Inspreektekst 22 oktober ’14
Besturen is vooruitzien. Een open deur? Of een waarheid als een koe? Inhoudelijk betekent deze uitspraak dat politiek vanuit een visie op de toekomst haar bakens uitzet. Dat is goed. Maar de koers die gekozen wordt mag nooit alleen leidinggevend zijn. Als onderweg naar het doel de inzichten veranderen, moet de politiek daarop adequaat reageren. Domweg op ramkoers blijven om het doel te halen maakt van iedere politicus een dwaas. Of een leugenaar. Of allebei. Hoe werkt dit eigenlijk in Groningen? Hebben de politieke partijen hun verantwoordelijkheid naar hun achterban, naar hun kiezers eigenlijk wel serieus genomen? Hebben zij wel inzicht getoond door te reageren op informatie die hun kant op kwam daar waar het windenergie op land in het algemeen en de N33 in het bijzonder betreft? We begonnen in 4 april 2011 met een coalitie van: PvdA, VVD, D66 en Groen Links. In het coalitieakkoord stond: “We staan een open, communicatieve bestuursstijl voor van samenwerking met belangenorganisaties en inwoners uit de Groninger samenleving. Het programma en de beleidsvoorstellen worden niet tot achter de komma dichtgetimmerd.” Zo, daar lijkt niks mis mee. Ferme taal, we doen het samen. Zo te zien. Ruimte genoeg over debat over nut en noodzaak van windenergie en de locatie N33 lijkt het. Let wel: we schrijven april 2011! Maar de praktijk is volkomen anders. Burgers worden gewoon aangehoord en daarna in de wachtstand gezet. De coalitie hanteert een volkomen nieuwe opvatting van begrip communicatie. 8 april 2013 ruimt Groen Links het veld en wordt opgevolgd door CU. Ook de CU staat bol van de goede voornemens en onderstreept in het nieuwe coalitie akkoord het belang van “interactie met de burgers” en vindt dat
“iedereen mee moet doen”. “We streven naar een samenleving waarin inwoners actief participeren” zijn hun eigen woorden. Nou, dat hebben we geweten. Poeh, wat waren we onder de indruk van motie van de CU die pleit voor participatie door burgers in de omgeving van windpark N33. In navolging van het beloofde land Denemarken ( en dan vergeten we voor het gemak even dat daar meer dan 100 anti windmolengroeperingen actief zijn) moeten alle burgers in Nederland ook in de gelegenheid gesteld worden een aandeel te kopen in hun eigen ellende. En dan, als slagroom op het toetje: een speeltuintje als compensatie uit een omgevingsfonds. Tsjonge jonge, we waren met stomheid geslagen. Dat we daar zelf nog niet opgekomen waren. Wat een gigantisch ei heeft de CU daar gelegd. Waarschijnlijk doet hun gat er nu nog zeer van. In het gesprek met D66 konden we rekenen op de sympathie. Maar daar kochten we niks voor: op het moment dat de partij het verschil had kunnen maken door in te stemmen met een motie van de SP voor onderzoek naar een variant over de A7, toonden de democraten zich slap als was uit angst voor de dreigementen van ons aller opperhoofd minister Kamp. 1 Op 1 gesprekken met de VVD leverden ons inzicht op in de Januskop van de partij: tegen windindustrie, maar vóór de plannen langs de N33. Onbegrijpelijk hoe je je kiezers zo structureel kunt en wilt bedotten. Tot zover de inspanningen van de coalitie om een inhoudelijke discussie aan te gaan met de tegenstanders van windpark N33. Bizar feit is dat niet 1 van de genoemde partijen: PvdA, VVD, Groen Links, D66 of de CU het in 4 jaar nodig vonden om zelf het initiatief te nemen voor een verdiepend gesprek met Tegenwind N33. De coalitie kwam niet naar de burger toe. Daar moesten we zelf om vragen. De coalitie nodigde ons niet uit. We moesten onszelf uitnodigen. Keer op keer. De coalitie was blijkbaar overtuigd van het nut van 1 richtingsverkeer in deze surrealistische vorm van discussie. Alle mooie voornemens ten spijt.
Voor iedereen die het nu nog niet duidelijk is: zo werkt het dus. Als een coalitie de gelederen gesloten houdt, kan elke vorm van onrecht tegenover de burger worden gebagatelliseerd en hoeft men de verantwoordelijkheid over het beleid niet aan diezelfde burger uit te leggen. Het is goed dat te weten. Want diezelfde burger pikt dat dus niet. Communiceren is, volgens de burgers, namelijk iets anders dan aanhoren. Zij zijn nl. belangrijkste partij: de burger, die moet leven met een windpark naast zijn deur, die de kosten voor deze megalomane waanzin moet ophoesten en die dus ook een doorslaggevende stem wil hebben bij de invulling en de planning van dit verhaal. Die wil mee denken nog vóórdat alles in beton gegoten is. Die niet langer zijn leven wil laten invullen door incompetente bestuurders, die slechts achter de feiten aanhobbelen en pas in actie komen als de gevolgen van de ellende die zij zelf veroorzaakt hebben, duidelijk wordt. En dan pas voorop gaan lopen blaten om gemakkelijk te kunnen scoren. Want om wie gaat het hier nu eigenlijk? Om úw politieke carrières? Om úw inmiddels volkomen achterhaalde denkbeelden? Om úw knullige polderoplossingen? Om úw nachtrust of de onze? De burgers zijn het ZAT. Als de oplossing voor het probleem van windpark N33 niet kan komen door een respectvolle en vruchtbare samenwerking met de coalitie dan zullen ze het anders gaan doen. Op hun manier. Want, als puntje bij paaltje komt hebben zij ú niet nodig maar u hén. Tegenwind N33 heeft het geprobeerd. Oprecht, betrokken, keurig volgens de regels. Stommelingen die we waren. Hierdoor zijn we door de gruwelijke polderoplossing van de Provincie in een onmogelijke positie gebracht. Hoe kunnen wij met goed fatsoen akkoord gaan met de plannen die gedeputeerde Moorlag op het allerlaatste moment uit de hoge hoed toverde? Hoe kunnen wij toezien dat de belangen van 4500 huishoudens worden uitgewisseld tegen de belangen van 1000 huishoudens?
Zijn die huishoudens in Meeden soms minder belangrijk dan die van de inwoners in Veendam en Wildervank? Natuurlijk kunnen wij ook rekenen. Natuurlijk is 1000 minder dan 4500. Veel minder. Maar gaan we voor kwantiteit of kwaliteit? Van leven wel te verstaan. Voor ons is het onbegrijpelijk dat de Provincie niet alles op alles heeft gezet om te zorgen dat er geen huishoudens getroffen worden. Het is gewoonweg niet te verdedigen dat u akkoord gaat met een dergelijk plan. Dat had u duidelijk moeten maken aan de minister. U moet zich werkelijk doodschamen dat u, openlijk, in de media en tegen de burgers van Meeden durft te zeggen dat u hiermee een oplossing hebt geschapen. U weet donders goed dat wind niets oplevert, geen besparing in fossiele brandstof, geen CO2 uitstoot, en dat windenergie dus deze planeet niet gaat redden. U accepteert stomweg een beleid dat zwaar onder druk staat omdat u te laf bent om halverwege het proces uw fouten te erkennen. En daarmee accepteert u ook stomweg dat 1000 huishoudens voor geen enkel hoger doel worden opgeofferd aan de waanzin van een falend politiek beleid.
Maar de coalitie heeft te lang gewacht. Haar tijd lijkt voorbij. Laten we hopen dat de grootste politieke blunder die deze coalitie kon maken, het aanbieden van 850 megawatt aan windenergie in de provincie Groningen, nog ten goede gekeerd kan worden door de inzet van vele goed geïnformeerde en betrokken burgers. Burgers die zelfs met hun rug tegen de muur nog de moed vinden om te blijven vechten tegen het onrecht dat hun wordt aangedaan. Met alle middelen die ze verantwoord achten. Het is per slot van rekening hun woon –en leefomgeving, hun gezondheid en hun toekomst die op het spel staat. Laten we dan ook meteen hopen dat de verantwoordelijke partijen PvdA, VVD, D66 en CU hun rol in deze zwarte bladzijde uit hun politieke geschiedenis van Groningen vertaald zullen zien in het kiesgedrag van de achterban. Dat de kiezers hen zullen laten vallen als de spreekwoordelijke baksteen. Tegenwind N33 zal er in elk geval alles aan doen om diezelfde kiezer duidelijk te maken welke partijen de zwaarste verantwoordelijkheid dragen voor het debacle windcentrale N33.
Want een coalitie die niet vooruit kan zien en niet adequaat kan bijsturen verdient het niet te regeren. Zo’n coalitie is een coalitie van dwazen. Of van leugenaars. Of van beide.
Tegenwind N33 Veendam 22 10 2014
