KIJKWIJZER
INLEIDING
De ideale man
NIVEAU *
26 juli 2008 - 26 oktober 2008
Deze kijkwijzer gaat over mannen en hun kleren. Al zeggen ze van niet, ze zijn net zo ijdel als vrouwen. Dat merk je vanzelf op de tentoonstelling ‘De ideale man’. Mannenkleding saai? Mooi niet. Pofbroek, jurk, kant en borduursel? Net zo goed voor mannen. Oordeel zelf!
2
hoe het werkt De vragen van deze kijkwijzer zijn gegroepeerd per zaal. Het zaalnummer zie je bovenaan op de wanden. Op zaal mag je niet met pen schrijven, alleen met potlood! Een clipboard, een plattegrond en een potlood kun je lenen bij de infobalie in de hal. Schrijf alleen op je blaadje. Raak beslist geen kostuums, voorwerpen en vitrines aan!
Plattegrond 1e verdieping Gemeentemuseum
24
25
23
19
17
20
16
21
15
22
26
27
13
18
28
14
10 29
09
30
08
31
07
12
11
06
05
02 32
35
42
33
44
04
03
01
41 36
34
43
39 37
46 38
40
45
3
01 47
48 49
Zaal 48 1 Een ontwerper laat zich altijd wel door iets inspireren. Modevormgever John Galliano is gefascineerd door de ijsspektakels van lang geleden in Londen. Dit soort feesten waren er in de 15de en 16de eeuw. Dagenlang werd er dan wild gefeest rondom en op de dichtgevroren rivier de Thames. Maak een schetsje van de outfit die jij het meest geschikt vindt voor zo’n heftig en winters ijsfeest.
2 Wat trek jij zelf aan naar een feest? Teken het of plak hier een foto van jezelf.
4
Zaal 47 3 Met welke lichaamsdelen pronken sommige mannen in onze tijd? Kruis aan. Meerdere antwoorden mogelijk. O heupen O borstkas O armen O oren O knieën O billen O benen O tenen 4 Als mannen eindeloos vaak buikspieroefeningen doen en gewichten optillen gaat hun borstkas er ongeveer zo uitzien. Dat heet een ‘sixpack’, een ‘pakketje van zes spiergroepen’. Op de foto zie je die goed.
Torso van een man met “sixpack’
Wat heeft een ‘sixpack’ te maken met dit jack? ______________________________________ ______________________________________ ______________________________________ ______________________________________ 5
Walter van Beirendonck, Opblaasbaar jasje, 1996
Zaal 47 5 Romeinen lieten graag hun gespierde benen en armen zien. Rokjes voor mannen waren toen ‘cool’. Welke overeenkomsten zie je tussen het Romeinse beeld en de outfit? Zet er pijlen bij.
‘Rozen verwelken en kleren vergaan…’. Alle Romeinse kleren zijn tot stof vergaan. Het oudste kledingstuk uit ons museum stamt uit ongeveer 1600 en is dus meer dan 400 jaar oud. Het is een wambuis (een bloes/jasje) voor mannen.
6
J. Galliano, Christian Dior Couture, 2000/2001
Torso van een onbekende Keizer of veldheer, ongeveer 1 e eeuw na Chr.
Zaal Zaal 45 12 Hier kun je zien dat kleding van militairen invloed heeft gehad op mannenmode. Nu nog trouwens, hoeveel camouflageprints zie je wel niet in de winkels? Ook het T-shirt stamt uit het leger. 6 De bedoeling van camouflage is dat je wegvalt in de omgeving. Handig als je ongezien wilt rondsluipen, zoals soldaten doen. Ontwerper Bernhard Wilhelm vond het een idee om een camouflagepak te maken voor de stadsmens. Hoe val je weg tussen al dat beton overal? In het grijs dus. Ontwerp een camouflagepak om zelf in weg te vallen op een plaats die jij vreselijk vindt. Bijvoorbeeld bij de tandarts of op bezoek bij het saaiste familielid dat je hebt.
7 Hoe worden dit soort soldatenlaarzen ook wel genoemd? O stampers O koffers O bootjes O doosjes O kistjes
7
Zaal 40 Gang 8 Hans Eijkelboom fotografeert mensen die zo ongeveer hetzelfde zijn aangekleed. Hij doet dat op drie plaatsen in de wereld: Parijs, New York en Sjanghai. En toch is er geen verschil! Als je een van deze stijlen móet kiezen. Welke zou het zijn? Van links naar rechts: O gezellig-in-een-streeptrui-stijl O baggy-relaxed-stijl O ik-draag-alleen-dit-merk-Tshirts-stijl O strak-in-het-pakstijl O een- leuk-tasje-is-niet-stom-stijl O ik-doe-net-alsof-ik-soldaat-ben-stijl
Zaal 41
J.A. van Ravesteyn, De officieren van het Oranjevendel verlaten het stadhuis, 1616
9 Hoe je haar zit, ook dat hoort bij de mode. In de winter van 1616 was het vast en zeker ‘hot’ om als officier bij de schutterij* een baard te hebben. Hoeveel mannen hebben er geen baard?
_______________________________________________________ *De schutterij was een burgerwacht die in de Middeleeuwen werd opgericht om onder andere ‘s nachts en overdag de stad te bewaken. Vanaf de 17e eeuw had iedere stadswijk zijn eigen vendel, een groep heren met wapens die vielen onder de schutterij. Een heel klein beetje lijkt het werk van schutters op het werk van politieagenten nu.
8
Zaal 41
Zaal 13
10 Vergelijk met het schilderij. Wat dragen politieagenten van nu helemaal niet meer? Teken het.
A. Hannema, Portret van een heer, 1666
11 In 1666 was het als heel deftig heer - want dat is hij - heel gewoon om zulk lang haar hebben. Ken jij in onze tijd een voorbeeld van een supersjieke man met lange lokken? O ja, dat is:__________________________________________________________ O nee 12 Hoe kijk jij aan tegen een man met lang haar? O hartstikke goed, lekker rebels O ik vind het niet netjes staan O dat moet iedereen zelf weten O ik vind het meisjesachtig O als het maar schoon is O ik vind er iets heel anders van: _________________________________________ 9
Zaal 41 13 Dit is een jurk speciaal voor mannen. Geef met pijlen en een V aan welke dingen jij er vrouwelijk aan vindt. Gebruik pijlen met een M voor de onderdelen die volgens jou juist mannelijk zijn.
14 Ontwerp een stoere jurk voor een man
J. P. Gaultier, mannenjurk, 1998
14 Vivien Westwood moet niets hebben van bekrompenheid en truttigheid. Dit rebelse type is afkomstig uit de punkbeweging en is nu een wereldberoemd modeontwerpster Welke outfit van haar vind jij het meest rebels? Teken hem hier.
10
Zaal 41 Je ziet ook nu nog wel eens een ‘hanenkam’ in het straatbeeld. Die staat dan op het hoofd van een nieuwe punker. De punkbeweging stamt uit de jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw. Wil je weten hoe een punker er uitzag? Ga dan naar kabinet 44. Een museummedewerker kocht deze outfit zo van iemand van de straat.
Kabinet 44
15 De punkbeweging stamt uit de jaren ‘70 en ’80 van de vorige eeuw. De velen subculturen van punk zijn verbonden aan verschillende muziekstijlen en outfits. De weerzin van punks tegen een gevestigde orde had een ‘do-it-yourself’ mentaliteit tot gevolg. Je ziet hier de outfit van voormalig punker Ger de Kok, helemaal naar eigen smaak vormgegeven. Een museummedewerker heeft deze op straat van hem gekocht – letterlijk het hemd van het lijf! Punk outfit 1981-84, gedragen en samengesteld door Ger de Kok
Punkers hielden veel van versieringen, maar dan wel op hun eigen manier. Welke versieringen/sieraden zie je? *___________________________________________________________________ *___________________________________________________________________ *___________________________________________________________________ *___________________________________________________________________ *___________________________________________________________________ *___________________________________________________________________ 11
Kabinet 43 Aan het einde van de dag zit je kleding niet meer zo lekker. Vroeger met al die knellende kleren was dat helemaal zo. Dan was het tijd voor iets comfortabels: een fijne kamerjas of pyjama voor als je snel naar bed zou gaan. Hier zie je de pyjama van Elvis Presley. Vijftig jaar geleden was hij een popzanger en het idool van heel veel jonge mensen.
16 Welke zanger vind jij fantastisch? Ontwerp voor hem een pyjama of kamerjas.
12
INLEIDING
Kabinet 42
17 Van wie is welk kostuum? Misschien ken je deze hoofden wel van de televisie? Verzin welk kostuum van wie is. Trek een lijntje om de twee goede plaatjes met elkaar te verbinden.
Matthijs van Nieuwkerk, televisiepresentator
Jort Kelder, eindredacteur en televisiepersoonlijkheid
Humberto Tan, televisiepresentator
Pim Fortuyn, politicus (werd in 2002 vermoord)
François Mitterand, 1981-1995, vroegere president van Frankrijk
Loop via zaal 41 (de grote zaal waar je net was) naar kabinet 39 13
INLEIDING
Kabinet 39
18 Daar ligt er nou één. Een door zijn moeder gebreide trui van politicus Hans Spekman. Ook al dragen alle politici die man zijn kostuums, Hans doet zijn politieke werk in een ‘slobbertrui’ met boothals. Wat vind jij hiervan? ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________
Zaal 37 Vroeger werden lange broeken alleen gedragen door werklui. Dat was om hun benen te beschermen. Sjieke heren droegen pofbroeken of driekwart broeken en in de tijd daarvoor rokken, tunieken of omslagjurken. Werkkleding heeft veel invloed gehad op de mode omdat die er stoer uitziet.
19 Rara . Vroeger was het werkkleding en nu heeft bijna iedereen er één in de kledingkast hangen. Wat is het? O een overall O een tuinbroek O een schort O een spijkerbroek O een broekpak O een korte broek
14
Zaal 36 20 Modeontwerper Walter van Beirendonck laat zich door de meest uiteenlopende dingen inspireren. Welke inspiratiebron en welke outfit horen bij elkaar? Trek een lijntje om de twee goede plaatjes met elkaar te verbinden.
15
INLEIDING
Zaal 36
21 Hoe zou alles er later uitzien? Iedereen fantaseert er wel eens over. Nog maar 38 jaar geleden dachten ontwerpers dat wij er in 2000 zo zouden bijlopen. Als echte ruimtemannetjes. Hoe denk jij dat een man er in het jaar 3000 uitziet? Teken het.
Zaal 34 22 Voor welke sporten zie je in deze zaal geen kleding? O boksen O bergwandelen O voetballen O turnen O skiën O fietsen O schaatsen
23 Welke sport(en) doe jij? _______________________________ _______________________________ Plak hier in een foto van jezelf in sportkleding. 16
Zaal 33 24 Dit schilderij is het portret van een kleuter. Wat valt je op aan zijn kleding? ______________________________________ ______________________________________ Wat valt je op zijn speelgoed? ______________________________________ ______________________________________
Ch. H. Hodges, Portret van B.A.J. Wattendorf op 5-jarige leeftijd, 1832
Zaal 35 (de ‘gang’ net voor de uitgang) 25 Bijna iedereen vindt het fijn om er goed uit te zien. ‘Er goed uitzien’ kan op veel verschillende manieren. Ook wordt hier in alle tijden anders over gedacht. Dat heb je nu wel door. In modetijdschriften staan heel veel plaatjes van mooie mensen in verschillende stijlen. Als jij later een volwassen man bent (of als je een meisje bent, stel je voor dat je een man zou worden), op welk ideaalbeeld zou jij proberen te lijken? O O O O O O O O O O
cowboy zakenman geleerde werkman rapper mijn vader soldaat matroos sporter heel anders: ______________________________________
17
Zaal 35 (de ‘gang’ net voor de uitgang) 26 Hoe ziet jouw vader, stiefvader of opa eruit. Wat voor soort kleding draagt hij meestal? Teken dat hier of plak een foto in. Dit is mijn: __________________________
18
Zaal 35 (de ‘gang’ net voor de uitgang) kunst IZaal N L 23, E I DOp I Nweg G naar een voorstellingloze 27 Het kan handig zijn om de juiste kleren bij de juiste gelegenheid aan te trekken. Sommige dingen zijn niet netjes of ronduit lelijk. Lang niet iedereen heeft daar gevoel voor. Jij wel? Test het.
De-wat-draagt-een-man-wél-en-wat-vooral-niét-test Zet een kruisje in het goede vak
WEL 1 Sokken in sandalen of slippers 2 Een joggingpak bij een sollicitatiegesprek 3 In een donkerblauwe blazer naar een houseparty 4 Een wit overhemd bij het maken van rode pastasaus 5 Een bermuda bij het skiën 6 Een jack waar zijn colbert onderuit steekt 7 Een Schotse rok bij het eerste bezoek aan de ouders van zijn liefje 8 Een zwembroek bij het kopen van ijs op het strand 9 Gympen naar een sjiek diner 10 Ongewassen kleren 11 Een stoere bontkraag aan zijn jas
19
NIET
INLEIDING
Zaal 35 (de ‘gang’ net voor de uitgang) WEL 12 Een smoking met vlinderstrik bij zijn beste vrienden thuis 13 Een T-shirt en een spijkerbroek in de discotheek 14 In een onderhemd over straat 15 Witte sportsokken in leren veterschoenen 16 Een pet in een moskee, kerk of ander gebedshuis 17 Een bikini om populair te worden bij de baas en zo hogerop te komen 18 Bloot door zijn eigen huis lopen 19 Een bivakmuts bij een bezoekje aan de bank
20
NIET
21 1 Sokken in sandalen of slippers
NIET
Dat ziet er echt niet uit. Maar doe het gerust als het je niet uitmaakt.
NIET
2 Een joggingpak bij een sollicitatiegesprek
NIET
WEL
pastasaus
Tenzij je bij een sportschool solliciteert is dat niet aan te raden. Sportkleding is om in te sporten of voor op de camping
3 In een donkerblauwe blazer naar een houseparty
4 Een wit overhemd bij het maken van rode
5 Een bermuda bij het skiën
NIET
6 Een jack waar zijn colbert onderuit steekt
NIET
7 Een Schotse rok bij het eerste bezoek aan de ouders van zijn liefje
WEL of misschien toch maar NIET
8 Een zwembroek bij het kopen van ijs op
WEL
het strand
9 Gympen naar een sjiek diner NIET, heel soms WEL
Je valt wel op, dat is zeker. Maar lekker in de groep passen zul je niet. Je bent compleet ‘overdressed’ en in een stijl die niet hoort bij de ‘House’-liefhebbers. Als je een goed witwasmiddel in huis hebt is dat geen probleem. Het is niet aan te raden omdat je het dan erg koud krijgt en je jezelf bezeert als je valt. Dat ziet er onvoorstelbaar oenig uit. Beter zonder jas dan zo! Een aanrader als jij of zijn/haar ouders uit Schotland komen. Als je zeker weet dat ze niet bekrompen zijn, kun je het er ook op wagen. Maar er zijn voor een eerste indruk misschien geschiktere outfits? Ja, waarom niet? Op het strand loopt iedereen er nou eenmaal halfnaakt’ bij. Als het een sjiek diner is van traditionele mensen is het niet te bedoeling, maar gaat het om een diner met de super hippe mensen kan het soms wel.
I N Oplossing L E I D I N GDe-wat-draagt-een-man-wél-en-wat-vooral-niét-test
Oplossing De-wat-draagt-een-man-wél-en-wat-vooral-niét-test 22 NIET
10 Ongewassen kleren 11 Een stoere bontkraag aan zijn jas
NIET, sommige mensen vinden van wel
12 Een smoking met vlinderstrik bij zijn beste vrienden thuis 13 Een T-shirt en een spijkerbroek in de
Jakkes, nooit doen. Als je het geen probleem vindt dat dieren gefokt en gedood worden voor iets dat minder belangrijk is dan voedsel kun je doen, maar de meeste mensen in Nederland vinden bont niet kunnen
Ondergoed is ondergoed en hoort dus ergens ónder.
NIET
Ja, dat is oké.
WEL
De meeste mensen gaan alledaags gekleed naar vrienden. Anders ben je ‘overdressed’
NIET
discotheek 14 In een onderhemd over straat 15 Witte sportsokken in leren veterschoenen
NIET
16 Een pet in een moskee, kerk of ander gebedshuis
Dat zou verboden moeten worden. Het is te lelijk. Dat is onrespectvol.
NIET
17 Een bikini om populair te worden bij de baas en zo hogerop te komen NIET
18 Bloot door zijn eigen huis lopen
Dit is meer iets voor een dolle bui thuis dan op je werk. In ieder geval kom je met dit soort grappen meestal niet hogerop.
Tenzij je het spannend vindt om als bankovervaller afgevoerd te worden is het sterk af te raden.
NIET
Het is je eigen huis, dus waarom niet? Pas wel op voor tocht en glurende buren.
WEL
19 Een bivakmuts bij een bezoekje aan de bank
Oplossing De-wat-draagt-een-man-wél-en-wat-vooral-niét-test INLEIDING
INLEIDING
Meer weten over mode? Kijk dan op: www.cultuurwijs.nl bij het thema ‘mode’ en bij www.style.com. Of lees het jeugdboek van Georgette Koning, ‘Mode’, uitgeverij Van Goor & zonen, 2006, ISBN 9789000037162
INLEIDING
Gemeentemuseum Den Haag afdeling Educatie Tekst: Jet van Overeem Vormgeving: Ilse bruêns augustus 2008
