Service d'Incendie et d'Aide Médicale Urgente de la Région de Bruxelles-Capitale
Inlichtingen betreffende evacuatie
(doc. 1)
Deel 1 – Wettelijke verplichtingen A. Verantwoordelijkheid : De werkgever neemt de nodige maatregelen door de omstandigheden aangewezen om :
Brand te voorkomen ;
Ieder begin van brand snel en doeltreffend te bestrijden ;
Onmiddellijk de gemeentelijke of gewestelijke brandweer te verwittigen.
Volgens de bepalingen van artikel 52 van het Algemeen Reglement voor de Arbeidsbescherming (ARAB), Titel II, Afdeling V : Voorzorgen tegen brandgevaar, ontploffingen en de toevallige ontsnapping van schadelijke of ontvlambare gassen. Het advies van de brandweer is vereist voor : - de brandbestrijdingsmiddelen ; - de samenstelling en de manier van werken van de private dienst voor het voorkomen en bestrijden van brand. Belangrijke opmerking : in geval van deelname van de SIAMU aan een evacuatieoefening, zal er een gedetailleerd rapport worden opgesteld alsook een factuur volgens het Reglement der Taksen (Besluit van de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 18/12/2003)- de aanvraag voor deelname van de BWDGH of advies op een scenario moet gebeuren via het type-formulier “ aanvraag preventie advies” (www.siamu.be) en vergezeld zijn van het formulier “mededeling evacuatieoefening( in bijlage) en dit binnen een termijn van min 3 weken voor de oefening.
B. Reglementaire taken : 1.
Opstellen van één of meerdere plannen van de inrichting, met volgende aanduidingen : 1.1 1.2
Doc1
De toegangswegen ; De evacuatiewegen ;
1
Service d'Incendie et d'Aide Médicale Urgente de la Région de Bruxelles-Capitale 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8
De plaats van de brandbestrijdingsmiddelen ; De hoofdschakelaar van de elektrische installatie ; De hoofdkraan van het gasnet ; De stookplaats en zijn aanhorigheden ; De bestemming van de lokalen ; De aanwezigheid van lokalen van de 1e en 2e groep volgens artikel 52 van het ARAB (zie bijlage).
Opmerking : Indien het gebouw kelderverdiepingen bevat, moet er hiervan een plan uitgehangen worden in de onmiddellijke nabijheid van de trappen die er naartoe leiden. Dit plan moet onder andere het volgende omvatten : - De verdeling van de lokalen ; - De bestemming van de lokalen ; - De plaats waar de lokalen van de eerste en tweede groep zich bevinden volgens artikel 52 van het ARAB (zie bijlage). 2.
Nakijken of de reglementaire pictogrammen op verstandige wijze zijn aangebracht. Dit betreft de pictogrammen die het volgende aanduiden : 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6
De opslag van explosieve stoffen ; De opslag van ontvlambare stoffen en preparaten ; Het rookverbod ; Het verbod om vuur te maken in de nabijheid van plaatsen waar explosieve stoffen en preparaten worden opgeslagen ; De aanwezigheid van brandbestrijdingsmiddelen ; De uitgangen, nooduitgangen en de richtingen hiernaar.
3.
De locatie aanduiden van een verzamelplaats bij evacuatie.
4.
De verplichting controleren van een vrije doorgang van minimum 80 cm, vrij van elk obstakel, voor de uitgangen en nooduitgangen.
5.
Een persoon aanduiden verantwoordelijk voor het verwittigen van de hulpdiensten, via het nummer « 100 /112», in geval van brand of incident.
6.
De instructies in geval van evacuatie uithangen : in voldoende aantal ; op zichtbare en gemakkelijk bereikbare plaatsen. 7. Geregeld, minimum 1 keer per jaar, evacuatieoefeningen organiseren in overleg met de verantwoordelijken.
Doc1
2
Service d'Incendie et d'Aide Médicale Urgente de la Région de Bruxelles-Capitale
8.
Controleren of de brandbestrijdingsmiddelen : 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5
9.
in goede staat zijn ; goed aangeduid zijn ; gemakkelijk bereikbaar zijn ; op verstandige wijze verspreid zijn ; aanwezig zijn in voldoende aantal.
Indien een private dienst voor brandbestrijding noodzakelijk is, zal zij belast zijn met de leiding van de operaties : verkenning/bevestiging van het incident/eerste interventies en evacuaties.
10. Indien een waarschuwings- en alarmsysteem noodzakelijk is, nakijken of : 10.1. 10.2. 10.3. 10.4.
het in voldoende aantal is ; het gemakkelijk bereik is ; het in goede staat is ; het op verstandige wijze verspreid is.
11. Periodieke controle van : 11.1. 11.2. 11.3. 11.4.
de brandbestrijdingsmiddelen ; de detectie- en waarschuwing- en alarminstallaties ; de elektrische installaties ; de gas- en verwarmingsinstallaties.
De gegevens van deze onderhoudsbeurten et hun observaties moeten in een boek voor opmerkingen ingeschreven staan, dat beschikbaar moet zijn voor de Burgemeester et de bevoegde ambtenaar (veiligheidsboek).
C. Wanneer moet de werkgever waarschuwings- en alarmmiddelen aanbrengen ? In de drie volgende gevallen : (zie bijlage A) a. als hij ten minste 50 werknemers tewerkstelt in eenzelfde gebouw of in verschillende naburige gebouwen die een geheel vormen. b. Als het gebouw of het gedeelte van het gebouw dat hij bezet, een lokaal van de eerste groep omvat. c. Als hij verscheidene verdiepingen van een gebouw bezet.
Doc1
3
Service d'Incendie et d'Aide Médicale Urgente de la Région de Bruxelles-Capitale
D. Wanneer moet de werkgever een private dienst voor het voorkomen en het bestrijden van brand oprichten ? In de twee volgende gevallen : (zie bijlage A) a. Als hij ten minste 50 werknemers tewerkstelt in eenzelfde gebouw of in verscheidene naburige gebouwen die een geheel vormen ; b. Als het gebouw of het gedeelte van het gebouw dat hij bezet, een lokaal van de eerste groep omvat.
Deel 2 – Evacuatieoefening : Richtlijnen Doelstelling De evacuatieoefening heeft 3 doelstellingen :
Leren vastberaden te handelen in geval van brand of een dreigend incident ;
De interventie van de hulpdiensten vergemakkelijken in geval van een reëel incident ;
De effectiviteit van de instructies in geval van brand of incident testen.
Basisprincipes
Doc1
Nakijken of de evacuatiewegen vrij zijn. Dit moet gebeuren voor elke evacuatieoefening.
De goede werking van de waarschuwings- en alarmsystemen nakijken.
In overleg met de verantwoordelijken (directie, IDPBW, de datum en het uur van de evacuatieoefening beslissen. Iedereen moet verwittigd zijn.
Instructies moeten gegeven worden aan alle personen die geëvacueerd moeten worden.
4
Service d'Incendie et d'Aide Médicale Urgente de la Région de Bruxelles-Capitale Wanneer het signaal van evacuatie weerklinkt, betekent dit voor iedereen : o o o o o o o o
Elke activiteit stopzetten ; Toestellen uitzetten ; Kasten sluiten ; Ramen sluiten ; Uw verdieping, werkplaats of bureau verlaten ; De deuren achter zich sluiten (niet op slot) ; De aanwijzingen volgen van de private dienst voor brandbestrijding. De liften niet gebruiken tijdens de evacuatie.
De instructies gegeven aan de leden van de private dienst voor brandbestrijding van het betrokken niveau en voor de evacuatie van het niveau, de werkplaats, … na het evacuatiesignaal zijn : o Nakijken of iedereen het niveau, de werkplaats, … verlaten heeft. o Nakijken of er niemand zich nog in de toiletten of een ander geïsoleerd lokaal zoals een magazijn, archieflokaal, donkere kamer, … bevindt. o Ervoor zorgen dat alle deuren en ramen gesloten zijn ; o Nakijken of alle geëvacueerde personen zich naar het verzamelpunt begeven en overgaan tot het tellen van de aanwezigen. Ieder diensthoofd moet het aantal personeelsleden van zijn dienst kennen.
Verloop van de oefening
15 minuten voor de aanvang van de oefening : de leden van de dienst voor brandbestrijding, de waarnemers en de beoordelaren verzamelen. Het doel is om de horloges op elkaar af te stemmen en om de missies te herhalen. Ieder lid zal een teken dragen dat hem onderscheidt. Het is belangrijk dat de mensen met verantwoordelijkheden (zoals de directeur en de veiligheidschef) herkenbaar zijn.
Het evacuatiesignaal geven
Iedereen voert zijn missie uit
Evaluatie onmiddellijk na de oefening : alle leden van de privédienst voor brandbestrijding verzamelen.
Opmerking : Over de organisatie van een evacuatieoefening moet zorgvuldig worden nagedacht. Doc1
5
Service d'Incendie et d'Aide Médicale Urgente de la Région de Bruxelles-Capitale Dit moet in samenwerking met de collega’s gebeuren om elke kritiek van hen te voorkomen. (Een type fiche zoals hierna beschreven kan u hierbij helpen)
Te vermijden fouten :
Doc1
Een gebouw evacueren zonder serieuze voorbereiding ;
Een eerste evacuatieoefening houden zonder op voorhand de betrokken personen te verwittigen ;
Een vuur aansteken in het gebouw gedurende de evacuatieoefening, zelfs na intensieve training ;
Producten gebruiken die rook verspreiden ( dit vereist zeer goed opgeleide personen) ;
De toegangen vergrendelen die leiden naar de uitgangen, en moedwillig de gangen versperren die hiernaar leiden.
De verlichting uitschakelen tijdens een eerste evacuatieoefening. Het uitschakelen van de verlichting en het op proef stellen van de ogen, om de veiligheidsverlichting te zoeken, mogen maar gebeuren na verschillende oefeningen (en de deelnemers moeten gewaarschuwd zijn).
Aan het personeel vragen om noodladdders te gebruiken vanaf een te hoge verdieping. Het personeel moet op een geleidelijke manier geoefend worden in het gebruik van dit type ladder; eerst naar beneden komen vanaf de eerste verdieping, later vanaf de tweede verdieping, enz…
Het geëvacueerd gebouw te lang onbeheerd achterlaten. Een beginnende brand kan ontstaan in een lokaal waar het personeel een toestel in werking heeft achtergelaten.
Een oefening houden met het evacueren als enige doelstelling. Een oefening moet altijd gepaard gaan met nauwkeurige instructies zoals : het sluiten van deuren en ramen wanneer men lokalen verlaat, het verbod om liften te gebruiken gedurende de oefening.
6
Service d'Incendie et d'Aide Médicale Urgente de la Région de Bruxelles-Capitale
Praktische organisatie van een algemene evacuatieoefening
Zorg dat de vluchtwegen niet versperd zijn en dat het verzamelpunt goed bruikbaar is.
Voor aanvang van elke oefening de goede werking van het waarschuwingsen alarmsysteem testen ;
Gedurende het overleg met de verantwoordelijken : - De datum en het uur van de oefening vastleggen ; - Het personeel verwittigen waarvan de permanente aanwezigheid noodzakelijk is gedurende de oefening, onder andere de telefoniste en het verbindingspersoneel. Elke dringende inkomende communicatie moet kunnen doorgegeven worden aan het geëvacueerd personeel.
De personen die in het gebouw aanwezig zijn, informeren over de datum van de evacuatieoefening en enkel de leden van de private dienst voor brandbestrijding verwittigen van het uur van de oefening. 15 minuten voor aanvang van de oefening, het geheel van de private dienst voor brandbestrijding verzamelen met ook de eventuele waarnemers. De « 100 –112 en 101» informeren en hen melden dat het om een evacuatieoefening gaat.
Het evacuatiesignaal geven.
Onmiddelijk na de algemene evacuatieoefening
Doc1
Alle leden van de private dienst voor brandbestrijding alsook de waarnemers en de beoordelaren moeten verzameld worden na de oefening. Dit om : - Nota te nemen van de opmerkingen en waarnemingen alsook van de positieve punten en de moeilijkheden die men gedurende de oefening is tegengekomen ; - Conclusies te trekken en eventuele oplossingen voor te stellen om eventueel de instructies te wijzigen of te vervolledigen ten einde een volgende oefening te verbeteren.
Na de oefening onmiddelijk contact opnemen met de « 100-112 en 101 », om hen het einde van de evacuatieoefening te melden.
7
Service d'Incendie et d'Aide Médicale Urgente de la Région de Bruxelles-Capitale
Gids voor de evaluatie van de gedane oefening …………………………………………….
Inrichting
:
Adres :
……………………………………………..
Telefoon
:
…………………………
Aantal verdiepingen : ………. Aantal personeelsleden : …………. De oefening zelf Datum :
voorziene uur : starttijd : eindtijd :
Beschrijving van het scenario :
…….
Aantal personen (oefening) Was de brandweer verwittigd ?
ja/neen
Waren er belemmeringen in de toegangswegen ?
ja/neen
Verloop van de evacuatie ?
ja/neen ja/neen ja/neen
In volgorde ? Rustig ? In stilte ?
Werden de deuren gesloten ? ja/neen Hoeveel deuren zijn opengebleven ? ………………… Waren er belemmeringen aan de uitgangen ? ja/neen Heeft men spullen meegenomen ?
Doc1
ja/neen
Waar ?………. Waar ? ………………
8
Service d'Incendie et d'Aide Médicale Urgente de la Région de Bruxelles-Capitale Werden de instructies opgevolgd ?
ja/neen
Waar werden ze niet opgevolgd ?
Is de samenkomst op het ontmoetingspunt vlot verlopen ? Waren de verzamelplaatsen goed bereikbaar ? ja/neen Is de controle van de aanwezigheden goed verlopen ?
ja/neen Waar ? ………… ja/neen
Is het gebouw bereikbaar voor de brandweer ? ja/neen Totale duur van de evacuatie ?
………… minuten
Diverse opmerkingen :
Doc1
9
Service d'Incendie et d'Aide Médicale Urgente de la Région de Bruxelles-Capitale
Bijlage A Classificatie van de gebouwen Overeenkomstig het Algemeen Reglement op de Arbeid, art. 52, worden de lokalen verdeeld in 3 groepen in functie van hun bestemming en hun inhoud. Zeer Gevaarlijk Lokalen van de eerste groep Gevaarlijk Lokalen van de tweede groep Zonder significant gevaar Lokalen van de derde groep. Inhoud en bestemming. Ontvlambare vloeistoffen
Vaste stoffen
Doc1
Hoeveelheid
Groep
Ontvlammingspunt lager of gelijk aan 21 °C
50 liter of meer
I
ontvlammingspunt groter dan 21 °C maar overtreft geen 50 °C
500 liter of meer
I
ontvlammingspunt groter dan 50 °C maar 100 °C
3000 liter of meer
II
zeer ontvlambare vaste stoffen of stoffen die, wanneer ze in aanraking komen met water, brandbare gassen vrijmaken zoals celluloïde, calciumcarbide, magnesium en natrium
50 kg of meer
I
stoffen die kunnen branden wanneer ze in aanraking komen met een vlam en de brand snel kunnen doen uitbreiden zoals katoenweefsels, papierafval, droog stro, vette vodden
1000 kg of meer
II
10
Service d'Incendie et d'Aide Médicale Urgente de la Région de Bruxelles-Capitale
vaste stoffen die snel kunnen branden en onder invloed van de warmte giftige gassen of belangrijke hoeveelheden rook kunnen voortbrengen, zoals sommige weefsels en voorwerpen in synthetische stoffen
Meer dan 1000 kg
II
vaste brandbare stoffen, Meer dan 10 000 kg zoals riemen of rollen papier, karton, natuurlijkeof kunstrubber, bewerkt of niet, stoffen, andere dan deze in wol en die niet elders versneld zijn, textielvezels andere dan wol
II
Gas
brandbare samengeperste, vloeibaar gemaakte of opgeloste gassen
I
Ontplofbare atmosfeer
de lokalen waarin een ontplofbare atmosfeer kan ontstaan tijdens de normale werking van de installaties
Doc1
in een hoeveelheid die groter is dan of gelijk is aan 300 l, dit volume zijnde het waterinhoudsvermo gen van de recipiënten waarin ze zijn opgeslagen
I
11
Service d'Incendie et d'Aide Médicale Urgente de la Région de Bruxelles-Capitale
Mededeling van een Evacuatieoefening (Document op te sturen naar de BWDMH-Fax : 02/2088440) Oefening voorzien op …………………… (dag) …../…../20….. (datum) om …..u…… Juist adres van de oefening : (1) : schrappen van het onnodige
Periodiciteit Eerste oefening JA - NEEN (1) Zo JA, preciseer belangrijkste doelstelling ………………………………………………….. Zo NEEN, samenvatting van vorige oefeningen Datum (recentste eerst)
Scenario
Doelstelling(en)
Personeel op de hoogte
Aantal ontruimde personen
JA- NEEN
JA- NEEN
JA- NEEN
JA- NEEN
Zelfde scenario (X) – verschillend (XX) – meer en meer uitgewerkt (XXX)
Voorbereiding Oefening georganiseerd door : verantwoordelijke IDPBW – preventieadviseur – directeur (1) andere : ………………………………………… Naam +tel : met medewerking van: verantwoordelijke HRM– lid van het comité IDPBW (1) gespecialiseerde ploeg (intern) - consultancy (extern) (1) Doc1
12
Service d'Incendie et d'Aide Médicale Urgente de la Région de Bruxelles-Capitale
Deelname Deelname van: een deel – alle personeelsleden (1) Geschat aantal ….. Een deel – alle directieleden (1) Geschat aantal …… Geen enkele – een deel –alle gebruikers (1) Geschat aantal ..…
Inlichtingen Voorafgaandelijk contact met de Brandweer
JA- NEEN
Zo JA, per brief – fax – e-mail – telefoon(1) met wie : …………………… Voorafgaandelijk contact met de lokale politie
JA- NEEN
Zo JA, per brief – fax – e-mail – telefoon(1) met wie : …………………… De buurt werd ingelicht
JA- NEEN
Zo JA , preciseer wie/welke………………………………………………..
Voorziene verloop Eén – meerdere etappes (1) Omcirkel in onderstaande lijst de voorziene etappes 1ste etappe briefing van de deelnemers 2de etappe taakverdeling en de beoordelaren nemen hun plaatsen in 3de etappe verwittigen van HC 100-112 bij aanvang van de oefening (5 minuten vooraf) 4de etappe aanzetten waarschuwingsinstallatie 5de etappe waarschuwing van de ETP, van de veiligheidsverantwoordelijke, van, de directie 6de etappe verkenning en tussenkomst ETP 7de etappe bevestiging van het incident aanzetten alarmtoestel 8ste etappe fictieve – reële melding (1) aan het HC 100 - 112 van Brussel Hoofstad 9de etappe ontruimingsprocedure toepassen 10de etappe controle van de lokalen/de verdiepingen 11de etappe fictieve tussenkomst brandweerploeg 12de etappe controle van de ontruimde personen op de verzamelpunt(en) en telling. 13de etappe einde oefening Doc1
13
Service d'Incendie et d'Aide Médicale Urgente de la Région de Bruxelles-Capitale 14de etappe verwittiging einde oefening aan HC 100- 112 15de etappe snelle debriefing – samenvatting van plus en minpunten Opmerking : indien etappe 8 wordt uitgevoerd, de gegevens van de supervisor van de oefening doorgeven (om hem zo vlug mogelijk te kunnen contacteren wanneer tijdens de oefening een reële melding aan de HC100-112 zou gebeuren)
Doc1
14