Inrichtingsplan provinciedomein Fort van Beieren te Koolkerke (Brugge). In opdracht van de provincie West-Vlaanderen, Dienst MiNaWa

Imagine the result

Inrichtingsplan provinciedomein “Fort van Beieren” te Koolkerke (Brugge). In opdracht van de provincie West-Vlaanderen, Dienst MiNaWa Projectcoördinator Mathieu de Meyer Besteknummer: 2007/SSL/01 31 maart 2008

ARCADIS Belgium nv │Vroentestraat 2 , 3290 Diest │T: +32 13 35 55 70 │F +32 13 55 69 48 www.arcadisbelgium.be

Besteknummer │ 2007/SSl/01

Inrichtingsplan (voorontwerp) provinciedomein “Fort van Beieren” te Koolkerke (Brugge)

L

COLOFON

Titel:


Jaar van uitvoering:

2008

Opdrachtgever:

Provincie West-Vlaanderen, Dienst MiNaWa Streekhuis Kasteel Tillegem Tillegemstraat, 81 8200 St-Michiels

Contactpersoon opdrachtgever:

Mathieu de Meyer

Besteknummer

2007/SSL/01

Opdrachthouder:

ARCADIS Belgium nv. Vroentestraat 2b, 3290 Diest T: 013 - 35 55 78 | F: 013 - 55 69 48 [email protected]; [email protected]

Auteurs:

Joachim Lambrechts, Wouter Degezelle

2 │20



L

INHOUDSTAFEL 1 INLEIDING ..................................................................................................................................................... 4 1.1 SITUERING VAN HET PROJECTGEBIED ............................................................................................................ 4 1.2 DOELSTELLINGEN INRICHTINGSPLAN ............................................................................................................. 5 2 TOELICHTING INRICHTINGSKEUZES ............................................................................................................ 6 3 BRONNEN ................................................................................................................................................... 15 4 KOSTENRAMING......................................................................................................................................... 16 4.1 UIT TE VOEREN WERKEN .......................................................................................................................... 16 4.2 KOSTENRAMING...................................................................................................................................... 17 4.3 GRONDVERZET....................................................................................................................................... 17

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE

VERKEER & MOBILITEIT

3 │20



1

INLEIDING In 2005 werd het Interreg IIIA-project ‘Staats-Spaanse Linies 1’ opgestart. In het kader van dit project werd nu een inrichtingsplan (voorontwerp) opgemaakt voor een herstel van een gedeelte van de wallen en grachten van het Fort van Beieren. Bedoeling van dit plan is bruikbaar zijn voor het uitvoeren van de werken, als leidraad kunnen dienen voor verder archeologisch onderzoek en om een bouwvergunning te kunnen aanvragen. Doel van dit verslag is het in kaart brengen van de gevolgde beslissingsstappen om tot dit voorontwerp te komen. Allereerst wordt summier de situering van het projectgebied aangegeven alsook de doelstellingen voor het inrichtingsplan.

1.1

SITUERING VAN HET PROJECTGEBIED Het inrichtingsplan beslaat het noordelijke deel van het provinciedomein van het Fort van Beieren te Koolkerke (Brugge). In het noorden en noordoosten wordt het gebied afgebakend door de Fortbeek. De zuidoostelijke kant wordt begrensd door de rand van het bosgebied enerzijds en de overblijfselen van de binnengracht anderzijds. In het zuiden wordt de grens gevormd door het middenplein en in de zuidwestelijke hoek bakent de binnengracht opnieuw het her in te richten gebied af. Ter hoogte van de boerderij aan de westelijke zijde strekt het projectgebied zich uit tot een de noordwestkant van de vijver en de achterkant van de schuur (tot net achter de bestaande mestput.

Figuur 1: Projectgebied inrichtingsplan

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE


4 │20



1.2

DOELSTELLINGEN INRICHTINGSPLAN Voor dit voorontwerp van een inrichtingsplan werden enkele actiepunten bepaald die aan bod dienden te komen: •

Het (gedeeltelijk) herinrichten van de bastions en courtines (verbindingswal tussen 2 bastions). Dit moest zo realistisch mogelijk gedaan worden. Hierbij konden we ons baseren op archiefmateriaal van het Rijksarchief van de stad Brugge en ook op de bestaande toestand van het terrein. Zowel opmetingen als een Digitaal Hoogtemodel (DHM) waren voor deze evaluatie beschikbaar.

Figuur 2: DHM Fort van Beieren

Figuur 3: Archiefbeeld Fort van Beieren

•

Het uitgraven van de grachten. Ook hier dienden de profielen en uit te graven peilen bepaald te worden. Bij de inrichting kan enerzijds open water worden gecreëerd, er kan een plaats gemaakt worden waar het ontstaan van een rietveld of moerasbos mogelijk wordt ofwel kan de historische aanwezigheid van een gracht geïnsinueerd worden door een lichte profilering van het maaiveld.

•

De buitenwal met glacis, de noordoostelijke ravelijn en de buitengracht moeten gevisualiseerd worden door licht uitgraven of ophogen van die elementen.

•

De verbindingsweg tussen de hoeve en het middenplein moet verplaatst worden met aandacht voor de symmetrie van het fort.

•

Het wandelpad om bezoekers vanaf het middenplein naar het fietspad aan de rand van het fort te leiden, moet aangepast en verbeterd worden.

•

De uitgegraven gronden moeten op hetzelfde terrein aangewend worden om de ophogingen en herprofileringen van de wallen te realiseren. In het bos (zuidwestelijk) kan eerder voor een lichte profilering gekozen worden.

In het inrichtingplan moet ook opgenomen worden op welke manier wallen en grachten ingericht zullen worden op het vlak van vegetatie en biologische situatie. Andere aandachtspunten zijn hier het recreatieve, het archeologische en het cultuurhistorische aspect. Ook het landbouwgebruik van de terreinen speelt een maatgevende rol gezien het huidige gebruik als graasweide voor paarden en koeien. Het inrichtingsplan moet uitvoerbaar zijn en een evenwicht vinden tussen de diverse waarden van het provinciedomein. Het moet passen in de geest van het project ‘Staats-Spaanse Linies’.

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE


5 │20



2

TOELICHTING INRICHTINGSKEUZES In dit deel worden de genomen inrichtingsbeslissingen verklaard. Hieronder wordt elk onderdeel van het projectgebied besproken en wordt kort toegelicht hoe de inrichtingskeuze tot stand kwam. 1.

Reconstructie bastion a.

Probleemstelling Afbakening binnen het projectgebied van te reconstrueren deel, deel met lichte profilering en deel dat behouden wordt in huidige toestand.

b.

c.

Keuze •

De volledige noordelijke punt zo getrouw mogelijk reconstrueren (bastion, binnengracht, glacis, buitengracht).

•

Oostelijk bastion in huidige geërodeerde toestand laten.

•

De grens van de harde reconstructie en zachtere profilering situeert zich op de doorgang vanuit het middenplein naar het glacis tussen het noordelijke en het oostelijke bastion.

Motivatie •

Het Fort van Beieren wordt in de studie van Termote en Zwaenepoel (2004) opgegeven als 1 van de goed bewaarde sites die in aanmerking komt voor een reconstructie

•

Makkelijkste locatie om een goede reconstructie te doen en zichtbaar te maken.

•

Aan het noordelijke bastion is al bijkomend grond aangevoerd.

•

Er wordt slechts 1 bastion gereconstrueerd. De drie overige bastions worden niet of slechts in beperkte mate gewijzigd. Het verschil tussen het gereconstrueerde bastion en de overige bastions zal zeer duidelijk leesbaar zijn in het landschap (steilere en egalere hellingen, meer open landschap, duidelijke grenslijnen) en extra geduid worden via infopanelen).

•

Aandacht voor het behoudt van symmetrie van het fort.

Figuur 4: Gebieden met harde reconstructie (volle lijn) en lichtere profilering (stippellijn)

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE


6 │20



2.

Huidig Moerasbos a.

Probleemstelling Op de locatie van de binnengracht is een moerasbos ontstaan dat al dan niet ecologisch waardevol is.

b.

c.

Keuze •

Ter hoogte van het te reconstrueren bastion de binnengracht volledig ruimen en herprofileren. Realiseren van een lager bodempeil zodat deze gracht in de zomer niet langer droog valt.

•

Het moerasbos van het oostelijke bastion behouden (afval ruimen).

Motivatie •

De binnengracht werd omstreeks 1960 (datering waarschijnlijk niet juist) gekenmerkt als een biologisch zeer waardevolle vegetatie: een venig berkenbroekbos met Kamvaren, Moerasvaren en veenmos (Termote e.a., 2004). Herman Stieperaere en Leo Vanhecke noteerden in 1982 nog meerdere soorten veenmossen: Sphagnum squarrosum, Mnium hornum, Sphagnum fimbriatum. Bij de begeleidende tekst bij de BWK-kartering in 1986 geeft Demarest volgende omschrijving ‘’Een klein gedeelte van de walgrachten bestaat overwegend uit een moerassig berkenbos met veel Veenmos, Pluimzegge, Valse ciperzegge en Smalle stekelvaren. Zwaenepoel stelde echter vast in 2003 dat deze waardevolle vegetatie volledig verdwenen is en dat er een sterke vegetatie waarneembaar is ((Termote e.a., 2004).

•

Door de binnengracht te ruimen, inclusief verwijdering van de sliblaag, worden nutriënten uit het systeem verwijderd. Doordat ook de bomenrijen op de oevers van de gracht worden gekapt, zal er ook minder aanrijking zijn via bladval. Hierdoor ontstaat er een nieuwe uitgangssituatie die in principe voedselarmer is dan de huidige toestand. Aandachtspunten zijn de historische verontreiniging en mogelijke inspoeling van meststoffen vanuit het landbouwbedrijf.

•

In het oostelijke bastion wordt binnengracht in de huidige toestand, inclusief moerasbos, behouden. Acties rond verwijderen van afval en tegengaan van eutrofiëren kunnen uitgewerkt worden in het beheerplan.

Figuur 5: Afbakening zones moerasbos; te verwijderen gedeelte (volle kleur) en te bewaren deel mits opruimen van afval (gearceerd)

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE


7 │20



3.

Kappen bomen(rijen) a.

Probleemstelling Landschapsbepalende rijen Marilandica populieren zijn aanwezig. Aan beide zijden van de binnengracht staan ook een aantal oude knotwilgen.

b.

c.

Keuze •

De rijen Marilandicapopulieren aan het binnenplein kunnen behouden worden. Tijdens de werken moeten er dranghekkens geplaatst worden zodanig dat er in de zone binnen een straal van minimaal 4m tot de stam niet gewerkt wordt. Deze zone mag niet met machines bereden worden, noch gebruikt voor het plaatsen van materiaal, …

•

(Rijen) Marilandicapopulieren en knotwilgen op het noordelijke te restaureren bastion en naast de binnengracht moeten verdwijnen.

Motivatie •

Bij een herprofilering zal er lokaal vergraven worden en lokaal opgehoogd. Hierdoor zou het wortelstel enerzijds worden beschadigd door vergraving en anderzijds bedekt door een grondvolume, waardoor de toevoer met water, voedingstoffen en zuurstof naar de wortels in problemen zou komen. Na enkele jaren zou dit leiden tot geleidelijke sterfte, waardoor de bomen extra gevoelig worden voor windval. Conclusie: Reconstructie van het bastion kan niet samengaan met een duurzaam voortbestaan van deze Marilandica-populieren. Het is dan ook beter deze onmiddellijk te kappen, zodat er ongehinderd kan gewerkt worden.

•

Reconstructie van het historische landschapsbeeld: open landschap na de aanleg; de begroeiing bestond hoogstens uit een doornhaag aan de voet van het bastion. Open beleving van het gerestaureerde bastion primeert.

•

Een grondige analyse van de vitaliteit was gezien het seizoen (winter) niet mogelijk, maar meerdere exemplaren Marilandica-populier lijken niet in optimale conditie te verkeren;

•

Bladval van de Marilandica-populieren heeft vermoedelijk bijgedragen tot de eutrofiëring van de grachten. Om te voorkomen dat deze aanrijking opnieuw na de ruiming en herprofilering van de binnengracht is het beter dat er geen populieren vlak bij de gracht staan.

•

De knotwilgenrijen zijn versleten (zie foto): er zijn al meerdere bomen tussenuit en de resterende bomen zijn in slechte conditie: Voor holenbroeders hebben ze vandaag waarde maar ze hebben in ieder geval geen lang leven meer voor zich.

•

Omwille van de landschappelijke waarde worden de Marilandica-populieren in de rest van het provinciaal domein, in het bijzonder in het oostelijke bastion, zo veel mogelijk behouden Figuur 6: Te verwijderen bomen(rijen) en te behouden bomenrijen (vol gekleurd) Marilandica-Populieren.

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE


8 │20



Foto 1: Helling tussen het noordelijke bastion en moerasbos, met Marilandica

Foto 2: Holle knotwilg, met Marilandica

Figuur 7: Te verwijderen bomenrijen en te behouden bomenrijen (vol gekleurd)

Foto 3: In het oostelijke bastion blijft het geërodeerde reliëf samen met de Marilandica-populieren behouden, zodat het verschil met het geherprofileerde bastion duidelijk in het landschap gelezen kan worden.

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE


9 │20



4.

Te restaureren profiel a.

Probleemstelling Op basis van het bestaande maaiveld en historische gegevens moest het profiel worden vastgelegd.

b.

c.

Keuze •

Eerst een studie maken van het bestaande maaiveld (DHM en ingemeten punten)

•

Enkele snedes nemen door deze beide terreinmodellen op plaatsen waar het huidige maaiveld weinig aangetast lijkt, zoals het meest zuidelijke bastion in het bos.

•

Uit deze snedes kwam een maat naar voor de breedte van zowel de binnen- als de buitengracht (de lagere stukken in het terrein) als voor het bastion zelf (ophogingen op het terrein).

•

Het hoogste punt van het bastion valt bij de herprofilering samen met het hoogste punt uit de bestaande terreinmodellen en wordt op +8,60mTAW gelegd. Dit is iets hoger dan het hoogste punt in het huidige maaiveldpeil (ongeveer +8,50mTAW) om vermoedelijke erosie in rekening te brengen.

•

Niveau binnengracht is zo genomen om open water mogelijk te maken. Het gaat hier om een verlaging van het maaiveldpeil van ongeveer 1,20m. Uit boringen in de grachtzone komt op een diepte van ongeveer 2,20m onder het maaiveld een veenlaag voor. Dit wijst erop dat het echte historische peil ongeveer op die diepte zal gelegen zijn. Hier wordt niet tot dit peil gegraven om niet met een overdreven grondoverschot te zitten.

•

Bij de buitengracht werd gekozen voor een lichtere profilering met de kans op een nat graslandschap maar geen open water. Ook hier wordt daarom niet tot op het historische peil ontgraven

•

Het profiel sluit naar het binnenplein en naar het fietspad langs de buitengracht aan op het bestaande maaiveld zodat zowel binnenplein (met de rij Marilandica’s) als het fietspad behouden kunnen blijven.

Motivatie •

Binnengracht diep genoeg voor open water: In de huidige toestand valt de binnengracht in de zomer droog. Vermoedelijk hebben de bladval en de hellingserosie geleid tot een ophoging van de bedding. Een algemene verdroging kan de droogval versterken/versnellen. Door de bedding enkele decimeters dieper te voorzien dan in de huidige toestand blijft de gracht waterhoudend. De grondwal die de geherprofileerde binnengracht scheidt van de meer oostelijke binnengracht moet in een ondoorlatend materiaal worden aangelegd (klei) zodanig dat de oostelijke binnengracht niet drooggetrokken wordt.

•

De hellingen van de binnengracht zijn gericht op herstel van de historische toestand. Deze zijn relatief stijl (talud voorontwerp 8/4). Om dieren een uitstapmogelijkheid te geven, wordt de helling op het einde van de binnengracht naar de gronddammen toe best zo geleidelijk mogelijk gemaakt. Eventueel kunnen lokaal nog geleidelijkere hellingen geconstrueerd worden, ook in functie van de veiligheid van het vee.

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE


10 │20



•

Buitengracht creatie van nat grasland. Voor de buitengracht wordt gekozen voor een beperkte verdieping ten opzichte van de huidige toestand. De oorspronkelijke gracht was veel dieper. Een verdieping tot op de historische toestand zou een veel groter grondverzet betekenen, met een overschot op de grondbalans, en een verlies aan landbouwgrond. Door een beperkte verlaging ontstaan natte graslanden die ecologisch waardevol zijn – mits aangepast extensief beheer – en nog als huiskavel kunnen gebruikt worden door de nabijwonende landbouwer.

Figuur 8: Uittreksel profielplan met bastion en binnengracht.

5.

Wandelpaden a.

Probleemstelling Er moet een verbinding tussen het fietspad langs de noordzijde en de wandelpaden in het bos blijven bestaan.

b.

c.

Keuze •

Wandeltraject op het gerestaureerde bastion en langs de symmetrische lijn.

•

Kort wandeltraject om bastion goed te kunnen bekijken.

•

Zo veel mogelijk werken met suggestiepaden die aangegeven zijn met houten paaltjes

•

Creëren van wandeltrajecten in lussen

•

Aanleg van fietsenparking aan fietspad

Motivatie •

De herinrichting komt zo optimaal tot zijn recht.

•

Er worden wandeltrajecten en vista’s aangeboden zowel vanop het bastion als van aan de voet van het bastion; nabij het bastion als op grotere afstand, zicht op het geherprofileerdere versus geërodeerde bastion, …

•

Er worden diverse wandelopties mogelijk. Wandeltrajecten in lussen blijken het best te werken. De taverne met parking vormt nog steeds de hoofdtoegang. Van daaruit kunnen meerdere opties gekozen worden waaronder een kleine lus tot aan het middenplein-bastion en een grote lus tot aan het noordelijke fietspad. De wandeling langs een kleine lus om het bastion te kunnen bekijken (langs de buitenzijde van de binnengracht) is in realiteit wel enkel uitvoerbaar indien er langs de hoeve gepasseerd kan worden. Dit moet goed afgestemd worden met de landbouwer.

•

In Damme, op slechts enkele kilometers van het Fort van Beieren, werd recent een site gereconstrueerd met een zeer goede toegankelijkheidsvoorzieningen, ook naar minder-

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE


11 │20



validen. Voor het Fort van Beieren wordt op een ander type van toegankelijkheid gemikt, met een meer natuurlijk, avontuurlijk karakter. Door te werken met suggestiewandelpaden, aangegeven met houten paaltjes, wordt de te volgen richting aangegeven, maar er worden op de bastions en in de weilanden geen verharde wandelpaden voorzien. De grootste delen van de trajecten blijven echter ook bereikbaar voor kinderwagens.

Figuur 9: Herinrichting wandelpaden; nieuwe verbindingen (rood), oude niet behouden verbinding (geel)

6.

Doorgang vanaf de hoeve naar de achterliggende velden a.

Probleemstelling Het landbouwverkeer doorkruist nu de locatie waar het glacis zal hersteld worden.

b.

c.

Keuze •

Landbouwmachines de omweg laten maken naast het fort (zie Figuur 10). Hiertoe moet een doorgang door de graslanden verstevigd worden (koffer) en moeten er 2 bruggen aangelegd worden over beken. Het provinciebestuur onderzoekt zelf ook nog mogelijke alternatieven hiervoor.

•

Dieren kunnen wel nog op het glacis, voor dagelijks traject van stallen naar noordelijke weilanden: smalle doorgang aflijnen met stroomdraad (visueel weinig opvallend)

Motivatie •

De herinrichting zou beschadiging oplopen door het landbouwverkeer.

•

Doorgang voor dieren blijft mogelijk.

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE


12 │20



Figuur 10: Herinrichting landbouwverkeer; oude doorgangen (volle pijlen), voorstel nieuwe route (stippellijn), twee beekovergangen (omcirkeld)

7.

Herindeling graasweide a.

Probleemstelling Momenteel wordt nagenoeg het volledige projectgebied als graasweide gebruikt. De begrazing met koeien en paarden werkt de erosie in de hand (zie foto huidige toestand noordelijke bastion). Door de intensieve begrazing is de ecologische waarde van de graslanden beperkt.

Foto 4: Toestand noordelijk bastion, beschadiging door begrazing met koeien en paarden.

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE


13 │20



b.

c.

Keuze •

Opsplitsen van het terrein in verschillende begrazingseenheden.

•

Keuze diersoort afstemmen op terreinkenmerken: geiten/schapen op bastions, alleszins op het herstelde bastion

•

Extensivering graslandbeheer: Beperken begrazingsdichtheid tot 1 grootvee-eenheid per ha of 2 geiten/schapen per ha; geen bemesting; geen herbicidengebruik

•

Middenplein kan begraasd worden door grotere dieren: runderen, paarden

Motivatie •

De egaal aangelegde steile hellingen dreigen al snel beschadigd te worden door begrazing met grote (en dus zware) dieren. Geiten en schapen zijn ideaal voor begrazing van steile hellingen.

•

Aanvullend maaibeheer verhoogt de ecologische en landschappelijke waarde (bloemenrijker) van de graslanden: haalbaar voor het middenplein en het glacis Î 1 maaibeurt met nabegrazing

•

Subsidies voor graslandbeheer zijn mogelijk via beheerovereenkomsten of in kader van erfgoed (beschermd landschap)

Figuur 11: Indeling graasland; nieuwe omheining (wit), klappoortjes (rood)

8.

Groenaanleg a.

Probleemstelling Bij de herinrichting worden een aantal bomen(rijen) verwijderd. Er wordt voorgesteld enkele nieuwe groenelementen aan te leggen

b.

Keuze & motivatie •

Aanplant van een groenscherm op de grens tussen het landbouwbedrijf en het geherprofileerde glacis

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE


14 │20



•

Verplanten van de jonge hoogstambomen van de weide waar het glacis zal hersteld worden naar de bestaande boomgaard ten westen van de boerderij

•

Planten van knotwilgen langs fortbeek, aan westelijke zijde van het noordelijke bastion: deze bomenrij zal een groenscherm vormen, dat het zicht naar de nieuwbouwwoningen afschermt. De toren van de Kerk van Koolkerke zal nog boven de wilgen zichtbaar blijven vanop enige afstand (vb. langs fietspad, langs Damse Vaart)

•

Aan de voet van het geherprofileerde noordelijke bastion kan een doornhaag met Meidoorn aangelegd worden: aanleg van doornhagen op deze plaat in de forten is historisch bekend (Termote e.a., 2004), de haag kan dienen als afsluiting voor de dieren, belemmerd het open zicht niet (want in een concave hellingsknik) en is ecologisch waardevol. De meidoorn mag wel niet te kort bij de waterrand staan, aangezien de soort een natte standplaats niet goed verdraagt. Het vormt mogelijks een geschikte standplaats voor zeldzame soorten als Viltroos en Koebraam die in het gebied werden aangetroffen (Termote en Zwaenepoel, 2004)

De groenaanleg en het onderhoud kan verder uitgewerkt worden in het beheerplan.

3

BRONNEN •

Jansen P., 2003; Nederland Populierenland. In: Natura. 2003/2 p. 36-39

•

Termote J & Zwaenepoel A., 2004. Forten en verdedigingswerken in het Oost- en West-Vlaamse Krekengebied. Inventarisatie, beschrijving, beheersituatie, visieontwikkeling. Studie door Westtoer in opdracht van de Provincies Oost- en West-Vlaanderen

•

http://www.populierenland.com

•

http://paola.erfgoed.net

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE


15 │20



4

KOSTENRAMING

4.1

UIT TE VOEREN WERKEN Om voor dit inrichtingsplan een goede interpretatie van de kostprijsraming te geven, worden de verschillende posten hier kort besproken. Dit om duidelijk aan te geven wat in de kostprijs meegerekend werd. 1.

kappen bomen In het projectgebied zullen ongeveer een 130-tal bomen moeten verwijderd worden. Het gaat hier enerzijds om het kappen maar anderzijds ook over het ontwortelen van zowel Marilandica’s als de knotwilgen.

2.

opruimen moerasbos Het rechtse deel van het moerasbos wordt niet volledig leeggemaakt en heringericht zoals het linker deel. Voor dit deel, met een oppervlakte van ongeveer 4500m², wordt het moerasbos opgeruimd. Men gaat het afval verwijderen en een deel van de afgestorven bomen verwijderen.

3.

grondverzet Over het hele projectgebied wordt bij benadering 25000m³ grond vergraven.

4.

grondprofilering Deze post bevat het herprofileren van het bastion, de beide grachten en het glacis. Met graafmachines wordt het profiel geconstrueerd zoals op het inrichtingsplan aangegeven (zie hiervoor de profielplannen).

5.

keermuur + trappen Het keystone-systeem dat hier voorgesteld wordt, werkt op basis van betonnen elementen en een geogrid om een grondkerende wand te maken. De kostprijs hiervoor wordt gegeven per m² keerwand/trap en bevat dus zowel de betonnen elementen als het geogrid dat voor de stabiliteit van de wand gaat zorgen.

6.

verharding landbouwverkeer De laagopbouw die ook op de detailplannen te zien is bestaan uit een laag onderfundering zand type I van 20cm dik en daarbovenop een steenslagverharding type I van 20cm. Bij de raming wordt een prijs opgegeven voor beide lagen.

7.

knuppelpad Om de wandelroute via de ravelijn te realiseren moet een 33-tal meter knuppelpad gemaakt worden. Hier wordt uitgegaan van een knuppelpad van 1,5m breed in duurzaam kastanjehout. Om de twee meter heeft het pad een steunpunt, wat een paal van ongeveer 2m betekent (1m boven het maaiveld, 1m in de grond verankert).

8.

inkokering beek Om een doorgang te realiseren voor het landbouwverkeer vanaf de hoeve naar het achterliggende landbouwgebied, lijkt het noodzakelijk om 2 beekjes in te kokeren. Dit zal gebeuren met een rechthoekige gewapend betonnen koker met inwendige breedte 2m en inwendige hoogte 1m. Deze zal afgewerkt

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE


16 │20



worden met een betonnen kopmuur en een stuk beschoeiing van de gracht in kasseien. Deze post zal in de raming opgesplitst worden in een kost voor de gewapend betonnen koker, de kopmuur (aparte posten voor grondwerk, beton voor gewapend beton, wapeningsstaal, een fundering van schraal beton) en de beschoeiing. Het gaat om 4 kopmuren en 2 kokers. 9.

inzaaien Na de grondwerken dienen de vergraven stukken grond opnieuw ingezaaid te worden om de gewenste vegetatietypes te bekomen. In deze prijs is zowel inzaaien, grondbewerking als maaien (2 maal per jaar) inbegrepen.

10. afrastering Om de nieuwe indeling van de graasgebieden te realiseren, moet een aantal meter schapendraad geplaatst worden. Dit houdt meteen ook de dieren weg van het gereconstrueerde bastion en weg van de binnengracht met het open water. Deze post wordt uitgedrukt per lopende meter en er wordt uitgegaan van een klassieke afrastering met houten paaltjes en schapendraad.

4.2

KOSTENRAMING 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.

kappen bomen ruimen moerasbos grondverzet: afgraving grondprofilering keermuur + trappen steenslagverharding type I, E=20cm zand type I, E=20cm knuppelpad in kastanjehout koker in gewapend beton (2mx1m) kopmuur: grondwerk kopmuur: beton voor gewapend beton kopmuur: wapeningsstaal kopmuur: fundering schraal beton 10cm beschoeiing beek inzaaien afrastering: schapendraad TOTAAL

EH stuk m² m³ m² m² m² m² m m m³ m³ kg m² m² m² m

VH EP TOT. 130 55,00 € 7.150,00 € 4588 3,00 € 13.764,00 € 25000 4,00 € 100.000,00 € 43188 2,25 € 97.173,00 € 82 300,00 € 24.600,00 € 1665 8,00 € 13.320,00 € 1798,2 8,00 € 14.385,60 € 33 120,00 € 3.960,00 € 10 800,00 € 8.000,00 € 10 15,00 € 150,00 € 20 500,00 € 10.000,00 € 220 2,00 € 440,00 € 4 17,00 € 68,00 € 28 110,00 € 3.080,00 € 43188 1,00 € 43.188,00 € 1310 12,00 € 15.720,00 € 354.998,60 €

* EH = Eenheid / VH = Vermoedelijke Hoeveelheid / EP = Eenheidsprijs / TOT. = Totaalprijs

4.3

GRONDVERZET Één van de doelstelling bij de herinrichting van het fort, was om zo goed mogelijk alle ontgraven grond te herbruiken voor de ophogingen en herprofileringen binnen het projectgebied. Zodoende was het doel om een grondbalans te verkrijgen die in evenwicht is. Op basis van het bestaande terreinmodel en het 3D-model van de herinrichting werd een grondbalans opgesteld. Bij dit ontwerp werden we geconfronteerd met een grondoverschot van ongeveer 10.465m³. In totaal wordt er 24.889m³ grond ontgraven waarvan er 14.423m³ herbruikt wordt voor ophogingen. Daarnaast kan (zoals aangegeven op het grondplan) een deel van de grond nog gebruikt worden binnen het projectgebied. Waar zich historisch gezien het westelijke bastion bevond, kan men in het bos met een lichte profilering aangeven waar het bastion zich bevond, zodat voor wandelaars die het domein langs die kant

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE


17 │20



binnen komen, meteen duidelijk is dat ze zich in een historisch fort bevinden. Hier kan in ieder geval ongeveer 3.880m³ grond voor gebruikt worden en wellicht zelfs nog een stuk meer. Het voorlopige overschot van ongeveer 6.585m³ wordt verklaard door het nu gekozen diepe peil van de binnengracht en de beslissing om slechts een beperkt deel de bastions te reconstrueren. In het licht van toekomstig archeologisch onderzoek kan het nu ontworpen profiel dan herbekeken worden. Op die manier kan in een definitief ontwerp de grondbalans beter in evenwicht gebracht worden.

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE


18 │20



LEGENDE open water grasland nat grasland verticale wand toegangstrap bastion Te behouden rij Marilandica’s knuppelpad ravelijn inkokering beek verharding landbouwverkeer lichte profilering in bos

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE


19 │20



Figuur 12: 3D-simulatie herinrichting, gezien vanuit het oosten

Figuur 13: 3D-simulatie herinrichting, gezien vanuit het noorden.

BEBOUWDE RUIMTE

OPEN RUIMTE

EFFECTRAPPORTAGE

RUIMTE & ECONOMIE


20 │20

Inrichtingsplan provinciedomein Fort van Beieren te Koolkerke (Brugge). In opdracht van de provincie West-Vlaanderen, Dienst MiNaWa

Recommend Documents