piloot de v liegertijdig gezien en w a s er geen
het grootste slachtoffer met een vrachtdaling van meer dan vijftig procent
gevaar mede omdat vliegtuigen n ie tte dicht over schepen mogen vliegen.
to t begin oktober. M inder congestie in de laadhavens, mede als gevolg van
Het kan ook anders lopen. Voor internationale wateren zijn er geen
de Chinese feestw eek in september, w as deels de oorzaak. M a a r vooral de
beperkende maatregelen ten aanzien van de hoogte w aartoe vliegers
toename van de Capesize-vloot met vijf procent gedurende juni/augustus,
mogen komen. Voorgesteld is reeds helikopters van een A lS -o ntv a n ge rte
een nieuw bouwrecord v oor dit vlootsegment. Kleinere schepen als de
voorzien zodat zij schepen in hun aanvliegroute zonodig kunnen benaderen.
Supramaxes en Handysizes (tot circa 55.000 dwt) met minder nieuwbouw-
Ook w aa rs c h uw e n vliegervoerende schepen vaak de luchtverkeersleiding
druk deden het beter met een vrachtstijging van vijftien procent gedurende
van het dichtstbijzijnde land, maar het is geen verplichting. Een andere
juli/september. Als gebruikelijk ondervonden ook de tankers slechte zomer
mogelijkheid kan zijn dat vliegerschepen een grotere afstand aanhouden tot
maanden met flinke vrachtdalingen, alleen getemperd door de opname van
een platform.
extra opslagtankers en het verzet van reders tegen nog lagere vrachten.
Uit eerdere jaargangen HET SCHIP, april 1924
platen, uitsnijden van m angaten en h e t buigen van platen en kielplaten.
W a t w aren de nieuw e technische ontw ikkelingen op h e t gebied van de
De schrijver b e h andelt de w erkw ijze van m achines als de spantenbuiger,
scheepsbo uw 75 ja a r geleden? W. Brinkm ann b e rich t d aaro ver in h e t
hefboom klinkm achine m e t de bijbehorende accum ulatoren en p e rs
aprilnum m er van 1924.
pom pen en vergelijkt de voor- en nadelen m e t die van pneum atische
Tot vóór ongeveer 10 a 20 jaar werden de schepen, ook zelfs de grootere, op
de maker, H ydraulik G.m.b.H. uit Duisburg, is op de foto's zichtbaar.
w erktuigen voor h e t productieproces in de scheepsbouw . De naam van
scheepswerven van middelmatigen omvang, bijna geheel door handarbeid gebouwd. Het geringe aantal machines, dat op Hollandsche w erven voor het
...Voor hoogdrukpijpen komen slechts naadloze stalen buizen in
bouwen van schepen van 800-2000 tonnen zelfs tot 3000 gebruikt w erd, is
aanmerking, w e lke rfle n ze n d o o r tw e e zacht koperen ringen verpakt
voor onze moderne begrippen bijna onbegrijpelijk. Men w erkte echter met
worden. De pijpleiding w o rd tz o o gelegd, dat het w a te r (!) steeds een
oud en geschoold personeel, terwijl bovendien de loonen in verhouding tot
kringloop maakt, en dus niet verbruikt wordt. Een toevoeging van zuurvrije
de kosten van het materiaal niet zoveel gew icht in de schaal legden.
emulsie voor smering en vermindering van slijtage der plurijers en
Tegenwoordig is dit echter geheel anders.
pakkingen is zeer doelmatig gebleken.
De eischen w elke aan den scheepsbouw gesteld w orden, zijn steeds
Hydraulische machines kenmerken zich, tegenover de mechanisch
zwaarder geworden. Het bouwen, ook van kleinere schepen en
gedreven machines met gelijke capaciteit, door grooten eenvoud der
binnenvaartuigen zonder gebruikmaking vari moderne machines, is niet
machinedelen. Tandwielen, hefboomon, coulissen en vooral de vliegwielen
meer mogelijk. Alle bedrijven moeten zich zoo economisch mogelijk
die dikwijls breuk van een of ander deel veroorzaken, vallen w eg. Hydrau
inrichten, willen zij in den concurrentiestrijd niet ten ondergaan. M et deze
lische machines w erken daardoor uiterst bedrijfszeker en hebben zich
eischen rekening houdend, zijn in de laatste 10 jaren op bijna alle belangrijke
door hunne veelzijdige bruikbaarheid ook op de w erven snel ingeburgerd.
Hollandsche scheepswerven, naast moderne mechanische, ook hydraulische machines ingevoerd...
De nadruk lig t op techniek en kw aliteit. H e t hydraulische m edium is water. De 'rec lam e' is m erkbaar en voegt w aa rd e toe. H e t zijn stappen van
De publicatie besch rijft de m ogelijkheden, voor- en nadelen van
nieuw e ontw ikkelingen die kenm erkend blijven voor de scheepsbouw .
hydraulische w erktuigen voor bew erkingen a ls h e tjo g g e le n van spanten en
Prof. ir . S. H engst
Door G.J. de Boer
K ie lle g g in g Hr.Ms. Zeeland Op 21 s e p te m b e r is in V liss in ge n b e gonnen
d o o p c e re m o n ie gleed het sch ip via de circa
aan de b o u w v a n het tw e e d e pa trou ille s c h ip
120 m e te r lange d w a rs h e llin g de
van het ty pe OPV (Ocean Patrol Vessel).
J a n g ts e k ia n g in. De A n e t is de de rd e Combi
C o m m a nd a n t Z e e s trijd k ra c h te n lu itenant-
F reig hter 12000 die Damen v o o r de bij
g e n e ra a l de r m a rin ie rs Rob Z u id e r w ijk legde
W a g e n b o rg S hipping a a n g e slo te n red e rs en
de kiel v o o r de to e k o m s tig e Hr.Ms. Zeela nd P
k a p ite in s /e ig e n a re n b o uw t. Dit type h e e ft als
841 (b o u w n u m m e r 409). Op 8 d e c e m b e r 2008
ton n a g es : 8999 bt, 4585 nt en 12.080 d w t en als
legde s ta a ts s e c re ta ris van d e fensie J a c k de
a fm etin g e n: L o.a. (I.l.) x B x H (dg) = 142,95
V rie s de kiel v o o r Hr.Ms. Holland P 840
(135,54) x 18,90 x 10,95 (7,93) meter. De
(b o u w n u m m e r 408). De derde w o r d t de Hr.Ms.
c o n ta in e r c a p a c ite it is 686 teu w a a rv a n 374
Friesland P 842 ( b o u w n u m m e r 410) en de
aan dek. Het schip is u itg e ru s t met tw e e
serie w o r d t a fge s lo te n met de Hr.Ms.
L ie b h e rr-d e k kra n en m et elk een S W L van 80
Gronin gen P 843 ( b o u w n u m m e r 411). De OPV's
ton. De v o o rts tu w in g s in s ta lla tie b es ta a t uit
zijn kleine, flexib ele p a tr o u ille s c h e p e n die zijn
een M a K -h o o fd m o to r, type 6M43, van 6000 kW
to e g e r u s t op de b e w a k in g v a n k u stw a te re n .
v o o r een s n elh eid van 15,5 knopen. De A n e t
De n ie u w e v a a rtu ig e n w o rd e n tu s s en o k to b e r
w o r d t in het v o o rja a r n a ar S han g ha i g e s le ep t
2010 en n o v e m b e r 2012 bij de Koninklijke
v o o r de p ro e fv a a rte n en o ple verin g.
De tewaterlating van de Abis Cadiz
H (dg) = 114,40 (108,32) x 1 4 ,4 0 x 8 ,1 0 (6,04)
M a r in e in d ien s t gesteld.
Abis Cadiz
meter, tw e e ruim en m et als a fm etin g e n 38,2 x
Bii Hangzhou D o ngfeng S hip bu ild in g w e rd op
11,7 en 44,4 x 11,7 m e te r en een vrije hoogte
2 s e p te m b e r het eerste schip van de C-serie,
van 9 m e te r o n d e r de luiken, ruim in houd:
de A b is Cadiz ( b o u w n u m m e r 2008-01, imo
300.000 c ft (8495 m3), c o n ta in e rc a p a c ite it: 144
Anet
9547324), te w a t e r g elaten. Het is de eerste
teu in de ruim en en 112 teu op de luiken. De
Bij Damen S hipya rd s Y ichang Co hebben A n e t
van een serie van v ie r V olha rd ing 6050 d w t mp
v o o rts tu w in g g e s c h ie d t d o o r een 4 -ta c t
V ru w in k en haar zesjarige d o c h te r Irene Bos
g e n e ral ca rg o v e ss els die in april 2008 d oo r
B erg e n -h o o fd m o to r, type C25 33L9P, g e s c h ik t
op 10 o k to b e r de A n e t (b o u w n u m m e r 567406,
A bis Shippin g bij de Chinese w e r f zijn besteld.
v o o r IFO 180 van 2610 k W bij 900 tpm v o o r een
T e w a te rla tin g e n
imo 9456733) gedoopt. O p d ra c h tg e v e r is
De bela ng rijkste g e g e v e n s zijn: to n n ag e s :
sne lh e id v an 13 knopen. De v o lg e n d e s ch e pe n
Egbert Bos in W in te r s w ijk . Na de
4255 bt en 2341 nt, afm e tin g e n: L o.a. (IJ.) x B x
van deze serie w o rd e n de A bis Ca la is, A bis C ardiff en A bis Cuxhaven en w o r d t w a a r s ch ijn lijk v o o rtg e z e t m et de A bis Catania en A bis Ceuta.
CFL Proud Op vrijd a g 16 o k to b e r is bij Peters S hipyard s in Kam pen de CFL Proud gedoopt. D o o p v ro u w e w a s Christina Rehse, sales m a n a g e r v a n B o lie r/M a K in D o rdre ch t. Door de harde n o o rd n o o rd w e s te n w in d ( w in d k r a c h t 8 to t 9) m o es t om v e ilig h e id s red e ne n de te w a t e rla tin g w o rd e n uitgesteld naar m aa n d ag 19 oktober. De CFL Proud ( b o u w n u m m e r 819, imo 9386433) is het a ch tste schip v o o r Canada Feeder Lines in G roningen en h et vie rd e van het type Ju m b o 6500 1A. De o v e rd r a c h t is g e pla nd in de laatste w e e k van november, De serie w o r d t a fg e s loten met de CFL P enhar (b o u w n u m m e r 820, imo 9534365) w a a rv a n de o p le v e rin g in mei 2010 te De Anet moest 120 meter afleggen om het w ater van de Jangtsekiang te bereiken (foto H. Zuur)
v e rw a c h te n is. De be la ng rijk ste ge g ev en s
Gerrit de B oe r is r e d a c te u r van SWZ M a r itim e en bekend s c h r ijv e r van m a ritie m e boeken
o k to b e r 2010. M o m e n te e l w o r d t de tw e e d e h op p e rzu ig e r ( b o u w n u m m e r 1254, imo 9512551) bij IHC D re dg e rs in K inderdijk g e b o u w d , w a a r de te w a te rla tin g medio fe b ru a ri 2010 pla atsvin dt. De 12.000 m3 s le e p h o p p e rz u ig e r is d o o r IHC M e r w e d e Offshore & M a rin e o n tw ik k eld in n a u w e s a m e n w e rk in g met de o p dra ch tg e ve r. Tijdens de o n tw e rp fa s e lag de n a d ru k op het realiseren van een re la tie f lic h t s che e p s g e w ic h t met een b ijbe h o ren d g ro ot la a dv erm og e n. De G a te w a y h ee ft als afm e tin ge n : L o.a. (I.l.) x B x H (dg) = 137,00 (125,00) x 28,00 x 13,50 (8,00) m e te r en een h o p p e r c a p a c ite it van 12.000 m3 met een die pg a n g op het b a gg e rm e rk. V aa rs n elh e id 15,4 knopen. A a n boord is a c c o m m o d a tie vo o r 24 p ersonen. De G ate w a y w o r d t u itg e ru s t met een zuigbuis m et een d ia m e te r van 1200 mm met o n d e r w a te rp o m p w a a rm e e een b ag g e rdie p te van 62 m e te r kan w o rd e n bereikt. Het sch ip krijgt t w e e h o ppers met tus s e n in de pompkamer. Dit re s u lte e rt in een betere trim lig g in g in o ndiepe w a te re n . B ovendie n is de p o m p c a p a c ite it op het schip groot, zodat grote v o lu m e s o ve r lange Drie dagen na de doop liep de CFL Proud vlot van stapel (foto G.J. de Boerj
a fs tan den g e p e rs t kunnen w o rd e n . Dankzij deze o n tw ik k e lin g e n is de ho p p e rzu ig e r vo or
zijn: a fm e tin ge n : L o.a. (I.l.) x B x H (dg) =
op t w e e v e rs c h ille n d e w e rv e n van IHC
118,40 (1 10,60) x 13,35 x 9,10 (6,08) meter,
M e r w e d e w o rd e n g e b o u w d . Op 4 fe b ru a ri
inzetbaar, v o o r z o w el la n d a a n w in n in g op
c o n ta in e r c a p a c ite it 256 teu, v o o rts tu w in g : 4
2009 v ond de kiellegging van de G a te w a y
grote sch a a l, s tra n d su p p le tie , als de aanleg
t e w 6- c ilin d e r M a K -d ie s e lm o to r, type 6M25
plaats. De o p lev e rin g is g epla nd v o o r eind
van havens en v a a rw e g e n .
div erse p ro je cte n o ver de hele w e re ld
(255 x 400), 2690 rpk/1980 kW, s nelh eid 12 knopen. Inm id dels is Peters S hip ya rd s be g o nn e n met de b o u w van h et eerste schip van het type Sole 10.000, de CFL M o m e n tu m (b o u w n u m m e r 901), een m u ltip u rp o se s ch ip dat w o r d t u itg e ru s t m et t w e e 80 to nsd ekkranen.
Gateway In H a rd in x v e ld -G ie ss e nd a m w e rd op 25 s e p te m b e r de 12.000 m3 s le e p h o p p e rz u ig e r G a te w a y (b o u w n u m m e r 718, imo 9486831) d o o r M .J.A . S m its -S c h ieb ro e k, e c htg e n ote van ir. drs. H.N.J. Smits, p re s id e n t-d ire c te u r van H a ve n b e d rijf R otterdam , g e d o o p t en te w a t e r gelaten. In n o v e m b e r 2007 hebben IHC M e r w e d e en Koninklijke Boskalis W e s tm in s te r het c o n tr a c t g eteke n d v o o r het o n tw e rp , de e n g ine e rin g en b o u w van tw e e identie ke s le e p h o p pe rz u ige rs, die g elijk tijd ig
De Gateway werd op 25 september b ij IHC Merwede in Hardinxveld te w ater gelaten
AlSakab
De c u tte r is u itg e ru s t met
Drukke tijden voor IHC M e rw e d e . M a a n d a g
t w e e e le k tris ch e m otoren,
avond 5 o k to b e r vond bij IHC B ea v er D redgers
sam en 3000 kW, w a a r d o o r
in S lie d re c h t de d o o p c e re m o n ie en
het b a g g e ren van
t e w a t e rla tin g plaats van de 16.500 kW
ro ts a ch tig m ateriaal
sta tio n a ire s n ijk op z u ig er Al Sakab
m og e lijk is. De
( b o u w n u m m e r 2482). Dit b a g g e rva a rtu ig w o r d t
b a g g e rs p e c ie w o r d t via
g e b o u w d in o p d r a c h t van de Saoedi-
een persle id in g naar de
A ra b is c h e c o n tr a c t o r Huta M a r in e W o rk s . De
w a l g epom pt. De specie
c e re m o n ie w e rd uitg e vo e rd d oo r Britta en
kan o o k in de naastzij
Sylvia W u e b b e n s , d o c h te rs van de h eer M.
a fg e m e e rd e bakken
W u e b b e n s , a lg e m e e n d ir e c te u r van Huta
w o rd e n o v erg e lad e n
M a r in e W o rk s Ltd. Britta v e rr ic h tte de
dankzij een zeer modern
d o o p c e re m o n ie , Sylvia de te w a te rla tin g .
ba kke n la ad - en
S a o e d i-A ra b ië is een is la m itisch land en
ve rh a a ls y ste e m . Tijdens
d a aro m w e rd de sn ijkop zuig e r met
het b a g g e ren w o r d t het
r o z e n w a te r in plaats van ch a m p a g n e gedoopt.
va a rtu ig d oo r middel van
H et schip is g e no e m d n a a r Al Sakab, het
een s p ud p aa l in positie
e erste paard van de P rofeet M o h a m m e d . De
g e h o ud e n , t e r w ijl de
naam b e te k e n t " g la d en vlu g als w a te r " . IHC
zuig er om de spu d p aa l
M e r w e d e (IHC B ea v e r D re d ge rs BV,
ro te e rt w a a r d o o r de
S lie dre c h t) en Huta M a rin e W o rk s hebben het
snijkop een cirk e lv o rm ig e
c o n tr a c t v o o r het o n tw e rp , de b o u w en
b e w e g in g maakt. De Al
o p le v e rin g van de Al Sakab begin 2007
Sakab is v e rd e r u itg eru s t
geteke n d. De k iellegging vond op 19
m et een h y d ra ulis c h e
d e c e m b e r 2008 plaats. Na de ople ve rin g ,
p a a lw a g e n in de a c h te rste
begin 2010, w o r d t het b a g g e rva a rtu ig
beun van het schip en een
De A l Sakab werd met rozenwater gedoopt (foto G.J. de Boer)
to e g e v o e g d aan de H u ta -vlo o t in J e d d a h , De
rijd ende d e kkraan. De b ela ngrijkste
d ia m e te r pe rsle id ing bakken- en laadsysteem
A l Sakab is een m o no p o nton s nijkopzuiger
te c h n is c h e geg e v en s zijn: afm e tin ge n : lengte
750 mm, geïn stalle e rd v e rm o g e n ba gg e rpo m p
o n tw o r p e n v o o r een maxim ale b a gg e rdiep te
o.a. 124,50 meter, lengte ponton 100,10 meter,
motoren, to ta a l 7600 kW, geïn stalle e rd
van 25 meter. De b a g g e rpo m p e n op de
bree d te 20,30 meter, holte 6,30 meter,
ve rm o g en o n d e r w a t e rb a g g e r p o m p m o to r
c u tte rla d d e r en o n d e r w a te r zorgen v o o r
g e m id d e ld e die p ga n g 4,50 meter.
1500 kW. A an boord is a c c o m m o d a tie vo or
korte, v olledig g e a u to m a tis e e rd e b a g g e rcy cli.
D ia m e te r zuig- en persle id in g 900 mm,
28 personen.
AlSakab
O p le v e rin g e n Eendracht Na de overdracht is op 21 oktober de E e n d ra c h t van Global S ea tra de op Urk v e rtro k k e n v o o r de eerste reis van IJm uiden n a a r Emden en P eterhead. Het ca sc o w e rd op 1 mei te w a t e r g e la ten bij S h ip sk its /P a rtn e r Sp z.o.o. in Stettin, w a a rn a het op 22 mei is w e g g e s le e p t d o o r de Poolse s le e p b o o t A re s m et be s te m m in g IJm uiden. De E en d ra c ht (b o u w n u m m e r 002, imo 9512783) kw a m op 27 mei in de U rker haven aan om te w o rd e n
De Beautriton, de vierde CF 7200 voor UniSea Shipping (Flying Focus)
a fg e b o u w d d o o r H artm an M a rin e S hipbuildin g. Op 13 o k to b e r is de E en d ra cht
o p le v erin g in juli 2010. H artm an M a rin e
9404, imo 9369306) en B e a u tra d e r
v e rh a a ld van Urk naar V elsen v o o r de
Shipb u ild ing h e e ft ook al een v ie rd e schip
(b o u w n u m m e r 9405, imo 9428657). De
p ro e fv a a rt op de Noordzee. De E en d ra c h t is
(b o u w n u m m e r 004) in o p d r a c h t d at in 2011 in
bela ng rijkste te c h n is c h e g e g e v e n s van de CF
de tw e e d e Hartm an Trader 18 die in Urk w e rd
de v a a rt m o et komen.
7200 zijn: to n na g e s : 5160 bt, 2891 nt en 7210 dw t, a fm e ting e n : L o.a. (I.l.) x B x H (dg) =
voltooid . De eerste, de Deo Volente (b o u w n u m m e r 001, imo 9391658), w e r d in
Beautriton
118,14(115,70) x 15,90 x 8,80(6,54) meter,
ja n ua ri 2007 o p g e le v e rd en later dat ja a r d oor
Op 12 o k to b e r is in A n t w e r p e n de B eautriton
ru im in houd: 10.510 m3, c o n ta in e r c a p a c ite it 336
de KNVTS gekozen to t S chip van het Jaar. De
g e d o o p t d o o r S.E. de Jong, ec h tg e n o te van A.
teu. V o o rts tu w in g d o or een M a K -h o o fd m o to r,
E e n d ra c h t h e e ft als to n n ag e s : 2981 bt, 1613 nt
de J on g , f in a n c ie e l d ir e c te u r van Unity
type 9M25C, van 4040 rpk of 2970 k W v o o r een
en 4228 dw t, afm e tin g e n: L o.a. (1,1.) x B x H
Chartering in A n tw e rp e n . De B eautriton
s nelh eid v a n 13,6 knopen. O nder co m m a n d o
(dg) = 104,20 (98,20) x 15,60 x 7,40 (5,81) meter.
(b o u w n u m m e r 9406, imo 9428669) is de vie rde
van kapitein M. S c h r e u d e r v e rtro k de
Het schip w o r d t v o o rtg e s tu w d d o o r een
en laatste van een serie Combi Freighters
B ea u trito n op 13 o k to b e r v o o r de eerste reis
W a rts ila -h o o fd m o to r, type 8L32, van 5000 rpk
7200 die Damen S hipya rds Bergum bo u w d e
van A n t w e rp e n via Ip s w ic h naar G e o rg eto w n ,
of 3680 k W v o o r een s nelh eid van 18 knopen.
v o o r UniSea Shippin g in Sneek. De c a s c o ’s
P aram arib o, Point Lisas en Venezuela in
De H artm an Trader is een klein, m aar snel
v o o r deze s ch e p e n zijn g e b o u w d bij Zaliv
c h a rte r van de Europe Carib bean Line.
z w a re la d in g s c h ip d a t is u itge ru s t m e t t w e e
Ship ya rd in Kerch. De a fb o u w v ond plaats in
L ie b h err-k ra ne n elk m et een S W L van 120 ton
H arlingen.
aan stu u rb o o rd . In Stettin is intussen het
De e e rd e r o p g e le v e rd e s ch e p en van het type
Op 25 a ug u stu s maakte de N o rd ic Erika
derde schip van dit type in aa n b ou w , de
CF 7200 zijn de B ea u triu m p h ( b o u w n u m m e r
(b o u w n u m m e r 704, imo 9528495) de p ro e fv a a rt
Pacific D aw n (b o u w n u m m e r 003), met
9373, imo 9369291), B e a u tro p h y (b o u w n u m m e r
op de Oostzee. H et sch ip w e r d g e b o u w d bij
Nordic Erika
M a rin e P ro je cts Ltd Sp z oo in Gdansk vo o r B o d e w e s S hip ya rd s in o p d r a c h t van N o rd ic General P artner Erika in M a a s d a m . Het m a n a g e m e n t is in handen g e ge v en van Flinter Shippin g in B a re n d re ch t. De N o rd ic Erika is een IJsklasse 1A B o d e w e s T rader 3700 met als a fm e ting e n : L o.a. (I.l.) x B x H (dg) = 87,90
■VJ».
De Eendracht begint aan de proefvaart (foto M. Costerj
De Nordic Erika aan de afbouwkade
(84,98) x 12,60 x 8,00 (5,30) meter. De to n n a g e s zijn: 2658 bt, 1210 nt en 3724 d w t, ruim in houd: 5490 m3/192.805 cft. De v o o rts tu w in g w o r d t ge le verd d o o r een M a K -h o o fd m o to r, type 6M25, van 1880 k W v o o r een s n elh eid van 12,5 knopen. Na o v e rd r a c h t v e rtro k de N o rd ic Erika v o o r de eerste reis v an Gdynia naar B elfa st in c h a rte r van N o rd ic Chartering Ltd., Vaasa.
Aerandir Damen S hip yards in Bergurn h ee ft op 5 s e p te m b e r de Combi F reig hter 3850 A e r a n d ir ( b o u w n u m m e r 9391, imo 9462744) o v e rg e d ra g e n aan A e r a n d ir Shippin g in W o u d s e n d (Pel en Karina van Lent in Indijk). De A e r a n d ir w e r d op 23 d e c e m b e r 2008 bij de S erv is ch e w e r f AD B ro d o g ra d ilis te Sava in M a c v a n s k a M itro v ic a d o or Esther Gorissen, n ic h t van de o p d ra c h tg e v e rs , g e d o o p t en te
De Wisby Wave voor het eerst in de haven van Delfzijl op 21 september (foto F.J. Olingaj
w a t e r gelaten. Op 6 fe b ru a ri is het c a sc o bij de w e r f w e g g e s le e p t met b e stem m ing
Wisby Wave
en op 4 juli 2004 opg e le ve rd . De to n n a g e s zijn:
C onstanta en d a a r o v e rg e n o m e n d o o r de
Op 21 s e p te m b e r v e rtro k de ta n k e r W is b y
4295 bt, 2150 nt en 7479 d w t, c a p a c ite it
s le e p b o o t Frigga v o o r v e r d e r t r a n s p o r t naar
W a v e (b o u w n u m m e r 390, imo 9398486) van
ladin gtanks: 8000 m3, de a fm e tin g e n: L o.a. (I.
N e d e rla n d . Het tr a n s p o rt kw a m op 31 m aa rt
S c h e e p s w e r f Ferus Smit in W e s t e r b ro e k naar
I.) x B x H (dg) = 116,35 x 15,11 x 9,30 (6,75)
aan in H arlingen, w a a rn a het schip in Bergum
Delfzijl. De tw e e d a a ro p v o lg e n d e dagen
meter. De v o o rts tu w in g s in s ta lla tie b e s taa t uit
is a fg e b o u w d . De p ro e fv a a rt w e rd op 27
w e rd e n p ro e fv a a rte n g e h o u d en op de Eems.
een M a K -h o o fd m o to r, typ e 8M32, van 5220 rpk
a u g u s tu s v a n u it H arlingen g eh o u d e n op de
De W is b y W a v e is de tw e e d e ta n k e r die Ferus
of 3840 kW, s n elh eid 13 knopen. D ire c t na de
W a d d e n ze e . Na o v e rd r a c h t is de A e r a n d ir (=
S m it v o o r de Z w e e d s e re derij V isb y Tankers
o v e rd r a c h t kw a m de W is b y W a ve in time
z w e r v e r op zee n a ar J.R.R. Tolkien)
A B in V is by op Gotland b o u w d e . De v rijw e l
c h a r t e r v a n Preem, de g rootste
o pg e n o m e n in de pool van W a g e n b o rg
identie ke V isb y V erity (b o u w n u m m e r 344, imo
o lie m aa ts c h a p p ij in Zw e d e n . V isb y Tankers
Shipping.
9283459) w e rd g e b o u w d op de lo ca tie in Leer
AB he e ft v e rd e r nog vie r 5800 d w t- ta n k e r s in a a n b o u w bij de Chinese w e r f Penglai Zh o n g ha i Jin glu .
Armanborg Koninklijke N ie stern S a n d e r in Delfzijl leverde de A rm a n b o r g (imo 8959879) op na een o m v an g rijke v e rb o u w in g . De Finse s le e p b o o t/ ijs bre ke r A rp p e w e r d m et 15 m e te r verle n gd en in g e ric h t v o o r d ie n s t op de K asp isch e Zee. De A rp p e w e rd g e b o u w d bij W a rts ila M e rite o llis u u s in Helsinki als b o u w n u m m e r 483 en op 12 d e c e m b e r 1989 in d ien s t gesteld op de S aim a a m e re n. In april 2008 w e rd de ijs bre ke r g e k o c h t d o o r Shippin g Company A rm a n b o rg in W ille m s ta d -N .A ., w a a ro v e r W a g e n b o rg Kazachstan het b e h e e r v o e r t. De A rm a n b o rg h e e ft een d ie s e le le k trisc h e v o o rts tu w in g met een to ta a l v e rm o g e n van 4090 rpk of 3410 k W v o o r een s n elh eid op De Aerandir b ij aankomst in IJmuiden (foto R. Coster)
open w a te r van 12 knopen. De A rm a n b o rg
tw e e vaste s ch ro e ve n in O p tim a-straalbuizen v o o r een snelh eid van 10 knopen en een tre k k r a c h t v a n 16,7 ton. De M e t e o r is u itg eru s t met tw e e roeren. De b u n k e rc a p a c ite it is 14,2 m3. A an boord is a c c o m m o d a tie v o o r vier personen.
Vosta LMG MFD250 Vosta LMG he e ft een n ie u w m u ltifu n c tio n e e l b a g g e rw e rk tu ig v o o r klein b a g g e r w e r k g e ïn tro du c e e rd , de MFD250. De s ta n d a a rd u itv o e rin g h e e ft drie opties: een h a r k v o o r con tro le van de v e g eta tie , een 400 liter g ra a fe m m e r v o o r g r o n d w e r k en een he e ft een lengte o.a. van 44,40 m e te r (na
2200 mm. De b u n k e rc a p a c ite it is 55,7 m3. CMS
kleine snijkop met tw e e o n d e rw a te rp o m p e n
v e rle ng in g), een b re e dte v a n 12,50 meter
be s ch ik te al o ver de B attle r (2004, b o u w
v o o r het b a g ge ren van zand en modder. De
(volg ens mal) en een die p ga n g van 2,80 meter.
n u m m e r 503304, imo 9157959), een StanTug
MFD250 is a m fib is ch m et eigen v o o rts tu w in g
De to n n a g e s zijn: 351 bt en 106 nt. V an a f 2
1906 m et een t r e k k r a c h t van 20 to n, en de
en kan w e rk e n op land, in ondie p w a te r en in
o k to b e r w e rd e n tre k p ro e v e n in de Eem shaven
B ru is e r (2007, b o u w n u m m e r 503401, imo
m o e ras ge b ie de n . Het w e rk tu ig is snel te
en p ro e fv a a rte n op de Eems g em aakt. A c h t
9424003), een StanTug 1907 m et een
d agen later v e rtro k de A rm a n b o r g v o o r de
tr e k k r a c h t van 28 ton. De fa m ilie M u n ro
eerste reis van Delfzijl naar Gdynia m et de
rich tte CMS op in 1913 en in m iddels s ta a t de
W a g e n b o rg Barge 1 op sle e p to u w .
v ie rd e g e n e ratie aan het roer. M e t hun v loo t w e rk b o te n v e rr ic h te n zij d ie n s ten als
CMS Buster
a a nm ere n , s le e p w e r k en c o m m u n ic a tie op de
Hamish M u n r o van Clyde M a rin e S erv ic e s Ltd.
Clyde.
in G re e n ock nam op 18 a u g u s tu s in G o rin ch e m de StanTug 2208 CMS B uster
Meteor
( b o u w n u m m e r 509641, imo 9565508) o ver van
De R oem eense s le e p d ie n s t C orem ar in
Damen Shipyards. Het ca sc o w e rd g e b o u w d
Constanta nam de M eteor, een StanTug 1606
bij de S erv is ch e w e r f B ro d o g ra d ilis te Novi
(b o u w n u m m e r 503105) o v e r van Damen
m obiliseren , d oo r één man te bedien e n en kan
Sad doo. De p ro e fv a a rt vond plaats op 28 juli.
S hipyards. De StanTug he eft als a fm e ting e n : L
zeer g e m a k k e lijk o v e r de w e g w o rd e n
De veelzijdige MFD250 van Vosta LMG
De a fm e tin g e n van de StanTug 2208 zijn: L o.a.
v e rvo e rd. Het laden en lossen is m og e lijk
x B x H = 22,80 x 8,44 x 3,74 meter. De CMS
zonder hijskraan. M e t de n ie u w e MFD250
B u s te r is met een tr e k k r a c h t van 39,1 ton
b e tre e d t Vosta LMG een n ie u w m a rk ts e g m e n t
(2720 rpk/2028 kW) de sterkste s le e p b o o t van
binnen de b a g g erin d u strie . De v e elz ijdig e
de vloot. De v o o rts tu w in g s in s ta lla tie b e s ta a t
MFD250 is g e s c h ik t v o o r o n d e rh o u d en
uit t w e e C ate rp illa r-h o o fd m o to re n , type 3512B
re c o n s tru c tie van kleine rivieren, meren en
TA/B, via tw e e W AF 665L ta n d w ie lr e d u c tie -
kanalen, h et a a n leg g e n van ja c h th a v e n s en
kasten (5,95 : 1) op t w e e v a ste s ch ro e v e n in
het leggen en ingraven van buizen en kabels. Ook kan een in stallatie w o rd e n geko p pe ld aan
O ptim a -stra albu izen m et een d ia m e te r van
de g ie k v o o r het heien van houten palen of d a m w a n d e n in de bodem. De bela n g rijkste t e c h n is c h e g eg e v e n s zijn: lengte 12 meter, g e w ic h t: 24.500 kg, v a a rs n e lh e id 5 knopen, De StanTug 1606 M eteor voor Coremar
d ie p ga n g 0,7 meter, b a g g erdie p te to t 5,8
o.a. x B x H (dg) = 16,56 x 5 ,5 4 x 2,54 (2,22)
g ra a fe m m e r 7,7 meter, c a p a c ite it van d e t w e e
meter, m axim um re ikw ijd te van de g ie k met
De StanTug CMS Buster tijdens de proefvaart (Flying Focus)
meter. De v o o rts tu w in g b e s taa t u it tw e e
b a g g erpo m pe n : 2x 225 m3 per uur o v e r een
C a te rp illa r-h o o fd m o to re n , type C16 TA/B,
afstand van 850 m e te r bij een p e rs p ijp d ia m e te r
to ta a l 1200 rpk/896 k W via t w e e t a n d w ie l-
van 250 mm. De levertijd van de MFD250 is zes
re d u ctie ka s te n , type W A F 264L (4,5 : 1) op
m aanden.
Green Award
From Tallinn to Tokyo and from Venice to Vancouver: the Green Award Foundation is active all over the world w ith the certification scheme for dry bulk carriers and oil tankers that go above and beyond the set standards in cleanliness and safety. All efforts are made to benefit the marine environment, including cleaner seas.
Efforts and ben efits are also key issues f o r t h e ship o w ne rs.
using the Port of R otterdam , it n o w extends to p r o d u c t c a rrie rs and
A d m itte d , it is quite an e f f o r t t o m e e t the s trin g e n t Green A w a r d
dry bulk c a rrie rs and an in c re a s in g n u m b e r of ports all o v e r t h e
re q uire m en ts . But o nce c e rtified and proven to be more
w o rld are p a rtic ipa tin g . The m ost r e c e n t d e v e lo p m e n ts in this
e n v iro n m e n ta lly friendly, the ship o w n e rs reap v a rio u s benefits like
re s p e c t are the c e rtific a tio n of the firs t bulk c a rr ie r and the
d is c o u n ts on p ort dues, a b e tte r image, c h a rte r p re fe re n c e and
p a rtic ip a tio n of Canada's la rg est c o m m e rc ia l port: Port M e tro
c o n tin u o u s im provem ent.
V ancouver. O ther p a rtic ip a tin g ports are loca ted in the N eth e rlan d s,
In 2009 the f ifte e n th a n n iv e rs a ry of the Green A w a r d Foundation w ill
Belgium, Lithuania, Portugal, N e w Z e a l a n d and South A frica .
be ce le b ra te d ; to salute w h a t began as an initiative of the Port of R otterdam and the N e th e rla n d s M in is try of Tra n sp o rt and now,
Better Performance
fiftee n y e a rs later, has g r o w n into an in d e p e n d e n t and ne u tra l body,
The Green A w a r d te a m o f s u rv e yo rs tra v e ls the w o rld to c a rry out
o p e ra ting w o r ld w id e and still expanding.
deta ile d in s p e ctio n s on ve sse ls a p ply in g fo r or w is h in g to retain this
From a lim ited base, both in te rm s of the ship ty p e s it ad d re ss e d and
cove ted a w a rd . Shippin g c o m p a n ie s find th e ir o ffice p ro c e d u re s
its g e o g ra p h ic a l o u tre a c h , the Green A w a r d sch e m e has steadily
and m a n a g e m e n t s tru c tu re s also p la ced und e r the m ic ro sc o p e ,
exp an ded in s cope. Initia lly a s ch e m e th a t e m b ra c e d oil ta n k e rs
w h ile a Board of Experts keeps the sch e m e 's o w n re q u ire m e n ts
Karin S truijk is D eputy M a n a g in g D ire c to r of the Green A w a r d Foundation
u n d e r r e v ie w t o ensure th e y keep pace w ith d e v e lo p m e n ts in the in d u s try and r e g u la to ry w o r ld s and retain th e ir rele vance. The Green A w a r d R e q uire m e n ts a d d ress issues related to quality, safety and e n v iro n m e n t and pay extra atte ntion to c r e w elements. The m ost r e c e n t update of th e Green A w a r d re q u ire m e n ts covers fo r example M o n ito rin g of Ship Exhaust Emissions, M a r p o l NOx e mis sion limits, ECDIS and Hot W o r k p roce d u re s. By the up g ra d e of the R eq u irem e nts more and more s h ip pin g c o m p a n ie s and ports can use Green A w a r d as a too l to ad d re ss several hot issues like air emission. "Do ships c ertified by the Green A w a r d Foundation really perform b e tte r?" The a n s w e r is given by Dr. S abine Knapp, w h o studie d port state c on tro l on a global scale by m e a s urin g the e ffe c t of in s p e ctio n s on the p ro b ab ility of casualties, and identified a re a s fo r im pro ve m e nt. Based on 183,000 p ort state c o n trol in s p e ctio n s and 11,000 ca su a ltie s (globally) fro m 1999 to 2004, one of her c o n c lu s io n s w a s : 'On a v e ra ge , ships t h a t are c e rtified by Green A w a r d s h o w a lo w e r a m o u n t of d e fic ie n c ie s in a lm o s t all ca te g o rie s v e rs u s ships t h a t are not c e rtifie d .’
v e ry much w e lc o m e d by the Canadian g o v e rn m en t: Tra n sp o rt
In additio n, Equasis, the in te rn e t-b a s e d in fo rm a tio n system collatin g
Canada a p p lau d s the initiative ta k e n by ACPA.
e xisting s a fe ty -re la te d in fo rm a tio n on ships d a ta ba s e s also re ported
In c o n clu s io n . Green A w a r d is f u r t h e r e n h a n cin g th e ir mission: to
good new s: zero d ete n tio n s f o r Green A w a r d ships in 2005 and 2006.
p rom o te the safe and e n v iro n m e n ta lly frie n d ly b e h a v io u r of ship and
High Standards
s u p p o rt Green A w a r d re ce iv e s fro m partie s all o v e r t h e w orld .
Currently, 220 ships and 42 o ffic e s have been Green A w a r d certified.
Efforts benefit, it is true.
c re w /m a n a g e m e n t (..), w h ic h is the ju s tific a tio n f o r t h e rem arkable
Further g ro w th is exp e cte d d espite the f a c t th a t s o m e tim e s c e rtific a te s are w ith d r a w n if a ship is unable to co m p ly w ith the u p g rad ed Green A w a r d R equirem ents. Efthimios E. M itro p o ulo s, S e c re ta ry -G e n e ra l, In tern a tion a l M a ritim e O rganization said: 'T his is c le a rly not a s ch e m e th a t ju s t pays lip s e rv ic e to its aim s and prin ciples. It sets high s tandards, and it stic k s to th em .'
Efforts Benefit For the fu tu re , Green A w a r d c o n tin u e s to make pro g re s s t o w a r d s d iv e rs ifica tio n of the Foundation. Green A w a r d has c o m m e n c e d a c tiv itie s rela ted to the d e v e lo p m e n t of a c e rtific a tio n s che m e fo r ship ty p e s o th e r th a n oil ta n k e rs and bulk c a rrie rs, and is e xploring the possib ility of devis in g a s ch e m e fo r inland shipping, LNG and c o n ta in e r ships. One of the m ost r e c e n t d e v e lo p m e n ts is th a t the Green A w a r d Foundation signed a M e m o ra n d u m of U nd e rs ta n d in g (MOU) w ith the A s s o c ia tio n of Canadian Port A u th o r itie s (ACPA). The intentio n of this MOU is to c o o p e ra te in de v e lo p in g / im p le m e n ting the Green A w a r d program in Canadian Ports. This d e v e lo p m e n t w a s
P ublished in " C le a n e r S eas ", S e p te m b e r 2008.
Hele EU kijkt naar elektronen die van links naar rechtsmaan Jero en van Tilborg van D & A e le c tric
J
'Onze resultaten aan het eind van de trein zijn met benuttingspercentages van 18 tot 24 veel beter.'
W aar veel maritieme bedrijven hun voordeel doen met aansprekende rompen en indrukwekkende constructies, daar moet Jeroen van Tilborg van D&A electric in Ridderkerk het doen met een soort Ikea-kasten. Achter de grijze deuren gaat echter een stuk techniek schuil, waarvoor reders tonnen over hebben. Van Tilborg en zijn vier collega's zijn 'wizards' op het gebied van aandrijftechniek en dan vooral dieselelektrische scheepsvoortstuwing.
W a a r veel m aritiem e b edrijven hun vo o rd e e l doen m et a a n s p re
De 39-ja rige Van Tilborg is redelijk selfm ade. Hij do o rlie p in de
kende rom pen en in d ru k w e k k e n d e c o n stru c tie s, d a a r m o e t J e ro e n
a v o n d ure n de mts e le k tro te c h n ie k en w e rk te o n d e rtu s se n bij
van Tilborg van D & A e le c tric in R id d erkerk het doen met een so ort
B ak k e r S lie d rec h t. 'Ik kw am bin nen als m o n te u r en s c h o p te h et to t
Ik ea-kasten. A c h t e r de grijze d e uren g a at e c h te r een stuk te c h n ie k
p rojectleider. Daarna w e rk te ik negen m aan d e n bij Im tech, m a ar uit
schuil, w a a r v o o r reders to n n e n o ve r hebben. Van Tilborg en zijn vie r
die korte d u u r b lijk t al, dat ik d a a r niet zo goed paste. V ervo lge n s
c o lle g a ’s zijn 'w iz a rd s ' op h et gebie d van a a n d r ijfte c h n ie k en dan
kw a m ik als b e d rijfs le id e r bij Van de r Leun te r e c h t, een so o rt
voo ra l d ie s e le le k trisc h e s c h e e p s v o o rts tu w in g .
kle in ere uitgave van B ak k e r S lie d re c h t.'
S a n d e r Klos is o u d - h o o fd r e d a c te u r van w e e k b la d S c h u tte v a e r en w e r k t als fre e la n c e jo u rn a lis t mee aan S W Z M a ritim e
Megaorders
W ilm a de kosten m et v e e rtig p ro c e n t w is te n te v e rla g e n . Dertig to t
' I k d a c h t a l w e l e e r d e r a a n een eigen bedrijf, m aar ik d urfd e niet.
35 p ro c e n t d aarvan bestond uit b ra n d sto fb e s p a rin g , de rest uit
Toen deed zich in 2006 e c h te r een g o ede kans v o o r en begon ik D & A
lagere o n d e rh o u d s k o s te n .’
e le c tric . De eerste m a anden w a s er geen w e rk , m a a r m o es t ik w e l
M oo i, m aa r w a t d o e t d at n ie uw e c o n c e p t dan p recie s? 'De hele
de nodige a a nk o pen d o en,’ hij fr o n s t ve e lb e te k e n e n d . 'M a a r t o e n
keten van Eprop b esla a t zeven v a k ge b ie de n . G e w o o n lijk g a a t iedere
kreeg ik een o p d r a c h t v o o r lieraa n d rijving e n. Een o rd e r van 70.000
e x p ert uit van de s ta nd a a rd van de o v erige v a k g eb ie d en . M a a r w ij
euro, dus mega v o o r mij. En d aarna kreeg ik de o rd e r v o o r de aan
zijn i n e l k v a n d i e g e b i e d e n v e e l s p e c ia lis tis c h e r aan het w e rk
drijvin g van de ho p p e rzu ig e r W ilm a v o o r M N O Vervat, die in 2007 in
gegaan. Zo g a a t de d ie selfabrik a nt bijv o orb e eld uit van de
de v a a rt kw am . Nog m eer mega. Daarna zijn w e best hard ge g ro eid .'
s ta n d a a rd s van s c h r o e fo n tw e r p e r s , m a a r w ij kunnen d o or een
Hij w e r k t nu aan de d ie s e le le k tris c h e a a n d rijvin g e n v o o r t w e e
o pte lsom van alle o ptim a lis e rin g e n in de a an d rijfk e te n p re cie s
b in n e n ta n k e rs v o o r IHDA en aan een s o o rtg e lijk systeem v o o r een
bepalen hoe die s c h r o e f er m o et uitzien. En dat v e rte lle n w e de
s le e pzu ig er v o o r UK D redging, in a a n b o u w bij B ark m e ije r S troobos.
s c h ro e fo n tw e rp e r.' Dat g e e ft een s c h r o e f met vaste spoed, m aar de k a ra k te ris tie k van een v e rs te lb a re s c h ro e f.’
Terugverdienen Het o n d e r s tre e p t v o o r hem, dat het s p rookje "e le k tris c h e
Per ongeluk
v o o rts tu w in g is altijd d u u r d e r" v o o rg o e d o n d e ru it is gehaald .
Van Tilborg liep 'p e r on g e lu k ' te g e n dit idee aan. 'In een van mijn
Te ru g ve rd ien tijd e n van rond de drie ja a r hebben d a a r alles mee te
vorig e w e rk k rin g e n leverden w e o o it een schip op, dat v e rra s se n d
maken. 'E lektrisc h e v o o rts tu w in g kw a m to t v o o r kort n eer op het
w e in ig b ra n d sto f g ebruikte. Ie dereen had zoiets van: v ra a g niet hoe
n a b o u w e n van een die se ltrein . 'M a a r,' hij s ta at op en loopt n a a r het
het kan, m a ar p ro fite e r ervan. M a a r ik ben erin ingedoken. Ik begon
te k e n b o rd , 'onze resultaten aan het eind van de tre in zijn v e el beter.'
bij de diesel, m a a r dat w a s de v e rk la rin g niet. Het du urde de nodige
Hij te k e n t de norm a le die sel met k e e rk o p p elin g en s c h r o e f en zet
tijd v o o rd a t ik h et d o o r had en to e n kostte het nog m e e r tijd v o o rd a t
d a a r p e rc e n ta g e s van elf to t 23 achter. 'D a t is het re n d e m e n t uit de
w e d a t kunstje konden herhale n. W a n t d a a r g a a t het n a tuu rlijk om.
g e bru ikte b ra nd sto f.' D a a ro n d e r te k e n t hij de lijn v o lg e n s het
V oor ons is het nu niet in g e w ik ke ld m ee r en d o o r deze be n a de rin g
p rin cipe van D & A Eprop. W e e r b e g in nend m et een diesel, gevolg d
kunnen w ij met iedere e x p e rt op niveau m ee p ra te n . Al m oesten ze
d o o r een g e nerator, een fr e q u e n tie o m v o rm e r, een ele ktro m o to r, een
er w e l even aan w e n n e n , d a t zo'n rare v o n k e n tre k k e r h et beter
ta n d w ie lk a s t en de s ch ro ef. ‘ In ons geval komen d a a r
d a c h t t e w e te n .’
b e n u ttin g s p e rc e n ta g e s van a c httie n to t 24 uit.'
Dat lijkt te w e rk e n . 'M o t o r e n fa b r ik a n te n sturen red e rs naar ons toe w a n n e e r zij a a n v rag e n krijgen v o o r e le k tris ch e v o o rs tu w in g e n . Voor
Standaard PLC-programma
de tw e e ta n k e rs van IHDA reke ne n w e op tw in tig to t dertig p ro c e n t
Van g ro o t belang is o o k de p ro g ra m m a b le logic c o n tr o lle r (PLC), die
b ra n d sto fb e s p a rin g . En w a t het o n d e rh ou d betreft; C ate rp illar g a at
de a a nd rijvin g bestuurt. Dit e le k tro n is ch e a p p a r a a t m et m ic r o p ro
uit van h alvering van het o n d e rh o u d s in te rv a l v o o r een diesel die als
c e s s o r d o o rlo o p t intern een v aste, v o o rg e p ro g ra m m e e rd e cyclus.
g e n e ra to ra a n d rijv in g w o r d t gebruikt.'
Na een p ro g ra m m a c y c lu s te hebben afg e ro n d, w o r d t de status van de o utp u ts a a n g e p a s t en v e rv o lg e n s de status van de ingangen ingelezen. Door die m a n ie r van w e rk e n kan een PLC s c h ijn b a a r veel din gen te g e lijk doen. S om m ig e n ie u w e re PLC's lezen de in ga ng e n in w a n n e e r ze die 'n odig h e b b e n ’ in het pro g ra m m a en sturen ook m eteen de uitg a nge n aan n adat de logica van die u itgangen is opgelo st. Deze ty p e s hoeven dus n ie t t e w a c h t e n to t de v olledige
'het sprookje "elektrische voortstuwing is altijd duurder" is voorgoed onderuit gehaald'
p ro g ra m m a c y c lu s is a fg e lo pe n v o o rd a t ze de u itg an ge n aanstu re n . 'Ons P LC-programm a kan m et één p ro g ra m m a zes g e n e ra to re n en
Het ko m t er v o lg e n s Van Tilborg op neer, dat Eprop h et m oge lijk
t w e e ra ils c h e id e rs aanstu ren . Dat is v o ld o e n d e v o o r 98 p ro c e n t van
m aa kt m et hetzelfde m o to rv e rm o g e n ha rd e r te v a re n o f eenzelfde
onze p ro je c te n ,’ b e s c h rijft hij de kern van h et p ro d uct. 'M is s c h ie n is
pre statie h aalt m et m in d e r v erm o gen . 'D a t eerste is in te re s sa n t v o o r
het som s w e l in ge w ik keld , m a a r ik p ro b e e r r e c h t to e , r e c h t aan te
s n e lvare n d e s ch e p e n en w ij zetten nu de eerste s ta p pe n op die
v e rte lle n w a t w e doen. Veel e le k tro te c h n ic i doen graag in g e w ik ke ld
markt. Van o u d s h e r ga a p t een klo of tus s e n s n e lva re n d e en
ove r hun a c tiv iteiten , m aar dat m aakt een o p d r a c h tg e v e r o ok
v e rd rin g in g s s c h e p e n , m aa r o ns systeem kan die klo of o v e rb ru g g e n .’
k o p sc h u w . Ik houd ze altijd voor, dat de e le k tro n is ch e bestu rin g van
De vo o rd e le n van het D & A -s y s te e m zitten tr o u w e n s niet alleen in
de diesel in g e w ik k e ld e r is dan w a t w ij do e n .’
b ra n d sto f en o n d e rhoud . 'De g e b ru ik e r kan rekenen op een snellere a c c e le ra tie , betere besturin g, een k ortere s to p w e g en een s c h ro e f
Dus wat maakt hij nou precies?
die niet extra a fre m t bij het m inderen van g as,’ so m t Van Tilborg op.
'N ie m a n d be h a n d e lt een d ie s e le le k trisc h e v o o rts tu w in g zoals wij.
0 ja, nog zo’ n ongelu kje . 'Toevallig p ast ons systeem o o k heel goed
Het is een c o m p le e t n ie u w c o n ce p t, w a a rm e e w e op de h o p pe r
op aa n d rijvin g e n met b r a n d s to fc e lle n en g a s m o to ren .'
ODOROX®:
sense of smell
The firs t hint of odour is a sign of danger. The smell of ODOROX®, scented oxygen, acts as a fast w a rn in g of any dangerous increase in oxygen levels in your w orkplace. Leaks in places such as hoses, valves or joins are all potential sources of danger, p a rticu la rly in enclosed spaces w h e re flam m able m aterials are in use, ODOROX® is a reliable ind ica to r fo r industrial users of autogenous processes, and can help prevent dangerous increases in oxygen levels. W ant a good nose fo r safety in th e w orkplace? Use ODOROX® - progress th rou g h inn ovation. Linde Gas - ideas beco m e solutions.
H eadoffice Linde Gas B enelux:
Havenstraat 1, P.O. Box 78, NL-3100 AB Schiedam, The N etherlands Phone +31 10 246 14 70, Fax +31 10 246 15 06 m etaal.lg.nl@ linde.com , w w w .lin de ga sb en e lu x.co m Belgium :
W e stva artd ijk 85, B-1350 G rim bergen, Belgium Phone +32 2 890 95 10, Fax +32 2 890 95 29 contact.lg.be@ linde.c.om , w w w .lin de ga sb en e lu x.co m
Interview
m e er en m in d e r v e rm o g e n nodig heeft, zoals bij het w a c h t e n v o o r een sluis. En op c o a ste rs gaan ze niet v a rië re n in s nelh eid , dus zitten ze n ie t t e w a c h t e n op een installatie die s teeds op de kiep g ren s zit m et een set die v o o rtd u re n d s to p t en w e e r o p s ta rt.’
Bestaand lastig Een besta a n d schip o m b o u w e n naar d ie s e le le k tris c h is 'h e el lastig'. 'Z o'n schip is hele m aal u itgelegd op een d ie s e lm o to r en d a a r levert ons systeem niet ook de fysieke vo o rd e le n als bij n ie u w b o u w . B ove n die n is de standtijd na h e rm o to ris e rin g m eestal geen tw in tig jaar. Dus betaal je w e l de c o m p le te in ve sterin g , m a a r s tijgt de te ru g v e rd ie n tijd n a a r v ijf è zes jaar. En dan raden w ij het af. M a a r de a fw e g in g kan n a tu u rlijk v e ra n d e re n d o o rd a t o p d ra c h tg e v e rs hogere (m ilie u)eis en stellen.'
Dikke Mercedes Hij t w ijf e lt niet aan de w a a rd e van zijn p ro d u ct, m a a r h e e ft het ook o ver 'o n g e k en d e a a n d a c h t'. 'Ik had me nooit g e re a lisee rd , dat zoveel mensen interesse in deze vorm van v o o rts tu w in g hebben. " I k heb altijd al gezegd d at e le ktrisch de to e k o m s t zou zijn," zeggen ze dan. En veela l v a lt onze prijs mee. " Ik w il het w e l v o o r m eer doen, m aa r het h o eft niet," zeg ik dan maar. Ik h o e f geen dikke M e r c e d e s v o o r de deur.’ P atenteren d o e t Van Tilborg ook niet. 'Dan s ta at alles op p a p ier en is dus r e p ro d u c e e rb a a r of met kleine w ijz ig in g e n o p n ie u w te p ate nte re n . Je ho e ft a n d e re n niet op w e g te helpen, m aar a nderzijds g a at D & A e le c tric n a tu u rlijk niet de hele w e re ld m a rk t bedie nen. W ij w ille n de B ah co o n d e r de e le k tris ch e v o o rts tu w e r s zijn, met ons p ro d u c t D & A Eprop als m a rk ts ta n d a a rd , zonder c o n c e s s ie s te hoeven doen aan de k w a lite it van de c o m p o n e n te n .’
En is dit nu het maximaal haalbare? 'V oo r de huidige d ie sels en s ch ro e ve n is geen fo rse re n d em e nts v e rb e te rin g te v e rw a c h te n . Zij bepale n sam en n agenoeg h et hele ren d e m e nt. Een e e u w g e le den w a s een R ussis che ta n k e r h et eerste 'Een bestaand schip ombouwen naar dieselelektrisch is heel lastig' {foto's Sander Klos)
ele k tris ch a a n g e d re v e n schip. Het r e n d e m e n t van de s to om tu rbine daald e fo rs d o o r de w is s e le n d e bela stin g en van de sch ro e f. M e t een e le k tris ch e aand rijvin g ertussen steeg het re n d e m e n t en dat
Laagspanning
sch e e ld e ook veel b u n k e rru im te v o o r kolen. De n ie u w e a a ndrijving
Het b e d rijf w e r k t vo o ra l in de v e rm o g e n s ra n g e van 45 t o t 2000 kW,
had een optim um van tw in tig p r o c e n t re n d e m e n t te g e n t w a a lf to t
m aa r er lopen o o k a a n v ra g e n v o o r kle in ere v e rm og en s , zoals ruim
zestien p ro c e n t d ir e c t op de s chro e f. M a a r to en v e rs c h e e n de
20 k W v o o r b uiten la nd se v iss e rsv a a rtu ig e n . En g ro te re , w a n t er ligt
c o m p a c te diesel m et zijn r e n d e m e n t van 25 a dertig p r o c e n t op de
een v raag n a a r 3,5 m W v o o r 'van A n aar B -b ote n ' zoals Van Tilborg
m arkt en v e rd w e e n e le k tric ite it w eer. Nu zijn w e dus met d ie s e l
ze noemt. 'M a a r w e blijven in de la a g spa n n ing to t circ a 5000
ele k tris ch w e e r net zo v e r als een e e u w g ele den, alleen is de
A m p è re , w a n t bij ho o g s pa n n ing krijg je te maken m et m in der
s c h ro e fte c h n o lo g ie veel verder. M a a r goed, e lektrisch v aren heeft
a a n b ie d e rs en dus d u u rd e re c o m p o n e n te n en bove ndie n moet de
de to e k om s t, w a n t de hele EU kijkt n aar ele ktron e n die van links
be m a nn in g dan s c h a k e lb e v o e g d zijn. Zo is de zuig er v o o r UK
naar re ch ts ga an.’
D red g ing 4000 A m p è re .'
D&A zal zijn partijtje daarin meeblazen. Het rekent nu al aan nog tw e e
Van Tilborg w a a r s c h u w t v o o r de 't o e te rs en bellen', die v a a k aan
tankers, een zeegaand baggerschip, coasters, tw e e speciale schepen
een e le k tris ch systeem w o rd e n op g e ha n g e n . 'A u to m a tis c h starten
en een groot jacht. 'De binnentankers vo or IHDA zijn speciaal, maar
en s toppen is in de b in n e n v a a rt bijv o o rbe e ld niet aan te bevelen,
onze aandrijving maakt een normale, nieuwe bin nentanker soms zelfs
w a n t a lleen de man in het s tu urh u is kan b e pale n of en w a n n e e r hij
goedkoper. De te rugverdie ntijd is dan dus nul.’
Onderzoek Door ir. M. Couwenberg, ir. A. Tjeerdsma en ir. P. van den Oosterkamp MBA
Generally speaking, ships use diesel generator sets to generate electricity. Nowadays ship operators are faced with new emission regulations, escalating diesel costs and the fact that fuel often comes from politically unstable countries. As a result, reducing harmful emissions, costs and fuel dependency is becoming more and more important. Loireborg (Flying Focus}
In th e near fu ture (less th an five years) it w ill be relatively easy for
g enera tion on board a general ca rg o ship w h ils t the ship is in port.
ships to fulfil all necessary emission regulations. However, in the mid
E n e rg ie o nd e rzoe k Centrum N e d e rla n d (ECN) is a re n o w n e d
term, this may be more difficult. A possible solution to the problems
re se a rc h c e ntre in the field of en e rg y supply. ECN has d e te rm in e d a
m entioned above may be the use of fu els cells to produce electricity,
basic system co n fig u ra tio n , w ith the main p a ra m e te rs being
as the process does not produce harmful, gaseous emissions.
efficien cy, d im e n s io n s and emissions.
The o th e r a d v a n tag e of fu e l cells is th a t re n e w a b le fu e l s o u rc e s can
Ecofys is a c o n s u lta n c y c o m p a n y in the field of energy savin gs and
be used, fo r exam ple bio -m e tha n ol, w h ic h is p ro d u ce d from
s u stain a b le en e rgy solu tio ns. Ecofys has s um m arized the main
g ly ce rin e , a w a s te p ro d u c t from b iolo g ic a l origin. Fuel cells prove a
issues as:
v e ry e ffic ie n t means to c o n v e rt this b io-fuel into ele ctric ity.
• S afe ty
W h ils t d e v e lo p m e n t o f fu e l cells has evolved ove r d e c a d es , the
• R egula tio ns
main fo c u s has been on sp a ce , au to m o b ile and s ta tio n a ry
• Fuel lo gis tic s
a p p lic atio n s . A n u m b e r of studie s using fu e l cells have been
A ship from the W a g e n b o rg fle et, the Loireborg, has been c h o se n as
c o n d u c te d fo r ship a p p lic a tio n on pilot and c o m m e r c ia l proje cts.
b e n c h m a rk fo r the fu el cell system study. The vessel type is a
Our p rop o se d system c o n fig u ra tio n w ill a llo w a large n u m b e r of
m ultipu rp ose dry c argo c a rr ie r w ith a to ta l loading c a p a c ity of
d iffe re n t m a rin e a p plic a tio ns .
a p p ro xim a te ly 7300 ton. The main fu n c tio n of the ve sse l is to tr a n s p o rt all kinds o f d ry cargo.
Project Outline
A lth o u g h th e re are many d iffe re n t c o n fig u ra tio n s in s im ila r ship
Damen Shipyards, Gorin chem , and W a g e n b o rg Shipping, Delfzijl,
types, the e le c tric a l p o w e r system is th o u g h t to be re p re s e n ta tiv e of
have c o lla bo ra te d to develop a program of req u irem e n ts to integrate
m any vessels . The e le c tric a l in s tallatio n is s h o w n in the o n e-line
fue l cells on board ships. The req u irem e n ts are defined fo r p o w e r
d ia g ra m (figure 1).
M a r k C o u w e n b e rg is em ployed at the R esearch D e p a rtm e n t of Damen S hipyards Gorin chem . A n n e - M a r ie T je erdsm a is p ro c e s e n g in e e r a t t h e P rocess System Engineerin g D e p a rtm e n t at ECN. Paul van den Oosterkam p is m a n a g e r o f the P rocess System Engineerin g D e p a rtm e n t at ECN and Program O ffice r of the IEA e x p e rt Group of fue l cells f o r t r a n s p o r t a p p lic a tio n s
Figure 1. One-line benchmark. With: main engine (ME), auxiliary engine (AEj, emergency/ harbour auxiliary engine (EHAEj, generator (Gj, shaft generator (SGj
S p e c ific volume: ta r g e t as c o m m o n diesel g e n e ra to r 14 L/kW. S p e c ific w e ig h t: idem, 10 kg/kW. A ble to w ith s ta n d a v ib ratio n level o f 45 mm /s RMS con tin u o usly, and la rg er s h o c k loads in cid entally. A ble to w ith s ta n d a d e c e le ra tio n of 6 m/s2. T em perature range w h e n installed in the engine room: 0°C - 65°C. Te m pe ra tu re range w h e n installed in any o th e r locatio n: -25°C 45°C. H um idity of air w ill be in the range of 10 - 100%. A ir w ill con ta in salt p artic le s. U ser in te ra c tio n shall be minimal. E ndurance of 15 M W h fo r one b u n k e r interval. This c o rre s p on d s The fu el cell system is s p e cifie d to re p la ce one au x ilia ry engine.
w ith the to ta l e le c tr ic ity p ro d u ctio n in p o rt fo r an ave ra ge month.
The m odifie d o n e-line dia g ra m is s h o w n in figu re 2.
A fu el cell system shall fu lfil all a p p lic a b le rules and regula tio ns.
Summary of Requirements A fte r s tudyin g f u n c tio n a lity and e n v iro n m e n ta l c o n ditio n s , a list of s p e c ific a tio n s has been deve lo pe d . In th is study, only the most im p o rta nt s p e c ific a tio n s have been a dd re sse d . In a fo l lo w up study, the c o m p le te list is to be c on side re d . • N o m in a l p o w e r: 125 kW. • Peak p o w e r: 185 kW, f o r a m inim um d u ratio n of five minutes. • H arm ful em is sio ns to be n e a r zero. Overall C 0 2 em issio ns to be n ear zero w h e n using bio -m etha no l. In case of using re g u lar m ethanol, o v erall C 02 em is sio ns shall not be more th a n in the c u rr e n t s ituation. • M a x im u m vo lta g e v a ria tion w h e n s ta r tin g /s to p p in g 25 kW: -10% +6%
• M a x im u m fr e q u e n c y v a ria tio n w h e n s ta rtin g /sto p p in g 25 kW: +/5% • 2.5 y e a rs w ith o u t s ig n ific a n t m a in te n a n c e at a more or less c o n tin u o u s load.
Figure 2. One-line-fuel cell system IFCS).
M ethanoi_ _
- Hi%jr
Water _ Pïiefórafliial: oæidàlkjn part 1 { 1 5 0 -'C)
S te a m rtyfijfTT] g r {2 5 0 * C )
P referen tial o xid ation "part 5 £150 'C )
Air Electrteriy IO C )
X Condense# (§ 0 V i
Catalylic (2 5 0 C )
Figure 3. PEMFC system schematic
• Refuelling shall not interfere w ith cargo operations and can be p e rform e d at any location.
the list of possible fue l cell ty p e s can be n a rro w e d d o w n to the PI M I C and SOI C.
Furth e rm o re th e re is a su pp ly of: • 7 ba r c o m p re ss e d air;
Fuel c e ll type
P o w e r (k W )
• 38°C fre s h coo lin g w a te r ;
DMFC
0.0 0 1 - 0.1
Portable e le c tro n ic s
• Distilled w a te r ;
PEMFC
0.001 - 3 0 0
Cars and boats, d o m e s tic co m b in e d
SOFC
1 -1 0 0 0
• 180°C th e rm a l oil; • P o w e r sup plie s of 400/220 V 60Hz AC and 24 V DC.
heat and p o w e r (CHP)
MCFC
3 0 0 - 10,000
heat into the ship's systems.
Conceptual Design of Fuel Cell Systems
Cars and boats, (dom estic) CHP, d is trib ute d p o w e r g e ne ra tion
• There m ight be a s ig n ific a n t b e n e fit fro m using w a s te heat of a fue l cell system , so pro visio ns should be made to in tegrate this
Typ ical a p p lic a tio n s
D is trib uted p o w e r g e n e ra tio n , CHP Table /. Characteristics o f different fuel ce ll types
The PEMFC System
The fue l cell system u n d e r c o n sid e ra tio n needs to be able to
In o r d e r t o utilize a PEMFC, the m eth a n ol needs to be co n ve rte d to a
o p era te on (bio-)m ethanol. S everal ty p e s of fu e l cells can be
h ydro g en rich gas. Steam c o n versio n has been c h o sen be ca u se of
c o n sid e re d f o r a pp lic a tio n in the system:
its high e ffic ie n c y w h e n co m p a red to o th e r types.
• d ir e c t m eth a n ol fu e l cell (DMFC),
The h yd ro g e n rich gas t h a t is ob ta in ed a fte r c o n ve rsio n con ta ins
• proton exch a n g e m em b ran e fu e l ceil (PEMFC),
c a rbo n m onoxide (CO), w h ic h is to x ic to the PEMFC and should be
• solid oxide fu e l cell (SOFC), and
rem oved. It w a s d e c id ed to utilize a p re fe re n tia l oxid atio n (PrOx)
• molten c a rb o n a te fu el cell (MCFC).
r e a c to r in this system study. This m ethod uses oxygen to r e a c t w ith
The p o w e r range and o th e r te c h n ic a l c h a ra c te r is tic s d iffe r b e tw ee n
the CO u n d e r fo rm a tio n of C 0 2 and H?0, A n o th e r possible m ethod
the s e fu e l cell types. Due to the s pe cifie d nom in al p o w e r of 125 IcW,
could be m eth a n isa tio n , w h e re the tr a c e s of CO r e a c t w ith Fl2 under
Results Summary
PEMFC system
A fte r the steam re fo rm e r and PrOx reactor, the c o n v e rte d gas can
C o m m e rc ia lly a vailable FC s ta c k (kW)
S 100 kW <1 kW
be fed to the PEM fu el cell, w h e re e le c tric ity is g e ne ra te d and
O perating te m p e ra tu re
80°C
w a s te gas is p ro d uce d . To g e n era te h e a t f o r t h e steam reform er, the
Lifetime s ta c k a c c o r d in g to s u p p lie r (h)
20,000
1000
w a s te gas is led to a ca ta ly tic burner. A s c h e m a tic o v e rv ie w of the
Complete system size (m3)
9.3
9.0
p ro c e s s can be seen in fig u re 3.
Fuel sto rag e (m3) *
51
50
Due to div erse o p e ra tio n s on ships, e le c tric ity de m a n d may vary. In
N e t e le c tric a l e ffic ie n c y (%)
42
43
o rd e r to se cu re e le c tr ic ity supply, it w a s de c id e d to in clu de
Total net e ffic ie n c y ( e le ctrica l and heat) (%) 42
69
b a tte ries in the system. These b a tte ries are not s h o w n in the
Cooling w a te r r e q u ire m e n t (kW)
152
25
d ia gram , but w ill be inclu d ed in the o v erall results.
Feed w a t e r re cy c le possible
Yes
No
form ation of CH4 (methane). In the fo llo w - u p , a definite c h o ice w ill be made.
SOFC system 600 - 900°C
* B a s e d on one m onth c o n tin u o u s o p e ra tio n a t n o m in a l load.
The SOFC system W h e n a SOFC type fuel cell is utilized, m eth a n o l re fo rm in g is
The SOFC system 's e le c tric a l e ffic ie n c y is m a rg in a lly b e tt e r th a n the
req u ired as w e ll. There is h o w e v e r no need fo r a gas cle an up like
PEMFC (43 v e rs u s 42%). In te rm s of to ta l effic ie n cy , how ever, the
PrOx, b e c a use the CO p re s e n t in the co n ve rte d gas is not toxic , but
SOFC system s co re s sig n ific a n tly hig h e r provid ed th a t all the
ra th e r a fu el f o r the SOFC. The SOFC is o p e ra te d at high
g e n e rate d h e a t could be utilized to h e a tt h e r m a l oil on the ship. A
te m p e ra tu re s (700 - 800°C). The re fo re , it is n e c e s s a ry to pre h e a t the
c o n s ta n t w a te r supply w o u ld be n e c e s s a ry fo r an SOFC system , as
c o n ve rte d gas before it enters the SOFC. The w a ste g a sse s fro m the
not all w a te r can be re c y c le d in the system . The PEMFC system can
Air M elhanol,
W ô ls r
Steam rd fo r™ *
Air
<2 5 0
SOFC (700-SÓO °C}
S O fC (700-800 C )
B urner 1 9 5 0 *C \
A ir
■ > _
Figure 4. SOFC system schematic
fu el cell are tra n s p o rte d to a burner. The heat g e n e ra te d in the
w o r k w ith o u t a w a te r supply.
b u rn e r is utilized f o r steam c o n ve rsion and fo r heating up the
SOFC s ta c k s are c u rre n tly available to a m axim um o f 1 kW. This
c o n ve rte d gas. Figure 4 s h o w s the SOFC system.
m eans t h a t more tha n one hun d re d sta c ks w o u ld be n e c e ss a ry in
Like in the pre viou s pro cess, batteries w ill be required. A sim ilar
the system. A n o th e r issue is t h a t the lifetim e of th e SOFC sta cks
c a p a c ity as used in the PEMFC system is specified, th o u g h the
(1000 h) is w e ll b e lo w the d e sired lifetime of 16,000 hours.
d y n a m ic b e h av io r is e x p e cte d to be s lo w e r t h a n f o r t h e PEMFC
The c a lc u la tio n s s h o w th a t in te rm s of ov erall system size, th e re is
system.
little d iffe re n c e b e tw e e n the PEMFC and SOFC system. The m e tha n o l stora g e is the m ost im p o rta n t f a c t o r in te r m s of overall
Simulation Setup
system size.
The sim u latio n packag e A sp e n Plus has been used to c a lc u la te the p a ra m e te rs o f both systems. Only s te a d y state s itua tio n s have been
Reducing Emissions
c o nsid e re d . The s im u lation s provid e in fo rm a tio n on v a rio u s fluid
It is possible to give qualitative results on reduced emissions w h en
flo w s , te m p e ra tu re s , p re ss u res and effic ien cie s. The data can
utilizing fuel cell systems. The global C02 emission of the system chain
f u r t h e r be used to estim ate d im e n s io n s of the v a rio u s re a c to rs and
is close to zero, as bio-methanol is to be used. Note however, th a t th e
h e a t e x ch a ng e rs. O ther data has been ob ta in ed fro m c o m p o n e n t
fuel cell system itself w ill have local emission of C02. The emissions of
s u p p liers w h e n e v e r possible or o th e rw is e been e stim ated, based on
both fuel cell systems, ' ' NOX and Soxf, w ill be zero,' but th ere could be a possible emission of methane into the environment. C orrect design of
e x p e rie n c e of ECN.
the catalytic a fte rb urn e r w ill prevent these emissions.
A tlas
Eurosailor M a ritim e p rofe ssionals
Ben jij op zoek naar afw isselende en uitdagende projecten voor een w erkgever die in v e s te e rt in haar m edew erkers? Kijk dan voor de actuele vacatu res op onze w ebsite:
C o n ta c t o p n e m e n m e t e e n va n o n z e k a n to re n kan n a tu u rlijk ook: R o tte rd a m : +31 (0 )1 0 2 4 1 1 0 4 0 / U rk : +31 ( 0 ) 5 2 7 2 0 0 2 5 0 E -m ail: a tla s e u ro s a ilo r@ a tla s g ro u p .n l
GRATIS digitale nieuwsbrief! Vergroot het effect van uw boodschap! kies voor een multimediale campagne! N ie u w S P E C IA L S 2 0 1 0
U w v o o r d e le n v a n e e n m u ltim e d ia le a d v e r te n tie c a m p a g n e :
Nr. 3
Reparatie/conversie
U bereikt circa 21.285 m ensen in de
Nr. 5
O ffshore
scheepvaartbranche.
Nr. 7/8 Beurs H am b urg
U vergroot u w naamsbekendheid.
Nr. 10
Toeleveranciers
U legt contact m et nieuwe klanten.
Nr. 12
D uurzaam heid
M a a n d e lijk s direct in u w m a ilb o x A ltijd op de h o o g te van ac tu e le n ie u w s fe ite n
U w boodschap valt op
--------------------------
door de kwalitatieve en deskundige uitstraling van de
Meld u nu aan via
communicatiekanalen.
m edia s a le s w w w .s w z o n lin e .n l Stem uw m arketingcam pagne a f door g eb ru ik te m aken van de m ultim ed iale m ix : p rin te n online. Neem contact op m et M edia Sales Support, Barbara deVries, tel: 0 1 0 - 289 4 0 66 o f e-m ail: bdevries@ m ediasalessupport.nl.
www.swzonline.nl
J
Methanol Logistics, Safety and Regulations
cells fo r example often rely on pure hyd rog e n as a fuel, w h ic h
M ethanol is a colourless liquid w ith a fa in t s w e e t alcohol odour,
needs to be easily available . A s m eth a no l is available w o r ld w id e via
w h ic h is not n o tice a b le in c o n c e n tra tio n s b e io w 2000 ppm. It has a
an a u dited tra d in g sch e m e (due to the f a c t th a t b io -m e th a n o l is
flash p oin t of 12°C. M e th a n o l is w id e ly used in m any in d us trie s fo r
c h e m ic a lly e x a ctly equal to c o n ve n tio n a l methanol), the use of
fuel, fu el additive, c h e m ic a l fe e d s toc k , solvent, re frig e rant,
(b io-)m eth a n ol does not have this problem.
a ntifreeze et cetera.
No s p ecia l a d a p ta tio n s to the su p ply chain are n e c e s s a ry e s pe cia lly
M e th a n o l is t ra d itio n a lly p ro d u ce d fro m natural gas, w h ile b io
in the in tro d u c tio n phase, be ca u se re la tive ly small am o un ts are
m etha n o l fro m b io M C N , Delfzijl, is d erived from g ly ce rin e ; this is a
needed. Once the fuel cell c o n c e p t b e c o m e s more a c ce p te d ,
w a s te p r o d u c t o f b io lo g ic al origin. T hough the fe ed sto c ks f o r both
re lative ly small a d a p ta tio n s m ight be n e cessary, but mainly fo r
ty p e s of m ethanol are d ifferent, b io -m e tha n o l is c h e m ic a lly id entica l
e c o n o m ic a l reasons.
to re g u la r m ethanol. M e th a n o l is a to xin and inhala tio n, in gestio n and skin c o n ta c t may
Next Steps
lead to in to xic a tion and m ust be pre ve n te d at all costs.
The next steps to take are:
Pure m eth an o l also has a fla s h p o in t of 12°C w h ic h is lo w co m p a red
• Optim ization of the p ro c e s s system, in c lud in g a detaile d Basic
to tr a d itio n a l fuels. Fuels w ith a fla s h p o in t l o w e r t h a n 60°C are g e n e ra lly not a llo w e d fo r p o w e r g e n e ra tio n on board. T herefore, safety e n g ine e rin g is req u ire d to g u a ra n te e safe o pe ra tio n and a c c e p ta n c e by c la ss ifica tio n a uthorities. The v a p o u r d e n s ity of m ethanol rela tive to air is 1.1, this m eans t h a t rele ased v a p o u rs w ill s lo w ly move d o w n w a r d s .
Design Package of a c o m p le te system. • P re s e le ct possible v e n d o rs f o r key c o m p o n e n ts in the system (the m eth a n ol r e fo rm e r and the PEM stack). • E con o m ic evalu atio n, in c lu ding a busin ess case fo r an on board fue l cell system. • Further in ve stiga tion of safety, re g u la to ry and so cia l c o n se q u e n c e s . P ra c tic a l s olutions w ith r e s p e c t to s a fety need to
Environmental Impact
be dis cu s s ed , in close c o o p e ra tio n w ith p ort a u th orities and
The e ffe c t of m e tha n ol spills on human health and the e n v iro n m e n t
re g u la to ry bodies to make the in te g ratio n of th e fu el cell system
has been a n a lysed by M a lc o m e Pirnie. It c o n c lu d e d th a t m ethanol
fu lly a c c e p ta b le fo r all sta ke ho ld e rs.
is not likely to co n ta m in a te or stay in soil o r w a t e r due to its rapid b io d é g ra da tion . M e th a n o l is m iscible in w a te r to high
• Investig ate fu r t h e r possib ilities of in stallatio n on board and p re p are a possible pilot proje ct.
c o n c e n tra tio n s and w o u ld be d iluted to lo w c o n c e n tra tio n s in the
The results fro m the above steps can be used to make a d e c isio n as
e v e nt of a s u rfa ce w a t e r spill. M e th a n o l is easily b io d e g ra d a b le in
to w h e th e r it is e c o n o m ic a lly /e n v iro n m e n ta lly fe as ib le to c ontinue
both s u rfa ce and g round w a te r s , in a w id e range o f w a t e r quality
buildin g an a c tu a l de m o n s tra tio n unit on board a ship.
con ditio n s. In the long term , a c c id e n ts involving m e th an o l w ill th e re fo re have a lo w e n v iron m e nta l im pact, alth o ugh th e re m ay be
Conclusion
d ir e c t e ffe cts of spills.
A list of s p e c ific a tio n s is being p repared. Based on th is list, tw o possible fu el cell c o n c e p ts have been evalu ated. Only the m ost
Regulations
im p o rta nt items from the s p e c ific a tio n s list have been a d dre sse d ,
A s m eth a n ol has been w id e ly used in in d u s trie s fo r d e c a des , the
being:
n e c e s s a ry s a fety m e a s ures are w e ll k n o w n and only have to be
• P o w e r re q u ire m e n t w ith c o rre s p o n d in g fue l c o n sum p tion
tra n s la te d to a d iffe re n t a p p lic a tio n . C la ssific atio n a u th o ritie s have
• D im ensio ns
w o rk e d or are w o rk in g on re gu la tio n s f o r f u e l cell system s in
• A v a ila b ility of main c o m p o n e n ts
general. A lth o u g h the s e rules can u sually serve as a s tartin g point,
• Expected m a in te n a n c e in tervals
th e y may not n e c e s s a rily c o ve r rules f o r o th e r m a c h in e ry
• Logis tic s of fuel
installatio ns. The re fore, risk a naly sis p ro c e d u re s are needed to
• S afe ty and re g u latio n s
assess a possible system.
In o u r o pin io n the PEMFC system fu e lle d by b io -m e th a n o l is a ve ry
Points of attention fo r implementation of fuel cell systems on board are:
p rom is in g a ltern a tive to ge n e ra tin g e le c tric ity on board ships. Initial
• Fuel S torage
e c o n o m ic c a lc u la tio n s also s h o w th a t the c o n c e p t is via ble . The
• V entilatio n
ultim ate goal is of c o urse, to em ploy the system on a large scale,
• Piping
w h ic h p rovides a p e rfe c tly cle an and s u sta in ab le e le c tric ity supply
• Explosion p rote c tio n
on board a large range of ships.
• Gas d e te c tio n
Acknowledgement Logistics
This s tudy w a s partly fu n d e d by S tich tin g N e d e rla n d M a ritie m
One proble m w h ic h may be e n c o u nte re d w h e n in tro d u c in g n e w
Land. The a rtic le is a s u m m a ry o f the study report.
p o w e r g e ne ra tio n s yste m s is the a vaila b ility o f the d e sired fuel, fuel
Maritime Awards Gala
De Maritime Awardswinnaars Het vierde Maritime Awards Gala heeft inmiddels plaatsgevonden en de KNVTS Schip van het Jaar prijs, VNSI-Timmersprijs, HME Maritime Innovation Award, KVNR Shipping Award en de HISWA Excellence Award zijn uitgereikt. Hieronder een overzicht van de winnaars en een foto-impressie van het gala.
Het gala keerde dit ja a r te ru g n aar R otterdam . Op 28 o k to b e r kw a m
G enom ineerd: P redator
de gehele m aritiem e industrie sam en in De Doelen in Rotterdam.
Koninklijke De V rie s rea lis eerd e een b ijz onder inn o v a tie f schip dat
Ondanks de cris is k w a m e n er d it ja a r 800 gasten n a a r het gala,
in ruim e mate v o ld o e t aan de b u ite n g e w o o n stre n ge o n tw e rp e is e n . Het o n tw e rp is b a a n b rek e n d in het s e g m e n t s u p e rja c h tb o u w ,
hon de rd m e er dan v orig jaar.
w a a rin N e d e rla n d w e re ld w ijd een to o n a a n g e v e n d e positie heeft.
KNVTS Schip van het Jaar prijs
Het schip h ee ft een in d ru k w e k k e n d e v o rm g evin g , een s u p e rie u r
W in n aar: Dona A ngela M a ria T.
g edrag in zeegang en is zeer c o m fo rta b e l o n d an ks het extreem
De Dona A ngela M a ria T. is o n tw o rp e n v o lg e n s het p rin cipe v a n de
hoge g e ïn s talle erd e v e rm o g e n . Daarbij is g e p ro fite e rd van n ie u w e
bijlboeg. D a a rn a a s t zijn in het o n tw e r p v e rs c h ille n d e andere
t e c h n o lo g ie ë n uit an dere m aritiem e s e c to re n en van de die p ga a n de
in nova tieve o n tw ik k e lin g e n do o rg e vo e rd , w a a r d o o r het integrale
kennis bij de N e d e rla n d s e k ennisinstellingen.
s c h e e p s c o n c e p t van de fa s t c r e w s u p plie r m et bijlb oeg nu to t volle w a s d o m ko m t en b e w ijs t te c h n is c h en c o m m e rc ie e l een g ro o t
VNSI-Timmersprijs
s u c c e s te zijn.
De w in n a a r: A lb e rt de K rijger A lb e rt de K rijger o n tw ie rp een s im u la tie p a k k e t w a a rin drie o n d e rd ele n aan elkaa r zijn geko ppe ld : s c h e e p s h y d ro d y n a m ic a , m u ltib o d y d yn a m ica (kra c h te n s p e l tus s e n schip en system en) en g ro n d m e c h a n ic a . Het o n d erd eel s c h e e p s h y d ro d y n a m ic a b e s ta a t uit het pro g ram m a A ny S im P ro v an M A R IN . Via een in te rfa ce zijn het d o o r A lb e rt zelf g e m aa k te o n d e rd ee l m u ltib o d y d yn a m ica en het o n d e rd e e l g r o n d m e c h a n ic a hie raan gekop peld. Zo h e eft hij een w e rk b a r e o n tw e r p to o l g e c re ë erd.
Dona Angela M aria T
G enom ineerd: RWS 70 De RWS 70 is een snel p a trou ille v a artu ig , vo lle dig n ie u w o ntw ik k eld, breed in ze tba a r en tre n d s e tte n d v o o r de n ie u w e ta a k s te llin g binnen
Visualisatie van een berekening met het simulatiepakkt
de a a ns ta a n d e v lo o tv e rn ie u w in g van R ijk sw a te rs ta at. De RWS 70 is het eerste vaa rtu ig van een serie van to ta a l tien v rijw e l identieke
G enom ineerd: Peter de Vos
s ch e pe n , w e lk e in drie jaa r tijd w o rd e n g e b o u w d bij S c h e e p s w e r f
Peter de Vos b o u w d e een n ie u w model v o o r de d ie s e lo m v o rm e r dat
De Haas M aa ssluis.
op basis van de p rin cip e s van m assa- en e n e rg ie b e h o u d in zichte lijk
Maritime Awards Gala
m a a k t hoe bijv o orb e eld te m p e ra tu u r en dru k in de c h e m is ch e
G enom ineerd: VSTEP m et Ship S im ulator P rofessional
re a c to re n ve rlo p e n tijd e n s b e la s tin g w is se lin g e n . D a a rn a a s t maakte
De Ship S im u la to r P rofessio nal is een ge a v a n c e e rd e ,
hij een w a rm te w is s e la a r m o d e l g e s c h ik t om toe te passen in het
ko ste n e ffific ië n te m aritiem e s im u la to r die een h o o g w a a rd ig
model v o o r het die s e lg e d re v e n b ra n d s to fc e ls y s te e m . Deze
sim u la tie m o d e l c o m b in e e rt m et g e a v a n c e e rd e 3D-visuaIs. De
d e e lm o d e lle n kunnen heel goed g e b ru ik t w o rd e n v o o r het
u itg e b re id e 'ed itin g too ls' geven g e b ru ike rs b ovendien een zeer
o n tw e r p e n van een v o o rts tu w in g s s y s te e m .
grote fle x ib ilite it bij het c re ë re n van sp e cifiek e tra in ing e n .
MME Innovation Award
KVNR Shipping Award
W in n a ar: Datem a D e lfzijl m et ENC~Track
W in n aar: E3 Tug
ENC-Track is de eerste 'p a y as y ou sail' e le k tro n is ch e ka a rtse rv ice
De drie Es in het Tug-
te r w e re ld . E NC-Track zorgt v o o r een k o ste n b e sp a rin g en meer
p ro je c t staan voor:
v e ilig h eid op zee. ENC- Track is een pre -p a id ECDIS-systeern: de
E co n o m ic a lly Viable,
re d er b e ta alt a lleen v o o r de z e ekaarten van het gebie d w a a r het
E fficie nt in O peratio ns and
schip zich op d at m o m e n t bevindt. D oor deze slimm e zet hebben
E nvir o nm en ta lly Friendly,
vele partijen interesse geto on d en al enkele bedrijven hebben een
kortom duurzaam . In de
bestelling gedaan.
p ro je c to m s c h rijv in g is de d oe lste llin g als v o lg t o m s c hre v e n : 'het o n tw ik k e le n van een v o o rts tu w in g s in s ta llatie, g e o p tim a lis e e rd naar het
E3 Tui
w e rk e lijk e g e b ru ik van een h a v e n sle e p b o o t.' S M IT a n tic ip e e rt h ierm ee, als w e r e ld w ijd e d ie n s tv e rle n e r van s le e pd ie n sten in havens en k u s tw a te re n , op m a a tre g e le n die lokale a u to rite ite n nemen v o o r een d u u rza m e r havenm ilie u. G enom ineerd: Project Shore Support W a g e n b o rg Shippin g BV is de grote initiato r a c h te r Shore Support, het in n o v a tie p ro je c t d at in 2008 is g e s ta rt en w a a ra a n in m iddels 25 s h o rts e a s c h e p e n meedoen. Het doel is na te gaan hoe to t een a lte rn a tie ve b em a nn in g s b e ze ttin g kan w o rd e n geko m e n , g e c o m b i ENC-Track
G enom ineerd: IHC M e rw e d e Parts & S ervices met Cutter S pecial
neerd m et een e ffe c tie v e te c h n is c h e o n d e rste u n in g v a n a f de wal.
HISWA Excellence Award
Dredging Pump
W in n a a r: Frans Heesen
De Cutter S pecial D redgin g Pump is s p ecia a l o n tw ik k e ld v o o r
Frans is een echte
to e p a s s in g op Cutter S uctio n dred g e rs. De pomp is bijzonder
a m b a s s a d e u r van de
v a n w e g e zijn grote b o ld o o rla a t w a a r d o o r o o k g rote stenen en
N e d e rla n d s e ja c h tb o u w in
rotsen p ro b le e m lo o s kunnen w o rd e n v e rp o m pt. De innovatie zit in
het buitenla nd. Hij heeft
de g ro te re p ro d u c tiv ite it van de b a g g e rsc h e p e n . Deze
zijn bedrijf van
p ro d u c tie v e rb e te rin g kan w e l o p lo pen to t 25 p rocent.
in te rna tio n a le allure voorzie n en een stevige
G enom ineerd: Prom ac BV met S lurry Ice in stallatio n
marktp ositie in genom en
De S lu rry Ice installatio n p r o d u c e e r t v a n u it z e e w a te r een v lo e ib a a r
én behouden. Frans is een
ijsm e n gse l om op v o o rn a m e lijk v iss e rijs c h e p e n de s c h o o n g e m a a k te
vo o rb e e ld van goed
vis snel af te koelen en op te slaan, w a a r d o o r de k w a lite it van de vis
Frans Heesen
o n d e rn em e rs c h a p .
verb e te rt. De hoeve elh eid to e g e p a s te k o u de m id d e l is kle in er en het v e r b r u ik v a n energie is la g e r t e n o pzic hte van de nu to e g e p a s te
G enom ineerd: B ouw van W ijk Sr.
in stallaties. De innovatie zit in de en e rgie b e sp a rin g , e x p o rtm o g e lijk
B o u w van W ijk sr. w o r d t gezien als de g ro n d le g g e r van het
heden, brede to e p a s b a a rh e id en het ijs is v lo e ib a a r z odat het
sloepvaren. Zijn w e r f uit W o u b ru g g e liet de eerste Van W ijk -
v e rp o m p b a a r is.
m o to rslo e p begin ja re n ta c h tig te w a te r. S in dsdie n is de sloep een w a re rage g e w o rd e n .
Groove Kings verzorgen een spetterende openingsact
M ik e H eesen, zoon van de w in n a a r Frans I ■ a ar van de V N S I-T im n iersp riis 2009 naast c *'ar' ie A lbert de Krijger, w in n aa r van
H IS W A E xc e llen c e A w ard in ontvangst vai
Aptroot
Impressie Maritime es M oolenb urgh, voorzitter S tichting M a ritie m e Prijzen, opent het iritim e A w ard s Gala 2009
reeks ta lm e e s te r Roelof Hem m en in te rv ie w t Han van Roozendaal lortVarend Besparen) over de resultaten van de B inn envaart m dstof CO^mpetitie
arlie A ptroot (Tw eede Kam erlid VVD) g aat in zijn speech in op de
Jaap G ellin g van Dam en S hipyards neem t de K N V
nsen voor de N e derlandse m aritiem e sector, w aa rn a hij de v ijf nnaars bekend m aakt
or m u zik a le om lijsting w a s gezorgd
Jury, w in n a a r en genom ineerde V N S I-T in
V.l.n.r. W ille m A niels, Ronald de B oer (beiden Datem a D e lfzijl), C harlie A ptroot (Tw eede Kam erlid VVD), M ik e H eesen (w a a rn e m e r voor w in n a a r Frans H eesen), P eter K ortekaas (S M IT ), J a a p G elling (Dam en S hipyards) en A lb e rt de K rijger (Heesen Yachts), neem t de ie Aptroot
Awards Gala 2009 De gasten schuiven aan voor het d in er
Andre V in k, Luit Ezinga, M ik e H eesen en B ouw van W ijk (H IS W A E xc e llen c e A w ard )
KVNR Shipping Award56"
w,,inaar van de
ip van het J aar prijs in ontvangst
H M E M a ritim e Innovation A w ard 2009, v.l.n.r. jurylid Hans d e Rooij, genom ineerden Ab W esteneng (P rom ac), P jo trv a n Schothorst (VSTEP), S ie g e r S akko (s e c re taris jury), Floris S m eets (IH C Parts & S ervices) en w in n a a r W ille m A m els (D atem a D e lfzijl)
rijs 2009
De goedgevulde zaal w a c h t in spanning op de bekend m aking v an i w in n a a rs
Verslag Door H.S. Klos
Leidersrol kapitein wordt steeds breder 'S te rf, ik regel een s lee p b o o t' De Nederlandse kapiteins lieten zich 9 oktober op hun jaarlijkse symposium van hun zachte kant zien. Het ging nu eens niet over technische kwesties, ingewikkelde regelingen of lastige piraten, maar over leiderschap. 'Een verrassend populair onderwerp,' had organisator kapitein Van Wijnen ondervonden. W at niet wegnam, dat sommige sprekers vonden dat maritieme opleidingen meer aandacht aan leiderschap moeten besteden.
A m s te rd a m s h a v e n m e e s te r A strid Kee had enkele pasklare
ingew ikkelde vraagstukken aan je onderbew uste overlaten.'
adviezen vo or de kapitein. 'Ga altijd uit van eigen kracht, zoek een
M a a r het kan o ok geen k w a a d om te beseffen, d a t jo u w
p rettige balans, blijf leren en v ra g e n stellen, sta open v o o r je
'w a a r h e d e n ’ zijn ge kle urd d o o r som s heftige e rva rin ge n uit het
m e d e w e rk e rs en om ge v in g en zorg goed v o o r jezelf.'
v e rled e n . En d at ie de re e n dus op die m a nie r zijn w a a rh e id heeft.
V olgens haar is een bala ns nodig tu s s e n m entaal, fysie k, em otio n ee l en spiritueel. Daarbij horen din gen als 'o o rd e e llo o s w a a rn e m e n ' en
Wegautomatiseren
het je b e w u s t zijn van je 'h a rna s', w a a r d o o r je s pannin g o p b o u w t in
IJ m o n d lo o d s Ed V erb e e k vond het nu tte loo s om rekenin g te houden
je licha a m en je jezelf geen lu c h t kunt geven in sp an n en d e situaties.
m et p e rc e n ta g e s van m e n selijk falen. 'A ls ta c h tig p r o c e n t van de
'E m o tio ne e l m o e t je plezier hebben in de v e rb in d in g met mensen
o ng e vallen aan boord een m enselijk e o o rza a k heeft, m oe t je die
th u is en op je w e r k en s p iritu e el is het van belang, dat je w e e t
f a c t o r dan niet w e g a u to m a tis e re n ?
w a a r v o o r je leeft en je het beste v a n je zelf inzet vo o r anderen. Dus
Ed Verbeek: ...het gaat om mensen in systemen...
Probleem is echter, dat je niet w e e t hoe v a a k die m ens s u c c e s v o l
le er luis teren n a a r je auth e ntie ke
h ee ft in gegrepen
zelf, w a n t a u th en tie k e leiders zijn
w a n n e e r iets misging
mensen, die zelf zijn w a t ze in de
m et het systeem . En
w e re ld w ille n zijn.’
a u to m a tis e e r je alles,
A a r d ig e o p m e rk in g w a s ook, d at je
bijv oo rbe e ld d oor
een pro ble e m niet k unt oplo ssen
o n b e m an d te v aren,
m et d ezelfde de nktra nt, die dat
dan is honderd p ro c e n t
prob le e m schie p. 'J e hebt nieu w e
van de oorzaken
z iensw ijzen nodig om e ffe c tie f te
te c h n is c h .
w e rk e n in h et belang van het
Het g a a t dus niet om
geheel. A lle en d o o r pe rsoonlijke
mensen óf system en,
o n tw ik k e lin g kun je in de
m aa r om mensen fn
v o o rh o e d e van een n ie u w e tijd
system en. In dat
sta a n .’
o p e ra tio n e le optre de n
En Henk ten H oopen brak een lans
zijn er v a a k m eer
v o o r 'h e t er een n a ch tje ove r
doele n en d aarin moet
slapen'. 'A ls je kennis van zaken
de mens
hebt, dan kutl je het w e g e n van
c o m p ro m is se n sluiten.
Astrid K ee:.Juister naar je authentieke zelf...
S an d e r Klos is o u d - h o o fd r e d a c te u r van w e e k b la d S c h u tte v a e r en w e r k t als fre e la n c e jo u rn a lis t mee aan S W Z M a ritim e
A ls w ij niet begrijp en w a a ro m een stu u rm a n of kapitein deed w a t hij deed, dan m oeten w e er w e llic h t an d e rs n aar kijken.'
p s y c h o lo g is c h te te s te n en te helpen bij het o plossen van le id e rs c h a p s p ro b le m e n . 'Doe als s e c to r mee aan "D e beste w e r k g e v e r v a n N e d e rla n d " en be ste e d t op k a p itein sa ge n a a n d a c h t
Vakmanschap telt
aan vo rm e n van le id in gg e ven . Laat ze d is cu s s ië re n en leren van
Daarbij o n d e rke n d e V e rb e e k een m a a ts c h a p p e lijk e tre n d om
elkaar.'
o n d e r z o e k te doen n a ar n a la tig heid , zodat een sch u ld ig e is aan te w ijz en en te bestraffen. 'M a a r m eestal is w e l d e ge lijk de beste
Het gat
oplo ssing gekozen. Je zou hoo g ste n s in de o p le id in g kunnen
O u d -d irec te u r Flans de Rooij van Smit Tak zette de rol en
p ro b e re n de fo u tk a n s te verkle ine n . M is s c h ie n d o o r de in te ra c tie
v e ra n tw o o r d e lijk h e id van de kapitein n e e r aan de hand van ram pen
tu s s en mens en m a c hin e te verb e te re n , w a n t vele va re n d e n
als met de MSC Nikita en N irin t Pride, het boore ila n d Th u n d e rh o rs e
v erliezen de lol in hun w e r k d o o rd a t ze niet w o rd e n u itgedaagd.
en stra n d in g e n bij Sin gapore.
J o n g e re n m oeten zinvolle fu n c tie s hebben en w e m oeten met z'n
'Ik heb de m e est v re s e lijk e din gen gezien. Ze o ntsta an d o or rigide
allen u itstrale n, d a t v a k m an s c h a p telt. Je h o o rt s teeds vaker, dat p ro fe s sion a ls het zat zijn om te w o rd e n a a n g e stu u rd door m anagers.'
Als een kameleon G a s td o c e n t Gerrit A lte na van het Deltion College pleitte v o o r c o m p e te n tie s in de o ple id in g. 'D e n k aan s itu a tio n e el le id in g ge ve n, c o m m u n ic a tie v e v a a rd ig h e d e n , klant- en s e rv ic e g e ric h t zijn, bestand zijn te g e n stress. A lle m a a l din gen w a a r je w a t aan h e b t in een kleine groep op een stuk staal, w a a r de uren 61 minuten, de etm alen 25 uren, de w e k e n a c h t dagen en de m aan d en 32 dagen hebben.' S itu a tio ne e l le id in gg e ven g a a t ervan uit, d at de le id ing g e v en d e zich als een kam ele on aanpast. 'M a a r vo lg en s mij ben je óf goed in een sta bie le , óf in een v e ra n d e re n d e situatie. W a t d at b e tre ft lijkt p a rtic ip a tie f (dee ln e m e nd ) le id in g ge ve n mij aan boord veel geschikter. Je s p e e lt dan in feite de rol van " p ro je c tle id e r" . M a a r het is heel lastig om d aarin te in ve ste re n als je als le id ing g e v en d e en p e rso n e el m a a r zes w e k e n met elka ar optrekt.'
Gagestraf? Frits Stakelb eek van het Riebeek Instituut keek teru g naar de v ro e ge re m a ch tsve rh o ud in g en aan boord. 'Er w a s een fu nctio n ele
Hans de Rooij met een rampenplaat b ij de Aleoeten. 'Dit is één schip' {foto's Sander Klos)
ta a kve rd eling en een h iërarc h is che gezagsverhoudin g met duidelijke regels, inclu sief gagestraffen. In de jaren zestig maakte de derde
p r o c e d u re s , ta a lv e r w a r r in g , fa tigu e , w e rk d ru k , t e k o r t aan tra in in g
stuurm an geen praatje met de kapitein, maar nu kom ik ergens aan
en te kleine c re w s . Zo v o e r de Napoli, een schip van 4500 teu en
boord, hebben ze het over Gijs en blijkt dat de kapitein te zijn.
een w a a rd e van 150 miljoen dollar, m et 24 man van t w a a lf
'W e r d e n ta k en v ro e g e r ration e e l u itgevoerd, m et w e in ig a a n d a c h t
natio n alite ite n . Je v ra a g t je dan af of red e rs in v e ste e rd e rs zijn
v o o r de persoon, nu d ra a it het veel m eer om pe rso o n lijke a a n d ach t,
g e w o rd e n . Echte re d ers zie je bijna niet meer, m aar d e g en e n die er
te a m v o rm in g en m e d e z e gg e n sc h a p . Dat is goed v o o r de
nog zijn va re n w e l a c c id e n tfre e . De s c h e e p s m a n a g e r n e e m t zaken
a rb e id s te v re d e n h e id en h e tte a m g e v o e l. In 1983 zeiden nog veel
o ver en d a a rd o o r w o r d t het gat tu s s e n k a n to o r en de kapitein te
zeelui te s to p pe n w e g e n s g ev o e le n s van is o le m e n t en
groot. Ze hebben zout w a te r gero ke n en gaan dan v o o r jou
ve re e n z a m in g .'
beslissen of jij een s le e p b o o t m o e t b e s te llen ,’ s ch a m p e rd e hij. 'Het
Dus sp re k en n a u tisc h e p e rso n e e ls a d v e rte n tie s nu o v e r a a n s tu ren
is b e te r een stuk (papie ren) w e rk d r u k naar k a nto o r ove r te brengen,
en m otiveren, goede c o n ta c tu e le e ig e n s ch a p p e n , e n th o u sia sm e en
zodat de kapitein kan doen w a a r v o o r hij is o p geleid.'
inzet en 'b ijd ra g e n aan het s u c c e s van de rederij'. Daar te g e n o v e r
Hij to o n d e een foto van o g e n s c h ijn lijk t w e e s ch e p en . 'M a a r het zijn
staan een c o lle g ia le sfeer, g oede ople id ing en een p e rso o n lijk
een voor- en een a c h te rs c h ip , g e b ro ke n bij de A le o ete n . Typisch
o n tw ik k e lin g s p la n . 'D us naast h et be reik en van je doel, v e rv o e r van
zo’ n geval, w a a rin de kapitein had m oeten zeggen: " S te rf, ik regel
een lading van A naar B, krijg je er als kapitein g ro e p sv o rm in g en
een s le e p b o o t" .'
te a m o n tw ik k e lin g als tak e n bij.’
Ofwel, in de w o o rd e n van Ed Sarton: 'E ig e n w ijs zijn is o ok een
V olgens S ta k e lb e e k doen red erije n er goed aan hun offic ie re n
belan g rijke e ig e n s ch a p v o o r een k apitein .’
Door H.R.M. Dill
Voor Antwerpen zit de Scheldezaakveel dieper S c h e e p v a a rt- en tra n s p o rtv e rb in d in g e n v o o r A n tw e rp e n ind ien natuurlijke gebeurtenissen of werken van kunst de aangewezene wegen voor de scheepvaart voor het vervolg onbruikbaar mogten maken, zal de Nederlandse Regeering aan de Belgische scheepvaart, ter vervanging van gezegde onbruikbaar geworden wegen voor de scheepvaart, andere zodanige wegen, die even veilig en even goed en gemakkelijk zijn, aanwijzen.’
A ld us de te k s t in een van de v ie re n tw in tig a rtik e len in h et V erdrag
Europese grootm achten. Er w erd toen ook een periode afgesloten
van Londen van juni 1839, w a a rin de sch e id in g van het Verenig d
van S ch e ld e -a fs lu itin g e n v o o r A n t w e rp e n d o o r Z e e u w e n en
Koninkrijk d e r N e d e rla n d e n in het K on in krijk d e r N e d e rla n d e n en
H o lla n de rs die - alles bije e n g e n o m e n - m ee r dan tw e e ee u w e n
het K on in krijk België w e rd gereg e ld , o n d e r grote invloed van
hebben ged u urd. A n t w e rp e n kon na het S ch e id in g s v e rd ra g v o o rta a n de g oede v e rb in d in g e n met de
Ü M --M K-2-t»< b rd i'!g *n v tn H A fflw w p tft tot btgH* 1»«
N oordzee en met de Rijn uithandelen.
Antwerpse frustraties De o o rsp ro n g van de fru s tra tie in A n t w e rp e n rond de Z e e u w s e en Hollandse a fslu itin g en van de S chelde, sam en met de e c o n o m is c h e teru g v a l rond het begin van de 80-jarige oorlog, to t v er v o o rb ij de beëin d igin g d a arva n en zelfs to t aan de N a p o le o n tis c h e tijd, zit diep. Al v a n a f het begin van de zestiende e e u w w a s V la a n dere n met A n t w e r p e n een e c o n o m is c h en c u ltu re e l sterk gebie d. M e t de bele g e ring en d a arop de val van A n t w e r p e n in 1585 v o o r de S paanse tro e p en , w e k e n V laam se en A n tw e rp s e k o oplieden en red e rs uit n aa r de noord e lijke N e d e rla n d e n , zoals n a ar het e c o n o m is c h nog b e tre k ke lijk prille R otterdam en naar A m s te rd a m . In de N a p o le o n tis c h e tijd w e rd A n t w e rp e n w e e r gezien als de bela ng rijkste N o o rd -E u ro p e s e haven, vo o ra l als m a rin e ha ve n, en na de Franse tijd als han de lsh ave n. Ook W ille m [, als koning van het Vaarweg Antwerpen-Noordzee via Kreekrak - ofSloe - en Oosterschelde en doorgangen voor de Schelde-Rijnverbinding via Kreekraken Eendracht, tot begin negentiende eeuw (rode streep). De Westerschelde, ofw el 'De Hont’ geheten, was tot de vijftiende eeuw te ondiep om te bevaren.
V e re nig d e K oninkrijk d e r N e de rla n d e n , bev o rd e rd e de A n tw e rp s e haven boven de N o o rd -N e d e rla n d s e havens. M a a r bij de
Hugo Dill is als r e d a c te u r Havens v e rb o n d e n aan S W Z M a ritim e
B elg isch e o ps ta n d om o n a fh a n k elijk h e id van het Verenig d
□ ■ rtiw w riM n
K on in krijk in 1830 slo o t koning W ille m I de S chelde w e e r af. Nog
R ijr - & fh a ld a w f e M t a g t f t
sterker, hij bezette to t 1832 de cita de l van A n t w e rp e n en w is t na
$ 4w p i E l i k » n i« l d a a r N 0
üiTlS n>nr^ R o tte rd a m
ja re n la n g e s c h e rm u ts e lin g e n in 1839 van de grote Europese
H o r t a r w ri r /
m o g e n d h e d e n een 24ste artik el in het S c h e id in g s v e rd ra g af te E m iittc fu ln
d w in g e n d at de la nd sg re n ze n v o o r N e d e rla n d g u n s tig e r regelde. N e d e rla n d kreeg haar vo rm na de sch e id ing , m aa r m o e s t ook re kenin g gaan houden met ru im te lijk e -o rd e n in g in g re p e n rond
'fc s e 1
7
{ M p s c h tilip -
A n tw e rp s e tra n s p o rtv e rb in d in g e n . M e t het V erd rag van Londen in 1839 w e rd e n de G e n e ra lite its g e bie d e n Z e e u w s -V la a n d e re n en OostLimburg bij het K oninkrijk d e r N e d e rla n d e n gevoegd. D a a rd o o r liggen de W e s te r s c h e ld e , de S c h e ld e -R ijn ve rb in d in g e n en het Ijz e r e n R ijn tra jec t (w a a rm e e A n t w e r p e n m et de Duitse industrie per s p o o r kan w o rd e n v e rb o n d e n ) alle op N e d e rla n d s g ro nd g eb ie d .
m
Het V erd ra g - of 'H e t T racta at' - van 1839, regeld e e c h te r v o o r A n t w e rp e n ook de bela ngen rond goede tra n s p o rtv e rb in d in g e n .
B tfg J u m
De Antwerpse zeeweg en NZ-vaarwegen Begin tw in tig s te eeuw , m et een verzande Honte, o fw e l
A n tw e rp e n
W e s te r s c h e ld e , w a s lange tijd de zee w e g v o o r A n t w e rp e n v o o r g ro te re s ch e p e n via de K reekrak, of de Sloe, en de Oosterscheld e. M e t een z e e w eg via de W e s te r s c h e ld e , m a a r m et een v e rz an d e nd e K re e k ra k en later zelfs een a fslu itin g d a arvan, w e rd een
Kunstwerken in Schelde-Rijnverbindingen zijn met rood aangegeven en de aanvankelijk gewenste
A n tw e rp e n - S c h e ld e - R ijn v a a r v e r b in d in g onm ogelijk.
Antwerpen-Rijnverbinding dwars door Noord-Brabant in groen.
In 1846 al, zo kort na het V erd ra g van Londen van 1839, b e slo o t N e d e rla n d om een s p oorlijn aan te leggen tu s s e n V lissingen en Venlo om de haven van V liss in ge n te laten uitg roe ie n t o t een
V an a f 1939, m et de h o n d e rdja rig e h e rde n king v a n de sch e id in g in
b lo eie nde havenstad. De spoo rlijn m oe st o ve r het Sloe en de
1839, en m et v e rw ijz in g naar het S c h e id in g s tr a c ta a t eiste België
K re e k ra k lopen, w a a rb ij de S c h e ld e -R ijn v a a rv e rb in d in g zou
o p n ie u w een goede R ijn -S c h e ld e ve rb in d in g do o r een kanaal van
v e rv alle n . Na B elgisch b e z w a a r w e rd in 1867 het kanaal d o o r Zuid-
A n t w e rp e n naar het H ollands Diep. Het m o e s t e c h te r to t in de
B evela nd a an gele gd, d at e c h t e r t e g e n o v e r de K re e k ra k -v a a rw e g
tw e e d e helft van de tw in tig s te e e u w duren v o o rd a t A n t w e r p e n die
v o o r A n t w e rp e n een flin ke o m w e g betekende. Na de Eerste
tr a n s p o rtv e rb in d in g kon krijgen. Door de D e lta w e rke n , w a a r v o o r al
W e re ld o o r lo g w e n s te België een ve rd ra g sh e rz ie n in g , w a a rb ij zowel
in 1953 p lannen w e rd e n opgesteld , w e rd de A n t w e rp s e positie
de te ru g le g g in g van de S ch e ld e d ijk e n w e rd v e rla n g d v o o r een
zonder k u n s tw e rk e n v o o r een R ijn -S c h e ld e ve rb in d in g bedreig d.
betere v a a rw e g , also o k een A n t w e rp e n - M o e r d ijk k a n a a l, d w a rs
Daarin w e rd e c h te r v lo t voorzien. A lle w e rk e n beteke n de n w e l een
d o o r N o o rd -B ra b a n t. Ondanks Z e e u w s e b e z w a re n en R otterdam se
e norm e a a n p a k in de ruim te lijke o rd e n in g v a n h et Z e e u w s e en Zuid-
b e d e nkin g e n w e rd in 1925 een n ie u w T ra cta a t m et België geslo ten
Hollandse gebied. Na N o o rd -B ra b a n ts e b e z w a re n w e r d niet het
d o o r de m in iste r van B uite n la nd se Zaken, Jhr. Van K arnebeek, dat
A n tw e rp e n - M o e r d ijk k a n a a l, m a a r het Rijn S c h e ld e k a n a a l
d o o r de T w eede K am e r w e rd a a n g en o m e n . Grote c o n ste rn a tie in
aan ge le g d. Dat k w a m in 1975 t o t stand. O pm erkelijk gen o e g v o lg t
N e d e rla n d ! V oo ral In R otterdam en A m ste rd a m . De Eerste K am er
het tr a c é v rijw e l de v a a rw e g d o o r K reekrak, E e n d ra c h t en V olke ra k
v e rw ie r p in 1927 het T ra c ta a t m et 33 te g e n zeventien s te m m e n en
naar het Hollands Diep, zoals ten tijd e van het V erdrag in 1839.
Van K arn e b e e k trad af. V a n a f begin tw in tig s te e e u w w o rd e n d o o r
In 1995 w a s er een tw e e d e v e rd ie p in g s ro n d e tu s s e n het K oninkrijk
het G e w e st V la a n d ere n b a g g e rw e rk z a a m h e d e n uitge voe rd op de
de r N e d e rla n d e n en het V la a m s G e w e st inzake een nie uw e
d re m p e ls in de W e s te r s c h e ld e . Zo w e r d van 1905 t o t 1927 60 miljoen
v e rru im in g van de v a a rw e g in de W e s te r s c h e ld e op basis van
m 3 en van 1955 t o t 1995 bijna 300 miljoen m3 op de W e s t e r s c h e ld e
48743738’, w a a r v o o r in 1997 d o o r de T w eede K am e r een stokje w e rd
d re m p e ls g e b ag g e rd , o v e rig en s steeds m eer in w e s te lijk e richting.
gestoken. Toenmalig V & W - m in is te r A n n e m a rie J o rrits m a loodste in
De S ch e ld e v e rd ie p in g v o o r 1995, die later 'De Eerste
juni 1997 e c h te r snel een spe cia le V e r d ie p in g s w e t als n o o d w e t d oor
V e rd ie p in g s ro n d e ’ w e rd g enoem d, w a s op basis van 44740734’ . Dat
de T w eede en Eerste Kamer. D ire c t d aarop kon w o rd e n begonnen
w il zeggen d at s c h ep e n m et een d ie p g an g van 44 v o e t = 13,4 m in
m et b ag geren. M ilie u c o m p e n s a tie m oest daarna nog w o rd e n
één tij n a ar A n t w e rp e n kunnen o p v a ren , m et 40 v o e t = 12,2 m in één
u itg e w e rkt.
tij van A n t w e rp e n naar zee kunnen afvaren, en met 34 v o e t = 10,4 m
In 2003 keurde de N e d e rla n d s e Raad van State het plan af van de
o n a fh a n k e lijk van het tij kunnen varen.
grote A n tw e rp s e c o n ta in e r s tu w a d o o r HNN, e ig e n a a r PSA, v o o r de
■
D u r r .: « r. i . l m Li
P j i -U I TU ITO UW F 'fl - i n ÜM >M £ M h * 0*4* Map g , mI,— „I 1 ■ !■ ié, I ■ T In W a ■UfcWi» !■ 4 rUr 1i P I n p , ru lH D iim ^ H n w iA ,mn M h w m 't v i * ™ » ‘Ir-* s j - H j * M tn ltM tO tfW V I 11 OHm i [Hi I i : C - « r r |n i fciB i 1 4
10 hm
—I
Uit: Verruiming vaargeul Westerschelde - Aanvraag vergunning ontgrondingenwet, rond het Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het Vlaams Gewest, uitvoering van de Ontwikkelingsschets 2010 Schelde-Estuarium. Alle te verruimen diepten worden 14,5 m LAT. De vaarwegbreedte minstens: 500 m, behalve b ij de drempel van Borssele, en stroomopwaarts van de Bocht van Hansweert en nabij de B/NL-grens: 300 m.
bouw van de W e s te r s c h e ld e C o nta in er Terminal (WCT) te
kunnen v aren. Nu is de g e g a ra n d e e rd e d iep g a ng 11,8 m. Om de
V lissingen. PSA met MSC v ie le n eind 2007 a f v a n de s h o rtlis t van
v e rru im in g te rea lisere n m oeten v e e rtie n d rem p els w o rd e n
t w e e k a n d ida te n v o o r een t e r m in a lc o n c e s s ie op M a a s v la k te 2 te
w e g g e b a g g e r d : t w e e in de B e n e d e n -Z e e s ch e ld e (Vlaams
Rotterdam.
g ro n d g e b ie d ) en t w a a lf in de W e s te r s c h e ld e (N e d e rlan d s
In 2005 te k e n d e n V la a n d e re n en N e d e rla n d het 'D erde
g ro nd g eb ie d ). Deze derde v e rd ie p in g s ro n d e m o e t een diepte
M e m o ra n d u m van O v e re e n s tem m ing ' en steld en de
le veren to t 14,5 m LAT.
'O n tw ik k e lin g s s c h e ts 2010' vast. M e t de o n d e rte k e n in g w e r d een
Het In te rn a tion a a l A rb it ra g e h o f in Den Haag bepaa ld e in 2005 dat
a kkoord b ere ikt ove r een v e rru im in g v a n de v a a rg e u l in het
België het r e c h t h ee ft op het g e b r u ik v a n De IJ ze re n Rijn. Planning
S ch eld e e stu a rium , zodat s ch e p e n met een die p g an g to t 13,1 m
r e ke nt op in g e bru ikn am e van het defin itieve s p o o rtra c é in 2015.
o n a fh a n k e lijk van het getij van en n aar de haven van A n tw e rp e n
Ontwikkeling van de Staat van Tijvaart en Diepgang voor containerschepen. De tijvaartna verdiepen derde ronde met nieuwe diepte 14,5 m LAT op de Westerschelde en met blijvende diepte 15,1 m LAT in de geul op zee met vijftien procent kielspeling. De trajectlengte vanaf begin geul op zee tot de containerterminals is circa 12 NM
V erdiepingen
Diepgang
Diepgang
na
voet
m
3e ronde
43
13,1
Na
38
11,8
1995
43
+ 4 voet
48
V oor 1995
V aart
Diepte LAT
D iepte LAT
B agger gem.
voet
m
m ln m3/j
Tij-onafh.
47,6
14,5
11,7
Tij-onafh.
43,0
13,3
13,1
A fv a a rt
48,4
14,7
14,6
Opvaart
54,0
16,5
34
10,4
Tij-onafh.
38,3
11,7
40
12,2
A fv a a rt
45,0
13,7
44
13,4
Opvaart
49,5
15,1
7,2
1,4
Maximale diepgang b ij een tijvenster. Afgeleid van Vaarschema's verdere verdieping Westerschelde 2004 van M inisterie Vlaamse Gemeenschap
Tijvensters en diepgang bij gem iddelde tijom standigheden en zonder nautische beperking C ontainer
Container
C ontainer
Container
B ulk
Bulk
Bulk
Bulk
Opvaart
Opvaart
A fvaart
A fvaart
Opvaart
Opvaart
A fvaart
A fvaart
Diepgang
Tijvenster
Diepgang
Tijvenster
Diepgang
Tijvenster
Diepgang
Tijvenster
dm
h:m in/tij
dm
h:m in/tij
dm
h:m in/tij
dm
h:m in/tij
Zand vlie tslu is
153
01:24
140
01:46
150
01:38
140
01:01
D e u rg a n c k d o k
162
01:42
146
01:36
157,5
01:39
143
01:22
N o o rd z e e term in a!
162
01:42
150
01:17
-
-
-
-
Een streep en een besluit in 2009
Tijvenster
De N e d e rla n d s e Raad van State zette in juli 2009 met een s cho rsin g
V erschillen in b e s ch ik b a re d iepten tijde n s o p v a a rt en afv a a rt
een s treep d o o r de v e rg u n n in g v o o r 'de derde ronde', w e g e n s een
w o rd e n vo o ral g e v o rm d d o o r de tr e c h te r w e r k in g in het S cheld e-
g e b re k aan n a tu u rc o m p e n s a tie . A ls v o ld o e n d e com p e n sa tie kan
estuariurn en niet zozeer d o o r h et g erin g e S c h e ld e -b o v e n d e b ie t dat
een aan het getij v rijg e ge v e n H ed w ige p o lde r, g ele gen nabij de
g em idd e ld s le ch ts 105 m3/s bedraagt. Bij V liss in ge n is de
B elg isch e g rens in Z e e u w s -V la a n d e re n en nabij het V erd ro nke n
W e s te r s c h e ld e bij half tij circa 4,3 km breed, bij de B /N L -g re n s circa
land van S aeftinghe, w o rd e n b e s c h o u w d . Daar w a s e c h te r een
2 km en bij A n t w e rp e n nog s le ch ts 500 m. Bij de v lo e d g o lf is er een
m e e rd e rh e id in de Tw ee d e K am e r te g e n, in c lu s ie f de re g e rin g s p a rtij
b e la n g rijk v e rs c h il tu s s e n de maxim ale die pg a n g bij o p v a a r t te g e n
CDA, en in april 2009 haalde het ka b in et de H e d w ig e p o ld e r uit het
die van afvaart. Deze b e d ra a g t v i e r t o t v i j f voet. Het t r a je c t b etreft
n a tuu rp a k ke t. De trits P S A /M S C -A n tw e rp e n -B e lg ië dreigden
o v e rige n s niet alleen het S c h e ld e -d e e l A n t w e rp e n - V lissin gen,
N e d e rla n d met s c h a d e c la im s . V la an d ere n b e re id t al o n tp o lde rin g
m aa r o o k de geule n in het z e e tra je ct via de W ie lin g e n en het
vo o r van V la a m s e dele n van de H e d w ig e p o ld e r en de aang re nze nd
S c h e u r (m et lo od ssta tio n W a n d e la a r) m et de laatste dre m p e l op de
g e le gen V la am s e Pro sperpold er. Het N e d e rla n d s e ka b in e t nam op 9
A k k a e rtb a n k. Het z e e tra je c t w o r d t d o o r V la a n d ere n op een diepte
o k to b e r 2009 de beslissing om de Z e e u w s -V la a m s e H e d w ig e p o ld e r
g e h o ud e n van 15,1 m LAT. In het S c h e u r w e rd v a n a f 2006 een
to c h in te zetten v o o r n a tu u rc o m p e n s a tie d o o r o n tp olde rin g.
ge d ee lte van het z e e tr a je c t te n noorden van Ze e b ru g g e met 20 a 30 cm uitg e d ie p t om het tijv e n s te r v o o r de m eest kritisch e s che p e n
Maatschappelijke Kosten Baten Analyses
m et een uur te v e rg ro te n . Op- en a fv a a rt w o r d t dus niet alleen
M a a ts c h a p p e lijk e Kosten Baten A n a ly s e s (M K B A ) rond A n tw e rp s e
bepaald d o o r het getij op de W e s te r s c h e ld e , m a a r o o k d o o r h et getij
z e e s c h e e p v a a rt- en h a v e n o n tw ik k e lin g to n e n dat, g e m id d eld ove r
op de N o ordzee v o o r de V la am s e kust.
hoge en lage e c o n o m is c h e s cen a rio 's v a n a f 2005, het v e rs c h il in
Een proef, g e no m en in s e p te m b e r 2009, dus nog v o o r enige v e rd ie
aantal z ee sc h ep e n bij w e l v e rd ie p e n te g e n niet v e rd ie p e n e r t o t
ping uit de derde ronde, g af aan dat de PC (V la a m s-N e d e rla n d s e
2015 een stijging is v an 7,1 p ro c e n t en to t 2030 van 3,9 p roce n t. Het
P erm anente C ommissie van Toezicht op de S c he ld e v aa rt) een
v e rs c h il in aantal a a nv a rin g e n tus s e n z e e sc h e p en g e e ft dan t o t
voo rtzettin g van een p ro e f om M S C -c o n ta in e r s c h e p e n la ng e r dan
2015 ge m id d e ld een t o e n a m e van 19,5 p r o c e n t en van 14,2 p ro c e n t
360 rrt kon g o e d k e u re n en de d ie pg a n g bij a fv a a rt kon v e rru im e n van
to t 2030. Over de perio de 2003 t o t en m et 2030 is er bij ve rd ie p e n
13,5 m naar 14 m. Deze w a s bij de o p v a a rt al t o e g e s ta a n . Ook de
vo o r V la a n d ere n een batig saldo van € 0,6 to t € 1,2 miljard. Dat zou
tijv e n s te rs w e rd e n verru im d . N a a r v e rw a c h tin g kan de n ieu w e regel
dus v o o r V la a n d e r e n /A n tw e r p e n g e m id d eld een batig saldo van €
in n o v e m b e r 2009 w o rd e n va stg e leg d .
33,8 m iljo e n /ja a r b etekenen. Prof. Dr. Eddy van de V oorde (UA n t w e rp e n en TUD) h e e ft a an g e g e ve n d at de baten € 70 m iljoen/ ja a r kunnen b e treffen. Dat zou dan k e nn e lijk bij een hoog
B ro n n en (o .a .j: D e e e u w ig e S ch eld e ? , WL, I. Coen; D e B -N L se
e c o n o m is c h s ce n a rio m oeten zijn. Hij gaf e c h te r o o k aan d at de
v e rk e e rs v e rb in d in g e n , U -A , Van H ooyd onk; R ond h e t V erdrag
ve rd ie p in g vo o ra l om 'P e rc e p tie ' g a a t (zie oo k het S W Z M a ritim e -
van Londen, Dr. E. P a n n e e ls ; D e n a u tis c h e v e ilig h e id en
a rtik el 'S ch e ld e C onferentie 2009’ ). V oor N e d e rla nd zou het batig
vlo th e id en de m a ritie m e to e g a n k e lijk h e id in h e t S c h e ld e -
saldo liggen tu s s en € 0,4 en € 0,7 miljard.
es tu ariu m , Dr. Lic. K apt. J. W.P. Prins; P roS es, A c tu a lis a tie
Z o n d e r v e rru im in g zou A n t w e rp e n te ru g v a lle n in de Le Havre/
n a u tis c h o n d e rzo e k, M a r in 2007; O n tw ik k e lin g s s c h e ts 2010
H a m b u rg -ra n g e van 21 p ro c e n t in 2001 n aa r circa vee rtie n p ro c e n t
S c h e ld e es tu ariu m , M K B A : V erruim ing van de V a a rw e g ..., CPB,
op lange te rm ijn. Het a a n de e l van R otterdam zou dan o p lo pen van
V ITO en ECSA 2004; P roS es, V aa rsch em a 's v e rd e re ve rd iep in g
d ertig naar vee rtig procent.
W e s te rs c h e ld e .
Door Ir. W. de Jong
Scheepvaarten de Kopenhagenconferentie Het zal u niet zijn ontgaan dat er in december in Kopenhagen een klimaatconferentie wordt gehouden. En of u nu een klimaatfundamentalist of klimaatscepticus bent, of zo maar een onschuldige burger die het ook niet meer weet, dat maakt niet uit, over uw belangen zal in Kopenhagen worden gesproken.
W o r d t deze c o n fe re n tie een s u c c e s o f een mis lukking? V oorlopig
scheepvaart buiten schot, m aar in Kopenhagen staat "shipping" op
w o rd e n de posities in g e n o m e n en het lijkt erop dat het niet
de agenda. M e t d aarbij de b e langrijke v raag of de s c h e e p v a a rt via
ge m a k ke lijk w o rd t. De b ela ngen zijn groot; is het m oge lijk goede
de IMO (In te rn a tio n a l M a r itim e O rganization) baas in eigen huis
afs p ra ke n te maken o v e r de re d u ctie van de u itsto o t van
blijft en er a fs p ra ken g e m a a k t kunnen w o rd e n v o o r één w e r e ld w ijd
b roe ika s g a s se n w a a r d o o r er een w e r e ld w ijd " le ve l playing fie ld "
regim e, g e ld end v o o r alle v lag g e n. IMO h e eft zich ten doel gesteld
v o o r de industrie en a n d e re bela n g rijke g e b ru ike rs van fossie le
eind 2009 met een v oorste! v o o r een p a k ket m aa tre g e le n te komen
b ra n dstoffen kan on tstaan , of kan d a t niet?
v o o r de m aritiem e s e c to r en ho opt dat in 2010 in te rn atio na a l
V oo r de s c h e e p v a a rt w o r d t deze c o n fe re n tie van b ijzonder belang.
a an g e n o m e n te krijgen. Over de vo o rtg a n g van de be ha n d elin g van
In de K yo to -o v e re e n k o m s t be tre ffe n d e b roe ika s g a s se n b leef de
dit pa k ket w o r d t op de K o p e n h a g e n c o n fe re n tie g e ra p p o rte e rd en
Knlnnuftional Bvlütnfi I A ft
dir- rnal; »ul tfwptfiQ 2.7 D onvE Üc ship pin g £. F is h in g Ü .ft%
Oflwr iranspon I r w d J Ï U K Clfttfritüy Heat producllH i 35.BS
Manufacturing miïustrins and WMlm-|*gn 18,2%
O n ie r 15 X
(Söul-CD,- s o c o n t f IM P G H G S firtfy 20Q 9 ( M E P Q 5 3 f!N F . W H Figuur 1. Totale CO -emissie wereldwijd
W ille m de J o n g is o u d - d ire c te u r van Llo yd’s R egister Londen en als r e d a c te u r v e rb o n d e n aan S W Z M a ritim e
indien deze a a np a k w o r d t g e a c c e p te e rd , kan de
F itel c a n s u m p tio n bv sh ip c a te g o ry
s c h e e p v a a rt baas in eigen huis blijven. Ook de Europese Commissie he eft aa n g e g e ve n liever dit T o ik
p roble em d o o r de IM O te laten b e ha n d e len in p laats v an het o v e r t e laten aan regionale
B u lk
in itia tie ven en belangen. De C ommissie te k e n t
Osti cargo
d a a r e c h te r w e l bij aan dat indien er in 2011 via de IM O nog geen a d eq u a te m a a tre g e le n zijn
Corrtainpr
g etro ffe n , zij met eigen regels kom t om het p olitieke ELI-doel van tw in tig p ro c e n t uitstoot-
V M ie fe f » - r a
re d uctie van b roe ika s ga s se n per 2020 zeker te stellen, ook v o o r de sch e e p v a a rt.
f t o p a ic c r n i M
De s c h e e p v a a rt s ta at hierbij v o o r de enorm e
O th w
uitdagin g de u its to o tv a n b ro e ika s g a s se n v o ld o e nd e te re d u ce re n ; zonder d aarbij de w e re ld h a n d e l,
0
10
w a a rv a n n egentig p ro c e n t over zee w o r d t
20
30
40
S&
60
70
ÖÓ
F w el c a n S 'b m p I j D r [ m l l ll D n / t c i n r w a y r t
ve rv o e rd, s ch a d e te doen. Dit doel kan uitsluitend w o rd e n b e reikt d o o r m aa tre g e le n w a a r d o o r het
Figuur2. Brandstofgebruik pertype schip in miljoenen tonnen p e rja a r
g e b ru ik van fo ssie le b ra n d sto ffe n afn eem t. V oor n ie u w e s ch e p e n w il de IM O een "E n e rgy E fficie n c y Design Ind e x " in tro d u c e re n , bedoeld om innovatie en
van de e con o m ie , w e e r zal to e n e m e n . Dat m a ak t het m o eilijk en
o n tw ik k e lin g van system en te s tim ule re n w a a r d o o r s ch e p en
g e v a a rlijk om la n g e te rm ijn d o e lste llin g e n te fo r m u le re n v o o r de hele
e nergie e ffic ië n te r w o rd e n . En d o o r een "S h ip Energy E fficiency
sector. De doelste llin g van de EU om de C 0 2- u its to o t per 2020
M a n a g e m e n t P la n ", v o o r zow e l n ie u w e als b e s ta a n de s ch e pe n ,
g e r e d u c e e rd te hebben met tw in tig p r o c e n t h e eft als basis de
w a a rb ij g e b ru ik w o r d t g e m a a k t van " b e s t p r a c t ic e " - te c h n ie k e n en
u it s t o o tv a n het ja a r 2005 en d at is in de p raktijk een veel
in d ic a to re n om de b ra n d s to fe ffic ië n tie van s c h ep e n te bepale n en
am b itie u ze re doelste llin g dan het op het eerste g e z ich t lijkt. Stel dat
te ve rb e te re n .
het aantal to n -k m 's in 2020 ten o pzic hte van 2005 m et 25 p ro c e n t is
Er w o r d t v e rd e r in s c h e e p v a a rt kring en ge s p rok e n o ve r het
g es tegen. Dat zou be tekenen d at de C 02- u its to o t in feite dan met 36
in tro d u c e re n van een " c a r b o n le vy", een s o o rt ko o ls to fb e la s tin g op
p r o c e n t m o e t zijn a fg e n o m e n en niet met tw in tig procent.
de b ra n d sto f of het p a rtic ip e re n in het CO. em is s ie h a n d e lss y ste e m
De b ra n d sto fp rijs s pe e lt hierbij een bela ng rijke rol. H o e w e l lager
en zo red e rs ertoe te bre ng e n zuin ig er te v aren. Een nadeel van het
dan enige tijd geleden, vorm en de b u n k e rk o sten nog s teeds een
C 0 2- e m is sie h a n d e ls s ys te e m is d at de prijs va n C 0 2 s te rk kan
zeer aanzien lijk deel van de to ta le o p e ra tio n e le kosten van de
v a rië re n en het bovendien niet zo sim pel is het op een r e c h tv a a rd ig e m a n ie r t e in tro d u c e re n . De N e d e rla n d s e r e d e rs v e re n ig in g is een v o o rs ta n d e r van het ca rb o n levy systeem , e envoudig te in tro d u c e re n als een to e s la g op de b u n k e rp rijs en de o p b re n g s t d a arva n te sto rte n in een fo n d s v o o r het fin a n c ie re n van in no va tie s g e r ic h t op het re d u c e re n v a n h e tf o s s ie le b ra n dsto fg eb ru ik. V olgens de ICS (In te rna tio n a l C ham ber of Shipping) is het m oge lijk in de k om ende v ijf to t v ijftien jaren de hoeve elhe id CO p e r to n - k f ft m et v ijftie n to t m issch ie n tw in t ig p ro c e n t te re d u ce re n , g e b ru ikm a ke n d van een c o m b ina tie van te c h n is c h e en o p e ra tio n e le o n tw ik k e lin g e n en de in tro d u c tie van n ie u w e en g ro te re s che p e n. D aarbij moet e c h te r niet uit het oog w o rd e n v e rlo re n dat de
Fl-ar*ge o f ty p ic a l C 0 2 e ffic ie n c w s to r various- c a rg o c a rrie rs
Crude LHÖ Gen «tryo fttrefer CfwmlSBr Biülk C4Mi1.iinar IM Product flö-fQ. f w ild » . Ruil Rond
■ 1 ■ \ mt tm m im m
m
to ta le C 0 2- u its to o t d o o r de s c h e e p v a a rt a fh an k e lijk is van de tota le w e re ld h a n d e l, die u itgaande van
2
150
200
i
een nog s te e ds g ro e ie n d e w e re ld b e v o lk in g en rekenin g h o u dend met een op enig m o m e n t herstel
Figuur 3. CO,-efficiëntie van verschillende vervoersmodaliteiten
Uw doelstelling is ons st media sal es pport
Een ondernem ing va Thieme GrafiMedia Voor m eer inform atie, kijk op onze website: w w w . m e d i a s a l e s s u p p o r t . n l of neem contact op m et Lian G ebhardt, telefoon (o io) 289 40 84 o f per e-m ail; lgebhardt@ m ediasalessupport.nl.
iep
I
- M A R I N E T RAI NI NG S E RVI CES C O U RS E P R O G R A M M E N O V E M B E R 20 09 - M A R C H 2010
E le c tric a l a n d C o n tro l E n g in e e rin g
C la s s ific a tio n a n d S ta tu to r y S u rv e y s
H u ll In s p e c tio n , D a m a g e a n d R e p a ir
IL O M a r it im e L a b o u r C o n v e n tio n
24-25 November, Rotterdam
1-3 December, Rotterdam 15-17 March, Rotterdam
8-10 22-24
10-11 February, Rotterdam
December, Rotterdam March, Rotterdam
lo v a s ig rs te r
For our full range of course details, com pany's specific requirements, pricing and registration, please contact M a r k H a z e n b e r g a t n l.m a r in e tr a in in g @ lr .o r g o r c a ll + 3 1 1 0 2 0 1 8 4 6 6 . w w w .lr .o r g /m a r i n e - t r a in in g Services are p ro vid e d by m e m b e rs o f th e Lloyd's R egister G ro u p . Lloyd's R egister is an e x e m p t ch a rity u n d e r th e U K C h a ritie s A c t 1 993
L IF E M A T T E R S
Scheepswerf Talsma Heeg Franeker -
-
Groningen
Specialisten in nieuwbouw, reparatie en verbouw van motor- en zeiljachten, beroepsvaartuigen, traditionele en werkschepen. Wij hebben de beschikking over helling- en dokfaciliteiten in Heeg en Groningen. In Franeker wordt geheel overdekt gebouwd in 4 productiehallen van elk 800 m2. De afbouwkade met een lengte van ca. 100 m. bevindt zich aan het Van Harinxmakanaal in de directe nabijheid van zeehaven Harlingen. Onze activiteiten: Heeg : Nieuwbouw, reparatie en verbouw van traditionele en werkschepen. Franeker : Nieuwbouw, reparatie en verbouw van motor- en zeiljachten, beroepsvaartuigen, dekhuizen en bovenbouwen in aluminium en staal. Engineering en nieuwbouw van huiddeuren, zwemplatformen en masten in aluminium en staal. Engineering, bouw en montage van spudpalen. Straal- en coatingfaciliteiten op 100 m. Groningen : Onderhoud en reparatie van woon- en werkschepen.
Scheepswerf Talsma - Edisonstraat 15 - 8801 PN Franeker Tel 0517-383747 - Fax 0517-383495 - www.scheepswerftalsma.nl -
[email protected]
B s M t in * e ffid t n c y irrvprnavcmcrtt in. h tslö fic p w a p s c ttv *
Year of cürtbiFütiKin Figuur 4. Verbeteringen uit het verleden en te verwachten ontwikkelingen voorde toekomst
meeste s c he p e n en blijft het v o o r red ers van g ro o t belang het
in het k ad e r van dit artikel th a n s niet aan de orde.
b ra n d s to fg e b ru ik zoveel m o g e lijk t e b eperken. De v e rp lic h tin g om in
Ten slotte f ig u u r 4, het m eest in te res sa n te en o o k het m eest
to e n e m e n d e mate b ra n d s to f m et een laag z w a v e lp e rc e n ta g e te
o p tim is tis c h e plaatje, w a a r u it de v e rb e te rin g e n in het ve rle d e n en
g e bru ike n is hierbij een extra stim ulans.
de te v e rw a c h te n o n tw ik k e lin g e n v o o r de to e k o m s t w o rd e n
Het b o ve n sta a n de g e e ft een w a t a b s tr a c t beeld van de C 0 2-
g etoond. De v e rb e te rin g e n zijn v o o ra l v e ro o rz a a k t d o o r de ov ergang
p ro b le m a tie k van de s c h e e p v a a rt w a a r in K ope nh a g en over w o r d t
van stoom n a ar diesel, h et g e b ru ik van e ffic ië n te re in sta lla tie s en
g esp roke n . M a a r w a a r praten w e in c o n c re to over? Hoeveel C 0 2
het g ro te r w o rd e n van de s che p e n. W a a r v e rs le c h te r in g e n w o rd e n
w o r d t d o o r de s c h e e p v a a rt g e p ro d u c e e rd en hoe is d at in
g etoond, zoals bij de co n ta in e r- en genera l-c a rg o s c h e p e n , w e rd dat
v e rg e lijkin g m et a n d e re " g e b r u ik e r s van fo s s ie le b ra n d s to ffe n "?
v e ro o rz aa k t d o o r een hogere s nelh eid van n ie u w e s ch e p e n van dit
Het IMO N e w s , Issue 3, 2009, b ie dt in te re s sa n te en c o n c re te
type. V o o r de to e k o m s t w o r d t een b e tre k k e lijk gunstig beeld n ee r
in fo rm atie o ver dit o n d e r w e r p en m et to e s te m m in g w o rd e n d a ar de
gezet, m aar w ij m oeten ons daarbij re a lis ere n dat het zoge n oe m d e
v o lg e n d e p la atje s uit o v erg e no m en .
lage fr u it in dit o pz ich t in m iddels w e l is g e p lu k t en ve rd e re
Figuur 1 to o n t de to ta le C 0 2-em is sie w e r e ld w ijd en d a a ru it zien w e
v e rb e te rin g e n van het b ra n d s to fg e b ru ik niet g e m a k ke lijk zijn. Vooral
d at de in te rna tio n a le s c h e e p v a a rt 2,7 p ro c e n t v o o r haar rekening
v o o r de b e s taande v lo o t zijn er niet veel m ogelijkh e de n , buiten
n e em t en de o v erige s c h e e p v a a rt en visse rij 0,6 p ro cen t, in to taa l
s n e lh e id sv e rla g in g en het zorgen v o o r o ptim ale o p e ra tio ne le
3,3 pro ce n t. S c h e e p v a a rtm e n s e n hebben bij h et v e rg e lijke n van
o m sta n d ig h e d e n . V oor nog te o n tw e r p e n s ch e p en zullen w e veel
deze geta lle n met a n dere s e c to re n nogal eens de neig ing om die
n ie u w e o n tw ik k e lin g e n zien. V olgens de " S c h u tt e v a e r " van 17
b ijdrage van 3,3 p r o c e n t als zodanig g erin g v o o r t e stellen,
o k to b e r he eft M its u i OSK Lines een d ie s e le le k tris c h a u to tr a n s p o r t
t e g e n o v e r de g e le v erd e tra n s p o rtp re s ta tie s en de bela n grijke rol in
schip o n tw o r p e n d a t v e e rtig to t vijftig p ro c e n t m in d e r b ran d sto f
de w e re ld h a n d e l, dat het niet nodig is d a ar iets aan te doen. Dat
gebruik t. Deze enorm e v e rb e te rin g h o opt men te b ereik en d o o r het
kom t mij als w e in ig rea lis tis ch voor; de b ijd rage van de s c h e e p v a a rt
to e p a s s e n van z o n n ece lle n, een g ig a n tisc h e lithium -ion a c c u b a n k
aan de to ta le CO,-emissies is g ro te r dan bijv o o rb e e ld die van het
(15.000 kW h), een s u p e rg la d d e huil, e ffic ië n t g e b ru ik van de g e n e r a
land Duitsla nd en niem and zal denken d at bij een in tern a tion a le
to re n , contra ro te re n de p ro pellers, een a ë ro d y n a m is c h b o v e n w a te r
c o n fe re n tie ove r dit p roble em Duitsla nd m et enig s u c c e s zou
schip, et cetera. De to e k o m s t zal laten zien of dit re a lis tis ch is en of
kunnen cla im e n buiten s c h o t t e m ogen blijven.
zo'n schip e c h t g e b o u w d w o rd t. Het to o n t w e l aan dat o o k zeer
Figuur 2 laat het b ra n d s to fg e b ru ik zien p e r t y p e schip in m iljoenen
c o m m e rc ië le bedrijven zich inspannen om op dit gebie d vo oru itg a n g
to n n e n pe r ja a r en fig u u r 3 een v e rg e lijk in g v an de C 0 2-e fficiën tie
te boeken.
van v e rs c h ille n d e v e rv o e rs m o d a lite ite n . V ooral ten opzic hte van
S W Z M a ritim e h oopt u o ve r deze o n tw ik k e lin g e n te blijven
w e g v e r v o e r vallen in dit o pz ich t de goede pre sta tie s v a n de
in fo rm ere n w a a rb ij w ij net zo n ie u w s g ie rig zijn als u om te zien of in
s c h e e p v a a rt op; helaas is d a t beeld nie t zo mooi als w e a n dere
2020 een COz-re d u c tie van tw in tig p r o c e n t is bereikt.
em is sie s zouden v e rg elijke n , zoals die van SO, en N 0 x. M a a r die zijn
Door Ir. C.J. Verkleij
Scheepsdieselmotor quo vadis? in de overzichten die de laatste jaren over scheepsdieselmotoren verschenen in SWZ Maritime, is al vaak aandacht besteed aan de milieueffecten. Dit begon al in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Toen ook vertelde iemand uit wetenschappelijke kringen mij, dat in het gebied van de Maasvlakte, hulpmotoren van zeeschepen aan de kade voldoende vermogen genereren voor de elektriciteitsvoorziening van een stad met 150.000 inwoners. De uitstoot aan S 0X, N 0 Xen roet laat zich raden.
In de jaren ne ge n tig k w a m IM O m et een aantal ric h tlijn e n
2016 invoeren. L a a ts tge n o em d e rich tlijn g e ld t dan alleen vo o r
d ie n a a n g a a n d e die v o o r het ja a r 2000 g e a c c e p te e rd zouden
s p e cia le ECA-gebie den (Emission Control Area's) zoals de Oostzee
w o rd e n . Deze regels, vo lg e n s IMO M a r p o l A n n e x VI Tier I, zijn
en de N oordzee, m a a r d a t w o rd e n er v a s t meer.
m ond ia al e c h te r pas sinds 19 mei 2005 o ffic ie e l v an kracht.
V oor h e t t e r u g d r in g e n v a n de u itsto ot v a n S 0 X he e ft IM O in
O ndertussen zijn nie u w e rich tlijn e n v o o rg e s te ld die v o o r een
g e n o em d e p ro to c o lle n ev eneens ric h tlijn e n o pgesteld . M o m e n te e l
v e rd e re te ru g d rin g in g m oeten zorgen. M a a r o n d erzo e k van de
is het z w a v e lg e h a lte v a n de z w a re b ra n d sto f w e r e ld w ijd gelim ite e rd
laatste jaren h e e ft in m iddels a a n g e too n d d a t w a t NOx-em issies
op 4,5 p ro ce nt, in ECA's 1,5 pro ce n t. V an a f 2010 w il men die v o o r
betreft, d o o r m iddel van in terne m aatre g ele n , zoals extra koeling
ECA's lim iteren op 1 p ro c e n t en v a n a f 2015 zelfs op 0,1 procent.
van de in la a tlu ch t, aan die eisen v o ld aa n kan w o rd e n , zelfs aan de
W e re ld w ijd mag per 2020 het z w a v e lp e rc e n ta g e 0,5 p ro c e n t
n ie u w e eisen v o lg e n s IM O M a r p o l A n n e x Tier II, zie fig u u r 1.
b ed ragen. Dat d a a ra an een b e paald koste n p laa tje is v erb o n d e n , is
Dit g a a t dan soms ten koste van een gering e s tijging van het
een a ndere zaak. M a a r de tre n d to t h et v e rm in d e re n van het
sp e cifie k e b ra n d sto fv e rb ru ik . Het is de b ed oeling om de ric htlijn
z w a v e lg e h a lte in de b ra n d sto f g a a t o n g e tw ijfe ld door. A ls a lte rn a tie f
IMO Tier II al per 1 jan u a ri 2011 in te voeren. N a de re ric h tlijne n
kan men d e nken aan de to e p a s s in g van zoge n oe m de s c ru b b e rs
c o n fo rm IM O Tier III m oeten de uitstoo t van N 0 X nog v e rd e r
w a a rin de SO, sam en met ro etd e eltjes w o rd e n u itg e w a s se n . De
lim iteren en w e ! m e t t a c h t ig p ro c e n t ten o pzic hte van IM O Tier I
u itsto ot van roet(deeltjes) is sinds de in tro d u c tie van c o m m o n rail al
ove r het gehele to e re n g e b ie d . IMO Tier III w il men pe r 1 januari
a a n m e rk e lijk v e rm in d e rd . Door de to e p a s s in g van s cho n e re b ra nd sto ffe n , m et m in d e r zwavel, w o r d t die
20
u it s t o o tv a n o n v e rb ra n d e d e eltje s nog minder.
18
Hoe g a a t het v e rd e r met de o n tw ik k e lin g
16
van de die selm oto r? De te n d e n s is im m ers
14
steeds g e w e e s t om per c ilin d e re e n h e id m ee r v e rm o g en te o n tw ik k e le n w a t zich
12
v e rta a lt in hogere g e m id d e ld e e ffe c tie v e 10
d ru k (pme) en g e m id d e ld e zuig ersn e lhe id
8
( c j . In dit v e rb a n d is het in te re s sa n t te w e te n hoe het p r o d u c t van deze p a ra m e te rs
6
n am e lijk pme. cm in de loop de r tijd is to e g e n o m e n . Dit p r o d u c t is een
4
k a rak te ris tiek e g roo th e id die het v e rm o g en
2
per eenheid van z u ig e ro p p e rv la k w e e rg e e ft.
0
Op e e n v oud ig e w ijze kan dit als v o lg t 2200
Rated engine speed (rpm)
w o rd e n afg eleid . Het v e rm o g en per c ilin d e r v o o r een 2- ta c t m o to r w o r d t w e e rg e g e v e n d o o r de form ule:
Figuur 1. IMO NOx-limieten (uit Literatuur 1)
Cees Verkle ij is o u d -h o o fd in g e n ie u r van de Koninklijke M a a ts c h a p p ij de S cheld e
Pd = 100 . pme. ïï / 4 . D2 . S . n w a a rin :
Pd = v e rm o g e n per c ilin d e r - kW pme = g e m id d e lde e ffe c tie v e dru k - bar D = cil. D ia m e te r - m S = slag - m n = to e re n ta l - o m w /s
M e t de ge m id d e ld e zu ig ersn elh e id c m = 2 . S . n en het z u ig e ro p p e rv la k A z = ïï/4 . D2 kan w o rd e n afgeleid: Pc,i/Az = 50 . pms . c m, o fw e l het v e rm o g e n per eenheid van z u ig e ro p p e rv la k is e v e n re d ig m et ge m id de ld e e ffe c tie v e d ru k maal de g em id d e ld e z uig ersnelh eid . V oo r 4 -ta c t m otoren zou dit getal nog Jaar
d o o r t w e e g e de e ld m oeten w o rd e n . V a n w e g e p ra ktisc h e redenen w o r d t d it ve e lal niet gedaan.
Figuur 2. Verloop product pms. cmover de periode 1950-2010
In b ijgaande fig u u r 2 w o r d t dit v e rlo o p van pme. c m ove r de perio de 1950-2010 g ra fis c h w e e rg e g e v e n . Op dit m o m e n t b e d ra a g t de pme
Hoe g a a t d at nu in de to e k o m s t, blijft dat zo do org a an ? Diverse
van 2 -ta c t kru is k o p m o to re n 19-21 bar, cm 8 - 9 m/s; in 1950
d e sku n d ig e n hebben d a a ro v e r al eens hun g e d a c h te n laten gaan.
r e s p e c tie v e lijk 4,5-5 bar en 5 -6 m/s. V oo r 4 -ta c t m ediu m speed
Het m e es t u itd a g en d e s ta te m e n t is die van D. Paro (W artsila
m o to ren b e d ra a g t de pme 24-27 ba r en c m rond 10 m/s; in 1950
Finland) in een pa p e r uit het ja a r 2000 (lite ra tu u r 2) w a a rin hij de
r e s p e c tie v e lijk circ a 7 bar en 7 m/s. De to e n a m e van de g e m id d eld e
o n tw ik k e lin g van m otoren in het n ie u w e mille nniu m uiteenzet. Hij
zu ig e rsn e lhe id bij 2- ta c t m oto re n is fra p p a n t, aangezien hier de
s te lt o n d e r m ee r d a t er geen d uid elijk e reden is w a a ro m de
sm erin g c ru c ia a l is om de s tandtijd van de z u ig erv o e ring e n en
g e m id d e ld e e ffe c tie v e d ru k van la n g z a am lo pe n d e 2-ta c t
zuig e rvere n op een g e w e n s t niveau te houden. Ook d aarin is men
k ru is k o p m o to re n la g e r m o e t zijn dan die van een 4 -ta c t medium
ges la a g d d o o r de c ilin d e rsm e rin g en de b e w e rk in g van het
speed motor. Hij vo o rs p e ld e dan ook d at die in 2010 best w e l op 27
c ilin d e ro p p e rv la k te v e rb e te re n . V oo rts he e ft to e p a s s in g van de
bar zou kunnen liggen. Klaus Heim (W artsila S w itze rla nd Ltd)
zoge n oe m de a n ti-p o lis h ing ring e rvo o r gezorgd, d a t s c h r a a p w e r k in g
b e n a d e rt de v raag in 2002 w a t re a lis tis c h e r en beziet een en and e r
van v e rb r a n d in g s p r o d u c te n aan de bovenzijde van het z u ig e ro p p e rv la k s te rk ve rm in d e rd e . Sta ndtijd en van 12.000 uren zijn
Requirem ents for 2-stroke Engines on Pressure
th a n s reeds s tr e e fw a a r d e n die men lie fst nog flin k op w il rekken.
Ratio and T/C Efficiency
Ook bij 4 -ta c t m otoren is het b e d rijf op zw a re olie in m iddels zodanig
73
P. = 24 bar
v e rb e te rd , dat men daarb ij de v e rv e rsin g van ca rte ro lie en s ta n dtijde n van kleppen in de hand heeft.
P --2 3 S ar
71
In de loop der ja re n is de p a ra m e te r pm„ . cm s te rk to e g e n o m e n
|l,„ = 21 bar
69
a a nz ie n lijk is v e rb e te rd. D a a rn a a s t is o o k het th e rm is c h re n d e m e n t
p „ = 20 bar J-
nog a a n z ien lijk ve rb e terd .
= 19 bar j - i f ^ l02\ \ / '2000 p. . = 18 b a r / .
67
Uit fig u u r 2 va lt nu af te leiden dat in de perio de 1950-2005 de to e n a m e van pme. c m p ro g re s s ie f g e s te g e n is en globaal zelfs v e rv ijfvo u d ig d . De laatste jaren lijkt die to e n a m e w a t af te vla kken, w a t enerzijds bepaald w o r d t d o o r c o n s tru c tie v e redenen v a n w e g e h o gere v e rb ra n d in g s d ru k k e n , a nderzijds d o or de to e n a m e van de
T ) tc
[%]
Pme= 17 h a r
65
krijgen v itale o n d e rdele n zoals uitla a tkle p pe n en zuig e rkop p e n het
v e rb r a n d in g s te m p e ra tu re n en drukken b e v o rde re n de v o rm in g van
______ i*
f J"/l \
e q u ir e m e n t at M C R 5 % p o rt h e ig h t )
j*
63 / 61
>
' A
X
w o r d t d aarbij de v o rm in g van NO, g e s tim u le e rd. W a n t hogere
1990
„ B= 16 bar
th e r m is c h e belasting. Im mers bij ho gere th e r m is c h e be la stin gen z w a a r d e r te v e rd u re n en m oeten zij w o rd e n a a ng e p ast. B ovendie n
/2010
P., - 2 2 bar
w a a rb ij o o k de le v e n sd u u r van de aan slijtage on d e rh e v ig e delen
J
59
!> J* jr h
57
1
j»’
R equi e m e n t a t M C R (6.5% lo r t h e ig h t)
NOx. Dit is een w e d e rk e r e n d p roble em als er w e e r eens een " u p d a t e " v e rs c h ijn t o ve r de to e n a m e van het c ilin d e rv e rm o g e n van een b e paald type. Die w o r d t dan gevolg d d o o r een serie v an c o n s tru c tie w ijz ig in g e n en v e rb e te rin g e n ten o pzic hte van de vorig e versie.
__________ .
2.5
3.0
3.5
4.0
4.5
5.0
«V Figuur 3. Toekomstige ontwikkeiing drukvulling 2-tact kruiskopmotoren
Vergroot het effect van uw boodschap! kies voor een multimed ale campagne! Noteer de specials van 2010 alvast In uw agenda Foto: Flying Foci
SPECIALS 2010
Uw voordelen van een multimediale advertentiecampagne: U bereikt circa 21.285 mensen in de scheepvaartbranche. U vergroot uw naamsbekendheid. U legt contact met nieuwe klanten. Uw boodschap valt op door de kwalitatieve en deskundige uitstraling van de communicatiekanalen.
Stem uw m arketingcam pagne a f door gebruik te m aken van de m u ltim ediale m ix: print en online. Neem contact op m et M edia Sales Support, Barbara de Vries, tel: 010 - 289 40 66 of e -m ail: bdevries@ m ediasalessupport.nl.
v a n u it de m o ge lijkh ed e n die de drukvu llin g kan bieden in de nabije
A n d e rs zou een v e el d u u rd e r m ate riaal als tita n iu m m oeten w o rd e n
to e k o m s t. Hij s te lt daarbij p rim a ir dat d r u k v u lg ro e p en in een-
to eg e p a s t. Een en a n d e r b ie dt dus p e rs p e c tie v e n v o o r de 2 -tac t
tr a p s u itv o e rin g v o o ra ls n o g de v o o rk e u r genie ten. T w e e -tra p s
k ru is k o p m o to r v o o r het v e rd e r o p voe ren van de pme met e e n -tra p s
d rukv u llin g bie dt w e lis w a a r ru im ere p e rs p e c tie v e n ten aanzien van
d rukvu lling . V oo r de 4 -ta c t m ediu m speed m oto r zal de t w e e - tr a p s
hogere re n d e m e n te n en g e rin g e re bela stin g van de c o m p re s s o rs en
d ru kv ullin g mijns inziens e e rd e r aan de o rde komen. O verigens is in
tu rb in e s en dergelijk e, m aar de luch t- en uitla a tg a s se n le id in g e n
lite ra tu u r 4 een in te res sa nte th e r m o d y n a m is c h e b e s c h o u w in g
plus het be n odig de ru im te bes la g (zes leidingen per dru kvu lg ro ep )
g e ge v en o m tre n t po te ntië le o n tw ik k e lin g e n van de 2- ta c t
zijn een g ro o t nadeel. Dit alles m aakt een d e rg e lijk systeem erg
d ie s e lm o to r in de to e k o m s t. In deze u itg eb re ide studie komen de
com ple x. Zelfs met het huidige e e n -tra p ss y ste e m w o r d t al de
a u te urs t o t de c o n clu s ie dat g e m id d e ld e e ffe c tie v e d rukken van 27
nodige ruim te ge vra a gd . Al met al kom t hij to t de c o n clu s ie dat
of zelfs 30 bar ha a lb a a r zijn met d ru kv u lg ro e p e n m et een
d r u k v u lg ro e p en m et een o verall re n d e m e n t van circa 71 p ro c e n t en
d ru kv e rho u d ing van 5 a 6. M a a r dit is een zuiver th e o re tis c h e
een d r u k v e rh o u d in g van 4,5 m og e lijkh ed e n bieden om tw e e - t a c t
b enadering. In het k a d e r van P ro jec t IP H erc u le s - A (zie lite ra tu u r 5) zijn u itg e bre id e proeven v e rr ic h t o n d e r extre m e be la sting e n aan een 4t a c t 1 c ilin d e r p ro e fm o to r zowel bij M A N Diesel in Duitsla nd als bij W ä rts ilä in Finland. Daarbij w e rd e n proeven v e r r ic h t bij een pme van 30 bar en m axim um v e rb ra n d in g s d ru k k e n van 250 bar en een gem id d e ld e zu ig ersn elhe id van 12 m/s. Ook de to e p a s s in g van 2tra p s drukvu lling w e rd d aarbij onderzocht. D ergelijk e o nd e rzoe k e n zullen in het v e r v o lg p r o je c t IP H e rc ule s - B zeker w e e r aan de orde komen. De v e rw a c h tin g is dat e in d ra p p o rta g e van dit v e rv o lg p r o je c t in s e p te m b e r 2011 zijn beslag krijgt. W e kunnen dan w e llic h t w a t m e er zeggen o ve r de v e rw a c h tin g e n in de nabije to e kom st. V oo ra ls n og v olg e n er geen g rote sp ro n g en in de p a ra m e te rs pme en c m. Er is al veel b e reikt op d it punt, doch de a a n d a c h t zal in de k om ende ja re n v o o ra l g e ric h t zijn op het v e rm in d e re n van s ch a d e lijke emissies, het v e rh o g e n v an het th e rm is c h e re nd e m e n t, b e tro u w b a a rh e id en het v e rd e r
1940
1960
1980
2000
2020
v e rb e te re n van de le v e n sd u u r van aan slijtage o n d e rhev ig e com ponenten. Daar hebben ze nog de handen vol aan. En,
Grafiek pme 2-ta c t Grafiek pme 4 -ta c t
Jaar Figuur 4. Verloop pm8 over de periode 1950-2010 (uit literatuur 3)
s c h e e p s d ie s e lm o to r quo vadis? W e l die g aa t g e le id e lijk door, w a n t de o n tw ik k e lin g van s c h e e p s d ie s e lm o to re n is altijd al een zaak van lange adem ge w e e st.
k ru is k o p m o to re n te o n tw ik k e le n die te g e n 2010 bij v o lla s t draaie n m et een pme van 22 bar (zie lite ra tu u r 3). In fig u u r 3 w o r d t die o n tw ik k e lin g v o o r de perio de 1990-2010 w e e rg e g e v e n . Thans w o rd e n v o o r het s e g m e n t 350-500 mm c ilin d e rdia rn ete r 2t a c t kru is k o p m o to re n a a n g e b o d e n m et een pmevan 21 bar. V o o r 4 t a c t medium speed m otoren kan bij een d r u k v e rh o u d ing van 4,5 een
Literatuur
pme van 27-28 bar w o rd e n g e re a lise e rd . In fig u u r 4 s ta at de
1. Exhaust Gas Emission Control Today and To m o rro w ; M A N
o n tw ik k e lin g van de pme van 2- en 4 -ta c t m otoren w e e rg e g e v e n . De te n d e n s ervan is v e rg e lijk b a a r m et die van fig u u r 3; o o k hie r loopt de curve in het laatste d e c e n n iu m w a t af. Tot nu toe is men er nog steeds in g e sla a g d m et e en -tra ps
B & W 2 stroke M a rin e Diesel Engines; B ro c h u re Sept. 2008 2. Paro, D.; Engine T ech n olo g y fo r the N e xt M ille n n iu m ; Propuls ion 2000, the g re a t debate; IMarE, N o v e m b e r 2000 3. Heim, Klaus; Existing and Future D em ands on the
d ru kv u llin g de pme op te voeren. Op dit m o m e n t kunnen al
T u rb o ch a rg ing o f M o d e r n Large T w o -s tro k e Diesel Engines;
d r u k v u lg ro e p e n w o rd e n a a n g e b o d e n m et een d r u k v e rh o u d in g v an
pap e r pre se n ted at th e 8th S u p e rc h a rg in g C onfe re nce 1-2
circa 5,0 w a a r d o o r bij 4 -ta c t m o tore n o n d e r to e p a s s in g van het M ille rs y ste e m , de v o rm in g van NO„ w o r d t v e rm in d e rd . En dit met c o m p r e s s o rw ie le n v e rv a a rd ig d uit alu m iniu m w e lk e indien nodig in w e n d ig w o rd e n gekoeld met lu c h t na de luchtkoele r. D a a rd o o r w o r d t de kruip van het m a te ria al v a n w e g e de hoge c o m p re ss ie te m p e ra tu re n (tot m eer dan 250°C) enigszins in de hand gehouden.
Oct. 2002, D resden 4. S tapersm a, D., Grim melius, H.T.;The Potential of the 2-Stroke Diesel Engine; ENSUS 2000 5. V erkleij, C.J.; IP H e rc u le s - R esultaten van de eerste fase en plannen v o o r het ve rvo lg ; S W Z M a ritim e - dec. 2008
Door H.R.M. Dill
Scheldeconferentie 2009 O ver de econom ische crisis en toch ook nog o ver de S ch eld ed iep te De economische crisis heeft ook voor de Scheldehavens, Antwerpen, Gent, Terneuzen en Vlissingen gevolgen. Hoe kunnen deze worden geschat, zijn de ontwikkelingen ernstig en kan er goed op worden gereageerd? Dat was vooral de insteek, maar vanzelfsprekend kwam ook de problematiek van de Scheldeverdieping aan de orde, al was dat dan vanuit de zaal, anders dan van de sprekers of het forum, w ant een Antwerpse havenautoriteit was deze keer niet aanwezig.
M a n a g e m e n t P ro du c tie s o rg a n is e e rt de S c h e ld e c o n fe re n tie s . Dit
Luxemburg ruim vijf m aal en Zw itserland bijna ach t m aal. De
w a s de de rd e en w e r d op 18 s e p te m b e r g e h ou d e n in Terneuzen -
fin a n c ia l b a ilo u t in de VS w o r d t d o o r B loo m be rg g e s c h a t op $ 7,7
ook om o n tm o e tin g e n te fa c ilite re n . Daarbij o n tsto nd v o o r u w
biljoen (10l2)l Het ve rv o lg van de cris is is d a t steden, regio's en
r e d a c te u r het g e n oe g e n om met div erse in sid ers van s c h e e p v a a rt
landen fa illie t gaan en d at de d o lla r in een crisis komt. Dit alles ook
en havens te spreken, w a a r o n d e r m et de ma naging d ir e c to r van
m et g evolgen v o o r handel, s c h e e p v a a rt en havens. Er zijn tw e e
A P M Terminals M a a s v la k te II BV en zijn menin g te horen ove r de
s tru c tu re le op lossingen:
S c h e ld e d ie p te en de c ris is a a n p a k van de c o n ta in e rre d e rije n .
1. Het TCC-systeem, Tradable C o m m ercia l Credit, w a a rb ij de kosten
Geleid d o or Prof. Dr. Eddy van de V oorde, U -A n tw e rp e n en TUD,
en on zeke rhe id to t de b e ta lin gsd a tu m van k oper na de
w a s deze co n fe re n tie b edoeld om de e c o n o m is c h e cris is en
fa c tu u rd a tu m van le v e ra n c ie r w o r d t o v e rb ru g d d o o r ve rze ke rd e
g ev o lg e n d o o r t w e e w e te n s c h a p p e r s te laten b e s preken en te
B 2B -fa c tu re n te g e b ru ike n als b e taling sm idd e l via een TCC-
d is cu s s ië re n m et een fo ru m van v ijf d e sku n d ig e n en b e voe gde n uit
n e tw e rk. Dit zou in N e d e rla n d o n tw ik k eld zijn en in Z u id -A m e rik a
de S ch e ld eh a v e ns.
s u c c e s v o l o p e ra tio n e e l zijn. 2. Het W IR -s y s te e m . W IR s ta a t zo w e l v o o r W ir ts c h a fts r in g , als v o o r
Een serieuze crisis en een structurele oplossing
w i r = w ij en w e rd na de b e u rsc ra s h van 1929 in 1934 in
Dr. B ernard Lie taer is al d e cen nia a c tie f in m o ne ta ire syste m e n In
Z w its e rla n d o n tw ik k e ld m et s le ch ts zestien d e e ln e m e rs , t e r w ijl er
de w e re ld . Zo stond hij aan de basis van de he rvorm in g van de ECU
nu 62.000 zijn. De w a a rd e van de W IR is 1 Z w its e rs e fra n k , zonder
n a a r de euro, w a s in België v e ra n t w o o r d e lijk v o o r de invoering v an
rente. Het geheim van de s ta b ilite it va n de Z w its e rs e fr a n k zou
het e le k tro n is ch b e ta lin g s v e rk e e r en c o n s u lte e rt op vier
zitten in het spon ta an a n tic y c lis c h e van het W IR -sy s te e m .
c o n tin e n te n grote m u ltin a tio n a ls en o n tw ik k e lin g s la n d e n rond
Een vra a g v a n u it de zaal w a s of deze ken n e lijk regio na a l w e rk e n d e
g e ldsyste m en . Ook is hij s c h r ijv e r van het boek The Future of
s yste m e n o o k v o o r de glo b a al w e rk e n d e handel, s c h e e p v a a rt en
M o ne y : Beyond Greed and S c a r c ity van 2001, ke n ne lijk de ba n ca ire
havens kan w e rk e n . Dr. Lie taer a n tw o o r d d e d a t het TCC-systeem
c risis d o o r in haligh e id en de e c o n o m is c h e crisis met w a a rd e n -,
d at in derd a a d goed zou kunnen doen.
v e rtro u w e n s - en f in a n c ie r in g s p ro b le m a tie k voorzie nde. Hij w e e s erop d at de lu w te w a a rin de w e s te rs e eco n o m ie zich
Samenwerking en zicht op einde van de crisis in de HH-range
b e vin d t w a a rs c h ijn lijk te v e rg elijke n is m et het oog v a n de storm. Er
Prof. Dr. Peter de Langen, g o e d e re n v e rv o e r en logistiek, TU
v o lg t nog m eer crisis, alleen al o m d a t de w a a rb o r g e n van de
Eindhoven, en a d v ise u r c o rp o ra te s tra te g y H a v e n b e d rijf Rotterdam,
r e g e ring e n aan n ationale banken het BBP v an de landen ve e la l vele
z ie t 'h e t lich t in de c ris is tu n n e l’ . B e s c h o u w d zijn de o n tw ik k elin g e n
m alen o verstijgt. Zo zijn de activ a van de drie g ro ots te banken in
w e r e ld w ijd van havens in een regio rond de mate van s a m e n
landen als Spa nje ruim tw e e maal g ro te r dan het BBP, in Frankrijk
w e rk in g en profijt. Het L o w e r-M is s is s ip p ig e b ie d kent geen
en Ierland ruim t w e e ë n h a lf maal, Engeland ruim drie maal,
s a m e n w erk in g , w a a r d o o r g em is te kansen in c o n ta in e rlo g is tie k ; het
N e d e rla n d ruim v ie r maal v o o r de tw e e g ro o ts te banken, België-
A lg e c ira s -T a n g e rg e b ie d o n tw ik k e lt s a m e n w e rk in g uit noodzaak; het
Hugo Dill is als r e d a c te u r Havens v e rb o n d e n aan S W Z M a ritim e
K o p e n h a g e n -M a lm ö gebie d kent vo lle d ig e in te gra tie en sterk
Havens en de economische crisis (totale overslag 2009 02 to.v, 2008)
v e rb e te rd e b e d rijfs re su lta te n ; Hong Kong-S henzen kent een o n tluike nd patroon van sp e cia lisa tie zonder s a m e n w e rk in g ; LA & Long B ea ch h ee ft intensie ve s a m e n w e rk in g op
o n tw ik k e lin g v o lu m e s HLH ran g e (m ln to n )
a c h te r la n d c o r r id o rs ; de V a n c o u v e rre g io kent intensie ve s a m e n w e rk in g op milieu en a c h te r la n d v e rb in d in g e n , vo o ral d oo r im pulsen van de fe d e ra le ove rhe id . Op hoog
120
s ch a a ln iv e a u b lijk t c o n c e n tra tie in k e rnregio's belo nin g in vo lu m e s te leveren.
100
Uit de sta tistie k van de Le H a vre -H a m b u rg -ra n g e blijkt dat na het eerste k w a rta a l 2009 ertsen en s c h r o o t lic h ter
80 Ertsen en schroot
daalt, m ine ra le o lie p ro d u c te n lic h t blijven stijgen en dat c o n ta in e rs w e e r een in h aals la g maken n a a r de stand van eind 2008.
Subtotaal Massagoed, droog |
60
Ruwe olie Minerale olieproducten
Een verhelderend pauzegesprek
Containers
40
In de pauze on tstond een g e s p re k m et Jo h n V ers ch e ld e n , m ana g in g d ir e c t o r v a n A R M Terminals M a a s v la k te II BV,
20
rond de e ffe c te n v o o r A n t w e r p e n van ve rd e re S ch e ld e v e rd ie p in g en rond de m a a tre g e le n op de e c o n o m is c h e cris is in de con ta in e rva a rt.
Statistiek: Ertsen; Massagoed;
0
De v e rd e re S c h e ld e v e rd ie p in g w e r k t d ie p g a n g v e rru im e n d
1Q-’08
2Q-'08
3Q-'08
4Q-'08
1Q-'09
2Q-'09
vo o r n ie t-tijg e b o n d e n v aart, m aar g e w e ze n w e rd op de blijv ende b eperking - z i j het een v e rm in d e rd e - v a n tijg e b o n d e n vaart. Dat g eld t v o o r de die p ste ke nd e c o n ta in e rs c h e p e n van MSC, m et va ste lijnen op
te ru g lo o p van a c tiv ite ite n ook m oeten c o nsta te re n, m a a r kan to c h
A n t w e rp e n , en v o o r een g e n e ra tie c o n ta in e rs c h e p e n zoals de E-
inspele n op n ie u w e a c tiv ite ite n en kan aan de koste n ka n t veel doen.
klasse van M a e rs k.
Inve s te rin g s p la n n e n blijven in stand. Daan Schalk, d irecte u r-
Rond de m aa tre g e le n op de cris is d o o r c o n ta in e rre d e rije n w e rd
g e n e ra a l v an H a ve n b e d rijf Gent he e ft die te rug v a ! van 35 p ro c e n t
o p g e m e rk t dat veel s c h e e p s c a p a c ite it is opgele gd, ook
beleefd, m aar ziet nu w e e r herstel. Er zijn boven die n initia tie ven
n ie u w b o u w c a p a c ite it en d at e c o n o m is c h e v a a r t t o t “ v e ry lo w
rond b io b ra n d s to f en er w o r d t s a m e n g e w e r k t m et Terneuzen aan
sp e e d , lo w e s tc o s t" v a a rt is ingesteld op b e s ta a n de loops. Zo
een n ie u w e lijn op Turkije. Ron Barbé, V e rb ru g ge In tern a tion a l, een
w e rd e n F ar-E a stw e ekd ie n sten met loops van zeven of a c h t w e ke n
grote logis tieke d ie n s tv e rle n e r in Terneuzen en V liss in g e n met
n a a r t w a a l f of de rtie n w e k e n g e b ra ch t, dus o o k n a a r t w a a l f of
h o o fd s tro m e n in bulk, k unstm est, m ine ra le n en w o o d p u lp , is met
dertie n s c h ep e n per dienst. De b ra n d s to f kosten b e s p arin g is gro te r
tw in t ig p r o c e n t te ru g lo o p g e tro ffe n, m aar kan kosten v e rm in d e re n
dan de kosten van inzet van (veel) m eer s c h e p e n ! Dat v e rk la a rt veel
en he e ft een c o n tr a c t met Fluor v o o r w in d m o le n p a r k fa c ilite ite n . Het
ove r het aa n d ee l b ra n d sto fk o ste n , o m d a t het b ra n d s to fv e rb ru ik
V liss in g e n C o ntain er T e rm in a lp ro je c t van V e rb ru g ge blijft in stand,
im m e rs e x p o n en tie e l - derde m a c h t! - m et de s n elh eid to e n e em t.
mits de an dere p ro je cte n van Scald ia CT v a n S e a ln ve s t/Z u id N atie,
C o n ta in e rsc h e p e n kunnen ook a fg elade n blijven, dus bij o p v a a rt en
en W e s te r s c h e ld e CT van PSA-FINN niet w o rd e n g e h o n ore e rd.
afvaart. Dat laatste h e eft in A n t w e r p e n de bete ke n is d a t er v o o r de
Thorste n Bieker, d ir e c te u r lo g is tiek van BASF A n t w e rp e n , m e ld t d at
g ro o ts te s ch e p e n een b e p erkin g in m axim ale d ie p ga n g blijft. Bij
een n ie u w e s p o o rte rm in a l w o r d t g e b o u w d ten n oorden van
a fv a a rt van de v e rs c h ille n d e lo c atie s in A n t w e rp e n blijft bin nen een
A n t w e rp e n nabij de N e d e rla n d s e g rens v o o r m ultim o da a l vervoer,
tijv e n s te r de m a xim ale die p ga n g m in stens v ie r v o e t m in d e r dan die
w a a rb ij BASF v o o r 45 pro cen t, HUPAC 35 p r o c e n t en IF B /N M B S
bij opvaart.
v o o r tw in tig p r o c e n t d e e ln e e m t in de n ie u w e s p o o ro n d e rn e m in g
De beleving van het forum
g e d e p u te e rd e van Provincie Z e eland, he e ft de regio V liss in g en -
C om bin a n t NV. Toine Poppelaars, v o o rz itte r Zeela n d S ea p orts en Er zijn b e rich te n d at in enkele havens en in so m m ig e b ra n ch e s
Terneuzen in de lezing van prof. De Lange gemist. Het h a v e n b e d rijf
te ru g v a l to t 35 p ro c e n t is g e c o n s ta te e rd , in A n t w e rp e n zou er een
Zeela nd S ea p orts he e ft het c o m m e rc ië le c o n tr a c t m et het
te ru g v a l van a c h ttie n p r o c e n t in c o n ta in e rb e h a n d e lin g zijn. Hoe is
H a ve n b e d rijf van R otterdam be ë in dig d en is bezig m et o m vorm in g
dit erva ren d o o r de fo ru m le d e n en hoe w o r d t g e re ag eerd ? W o r d t
t o t een private o n d e rnem ing . Hierbij w o r d t e c h te r g esto ten op
c o n c u rre n tie g e p lee g d tu s s en de S che ld e h av e n s? R obert W alter,
g e volgen van de cris is d o o r s c h e rp e re f o rm e le bankeisen, w a a r d o o r
c o m m e rc ie e l d ir e c te u r van A R M Terminals Ze e b ru g g e hee ft de
de re n te las te n to e n e m e n m et tien a tw a a lf miljoen euro.
Olie; Containers
The reason for this isn't jusi th e effi-ctenc)1o1 our solutions, f
t
excellent
S fio y g h t h e y a r e .
Jus! as im portant is the efficiency
■
i * U
enhancing lifecycle care on offer around the clock and nil across -■
Che glaOe. B ecause am efficient propulsion system and gives otf less em>sa ons. This is |ust one
e x a m p le
W irtw lA solutions ,ve goad lor both business and and al sea.
R ead
uses
n a tu re
»ess fuel
of how cm land
more gtaciut w t i a t w e can do lor you and the
environm ent at w artsila.com .
WARTStLA.COM
W A R T S IL A
Nieuwe uitgaven Door G.J. de Boer
Vliegen boven Vissers-Herman IJsseling
fo to v lu c h te n boven de v is s e rs v lo o t v o rm d e n
Pinassen, Fluiten en Galjassen
het begin van zijn bedrijf, dat inm iddels
Z e ils c h e p e n van de la g e la n d e n : K u s tv a a rt en
vo lle d ig is g e s p e c ia lis e e rd in m aritie m e
G rote V a a r t - H a n s H a a lm e ije r, 23 2 p a g in a's,
lu c h tfo to g ra fie en bijna 50.000 foto's heeft
1 5 x 2 1 cm , afb., in g e b o n d e n , U itg e v e rij D e
g em aakt. B ovendie n k w a m er in die tijd elke
A lk, IS B N 97 8 906013 30 8 8, € 17,90
maand w e l een n ie u w b o u w k o tt e r in de v a a rt en de w e rv e n w ild e n hun o p d ra c h tg e v e rs bij de o v e rd r a c h t w e l v e rra s s e n m et een mooie
P in f lM B n , F lu llr n
an GapA*L‘ n
opn a m e van hun schip. Door sane ring e n , kle in ere va n g stq u o ta , hoge bran d sto fp rijzen en s te e d s stre n g e re re ge lg e vin g w e rd e c o n o m is c h e b e d rijfs v o e rin g v o o r de v isse rs s te ed s moeilijker, m aar de s e c to r lijkt over Onlangs v e rs c h e e n w e e r een n ie u w f o t o b o e k
vo ld o e n d e v e e rk r a c h t te b e s ch ik k e n om te
van Flying Focus. Deze keer m et de titel
v e rn ie u w e n en te ove rle ve n. Toch is de
Vlie ge n boven V isse rs (Lu ch tfo to g ra fie van de
b e la ng s te lling v o o r a c tiefo to 's v a n u it de
N e d e rla n d s e Visserij). Herm an IJsseling
visserij er nog steeds, n a tu u rlijk w el iets
maakte zijn eerste fo t o v lu c h t in ja n u a ri 1985.
m in d e r dan in de ja re n ta c h tig en negentig.
Een ja a r later, op 20 jan u a ri 1986, w e rd het
V lie g e n boven V iss ers is een se le ctie van 25
eerste v is s e rs s c h ip g e fo to g ra fe e rd , de kotter
ja a r lu c h tfo to g ra fie van de N e de rla nd s e
HD-80 Freek en J a n n y van Rederij Slot in Den
vis se rij, w a a rb ij N e d e rla n d s e v is s e rs s c h ep e n
Helder, in het M o le n g a t bij Texel. Er stond nog
o n d e r alle m ogelijke w e e rs o m s ta n d ig h e d e n in
Na de e e rd e r v e rs c h e n e n n a s la g w e rk je s
een stevig e d ein in g van een storm een dag
a ctie zijn te zien op de W a d d e n - en Noordzee.
A ken, Tjalken en Kraken (in m id dels
e e rd e r en pre cie s op het m o m e n t d a t het
De m eest in d ru k w e k k e n d e op n a m e n zijn
uitverkocht), Buizen, B om m e n en B otters en
sch ip zich in een z w a re g o lf boorde, maakte
g e m a a k t boven het S to rte m e lk bij w in d k r a c h t
Romeinse Barken, S anda len en Feloeken is bij
Herm an een foto. Dat w a s de eerste
8 of m eer en bij de H ebriden.
U itgeverij De A lk een vie rde deel v e rs c h e n e n
s p e c ta c u la ire a c tie fo to ( a rc h ie fn u m m e r 104)
V lieg en b o v en Vissers, 9 6 p a g in a's, 21 x 3 0
met als o n d e r w e r p de ze ilsch e pe n van de
die in v e rs c h ille n d e bladen w e rd
cm , g e b o n d e n , IS B N 978 90 79716 04 3, p rijs
lage landen. In dit boek zijn de z eilschepen,
g e p u b lic e e rd . Dat b etekende het begin van
Ê 29,50.
die v a n a f de M id d e le e u w e n to t het begin van
bijna 25 ja a r lu c h tfo to g ra fie van de
de tw in tig s te e e u w v o o r de ku stva a rt en de
N e d e rla n d s e visserij, In de begintijd w e r d er
grote v a a rt w e rd e n ingezet, b e s ch re ve n . De
vo o ra l v a n a f Texel g e vlo gen, nabij het
indeling is op dezelfde m a n ie r o p ge z et als bij
W a d d e n g e b ie d en div erse viss e rijh a v en s . De
vorig e delen: Inleiding, h istorisch overzic ht,
viss erij w a s to e n nog een blo e ie n de industrie.
bes ch rijv ing van s c h e e p s ty p e n , bibliografie
Elke m a a n d a g m o rg e n om a c h t uur v o e ren de
en ic o no g rafie, v e rk la re n d e w o o rd e n lijs t,
N o o rd z e e viss e rs uit. Een uitgelezen
reg iste rs van s c h e e p s - en p e rso o n s n a m e n en
g e le g e n h e id om ac tie fo to 's te maken.
v o etn o te n . Een a p a rt h o ofd s tu k is g e w ijd aan
Iedereen w ild e w e l een m ooie a c tie fo to
maritie m e h a n d e ls o rg a n is a tie s en de vrije
hebben van zijn vis s e rss c h ip . Fotograaf
v a a rt v a n a f de late m id d e le e u w e n to t aan het
Herm an IJsseling m o c h t vele v issers t o t zijn
einde van de a c h ttie n d e eeu w , w a a r o n d e r het
eerste klanten rekenen. S p e c ta c u la ire
H an zeverbond en de Oost- en W e s t Indische Ook dit ja a r g e e ft Flying Focus w e e r de
com pa g n ie ë n . Een aard ig e a n e k d ote is een
b ekende s ch e e p v a a rt- en v iss e rijk a le n d e r uit
ge d e e lte uit een brie f van keizerin Catharina
m et in elke k ale n d er een g e v a rie e rd e sele ctie
de Grote van Rusland aan de Franse filo s o o f
lu c h tfo to ’s van s ch e p en . In beide kale n d ers
V oltaire w a a rin zij zich b e k la a g t o v e r het
zijn t w a a lf s p e c ta c u la ire , grote fo t o ’s
verlie s van in Holland g e k o c h te s childe rije n,
a fg e d ru k t van s ch e p e n op een s to rm a c h tig e
die v o o r de Finse kust in de golv en w a re n
N o ordzee m et b e g e leide n de te k s te n in het
v e rd w e n e n . Dit n aar a anleiding van de ramp
N e d e rla n d s en Engels.
met het N e d e rla n d s e s n a u w s c h ip 'V ro u w
F o rm a a t 30x38 cm , p rijs € 17,95.
M a r ia ' in o k to b e r 1771. H e t w r a k v a n d a t s chip
M e e r in fo rm a tie : vw v w .flyin g fo cu s .n l o f
w e rd in de zom er van 1999 gelo kalise erd ,
tel. 03 5-6 910 82 9
m aar is nog s tee d s niet ge b orgen.
B ijzo n d e re a lg e m e n e le d e n v e rg a d e rin g op 2 6 n o v e m b e r 2 0 0 9 Op 26 n o v e m b e r v in d t de bijzondere alg e m e n e
S ugg e s tie s van leden zijn w e lko m . N a volge n d
le d e n v e rg a d e rin g van de KNVTS plaats.
v in d t u het v o o rs te l v o o r aa n p a ss in g e n van
H ie ro v e r he e ft u reeds de nodig e inform atie
het h u is h o u d e lijk regle ment:
on tvan g e n. De a a n pa ss in g van de statuten en
• A rtike l 13 lid 4 en 5 va n de statuten
het hu is h o u d e lijk re g le m e n t v e rg t veel meer
vo o rlo p ig o n g e w ijzig d laten en v o o r de
tijd dan w a s voorzien. Behalve de
v e rk ie z in g s p ro c e d u re s (u itw e rkin g)
s te m m in g s p ro c e d u re (u itvoerin g) m oeten
w ijz ig in g e n in het h u is ho u d elijk re g le m e n t
a n de re zaken g e w ijz ig d w o rd e n o m d a t de sta tu ten en /of h et hu is h o u d e lijk re g le m e n t niet m eer vo ld o e n aan de eisen zoals gesteld
opnem en. • V oorstel invoeren v e rk ie z in g sp ro c e d u re . 1. Op v o o rs te l v a n h et h o o fd b e s tu u r s te lt de
in het B u rg e rlijk W e tb o e k . B e d a c h t moet
a lg e m e n e le d e n v e rg a d e rin g het aantal
te v e n s w o rd e n dat v o o r w ijz ig in g v a n de
b e s tu u rsled e n van het h o o fd b e s tu u r vast.
sta tu ten m in stens de h elft van het aantal
2. B en oe m ing van b e s tu ursle d en g e s c h ie d t
s te m g e re c h tig d e leden a a n w e zig m o e t zijn.
na een s c h rifte lijk e ste m m in g of d ir e c t op
Zo niet, dan m o e t binnen tw e e m aan de n een
en d o o r de alg e m e n e le d e n v e rg a d erin g .
n ie u w e v e rg a d e rin g pla atsvind e n (Statuten
3. Een s c h rifte lijk e v e rk ie z in g s p ro c e d u re of
5. Deze c o m m is s ie b es ta a t uit m inim aal drie leden, zijnde geen ho o fdb e s tu u rs le d e n . 6. De keuze van de o na fh a n k e lijk e com m is sie w o r d t b e k ra c h tig d d o o r de alg e m e ne le de n v e rg a d e rin g . 7. De co m m is s ie ziet toe en c o n tr o le e rt de te volg en e n/o f g e volgde v e rk ie z in g s p ro ce du re . 8. De com m is s ie te lt en c o ntro le ert, de u itg e b ra c h te stemm en. 9. S tem m ing v in d t plaats d o or middel van g e w a a rm e rk te s te m fo rm u lie re n e n /o f op een a n de re d o o r de co m m issie g o e d g e ke u rd e wijze. 10. De co m m is s ie m aakt een p ro ce s v e rb a a l van de stem m ing, w e lk e w o r d t v o o rg e le g d
A rtike l 30). In v e rb a n d hie rm e e kan op de
d ire cte be no e m ing van h o o fd b e s tu u r s
aan de a lg e m e n e le d e n v e rg a d e rin g te r
ve rg a d e rin g s le ch ts ges p ro k en en besloten
leden w o r d t g e c o n tro le e rd d o o r een
go e d keu rin g.
w o rd e n ove r een n ieu w e p ro ce d ure (u itvoerin g) v o o r het kiezen van h o ofd b e s tu u rs le d e n .
o n afh a n k e lijk e com m is sie . 4. De o n afh a n k e lijk e co m m issie w o r d t v o o rg e s te ld d o or het hoofd bestuur.
N a m e n s het h o o fd b e s tu u r KNVTS, Ir. H enk G.H. ten Hoopen
LeiDEngenprogramma Afdeling Noord
maken Ethereal uiterst e ffic ië n t qua e n e r g ie
Dinsdag 1 decem ber 2009
v e rb r u ik en stellen h a a r in s ta a t om la ngdurig
Hotel R e sta u ran t O ostergoo, N ie u w e Kade 1
o p e r a tio n e e l te zijn m et " s t ille " energie.
te Grou, tel. 0566 - 621309
De lezing w o r d t ve rzo rg d d oo r de h eer Jan
A a n v a n g lezing 20.00 uur, zaal open om 19.30
Bokxem, Design M a n a g e r T e c h nie k van Royal
uur.
H uism an S hipyard BV, Volle nhove.
Tevens le d e n v e rg a d e rin g O n de rw erp : Ethereal: Groenste z e ilja c h t te r
Afdeling Zeeland
Afdeling Amsterdam
w e re ld (zie foto).
W oensdag 16 decem ber 2009
W oensdag 16 decem ber 2009
Ethereal: vo lg e ns k enners het m eest
E xcursie n a a r W a r t s ila P ropulsion-Lips te
E in d e ja a rs b ije e n k o m s t in Hotel Lion d 'O r te
g e a v a n c e e rd e s u p e rja c h t dat oo it g e b o u w d
D runen.
Haarlem.
is. H aar hybrid e e le k tro m e c h a n is c h e
M a x im u m aantal d e e ln e m e rs 35 personen.
A a n v an g 19.30 uur.
v o o rts tu w in g s s y s te e m en een g ro o t aantal
V erd e re b ijz o n d e rh e d e n /p ro g ra m m a nog niet
Onder het ge n o t van een glaasje en een hapje
in novatieve o n tw ik k e lin g e n op het gebie d van
bekend, v o lg t zo spoedig mogelijk.
g e e ft de h e e r J a n v a n W i e r e e n
isolatie, ve rlich tin g , apparatuur,
P o w e rP o in tp res e n ta tie o ve r het
a irc o n d itio n in g en de d rin kw a te rv o o rz ie n in g
S c h e e p v a a rth u is in A m ste rd a m . Het
S c h e e p v a a rth u is is het p ro nks tu k van de
'Coral M e th a n e , eerste g e c o m b in e e rd e LNG-
A m s te rd a m s e S c h o o l- a rc h it e c t u u r en w a s
LPG-Ethylene ta n k e r ’
van 1916 t o t 1983 het trotse
Deze b ije e n k o m s t w o r d t g e o rg a n ise e rd in
s c h e e p v a a rtk a n to o r van zes A m s te rd am s e
s a m e n w e r k in g m et K IVI-Niria M a r te c
rederijen.
De lezing w o r d t g e h o u d en in het Delta Hotel, M a a s b o u le v a r d 15 te V la a rd in g e n en begin t
Op 29 s e p te m b e r o ve rle ed op 79-
Afdeling Rotterdam
om 19.45 uur. V an a f 17.30 uu r a p e ritie f en
ja rig e leeftijd de heer ir. G.P. van
Donderdag 10 decem ber 2009
maaltijd. Opgave maaltijd uite rlijk dinsdag
H eckin g Colenbrander. Hij w a s ruim
O n d e rw e rp : LNG tr a n s p o rt en o v erslag in
vo o ra fg a a n d e aan de lezing om 12.00 uur, per
51 ja a r lid van de KNVTS.
N e d e rla n d
e -m ail a a n m e ld e n @ k n v ts .n l. V oor alleen de
S prekers: A le x V re d e v e ld t van TNO: 'O verslag
lezing ho e ft u zich niet aan te melden. Kosten
van LNG op de M a a s v la k te '
maaltijd: leden € 10, niet-leden € 20.
Klaas K ers sem a kers van A n th o n y Veder:
In memorOam
Op 8 o k to b e r overle ed op 62-jarige leeftijd de h eer F.H. W e s te rd ijk . Hij w a s ruim drie jaar lid van de KNVTS
Z eer geslaagde seniorendag Op d o n d e rd a g 22 o k to b e r jo n g s tle d e n w e rd
c o n su m p tie van je n e v e r is in de loop van de
jenever. De c a p a c ite it van de oude s tookketel
v o o r de v ie rd e maal een s e n iore n da g
jare n d ra stisc h a fg e n o m e n w a a r d o o r N olet
1 is u ite ra ard om div erse redenen
g e o rg a n ise e rd . M e t bijna vee rtig de e ln e m e rs
een in g rijp en d e keuze h e e ft m oeten maken. In
o n v oldo e nd e v o o r de h e d e n da a g se v raag en
blijkt dat in itiatie f bij de leden goed in de
1991 be slo ot het m a n a g e m e n t om w o d k a te
in de loop van de tijd zijn er v e rs c h ille n d e
s m a a k t e vallen. Dit ja ar w e r d ons gezels chap
gaan p ro d u c e re n v o o r de A m e rik a a n s e markt.
tr a d itio n e le , m aa r ook m oderne g rote re ketels
v e r w a c h t bij je n e v e rs to k e rij N o le t in
Die b e slissin g ble ek een s u c c e s en op dit
b ijg e b ou w d . Ketel 1 is de enig o v e rg e b lev e n
S ch ie da m . De o n tv a n g s t d o o r s p ra a k w a te rv a l
m o m e n t b e s ta a t de b e d rijfs p ro d u c tie v o o r
k o len g e sto o kte installatie.
B arend van d e r Born vond plaats in de molen
neg e n tig p r o c e n t uit "K e tel One V o d k a " en
Een rondleiding d o o r de b e d rijfs g e b o u w e n
die teg e n het bed rijf staat. A ls je d a c h t d at het
nog m a a r v o o r tien p r o c e n t uit "K e te l 1"
to o n d e d at N o le t u ite rs t modern is met
een fa n ta s tis c h g e r e s ta u re e rd e oude s telling m ole n betrof, zat je er mijlen naast. De molen b lijk t g lo e d n ie u w (2006) en veel g ro te r dan de m olens die van o u d s h e r in S chiedam staan en hebben gestaan. Op de v e rs c h ille n d e v lo e re n zijn ruim ten in g e ric h t v o o r de gasten van Nolet. In de a u to m a tis c h in ste llen d e kap is een uite rst m o de rn e g e n e r a to r o p g este ld die tw in tig p r o c e n t van de e n e rg ie b e h o e fte van het be d rijf levert. Helaas w a s de w in d k r a c h t tijd e n s ons bezoek m in d e r dan B e a u fo rt 2 w a a r d o o r de w ie k e n niet draaid en. A ls het te hard w a a it zijn de w ie k e n ove rig e n s o o k buiten bedrijf. N o le t b e s ta at sinds 1691 en w o r d t g eleid d oor Karel Sr., een telg uit de tie n d e g e n e ra tie van de fa m ilie . O pvolgers van de elfde en de tw a a lfd e ge n e ra tie lopen zich al w a rm . De
De deelnemers genieten van een kopje koffie in de ontvangstruimte
Wachtend voorde molen
installaties die zo uit een laboratorium lijken
d is tille e rde rij is een aantal in tere ssa n te
te komen en met een vern uftig
a u th en tiek e kantoor- en b ed rijfs ru im te n
tra n s p o rts y s te e m . Uit b e tro u w b a re bron
b e w a a rd ge b le ve n d a t v o o r bezoekers
kregen w ij te horen dat het p r o d u c tie p ro c e s
t o e g a n k e lijk is.
van je n e v e r bed u ide n d in g e w ik k e ld e r is dan
Na een h arte lijk a fs c h e id bij de molen
d a t van w o d k a , m a ar dat N o le t altijd je n e v e r
verp la a tste het gezelscha p zich naar 't
zal blijven maken. O mdat N o le t in een
S terretje v o o r een gezellige borrel en een
w o o n w ij k is g ele gen, w o rd e n alle
enigszins v e rla a t diner. Kortom, een
t r a n s p o rtb e w e g in g e n te g e n w o o r d ig
geslaa g d e dag en ik d e n k d a t ik nam en s alle
uitg e vo e rd aan de o v e rk a n t van de haven en
d e e ln e m e rs de o rg a n is a to re n d a a r nog w e l
is tu s s e n de stokerij en het tra n s p o rtc e n tr u m
een keer ha rte lijk v o o r mag bedanken.
een g e a u to m a tis e e rd e tu n n e l en liftv erbin d ing
R ic h a rd A k e rb o o m
g e b o u w d . In de oude g e b o u w e n van de
Foto's: A b e van D u in en
Noeuw e le d e n K N V T S n o v e m b e r 2 0 0 9 Voorgesteld en gepasseerd voor het JUNIOR LIDMAATSCHAP
J . M . W ille m s
H e n n e q u in s tra a t3 0 ,5 2 1 2 N K 's - H e r to g e n b o s c h
S tu d e n t M a r itie m e Technie k - TU Delft
V oo rg e s te ld d o o r A. Kik
S te r re n w e g 65, 2651 HZ Berkel en Rodenrijs
A fd e lin g R otterdam
B.B. de Jonge
V o o rg e s te ld d o or II. Boonstra
S tu d e n t M a r itie m e T e c h n i e k - TU Delft:
A fd e lin g Rotterdam
A fd e lin g Rotterdam
Voorgesteld en gepasseerd voor het GEWOON LIDMAATSCHAP
M. Deelen
L.G.M .M. van Hunen
S tu d e n t M a r itie m e Te c hn ie k - TU Delft
D G A-Sytherm - A lm e lo
V oo rg e s te ld d o o r H. Boonstra
A.J. van S anten P ro jec t M a n a g e r ( N e w engine sale) -
Izaak H o o rn b e e k s tra a t 9, 2613 HE Delft
M a c h in e fa b r ie k B olier BV D o rd re c h t N o o rd s tra a t 13,3291 TG Strijen V oo rg e s te ld d o o r PC. v a n d e r Linde A fd e lin g R otterdam F.M. van der S traten
Eduard du P erro n la an 490, 2624 ND Delft
De Pinguin 32, 7609 T M A lm elo
V oo rg e s te ld d o o r H. Boonstra
V o o rge s te ld d o or J .H .M . Bos
D GA-Valves Controls & C o n sulta n cy B V -
A fd e lin g Rotterdam
A fd e lin g N oord
S ta n d a a rdb u ite n
D.K. Roozen
S .A .L u n s h o f
V oo rg e s te ld d o o r J. van d e r W e e s
S tu d e n t M a r itie m e T e c h n i e k - T U Delft
Proj. Eng. H y d r o d y n a m ic s - W a r t s i la
A fd e lin g Zeela nd
O o s t-ln d iep la a ts 31, 2611 BS Delft
N e th e rla n d s Drunen
Groene S lin ge r 26, 4758 AX S ta n d d a a rb u ite n
V oo rg e s te ld d o o r H. Boonstra A fd e lin g Rotterdam " S W Z M a r it im e " is o n d e r m e e r de p e rio d ie k van de Koninklijke N e d e rla n d s e V ere n ig ing R.L. W e s s e lin k
v a n T e c h n ic i op S c h e e p v a a rtg e b ie d , o p g e r ic h t in 1898. " S W Z M a r it im e " v e rs c h ijn t elf maal per
S tu d e n t S c h e e p s b o u w k u n d e - N o o rd e lijke
jaar. Het lid m a a ts ch a p van de KNVTS b e d ra a g t € 7 0 ,0 0 per jaa r in c lu s ie f dit perio die k. Het
H o g e sc h o o l L ee u w a rd e n
g e e ft u de v o o ra a n k o n d ig in g e n van de m aan d e lijkse lezingen, te houden op v ie r v e rs c h ille n d e
E m m astra at 15-H307, 9722 EW Groningen
pla atsen in N e d e rla n d en korting op v e rs c h ille n d e a c tiv ite ite n. U kunt zich o pgeven als lid
V oo rg e s te ld d o o r A. Kik
b ijd e a lge m ee n s e c re ta ris van de KNVTS, M a th e n e s s e rla a n 185, 3014 HA R otterdam , e-mail:
A fd e lin g Noord
se cre ta ris .k nvts @ pla n et.nl o f via het a a n m e ld in g s fo rm u lie r op de w e b site : w w w . k n v ts .n l.
SCH EEPSBO UW NEDERLAND
Conjunctuurmeting Overige activiteiten • Training 'M a r ie n e M ilie u k u n d e (17-18 novem ber) • 'H olland s ta n d ’ op The Interna tio na l W o r k B o a t S h o w (2-4 d e c em b er) • M a ritie m e In tro d u c tie c u rs u s (3-4 d e c e m b e r) • Holland Paviljoen M a r in t e c (1-4 d e c e m b e r) • P ro je c tm a n a g e m e n t m odule 4: P roje c t c o n tr a c tm a n a g e m e n t (10-11 d e c e m be r) • S e m in a r 'H u m a n & T ech no lo g y' - P ro je c t S hore S u p p o rt (15 d e c e m b e r) • D ie selm o toren in de m aritiem e industrie (20-22 ja nuari) A a n m e ld e n ? K ijk op w w w .s c h e e p s b o u w .n l
Vernieuwde website Integraal Samen werken online
Programma's Trainingen en Export 2010 gepubliceerd
S c h e e p s b o u w N e d e rla nd h e e ft dit ja a r v o o r
In tegraal S a m e n w e rk e n h e e ft een
HME h e e ft haar Train in gen- en Export-
de tw e e d e keer een c o n ju n c tu u rm e tin g on d er
v e r n ie u w d e w e b s ite en huisstijl. De site biedt
pro g ram m a v o o r 2010 u itg e b ra c h t op de
h a a r lidbedrijven v e rric h t. Uit de meting komt
in form a tie o ver het prog ram m a , de
w e b s ite w w w .h m e .n l en in tw e e brochu re s.
n a a r vo re n dat de meeste bedrijven in 2010
v e rs c h ille n d e p ro je cte n en a ctu e le
Geïnte re sse e rde n kunnen nu in s ch rijv e n v o o r
nog bezet zijn. De m ark ts itu a tie v o o r
n ie u w s ite m s . N e d e rla n d s e s c h e e p s - en
de tra in in g e n en e x p o rta ctiv ite ite n in het
s c h e e p s b o u w is e c h te r sle cht. Sinds o kto b e r
ja c h tw e r v e n , to e le v e r a n c ie r s en te c h n is c h
k om ende jaar. B ro c h u re is aan te v ra g e n via
2008 zijn er n a u w e lijk s n ie u w e ord ers
d ie n s tv e rle n ers kunnen aan het p ro je c t
in fo @ s c h e e p s b o u w .n l.
b in n e n ge k o m e n . Bij de to e le v e r a n c ie r s loopt
dee ln e m e n. Contact: M a r n ix Krikke
de o m z e tt e r u g en w o r d t het d ie p te p u n t
(m k r @ s c h e e p s b o u w .n l)
Scheepsbouw Nederland
v e r w a c h t in de eerste helft van 2010. Contact: M a rtin Bloem (m b l@ s c h e e p s b o u w .n l)
Algemene Ledenvergadering
S c h e e p s b o u w N e d e rla n d is de
Op d o n d erda g 10 d e c e m b e r v in den de
g ezam enlijk e o rg a nisa tie van de
Europort 2009
Le d e n ve rg a d e rin g e n van V ere n ig ing Holland
v e re n ig in g v o o r de N e d e rla n d s e
Tijdens de op e n ing van E uroport g a f m in iste r
M a r in e E quipm ent en VNSI plaats en a a n
s c h e e p s w e r v e n (VNSI) en de
p re sid e n t B alken e n de aan het p roble em van
s luitend de Openbare L e de n ve rg a d e rin g van
V eren ig in g Holland M a r in e Equipm ent
de Tax Lease te w ille n be s p re k e n met zijn
S c h e e p s b o u w N e d erla n d. IHC Krim pen S hip
en is een b ra n c h e o rg a n is a tie van
Spaanse collega. De b eurs k e n m e rkte zich
yard in Krim pen aan den IJssel is gastheer.
FME. S c h e e p s b o u w N e d e rla n d zet
d o o r een goed gevuld zijp ro gra m m a en een
Thema is In te g raal S am e n w e rk e n . Contact:
zich op d a a d k ra c h tig e w ijze in v o o r de
r e c o rd a a n ta l p a rtic ip an te n.
Dorie n B eu m e r (d b e @ s c h e e p s b o u w .n l)
b ra n ch e en m aa k t zich s te rk v o o r een
Introductie Holland Shipbuilding Catalogue 2010
Financiële helpdesk Scheepsbouw Nederland
N ed e rla n d s e m aritiem e industrie.
p ositief m a a ts c h a p p e lijk im ago van de
Op de eerste dag van E uroport p re se n te e rd e
De fin a n c ië le w e re ld h e e ft een d ra m a tis c h e
V oo r m ee r inform atie:
S c h e e p s b o u w N e d erla n d de Holland
v e ra n d e rin g o n d ergaan . De k red ie tve rlen in g
S c h e e p s b o u w N e d e rla nd
Shipb u ild ing Catalogue 2010. M e t 220
s ta at o n d e r dru k en dit tr e f t ook de
Postbus 138
E ngelstalige b e d rijfs p rofie le n is de Holland
s c h e e p s b o u w , de to e le v e r a n c ie r s en de
2700 AC Z o e te rm e e r
Shipb u ild ing Catalogue een o n m is b a a r
s ch e e p v a a rt. S c h e e p s b o u w N e d e rlan d heeft
T: (079) 353 11 65
n a s la g w e rk . De c a ta lo g u s w o r d t o n d e r
d a aro m in s a m e n w e r k in g m et Finam ar een
F: (079) 353 11 55
au s p icië n van de v e re n ig in g w e re ld w ijd
f in a n c ië le h e lp d e s k opgezet. Contact: Bote de
E: in fo @ sc h e e p sb o u w .n l
ve rs p re id en is aan te vra g en via
V ries v an Finam ar (b o te .d evrie s @ fin a m a r.n l)
I: w w w . s c h e e p s b o u w .n l
in fo @ s c h e e p s b o u w .n l.
Maritime Search
Arbeidsbemiddeling
Dirkzwager's
IPS Group
DUTCH PORT GUIDE 2009 Al meer dan 125 jaar is Dirkzwager's Dutch Port Guide het meest informatieve en overzichtelijke naslagwerk voor de Nederlandse havengebieden. Op compacte wijze vindt u hierin een schat aan actuele en onmisbare informatie over de havens van o.a. Amsterdam, Dordrecht, Harlingen, Moerdijk, Rotterdam, Scheveningen, Terneuzen en Vlissingen. Dirkzw ager's DUTCH PORT G U ID E
2 0 0 9
biedt u vele voordelen:
• Alles in één: havengids, notitieboek met kalender & maandplannerl • Altijd up-to-date: gratis digitale nieuwsbrief & vernieuwde website • Actuele en onmisbare informatie over de havens • Bundeling van alle Nederlandse havens in één uitgave en op één website • Belangrijk overzicht van organisaties in en om de havens • Uitneembare havenkaarten
Dieselmotoren, onderhouds- en reparatieapparatuur_________
ww w .ipspersonnel.com
D
IPS Group - Interocean Personnel Services Rivium Boulevard 46 2909 LK Capelle aan den IJssel Tel:+31 (0 )1 0 447 94 94 F a x:+31 (0 )1 0 235 78 78 w w w .ipspersonnel.com info@ ipspersonnel.com
r V
Sw ets
4 k in u il H1UII11 lursiiici Swets Nautische Personeelsdiensten B.V. Veerplein 22, 3331 LE Z w ijndrecht Postbus 136, 3330 AC Zw ijndrecht Tel. (078) 6191290 Fax. (078)6191018 Vestiging Am sterdam (020) 682 1866 info@ sw ets-plaza.nl w w w .sw e ts-p laza .ni
Asset Management________
31
Holland Diesel M aassluis B.V. Govert van W ijn kad e 40 3144 EG M aassluis Tel.: 010-5912611 Fax 010-5929155 E-mail: info@ hollanddiesel.nl w w w .h o lla n d d ie se l.nl
Dieselmotoren verkoop en reparatie
Cummins Holland B.V. O livijn 800 3316 KH Dordrecht Tel. : 078-618 1200 Fax : 078-617 6579 E-mail: info@ cum rnins.com w w w .cum m ins.com
Tra uco
PP werkschepen en FPSQ
Asset Managem ent
BOS maritime consultants bv
Traduco A sset M anagem ent Vestiging Noordwest, tevens correspondentieadres: G ildestraat 5 1704 AG Fleerhugowaard Tel: 072 - 572 65 25 Fax: 072 - 572 03 50 E-mail: info@ traduco.nl w w w .trad u co.n l Vestiging Zuidw est: Oude Flaven 22 4301 CK Zierikzee Tel: 011 1 -41 00 03
Crew management
Bos M aritim e Consultants BV Irisstraat 23 2015 AS Haarlem Tel. 023-5344048 Fax 023-5344051 E-mail: rob@ bos-m aritim e-consultants.com w w w .bos-m aritim e-consultants.com
Experts & Taxateurs_______
( * ) Doldrums Doldrums B.V.
Bestel nu voor € 28,50 (normale prijs € 38,50) Voor bestellingen kunt u contact opnemen met onze Klantenservice, tussen 9.00-12.00 uur, op telefoonnummer OIO - 289 40 08. Of stuur uw gegevens naar
[email protected] o.v.v. DPG 2009. Of bestel via de website:
www.dutchportguide.com
Q-Shipping BV Oever 7 3161 GR Rhoon info@ q-shipping.nl w w w .q -sh ip p ing .n l
M arine & Technical Surveyors W a a lstra a t 26 3087 BP Rotterdam Tel. +31 -(0)10-4299590 Fax +31 -(0)10-4296686 E-mail: office@ doldrum sbv.nl w w w .doldrum sbv.nl
*
Verw eij Hoebee Groep experts en taxateurs op scheeps- en w e rktuigkundig gebied marine surveyors and consulting engineers
Maritime Search
VERWEIJ & HOEBEE Kantoor Am sterdam Osdorper Ban 17 BC 1068 LD Am sterdam Tel. +31 -(0)20-6107260 Fax+31-0(20)-6196461 E-mail: in fo @ verw eij-hoebee.nl
D. HOEBEE B.V. Kantoor Barendrecht Achterom 66 2991 CV Barendrecht T e l.+31-(0)180-623236 Fax+31-(0)180-620178 E-mail: info.hoebee@ verw eij-hoebee.nl
Explosie ventielen__________
V ok es-A :r
Luchtaanzuigsystemen
Hefkolom/Sectiebouw_______ Coops en Nieborg BV Postbus 226 9600 AE Hoogezand Tel. 0598 - 3 9 55 00 Fax 0598 - 39 24 27 E-mail: info@ coop-nieborg.nl
M ulti Engineering N.V. Kapelanielaan 13d 9140 Temse (B) T e l.0 0 32 - 3 - 710 58 10 Fax 00 32 - 3 - 710 58 1 1 E-mail: info@ m ulti.be
Krukas-, drijfstang-, motorblokreparatie__________
M ark van Schaick M arine Services N ieuw e W a te rw e g stra a t 7 3115 FIE Schiedam Tel. +31(0)10 409 05 99 Fax +31(0)10 409 05 90 E-mail: info@ m arkvanschaick.nl w w w .m arkvanschaick.nl
Lastoevoegmaterialen________
f t f
m
Miller.
U W W elding Products BV Edisonstraat 10 3261 LD Oud-Beijerland Tel. 0 1 8 6 - 64 14 44 Fax 0186 - 64 08 80 E-mail: in fo @ itw -w e ld in g .n l w w w .itw -w e ld in g .c o m
Maritieme.
V ok L R Ü U f
Vokes-Air BV Filter- en Beschermtechniek Postbus 309 3400 AH IJsselstein N ijverheidsw eg 15 3401 MC IJsselstein T e l.+31 (0)88 - 865 37 24 F a x +31 (0)88 - 865 37 00 w w w .v o ke s-a ir.n l/w w w .vo k e s a ir.c o m Gecom bineerde lu ch tin la a t met druppelvanger en coalescer filte r, filte rs voor luchtbehandeling
Maritiem Projectbureau_____
Vokes-Air BV Filter- en Beschermtechniek Postbus 309 3400 AH IJsselstein N ijverheidsw eg 15 3401 MC IJsselstein T e l.+31 (0)88 - 865 37 24 F a x +31 (0)88 - 865 37 00 w w w .vokes-air.nl / w w w .vokesair.com E xplosieventielen (blast valves), gasdichte a fslu ite rs, NBC filte rs, CO, filte rs
Maritieme Training
LOW LAND IN T E R N A T IO N A L Lowland International B.V. Postbus 3036 2130 KA Hoofddorp Tel. 023 - 557 01 01 Fax 023 - 563 79 44 E-mail: info@ low land.com w w w .lo w la n d .co m
Nova Contract K anaalstraat 7 1975 BA IJm uiden Tel. 023-530 29 00 E-mail: ncot.m aritiem @ novacollege.nl w w w .n o vaco n tra ct.n l/m a ritie m
N-awaltec "■ 1
U
m
tn p n tc iin ^
B V
N avaltec Engineering Service B.V. Kardoenhof 1 3193 JD Hoogvliet-RT Tel. +31 (0)10 438 04 38 Fax +31 (0)10 438 27 17 E-mail: info@ navaltec.nl w w w .n a valte c.n l
Oliefilters Maritime Engineering________
V ok es-A :r E iD u r
N a v a lt e c M a rin e E n g in e e rin g S e rvic e B.V.
N avaltec Engineering Service B.V. Kardoenhof 1 3193 JD Hoogvliet-RT t e l. : +31 (0)10 438 04 38 fax: +31 (0)10 438 27 17 E-mail: info@ navaltec.nl w w w .n a valte c.n l
Maritime Support & Consultancy
Vokes-Air BV Filter- en Beschermtechniek Postbus 309 3400 AH IJsselstein N ijverheidsw eg 15 3401 MC IJsselstein T e l.+31 (0)88 - 865 37 24 F a x +31 (0)88 - 865 37 00 w w w .vokes-air.nl / w w w .vokesair.com B randstof- en sm e e ro lie filters,co a lesce r filte rs , olienevelafscheiders voor carter v e n tila tie
Roeren, stuurmachines en hydraulische systemen_______
Maritieme Dienstverlening Q-Shipping BV
ï
H u b el M a rin e B.V. Vessel Registration - M arine Surveyors
Hubel M arine BV Karel Doorm anweg 5, 2nd Floor 3115 JD Schiedam Tel. 010 - 458 73 38 Fax 010 - 458 76 62 E-mail: erik@ hubelm arine.com 9 ^ M a r lin $ h ip M u n a q ^ m r n t
M arin Ship M anagem ent B.V. H ogelandsterw eg 14 9936 BH Farmsum Postbus 86 9930 AB D elfzijl Tel. 0596 63 39 22 Fax 0596 63 39 29 e-m ail: m sm @ m fm arinedivision.ni w w w .m fm a rin e d ivisio n .n l
Oever 7 3161 GR Rhoon info@ q-shippm g.rii w w w .q -sh ip p ing .n l
Mega Jachten
BOS maritime consultants bv Bos M aritim e Consultants BV Irisstraat 23 2015 AS Haarlem Tel. 023-5344048 Fax 023-5344051 E-mail: rob@ bos-m aritim e-consultants.com w w w .bos-m aritim e-consultants.com
Nautical & Technical Management________________
A lew ijnse M arine Systems Postbus 49, 6500 A A N ijm egen Telefoon: +31(0)24 3716571 Fax: +31(0)24 3716570 w e b site : w w w .a le w ijn s e .n l em ail: am s@ a le w ijn se .n l One-stop shop in systeem integratie (nieuw bouw , refit, service & onderhoud, navigatie en com m unicatie produkten).
a n
d e r
V
e l d e k
Van der Velden® M arine Systems Floofdkantoor Dorpsstraat 67a 2931 AD Krimpen aan de Lek Postbus 2061 2930 AB Krimpen aan de Lek T el.0 1 8 0 - 51 15 77 Fax 0180 - 51 15 78 E-mail: m arinesystem s@ vdvelden.com Internet: w w w .veldengroup.com
Scheepsluiken/ luikenkranen Coops en Nieborg BV Postbus 226 9600 AE Hoogezand Tel. 0598 - 39 55 00 Fax 0598 - 39 24 27 E-mail: sales@ coops-nieborg.nl w w w .coops-nieborg.nl
Scheepsmotoren en reparatie
Maritieme elektronica S é
V
Q-Shipping BV Oever 7 3161 GR Rhoon in fo@ q-shipping.nl w w w .q -sh ip p ing .n l
Naval Architects Consulting Engineers________________ Groenendijk & Soetermeer G roothandelsgebouw E-7 Postbus 29156 3001 GD Rotterdam Tel. 0 1 0 -4 1 3 08 52 Fax 010 - 413 08 51 E-mail: info@ groensoet.nl
tMGIHt S & IM I HULL AN U S.*
Engine Service Holland B.V. A m bachtsw ei 8 8501 XA Joure - The N etherlands T e l.+31 (0)513 - 48 50 00 F a x +31 (0) 513 - 48 50 03 E-mail: in fo ® esholland.nl w w w .e sh olla n d .n l
Maritime Search
Scheepsregistratie
A
Hubei Marine B.V.
Software
LogicVision
Vessel Registration - M arine Surveyors
Hubei M arine BV
Karel Doormanweg 5, 2nd Floor 3115 JD Schiedam Tel. 010 - 458 73 38 Fax 010 - 458 76 62 E-mail: erik@ hubelm arine.com
V LIMDAL ASSIST B.V. P arallelw eg 1 2 4 - 12 1948 NN B everw ijk Tel:+31 251 271 765 assist@ lim dal.com - Vessel registration (e.g. Sierra Leone, St Kitts & Nevis, Georgia, Panama) - STCW endorsem ents - Consultancy - A sset m anagem ent - On- and oft hire surveys
Scheepsreparatie___________
LOGIC VISION B.V. Hakgriend 18b P.O. Box 95 3370 AB Hardinxveld-G iessendam The Netherlands T e l.+31 (0)184- 677 588 F a x +31 (0)184 - 677 599 E-mail: m .donkersloot@ logicvision.nl w w w .lo g icvisio n .n l Logic Vision is a M icro so ft Gold Certified Partner specialized in the m aritim e industry. W e develop m odular built, ve rtica l solutions based on M icro so ft Dynamics™ NAV. This results in branch related modules th a t support you in your d a ily operations.
Verwarmingssystemen, verkoop en onderhoud Lloyd’s Register
H E A T M A ST ER Heatmaster bv Industrial & M a ritim e heating systems De Z elling 1 Postbus 252 3340 AG H endrik-ldo-A m bacht T e l.+31 78 - 68 23 404 F a x + 31 78 - 68 23 403 Email: info@ heatm aster.nl w w w .heatm aster.nl Heatm aster, your ho ttest innovator
Vessel Management________
Staal-IJzer Gieterij__________
Q flllord r w S t a ll and
Allard-Europe NV Veedijk 51 B-2300 Turnhout E-mail: info@ allard-europe.com w w w .allard-europe.com
Q-Shipping BV
Nicoverken Holland b.v.
Schroefaskokerafdichtingen
o u rn sA T E Unisafe M arine Firefighting & Safety Equipment Tinnegieterstraat 7 - 9 3194 AL H oogvliet T e l.+31 (0)10-295 2710 F a x +31 (0)10-295 2709 E-mail: unisafe@ total-care.nl W ebsite: w w w .u n isa fe .n l
Technisch Bureau Uittenbogaart BV B rugw achter 13, 3034 KD Rotterdam Tel. 0 1 0 -4 1 1 4 6 1 4 , Fax 010 - 414 10 04 E-mail: into@ tbu.nl
SW Z M a ritim e w o rd t uitgegeven door de S tichting Schip en W e rf de Zee (SWZ), w a a rin participeren de K oninklijke N ederlandse Vereniging van lechnici op Scheepvaartgebied (KNVTS) en de S tichting de Zee. SW Z M a ritim e is tevens h e t verenigingsblad van de KNVTS. SW Z is de eigenaar en de uitgever van de tite ls Schip & W e rf de Zee en SW Z M a ritim e. H et bestuur van SW Z w o rd t gevormd door de participanten in SWZ, die e lk v ie r bestuursleden benoemen u it de doelgroepen van de lezers en bestaat u it de volgende personen: Nam ens de KNVTS: Prof.lr. S. Hengst, v o o rzitte r (onderw ijs) Ir. J.R. Sm it, penningm eester (KIVI/NIRIA) Ir. S.G. Tan (M ARIN) Ing. H.Rh Voorneveld (VNSI) Namens de S tichting de Zee: M r. G.X. H ollaar (Kon. V ereniging van Nederlandse Reders) Capt. KJ. van W ijne n (Nederlandse V ereniging van K apiteins te r K oopvaardij) H.J.A.H. Hylkema (N au tilu s NL) Ing. K Lantsheer (KNM I) V e rs c h ijn t 11 m aal per ja a r H oofdredacteur: Ir. C. Dirkse E in d re d a c tie : M.R. B uitendijk-P ijl M A R e d a ctie : Ing. H.R.J. Akerboom, G.J. de Boer, M . van Dijk, H.R.M. Dill, M evr. Ing. A. G erritsen, Ir. J.H. de Jong, Ir. W . de Jong, Capt. H. Roorda, Ing. S. Sakko
■ m u r i Bureau Veritas b.v. Vissersdijk 223-241 3011 GW Rotterdam Postbus 2705 3000 CS Rotterdam Tel. 010 2822666 Fax 010 241 1000 E-mail: hrm nld@ nl.bureauveritas.com
Voorstuwing schepen_______
Oever 7 3161 GR Rhoon info@ q-shipping.nl w w w .q -sh ip p ing .n l
VOITH
£rtÿJ/tMr*Û ntiabftîtf.
Voor al uw maritieme zaken
Voith Turbo B.V.
Veiligheid__________________ A lg e ra stra a t 20 3125 BS Schiedam Tel. 010 - 238 09 66 Fax 010 - 238 09 88 Email: shiprepair@ nicoverken.nl
W eena Zuid 170 3012 NC Rotterdam Tel. 010 - 201 84 47 Fax 010 - 404 55 88
M arine Services Naval Architects, M arine Consultants & Surveyors P.O. B o x 2119 1990 AC Velserbroek T e l:+31 (0 )2 3 5490335 info@ surveyors.nl w w w .surveyors.nl - S ta tu to ry surveys on behalf of various fla g sta te s (Panama, Sierra Leone, Cambodia etc.) - Class surveys fo r various non-I.A.C.S, class societies - I.S.M. code S.M.C. and D.O.C. audits on behalf of various flagstates - P&l, damage, pre-entry, on- and off hire and other type of surveys - Bollard pull surveys and ce rtifica tio n
R e d a ctie A d v ie s ra ad : Mevr. A.A. Boers, Dr. Ir. J.J. Blok, M . de Jong, Ir. E.W.H. Keizer, Ir. G.H.G. Lagers, Mr. K. Polderman, E. Sarton, I W e stra , J.K. van der W ie le A an S W Z M a ritim e w e rk e n re g e lm atig m ee: J.L.A. van A a lst V AD M b.d., M . de Jong, H.S. Klos, Ir. C.J. V erkleij, H.Chr. de W ild e R e d a c tie -a d re s : M athenesserlaan 185 ,30 1 4 HA Rotterdam , telefoon 010 - 241 /4 35, fa x 010 - 241 00 95, e-m ail sw z.rotterdam @ planet.nl W e bsite: w w w .sw zo nlin e.n l U itg e e fp artn e r: M e dia Business Press; Ju d ith Verbeek. M olenbaan 1 9,2 90 8 LL Capelle aan den IJssel, Postbus 8632, 3009 AP Rotterdam , telefoon 010-289 40 08 (abonnem enten), 010-289 40 /b (overig), fa x 010-289 40 76, e-m ail: klantenservice@ sw zm agazine.nl A d v e rte n tie -e x p lo ita tie : M edia Sales Support Barbara de Vries Postbus 8632, 3009 AP Rotterdam te le fo on 010-2894066, fa x 010-2894061 e-m ail bdevries@ m ediasalessupport.nl A lle advertentie-contracten w orden afgesloten conform de Regelen voor h et A dvertentiew ezen gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland. A bonnem en ten: Nederland € 95,00, buitenland € 130,95 (zeepost), € 138,80 (luchtpost). Losse exem plaren € 17,50. Studentenabonnem ent € 36,95 (alleen m et b ew ijs van inschrijving). A lle prijzen zijn excl. btw.
Koppelstraat 3 7391 A K TW E LL0 Postbus 201 7390 AE TVVELL0 T e l.+31 (0) 571279600 F a x +31(0 )5 7 1 27 6 4 4 5 E-mail: voithnederland@ voith.com Internet: w w w .n e d e rlan d .vo ith turbo .n l
Yacht Management_________
W Q-Shipping BV Oever 7 3161 GR Rhoon info@ q-shipping.nl w w w .q -sh ip p ing .n l
A bonnem enten w orden to t wederopzegging aangegaan. Opzegging kan u itslu ite nd plaatsvinden door tw e e m aanden voor het e inde vat lopende abonnem entsperiode een aangetekende b rie f te sturen na? M athenesserlaan 185, 3014 HA R otterdam voor leden van de KNVT Postbus 8 5 7 5 ,3 0 0 9 AN R otterdam voor leden van N a utilus NL, Postbus 8632, 3009 AP R otterdam voor overige abonnees. M o e t het verzendadres gew ijzigd w orden, stuu r dan h e t e tik e t m et verbeterd adres terug. Lay-out en druk: Ih ie m e M ediaC enter, Rotterdam Hoewel de info rm a tie , gepubliceerd in deze uitgave, zorgvuldig is uitgezocht en w a a r m o ge lijk is gecontroleerd, slu ite n uitgever, reda en auteurs u itd ru kk e lijk iedere aansprakelijkheid u it voor eventuele o nju isth e id e n /o f o nvolledigheid van de ve rstre kte gegevens. R e p ro re c h t Overname van artikelen is a lleen toegestaan na toestem m ing van de uitgever. ISSN 1 8 7 6 -0 2 3 6
H *H JT
M
Groap uitgavars voor vak an watanschap M,EiTfg*vtriv*rbond
M A E R S K S H IP M A N A G E M E N T
Your Ship Our Care M a e rsk S h ip M a n a g e m e n t is yo u r b u sin e ss p artn e r in d e liv e rin g com petitive, e n d -to -e n d q u a lity m arine so lu tio n s. We are a lso lo o k in g for se afarers in the N e th e rlan d s to take up the ch a lle n ge o f p u rsu in g a career at sea. S h ip M a n a g e m e n t With over 30 years o f experience and expertise in the business of ship m anagem ent and related marine services w e offer ship m anagem ent services to third party ship owners. We m anage over 300 vessels with a crew resource pool of 11,000 seafarers and 300 shore personnel with offices in Asia and Europe. Com m itted to the highest standards of safety and environmental performance, we serve a w ide range o f vessels - Container, VLCC, Product, Chemical, LPG, LNG, Ro-Ro/Ro-Pax and Pure Car and Truck Carriers. In addition to ship m anagem ent, w e provide maritime te chnology solutions in vessel perform ance m anagem ent, new building project m anagem ent, marine technical services and green recycling. At M aersk Sh ip Managem ent, w e take pride in our service delivery, it is our com m itm ent to our custom ers that their vessels will always be treated as one of our own. If you seek a reliable com pany for you r needs, please visit ou r website or contact us: Tel:+31 (0) 10 712 7899 NLASHIPM NG@ m aersk.com
Re cru itm e nt W ith M aersk Ship M a n a ge m en t you will be able to sail the seven seas with the b iggest sh ip p in g com pany in the w orld and on the b iggest state of the art container vessels under Dutch flag. To man this fleet we seek recently graduated Maritim e Officers and Maritim e Officer Trainees. W e offer you: Maritim e Officers • 3 M o n th s tour, initially 2 m onths leave; • Sw itching every 6 days between bridge and ER duties; • International crew with Dutch colleagues. M aritim e Officer Trainees • Excellent guidance by a Dutch mentor; • Switch between bridge and ER duties every week; •Vessels build for the integrated M O system. Are you looking for variation in your w ork? Can you handle nautical, technical and managerial responsibilities? Are you a team player? Then join our fleet by applying to Maersk Ship M anagem ent and start a diverse career in all aspects! Please send your letter & CV in English to:
Richard Korbee Recruitment Tel:+31 (0) 10 712 7963 NLASHIPJOB@ m aersk.com
M AERSK M a e rsk S h ip M a n a g e m e n t B.V.
Boo m p je s 40, 3011 X B Rotterdam
P.O. Box 436, 300 0 A K Rotterdam
w w w .m a e rsk -sh ip m a n a ge m e n t.co m
W e r k j e bij h e t Rijk, da n w e r k j e aan N e d e rla n d . H e t Rijk is d e v e r z a m e ln a a m v o o r a lle m in is t e rie s en v e le d ie n s te n , v e rs p re id o v e r h e t land. Z o ’ n 1 2 0 .0 0 0 m e n s e n w e rk e n e r a a n m a a t s c h a p p e lijk b e la n g r ijk e v r a a g s t u k ken en de u it v o e r in g va n u it e e n lo p e n d e p r o je c te n . V a n o u d e r e n z o r g en k in d e r o p v a n g t o t a s ielzo ek e rs. V an v o e d s e lv e ilig h e id en Eu ro p e se re g e lg e v in g t o t b e la s tin g h e r v o r m i n g e n . Z ak e n d ie o n s a lle
V e r d e r k o m e n en t oc h in d e b u u r t b l i j v e n ?
m a a l raken. D a t m a a k t h e t w e r k e n bij h e t Rijk zo b ijz o n d e r. D e n k je v e r d e r e n w il je ve rd e r? K ijk da n o f deze v a c a tu re iets v o o r je is. O f ga n a a r w w w . w e r k e n b i j h e t r i j k . n l v o o r a lle a n d e re b a n e n m e t m h o u d . Z o w e l m a n n e n als v r o u w e n w o r d e n u it g e n o d i g d te s o llic ite re n , te n z ij a n d e rs v e r m e ld .
2de Scheepswerktuigkundige Rijkswaterstaat Noordzee, Rijksrederij, Scheveningen O p leid in g : s c h o o l v o o r d e z e e v is v a a rt (SW IV -v, lie fs t m a c h in is t A) en v a a r b evo e gd h e id H W TK o n b e p e rk t.
S alarisind icatie: b r u t o m a a n d s a la r is b e d r a a g t m a x im a a l € 3 .0 2 2 ,- bij een 3 6 - u r ig e w e r k w e e k . O p o n s s c h ip d e T r id e n s o n d e r h o u d en re p a re e r jij de a a n w e z ig e m e c h a n is c h e , h y d ra u lis c h e , p n e u m a t is c h e en e le k tr ( o n ) is c h e a p p a r a t u u r , e v e n a ls de r e d d in g s en v e ilig h e id s m id d e le n v a n de m a c h in e d ie n s t . O o k o n d e r h o u d , re p a re e r o f v e rv a a r d i g j e v o o r z ie n in g e n a a n b o o r d v o o r h e t vissen o f o n d e r z o e k . In o v e r le g m e t d e h o o f d w e r k t u i g k u n d i g e n e e m je m a a t r e g e le n bij s to r in g e n o f a fw ijk in g e n . Je b e n t m u l t i - i n z e t b a a r .
Info : w w w . w e r k e n b i j h e t r i j k . n l / R W S 0 9 0 1 8 4 -S W
W erken
b ij
het Rijk. Als je verder denkt Rijksoverheid
w w w .w e rk e n b ijh e trijk .n l
