JAARVERSLAG 2012
1
INLEIDING, het Keerpunt: 2012 Het jaar 2012 mag best een keerpunt worden genoemd; de kasten werden uitgeruimd, alles werd gewikt en gewogen en in de volle breedte werden voorbereidingen getroffen voor een nieuwe fonkelende start. Bij het woord museum denken de meeste mensen niet direct aan een bruisend theater of een wervelende show. Laat staan aan een theatrale tempel ter ere van de Muzen, de godinnen van de kunst. Het woord roept al snel associaties op met oude verzamelingen die door stil schuifelende suppoosten secuur worden afgestoft. En, eerlijk gezegd, zo was het ook wel een beetje geworden bij de Stichting Het Nederlands Goud-, Zilver- en Klokkenmuseum. Het jaar 2012 liet een ander beeld zien: met heel veel inzet van talloze professionele en vrijwillige medewerkers zijn tal van veranderingen ingevoerd die het beeld van het museum in de komende periode helemaal doen kantelen. Denk daarbij aan de Schoonhoven Silver Award, de internationale ontwerpwedstrijd voor hedendaags zilver, die vanaf 2012 door en in ons museum wordt georganiseerd. Dat was toch een spetterende show van spiksplinternieuw flonkerend zilver! De verruimde oproep aan de vernieuwende zilversmeden leidde tot een stroom van prachtige kunstvoorwerpen met zilver in de hoofdrol. De verrassende winnaar was een architect: een multikunstenaar uit Griekenland, de bakermat van de Godinnen van de kunst! De schoonheid van de ingezonden werken leidde tot een tweede expositie: in het respectabele Designmuseum in het Belgische Gent. Of – van een totaal andere orde - denk aan de VVV-post die nu in ons museum is gehuisvest. Het museum als oriëntatie- en startpunt voor een bezoek aan de Zilverstad Schoonhoven. Zoek je route en laat die beginnen bij de mooiste zilvercollectie van Nederland. Heel bijzonder: het jaar 2012 was voor het museum het laatste jaar van de klokken. Op 31 december sloot de klokkenzaal voor het publiek. De bruiklenen zijn terug naar hun eigenaren, de eigen uurwerken zal het museum in bruikleen geven aan de Stichting Tijdmeetkundige Collectie Nederland die werkt aan een nieuw museum elders in het land. Zo blijft de collectie die in zes decennia samen met de grootste bruikleengever, de Stichting Museum en Archief voor Tijdmeetkunde is opgebouwd, als één geheel in stand. Er is meer: na uitvoerige voorbereiding en overleg kende de Gemeenteraad in december een krediet toe voor de bouw van enkele zilver- en goudwerkplaatsen in het museum. Aangevuld met budget dat het museum beschikbaar kon stellen uit een erfenis leidde dat tot een herinrichtingsplan voor de gehele begane grond, dat in 2013 zal worden uitgevoerd. Dat inmiddels ook plannen worden ontwikkeld voor de herinrichting van de andere étages maakt het extra spannend: het museum zal een ware metamorfose ondergaan! Minder boeiend, maar wel van belang is de wijziging van de statuten in maart 2012: een verkleind bestuur, slagvaardiger, de blik op zilver en de ontwikkeling van het vak van zilversmid. En met de nieuwe naam Nederlands Zilvermuseum Schoonhoven laten we iedereen zien wat we zijn: het enige Nederlandse Zilvermuseum in de enige Nederlandse Zilverstad! Namens het bestuur, Drs. Martin van Leeuwen, voorzitter.
2
COLLECTIE, schatkamer van objecten en verhalen Het museum ontleent zijn bestaansrecht aan zijn collecties. Het beheren en presenteren van objecten en bijbehorende verhalen is een kerntaak van grote maatschappelijke waarde. Ontvlechting klokken- en zilvercollectie Sinds het beleidsvoornemen de focus op zilver te leggen en afscheid te nemen van de klokken na een periode van bijna 60 jaar is in 2012 hard gewerkt aan de ontvlechting van de collectie zilver en de collectie uurwerken. Onze collectiebeheerder werd daarbij door vele deskundigen belangeloos bijgestaan. Samen met de Stichting Museum en Archief van Tijdmeetkunde en de Stichting Tijdmeetkundige Collecties werd het definitieve vertrek van de klokken in 2013 in harmonie voorbereid. Digitale registratie Een goede registratie van de collectie is onontbeerlijk voor het beheer en de presentatie van de objecten en de bijbehorende verhalen. De registratiewerkgroep heeft ervoor gezorgd dat de gehele collectie Van Kempen en Begeer in het digitale registratiesysteem, Adlib, werd voorzien van afbeeldingen. Ook zijn alle keurtekens gefotografeerd, zodat die in een later stadium gekoppeld kunnen worden aan de voorwerpen in Adlib. Bovendien is er gestart met de uitgebreidere registratie van het zilver. Ook de hele bibliotheek (3300 boeken) is gedigitaliseerd. Presentatie Een selectie van de juwelen uit het legaat van Ilona Van der Bilt-Ptasnik kreeg samen met de film over haar leven een permanente plaats in de Zilverzaal. Exposities DE GOUDEN TELEVIZIER-RING, 10 december 2011 tot en met 25 maart
De felbegeerde prijs in medialand heeft in de loop der jaren een stormachtige ontwikkeling doorgemaakt. De Ring werd voor het eerst uitgereikt in 1964 op initiatief van de tv-gids Televizier. In 1975 kreeg Anneke Schat de opdracht en heeft deze tot op heden uitgevoerd. Een unieke selectie gouden Televizier-Ringen met de originele schetsontwerpen was voor het eerst in een expositie te zien. Gelijknamig boek was te koop in de museumwinkel. STOKROOS STIPENDIUM 2011, 17 december 2011 tot en met 25 maart Richard Walraven symboliseert het thema recycling op een unieke, gelaagde wijze in zijn “Ashes tot Ashes”. In deze zilveren urn is cultuur uit verleden en heden verenigd. Dit in opdracht van het Zilvermuseum gemaakt object werd gepresenteerd in een overzicht van bestaand werk van Walraven. SCHOONHOVEN SILVER AWARD 2012, 5 april tot en met 1 juli
Deelnemers uit 10 landen, verspreid over de wereld, zonden hun zilverkunstwerk in voor de Schoonhoven Silver Award 2012. De 22 deelnemende objecten zijn stuk voor stuk speciaal ontworpen en gemaakt voor deze prestigieuze Award. Zilver is verrassend innovatief toegepast, zowel in het traditionele vakgebied als in 3
verbinding met andere materialen en andere ontwerpdisciplines. De Griek Stratos Kantzelis won met zijn Dressing Forethought de Schoonhoven Silver Award 2012. Bij deze expositie verscheen een publicatie met foto’s van alle ingezonden objecten en biografieën van de ontwerpers. TIJD IN DE HAND, Nederlandse horloges 1600 – 1800, 21 april tot en met 30 september De kern van de expositie werd gevormd door een bijzondere, particuliere collectie van gouden en zilveren zakhorloges, sleuteltjes en “portes montre”, aangevuld met horloges uit de museumcollectie. Bij deze expositie verscheen de catalogus Horloges van Nederlandse uurwerkmakers 1600-1800 van John Beringen en het schitterende boek Hollandse Horloges van Cees Peeters. MEESTERSTUKKEN, 5 juli tot en met 16 september Eindexamenwerk van studenten goud- en zilversmeden van de Vakschool Schoonhoven. ILONA PTASNIK, haar leven en haar juwelen: bewogen en glansrijk 28 september tot en met 25 november 2012 Een verrassend legaat van antieke juwelen van Ilona Ptasnik en haar veelbewogen leven stonden centraal in deze expositie. Een verzameling antieke juwelen van een voor het Zilvermuseum onbekende vrouw. Uit haar verzameling spreekt een voorkeur voor stenen. Verder is de collectie een staalkaart van edelsmeedkunst, stijlen, technieken, mode en materialen. Met deze expositie liet het Zilvermuseum het publiek kennismaken met deze genereuze schenking en met de vrouw daarachter. De zoektocht naar het bijzondere leven van Ilona Ptasnik en naar de samenhang van het legaat werd in samenwerking met Denise Citroen en Ciska Vermaas vastgelegd in de gelijknamige film, een productie van Jessica Swinkels Mediaproducties. STOKROOS STIPENDIUM 2012, 15 december tot en met 15 april 2013 De Zilvercommissie, bestaande uit Annelies Krekel, Marjan Unger en Paul Derrez, kozen dit jaar Eelco Veenman voor het Stipendium. Hij maakte onder de titel “Silver Applications” een aantal apps voor het Zilvermuseum. Onmisbare persoonlijke gebruiksvoorwerpen, zoals een pen, bril of smartphone, vertaalde Eelco in zilver. Hij stelde de gebruiksfunctie van zilver ter discussie: zilver ontsnapt aan de oorspronkelijke context en vindt aansluiting in onze hedendaagse samenleving. Bruiklenen Vierdelig theeservies “Renewed”, zilver, 2011 Jorinde Bruggeman-van Loon, Schoonhoven aan: De Kunst- en Antiekbeurs de Pan te Amsterdam Diverse zilveren objecten ten behoeve van de tentoonstelling “Betsy’s Silver” aan: Stichting Museum Tromps Huys, Texel Diverse zilveren objecten ten behoeve van de tentoonstelling “Een keur aan zilver” aan: Belasting- en Douanemuseum, Rotterdam Diverse zilveren objecten ten behoeve van de nieuwe Streekopstelling aan: Streekmuseum Krimpenerwaard, Krimpen a/d IJssel
4
Aankopen Koffiepot met filter, zilver, 1840, J.M. van Kempen, Utrecht (inventarisnummer 14034) Blaker, zilver, 1844 J.M. van Kempen, Utrecht (inventarisnummer 14053) Stokroos Stipendium voor eigentijds zilver 2012: Silver Application/ Smartphone, marker and glasses, Silver Application/ Molenblusser, Silver Application/ Book lock, closed, ontwerp en uitvoering: Eelco Veenman, ‘s Hertogenbosch, met dank aan de Stichting Stokroos. Schenkingen De heer D.J. Nienhuis: Vijfdelig koffie/theeservies, zilver, 1932, Zilverfabriek Voorschoten (inventarisnummer 14015) Stichting Silver in Motion, Schoonhoven: Vierdelig theeservies “Renewed”, zilver, 2011 Jorinde Bruggeman-van Loon, Schoonhoven (inventarisnummer 14035) Mw Y. Hontelé: Vierenzeventigdelige bestekcassette (model 1830), 1935/40, Zilverfabriek Voorschoten. De cassette bestaat uit: 12 tafellepels, 12 tafelvorken, 12 dessertlepels, 12 dessertvorken, 12 gebakvorkjes, 1 taartschep, 1 soeplepel, 1 jamlepel, 1 theezeef + lekbakje, 2 vleesvorken. 2 aardappellepels, 2 groentelepels, 2 juslepels, 2 botermesjes (inventarisnummer 14036)
VERBINDEN, ontmoetingsplaats en platform tussen verleden, heden en toekomst Het museum verbindt met zijn collecties het verleden met het heden en de toekomst en is een ideaal platform om binnen die context doelgroepen bijeen te brengen, thema’s uit te diepen en discussies te stimuleren. Een ontmoetingsplaats voor liefhebbers, specialisten, onderwijs en bedrijfsleven. Schoonhoven Silver Award Op verzoek van de Gemeente Schoonhoven was in 2012 de organisatie van de Schoonhoven Silver Award voor het eerst in handen van het museum. Voor deze prestigieuze prijs waar een internationale ontwerpwedstrijd aan verbonden is, benoemde het museum een jury bestaande uit: Ineke Middag (directeur Erfgoedcentrum DiEP, Dordrecht), Gijs Bakker (designer, Amsterdam) en Jan Teeuwisse (directeur Museum Beelden aan Zee en Sculptuur Instituut, Den Haag). Secretariële ondersteuning bood Rita Vastenholt. Uit een groot aantal zilversmeden/ontwerpers heeft de jury er 25 geselecteerd uit elf landen. Uiteindelijk stuurden 22 deelnemers een speciaal voor de Schoonhoven Silver Award vervaardigd zilveren object in: Heather Bayless USA; Caspar Berger NL; Sarah Denny GB; Paul Derrez NL; Dries Dockx B; Achim Heinkel D; Huycke & Wuytens B; Stratos Kantzelis GR; Dong-hyun Kim ROK; Anders Ljungberg S; Jan Matthesius NL; Leslie Matthews AUS; Gihi Min ROK; Marilene Morency CDN; Ru Runeberg FIN; Helena Schepens B; Thalen & Thalen B; Erik Tidäng S; Willem Tredgett NL; Eelco Veenman NL; Paul de Vries NL; Max Warren GB.
5
Op donderdagavond 5 april maakte de jury tijdens een feestelijke bijeenkomst bekend wie de winnaar was van de Schoonhoven Silver Award 2012. De jury koos als overtuigende winnaar Stratos Kantzelis uit Griekenland met het werk Dressing Forethought. Hij ontving uit handen van Burgemeester A.F. Bonthuis de Award met de bijbehorende geldprijs. Ook ontving hij felicitaties van de Commissaris van de Koningin, Mr. J. Franssen, die na de uitreiking van de Award de tentoonstelling opende. Een eervolle vermelding werd toegekend aan Hammerprint van Huycke & Wuytens uit België. Na de drukbezochte opening in het museum, waar vele zilversmeden uit binnen- en buitenland elkaar ontmoetten, werden deelnemers en buitenlandse gasten, onder wie de Griekse consul en de Belgische ambassadeur, uitgenodigd door Burgemeester Bonthuis om in het stadhuis de maaltijd met elkaar te gebruiken. Het was een bijzonder geanimeerde bijeenkomst waarbij oude contacten werden aangehaald en nieuwe gesmeed. Op 23 november voelde het als een reünie toen de expositie openging in het Design museum in Gent! “Renewed” De Stichting Silver in Motion organiseerde een hartverwarmende bijeenkomst voor zilverliefhebbers en gulle gevers tijdens het aanbieden van het servies “Renewed” van Jorinda Bruggeman-Van Loon, dat het museum geschonken kreeg. De Vriendenkring financierde een film, geproduceerd door Tessel Renzenbrink, over de vervaardiging en motieven van de zilversmid. Taxatiedag Veilinghuis Bonhams Divers publiek kwam vol verwachting met meegebrachte voorwerpen af op de door het Veilinghuis Bonhams georganiseerde taxatiedag. Maar liefst drie verschillende taxateurs waren aanwezig: Loraine Turner voor het zilver, Patrick Becks voor schilderijen en Jan Wolter van den Berg, voor alle andere vormen van kunst en antiek. De taxaties geschiedden geheel vrijblijvend en vertrouwelijk. De resultaten waren niet altijd even positief, maar veroorzaakten in ieder geval verbondenheid tussen de museumbezoekers en leidden tot mooie onderlinge verhalen. Nationale Zilverstad Symposium over Silver Stepping Stones into the Future: een Zilversymposium ter gelegeheid van het 150 jarig bestaan van het Schoonhovens goud- en zilversmidsgilde St. Eloy met als sprekers: René Kappers, dr Mienke Simons Thomas (Museum Boijmans van Beuningen), Jan van Nouhuys, zilversmid, Frederik Baerveldt (taxateur en veilingmeester) en twee buitenlandse ziverexperts: Alan Sharff over Scandinavisch zilver en Lucian Taylor over ontwikkelingen in Engeland. Het symposium vond deels in het museum en deels in de Vakschool plaats. ’s Avonds werd het jubileumdiner van het Gilde in het museum georganiseerd met vele goud- en zilversmeden en hun gasten. Vrijwilligers Vrijwilligers voelen zich verbonden met “hun” museum, de museumbezoekers en de collectie. De inzet van 75 vrijwilligers van het Zilvermuseum is enorm. Op velerlei gebied wordt van alles ondersteund en georganiseerd door een hecht team. Het vrijwilligersuitje voerde dit jaar naar de Porceleyne Fles in Delft, waar na een interessante rondleiding iedereen ook zelf aan de slag ging in een workshop.
6
Vrienden De Museumvrienden organiseerden diverse activiteiten in het museum, waarbij onderlinge contacten en het beleven van gezamenlijke interesses centraal stonden. - Op 21 oktober hield Jan Verhoeven een lezing over de reconstructie van het juweliersinterieur uit 1921 van Van Kempen en Begeer; - Tijdens de Nacht van het Zilver op 15 december maakte men de winnaar bekend van de Zilvermuseum Video Prijs 2012. Studenten van de Vakschool maakten een eigen videofilm over hun examenstuk. Een jury koos Sanne Zuidhof met haar video Zeeuwse knoop armband; - De traditionele Oudejaarsbijeenkomst stond in het teken van het afscheid van de klokkencollectie. Samen met twee klokkenorganisaties werden vele zilver- en klokkenliefhebbers uitgenodigd. De Vriendenkring financierde de film “Renewed” en de publieksprijs van de Schoonhoven Silver Award 2012.
EDUCATIE, leeromgeving voor iedereen In het museum steek je altijd iets op. Het valt op dat museumbezoekers leergierig zijn en dat ze het leuk vinden iets te ontdekken. Ook letterlijk is het museum een leerschool: voor het onderwijs. Cultuureducatie Om een goed educatieproject op te zetten ontbreekt het het museum aan menskracht. Daarom is er met behulp van sponsoring door de Rabobank UW dit jaar een externe kracht aangetrokken om een nieuw programma op te zetten, namelijk “Het grote Zilver Spel”. Dit programma is zowel voor het basisonderwijs, groep 7 en 8, als voor individuele families geschikt. Het project gaat in 2013 van start. De bestaande museumles “Zilverwerk” in het kader van het Erfgoedspoor werd door diverse schoolklassen gevolgd. Nieuw waren speciale speurtochten en workshops bij tentoonstellingen of gebeurtenissen: - Schoonhoven Silver Award: Workshop voor kinderen tijdens de meivakantie “Wat zou jij maken van zilver?” Hierbij konden kinderen de voorwerpen van de Schoonhoven Silver Award gebruiken als inspiratiebron voor een eigen ontwerp uitgevoerd in klei. Daarnaast was er een speurtocht voor de gehele periode van de tentoonstelling. - Pasen: Een Paasspeurtocht door het hele museum. Bij ieder gevonden zilveren ei was er een vraag. Bij het volledig invullen van de speurtocht was er een kleine attentie voor de kinderen. - Meesterstukken: Naast de vakjury en de publieksprijs werd ook een kinderjury ingesteld: kinderen konden aan de hand van een vragenlijst een eigen lievelingstuk uitkiezen. - Ilona Ptasnik: Workshop voor kinderen tijdens de herfstvakantie “Maak je eigen juwelenkistje”. Kinderen bekeken de tentoonstelling en versierden een eigen juwelenkistje.
7
BELEVING, ruimte om te genieten, ervaren en beleven Musea zijn plezierig om naar toe te gaan. Musea voegen iets toe aan speciale ontvangsten. Het Zilvermuseum zet zijn monumentale gebouw en exposities steeds vaker open voor externe activiteiten: Agrarisch Vrouwensymposium in Giessenburg: het museum verzorgde daar het middagprogramma met vier lezingen rondom de aankoop van de historische collectie van Van Kempen en Begeer: het verloop van de aankoop en de collectie, de registratie, het poetsen van het zilver en de marketing. Lezing Anneke Schat, ontwerper en maker van de Gouden Televizier Ringen. Studiedag docenten Nederlands van de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Museumweekend met het thema “Laat je verrijken door een museum”. Twee deelnemers van de Schoonhoven Silver Award, Eelco Veenman en Jan Matthesius, vertelden bezoekers over hun werk op de tentoonstelling. Tevens waren er gratis rondleidingen. Fred Kats, de bekende antiquair en uurwerkenspecialist van Avro’s Tussen Kunst & Kitsch, opende de expositie Tijd in de Hand, Nederlandse Horloges 1600-1800. Zilverweekend. Rondom Pinksteren: een weekend lang in het teken van zilver met een culturele zondag, een preview voor leden van de Rabobank UW en de Nationale Zilverdag. Opening Nationale Zilverdag door burgemeester A. Bonthuis en feestelijke afsluiting voor alle deelnemers/sponsors. Installatie van het VVV agentschap. Op 3 juli werd het VVV-informatiepunt in het museum geopend door wethouder Peter Matheij in het bijzijn van Eric Zindel, directeur VVV ZuidHolland Zuid. Opening van de “Waterlinie-ommetjes” in Nieuwpoort en Schoonhoven door respectievelijk wethouder Van Gelder en wethouder Holst. Het “Leger langs de Linie” luisterde de opening op. Muziekvereniging T.A.V.E.N.U. uit Schoonhoven gaf een concert “Celtic Sounds” op het Kazerneplein. Het museum ondersteunde bij de organisatie. Bezichtiging expositie Meesterstukken en nazit diploma-uitreiking Vakschool.
8
Mona Keijzer bezocht met een CDAdelegatie de Krimpenerwaard, w.o. het Zilvermuseum. Martijn Akkerman, juwelenhistoricus en juwelenexpert van Avro’s Tussen Kunst & Kitsch, opent de expositie Ilona Ptasnik, haar leven en haar juwelen: bewogen en glansrijk. Zilvermuseum maakte deel uit van de kunstroute langs de Lek: “Kunststroming 2012”. Open Monumentendag. Stichting stadsgidsen vertelden in het museum meer over het pand. Culturele Zondag: gratis rondleidingen. Lezing Martijn Akkerman bij de tentoonstelling over de juwelen van Ilona Ptasnik. Internationale bijeenkomst Ronde Tafel Krimpenerwaard. Een bezoek aan het museum met een rondleiding was onderdeel van het programma. AV2 Woningcoaches inspireerden hun klanten in het museum. Bezoek collectie en lezing. Bijeenkomst Ondernemerskring Schoonhoven met een boeiende en inspirerende spreker, Prof. Dr. Jan Adriaanse: succesvol ondernemen in turbulente tijden. Workshop “Familiejuwelen” en taxatie onder leiding van Denise Citroen en Ciska Vermaas. Het huis van Sinterklaas en Pietenmiddag. Nationale Zilverstad Symposium: Silver stepping stones into the future. Gildemaaltijd ter gelegenheid van het 150 jarig bestaan van het Schoonhovens goud- en zilversmedengilde St. Eloy, waarbij het Gilde een Koninklijke erepenning ontving. Opening Nacht van het Zilver, opening expositie Stokroos Stipendium 2012 en uitreiking Zilvermuseum Video Prijs 2012 door de Vriendenkring. Oudejaarsbijeenkomst en afscheid van de klokkencollectie
ECONOMISCHE WAARDE, economische kracht en trekpleister Musea zijn een bron van activiteiten, reuring en aantrekkingskracht, een plek midden in de samenleving met ook economische betekenis. Denk aan alle toeristen die op musea
9
afkomen, de werkgelegenheid die een museum direct en indirect biedt, het kapitaal dat de vele vrijwilligers vertegenwoordigen, de aantrekkingskracht voor bedrijven en goedopgeleide huishoudens, en het gezicht dat een museum de stad en streek geeft. Bezoek Het Zilvermuseum bevindt zich in een transitieperiode. In de jaren 2012 en 2013 wordt de overgang gerealiseerd van het Nederlands Goud-, Zilver- en Klokkenmuseum naar Nederlands Zilvermuseum Schoonhoven. Het museum richt zich voortaan geheel op zilver, op zilverkunst en het ambacht van zilversmid. Deze keuze vergt ingrijpende aanpassingen, zowel bouwkundig, inrichtingstechnisch als op het gebied van de collectie. Door zich in zilverstad Schoonhoven geheel te concentreren op zilver zal het museum meer nog dan in het verleden een nationaal museum zijn, dat belangstelling zal trekken vanuit het hele land en van over de grenzen. Door de eenduidige positionering zal het museum een specifiek publiek aanspreken en zal het aantal bezoekers weer toenemen. Een zich sterker manifesterend Nederlands Zilvermuseum Schoonhoven zal het museum goed doen, maar evenzeer de stad en de streek. Het toerisme dat het toenemende museumbezoek veroorzaakt komt de locale en de regionale economie sterk ten goede. De transitieperiode heeft ook een tijdelijke keerzijde: het bezoekersaantal blijft achter bij de niveaus die in de recente jaren konden worden geboekt. In 2012 brachten 15.755 mensen een bezoek aan het Zilvermuseum. Dit is een aanzienlijke daling t.o.v. 2011 (18.731). Aantoonbare klappen zaten in het bezoek tijdens de Nationale Zilverdag (1.290 bezoekers minder dan het jaar ervoor; de Zilverdag zelf trok ook minder belangstellenden), het wegvallen van de VVV arrangementen (sinds de verdwijning van de VVV vestiging in Schoonhoven na het faillissement van VVV Het Groene Hart) en in de speciale ontvangsten (bijna een derde minder gasten, hetgeen ongetwijfeld met de recessie te maken heeft). De museumkaarthouders lieten een lichte teruggang zien (4.599 t.o.v. 4.653 het jaar ervoor). Wel zijn de gratis bezoekers aanzienlijk terug gedrongen. Er kwamen 748 mensen speciaal voor het VVV Agentschap. In 2013 wordt ongeveer een gelijkluidend aantal bezoekers aan het museum verwacht. Na 2013 zal het vernieuwde museum aanzienlijk hogere aantallen trekken, zo is de verwachting. In 2013 is een speciaal aangestelde projectleider de drijvende kracht achter de zo snel en zo goed mogelijke realisatie van de overgang naar een modern, aantrekkelijk en geheel op zilver gericht nationaal museum. Speciale arrangementen en prijsafspraken zijn gemaakt met: Rabobank UW Vrijwilligerspas Nederland Solexverhuur Alblasserwaard VVV Zuid-Holland Zuid Vereniging Agrarische Vrouwen Reformatorisch Dagblad/Terdege Stichting Stadswandelingen En er is een start gemaakt voor nieuwe arrangementen en samenwerking in 2013. 10
Pers en publiciteit Middelen om bezoek naar het Zilvermuseum te krijgen waren o.a.: flyers bij iedere expositie, nieuwsbrieven, publicaties in lokale, regionale en landelijke kranten, (vak)tijdschriften, onze eigen website en websites van anderen. Het museum kreeg aandacht in de volgende media: - Kontakt, Lekstreek, Postiljon - AD Groene Hart/AD Gouda - BN de Stem, Reformatorisch Dagblad, Limburgs Dagblad - Trouw, NRC, Volkskrant, de Telegraaf, Nederlands Dagblad - Edelmetaal, Collect, Museumtijdschrift, Art Platform, Scriptum Art - Nouveau, Plus magazine, Mooi - Antiek en verzamelen, Bakkerswereld, Nieuw Israëlisch weekblad - Agrarische vrouwen, Ledenmagazine Rabobank Utrechtse Waarden, Goed nieuws voor vrijwilligers - Nieuwsbrief NJU en NJC, Groene Flits (Stichting Groene Hart), Krimpener Kunstwaard, Kunststroming - Groene Hart Leven - Provincie Zuid-Holland, fietsroutes: Fietsen langs historische vaarwegen en Van Schoonhoven naar Gouda - VVV folder Schoonhoven Social Media en YouTube In 2012 is een start gemaakt met uitbreiding van publiciteit door social media. In 2012 is dit doorgezet en werd de social media sterk ingezet bij het promoten van tentoonstellingen en activiteiten. Maar ook om “alledaagse” zaken uit het museum onder de aandacht te brengen en daarmee volgers aan het museum te binden. Facebook kreeg gestaag meer en meer volgers. Op Twitter wisten meer mensen het museum te vinden. Tweets van het museum werden vaak geretweet. Het museum heeft tevens een nieuw kanaal aan zijn mediabestand toegevoegd: een eigen kanaal op YouTube. Voor de tentoonstelling van de juwelen van Ilona Ptasnik is een teaser gemaakt die gepromoot moest worden op internet. Daarvoor was YouTube het medium bij uitstek. Het filmpje is gedurende de tentoonstelling meer dan 650 keer bekeken. Sindsdien zijn er meer filmpjes van tentoonstellingen en activiteiten op YouTube gezet.
11
FACTS AND FIGURES Bestuur en medewerkers per 31 december 2012 Bestuur Martin van Leeuwen, voorzitter Titia Hooijkaas, secretaris Rob Lelieveld, penningmeester Max Kerremans In de bestuursvergadering van 6 maart werd in het kader van de statutenwijziging afscheid genomen van de volgende bestuursleden: Henk Bos, vz. Stichting Vriendenkring Nederlands Zilvermuseum Schoonhoven Paul de Vries, Schoonhovens Goud- en Zilversmidsgilde St. Eloy Gijsbert Verweij, directeur Vakschool Schoonhoven Hetty Stomps-Both, Nederlandse Zilverclub Daan van Wijk, Federatie Goud en Zilver Matthé Petersen, Stichting Museum en Archief van Tijdmeetkunde Lukas Warnaars, Stichting Museum en Archief van Tijdmeetkunde. In augustus werd afscheid genomen van de penningmeester, Frank Gijzen. Directie/staf (2fte) Gemke Jager, directeur Arjenne Bouwknegt, collectiebeheerder Chantal Lening, marketingcoördinator Gastheer, -vrouw/suppoost (2,43fte) Naim Attayaibi (stagiair) Jaap Bonninga Goren Davtian Hans de Groot Said Seddik (stagiair) Jan Verbeek Wout de Vrij In april namen we afscheid van Naim Attayaibi en in mei van Said Seddik, beiden vanuit Sociale Zaken K5 in het Zilvermuseum geplaatst in het kader van hun opleiding tot beveiliger. Door het wegvallen en afbouwen van de loonkostensubsidies was het museum genoodzaakt zelf bewakingspersoneel in dienst te nemen. Baliemedewerker Annelies Brouwer Secretariaat Afra Lamaiz In mei moesten we afscheid nemen van Afra wegens zwangerschapsverlof. En omdat haar jaarcontract, dat in het kader van de loonkostensubsidie werd gefinancierd, er toen bijna opzat, betekende dit ook het einde van de structurele personeelsbezetting op het secretariaat.
12
Boekhouding Jaap Bonninga Wim Ströpke Vrijwilligers (ca 6,85 fte) John Beringen, Agata Bojko, Jaap Bonninga, Heleen Boon, Leny Boonstoppel, Frans en Gemma de Clercq, Geneviève Coudou, Herbert en Joke van Donselaar, Gerard van Gent, Gerard Goemans, Annelies Groothuis, Monique Hanselman, Jan den Hartog, Anneke van Heertum, Anita Hendrix, Lia Hoes, Josine Hoogewey, Helmi Hooijkaas, Els Hulsenbeck, Jos Hunteler, Patricia Ingenhousz, Wil van der Jagt, Truus Jansen, Jan van Joolingen, Ans Kleingeld, Rob Klip, Hennie Kluft, Gerard Koning, Atie Korpershoek, Henk en Riet Koster, Annelies Krekel, Gerda van Krieken, Jan en Joop Kroon, Angela Kuysters, Maria Lange, Aad Moerman, Ed en Gerda Mol, Adrie Mondriaan, Piet Muilwijk, Mieke Mulder, Gerti Nijsen, Anne Marie Ooms, Ans van der Ouw, Cees Peeters, Marjan Pols, Lida Rat, Nico de Ruiter, Anneke Schellevis, Bert en Jopie Schenk, Ans Schep, Aartje Schinkel, Willy Schwarze, John Selders, Carien Slagter, Coby Sluis, Hannie Speudel, Wim Ströpke, Willy Strube, Marianne Twilt, Rita Vastenholt, Mariet Verhoef, Jan Verhoeven, Riet Verschoor, Wim van Vliet, Wil Vreugdenhil, Marliese van der Wal, Margot Wewer, Bas Hendrik en Dineke Wiezer. De 75 vrijwilligers waren actief in de volgende werkgroepen: Adlib registratie systeem, archief, bewaking, bibliotheek, computer, evenementen, fotografie, gastvrouwen, kassa/balie, kinderfeestjes, museumcafé, museumwinkel, p.r., projecten, registratie, rondleidingen, technische zaken, transporten, website, workshops en zilververzorging. Hun inzet en grote betrokkenheid zijn onmisbaar bij de organisatie van het Zilvermuseum.
13
Balans en exploitatie
Het boekjaar 2012 werd afgesloten met een negatief resultaat van € 32.808. Dit is een afname ten opzichte van 2011 van € 21.904. Ondanks een teruglopend bezoekersaantal zijn de baten op het niveau van 2011 gebleven. Dit wordt met name verklaard door een toename van de opbrengsten donateurs. De lasten stegen echter met € 21.000, met name vanwege het wegvallen van de loonkostensubsidie. Ook in de komende jaren wordt het museum geconfronteerd met een structurele verhoging van de loonkosten vanwege het verder wegvallen van loonsubsidies. In 2012 is geïnvesteerd in een verdere verbetering van de beveiliging. De uitgaven hiervoor ad € 40.000 zijn ten laste van het Van der Bilt-Ptasnik fonds gebracht. Tevens is in 2012 een deel uit de nalatenschap van mevrouw Antal-Begeer ontvangen. Dit bedrag is gedoteerd aan een voorziening: Begeer fonds. In de komende 2 boekjaren zal een deel van de voorziening worden aangewend om de herinrichting van het museum mede te financieren.
14
15
Het Zilvermuseum bedankt alle donateurs, fondsen, overheden en sponsors voor de financiële ondersteuning. Exploitatie: - De Gemeente Schoonhoven gaf een exploitatiesubsidie van € 47.407. Daarnaast verhuurt de Gemeente het pand “om niet” (indirecte subsidie) - Rabobank Utrechtse Waarden - Federatie Goud en Zilver/ NJU - Waarborg Holland - Branchegenoten - Schoonhovense bedrijven - particulieren Expositie en publicatie Schoonhoven Silver Award 2012: - Gemeente Schoonhoven - Rob Glastra Fotografie - Vriendenkring van het Nederlands Zilvermuseum Schoonhoven - Design museum Gent Expositie Meesterstukken - Juwon - Vakschool Schoonhoven Expositie Tijd in de hand, Nederlandse horloges 1600-1800 - Vereniging van Vrienden van de Stichting Museum en Archief van Tijdmeetkunde Expositie en film Ilona Ptasnik, haar leven en haar juwelen: bewogen en glansrijk - Van der Bilt-Ptasnik fonds Film “Renewed” - Vriendenkring van het Nederlands Zilvermuseum Schoonhoven Stokroos Stipendium 2012 - Stichting Stokroos Aankopen zilver - Van der Bilt-Ptasnik fonds
Stichting Nederlands Zilvermuseum Schoonhoven Kazerneplein 4 2871 CZ Schoonhoven Tel. 0182-385612
[email protected] www.zilvermuseum.nl
16
