Inleiding Geroepen om Hem lief te hebben Als CB zuster heeft ieder van ons de verantwoordelijkheid om het werk van God voort te zetten. Dit komt tot uitdrukking in de verschillende apostolaatswerken die we doen. Maar het is niet het werk zélf dat het belangrijkste is! Het belangrijkste is dat Jezus ons tot het inzicht heeft gebracht dat de basis van ons apostolisch werk is om Hem lief te hebben. In Joh.21: 15-19, vraagt Jezus drie keer aan Petrus of hij Hem bemint. In feite vraagt Jezus Petrus hiermee naar zijn bereidheid om, door het hoeden van Zijn schapen, Hem lief te hebben. Toen Jezus aan het werk was en onderrichtte, maakte bidden een belangrijk onderdeel uit van Zijn leven. (Zie Mc. 1: 35, Lc. 6: 12). Zijn relatie met de Vader was de belangrijkste sleutel tot het succes van Zijn werk. Dit was de reden waarom het werk van Jezus zo’n enorme impact had. Daarom, ongeacht hoe druk bezet we ook zijn met al onze activiteiten en diensten, moeten we tijd maken om te bidden en om onze liefde voor God te verdiepen. In het oude testament, had de profeet Daniël ook een gedisciplineerd gebedsleven. Bijgevolg was zijn leven van grote invloed, hoewel hij in ballingschap verkeerde (Zie Dan.6: 11). Als dienaressen van de Heer moeten ook wij een gedisciplineerd gebedsleven leiden. We kunnen geen goede dienaressen zijn als we onze relatie met Hem niet verdiepen. De ervaring met God creëerde een nieuwe ‘doorbraak’ in onze diensten. Door te bidden zal God ons leiden naar Zijn plan zodat onze diensten een zegen zullen zijn voor de mensen. Zo kunnen we het zout der aarde en het licht van de wereld worden. Wil zout extra smaak geven aan een gerecht dan zal het eerst moeten oplossen en wil een kaars licht geven dan zal deze eerst moeten opbranden. Zo is het ook voor ons. Willen wij ons inzetten voor het welzijn van anderen dan zullen wij ons eerst zelf moeten opofferen. Namens de redactie, Zr Yulita
Inhoudsopgave INLEIDING
3
BLIJ OP WEG NAAR HET BELOOFDE LAND
12
SCHUD DE WERELD WAKKER
4
HET ZOUT DER AARDE
16
HOOP VERSPREIDEN TEMIDDEN VAN SCHANDE EN STIGMA
6
LEIDERSCHAP EN DE SPIRITUALITEIT VAN RENTMEESTERSCHAP
BINSPIR CB Het Historisch Overzicht van de Congregatie Ontvouwd 18
9
ST TORFINNS BARNEHAGE-SUNNIVAHUSET NAAMSVERANDERING
22
ONZE VRIENDEN UIT IGUNGA
24
DE LUMAD IN MIJ
26
HEER, HELP MIJ
30
KASUNGAMILE
32
COLOFON
34
SCHUD DE WERELD WAKKER “Getuigen van vreugde en gemeenschap in dienstbaarheid aan het Koninkrijk Gods” Zr Leocardia Masabo Sengerema - Tanzania
In dit, door de paus
in onze communiteiten
ingestelde,
misschien
het
jaar
Godgewijde
van leven
van
gevoelens
wraak,
jaloezie,
voel ik me bevoorrecht
haat, onverzoenlijkheid
omdat ik immers tot die
èn zijn we wel trouw
groep gewijde mannen
aan
en
vrouwen
ons
commitment,
behoor.
om maar eens enkele
Er wachten mij echter
voorbeelden te noemen.
vele
Als
uitdagingen.
Als
het
hierboven
religieuze word ik eraan
genoemde opgaat voor
herinnerd dat wanneer
onze
ik de wereld wakker wil
dan
schudden ik eerst zèlf
gevoeglijk afvragen: wat
zal moeten ontwaken.
is er gebeurd met ons
Inderdaad, de tijd voor
communiteiten, mogen
‘getuigenis
we
geven’
ons
en
vernieuwing van religieus leven is aangebroken.
waar is onze vreugde gebleven? In de rondzendbrief
De vraag is nu: wat heb ik te bieden? Hoe kan ik
‘VERHEUGT U’ gericht aan de Godgewijde mannen
geven wat ik zelf niet bezit? In de rondzendbrief
en vrouwen staat op pagina 25: “Een gemeenschap
‘Verheugt U’, staat op pagina 19: “De innerlijke
zonder vreugde is een gemeenschap die uitdooft
pelgrimstocht begint met gebed: Het eerste wat
[…] Een gemeenschap die rijk is aan vreugde is
een leerling moet doen is dichtbij de Meester
een echt geschenk van boven voor de broeders en
verblijven, naar Hem luisteren, van Hem leren.
zusters die weten hoe het te vragen en die elkaar
Dat geldt altijd. Het is een weg die heel het leven
kunnen aanvaarden, waarbij ze zich engageren
lang duurt […]. Als in ons hart niet de warmte van
voor het gemeenschapsleven met vertrouwen in
God, van Zijn liefde, van Zijn tederheid aanwezig
de werking van de Geest”.
is, hoe kunnen wij, arme zondaars, dan het hart
van anderen verwarmen?” Van religieuzen wordt
De wereld gaat ten onder aan onrecht. Wij, als
verondersteld dat zij vreugde brengen in de
religieuzen moeten daar tegenin gaan en vrede
wereld, maar dat kan pas wanneer zij deze ook
en gerechtigheid promoten zoals het Evangelie
zelf in zich dragen.
ons dat leert. Hoeveel gezinnen lijden niet omdat zij verstoken blijven van de meest basale
In de communiteiten waartoe wij behoren zijn er
voorzieningen. Geven wij hen iets van onze
veel uitdagingen. Is de vreugde die wij uitstralen
overvloed? Per slot van rekening ontmoeten wij
naar onze medezusters wel oprecht; ervaren wij
Jezus in onze medemens! Hoeveel weduwes blijven
niet rechteloos achter nadat hun echtgenoot is
zeer gemotiveerd om medewerkers ‘wakker te
gestorven. Bieden wij hen een luisterend oor om
schudden’ en gooit daarbij alles in de strijd. Zij
hun pijn wat te verzachten? Ik heb gemerkt dat
gaat volgens een bepaalde strategie te werk. Één
het geen grote dingen hoeven te zijn die wij voor
van die strategieën is ‘eenheid’ bewerkstelligen.
anderen doen. Het ‘bereid zijn’ om iets voor een
Zo heeft zij alle medewerkers samen weten te
ander te willen betekenen is wat telt.
brengen door hen aan te moedigen samen feest te vieren en elkaar presentjes te geven wanneer een
In de rondzendbrief aan de Godgewijde mannen
van hen in het huwelijk treedt. Zo gaat het ook
en vrouwen getiteld: “KEEP WATCH” staat:
bij stellen die ongehuwd samenwonen, maar hun
“Religieuze mannen en vrouwen zijn profeten.
relatie alsnog willen bezegelen met een kerkelijk
Zij hebben ervoor gekozen de weg te volgen die
huwelijk. Dit om hen aan te moedigen te leven
Jezus hen gewezen en voorgeleefd heeft m.a.w.
volgens de morele standaard. Wat we nu zien is
leven in gehoorzaamheid aan de Vader, armoede,
dat veel van onze werknemers die samenwonen nu
gemeenschapsleven en kuisheid. Zo kunnen de
toch gaan trouwen in de kerk. Dit is slechts één
geloften niet verworden tot karikaturen; anders
voorbeeld van hoe wij de wereld wakker kunnen
wordt bijvoorbeeld het klooster een vagevuur
schudden. Maar zo zijn er natuurlijk nog veel
en kuisheid een manier van leven voor oude
meer voorbeelden te noemen bijv. wanneer een
vrijsters. De gelofte van kuisheid moet een gelofte
medewerker thuis problemen heeft dan dragen wij
van vruchtbaarheid zijn. In de Kerk worden de
die last samen.
religieuzen opgeroepen om profeten te zijn in het bijzonder door aan te tonen hoe Jezus leefde op
We kunnen in ieder geval stellen dat getuige
deze aarde en om te verkondigen hoe volmaakt het
zijn van de zegeningen van het huwelijk in onze
Koninkrijk Gods zal zijn. Religieuzen mogen hun
instituten een manier is om het Koninkrijk Gods te
profetische roeping nooit opgeven.”
verkondigen.
De vruchten van onze gebeden moeten te zien zijn
Ik ben ervan overtuigd dat God die het zaad van
in ons handelen en in de manier waarop wij met
de roeping in ons heeft geplant en ons oproept
anderen omgaan. Laat ons daarom proberen onze
om gehoor te geven aan Zijn roepstem ons tot
zusters en de mensen om ons heen te genezen.
het einde der tijden zal begeleiden, zo lang wij
Door trouw te zijn aan het charisma, de zending
maar dagelijks naar Hem luisteren en daarbij een
en de visie van onze Stichteres, Moeder Elisabeth
contemplatieve houding aannemen. Aangezien wij
Gruyters, zullen wij in staat zijn om van hieruit
getuigen zijn van een verbondenheid die verder
de overstap te maken naar dat betere oord waar
reikt dan onze zienswijzen en onze beperkingen,
het Koninkrijk Gods oprecht verkondigd wordt. In
zijn wij geroepen om de glimlach van God uit te
dit jaar wordt van ons gevraagd oecumenisch te
dragen en een exodus uit onszelf te ondernemen
zijn, om ons te verenigen met andere Godgewijde
waarbij we de weg inslaan van liefde voor en
mannen en vrouwen, om respect op te brengen
dienstbaarheid aan anderen.
voor andere congregaties, deze op waarde te schatten en niet te veroordelen.
Laat ons samen met moeder Maria het Magnificat zingen vanwege alle goede dingen die God aan ons
Een van onze zusters die aan het hoofd staat van het St Caroli instituut in Sengerema is
gedaan heeft! Samen zijn wij één.n
HOOP VERSPREIDEN TEMIDDEN VAN SCHANDE EN STIGMA Zr Elisia Terry Maastricht - Nederland
Zr Sesilia en de medewerkers
Henry, een 23-jaar oude moslim student, meldde
herinnerde zr Sesil aan een verhaal uit de Bijbel.
zich bij Carlo, een afdeling waar HIV/AIDS patiënten
“Ik leer van Jezus, mijn Leraar”, antwoordde ze,
worden opgevangen en bijgestaan. Hij had een
waarna ze het verhaal vertelde over hoe Jezus de
turbulent verleden. Al sinds zijn eerste vijf jaar op
overspelige vrouw die naar Hem toe was gebracht
de middelbare school was hij seksueel actief en had
om geoordeeld te worden, accepteerde. Zr Sesil
al heel wat partners gehad. Hij moest moed vatten
besloot haar verhaal met op milde toon te zeggen:
alvorens zich op het HIV virus te laten testen. Bang
“Welke religie hecht waarde aan vergeving, aan
als hij was dat die test wel eens positief zou kunnen
berouwvolle mensen? Belangrijker dan het verleden
zijn en hij de diagnose ‘HIV geïnfecteerd’ zou
is de toekomst. Die kun je zelf veranderen, te
krijgen. Tijdens het eerste gesprek vroeg hij aan
beginnen vanaf vandaag”. Naderhand praatten
zr Sesil: “Zuster, heeft u geen afkeer van mensen
Henry en zr Sesil nog wat door over vergeving en
zoals ik? Ik ben echt een in- en inslecht mens.
bekering. Na dit gesprek kuste Henry de handen
Als ik doodga kom ik misschien wel in de laagste
van zr Sesil drie keer en bedankte haar.
regionen van de hel.” Het horen van die vraag
en schoonfamilie op de hoogte van het feit dat hij seropositief is. Lijden aan HIV bleek een waardevolle les voor Inigo. De acceptatie van de mensen om hem heen maakte van hem een nieuw mens. Hij is aardiger geworden,
woont
regelmatig
de heilige mis bij, vraagt zijn vrouw om voor het slapen gaan samen met hem de rozenkrans te bidden, rookt niet meer en staat zijn hele salaris af aan zijn eega. Net zoals in het bijbelverhaal, is Inigo de verloren zoon die bij terugkomst weer liefdevol wordt
Zr Sesilia en zr Terry
omarmd door de Vader. In een bijeenkomst
voor
lotgenoten
Enkele maanden geleden werd Inigo (37) door het
die eenmaal per maand plaatsvindt, deelt Inigo
sacrament van het huwelijk met Mirna verbonden
zijn ervaringen met andere, nieuwe patiënten
die in Yogyakarta studeert. Hij woont in Jakarta
en steunt hen. Veelvuldig vertrouwt zr Sesil hem
en heeft een goedbetaalde baan terwijl Mirna nog
nieuwe patiënten toe, die uit deze ontmoeting
steeds in Yogyakarta woont in afwachting van het
moed putten.
moment waarop zij afstudeert aan een bekende universiteit. Op een middag kwam Inigo naar Carlo.
Bovenstaande
verhalen
zijn
slechts
twee
Er waren op dat moment veel patiënten. In een
voorbeelden van wat zr Sesil, die sinds april 2012
hoekje van de bank zat hij te wachten. Toen hij
op de afdeling Carlo is aangesteld om er zorg te
zr Sesil uit de spreekkamer zag komen, liep hij
dragen voor patiënten, allemaal meemaakt.
snel naar haar toe en fluisterde: “Zuster, Ik ben katholiek en ik ben ook seminarist geweest. Ik wil
Toen zij eind 2011, na haar termijn als Provinciale
graag weten of u mij kunt behandelen.” Inigo loopt
Overste van de Provincie Indonesië te hebben
het risico op een HIV besmetting omdat hij een keer
afgesloten, haar retraite hield en reflecteerde over
het bed heeft gedeeld met Vita, de vriendin die hij
het verhaal van de melaatse (Lucas 5:12-14; 17:11-
had voordat hij kennis kreeg aan Mirna. Toen hij van
19), werd zij hierdoor tot in het diepst van haar ziel
Vita’s broer hoorde dat zij aan AIDS was overleden
geraakt en vroeg zij zich af: “Wie zijn de hedendaagse
kwam dat hard aan. Inigo was in opperste verwarring
melaatsen?” De melaatsen moeten apart wonen
en wist niet hoe hij dit nu moest gaan uitleggen aan
en buiten het kamp blijven (Leviticus 13) omdat
zijn vrouw en haar familie die allen praktiserend
zij onrein zijn. Melaatsheid is een besmettelijke
christen en diep religieus zijn. Door bemiddeling van
ziekte en daardoor schrikaanjagend. Hun bedden
zijn broer en onder begeleiding van zr Sesil vatte
en al hun spullen moeten worden verbrand. Het
Inigo moed en bracht, na een moeilijke periode
verhaal van Jezus die naar een melaatse toeging,
te hebben doorgemaakt, zijn vrouw, zijn familie
hem de hand reikte en hem groette raakte zr Sesil
diep van binnen. Immers, toont het verhaal over
het leven; van drugsgebruikers tot hooggeplaatste
deze melaatse geen gelijkenis met hen die heden
personen; van werkelozen tot kunstenaars, van
ten dage met HIV-AIDS besmet zijn? Zij vond ook
studenten tot docenten/professoren; van prostituees
inspiratie bij de H. Carolus Borromeus, die moedig
tot leiders van een gemeenschap; van LGBT’s
en zich veel opofferingen getroostend de pestlijders
(homoseksuele mannen en vrouwen, biseksuelen
bijstond. In zijn tijd waarde de Zwarte Dood rond
en transgenderisten) tot huisvrouwen. Één ding
in Milaan. Het motiveerde zr Sesil nog meer in haar
hebben ze gemeen: ze voelen zich ongemakkelijk en
keuze om moedig zorg te willen dragen voor HIV-
zijn bang dat ze door de gemeenschap met de nek
AIDS patiënten – de melaatsen van deze tijd!
zullen worden aangekeken. Het mag dan ook niet verbazingwekkend heten dat de spreekkamer iets
Carlo is onderdeel van de poliklinische afdeling van
weg heeft van een biechtkamer. De patiënten die
het Carolus Ziekenhuis in Jakarta dat speciaal voor
hier komen hebben vaak een risicovol leven geleid
HIV-AIDS patiënten is ingericht. De service omvat
en verschuilen zich meestal achter allerhande
counselling voor en na de HIV-test en behandeling
problemen en doorstane ellende; in de gesprekken
met antiretrovirale middelen alsmede onderzoek
die gevoerd worden benoemen zij hun problemen
naar en behandeling van seksueel overdraagbare
en alleen dat al is vaak een enorme opluchting.
aandoeningen (SOA’s). De patiënten worden als
Het is op deze Carlo afdeling dat zr Sesil op diverse
VIP’s behandeld. Alles vindt plaats op één locatie.
manieren de “lijdende God” ziet – de droefheid van
Ze verblijven in Carlo waar degenen die hier zijn
de Heer.
aangesteld vanaf het onderzoek tot en met de
behandeling met hen meelopen. Toen zr Sesil met
Het gebed van Moeder Elisabeth, “O Zoete minnaar
haar werk in Carlo begon kwamen er dagelijks
van ons hart . . .”, dat door alle CB zusters wordt
ongeveer 11-12 patiënten. In 2013 was hun aantal
gebeden, wordt voor zr Sesil concreet in het ten
gestegen naar 16-17 personen op dagbasis. Nu
dienste staan van haar patiënten. Moge de Carlo
komen er dagelijks minstens 44-45 patiënten.
afdeling een oase worden voor patiënten die
Uit de gegevens van het patiëntenbezoek in 2014
uitgeput zijn en zwaar gebukt gaan onder schande
(januari-november) kwam naar voren dat het aantal
en stigma. Dat zij hier met behulp van degenen die
bezoekers 9,543 bedroeg; 2,300 VCT patiënten, 524
zorg voor hen dragen weer gezond mogen worden
mensen positief getest op HIV (bijna 23 procent) en
en op adem kunnen komen. Moge zr Sesil bij het
2.165 mensen met een SOA waarvan 499 positief
verspreiden van hoop onder deze patiënten het
getest (23 procent).
verlengstuk zijn van Gods handen. n
De patiënten komen uit alle lagen van de bevolking:
N.B. Uit privacy overwegingen zijn de namen van
van straatkinderen tot mensen die geslaagd zijn in
de patiënten gefingeerd.
LEIDERSCHAP EN DE SPIRITUALITEIT VAN RENTMEESTERSCHAP Zr Agnes Ofelia Simbillo Quezon City - de Filippijnen
Zr Agnes geeft een toelichting aan de zusters
Belofte maakt schuld. Sta mij derhalve toe een
Rentmeesterschap is een levenswijze!
korte reflectie over bovengenoemd onderwerp met u te delen.
Ieder van ons is een rentmeester. We zijn geschapen
Spiritualiteit van Rentmeesterschap leert ons dat:
naar Gods beeld en gelijkenis en Hij heeft ons Zijn
Alles wat wij in ons leven hebben meegekregen aan
gehele Schepping toevertrouwd (Gen. 1:26-28). Hoe
tijd, talenten en rijkdommen, Gods genadegaven
wij met onszelf, anderen en de door Hem aan ons
zijn aan ons.
toevertrouwde Schepping omgaan, is ons antwoord
Hoe wij deze gebruiken en ermee omgaan is ons
op Zijn liefde. Goed rentmeesterschap is een
antwoord aan God, Bron en Oorsprong van alles.
keuze en een levenswijze. Een goede rentmeester
Goed rentmeesterschap staat gelijk aan goed
is een goede leider, iemand die mededogend en
leiderschap
barmhartig is, net als Jezus, de LEIDER.
Elisabeth!
ons
voorgeleefd
door
Moeder
In de parabel van de wijnbouwer (Mt. 20:1ff.)
En zo zijn er, voor wat de heiligen betreft, nog
laat God zien dat Hij voor anderen een goede
meer voorbeelden te noemen. Neem bijvoorbeeld
rentmeester en leider is. God geeft iedereen
de heilige Augustinus die, toen hij God eenmaal
kansen om zich te vernieuwen en anders in het
gevonden had, helemaal door Hem gepassioneerd
leven te gaan staan. Uit liefde voor de wereld
raakte. Onze congregatie mag zich begenadigd
heeft Hij ons zijn eniggeboren Zoon gegeven (Joh.
weten
3:16) opdat wij gered zullen worden.
Borromeus, die al op jonge leeftijd dat vurig
met
haar
patroonheilige,
St
Carolus
verlangen in zich had om de Heer en diens Kerk We zijn de almachtige God dankbaar dat Hij ons
te dienen. Zo ook Moeder Elisabeth. Ook zij gaf
begiftigd met kansen om onszelf te vernieuwen
uitdrukking aan haar grote liefde voor de Heer en
en anders in het leven te gaan staan. Door het
droeg dat uit, niet enkel in haar gebeden, maar ook
doopsel werden wij niet alleen rentmeesters maar
in dienstbaarheid betoond aan anderen. Zij gaf en
ook kinderen van God. Wij, religieuzen, hebben
wijdde heel haar leven toe aan God en Zijn volk.
ervoor gekozen om op heel speciale wijze gehoor
Onze congregatie is gezegend vanwege haar liefde
te geven aan Zijn grote liefde. Door onze geloften
voor God; liefde die zij zo barmhartig deelde met
af te leggen hebben wij beloofd Hem te zullen
de mensen, met name de armen.
volgen en nog dieper lief te hebben en zo tot Zijn instrument te worden. Dat gaat met vallen en
Op je levensweg ontmoet je mensen die vanwege
opstaan. Door Zijn genade zetten wij voort wat Hij
hun liefde en toewijding aan God een onuitwisbare
in ons begonnen is.
indruk op je maken. Die liefde wordt zichtbaar in de manier waarop zij met anderen omgaan, hen
Er wordt wel gezegd dat zelfkennis en het
behandelen. Iemand die grote indruk op mij heeft
accepteren
als
gemaakt is zr Armella, CB lid van de Provincie
beperkingen helpt om het leven eenvoudiger te
Indonesië. Ik was nog een jonge zuster toen ik in
maken. Gewetensonderzoek en diepe reflecties
de gelegenheid werd gesteld om in de communiteit
zijn hulpmiddelen om zicht te krijgen op wat ons,
in Ganjuran, waar zij verbleef, mee te draaien. Zij
in ons pogen om een goede rentmeester te worden,
was goed voor iedereen, ook voor de wezen in het
in de weg staat. Daarvoor zijn met zekerheid nodig:
CB weeshuis voor wie zij zorg droeg en van wie zij
openstaan voor de leiding van de Heilige Geest en
hield. Op haar eenvoudige manier gaf zij blijk van
eerlijk zijn tegenover jezelf.
haar betrokkenheid bij de wereld om haar heen: de
van
zowel
eigen
krachten
meervallen in de vijver, de geiten en alle andere Veranderde levenshouding:
dieren in de tuin. Iedereen voelde zich daar thuis.
Sint Paulus is een goed voorbeeld. In de begindagen
10
van de Kerk was hij degene die de volgelingen van
Nog zo iemand was zr Felix. Ik hield van haar
de ‘nieuwe weg’ vervolgde. Maar toen hij de Heer
eenvoud en openheid. Zij was vriendelijk tegen
ontmoette en Hem toestond in, door en met hem
iedereen ook tegen de migranten die in de omgeving
te werken, bekeerde hij de ‘heidense’ wereld en
van het CB convent in Brussel woonden. Je kon
werd hij zelfs de leider van die ‘nieuwe beweging’.
haar liefde voelen. Ze was een pientere vrouw met
Hij zou voor God door het vuur gaan en veranderde
een warm hart. Ik heb ooit met haar samen mogen
zo zijn eigen levensloop en daarmee ook de
werken en wel toen ze mij, gedurende de -in het
geschiedenis!
Moederhuis gehouden- Vormingsbijeenkomst in
2001, vroeg haar te helpen met het afmaken van
Slotgebed:
haar presentatie en rapport. We ondersteunden
Hemelse
elkaar. Als ex-missionarissen, destijds aangesteld
zowel Leiderschap als Spiritualiteit van het
in Noorwegen, besloten we een Noorse dans op
Rentmeesterschap ten diepste kan doorgronden.
te voeren. Wat een pret! Ze was de tachtig al
Ik bid om Uw genade zodat ik, net zoals mijn
gepasseerd maar sprong en danste nog samen met
voorgangers, mijn levenshouding kan omgooien
mij in het rond. Iedereen vond het prachtig en
en voor U een goede metgezel mag zijn in mijn
klapte op de maat van de muziek mee.
zorgplicht jegens de Schepping als geheel. Help mij
Vader,
U
heeft
gemaakt
dat
ik
a.u.b. om die zwakheden in mijzelf te overwinnen En zo zijn er nog wel meer grote namen te noemen
die mij uitdagen en mij beletten om een goede
van zusters die ons tot voorbeeld strekken door
rentmeester te worden; een rentmeester die U
hun levenswijze en dienstbaarheid. Helaas kan ik
trouw wilt liefhebben en volgen.
ze in deze uitgave van CB Inter In natuurlijk niet allemaal noemen. Zij zijn het die ons uitdagen om,
Ik bid om genezing en vernieuwing zodat ik boven
net zoals zij, ons onvoorwaardelijk te geven en
alles `U, mijn God en mijn medezusters lief zal
onze genadegaven te delen: onze tijd, talenten en
hebben zoals ik mijzelf lief heb’. Dit vraag ik U in
rijkdommen. Dat is waarvoor wij gekozen hebben
Jezus’ naam. Amen. n
toen wij onze roeping aanvaardden.
11
BLIJ OP WEG NAAR HET BELOOFDE LAND Zr Lidwiana Puna Harjani Juazeiro, Bahia - Brazilië
Zr Theresiata, zr Lidwiana, zr Evelyn
“Heer onze God, hoe vol macht is uw naam,wijd
Zijn engel om me te helpen alles zonder problemen
en zijd op de aarde, Gelijk Gij uw Majesteit doet
mee te kunnen nemen. Eigenlijk is het niet eens
verschijnen hoog aan de hemel. (Ps.8.1,2)
nodig om kleren en een wandelstok mee te nemen. LIEFDE volstaat!
Deze reflectie gaat over mijn ontmoeting met God
12
in mijn zendingswerk in Brazilië.
Dat is echt waar. Ik heb het zelf ervaren. Er was
Het is alweer een jaar geleden dat ik uit mijn
van alles voldoende met name het door God aan
geliefde moederland ben vertrokken. Toch voelt
ons beloofde heil. Geen enkele reden dus om
het niet zo. Mooie herinneringen aan het afscheid
bezorgd te zijn. Natuurlijk werd ik zo nu en dan
draag ik met mij mee. Dit vanwege de vele blijken
overvallen door angst, dat is menselijk. Bang was
van liefde in de vorm van ondersteunend gebed
ik omdat mijn kennis van de taal niet toereikend
en alle memorablia die ik voor mijn vertrek
was. Ik spreek slechts een heel klein beetje Engels
mocht ontvangen met name van de verschillende
en dan ook nog met een Javaans accent. Zoals:
communiteiten, van mijn broers en zussen en
“come to me . . . come to you . . . yes, . . . no
vrienden. Ik had al deze liefdeblijken wel met me
. . .”. Desalniettemin wilde ik niets liever dan
mee het vliegtuig in willen nemen, maar 23 kilo
als missionaris worden uitgezonden. Verzamelde
aan bagage was het maximum. De liefdevolle en
daarvoor al mijn moed. Deze was gebaseerd op een
zorgzame God schoot mij te hulp. Hij stuurde mij
gevoel van dankbaarheid jegens de missionarissen
die zich in Indonesië op bewonderenswaardige wijze hebben ingezet. Het heeft me gemaakt tot wie ik
Bovenstaand verhaal inspireerde mij ten zeerste
nu ben. Spiritueel, intellectueel en qua kennis
om het geheim van mijn nieuwe leven te helpen
hebben er zich in mij veranderingen voltrokken.
achterhalen. De realiteit is dat het leven gekleurd
De opofferingen die deze missionarissen zich
wordt door allerhande moeilijkheden en dat strijd
getroost hebben, hun bereidheid om te sterven
leveren ook vruchten voort kan brengen. Ja, dat
in een vreemd land, de vele moeilijkheden die
is het geheim van het leven, net zoals het in de
ze uit de weg moesten ruimen, de ziektes die zij
Psalm geschreven staat: “hij die in tranen plant,
zonder medicijnen hebben overwonnen, hun sterke
zal oogsten in vreugde.”
geest.... het staat in geen enkele verhouding tot wat ik nu te bieden heb.
Bij aankomst in Nederland wachtte de generale overste mij in Amsterdam op het vliegveld op. Toen
Toen
ik
uit Yogyakarta
vertrok
bracht
het
ik haar op dat immens grote Schiphol zag staan,
provinciaal bestuur me naar de trein (Tugu station)
sloeg mijn hart een paar keer over, zo blij was ik.
en vervolgens naar het Soekarno-Hatta vliegveld.
Een CB zuster te zien in een voor mij vreemd land.
Aansluitend reisde ik in een heel groot vliegtuig
Op dat moment voelde ik me dan ook niet alleen,
helemaal alleen naar Nederland. Het was veilig en
zag het belang in van die ontmoeting. Het was
de service was goed. Ik genoot van de vlucht en
indrukwekkend. Zo ook moet Elisabeth zich gevoeld
keek naar een film me onderwijl voorstellend hoe
hebben toen zij de heilige maagd Maria ontmoette.
het zou zijn in de missie en wat mijn apostolaat
Het had een betekenis en er ging een boodschap
zou inhouden. De film die ik had gekozen ging
van uit nl. wie ben ik, dat ik word afgehaald door
over Raponsje, het meisje met de lange, gouden
de belangrijkste persoon van onze congregatie. Zij
lokken.
is het ook die mij zal vergezellen op weg naar mijn nieuwe zendingsgebied in Brazilië.
“De moeder van Raponsje ziet tijdens haar zwangerschap raponsjes, een soort veldsla, in de
Bij aankomst op het internationale vliegveld van
tuin van de buurvrouw en laat haar man die stelen.
Sao Paulo in Brazilië, voelden wij ons pas echt
Als hij betrapt wordt, belooft hij de buurvrouw, een
ontheemd. Er zijn maar weinig mensen die Engels
heks, het ongeboren kind. Dat blijkt een meisje en
spreken. We liepen naar incheckbalie 15 precies
wordt direct na de geboorte meegenomen door de
zoals aangegeven op het vliegticket. Heel gerust
heks, als ze twaalf jaar wordt sluit de heks haar op
zaten we daar samen met de andere passagiers
in een hoge toren. De heks kan alleen bij Raponsje
te wachten. Niemand maakte aanstalten om op
(de naam van het meisje) komen langs het haar,
te staan, zelfs niet toen de klok aangaf dat het
dat zo lang is dat het tot aan de grond reikt. Later
tijd was om te vertrekken. Het omroepbericht
lukt het een prins, door haar gezang gelokt, ook
dat onze vlucht niet van gate 15 maar van gate
naar boven te klimmen. Als de heks daarachter
23 zou vertrekken hadden we niet gehoord omdat
komt, wordt het haar van Raponsje afgeknipt en
we geen Portugees verstaan. Pas toen onze namen
wordt ze verbannen naar een woestenij. De heks
werden omgeroepen begrepen we dat we verkeerd
wacht de prins in de toren op, die schrikt en valt
zaten en dat het vliegtuig op het punt stond om
uit de toren in een doornstruik, waarop hij blind
te vertrekken. We vroegen iemand van de leiding
wordt. Zo dwaalt hij door de wereld en komt op
wat we moesten doen, maar ook hij sprak geen
een dag Raponsje tegen. Haar tranen laten hem
Engels. Dus probeerden we met handen en voeten
weer zien.”
duidelijk te maken wat we bedoelden. Pas toen
13
zr Rosaria hem op haar mobiele telefoon het
welkomstfeest werd er in ons convent gezongen en
nummer van de gate liet zien, begreep hij het. We
gedanst. Ik nam deel aan activiteiten waarvoor de
zijn God dankbaar dat we gezond en wel op onze
parochianen mij hadden uitgenodigd.
bestemming zijn aangekomen. Nadat ik aan bisschop Jose Geraldo, die ons had Na twee dagen reizen logeerden we één nacht in
uitgenodigd, was voorgesteld, vertrok zr Rosaria
Sao Paolo. We verbleven in een klein hotelletje
weer naar Nederland. En wij gingen over tot de
met de naam “Fast Asleep”. Hier had zr Theresiata
orde van de dag. Voor mij betekende dit het begin
voor ons een kamer geboekt. Er bleken slechts
van een gewenningstijd. Dat begon al met het
twee bedden te zijn opgemaakt. Nergens plaats
omdraaien van mijn dag- en nachtritme vanwege
om een koffer neer te leggen en de bagage wat te
het tijdsverschil. In het begin van mijn verblijf in
herschikken. Toch waren we dankbaar. Het hotel
Brazilië d.w.z. gedurende de eerste honderd dagen
deed zijn naam eer aan want we hebben er, na
moest ik heel erg wennen aan de omgeving. Ik begon
het nemen van een bad, heerlijk geslapen. De
allereerst met het studeren van de Portugese taal
volgende dag zetten we, na het ontbijt, onze reis
en ging wat tuinieren. Ik ben ontzettend dankbaar
voort. Op naar Recife en Petrolina Airport. Vanuit
voor iedere gelegenheid die mij geboden wordt om
het vliegtuig keken we naar de uitgestrektheid van
iets te leren. Ik ben zr Theresiata dankbaar omdat
de Braziliaanse kust onder ons. Brazilië; het land
zij telkens weer klaar staat om mij te helpen o.a.
vol dromen, beloftes, een nieuw bewustzijn en
met het leren van de Portugese taal.
nieuwe ervaringen. Het was God die ons begeleidde en behoedde.
Op een avond tegen acht uur nodigde zr Evelyn me uit om de opening van het noveengebed tot St Jozef
Bij aankomst in de stad Petrolina, werden we
bij te wonen ten huize van Dõna Dodo, een van onze
allerhartelijkst verwelkomd door twee van onze
parochianen. Er kwamen veel mensen naar toe. Veel
zusters. Die eerste ontmoeting… het voelde als een
kinderen ook. Sint Jozef is hier heel populair en de
warm bad. Het was dan ook niet zo moeilijk om
devotie tot hem groot. Er waren ouderen, jeugd en
onze harten te verenigen. Met open armen werden
kinderen aanwezig. Gewoonlijk steken zij tijdens
we in alle blijheid ontvangen, “Bem Vindo”,
iedere viering vuurwerk af om uitdrukking te geven
Welcome, “Selamat datang”. “Gracas de deus,”
aan hun vreugde. Bij zo’n viering was ik aanwezig.
looft de naam van de Heer. We gingen meteen naar
Ik zat midden in de kamer die als gebedsruimte
de gebedsruimte waar de Heer oprecht gediend
dient toen er plotseling, na de evangelielezing,
wordt. Moge in dit vertrek, in dit convent de Naam
een enorme knal klonk. Het vuurwerk spatte boven
des Heren voor altijd geprezen zijn.
het hoofd van zr Evelyn, die naast mij zat, uiteen. Zr Evelyn viel en ik zag ook drie andere moeders
14
Mijn ervaringen in de kerk, de communiteit en het
over de grond kruipen. Chaos alom. Overal hing
gebied waar de zusters werken... het is allemaal
rook. Enkele mensen gooiden water over het hoofd
even indrukwekkend. Het enthousiasme waarmee
van zr Evelyn dat vlam had gevat. Haar sluier
ik overal word begroet! Bij iedere gelegenheid
en haren waren helemaal verschroeid. Ze was
vraagt men mij naar voren te komen en word ik
gewond aan haar hoofd dat bloedde. Ik ging linéa
aan de parochianen voorgesteld. Hoe genadig is
recta met haar naar de EHBO. Allebei lieten we
het om met heel mijn hart te kunnen zeggen: “Ik
onze bloeddruk meten en die was veel te hoog. Na
ben gelukkig, hier in uw midden . . .” Tijdens het
enkele pilletjes te hebben ingenomen en wat te
zijn gekalmeerd mochten we naar huis. Uiteraard
deed me denken aan het werk van Ebit G. Ade “Dry
met voorgeschreven medicatie op zak. Dat dit
and stony soil.” Met een emmertje ging ik tuinaarde
alles gebeurde zo vlak na mijn aankomst… dat
halen bij de composthoop en mengde het beetje bij
moest wel een teken zijn! Heel verrassend. Net
beetje met wat kippenmest. Ik schepte het in de
alsof de Heilige Geest met een harde knal als vuur
emmer en zag ineens een slang bewegen. Jakkes.
over het hoofd van zr Evelyn was neergedaald. Van
In blinde paniek rende ik schreeuwend weg, mijn
haar sluier was niet veel meer over. Daar moesten
emmer en de slang achterlatend. Maar goed dat zr
we toch wel erg om lachen. Telkens wanneer ik
Theresiata die juist terug was uit Carnaiba meteen
aan dit voorval denk, voel ik mij gelukkig vanwege
hielp om de slang te verbranden.
Gods ‘redding’. De hoofdwond van zr Evelyn was gelukkig niet diep. Ik vroeg me af waarom haar
Voor wat mijn twee medezusters betreft mag ik wel
dit nu juist moest overkomen. Had ze niet naast
zeggen dat ik getuige ben van hoe getrouw zij hier
mij gezeten dan was het vuurwerk misschien wel
leven naar de spiritualiteit van Moeder Elisabeth.
boven mijn hoofd ontploft. Daar moet je toch niet
Ze zijn eenvoudig en altijd tot dienstbaarheid
aan denken! In bereidheid ligt de verlossing. Ik
bereid. We koken om de beurt en genieten van
weet zeker dat God die mij naar hier gezonden
wat we hebben klaargemaakt. Liefde die zichtbaar
heeft, mij zal beschermen dus hoef ik niet bang te
wordt in Gods voedsel. Niemand die klaagt als
zijn. De Heer is mijn Beschermer!
het eens wat minder goed smaakt. We bidden in dankbaarheid en zorgen voor het gezamenlijk
Een maand na het vuurwerkincident vond er een
belang. Ik ben gelukkig hier. Alles wat er om me
ander voorval plaats in de achtertuin. Ik had een
heen gebeurt, inspireert me om invulling te geven
begin gemaakt met het cultiveren van de grond
aan mijn zending van de Heer hier in dit gebied.
zodat er geplant kon worden. De grond in de tuin
Het maakt me blij. De Heer komt zijn beloftes na
is zanderig en droog en zit vol stenen waardoor
nl. dat Hij mij bevrijden zal en mij te allen tijde
de planten er haast niet willen groeien. Bovendien
met Zijn hand zal behoeden voor alle kwaad.n
regent het bijna nooit. De conditie van de grond
15
HET ZOUT DER AARDE Zr Joycelyn Gutang Bohol - de Filippijnen
Heeft iemand u ooit wel eens het zout der aarde
“ RAAP EEN GEVALLEN EI OP” Als een ei kapot valt
genoemd?
op de keukenvloer, strooi er zout overheen en wacht 20 minuten. Daarna kun je het zo opvegen.
Van mijn kinderjaren herinner ik me dat vrienden
“VERZACHT DE PIJN VAN EEN BIJENSTEEK”.
en vriendinnetjes je soms de gekste namen gaven
Bevochtig de plek van de bijensteek onmiddellijk
of je naam helemaal verbasterden, maar nooit
en bedek deze vervolgens met zout. “BLUS EEN
heb ik iemand de ander met zout der aarde horen
VETBRAND”. Strooi er zout op en laat uitdoven
aanspreken.
(blus een vetbrand nooit met water). “VERWIJDER OVEN AANSLAG”. Kookt er iets over in de oven
16
In de bijbel, noemt Jezus u en mij het zout der
strooi er dan zout op om rookvorming en stank
aarde (Mat. 5:13-14). Alvorens daar verder op in
tegen te gaan. Als de oven is afgekoeld kunnen
te gaan is het misschien goed om eerst even te
resten eenvoudig worden weggeveegd. “KLEUR
kijken naar de verschillende manieren waarop wij
VERSTEVIGEN”. Als de kleur van een kledingsstuk
zout gebruiken in ons dagelijks leven. Mary Ellen
kan afgeven, laat het kledingsstuk dan een uur
Pinkham, een productief schrijfster, noemt twintig
in een ½ liter water staan waaraan toegevoegd
verrassende manieren van zoutgebruik.
½ kopje azijn en ½ kopje zout. Als spoelwater
kleur vertoont, herhalen. Goed voor het verven
Zout gaat bederf tegen en daarom worden wij
van 1 kledingsstuk. “BESTRIJD giftige planten.”
uitgedaagd om, net als zout, als conserveermiddelen
Voeg drie pond zout toe aan een liter zeepsop.
te werken in deze verdorven wereld. Dit houdt in
Sproei op de bladeren en stam. “SNEL SLAGROOM
dat we het goede nieuws van verlossing willen
KLOPPEN EN EIWIT SNELLER STIJF KLOPPEN.” Voeg
verkondigen, net zoals de volgelingen van Jezus
een snufje zout toe. “ROTTE EI TESTMETHODE.”
dat deden. In deze moeilijke tijden wordt van ons
Doe een ei in een kopje water en voeg twee
gevraagd om anderen Jezus’ levensweg te laten
theelepels zout toe. Een vers ei zal naar de bodem
volgen en zo moreel verval tegen te gaan en het
zakken, een bedorven ei zal blijven drijven.
constant worden blootgesteld aan alle wereldse
“VERWIJDER BRUINE VLEKKEN uit de onderkant
verleidingen in te dammen.
van uw strijkijzer. “VERDELG ONKRUID DAT IN KAPOTTE CEMENTVOEGEN OF TUSSEN PATIOSTENEN
Eeuwen geleden diende zout als katalysator om
GROEIT”. BESTRIJD VLOOIEN, REINIG EEN GLAZEN
het vuur goed te laten branden. Als religieuzen die
KOFFIEPOT, REINIG KUNSTBLOEMEN, VERWIJDER
trouw hebben gezworen aan God zijn wij geroepen
KOPERAANSLAG, VOORKOM DAT RADIJSJES IN DE
om het enthousiasme en het verlangen bij mannen
TUIN WORDEN AANGEVRETEN, VERWIJDER KOFFIE
en vrouwen aan te wakkeren en om de Heer te
EN THEEVLEKKEN VAN PORCELEINEN KOPJES,
dienen en standvastig te zijn in ons geloof en
VOORKOM DAT AARDAPPEL- EN APPELSCHIJFJES
onze persoonlijke overtuiging. Zout werd ook wel
BRUIN WORDEN ALS ZE EENMAAL ZIJN GESNEDEN
gebruikt om bevroren sneeuw te laten smelten. In
en MAAK DE SNIJPLANK SCHOON.
deze tijd zijn wij geroepen om als zout der aarde te fungeren en de harten van onze mede christenen te
Het evangelie van Matteüs zegt dat u het licht en
verzachten waardoor zij barmhartiger, liefdevoller
het zout der aarde bent. Dit mag u raar in de oren
en zorgzamer worden vooral voor de armen en
klinken, maar Jezus moet toch, nu ik er zo over
zwakkeren in de samenleving.
nadenk, geldige redenen hebben gehad om ons het zout der aarde te noemen. Zoals eerder gezegd
Zout is een eenvoudige grondstof en zo moeten ook
kent zout vele gebruiksvormen m.a.w. door te zijn
wij, als christenen, eenvoud van geest betrachten.
als het zout zijn ook wij bedoeld voor speciale
We zijn ons gaan realiseren dat als we ver van God
doeleinden. Zout is een smaakversterker en zo zijn
afstaan, we hulpeloos zijn.
ook wij geroepen om meer aroma te geven aan situaties, omstandigheden en gemeenschappen
Betekent het zout der aarde genoemd worden
waarover God ons uitsprenkelt, alsmede aan het
niet dat we ons moeten realiseren dat wij Gods
leven van hen die ons omringen. We zijn ook
smaakmakers zijn in deze wereld en dat deze er
geroepen om zin te geven aan het leven van mensen
zonder ons heel wat minder goed uit zou zien!?
die op hun beurt anderen weer kunnen aansporen
Maakt dit niet dat u nog meer tot God zou willen
om waardevol te zijn voor hun omgeving.
bidden en Hem vragen u dáár dienstbaar te laten zijn waar Hij vindt dat u nodig bent? n
17
BINSPIR CB Het Historisch Overzicht van de Congregatie Ontvouwd Zr Theresiata Suwarsih Juazeiro, Bahia - Brazilië
BinSpir CB Huis
Het “U bent uitgenodigd om in deze tijd Elisabeth
auto’s kunnen rijden. De wegen leiden naar de, in
te zijn” is een invitatie om het BinSpir CB huis te
totaal, zes woonunits.
bezoeken. BinSpir CB staat voor Spiritualiteit CB Zusters van de Provincie Indonesië. Sinds oktober
De woonunit waar we het eerst bij aankomen heeft
1984 diende dit huis als vormingshuis voor onze
fris groene kleuren. Hier worden jonge vrouwen
posulanten. Sinds 29 april 2014 is het in gebruik als
verwelkomd die onze Congregatie beter willen
de plek waar enkel nog zusters en hun apostolische
leren kennen en willen ervaren wat kloosterleven
partners voortgezette vorming genieten. Bedoeld
eigenlijk inhoudt. Dit huis wordt daarom ook wel
dus voor verdere verdieping van de spiritualiteit
het aspirantenhuis genoemd.
van de Congregatie. De volgende woonunit waar we bij uitkomen als we
18
Wanneer je door de wijd openstaande poort
de poort door zijn, ligt langs de weg die lichtjes
loopt, wacht je het uitzicht op een grote, goed
bergaf loopt. Het ziet er ietwat anders uit dan
verzorgde tuin. Als je nog even doorloopt zie je
het eerste huis. Hier wordt je namenlijk begroet
twee verharde wegen waarover bromfietsers en
door een grote poster die ons herinnert aan het
BRANDEND HART dat de geest van het Indonesisch
Ze zijn er in verschillende groottes. Alles in deze
Provinciaal Kapittel in 2011 symboliseert. In dit
ruimte helpt ons om te voelen en te ervaren hoe
huis wordt de levensadem en zending van de
belangrijk de rol van de Maagd Maria is geweest
congregatie in Indonesië tastbaar.
voor Elisabeth bij het starten van onze Congregatie. Ook worden we in deze ruimte uitgenodigd om ons
Een replica van het schip de Vondel nodigt u
te bezinnen op de Maagd Maria die ons, staande
uit om mee te varen naar de plaats waar onze
onder het kruis van haar Zoon Jezus, voortdurend
tien
bijstaat.
Nederlandse
missionarissen
hun
eerste
voetstappen hebben gezet om aldaar Moeder Elisabeth’s gedachtegoed te verspreiden: de geest
In
van GODS BARMHARTIGE LIEFDE uitdragen voor het
missionarissen die ons herinneren aan de zending
het
hoofdgebouw
staan
tien
fotos
van
heil van de MENSHEID. Dit was hun voornaamste
van de Congregatie wereldwijd.
taak in voormalig Nederlands Indië. Daarnaast wordt u aan de hand van fotos van de Indonesische
Kijkend naar de fotos van de eerste tien Nederlandse
communiteiten stap voor stap door de geschiedenis
missionarissen doet ons ook terugdenken aan
geleid en ontvouwd zich langzaam het historisch
zr Catharinia, die van 1966-1977 overste van
overzicht van wat was en is. Iedere grote foto
de Provincie Indonesië was. Zij daagde de
gaat vergezeld van kleinere kiekjes die een beeld
Indonesische zusters uit om uit hun comfort zone
geven van het huis en van de pionier zusters die
te treden en de wereld te doordrenken van de CB
in de betreffende communiteit hebben gewoond.
geest. Voor sommige zusters is het een uitdaging
Kijkend naar de foto expositie van onze pionier
om als missionaris te worden uitgezonden. Niet
zusters doet onmiddelijk denken aan EG 120,
alleen in eigen land, maar ook ver daarbuiten.
waarin Moeder Elisabeth het belang benadrukt
Een van de uitdagingen daarbij is het leren van
van het bestaan, de kwaliteit, de gevoelens en
een vreemde taal. Dat en het studeren in een
de tevredenheid die zusters ondervinden in hun
ander land moet de zusters voorbereiden op het
apostolaatswerken. De kamers in het huis zijn in
uitoefenen van verschillende en kwalitatief betere
authentieke staat gebracht. Dat is met opzet zo
apostolaatswerken e.e.a. vanwege de almaar
gedaan. Iedere kamer heeft nl. een eigen thema.
voortschrijdende technologische ontwikkeling en
Zo is er bijvoorbeeld een kamer helemaal gewijd
de eisen die gesteld worden aan de steeds diversere
aan de H. Carolus. Hier krijg je informatie over
werkzaamheden. Deze gedachte inspireert ons
de patroonheilige van onze Congregatie. Zijn
allen steevast in ons dienstbaar zijn en in het
beeltenis met kelk, de diverse schilderijen en de
hebben van een bredere visie op zending om zo
boeken van verschillende auteurs helpen ons om
gehoor te kunnen geven aan de uitdagingen van
de nauwe band die wij met onze beschermheer
deze tijd.
hebben, te doorgronden. De taak om als CB zuster te studeren is ook In de Elisabeth kamer krijgen we het specifieke
een door God gegeven manier om de vreugde
gevoel in haar ‘eigen kamertje’ te zijn aanbeland.
van het charisma en de spiritualiteit van de
De manier waarop deze ruimte is ingericht brengt
Congregatie te verspreiden. De zusters worden,
herinneringen naar boven aan het kamertje waar
al studerend, aangemoedigd om op creatieve
zij voor het eerst het “O... zoete minnaar van mijn
wijze de mogelijkheid te verkennen om in het
hart...” bad. In de Maria-kamer staan we oog in
land zèlf hun zending te beginnen en deze verder
oog met het genadebeeld van Maria Sterre der Zee.
uit te bouwen. Denk maar eens aan al al onze
19
zusters die in de Filippijnen gestudeerd hebben
Het ‘EG boek’ is niet slechts een handboek, het is
en die, na enkele jaren van studie en onderzoek,
tevens een inspiratie om de BinSpir communiteit
brandend van liefde, in eigen persoon getuigen van
daadwerkelijk te ervaren. Daarom hebben wij ook
voortgebrachte vruchten en aan de eerste lichting
een speciaal “BinSpir Community” gebed. Deze
jonge vrouwen die zich, vol enthousiasme, in de
gebedsviering verloopt precies zoals in EG 40 wordt
Filippijnen bij CB hebben aangesloten. Niet minder
beschreven. Het gebed wordt iedere dag voor het
heroïsch want deze zusters worden onmiddelijk
ontbijt gezamenlijk in de kapel gebeden.
ingezet in gebieden waar onze Congregatie haar apostolische werkzaamheden verricht zoals in
De volgende kamer waar we bij uitkomen is de
Tanzania, België, Noorwegen, het Moederhuis en
‘Archief Verwerkingsruimte’. Hier zijn ze bezig
in andere gebieden. Aldus kunnen wij de heroïsche
met de verbetering van het archiveringsproces.
hymne van Moeder Elisabeth zingen “omdat mij de
Na voltooiing kunnen we hier zowel papieren
zaligheid van mijn evennaaste zeer aan het hart
documenten als digitaal materiaal lezen en
ligt” (EG 40).
bestuderen. Voorheen vonden deze activiteiten in het kantoor aan Jl. Colombo 19ª plaats. De
In de volgende kamer zijn foto’s te zien van
Congregatie is zich bewust van het belang van een
de generale en provinciale oversten. Ze zijn
historisch archief. Een uitdagend project temeer
herkenbaar en brengen bij ons warme gevoelens
ook omdat alle materiaal in het Nederlands is
aan gebeurtenissen en zegeningen naar boven die
geschreven. Met het verstrijken van de tijd zal het
onze Congregatie mocht ervaren.
aantal zusters-missionarissen dat nog Indonesisch èn Nederlands spreekt, verder afnemen. Dit heeft
Het historisch materiaal dat hier verzameld is en
zr Theresia en de zusters die verantwoordelijk zijn
wordt tentoongesteld is nog lang niet compleet.
voor het beheer van het archief ertoe aangezet om
Zuster
zusters
als de wiedeweerga onze zusters te mobiliseren
bestuderen, onderzoeken, beoordelen, organiseren
Theresia
en
enkele
andere
die nog Nederlands kunnen spreken en ze bij het
en bereiden alles voor en zoeken ijverig en met
vertaalwerk te betrekken.
toewijding naar manieren om deze historische rijkdom makkelijker toegangkelijk te maken voor
In eerste instantie lag de nadruk op het vertalen in
de zusters die hierheen komen, met name voor
het Indonesisch, maar we zullen ook verder moeten
de volgende generatie CB zusters en voor onze
kijken binnen onze wereldwijde congregatie, met
missiepartners alsmede ook voor zusters uit andere
name ook door de groei in andere gebieden waar
gebieden die naar hier komen voor oriëntatie.
geen Indonesisch en Nederlands wordt gesproken.
Zuster Lidwine is verantwoordelijk voor de algehele
Het heeft zr Theresia en de zusters die dit archief
opstelling. De manier waarop alles is gearrangeerd
beheren aangemoedigd om zusters in te zetten die
is niet alleen bedoeld om het aantrekkelijk te
kunnen helpen bij het vertalen naar het Engels.
maken en de bezoeker een verfrissende blik te
Het is een race tegen de klok. Let wel: Engels is nu
geven op het tentoongestelde, het is ook bedoeld
de voertaal binnen de Congregatie.
voor CB BinSpir zelf, de groep waarvan ook zr Maria
20
Erna deel uitmaakt. Op dit moment is zij echter
Het omzetten van het archief naar het Engels
nog werkzaam in de communiteit van Oost Timor.
is bedoeld om de rijke geschiedenis van de
Inmiddels hebben zich al twee junior zusters
Congregatie aan andere gebieden door te kunnen
aangemeld om als vrijwilliger aan dit project mee
geven en deze zo met elkaar te delen. Op deze
te werken.
manier zullen ook alle andere gebieden de rijke
nalatenschap aan nobele waarden zoals charisma
‘soft-copy’ met name die zusters die geen of
en spiritualiteit van waaruit onze Stichteres en de
weinig tijd hebben om hierheen te komen maar
zusters die ons zijn voorgegaan hebben geleefd
zich toch graag, ieder naar eigen behoefte, wat
tot zich kunnen nemen. Zo krijgen alle zusters
meer in de materie zouden willen verdiepen. Dit
gemakkelijker een beter algeheel begrip van de
alles vanwege het belang van leven volgens het
spirituele rijkdom, het charisma en de spiritualiteit
charisma en de spiritualiteit voor alle CB zusters
van de Congregatie. (Cf.. EG 79).
en om uitdrukking te geven aan de vreugde van de diepe spirituele rijkdom van de Congregatie.
De volgende twee woonunits zijn de thuisbasis van de BinSpir communiteit. Hier kun je de
Wacht ....... !!! Er zal nog een belangrijk document
typische BinSpir sfeer opsnuiven die nog eens
worden
wordt versterkt door het vrolijke gelach van zr
document waarvan de inhoud op congregationele
Theresia en de natuurlijke rust van en het gemak
bijeenkomsten nog haast nooit is besproken. Het
waarmee zr Lidwine bezoekers verwelkomt. Soms
document verhaalt over de ontzagwekkende laatste
worden er ook verse kruidendrankjes zonder
minuten van Moeder Elisabeth’s leven verteld door
geur- en smaakstoffen geserveerd. Dit is een
zr Alfonsina. Zij had een nauwe band met Moeder
hartverwarmende
omgeving
Elisabeth, onze Stichteres, en was getuige van de
voor zusters die in de gelegenheid zijn gesteld
laatste seconden waarin zij haar adem uitblies. Het
om recollectie te houden, zich te verdiepen in
is aangrijpend en toont de meer onverschrokken
de spiritualiteit van de Congregatie of in andere
kant van onze Congregatie.
en
inspirerende
gepubliceerd
door
CB
BinSpir.
Een
vormen van voortgezette vorming. Hiervoor leent deze vijfde woonunit zich uitstekend.
Daarnaast zullen wij ook, ter viering van de professie van de eerste groepen zusters, de
Een van de voordelen van BinSpir CB is het CB
prachtige preken van Deken Van Baer ten gehore
“Center-SPIR”. In het CB Center-SPIR kunnen
brengen.
de zusters en onze apostolische partners alle materialen nog nauwkeuriger bekijken, ook het
Ik vertel u dit omdat ik zo ontzettend dankbaar
materiaal dat in de vitrines ligt en niet aangeraakt
ben dat ik het zelf allemaal heb mogen ervaren
mag worden. In deze woonunit die is voorzien
gedurende mijn jaarlijkse retraite die geleid werd
van een ‘climate control’ systeem zijn alle kopies
door zr Theresia. Het was fantastisch. Dankbaar
die betrekking hebben op de spiritualiteit van
ben ik ook voor het feit dat ik tot een van de eerste
de congregatie zowel fysiek, zoals boeken en
groepen postulanten behoorde die hier 31 jaar
prenten, digitaal vrijelijk voorhanden. Zuster
geleden zijn intrek mocht nemen. n
Theresia voorziet de zusters desgewenst van een
21
ST TORFINNS BARNEHAGE-SUNNIVAHUSET NAAMSVERANDERING Zr Hilde Geers Maastricht - Nederland
Sigrid Undset en zr Sunniva
een
Aangezien de ruimte te klein werd is er in 1960
krantenknipsel toegestuurd waarvan ik denk dat de
’n kleuterschool gebouwd die bestond uit twee
inhoud ervan ook wel voor u van interesse zal zijn.
klaslokalen,’speelzaal, ’n kantoortje,’n keukentje
Ik wil het daarom met u delen.
en toiletten. Dat was dus een grote verbetering. Zr
Vanuit
Hamar
(Noorwegen)
kreeg
ik
Helene, zr Gjertrud en later zr Avita hebben daar In 1940 is zr Sunniva Dicker in Hamar voor
ook ’n aantal jaren gewerkt.
de kinderen van de parochie, in ‘n vroegere kleuterschool
Aangezien de zusters ouder werden en niet meer
werkzaamheden begonnen. In die tijd was zoiets
beschikbaar waren voor deze taak, heeft de
onbekend daar. Vanuit Nederland werd door de
gemeente deze opgave overgenomen. Omdat er
congregatie speelmateriaal toegestuurd. Er bleek
daar tegenwoordig veel verkeer voorbij gaat, heeft
grote interesse voor te zijn en het aantal kinderen
de gemeente na enkele jaren op een andere plaats
groeide.
’n nieuwe kleuterschool laten bouwen en werden
schoenmakerswerkplaats,
met
de lokalen, die eigendom van het bisdom zijn, aan
22
Zr Assumptia heeft enkele jaren zr Sunniva terzijde gestaan.
anderen verhuurd.
financiële steun van Sigrid Undset is deze kapel later vergroot. Schrijfster bezocht een aantal jaren later zr Fulgentia in Maastricht. Tot groot verlies van de zusters in Hamar naar Nederland verhuisd. Zr Sunniva, die toentertijd postulant was en Marianne heette, begroette haar. Zij vertelde dat zij dienstbaar zou willen zijn in Noorwegen. Schrijfster raadde haar toen aan om te vragen om de naam Sunniva, van een Noorse heilige, te mogen krijgen. Deze heeft zij ook gekregen. Ik vond het leuk om in het krantenknipsel te lezen, dat er in de stad Hamar, waar onze zusters 76 jaren dienstbaar geweest zijn, ’n huis is dat de naam van een van onze zusters draagt. Het zaad dat onze zusters uit hebben mogen strooien is nu tot wasdom aan het komen. Zr Hilde Geers met de Noorse krant
Het aantal Noorse katholieken in Noorwegen is sinds
Nu worden de lokalen sinds kort door het Leger des
wonen er katholieken van 194 verschillende
Heils gehuurd en voor diverse doeleinden gebruikt.
landen.n
1994 gestegen van 12.106 tot 31.549. Daarnaast
Dit zal de Oekumene ook ten goede komen. Wat het bijzondere van het krantenknipsel is dat de vroegere kleuterschool een andere naam gekregen heeft en nu Sunnivahuis heet, omdat zr Sunniva eertijds begonnen is met de oprichting van de eerste kleuterschool in Hamar. Die is voor velen van grote betekenis geweest. In 1924 zijn onze eerste zusters van Molde naar Hamar verhuisd. Zr Fulgentia werd hun overste. Op Allerheiligen van dat jaar werd ’n bekende Noorse schrijfster, Sigrid Undset, in de Katholieke Kerk opgenomen. Deze plechtigheid vond plaats in de kapel van de zusters aangezien er toen nog geen katholieke kerk in Hamar was. Om haar grote bekendheid was het vanzelfsprekend dat deze kapel te klein was voor deze gelegenheid. Met
23
ONZE VRIENDEN UIT IGUNGA zusters Sengerema commmuniteit Tanzania
24
Kinderen met een gespleten lip en/of open
Enkele maanden geleden kwamen er, onder
gehemelte hebben een aangeboren misvorming.
de hoede van een catecheet, maar liefst acht
Normaal gesproken vinden er in het ziekenhuis
kinderen van een geïsoleerd levende nomadische
van Sengerema twee maal per jaar chirurgische
herdersstam naar het ziekenhuis van Sengerema.
ingrepen plaats om kinderen die lijden aan een
Dit op aanraden van een oude Maryknoll pater die
schisis te helpen. Deze door Smile train (een
hen wilde helpen. Hij had over het Smile train
niet-gouvernementele organisatie) gesponsorde
programma gehoord. De catecheet had verder
operaties worden uitgevoerd door een specialist
niets geregeld, begeleidde de kinderen slechts en
uit Dar es Salaam.
vroeg ons hen te helpen. Drie van de te behandelen kinderen waren nog babies en dus waren ook hun moeders meegekomen.
De kinderen spraken geen ‘Kiswahili’. Zij konden
het Sengerema Malezi College (ons college voor
zich enkel in hun lokale taal verstaanbaar maken.
leerling verpleegkundigen) en dagelijks naar het
De kinderen werden door zr Marie Jose, de
ziekenhuis voor wondverzorging. Ze bleven er
dienstdoende arts, allervriendelijkst ontvangen.
drie weken totdat ook de kinderen met een open gehemelte volledig waren hersteld.
Omdat ze aan de vroege kant waren besloot onze communiteit dat zij zolang in het studenthuis
De Maryknoll pater kwam hen ook weer ophalen.
mochten verblijven waar normaal gesproken de
Hij bracht wilde honing voor ons mee uit het dorp
onderwijzers in opleiding wonen, maar die nu
van de patiënten. De ouders waren overgelukkig
met vakantie waren. De Bustani C familie d.w.z.
en opgewonden omdat hun kinderen er nu weer
mama Emerentiana en onze adoptie kinderen
goed uitzien en gezond zijn. Het schisis tijdperk
traden op als gastheer. En ondanks dat de kinderen
behoort tot het verleden. Het zijn normale
elkaars taal niet spraken konden zij toch met
kinderen geworden en dankzij de zusters gaan ze
elkaar communiceren. Binnen enkele uren zaten
nu ook vlot gekleed. We hebben ze van alles en nog
ze op de schommel en voetbalden ze met elkaar.
wat meegegeven zodat ze, eenmaal weer thuis, in
De kinderen en hun begeleiders werden goed
hun eerste levensbehoeften kunnen voorzien. De
ontvangen en voorzien van basale benodigdheden.
ouders waren overgelukkig omdat wij zo goed voor
De zusters praatten ‘Kiswahili’ tegen hen en soms
hun kinderen hebben gezorgd. Tot nu toe maken de
begrepen ze zelfs iets van wat we zeiden. Gelukkig
kinderen, die bij hun ouders wonen, het goed.
maar. Na een week werd er een afspraak voor opname gemaakt en werden ze allen succesvol
In de Tanzaniaanse cultuur staat gastvrijheid hoog
geopereerd. Na de operatie verbleven ze nog drie
in het vaandel geschreven. En daarbij, ‘wat u voor
dagen op de afdeling. Van daaruit gingen ze naar
de minste der mijnen hebt gedaan. . .’.n
25
DE LUMAD IN MIJ Zr Cresencia G. Lagunsad Davao City - de Filippijnen
Zr Cresencia geeft input
26
Vanaf de bergtop, waar onze drie uur durende
de voorbije jaren waren de lange tocht en het
tocht in een 4wd truck eindigde, was het nog een
gebied waar we doorheen moesten, uitdagingen
heel eind lopen om het kleine dorp, einddoel van
die ik nauwelijks nog kon doorstaan. Alleen al
mijn reis, te bereiken. Nog eens vier uur lang
de verzengende hitte van de late ochtend- en
rivieren overstekend, stromen doorwadend, bergen
middag zon putte mij volledig uit. Enkele nog
en heuvels beklimmend en afdalend, valleien
beboste paden en waterbronnen waren een
en dalen doorkruisend. Het was mijn langste
weldaad voor mijn vermoeidheid en dorst. Het
trektocht ooit, waarbij ik de paden moest delen
bemoedigende geduld en het vrolijke gelach van
met paarden en karbouwen (buffels), die hier het
mijn jeugdige reisgenoten inspireerde mij om, zij
enige transportmiddel zijn.
het langzaamaan, de meest afmattende voettocht van mijn leven voort te zetten.
Gezien mijn leeftijd en de aard van het werk in
Mangani is het dorp van de inheemse Ata bevolking,
economische armoede waarin men zich bevindt en
gelegen op de hellingen van een berg die grenst
over het geïsoleerd zijn vanwege het ontbreken
aan de provincies Bukidnon en Davao. Het dorp telt
van wegen en transportmiddelen. Er waren ook
ongeveer honderd huishoudens die verspreid wonen
nog enkele wat kleinere zorgen die echter wel van
op de reeds ontboste heuvels en in de valleien. De
groot belang zijn voor een volk dat zijn inheemse
openbare basisschool met 287 leerlingen en vier
cultuur langzaam ondermijnt ziet door de snel
jonge leraressen geeft kleur aan het dagelijks
voortschrijdende invloed van zowel consumentisme
bestaan van de dorpelingen. Het gezang en het
als secularisme in onze geglobaliseerde wereld.
opgewekte gekwebbel van de kinderen weerklinkt er en vult de atmosfeer; het bewijs dat ook hier
Mijn ontmoeting met de Ata oftewel Mangani werd
mensen wonen.
mogelijk gemaakt door APaKO (Ata of Paquibato Kalayag Organization). Dit is een groep bestaande
In de vergadering vroegen de dorpsoudsten zich
uit Ata studenten en jonge professionals die
af hoe het zit met de mijnontginningen waarover
gedreven zijn om naar beste kunnen hun eigen volk
ze gehoord hebben en die aan de andere kant van
ten dienste te staan. Kalayag is een woord dat in
de berg al zouden plaatsvinden. Ook praatten zij
hun taal LICHT betekent. Mijn allereerste bezoek
honderduit over de gewoonte om in de kersttijd naar
aan hen blijft betekenisvol voor mij: uiterlijk en
de grote stad af te reizen. Hun ervaringen m.b.t.
diep van binnen omdat het ‘t begin was van mijn
enkele verkeersongevallen (waarvan sommigen
reis met de Lumad van Mangani.
zelfs met dodelijke afloop) en andere minder prettige gebeurtenissen vanwege het onbekend
Mijn innerlijke reis gaat na dit eerste bezoek
zijn met het stadsleven waren onderwerp van
verder. Deze hele Mangani ervaring snijdt diep
gesprek. Net als andere ouders dromen zij ervan
in mijn ziel en helpt me om de peilloze diepte in
om hun kinderen, nadat deze het basisonderwijs
mezelf te herkennen. De peilloze diepte van het
gevolgd hebben, te laten doorstuderen. Vanwege
afgesneden zijn; een vorm van vervreemding van
tijdgebrek en een tekort aan middelen richten de
iets dat ik intrinsiek als het mijne beschouwde. De
overbelaste leraren zich vooral op de kwaliteit
ontboste bergen en vlakten, heuvels en valleien,
van de basiseducatie. Ze geven slechts drie dagen
het geografisch geïsoleerd zijn en de economische
per week les. De andere twee dagen hebben ze
armoede van de Atas veroorzaken veel verdriet.
nodig om van en naar het dorp te reizen. Vanwege
En ik, ik lijk te treuren over iets dat langzaam
het tekort aan leraren nemen deze maar liefst
uit het zicht verdwijnt. Erger nog, Ik bespeur
drie onderwijsniveaus voor hun rekening wat
een gevoel van wanhoop en hulpeloosheid in een
betekent dat ze aan meer dan twee klassen
onomkeerbare situatie in een welhaast neerwaartse
lesgeven. Vanwege het gebrek aan voedsel en
spiraal. De aanslag op een tribale gemeenschap,
schoolbenodigdheden,
slechte
ja, op de mensheid en de rest van de schepping
gezondheid, kinderarbeid en de enorme afstand
een
algehele
in het algemeen... ik sta erbij en kijk ernaar
die er te voet afgelegd moet worden om dagelijks
niet bij machte iets te doen. Het pijnlijke gevoel
van huis naar school en weer terug te lopen moeten
gereduceerd te worden tot een hulpeloze getuige
zij dus de absentie van hun leerlingen aanpakken.
of tot een passieve omstander in een destructief
Iedereen in het dorp laat zich negatief uit over de
spel dat het leven met je speelt, achtervolgt mij.
27
Mijn geweten vertelt me over mijn hedendaags
dus bij elkaar horen. Deze EEN-heid maakt deel
strijd voor heelheid. Een bestaande disconnectie
uit van het GEHEEL, en dat impliceert perfectie
van de hele schepping verstoort de relatie
en welzijn. Deze waarheid is het INHEEMSE, het
met mezelf, met hen die dicht bij mij staan
AANGEBORENE en NATUURLIJKE in de schepping.
(nu gepersonifieerd in de Atas van Mangani) en
Het is de LUMAD in iedereen en alles. Dit is de
met God. Daarnaast brengt deze vervreemding
waarheid, inherent aan al wat God geschapen
ongemak, rusteloosheid en onzekerheid met
heeft. Aldus staat de Lumad in de schepping voor
zich mee in een leven dat op orde lijkt. Achteraf
eenheid van alles dat deelneemt aan het leven van
bezien is het een ervaring die me overkomt niet
de Schepper. Toch wantrouw ik, zij het onbewust,
vanwege mijn individuele geïsoleerde levensstijl
deze waarheid vaak. Ik blijf me ertegen verzetten
maar vanwege mijn natuurlijke verbondenheid
en keer me er zelfs van af.
met alles en iedereen. Het pijnlijke gevoel in mij is het deelnemen aan de gezamenlijke strijd naar
De Lumad in mij daagt me uit in mijn welstand
genezing en heelheid toe die de schepping als
en vrede, harmonieus gecamoufleerd in een
geheel voert in haar gewond zijn.
levensstijl van religieuze betrokkenheid en trouw. De Lumad in mij trekt, in mijn onverschilligheid,
Diep van binnen weet ik dat de zorgen van de Ata
mijn verwijzingen naar God’s wil in twijfel; mij
van Mangani die o.a. voortkomen uit de verwoesting
beschermend tegen een radicaal uit mijn eigen
van hun habitat aanduiden hoe algemeen verbreid
comfort zones treden. De Lumad in mij vraagt
en diep de wonden, toegebracht op het geheel der
me om de kracht van de menselijke geest vis-à-
schepping, zijn. Hun wonden zijn mijn wonden.
vis de narcistische tendensen van vooruitgang en
Hoe ik dat weet? Omdat ik me verbonden weet
ontwikkeling uit te dagen, te ontwikkelen en uit
met hen en me één voel met hen. Ik weet dat het
te dragen.
misbruik van de schepping door de mens een wond is die voornamelijk de menselijke waardigheid
Kennelijk is de strijd van de Lumad in mij
aantast. Daarom vervreemdt deze situatie ook
gepersonifieerd in de strijd van de Ata in Mangani
mij van de waarheid over mijzelf als mens. De
in hun huidige socio-politieke-economische (en
universele pijn van de schepping, veroorzaakt door
met name in hun omgevings-)factoren. Het is een
menselijk misbruik staat in iedere weldenkende
strijd om verzoening met de waarheid van wie wij
geest gegrift en vraagt, wil zij genezen, om
zijn in relatie tot onszelf, tot elkaar en met de
menselijke erkenning en concrete daden. Dit
gehele schepping. Het is enkel in deze heelheid
diepgevoelde besef is in overgrote mate bewust
van leven dat de authenticiteit van onze relatie
aanwezig in iedere creatieve entiteit, van welke
met God levend wordt. Ons christelijk geloof roept
aard dan ook.
ons op tot integrale verzoening voor de genezing van ons geschonden zijn als volk van God. Ons
28
Mijn eigen pijn wordt veroorzaakt door mijn
CB-zuster zijn daagt ons uit om steunpilaren
wankele overtuiging van de waarheid dat mijn
te zijn van deze zo broodnodige reconciliatie;
verbondenheid met al dat is, mijn HEEL-heid is.
gewonde genezers in een wereld vol wonden in de
Dat al wat is, met elkaar is verbonden en wij
context van gerechtigheid, vrede en heelheid der
schepping. En wij, wij zijn slechts deze gewonde
beïnvloeding van buitenaf of voor christelijke
genezers in ERBARMEN (CB Generale Kapittel
kolonisten. Over het algemeen worden de Lumad
Boodschap 2005).
beschouwd als de verwaarloosde en op gezette tijden uitgebuite groepen in de Filippijnse
NB: Als volk wordt de Lumad beschouwd als “de
maatschappij. De lokale kerk betracht een niet-
originele, autochtone en inlandse niet-moslim
conversionele benadering in het de hand reiken
bevolking van de Filippijnen”. In het hele land
aan de Lumad die overeenkomt met haar pogingen
zijn er diverse Lumad stammen die ieder hun
om dialoog te bewerkstelligen in het respecteren
eigen cultuur hebben. Slechts enkele van deze
en bewaren van de cultuur en vindingrijkheid van
stammen waren in staat om voor langere tijd hun
dit volk.n
eigen cultuur te bewaren en te behoeden voor
Zr Cresencia te paard
29
HEER, HELP MIJ Zr Marisa Nur Trisna Jakarta – Indonesië
“. . . als dat heilig vuir der Godelijke liefde in mijn
toch weer probeerden uit te breken door een gat
hart begon te werken. Want dan volgt ook eijfer
te graven onder het gaas door. Het lukte en ze
om liefde met weederliefde te beantwoorden . .
renden hun vrijheid tegemoet. Luid blaffend en
.” (EG 95).
jankend bleef de ‘domme’ hond achter. Hij wilde ook graag vrij zijn. Vreemd genoeg had hij niets
30
In Tagaytay werd mijn aandacht getrokken door wat
geleerd van de twee ontsnapte viervoeters. Hij
drie honden, die voor mijn raam in een ren zaten,
liep maar heen en weer in de ren en blafte aan een
aan het doen waren. Twee honden waren ‘slim’, de
stuk door. Uiteindelijk was hij zo moe dat hij ging
derde ‘dom’. Ze zaten met z’n drieën opgesloten in
liggen en zich stil hield. De volgende dag kwam de
een ren. Gedurende mijn eerste nacht hoorde ik ze
tuinman weer terug om de ren te repareren en het
blaffen en grommen. Aanvankelijk dacht ik dat ze
gat te dichten. Tegen het middaguur herhaalde het
aansloegen omdat er onraad was, maar dat bleek
tafereel zich en zag ik hoe de twee - inmiddels weer
niet zo te zijn. De honden blaften omdat eentje
gevangen- ‘slimme’ honden dit maal probeerden
kans had gezien over de draad te springen en zo uit
de draad door te knagen. Het lukte. En wederom
de ren te ontsnappen. De twee anderen hadden het
was vrijheid hun beloning. De ‘domme’ hond bleef
nakijken. De volgende dag repareerde de tuinman
maar blaffen om vrij te komen, maar ondernam
de ren en maakte hem hoger. Diezelfde middag
daartoe geen enkele poging zoals de twee anderen.
zag ik hoe twee honden -de losgebroken hond
Uiteindelijk bond de tuinman de twee ‘slimme’
was inmiddels gevangen en in de ren teruggezet-
honden vast. Eentje in de linker- en de ander in de
rechterhoek van de ren. De ‘domme’ hond werd
en de gunsten van de zusters, van familieleden en
niet vastgebonden.
medewerkers die mij van alles en nog wat gaven ter ondersteuning. En ik vroeg mezelf het volgende af:
Het kijken naar de honden bracht me tot het inzicht
Ga ik voorbij aan en bagatelliseer ik de goedheid
dat ik me feitelijk in eenzelfde situatie bevond.
van God? Op 1 september 2014 stond mijn besluit
Ook ik had het gevoel opgesloten te zijn; voelde
vast: ik wilde zijn als de ‘domme’ hond, gevangen
me verward en ongelukkig met mijn opdracht om
maar vrij.
mee te doen aan het ‘Multi-Cultural Leaderschip Program’ in de Filippijnen. Net zoals de twee
Het moet gezegd, ik voelde me destijds vaak niet
honden die zich, in hun vrijheidsdrang, zo handig
bijster intelligent. Ik opende mijn gebalde vuist en
een weg naar buiten toe hadden weten te graven,
stond God toe mij te helpen. Na de openingsmis
probeerde ik, middels het aandragen van allerlei
gebeurde het.... ik ervoer dat er zich diep in mij
argumenten, onder deze opdracht uit te komen.
een verandering voltrok.... het zwaarmoedige
Maar de beslissing van de provinciale overste stond
gevoel verdween en er kwam rust voor in de
vast. Ik moest en zou gaan. Met een zwaar gemoed
plaats. Ik gaf toe dat ik nog geen vloeiend Engels
reisde ik uiteindelijk af naar de Filippijnen.
kon spreken, maar wel bereid was om mijn best te doen. Ik kreeg nieuwe kracht om mijn
Aangekomen in Tagaytay, de Filippijnen, voelde ik
tekortkomingen te leren accepteren. Ik gaf toe dat
me onzeker en ontheemd. Daarbij kwam nog dat ik
ik echt ‘arm’ en machteloos ben. Echter, ik zal me
moeite had met het spreken van de Engelse taal.
overgeven aan de studie en mijn uiterste best doen
Wat ik in Indonesië allemaal had geleerd..... het
om opgenomen te worden. Ik ben afhankelijk van
was ineens allemaal weg. Net zoals de drie honden
God en “Hij strekte Zijn onzienbare hand over ons
voelde ik me gevangen in een situatie die ik niet
uit en begon ons te helpen” (cf. EG 63).
wenste. Ik had twee opties: me blijven verzetten, mezelf geweld aandoen en me gekooid voelen
Dankbaar was ik voor de vele zegeningen van de
oftewel de situatie aanvaarden. Wilde ik zijn
Heer toen ik mij ‘leeg’ voelde. Zelfs in mijn eigen
zoals de twee ‘slimme’ honden die maar bleven
beperktheid van het spreken van de taal werd
blaffen en zich maar bleven verzetten omdat
ik uitgenodigd om het belang van communicatie
ze nu opgesloten zaten én vast lagen of wilde ik
te ervaren. Werd me ervan bewust hoe vaak
misschien toch liever zijn zoals de ‘domme’ hond
er miscommunicatie plaats vindt met jezelf,
die weliswaar opgesloten zat maar nog altijd vrij
metgezellen en de Heer vanwege een te groot
kon rondlopen?
ego. Vele malen roep ik de Heer aan om hulp en wanneer Hij mij dan bijstaat, ben ik me daar niet
Ik probeerde verstandig te zijn en voerde een
altijd van bewust omdat ik mijn gebalde vuist nog
dialoog met mezelf. Ik sprak mezelf moed in en
niet heb geopend. Ik twijfel nog steeds over mijn
motiveerde mezelf. Uiteindelijk maakte ik een
eigen ideeën en gevoelens. Dat is ook de reden
lijst met daarop alles wat nodig was, materieel
waarom mijn leven zo verwarrend lijkt. Misschien
zowel als immaterieel, om naar Tagaytay te gaan
is het feit dat ik vaak niet bij machte ben om te
en er een tijdje te verblijven. De lijst die ik had
begrijpen wat de Heer met mij voorheeft wel de
opgesteld verraste me. Het te besteden bedrag
reden waarom Hij bedroefd is.n
31
KASUNGAMILE zusters Sengerema Communiteit Tanzania
De Kasungamile gevangenis is een van de plekken
konden weerstaan. Weer anderen konden de last
waar wij, de CB zusters, ons apostolaatswerk
hen door het leven op de schouders gelegd niet
verrichten. Het ligt op bijna vijftien kilometer
dragen en lieten zich door de sterkeren, waar zij
afstand van het convent waar wij wonen. Het is
niet tegenop konden, op het slechte pad brengen
een goede plek die wordt bevolkt door mannen en
waarna zij in de gevangenis terecht kwamen.
vrouwen van divers pluimage. Normaal gesproken gaan we er altijd op zondag heen.
Door bovenstaande observaties realiseerden wij ons dat juist deze gevangenen onze geestelijke en
Voorafgaande aan deze bezoeken leggen we altijd
materiele steun nodig hebben. En wanneer we hen
wat presentjes klaar waarmee zij in hun dagelijkse
bezoeken zien ze er altijd opgewonden en blij uit,
behoeften kunnen voorzien zoals zeep, suiker,
omdat ze weten dat wij hen iets goeds te bieden
en kleding. Voor hun geestelijke bijstand zijn er
hebben.
rozenkransen, gebedskaarten en liggen er Bijbels
We ontdekten ook dat het lang niet altijd hun
klaar. We doen ook aan counselling, dit om hen te
bedoeling was om in de fout te gaan. Wetend dat
helpen voorkomen dezelfde misstappen te begaan
er overwinning is in God, blijven wij onze kleine
die hen in de gevangenis hebben doen belanden.
inspanningen verrichten, in geestelijk en materieel
We proberen ook iets te weten te komen over hun
opzicht.
geloofsleven, of ze christen zijn of geen geloof
32
hebben. In dat proces kwamen we erachter dat de
En zie, er zijn grote vorderingen te bespeuren. . .
meeste gevangenen wel degelijk gelovig zijn. Het
Dit apostolaat is redelijk nieuw voor ons, de CB
zijn veelal christenen die door een moeilijk, hard
zusters van de Sengerema communiteit. n
leven en uit ontevredenheid -steeds meer willen hebben- de verleiding om te gaan stelen niet
“GOD ZEGEN ONS ALLEN, GOD ZEGEN HEN ALLEN”.
Beste lezer,
A
fgelopen juni 2015 vierde mevr. Marleen van Anrooy haar 25-jarig jubileum als vertaler bij het generaal secretariaat. Tot haar takenpakket behoort o.a. het vertalen van CB Inter In van het Nederlands naar
het Engels en van het Engels naar het Nederlands. Wij danken haar heel hartelijk voor haar inzet en voor het enthousiasme waarmee zij op professionele wijze deze taak 25 jaar lang heeft vervuld.
“Er is nooit alleen maar een ding dat leidt tot succes voor iedereen … Het is altijd een combinatie van passie, toewijding, hard werken en het zijn in de juiste plaats op het juiste moment”. (Laurence Conrad) Beste Marleen, Ieder van ons heeft andere talenten, andere dromen en een ander einddoel dat hij/zij bereiken wil en toch bezitten we allemaal de kracht om aan een nieuwe toekomst te bouwen. Met het verstrijken van de tijd kom je erachter welke dromen dat zijn en hoe ze te verwezenlijken. Dat gebeurt aan de hand van uitdagingen, prestaties, volharding, blijdschap, zelfbeheersing, toewijding in het werk maar, evengoed ook door mislukkingen, opofferingen, lijden en machteloosheid. Het allermeest echter nog door buitengewone tevredenheid! De aanwezigheid van iedereen waar je mee werkt verbreed je kennis, doet kameraadschap groeien, vergroot je vaardigheden en ontwikkelt je begrip waardoor je uiteindelijk wordt wie je bent. Vandaag is een heel speciale dag omdat je terugkijkt op je leven en de ervaringen die je hier, door het werken bij ons, hebt opgedaan, nu zowel als met de zusters in vroeger jaren, terug in herinnering roept. Voor die 25 jaar trouwe dienst van het uitoefenen van je taak hier in onze Congregatie, willen wij dan ook onze dank uitspreken. We hopen dat je gezond mag blijven en geluk mag ervaren en wensen je heel veel succes in de komende jaren bij alle goede dingen die je doet. Gefeliciteerd met je zilveren jubileum bij ons! Samen bidden wij: “Vader, nog meer, nog beter wil ik U ten dienste staan. Hierbij bied ik U mijn geestesgaven, mijn talenten” aan; de uitdrukkingsvormen van mijn leven. Gebruik ze zo U wilt. Het leven ontvouwt zich voor je en alles valt op zijn plaats.
33
Colofon CB Inter In Nummer 67, augustus 2015 CB Inter In verschijnt in drie talen Staf Redactie Zr Yulita Zr Jane Ann Zr Agnes Ofelia Omslag & Vormgeving Zr Dwina en team Vertalingen Secretariaat Generalaat Adres St. Servaasklooster 14 6211 TE Maastricht Nederland E-mail
[email protected] Website www.cbsisters.net
34
