Borstkliniek Voorkempen
“Integratie van de eerstelijns en regionale gezondheidszorg bij patiënten met borstkanker” Didier Verhoeven,MD,PhD Herman Roelants 15-16 juni 2011
Verschillend uitgangspunt Het ziekenhuis als centrum
Patiënt in zijn regio als centrum
De Voorkempen: 300.000 inwoners
Uitgangspunt • Geen concurrentie maar samenwerking • Zowel screening, diagnose, behandeling als begeleiding zijn fundamenteel • Kennis delen voor kwaliteits-upgrading • Betrokkenheid verzekeren van het “basisprogramma oncologie” bij gezondheidsrisico nr. 1 van de (jonge) vrouw • Verhinderen intellectuele monopolisering van borstkanker
Doelstellingen • • • • •
Globaal zorgaanbod Integraal zorgaanbod Kwaliteitsvol zorgaanbod Kosten-efficiënte structuur Een zorgprogramma oncologie op een “authentieke” manier invullen • Theorie van netwerking omzetten in de praktijk
Eén samenwerkingsverband Huisarts
AZ SintJozef Malle
AZ KLINA
Patiënt Overheid
Gemeenten
LOGO
Richtlijnen Europees en Federaal Parlement • Europees Parlement – EUSOMA – European Cancer Care Certificate
• Nationaal Parlement – Zorgprogramma Oncologie – Speciaal Zorgprogramma Borstkanker
150 nieuwe borstkankers per jaar 50 nieuwe per borstchirurg Een geïntegreerde equipe geleid door een medisch coördinator
Borstkliniek Voorkempen: Nieuwe diagnoses van borstkanker 2007 - 2011 300
250 60
62
60
61
200 49 150
100 161
171
183
175
2007 n = 210
2008 n = 232
2009 n = 245
2010 n = 235
190
50
0
AZ KLINA Brasschaat
AZ Sint-Jozef Malle
2011 verwachte aantallen
“Associatie BK Voorkempen” • Associatief beheerscomité • Gemeenschappelijk medisch comité • Algemene Vergadering
Integratie van de equipe: één coördinator • Een “zorgprogramma oncologie”,één LOGO • Een equipe medische oncologie • Een equipe radiotherapie, met tegen 2013 radiotherapie in KLINA (IRIDIUM kankernetwerk) • Een referentiedienst medisch beeldvorming • Een registratie-equipe met kwaliteitscontrole • Een data management • Een begeleidingsteam • Een reconstructief chirurg
Screening Aandachtspunten • • • •
Huisartsen vervullen een cruciale rol Participatie van alle actoren is belangrijk Screening wil ook zeggen vlotte doorstroming naar therapie Mobilisatie van – Huisartsen (symposium om de 2 jaar) – Ziekenhuizen – Perifere radiologen – Gemeenten (voorstelling in de gemeenten)
LOGO Antwerpen
Screeningsprogramma Participatiegraad 2008-2009 (Bron: Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid)
2008-2009: Vlaams gemiddelde 48%
12
“Regionale screening” Bron: Centrum voor Borstkankerscreening
Transmuraal zorgpad met de huisarts • Hele traject in één regionaal zorgpad – Screening – Diagnostiek – Behandelingsplan – Behandeling – Follow-up
MOC
Aanmelding in de borstkliniek 2008
2009
2010
Benigne
20
26
19
Maligne
176
183
175
Aanleiding verwijzing
Type verwijzing 80
60
70
50
40
50
Percentage
Percentage
60
40 30
30
20 20 10
10 0
0 2008
2009
Rechtstreeks
Via gynaecoloog
Andere
?
2010 Via huisarts
2008 Screening
2009 Klacht
Klinisch onderzoek
2010 ?
(Kwaliteits)afspraken met de huisarts • Tijd beperken tussen aanmelding, diagnose en therapie • Coördinatie via borstverpleegkundige • Vlotte informatie intra-extramuraal • Bespreking en betrokkenheid bij het beleidsplan ( K25/K50 ): 15% HA aanwezig • Website zorgprogramma met handboek • Gedeelde follow-up: laag/hoog risico – “inname hormonotherapie”
Adherence and compliance with hormonotherapy. Partridge et al.,JCO,2003 Tamoxifen
Anastrozole
“De borstchirurg” – – – –
“Minimale” werkload “Maximale” expertise Werken in team Specifieke punten • Mastectomie, tumorectomie, sentinel node • Samenwerking met plastische heelkunde, onco-plastische procedures
AZ KLINA:
10 => 4 chirurgen
(51, 50, 31 en 21 ingrepen in 2010)
AZ SJ Malle: 7 => 1 chirurg (60 ingrepen in 2010) 16-6-2011
18
Begeleiding en informatie • Begeleiding – – – – –
Borstverpleegkundige Psychologen-seksuoloog “borstteam” Zorgpad met huisartsen Revalidatieprogramma
• Informatie – – – – –
Infosessies in gemeenten Symposia Boeken Film Website met informatie en handboek http://www.zorgprogramma-oncologie.be
19
De Film • “Onze borstkliniek …in werking” • Een informatieve film over de aanpak van borstkanker in de Borstkliniek Voorkempen.
Wetenschappelijke onderbouw • • • •
Data management Iridium kankernetwerk “Mastectomie-project” Vice-president
BCS/Mastectomie in de borstkliniek Breast tumors AZ KLINA 2007-2010 (proportion Breast conserving surgery / Mastectomy) 100%
Breast tumors AZ Sint-Jozef Malle 2007-2010 (proportion Breast conserving surgery / Mastectomy 100%
4
4
90% 80%
90% 56
60
45
65
70%
70%
60%
60%
50%
50%
40% 30%
89
98
110
30%
20%
38
28
33 16
20%
10% 0%
21
26
40%
111
16
21
80%
10%
12
13
7
16
2007 n = 161
2008 n = 171
2009 n = 183
2010 n = 175
No surgery
Breast conserving surgery
Mastectomy
11
7
7
8
2007 n = 49
2008 n = 61
2009 n = 62
0%
?
No surgery
Breast conserving surgery
2010 n = 60
Mastectomy
?
Registratie en kwaliteitskontrole Registratie • Registratie screening LOGO • Kwaliteitsbevraging “geboden zorg” • Eigen MOC- en Borstkankerregistratie • Aanpassing registratie aan Europese norm (EUSOMA) met 34 verplichte variabelen
Europa en kwaliteit
Resultaten tevredenheidsbevraging Klinisch Pad Operabel Borstcarcinoom Aantal bevraagde patiënten
Tevredenheidsbevraging 2010
1. 2. 3. 4. 5. 5.a. 5.b. 5.c. 5.d. 5.e. 5.f. 5.g. 5.h. 5.i. 5.j. 6. 6.a. 6.b.
6.c. 7. 7.a. 7.b. 7.c. 7.d. 7.e. 7.f. 7.g. 8. 9. 10. 11. 12.a. 12.b. 12.c. 13.a. 13.b. 13.c. 13.d. 13.e. 14.
Ik ben voldoende geïnformeerd over hoe ik me moest voorbereiden op mijn opname Ik kreeg voldoende info over hoe mijn verblijf van opname tot ontslag zou verlopen Ik wist vooraf wat de operatie inhield Ik wist vooraf hoe lang uw opname zou duren Tijdens mijn verblijf in Klina … kreeg ik voldoende uitleg over mijn ziekte of aandoening kreeg ik voldoende uitleg over de toegediende zorg voerden de verpleegkundigen de zorg op een gelijkaardige wijze uit kreeg ik voldoende steun en hulp als ik me onzeker en gespannen voelde kreeg ik soms tegenstrijdige informatie (antwoord: nee /eigenlijk niet) kwam men gemaakte afspraken na werd mijn privacy gerespecteerd werd ik op een respectvolle wijze benaderd heeft de verpleging mij voldoende begeleid in het kijken naar mijn wonde vond ik de zorg goed georganiseerd Tijdens mijn verblijf in Klina waren de volgende zaken goed geregeld … mijn ontvangst op de verpleegafdeling het betrekken van mijn partner bij de zorg en mijn behandeling het betrekken van mijn kinderen bij de zorg en mijn behandeling het betrekken van mijn familie bij de zorg en mijn behandeling de samenwerking tussen artsen, vpk, kinesisten en andere hulpverleners Op het einde van mijn verblijf ben ik voldoende geïnformeerd over …. wat ik thuis moest doen in geval van nood bv. bij gezwollen arm, bloeding, …. de verdere therapie of behandeling (zoals chemotherapie, radiotherapie, …..) wat ik mocht doen op vlak van bv wondverzorging, bewegingen met mijn arm, ….. wanneer ik op consultatie moet bij mijn gynaecoloog waar ik emotionele steun kon vinden (zoals bv. psycholoog, zelfhulpgroep, ….) de mogelijke hulpverlening thuis (zoals thuishulp, kinesitherapie, ….) het verkrijgen van hulpmiddelen en het gebruik ervan (zoals bv. borstprothese, …) Op het einde van mijn verblijf voelde ik me klaar om het ziekenhuis te verlaten Hebt u de info-brochure “borstoperatie” gekregen? Is deze brochure mondeling toegelicht? Hebt u tijdens uw verblijf naar de wonde gekeken? Tevreden over de begeleiding door de borstverpleegkundige ik heb het gevoel dat alles vlot verloopt de wachttijden waren aanvaardbaar goede samenwerking tussen de verschillende diensten Borstverpl. Heeft mij gesteund vanaf de diagnose belangrijkste zaken werden uitgelegd voor de opname in een gesprek ik kan bij haar terecht met zorgen of vragen zij regelt praktische zaken voor mij zij bezoekt mij regelmatig tijdens mijn opname Tevreden over de begeleiding door de borstverpleegkundige
ja 81,5 78,5 76,1
2010 TE MAST 68 32 eigenlijk eigenlijk wel ja wel 18,5 78,1 18,8 16,9 68,8 31,3 20,9 80,6 16,1
81,8 87,3 84,7 93,4 79,7 85,5 90,8 92,3 82,8 91
16,7 12,7 12,3 6,6 13,6 12,9 7,7 7,7 15,6 9
83,9 90,3 96,8 81,3 80 76,7 96,9 93,8 87,5 90,6
12,9 9,7 3,2 15,6 3,3 23,3 3,1 6,3 12,5 9,4
91,5 74,4 75 73,1 80,3
8,5 20,9 21,4 19,2 16,4
86,2 81 75 62,5 90,3
13,8 19 18,8 25 9,7
85,7 69,2 83,3 92,1 79,1 77,6 67,5 84,4 93,5 86,4 69,8
11,1 23,1 15 4,8 15,3 16,3 17,5 10,9
73,3 79,2 82,8 90 82,1 66,7 89,7 78,1 96,7 90 87,5
13,3 12,5 10,3 6,7 14,3 12,5 10,3 18,8
87,7 78,1 81,8 85,7 87,7 88,9 85,7 83,9 86,4
12,3 18,8 15,2 14,3 10,8 9,5 11,9 12,9 13,6
90,3 86,7 84,4 79,3 80 90,6 92,9 90 87,1
9,7 13,3 15,6 20,7 20 9,4 7,1 10 9,7
AZ KLINA borsttumoren 2010 (n = 175): Radiotherapie ?
AZ KLINA borsttumoren 2010 (n = 175): Chemotherapie
2 1%
Kwaliteitstoetsing in onze Borstkliniek
Geen radio therapie 44 25%
Chemo therapie 64 37%
Radio therapie 129 74%
AZ Sint-Jozef Malle borsttumoren 2010 (n = 60): Radiotherapie
Radiotherapie 34 57%
Geen radio therapie 26 43%
Geen chemo therapie 111 63%
AZ Sint-Jozef Malle borsttumoren 2010 (n = 60): Chemotherapie
Chemo therapie 19 32% Geen chemo therapie 41 68%
AZ KLINA borsttumoren 2010 (n = 175): Herceptin
AZ KLINA borsttumoren 2010 (n = 175): Hormoontherapie Geen hormoon therapie 33 19%
Herceptin 21 12%
Hormoont herapie 142 81%
Geen herceptin 154 88%
AZ Sint-Jozef Malle borsttumoren 2010 (n = 60): Hormoontherapie
AZ Sint-Jozef Malle borsttumoren 2010 (n = 60): Herceptin
Herceptin 6 10%
Geen hormoon therapie 17 28% Hormoont herapie 43 72%
Geen herceptin 54 90%
Kwaliteitsindicatoren 2001/2006 AZ KLINA Bron: Stichting Kankerregister
Kwaliteitsindicatoren 2001/2006 AZ Sint-Jozef Malle Bron: Stichting Kankerregister
Besluit : “visie op regionaal borstkankerbeleid” • Een regionaal samenwerkingsmodel is noodzakelijk • Moeilijke momenten – – – – – –
Uniformisering zorgprogramma’s Rationalisering borstchirurgen Reconstructief chirurg Radiotherapie Betrokkenheid en financiële ondersteuning alle partijen Individuele belangen
• Huisartsen dienen geïntegreerd in de strijd tegen borstkanker ( kwaliteitsindicatoren ? ) • Kwaliteitscontrole als ultieme toetsing
