Elektrotechnische Handelsonderneming B.V.
NIEUWSBULLETIN VOOR DE ELEKTROTECHNISCHE INSTALLATIEBRANCHE
Positieve impulsen Met veel plezier kunnen wij u een positief signaal geven in deze over het algemeen wat bedrukte en zorgzame tijden. Ondanks het afnemende volume in de markt voor elektrotechniek zien wij de ingezette tendens naar meerwaarde in de installatie doorzetten en zelfs toenemen. Domotica systemen, luxe schakelmaterialen en elektronische componenten zitten sterk in de lift. Dit stemt ons hoopvol voor de toekomst en bevestigt onze keuze u hierin optimaal te ondersteunen, middels o.a. een nieuwe medewerker voor de technische ondersteuning van Hateha 4 Domotica. Daarnaast kondigen wij op de achterpagina van het blad een fantastisch digitaal hulpmiddel aan waarmee u enorm veel tijdwinst kunt behalen bij de keuze en invulling van uw schakelmateriaal en bovendien zeer eenvoudig luxe programma’s aan uw klant kunt aanbieden en verwerken. Wij zijn ervan overtuigd samen met u deze positieve impuls door te kunnen zetten. J.P. Arentsen directeur Hateha
Bedrijfspand Hateha te Hazerswoude
Hateha biedt domoticaoplossingen met vier systemen van de twee gerenommeerde merken Jung en Doepke, die betrouwbaarheid en kwaliteit waarborgen. Hierdoor zijn wij in staat om in nagenoeg alle soorten projecten, bij nieuwbouw en renovatie, een passende oplossing te bieden. Desgewenst begeleiden wij het verkooptraject tot aan de programmering en de oplevering van het project.
instabus EIB; Jung bussysteem ook te bedienen met B & O afstandbediening
1
Uitzicht over het vlakke polderlandschap
Uitzicht op het vlakke polderlandschap Een luxe woning in Hoofddorp biedt een weids uitzicht over het vlakke Hollandse polderlandschap. Met dit beeld in het achterhoofd heeft architect Teunissen van P.A.M. Teunissen Architectenbureau B.V. uit Wassenaar de woning ontworpen. Het woongedeelte bevindt zich dan ook drie meter boven het maaiveld en de gevels zijn voorzien van veel glas, zodat het uitzicht nog versterkt wordt. Het exterieur is afgewerkt met aluminium kozijnen en dakranden en heeft fraaie RVS
kolommen als blikvanger. Heer Teunissen licht toe omtrent de keuze van het strak vormgegeven programma Edelstaal voor de EIB afdekkingen en de rest van het schakelmateriaal: “De keuze van modern eigentijds schakelmateriaal is in harmonie met
Lees verder op pagina 2
1
verlichting en voor het op of neer sturen en kantelen van de jaloezieën.
Colofon nummer 1, 8 e jaargang, maart 2003 KONNEKTIES is het nieuwsbulletin van Hateha Elektrotechnische Handelsonderneming B.V. te Hazerswoude Rijndijk. KONNEKTIES verschijnt 4 x per jaar. Redactie-adres: Postbus 111 2394 ZG Hazerswoude RD Telefoon: 071 - 341 9009 Fax : 071 - 341 3559 E-mail:
[email protected]
B & O ontvanger wordt op de EIB bus aangesloten.
het totale concept van het ontwerp.” Hierbij refererend aan het strakke lijnenspel van het exterieur van de woning, het vlakke polderlandschap en de materiaalkeuze welke ook in het interieur zijn doorgevoerd. Verlichting, jaloezieën en audio & video; slechts één afstandbediening Om het overzicht te bewaren en om te voorkomen dat er steeds naar een andere
Centrale bediening Voor het gemak van de bewoners is zowel in de woonkamer als in de slaapkamer een centraal bedientableau geïnstalleerd. Van hieruit kunnen alle functies in de gehele woning worden aangestuurd. Het programmeren van het bedientableau vereist kennis van het programmeren en inzicht in de betreffende situatie. Onder begeleiding van Hateha heeft Ed Gerrits van de firma A. Gerrits Elektrotechniek uit Beverwijk het programmeren geheel zelf uitgevoerd, waardoor dit bij een volgend project voor hen geen verrassingen meer zal kennen.
B & O afstandbediening met ontvanger en Jung EIB tastsensoren in Edelstaal.
Centraal bedieningsgemak met het LCD tableau
afstandbediening gezocht moet worden is het in de woonkamer mogelijk gemaakt de bediening van zowel op de bus aangesloten verlichting en jaloezieën als audio & video via de infrarood afstandbediening Beo4 van Bang & Olufsen te laten verlopen. Hiervoor is de B & O ontvanger aangepast tot een sensor die op de busleiding is aangesloten. De afstandbediening biedt negen vrije kanalen voor het schakelen en dimmen van
Locale bediening Voor de locale bediening zijn in alle kamers EIB tastsensoren van Edelstaal geplaatst. Middels deze bedienpunten worden de diverse lichtpunten geschakeld en gedimd. Daarnaast zijn hierin ook lichtscèneknoppen opgenomen waarmee alle verlichting in de betreffende ruimte op een sfeerniveau van 50% gaat branden. Met één druk op een
knop kan ook alle verlichting in de ruimte worden aan- of uitgeschakeld. Om niet in het donker de trap af en de kelder in te hoeven lopen voorziet een EIB taster hier in een knop voor de loopverlichting aldaar.
Bedieningspunten en thermostaat in Edelstaal
EIB thermostaat; meer mogelijkheden Met de thermostaat die op de bus wordt aangesloten wordt in deze woning de vloerverwarming geregeld, met een dag- en nachtstand. De EIB thermostaten bieden veel meer mogelijkheden dan men op het eerste gezicht zou denken. Naast een dagstand (met een bepaalde minimum temperatuur voor overdag als er niemand aanwezig is) en een nachtstand, waarbij een vaste temperatuur wordt ingesteld, heeft de thermostaat ook een comfortstand, die gebruikt wordt als er daadwerkelijk mensen in de ruimte aanwezig zijn. In alle standen kan de temperatuur in de ruimte naar wens, met de hand, hoger of lager gedraaid worden op de thermostaat, met een max. aantal graden dat
Signaal
ATEX normering, wat er verandert vanaf 1 juli 2003. Met ingang van 1 juli 2003 gaat de nieuwe ATEX norm in voor fabrikanten van bedrijfsmiddelen die toegepast worden in explosiegevaarlijke ruimten.
2
Dit betekent dat de fabrikant vanaf 1 juli dit jaar uit zijn eigen fabriek geen bedrijfsmiddelen meer mag leveren die niet ATEX gekeurd zijn.
De tussenhandel (fabrieksagenten, grossiers, installateurs, en industrie) mag de niet ATEX gekeurde bedrijfsmiddelen ook nog na 30 juni a.s. leveren, dan wel gebruiken. Dit geeft u de gelegenheid om de normaal aanwezige
voorraad nog op te maken. Houdt u bij nieuwe of langlopende projecten wel rekening met de ATEX norm, onze fabriek Schuch heeft vele armaturen die reeds volgens deze norm goedgekeurd zijn.
De vakman per thermostaat instelbaar is. In dit geval is dit zo’n 5 graden. Een onbekende, maar hele handige, aanvulling op de functionaliteit van de EIB thermostaat is een EIB aanwezigheidsmelder, welke de thermostaat bij aanwezigheid van de bewoners automatisch in de comfortstand kan zetten. Verder biedt de thermostaat een vorstbeveiliging, waarvan het meldcontact gekoppeld kan worden aan de CV of aan een alarmering en een dauwpunt. Het atrium De ramen in het atrium kunnen open en zorgen zo voor voldoende ventilatie. Als het te hard waait, wat door de windmeter buiten via de bus geregistreerd wordt, sluiten de ramen automatisch. Zij kunnen ook niet geopend worden zolang het te hard waait.
AGENDA
Nachtstand en “paniekschakeling” Via een EIB schakelklok wordt de nachtstand geregeld. Om 12 uur ’s nachts gaat automatisch de halverlichting langs de slaapkamers uit zodat de kinderen ongestoord kunnen slapen en gaat bepaalde verlichting op 20% branden. Middels een
Meyer site opnieuw vormgegeven
De buitenverlichting wordt geschakeld via een lichtsensor (links) De ramen van het atrium worden gesloten bij te veel wind
schemerschakelaar wordt de buitenverlichting in de luifel geschakeld. Om de woning heen is ’s avonds een alarminstallatie actief die aan de busleiding gekoppeld is. Hierdoor wordt de terreinverlichting aangeschakeld als eventuele ongenode gasten zich op het terrein begeven. Over nadere beveiligingsmaatregelen die via instabus EIB geregeld kunnen worden informeren wij u graag.
Voor een ieder die zich met verlichting en architectuur bezighoudt is het zeker interessant om onze vernieuwde Meyer site te bezoeken op www.hateha.nl, via fabrikanten (Meyer) installateurs-info doorklikken naar Meyer Design. Voortaan kunt u hier ideeën opdoen over de uitgebreide toepassingsmogelijkheden van de verschillende armaturen, welke worden toegelicht aan de hand van fraaie foto’s van praktijkvoorbeelden en foto’s van details van de armaturen. Handige zoekstructuur De vernieuwde site is zodanig opgezet dat u gemakkelijk kunt zoeken in de overzichtelijke opbouw die geordend is via de toepassingsgebieden van de armaturen. Verder treft u hier aanvullende informatie aan omtrent lichtbronnen, reflectoren, filters, accessoires en dergelijke. Lichtberekeningen Voor uw projectverlichting
Op het toilet zorgt een conventionele automatische schakelaar voor energiebesparing
Superlights in een paktijkvoorbeeld.
kunnen wij u ondersteunen met het maken van lichtberekeningen en adviseren wij graag in de keuze van de armaturen. Als u zelf uw lichtberekeningen wilt maken kunt u het lichtberekeningsprogramma van Meyer ook op de site aanvragen, via de servicepagina van Meyer.
Detail van de Superlight 250.
Twin EL in één van de vele mogelijke uitvoeringen.
Meyer Superlights in 250 en 400 Watt verlichten “La Sainte Beaume” te St. Maxim in Frankrijk.
6 t/m 9 mei 2003 Industrial Maintenance, Ahoy Rotterdam 4 t/m 6 juni 2003 100% Design, Cruiseterminal Rotterdam 29 september t/m 3 oktober Beurs Elektrotechniek, Jaarbeurshallen Utrecht
3
De zes nieuwe stations hebben allen een geheel eigen
Als onderdeel van een integraal plan ter uitbreiding en verbetering van het metronet van de regio Rotterdam is op 4 november jl. de verlengde Calandlijn feestelijk geopend. Het nieuwe deel, dat de werknaam “Beneluxlijn” voerde, loopt van het Marconiplein in Rotterdam via Schiedam en Pernis naar Hoogvliet, waardoor men nu in zo’n twintig minuten van het centrum van Vlaardingen naar Spijkenisse kan reizen. Met de komst van deze twaalf nieuwe kilometers wordt de reistijd van reizigers in het zuidwesten van de regio Nieuwe Maas aanzienlijk verkort en wordt de Erasmuslijn ontlast. De zes nieuwe stations zijn ontworpen door zes verschillende architecten, die elk de opdracht meekregen om een station te ontwerpen dat niet alleen voldeed aan het technische en praktische programma van eisen van de RET, maar ook diende te passen in hun respectievelijke omgeving.
Tussenwater ‘Voeding in de RVS kast op de stations’
MENNEKES COMBINATIES
Overzichtelijk, veilig en snel installeren Voor de invulling van het elektra- en telecommunicatiewerk van dit moderne traject hebben directievoerder E-bestek en Telecom van de RET, Jop van Varik, en zijn toezichthouders Frits Doorn en Jan van Huizen reeds een jarenlange “De feestelijke opening”
ervaring bij de RET opgedaan in eerdere projecten. Deze ervaring heeft ertoe geleid dat zij een specifiek pakket van eisen voor de aanleg van deze lijn hebben opgesteld. Als een rode draad door het pakket van eisen lopen “overzichtelijkheid”, “veiligheid” en “monta-
gesnelheid”. Ook moesten alle toegepaste materialen voldoen aan een goede prijs - kwaliteit verhouding. Samen met projectleider Johan Bal van Homij
ZORGEN VOOR Technische Installaties uit Rotterdam hebben we specifieke Mennekes combinaties samengesteld voor de stroomvoorziening voor onderhoudswerkzaamheden op perrons en langs de baan en voor het verwarmen van de wissels, wat bij de RET momenteel op geheel moderne wijze (elektrisch) geschiedt. Ervaring leert Om tegemoet te komen aan de eisen van veiligheid en snelheid is een overzichtelijke installatie onontbeerlijk. Dit geldt zowel voor de netwerken voor mobiele telefonie, omroepsystemen, treintelevisie en bewakingscamera’s als voor het voedingsnet. In verband met het milieu en betere arbeidsomstandigheden voor het onderhoudspersoneel (denk hierbij vooral ook aan tunnels) wordt tegenwoordig niet meer gekozen voor dieselaggregaten maar voor permanente voe-
4
karakter:
Pernis
Vijfsluizen
dingen langs het traject en op de stations. Qua voedingen zijn er 63A, 400V -, 16A, 400V -, en 16A, 230V contactdozen nodig. Bovendien moet de 63A contactdoos afgezekerd worden met 35A en de 16A contactdozen met 16A. Daarbij moet het geheel voorzien zijn van een 80A aardlekbeveiliging welke van Doepke afkomstig is. Verder zijn deze ruim tweehonderd combinaties voorzien van acht extra grote klemmenstroken (95 mm2) omdat de kabeldikte aangepast diende te worden aan de lange afstanden
Troelstralaan
bedrijfsklaar is. Deze voedingunits, ofwel krachtopstanden, staan aan beide zijden van de baan om de 120 meter verspringend opgesteld. Hierdoor wordt de afstand die overbrugd moet worden sterk teruggebracht en is het mogelijk om met kleinere (en dus lichtere) kabelhaspels te werken. Moderne wisselverwarming Het verwarmen van de twaalf wissels in de buitengebieden (wat moet voorkomen dat deze vastvriezen en het metro-
Parkweg
Handig Een handige oplossing voor de bedrading en klemmenstroken van de werkverlichting en de calamiteitenverlichting langs delen van het spoor werd gevonden in ruim duizend Mennekes kasten die uitgerust zijn met klemmenstroken en installatieautomaten. Deze kasten, waarvan Hateha diverse ontwerpen heeft gemaakt voor de verschillende toepassingssituaties, zijn voorzien van M32 wartels voor de kabelin- en kabeluitgangen en een M20 wartel voor de kabels die de verlichting voeden. Doordat ook deze kasten compleet voorbedraad worden aangeleverd wordt ook hier de overzichtelijkheid en de montagesnelheid bevorderd, waardoor het bouwproces snel en soepel kan verlopen.
Schiedam
Heeft u ook een oplossing nodig voor verschillende voedingsbenodigdheden of werkt u met (te) veel losse componenten? Wij helpen u graag.
VEILIGHEID EN ZEKERHEID die overbrugd moesten worden. Net als bij de compleet voorbedraad geleverde units voor de netwerken van bijvoorbeeld telefonie en de camerabeveiliging bleek ook hier dat het voor de snelheid
verkeer lamleggen) wordt door de RET elektrisch geregeld. Ook hiervoor heeft Mennekes twaalf speciale combinatiekasten vervaardigd, die compleet bedraad aangeleverd werden. Deze
Veiligheid is een vereiste Sinds enkele jaren is het niet meer toegestaan om in de (kruip)kelders boormachines e.d. te gebruiken met 230V voeding. Hiertoe zijn er in alle stations Mennekes combinaties met een scheidingstransformator en beveiliging geplaatst bij de toegang tot deze kelders. De contactdozen op de combinaties leveren een spanning van 42V, zodat onderhoudsmonteurs hier veilig hun werk kunnen doen.
BIJ VERLENGDE CALANDLIJN Combinatie met scheidingstrafo
en de overzichtelijkheid van het bouwproces veel gunstiger was om deze stroomvoorzieningen compleet en getest op functioneren te laten aanleveren. Nadat de combinaties in hun geheel op het reeds gemonteerde frame geplaatst zijn, is het alleen nog nodig om de twee voedingskabels, één voor de combinatie zelf en één voor de voeding naar de volgende combinatie, aan te sluiten waarna het geheel direct
combinaties hebben klemmenstroken (wederom 95mm2) en bevatten de automaten voor de beveiliging van de kabels naar de wisselverwarming. Daarbij zijn ze voorzien van een hoofdschakelaar en een schakelaar met drie standen: “aan”, “uit” en “automatisch”, waarbij de stand “automatisch” het mogelijk maakt om de wisselverwarming vanaf de meldkamer aan of uit te schakelen.
Voeding en beveiliging van de kabels voor de wisselverwarming Permanente voeding langs het traject
5
Vernieuwd touchscreen voor Dupline DSC 3
RVS behuizing Voor de visualisatie van de functies van het Dupline gebouwbeheersysteem van Doepke is een nieuw touchscreen uitgebracht, DSC 3, met een fraai RVS uiterlijk en een galvanisch verzinkte behuizing. Met het touchscreen, wat wordt aangesloten op het Dupline bussysteem, is het mogelijk om op eenvoudige wijze de status van verschillende adressen uit te lezen. Dit kan door gebruik te maken van de terugmeldingen van de actoren en dimmers. Zo wordt bijvoorbeeld bij storingsmeldingen duidelijk zichtbaar gemaakt van welk type de storing is (bijvoorbeeld: open deur, rook, beweging, defecte pomp, water, etcetera). Door de visualisering op het touchscreen wordt de installatie voor de klant overzichtelijk en eenvoudig te bedienen. Hoge beschermingsgraad Het touchscreen is oorspronkelijk ontworpen voor industriële toepassing, wat de lange levensduur van de achtergrondverlichting en de hoge beschermingsgraad (IP65) van het frontpaneel verklaart. Tevens is het frontpaneel bestand tegen diverse chemicaliën en schoonmaakmiddelen. Dit touchscreen wordt standaard geleverd met een schermgrootte van 5,7” en is voorzien van 64 kleuren bij een resolutie van 320 x 240 pixels. Ander maten zijn op aanvraag leverbaar. Compact Flash-card Met behulp van de Compact Flash-card is het mogelijk om het touchscreen op locatie te programmeren, zonder computer. De Compact Flash-card wordt dan beschreven middels een computer en een algemene kaartschrijver, waarna de Compact Flash-card los kan worden meegenomen naar het project op locatie en zo kan worden ingestoken in het touchscreen.
6
EIB Ruimtecontroller: één artikel, drie functies De nieuwe instabus Ruimtecontroller is een compacte en overzichtelijke unit voor de locale bediening van EIB installaties. De Ruimtecontroller, waarvoor slechts een enkele busaansluiting en adres nodig zijn, omvat in een enkel artikel de functies van een universele taster, een thermostaat en een informatiedisplay. Op het infodisplay kunnen zowel de actuele als de ingestelde temperatuur, datum en tijd getoond worden en kunnen de bedrijfstanden in symbolen worden afgelezen. De mogelijke bedrijfstanden zijn nachtstand, standbystand en comfortstand. Sturing middels aanwezigheidsmelder Voor extra comfort en energiebesparing kan de aanwezigheidsmelder een schakelobject naar de thermostaat sturen zodat de thermostaat bij aanwezigheid van personen van de standby- naar de comfortstand schakelt. De Ruimtecontroller kan naar wens worden uitgevoerd met maximaal zes bedientoetsen. Deze toetsen kunnen worden gebruikt voor de bediening van jaloezieën, verlichting (dimmen en schakelen) en kan naar wens uitgevoerd worden in de programma’s LS 990, LS plus, Aluminium en Edelstaal. Door een groter afdekraam te kiezen dan tweevoudig, kan een extra artikel geïntegreerd worden, zoals bijvoorbeeld een wandcontactdoos.
Even voorstellen……
vraag
&
antwoord
Vraag: Hebben de nieuwe afdekkingen voor de automatische schakelaars dezelfde functionaliteit als de oude uitvoeringen?
Sinds begin dit jaar versterkt Marco Douwma de gelederen op onze afdeling Techniek. Tijdens de zeven jaren waarin hij de verkoop en installatie van de audio- & videosystemen van B & O verzorgde, kwam hij zijdelings in contact met Domoticasystemen. De interesse in deze richting, vooral voor de grotere projecten, bleef groeien en was reden genoeg om de overstap naar Hateha te maken. Marco zal samen met Arjan Olree de technische ondersteuning en projectering verzorgen van alle vier de domoticasystemen, waarbij hij zich specifiek op het EIB traject zal richten, waarvoor hij inmiddels ook gecertificeerd is.
Antwoord: Nee, de nieuwe afdekkingen voor de automatische schakelaars bieden veel meer mogelijkheden dan de oude uitvoeringen. Doordat de nieuwe afdekkingen onderdeel uitmaken van het gehele Lichtmanagementsysteem passen zij op alle basiselementen welke voorzien zijn van R2 software. Uitschakelen via een dimfunctie: Het is nu bijvoorbeeld mogelijk om een tastdimmer als basiselement te gebruiken. Hierbij zal de aangesloten verlichting langzaam, via een dimfunctie, uitgeschakeld worden. Ventilator mee laten schakelen: Een andere nieuwe toepassing is mogelijk met de tweekanaalsrelaisunit (1202 URE), waarbij naast verlichting bijvoorbeeld ook de motor van een ventilator geschakeld kan worden. Extra locatie: Middels een nevenunit kan de verlichting ook vanaf een andere locatie automatisch dan wel handmatig gestuurd worden. Leerfunctie van de universele bovendelen: Een handigheidje voor de gebruiker is de nieuwe leerfunctie van de universele bovendelen. De omgevingslichtsterkte van een bepaald moment kan eenvoudig vastgelegd worden als inschakelwaarde, zonder dat men de exacte luxwaarde hiervan kent.
Vraag & Antwoord is een vaste rubriek die u in elk nummer van KONNEKTIES zult aantreffen. Heeft u ook vragen? Stuurt u die dan op naar: Postbus 111, 2394 ZG Hazerswoude RD.
Elektrotechnische Handelsonderneming B.V.
7
Primeur van JUNG
Automatische schakelaars Een Nederlandstalige folder over de nieuwe automatische schakelaars die deel uitmaken van het Licht-managementsysteem.
LS Gold Een Nederlandstalige brochure over het fonkelnieuwe LS Gold programma van Jung.
Prijsoverzicht Jung Een handig prijsoverzicht van de verschillende Jung programma’s, voorzien van de actuele prijzen.
touchControl GF 2 Een flyer over de nieuwe touchControls van Falk in de serie GF 2
Bezoekt u ook eens onze website
www.hateha.nl 8
Unieke software maakt uw werk gemakkelijker Binnenkort maakt JUNG uw werk een stuk gemakkelijker. JUNG heeft namelijk een softwareprogramma ontwikkeld waarmee u razendsnel en foutloos de toepassing van JUNG schakelmateriaal kunt plannen, berekenen, begroten en bestellen. De software bevat alle gegevens en afbeeldingen van het totale JUNG leveringsprogramma, inclusief alle varianten. Met een simpele klik van uw muis kiest u alle materialen, per ruimte en per project. Het programma geeft dan direct alle artikelinformatie met een afbeelding van het materiaal in de gewenste uitvoering en een overzicht van de kosten. Bij vergissingen en onjuiste invoer van gegevens wordt dit onmiddellijk door het programma zichtbaar gemaakt voor correctie. Simpel en snel Kiezen uit luxere JUNG series is nu uiterst simpel: klik op de gewenste serie en direct verschijnt het totale project in de gekozen versie op uw scherm. U kunt het meteen uitprinten als voorstel aan uw klant. En net zo gemakkelijk verstuurt u het via e-mail als bestelling naar uw grossier. De werktijd per project wordt aanzienlijk verkort, waardoor u uw klanten sneller van dienst kunt zijn. Dit verbetert uw concurrentiepositie én uw rendement. Gratis CD-rom JUNG is de eerste die een dergelijk programma heeft gerealiseerd en gratis aan zijn afnemers aanbiedt. U hoeft niets te bestellen; wij hopen u in mei de Nederlandse CD-rom te kunnen toesturen. De software installeert zichzelf op elke pc. Een meegeleverd zelfstudieprogramma zorgt dat u in korte tijd leert omgaan met alle mogelijkheden van het JUNG programma. U zult er net zo enthousiast over zijn als uw Duitse collega’s.
KONNEKTIES IS GEDRUKT OP MILIEUVRIENDELIJK PAPIER
Waterdichte armaturen Een Engels- en Duitstalige brochure over de nieuwe Schuch armaturen uit de series 163-164. Deze armaturen zijn toepasbaar in vochtige ruimten. De folder bevat eveneens een handig overzicht van de toepassinggebieden van de diverse typen.