IntEGRAAL En wijkgericht VERdER JAARVERSLAG 2012

Integraal en wijkgericht verder JAARVERSLAG 2012

Inhoudsopgave Voorwoord 3 1. Over het IMW

4

2. Ontwikkelingen, samenwerking, projecten en aanbod

6

3. Het IMW als organisatie

14

4. Feiten en cijfers

18

5. Praktische informatie

20

Voorwoord In 2012 hielp het IMW Tilburg ruim 10.000 cliënten in Tilburg, Dongen, Gilze-Rijen en Goirle met problemen op diverse leefgebieden. Hierbij gaat het om jeugdigen, volwassenen en gezinnen die door een of meer problemen de regie over hun eigen leven (dreigen) kwijt (te) raken en niet meer mee kunnen doen in de maatschappij. Wij helpen deze mensen om weer op eigen benen te staan en het heft in eigen hand te nemen. De medewerkers van het IMW zijn echte generalisten en hebben daar hun specialisme van gemaakt. We bekijken problemen van mensen en gezinnen altijd in hun samenhang en context. Het IMW heeft in 2012 alle medewerkers geschoold in de methodiek van ‘oplossingsgericht werken’. Oplossingsgericht werken is een doelgerichte en positieve aanpak om samen met de cliënt tot een goed werkende oplossing te komen die aansluit bij de behoefte van de cliënt. Een methodiek die bij uitstek geschikt is om de eigen kracht van een cliënt te mobiliseren en te activeren, met als doel: kortere hulpverleningstrajecten. De cliënt behoudt daarbij zelf verantwoordelijkheid en eigenaarschap bij het realiseren van de benodigde veranderingen. Sinds 2011 werken wij in multidisciplinaire teams die integraal en wijkgericht werken. Daardoor zijn de lijnen tussen de verschillende disciplines korter geworden, wordt er meer afgestemd over casuïstiek en heeft het wijkgericht werken verder vorm gekregen. Daarmee sluiten we aan op ontwikkelingen in de samenleving en het beleid vanuit de gemeenten zoals frontlijnaanpak, wijkteams, kanteling, ondersteuning dichtbij en Welzijn Nieuwe Stijl. Hierin wordt de nadruk gelegd op de eigen kracht van de burger en hun eigen sociale netwerk. In 2012 is in de meeste gemeenten een start gemaakt met het vormgeven hiervan: het IMW is hierbij betrokken om onze expertise in te zetten op het gebied van een integrale en generalistische aanpak, probleemanalyse op alle leefdomeinen, eigen kracht centraal, samenwerken met 0e, 1e en 2e lijn en het tijdig inschakelen van specialisten. Ook in 2012 hebben we weer geïnvesteerd in samenwerking met de ketenpartners en deelgenomen aan netwerken, projecten en samenwerkingsverbanden. Bijvoorbeeld het Centrum voor Jeugd en Gezin, de pilot in Groenewoud en de pilot Jeugdzorg Dichterbij Onderwijs. In dit jaarverslag leest u meer hierover. Ik presenteer het u met genoegen. Hannie Schut, Directeur/bestuurder

2

Integraal en wijkgericht verder


3

1. Over het IMW Het Instituut voor Maatschappelijk Werk (IMW) is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een sterke organisatie met een breed aanbod eerstelijns hulpverlening voor jeugdigen, volwassenen en gezinnen. Iedereen uit de gemeenten Tilburg, Goirle, Gilze-Rijen en Dongen kan bij ons aankloppen voor eerstelijns psychosociale hulp. Maar liefst tienduizend cliënten per jaar vinden hun weg naar ons. Niet alleen via een van onze locaties in wijk of dorp, maar ook via vindplaatsen zoals het onderwijs, en outreachend naar aanleiding van signalen. En via de loketten waar het IMW samen met ketenpartners burgers ondersteunt, zoals in het Centrum Jeugd en Gezin, het Zorg- en Veiligheidshuis of ’t Loket in Goirle.

Waar we voor gaan De decentralisatie van de jeugdzorg, de toegang tot de Wmo (AWBZ) en de nieuwe arbeidsparticipatiewet, maar ook de kanteling, passend onderwijs en Welzijn Nieuwe Stijl: het zijn allemaal ontwikkelingen waarbij wij goed bekijken waar onze generalistische expertise belangrijk is en ingezet moet worden. Onze ambitie is helder: we willen kwetsbare burgers optimaal ondersteunen, zo efficiënt en effectief mogelijk. We willen een krachtige samenwerkingspartner zijn met een unieke expertise, stevig verankerd in het regionale netwerk en met een scherp oog voor

4


sociaal ondernemerschap en duurzame relaties. Net als we dat altijd al zijn geweest, willen wij ook in de toekomst een professionele, betrouwbare organisatie zijn waar iedereen terecht kan. Goede, toegankelijke hulp bieden. En een steun in de rug zijn voor iedereen die er op eigen kracht niet uit komt.

Doelgroep Meestal kunnen burgers met vragen om hulp en ondersteuning die zelfstandig oplossen of regelen. Het maatschappelijk werk richt zich bij uitstek op dát deel van de burgers (ongeveer 20%) dat op meerdere levensgebieden vragen/behoeften, en/of onvoldoende zelfoplossend vermogen heeft. Het betreft kwetsbare groepen zoals jongeren en burgers met veelal een sociale en/of economische achterstand die een vangnet nodig hebben om zich staande te kunnen houden in de maatschappij.

Eigen kracht Wij werken vanuit een aantal principes. Zo gaan we uit van de eigen kracht van onze cliënten. We richten ons op mogelijkheden in plaats van op beperkingen. We vinden het belangrijk dat de cliënt de regie over zijn eigen leven voert en mee kan doen in de samenleving. Zelfredzaamheid staat bij ons dan ook voorop. Wij willen mensen zo snel mogelijk weer op het juiste spoor krijgen en op basis van

gelijkwaardigheid verder helpen. Om die reden is onze hulp zo kort mogelijk en zo lang als nodig. Daarom werken we met de methodiek ‘oplossingsgericht werken’. Extra kwetsbare cliënten bieden we als dat nodig is langdurige ondersteuning: een vangnet waardoor ze toch op eigen benen kunnen blijven staan. Op die manier kunnen we voorkomen dat deze mensen gebruiken moeten maken van dure, specialistische zorg. Komt een cliënt niet vanzelf met een hulpvraag naar ons toe? Dan bieden we outreachend hulp aan en passen zo nodig bemoeizorg toe. Ook staan we paraat op vindplaatsen. Zo zijn onze schoolmaatschappelijk werkers dagelijks actief op scholen voor basis-, voortgezet en beroepsonderwijs.

Integrale benadering Het IMW hanteert een integrale manier van werken. Meldt iemand zich bijvoorbeeld met een schuldprobleem? Dan kan dat heel goed te maken hebben met andere problemen, zoals verslaving, depressie, werkloosheid, relatieproblemen of een scheiding. Verschillende problemen kunnen elkaar versterken. Daarom kijken wij altijd verder dan het probleem waarmee iemand zich meldt en kiezen we voor een integrale aanpak. Het IMW heeft veel kennis en expertise op het terrein van gezinsbrede problemen. Ons adagium is: één gezin, één plan.

Er zijn al een tijdje zorgen vanuit het consultatiebureau en de woonstichting over een gezin met een peuter. Er speelt veel op meerdere leefgebieden. De ouders kampen met lichamelijke en psychische problemen, hebben zorgen over hun financiën en qua opvoeding zitten ze niet op een lijn. De woning waarin ze wonen is klein en gehorig. Vanuit de wijk komen veel meldingen van overlast. Een gezinscoach van het IMW gaat op bezoek bij het gezin om te kijken wat er daadwerkelijk aan de hand is. Door de verschillende huisbezoeken komt er meer zicht op de ontwikkeling van de peuter en worden er afspraken gemaakt met het consultatiebureau over het geven van opvoedingsondersteuning. De gezinscoach ondersteunt het gezin bij het op orde krijgen van de financiën en het vinden van een nieuwe woning via de woningstichting. Voor het opknappen van de woning wordt hulp geregeld via Wonen Zorg Service in de Wijk. De volgende stap is het zoeken van passende hulp voor de problematiek van de ouders. De gezinscoach helpt hen bij het aanvragen van de benodigde indicaties en de eerste gesprekken met de zorgaanbieders. Met de peuter gaat het goed sinds de rust in huis is weergekeerd.

Het IMW heeft een divers aanbod zoals Algemeen Maatschappelijk Werk, Begeleid Wonen, Gezinscoaching en Trainingen. Daarnaast is in veel gevallen samenwerking met externe organisaties nodig en gewenst, juist voor de integrale benadering. Daarom is het voor ons belangrijk om goede en betrouwbare partners te hebben in de zorgen welzijnsketen. Partners op wie we kunnen terugvallen en naar wie we kunnen doorverwijzen, zoals ContourdeTwern, het Veiligheidshuis, het Centrum voor Jeugd en Gezin en gespecialiseerde instanties zoals Bureau Jeugdzorg of Kompaan en De Bocht.

Dichtbij de cliënt Waar het IMW ook voor staat: kleinschalige, laagdrempelige zorg. Zorg die voor iedereen toegankelijk is, ongeacht het probleem. Materieel of immaterieel. Mochten cliënten de drempel van het IMW toch te hoog vinden, dan gaan we naar hen toe. Wij kiezen ervoor dichtbij onze cliënten te staan. Dat kan, omdat we met wijkgerichte, multidisciplinaire teams werken. Zo kunnen we mensen gericht en snel helpen. Dat maakt onze zorg goed en tegelijkertijd efficiënt.

Samen met anderen De medewerkers van het IMW zijn kundig op alle levensgebieden. Wij zijn echte generalisten en zien een probleem altijd in de context. Waar dat nodig is, verwijzen we door. Juist daarom willen we ook nadrukkelijk optrekken met anderen. Of dat nou onze ketenpartners zijn, scholen of cliëntenen vrijwilligersorganisaties. Wij nemen deel aan alle relevante overlegvormen en multidisciplinaire en organisatie overstijgende teams. Zo creëren we bijvoorbeeld samen met Kompaan en De Bocht korte doorverwijsroutes en schakelen we snel bij wachtlijsten om te kijken of hulp via een andere organisatie mogelijk is. Dat maakt onze zorg eenvoudiger en transparanter.


5

2. Ontwikkelingen, samenwerking, projecten en aanbod Ontwikkelingen In de samenleving zijn verschillende ontwikkelingen gaande, die van invloed zijn op de dienstverlening van het IMW. De decentralisatie van de jeugdzorg, de toegang tot de Wmo (AWBZ) en de nieuwe arbeidsparticipatiewet, maar ook de kanteling, passend onderwijs en Welzijn Nieuwe Stijl: allemaal ontwikkelingen waarbij wij goed bekijken waar onze generalistische expertise belangrijk is en ingezet moet worden.

Ondersteuning dichtbij De gemeente Tilburg heeft gekozen voor een ondersteuningsstructuur met generalistische professionals in de frontlijn. De frontlijnaanpak is een verdere uitwerking van de kantelingsgedachte en Welzijn Nieuwe Stijl: vraag en mogelijkheden van cliënten staan centraal, ruimte voor de professional, waar nodig outreachend werken, burgers en gezinnen worden actief opgespoord en geactiveerd. Gewerkt wordt vanuit het principe één gezin, één plan, één regisseur (integraal en resultaatgericht werken). In 2012 zijn we gestart met de voorbereidingen van een eerste pilot in Groenewoud, waar een integraal wijkteam gevormd wordt. Een aantal (school)maatschappelijk werkers van het IMW maakt deel uit van het kernteam in deze wijk. Daarnaast is een teammanager van het IMW

6


verantwoordelijk voor inhoudelijke aansturing van het kernteam. In 2013 wordt er ook in Stokhasselt een integraal wijkteam gevormd met een kernteam met inhoudelijke aansturing door het IMW.

Zorg- en adviesteams Een andere ontwikkeling is de start van de bovenschoolse zorgen adviesteams (ZAT’s) voor het basisonderwijs. In een zorgen adviesteam werken professionals uit hulpverleningsinstellingen samen met scholen om bij signalen van problemen met kinderen zo snel mogelijk de juiste hulp in te schakelen. In 2011 zijn twee ZAT’s van start gegaan in Westen Noord-Tilburg. In 2012 zijn ook in de andere delen van de stad ZAT’s gestart. De elf jeugdnetwerken zijn daarmee omgevormd tot vijf ZAT’s: Noord, West, Zuid, Centrum en Reeshof. In het voorjaar 2012 heeft de gemeente de ZAT-pilots in West en Noord geëvalueerd onder alle betrokken deelnemers. In de evaluatie waren de partners overwegend positief. Op basis daarvan is besloten vanaf september 2012 de structuur, frequentie en werkwijze van West en Noord ook over te nemen in Reeshof, Centrum en Zuid. Dat betekent dat vanaf medio 2013 in alle ZAT’s de scholen vertegenwoordigd zullen wor-

den door de schoolmaatschappelijk werkers van het IMW.

Transities Daarnaast spelen de ontwikkelingen rondom de transities ‘Jeugdzorg’, ‘AWBZ begeleiding’ en ‘Wet werken naar Vermogen’. Het IMW vindt het van wezenlijk belang dat bij nieuwe ontwikkelingen en initiatieven binnen de drie transities direct aansluiting wordt gezocht met de ontwikkelingen en initiatieven binnen de frontlijnaanpak, met als doel de ondersteuning zo laag mogelijk in de samenleving te houden.

Samenwerking In het licht van deze ontwikkelingen zijn de toekomstige samenwerkingsverbanden van grote betekenis. Het IMW werkt daarom nauw samen met MEE, GGD, Kompaan en De Bocht, Bureau JeugdZorg en ContourdeTwern. Met de GGD werkten we in 2012 samen in de zorgen adviesteams en bij Kinderstad. Het IMW neemt deel aan de Interne Kindgerichte Overleggen van Kinderstad ter versterking van de interne zorgstructuur van Kinderstad. Daarnaast werken we met de GGD, Kompaan en De Bocht en MEE samen in het Centrum voor Jeugd en Gezin (GJG) in Tilburg. In het CJG in Dongen verzorgt het IMW


7

Tim is een jongen van 13 jaar. Tim valt op school op door uitspraken over ruzie thuis en klappen van zijn moeder. Hij wil echter niet dat zijn mentor hierover contact opneemt met zijn ouders. Via het zorgoverleg van de school wordt hij verwezen naar het schoolmaatschappelijk werk.

de coördinatie. Vanuit dit CJG zijn in 2012 verschillende activiteiten georganiseerd. Zo werd er een bijeenkomst georganiseerd op het Cambreur College die goed werd bezocht. Het speerpunt lag op het verbeteren van de communicatie tussen ouders en hun pubers.

Tijdens twee gesprekken met de schoolmaatschappelijk werker vertelt Tim zijn verhaal. Daaruit blijkt dat er sprake is van forse opvoedingsproblematiek en verstoorde gezinsrelaties. Tijdens het derde gesprek stelt de schoolmaatschappelijk werker voor om zijn ouders te betrekken, zodat het gezin de juiste hulp en ondersteuning kan krijgen. Tim vindt het lastig om dat alleen te doen. Samen bellen ze daarom zijn moeder.

Met Kompaan en De Bocht vormt het IMW al een aantal jaar een strategische alliantie. We werken samen op het terrein van kinderen en scheiden, cursussen, ambulante gezinshulp met verkorte verwijsroutes, huiselijk geweld, nazorg en onderwijs. Concreet voorbeeld is het dubbeldekkend (van preventie tot zorg, voor de hele regio) Zorgprogramma Kinderen & Scheiden Midden-Brabant. Doel hiervan is kinderen en hun scheidende/gescheiden ouders in Midden-Brabant adequaat te helpen bij het oplossen van de problemen (van licht tot zwaar) die samenhangen met de scheiding. In alle fases van het scheidingsproces worden vragen en problemen van kinderen tijdig en adequaat opgepakt om zwaardere vormen van hulpverlening te voorkomen.

Na een gesprek met beide ouders, verwijst de schoolmaatschappelijk werker het gezin door naar Kompaan en De Bocht voor Intensieve Gezinsbegeleiding. Een ambulant hulpverlener komt in het gezin en ondersteunt de ouders in de omgang met hun kind, waardoor het thuis beter gaat. Na 5 maanden intensieve begeleiding is het gezin op de rit en krijgt Tim de begeleiding op school die hij nodig heeft.

8


Het IMW en ContourdeTwern werken steeds nauwer samen. Zo vindt er bijvoorbeeld afstemmingsoverleg plaats tussen verschillende managers van beide organisaties. In Oud-Noord, West en Goirle zit het IMW in een

pand met (onder meer) ContourdeTwern. Om de samenwerking te bevorderen worden er gezamenlijke bijeenkomsten georganiseerd voor de medewerkers van beide organisaties. De directies van het IMW en ContourdeTwern hebben in 2012 de intentie uitgesproken om in 2013 tot een intensievere samenwerking te komen. We willen onze krachten bundelen om op die manier onze cliënten nog beter van dienst te kunnen zijn. Hiertoe is per 1 januari 2013 een kwartiermaker aangesteld om dit proces te begeleiden en faciliteren. In Udenhout en Dongen en in de Reeshof zijn we intensiever gaan samenwerken met een aantal huisartsenpraktijken. In Udenhout loopt een doorbraak depressie project en in Dongen en de Reeshof een doorbraak angst project, waarin de samenwerking met verschillende zorgverleners rondom deze problematiek wordt afgestemd.

Convenant Jonge ouders Verschillende organisaties in Tilburg hebben in 2012 een convenant ondertekend om gezamenlijk de hulpverlening aan zwangere meiden, jonge moeders en vaders en hun kinderen te verbeteren. Het gaat om Kompaan en De Bocht, Feniks, Thebe, GGD,

ContourdeTwern, MEE en het IMW. Concrete activiteiten die de organisaties middels het convenant samen op willen pakken zijn inloopgroepen voor jonge moeders en hun kinderen, de jaarlijkse ‘Dag voor jonge ouders van nu’ en casusoverleg.

Pilots en projecten Het IMW nam in 2012 deel aan verschillende pilots en projecten.

Toeleiding voortijdig schoolverlaters (VSV-project) In 2011 is het project ‘Toeleiding voortijdig schoolverlaters’ gestart. Doelstelling is om voortijdig schoolverlaters in de leeftijd 18 tot 23 jaarop te sporen, die door persoonlijke omstandigheden geen dagbesteding hebben en die daarnaast niet in beeld komen bij de hulpverlening. Deze jongeren worden vervolgens toegeleid naar de juiste (hulpverlenende) organisaties zoals het trajectbureau, jobcoaches of Blink en naar (kwalificerende) scholing of werk. Dit met als beoogd resultaat dat deze jongeren op langere termijn een zelfstandig bestaan kunnen leiden. Het gaat bij het project om een specifieke groep jongeren die niet of onvoldoende wordt bereikt door de reguliere structuren. Het merendeel van trajecten heeft het karakter van ‘bemoeizorg’.

Medewerkers van IMW, Kompaan en de Bocht en Juvans werken samen in één team en daarnaast is er een intensieve samenwerking met eerder genoemde andere organisaties. Concreet heeft de samenwerking tot nu toe het volgende opgeleverd: ▶ het bereiken van 180 zorgmijdende jongeren waar tot dan geen informatie over was; ▶ het ontwikkelen van een beproefde werkmethode hoe om te gaan met deze doelgroep; ▶ ondersteuning van de medewerkers van het trajectbureau door aanvulling vanuit de hulpverlening; ▶ zorgdragen voor het sluitend maken van de aanpak schooluitval. De jongeren die tussen wal en schip vallen worden door de toeleiders opgezocht.

Het project loopt tot 1 mei 2013. Vanwege de succesvolle resultaten is een verlenging van het project aangevraagd vanaf 1 mei 2013 voor de regio Tilburg.

Jeugdzorg dichterbij onderwijs Het IMW voert deze pilot samen met Kompaan en De Bocht en Juvans uit op scholen voor voortgezet onderwijs in Midden-Brabant. Doel van deze pilot is het versterken van de zorgstructuur op scholen voor voortgezet onderwijs, het vergroten van de handelingsbekwaamheid van professionals binnen het onderwijs en het vergroten van de (opleidings)kansen van jongeren. Door vroegtijdige specialistische interventies op school wordt het escaleren van problemen voorkomen.

Nourdin is een jongen van 21 jaar die in zijn school- en werkloopbaan continu vastloopt. Hij wordt aangemeld door zijn nichtje die al in een traject zit van het VSV-project. Het kost in eerste instantie veel tijd om tot een eerste afspraak te komen omdat hij niet durft. Hij blijkt een erg onzekere jongen te zijn die dit verbloemt met een grote mond. Nourdin durft geen beslissing te nemen over zijn toekomst omdat hij bang is dat hij de verkeerde beslissing neemt. Als gevolg daarvan doet hij al jaren niks. Samen met Nourdin worden gesprekken gevoerd met zijn familie en op scholen om zodoende samen te zoeken naar wat hij wil. Nourdin heeft continu een handje nodig tijdens deze stappen omdat deze spannend zijn voor hem. Uiteindelijk kiest Nourdin er voor om weer naar school te gaan. Op de school is direct contact met het expertisecentrum gelegd om ervoor te zorgen dat Nourdin verder ondersteund en begeleid wordt om zodoende uitval te voorkomen en hem sterker te maken voor de toekomst.


9

Het beroep op geïndiceerde (zware, dure) jeugdzorg kan dan kleiner worden. Eind 2011 is gestart met de samenwerking van het schoolmaatschappelijk werk (SMW) en opvoedingsdeskundigen (OD) binnen het onderwijs. Binnen het onderwijs wordt er nauw samengewerkt met de zorgcoördinator, OD en SMW. Er zijn korte lijnen en zaken worden snel opgepakt door degene die dit vanuit zijn/haar expertise het beste kan doen. De meeste scholen zijn enthousiast over deze samenwerking en ervaren dat er sneller geschakeld kan worden in de zorg tussen SMW (1e lijn) en OD (2e lijn). In juni 2013 wordt het project geëvalueerd en een beslissing genomen over verdere voortgang vanaf schooljaar 2013-2014. Dit gebeurt in overleg met gemeente, provincie en de scholen. Daarbij wordt bekeken in hoeverre deze pilot past binnen de nieuwe ondersteuningsstructuur.

Proeftuin Gezinsmanagement In 2012 is de proeftuin Gezinsmanagement gestart. Doel van dit project is te komen tot één gedragen methodiek voor gezinsmanagement in multiprobleemsituaties (dus niet alleen bij gezinnen met kinderen). Het gaat daarbij om die situaties waarbij de bestaande hulpverlening vastloopt of onvoldoende oplevert. Medewerkers van acht zorgaanbieders

10


die in Tilburg al ervaring hebben met een vorm van gezinsmanagement of -coaching werken samen in een transorganisatorisch team, dat onder regie staat van de gemeente. Voor deze samenwerkingsvorm is gekozen om de onderlinge uitwisseling tussen de verschillende professionals te stimuleren en zo gezamenlijk deze specifieke hulpverlening op een hoger niveau te brengen. Namens het IMW werkt een gezinscoach mee in dit project. Andere deelnemende organisaties zijn Amarant (Idris), MEE, Kompaan en De Bocht, RIBW, Traverse, Thebe en Bureau Jeugdzorg.

Kennisoverdrachtoverdracht interetnische zorgvragers Stichting Palet was een provinciale steunfunctie-instelling op het gebied van diversiteitsvraagstukken. Palet heeft haar werkzaamheden beëindigd per 1 januari 2012. Tot 2014 wordt door de provincie Noord-Brabant subsidie verleend om de expertise van Palet te borgen, door kennis en netwerken zo veel mogelijk over te dragen aan andere instellingen. Palet subsidieert daarom van 2012-2014 trajecten bij organisaties in het kader van Kennisbehoud en Kennisoverdracht. Het IMW heeft sinds januari 2012 ook kennis van Palet in huis. Met het project Kennisoverdracht ten behoeve van interetnische zorgvragers is de vakgroep Algemeen maatschap-

pelijk werk van het IMW versterkt met een maatschappelijk werker, die de kennis en expertise ten aanzien van interetnische doelgroepen van Palet kan inzetten.

Groenewoud groeit Groenewoud is één van de impulswijken in Tilburg. In april 2012 is het impulsplan Groenewoud uitgewerkt in een activiteitenprogramma met daarin per ambitie de extra activiteiten voor Groenewoud. De focus in Groenewoud richt zich onder meer op de jongeren in de wijk. Een van de gewenste resultaten is het verbeteren van de sociale competenties bij de leerlingen uit groep 5 en 6. Het IMW is daarom in 2012 op drie basisscholen gestart met een project op het gebied van sociale vaardigheden (SoVa). Er wordt een SoVa-aanbod op maat gemaakt, gericht op het verhogen van weerbaarheid en het versterken van sociale competenties van de deelnemende leerlingen van groep 5 en 6. Het project loopt drie jaar.


11

Annette is een 22-jarige alleenstaande moeder als ze zich aanmeldt bij het IMW. Door financiële problemen (een schuld van €30.000, -) is ze uit haar woning gezet en heeft ze haar zoontje noodgedwongen ondergebracht in een pleeggezin. Annette leeft in angst. Ze is mishandeld door haar ex-vriend. Ze is heel bang dat hij terugkomt. Annette heeft geen enkele vorm van dagbesteding. Ze heeft moeite om verstandig met haar geld om te gaan. Ze doet vaak impulsieve aankopen. Annette krijgt een woning via Begeleid Wonen en het beheer van haar financiën wordt ondergebracht bij BLUT. Er wordt een traject bij Schuldhulpverlening opgestart. Haar zoontje komt weer bij haar wonen. Annette verblijft uiteindelijk 5 jaar in een woning van Begeleid Wonen. De begeleiding is een traject van twee stappen vooruit en een stap terug. Door ondersteuning van de hulpverlener en het laten beheren van haar financiën vindt Annette uiteindelijk voldoende stabiliteit en zelfvertrouwen om een combinatie werk/ opleiding als verzorgende te gaan doen en haar schulden in een saneringskrediet ondergebracht te krijgen. Via haar inschrijving bij een woningcorporatie vindt ze een eigen eengezinswoning met voldoende ruimte. Het gaat goed met Annette en haar zoontje. De hulpverlener van Begeleid Wonen biedt nog een half jaar nazorg waarin ze stapsgewijs begeleid wordt naar het volledig zelfstandig verzorgen van haar financiën.

Aanbod De hulpverlening van het Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW) is gericht op versterking van de psychosociale competenties van de cliënten, zoals zelfstandig lastige gebeurtenissen verwerken, zorgdragen voor een gezin en relaties aangaan en onderhouden. Maatwerk is hierbij het uitgangspunt: in de meeste gevallen kan een cliënt met behulp van een kortdurend aanbod of middellange begeleiding weer zelfstandig verder. Daarnaast biedt het IMW een vangnet

12


voor de cliënten die langdurige begeleiding nodig hebben om zich staande te kunnen houden in de maatschappij. Zij hebben jarenlange, soms permanente, steun nodig bij zaken als dagbesteding, op orde houden van financiën, opvoeding, psychosociale problemen, omgang met instanties etc. Naast het reguliere aanbod van Algemeen Maatschappelijk Werk heeft het IMW aanvullende vormen van aanbod die de gemeentelijke doelstellingen ondersteunen: waar nodig kunnen

hulpverleners via stichting BLUT budgetbeheer als extra middel bij budgetbegeleiding inzetten. Cliënten die een meer intensieve vorm van AMW-hulp nodig hebben in relatie tot zelfstandig wonen kunnen terecht bij Begeleid Wonen. Daarnaast bieden de medewerkers van Sociaal Raadslieden hulp bij sociaal juridische vraagstukken en bieden de medewerkers van Kinderen en Scheiden bemiddeling bij omgangsregelingen en mediation. Ook is er een crisisdienst buiten kantooruren voor cliënten met dringende psychosociale problemen en in crisissituaties. De crisisinterventie is erop gericht de cliënt zo snel mogelijk te stabiliseren en passende hulp in te schakelen. Het IMW heeft ook een breed aanbod voor de doelgroep jeugd in huis: maatschappelijk werk, sociale vaardigheidstrainingen, schoolmaatschappelijk werk en het Marietje Kessels Project. Ook heeft het IMW gezinscoaches in dienst. Gezinscoaching is een intensieve vorm van hulpverlening voor gezinnen met meerdere complexe problemen waarbij alle andere hulp niet heeft gebaat.

Trainingen en bijzonder aanbod Trainingen In 2012 was er wederom veel vraag naar het trainingsaanbod van het IMW. In Tilburg is in 2012 een bezuiniging doorgevoerd voor het groepsaanbod. De vraag naar de trainingen is wel op hetzelfde niveau gebleven. In Goirle heeft er een uitbreiding van het groepsaanbod plaatsgevonden. Naast het aanbod op het gebied van Sociale Vaardigheden (SoVa) is daar een KIESgroep (Kinderen in Echtscheiding Situatie) en een groep voor Weerbaarheid Buitenschools gestart in 2012. De vraag naar KIES-groepen is ook in 2012 weer toegenomen, de leeftijd van de kinderen die worden aangemeld daalt. Er is steeds meer vraag naar een aanbod voor kinderen tussen de 6 en 8 jaar. Ook de vraag naar workshops stijgt. Vooral rond de thema’s Pesten, Positief opvoeden (Triple P) en `Hoe om te gaan met mijn kind na een echtscheiding`. In augustus 2012 is er een onderzoek van één jaar gestart in samenwerking met de Universiteit van Tilburg, naar de effectiviteit van SoVa-trainingen. Het eerste deel van het onderzoek wordt voor de zomervakantie 2013 afgerond, het tweede deel voorjaar 2014.

Bijzonder aanbod Sinds 2011 zijn nagenoeg alle professionals in de hulpverleningsketen opgeleid en geaccrediteerd om volgens het Triple P-principe te kunnen gaan werken. De essentie van Triple P (de drie p’s staan voor positief pedagogisch programma), is dat opvoeden gemakkelijker en plezieriger wordt gemaakt voor ouders. In 2012 is het Triple P-aanbod van het IMW uitgebreid van individuele naar groepstrainingen. Het IMW heeft hiervoor speciaal mensen opgeleid. Inmiddels draait het groepsaanbod goed. In 2012 heeft het IMW twee groepstrainingen Pittige Pubers verzorgd en twee trainingen voor ouders van kinderen onder de 12 jaar. Ook is het Triple P aanbod onder de aandacht gebracht van professionals werkzaam in onder andere het onder-

wijs en kinderopvang. Daarvoor zijn er thema-avonden verzorgd door de verschillende aanbieders van Triple P samen. In september 2012 is aan de wethouders van de verschillende gemeenten in Midden-Brabant een borgingsplan overhandigd voor een structurele inbedding van de Triple P-methode in de regio.

Shari is een alleenstaande moeder en heeft een zoon van 15. Ze meldt zich bij het IMW omdat er thuis veel spanningen zijn tussen haar en haar zoon. Hij heeft haar ook al fysiek bedreigd. Mevrouw besluit deel te nemen aan de training “Omgaan met Pittige Pubers” van het IMW. Ze wil weer op een positieve manier met haar zoon omgaan, in plaats van strijd te voeren. Na de eerste 4 groepsbijeenkomsten is Shari al erg blij met de handvatten die ze krijgt en ziet zij thuis ook verandering. In de weken daarna wordt er wekelijks telefonisch contact opgenomen om de vorderingen en knelpunten in de opvoeding te bespreken. Als na 3 weken telefonisch contact de laatste groepsbijeenkomst is, komt er volgens de trainers en andere deelnemende ouders een andere vrouw binnen. Shari is erg gelukkig met de situatie thuis. Zelfs haar zoon heeft aangegeven dat hij blij is dat zijn moeder de Triple P-training heeft gevolgd: ‘Nu is het weer gezellig thuis.’


13

3. Het IMW als organisatie Meerjarenbeleidsplan Het IMW wil kwetsbare burgers optimaal ondersteunen, zo efficiënt en effectief mogelijk. Belangrijk daarbij is dat onze hulp voor die burgers bereikbaar is en blijft, ook in de toekomst. Daarom stellen we elke vier jaar een meerjarenbeleidsplan op. In zo’n plan formuleren we waar we voor staan en waar we voor gaan. Onze missie en visie. In 2012 hebben we ons nieuwe meerjarenbeleidsplan 2012-2015 gepresenteerd: ‘Klaar voor de toekomst. Samenwerken aan effectieve hulpverlening’. Centraal daarin staat het versterken van de eigen kracht van mensen en een integrale aanpak van problemen. Hoe we dit doen? Door middel van de volgende speerpunten voor effectieve hulpverlening: ▶ Eigen kracht centraal ▶ Eén gezin, één plan ▶ Dichtbij de cliënt ▶ Samenwerking Het IMW van de toekomst is een krachtige samenwerkingspartner met een unieke expertise. Stevig verankerd in het regionale netwerk van (Jeugd) zorg, Welzijn, Wonen, Onderwijs en Veiligheid. Met een scherp oog voor sociaal ondernemerschap en voor duurzame maatschappelijke coalities. Het IMW is ook een professionele, betrouwbare organisatie waar iedereen terecht kan voor hoogwaardige, men-

14


selijke zorg. Laagdrempelig, present in wijk en dorp. Zo kunnen we gezinnen het beste een steuntje in de rug geven en samen met hen oplossingen zoeken. En zorgen we er samen met ketencollega’s voor dat mensen (weer) op eigen kracht mee kunnen doen in de maatschappij – precies daarin schuilt onze maatschappelijke opbrengst.

Toekomstbestendige organisatie Het IMW wil een toekomstbestendige organisatie zijn. We willen bezuinigingen het hoofd kunnen bieden, aansluiten op ontwikkelingen in de keten en klaar zijn voor toekomstige uitdagingen. Sinds 2011 werken we daarom met drie multidisciplinaire teams, een team Trainingen & bijzonder aanbod en een team Ondersteunende diensten. In de drie multidisciplinaire teams zijn alle disciplines van het IMW vertegenwoordigd. Deze werken wijkgericht en hebben elk een deel van Tilburg en een van de dorpen Dongen, Gilze-Rijen en Goirle onder hun hoede. Zo kunnen we onze cliënten in hun eigen wijk of dorp de best mogelijke zorg bieden.

Multidisciplinair en wijkgericht

aan het veranderingsproces binnen onze organisatie. Door teambuildingsactiviteiten te organiseren, onze ICT opnieuw in te richten en door extra aandacht te besteden aan de kwaliteit van onze werkprocessen. In de zomer van 2012 hebben we de herinrichting van de organisatie geëvalueerd. Een aantal belangrijke conclusies uit de evaluatie zijn: ▶ Door te werken in de MD-teams is een duidelijke ontwikkeling naar integraliteit en onderlinge samenwerking ingezet. ▶ In de dorpen onderkennen we een specifieke situatie. De MD-teams zijn als geheel verantwoordelijk voor de werkzaamheden in het gebied, daarbinnen opereert men in de dorpen vanuit de eigenheid van de lokale situatie. ▶ Het IMW is naar buiten toe goed blijven functioneren tijdens het interne veranderingsproces. Aandachtspunten zijn de verdere ontwikkeling van de vakgroepen voor het uitwisselen van vakspecifieke kennis en het ontwikkelen van personeelsbeleid vanuit de gevraagde kwaliteiten (o.a. Welzijn Nieuwe Stijl) en gewenste ontwikkeling van medewerkers.

In 2011 hebben medewerkers de eerste ervaringen opgedaan met multidisciplinair werken in de wijk. Ook in 2012 besteedden we veel aandacht


15

Personeelsbeleid Bij een toekomstbestendige organisatie hoort een toekomstbestendig personeelsbeleid. In 2012 zijn we verder aan de slag gegaan met het actualiseren van ons functiehuis, een proces dat we in 2013 gaan afronden. Eindresultaat is een functiehuis dat aansluit op de maatschappelijke ontwikkelingen en duurzame inzetbaarheid van medewerkers. In het functiehuis komt veel meer nadruk te liggen op generieke functies, zodat medewerkers in de toekomst meer dan voorheen ‘uitwisselbaar’ worden.

Verzuim In 2011 stelden we een plan van aanpak op om het verzuim terug te dringen. We hebben een nieuwe arbodienst in de arm genomen en zorgden ervoor dat leidinggevenden en medewerkers bij een ziekmelding met elkaar in gesprek gingen. Dit plan van aanpak heeft in 2012 zijn vruchten afgeworpen. Het gemiddelde verzuimpercentage over 2012 is 5,68% ten opzichte van 8,19% over 2011. De focus op het beperken van het ziekteverzuim zetten we in 2013 onverminderd voort.

Oplossingsgericht werken Het IMW gelooft in de eigen kracht van mensen. Daarom heeft het IMW in 2012 alle medewerkers geschoold in het oplossingsgericht werken. Dit is

16


een methode waarbij de hulpverlener met specifieke vraagstelling de cliënt zijn eigen kracht laat zien en zo tot verandering motiveert. Wij verleggen de aandacht binnen een traject van klachten en problemen naar mogelijkheden en oplossingen. De cliënt zelf is hierbij de expert. Het IMW wil de visie, houding en motivatie van oplossingsgericht werken niet alleen in de hulpverlening, maar ook breed in de organisatie doorvoeren. De doelstelling van oplossingsgericht werken is een verandering in cultuur te realiseren binnen de organisatie. Het (verder) ontwikkelen van een organisatiecultuur die zich kenmerkt door medewerkers die: ▶ efficiënt werken zowel bij het begeleiden van cliënten als het organiseren van het eigen werk: het kunnen stellen van prioriteiten en zich houden aan ‘afspraak is afspraak’; ▶ ondernemerschap in zich hebben: IMW en zijn diensten profileren, samenwerken en zich positioneren in netwerken; ▶ initiatief tonen en proactieve houding hebben: erop af; ▶ vertrouwen hebben in de eigen kracht van de cliënt/klant; ▶ professioneel handelen en een professionele houding hebben: onderbouwd, doelgericht, systematisch en methodisch handelen. In 2012 zijn we concreet aan de

slag gegaan met de invoering van het oplossingsgericht werken. We pakken deze cultuurverandering projectmatig aan. Hiertoe is een projectgroep Oplossingsgericht werken ingericht en een projectplan geschreven. Na een kick-off-bijeenkomst hebben alle medewerkers een training oplossingsgericht werken gevolgd. Tevens is een start gemaakt met het ontwikkelen van instrumenten en hulpmiddelen die de medewerkers in hun dagelijkse werk helpen om een oplossingsgerichte werkwijze te hanteren. In 2013 zullen we op basis van de eerste ervaringen van de medewerkers het oplossingsgericht werken breder uitwerken en gaan borgen in de organisatie.

OR De OR vergaderde zeven keer met de directie, waarvan twee keer over nieuwe, te verwachten ontwikkelingen (halfjaarlijks overleg). Zij heeft instemming verleend betreffende de actualisatie van de procedure en regeling jaarurensystematiek. Verder heeft de OR advies gegeven over: ▶ actualisatie van de werving en selectieprocedure; ▶ procedure rondom vervanging directie bij afwezigheid; ▶ begroting 2013. De OR hield regelmatig overleg met de achterban en de contactpersoon uit de Raad van Toezicht. Zij heeft de

thema’s werkdruk binnen het IMW en problemen met het klimaat op verschillende locaties en werkkostenregeling besproken met de directie. De OR heeft in mei 2012 een evaluatie verzocht rondom de dienst ‘Arboarts’. Medewerkers van het IMW kunnen het uitgebreide OR-jaarverslag inzien via het intranet.

Raad van Toezicht Op 31 december 2012 bestond de Raad van Toezicht van het IMW uit: De heer J. Hermes (voorzitter) De heer D. van Griensven De heer M. Hoefakker Mevrouw M. Kuik Mevrouw K. Luijkx

Raad van Bestuur / Directie Op 31 december 2012 bestond de Raad van Bestuur/Directie van het IMW uit Mevrouw J. Schut.

Kwaliteit en tevredenheid van cliënten Het IMW hecht veel belang aan een goede kwaliteit van onze dienstverlening. Dat betekent dat we de klant centraal stellen en voortdurend werken aan verbetering van de dienstverlening. Niet voor niets werken we al jaren met het HKZ-keurmerk. Dit keurmerk voeren we voor: ▶ Maatschappelijk werk (uitgevoerd op de locaties in Tilburg, Goirle, Gilze-Rijen en Dongen) inclusief bijzonder aanbod volwassenen en crisisdienst buiten kantooruren ▶ Schoolmaatschappelijk werk ▶ Begeleid wonen ▶ Schuldhulpverlening (Gilze-Rijen) ▶ Gezinscoaching

professionaliteit van de maatschappelijk werkers: gemiddeld 96% van de ondervraagden vindt de hulpverlener deskundig en respectvol. De hulpverleners komen de gemaakte afspraken na (95%) en de cliënten voelen zich serieus genomen (96%). Ook de organisatie en informatieverstrekking scoren over het algemeen goed. 19% van de cliënten vindt het lastig om de tijd tussen aanmelding en aanvang van de hulpverlening te overbruggen. Cliënten zijn wat minder tevreden over de uitstraling van de locaties (locatie nodigt niet uit om binnen te lopen: 15%) en 10% is ontevreden over de wachtruimten.

In het najaar van 2012 vond de hercertificering plaats. Het HKZkeurmerk werd voor drie jaar verlengd tot eind 2015.

Klanttevredenheid De tevredenheid van onze cliënten meten we door het houden van klanttevredenheidsonderzoeken na afsluiting van de hulpverlening. Net zoals in 2011 werd de hulpverlening in 2012 gemiddeld met een 8 gewaardeerd. In 90% van de gevallen geven cliënten aan dat de hulpverlening heeft bijgedragen aan vermindering of oplossen van de problemen. De cliënten zijn zeer tevreden over de


17

4. Feiten en cijfers Cliënten

Aanbod voor jeugd

Naar werkvorm (in aantallen)

Tilburg

Goirle

Gilze-Rijen

Dongen

Totaal

Naar werkvorm (in aantallen)

Maatschappelijk Werk

7745*

382

703

503

9333

Coördinatie jeugdnetwerken/ZAT's

16

netwerken

Sociaal Raadslieden

1344**

243

1587

Sociale vaardigheidstrainingen

15

trainingen

187

10

19

2

Marietje Kesselsproject

56

scholen

226

8

14

3

251

97

5

6

5

113

298

6

14

2

320

Begeleid Wonen Schuldhulpverlening Kinderen en Scheiden Gezinscoaching Rekeningbeheer Blut

251

218 251

* Door de extra middelen van de AWBZ-pakketmaatregel kon er in 2012 meer fte ingezet worden.

Naar geslacht (in %)

Tilburg

Goirle

Gilze-Rijen

Dongen

Totaal

Vrouw

60,5%

57%

61%

62,5%

60,5%

Man

39,5%

43%

39%

37,5%

39,5%

Naar leeftijd (in %)

Tilburg

Goirle

Gilze-Rijen

Dongen

Totaal

1%

0%

0%

1%

0,5%

4-12 jaar

13%

20%

16%

9,5%

15%

13-18 jaar

12%

11%

11%

16%

12,5%

19-23 jaar

9%

3%

3%

9,5%

6%

24-55 jaar

55%

38%

55%

54%

50%

56-65 jaar

8%

10%

10%

7%

9%

65+ jaar

2%

18%

5%

3%

7%

18


Personeel Aantal Personeelsleden Man Vrouw Totaal

** Dit aantal betreft zowel advies (849) als consultaties (495).

0-3 jaar

Totaal

Man Vrouw Aantal fte

Per 31-12-2010 Aantal % 30 18% 129 82% 159 100% 25 95 120

20% 80% 100%

Per 31-12-2011 Aantal % 25 16% 134 84% 159 100% 19 103 122

16% 84% 100%

Per 31-12-2012 Aantal % 27 16% 137 84% 164 100% 21 100 121

17% 83% 100%


19

5. Praktische informatie Het aanbod van het IMW ▶ Maatschappelijk

werk wonen ▶ Sociaaljuridische dienstverlening ▶ Schoolmaatschappelijk werk ▶ Mediation en advies bij echtscheiding ▶ Gezinscoaching ▶ Triple P: positief opvoeden (individueel en groepsaanbod) ▶ Coördinatie Zorg Advies Teams ▶ Budgetbeheer ▶ Schuldhulpverlening (in Gilze- Rijen) ▶ Hulpverlening aan asielzoekers ▶ Bedrijfsmaatschappelijk werk ▶ Crisisdienst buiten kantooruren ▶ Trainingen ▶ Gespreksgroepen ▶ Begeleid

Kwaliteitskeurmerk Het IMW is HKZ-gecertificeerd voor algemeen maatschappelijk werk, Begeleid wonen, Schoolmaatschappelijk werk, Gezinscoaching, Crisisdienst Buiten Kantooruren, Groepswerk volwassenen en Schuldhulpverlening (Gilze-Rijen).

Colofon Inhoudelijke samenstelling Het Instituut voor Maatschappelijk Werk, Tilburg Vormgeving HP Visuele Communicatie, Gemonde Drukwerk Drukkerij Vos, Gemert

Bereikbaarheid Het IMW heeft negen locaties: Tilburg Reeshof, Tilburg Oud-Noord, Tilburg Zuid, Tilburg West, Tilburg Noord, Goirle, Rijen, Gilze en Dongen.

Fotografie Shutterstock Nationale Beeldbank April 2013

Kijk voor meer informatie, adressen en de inloopspreekuren op www.imwtilburg.nl.

Instituut voor Maatschappelijk Werk Tilburg e.o. Postbus 119 5000 AC Tilburg T: 013 – 595 27 10 E: [email protected] W: www.imwtilburg.nl

20


Instituut voor Maatschappelijk Werk Tilburg e.o. Postbus 119 5000 AC Tilburg T: 013 – 595 27 10 E: [email protected] W: www.imwtilburg.nl

IntEGRAAL En wijkgericht VERdER JAARVERSLAG 2012

Recommend Documents