INLEIDING IN DE WETENSCHAP EN SOCIAAL WETENSCHAPPELIJK KWALITATIEF ONDERZOEKCURSUSTITEL

Bachelor jaar 1 2012-2013 INLEIDING IN DE WETENSCHAP EN SOCIAAL WETENSCHAPPELIJK KWALITATIEF ONDERZOEKCURSUSTITEL

Examinator:

Dr. Pien Bos

Werkboek Auteur(s):

dr. Pien Bos prof. dr. Gerty Lensvelt-Mulders drs. Peter Hermans

1ste druk, juli 2012

Titel

Inleiding in de Wetenschap en Sociaal Wetenschappelijk Kwalitatief Onderzoek Auteur(s) dr. Pien Bos prof. dr. Gerty Lensvelt-Mulders drs. Peter Hermans Vormgeving Tessa Striekwold Druk 1e druk, juli 2012 Uitgave Universiteit voor Humanistiek Kromme Nieuwegracht 29 3512 HD UTRECHT Reeks werkboeken Bachelor Humanistiek 2012/2013 Code 12/Ba/O1-A1/wb © UvH 2012

2

LET OP. WERKBOEK IS NOG ONDER CONSTRUCTIE. INHOUDSOPGAVE IS NOG NIET ADEQUAAT. Inhoudsopgave

VOORWOORD ........................................................................................................... 4 ALGEMENE BESCHRIJVING BACHELOR HUMANISTIEK ............................... 5 1 CURSUSGEGEVENS .............................................................................................. 6 1.1 Algemene gegevens ....................................................................................... 6 1.2 Plagiaatcontrole met Ephorus, fraude en richtlijn werkstukken ................... 6 1.3 Beoogd leerresultaat ...................................................................................... 7 1.4 Werkvorm en studiebelastingsuren……...………………………………….7 1.5 Feedback…………………………………………...………………………8 1.6 Afronding en beoordeling .............................................................................. 8 1.7 Literatuur ..................................................................................................... 10 1.8 Leeswijzer .................................................................................................... 11 1.9 Onderwijskwaliteitszorg .............................................................................. 11 2 CURSUSPROGRAMMA ....................................................................................... 12 2.1 Cursusrooster .................................................................................................... 12 2.2 Beschrijving van colleges en werkgroepen ...................................................... 14 3 BIJLAGEN .............................................................................................................. 15 3.1 Bijlage 1 beoordelingsformulieren ................................................................... 15 3.2 Bijlage 2 voorbeeld tentamenvraag .................................................................. 15 3.3 Bijlage 3 uitwerking van opdrachten + beoordelingscriteria ........................... 15 3.4 Bijlage 4 Eindtermen Bachelor Humanistiek – voorstel november 2011 ........ 15

3

VOORWOORD De studie humanistiek is een wetenschappelijke opleiding, maar wat betekent dat precies? In deze cursus maak je kennis met enkele belangrijke kenmerken van wetenschap en wetenschappelijk onderzoek. In de hoorcolleges bekijken we de manier waarop de wetenschap in onze maatschappij georganiseerd is geraakt. Ook wordt ingegaan op het verschil tussen kennis die voortkomt uit wetenschappelijk onderzoek en andere vormen van kennis. Verder komen de verschillende wetenschappelijke disciplines aan bod; we zien hoe die zijn ontstaan en welke wetenschapsopvattingen daarbinnen bestaan. Ook de uitwerking van die verschillen op de inrichting van wetenschappelijk onderzoek en de ethiek van onderzoek doen komen aan de orde. Vervolgens bekijken we hoe de humanistiek ten opzichte daarvan kan worden geplaatst en wat de belangrijke stappen zijn die de praktijk van het wetenschappelijk onderzoek gezet worden. Naast de hoorcolleges op de maandagmiddag zijn er op donderdagmiddag werkgroepen met oefeningen in academische vaardigheden die onontbeerlijk zijn in de praktijk van het wetenschappelijk onderzoek. De eerste vier weken gaat het om wetenschappelijk lezen en schrijven (WLS) en daarna volgt een onderdeel bibliotheekvaardigheden (BiVa). De cursus als geheel bereidt je voor op de eerstejaarsvakken waarin enkele onderzoeksmethoden worden gepresenteerd, namelijk empirisch sociaalwetenschappelijk onderzoek en historisch onderzoek, en op het leeronderzoek. Elke week bestudeer je ter voorbereiding op het hoorcollege een gedeelte van de verplichte literatuur. Op de ELO komen elke week leervragen daarover. Het laatste kwartier van het college is gereserveerd voor vragen over de verplichte literatuur van die week en voor de leervragen. De hoorcolleges behandelen dezelfde stof, maar niet precies in dezelfde volgorde en met andere accenten. Het boek Wat is wetenschap? is gericht op levens- en gezondheidswetenschappen en geneeskunde, en dat van Michael Quinn Patton is gericht op sociale wetenschappen, de sociologie in het bijzonder. In de hoorcolleges ligt het accent op disciplines die belangrijk zijn voor de humanistiek, met name historische en sociale wetenschappen. Alles bij elkaar zal je in deze cursus dan ook een breed beeld van wetenschap krijgen. Tot slot: wij docenten communiceren met jullie, studenten, via de ELO en jullie studentenmailaccount. Houd beide dus goed in de gaten! Ik wens jullie veel plezier bij deze cursus. Pien Bos examinator

4

ALGEMENE BESCHRIJVING BACHELOR HUMANISTIEK De UvH verzorgt een brede, multidisciplinaire en arbeidsmarktgerichte bacheloropleiding met een omvang van 180 EC, die studenten academische kennis en vaardigheden bijbrengt in de omgang met existentiële en ethische thema’s in diverse maatschappelijke en beroepspraktijken. De bachelor bevat gedegen en samenhangende inleidingen in de constituerende disciplines van de humanistiek: filosofie, psychologie, pedagogiek, geschiedwetenschap, religie- en cultuurwetenschappen en sociaal-politieke wetenschappen. Deze disciplines worden op elkaar betrokken in thematische onderdelen o.a. op het gebied van humanisme in ethiek en religie, en waarden, instituties en professionaliteit. Er is een ruim aanbod van onderdelen gericht op wetenschappelijk onderzoek en academische vaardigheden. De bachelor wordt afgesloten met een bachelorscriptie. Door de praktijkgerichtheid en de internationale blik van het onderwijs biedt de bachelor de studenten uiteenlopende kansen op de arbeidsmarkt.

5

1 CURSUSGEGEVENS 1.1 Algemene gegevens Cursustitel:

Inleiding in de Wetenschap en Sociaal Wetenschappelijk Kwalitatief Onderzoek Cursuscode: O1-A1 Ephorus inlevercode: n.v.t. Studiejaar: 2012-2013 Periode: 1 Omvang: 7,5 EC Aantal SBU: 210 Onderdeel van: Bachelor Humanistiek Doelgroep: Bachelor studenten Verplicht voor: Basisfase Bachelor Voorkennis: -

Examinator: kamer: tel./ e-mail: spreekuur: onderwerpen:

dr. Pien Bos 2.06 [email protected] op afspraak IWSW & WLS

Docent(e): kamer: tel./ e-mail: spreekuur: onderwerpen:

dr. Pien Bos 2.06 [email protected] op afspraak IWSW & WLS

Docent(e): kamer: tel./ e-mail: spreekuur: onderwerpen:

prof. Dr. Gerty Lensvelt-Mulders 1.01 [email protected] op afspraak WLS

1.2 Plagiaatcontrole met Ephorus, fraude en richtlijn werkstukken De UvH heeft een actief beleid voor het controleren op plagiaat. Elk afrondend schriftelijk werkstuk levert de student in via mijnuvh.nl met een specifieke Ephorus inlevercode (zie 1.1 Algemene gegevens). Het werkstuk wordt dan automatisch

6

gecontroleerd en komt in een persoonlijke map van de examinator terecht. Het gebruik van uitspraken, teksten, illustraties en meningen van een ander zonder vermelding van de bron, waarbij de schrijver de indruk wekt alsof deze van hem of haar zelf zijn, wordt beschouwd als plagiaat. Bij schriftelijke werkstukken en tentamens wordt dit gezien als een ernstige inbreuk op academische normen omdat een juiste beoordeling van de kennis en vaardigheden van de student dan niet goed mogelijk is, en omdat het oneerlijk is tegenover medestudenten. Op tentamenfraude kunnen zware sancties volgen, tot aan het uitsluiten van de studie toe. Zie voor meer informatie: http://mijn.uvh.nl/onderwijs/examencommissie/tentamenfraude-enplagiaat.Voor meer informatie over het schrijven van een goed werkstuk zie: http://mijn.uvh.nl/onderwijs/master 1.3 Beoogd leerresultaat [Doelstellingen van deze cursus: benoem 4 tot 8 leerdoelen die toetsbaar zijn. Controleer of er voor jouw studieonderdeel eindtermen zijn toegewezen waar in ieder geval aan voldaan moet worden. Vermeldt de bijdrage aan de eindtermen zoals die omschreven zijn achterin dit werkboek. Zie voorbeeld:] Na deelname aan dit onderdeel volgens de eisen heb je/kun je: 1. Je hebt kennis gemaakt met enkele belangrijke kenmerken van de wetenschap en wetenschappelijk onderzoek, met verschillen tussen wetenschappelijke disciplines en met de uitwerking van die verschillen op de inrichting van wetenschappelijk onderzoek, in het bijzonder op het terrein van de humanistiek (bachelor-eindterm 1, 2 en 3). 2. Je hebt geoefend in de academische vaardigheden Wetenschappelijk lezen en schrijven en Bibliotheekvaardigheden (bachelor-eindterm 7) 3. Je bent voorbereid op de overige vakken op het gebied van Wetenschapstheorie en methoden (W&M) in het bachelor-programma. Het gaat bovendien om het kunnen toepassen van fundamentele kennis die belangrijk is voor alle onderdelen van de studie humanistiek (bachelor-eindterm 6, 7 en 11).

1.4

Werkvorm en studiebelastingsuren

Werkvormen: Hoorcolleges, een responsiecollege, werkgroepen, practica en zelfstudie. Doel en samenhang van de werkvormen in deze cursus: Aan het einde van ieder hoorcollege is ter voorbereiding op het tentamen tijd gereserveerd voor vragen over de verplichte literatuur en het behandelen van de

7

leervragen. Het responsiecollege bereidt eveneens voor op het tentamen. In de werkgroepen wordt geoefend met enkele van de vaardigheden die nodig zijn om zelf wetenschappelijk onderzoek te kunnen doen. Samenstelling studiebelastingsuren (SBU): Activiteit: Aantal uren: contacturen 48 voorbereiding contacturen 32 zelfstudie colleges 95 opdrachten 30 afronding cursus 5 Totaal SBU: 210 1.5 Feedback Bij feedback wordt een onderscheid gemaakt tussen formatieve en summatieve feedback. Formatieve feedback wordt gegeven tijdens het onderwijs zelf en is bedoeld om je inzicht te geven over je leerproces. Wat weet en kun je al wel en wat niet? 1.6 Afronding en beoordeling Beoordeling in relatie tot de doelstellingen van dit blok Het schriftelijk tentamen toetst het verkregen inzicht in de belangrijkste kenmerken van wetenschap en wetenschappelijk onderzoek, in verschillen tussen voor de humanistiek belangrijke disciplines en in verschillende wetenschapsopvattingen binnen die disciplines. Tot de tentamenstof behoren de verplichte literatuur en de stof zoals behandeld in colleges en werkgroepen. De opdrachten toetsen de academische vaardigheden die in de werkgroepen geoefend zijn. Algemene opmerkingen over de inhoud van de beoordeling Opmerkingen over de gebruikte afrondingsvormen en het doel ervan: met het schriftelijk tentamen wordt je kennis van en inzicht in de verplichte literatuur, de hoorcollegestof en de stof zoals behandeld in de werkgroepen getoetst; de opdrachten bij werkgroepen en practica toetsen je academische vaardigheden.

8

Overzicht van de afrondingen en de data: Afrondingsopdrachten Wetenschappelijk lezen en schrijven (WLS) 1 2 3 4 13-09-‘12

20-09-‘12

27-09-‘12

4-10-‘12

Opdracht Schriftelijk Bibliotheek- tentamen vaardigheden (BiVa) Volgen later 13-11-‘12

Opmerkingen over de totstandkoming van het eindcijfer en eventuele compensatiemogelijkheden: a. Een opdracht is voldaan of niet voldaan. Bij niet voldaan krijgt de student een nieuwe opdracht. b. Wanneer een of meer opdrachten niet voldaan zijn, kan geen tentamen worden gemaakt. c. Deelname aan de werkgroepen en practica is verplicht. - WLS: Van de vier werkgroepen mag je er één missen. Compenseren van deze gemiste bijeenkomst kan door het schriftelijk maken en inleveren van de voorbereidingsopdracht van die week. - BiVa: van de drie practica mag je één bijeenkomst missen. De aard van een eventuele verhindering is niet van belang. Verhindering buiten je schuld wordt je absoluut niet kwalijk genomen, maar het is ook niet zo dat de docent uit medeleven tekent voor onderdelen die je niet hebt gevolgd.

Afrondingen Afronding 1: Soort afronding: Inhoud afronding:

Opdrachten Wetenschappelijk lezen en schrijven wekelijkse afrondingsopdrachten, aansluitend bij de stof die in de desbetreffende werkgroepbijeenkomst behandeld is Inleverdatum: een week na de bijeenkomst, dus respectievelijk 13/9, 20/9, 27/9 en 4/10 2012 Herkansingsdatum: 29 oktober 2012 Cijferbepaling: geen cijfer, maar voldaan of niet voldaan Datum uitslag een week na de inleverdatum, dus respectievelijk 20/9, 27/9, 4/10 en 11/10 Datum inzage/nabespreking wordt bekend gemaakt op de ELO Afronding 2: Soort afronding: Inhoud afronding:

9

Opdracht Bibliotheekvaardigheden Systematisch en goed zoeken in aangeboden, behandelde bestanden en catalogi en goed weergeven van litera-

Inleverdatum: Herkansingsdatum: Beoordelingscriteria:

Cijferbepaling: Datum uitslag:

tuurverwijzingen aan het eind van het laatste practicum, dus 24 of 25/10 woensdag 7 november 2012 Zijn er in de relevante bestanden voldoende relevante literatuurverwijzingen gevonden? Zijn de verwijzingen weergegeven conform de richtlijnen? geen cijfer, maar voldaan of niet voldaan donderdag 15 november 2012

Afronding 3: Soort afronding:

Schriftelijk tentamen Inhoud afronding: Verplichte literatuur en college- en werkgroepstof Tentamen-/inleverdatum: dinsdag 13 november 2012 Herkansingsdatum: dinsdag 29 januari 2013 Beoordelingscriteria: Zijn de antwoorden gesteld in correct Nederlands? Is de student in staat de stof op hoofdlijnen te reproduceren? Zijn de antwoorden helder en beknopt geformuleerd en duiden ze op inzicht in de stof? Kan de student verbanden leggen tussen verschillende onderdelen van de cursus? Kan de student de inhoud van de cursus op een goede manier in verband brengen met de opleiding tot humanisticus? Datum uitslag dinsdag 11 december 2012 Datum inzage/nabespreking wordt bekend gemaakt op de ELO

Voorbeeldvragen voor het tentamen De leervragen geven inzicht in het niveau van de tentamenvragen en een ervan zal ook als tentamenvraag gebruikt worden. 1.7 Literatuur Verplichte literatuur - Koster, Edwin, Wat is wetenschap? Een filosofische inleiding voor levenswetenschappers en medici. Tweede herziene druk, Amsterdam, VU University Press, 2012, ISBN 9789086595273, zelf aanschaffen. - Patton, Michael Quinn, Qualitative Research & Evaluation Methods. Third Edition, Thousand Oaks, London, New Delhi, Sage Publications, 2002, ISBN 9780761919711, zelf aanschaffen.

10

- Martine Kremers en Hans Tenwolde: De vormgeving van werkstukken: werkboek met richtlijnen 8e geh herz. dr. 2004 Dit rapport is via het studentenweb downloadable. http://studentenweb.uvh.nl/Media/download/1791/VORMWERK.WB.pdf

Aanbevolen online bestand (vrij toegankelijk) OMMAT: ondersteuning en instructie bij het vinden van wetenschappelijke informatie. Een online raadpleegbaar trainingsprogramma, te vinden onder: http://ommat.library.uu.nl/ 1.8 Leeswijzer Waarom deze literatuur? Het boek van Koster gaat niet over de disciplines die belangrijk zijn voor de humanistiek, maar biedt wel een toegankelijke inleiding op de praktijk en theorie van de wetenschap. Het boek van Patton bevat deels dezelfde materie als het boek van Koster, maar dan gezien vanuit de sociale wetenschappen. 1.9 Onderwijskwaliteitszorg Aan het eind van de cursus kan je gevraagd worden een evaluatieformulier in te vullen. Het evalueren van het onderwijs is een onderdeel van ons kwaliteitszorgsysteem. Elk onderwijsonderdeel wordt minimaal één keer per drie jaar geëvalueerd. De evaluatieresultaten worden bekeken door de opleiding, de coördinator en de studentenvertegenwoordigers. In de bibliotheek liggen de onderwijsevaluaties in mappen ter inzage. Hier wordt periodiek informatie aan toegevoegd met verbetermaatregelen als vervolg op de evaluaties. Voor vragen en informatie kun je je wenden tot de verschillende studentafgevaardigden (jaarvertegenwoordigers, Universiteitsraad), of tot de beleidsmedewerker kwaliteitszorg Sophie Wils en assistent Saskia Zuijderduijn, te bereiken via [email protected].

11

2 CURSUSPROGRAMMA 2.1 Cursusrooster weeknr.

datum

tijd

onderwerp

docent

1

ma. 3-9-12

12.30-15.15 uur

Inleiding op programma en thema

PB

do. 6-9-‘12

groep 1: 12.30-13.45 uur groep 2: 14.00-15.15 uur

Wetenschappelijk lezen en schrijven 1

PB


2

GLM

ma. 10-9-‘12

12.30-15.15 uur

Wetenschappelijke kennis

PB

do. 13-9-‘12



PB


3

GLM

ma. 17-9-‘12

12.30-15.15 uur

Wetenschap in de samenleving

PB

do. 20-9-‘12



PB


4

ma. 24-9-‘12

do. 27-9-‘12

12.30-15.15 uur

Organisatie van de wetenschap

UJ



PB


12

GLM

GLM

5

ma. 1-10-’12

12.30-15.15 uur

Datum + tijdstip pm

6

ma. 8-10-’12

Literatuurstudie en vragen formuleren

PB

Practicum bibliotheekvaardigheden 1

12.30-15.15 uur

Datum + tijdstip pm

Ontwerpen van een onderzoeksopzet.

GLM

Practicum bibliotheekvaardigheden 2

Herfstvakantie 7

ma. 22-10-’12

12.30-15.15 u

Datum + tijdstip pm

8 9 10

ma. 29-10-’12

Ontwerpen van een onderzoeksopzet

GLM

Practicum bibliotheekvaardigheden 3 12.30-15.15 u

Responsiecollege

GLM

Zelfstudieweek di. 13-11-‘12

14.00-16.00 uur

Schriftelijk tentamen

Richtlijnen voor de studie Hoorcolleges en verplichte literatuur De hoorcolleges behandelen dezelfde materie als de verplichte literatuur, maar de inhoud van beiden valt niet precies samen. Verplichte literatuur en hoorcolleges zijn allebei tentamenstof. Zorg dat je elke week voor het hoorcollege de opgegeven verplichte literatuur goed gelezen hebt en de leervragen hebt beantwoord, want elke week wordt minstens een kwartier van het college daaraan besteed. Je krijgt dan de kans er vragen over te stellen en na te gaan of je de stof goed hebt begrepen. Een van de leervragen zal ook als tentamenvraag worden gebruikt.

Wetenschappelijk lezen en schrijven (WLS) Wetenschappelijke teksten kunnen lezen en schrijven zijn twee belangrijke en met elkaar samenhangende vaardigheden die je zullen helpen je studie op een goede manier te doorlopen. Daarom is er de eerste vier weken van het programma elke week een werkgroep WLS. Hier ligt de nadruk op wetenschappelijk lezen; tijdens het leeronderzoek (LO1) komt het schrijven meer aan bod. In de werkgroepen gaan we ook aan de slag met teksten die jullie parallel in Z1 krijgen. Dat helpt om technieken

13

die je in WLS leert zo snel mogelijk in te zetten in het overige onderwijs. Bibliotheekvaardigheden (BiVa) Dit onderdeel bestaat uit drie practicumbijeenkomsten. Je leert wat een systematisch literatuuronderzoek inhoudt. Hoe zet je dat op en hoe ga je daarbij te werk? In de practica worden aan de hand van de gekozen onderwerpen literatuur gezocht vanuit de twee grote wetenschapsgebieden, te weten sociale wetenschappen en de humaniora (geesteswetenschappen). De daarvoor relevante bronnen worden uitgelegd en vervolgens gebruikt om de literatuur te verzamelen. Er wordt gewerkt in groepjes van twee, waarbij het onderwerp zowel vanuit de alfa- als vanuit de gammawetenschap wordt benaderd. Belangrijk onderdeel is het trefwoorden toekennen aan je onderwerp en deze vertalen in het Engels. Trefwoorden worden ontleend aan catalogi, gevonden titels etc. Voor het vertalen worden elektronische woordenboeken gebruikt: http://surfdiensten2.vandale.nl.proxy.library.uu.nl/vandale/zoekservice/?type=pro Bij elke practicumbijeenkomst worden de resultaten besproken met de docent. 2.2 Beschrijving van colleges en werkgroepen volgt later.

14

3 BIJLAGEN

Volgt later 3.1 Bijlage 1 beoordelingsformulieren 3.2 Bijlage 2 voorbeeld tentamenvraag 3.3 Bijlage 3 uitwerking van opdrachten + beoordelingscriteria 3.4 Bijlage 4 Eindtermen Bachelor Humanistiek – voorstel november 2011

15

INLEIDING IN DE WETENSCHAP EN SOCIAAL WETENSCHAPPELIJK KWALITATIEF ONDERZOEKCURSUSTITEL

Recommend Documents